schrijfvloer 03 ~ kronieken van 31 jaar vaart, in uitvoering
03-12-2019
060. Marc Didden
te gast bij Wim Helsen ~ Marc Didden met een tekst uit 'Beemdgras' van Judith Herzberg.
Vraag
Hoe is dat zo geworden Van altijd komen slapen Tot nooit meer willen zien?
Didden in gesprek met Helsen. Ondertiteling activeren want de studiogast praat lichtelijk binnensmonds. De knop voor de ondertiteling staat rechts onderaan, het rechthoekje. https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/winteruur/5/winteruur-s5a19/ 11min09
Den Didden is op dreef hé. Helsen tracht efkes hem naar het stramien van het programma te brengen, maar dat is niet aan Mr. Didden besteed. Helsen legt zich daar dan maar bij neer. ’k Vind het soms zo grappig hoe Helsen een studiogast zijn gang moet laten gaan, en die dan maar volgt, omdat er niks anders op zit.
In de uitzending met Fred Bervoets (kunstschilder) had ik bijna medelijden met Helsen. In het derde seizoen was dat.
Vandaag is de inleiding langer dan de bespreking zelf, maar dat kan hier wel, omdat het gedicht zo kort is. En omdat Didden vertelt en vertelt, de beelden aaneen rijgt.
Een roman schrijven in drie lijnen. Dat is hét, volgens Didden. Zelf kan ik daar ook van onder de indruk raken. Ik ken iemand die het kan, zo sober dichten. Maar zijn naam zet ik hier niet, want misschien heeft hij dat niet graag. Toch mijn groetjes, JdB.
Hier zitten we nu. We zijn 04 sept uit Portland (Oregon, wetkust) vertrokken en zijn hier op anker gegaan. Alles bijeen 34 dagen onafgebroken vaart. Het enige wat er tussendoor te zien was: Madeira en Gibraltar. Op de duur staat een mens daar speciaal voor op.
Hier snap ik iets niet. Er moet toch ook Panama geweest zijn! Het Panama-passage is toch iets speciaals, spectaculair, een belevenis tegenover het streepke land dat Madeira is of de Gibraltar-doorvaart. En daar schrijf ik niks over? En het kan niet zijn dat we via Suez naar Alexandrië gevaren zijn, want dan zou ik Madeira en Gibraltar niet vermeld hebben. Mysterie …
Die 34 dagen zijn nochtans omgevlogen. Het blijft hier een goeie ploeg, gelijk wie er vervangen wordt. De nieuwkomers worden in een minimum van tijd aangepast en bijgeknipt tot ze fitten in de ploeg. De chef mecanicien zei een paar dagen geleden: "Dit schip is een tamelijk gemoedelijk bootje, altijd geweest, en dat hebben ze op de compagnie niet graag. Maar we houden het zo." En daar helpen wij dus danig aan mee, newaar.
In Vancouver (Canada, westkust) stonden plots Nooke en Michel aan boord. –Noo is de collega van schip 04 Ik had hen in de maand mei in Montréal gezien, en ze spraken toen al van verhuizen naar de andere kant van het land maar dat het zo rap zou gaan, dat had ik niet gedacht. Een maand of twee geleden schrijf ik hen een kaart van uit San Francisco, naar Montréal, om te zeggen dat het mij zeer spijt maar dat we deze reis aan de westkust zitten, enfin, zaten. En dat ik nog wel eens zou schrijven. Nooke en Michel hadden hun post laten nasturen en toen ze mijn kaartje ontvingen nam hij de gazet van Vancouver en keek in de lijst van zeeschepen of dit schip toevallig in de stad was en om 18h30 stonden ze ineens aan boord. In volle service. Ik dacht dat ik spoken zag.
’k Herinner me dat moment héél goed. Ik stond in de mess met een slakom in mijn hand. ’k Zag door de open deur Noo voorbijgaan in de alleyway. Ze wuifde efkes. De slakom schoof bijna van mijn serviette en mijn knieën werden helemaal rubber: dit kán niet! Montréal ligt op de Saint Laurent, dan is 5000km van hier. Dit is een hallucinatie.
Toen ik in de pantry kwam had ze jas en tas al aan een haakje gehangen en stond ze mee af te wassen. Wat een collega. Wat een weerzien! Terwijl ik dit zit te typen krijg ik weer tranen in de ogen. In de mess vroeg de capt wat er gaande was. Ik zeg dat een ex-collega hier is, getrouwd met Michel xyz en dat ze mij een bezoekje brengen.
- Michel xyz? De chef mecanicien? Geëmigreerd? Is hij hier aan boord? Waar? - Hij is in de keuken en in de mess matrozen gaan goeiedag zeggen, kaptein.
Er werd een fles wijn besteld en of Michel naar de kapteinstafel wou komen. En zijn echtgenote ook natuurlijk. Maar die schat van een Nooke vertikte dat en bleef bij ons in de pantry meewerken tot alles was afgeruimd, afgewassen en weggeborgen. Een collega uit duizend. Hoe de rest van de avond verlopen is weet ik niet meer.
Deze maand is Noo waarschijnlijk in Wilrijk om haar ouders te helpen inpakken. Zij nemen hun meubels mee naar ginder. –zij zijn op hun ouwe dag dan ook maar geëmigreerd, omdat de kleinzoon en zijn echtgenote daar al woonden en werkten en toen ook Noo en haar man. En zij, zij sloten de rij.
Nu over iets anders. Er is gisteren een Egyptenaar aan boord geweest, de agent. Die zou vanmorgen de post brengen. Niks gezien natuurlijk. 'Vanmorgen' zal wel maandag betekenen. En we zouden hier maar 4 dagen op anker liggen. Doe daar maar een 10 dagen bij, want die Arabieren liegen dat het klettert. –dat mag van hun godsdienst En ze hebben zogezegd moderne installaties om de lading te lossen. Het zou máár drie weken duren. -jaja ..., zoals enkele schepen tevoren in Safaga, Rode zeekust
Wat ze hier modern noemen valt nog te bezien. In Rotterdam was het hypermodern en daar kregen ze het schip maar op 7 dagen leeg. Enfin, hoe langer we op anker liggen, hoe liever, want tegen de kaai krijgen we al dat volk over de vloer en dat is ook niet geestig. En vliegen dat die meebrengen! Drie dagen later kruipen de maaikes over de vloer van de alleyway en dat is ook niet geestig. Gelukkig hebben we nogal straffe ontsmettingsmiddelen aan boord. De bootsman heeft de sleutels van een aantal lockers -bergplaatsen- en dat komt vree goed van pas. -ja, dat was dus Alexandrië, ooit de stad van wetenschap, cultuur en beschaving Via de wereldontvanger kunnen we hier Radio Cyprus ontvangen. Daar zit een BBC zender met goeie muziek. Hier ook trouwens. Er zijn plenty American Forces Network Radio in de buurt. Of toch hun antennes. Nog een Franstalige zender, dat zou Radio Alexandrie kunnen zijn, die een paar uren per dag in het Frans uitzendt. De TV is hier niet veel zaaks. Sinds eergisteren kijken we een feuilleton in het Arabisch en we geraken het er niet over eens wat er nu eigenlijk aan de gang is. We kijken met z’n 3. Nika, mijn nieuwe collega sinds een maand en een paar dagen, de boots en ik.
Mona moest in Vancouver om persoonlijke redenen naar huis en Nika is haar daar komen vervangen.
Elk van ons heeft haar / zijn versie van de aflevering. De bespreking en het fantaseren achteraf zijn plezanter dan het TV-kijken. We hebben ook al een western gezien met Arabische ondertitels. Volgens de boots stonden die vol schrijffouten.
Ik verslijt hier collega's of het niks is. Dat is nu al de derde in 6 maanden tijd. Eergisteren was ik 6 maanden aan boord. Dat ben ik vergeten te vieren begot. Dat moet dus nog gebeuren.
Het is hier zo gemoedelijk aan boord dat ik er over denk om bij te tekenen. Dan zou ik tenminste verlof in lente en zomer hebben en niet in de winter zoals vorig jaar. Hopelijk komt onze eerste captain terug, dan teken ik zeer zeker bij. En die komt terug, daar wordt nu al over gesproken. –hij is niét terug gekomen maar ik heb wel bijgetekend
Nu ik terug denk aan die eerste ploeg hier : in het Panama Kanaal zien we Marcel (een matroos) rennen naar de vlag achteraan, in volle galop. Rennen is streng verboden aan boord dus vragen we wat er gebeurt. "De Montaigle is op komst, we moeten groeten." -de Montaigle was een ander Belgisch schip Groeten houdt in : vlag naar beneden en weer omhoog. + toe-oet, op volle zee. Maar in het kanaal mag de scheepshoorn niet, dus enkel de vlag. Marcel standby bij de vlag.
