Hij wil net als vele van zijn voorgangers te midden van de vele veranderingen iets onveranderlijks ontdekken. ( zie zijn gedachte constructie van de de grot in mijn vorige essay Hij bedacht daar zijn abstracte ideen wereld , die boven onze zintuigelijke wereld lag waar alles wat wij kunnen waarnemen in een volmaakte en perfecte vorm bestaan die door de anamese kunnen worden opgehaald . ( ik heb die wereld in mijn vorige editie voor het gemak warenhuis genoemd: Zie en lees daar nog eens door )
Aristoteles
Hij vond dat Plato alles had omgedraaid. De ideeen in het warenhuis zijn begrippen die door de mensen zijn bedacht. Dus niks geen anamnese Aristoteles geloofde niet , dat er perfecte en volmaakte vormen ergens boven onze zintuigelijke waarnemingen in een oneindig groot warenhuis lagen waarvan "onze "dingen replica"s waren. Voor hem bestond dat warenhuis niet. Die replica's zijn slechts vormen die juist in de dingen die we hier beneden in de concrete natuur om ons heen waarnemen. Die ideeen komen vanuit de mens maar moet de mens zelf langs een onderzoeksweg via zijn ken- proces, die leidt tot het onthullen van vormen en ideeen.Het is alleen via deze weg dat de mens tot wetenschap en wijsheid kan komen. Aristoteles gelooft in een dialoog met anderen het kritisch beoordelen en uitzoeken van de veronderstellingen , vooronderstellingen en vooroordelen tot een grootste gemene delende waarheid te komen , let wel nooit naar DE waarheid.
Bij Plato zou dat niet kunnen, de kloof tussen kentheoretische veronderstellingen enz. zou door hem niet te overbruggen zijn.
Aristoteles was een denker. de leer en de werken van hem hebben de filosofie en het menselijke denken tot op de dag van vandaag beinvloed, ook al is een fractie van zijn werken bewaard gebleven. Een van de veelbesproken ideeen van Aristoteles is de leer VAN DE GULDEN MIDDEN WEG . Hierin vinden we een heleboel filosofisch jargon, maar het biedt geen wijsheid. Filosofen wijzen vaak op de verdiensten van deze leer , maar de vraag is of je er werkelijk wijzer van wordt. ( Opmerking van Maup lees voor wijzer RICHTINGAANWIJZER ); We kunnen in zijn zgn. NICO MACHEISCHE ETHIEK , een deugden ethiek van alles lezen, zie ook weer mijn vorige essay .. Daarna heb ik het gevoel dat ik, hopelijk, over Plato en Aristoteles een paar handvatten heb gegeven om u enigszins een ruw beeld te schetsen van deze grootheden ,die, zonder de technische hulpmiiddelen waar de verschillende wetenschappen nu over beschikken alleen met hun denkkracht hun sporen op de hele menselijke geschiedenis hebben nagelaten.
Het wordt nu tijd om de reis door deze geschiedenis achter ons te laten en bij het volgende station overtestappen naar de hedendaagse filosofische geschiedenis. Op deze reis zullen we uiterst geniale filosofen ontmoeten, die met hun denkkracht gecombineerd met de ver ontwikkelde electronische tools voor een grote omslag vormen,die we voorheen niet voor mogelijk hebben gehouden. Op vele terreinen zoals culturele- economische ,religieuze - ethtische - cognitieve -politieke -sociale, technische- holografische vergezichten in het universum enz. Kortom : We staan voor een verbijsterende maatschappelijke break, die prachtig is , maar ook schaduwkanten heeft. Kom mee, denk, kijk en zie en bewonder deze ingrijpende paradigmatische : SHAPE- SHIFT
In een van mijn vorige essays heb ik Plato's Grot "bedenksel uitvoerig beschreven. Hierin stelt Plato, dat de werkelijkheiduit 2 delen bestaat. Het ene deel is de zintuigelijke wereld . Hiervan kunnen we slechts een globale of onvolkomen kennis krijgen door onze zintuigen te gebruiken.(hij richt zich hier op slechts een zintuig nl. de ogen.Oren , smaak en gevoel daar heeft hij geen boodschap aan) In de grot stroomt alles voor onze ogen voorbij en is dus niet eeuwigdurend. Over alles wat we waarnemen in de grot kunnen we alleen maar vage afspiegelingen van ideeen hebben .Plato stelt nu dat alle verschijnselen in onze werkelijke leef- wereld slechts schaduwen zijn van eeuwige vormen van ideeen die buiten de groot bestaan in dat oneindig grote warenhuis. Alles wat wij onvolmaakt hier op aarde , dus in de grot zien , met al zijn onvolmaakt- heden worden wij herinnerd aan dat grote warenhuis buiten de grot als volmaakt, door de zgn. anamnese . Zo heeft de idee het paard vier benen om op te staan, zelfs al zouden alle paarden in onze wereld in de grot mank lopen. Zo ook zijn ALLE gebakken koekjes allemaal ongelijk van vorm, maar toch lijken ze op elkaar, , zij hebben nl.allemaal hetzelfde gemeenschappelijke warenhuis waarin ze volgens hetzelfde idee gevormd zijn.
