Over filosofie en fotografie Afwisselende teksten over filosofie en fotografie en teksten met een knipoog.
25-11-2017
cultuur versus natuur rectificatie
Cultuur versus natuur vervolg 4
(Ik en hoop ook u) ben en zijn nog steeds bezig met het boven gestelde onderwerp.Zo is de gehele laatste alinea van mijn vorige essay vanaf .....wij worden in de foetushouding als een vraagteken...........?? .................. tot .... de problemen stijgen de (hersen)pan uit !! doortrokken van metaforen.
Voor de duidelijkheid volgt hier een omschrijving wat een metafoor is:
Een metafoor is een vorm van beeldspraak waarbij figuurlijk taalgebruik centraal staat. Door het gebruik van een metafoor wordt er een bepaald beeld gerschapen. Dit beeld heeft een overeenkomst met wat er werkelijk bedoeld wordt Bij een metafoor wordt er altijd een vergelijking getrokken.
De Uitzending van vanavcond van DR. Professor Dijkgraaf moet u werkelijk eens gaan bekijken Daar valt ( althans bij mij) mijn hele gebit uit mijn mond vol met tanden van verbijstering en prachtige verwondering . Ik mummel en lummel nog maar wat
Waar gaat dit in het kort over?
Robbert Dijkgraaf: " Van sneeuwvlokken tot zeesterren, van architectuur tot muziek, van ons eigen spiegelbeeld tot de allerkleinste deeltjes , de natuur en de cultuur wordt bepaald door symmetrie , misschien wel de krachtmatigste in de wetenschap. Deze eeuwenlange ontdekkingstocht voert langs de oude Grieken , Franse revolutionairen, islamimitische wanddecoraties en Chinese kernfysici "
Vanaf het Westergasterrein in Amsterdam richt Dijkgraaf zich tot het 1100 mensen tellend publiek in de Gashouder en de kijkers thuis.
DWDD Universitry
Symmetrie door Prof. Dr. Dijkgraaf.
Ik laat het hier even bij. Hetgeen bij prof Dijkgraaf vanavond aan de orde komt is zo intrigerend dat ik daar de volgende keer graag op terugkom. De essentie van onze omgang met de begrippen tijd en ruimte is echt geklungel in de ruimte en de tijd. Daar komt heel iets anders voor in de plaats Wat, hoe en waar die plaats is dat gaat met ons denkvermogen niet lukken. We komen in een wereld terecht dat tegen elke vorm van onze intuitie indruist. Wat wij mentaal gedacht en bedacht hebben stuit in die wereld met onze mind-set op een mind-blok. Het is als een vis- gespartel in een aquarium waarin we ons als een vis in het water voelden, maar in de beperkte ruimte en oneindige duurloop van de tijd verdampt het water en vedwijnen wij in het niets. Dat niets is niets anders dan een iets waarover we nu niets meer kunnen denken en bedenken, .We blijven met een irrationele metafoor achter met een onlesbare dorst naar een ontologisch iets. Dit is als tennissen zonder net en voetballen zonder doel.
Het was weer een prachtige uitzending over de symmetrie.. Ik heb er tenminste van genoten. Waarvan ik minder genoot is dat ik de fout gemaakt heb de hierbij bovenstaande tekst bij de verkeerde uitzending te zetten. Mijn excuus hiervoor.
Deze tekst behoorde bij de laatste op mijn blog, die je hier nog naar believen kunt terugzien. Met een MEA CULPA groet van Maup
From: Maup Smits Date: 4-11-2017 16:36:26 To: maup.smits@planet.nl Subject: Fw: cultuur versus natuur (3) vervolg
-------Original Message-------
From: Maup Smits Date: 4-11-2017 16:18:12 To: maup.smits@planet.nl Subject: cultuur versus natuur (3) vervolg
Click Me!
CULTUUR VERSUS NATUUR
De tijd zal het leren. 1 De tijd heelt alle wonden. (2)
bij 1 wordt met tijd de tijdsduur bedoeld bij 2 wordt met tijd het tijds moment bedoeld, zoals op de geboorte kaartjes staat en in de overlijdens berichten de sterf datum staat vermeld . bij de overlijdens adververtenties staat ook het sterf moment vermeld.Tussen het moment van geboorte en sterven is weer de tijds duur.
bij het overlijden is de tijds duur het leven van de betrokkene voorbij en on- omkeerbaar voltooid verleden tijd. bij de boorling is het tijds stip on-omkeerbaar aan de toekomst en on-omkeerbaar onvoltooid toekomende tijd
Bij de bovenstaande tijds analyse is tijdsleven ook een tijds-beleving. Het tijdsleven is dan een zuiver natuurlijk verschijnsel, en voor ons allemaal een onomkoombaar natuur- wetmatig phenomeen. Ons tijdsleven verloopt langs een tijdslijnregelaar met daarop een bewustzijnsknop die van boorling ,kleuter ,peuter, knaap / bakvis /puber/ langzaam maar zeker naar de volwassenheid tot het volle bewust zijn van zijn/ haar leven toegroeien naar de ouderdom. In deze fase beweegt men zich volkomen bewust langs de 2 piket paaltjes met daarop momento glorie naar momento mori.Hier wordt de lijn dunner en benauwder. De glans van de glores verwazemd naar de matglans van de sores . Het (s)preken en zingen in alerlei tempels en godshuizen gaat ons meestal vrij goed af, maar dit in tegenstelling staan wij droefig en verward met een mond vol tanden in de crematoria en aan het graf. Wij worden in de foetushouding als een vraagteken ?? op deze wereld geworpen en verstijven in de dood in een rigor mortishouding tot uitroepteken !! . De vraagtekens staan op de toekomst gericht langs de levens lijn via "geloof hoop en liefde" en de uitroeptekens langs de lijn van de dood '' het is volbracht'' Wij, dwz, Iedereen kan met zijn denkvermogen ( onze ratio) kiezenen met ons eindeloos palet zich droom beelden -scheppen,opvattingen of meningen vormen en zie , de problemen stijgen de (hersen)pan uit. Daar ga ik het de volgende keer uitgebreid over hebben . tot dan
Het was vanmorgen circa 08.00 uur behoorlijk fris. Het bekende witte bankje in onze tuin was door de nachtellijke regenbui nog drijf nat. Ik hoorde hem (lars onze kat) al dribbelend op mijn moeizame opstandings geluid vanaf zijn slaapmatje in de woonkamer met een strak opgeheven pluimstaart weer via het doorgangetje deftig onze slaapkamer betreden. Met zijn prachtige glimmende ogen in zijn dwingende kop liep hij al naar de slaapkamer deur.In mijn nachtgewaad opende ik deze en glipte hij naar buiten om daar het heerlijke frisse regenwater tot zich te nemen.Hierna volgde precies de in zijn stoere kop in exacte volgorde opgeslagen aubade. Ik kan hier nu niet op alle strak gelijnde onderdelen van zijn ochtend protokol in gaan. Dat volgt nog in mijn laatste essay.
Natuur
Natuur is natuurlijk, wij leven in de natuur. Wij , dus de mens /dieren/ planten / kunnen niet leven zonder natuur. wij leven in/ met /door /van de natuur. Ja en zo kan de mens en alleen maar de mens maar door gaan . De mens is uitsluitend schatplichtig aan de natuur met de daaraan onvoorwaardelijke verantwoordelijkheid.
Ik kan helaas hier niets mee omdat deze omschrijving barst van de zgn containerbegrippen en daar kan hij/zij naar zijn/haar eigen opvattingen en meningen alles in kwijt. Zoveel mensen, zoveel meningen, / opvattingen, onwrikbare dogmata, theologieen, /filosofieen . Het gaat zo maar door De containers zijn onmeetbaar diep en bodemloos. Ze verdwijnen in het niets .Ik heb hierover al in mijn blogs herhaaldelijk geschreven en nagedacht.Je kunt bijven schrijven en denken, herdenken en bedenken wat je wil en dat heeft geen einde , dus natuurlijk eindeloos. , en gelukkig maar. Zo kan ik tot mijn einde blijven. genieten van mijn kat.
Cultuur
Met cultuur kun je een onafzienbare rij containers vullen. Mijn kat naast mij zittend in zijn prachtig vacht, is puur natuur. Daar is geen mens aan te pas gekomen.Ik zit naast hem in mijn pak, dat is pure cultuur. Maar dan begint het gedonder. Natuur en cultuur zijn naast elkaar liggende explosieve begrippen met daar tussen een Escher grens. Wat is dat nu weer? Ga naar het kunstmuseum in den Haag Daar zijn bijna alle stukken van de wereld beroemde Nederlandse kunstenaar te zien ,o.a de tegemoet vliegende eenden die elkaar frontaal tegemoet vliegen ,en daarin verspringen naar links- rechts vliegende koppels, twee in elkaar verstrengelde linker - en rechter hand die een tekening maken , een trap, die je naar boven voert en plotseling verdraaid naar beneden loopt. U googled maar weer naar kunstenaar Escher Daar kunt u zich vergapen aan deze magische kunstvormen.
Eenvoudig gezegd( nou ja .. eenvoudig) ..hoe je ernaar kijkt. Men heeft er allerlei namen aangegeven, maar het zijn weer namen zonder referentie kaders, kortom niemand weet het nog
De volgende keer moeten we daarvoor naar de hersenwetenschap en de de neurologie.Die zijn o.a na prachtig wetenschappelijk reseuchwerk al wat meer te weten gekomen.
In onze tuin staat een witbankje op een mooie plek op grint. Bij zonnig weer is dat de plek waar ik zit als de dag begint. Samen met onze kat die naast mij zit kijken we zo om ons heen. Nadat hij zichzelf (de kat dus ),met zijn mooie rode kleef tong moeiteloos achtereenvolgens zich een wasbeurt, poetsbeurt en droogbeurt geeft. Daarna kijken we rustig en ontspannen om ons heen.Helaas kan ik hem niet vragen als hij met zijn mooie glimmende ronde katteogen rondkijkt wat hij dan ziet.Hij richt zijn mooie kop even op om te zien hoe een groep trekvogels ver boven ons in de lucht in V-vormvlucht op reis zijn naar andere oorden. Voor hem is het waarschinlijk een te ver van zijn bank show. Even daarna vliegt er een naar voedsel zoekende merel op de grond. Met een lijnrechte sprong erop af, maar de vogel is hem net te vlug af.Werkt hier de afstand tussen dicht-bij en ver-af als instinct, reflex of doordacht.? Want voor mij, althans, is dit puur natuur, want hier komt gaan mens aan te pas. Eveneens is dit ook het geval bij de vogel vlucht . ..........de volgvogels vliegen in de slipstroom van de vogel aan de spits.Na enge tijd wordt hij op signaal afgelost door een van de volgvogels, en zo door. Daarna valt Lars al spinnend en gezellig knorrend naast mij in het lekkere ochtend zonnetje in een licht alerte waak slaap . Voor mij even de tijd van waarneming hoe hij een voor hem bij een oninteressant geluid even zijn oortjes beweegt maar rustig doorslaapt.Dat wordt anders als er een ekster neer vliegt op het grint. Klaar wakker nu bekijkt hij zijn prooi met een afstands metende scherpe blik. Waarschijnlijk denkt hij " te ver weg " Nu ben ik een liefhebber van natuur films van dieren in het wild. Bij Lars is het reflex instinct door tussenkomst van de mens weg gesocialiseerd. Dit is in het wild bij de dieren wel anders, afstand ver of dichtbij , altijd zijn ze op sprong, of de prooi, op vlucht geschakeld . Hier gaat het om eten of gegeten worden. Dat is puur natuur. Maar de gedressuurde tijgers, olifanten ,en paarden, in kooien en pistes onnatuurlijke verwerpelijke fratsen te laten uitvoeren wekt bij mij als mens een blozende plaats vervangende schaamte op. Zo vond ik onlangs bij de verschrikkelijke folkoristische spaanse stierenfeesten, waarbij de stieren in grote hordes door steeds nauwere straatjes werden gejaagd om half uitgeput in de grote arena door duizenden spanjolen met rode vlaggen en wimpels werden onthaald, was voor mij niet om aan te zien. Het was voor mij, toen de makabre dans tussen de stier en de toreador begon met een onbeschrijfelijke vreugde te zien hoe de door woede en drift gedreven stier precies de toreador, met zijn rode rond zwaaiende doek middels zijn krachtige hoorns de laffe anti- held de doodsteek gaf.
De conclusie:
In bovenstaande tekst heb ik , naar ik hoop duidelijk weer willen geven de spanning tussen natuur ( mijn observaties tussen mij en onze kat Lars.) en kultuur( het verschikkelijke gebeuren bij het stierengevecht ). Om het verschil van de spanning tussen natuur en kultuur helder te krijgen moet je de tegenstellingen zo groot mogelijk maken,dus zwart tegen wit.De daar tussen liggende grijstinten leveren echter de grootste problemen op. Dat is een gevaarlijk terrein vol geraffineerde bedriegertjes. Op voorhand ben ik het al met u eens , dat dit allemaal open deuren zijn. Maar feitelijk zijn het bij nader inzien door ons verstand geconstrueerde draaideuren zonder uitgang , ofwel verkeertechnisch gezien rotondes zonder afritten. Het draait altijd weer om rondjes- lopen en rijden met verschillende snelheden( filosofie, teologie, theologie ,culturele sociologie , magie, filolologie en zo meer.) We zijn er nog lang niet uit!!!!
Herinnering uitzending van Prof.dr. Dijkgraaf no 10 einde serie
-------Original Message-------
From: Maup Smits Date: 15-7-2017 17:44:16 To: maup.smits@planet.nl Subject: herinnering uitzending van Prof. Dr Dijgraaf ( laatste uitzending )
In deze laatste aflevering gaat Robbert Dijkgraaf op bezoek bij een kosmoloog, een chemicus en een netwerkwetenschapper. Hoe zien zij de de mens van morgen.?
Wij zijn dromers , verkenners, makers,scheppers,denkers,zoekers,veroveraars. Eigenschappen van de mens die we eerder in the mind of the universe voorbij zagen komen. Maar ons vermogen om onszelf en onze kennis te verbinden is misschien wel de belangrijkste eigenschap van de mens. Toen Isaac Newton zijn natuurkundige ontdekkingen wereldkundig maakte schreef hij: Als ik verder heb gezien dan anderen komt dat doordat ik op de schouders van reuzen voor ons stond.
Onze kennis is verbonden met de kennis voor ons De mens is een verbinder . In deze laatste uitzending van de Mind of the Universe gaat Robbert Dijkgraaf op bezoek bij drie wetenschappers die proberen met hem een blik te werpen op de toekomst van de mensheid.
Nog een paar filosofische toegevoegde opmerkingen.(Maup) Uit de opgesomde eigenschappen van de mens pik er een paar uit. In het voor ons wel- licht bekende scheppingsverhaal ( Genesis vers 3 ) En God zeide daar zij licht en daar werd licht. Thuis heb ik een licht schakelaar.Ik hoef niets te zeggen maar druk op een knop en floeps ..... ik heb licht. Zo ook, even de kraan open en voila ik heb water. Ik ben ook een zoeker, want op mijn smartphone zit een zoekknop.. Dat is de bekende knop van Google ... ik spreek daartegen wat ik zoek en in een flits heb ik het gezochte. We zijn ook verbinders,maar heb daar helaas geen knop voor. Om o.a nageslacht voort te brengen gaat dat grosso-modus op een natuurlijke manier van een feministtische- genus ( de nemer) en een masculinaire- genus ( gever ) Het is geven en nemen Wanneer het echter niet lukt met het natuurlijke, weerbarstige model komen de door ons o.a de culturele tools van pas in een keur van de kunstmatige pipetjes en reageerbuisjes - fertilisatie, of medische vruchtbaarheids aanjagende pillen, therapeutische gesprekken en kunstgrepen en zo kan ik nog wel met deze badinerie doorgaan met een ondertoon van ernst. Ik bedrijf beslist geen spot met de bijbel en met hen die daarin geloven Ik heb het al eens gezegd dat ik het de meest prachtige poetische en prozaische verzameling van boeken is. Een cultureel historisch monument. Dat spel tussen cultuur en natuur levert spannig op maar ook weer veel vreugde.Daar gaan we na de laatste prachtige afleveringenreeks van RobbertDijkstra het over hebben en proberen dan het verschil te tonen tussen de vaak fysische benadering van het universum en de filosofische .Twee verschillende werelden verbindenmet elkaar tot een geheel.Een unificatie van twee tegendelen, een hele klus!
De volgende paar weken ga ik met dit probleem nadenkend aan de gang Hartelijke Groet Maup
The mind of the Universe NPO 2 16-07-2017 21.10 tot 22.00 -uur
Herinnering uitzending van Prof.dr. Dijkgraaf no 9
De denker.
Ons brein geeft ons de mogelijkheid om na te denken over onze plaats in het universum. We ontwikkelen machines die in onze geest kunnen doordringen. We bedenken symbolen waarme we de meest ingewkkelde zaken kunnen doorgronden.Het denken is ons meest krachtige instrument maar tegelijk onze beperking Wij zitten gevangen in ins eigen brein, onze eigen werkelijkheid .
Volgende week volgt de laatste aflevering van deze prachtige serie. Zoals gewoonlijk leveren wetenschappelijke series vele vraagstukken op waarvan met veel rekenunde en wiskunde heel wat uitkomsten opleveren , maar gelukkig veel meer nog niet te achterhalen zijn.
Ik heb een boek besteld dat nog in wording is en pas half augustus uitkomt met de titel HET GOLVEND HEELAL Ook komt binnen een paar dagen in de bieb het door mij aangevraagd boek binnen van de filosooof Henrie Oosthout waarin hij o.a. zegt., dat de filosofie in de eeuwen van haar bestaan niet een onbetwistbare waarheid aan het licht heeft gebracht. Nou ja , ik heb het er al tot vervelends toe in mijn essays over gehad .De tijd gaat voort . Maar met de moderne filosofie en de moderne fysica komen er toch allerlei vergezichten in zicht. Na de laatste uitzending van Prof Dijkgraaf ga ik na bestudering uitvoerig op het e.e.a. terugkomen.
The mind of the Universe ( Voorlaatste uitzending deel 9 )
Uitzending op NPO 2 Tijd 09-07- 2017 21.05 - 22.00 uur
Spelen is net zo goed iets voor volwassenen als voor kinderen. Het is zelfs niet overdreven te zeggen dat onze cultuur en onze kennis bestaan dankzij het spel. Wat betekent spelen voor de wetenschap?
Spelen en wetenschap zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Puzzels en spellen zitten bijvoorbeeld vol wiskunde, en origami kun je ook zien als een set wiskundige vouwtechnieken. Welke toepassingen zijn daarvoor in de grotemensenwereld? En als de economen de samenleving zien als een groot spel , hoe gebruiken mensen de regels dan, en hoe is dat te sturen ? Intussen versmelten spelomgeving en realiteit steeds meer. Wat betekent dat voor onze plek in de wereld ?
In deze 8ste aflevering van The mind of the universe maken we kennis met 3 wetenschappers wiens onderzoek zich rond deze vragen afspeelt.
The Mind of the Universe, de speler Uitzending 02-07-2017 Tijd : 21.05 - 22.00 uur NPO 2.
Door middel van logica,wetenschap,taal en technologie probeert de mens orde te scheppen in een chaotische wereld. Daarbij zoeken wij naar harmonie, wetmatigheden en begrip van de processen om ons heen. We gebruiken wiskunde in onze zoektocht naar oplossingen voor complexe problemen, we zoeken naar een ordening van de atomen waaruit we zijn opgebpouwd en we zoeken naar sporen van een gemeenschappelijke geschiedenis die mogelijk vrede kan brengen. De grote vraag is nu waar we die ordening kunnen vinden.(Dijkstra)
Als je de bovenstaande tekst leest krijg ik (en mischien u ook) het gevoel van een uitstekende script voor een detectie- verhaal /film. De woorden zoals zoektocht naar oplossingen of de zgn clou. De vraag is nu hoe, waar en wanneer ?? Helaas kom ik bij de bijgevoegde tekst van Dijkstra de woorden van o.a. filosofie ,teologie muziek en beeldende kunst niet tegen . Ook wat is waarheid ,tijd, ruimte ,dictie en fake. De boeken,colleges disputen tussen fysici, psychologen , psychiaters, die ik al geruime tijd heb gevolgd en de vele essays in mijn blog bewegen zich ook langs, filosofische slingerpaden. Maar toch....... ???????? (Maup)
THE MIND of THE UNIVERSE 25-06--2017 NPO 2 TIJD: 21-05-22.00 uur
Herinnering uitzending van Prof.dr. Dijkgraaf ( 6)
From: Maup Smits Date: 10-6-2017 17:37:11 To: maup.smits@planet.nl
Chemische bouwsteen van leven ontdekt bij jonge sterren donderdag 8 juni 2017European Southern Observatory (ESO) Artist’s impression van moleculen van methylisocyanaat. (ESO/L. Calçada) Met de ALMA-telescoop in het noorden van Chili zijn sporen van methylisocyanaat ontdekt bij een groepje jonge, zonachtige sterren op 400 lichtjaar van de aarde. Eerder was bij dezelfde sterren al de suiker glycolaldehyde opgespoord. Methylisocyanaat en glycolaldehyde hebben een belangrijke rol gespeeld bij het ontstaan van het leven op aarde.
In de kurkdroge Atacamawoestijn is de lucht helder , en wolken zijn er zeldzamer dan aardbevingen. Deze omstandigheden zijn ideaal voor de ALMA, de meest geavanceerde radiotelescoop ter wereld. De ALMA bestaat uit 66 individuele antennes, die verplaatsbaar zijn in de woestijn.In totaal heeft deze reuzezentelescoop een diameter van 14 kilometer , en dankzij dit formaat kan de ALMA dieper in de kosmos doordringen. dan ooit en kan via het infrarode gebied kan de ALMA telescoop door de kosmische stof heen kijken en kunnen de astronomen verschijnselen waarnemen , die normaal onzichtbaar zijn. De Alma is nu voltooid en de de telescoop heeft al fraaie fascinerende foto's van het heelal gemaakt.
De Mind of the Universe door Dr.Pr. Dijkgraaf ( 6de aflevering) "DE DROMER"
As: zondag 11-06-2017
tijd: 21.05 - 22.00 uur op NPO 2
De mens is een dromer van grootse en vaak onmogelijk geachte plannen en onbereikbare utopieen. Dankzij de kracht van de de gedroomde werkelijkheid en het volhardingsvermogen van van de mens blijkt het onmogelijke soms toch mogelijk te zijn. Maar kunnen wij alles realiseren wat wij dromen?? De dromen zijn verreikend ,en als het goed gaat (zie hierboven ) ook verrijkend. ?? Hoe ver is ver? Hoe beleven we het leven en wat kunnen,moeten we verstaan van het bestaan van leven. Chemische bouwstenen zijn te vinden met verbijsterende metrische telescopen , maar kun je wel met die metriek van de telescopen hopen op een indistincte systematiek van een menselijk leven?? of het menselijke leven.??!! Hoe kan ons brein zulke overvragende vragen aan.???!!!
Herinnering uitzending van Prof.dr. Dijkgraaf no 5
Een tussen doortje (deurtje)
We zijn met Prof.Dr. Dijkgraaf met behulp van de technologie tot onmeetbare en duizelingwekkende hoogte het multiversum ingegaan We gaan nu de onvoorstelbare diepte in met behulp van de nano- technologie.