Ikke naar binnen, twee witte servietten gaan halen om te wuiven, daar moest zo eens iemand aan boord zijn die we kennen. Daarop krijgt het Grieks schip dat we aan het kruisen waren panne aan de stuurinrichting. Ze zaten bijna in den decor. Iedereen vertraagt, wij zeker, om niet te moeten uitwijken of we zaten ook in den decor. Het is daar nogal smallekes. De Montaigle vertraagt dus ook. Zij konden niet zien wat er gebeurde want ze zaten juist in de bocht, maar wij zagen die Griek schuiven en de Montaigle volle kracht achteruit slaan om te remmen (dan komt er heel veel roet uit de schouw) en het duurde nog een tijdje eer we hen kruisten. Alles oké, anders zaten we nu nog in droge dock of op een shipsyard ginderachter.
Dus de twee Belgen schuiven mekaar voorbij, een gejuich en een geroep, precies of het was nationale feestdag. Iedereen herkende wel iemand met wie hij/zij al eerder gevaren had. Ineens zie ik daar de man van Rie staan. Ikke wuiven, maar in grote paniek : waar is Rie dan, is zij wel aan boord? Want dat kiekske wou absoluut een kind en ik was al bang dat ze daardoor thuisgebleven was. –géén zwangere vrouwen aan boord Ineens hoor ik brullen Yoe-hoe, hie-ier ! Ik hoor mijn naam roepen maar ik zie haar niet. Mamzel stond een deck hoger. Allez, goed, ze zag er gezond uit zo van ver. En ze kon weer in haar blauw kleed, dus is ze vermagerd. En niet zwanger.
Gisteren heb ik russische diamanten gekocht en ik ben nog een beetje in die sfeer. Als ik die medam haar uitleg begrepen heb dan bedoelen ze hier met russische diamanten een wit steentje dat heel hard blinkt en bijna zo hard is als diamant, maar niet echt en dus brol, maar wel brol met stijl. Voilà, zie mij hier zitten blinken nu. -de steentjes heb ik niet meer, maar het was zirkon, of zirkonia-
Gisteren heb ik uw brief gekregen van 02/08, over Prosperina & Co. Ik zie onze pa al fruitafval gaan bedelen bij de marktkramers.
Prosperina was een everzwijn in Callas, Zuid-Frankrijk. Door de droogte kwam ze met haar biggen lager op de heuvel drinkwater zoeken op de camping, met de jonkies erbij natuurlijk. Het waren opmerkelijk veel jonkies. Vandaar de naam Prosperina. Ze was helemaal niet agressief, ze wou enkel drinkwater. En toen begonnen de kampeerders fruit en fruitafval te voeren aan die lieve kleinen. 'k Was er niet bij maar ik herinner me het verhaal wel, omdat er mooie dia's van bestaan. Die liggen ergens bij Laura of Tina.
Na Panama heb ik een brief meegegeven met de chef-steward, die ging naar huis, met pensioen. Is die brief al toegekomen? We hebben nu een nieuwe chef, 27 jaar, die moet nog lang varen eer hij met pensioen kan, daar varen we dus nog een tijdje mee door. Hij is van Vilvoorde. Het wordt hier een schip van Brusselaars.
We hebben al veel mooie dingen gezien, toffe reis.
De 1ste stuur is onverwachts naar huis gegaan -afgemonsterd heet dat m!- en de nieuwe komt pas vanavond toe. Rare historie. Te lang om uit te leggen, dus vertel ik dat later wel eens. Misschien heeft de nieuwe post bij.
Op TV is er iets over Cousteau. Allemaal ijsbergen en een interview met een eenzame, baardzame en zwijgzame koudezeevaarder.
Het is zondag, we liggen tegen de kaai en niemand moet werken. De collega en ik moeten enkel het hoogstnoodzakelijke doen. Deze namiddag ben ik vrij en dan ga ik naar de plaatselijke rommelmarkt. ** Het schijnt de moeite te zijn, folklore en zo. Seattle wordt uitgesproken als Siejeddel. Dan denken ze hier dat ge ook een Amerikaanse zijt. In de States krijg ik regelmatig een complimentje over mijn 'goed' Engels. En op school vonden de juffen van Engels dat ik een 'awful American accent' had.
Dat accent kwam door de zaterdagse serie-uitzendingen: Mannix, The Untouchables (Elliot Ness), The Men from Uncle (Napoleon Solo & Illya Kuryakin) Op zaterdag moesten we niet zo vroeg naar bed, en terloops leerde ik Engels zonder dat ik het wist. Mijn pa was de eerste die dat merkte, op een keer schoot ik in een lach met iets dat niet in de ondertitels stond. 'k Had de actie, de gesproken taal en de ondertitels geassimileerd. Helaas is het TV-accent gebleven, dat heeft me ooit punten gekost.
Maar het is niet altijd een voordeel dat ge het plaatselijk accent goed kunt nabrouwen. In Portland (Oregon, Westkust) raakten Mona en ik bijna niet meer de poort binnen. We waren gaan boodschapjes doen, de kleine rommel, tandpasta en zo, badkamerspul. Wij komen in short en met een boodschappentasje aangestesseld en geven de naam van het schip op aan de security man.
- Sorry, no women on board. - But sir, we are CREWMENBERS!
Die had nog nooit gehoord van ladycrewmembers, nooit, never. Stewards, yes, but stewardesses … dat bestaat niet. Dat moet nog uitgevonden worden. -de Scandinaven vaarden al járen met vrouwelijke bemanningsleden- Ikke kwaad. Ik vroeg hem of hij ons dan niet zien buiten gaan had, at one o'clock. Nee, hij had niks gezien. Well, well, zei ik dan zo, where were you at one o'clock? Toen werd hij ook kwaad. Hij wou niet geloven dat Mona een Spaanse was en ik een Belgische. Wij waren een Mexicaanse en een Amerikaanse die probeerden aan boord te geraken om daar het oudste beroep van de wereld te gaan uitoefenen. Nu mag hij dat wel denken, maar als ik zeg dat het niet zo is, moet hij dat geloven.
Helaas, ik kon het te goed uitleggen, dus was er niks waar van wat ik vertelde. Mona stond ondertussen aan mijn T-shirt te trekken en in het Frans te fezelen over shorepass. Zij had haar pasje gevonden onder alle boodschappen.
Ik had het mijne niet bij, dat wist ik al lang, maar ik had geen zin om daar te blijven staan wachten tot zij terug kwam van het schip met mijn pas. Enfin, haar pas was voldoende en ik mocht gelijk mee binnen. Oef. Hij was mij even beu als ik hem, denk ik. En dat zal me leren om zonder pass aan de wal te gaan.
1982-08-23 vervolgje
Die rommelmarkt was gesloten wegens zondag. Enkel ’s voormiddags open. Weeral pech. ** De nieuwe 1ste stuur is toegekomen en had geen post voor ons bij. Misschien volgende haven.
Laatste nieuws : Na Vancouver-Canada gaan we terug naar Portland (Oregon-USA) graan laden voor Alexandrië (Egypte). Maar 't zijn nog maar vage berichten. We zien wel. Wait & Sea. Hopelijk mogen we daar eens op excursie. Deze ouwe is nogal soepel met vrijaf en zo. De nieuwe chef steward ook. 'k Heb hier een grote bus wasverzachter gekocht. Geconcentreerd spul. Daar kan ik maanden mee voort. Toen ik het kocht heb ik er niet aan geroken. Onverdund ruikt het naar scheerzeep. Verdund ruikt het naar patchouli. Daar ben ik nog maanden gelukkig mee!
'k Ben verzot op patchouli, ik gebruik het nog af en toe. Nu zelfs iets vaker dan de voorbije jaren, omdat LM het niet meer ruikt. Ja, de 70’s zijn voorbij, dat weet ik, maar in mijn herinneringen … Maar waarom ik wasverzachter nodig had aan boord weet ik niet meer. Wasverzachter gaat toch in tegen het absorptievermogen van een stof! En bovendien, het water aan boord bevat geen kalk, het is gedistilleerd zeewater. Maar goed, ik was dus blij met die patchouligeur.
Mona is ne kilo hoor. Tijdens het afwassen stoot ze haar hoofd tegen het rek en een kwartierke later loopt ze met een sparadrap rond haar vinger. "Dat komt omdat bij mij alles aaneen hangt", zegt ze. 'k Zit hier zonnebloemzaadjes te knabbelen. Erg lekker. Ze verkopen dat hier per gewicht.
