Met zijn opiniestuk demonstreert Etienne Vermeersch eens te meer zijn intellectuele superioriteit tegenover zijn tegenstanders. Ik heb zijn geleerdheid niet en kan niet uitpakken met citaten om zijn gedeeltelijk ongelijk te bewijzen.
Maar is deze geleerdheid noodzakelijk om door te denken over het hoofddoekenverbod in openbare functies?
Ten eerste, met een verbod op 'zichtbare symbolen' treft men in onze samenleving uitsluitend het joodse keppeltje en de islamitische hoofddoek; de pruik die chassidische getrouwde vrouwen dragen ziet men niet en tulbanden komen bij ons niet zo vaak voor. De facto is het verbod dus discriminerend.
Ten tweede, in zoverre de hoofddoek een symbool van onderdrukking is, tegen wie moet men dan strijden: tegen de slachtoffers van de onderdrukking of tegen de daders?
Een basisprincipe in elk conflict is dat men zich niet mag vergissen van vijand en in dit geval zit het gevaar bij de mannen, bij imams, vaders, oudere broers etc
Eén detail uit de tekst van Vermeersch ergert mij als overjaarse hippie enorm: 'de hoofddoek kan ook in de algemene omgang storend overkomen, al wens ik hier geen verbod, wel overreding.' Dit is ook altijd het geval geweest voor lang haar bij jongens en mannen, extravagante kledij en opvallend nichterig gedrag: zullen we dan maar iedere vorm van onverdraagzaamheid en ergernis tot morele norm verheffen? Hoe kun je pleiten voor diversiteit als je aanvaardt dat zelfs een uiterlijk verschil als 'storend' wordt ervaren? Moet ik als ongelovige mij eveneens ergeren aan een non in habijt?
Ten derde, ons gemeenschappelijke doel is de integratie. En verplichte kledijvoorschriften proberen dit proces te versnellen. Naar mijn mening zou men beter kiezen voor de weg van de geleidelijkheid, verbodsbepalingen houden het risico in dat men averechtse effecten bekomt: moslimmeisjes die niet meer naar school komen, moslima's die niet meer solliciteren. De kans is groot dat een verbod op godsdienstige symbolen alleen maar de wij-zij-tegenstelling op de spits drijft.
Tenslotte, of onze ethische basisteksten superieur zijn aan die van andere culturen verandert niets aan de feiten: de concentratiekampen waren Europees, de atoombom (ook de VS behoren tot onze cultuur) werd door onze beschaving ontwikkeld en gebruikt.
Onze morele praxis is dus verre van superieur aan die van de anderen.
Wij, Westerlingen, kunnen best uitpakken met prachtige teksten, maar onze geschiedenis dwingt ons tot enige nederigheid.
De behoeders van de wielersport moeten de wanhoop nabij zijn wanneer zij bij monde van Quick Stepdokter Yvan Vanmol (zie De Standaard van vandaag en De Morgen van de voorbije week) opperen dat 'een vermoeden van schuld voldoende zou moeten zijn voor bestraffing.'
De ervaring leert dat 'een vermoeden van schuld' kan neerkomen op een anoniem telefoontje, een kwaadwillige getuigenis.
Pas dit toe op andere sectoren: gaan we vermoedelijke fiscale fraudeurs, vermoedelijke zwartwerkers, vermoedelijke pedofielen in de gevangenis gooien?
Het 'vermoeden van onschuld tot bewijs van het tegendeel' is een basisprincipe in onze rechtspraak. Net als het gelijkheidsbeginsel: dit is fundamenteel in de Belgische grondwet en in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Doping is een kwaad, maar soms is de kuur erger dan de kwaal. Als men een dopingvrije sport alleen kan realiseren door de afbraak van de democratische rechtsstaat dan is de schade groter dan de winst. Vergelijk het met de 'war on terror': als je daarvoor mensen onrechtmatig moet opsluiten of folteren dan hebben de terroristen al gewonnen. Grote principes zijn geen jasje dat men aantrekt of aflegt volgens de temperatuur van de dag. In en rond de wielersport zijn de geesten danig oververhit.
vandaag las ik uw opiniestuk in De Morgen over de opwaardering van het technisch en beroepsonderwijs. Uit mijn ervaring in een 'gemengde' school (oorspronkelijk tso en bso, later ook aso) kan ik bevestigen dat het 'cascadesysteem' nog altijd van kracht is: ouders proberen het met hun kinderen eerst in het aso of niet op handenarbeid gerichte tso, dan pas in andere richtingen.
Het vooroordeel zit dus in de hoofden van de ouders en van de gehele maatschappij, niet zozeer in het onderwijs zelf.
Ik geloof dat de media hier wat kunnen aan doen door meer mensen met een vakopleiding aan het woord te laten en in beeld te brengen.