Door te beginnen met concrete dingen wat bijv GOED , WAAR OF MOOI is of wat NIET, goed, waar of mooi is versterken we ons inzicht ( phronesis ) in de meer abstracte vormen (Ideeen) van het GOEDE,WARE en het MOOIE.
MATERIALISTEN beginnen onderaan en blijven steken in het beschrijven van de stoffelijke dingen. Ze naderen niet het abstracte .De dingen zien en beschouwen ze zoals ze zijn. Niet verder zeuren . Dat gebeuren is hun inzicht (doxa), klaar en uit. Zij kijken niet verder dan hun neus lang is.
idealistenbeginnen bij het hoogste , maar zij staren direct in de verblindende zon. Daarom kiest Plato de weg van de HERMENEUTIEK in de zin van de uitlegkunde door te beginnen bij het laagste om zo al redenerend en logische denkend op te bouwen richting het hoogste. Overigens is deze methode geen garantie dat een filosoof dat hoogste ( de ideeenwereld ) zal bereiken.
Deze ideeen zijn de achterliggende principes van onze waarneembare werkelijkhied. De ideeen ( vormen ) zijn zelf onveranderlijk, tijdloos en perfect, waarvan onze werkelijkheid een afspiegeling is . Een bruine hond is bijv. een afspiegeling van de VORM ( hond) en van de VORM ( bruin ) Zo heeft dus EEN bruine hond deel aan de abstracte ideeen (vormen wereld ) DE bruine hond, zo ook een mens de afspiegeling van DE mens, EEN brood van HET brood enz.
Maar volgens Plato kunnen wij deze vorm en ideeen niet zomaar bevatten. We moeten ons echt inspannen en er moeite voor doen om ze te benaderen. We hebben wel echter een groot voordeel in dit proces, want voor de geboorte heeft de menselijke ziel contact gehad met de ideeen en de vormen. De ziel is nl. onsterfelijk, want zij heeft voor de dood in de pure wereld der vormen verkeerd en zal na de dood daarheen weer terug keren, maar de herinnering ( anamnese ) aan het prenatale contact met de bovennatuurlijke wereld is in elk geval latent aanwezig in de onsterfelijke ziel. Maar de anamnese is echter volgens Plato niet zondermeer beschikbaar.
Waarom is deze anamnese voor Plato zo belangrijk? Omdat voor hem het ultieme doel van de filosofisch ingestelde mens het begrijpen is van de wereld om ons heen en van ons bestaan. Alle dingen in onze wereld hebben deelaan de vormen , maar hoe kunnen wij bijv. in een goed mens die participatie in de vorm van het GOEDE herkennen?? Welnu , door het nadenken over die goede mens op de een of andere manier in ons hoofd
Plato( ca. 428// 427 v. Chr ) is de tweede van het bekende trio oud- Griekse wijsgeren - Socrates, Plato en Aristoteles- van wie gezegd wordt ,dat ze de filosofische grondslagen hebben gelegd van de westerse cultuur.
Iets zinnigs vertellen over het leven van Plato blijft een hachelijke zaak . Alles staat of valt met de betrouwbaarheid van de vele bronnen waarover we nu beschikken. Waarschijnlijk is Arestoteles , tijdgenoot en leerling van Plato , die ons over Plato's intellectuele achtergrond informeert, wel de meest betrouwbare bron. Van hem weten we dat Plato sterk beinvloed was door Socrates en de heraclitische filosofoof Cratyles. Bovendien was Plato erg geinteresserd in zijn voorgangers : de natuurfilosofen.
Buiten kijf staat vast dat Plato, gezien vanuit de context van de Oud-Griekse leefwereld, een verbijsterende filosofische denkergigant was en nog steeds voor ons is.Hij dacht tot aan de grenzen van zijn en onze ratio en overschreed ze soms. Ook hij beleefde en leed al psychisch, logisch en epistemisch ( wat kunnen we weten?) sociaaleconomisch, ethisch en staatkundig onder de disharmonie van zijn en ons bestaan.