Plastic zakje onder de teut van de automaat houden, trekken, héél rap terug duwen of de zaadjes vliegen in het rond en aan de kassa wegen ze dan hoeveel teveel ge genomen hebt. 'k Heb hier nu genoeg noten van allerlei soort om vier volwassen mensen gedurende drie weken in leven te houden. Iemand van deck had gevraagd om 'een knabbeltje voor 's avonds' mee te brengen. Nu kan hij knabbelen tot Alexandrië, if we go there.
Na ongeveer 3 weken Amerikaanse TV, Amerikaanse radio en Amerikanen all over the ship, begin ik er weer danig in te komen. -’k werd het daar veel te goed gewoon- 't Wordt tijd dat we hier weg zijn. Love it or leave it en het wordt tijd om te leaven. Tot schrijfs.
Wanneer deze brief toekomt zijt gellie al weer thuis, denk ik. Hoe is de vakantie geweest? Goed maar kort, zegt. Heeft Tina mijn brief doorgestuurd? En is de telegram voor Toppié haar verjaardag toegekomen in Callas? Hier alles oké. Sinds de nieuwe ouwe hier is hier veel veranderd, maar het is toch nog een tof schip. Hout vasthouden.
Van uit Panama stuur ik een berichtje naar HDD en JP -toen Kredietbank Los Angeles- bezoek is bezoek zeg ik, en landgenoten zijn landgenoten, vooral in het buitenland.
’k Ben al een beetje tomaatrood, dat kleurt mooi bij mijn blauw badpak en de witte slippers. Precies de Panamese vlag.
De matrozen zien er niet zo bruin uit als anders. De mannen van deck zitten heelder dagen ónder het deck, in de ballasttanks (naast de luiken). Die moeten een grote beurt hebben. Er zijn 12 tanks. Daar blijven ze een hele reis zoet mee. Het is zeer ongezond werk. Het betaalt goed maar dat is ook alles.
Er is een zwembadje aan boord. Plezant hoor. ’t Is maar een kuipke, een groot plonsbad, maar goed, beter dat dan niks.
Het is hier grote mode aan boord om te praten zoals Urbanus. De marconist is de kaaa-ampioen, maar die is van Jette en heeft dus een voorsprong op de Antwerpenaars, Bruggelingen en andere provincialen.
De frigo doet het goed en wordt regelmatig bijgevuld en geleegd ook. Een welwillende heeft er een slotje op gezet zodat het deurtje niet kan openwaaien wanneer het schip rolt. We hebben vorige week nog een fikse storm gehad. In de maand juli aub! De oceaan zou zo kalm moeten zijn als een glas plat water. Allemaal thermische vervuiling, zeg ik. Ons klimaat is danig verstoord.
Welwelwel, in 1982. Dat is 37 jaar geleden. Vermits ik als leek het toen al merkte, dan moeten de wetenschappers en de gewetenschoppers het zéker al geweten hebben.
1982-07-09, geschreven bij Tina thuis, een kattebelletje
Hier was een zéér kort verlofje, mogelijk slechts voor 36 of 48 hrs. Wanneer een schip in Antwerpen kwam (toen nog de thuishaven) werd de bemanning voor die paar dagen vervangen door een ploeg van de wal, de shoregang.
Dag Ma, dag Pa, Vanavond moet ik weer aan boord zijn, mijn verlofke zit er op.
Tina rijdt me naar het schip. We varen vanavond nog, dus schrijf ik dit raprap efkes, want vóór we in Panama zijn kan ik niks posten.
Neig bedankt voor de was en de strijk, maar dat was niet zo nodig hoor.
Naar Buongiorno zal ik een kaartje sturen om hem te bedanken voor de fles. fles? In die cataloog van Time-Life heb ik twee boeken aangeduid, maar daar is niks dringends aan. Ik ben ook nog niet gaan kijken naar die boeken (geen tijd).
Tina & Co zijn opgelucht dat deze feesteling weer vertrekt.
Nog efkes dit : De madam van onze chef had naar de winkel in Brussel gebeld om te verwittigen dat het schip later in Antwerpen zou toekomen. Maar ze had onze pa niet aan de lijn gehad, zei ze. Ik vroeg haar of ze de boodschap doorgegeven had, of later had terug gebeld. "Ah … non." Die tut kan goed de chichi-madam uithangen aan boord maar aan de wal iets tegoei doen is er niet bij? Ik was razend kwaad op het mens, in stilte natuurlijk. Enfin, soit. Tot binnen drie maanden of misschien later.
Waarover bovenstaande alinea zou kunnen gaan, geen flauw benul. Maar ze staat er, dus zet ik ze mee op het blog hé.
1982-05-11, op weg naar Thunderbay, Canada (Grote Meren)
Dag allemaal,
Het is hier verschrikkelijk warm. Nu weet ik niet of ik het voor vertrek nog gezegd heb of nadien al geschreven. Ik had bij WB een frigo voor de cabine besteld. Heeft hij al iets laten horen? Liefst zo’n ultra smal model. Het moet tussen de kleerkast en de seat komen en voldoende plaats overlaten om naar de badkamer te kunnen. Hem zal ik ook nog een briefje schrijven. Hopelijk bereikt hem dat vroeg genoeg om iets klaar te hebben staan tegen dat het schip er is. Ziezo, genoeg over die frigo.
Er is weer een mooie film op TV, iets met square dansen en gevechten. ’k Schrijf deze brief tijdens de reclamebeelden.
Zaterdagavond zijn we naar de plaatselijke Seamen’s Mission geweest. We kregen daar cake en koffie van de dominee en zijn vrouw. Precies of wij waren uitgehongerde landlopers. Maar eerst zouden we bidden. Die dominee begon daar zo heel modern een gebedje te improviseren over gods beschermende hand boven ons hoofd tijdens hevige stormen wanneer wij bang zijn en zo. Die pee zou ons nog efkes nerveus maken ! Liever een paar bekwame officieren boven op de brug en beneden in ’t machien dan een beschermende hand die ergens boven ons hoofd zou moeten zweven. Die dominee had ons nog nooit horen vloeken tijdens stormweer.
Terwijl ik dit zit te typen herinner ik het mij. ’k Zit hier te lachen gelijk een zotteke. In mijn zeevarende jaren had ik een tamelijk uitgebreid gamma vloeken. Tot zelfs in het Spaans, en dat waren nu juist niet de mooiste of de properste. Maar als dame vervloekt men het stormweer men binnensmonds natuurlijk. Die Spaanse vloeken had ik van de Spaanse matrozen. Er waren termen bij die zelfs de Chileense matrozen niet kenden. En ikke wel. Nànanàà ♫ !
Môja, we kregen cake en dat bidden hoorde erbij. Onze revanche kwam direct daarna. De dochter van de dominee was ook present. Het gesprek ging over Argentinië. Miemamzel veronderstelde dat dat land in Afrika lag. Algemeen gegrinnik en gekijk. Zeelieden zijn niet zo tactvol op den vreemde. Zij weet misschien alles over god, maar over zijn schepping weten wíj meer. Als er één land in het nieuws geweest is de laatste weken, dan zal het toch wel Argentinië zijn met de Falklands. En dan durft zij zoiets zeggen, luidop. Zodoende dierven wij lachen, ook luidop.
Ondertussen zijn we twee dagen verder en zijn we aan de grote kuis begonnen want het schip – de bewoning - is weer verschrikkelijk onderkomen. Ziezo, dat is het voor vandaag.
Met dit schip heb ik voor de eerste keer de Grote Meren gedaan, de meren die aan Atlantische zijde de grens vormen tussen Canada en de USA. On-ver-ge-te-lijk. De Saint Laurent op en dan helemaal tot Duluth, Minnesota op Lake Superior en terug.
Dag allemaal,
We zijn tegen de kaai aan het gaan. Ze zijn de trossen aan het vastleggen. Heel spectaculair allemaal. Hoe lang we hier blijven weten we niet. Daarna gaan we naar Chicago, Illinois. En nadien zouden we terugkeren naar Europa? Dat zou zo ongeveer een maand duren, zeggen ze. Maar waar in Europa weet geen kat natuurlijk, dat gaat van Bremen tot Pireaus. Misschien Antwerpen, 1 kans op zoveel, dan worden we efkes afgelost -shoregang, tijdelijke aflossing in de thuishaven- en krijgen we een paar dagen verlof. Ik zou graag hebben dat het schip deze lijn bleef doen, dan zijn we regelmatig eens thuis. -dat was wensdenken, het was wilde vaart, geen lijnvaart
Voor de mannen van deck is het hier verschrikkelijk vermoeiend. Ze moeten hier werken op de meest onmogelijke uren en slapen overdag dat gaat nogal moeilijk want de wakkeren zijn dan aan het lawaai maken en dan worden de slapenden wakker en 's nachts omgekeerd.