We zouden het haast vergeten hoe het ons lukt dat we dit imposante wetenschappelijke creativiteitsdenken - en denkers met onze ratio redelijk een ge- paste plaats in ons zijn/ bestaan kunnen geven . (dit noemen we een MIND-Set) Wij zijn namelijk toegerust met de niet te overtreffen weergaloze beste -.computer n.l ons brein
Onze hersenen zijn heel complex en ondanks veel onderzoek weten we nog niet echt veel over de exacte werking van de complexe processen die zich hierin afspelen. We weten ongeveer hoe het centraal zenuwstelsel anatomisch in elkaar zit . Onze hersenen zijn tot indrukwekkende zaken in staat, niet alleen kunnen we sommige relatief ingewikkelde problemen oplossen , maar we zijn ook in staat steeds weer nieuwe dingen te leren . De hersenen van de mens bestaan uit ongeveer 50 miljard zenuwcellen of neuronen. Elk van deze cellen staan in verbinding met honderden tot duizenden andere cellen. Deze zenuwcellen kunnen de werking van andere zenuwcellen beinvloeden door via hun uitlopers zeer korte elektrische impulsjes van 0,1 Volt te verzenden en door chemische stoffen (neuro transmitters ) af te geven. De hersenen van de mens zijn uit ongeveer 100 miljard neuronen opgebouwd en die zijn allemaal al bij de geboorte aanwezig Alles wat wij doen ,denken ,zien,ruiken , aanraken , gaat via onze hersenen en elk gedeelte van onze hersenen heeft een andere functie. Hoe mooi en precies ons brein die zintuigelijke functies verricht heeft de hersenwetenschap met de moderne neurotechnische ontwikkelingen en gereedschappen metrisch kunnen vastleggen
Voelen: warmte, koude,druk, en voelen: Je huid is toegericht door zeer complexe processen deze waarnemingen met pijnpunten, bloedvaatjes en zweetklieren via prikkels op te vangen en zetten ze om in signalen naar de hersenen waar het signaal tot het bewustzijn doordringt. Ruiken,zien(ogen) , aanraken,(ledematen), horen(oren) dit alles gaat met prikkels, die van buiten af binnenkomen langs de zenuwen van onze zintuigen naar de hersenen en dan naar ons bewustzijn.
Maar ja, ik moet natuurlijk met dit alles zeer ruw en erg versimpeld omgaan . Maar met de computer kunt u zeer zeer, zeer (bijna) alles vinden,maar gelukkig niet alles. Maar toch wil ik u dan ook wijzen op het prachtige boek van Margriet Sitskoorn, HET MAAKBARE BREIN, GEBRUIK JE HERSENEN EN WORD WIE JE WILT ZIJN. Computers samen met dit boek vormt een bontgekleurd palet waar Margriet met haar potlood als schilders-pen-ceel zo soepel en subtiel de spanning tussen onze zintuigelijk -mind-set en onze onderhuidse bewust-zijn wie je wilt zijn.
Het brein stelt de mens in staat de wereld te observeren en te proberen te duiden, maar we zitten er evengoed in gevangen in dat veredelde apenkooibrein. De werking van de hersenen blijft een van de voornaamste onderzoeksdomeinen van de wetenschap. Hoe snappen we wat een ander voelt , denkt hoort, ziet ruikt en aanraakt.??!!Hoe komt het brein tot de conclusie dat iets goed,waar en mooi is.??!! Is wat wij denken,werkelijkheid of is ons brein de grote illusionist. Kunnen wij onszelf kennen en weten wij waar ons bewustzijn zetelt. ??!! Of moeten we voorlopig of voor altijd maar genoegen nemen met de een of andere gezegende onwetendheid??!! Hopelijk zien en horen we wat in de volgende, prachtige uitzending van prof.Dr. Dijkgraaf op a.s. zondag 04-06-2017 om 21.05 tot 22.00 uur op NPO 2
Bron vermelding: Het maakbare brein. Gebruik je hersens en word wie je wilt zijn.( zeer aanbevolen ) Margriet Sitskorn Uitgeverij: 2017 Prometheus Amsterdam ISBN: 978-90-315-3227-6 Prijs: Euro 12.50
Op Wikipedia: Prof. Dr. Khan arts, neuroloog, gespecialiseerde psychiater. Staat sinds 1986 ingeschreven als zenuwarts
Herinnering uitzending van Prof.dr. Dijkgraaf no 4
Een vrijblijvend advies voor geinteresseerde liefhebbers en anderen.
Van de diepten van het universum tot het binnenste van onze eigen aarde en de grens van ons bestaan.: de Prof. is gefascineerd ( Ik ook trouwens) door het onbekende. Hij verlegt de grenzen van onze kennis op uiteenlopende terreinen, om zo antwoorden te vinden op de grote vragen als daar o.a. zijn : waarom ben ik hier op deze aarde: toeval of oorzaak?? The mind of the universe is een reis langs en over de grenzen van de wetenschap.!!!
Herinnering uitzending van Prof.dr. Dijkgraaf no 3
Vrijblijvend advies voor liefhebbers en overige geinteresseerden.
Dankzij de technologische ontwikkelingen ging de levenskwaliteit van de mens er in de afgelopen decennia met grote stappen op vooruit. Een weg terug is ondenkbaar. We halen fenomenen en materialen uit de natuur en verbeteren die om er nieuwe materialen mee te maken. We maken een robotskelet waarmee we verlamden weer laten lopen. Of we maken een breinnetwerk waarin de hersenen direct met elkaar verbonden zijn. In deze uitzending bezoekt hier Dijkgraaf in Nederland en enkele universiteiten in Amerika verschillende gerenomineerde fysische wetenschappers die hier al verbijsterend tot vergevorderde resultaten gekomen zijn.
Er zijn bijv. nu al onderzoekers van de Hertfodshire universiteit,die robots hebben ontwikkeld die verschillende emoties zouden kunnen ontwikkelen. Die robots zouden dan die emoties vervolgens weer tot uitdrukking kunnen brengen door hun lichaams taal.
Zouden, kunnen, lichaamstaal ,zijn dat reeele verwachtingen???, of man made ideas waarmee men dwars door de porcelein kast van ons menslijk denken stapt/trapt. Maup
Ik heb de laatste tijd via , boeken van gespecialiseerde neuro- en hersenspecialisten -reseurchers, waaronder Herman Weil zijn conclusie voorlopig maar ter harte genomen: De Objectieve wereld bestaat gewoon,zij gebeurt niet . Alleen voor de blik van ons denken ,dat langs mijn lichaam omhoog kruipt komt een deel van de wereld tot leven als een vluchtig beeld/idee in de ruimte dat voortdurend verandert in de tijd ! Ergo: We komen nog steeds niet verder dat we moeten denken met ons denken over ons denken. Misschien komt er nog eens een computer die met zijn/haar moreel paspoort over die grens komt. Maup
The mind of the universe Uitzending morgen 21 maart op Npo 2 Tijd: 2105-2200 uur
Herinnering uitzending van Prof.dr. Dijkgraaf vervolg 2
Is alles wel maakbaar?
Wij wanen ons heerser van onze planeet te zijn en willen nu de ruimte veroveren. Maar zijn wij wel sterk genoeg om ons te verweren tegen de oudste bewoners van deze aarde,
de virussen ??
Bekijk vanavond de uitzending op Npo 2 Tijd: 21.05 -20.00 uur THE MIND OF THE UNIVERSE deel 2.
Herinnering. Vanavond op NPO 2 uitzending met prof.dr.Dijkgraaf over THE MIND OF THE UNIVERSE !
Tijd : 21.10 uur - 22.00 uur !!
Zeer de moeite waard als je tijd- en belangstelling hebt. Een ding staat vast. De ontwikkelingen van de elektronische techniek veroorzaakt een totale verandering in onze maatschappij en (be)levingswereld. Die veranderingen vinden nu al plaats, zonder dat we er ons echt bewust van zijn. Maar het gaat nu zo weergaloos snel , dat de techniek ons vooruit is. Dat is een novum. Daarom mijn advies : kijk, zie, luister en ver(be)wonder!!.
From: Maup Smits Date: 21-4-2017 14:21:21 To: maup.smits@planet.nl Subject: voor mijn nieuwe blog max planck 1 MAX PLANCK SLOEG DE PLANK NIET MIS
Max Planck (1858-1947) ontwikkelde de kwantummechanica (kwm) en ontving daarvoor in 1918 de Nobelprijs voor de Natuurkunde. Zijn ontwikkeling van de kwm is voor velen het begin van de de moderne natuurkunde. In de klassieke natuurkunde, dus zo bij de eeuwwende tussen de 20ste en 21ste eeuw. In 1927 kreeg Planck de Lorentz medaille van het wetenschappelijk instituut de KNAUW en in 1929 de Copleg medaille , dit is de hoogste prijs die de Royalty of London uitreikt voor buitengewone prestaties op het gebied van wetenschappelijk ondezoek. Het is de oudste wetenschapsprijs ter wereld.!! Zijn ontdekking van de quantummechanica is voor velen het begin van de moderne natuurkunde . In de klassieke natuurkunde , hierin was men gewend o.a. te denken in een denk argumentatie van hypothese -antithese - synthese of in gewoon hollands: stelling- tegenstelling- samenstelling. Dit argumentatie type is opgesteld door Johann Gottlieb Fichte.Volgens dit schema begint de tegenstelling met twee ogenschijnlijke tegengestelde proposities (denk uitspraken) nl. de these en de antithese die normaal opgeheven(bewezen konden worden in de synthese. Het probleem zit in de synthese , wanneer het bewijs voor de synthese niet meer geleverd kan worden. Om met een meer toegankelijk beeld te spreken sloeg Planck met de door zijn ontwikkelde Quantummechanica wel de spijker op z'n kop. Het probleem was nu dat men in de klassieke natuurkunde gewend was gekokerd(ook wel tunnel visie genoemd) dat dit altijd , met veel moeite de spijker en zijn kop wist te raken.Maar ja, wat nu ??? er ontstonden problemen op de lange duur die niet meer opgelost konden worden met dat koker denken....... en de quantummechanica was er zo een.Hoe men ook met de koker sloeg , de kop van de spijker verdween ergens in het niets. Men begreep er helemaal niets van.Hoeveel spijkers, schroeven ,drevels ze uit hun koker haalden - het mocht niet lukken.
Het is beslist niet de bedoeling om hier uitvoerig op de complexe historie van fysicawetenschap in te gaan. Daar kom ik wel t.z.t. in een essay op terug. Toch moet ik voor de worsteling van de fysica-wetenschappers met het phenomeen quantummechanica in de klassieke nutuurkunde om te gaan om hiervoor een oplossing te vinden niet gelukt is.De klassieke wetenschap berustte nl. op statistische getalsmatige functies waarbij gedurende lange tijd geen onzekerheden bij nodig waren. Daar voelde de meeste wetenschappers zich bij thuis. Statistieken rekenen met getallen(numeriek,denk bv. ook aan onze reken kamer) en dat lukte wel, maar zo gauw men met kwaliteiten ( de zgn qualia) geconfronteerd werd voelde men zich opeens dakloos in het eigen huis. Het probleem ontstond toen Max Planck in de quantummechanica zich o.a bezig hield met de eigenschappen van het spectrum van het licht.( rood-oranje- geel-blauw-indigo- en violet) Wilhelm Wien (1893 ) vond wel een reken formule die gold voor het violette eind van het licht en John Raleigh met James Jeans voor het rode licht, maar niemand kon een algemene formule vinden voor het hele spectrum. Panck slaagde er in tot zijn grote verbazing, in 1900 wel in een nieuw principe te produceren wat tenslotte resulteerde in de Qauntummechanica. Bij zijn overlijden ( 1947 ) was zijn quantum principe volledig uitgetest op de geldiheid van zijn grondvesten en uitganspunten. Het is de naar hem vernoemde' DE CONSTANTE VAN PLANCK. , een natuurkundige constante,een fysische grootheid waarvan de waarde niet verandert.Zij werd succesvol gebruikt voor de onopgeloste problemen van de klassieke mechanica zoals het foto-elektrischeswitch effect, verspreiding van rontgen stralen , de baan van electronen om de atoomkern, dit alles in tegenstelling tot andere fysische grootheden , zoals de verschillen in temperatuur, druk, elektrische veldsterkte , die in tijd en plaats kunnen varieren. Dit alles klinkt al zeer ingewikkeld. Voor dit essay pik ik er een paar dingen uit die in ons normale logischdenken normaal zijn maar in de KWM volstrekt onbegrijpelijk zoals dezelfde verschijnselen spin{ gelijktijdig op een en dezelfde plaats zijn. Dat gaat dwars tegen onze intuitie in. Nog erger: stel ik een van de eeneiige tweeling -rechts rondraaiende phenomeen (.spin )genoemd hier bij mij in de kamer en de andere op een ver afgelegen plek (bijv ergens met een licht signaal verweg in de ruimte) dan reageert de ander direct met zijn/haar- links rondraaiende spin. Een tweede rariteit is dat het licht uit kleine pakketjes (fotonen) bestaat die dwars door een dikke plaat geschoten wordt.Dit zogenoemde 2 -spleten experiment vanYoung heeft aangewezen dat het licht zowel als een golfverschijnsel als een deeltjes verschijnsel gelijktijdig bestaan. Het probleem is nu dat de observer(waarnemer) dit nooit zintuigelijk kan vaststellen. Als u nu denkt:Dit is niet tebegrijpen, dan bent u op de goede weg Niels Bohr en Einstein ,de 2 grote fysicie en goede vrienden van elkaar waren ,maar 2 wetenschappelijke dwarsliggende opponenten, die in het zgn Copenhaagse debat soms dag en vaak s'nachts doortwistten over de grote tweespalt , die de KWM in de natuurkundige wereld van de wetenschap had geslagen Uit de 2 bovenstaande quotes kunt u wel opmaken dat Einstein niet geporteerd was voor de KWK theorie. Sterker nog , dat Planck in het begin ook zo zijn twijfels had.Nu is het weergaloze knappe van een meester brein dat theoretisch wel met ingewikkelde formules dat kan worden vast gebrained.Het is( heel simpel uitgelegd ) een soort wiskundig concept , net zoiets als je met een voorgeschreven(gedicteerd) kook recept een vast resultaat bereikt. Maar de kunst is nu door een hiervan een creatief afweikende gis/mis methode te gebruiken een prachtig sluitend agorithmisch eidresultaat bereikt.Maar juist in die afwijking zit 'm de kneep.En dat is het magische wonder van zo'n meester brein.Maar het algorihmisch eind gerecht is fabel achtig mooi en uiterst smakelijk Daar zijn wel meer voorbeelden van zoals o.a. Einstein, Newton , Copernicus en zo meer. Ook daar gaan we het t.z.t in een volgend essay dieper op in. Het spanendste is , dat vind ik tenminste, dat in de afglopen anderhalve eeuw van de industriele - revolutie door allerlei technische ontwikkelingen een lange rij van ontdekkingen zijn gedaan, maar die gingen beduidend langzamer. Zo werd bijv .de grondleggende ontdekking van de stoommachine in 1804 door Richard Trevitick gedaan , die tot aan de eerste wereldoorlog door opeenvolgede uitvinders tot een volwaardige stoomlocomotief werd ontwikkeld , die in engeland in een proef een snelheid van 130 km per uur kon halen.Maar in de laatste halve eeuw (circa vanaf 1880) heeft de onbegrijpelijke KWM tot aan - in en -na de 2de wereldoorlog tot weergaloze verbijsterende maar helaas ook lokale -en mondiale explosieven geleid: Zoals in willekeurige volgorde o.a. de MRI-scan, nano-technologie, de laserstraal, computers, mobiele telefoons , internet, de smart-phones,platte beeldschermenen enz En nu is men alweer bezig in de toekomst een kwantum computer te ontwikkelen en te bouwen., die de huidige computers ver zal overtreffen in mogelijkheden en snelheid. De KWM zal in de nabije toekomst onze leef-en denkwereld drastisch en ingrijpend gaan veranderen door ontdekkingen die we nooit eerder in onze stoutste dromem voor waar hadden kunnen houden .Ons menselijk brein is daartoe niet toegerust.Ik hoop , én u wellicht met mij, het bijzonder verbijsterend interessant te vinden ,en u daarvan op de hoogte en de dieptes te houden met ons prachtig brein waarmee deze zaken niet meer te vatten maar wel te duiden zijn
DE VERKIEZINGEN VAN 2017 EEN GROTE KRAKELENDE SPRAAKVERWARRENDE RHETORIEK !!!
Politiek is stemmen met een stemvork waarmee we ons klankbord op 15 maart nooit op toon krijgen.
De stem wijzer wijst in de richting naar een driesprong van 3 wegen met alleen maar uithollingen overdwars.
Stemborden zijn plakborden waarop je niet kunt zien wat er op de achterkant van het plakkaat staat.
Cafe -shops: gedogen aan de voorkant , maar aan de achterkant NIET: Dat is echt KIERE-WIET !!
Stemmen op de lijst VRIJ NEDERLAND ...een schot inde ROOS !!!???
Politiek is koorddansen zonder vangnet.
Mannen en vrouwen zijn evenveel WAARD, maar vrouwen verschillen van AARD Vrouwen spreken MET elkaar en mannen TEGEN elkaar
In een lang heen en weer historisch bedongen wordingsgeschiedenis was er dan eindelijk in 1917 o.l.v. premier Cort v.d. Linden een basis gelegd van een algemeen kiesrecht met een evenredige vertegenwoordiging Een partij kan dan bij een verkiezing het aantal behaalde stemmen proberen tussen mannen en vrouwen gelijkelijk te verdelen.Het is gebleken dat dit een moeilijk cultuurhistorische opgave is. Het zou m.i.geweldig zijn om een samengesteld parlement te formeren met een heel ei-gehalte van een WIJ gericht overleg met vrouwen dan van een dop mannen van IK -trippende krakelerende macho's. De hanen kraaien wel , maar de kippen leggen de eieren.
Jesse Claver droomt nog steeds over zijn idealen maar hij moet eerst wakker worden . Dromen zijn n.l. bedrog en houden vaak geen stand in de robuste werkelijkheid. De geschiedenis heeft ons al over een lang voltooidverleden tijd geleerd dat wereldverbeteraars slaapwandelende zwevers en soms ruecksichtslose strebers zijn zonder voldoende tools voor een zachte landing op een keiharde complexe realiteit.
Linkse journalisten proberen vaak met een kromme stok slink(s) recht(s) te slaan!. Zij genieten van camera's met een parrellax naar rood.
Tot de volgende keer. Dan gaan we weer met beide benen de ruimte in naar .................?????????????????
From: Maup Smits Date: 18-2-2017 16:43:41 To: maup.smits@planet.nll Subject: voor mijn nieuwe blog d.d 18-02-2017
Voetnoten,die lopen wel, maar HOOFDzaken,daar zitten we mee.!!!!!
Tussen de vele boeken, die ik de laatste tijd heb aangeschaft, ligt een uiterst belangwekkend boekje . De omvang is klein, maar de inhoud vol venijn. De titel luidt :" Het Elastisch Universum" xxxxxx In dit boekje beschrijft George van Hal o.a. (redacteur) bij New Scientist en als een uitstekende wetenschapsjournalist ,een toegankelijk overzicht van de ideeen van Erik Verlinde , een van de meest originele denkers in de de moderne fysica. Erik Verlinde ,(hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam). --- Robbert Dijkgraaf--- werkzaam aan de toppitop unversiteit in Princeton in Amerika, beschrijft hem als de nieuwe Einstein. In de verhitte strijd ,die wordt gevoerd over mogelijke verklaringen voor de onbegrepen 95 procent van ons universum , komt Erik Verlinde met een fundamenteel nieuw idee.Het hoort bij de overkoepelende theorie , waaraan hij al 7 jaar werkt, die ons begrip van de realiteit.volledig op zijn kop zet. George van Hal heeft dit boekje als ondertitel meegegeven : ABC van de BAANBREKENDE IDEEEN van ERIK VERLINDE.
Ik citeer uit de inleiding George van Hal:
Eind 2011 liep ik voor het eerst de werkkamer van de theoretisch fysicus Erik Verlinde binnen. Verlinde had bijna 2 jaar eerder furore gemaakt met een nieuwe zwaartekrachtstheorie en nu wilde ik horen hoe dat in zijn werk is gegaan Hij had puur op basis van zijn eigen intuitie ,een aantal verdraaid lastige concepten uit de snaartheorie gecombineerd met ideeen als het holografisch principe ( kom ik later op terug Maup),twee van de ingewikkeldste theorieen uit de moderne fysica. Dat had geleid tot zijn verrassende nieuwe verklaring voor de zwaarte kracht. Wat ik nog niet wist , was dat Verlinde dat idee verder wilde uitbreiden en wilde loslaten op de twee grootste problemen uit de huidige fysica. Tijdens de circa anderhalf uur van het interview viel ik van de ene verbazing in de andere. Tegenover mij zat iemand die niet alleen moeiteloos zijn weg wist te vinden in de meest fundamentele vragen die een fysicus over de werkelijkheid kan stellen, hij had ook nog eens een uniek en baanbrekend idee hoe je die vragen moest beantwoorden Was hier een nieuwe Einstein geboren ??? Beroemde fysici als Robbert Dijkgraaf en Neil Turock bleken in ieder geval razend enthousiast en waren er zeker van , dat hij de juiste vragen stelde.
xxxxxx Het Elastisch Universum ISBN 978 90 5556 746 7 Fontaineuitgevers BV,Hilversum Prijs : 7,95 Euro
From: Maup Smits Date: 17-1-2017 16:17:25 To: maup.smits@planet.nl Subject: Voor mijn blog 2017
Normale en revolutionaire wetenschap Thomas Kuhn 1922 tot 1996 Paradigma's. Daarmee heeft hij het als wetenschapsfilosoof over een sprongsgewijze vooruitgang van de wetenschap. Paradigma's worden het best omschreven als een raamwerk voor gedachten , waarin een groep mensen zich op een moment bevindt De wetenschap binnen een paradigma heet "normale" wetenschap , wetenschap die er buiten valt "revolutionaire" wetenschap Paradigma is een leenwoord uit het Oudgrieks paradeigma en betekent oorspronkelijk "voorbeeld". Thomas Kuhn beschreef de voortschrijdende ontwikkeling van kennis in de vorm van "paradigma's" In de wetenschap komen steeds opnieuw waarnemingen (research) naar boven die niet meer in het raamwerk passen. (anomalieen) Men probeert dan met allerlei geforceerde denkconstructies het bestaande paradigma overeind te houden . Maar dat levert een gekluwd knutselwerk op dat op een gegeven moment een Gordiaanse knoop genereert.Dan moet er een paradigmaverschuiving paatsvinden.
Een sprekend voorbeeld hiervan is de Copernicaanse Revolutie in de 16de eeuw met het werk van de de astronomen als Copernicus, Ticho Brahe, Johannus Kepler, Galileo Galilei en Isaac Newton. Hun empirische objectieve werkelijke concrete waarnemingen boven religieuze ideale subjectieve opvattingen doorbrak het eerdere op autoriteit berustende Aristoteliaanse wereldbeeld. Men spreekt sedertdien van het Newtoniaanse wereldbeeld. Voor verdere voorbeelden verwijs ik u graag naar nog meer recente ontwikkelingen zoals De zwarte stralers en de kwantummechanica.Met Google kunt u daar de verbijsterende ontwikkelingen in details als een heerlijk gerecht tot u nemen. Ik geniet elke dag met volle teugen van de heerlijke cocktails geserveerd door prachtige colleges van o.a Gerard Bodifee, Aart Bos , GertVerlinde, Dick Swaab,en de vezameling boeken ,die ik in de laatste tijd heb aangschaft Ja het is een stroom aan informatie waarin ik spartelend en dartelend me op de golven afwisselend kopje onder laat gaan en met voortdrijvend inzicht herboren weer boven kom.
Hier volgen enkele afstanden om werkelijke gegevens het gaat hoever we het universum kunnen in kijken.
Wat is een lichtjaar? Een kosmische afstand , gelijk aan ca. 9,46 biljoen kilometer. Licht heeft een snelheid van vrijwel exact 300.000 km per seconde. Er gaan 60 seconden in een minuut , 60 minuten in een uur,24 uur in een dag , en gemiddeld 365,25 dagen in een jaar. Een lichtjaar is dus gelijk aan 300.000 km x 60 x 60 x 24 x 365,25 = 9.467.280.000.000 km, ofwel ca. 9,5 biljoen km. Met het blote oog kunnen wij 2,5 miljoen km ver naar het dichtst bijzijnde het zgn Adromeda lichtstelsel kijken. Met een gewone kleine verrekijker zien wij all sterrenstelsels op een aftand van tientallen miljoenen lichtjaren. Met de Hubble space telescoop zien wij sterrenstelsels op afstanden van 12 tot 13 miljard lichtjaren.