En de politieke partijen zouden dergelijke mensen meer moeten aantrekken als kandidaten: hoeveel vakarbeiders of mensen met een tso-opleiding zitten er in de diverse parlementen? Hoeveel handenarbeiders zetelen in een gemeenteraad?
Daarnaast zou een sensibiliserende campagne om de gelijkwaardigheid van handenarbeid te promoten geen overbodige luxe kunnen zijn.
Dan kom ik bij mijn vak, het Nederlands: willen we bereiken dat deze mensen meer aan het woord komen dan moet hun verbale vaardigheid worden verhoogd. Tot mijn ontstelling heb ik al meermaals moeten ondervinden dat juist in het bso en tso het aanbod talen wordt verwaarloosd, in het bijzonder het aantal uren Nederlands dat dan onder een algemene noemer valt zoals 'algemene vorming' etc waardoor het vak wel eens gegeven wordt door mensen met een 'voldoende geacht' diploma maar zonder echte kennis van de moedertaal en zonder een diepe betrokkenheid bij het vak.
Een mentaliteit veranderen moet mijns inziens op alle fronten gebeuren. Gelieve uw collega van media Geert Bourgeois hierover aan te spreken opdat de openbare omroep eveneens zijn verantwoordelijkheid opneemt. Gewone mensen moeten niet alleen aan bod komen in dwaze spelletjes.
In het dubbelinterview met de allochtone journalisten Özgünes en Yüksel (zie Humo deze week) herhaalt deze laatste het mantra dat door vrijwel alle nieuwsproducenten wordt gezongen: 'Helaas, goed nieuws is geen nieuws.'
Welke mediapaus heeft dit dogma ooit geproclameerd, op welke goddelijke openbaring is het gebaseerd?
Op de kijk- en verkoopcijfers allicht. Maar spreek je buur of kennis persoonlijk aan en de vraag: 'Wil jij ook eens positief nieuws horen of lezen' blijkt een retorische vraag te zijn.
Het eenzijdig - met de nadruk op eenzijdig - negativisme in de berichtgeving heeft zorgwekkende nadelen:
- het versterkt de sensatiezucht. Behoeften kan men nu eenmaal creëren of aanwakkeren.
- bewust of onbewust ondermijnen de onheilsberichten het welbevinden van de bevolking. Hoe kan men in alle ernst blijven zeuren over de zogenaamde verzuring als men het onbehagen juist in de hand werkt door dagelijkse bombardementen met negatieve prikkels?
- de solidariteit wordt op de duur gezien als een dwaasheid: waarom zou men zich bijvoorbeeld nog moeten engageren voor Afrika als uit dat continent alleen maar boodschappen komen van corruptie en geweld?
- de samenlevingsproblemen in eigen land krijgen een rechtvaardiging door de steeds herhaalde koppeling van moslims aan godsdienstig fanatisme, misdadigheid en gewelddadige waanzin - idem dito voor het zogenaamde 'onveiligheidsgevoel': hoe zouden de mensen zich veilig moeten voelen in een maatschappij waaruit alleen maar tijdingen komen van moord, diefstal en inbraak?
Dit is geen naïeve roep om een good news-show: er is de informatieplicht van de media - struisvogels staan met hun kont in de lucht en bij de meesten van ons is dat geen fraai gezicht -, maar het nieuwsaanbod is totaal uit evenwicht. Om te geloven in de toekomst, om vertrouwen te hebben in de medemens heb je ook berichten nodig die deze positieve levenshouding ondersteunen. Anders kan men zich in het beste geval ervan afmaken met een liedje van Urbanus: 'de wereld is om zeep, er gebeuren rare dingen rondom mij...'
Of geloven de nieuwsfabrikanten - en neem dit woord letterlijk: door hun selectie maken de media het nieuws al beweren zij dat zij het alleen maar signaleren en doorgeven - zelf dat de Apocalyps voor de deur staat?
Aanvulling: als leraar Nederlands heb ik mijn laatstejaars altijd verplicht om de actualiteit te volgen. Telkens zat ik met het gewetensprobleem: 'heb ik het recht om deze 17-, 18-jarigen met hun neus boven de beerput te duwen?' Want dat serveren onze kranten en tv-zenders: de beerput van de menselijke beschaving, alsof de mensheid tot niets anders in staat is.
De schooldirecteurs doen in De Morgen hun beklag over het maximumbedrag dat zij zouden mogen besteden aan meerdaagse uitstappen. Zij wijzen op de pedagogische waarde van sneeuw- en bosklassen. Het kan best dat de door minister Vandenbroucke voorgestelde maximumfactuur voor de lagere scholen te laag uitvalt. Maar moeten lagere scholen noodzakelijkerwijze sneeuwklassen organiseren? Is het nodig dat kinderen vóór hun 12de of zelfs 18de leren skiën, afgezien van toekomstige skivedetten dan?