Deze 3de stuur kent DVE, een 2de kok/bakker bij Ahlers. De 3de stuur heeft onlangs met DVE gevaren, op de Pomona of op de Pontos, ik weet het niet meer. -dat waren fruitschepen, zeer snel, tot 21 knopen Het schijnt dat hij een hele goeie bakker is en nog nen toffen typ op de koop toe. Dat geloofde ik direct natuurlijk, gezien de bloedverwantschap en zo, en toen vroeg ik aan de 3de of DVE ook zo'n mooie jongen was. De 3de dacht dat ik met dat 'ook' hém bedoelde en hij werd een beetje rozig rood. Ik heb hem dan gezegd dat het een familietrek was, mooi zijn, en toén pas verdacht hij mij van pretentie. De 3de stuur is een heel brave jongen, maar ook heel traag.
Rie had een rok met blauwe bloemen op en nu heb ik hem. Hij was wat te smal geworden voor haar. Op het einde van het contract vliegt hij overboord, zei ze. Ikke roepen van Owee en Onee, en ik wil die wel. Goed, ik krijg die, sito presto. Ik heb hem een half uur aan en ik heb er al vijf gaten in gebrand met mijn sigaret. Rie draagt hem vijf jaar, nooit niks gebeurd. Bibi draagt hem 30 minuten en 't spel is naar de bom. En lachen dat we gedaan hebben. Haar man -matroos- vroeg of we een pint teveel ophadden, want eigenlijk viel er niks te lachen, maar wij lachen tóch en daar kunnen andere mensen soms niet mee om. Ze zijn te moe, denk ik.
1982-05-07, Chicago, Illinois
De 1ste stuur monster af en wordt vervangen. Als ik mij haast kan ik hem deze brief nog meegeven. Morgen is het moederkesdag. Een gelukkige moederkesdag aan alle moeders die kinderen en zo hebben. 'k Heb al een kaart verstuurd, een paar dagen geleden, maar ik weet niet of die ondertussen toegekomen is. Mogelijk nog niet, want het is nogal een groot stuk karton.
We blijven hier maar een paar dagen. De reis gaat helemaal tot Duluth, helemaal tot het uiterste punt van Lake Superior. Dan hebben we alle meren gehad. Van daaruit moeten we in één trek terug naar den Atlantic. Dat zal een vermoeiende periode worden voor de mensen. Voor ons niet zo erg, want wij hebben nog zeer regelmatige uren in vergelijking met de anderen.
We zijn de Federal Schelde -andere rederij, Ubem-voorbij gevaren. Ze lagen tegen de kaai. We kwamen er zo dicht langs dat we naar mekaar konden roepen. Tof hoor. Ze gaan naar Thunderbay en Montréal, de gelukzakken, en daarna weten ze het niet.
We liggen hier nogal ver dan de stad. We zijn er langs gevaren. Allemaal heel spectaculair, geïndustrialiseerd en vúíl! Van op het water kunt ge een strook vuile lucht boven de stad zien hangen. Hier zal hier wel een plaatselijk centrummeke zijn. Morgen ga ik een voetje aan de wal zetten, voor postkaartjes en T-shirts en zo.
1982-05-08, 13h30
We komen zojuist terug van de Seamen’s Mission. Die is dicht. En verder is er niks, niks, niks. Da's weinig hé. Wéér geen zichtkaartjes. Gisteren hebben we uw vier kaartjes ontvangen. De nieuwe 1ste stuur had post bij.
Laatste nieuws: wij gaan ook naar Thunderbay en misschien Montréal. -allebei aan de Canadese zijde van de meren Daarna Amsterdam of Rotterdam, dat staat vast, daar gaan we lossen.
De marconist is van Jette en hij kent de winkel in Brussel. Hij heeft daar eens een plaat van Pink Floyd gekocht, zegt hij. Ik schrok nogal hoor. Sinds wanneer verkoopt gellie Engelse djoem-djoem? En op paasmaandag is hij voorbij mijn buurtcafeetje gereden maar die hutseklutser is niet binnengegaan. 'k Ben hem dat aan het afleren, zomaar 'ons' cafeetje voorbij rijden zonder goeiedag te komen zeggen.
Die kilo Sugus bollekes is bijna op. Ik schud juist de zak uit en er vielen er nog zes op tafel. Eerlijk verdelen zei Rie en ze grabbelde er vier mee. 'k Heb gezegd dat ik dat eens rap thuis zou gaan vertellen!
De planten doen het goed. De Oostindische kers heeft geschoten sinds 24/04 (geplant de 14de) maar de reukerwten doen nog niks. 'k Heb ze zoals Toppié al een paar keer uit de grond gehaald om te zien of er nog niks kiemde. Niks. -of dit echt waar was, weet ik niet, mogelijk larie De Oostindische kers staat nu al 15 cm hoog of meer. In Detroit heb ik nog andere zaadjes gekocht en potaarde en de hele mikmak in een bak gedaan. Nu zit ik hier te wachten op teken van leven.
Het is hier mooi weer, zonnig en warm. Ziezo, dat is het. Sebiet gaat de stuurman van boord dus moet ik nu stoppen want hij neemt de brief mee.
Met dit schip heb ik voor de eerste keer de Grote Meren gedaan, de meren die aan Atlantische zijde de grens vormen tussen Canada en de USA. On-ver-ge-te-lijk. De Saint Laurent op en dan helemaal tot Duluth, Minnesota op Lake Superior en terug.
Dag Pa & Moe en alle andere familiegenoten,
'k Schrijf nog eens per pen ipv per machien. Het eten is hier goéd. Dat werd hoogtijd dat we nog eens een schip kregen waar de friko menselijk is. Ik eet me hier te pletter, maar ik werk het er direct weer af. Er is verschrikkelijk veel werk en tegen etenstijd heb ik meestal honger gelijk een paard. (of een ander groot beest, een muppet of zo)
Alles valt hier mee, de cabine, de collega, het eten, de rest van de bemanning. Het valt hier soms zo goed mee dat ik er bang van word. Dat kan niet blijven duren. Rie en ik lachen hier per dag ± 2x 15 minuten. Eerst krijgt zij de slappe lach, dan wordt ze knalrood. Dan springen de tranen uit haar ogen en tenslotte loopt ze weg omdat ze pipi moet gaan doen. Terwijl ze dan efkes weg is heb ik de tijd om op adem te komen en om mijn schmink weer in orde te brengen met een schoteldoek of zo. Want meestal krijgt miemammezel dat midden de service en dan heb ik niet veel anders bij de hand dan een schoteldoek, een servet of een keukenhanddoek. Gelukkig is er een spiegel vlak bij de deur van de pantry.
’k Krijg weeral kramp in mijn pollen. Per machien schrijf toch gemakkelijker hoor. En leesbaarder.
Vannacht zijn we door een storm gevaren. Rond 02h was heel het schip wakker. Er was nogal was schade in de cabines. Behalve bij een paar ervaren zeemannen, die hadden alles al zeevast staan sinds Antwerpen. -die kennen dat natuurlijk, het noorden in de lente Iedereen (of toch bijna) heeft hier planten in de cabine. De potaarde lag met emmerkes tegen de vloer. Daarin waren dan flesjes drank gevallen en gebroken, het geheel bestrooid met de inhoud van één of meerdere asbakken. Kortom, we hadden vandaag onze portie lichaamsbeweging, qua poetswerk.
In de pantry was er gelukkig geen schade, maar in de pantry van de matrozen was het een echte ravage. Daar lag op de vloer een mengsel van koffie, losse thee, suiker, boter en gecondenseerde melk. Een heel appetijtelijk papje. De deckboy had zogezegd alles 'vast' gezet. ’t Was er aan te zien.
Beneden in de voorraad was een emmer vuil zeepsop blijven staan (sinds Amsterdam!) Die is omgekiept over de bloem => bloem + vies zeepsop = vies papje. Bibi eet hier geen brood meer hoor. Nu ga ik slapen.