Vraag: Kunnen wij sterren zien die niet meer bestaan?? Jazeker: Als je diep het heelal in kijkt, kijk je terug in de tijd. Dat komt doordat het licht van sterren en sterrenstelsels tijd nodig heeft om op onze aarde aantekomen. Het licht heeft met de snelheid van 300.000 km per sec.er ruim 4 jaar voor nodig voordat het licht van de dichtstbijzijnde ster ons beriekt. Wij zien die ster dus pas zoals hij er 4 jaar geleden uitzag.
Hoe ver in het heelal dwalen wij als kudde rond ?!
Professor Robbert Dijkgraaf is terug met een gloed nieuwe DWDD University . In een live hoorcollege spijkert hij ditmaal onze kennis bij over licht/ruimte
As je TIJD/RUIMTE genoeg hebt hoor,luister, kijk en zie naar deze begrijpelijke / onbegrijpelijke verbijsterende , magische wereld van tijd, ruimte , donkere materie, zwarte, gaten , de Big Bang theorie , niet te bevatten talloze Galaxiale sterrenstelsels en waar wij niet - of wel zijn ?? in dit oneindige universum. Trek je eigen conclusies uit deze illusies, waarbij science FICTIE tot science FACTIE is ge(ver)worden. ( SHAPE-SHIFT).
Ik wens jullie veel licht in - enRUIMTE onder de kerstboom. !!
De uitzending is vanavond van 20.30 - 21.35 uur op NPO 1
Hij wil net als vele van zijn voorgangers te midden van de vele veranderingen iets onveranderlijks ontdekken. ( zie zijn gedachte constructie van de de grot in mijn vorige essay Hij bedacht daar zijn abstracte ideen wereld , die boven onze zintuigelijke wereld lag waar alles wat wij kunnen waarnemen in een volmaakte en perfecte vorm bestaan die door de anamese kunnen worden opgehaald . ( ik heb die wereld in mijn vorige editie voor het gemak warenhuis genoemd: Zie en lees daar nog eens door )
Aristoteles
Hij vond dat Plato alles had omgedraaid. De ideeen in het warenhuis zijn begrippen die door de mensen zijn bedacht. Dus niks geen anamnese Aristoteles geloofde niet , dat er perfecte en volmaakte vormen ergens boven onze zintuigelijke waarnemingen in een oneindig groot warenhuis lagen waarvan "onze "dingen replica"s waren. Voor hem bestond dat warenhuis niet. Die replica's zijn slechts vormen die juist in de dingen die we hier beneden in de concrete natuur om ons heen waarnemen. Die ideeen komen vanuit de mens maar moet de mens zelf langs een onderzoeksweg via zijn ken- proces, die leidt tot het onthullen van vormen en ideeen.Het is alleen via deze weg dat de mens tot wetenschap en wijsheid kan komen. Aristoteles gelooft in een dialoog met anderen het kritisch beoordelen en uitzoeken van de veronderstellingen , vooronderstellingen en vooroordelen tot een grootste gemene delende waarheid te komen , let wel nooit naar DE waarheid.
Bij Plato zou dat niet kunnen, de kloof tussen kentheoretische veronderstellingen enz. zou door hem niet te overbruggen zijn.
Aristoteles was een denker. de leer en de werken van hem hebben de filosofie en het menselijke denken tot op de dag van vandaag beinvloed, ook al is een fractie van zijn werken bewaard gebleven. Een van de veelbesproken ideeen van Aristoteles is de leer VAN DE GULDEN MIDDEN WEG . Hierin vinden we een heleboel filosofisch jargon, maar het biedt geen wijsheid. Filosofen wijzen vaak op de verdiensten van deze leer , maar de vraag is of je er werkelijk wijzer van wordt. ( Opmerking van Maup lees voor wijzer RICHTINGAANWIJZER ); We kunnen in zijn zgn. NICO MACHEISCHE ETHIEK , een deugden ethiek van alles lezen, zie ook weer mijn vorige essay .. Daarna heb ik het gevoel dat ik, hopelijk, over Plato en Aristoteles een paar handvatten heb gegeven om u enigszins een ruw beeld te schetsen van deze grootheden ,die, zonder de technische hulpmiiddelen waar de verschillende wetenschappen nu over beschikken alleen met hun denkkracht hun sporen op de hele menselijke geschiedenis hebben nagelaten.
Het wordt nu tijd om de reis door deze geschiedenis achter ons te laten en bij het volgende station overtestappen naar de hedendaagse filosofische geschiedenis. Op deze reis zullen we uiterst geniale filosofen ontmoeten, die met hun denkkracht gecombineerd met de ver ontwikkelde electronische tools voor een grote omslag vormen,die we voorheen niet voor mogelijk hebben gehouden. Op vele terreinen zoals culturele- economische ,religieuze - ethtische - cognitieve -politieke -sociale, technische- holografische vergezichten in het universum enz. Kortom : We staan voor een verbijsterende maatschappelijke break, die prachtig is , maar ook schaduwkanten heeft. Kom mee, denk, kijk en zie en bewonder deze ingrijpende paradigmatische : SHAPE- SHIFT
In een van mijn vorige essays heb ik Plato's Grot "bedenksel uitvoerig beschreven. Hierin stelt Plato, dat de werkelijkheiduit 2 delen bestaat. Het ene deel is de zintuigelijke wereld . Hiervan kunnen we slechts een globale of onvolkomen kennis krijgen door onze zintuigen te gebruiken.(hij richt zich hier op slechts een zintuig nl. de ogen.Oren , smaak en gevoel daar heeft hij geen boodschap aan) In de grot stroomt alles voor onze ogen voorbij en is dus niet eeuwigdurend. Over alles wat we waarnemen in de grot kunnen we alleen maar vage afspiegelingen van ideeen hebben .Plato stelt nu dat alle verschijnselen in onze werkelijke leef- wereld slechts schaduwen zijn van eeuwige vormen van ideeen die buiten de groot bestaan in dat oneindig grote warenhuis. Alles wat wij onvolmaakt hier op aarde , dus in de grot zien , met al zijn onvolmaakt- heden worden wij herinnerd aan dat grote warenhuis buiten de grot als volmaakt, door de zgn. anamnese . Zo heeft de idee het paard vier benen om op te staan, zelfs al zouden alle paarden in onze wereld in de grot mank lopen. Zo ook zijn ALLE gebakken koekjes allemaal ongelijk van vorm, maar toch lijken ze op elkaar, , zij hebben nl.allemaal hetzelfde gemeenschappelijke warenhuis waarin ze volgens hetzelfde idee gevormd zijn.
Door te beginnen met concrete dingen wat bijv GOED , WAAR OF MOOI is of wat NIET, goed, waar of mooi is versterken we ons inzicht ( phronesis ) in de meer abstracte vormen (Ideeen) van het GOEDE,WARE en het MOOIE.
MATERIALISTEN beginnen onderaan en blijven steken in het beschrijven van de stoffelijke dingen. Ze naderen niet het abstracte .De dingen zien en beschouwen ze zoals ze zijn. Niet verder zeuren . Dat gebeuren is hun inzicht (doxa), klaar en uit. Zij kijken niet verder dan hun neus lang is.
idealistenbeginnen bij het hoogste , maar zij staren direct in de verblindende zon. Daarom kiest Plato de weg van de HERMENEUTIEK in de zin van de uitlegkunde door te beginnen bij het laagste om zo al redenerend en logische denkend op te bouwen richting het hoogste. Overigens is deze methode geen garantie dat een filosoof dat hoogste ( de ideeenwereld ) zal bereiken.
Deze ideeen zijn de achterliggende principes van onze waarneembare werkelijkhied. De ideeen ( vormen ) zijn zelf onveranderlijk, tijdloos en perfect, waarvan onze werkelijkheid een afspiegeling is . Een bruine hond is bijv. een afspiegeling van de VORM ( hond) en van de VORM ( bruin ) Zo heeft dus EEN bruine hond deel aan de abstracte ideeen (vormen wereld ) DE bruine hond, zo ook een mens de afspiegeling van DE mens, EEN brood van HET brood enz.
Maar volgens Plato kunnen wij deze vorm en ideeen niet zomaar bevatten. We moeten ons echt inspannen en er moeite voor doen om ze te benaderen. We hebben wel echter een groot voordeel in dit proces, want voor de geboorte heeft de menselijke ziel contact gehad met de ideeen en de vormen. De ziel is nl. onsterfelijk, want zij heeft voor de dood in de pure wereld der vormen verkeerd en zal na de dood daarheen weer terug keren, maar de herinnering ( anamnese ) aan het prenatale contact met de bovennatuurlijke wereld is in elk geval latent aanwezig in de onsterfelijke ziel. Maar de anamnese is echter volgens Plato niet zondermeer beschikbaar.
Waarom is deze anamnese voor Plato zo belangrijk? Omdat voor hem het ultieme doel van de filosofisch ingestelde mens het begrijpen is van de wereld om ons heen en van ons bestaan. Alle dingen in onze wereld hebben deelaan de vormen , maar hoe kunnen wij bijv. in een goed mens die participatie in de vorm van het GOEDE herkennen?? Welnu , door het nadenken over die goede mens op de een of andere manier in ons hoofd
Plato( ca. 428// 427 v. Chr ) is de tweede van het bekende trio oud- Griekse wijsgeren - Socrates, Plato en Aristoteles- van wie gezegd wordt ,dat ze de filosofische grondslagen hebben gelegd van de westerse cultuur.
Iets zinnigs vertellen over het leven van Plato blijft een hachelijke zaak . Alles staat of valt met de betrouwbaarheid van de vele bronnen waarover we nu beschikken. Waarschijnlijk is Arestoteles , tijdgenoot en leerling van Plato , die ons over Plato's intellectuele achtergrond informeert, wel de meest betrouwbare bron. Van hem weten we dat Plato sterk beinvloed was door Socrates en de heraclitische filosofoof Cratyles. Bovendien was Plato erg geinteresserd in zijn voorgangers : de natuurfilosofen.
Buiten kijf staat vast dat Plato, gezien vanuit de context van de Oud-Griekse leefwereld, een verbijsterende filosofische denkergigant was en nog steeds voor ons is.Hij dacht tot aan de grenzen van zijn en onze ratio en overschreed ze soms. Ook hij beleefde en leed al psychisch, logisch en epistemisch ( wat kunnen we weten?) sociaaleconomisch, ethisch en staatkundig onder de disharmonie van zijn en ons bestaan.
Hij is daarmee op eenzame metafysische hoogte gestegen boven de pluriforme werkelijkheid. Vanaf deze top heeft hij de de taaie anomalische kluiven naar beneden gegooid waarop menige grimmige gretige denker zijn tanden op heeft verbeten.
Dit is de titel van het prachtige boek geschreven door Maarten t-Hart . "Wie God verlaat heeft niets te vrezen'' met als ondertitel :"De Schrift betwist"
Ik heb de intrigerende tekst veranderd in "Wie God verlaat heeft niets bewezen.!"
Zelf heb ik in mijn essays ( zie o.a . mijn beschrijving van het conflict met dominee de Looze op de zgn belijdeniscatechesatie op mijn vraag over de erf-zonde in nood gebracht 'Voor mij onbegrijpelijk, dat ik de zonde voor het vergrijp van Eva en later van Adam had gerfd . Geld kan ik erven, maar de zonde van eeuwen geleden voor het vergrijpen van de pluk van de verboden vrucht is voor mij niet te begrijpen.") En dan nog die verschrikkelijke preken , die altijd maar weer draaiden om de ellende, verlossing en dankbaarheid, met selectieve verdraaiingen en teologische verzinzels, verwijzend naar die prachtige Bijbel.
Met grote vreugde en genoegen heb ik gesmuld van Maartens boek.
Wie kan beter dan Maarten die koolkorven,vol met ongelooflijke brandende geloofsstelingen doven.??
Daar hoop ik u de volgende keer van te laten genieten of hem en mij te verwensen naar .......waarheen en wat..........?????
Dit is de titel van het prachtige boek geschreven door Maarten t-Hart . "Wie God verlaat heeft niets te vrezen'' met als ondertitel :"De Schrift betwist"
Ik heb de intrigerende tekst veranderd in "Wie God verlaat heeft niets bewezen.!"
Zelf heb ik in mijn essays ( zie o.a . mijn beschrijving van het conflict met dominee de Looze op de zgn belijdeniscatechesatie op mijn vraag over de erf-zonde in nood gebracht 'Voor mij onbegrijpelijk, dat ik de zonde voor het vergrijp van Eva en later van Adam had gerfd . Geld kan ik erven, maar de zonde van eeuwen geleden voor het vergrijpen van de pluk van de verboden vrucht is voor mij niet te begrijpen.") En dan nog die verschrikkelijke preken , die altijd maar weer draaiden om de ellende, verlossing en dankbaarheid, met selectieve verdraaiingen en teologische verzinzels, verwijzend naar die prachtige Bijbel.
Met grote vreugde en genoegen heb ik gesmuld van Maartens boek.
Wie kan beter dan Maarten die koolkorven,vol met ongelooflijke brandende geloofsstelingen doven.??
Daar hoop ik u de volgende keer van te laten genieten of hem en mij te verwensen naar .......waarheen en wat..........?????
Om wat meer overzicht en vooral doorzicht in het verschil te krijgen tussen de 2 noties van denken en spreken over dat denken , geef ik u een kort overzicht van plato's allegorie van de grot.Men dient zich een een grote grot voortestellen, die met de buitenwereld verbonden is door een grote gang met een dusdanige lengte dat er geen daglicht in de grot valt. Er zit een rij gevangenen met hun rug naar de ingang , en ze kijken naar de achterwand van de grot.Hun ledematen en halzen zij zo vastgeketend dat dat ze hun hoofden en halzen niet kunnen bewegen en noch elkaar en zichzelf kunnen zien Dit betekent dat ze alleen de wand voor zich kunnen waarnemen . Zo hebben ze hun hele leven gezeten en kennen niets anders. Achter hen bevindt zich een vuur . Tussen hen en dat vuur staat een muur , die zo hoog is als een mens. Aan de andere kant van die muur lopen mensen met allerlei dingen op hun hoofd, waaronder stenen en houten figuren van mensen en dieren , heen en weer. De schaduwen van dingen vallen door het vuur op de wand waar de gevangenen tegenaan kijken , die ook de stemmen weerkaatst van hen die de dingen sjouwen. Plato betoogt nu dat het enige dat de gevangenen in hun leven waarnemen schaduwen en echo's betreffen. Ze zullen denken dat dat deze de realiteit vormen en hun gesprekken zouden dan over de waarneming van deze realiteit gaan. Als een gevangene zijn ketenen zou kunnen afschudden , zou hij door de levenslange ketening in het halfduister zo verkrampt zijn , dat het voor hem alleen zo pijnlijk zou zijn om zich om te draaien , bovendien zou het vuur hem verblinden. Hij zou volkomen in de war raken en zich weer willen omkeren naar de wand met schaduwen, , naar de de realiteit die hij begrijpt. Als hij eenmaal gewend zou zijn aan de bovenwereld en daarna terugkeerde in de grot , zou de duisternis hem weer tijdelijk verblinden. Zijn ervaringen zouden onbegrijpelijk zijn voor de de andere gevangenen., omdat hun taal alleen naar schaduwen en echo's verwijst.
De pijn en de moeite die de gevangene moet doen om zich te bevrijden van zijn ketenen staat voor het langdurig nadenken over het goede, waarbij veel discipline komt kijken aangezien de verleiding moet worden weerstaan zich over te geven aan de aardse lusten. Het ontsnappen uit de grot staat voor zijn notie om in het felle zonlicht terecht te komen en is dan gelijk aan de opstijging van de ziel naar de wereld van abstracties, die we aanschouwen met onze geest. Het weer teruggaan in de grot leidt ertoe dat die belichte en verlichte geest weer moet wennen aan het halfduister. Het communiceren met de medegevangenen is nu niet meer hetzelfde aangezien het feit dat hun kennis nu over de werkelijkheid verschillend is. Hiermede wilde Plato laten zien dat een mens , die in de hogere regionen is gekomen moeite heeft of zelfs weigert zich in te laten met "menselijke" aangelegenheden . Hun ziel snakt ernaar steeds daarboven te vertoeven.
Kritiek . Prof.Dr.L. M. de Rijk ( 1924 -) hoogleraar middeleeuwse filosofie ( Ik heb nog tentamen bij hem moeten doen, een fantastische docent,die onvergetelijke mooie colleges gaf ) sabelt Plato's noties verpletterend neer. Quote: Vanaf het moment dat men inziet , dat Plato met zijn hogere regionen (metafysica) alleen maar op een wijgerige keuze berust die ondemocratisch is. ervaart men zijn opstelling als irritant en onverdraaglijk. Plato's systeem moet leiden tot intolerantie en onderdrukking omwille van de waarheid en de voorkomende misachting van het volk in de lagere regionen
De allogorie van de grot is op zich eeuwenlang en ook nu nog een prachtige poetische vorm , die mondiaal en vooral de westerse filosofie gedomineerd heeft. In de klassieke oudheid was Athene het middelpunt van poezie en en poetische verhalende kunst. in tegensteling tot het martiale Sparta ,waardoor erer zich een spanning tussen die 2 ontwikkelde en zich ontlaadde in de 4 zgn vreeslijke Peloponesische oorlogen(431-404 v.Chr) Het was een strijd tussen de 2 oude stadsstaten Athene en Sparta , de 2 grootmachten van die tijd. Wanneer je echt alle ingewikkelde details over deze verschrikkelijke oorlogen wil lezen moet je bij Thucydides zijn . Het is de grootste machtstrijd geweest die in de oudhied zijn weerga niet kent.Om toch nog 2 belanrijke smeulende lonten te noemen was dat Sparta een Oligarchy was , dus een familie bedrijf dat alle mooie privileges binnen de familie elkaar toespeelde .Athene daarentegen een democratie die op selectieve verkiezingen berustte. De beide partijen waren aan het einde (404) van de oorlog zo verzwakt dat , nadat Athene grotendeels verwoest was de grote verliezer was en Sparta door corrupties en machinaties ook niets meer voorstelde. Zo zien we maar weer dat het barbarendom in de verschillende historische opeenvolgende tijdsgewrichten zich herhaalt. l'Histoire se repete! "De geschiedenis herhaalt zich" Is dat zo? Helaas niet , de geschiedenis is geen refrein maar een opeenvolging van gebeurtenissen met steeds meer venijn. De peloponesische oorlogen hadden enkele miljoenen doden op hun konto.Ik heb getracht te berekenen dat wij nu vele miljarden aan soldatdaten en burgers hebben verloren en het gaat maar door. Zo las ik gisteravond op mijn smartphone dat er nu al 50 miljoen kinderen wereldwijd op de vlucht zijn en dat gaat elke dag maar door.!!!
U ziet hier in mijn tekst een groete allinea met streep, die de gespletenheid aan moet duiden. tussen de vetgedrukte tekst en de cursief gedrukte tekst De cursieve staat voor hoe mooi de mensheid kan denken De vet gedrukte staat voor hoe afgrijzelijk zij kunnen zijn
Over die kloof gaan we het de volgende keer hebben.
Zoeken naar ons bewustzijn is zoeken naar een speld in een hooiberg.
Het probleem begint al dat ik niet weet waar die hooiberg staat.maar gelukkig zijn de hersenwetenschappers al zover met hun speuracties gekomen waar ze de locatie weten waar het bewustzijn wellicht gezocht moet worden. Maar ook dat is nog niet eens zeker.
Zelf begin ik voor de afwisseling maar eens dicht bij huis,op het tuinbankje met onze kat spinronkend naast mij, beide woonachtig in de parel langs de Vecht genaamd Breukelen, op circa 10 lucht-km afstand van de lucht- en vluchthaven Schiphol net buiten het vluchtronkend gebied Met mijn smart-phone kan ik de stalen luchtvogels spotten op hoogte, bestemming, ,type,bouwjaar en nog veel meer. Een electronisch-technisch CULTUREEL wonder .Dit, zo bedenk IK, staat lijn- recht tegenover een NATUURLIJK wonder waar ik met mijn-smartphone niet aan te pas kom. Met MIJN blote oog kijk en zie ik de hele dag een merel-paar beurtelings af- en aanvliegen naar de oksel van een stevige zijtak van onze mooie Japanse notenboom naar hun met onbegrijpelijk snavelwerk van takjes en sprietjes met een uiterste precisie , prachtig opgebouwd kraamkamernest waar de wellustige opengesperde bekjes van de vers geboren boorlingen gretig de leeftocht in ontvangst nemen.
Behalve de vliegtuigen ( daar kom ik later in de loop van deze serie wegens de grote complexiteit uitgebreid op terug) word ik me er van bewust omringd te zijn door een puur NATURALE EN RURALE omgeving waar IK me weer BEWUST word van de SCHOONHEID, mijn kat van de aantrekkelijke PROOIHEID,de merels van een gedreven ALERTHEID op een beschermende VEILIGHEID. En nu de boom nog?? Heeft die ook een vorm van bewustzijn?!!?
Ik zeg NEEN , Irene van Lippe Biesterveld met nog vele anderen zeggen JA.
Heel lang geleden tot ver in de Oudheid zijn er ook velen met Ja. in allerlei Ja zeggende Ja knikkers maar ook serieus en diep nadenkende Ja zeggers en ook diep nadenkende NEEN zeggers. Zoek het maar uit.
IK beperk me hier tot een van de faculteiten van de wetenschap, die eigenlijk geen wetenschap is : de filosofie.
IK geef hier in grote lijnen weer waar de grote filosoof Aristoteles in zijn en door zijn omgeven leefwereld bepaalde diepgang van ZIJN denken op uitgekomen is en als o.a. beroemde bioloog in zijn boek DE ORGANON de worsteling van ZIJN DENKEN over de moelijkste denkstof met twijfels heeft doordacht
Hij onderscheidt dan 3 soorten zielen / bewustzijn. ( ziel , bewustzijn geest, denken vallen altijd onder een noemer , dus kiezen maar ) :
de vegatieve ziel { planten, bloemen ,struiken kortom alles wat bloeit en groeit }
de afectieve ziel { dieren, d.w.z. grote 4-voeters als olifanten apen , geen insecten,vliegen enz. }
de rationele ziel { de mensen }
In de organon geeft Aristoteles ,nog een DENK toevoegsel dat de ESSENTIE van de RATIO door hem GEDACHT en begrepen wordt als spilpunt.
De essentie wordt dus als kenmerkend voor iets GEDACHT, d.w.z. al datgene wat overblijft wanneer de als zodanig beschouwde ' RANDZAKEN" worden WEGGEDACHT en daarmee wordt dus VERONDERSTELD het bestaan van een ZUIVER wezen, omgeven van bijzaken. In DE ANIMA voegde Aristoteles (384- 322 v. Chr) nog het begrip DE INTELLECTUS AGENS toe , hetgeen een METAFYSISCH CONCEPT is. Dat deed hij om de werking van de ziel zoveel mogelijk te verklaren. Dit CONCEPTwas voor hem dan ook het goddelijke gedeelte van de ziel, dat van buiten a.h.w. door de ""deur" van de foetus in de ziel is ingebracht. De ziel heeft daardoor de POTENTIE (vermogen) zich in de foetus te ACTUALISEREN ( verwerkelen) tot een met rede begiftigd mens.
Opmerking Maup : Dit is een mooie Hineininterpretatie , die het een hele tijd heeft doorstaan, maar tenslotte , net als alle herinterpretaties ,ten onder is gegaan. De vet gedrukte letters geven de verschillende personen aan hoe, wat, en waar ze dat DENKEN. Dit zijn er nog maar circa 4, maar u weet: ZOVEEL HOOFDEN ZOVEEL ZINNEN!! Dat zijn er over de hele wereld gezien ettelijke miljarden, die perstuk gezien, denken dat zij DE waarheid in pacht hebben ( mijzelf incluis ) Welnu dan is het onderhavige probleem opgelost en kunnen we naar huis. OEI,OEI, was het maar zo, !!!! De waarheid, een waarheid, ik begin thuis gekomen langzamerhand te de denken , dat er helemaal geen waarheid is.