Hij is daarmee op eenzame metafysische hoogte gestegen boven de pluriforme werkelijkheid. Vanaf deze top heeft hij de de taaie anomalische kluiven naar beneden gegooid waarop menige grimmige gretige denker zijn tanden op heeft verbeten.
Dit is de titel van het prachtige boek geschreven door Maarten t-Hart . "Wie God verlaat heeft niets te vrezen'' met als ondertitel :"De Schrift betwist"
Ik heb de intrigerende tekst veranderd in "Wie God verlaat heeft niets bewezen.!"
Zelf heb ik in mijn essays ( zie o.a . mijn beschrijving van het conflict met dominee de Looze op de zgn belijdeniscatechesatie op mijn vraag over de erf-zonde in nood gebracht 'Voor mij onbegrijpelijk, dat ik de zonde voor het vergrijp van Eva en later van Adam had gerfd . Geld kan ik erven, maar de zonde van eeuwen geleden voor het vergrijpen van de pluk van de verboden vrucht is voor mij niet te begrijpen.") En dan nog die verschrikkelijke preken , die altijd maar weer draaiden om de ellende, verlossing en dankbaarheid, met selectieve verdraaiingen en teologische verzinzels, verwijzend naar die prachtige Bijbel.
Met grote vreugde en genoegen heb ik gesmuld van Maartens boek.
Wie kan beter dan Maarten die koolkorven,vol met ongelooflijke brandende geloofsstelingen doven.??
Daar hoop ik u de volgende keer van te laten genieten of hem en mij te verwensen naar .......waarheen en wat..........?????
Dit is de titel van het prachtige boek geschreven door Maarten t-Hart . "Wie God verlaat heeft niets te vrezen'' met als ondertitel :"De Schrift betwist"
Ik heb de intrigerende tekst veranderd in "Wie God verlaat heeft niets bewezen.!"
Zelf heb ik in mijn essays ( zie o.a . mijn beschrijving van het conflict met dominee de Looze op de zgn belijdeniscatechesatie op mijn vraag over de erf-zonde in nood gebracht 'Voor mij onbegrijpelijk, dat ik de zonde voor het vergrijp van Eva en later van Adam had gerfd . Geld kan ik erven, maar de zonde van eeuwen geleden voor het vergrijpen van de pluk van de verboden vrucht is voor mij niet te begrijpen.") En dan nog die verschrikkelijke preken , die altijd maar weer draaiden om de ellende, verlossing en dankbaarheid, met selectieve verdraaiingen en teologische verzinzels, verwijzend naar die prachtige Bijbel.
Met grote vreugde en genoegen heb ik gesmuld van Maartens boek.
Wie kan beter dan Maarten die koolkorven,vol met ongelooflijke brandende geloofsstelingen doven.??
Daar hoop ik u de volgende keer van te laten genieten of hem en mij te verwensen naar .......waarheen en wat..........?????
Om wat meer overzicht en vooral doorzicht in het verschil te krijgen tussen de 2 noties van denken en spreken over dat denken , geef ik u een kort overzicht van plato's allegorie van de grot.Men dient zich een een grote grot voortestellen, die met de buitenwereld verbonden is door een grote gang met een dusdanige lengte dat er geen daglicht in de grot valt. Er zit een rij gevangenen met hun rug naar de ingang , en ze kijken naar de achterwand van de grot.Hun ledematen en halzen zij zo vastgeketend dat dat ze hun hoofden en halzen niet kunnen bewegen en noch elkaar en zichzelf kunnen zien Dit betekent dat ze alleen de wand voor zich kunnen waarnemen . Zo hebben ze hun hele leven gezeten en kennen niets anders. Achter hen bevindt zich een vuur . Tussen hen en dat vuur staat een muur , die zo hoog is als een mens. Aan de andere kant van die muur lopen mensen met allerlei dingen op hun hoofd, waaronder stenen en houten figuren van mensen en dieren , heen en weer. De schaduwen van dingen vallen door het vuur op de wand waar de gevangenen tegenaan kijken , die ook de stemmen weerkaatst van hen die de dingen sjouwen. Plato betoogt nu dat het enige dat de gevangenen in hun leven waarnemen schaduwen en echo's betreffen. Ze zullen denken dat dat deze de realiteit vormen en hun gesprekken zouden dan over de waarneming van deze realiteit gaan. Als een gevangene zijn ketenen zou kunnen afschudden , zou hij door de levenslange ketening in het halfduister zo verkrampt zijn , dat het voor hem alleen zo pijnlijk zou zijn om zich om te draaien , bovendien zou het vuur hem verblinden. Hij zou volkomen in de war raken en zich weer willen omkeren naar de wand met schaduwen, , naar de de realiteit die hij begrijpt. Als hij eenmaal gewend zou zijn aan de bovenwereld en daarna terugkeerde in de grot , zou de duisternis hem weer tijdelijk verblinden. Zijn ervaringen zouden onbegrijpelijk zijn voor de de andere gevangenen., omdat hun taal alleen naar schaduwen en echo's verwijst.