Dag duurbre ouders, Het is hier 32°C sinds 23 nov, airconditioning kapot. De oversteek is erg geweest en hier is het ook erg. Ik heb al een week een warmteslag (of –steek) -hitteslag, heat-exposure Niet van de zon hoor, ik zie geen zon. het komt uitsluitend door de warmte. In de eerstvolgende haven ga ik naar de dokter, complete check-up. -dat bleek dan niet meer nodig
We hebben 2 kaartjes ontvangen en 1 brief. De enveloppen 1,6 en 7. En ook een brief van Toppie over haar 92/100. -schoolrapport
We zijn bij Pitcairn efkes gestopt. We konden daar niet aan land, maar de mensen kwamen met sloepen naar het schip en klommen via de loodsladder aan boord. Ze hadden mooie dingen te koop. Veel houtsnijwerk. Van alles. En onbespoten fruit en boekjes over hunne nationale geschiedenis. -héél interessant, ik heb ze nog altijd-
We zijn einde december of begin januari terug thuis. Ik heb de verzekeraar al verwittigd dat hij dan de paperassen van de auto in orde brengt.
Binnen een paar uren zijn we in Panama en daarna zou het theoretisch koeler moeten worden. Een paar dagen later New Orleans, vriesweer. Ik begin te snappen waarom zeelieden zulke verweerde gezichten hebben en er ouder uitzien dan ze zijn. plotse klimaatwissels en ook de wind aan deck
Ik heb een nat doekje op mijn hoofd en in mijn nek gelegd. Dat begint te stomen en ruikt zo’n beetje naar verbrandde strijk, vind ik.
Zo, nu ga ik nog maar eens douchen. Groetjes aan iedereen.
Het is vandaag voor de 2de keer vrijdag de 13de. Ze hadden geen betere datum kunnen kiezen om over de dateline te gaan. Ik had voorgesteld om die twee dagen in mijn bed te blijven liggen, zodat ik zeker geen malheuren of stommiteiten zou doen, maar mijn voorstel werd niet geapprecieerd. Elke keer als ik met iets verstandigs voor de pinnen kom, nemen ze het niet au sérieux. Erg hé.
We stoppen aan Pitcairn en daar post ik dan deze brief. Hij zal pas binnen een maand of vier toekomen hoor. Maar ’t is de postzegel die telt hé. Het is uiteindelijk toch Panama geworden.
We hebben van ons ma 2 brieven gekregen: 24 sept en 30 sept en een postkaart van 15 okt. Op die laatste enveloppe stond nr5. Dus moeten er nog brieven onderweg zijn. Die reizen ons achterna tot in Antwerpen.
Wat schrijfde gij moeder? Dat ik 'geheimzinnig' schrijf? Kweevanniks ikke. Ik heb hier een brief gevonden van begin oktober – en ik dacht dat dat allemaal allang gepost was. Amai-amai-amai! 'Orde leidt tot God' stond er in een kader die ik op mijn hoofd gekregen heb, ooit in Dilbeek op school. Sindsdien gaat het vele beter, soms.
Allez saluukes, ik ga de enveloppe schrijven, anders geraakt dit evenmin gepost.
te gast bij Wim Helsen ~ Johan Petit met 'Heal The World' van Michael Jackson
There's a place in your heart And I know that it is love And this place could be much Brighter than tomorrow And if you really try You'll find there's no need to cry In this place you'll feel There's no hurt or sorrow There are ways to get there If you care enough for the living Make a little space Make a better place Heal the world Make it a better place For you and for me And the entire human race There are people dying Make it a better place For you and for me
Petit in gesprek met Helsen: De knop voor de ondertiteling staat rechts onderaan, het rechthoekje. ’k Zou de ondertiteling activeren, want Petit praat zeer bevlogen en tamelijk snel. https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/winteruur/5/winteruur-s5a18/ 12 min21
Het nummer is van 1991. Petit noemt het nummer überkitsch, of in ’t Engels camp. Tien of twintig jaar tevoren zouden we het levenslied genoemd hebben en misschien zelfs smartlap. Maar als een smartlap magistraal georkestreerd is en dan ook nog gebracht wordt door een wereldster, dan verkoopt het, dan is er niks uitzonderlijks aan de hand, volgens mij. Het recept is gekend in de muziekwereld: zet er wat violen onder en ’t komt in orde.
Dat hij daar als jonge twintiger in meeging, dat kan ik me heel goed voorstellen. En dan al zeker op een (oud) balkon op de Anspachlaan. In de winter.
We hebben uw brief gekregen over de moord op Sadat en dat er verkiezing is op 08/11. We wisten dat allemaal al van het TV-journaal hier. Ze hebben hier zelfs beelden van de betoging in de Voer getoond. Australië is veel meer Europees gericht dan de States.
Dus dat er verkiezing zou komen wisten wel, maar niet dat de regering gevallen was op de dag dat Laura en Dee thuisgekomen zijn. Ik zie trouwens het verband niet goed. Kunnen Laura en Dee dat veroorzaakt hebben? Weten ze eigenlijk wel wat ze gedaan hebben? Enz … Vertel eens verder over Hasselt. Wanneer gaat het daar open? Hebben ze al een woonst op het oog?
Hier alles oké. Het is nog drie weken fris en dan begint de zomer. Maar tegen dan zijn wij al lang weer in het noorden waar het tropisch warm is. Binnen 20 minuten moet ik weer beginnen werken. Vandaag heb ik niet veel zin.
Toch straf dat ge nu pas die brieven van februari gevonden hebt. Die lagen zeker in een druk gebruikte schuif? Dan is ’t al oudbakken nieuws hé. Vanmorgen stond ik hier een parodieke te geven van vorig schip, hoe die pitein strontzat aan tafel zat terwijl de big boss ofte eigenaar van de rederij mee aan tafel zit. (Big Boss Rosenfeld komt vanavond). Dat was nogal geslaagd blijkbaar, want Eliane plooide dubbel van het lachen, en ik ook, maar wat we niet wisten was dat er 3 officieren (van wie 2 staff) achter de hoek stonden. Die konden er niet mee lachen. Wij des te harder.
’t Lijkt hier soms op een nonnenschool, maar dan met mannen in blauwe overall ipv nonnen in uniform. En goed of slecht rapport, de gage ligt er tóch. We kunnen voor hetzelfde geld lol tappen erbij. Want als wij onszelf niet aan het lachen brengen doet niemand dat hier hoor.
Haja, vanavond komt Rosenfeld weer aan boord. Groot bakkes, groot geld ook. (Wat was er eerst?) Gelukkig doet deze keer Eliane de bediening boven. Na de avondservice, om 19h, ben ik er van af. Ik hoop maar dat ze tijdig terug aan boord is of ik heb het toch nog aan mijn been. We zien wel.
PS : het zou eventueel kunnen dat we tussen Kerstmis en Nieuwjaar thuiskomen. Als alle schattingen juist zijn en er niks onverwachts gebeurt.
Dit was in een jaar tijd het tweede schip dat ik deed bij die rederij. Een rot-rederij op alle gebied. Alleen de route was interessant. Na de Kleine Reis (enkele Europese havens) begon de Grote Reis, den 'Oversteek'. Bij die rederij ging het nu eens niet over de Atlantic maar via Suez recht naar Australië, New Zealand, een stop bij Pitcairn (!), via Panama en na een paar havens in de Golf van Mexico naar huis. Gedurende weken water en rust. Wat een zaligheid zou moeten zijn. Niet daarre. Niet bij die rederij. Die rederij was tamelijk jong en had geen hogere officieren van eigen promotie. Wat daar vaarde als staf, als leidinggevende officieren waren de sacés van andere rederijen. Sacé wil zeggen dat ze hun zak, hun bagage hadden moeten maken. Afgedankt dus. Alkoliekers & karakteriëlen samen op één schip. Elders buiten gegooid. Deze rederij was wat état-major betreft, de afvalbak voor de afgedankte hogere officieren, en dat was te voelen over heel de lijn, zelfs in kleine dingen van het dagelijks leven aan boord. Gelukkig had Yvonne (mijn allereerste collega in ’78, ma marraine de la marine) niet alleen mijn ruggegraat gesterkt maar ook mijn hoofd volgegoten met informatie. Zo kende ik een flink aantal namen van mensen voor wie men moet opletten, en kon ik me al schrap zetten van de eerste dag. Voor wie meer wil weten over deze sjoemel-rederij, zie bijlage onderaan.
Dag mama en papa,
De schrijfmachine is tijdelijk buiten gebruik en ik zat zonder briefpapier => ik moet me haasten met schrijven want anders kan dit morgen niet mee van boord met de post. Ik heb 2 brieven van ons Ma gekregen en 2 kaartjes (1 met een vuurtoren en 1 met een geplukte duif) en ingesloten 2 kaartjes van Laura en Dee.