Tot de volgende keer, waar we zijn grote opponent Plato, onder de loupe zullen nemen. met een andere waarheid Ja,of neen , zeg het maar!!
Een metafoor ontstaat uit onze denkende behoefte nieuwe bedenksels te bedenken vanuit een overeenkomst met het reeds bedachte(bewustzijnde)
Hopelijk merkt u de cirkels die er in deze omschrijving aan het draaien zijn.
Wij moeten dus met ons denken ,denken over ons denken, dat is dus met onze haren onszelf uit het moeras zien te trekken.(dit is dus weer een metafoor, en ga zo maar door).
Wij zitten met ons bewustzijn in een koker , of u zo wilt , in een tunnel, die steeds langer wordt en komen daar helaas (nog) niet uit.
Maar dit moet me toch even van "t hart. Ik wordt echt blij in deze tijd te leven, van de grote wonderen die de wetenschap momenteel door die geweldige technische elctronische ontwikkelingen en vooruitgang op allerlei gebied biedt..Op internet kan ik de colleges volgen van de grote wetenschap- vorsers en daardoor verder kan kijken dan mijn eigenwijse-neus lang is.(weer een metafoor). Dit is gelukkig een kant van de robuuste werkelijkhied, waar we gelukkig geen vat op krijgen, maar ook tegelijkertijd helaas geen vat krijgen op die afgrijselijke , aan alle kanten vervloekte afgrijselijke robuuste werkelijkheid waarin ik in mijn bedenkende taal geen woord kan vinden waaronder ik nog enig (gods)begrip kan onderbrengen. (weer een metafoor??)
Maar hopelijk ontdek ik in het diepst van mijn gedachte , .........?
Om het nog ingewikkelder , maar ook mooier te maken ga/ ik/we in mijn volgende essay het hebben over:
"" Mijn hersenen(brain) kunnen niet denken, maar ik wel"
De bovenstaande 2 titelregels is een metafoor. Een metafoor vergelijkt altijd iets met iets anders waartussen een overeenkomst bestaat.
Voor Nietzsche ( 1844 - 1900 ),( o.a. een van de grote taalfilosofen ) , is alles waarover wij spreken in en met onze taal EEN grote optocht van metaforen. Wij zijn ons daarvan niet bewust en denken automatisch ,dat alles wat wij zeggen de werkelijkheid weergeeft , maar daarbij vergeten we ,dat onze taal de merkwaardige eigenschap bezit, dat het beeldspraak is. Wij verbeelden ons de werkelijkheid. Dit is een harde noot die filosofisch, maar ook praktisch lastig te kraken is. Enkele voorbeelden:
"Hij zit de hele dag op z'n gat"
"In het universum zitten veel zwarte gaten"
"Je moet hem goed in de gaten houden"
Ei: "Op eieren lopen"
"De eisprong"
"eieren voor je geld kiezen"
"dat klusje is een eitje"
Flap: "appelflap"
"even geld trekken uit de flappenkast"
"flapdrol"
Klok: "met klokkenluiders loopt het meestal niet goed af"
God: "Godverdomme wordt verzacht tot gadverdamme of
"gadverdikkie.
Cholera: Verzacht tot "klere", "krijg de klere"
Oppassen: Dat is een mooie klereNkast en:
Dat is een klerekast.
Kast: "Iemand op de kast jagen"
"In de kast(gevangenis) zitten is dus wat anders dan
op de kast zitten.
De taal is een bijna onuitputtelijke bron van metaforische mogelijkheden. De organen ( nieren, maag, lever en ook de ledematen (been, arm en niet te vergeten , de geslachtsdelen zijn gebruikte talige objecten voor het spreken in vaak niet al te fraaie metaforen. U kunt voor uzelf in uw eigen taal ongetwijfeld daarvan verschillende voorbeelden vinden.
Metaforen zijn opmerkelijk verbonden met en sterk bepaald door een taalculturele context. Bijv.: Witte Donderdag =
Gruendonnerstag; Karfreitag = Goede Vrijdag; Ostern = Pasen; In het Engels: Eastern = Pasen; Xmas Day = 1ste Kerstdag; Boxing Day = 2de Kerstdag;
Ook de taalsociale context is bepalend.
Bijv.: Probeer maar eens nederlandse mop in het Engels of in een andere taal bijv.: in het Russisch of Chinees te vertellen.
Het domein van de beeldende - musische kunst is iets heel aparts en moeilijk te duiden. De muziek neemt daarin wel een heel bijzondere plaats in.
Bijv.: Een toontje lager zingen
Een harde noot spelen
Schreeuwende kleuren
seriele muziek
Ik kom daar in een van de volgende essays nog uitvoerig op terug. Want met het mooiste instrument taal zijn we nog lang niet klaar.
Als fervent liefhebber , groot bewonderaar van de weergaloze magische, unieke, hemelse muziek van J.S. Bach ga ik met de door L. von Beethoven eens gesproken metafoor en enkele voorbeelden meer door:
"Nicht Bach, sondern Meer sollte er heissen !!" , hetgeen vrij vertaald: "Bach ist kein Bach , sondern ein Meer !!"
De muziek van Bach is celestiaal en verrijst daardoor tot onuitspreekbare hemelse hoogte en dan gaan alle hemelpoorten open en fluistert God: "Stttttttil, luister maar, want daar speelt Bach"
Wie mij in al mijn essays gevolgd heeft bemerkt (misschien ook niet) dat ik me heerlijk onderdompelde in het warme academisch-filosofische zwemwater basin.Ik genoot van de warme verfrissing , maar toch merkte ik wel ,hoe meer ik de diepte inging, het water steeds koeler werd. De warme verfrissing transisteerde in een een koele vergissing Het betekende voor mij een overdrachts weerstand. Het was voor mij een echte transfer- resistor, een transformator.. En zo u wellicht weet is een transistor of stroomverdeler een apparaat, die de aangevoerde stroom uit het lichtnet verdeelt Voor de helderheid wijs ik voor het vervolg van mijn betoog op, dat die transistor dat ook zelf deed.Het gevolg was, dat tijdens het drogen op de kant de schoolslag ervoor mij totaal eruit lag.Het heeft voor mij erg lang geduurd dat zolang ik me in het heerlijke warme water bevond, dat dit voor mij een een gevoel was geweest in een "warm state van Belief"" te verkeren . Het diepere koele water was en is een verfrissende koude douche geweest.Maar Belief is een gevoel en met gevoel kun je alle kanten op en dus eigenlijk geen kant op. Met mijn en ons gevoel levert nooit betrouwbare kennis op. Het verradelijke daarvan is ,dat we dan de illusie hebben dat we dingen be-grijpen en dat geeft je vaak een veilig gevoel. daar komt nog bij dat wij menen te denken dat grijpen begrijpen is maar helaas is dat niet zo.Met onze zintuigen kunnen wij dingen zien , horen, ,ruiken,aanraken, kortom zij zijn tactilisch.Zodra deze tactiliteit eruit is dan zijn het wanen zoals drogbeelden,het horen van stemmen,het niet meer herkennen van bekende gezichten(prosopagnosie),megalomanie,narcisme,schizophrenie,en zoveel mentale abberaties meer.Men heeft door de geweldige vooruit gang van de medische technologie de beschikking over prachtige apparatuur gekregen . Zo o.a. de Magnetische Resonantische Indicatie Scans (MRI-scans). Hierrmee kan men door het oplichten van rode lampjes precies de plekken zien waar het gehoor , het gezicht de reuk en hetgevoel gelegen zijn.Ik heb zelf verschillende keren in de scan gelegen Ik werd gevraagd bij de locatie van het gehoor te denken of ik het mooi of lelijk vond,te hard of te zacht, kortom een mentale kwalitatieve denkact tegeven.Maar helaas ,ik kon denken wat ik wilde, maar erwas geen groen lampje te zien.Hier moest men wel tot een spijtige conclusie komen dat dit niet in onze hersenen te vinden was.Maar waar dan wel?? Daar gaan we de volgende keer naar op zoek.
Met een aan zekerheid grensende waarschijnlijkheidis dat,onze eeuwelingen in een myriade van werelden zullen leven .Men is nu ook al zover om te zoeken of interstellair reizen mogelijk zal zijn.Het zal nog enkele jaren duren , maar dan beschikt de mensheid over ruimte schepen met een nieuwe type aandrijving , die ons verder dan ooit de ruimte in kunnen sturen. Hierdoor is het mogelijk om interplanetair te reizen. Dit verklaarde Simon Worden , directeur van het Ames onderzoekscentrum van NASA afgelopen zaterdag tijdens een conferentie.
Met de technologie ,die we nu hebben is het het makkelijkst om naar een kunstmatige omgeving op een planeet te streven.
Helaas zullen wij dat leven in zulke multiversale en veelvoudig universale en dimensionale heelallen niet meer kunnen meemaken.
Frank Fenner geboren in 1914 , en sinds 1949 werkzaam als hoogleraar microbiologie aan de befaamde Australian National University. Hij werd onderscheiden met onder meer de Japanprijs (1988) , de CopleyMedal (1995) en de WHO medal. In tegenstelling tot de optimist Simon Worden van de Nasa is hij pessimistisch over de toekomst van de mens : " De homo sapiens zal binnen 100 jaar zijn uitgestorven. " Het lijkt natuurlijk onredelijk om Fenner als een zeer gerespecteerde wetenschapper het stempel "gek"op te drukken.
Maar waar blijven we nu als nog bestaande filosofen in 2015 met onze zeer doordacht en creatief denkvermogen?? ALLES UMSONST?? Als bescheiden filosoof zeg ik dan dat het goed onderbouwde meningen zijn, maar EEN WAARHEID en nooit DE WAARHEID is, want die heeft niemand in pacht. Tussen de (bepaald)en een (onbepaald) gaapt een taal kundig onoverbrugbare kloof
Maar helaas niet alleen een talige kloof maar ook een reeele empirische kloof met aan de ene kant de bloedige, wrede afschuwelijkheden en aan de andere kant de verwonderende en bewonderende
artistieke , weteschapelijke en technische creaties. Ik kan helaas hier niet verder op ingaan, om redenen,dat dit buiten de kaders van dit eeuw-feest boek liggen.
Nu moet ik oppassen niet mijn 100-jarige eeuwlingen uit het oog te verliezen. Wellicht bestaan ze niet meer ,of zijn ze allang gezellig in hun multiversale ruimteschepen en veelvoudige universale en dimensionale heelallen in en tussen werelden aan het forensen. Zij zullen misschien, wellicht , waarschijnlijk een voor ons onbegrijpelijke tijds beleving hebben. Een voor ons een onverstane taal spreken , een kennis patroon vertonen die ver buiten onze local and global world liggen.
Wij zullen het niet meer meemaken.
Maar pas op , wij kunnen dank zij o.a. de ISVW nog heerlijk filosoferen en een 100-jarigbestaan vieren. Hier met elkaar stoeien over de vele existentiele en essentiele vragen waarop nog steeds geen passende antwoorden zijn Wij betreden nu een
voor ons een wijds open maar moeilijk begaanbaar landschap met vele valkuilen en "non-specific abberations" Het zijn moeilijke
dichotomische vragen die leiden tot regresssieve circulariteiten ( met een groot kip of ei) gehalte) en voeren naar onoplosbare paradoxale dilemma's (enigmata's) Wij zitten gelust in onze taal waarin we niet verder komen dan met ons denken moeten denken over ons denken. Filosoferen leidt tot ontmaskering van allerlei onzin in het labyrint van onze taal en tot een aantal butsen en builen toen we tegen de grensen van de taal aanrende. Het gaat hier hooguit vaak over niet- iets dat evenzeer voldoet als een iets waarover niets meer te zeggen valt.
EEN HOMMAGE
Onverggetelijk hoe hij daar zat . Wij stonden in de rij . Hij ondertekende het juweeltje " Kleine geschiedenis van de filosofie door Rene Gude en Daan Roovers " Wij wachten geduldig. Iedereen kreeg een stevige hand gevolgd door een verbale persoonlijke
herinnering. Ook zo bij mij: en daarna de prachtige humor noot:" Als je dit gelezen hebt dan weet je alles." Heerlijke zelfspot met een tegendraadse ondertoon. Dat was Rene.
Onvergetelijk zijn bevlogen speeches "aus einem Guss ", het prachtige spontane, vloeiende en bewonderenswaardige ad hoc
filosoferen in een kunstzinnig, geschilderde beeldende taal bij Wim Brands TV-programma "Boeken"
Onvergetelijk bij Jacobine Geel In haar TV- Programma "Jacobine op Zondag" waarbij hij nu weer op andere facetten van zijn filosofie in het bizonder en de filosofie in het algemeen te kennen gaf.
EEN TEGENDRAADSE DENKER
Rene wist als geen ander dat er in onze ondermaanse leefwereld talloze voorvallen zijn waar geen woorden voor te vinden zijn.
Alles wat buiten het onzegbare ligt toont zich in de mislukkende pogingen om het te verwoorden.Het lijden o.a is er een van.
Maar er dan over te zwijgen was er voor Rene niet bij, Voor hem was zwijgen zilver en spreken ,( een ultieme sublimatie van zwijgen ) GOUD. De innerlijke eigenstrijdigheden zoals doodgewoon en buitengewoon hebben altijd zin. Juist in de comunicatie wordt filosoferen dan kunstschaatsen op spiegelglad ijs, met veel op je kont gaan en dan weer opstaan. Een complex leerproces , dat hij op een meesterlijke wijze beheerste. Op die unieke wijze wist hij uit het ononttkoombare AU (dal ) weer op te klimmen naar de mooie uitzichten op de bergtoppen (WOUW) van zijn leven.
Zo is voor mij RENE niet meer weg te denken uit de ISVW en hoort hij een eervolle plaats te krijgen langs het filosofenpad met een passend bij- onderschrift uit het juweeltje van de "kleine geschiedenis van Rene Gude en Daan Roovers"(blz26):
Least december time, but not last. A reversel of "Last but not least" Hoping you all will have a straightforward slide in the onwardcoming year with many philosophical - and less theological make-beliefs
Wljsgerig schaatsen op godgeleerd spiegelglad ijs ( R. Beerlings ).
In 2007 schreef paus Benedictus de encyclijk SPE SALVE ( de reddende hoop ) . Hij was paus nr 265 in de lange rij van pausen vanaf het allereerste begin. Het is een inhoudelijk moeilijk te lezen rond-schrijfbrief. Ik heb het aandachtig bestudeerd en mijn eindconclusie is een stevig inhoudelijk godsgeleerde brief ,die mooi geschreven is Hij schreef regelmatig over de hoop in een hermeneutische ( duidende, verklarende ) taal met o.a. als aandachtspunt Romeinen 8 vers 24:" IN DEZE HOOP ZIJN WIJ GERED ". Ook persoonlijke magisch mystieke geloofs- en Godservaringen vallen hierop ZIJN plek , maar helaas niet op mijn plek. ( op het WAAROM . .. kom ik later nog terug ) Nu hebben alle pausen vanaf het begin van hun pontificatie een peroonlijk motto . Zo ook deze paus Benedictus Deze luidt :"MEDEWERKERS VAN DE WAARHEID" Maar helaas gaat het niet over persoonlijke motto's en persoonlijke interpretatieis maar juist ook om geloofsinterpretaties en verschillende interpretaties van anderen. Bij de drie op Abraham teruggaande godsdiensten , jodendom,christendom en islam is er sprake van een onoplosbaar onderscheid tussen God en mens. De conflicten en opgeworpen barricades rondom wederzijdse onoplosbare geloofsbelevingen met de daarop volgende desastreuse godsdienstoorlogen zijn geen argumenten tegen , maar getuigen enkel van menselijke arrogante en blasphemisch geperverteerd godsbegrip , God is altijd groter dan je geloofsvoorstelling en dat levert een anomalie d.i. een onoplosbare paradox op. Dat genereert altijd twijfel en dat is inharent aan elk geloof, wie twijfelt met godsdienst heeft het ware geloof.
Bij het geloof hoort VAAK twijfelen aan het bestaan van God , maar twijfel VOOR IMMER EN ALTIJD aan de bewijzen van zijn bestaan!!!Die Godsbewijzen zijn cognitieve bedenksels. Gedachten zijn vrij , daar kun je alle kanten mee op en die keuze vrijheid is een schepping van God. De godsgeschapen natuur is een wonder. Geen mens , geen tulp geen boom en mens zijn gelijk Maar we zijn wel allemaal een mens ,een tulp, en een boom etc ., kortom een uniciteit in varieteit, fact en fictie tegelijk. Eenheid in ongelijkheid. Ik heb ook nooit de uitdrukking begrepen te leven in de zekerheid van hoop en geloof. Twijfel hoort bij geloof, maar dat is geen twijfel aan God , maar aan
de categorie religie.
Rooms -katholieke en orthodoxe particulariteiten
Ik laat die bedenksels rondom die preciezen en rekkelijken maar even rusten. In de voorgaande essays heb ik daarover al in details genoeg geschreven. Er is nog meer aan de hand met de institutionele kerken die als arrogante machtsblokken in de kerkgeschiedenis als dominante bedreigende, opdringerige bangmakers,en ruzie-verwekkers in beeld komen.
Om zichtbaar te blijven in het mediageweld van onze tijd moet de kerk een show opvoeren , zoals zij doet met haar rondtrekkende circus van een reizende paus. Daardoor weet de hele wereld wie die man ( dus nog geen vrouw) is en waarvoor hij staat , en dit is effectiever uit missionair oogpunt dan een onzichtbare secretaris generaal van de Wereldraad van Kerken.
Maar de pausbejubelaars langs de weg lezen waarschijnlijk niet de Bijbel , anders zouden zij deze persoonsverheerlijking wel afwijzen. Want de pauscultus is niet verenigbaar met de geest van het evangelie. De titel "heilige vader" gaat onbeschaamd in tegen de vermaning van Jezus aan zijn volgelingen: EN NOEM NIEMAND OP AARDE VADER , WANT JULLIE HEBBEN MAAR EEN VADER, DE VADER IN DE HEMEL " (Matt. 23 : 9 ) De palijslijke entourage en bepaald hofceremonieel ( knielen voor de paus , kussen van zijn hand ) passen evenmin in de kerk. De huidige paus Franciscus is de EERSTE paus die wars is van pontificale praal en dat vergroot zijn geloofwaardigheid.
Waar is er nog EEn woord te vinden , waarin we het geloof aan een God nog kunnen bewaren??
Ik althans , ben sprakeloos en heb er geen woorden voor kunnen vinden voor de onuitspreekbare verschrikkingen in Parijs .
De brandende kaarsen en de zee van bloemen moeten dat aanvullend verbloemen. De kaarsen gaan vanzelf weer uit en de bloemen verdorren tot drabberig straatkruid
Het zaad van de religie ( het samen religionus) komt nooit tot ontwikkeling op de rotsbodem van de keiharde werkelijkheid
Slechts de scherpe doornen van onze arrogante religieuze verbeeldingen zullen het niet voortestellen bloedbeeld van die lieve onschuldige kinderen, hun ouders , hun familie, hun vrienden en kennissen wel weer overleven onder de spitsvondige, ontsproten woorden aan allerlei pathothologische geesten. Woorden , die in de publieke media en in vele andere sectoren in een stortvloed over ons worden uitgestort.
Maar al dat praten zal niet baten. Bij vraagwoorden horen antwoorden en die zijn er niet.!! Zij hebben geen toegevoegde
waarde.
Daarom zwijg ik nu en blijf emotioneel bij de vraag waarom?IN HET HET DIEPST VAN MIJN GEDACHTEN ACHTER
1) infralapsarisme (lapsus = zondeval ) handelt over de vraag van uitverkiezing en verwerping en of God hierover voor de zondeval zou hebben besloten.
2) het supralapsarisme handelt over de vraag of god daarover na de zondeval zou hebben besloten.
Bij 1) zou God dan vooraf beschikken over het lot van de mensheid en hebben wij geen vrije wil meer zodat wij allen God verantwoordelijk kunnen houden voor al onze zonden.
Bij 2) heeft de mensheid wel een vrije wil ,zodat men zelf verantwoordelijk is voor zijn zonden, met gevolg ,dat hij een bedreiging wordt voor de souvereiniteit en almacht van God en God afhankelijk wordt van de beslissingen van de mens.
Gevolg van de controverse tussen 1 en 2 genereert een uiterst moeilijk dilemma,( een enigmatisch "prisoner's dilemma ) dat onoplosbaar is., waarover de zgn, heilige geestelijkheden al vanaf de synode van Orange ( 529 na Chr ) via de Dortse synode ( 1618 - 1619 ) dus vele eeuwen lang hun met goed heilig manse mijters bedekte hoofden hebben gebogen met opgeblazen luchtballons en heftig zgn, theologisch hanengekakel en gekrakeel elkaar hebben getracht om beurten de kerk uit te vechten en tot nu toe nog steeds tot schisma's en kerkelijke afscheidingen en mentale gespletenheden hebben geleid. Vooral bij de Dortse synode kwam het dilemma met een ingewikkelde en gekluwde en in elkaar geknutselde vorm tot stand waarom ik nog steeds blij ben geen soort goochelmijter op mijn hoofd te hebben , maar een gewone pet waar ik alles in kan gooien!!.
De dortse synode
De Dortse synodewordt vaak beschrevenals een kerkelijk rookgordijn waarachter een politieke machtstrijd werd beslecht.Inderdaad betekende de synode een klinkende overwinning voor Prins Maurits ( 1587 - 1625 ) op Johan van Oldebarneveld ( 1547- 1619 ) en diens medestanders. Maar dit alles helpt nog steeds niet erg de vreeslijke bloedige verschijnselen en heftigheid waarmee men elkaar in de haren vloog met alle vreeslijke gevolgen vandien. Men maakte een halszaak van het geloof en er moesten onder het toezicht van het gejuich van het gelovige gepeupel koppen rollen en keek men toe hoe de gebroeders de Wit in vieren werden getrokken door paarden en zo in vieren werden gedeeld ( Prins Maurits was op het slagveld en schitterde door afwezigheid.)
Geloof was niet voor iedereen een halszaak . Velen geloofden zonder precies te weten waarin . Populair waren de geestelijken die de kansel konden "laten roken " Ze hadden lange baarden , of ze zo uit het Oude Testament waren weggelopen. Ze hielden de aandacht vast met theatrale gebaren en lieten hun stem aanzwellen tot een losbarstend onweer, om dan ineens fluisterend verder te gaan.Zulke predikanten trokken volle kerken , 500 man was niet ongewoon, maar naast toppers als Arminius en diens latere tegenstander Gomarus kwamen duizenden mensen luisteren.
De volgende keer maar eens proberen wat dat voor 2 geestelijke ophitsers zijn geweest.
Wie de naam van Bavinck noemt moet die er van Kuiper aan toevoegen. Beiden hebben in Leiden gestudeerd. Daar ontvingen ze hun theologische opleiding.We lezen hier wat Bavinck zegt over de doop als in leiding tot het Heilig Avondmaal: (als sacrament.)
Neen een gelovige spreekt geen Onwaarheid, als hij in zijn gebed tot God zegt : Heere! de heilige doop ,die mij op Uw bevel door EEN Uwer knechten is toegediend is mij een waarborg en een onderpand ,door Uzelven mij gegeven,dat Gij mij om het slachtoffer van Christus aan het kruis volbracht ,al mijn zonden hebt vergeven en tot Uw kind hebt aangenomen,Gij kunt nooit meer van mij af, ik ben de Uwe en Gij zijt de mijne, eeuwiglijk en altoos ,ik maak hierop staat en vrees niet dat ik beschaamd zal uitkomen( de Heidelbergse Categismus )
Het Heilig Avondmaal als Sacrament
De transubstantie leer.: water in bloed , brood in lichaam worden getranslateerd in het bloed en lichaam van Christus.{ zie hierover wat uitgebreider in mijn vorige essay) Maar niet iedereen kan aan dat Heilige Avondmaal deelnemen De zelf beproeving is hiervoor nodig ( Cor. 1 en Cor. 2) Er moet kennis van zaken zijn. Er moet tucht zijn rond de avondmaal viering.Het kan voorkomen,dat bepaalde leden vanwege leer en/of levensloop geen deel mogen nemen dan kan God met Zijn straffen komen zoals in de gemeente van Corinthe geschied is. Dwalenden moeten zo mogelijk in het goede spoor worden gebracht .