Kun je milieubewustzijn en energiezuinigheid bijbrengen en tegelijk met alle lagere scholen elk jaar naar verre skigebieden trekken? Is Vlaanderen niet groot genoeg om in de eigen natuur aan het groepsgevoel te werken?
En als bijzondere activiteiten een kans zijn om de ouders samen te krijgen waarom kunnen deze ouders dan niet naar het voorbeeld van de Steinerscholen initiatieven ontwikkelen om het schoolgebouw en de klassen te verfraaien, om het leerlingenvervoer te verzorgen wat in Nederlandse dorpen een vanzelfsprekendheid is geworden. Daar zouden hun kinderen alle dagen wat aan hebben en de band tussen ouders en school zou pas echt intens zijn. Als je spreekt over 'pedagogische waarde': leren keuzes maken en inzien dat je niet alles tegelijk kan hebben, lijkt me zeker in deze tijd een van de meest essentiële opdrachten in de opvoeding.
houden van er is geen houden aan: een lastig werkwoord, zijn wijs aanvoegend; zijn vervoeging voegt zich naar geen tijd: te vroeg voor een verleden, voor een andere toekomst al te laat - en wat is tegenwoordig
in zijn klank: goud en fout, de heldere 'én' die geen 'of' toelaat
zijn tongval valt, verrijst in 'van' en 'kan', in banvloek soms: alle tongen van de wereld wanneer het geheel vloekt met de delen
het komt op delen neer: niet op- niet overhouden wanneer de dobbelstenen hebben gesproken, soldaten grijpen naar de kleren en minstens één lichaam is gebroken
een lastig werkwoord zijn wijs aanvoegend: dat lijkt perfect soms op bevelend maar wie beveelt is niet te bevroeden
Guy Tegenbos hekelt vandaag in De Standaard het feit dat de huidige ministers van financiën en justitie niet zijn afgetreden ondanks overduidelijke fouten op hun departement.
Hij maakt de vergelijking met de ontsnapping van Dutroux toen de ministers Stefaan de Clercq (justitie) en Vandelanotte (binnenlandse zaken) prompt ontslag namen. Alsof zij persoonlijk verantwoordelijk waren voor twee ingedommelde rijkswachters.
Maar wat zagen we gebeuren: onmiddellijk keerde de Clercq terug als voorzitter van de grootste oppositiepartij en Vandelanotte als minister van begroting.
Sedert Louis Tobback aftrad vanwege de dood van Semira Adamu - zeer tegen de zin van premier Dehaene trouwens - heeft de 'keizer van Leuven' nooit meer een ministerportefeuille aanvaard en evenmin de post van partijvoorzitter. Tobback is dan ook 'van de oude stempel'.
Een 'geste' heeft pas enige morele en intellectuele inhoud als het om meer gaat dan een stukje theater. Voor ieder van ons betekent een ontslag een bewijs van onbekwaamheid: wie op het zelfde niveau blijft functioneren zegt in feite dat zijn ontslag ongegrond zoniet een farce was.
Aanvulling: eens te meer neemt De Standaard de rol van oppositiekrant op zich en schiet ze op de meest dankbare 'koppen van jut' (voor zover van die uitdrukking een meervoud bestaat) zijnde Onkelinx en Didier Reynders. De eerste afkraken is in Vlaanderen geweldig populair gezien haar stuntelige, om niet te zeggen schandalige Nederlands (en dat voor de dochter van een uitgeweken Vlaming), de andere spreekt onze taal voorbeeldig maar lijkt een symbool van het Waalse immobilisme, van de onwil om vooruit te gaan. En dit laatste zou wel eens waar kunnen zijn: Reynders lijkt inderdaad niet gemotiveerd om de fiscale fraude aan te pakken. Maar in die zin is hij eerder een donkerblauwe liberaal dan een typische Waal: het is weinig waarschijnlijk dat een Vlaamse liberaal het beter zou doen op het departement financiën, zeker Vincent Quicky of Rik Daems niet.
En wat justitie betreft: hier zijn de visies op een aantal deelproblemen zoals de bestraffing van jeugdige criminelen zo verschillend in de landsdelen en liggen die verschillen zo muurvast, dat een splitsing op zijn minst in het vervolgingsbeleid zich opdringt: als de Walen de jonge boefjes alleen maar willen heropvoeden dan kunnen ze dat, de meeste Vlamingen willen een stap verder gaan en ze ook bestraffen. Al is dit in grote mate een schijndiscussie: zoals eerder gezegd is een gevangenis waarin niet aan heropvoeding wordt gedaan een mensonwaardige gevangenis en op langere termijn een oorzaak van nog meer criminaliteit.