Het kaartje met de geplukte duif herinner ik mij. Het is een vredesduif met een olijftakje in de bek. Het vredessymbool dus. Maar de duif is haar pluimen kwijt en van het takje liggen de blaadjes ook op de grond.
Er is veel te vertellen over dit schip en over deze rederij in het algemeen, maar dat zet ik liever niet op papier. Deze brief moet hier nog door een aantal handen gaan eer hij thuis in de bus valt.
Vorig schip hadden we hier -in Fremantle- een receptie en konden we niet aan de wal. Deze keer ben ik gaan shoppen met de collega. Ze valt best mee. We hebben een goed roulement. Tot hier toe hebben we geen stormen mee gemaakt, dus geen nausea.
Vermits we niet naar Gove gaan -noorden van Australia, tropisch gebied- zou het kunnen dat we een week vroeger thuis zijn. Er is een staking aan de gang in Gove. We winnen ongeveer een week. Dus eind december, als er niks tussenkomt.
Ik heb niet dezelfde cabine als op het vorig schip, maar een verdiep lager. Hoe dat komt is ook een lang verhaal.
Binnen 3 weken begint hier de zomer. De wind uit de Zuidpool waait hier nog ± 21 dagen en dan pas wordt het warmer. Gek hé.
Ik heb voor Toppié prentjes voor de school gekocht en postkaarten met dieren op. Da's voor haar documentatiedoos.
We hebben hier al 't een en 't ander afgelachen hoor. Maar de stemming is niet alle dagen zo. Er is soms ambras ook. Gelukkig niet in ons departement.
Ik ben moe, ik ga slapen. Nu heb ik tenminste weer papier en kan ik op zee schrijven. Dan moet ik mij zo niet haasten. Want van dat haasten raak ik mijn gedachten kwijt.
Er is hier een jongen aan boord, aspirant stuurman, hij heet Gustaaf DW. Een tante van een van zijn ouders is getrouwd met ene Gustaaf VE. Gusje is 21j en woont in Lokeren. Is zijn grootnonkel familie van ons? ’k Zal eens wat precieser inlichtingen vragen, hé.
Ik heb ‘Telemann’ terug gezien. Weet ge nog? Vorig contract, in maart van dit jaar? zie tekst 042. ’k Heb hem eindelijk te pakken gekregen en een beetje met hem gepraat. Zijn dochter studeert aan het conservatorium van Amsterdam. Volgend jaar gaat hij met verlof naar Europa, naar Nederland dus. ’k Ben vergeten te vragen in welk seizoen. In elk geval zien we hem terug in Melbourne, daar is zijn hoofdkantoor.
Het adres van de winkel in Brussel heb ik hem al gegeven. Ik zal in Melbourne nog een beetje babbelen met hem. Relaties op den vreemde zijn altijd welkom. Misschien gaat gellie binnen een jaar of drie misschien wel naar Australië op vakantie. Zijn kantooradres kom ik ook nog wel te weten. Dus: de rest volgt hé.
Wanneer opent de winkel in Hasselt? Ik sta te trappelen van ongeduld om dat mee te maken (als dat zo uitkomt). ’t Is wel een plezierig idee dat Laura en Dee zich gaan storten op de zwarte pannenkoeken (LP’s) en op de muzieknoten. Da’s eetbaar, ’t schijnt. (daar kan men van leven) Als ik ooit stop met varen begin ik iets met voedsel & overnachting. ’t Zelfde als hier aan boord maar dan anders, dwz aan de wal.
Waar die dag mijn hoofd stond weet ik niet, maar zoveel dwaasheid in een twee lijnen krijgen … zelfs voor míjn doen is dat niet normaal. Ten eerste, er was geen sprake van stoppen met varen, nooit geweest ookni. Ten tweede, iets met betalende cliënten? En een boekhouding bijhouden ook nog zeker? Met mijn dyscalculie zou ik doodongelukkig geweest zijn door al dat rekenwerk. Gelukkig nam mijn rationele helft intijds over:
Enfin ja, beginnen, beginnen, iets beginnen is altijd plezant natuurlijk. De verdienste is iets vol te houden en de kunst is er intijds uit te stappen. Bon, ik herlees dit eens en ik zou beter gaan siësten, aan de prietpraat te lezen. Daarbij, ik heb toch al schrijfkramp.
te gast bij Wim Helsen ~ Janne Desmet met een fragment uit 'After Life' van Ricky Gervais.
H: Ik dacht: als ik doorga met dit 'blijven leven gedoe', moet dat op mijn voorwaarden zijn. En dan kan ik achteraf nog altijd zelfmoord plegen.
Z: 't Is goed om een reserveplan hebben.
H: Wat is het ergste dat er kan gebeuren? Niks kan mij raken, want ik kan mezelf nog altijd van kant maken. Maar het ging niet zoals gepland. Ik besefte dat je niet niks kunt geven om de dingen waar je om geeft. En er was iets dat jij had gezegd, dat het niet alleen om mij gaat... En hoewel ik aan het afzien ben, misschien is het het waard, om rond te blijven hangen… Om van mijn hoek van de wereld een iets betere plek te maken.
Z: Meer is er niet. Geluk is iets ongelooflijks. Het is zo ongelooflijk dat het er niet toe doet of het jouw geluk is of niet. Een samenleving groeit groots, wanneer oude mannen bomen planten, waarvan ze weten dat ze nooit in hun schaduw zullen zitten. Goede mensen doen dingen voor andere mensen. Dat is het, klaar. The end.
Over After Life (zwarte komedie) : Tony is een journalist die voor de lokale krant Tambury Gazette werkt. Sinds zijn echtgenote aan borstkanker overleden is, kampt hij met depressieve en suïcidale gedachten. Hij stond ooit op het punt zelfdoding te plegen, maar besloot het uiteindelijk niet te doen omdat zijn hond honger had. Sindsdien beschouwt hij zijn situatie als een soort superkracht; hij kan zeggen en doen waar hij zin in heeft, want hij heeft toch lak aan het leven. https://nl.wikipedia.org/wiki/After_Life_(televisieserie)
Het werk van Gervais ken ik niet, niet echt. Bij afleveringen van The Office heb ik moeten wegzappen omdat het zo tenenkrullend raak was. En goed. Steengoed.
Ik denk dat Gervais een genie is, om zo’n complexe materie als in dit fragment zo bevattelijk te kunnen voorstellen.
Enorm jammer dat Desmet en Helsen het fragment niet gerepeteerd hebben om het te kunnen bréngen, ipv het wat stuntelig af te lezen zoals ze nu doen. 'k Weet wel dat het programma niet veel mag kosten, maar had er nu écht geen repetitietijd af gekund?
te gast bij Wim Helsen ~ Otto-Jan Ham met een fragment uit 'Morning Theft' van Jeff Buckley
Meet me tomorrow night Or any day you want I have no right to wonder Just how or when You know the meaning fits There’s no relief in this I miss my beautiful friend
'k Denk dat er een grote gaping is tussen de presentator, de figuur Otto-Jan en de persoon meneer Otto-Jan Ham. 'k Vind de combinatie wel zeer charmant. Kortom, mijn zoveelste Ideale Schoonzoon : ze zijn blijkbaar allebei vlotte praters, het personage en de persoon, maar hoe meer ik lees over de man, hoe vaker het woord 'verlegen' opduikt. Als presentator van het programma De Ideale Wereld, zei hij ooit, "ik ben enkel het strottenhoofd van dit programma". Alsof hij afstand nam van de ironie en het sarcasme dat door de redactie opgelegd wordt. Die zin begreep ik toen niet. Vandaag ineens wel. Hij zei ook niet dat hij de stem was, hij zei het strottenhoofd. How humble can you be … En na de zoveelste visie van de aflevering, snap ik zijn keuze van het tekstfragment. 05min29 zegt hij , en hij heeft het over geliefden in het algemeen: "uiteindelijk zullen zij wel bepalen wat er gebeurt".
We hebben in Houston eindelijk die brief van Mama toegekregen en ook de brief van Toppié. (2de paasdag). Het is wel een geruststelling dat Toppiéke zelf schrijft dat ze nu heel 'zagt' is met ons ma. Alsof ze de gewoonte had u in dubbele wurgrepen te pakken, u de trappen af te donderen of u met een roll-over de berken in te zwieren. Maar nu is ze heel 'zagt'. Wel …, als ze het zelf zegt. Da's natuurlijk een hele opluchting voor ons hé. Een geweldig kind. Tina schreef dat ze goed werkt op school. Wat een opluchting. Stel u voor dat ze op iemand van ons zou lijken. Nuja, de lagere school was het nog te doen.