De leer van de drieenigheid ( de trinitatis )
Dit is , zoals eerder gezegd, een bron van de drieONeendigheid geworden. " Ik doop u in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige geest "is een van de steeds terugkerende zegeningen in het katholieke en Christelijke geloofsleven. Ik meen, maar weet dat niet precies meer dat de dominee zijn preek altijd beendigt met: "Gaat heen en de Geest van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest zij met U allen. Amen.". Bij de Maria devotie kwam in de late middeleeuwen steeds meer Maria in beeld uit wier schoot bij de onbevlekte ontvangenis Christus was geboren Zij verdrong de Heilige Geest langzaam van Zijn plaats.Bij het volledige rozenkransgebed komen alle kralen van het gebedssnoer drie maal voorbij en zo komt de gelovige in zijn gebed op 3x5x10= 150 weesgegroetjes (Maria) en 3x5=15 Onze Vaders.
Bij het bidden in het openbaar moeten de geheimen hardop worden uitgesproken , in het persoonlijk gebed is het voldoende als de geheimen in stilte worden toegevoegd aan het luid ogezegde gebod.We zien hier dat er ernstige problemen ontstaan over het probleem in de vorm van een nog steeds voortstromende bron van de drie ONenigheid is en die eeuwen geduurd heeft en tot een compromis gekomen is pas bij het concilie van Trente ( 1545-1563).en het eindelijk bevroren is waar bij al die tijd het gebakkelei is geweest over een storm in een bron water over EEN lettertje I . Hierbij ging het de zgn filosofisch gevormde geestelijken over het verschil tussen het Griekse homoI ousias en homo ousias waarover de begeesterde bischoppen en kardinalen elkaar de tussenliggende eeuwen lang elkaar de haren hebben gekloofd Was CHRISTUS bij zijn komst op aarde nu EEN persoon of 3 personen :nl. VADER, ZOON en HEILIGE GEEST in EEN?
Het infralapsarisme en het supralapsarisme
Hier wordt onze Lieve Heer op de zielepijnbank van de monomane spiritus psychiaters gelegd en Zijn zieleleven met hun fijngeslepen mentale messen gefileerd. In een woord ongelooflijk
Als wij het woord zonde in de dagelijkse omgangstaal gebruiken betekent zonde " Jammer" , bijv. " Het is zonde dat je dat mooie kopje hebt laten vallen", "Het is zonde van het geld voor zo'n miskoop " "Goedkoop is Duurkoop "
Met name in de theologie komt het woord zonde in de Bijbel erg veel voor.De zonde heeft hier een geheel andere betekenis nl.: " Opstand tegen God ". Adam was de eerste zondaar. Het paradijs verhaal wordt daar in Gen. 1 verder geheel ontrold. In vers 1 was God er en schiep hemel en aarde Vraag : waar was God voordat hij ging scheppen?? Uitvlucht-antwoord"" Hij schiep zich zelf in zijn Almacht!! In Genesis 1 vers 3 "En God ZEI:Laat er licht zijn en er was licht . In Gen. vers 5 God NOEMDE het licht dag en de duisternis noemde Hij nacht. En zo draait het script door rondom de BEGRIPPEN, GOD, Noemen ,SPREKEN. Ja, maar nu gaat het BEELD -verhaal voor mij te snel. en schakel ik even terug naar versnelling 1 met de vraag :" Wie of wat was er nu het eerst : GOD, ALMACHT , het WOORD, (logos) BeNOEMEN, SPREKEN of omgekeerd ?? Mijn denkvoertuig begint nu gevaarlijk te slingeren op de snel afdalende weg en komt al remmend tot stilstand vlak voor een haarscherpe bocht.Voorzichtig rijd ik verder en zie hier spoorpijlen met het WOORD God. Ik rijd nu hoopvol in een SUKKEL - draf verder, blij dat ik hem nu op het spoor ben. Ik rij nu al een eind op de E 82 door en wordt het mij lanzamerhand duidelijk , dat net als sporen in de zichtbare sneeuw vaak na lang zoeken de echte schoenen te zien zijn en als je geluk hebt net als in het TV Programma "Opsporing verzocht " de daarbij behorende persoon gevonden wordt .Ik merk nu dat er met deze sporen iets merkwaardigs aan de hand is nl. dat hoe langer ik voortsukkel ze achter de oneindig wijkende einder verdwijnen.
Om misverstanden en mentale kwetsende blessures te voorkomen, besef dan dat ik dit schrijf en ik verre blijf van te algemeniseren. U heeft op dit dogmatische terrein alleen maar rechten en geen plichten.Denk wat u witl denken , geloof wat u wilt geloven wil vooral wat u wilt willen en wat u niet kunt willen.
Nu dan verder. De bovengenoemde vragen zijn mysterie- mystieke vragen (enigmata) , die mijns inzien nooit en tenimmer met zo'n paradijs- en scheppingsverhaal tot een definitieve oplossing komen. Elk beslissend antwoord hierop is geen Godskennis maar Godsschennis of anders gezegd, wij maken van onze non-sense kennis een no-nonsense kennis en kunnen daarmee volzinnen maken (syntactische zinnen) over God, Alle zinnen over God zijn onzinnig, maar niet zinloos, we kunnen ermee en erin wat rondspartelen en in onze arrogantie en gebrek aan (zelf)-kennis noemen wij dat schoolzwemmen en erger nog schoonzwemmen.Wij willen vaak/soms er niet aan in onze ( hybris) ,dat er onbegrijpelijke onkenbaarheden zijn.Wij willen er vaak niet aan te er- bekennen, dat we met onze rede(ratio) deze onkenbare verschijnselen niet met redenen ( dus redenerend ) kunnen omkleden.
De kerken ,moskeeen ,tempels en zo meer geloofsgemeenschappen, zien een vulling voor deze leemte ( ignorantie) een gat in de markt , want daar kun je de zwemdiploma's halen met de omklede dreiging " wie niet het brood ( lichaam ) eet en de wijn (bloed) drinkt zal ook niet Leven !!!!
Voor het halen van de diploma's moet je wel even bij de kerk langskomen , want zij hebben de leerstellingen in huis. Aan de sacramenten zijn daar een belangrijke rol toebedeeld. Hier komt bij mij EEN grote verbazing boven bij de lezing van de heilgeschiedenis ,die tot een grote ONHEIL heeft geleid. Het is tot EEN grote " Verwobenheid"van" Hineininterpretieren" verworden van zwevende teksten uit de Bijbel leerboeken en catechismen met gedrags gestuurde in te prenten vragen en antwoorden. Het is echt om te huilen wat daar bij de Concilies van Lateranen zich heeft afgespeeld. Complete dreigende krijgswoorden taal met grote maatschappelijke gevolgen , zoals o.a. het 4de Lateraans Concilie in 1215 waar de bischoppelijke inquisitie werd ingesteld. Ik neem Calvijn bij zijn door gel gestijfde kuif. "De doop is als een gezegeld handschrift, waardoor de Heere ons wil bevestigen , dat de gedoopten hun zonden door de doop zijn weggedaan , doorgehaald en uitgewist "
De essay nr 3: Nog even wat J. Bavinck in de Heidelbergse Catechismus , in 60 leerredenen verklaart , deel 1 blz 490. en na deze witwassing gaan we aan tafel voor het Avondmaal.
Voor mij is het terrein waarop het dogma en de dogmata zich presenteren wel het meest complexe tafereel ooit.Het begint mij al te duizelen bij de hoeveelheid van verschillen tussen de interpretaties van de inhoudelijke concepties van het woord dogma. Hier komt er een: Een dogma is een LEERstelling die als onbetwistbaar wordt beschouwd door een religie,ideologie of andere culturele - publieke organisaties en politieke systemen. Hiervan worden de aanhangers van dit GEDACHTEgoed geacht er niet van aftewijken en het nooit te betwisten of te betwijfelen. ( opmerking van Maup ) Communisme, Marxisme bevrijdingsbewegingen, politieke partijen, de diverse denominaties in geloofsgemeenschappen en zo meer, waarvan niet mag worden afgeweken onder het risico gexcommuniseerd, gedeserteerd en in het ergste geval geexecuteerd te worden . Aan dogma's zit een ethiek gekleefd met de daaraan verbonden ethische bijsluiters met verschillende gedrags voorschriften vaak berustend op voorgeschreven reguliere waarden en normen systemen. De filosofische vraag , hoe, wat en waar de onmiskenbare rol in al circles of life zo dominant speelt en blijkbaar noodzakelijk is.Dat is een zeer lastige vraag, waar ik later graag op door zal filosoferen. Mijn essays houd ik klein om alle stukjes en beetjes van de niet te bevatten onbegrijpelijkheden hopeloos te duiden en te verstaan. Ik begin maar eens uit (mijn) het leven gegrepen. . Zelf stam ik uit een twijg in het struikgewas met een Ned. Hervormde Bonds bloeiwijze.Hier werd de trits : VERVAL,VERLOSSING, en DANKBAARHEID al vroeg op een hersenspoelmatige wijze geinjecteerd. De injectie liep bij mij uit op een infectie. mede door de al op vroege leeftijd dwangmatige catechesatie bezoekenen, die je langs een ontgroeningspad naar de belijdeniscatechisatie moest brengen. De ontgroening is niet gelukt,ik bleef zo groen als een onrijpe twistappel. De twistappel was de erfzonde. De toenmalige dominee, die de "leer" meester was,was al zo geindoctrineerd dat de voor mij vigerende vragen voor hem niet meer van belang waren en als een zwaktebod mij de verdere toegang tot de catechisatie verbod. Daaraan beleefde ik een verlossende voldoening , die op het thuisfront niet bepaald in dank werd ontvangen. Helaas ontstond hier nu een spanned conflict tussen mijn gedwongen 2 x en soms 3 x zondagse kerkgang. Nu moet u wel bedenken dat de kerkdiensten in die dagen overvol bezet waren. Om hier het gedrang tussen staan - en zitplaatsen te regelen had men een stoplicht ingesteld . dat betekende ,dat zolang dit lichtje brandde en de gescreende gelovige schapen hun plaats in de stal van Betlehem hadden ingenomen ging het lampje uit en mochten de zwarte schapen een zitplaats innemen. Voor de lammetjes.bleef dan in het ergste geval soms de onderste trede van het trapje over, waarlangs de herder opsteeg naar het preekgestoelte , waar zij tijdens de vaak 2 uur durende preek moesten blijven zitten. Dat lot was mij ook vaak beschoren.Nog hoor ik het gekraak van de houten vloer, dat voor mij het inleidende teken was naar het verlossende amen.Het gekraak werd dan zo hevig omdat de herder zich zelf in een soort glossolallie -trance bewoog. Maar het leven ging door.Omdat ik al vroeg handig op het kerkorgel was kreeg ik les vanaf mijn 6 de jaar tot mijn 18 de jaar van organist Groothengel en later van de organist/ pianist Ferdinant Kloek.Al gauw kreeg ik de uitnodiging reserveorganist te worden van de Luterse-apostolische- gereformeerde en natuurlijk van de hervormde en vrijzinnigen kerk te worden. De te vroeg overleden organist Piet van Egmond was voor mij als puber een musische God. Hij was de cantor organist van het concertgebouw, gaf regelmatig orgelconcerten in de Oude Kerk te Amsterdam en in- en buiten Nederland . Het leuke was dat hij in de oude kerk altijd na het concert naar beneden kwam en stond ik naar hem in zijn lange regenjas en lange haren puberaal -dwepend naar zijn humoristische uitleg te luisteren. Deze periode was voor mij een belevenis die ik met volle teugen heb genoten. Hij kon geweldig improviseren en met een speciale registratie aan elk orgel een carillon ontlokken, dat was zijn keurmerk wat menig professionele organist heeft geprobeerd, maar nooit het niveau van een echt klokkenspel heeft gehaald. Ik wilde in mijn puerale naiviteit ook de muziek in. Maar ik ben mijn moeder nog steeds dankbaar mij weer reeel met beide benen op de grond te zetten indachtig de slogan : Een half talent is al erg, maar een heel talent nog erger. Mijn studie als leraar voltooid en gespaard gebleven voor een moeizame toekomst een stoffige muziekleraar te worden. De top bereiken van de musisische berg.is voor de top toptoptop talenten en daaronder zijn alleen de tobbers. De volgende keer gaan we dan maar eens verder tobben over het dogmatisme en alles wat daarmee samenhangt en dat is zeer, zeer veel. Tot dan MAUP -=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Het is voor mij nu weer de juiste gelegenheid een paar maanden erop uittegaan. Maar niet voordat ik jullie een filosofische "brain Twister voorleg". Goed voor lichaam en geest.
U hoort het vaak: "Ik geloof nergens meer in, maar wel dat er : "iets "moet zijn. Het tijdsgewricht van het bekende "ietsen" is begonnen, maar dat is niets anders dan het sublimeren van wanhoop in hoop. Maar die hoop is ijdel, en wordt door humanitaire, theologische, filosofische en cultuurhistorische dogmatiek vast-gedacht en zijn verworden tot bedreigende mentale stollingen in de bloedstroom van ons denken. Zij lokken ons in het labyrint van ons tekortschietende taal waarin en waarmee we elke tegenstelling dichotomisch verwarren zoals de bepaalde WAARHEID met een onbepaalde WAARHEID. DE WAARHEID heeft niemand in pacht.Natuurlijk mag je geloven wat je wil, maar bedenk prudentieel , dat de geschiedenis ons bloedstollend heeft geleerd ,dat langs de mooi geplaveide weg van het geloof steeds en altijd weer op een verradelijk manier bermbommen zijn verstopt die nog steeds veel onmenselijk leed voortbrengen en hebben voortgebracht. ( zet radio en televisie maar aan en huiver!!) Dit geldt natuurlijk niet alleen voor het geloof, maar de gehele samenleving in haar diverse geledingen is doordesemd van de talige dichotomie waar elke uitspraak bij de gratie van haar tegenstelling bestaat. Zo staat mijn ja tegenover jouw nee en omgekeerd. Het gekrakeel tussen nietes en welles is dan begonnen. Wanneer je deze cirkelloop niet lineair wil of kunt doorbreken ga je de draaimolen in en word je flink duizelig die met een gevaarlijke vorm van negeren, die men psychologisch gelabeld heeft met verdringing (repressie) naar ons onderbewuste heeft geduwd. En repressie leidt altijd tot agressie. De fik ligt dan klaar om te beginnen.
Er zijn twee terreinen daarvan nu zeer aanwezig in de publieke media ( kranten radio, televisie, vrije meningsuiting colums en zo meer, ) nl de politiek en de rechtspraak .
Eerst maar de politiek , waar de op democratische en parlementiare vastgestelde regels telkens weer worden geschonden en het vertrouwen bij de burgers diep onder nul is gedaald. Zij zijn langzamerhand voor een zeer groot deel tot zwevende kiezers verworden en flipperen opnieuw bij elke verkiezing als een bal in de flipperkast van de ene naar de andere partij waardoor regeren is gereducerd tot
het op drift geraakte schip dat stuurloos ronddobbert op de golven van de waan van de dag.
De rechtspraak , die een juris prodentie hanteert die prudent omzichtig en daardoor ondoorzichtig hun oordelen en veroordelingen op volstrekt verouderde wetten rechtvaardigen die tot geforceerde gekluwde verworden juridische haarkloverijen tussen het openbaar ministerie, de politie en de rechtbank leiden, in een cryptisch jargon , waarmee slimme advocaten een goed belegde boterham genieten , de rechters onschenbaar zijn met hun oordelen en veroordelingen en de burgers met de broodkruimels het bos worden ingestuurd.
Zo dat was het dan weer,
In september de volgende previews
De dogmatiek
Het bedrog van onze zintuigen
Het beloofde Godsgeschenk daarop in een volgend stadium
Een heel prettige vakantie toegewenst
Tot ziens en horens.
Ik hoor graag je oplossing van deze duivelse dilemma's
Ik kwam een redevoering tegen, gehouden door de Nederlandse filosoof Prof.Dr. G.J.P. J Bolland , hoogleraar aan de Universiteit te Leiden.,gehouden in het jaar 1915.,dus nu precies 100 jaar geleden. Leuk is dat alleen de taal in zo"n korte tijd veranderd is maar de inhoud niet. Ik laat u daarvan enkele passages uit deze redevoering zien :
De titel luidt: NATUURKUNDE EN NATUURBEGRIP
",Een geschiedkundig overzicht," zoo lees ik bij den Duitschen natuurkundige prof.dr. E.Lechner op blz. 6 in een geschrift van 1912 over " Natuurkundige Wereldbeelden", "van al hetgeen te zijner tijd als van zelf sprekend heeft gegolden en thans door ons terecht wordt afgewezen,, zoude boekdelen vallen. Want het ware wel ,jammer, ,maar natuurlijkerwijze , de geschiedenis van elke wetenschap.Want ook de wetenschap,zegt hij, deze reuzenbalans van het bestaande, is waarheid en verdichtsel ( zie blz. 4 ) Hoe verder de weteschap naar de diepste en eerste bronnen harer kundigheden terug gaat , des te onzekerder wordt alles" (blz. 67 ) "Niets kenmerkt meer onze onwetendheid dan de voortdurende wisseling in de opvatting juist van de fundamenteelste begrippen"( blz. 87 ) "Een onzer eerste natuurkundige , de FranschmanH.Poincare,zegt : men wordt letterlijk angstig van al de hypotheses ... de nieuwste mechanica ,rust nog op zeer wankelbaren grondslag "Van het juiste inzicht omtrent elkanders theorieen zijn tegenwoordig allereerst de
natuurkundigen zelf niet zeker; zoo zegt van de jongste betrekkelijkhiedstheorie de Gottinger natuurkundige Wiechert : : Het kan wel zijn , dat ik met mijne formulering van dit beginsel van A. Eijnstein en diens volgelingen niet juist heb weergegeven : de meeste lezers vatten de zaak zo op "(blz. blz 7) Hij had ook kunnen zeggen , dat de natuurkundige verklaring zoo als beeld is begrepen,als konde dit de zin onthullen van de Natuur.
Einde van mijn citaten, de lezing gaat nog met 38 blz voort.
Het is boeiend uit deze rede te lezen hoe nu de klap te verwerken die de wetenschap te verduren kreeg. Prof. Bolland tracht op een pijnlijke plek de vinger te leggen , die zich langzaam maar zeker langs een paradigmatische schuiving voltrok. Er was al een begin van een veenbrand in de 16de eeuw ontstaan onder invloed van Nicolaas Copernicus ,Tycho Brahe Johannnas Keppler, Galileo Galilei en Isaac Newton. Hun voorkeur voor empirische waarnemingen boven religieuze door brak in een tijd loop van enkele eeuwen het eerdere op autoriteit berustende Aristotliaanse wereldbeeld. Men spreekt sedertdien van het Newtoniaanse wereldbeeld.
NEWTON
Ik kan binnen het kader van dit essay niet uitvoerig in gaan op deze geniale natuurkundige. Voor mij is en was hij in zijn tijd een eerste Einstein, ware het niet ,dat hij over de huidige vruchten van de moderne technische wetenschappen had beschikt.
Het geniale werk ,dat hij in 1675 schreef de (Principia Mathematica, ) , behandelt op een matematische ,logische wijze zijn concepten, die 2 eeuwen hebben gewerkt. Newton was een grote geniale Natuurkundige , die deze wetten in 1687 in zijn hoofdwerk : "De Principia Mathematica" heeft gepublceerd.In dit geniale werk heeft hij op een bewonderingswaardige wijze al zijn geniale concepties op een mathematische en logische wijze geformuleerd. Uiteraard zou het te ver voeren om hier binnen het kader van dit essay op de verschillende wetenschappelijke disciplines in te gaan. Voor mij is het altijd een onbegrijpelijk fenomeen dat de comcepten van zo'n geniaal brein in een tijdsverloop van 2000 jaar gewerkt hebben. Maar hopelijk herinnert u zich nog dat ik in het verleden de paradigma- theorie heb behandeld Van Thomas Kuhn ( 1922 ) . In 1962 brengt hij het idee naar voren dat de wetenschappen niet geleidelijk evolueren maar door paradigma wisselingen sprongsgewijze veranderen. Er ontstaat dan een revolutie dat bepaalde problemen niet meer binnen het bestaande werk - en denkkader werken. Dat heeft dan tot gevolg dat hierbij een grote ontreddering plaats vindt, zo'n verschuiving wordt dan doorgaans afgedwongen omdat zich in de werkelijkheid verschijnselen voordoen, die niet langer uit het oude paradigma kunnen worden verklaard .Er ontstaat dan een revolutie binnen de wetenschap. Dat heeft nogal wat te weeggebracht , want aan het eind van de 19de eeuw dachten de wetenschappers ,dat de natuur geen geheimen meer had . De natuur had in een tijdsbestek van circa 2000 jaar voor hen een vaste plek gevonden . ( Newtoniaanse Wereldbeeld ). Door o.a. de gravitatie- wet van Newton werden wij door de zwaartekracht keurig en netjes op onze aardbol gezet. Maar, ja u kunt zich voorstellen, dat na zo'n wordingsgang van 2 eeuwen er iemand in een tijdsbestek van 20 jaar ongelooflijke ideeen had ontwikkeld , die in 1904 werden gepubliceerd en dit jaar tot een Annus Mirabilis maakte.U raadt het al:
ALBERT EINSTEiN
Met zijn speciale relativiteitstheorie (1905 ) en de algemene relativiteits theorie(1915 ), dus precies het jaar waarin Prof. Bolland zijn rede uitsprak, gooide hij een harde knuppel in het wetenschappelijk hoenderhok. De hoenders vlogen alle kanten op. Geen vaste plaats en tijd , maar een gekromde vervormde ruimte tijd. In het Annus Mirabilis schreef hij in 3 kwart jaar 4 artikelen,waar hij in het laatste artikel tot de wereldschokkende eindconclusie kwam , gestold in de wereldberoemde prachtige formule e = mc kwadraat. De massa van een object hangt af van zijn impuls (snelheid ) en niet van de zwaartekracht. DIE BESTAAT NIET!!!! De wetenschappelijke tijdgenoten zetten al hun denkkracht in om dit opzienbarende resultaat te deconstrueren . Dat bracht hemzelf ook aan het twijfelen en probeerde hij met een geforceerd gedachte experiment wat rust in het hoender hok te brengen , de zogenoemde Kosmologische Konstante, waarvan hij later zei, dat dit de grootste blunder was van zijn leven!!!!!
In het Newtoniaanse tijdperk wist men bijna alles hoe de zwaartekracht zich gedraagt, maar waar hij vandaan kwam wist men niet.Einstein was al sinds zijn vroege jeugd geplaagd door de vraag waar komt licht vandaan en wat is de snelheid ervan De theorie van de oerknal ( ook wel de Big-Bang genoemd) was voor hem geen optie.Wel had hij na enige tijd de snelheid van het licht op de laatste seconde berekend, dat deze 300.000 km per seconde droeg, en dat die snelheid constantmoest zijn., sneller kon niet. Nu gaan we even grof door de formule E = Mc kwadraat heen. E=energie (snelheid ) = Massa( gewicht)x c kwadraat . = 100.000 km per sekonde in het kwadraat)Omdat de aarde een planet is met een zeer grote massa ( gewicht) vertelt ons het = tekentje in de formule dat het gewicht vande de aarde gigantisch onvoorstelbaar groot is. Nu even concreet terug naar de aarde. Bij het opstijgen in het vliegtuig moeten de riemen vast . U wordt dan stevig in de rugleuning terug gedrukt. Daarom verplichte gordels om als u met de auto gaat rijden. Hopelijk begrijpt u wel ,dat ik hier de zaak eenvoudig heb voorgesteld, want er spelen hierbij nog andere wetten een rol.