De pijn en de moeite die de gevangene moet doen om zich te bevrijden van zijn ketenen staat voor het langdurig nadenken over het goede, waarbij veel discipline komt kijken aangezien de verleiding moet worden weerstaan zich over te geven aan de aardse lusten. Het ontsnappen uit de grot staat voor zijn notie om in het felle zonlicht terecht te komen en is dan gelijk aan de opstijging van de ziel naar de wereld van abstracties, die we aanschouwen met onze geest. Het weer teruggaan in de grot leidt ertoe dat die belichte en verlichte geest weer moet wennen aan het halfduister. Het communiceren met de medegevangenen is nu niet meer hetzelfde aangezien het feit dat hun kennis nu over de werkelijkheid verschillend is. Hiermede wilde Plato laten zien dat een mens , die in de hogere regionen is gekomen moeite heeft of zelfs weigert zich in te laten met "menselijke" aangelegenheden . Hun ziel snakt ernaar steeds daarboven te vertoeven.
Kritiek . Prof.Dr.L. M. de Rijk ( 1924 -) hoogleraar middeleeuwse filosofie ( Ik heb nog tentamen bij hem moeten doen, een fantastische docent,die onvergetelijke mooie colleges gaf ) sabelt Plato's noties verpletterend neer. Quote: Vanaf het moment dat men inziet , dat Plato met zijn hogere regionen (metafysica) alleen maar op een wijgerige keuze berust die ondemocratisch is. ervaart men zijn opstelling als irritant en onverdraaglijk. Plato's systeem moet leiden tot intolerantie en onderdrukking omwille van de waarheid en de voorkomende misachting van het volk in de lagere regionen
De allogorie van de grot is op zich eeuwenlang en ook nu nog een prachtige poetische vorm , die mondiaal en vooral de westerse filosofie gedomineerd heeft. In de klassieke oudheid was Athene het middelpunt van poezie en en poetische verhalende kunst. in tegensteling tot het martiale Sparta ,waardoor erer zich een spanning tussen die 2 ontwikkelde en zich ontlaadde in de 4 zgn vreeslijke Peloponesische oorlogen(431-404 v.Chr) Het was een strijd tussen de 2 oude stadsstaten Athene en Sparta , de 2 grootmachten van die tijd. Wanneer je echt alle ingewikkelde details over deze verschrikkelijke oorlogen wil lezen moet je bij Thucydides zijn . Het is de grootste machtstrijd geweest die in de oudhied zijn weerga niet kent.Om toch nog 2 belanrijke smeulende lonten te noemen was dat Sparta een Oligarchy was , dus een familie bedrijf dat alle mooie privileges binnen de familie elkaar toespeelde .Athene daarentegen een democratie die op selectieve verkiezingen berustte. De beide partijen waren aan het einde (404) van de oorlog zo verzwakt dat , nadat Athene grotendeels verwoest was de grote verliezer was en Sparta door corrupties en machinaties ook niets meer voorstelde. Zo zien we maar weer dat het barbarendom in de verschillende historische opeenvolgende tijdsgewrichten zich herhaalt. l'Histoire se repete! "De geschiedenis herhaalt zich" Is dat zo? Helaas niet , de geschiedenis is geen refrein maar een opeenvolging van gebeurtenissen met steeds meer venijn. De peloponesische oorlogen hadden enkele miljoenen doden op hun konto.Ik heb getracht te berekenen dat wij nu vele miljarden aan soldatdaten en burgers hebben verloren en het gaat maar door. Zo las ik gisteravond op mijn smartphone dat er nu al 50 miljoen kinderen wereldwijd op de vlucht zijn en dat gaat elke dag maar door.!!!
U ziet hier in mijn tekst een groete allinea met streep, die de gespletenheid aan moet duiden. tussen de vetgedrukte tekst en de cursief gedrukte tekst De cursieve staat voor hoe mooi de mensheid kan denken De vet gedrukte staat voor hoe afgrijzelijk zij kunnen zijn
Over die kloof gaan we het de volgende keer hebben.