Dat laatste was weer een kleine vv, een verdoken venijntje. Een pikuur, in het Brussels. Zo staan er veel kleine vv’s in de brieven hoor. Of ze het sarcasme ooit herkend hebben, weet ik niet. Ik was over heel de schoolcarrière een relatief goede leerlinge maar ze keken enkel naar de zwakke punten. Om daar dan over door te drammen. Toen ik in verdere studies mijn draai gevonden had en begon uit te blinken, interesseerde het hen niet meer.
Morgen is het Moederkesdag. Ik heb vrijdag geen telegram verstuurd omdat we zondag tegen de kaai zouden liggen en dan zou ik kunnen bellen van aan de wal Lap!: op anker. Dus pas maandag tegen de kaai. Zodoende bel ik pas maandag ipv zondag. Eerst naar Tina waarschijnlijk en daarna naar Zellik. Of als het tijdens ulle werkuren valt naar Brussel.
21h50 : ik was efkes in de badkamer. Er wordt geklopt. Ik haast me om te gaan open doen, de marco met een telegram van u : "Alles prima, ben al thuis" Binnen 14 dagen ik ook. Er gebeuren dikwijls belangrijke dingen wanneer ik naar de WC ben. Ik zoek een samenhang. Gebeuren de belangrijke dingen omdat ik op Tosjke ben of ben ik op Tosjke omdat er belangrijke dingen staan te gebeuren?
’t osjke is Brussels voor de WC, ’t huiske, de kleinste kamer
De 24ste had ik wel naar Tina gebeld. Zij wist te vertellen dat de operatie goed verlopen was, maar ze had u nog niet gesproken, omdat ge nog sliep. Ik had haar gezegd dat ik zou terugbellen. Tot hiertoe nog geen gelegenheid gehad. Maandag in Camden misschien.
Dank u voor de mooie kaart met de vijver. Maar wanneer schrijft ge eens een brief? Al uw postkaarten hang ik tegen de wand. Zó mooi zijn ze. Maar schrijf eens een brief.
Hier gebeurt veel hoor. Gisteren was het hier feest. Het was de verjaardag van de lichtmatroos. Hij werd 21 jaar. De bakker heeft een grote taart gebakken en versierd met marsepein en chocoladekorrels en crème au beurre. Mooi hoor, en lekker.
We liggen hier al een dag op anker. Na het werk gaan veel mannen vissen. Soms vangen ze visjes die eetbaar zijn. Soms zitten er giftige vissen tussen, die mogen we niet opeten. Gelukkig kennen zij al die soorten vis heel goed. Vooral de Spanjaarden, die kennen er alles van.
Ene heeft een zandhaai gevangen. Dat was een mooie vis, maar gevaarlijk. Ik dierf er niet dichtbij komen. De collega wel, die ging vlak bij die grote vis staan (bijna 1 meter lang) en hij lééfde nog!
Dag Toppié, dikke kussen en groeten aan heel de familie.
Mijn pogingen om die kleine aan het schrijven te krijgen hebben nooit resultaat opgeleverd. Zij is nu geen schrijver, zij is een beller. Zoals Tina. Een bericht dat langer is dan 140 tekens wordt telefonisch overgebracht. Jammer.
De postkaarten die ze zond werden waarschijnlijk gekozen door mijn Ma, zij probeerde de kleine zo aan het schrijven te krijgen. Ook noppes.
1981-03-03, op anker voor Fremantle, Australië (westkust)
Dag Familie Allemaal, Ik heb zopas de brieven van mama gekregen. Pa is er niet bij, efkes gaan geld verdienen. Van Toppiéke: 'als er iets gebeurt dan schrijft ge maar een brief hoor' Toch geruststellend dat aan de andere kant van de wereld een nichtje over mij waakt.
Toen was ik werkelijk ontroerd door die bekommernis, het kind was nog geen acht. Dat zinnetje pakte naar de keel. En ik herinner me dat gevoel nu ook.
Van Laura: Dee is gaan repeteren van iieehh en wwoehh, en dat brengt dus op. Had ik dat eerder geweten! Ik kan de laatste tijd namelijk ook weer goed gillen. Dat was ik ongeveer 20 jaar uit het oog verloren.
Als ik de sterrenbeelden eens bekijk dan kom ik tot de conclusie dat mijn familie een soep is. Op zich is dat niks, in de beste families is het al eens soep, maar mijn familie IS een soep, bouillabaisse. Zeg nu zelf: 3x Vissen, 2x Kreeft, 2x Waterman. Wat doet die Tweeling daartussen. Roeren tot ze een ons weegt. Een fluid ounce, een fl.oz. En Tweeling is zo al een flozzie teken. Lucht ... wat is nu lucht. Er is er maar ene die vaste grond onder de hoef heeft, dat is de Stier. Als die begint te galopperen hou ik mij stevig vast en vlieg mee. Waar we naartoe stampen weet ik niet, ik hou me vast aan de horens en wapper mee. Als hij zich onderweg gekwetst heeft aan een barricade of een palissade of een pinnekesdraad, smeer ik er wat mist op of een wolkje. Iets uit de lucht. de Stier was de toenmalige verloofde
Goed, om over die brieven verder te gaan: Tina & Co, leven ze nog? Geen nieuws = goed nieuws zeker? Als ik thuis kom doe ik Tina een typmachientje kadoo en een paar handboeien. Daarmee klik ik haar vast aan het typmachientje en de sleutel gooi ik in zee. Nà! In Zeebrugge zei ze : "Nu zal ik schrijven hoor!" Maar niks. Een geluk dat Toppié nog van zich laat horen 'Gebeurt er iets, schrijf dan maar een brief ' Voilà, dat is taal. Tenminste iémand die de boel zo'n beetje in het oog houdt, rustgevend is het. Touchant.
Dat zinnetje van Toppié moet me toen echt geraakt hebben, dat ik er een tweede keer op terug kwam. Ik herinner me nu ook dat ik toen met veel vragen zat. Heb ik het recht wel om zomaar te verschijnen en te verdwijnen in en uit dat kind haar bestaan? Anderzijds : ze zal er leren mee omgaan, een kind heeft nog mentale souplesse. Maar heeft ze ook de emotionele souplesse?
Door haar zinnetje voelde ik me bijna schuldig over de broodwinning die ik gekozen had. Zou het niet best zijn dat ik stopte met varen? Maar dan sprak uiteindelijk mijn rationele kant: niet ík heb Toppié gedwongen te bestaan in een wereld die geen paradijs is. Dat heeft Tina op haar geweten. Zíj heeft Toppié op deze wereld gezet. Waarom zou ik mijn manier van leven aanpassen aan een keuze van Tina?
Het moet toch iets bijgebracht hebben, dat verdwijnen en verschijnen, want twintig jaar later vertrok Toppié blijgezind, sterk en zonder omkijken, definitief richting zuid. Daar heeft zij haar bestaan opgebouwd.
Tiens, denk ik dan, wegtrekken -om het met een cliché te zeggen: andere horizonten opzoeken- zou dat genetisch bepaald kunnen zijn? Want zij en ik hebben gemeenschappelijke voorouders.
Het is nu 14h14, ik ga nog wat siësten en vanavond schrijf ik verder. Tegen 22h pas gaan we tegen de kaai, dus nog tijd genoeg.
1981-03-04, Fremantle
Beste Boejabijs, bouillabaisse, de familie die een soep is
Het is half twintig -19h30 waarschijnlijk- en ik ben bekaf en steendood. Sinds 06h vanmorgen zijn we non-stop bezig geweest. Pardon, we hebben een half uurke gepitst van 16h45 tot 17h15 om iets te eten. Ik word oud denk ik. En ik moest nog 29 worden. Het zal de vermoeidheid geweest zijn die sprak. Op de M -het 3de schip- was het bijna alle dagen 12 tot 13 hrs werken, met in haven soms 17hrs op dagen dat er een receptie was. Misschien zou ik minder moe zijn als we regelmatig meer dagen van hard werken hadden. wat een vreemde redenering was dat
Vanavond aan de tafel van de staf waren aanwezig, de kaptein, duidelijk nog zat van ’s middags. En die heeft een vreemde dronk, maar voorlopig blijft dat hanteerbaar. De 1ste stuur, nog lichtelijk geaROSÉerd, dus voor een keer menselijk, zijn madam, genietend van de euforie en de cargosupervisor, de supercargo genoemd. De supercargo is een man, tot nu toe is dat een man, misschien worden vrouwen ook weer 'sobre cargo'. Kortom, hij begeleidt de lading tot ze geladen is en het schip vertrekt. Dat houdt in dat die meneer enige dagen aan boord verblijft en mee eet aan de tafel van de pitein. Meestal is dat iemand van het land zelf, maar hier is dat een Nederlander, die ook vlot Frans praat en natuurlijk Engels. Nu komt het:
Bij de kaaskroketten hoor ik hem Telemann vermelden. De kroketten schoven bijna van de schotel. Telemann? dacht ik. Wat doe die hier tussen al deze hooggeschoolde cultuurbarbaren? Telemann. De staff zat duidelijk het geheugen af te speuren. Is dat ene van den bureau of ene van het agentschap hier.