Wat Augustinus (354 -430 ) op de vraag" Wat is nu eigenlijk tijd", antwoordde: "Zolang je het me maar niet vraagt,dan wet ik het wel , maar vraag je me het antwoord, dan weet ik het niet meer" Hij voegde daar nog wel aan toe, dat wanneer we deze vraag aan God zouden stellen, wat Hij aan het doen was voordat hij de tijd schiep, het spottende antwoord zou hebben gegeven: "Het scheppen van de hel voor mensen, die vragen stellen, die ver boven hun pet gaan!!!"
Voor deruimte , waar we het in een vevolg essay gaan hebben , zou ook het antwoord kunnen geldenvan G.Reeve , toen hem gevraagd werd of God bestond: " Die vraag is te mooi om die met een antwoord te bederven.!!!!"
Voor mij zijn de Bijbelse uitgesproken gezegden onzeglbaarheden en de daarbij ontstane duivelse dilemma's een poetisch Godsgeschenk
Let wel: de hierboven gestelde uitspraak is mijn overtuiging en geen geloof. Een overtuiging moet altijd met redenen worden omkleed. Een geloof daarentegen ,zoals ik in mijn vorige essay heb betoogd , is gebaseerd op vermeende vaste rotsen (dogma's) en de daarop vastgegroeide korstmossen. Dat zijn op zich mooie in de natuur gegroeide sporenplantjes , maar in en door ons cultureel bepaalde gedachtengoed (filosofie , theologie en ethiek) sporen ze niet. Ze ontsporen altijd cultureelhistorisch met alle gevolgen vandien Ik geef hiervan 2voorbeelden :
1) Harry Kuitert contra Herman Philipse : Weer het zoveelste academisch verbale en geschreven gestoei tussen Kuitert, die meent dat godsdiensten open liggen voor een wetenschappelijk onderzoek omdat religie (geloof) een "antropologische noodzaak" is , ofwel, zoals hij zegt , "dat wij allen aan een ongeneeslijke ziekte lijden en dat is geloof."
Herman Philipse, de rationele killer en debater , die met zijn omstreden "Atheistisch Manifest" (1992) terecht meent dat het bestaan van God niet wetenschappelijk kan worden bewezen en getoetst. We zeggen en beweren van alles over god , maar al dat belletristisch gedoe zegt niets,we lallen maar wat in woorden het is een grote gevaarlijke spraakverwarring , een glossolalie. Woorden op dit vlak zijn niets anders dan tongentaal, en verklinken tot accoustische luchtstoten (toevoeging van Maup ).
Trouwens er is geen groter gelovige dan een atheist Hij gelooft robuust in zijn eigen ongefoof.
De Bijbel itself , het mooiste poetische boek vol raadsels en contradictsies
Een van de vele voorbeelden pik ik er uit: een uit het OT en een uit het NT:
Psalm 45 vers 2 uit het OT
Gord ,gord o Held uw zwaard aan uwe zijde ,
Uw blinkend zwaard ,zo scherp gewet ten strijde
Vertoon uw glans , vertoon uw majesteit
Rijd zegenrijk in uwe heerlijkheid
Op 't zuiv're woord der waarheid , rijd voorspoedig
En heers alom rechtvaardig en zachtmoedig
Uw rechterhand zal 't God'lijk rijk behoen.
En in den krijg geduchte daden doen.
Matteus 22 vers 36-40 uit het NT
"Heb Uw naaste lief " was gedeeltelijk het antwoord van Jezus toen de farizeeen Hem vroegen wat het hoogste gebod was in de Wet.
Dit wordt een ingewikkeld probleem dat in deze 4 woorden besloten ligt, want de tekst gaat tot grote verrassing van de schijnheilige farizeeers een geheeel andere kant uit . Ik ga hier niet in details op in , maar wijs er alleen maar op dat zowel de psalm inhoudelijk diametraal staat tegenover deze 4 woorden- tekst uit het OT. Het wordt nog ingewikkelder wanneer Paulus in Romeinen 13.8 - 10 zich met zijn contra interpretatie van de psalm ten tonele verschijnt. Hiermee is men van uit de theologie , filosofie en de ethiek weer belletristisch- hermeneutisch( hermeneutiek = uitlegkunde) aan de slag gegaan, en wel op een ongebreidelde manier , maar gelukkig als resultaat: onoplosbare dilemma's, want dilemma's en paradoxen bieden altijd weer de hoop om een stapje verder te komen.
Ik noem dat ook wel tegendraads kwaad-aardig denken, tegen je eigen denken opdenken.
Maar nu eerst het mooie probleem van de :
De gevuilde leegte
U hebt Uw auto uiteraard op een lege plek in de parkeergarage gezet of elders. Nadat U na enige tijd terugkomt, ziet u tot uw schrik, dat de auto daar niet meer staat u gelooft eerst uw ogen niet. Die plek is niet meer dezelfde plek waar u de auto voorheen heeft geparkeerd. De auto is in zekere zin nog zichtbaarder nu hij er niet meer staat. De lege plek is gevuld door zijn afwezigheid.
Voorbeeld 2
Mijn kat is verongelukt .De lege plek ,waar ik eertijds zijn mand heb neergezet maakt nu hij er niet meer is schrijnend gevuld.
Nog erger : uw echtgenoot/partner die overleden is maakt uw lege huis nu nog gevulder van pijn en verdriet.De foto's met herinneringen bieden dan een schrale troost ... maar doen 's avonds bij terugkeer de leegte van het huis nog schreinender vullen
Dit zijn slechts twee voorbeelden uit een groot aantal belevingen die u zelf ongetwijfeld in uw leven hebt ervaren.
So far, so good. De volgende keer komt de ruimte erbij. Want een plek heeft ruimte nodig , geen ruimte dan ook geen plek. Een plek is pas vol-ledig als er ook ruimte is.
We kijken daarom eerst in deze essay wat breder naar het begrip ONEINDIG.
Hier eerst enkele smaakmakers:
Wij denken met de schoolslag te zwemmen maar zijn in FEITE spartelende watertrappers in de oceaan van ONEINDIGHEID.
Tussen denken en zeggen ligt een diep ravijn dat niet met onze taal te overbruggen is.
Niets is niet-iets: Dus met Niets zeg je altijd IETS wat niet is: Dus Niets. Zwijgen is dus goud ,dat niet te verzilveren is.
Mystiek en Ethiek zijn zo rekbaar als elastiek . Als de rek eruit is kun je maar beter zwijgen , omdat je dan niet meer weet wat je zegt. Doen alsof je dat wel weet , dan ben je ziek
Even voor de duidelijkheid een tussendoortje
Kijken met je zintuigen noemen we perceptie
Denken in gedachte noemen we conceptie
Materiele of stoffelijke objecten kunnen wij met onze ogen, oren, neus en handen zien, horen , ruiken of ze groot/klein, hard / zacht , lekker/vies zwaar/licht zijn. Daar valt altijd over te discussieren, want over smaak valt niet te twisten
Conclusie : over verschil van mening valt te praten.
Bij onmateriele /onstoffelijke concepten (dus denkconstructies!) komen we in de problemen. We kunnen die niet met onze ogen oren neus zien, horen ruiken en aanraken. We kunnen ze wel enigszins met onze taal beschrijven en benoemen. Onze taal beschikt echter over 26 alfabetische tekens ( A --Z ). Die tekens zijn dus begrensd ,maar ons denken (conceptie ) in gedachten is grenzenloos . Woorden schieten daarbij te kort. Wij botsen daar met onze woorden tegen de grenzen van onze taal!
Wie op deze manier zich daarvan bewust( geworden) is beschikt in enige mate over zelfkennis. Precieze , exacte kennis hiervan te krijgen is voor een met kennis begiftigd wezen onmogelijk Wie denkt dat dit wel mogelijk is , dan is die kennis helaas vergiftigd en lijdt aan een vorm van hoogmoedswaan (Megalomanie )met een gevaarlijke uitloop tot fundamentalisme, waarbij de vrijloop van ons denken vastloopt in dogmatische blokkades.
Dogma's zijn geforceerde aannames die tot gemaskeerde conclusies leiden,die de ONEINDIGE onvolkomenheden van onze gemeenschappelijke en NATUURLIJKE leefwereld VOL-LEDIG niet meer in Frage stellen. Zij dwingen bewust of verdringen onbewust het gegeven dat de NATUUR sterker is dan de leer.
De natuur is als een boek ,waaraan de eerste en laatste blz ontbreken. Onze kennis en daarmee onze CULTUUR nemen maar toe. Het boek wordt steeds dikker en dikker maar de eerst en laatste blz vinden we maar niet !! De legpuzzels worden steeds groter maar de stukjes van de rand en kant zijn niet meer te vinden. De kruiswoordraadsels zijn cryptogrammen geworden. De grenzen worden steeds verlegd en verder opgerekt. Onze kennis wordt steeds groter en rijker, maar ook duizelingwekkender.
Maar let op!!! :
HET IS DAAROM EEN GODSWONDER DAT ER GELUKKIG NOG ZOVEEL GOED GAAT EN GOEDS GEBEURT
Zoals we weten zijn er overduidelijk veel getallen De eindeloze ,onopgeloste filosofische problemen met de oneindigheid van getallen is een complex begrip , gedachte of idee, dat met ons brein werkelijk niet is te bevatten
Hieronder "even " een eenvoudig voorbeeld om dat hopelijk duidelijk te maken.
We beperken ons hiertoe tot de reeks natuurlijke getallen. Daar hebben we 2 soorten van:
Hier hebben we als resultaat 2 oneindigheden. Dat is dus een paradox, want oneindig is oneindig, basta uit!!!
Maar om dit dilemma nog wat helderder te krijgen gaan we een kijkje nemen in het
Hilbert's Hotel.
HET hotel is een gedachte experiment van de beroemde wiskundige en filosoof David Hilbert ( 1862 - 1943 )
Het hotel heeft een oneindig aantal kamers . Het paradoxale fenomeen van het hotel is, dat zelfs als alle kamers bezet zijn , het een oneindig aantal nieuwe gasten kan opnemen. Het hotel kan ook nog een extra gast opnemen, maar dan moeten alle gasten precies een kamer opschuiven. Maar het hotel kan natuurlijk ook een oneindig aantal gasten opnemen , maar in dat geval moeten alle gasten in het hotel hun kamernummer vermenigvuldigen met 2 en verhuizen naarde kamer met het nummer dat de vermenigvuldiging oplevert. Aangezien een vermenigvuldiging met 2 altijd een even getal oplevert is er nu weer een oneindig aantal lege kamers nl.: alle kamers met een oneven getal. De nieuwe gasten kunnen dus deze kamers betrekken.
Maar wat als er dan bij het volle hotel oneindig veel bussen aankomen? Geen probleem. De aanwezige gasten gaan als tevoren naar de kamers met de even nummers, want die zijn nu weer vrijgekomen. Vervolgens gaan de gasten uit bus een naar de kamers met de nummers 3 , 9,27, enz. (dus telkens met de machten van 3) Uit bus 2 betrekken de gasten de kamers met als nummers de machten van 5 , dus de kamers 5, 25, 125 etc, etc, enz. . Steeds nemen we zo voor een volgende bus de machten van een volgend priemgetal , dus ,7 11, 13, , 17,19 etc,enz. We weten dan zeker ,dat alle kamers vrij zijn, sterker nog, er blijven weer oneindig veel lege kamers over, er komt geen einde aan.
Moraal van dit verhaal :
Er zijn dus oneindig veei oneindigheden over !!!
Ga nu maar rustig slapen, voor je geplande reis kun je nu altijd onderweg overal terecht !!!!!
Welterusten.
p.s.: DE VOLGENDE KEER MOETEN WE HET IN DIT VERBAND NOG WEL HEBBEN OVER DE PRIEMGETALLEN.
Nog niet lang geleden waren de klokken, horloges,wand- en designklokken rond . De cijfers stonden keurig in een cirkel .Ze waren dus circulair geformeerd . Opvallend is dat nu de meeste klokken vierkant zijn. Het verschil tussen de analoge- klokken van weleer en de digitale klokken van nu, is ook dat de analoge klokken cijfers hadden( van 1 t/m 12 en niet meer) en de digitale klokken de tijd in getalreeksen aanduiden( let op: een cijfer is een deelverzameling van een getalreeksverzameling)** en de secondenwijzers bij de analoge uurwerken meestal vervangen zijn door de digitale secondensprong bij de digitale klokwerken, die in een fractie van een seconde nauwkeurig zijn. Achter-en vooruitlopen is er niet meer bij. Het zijn eigenlijk kleine computers waarmee u om uw pols loopt.
Het leuke is nu dat de cirkel filosofisch de essentie is van circulariteit en digitaal aan getallen is gekoppeld die wezenlijk lineair zijn. De computers o.a zijn uitsluitend gebaseerd op de getallen nul en 1. Het getal nul heeft een lange staat van dienst met een ingewikkeld historisch verleden. . De Mayas kenden ook al het getal nul . Van de Maya's is bekend , dat ze een volledig ontwikkeld schrift hadden en een indukwekkende kunst en architechtuur , wiskunde en astronomie. .En dat alles al circa 2000 jaar voor Chr. Het getal Nul speelt in de filosofie , de natuurwetenschappen , de Nederlanse taal ( bijv : de term "Nulbeleid") ook een belangrijke rol. Ook de zgn indistincte of nul- begrippen , zoals o.a. vrijheid, geluk, schoonheid waarheid geloof G(god) zijn uiterst moeilijke twist- en ruziewekkende proposities, daar kom ik in een later stadium nog uitvoerig op terug. Kortom NUl is een getal met veel potentie , dat zich divers laat actualiseren.
**bij een horloge gaat dat ook tot 24, maar bij tellingen van de opbrengst van zoals bijv. van lopende goede doelen acties en loterijen staat dat lineair per Euro precies aangegeven, om maar niet te spreken van de atoomklokken in a split of a second .
De kwadratuur van de cirkel
Hierbij is het de vraag of het mogelijk is om, met behulp van alleen passeren lineaal in een EINDIG aantal stappen een vierkant te construeren met exact dezelfde oppervlakte als een gegeven cirkel . Dit vraagstuk dateert uit de tijd van de uitvinding van de meet- kunde, een van de oudste wetenschappen ( de 3de eeuw voor Chr.). Euclides van Alexandrie voorzag toen de praktische kennis over lengtes, oppervlaktes en volumes van een aantal onwrikbare concepten , die we axioma's noemen, waaruit later de gehele meetkunde zich heeft ontwikkeld. Die axioma's werden gebruikt voor de wiskundige definitie van punten, rechte lijnen , krommen en vlakken. Deze Euclidische meetkunde , was bijn 2000 jaar de norm,waaraan al het overige werk werd afgemeten totdat............. en ja dat wordt een spannend verhaal, waarin ik in een later tijdstip op terug zal komen.
Pas in de 16de eeuw , toen het eerst schip om de aarde zeilde , kon BEWEZEN worden dat de aarde rond was. De cirkel kun je je ook voorstellen als eenbolvormig object , maar daar merken we niets van , want als je om je heen kijkt is ze zo plat als een dubbeltje . De grote angst was dan ook dat je er van af kon vallen .
Deel 2
HET KLOKKENSPEL
Het leuke is nu dat de cirkel filosofisch de essentie is van circulariteit en digitaal aan getallen is gekoppeld die wezenlijk lineair zijn. De computers o.a zijn uitsluitend gebaseerd op de getallen nul en 1. Het getal nul heeft een lange staat van dienst met een ingewikkeld historisch verleden. De Mayas kenden ook al het getal nul . Van de Maya's is bekend ,dat ze een volledig ontwikkeld schrift hadden en een indukwekkende kunst en architechtuur , wiskunde en astronomie .En dat alles al circa 2000 jaar voor Chr. Het getal Nul speelt in de filosofie , de natuurwetenschappen , de Nederlanse taal ( bijv : de term "Nulbeleid") ook een belangrijke rol.Ook de zgn indistincte of nul- begrippen , zoals o.a. vrijheid, geluk, schoonheid waarheid geloof G(god) zijn uiterst moeilijke twist- en ruziewekkende proposities, daar kom ik in een later stadium nog uitvoerig op terug. Kortom NUl is een getal met veel potentie , dat zich divers laat actualiseren.
**bij een horloge gaat dat ook tot 24, maar bij tellingen van de opbrengst van zoals bijv. van lopende goede doelen acties en loterijen staat dat lineair per Euro precies aangegeven, om maar niet te spreken van de duizlingwekkende astronomische metingen in het universum met lineaire atoomklokken in a split of a second .
De kwadratuur van de cirkel
Hierbij is het de vraag of het mogelijk is om, met behulp van alleen passer en lineaal in een EINDIG aantal stappen een vierkant te construeren met exact dezelfde oppervlakte als een gegeven cirkel . Dit vraagstuk dateert uit de tijd van de uitvinding van de meet- kunde, een van de oudste wetenschappen ( de 3de eeuw voor Chr.). Alexandrie Euclides voorzag toen de praktische kennis over lengtes, oppervlaktes en volumes van een aantal onwrikbare concepten , die we axioma's noemen, waaruit later de gehele meetkunde zich heeft ontwikkeld. Die axioma's werden gebruikt voor de wiskundige definitie van punten, rechte lijnen , krommen en vlakken. Deze meetkunde , was bijn 2000 jaar de norm,waaraan al het overige werk werd afgemeten totdat............. en ja dat wordt een spannend verhaal, waarin ik in een later tijdstip op terug zal komen.
Pas in de 16de eeuw , toen het eerst schip om de aarde zeilde , kon BEWEZEN worden dat de aarde rond was. De cirkel kun je je ook voorstellen als een bolvormig object, maar daar merken we niets van , want als je om je heen kijkt is ze zo plat als een dubbeltje . De grote angst was dan ook dat je er van af kon vallen . Maar de grote slimmerik uit de oudheid , Pythagoras, ( 570 jaar voor Chr.) was zo'n ongekende slimmerik. .Hij beredeneerde dat de aarde en andere planeten bollen moesten zijn, omdat de bol de meest harmonische vorm van de cirkel was . Helaas had pythagoras daar geen argumenten en bewijzen voor maar was het louter een idee en visie gebaseerd op een gevoel en daar kom je niet ver mee in de natuurkundige en wiskundige wetenschap. Maar toch is het wonderbaarlijk dat hij beweerde, dat als je hoog boven de wolken kon vliegen de aarde er eruit zou zien als als een bal. Aristoteles ( 384 voor Chr. - 322 voor Chr. had er echter wel goede argumenten voor. . Een daarvan was als een schip aan de horizon staat is het onderste deel ervan onzichtbaar door de ronding van de aarde en verdween daarna geleidelijk achter de horizon en niet plotseling als in een val . Erathosthenus (276 voor Chr. -194 voor Chr.) was ook een geniaal denker en wetenschapper. Hij verbaasde de moderne schrijvers en astronomen dat hij had berekend dat de aard een omtrek van 250.000 stadia moest hebben . De waarde van een stadium varieerde van 157 t0t 211 meter en dat was akelig precies met de huidige meting van 40.000 km. Ja, en zo zouden we wel een poosje door kunnen gaan, maar dat doen we wel een andere keer. Nu dan maar naar het getal nul
Het getal nul
Het getal nul heeft een zeer lange geschiedkundige staat van dienst en heeft de verschillende wetenschappers uit diverse diciplines veel hoofdbrekens gekost. Via de Arabische invloeden kwam het cijfer nul ook terecht in de wiskunde Ons woord cijfer is afkomstig van het Arabische sift , dat NUL betekent.
In Europa werd de nul pas geintroduceerd door Leonardo van Pisa , onder wiskundigen bekend als Fibonacci.
Bij het grote publiek werd de nul pas bekend met de de uitvinding van de boekdrukkunst.. De kooplieden widen graag kennis maken met de magische wereld van de tien Arabische tekentjes , die alle berekeningen veel sneller en gemakkelijker maakten en dat was kassa. De essentie van nul is ,dat het er is , voordat er iets anders is . Nog voordat je bedacht hebt , dat je wilt gaan tellen staat je teller al op nul. NUL is er dus altijd en het heeft veel moeite gekost het te ontdekken. Zo ook kun je niet delen door nul.De uitkomst is niet gelijk aan nul en niet gelijk aan oneindig of wat dan ook. Bijv.: 15 koeien moeten gedeeld worden onder 5 boeren. Nu ishet duidelijk dat iedere boer 15 gedeeld door 3 koeien krijgt. Als we dit verhaaltje toepassen op de deling door nul dan krijg je : Er is niemand , hoeveel krijg dan niemand ?? 15 gedeeld door nul bestaat niet , als er niemand is kan het ook niet gedeeld worden: ergo: je kunt dus niet delen door nul.
De volgende keer over het getal een, want dat is er ook eentje!
Je weet echt nooit hoe laat het is. Click op onderstaande link. Het kan even duren , voordat hij opent, maar dat wordt je wel duidelijk als je het programma begrepen hebt. Duur: plus minus 25 minuten. Als het lukt zien we nooit werkelijk onze werkelijkheid. De tijd , die wij op onze klokken zien bestaat niet, maar is d.mv. atoomklokken wel te meten. Heel interessant om onder de kerstboom nog eens te overpeinzen. Het is een echte braintwister.
Dr. Crommelin en Prof Eddington beschreven op het symposium van 6 november 1919 in het hoofdkwartier van de oude Londense Royal Society de resultaten van hun recentste onderzoek in de observatoria aan de de zuidkust van Brazilie en West-Afrika .Hier in de Royal Society werden de foto's besproken die ze daar in Brazilie en Afrika gemaakt hadden , omdat hier een totale zonsverduistering plaats vond, zodat zij de omringende sterren volledig konden zien en niet verblind werden door het felle zonlicht en daardoor de juistheid van Einsteins theorieen kon worden bewezen. Einstein was helemaal in z'n nopjes. Had hij al niet in 1915 voorspeld wat zijn foto's nu bewezen, dat lichchtstralen van veraf gelegen sterren werden omgebogen als ze de zon passeerden? Hij had zelfs al bepaald hoeveel het licht werd omgebogen en hoever de sterren leken te verschuiven. Hij deed dat door het zgn Doppler effect. U hebt dat zelf beslist al eens gehoord bij een passerende rijdende trein, auto etc. Het effect is genoemd naar de Oostenrijkse natuurkundige Crhristian Doppler , die in 1842 dit verschijnsel voor zowel licht- als geluidsgolven beschreef.
Bij geluid hoort u als het voortuig u passeert een hoge toon maar als het voortuig voorbij is hoort u al heel snel dat de toon al heel laag is en daarna is alles voorbij. Nu datzelfde effect kunt u niet horen maar wel zien in het lichtspectrum, maar niet met het blote oog maar door grote astronomische telescopen.
Het licht , als dat door een kristal of door de atmosfeer wordt gebroken kunt u nl. het zgnlichtlspectrum zien . In de natuur is dat de regenboog die ( rood, oranje geel,groen blauw indigo en violet) laat zien . Maar de zgn. roodverschuiving in het licht spectrum kan alleen d.m.v. o.a. astronomische telescopen worden gezien om de snelheid ,waarmee de sterrenstelsels zich van ons afbewegen in het heelal. Dat kunt u niet zien bij dat kristal en de regenboog. Aan de hand van de rood verschuiving bewees hij dat het heelal uit dijt : het zgn uitdijend heelal. Hiermee bracht Einstein met zijn relativiteits theorie de gevestigde denkbeelden aan het wankelen. Tijd en ruimte waren relatief met elkaar verbonden ( de zgn tijdruimte ) en bestonden niet opzichzelf (absoluut) zoals bij Newton. En dan te bedenken dat die wetten van Newton ,al honderden jaren als juist werden beschouwd en nog werkten ook.!!!