Ik voelde mij ineens superieur. Telemann, mijne heren en mevrouw, dacht ik bij mezelf, dat is cultuur, dat is thuis, dat is Europa. Wordt een mens op den duur tóch chauvinist als ze vaart? Niet als Vlaming of Belg, niet als Europeër maar als Europeaan. Erg hé. bestond het woord Europeër in 1981 al?
De supercargo zat daar doodongelukkig omdat hij zo onbeleefd geweest was iets te vernoemen dat hun uitgebreide kunde en beperkte kennis te buiten ging. (Hoor mij nu …) Ja, Carl Philip Telemann, probeerde hij nog. (Ik hoop dat ik de voornamen goed gespeld heb). Ah, oui, Telemon, deed de stuur vaagweg.
De Nederlander kijkt zo ongelukkig de tafel af, niemand die reageert, zijn radeloosheid is zo groot dat hij zelfs naar de serveuse kijkt (ikke) alsof daar nog wat steun te verwachten viel. ’k Stond juist goed, buiten het blikveld van de anderen. Ik knikte eens 'nee', zo met een tuittoet, zo om te zeggen laat maar vallen man, Telemann is hier verschoten kruit.
Morgen geef ik hem het adres van de winkel en dan gaat hij volgende zomer, wanneer hier de zomer voorbij is, naar Nederland en dan springt hij efkes over naar Brussel. Dat is maar een boogscheut voor iemand die zo ver van huis woont en werkt. En later gaat gellie eens naar Australië op vakantie ipv alsmaar naar Zuid-Afrika en Israël. Ge zult u niet ontheemd voelen want deze meneer is van de Joodse gemeenschap.
Het is nu 19h49. Dat wil zeggen dat ik al 49 minuten naar een Italiaans radiostation luister. Ofwel zijn die zangers allemaal vreselijk kwaad (misschien te weinig zout op de spaghetti) of anders gaat het over vree gepassioneerde liefdes. Ze blèren hun stem kapot. Ha, hier zingt der ene over : finalmente tú, securamente tú. Die staat in panne langs de weg en ziet Via Securamente TU-ring Wegenhulp finalmente opdagen. van opluchting zingt hij met grote uithalen. Dit is een liedje waar ik in kan komen. Het gaat precies al een beetje beter toch hé, met mijn Italiaans? –larie hoor, ik heb die taal nooit willen leren-
Vanmorgen zijn we aangekomen, en vanmiddag, zodra we onze lires op zak hadden ging ik een boodschapke doen. Onderdelen voor de miniatuurboten voor de broer van TC. Na Japan is Italië het land van de losse onderdelen, zegt die.
En hier begint het verhaal. Ik heb niks tegen Italianen hoor, absoluut niet, maar laat deze brief niet aan Silvano lezen.
Het adres had ik van een italiëktueel, dat is een Italiaan die ook kan spreken zonder handgebaren. 'Modellismo, Via della Campana, zijstraat van de Via Garibaldi'. Garibaldi deed me direct denken aan de geschiedenisboekskes van de schooljaren: 'Het Italië van Garibaldi' 3 x overschrijven en thuis laten tekenen!
Ik mocht meerijden met Mario, ene van het agentschap. Tof van hem hé, zo uit zichzelf een lift aanbieden. 5.000 lires maar tot in de stad. Dat heb ik spontaan betaald. Dat alles dicht was had hij wel voorspeld, maar ik wou en zou toch efkes het terrein verkennen en in stilte dacht ik : toe of niet toe, doetternitoe, ik bel wel en dan gaat die deur open voor mij … ter plaatse twee grote metalen rolluiken en géén bel!
Rolluiken naar beneden en het moreel ook. Een beetje rondgelopen. Alles gesloten, heilige siësta. Geprobeerd in de plaatselijke Gele Gids andere modellismo adressen te vinden maar ik geraakte aan hun rubriekensysteem niet aan uit en ik heb het maar gauw & rap opgegeven. Ik moest om 15h30 weer aan boord zijn, aan het werk.
De Italiaanse reputatie indachtig van ik-haast-mij-langzaam, begon ik een uur op voorhand de terugreis te organiseren: bar binnen, een rood wijntje -dronk ik toen nog wíjn?-en wil u aub een taxi bestellen? Zodus, al moest ik nog drie kwartier wachten op de taxi, dan kwam ik nog op tijd aan boord. Madam van de bar probeert drie verschillende telefoonnummers. Twee antwoorden niet (zaterdag) en de derde geeft de bezettoon. Die had de hoorn afgelegd, het is zaterdag voor iedereen, dacht die. 1981-02-27 - vervolg, op zee
Er beginnen andere mensen (mannen) naar ons te kijken, vragen aan de barmadam wat of er niet gaat, maar dan met veel meer woorden. En ze werden ineens behulpzaam, allemaal. Zó behulpzaam! En ik had nochtans niks misdaan … Ze moesten weten waar ik naar toe ging. Ik toon het kaartje waar het adres van het schip opgeschreven stond. Op dat kaartje stond ook het adres van de shipchandler -scheepsbevoorrader- met prijsaanbiedingen voor champagne en kaviaar. Ze stuurden me al naar een ander adres waar ik champagne en kaviaar vele, vele goedkoper kon kopen. En zij een % hadden waarschijnlijk. Ik kreeg het warm en werd kwaad: Nondedju, gene kaviaar nodig en een taxi aub naar Sintelmar en naar nergens anders. Dat verstonden ze. die nondedju? Sintelmar was niet zo ver, dat kon ik gemakkelijk te voet doen volgens ene die scheel keek. Jaja, die zou het wel eens uitleggen. "Cinque minuti" zei ene die er meer kijk op had. En toen deed die schele 'mon oeil' of zoiets en begonnen die twee ruzie te maken. Ik heb betaald en ben in een andere bar iets gaan drinken om een taxi te bestellen. Die barmoeder legde het beter aan boord. Ze stuurde ene Bimbi de straat op om een taxi te gaan zoeken. Het werd ondertussen hoogdringend tijd en ik werd nog wat zenuwachtiger. Maar Bimbi kwam toch terug met een taxi, een echte, met vier wielen en zo. Ik had die taxichauffeur gezegd dat ik gehaast was en we zijn drie keer bijna dood geweest dus had ik dat beter niet gezegd. Enfin, ik was op tijd aan boord, dat telt ook mee.
De collega gaat aan de wal, ik zou de service in mijn eentje doen, en ik vraag of hij in 'Modellismo, Via della Campana, zijstraat van de Via Garibaldi' efkes wou langsgaan voor onderdelen die op het papiertje staan. Later op de avond kwam de collega weer aan boord. De vent van het modellismo had zijn geld niet willen aannemen. Hoe? Wat? Omdat het een spiksplinternieuw ongevouwen biljet van 100 USD was betrouwde die spaghetti het niet. Collega had dan naar een bank gezocht om te wisselen in die rotlires, maar op zaterdag zijn alle banken hier dicht zodus kwam hij zonder mijn materiaal weer aan boord. De onderdelen voor de broer van TC zijn hier drie keer goedkoper dan in België, de collega heeft die dingen in zijn handen gehad, maar hij kon ze niet kopen.
Maar welk groot licht gaat er ook met een 100 dollarbiljet aan de wal in het Italië van 1980! Túúrlijk dacht die man van Modellismo dat het een vervalsing was! Misschien maakte hij na zijn uren zelf ook vervalsingen als kleine onderaannemer bij de maffia, modellist zijnde.
Zeg nu zelf, wie wil er in zo’n land op vakantie komen. Ik alleszins niet. De Italianen hebben het bij mij verkorven en het is hun eigen fout. Zij zijn begonnen.
PS : binnen twee dagen zijn we in Freemantle, Australia.