U begrijpt dat dit alles als een bom inviel bij de diccussie in de Royal Society. Deze duurde nog uren lang en de gemoederen liepen hoog op. Einsteins theorieen waren zeer moeilijk te begrijpen mede doordat hij een zeer speciale en ingewikkelde wiskunde hanteerde en heel wat vooraanstaande geleerden weigerden ze te aanvaarden, zelfs een zeer gerenomeerde geleerde , Sir Oliver Lodge, verliet woedend uit protest de zaal. Maar toch waren de meesten diep onder de indruk. De voorzitter noemde de relativiteitstheorie zelfs "een van de hoogtepunten van de menselijke geest"
Maar geleidelijk raakte Einsteins theorie in veel bredere kringen bekend Ze leidde tot verbazingwekkende ontdekkingen in de ruimte , zoals zwartegaten ,die wellicht de meest mysterieuze en absurde objecten in ons Heelal zijn. Albert Einstein geloofde zelf niet dat zwarte gaten daadwerkelijk voorkomen in de natuur, hij dacht dat ze slechts hypothetische wiskundige objecten waren. Tegenwoordig is echter zeker dat zwarte gaten bestaan. Het grootste zwarte gat dat we tot nu toe kennen is zelfs meer dan 18 miljard keer zo zwaar als de zon.
Men ging nu ook vragen stellen of het heelal een begin heeft en of buiten de grenzen van de ruimte er nog iets bestaat .
Einstein zei zelf eens "Soms vraag ik me af waarom ik precies de relativiteitetheorie heb ontwikkeld. De reden is ,denk ik, dat een normale volwassene ophoudt over problemen van ruimte en tijd na te denken. Dat zijn dingen waar je als kind vragen over stelt. Maar ik was al volwassen , toen ik me voor ruimte en tijd begon te interesseren . Natuurlijk kon ik me veel meer in het probleem verdiepen. dan een kind."!
Hoe zag de natuurkundige wereld er nu voor Einsteins relativiteitstheorie uit.? Daar gaan we de volgende keer een kijkje nemen met een ander groot genie ( Newton).
1. De bevestigingsneiging ( in het Engels Confirmation Bias genaamd ) , die inhoudt, dat we vooral op informatie letten
die bij onze ideeen past. De filosoof Francis Bacon ( 1561 - 1626 ) die zegt dat " we helemaal opnieuw moeten beginnen,
anders blijven we steeds in dezelfde cirkels draaien en kennen we geen vooruitgang. Voordat de mens tot kennis kan
komen , moet hij zich echter eerst ontdoen van vooroordelen en drogbeelden"
Dit zijn de zgn idolas, die ik al uitvoerig in een van mijn voorgaande essays heb behandeld, die wortelen in de de menselijke
soort (idola tribus), in de eigen opvatingen ( idola specus ) , in de menselijke taal ( de idola fori ) en in de filosofische sys-
temen.
De bevestigingsneiging ( overigens een vakterm uit de psychologie , die naadloos aansluit bij de idolas van Bacon, dus de filosofie ) bevestigt dat
het een bizonder hardnekkige dwaling van ons verstand is om meer onder de indruk te zijn van bevestigingen dan van ontkenningen. We zijn er al
lemaalgevoelig voor .
Voorbeeld : In een discussie over een netelig probleem ( bijv. in de politiek ) komt het regelmatig voor , dat in het heetst van de strijd
de onderzoek box langskomt, waarbij door de debaters selectief gegraaid wordt wat bij hun eigen opvatting en idee past.
De toehoorders krijgen dan het onbehaaglijke gevoel, wat die onderzoeken inhouden , op welke wijze ze tot stand zijn gek-
gekomen of de uitgangspunten van het onderzoek, waarop het onderzoek is gebaseerd , wel valide zijn, of erger nog
of ze uberhaupt wel bestaan en het dus blufpoker is.
Een andere verteking in ons denken is de zgn. hindsight bias. Deze houdt in , dat wij ons vermogen om gebeurtenissen te voorspellen
schromelijk overschatten. " Ik had altijd al gedacht ,dat het een keer fout zou gaan met de DSB-bank ". U kent het wel, achteraf zag
iedereen het aankomen. Ook met de kennis van nu ..........
Al met al kunnen we uit de 2 voorbeelden ( er zijn er nog veel meer, maar dat misschien voor later ) concluderen, dat de menselijke geest ,hoe vernuftig ook, bepaald niet uitblinkt in onfeilbaar logisch redeneren en dat dit leidt tot nog grotere uitglijers in ons denken.
Voor de liefhebbers:
Het prachtige boek van Andre Aleman (1975 ) , hoogleraar neuropsychiatrie aan het Universitair Centrum Groningen. In 2006 ontving hij de prestigieuze European Young Investigator Award van de Europian Science Foundation voor zijn onderzoek naar zelfinzicht en psychose. Andre Aleman is lid van De jonge Akademie van de KNAW.
De volgende keer eens kijken en zien hoe we verder kunnen komen in de naar mijn gevoel en milde overtuiging dat alle filosofen in onze westeuropese cultuur zijn opgelopen tegen de grenzen van hun denken. Ik heb er tenminste wat butsen en builen aan overghouden.
Echte kennis is weten hoever je eigen onwetendheid reikt!! ( confucius )
Met universalienstrijd wordt de EEWIGE strijd met betrekking tot de status van algemene
begrippen ( universalia ) bedoeld. Het is een talig probleem, dat feitelijk onoplosbaar is gebleken. Wij spreken ,zoals Nietzsche al constateerde , (een van de grootste filologen in de filosofie) in een optocht van metaforen**. Wij kunnen niet anders spreken dan in generalisaties (algemeniserende woorden). Ons talige brein (het spraak vermogen in de precortex van ons brein) is begrensd . U,ik, en wij allemaal, dus de mensheid zit geklemd in een een spraakmakende tang.
Bij het spreken en ook bij het schrijven van alledag zijn we ons daarvan niet bewust.
Pas bij serieuze diepgravende betogen discussies,politieke sociaaleconomische ,wetenschappelijle,
psychologische, filosofische ,beeldende , musische kunst, ethiek en ga zo maar door ontstaan er conflicten. Als u een gezellige avond wilt hebben en houden kunt u het best maar over koetjes en kafjes hebben, geflankeerd met veel humor , geflambeerd met wijn en smakelijke snacks. Wanneer er dan toch de drie K's van Kerk, Kunst en Kapitaal aan de orde komen is het lastig om het schip op de roerige baren van de woelige woordenvloed op koers te houden. Ik kom daar later nog uitgebreider op terug.
Maar nu eerst terug naar de status van de aan het begin gestelde vraag van de Universalia?.
Zijn dat slechts namen, die wij aan de dingen om ons heen geven, of bestaan ze onafhankelijk van ons denken?? Zijn het reeel bestaande dingen?? Ik kijk bijv naar de stoel tegenover mij:
ja, hoor , die bestaat echt, ik zit er elke avond heerlijk op. Maar nu vraagt u , hoe ziet 'tie er uit.
Ik ga hem dan beschrijven, klein groot, mooi bekleed ,2 armleuningen 4 poten etc etc .Die beschrijvende woorden , (percepties ) daar kunt u zich een voorstelling van maken dus dat levert geen probleem op. Ik maak er nu een foto van en neem die mee naar een volksstam die diep in het oerwoud woont een stam ,die nog nooit een stoel heeft gezien. Die begrijpt totaal niet wat het is. Ik weet ook totaal niet wat hij ervan denkt , hij kan het niet plaatsen omdat hij niet in zijn NATUURLIJKE leefwereld van alledag nooit in de gelegenheid is geweest om die voorstelingen ( percepties ) van zo'n stoel als begrippen( concepten ) in zijn brein op te slaan. Omgekeerd toont hij mij voorwerpen waarvan ik mij geen voorsteling(perceptie) kan maken. Ik heb er geen notie van en kan er hooguit via het model van gissen en missen er misschien achter komen.
De wortels van dit filosofische conflict zijn terug te voeren op verschil van opvattingen tussen PLATO ( circa 427 en 347 v. Chr. ) en ARISTOTELES (384 - 322 v.Chr ).
Plato leerde bijv. dat die stoel een niet geheel volmaakte afspiegeling van die werkelijke , ideale stoel is . Zeer sterk samengevat leerde Plato ,dat de werkelijkheid slechts een afschein van de werkelijk bestaande ideeen is. Deze zouden dan bestaan "in de hemelen" Elke stoel is dan , om het zo maar eens te zeggen , een niet volmaakte afspiegeling van de werkelijke ideale stoel. Plato is dus een idealistische denker en het kenmerk van idealistische , ja utopische denkers is , dat daarvan ons de geschiedenis heeft geleerd , dat daar nooit iets van terecht gekomen is.
Aristoteles ,daarentegen, leerde dat het individuele een werkelijk bestaan heeft. Voor hem bestaan de afzonderlijke stoelen ,reeele stoelen echt en het algemene begrip (universale ) hebben wij in en met ons brein er rationeel van afgeleid .
En dan verschijnt Roscellinis van Compiegne , een Frans filosoof en
theoloog (ca- 1050 - ca. 1124 ) op het reeds eeuwen durende strijdtoneel. Die stelde , dat universalien slechts gearticuleerde luchtstoten waren ( flatus vocis = letterlijk lucht scheten). Dat houdt in dat alleen individuele objekten bestaan en die universalia van Plato en Aristoteles zijn alleen maar lucht . Maar Roscillines positie is moeilijk te bepalen, want van zijn eigen werk is slechts EEN brief , aan Abelard overgebleven. Jammer: " filosofen, die menen dat er geen universalia zijn moeten volstrekt worden weggeduwd uit de discussie over spirituele zaken" , zo luidde ongeveer de algemene filosofische stemming . En zo ging toen Rocsellinus posthuum als de zondebok af, de geschiedenis in.
Feit is dat dit filosofische probleem tot op heden niet is opgelost.
** Het boven deze essay staande motief van confucius is een Metafoor. Het is een talige stijlform waardoor ons sprekende denken wordt bepaald, wij spreken in beelden. " De interne grens van elk denken is , dat de denker nooit kan zeggen wat hem het meest eigen is ómdat het zegbare woord zijn bestemmijng ontvangt uit het onzegbare. ( Nietzsche )
Hier volgen er nog een paar:
* De voetbal op het veld des levens krijg je nooit in het doel.
* Om je dromen waar te maken moet je eerst wakker worden
* Praten en bidden in het heelal is zinloos , want je hoort daar niks, het is echt gelul in de
ruimte en een gebed zonder end.
* met oordelen, veroordelen en beslissen moet je de tijd de ruimte geven.
Samenwerken bijv.: met een nieuwe collega of met iemand van een andere universiteit wordt niet altijd welwillend ontvangen en bekeken. Het creeeren van een gezamenlijke taal en begrippenkader, die gewenst en nodig zijn als middelen om over de eigen ontwikkelde en gevormde mentale grenzen van onze vertrouwde denkkaders heen te stappen, krijg je binnen de wetenschappelijke instituten zoals universiteiten, hoger, midden en lager onderwijs ; organisaties en bedrijven als groot, midden en kleinbedrijf, publieke organisaties en instellingen zoals zieken-en vepleeghuizen evenals bij de rechtspraak met de rechtsstatelijk historisch vastgeroeste jurisch prudentieele wetten. Zo ook bij de constitutionele democratisch gestuurde politieke rechtsstaten en de cultuurhistorisch gegroeide (geloofs)gemeenschappen zoals kerken ,verenigingen, clubs enzomeer krijgen innoverende ideeen en gedachtengoed moeilijk toegang.
De bestuurders , integrale managers, beleidsmakers en adviseurs hebben doorgaans op elkaar afgestemde rolpatronen, die in hoofdlijnen het proces en voortgang van het bestaan van het bedrijf, instituut en instelling bepalen. Overbodig te zeggen , dat zulke configuraties nu niet bepaald erg ontvankelijk zijn voor hetgeen buitengaats op het gebied van de huidige zeer grote en gigantisch snelle technische - en natuurwetenschappelijke ontwikkelingen, die het leven van iedereen bewust of onbewust behoorlijk beinvloeden. Dat roept dan nogal eens moeilijk te beheersen spanningen op, die revolutionaire gevoelens van binnen uit op de werkvloer ontwikkelen en zich daar in de verschillende lagen in kritisch gedrag manifesteren en dat helaas vaak aanleiding is tot weerbarstigheid en nurks gedrag . Dan zijn stakingen niet meer ver weg.
Thomas Kuhn (1922-1992 ) , een gerenomeerd wetenschapsfilosoof, heeft dit groepsgedrag grondig bestudeerd en kwam o.a. tot de conclusie, dat het gedurende enige tijd mogelijk is het vastgekaderde model het(PARADIGMA) via kleine aanpassingen te continueren, maar de "houdbaarheidsdatum" is zeer beperkt met als gevolg dat de opgestapelde aanpassingen het (PARADIGMA) steeds meer onder spanning zetten. Dan is het opgelapte model toe aan een zgn. PARADIGMAVESCHUIVING. Er gaat dan een "STRUGGLE OF PITFALLS" spelen, dat betekent , dat er een mentale rituele dans wordt uitgevoerd rondom op de achtergrond figurerende verborgen valkuilen, maar die daarbij steeds meer prominent naar voren komen. Een paradigmawisseling is dan niet langer meer te vermijden. Er moet allereerst langzaam een bestuursreform plaats vinden, die op een omvorming van een op democratische verschuiving van een TOP-DOWN - naar een BOTTOM-UP hierarchie gebaseerd is. Een ieder moet / mag mee kunnen denken en praten binnen de medezeggings - raden. Hoe loopt dat af??? De grootste valkuil van de democratie, die ook wel eens schrijnend DEMOONCRATIE wordt genoemd , en waarvan soms gezegd wordt dat het EEN grote leugen is, is desondanks de minst slechte van alle staatsvormen. Er is gewoonweg geen beter alternatief te bedenken. Maar het moet wel duidelijk gemaakt worden dat meedenken en meepraten over een aantal begrippen een complexe aangelegenheid is . Hierbij spelen vooral een hele reeks noties ,die niet te definieren en dus niet met noodzakelijk en voldoende argumenten te funderen zijn zoals:
VRIJHEID, GELIJKHEID, BROEDERSCHAP, GERECHTIGHEID,WAARHEID, VERTROUWEN, SOLIDARITEIT, OMZICHTIGHEID, BEZONNENHEID ,RELATIVITEIT, OBJECTIVITET, EMPATIE, HEBZUCHT, EMANCIPATIE, GELUK,LEVENSKUNST EN ZO MEER.
De hier bovengenoemde begrippen zijn een deel van een lange reeks indistincte ( = onbepaalde ) begrippen ,die al, zolang er diepe nadenkers hier op aarde ronddolen, de grootste valkuilen vormen , die met de beste wil en denkkracht niet te dichten zijn. Het blijven open wonden, die aan het leven verbonden zijn en te vaak voor veel pijn en gebakkelei en gekakel zorgen. Ik beperk me tot de filosoof Roscellino van Compiegne (ca. 1050 - ca. 1124) , die een aparte en interessante rol speelt in de mentale arena waar toen , maar ook nu nog, de steeds weer oplopende woordenstrijd tussen de bestrijders tegen en de strijders voor de controverse tussen het nominalisme en realisme, dominant aanwezig zijn.
De volgende keer zal ik u laten weten wat de inhoud van nominalisme en realisme is en dat de controverse tussen die 2 nooit en te nimmer op te lossen is. Kromme gedachten die deze begrippen probeerden recht te slaan zijn er al genoeg geweest maar in de "gekluwde realiteit " nooit verwezenlijkt. Het blijft plassen tegen de wind in en om het enigszins droog te houden blijft er niets anders over je om te draaien om zo je broek enigszins droog te houden en proberen vooruit te kijken door je achter achteruitkijkspiegel. En dat is gebleken een zeer moeilijke klus te zijn. Maar voor wat hoort wat en dat biedt de democratie ,zoals ik hierboven al heb gesteld, de minst slechte van alle staatsvormen. Maar ja , demos staat voor VOLK en cratie voor MACHT. Maar wat is het volk? Dat zijn in ons land 16 miljoen hoofden met daarin 16 miljoen opvattingen over wat er zou moeten gebeuren. Dat gaat bestuurlijk natuurlijk niet lukken. Daarom hebben we onze staat democratisch ingericht en voor volksvertegenwoordigers gekozen ,die in 3 lagen zijn geconstitutioneerd: Op landelijk niveau zijn dat de leden van de 1ste en 2de kamer, op gemeentelijkniveau de gemeente raad en in de provincie de provinciale staten.
Het 2de woord is CRATIE, MACHT. Om macht te verkrijgen heb je altijd een meerderheid nodig en die is bij ons wettelijk vastgesteld op "De meeste stemmen gelden" Omdat voor elkaar te krijgen moeten we veel overleggen en daarom gaan we zoveel mogelijk praten en kakelen om aan een limiet gesteld aantal gelijkgestemde stemmen te komen om een partij op te richten.Daar hebben we(er) inmiddels genoeg van. En ja hoor , we zitten dan weer in een op en top TOP- DOWN constructie. En zo is de rupsbaan weer goed opgang en suizen we met een duizelingwekkende en misselijkmakende rotgang omlaag vanaf landelijke- provinciale- en gemeentelijke politiek naar beneden en zijn we weer terug bij af.Met rupsbaan en draaimolen kom je niet ver, daar wordt je alleen maar draaierig en misselijk van.Misschien is het WIEL een optie om VOORUIT uit dit dilemma te komen.Maar dan moeten de spaken eerst wel naar EEn punt lopen wil je het wiel / probleem ROND krijgen.
Zo, dan : ik ga er nu eerst even een poosje tussen uit en genieten van de onvolprezen, ondefinieerbare vrijheid en momenten van geluk op deze plek van de aardbol te mogen leven. Ik meld me te zijner tijd weer om verder te filosofern en te analyseren op het punt waar we nu gekomen zijn. (Realisme, Nominalisme en Ethiek)
De bovenstaande 2 titelregels is een metafoor. Een metafoor vergelijkt altijd iets met iets anders waartussen een overeenkomst bestaat.
Voor Nietzsche ( 1844 - 1900 ),( o.a. een van de grote taalfilosofen ) , is alles waarover wij spreken in en met onze taal EEN grote optocht van metaforen. Wij zijn ons daarvan niet bewust en denken automatisch ,dat alles wat wij zeggen de werkelijkheid weergeeft , maar daarbij vergeten we ,dat onze taal de merkwaardige eigenschap bezit, dat het beeldspraak is. Wij verbeelden ons de werkelijkheid. Dit is een harde noot die filosofisch, maar ook praktisch lastig te kraken is.Dat gaan we nu even in dit essay niet doen , omdat we het risiko lopen een paar tanden te verliezen en niet tenvolle van het paasbrood kunnen genieten. Toch geef ik hiervan een wellicht smakelijk voorgerecht van voor zich zelfsprekende voorbeelden.
Gat: "Hij springt een gat in de lucht"
"Hij zit de hele dag op z'n gat"
"In het universum zitten veel zwarte gaten"
"Je moet hem goed in de gaten houden"
Ei: "Op eieren lopen"
"De eisprong"
"eieren voor je geld kiezen"
"dat klusje is een eitje"
Flap: "appelflap"
"even geld trekken uit de flappenkast"
"flapdrol"
Klok: "met klokkenluiders loopt het meestal niet goed af"
God: "Godverdomme wordt verzacht tot gadverdamme of
"gadverdikkie.
Cholera: Verzacht tot "klere", "krijg de klere"
Oppassen: Dat is een mooie klereNkast en:
Dat is een klerekast.
Kast: "Iemand op de kast jagen"
"In de kast(gevangenis) zitten is dus wat anders dan
op de kast zitten.
De taal is een bijna onuitputtelijke bron van metaforische mogelijkheden. De organen ( nieren, maag, lever en ook de ledematen (been, arm en niet te vergeten , de geslachtsdelen zijn gebruikte talige objecten voor het spreken in vaak niet al te fraaie metaforen. U kunt voor uzelf in uw eigen taal ongetwijfeld daarvan verschillende voorbeelden vinden.
Metaforen zijn opmerkelijk verbonden met en sterk bepaald door een taalculturele context. Bijv.: Witte Donderdag =
Gruendonnerstag; Karfreitag = Goede Vrijdag; Ostern = Pasen; In het Engels: Eastern = Pasen; Xmas Day = 1ste Kerstdag; Boxing Day = 2de Kerstdag;
Ook de taalsociale context is bepalend.
Bijv.: Probeer maar eens nederlandse mop in het Engels of in een andere taal bijv.: in het Russisch of Chinees te vertellen.
Het domein van de beeldende - musische kunst is iets heel aparts en moeilijk te duiden. De muziek neemt daarin wel een heel bijzondere plaats in.
Bijv.: Een toontje lager zingen
Een harde noot spelen
Schreeuwende kleuren
seriele muziek
Ik kom daar in een van de volgende essays nog filosofisch uitvoerig op terug. Dat ga ik vanwege het Paasfeest nu niet doen, want:
Als fervent liefhebber , grote bewonderaar van de weergaloze magische, unieke, hemelse muziek van J.S. Bach ga ik met de door L. von Beethoven eens gesproken metafoor Pasen tegemoet:
"Nicht Bach, sondern Meer sollte er heissen !!" , hetgeen vrij vertaald: "Bach ist kein Bach , sondern ein Meer !!" ( Bach=beek is geen Bach= beek, sondern = maar ein Meer = een zee!!!!).
De muziek van Bach is celestiaal en verrijst daardoor tot onuitspreekbare hemelse hoogte en dan gaan alle hemelpoorten open en fluistert God: "Stttttttil, luister maar, want daar speelt Bach"
Met deze metafoor wens ik u allen een bijzonder onzegbaar mooi ge(Passie)ioneerd Paasfeest toe!!!
SETI staat voor: Search for Extraterrestrial Intelligence of wel
De zoektocht naar buitenaardse Intelligentie.
Het zoekt met gevoelige radio- telescopen naar signalen uit de ruimte ,die afkomstig zijn van buitenaardse beschavingen. Dat is tot nog toe niet gelukt.
Ook heeft men aan boord van ruimteschepen (Pioneer en Voyager) een Plaquette en grammofoonplaat met gegevens over de aarde en de mensheid meegstuurd.
Het is een zeer pretentieus avontuur vol speculatieve aspiraties gesteund door geniaal ontworpen technische instrumenten. Vooral is De Nasa, het Amerikaanse Ruimtevaart Centrum, met zeer opzienbarende en optimistische theorieen van uitermate geniale, deskundige wetenschappers uitgerust. ( o.a. Stephen Hawkins, Brian Cox, Martin Reeds e.a. ).
Het is buitengewoon indrukwekkend hoever men met de nieuwe moderne technieken,zoals de Kepler Ruimte Telescoop, De Infrarood Detector, ontworpen en gebouwd door astronoom Sherly Wright van de Universiteit in Toronto, erin geslaagd is ver in het heelal te komen.
Ook zijn er ondermeer nog andere technologieen , die een belangrijke rol gaan spelen bij de zoektocht naar buitenaards leven.
Het enige wat deze onderzoekers nog moeten doen is deze technische know-how ontwikkelen om berichten te sturen en te ontvangen en maar afwachten tot de dag waarop we uiteindelijk nog kunnen meemaken, dat we niet alleen zijn in het Universum.
Kortom "Aliens", laat eens wat van jullie horen en zien , wij kijken en luisteren al zolang, maar zien en horen tot op heden nog steeds niets!!
De prangende vraag duikt nu op:" Kunnen we in het heelal geluiden horen?" Het antwoord luidt eenvoudig : "Neen!", dat kan niet( nu nog niet ) met onze oren, de geluidsgolven hebben een te lage frequentie, die buiten het bereik van onze gehoororganen ligt. Er doen zich in het experimentele veld van de wetenschap allerei stoutmoedige en ,althans voor mij nu nog onacceptable speculatieve theorieen de ronde. Zo zou het met een microfoon wel "lukken", maar die zou dan een diameter van 10 lichtjaren moeten hebben. En zo zijn er nog meer diverse theorieen , maar voor mij zijn die nu allemaal nog van een verregaand wensdenken gehalte!!. ( Eerst horen en dan geloven).
Ik denk, dat u het zo langzamerhand gaat duizelen voor de ogen en oren, maar tegijkertijd dit ook een gevoel van grote bescheidenheid en gigantisch respect geeft, bij het lezen van al die astronomische grootheden en afstanden, die in dat onmetelijk grote heelal met voor ons nog vele onopgeloste raadselen gevuld is.
Tegelijkertijd vraagt u zich wellicht af hoe ons brein dat allemaal verwerkt. Welnu , dat brein is een weergaloze supercomputer en recorder , die zich onder ons schedeldak bevindt. Een microcosmos met meer dan 100 mijard zenuwcellen en zo'n 100.000 km aan verbindingen tussen die zenuwcellen. Dat brein , met een gewicht van anderhalf pond stelt ons in staat om TV. te kijken, auto te rijden, wetenschap te beoefenen, te lezen en te schrijven , te genieten en te verwonderen en te bewonderen, te spreken te communiceren met elkaar,talen te spreken en noemt u verder nog maar op.
Dat alles dragen wij als HOOFD-zaak met ons mee en zit HOOFD-zakelijk allemaal tussen onze oren . Interessant en belangrijk genoeg om in de volgende essays van onze wandelingen door ons brein nader te bezien, hoe dat in die 1 1/2 pnd gevoelloze geleiklomp mogelijk is !! Een groter wonder bestaat er niet in onze leefwereld hier in het ondermaanse en op deze aardkloot.
Maar ,let wel, met dat magisch wonderbaarlijke hoofd lopen wij pijnlijke builen op toen wij tegen de grenzen van de taal zijn gestoten. Het onzegbare kan nooit door en in diezelfde taal gezegd worden. Die builen zijn hier , filosofisch gesproken , slechts drogredenen, ofwel " metafysische opvattingen" ,daar kunnen we nog wel over praten, maar we zeggen er niets meer mee.
Astrofysica is specifiek het deel van de sterrenkunde,dat de verschijnselen en de gedragingen van de sterren en de sterrenstelsels in het heelal probeert te verklaren.
Ik ga eerst enkele afstanden , waarmee astronomen rekenen en meten op een rij zetten. Die zijn van een onvoorstelbare grootte en omvang.
Om iets te zien hebben we licht nodig. Het overgeleverde scheppingsverhaal van de Bijbel begint niet voor niets met de woorden:
" Er zij Licht", een filosofische uitspraak , waarover we het nu nog niet gaan hebben. Licht op zich is al moeilijk en complex genoeg.
De snelheid van licht is 300.000 km /sec. De omtrek van de aarde is 40.000 km . Dus met een tel is het licht al 8.5 keer om de aarde geflitst
In een jaar reist het licht dan 60 x 60x 24 x 365 = 31 miljoen x 300.000 km . Dat is 10 biljoen km.
Dat kunnen we ook schrijven als 10. 000.000.000.000 km . Omdat dit een te groot getal is om mee te werken hebben de astronomen een meer doelmatige standaardmaat afgesproken.
En dat is een lichtjaar
.
Om u nu even duizelig te maken is er een spiraalvormig sterrenstelsel op zo'n 60 miljoen lichtjaren afstand van ons verwijderd, met een doorsnee van circa 56.000 lichtjaar.
U vraagt zich nu terecht af hoe komen ze nu aan al die gegevens ? En daarvoor is nu de zgn. HST( Hubble Space Telescoop) van belang ontworpen door een Noorse Hollander. Dit is een telescoop ,bestaande uit een aantal precisie instrumentenaantal precisie voor sterrenkundige waarnemingen Hij draait al sinds 24 april 1990 als kunstmaan om de aarde met een snelheid van 1,5 miles per seconde en doet een wenteling om de aarde in 97 minuten. Hij is gelanceerd in 1990 van het ruimteschip "Discovery " Hij keert weer na 2013 terug op aarde. Zijn gewicht bedraagt 11.000 KG en zijn baanhoogte is 569 KM
Hubble heeft de grootte van een touringcar en past precies in de laadruimte van de "Discovery " Vanaf deze spaceshuttle is hij de onmetelijke ruimte in gelanceerd
en legt dan zo'n 241 miljoen KM per jaar af. In 2014 en 2016 gaat
Hubble op zoek naar andere planeten en onze buurster de "Proxima Centauri ", die het dichtst bij de zon staat. Omdat er in de ruimte geen atmosfeer is(is er dus geen ruis ) en zijn er vlijmscherpe foto's te maken van in het heelal gelegen objecten, zoals van de meest bekende foto van de Ädelaarsnevel"
Volgens de meeste astronomen is dit wel de mooiste foto, die ooit in het heelal genomen is, maar het gaat maar door.
Door verdere , ongelooflijk technische ontwikkelingen is het nu ook mogelijk vanaf de aarde foto's te maken , die niet meer onder doen voor die van Hubble. Inmiddels is er al weer een opvolger van Hubble ontwikkeld in Duitsland de zgn.: Jame Webb Telescoop Dit is echt een mijlpaal in de huidige stand van de Astrofysica Hiermee kan men nu licht zien, dat 13 milard jaar oud is !!!
Zelf meegereisd met de lancering van de Sentinel satelliet 1 a Het was een spectalaire belevenis . Eergisteren, op 3 april , werd de eerste- aardobservatie satelliet met de de Russische Sojoezraket gelanceerd ,die als drager de Sentinel -1a in een lage baan om de
aarde moest brengen. Deze Sentinalsatelliet 1-a is de eerste van de
5 volgende satellieten. Iedere satelliet is afgestemd op een specifiek gebied van de aarde om dat in kaart te brengen. Elke satelliet weegt circa 2,3 ton en maakt met High-Tech radarinstrumenten continu vlijmscherpe opnames van dat
ingeprogrammeerde bedoelde gebied. Wanneer hij naar de juiste baan om de aardbaan is gebracht , wordt de telescoop, die
met vleugels van zonnepanelen een totale lengte van 11 meter heeft, uitgevouwen om dan 24 uur per dag 7 dagen per week ,
bij elke weeromstandigheid de aarde zeer gedetailleerd in kaart te brengen. De draagmoederraket is dan weer op de terugweg naar de
aarde en zal daar niet meer terugkeren omdat de "stakker" waarschijnlijk door de atmosferische tegendruk verbrandt.
De gegevens , die de satellieten leveren, zullen gebruikt worden om de veranderingen van het zeeijs te observeren en om de oceanen
af te speuren op zoek naar olievlekken. Ook kunnen de gegevens gebruikt worden om ondersteunig te bieden in crisis situaties
zoals natuurrampen en voor de studie van klimaatveranderingen, vegetatatiegroei en - groen, stedelijke ontwikkeling, gewijzigde
zeewater kwaliteit, seismische- en vulkanische activiteiten, ontbossingen, sunamische overstromingen, orkanen,erosie en verwoestijning,
vervuiling en ozonconcentraties. Ook kunnen deze radargestuurde telescopen diep onde de zee- en oceaanoppervlakte kijken op zoek naar
gezonken vliegtuig- en scheepswrakken. Kortom hier is echt het gezegde van toepasing "The sky is the Limit" !!
In 2015 gaat de tweede satelliet de lucht in.
Het was voor mij een ongekende, wonderbaarlijke en prachtige belevenis vanaf mijn luie
zitbank met m'n I-Pad op schoot dit voor m'n wijd opengesperde
oren en ogen via een nog meer onzegbare ingewikkelde computer ( nl.: m'n brain) te mogen en te kunnen meebeleven.
Mensen, wat is dit toch allemaal wonderbaarlijk mooi en van een ongekende, sprakeloze schoonheid. Flabbercasting!!!
Wetenschap is heel diep (1: De nano-wetenschap) en hoog (2: De astrofysica)) kijken en horen (3: akoestische fysica) of er iets te ontdekken valt. Dat doen we allemaal met ons brein , wel is waar met zeer geniale en ingewikkelde tools. Die tools , daar kunnen wij heel, heel veel mee, maar onze zintuigen , die ook door ons brein worden "geladen", zijn zodanig gecreeerd ,dat ze nooit alles "doorlaten" Uiteraard kom ik in een later stadium daar uitgebreid filosofisch op terug. Maar nu eerst de feitelijke stand van zaken hoe het voor de leek die snelle voortgang van de wetenschap nog hijgend bij te benen is .
1) De Nano-wetenschap
De grondlegger van de Nano-wetenschap is de Amerikaanse fysicus Richard Feijnman(1927-2013). Toen deze in 1988 overleed , liet
hij op een schoolbord in zijn werkkamer de spreuk achter : "Wat ik niet kan creeeren ,dat begrijp ik niet" In een beroemde lezing met de titel "There is enough room in the bottom"( er is genoeg ruimte in de diepte), schetste hij de wereld van het ultra kleine, die aan ieders voeten lag. Deze visie is 30 jaar na zijn dood werkelijkheid geworden. In de Nano-science werken ze nu op een schaal van een miljoenste millimeter. We moeten ons dat voorstellen op een miljoenste dikte van een haar.
Cees Dekker, een zeer gerenommeerde Nano-wetenschapper, heeft met zijn team , waaronder o.a. Leo Kouwenhoven, ( "Over 6 jaar moeten we in CONCEPT weten een quantumcomputer te bouwen") , ja , en dan gaat de subatomaire wereld van Richard Feijnman helemaal voor ons open.
De afdeling van de Nano-science in Delft bleef niet onopgemerkt op wereldniveau.
Fred Kavli( 1927- 2013 ) was een zeer rijke Noorse zakenman met een gigantische belangstelling voor de wetenschap. Hij heeft om deze reden een Foundation gesticht met daarin een zeer grote som geld. Op 10 mei 2004 kwam hiermee een contract tot stand met de Nano-science van de T.U. in Delft, waardoor de Foundation zich verplichtte tot het storten van 7,5 miljoen dollar op de rekening van de Nano-fysici uit Delft en later bij de oprichting van de afdeling bio-nanowetenschap door Cees Dekker, nog eens 5 mijoen Dollar. Maar dat geld mag niet worden aangeroerd, het moet eeuwig op de bank blijven staan. Het Kavli Instituut voor Nano-wetenschap in Delft trekt er per jaar 3 ton rente van.. Bij de onderhandelingen wist Fred Kavli het universiteitsbestuur over te halen nog eens eenzelfde bedrag in het zakje te doen. Maar nog belanrijker dan het geld is het kwaliteitsstempel van de de Kavli -Foundation die geldstromen genereert en zo de Foundation bij de mondiale toppers van instituten voor Nano-wtenschap zette zoals Caltech,,Cornell University, Berkely en Harvard."Wij spelen nu mee in de wereldtop", aldus Cees Dekker." Het leuke is, dat het nu helemaal over de top gaat, door de bekendmaking 2 jaar geleden van Leo Kouwenhoven , dat hij met zijn team het majorana deeltje heeft ontdekt, waarmee de fysica 3 kwart eeuw voor het bewijs van het bestaan is bezig geweest.Die deeltjes zouden ook wel eens een essentiele bouwsteen kunnen worden voor de quantumcomputer de zgn. qubit."
Maar Cees Dekker zat intussen ook niet stil. Hij was geinteresseerd en gefascineerd geraakt en ging aan de slag om met behulp van de nanotechnologie een enkele cel te bestuderen,net als de bouw van de quantumcomputer, is nu ook het maken van een synthetische cel wat, voorheen nog niet mogelijk was, nu geen utopie meer. Een succes,dat in 2009 werd gemarkeerd met de de opening van het Kavli Nano lab. Cees Dekker : "Een uniek laboratorium, dat aan dezelfde eisen voldoet als een cleanroom voor de vervaardiging van computerchips, met dit verschil dat je met alle denkbare materialen kunt werken, ook biologische" In essentie is het onderzoek niet veranderd zegt hij"We opereren in de wereld van individuele moleculen. Een wereld, die kunnen we nu afbeelden en die kunnen we nu controleren en manipuleren. En we kunnen wellicht nieuwe materialen maken, met nieuwe eigenschappen."Maar het gaat uitdrukkelijk om het CONCEPT, benadrukt hij," Niet voor niets is het Kavli een instituut voor Nano-wetenschap en niet voor Nano-techniek. Bij technologie gaat het om het bouwen , maar wij willen begrijpen hoe de wereld in elkaar steekt"
Voorlopig zijn ze nu al blij als ze iets weten te maken wat zichzelf kan delen.Maar uiteindelijk gaat het om de vraag: WAT IS LEVEN??
Ik had enige tijd geleden het genoegen in het kader van studium generale van de U.U. Utrecht een college bij te wonen, gegeven door Prof.Dr. Cees Dekker. Hij presenteerde daarin de mogelijkheden van de tools die in de gereedschapkist van de bio-nano wetenschap lagen te wachten op verdere ontwikkeling en toepassing door de Nano -techniek, die het mogelijk maken niewe materialen te maken voor de geneeskunde,economie,industrie, duurzame energie , huishoudelijke apparatuur en zo meer. Het meest onzegbare en verbijsterende moment was toen hij een filmpje liet zien van de subatomaire wereld op een schaal van 1miljoenste millimeter en met een zgn. STM-tastmicroscoop een enkele cel kan pakken en daarmee kan manipuleren en sturende handelingen kan uitvoeren.
In het dagblad TROUW, van zaterdag 22 maart 2014 in de katern "De Verdieping" kunt u in het artikel van Joep Engels nog voor verdere details terecht. Ook is een speurtocht met You Tube op dit gebied zeker de moeite waard.
Maar Pas Op.: Waar houdt dit op? Dit is allemaal de hoogste vorm van WETEN-schap , weten is hier nog steeds een sublieme vorm van METEN met sublieme maatvoering . Maar bij de vraag , waar Cees zijn college mee eindigde :" WAT IS LEVEN?" is een KENNIS-theoretische vraag. En KENNIS is even net iets anders dan WETEN, maar daarvoor gaan we aan het eind van onze tocht nog eens het analyse bad in.
" EEN WIJS MENS IS HIJ/ZIJ,DIE GEEN ANTWOORDEN HEEFT,MAAR WEL DE GOEDE VRAGEN STELT!"
Een dogma is een leerstelling,die als onbetwistbaar wordt beschouwd door een religie, ideologie of andere georganiseerde instituten.Het is een fundamenteel CONCEPT. De aanhangers van dit CONCEPT(gedachte) worden geacht er niet van af te wijken en het nooit te betwisten of te betwijfelen !!
Het dogmatisme houdt in ,dat je op een ONNADENKENDE manier dit GEDACHTEGOED hanteert, zonder de fundamenten daarvan in vraag te stellen en je niet meer van GEDACHTEN mag veranderen en zo het fundamentele CONCEPT niet mag herzien op grond van nieuwe informatie.
Het Jodendom
Formeel heeft het jodemdom geen dogma's maar wel fundamentele geloofspunten zoals:
1) G-d bestaat
2) G-d is een en uniek
3) G-d is niet lichamelijk
4) G-d is eeuwig
5) Gebed wordt alleen tot G-d gericht
6) De woorden van de profeten zijn waar
7) De profetieen van Mosje zijn waar
8) De geschreven en de mondelinge Tora zijn in de Talmoed opgenomen en door G-d aan Mosje gegeven.
9) Er zal geen andere Tora zijn
10) G-d kent de gedachten en daden van de mensen
11) G-d zal het goede belonen en het kwade bestraffen
12) De Messias zal komen
13) De doden zullen weer opstaan
Het moet gezegd worden dat deze punten ook, hoe kan het ook anders, wel drie hoofdstromingen heet veroorzaakt
Orthodoxe joden zeggen ,dat het onveranderlijke absolute wetten zijn
Conservatieve joden zeggen, dat ze wel van G-d afkomstig zijn maar evalueren en veranderen in de tijd
Liberale joden zeggen, dat het richtlijnen zijn ,die je kunt kiezen of je ze wilt volgen of niet
De Islam
Binnen de Islam is het begrip dogma onbekend, maar toch erkent en kent het de onaantastbare gedachte, dat Mohammed de
zoon van God is en niet Jezus, en de Koran het geopenbaarde woord van God is
De Upanishads
( komen de wijzen dan toch uit het Oosten??)
De Upanishads laten een geheel ander geluid horen. Het woord God komt er niet in voor maar wel de Verborgen Wijsheid en die is tot op heden de toetssteen voor de vraag wat nu uiteindelijk waar is of niet.
De teksten dateren uit ca. 800 jaar v.Chr. Hierin komen de existentieele vragen aan de orde:
Wie of wat zijn wij?
Wat is werkelijk en wat niet?
Wat is vrijheid?
Wat is de zin van het lijden?
Het zijn weer de eeuwig terugkerende vragen ,die zeker in deze dagen van snelle culturele- technologische veranderingen o.a. een sterk gevoel van onbestemdheid en daardoor vaak veel tumult veroorzaken.
MIJN Voorzichtige eindconclusie
In het bovenstaande overzicht wordt door o.a. enkele gemarkeerde hoofdletterwoorden er op gewezen, dat de lijst van dogma's en fundamentele geloofspunten bedenksels zijn. Dat geldt ook voor de lijst van deugden en ondeugden in het vorige essay.
De geschiedenis heeft uitgewezen dat niet goed nadenken over dat gedachtegoed altijd tot gedonder in de glazen heeft geleid en tot veel scherven en tot bloedens, (angs)zweet en tranen toe.
Het zijn gestolde mentale bloedproppen die het doordenken gevaarlijk blokkerenen en daardoor elke vorm van relativeren onmogelijk maken. Doordat gebrek vergeten wij dat DENKEN over die complexe "WERKELIJKHEID" niets over die "WERKELIJKHEID" zegt , maar alles hoe wij DENKEN over die werkelijkheid te zijn!! Niemand , maar dan ook niemand (dus met nadruk: ik ook niet) hier de wijsheid en waarheid in pacht heeft. Ons DENkVERMOGEN is te zwak om die hoogspanning van de frictie tussen feit en fictie te verdragen en veroorzaakt alleen maar kortsluiting. De vonken springen er vanaf en daarna zitten we met z'n allen in het donker. Met onze zelf BEDACHTE schijnwerpetjes ,maar het is en blijft alleen maar schijn (VERLICHTING en AUFKLAERUNG uit de 16de en 17 eeuw). We zoeken ermee naar uitwegen met ons arrogante maakbaarheidsgeloof , maar langs de diverse paden des geloofs liggen vele bermbommen en dat vereist oppasend handelen:
Dat is FILOSOFIE, prachtige en voorzichtig tastende stappen zetten ,die nooit definitief iets oplossen , maar alleen aflossen van de hypotheek op de prachtige villa , waarin we het geschonken leven doordacht en behoedzaam mogen beleven.
Maar ja , hoe we die als in de nacht sluipende pyromaan te pakken krijgen, want wie zonder LUCIFERS zit (dus: zonder zonde is) hij werpe de eerst brandblusser( dus: de eerste steen).!!!???.
De Katholieke, (Oosters) -orthodoxe kerken kennen 7 sacramenten:
Doop
Vormsel
eucharistie
Biecht
Priesterwijding
Huwelijk
Ziekenzalving
De reformatische Protestanten kennen 2 sacramenten:
Het Heilig avondmaal
De doop
Bijbel en Ethiek(uitreksel van Maup van tekst Frits de Lange)
De bijbel is een weerloos boek. In de geschiedenis vaak misbruikt om menselijk kwaad goed te praten en van een religieuze wijding te voorzien. Zo zijn slavernij, kolonialisme, apartheid,uitbuiting van de natuur, onderdrukking van de vrouw, doodstraf, oorlogsgeweld allemaal met de bijbel in de hand gelegitimeerd. Sterker nog: Als je sommige onderdelen van de bijbel zou aanhangen en uitvoeren zal je in aanraking komen met het thans geldende strafrecht.
Bijv.: Vrouwendiscriminatie is in strijd met de anti-discriminatiewet. (zie Num. 5 ; Cor.11, 2w; Ef. 5, 22w; Col. 3, 18; 1 Tim.2, 9w; 1 Petr.3,1)
Homosexualiteit: (Lev.18,22; Rom. 1,2 6v) moet tot de doodstraf worden veroordeeld.
Maar de bijbel slaat ook een andere toon aan:
Voorbeelden:
Geen oorlog, maar oproept tot vredelievendheid : (Matth. 5,44)
Tegen de slavernij: ( Gal. 5,1 )
Ook vraagt de bijbel meer, dan we ooit kunnen opbrengen.Naastenliefde ( Deut. 6.v4)
Dus als het om moraal gaat moeten we voorzichtigheid (prudentia) en terughoudendheid (temperentia) betrachten en niet direct maar naar de bijbel wijzen. De bijbel spreekt met 2 tongen en heeft een dubbele agenda. Het gezag van de bijbel ligt niet vanzelfsprekend in de bijbel ethisch opgesloten maar heeft een verhoudingsgewijs en een voorwaardelijk gezag.
De bijbel gold binnen de westerlijke cultuur als de Grote Code, het was de ontsluiting van de complexe "werkelijkheid"(N.Frije). Het was een huis om in te wonen.Maar door de culturele,sociaaleconomische en technologische ontwikkelingen is het dak eraf en de muren gebarsten en lekt het aan alle kanten. Kortom, het is een onbewoonbaar verklaarde woning geworden en we hebben het huis moeten verlaten en zijn op zoek gegaan. Dit betekent niet het einde van- , maar wel een wijziging van het bijbelgebruik.
De teksten van de bijbel dragen, aldus de filosoof Gadamer, de ontmoeting tussen 2 zelfstandige partners. Het gesprek tussen hen impliceert een uitwisseling van woord en wederwoord en dat lezers geargumenteerd de bijbel kunnen tegenspreken in naam van hun eigen morele ervaring en geweten. Als de bijbel het o.a. bijv. over homosexaliteit , verlossing , genade , dankbaarheid, wilsgebondenheid en uitverkoring heeft,dan kunnen de lezers onder verwijzing naar verschoven waarden en voortgeschreden wetenschappelijk inzicht van oordeel zijn dat wij nu "het beter weten dan Paulus" ( Prof. Dr. A.A. van Ruler,theoloog).MIJN VOORZICHTIGE CONLUSIE IS DAAROM:
De strakke vasthoudendheid aan dogma's, eigen opvatting en mening moet daarbj worden GERESPECTEERD, maar nooit door de ander worden GEBOMBARDEERD in de wetenschap,dat het zeker weten dat het "zo is" niets zegt over dat het werkelijk "zo is" maar alles over hoe wij DENKEN, dat het ZO IS !! Tussen feit en fictie (fact en fake) bestaat altijd frictie . Het denken dat je gelijk hebt moet je nooit verwarren met dat je het ECHT hebt. Zo ook: Het denken dat je een Ferrari hebt moet je niet verwarren, met dat je hem ECHT hebt, want dan ben je echt megalomanisch en dan wordt het hoogtijd naar een psychiater te gaan.
Zo ook : Het zeker weten , dat je een oorlog wint is een waandenken, dat dit werkelijk zo is.
Idealisme leidt altijd tot Defaitisme. Een idee fix
Op ethiek danst een ieder zijn eigen maat zonder muziek.
( Homo mensura: "De mens is de maat van alle dingen) ( " Protagoras ( circa 480 - 410 v. Chr ).
In de 6 de eeuw heeft paus Gregorius 1 een lijst van 7 deugden en 7 ondeugden opgesteld . Daar zijn vele verschillende concilies aan voorafgegaan. Deze lijst was gebaseerde op oudere lijsten. Gregorius voegde echter de drie Christelijke deugden aan de lijst van de deugden toe . De eerste vier zijn de zgn kardinale deugden. Deze hebben niets te maken met kardinalen , maar afgeleid van het latijnse woord cardo = scharnier of spil. Zij waaieren a.h.w door alle deugden heen . De 3 laatste deugden zijn de zgn. theologale deugden (geloof , hoop en caritas.).
De ondeugden:
superbia ( hoogmoed )
avaritia ( hebzucht )
luxuria ( onkuisheid, lust )
gula ( vraatzucht )
ira ( woede, toorn vraak )
arcedia ( luiheid, vadsigheid )
invidia ( jaloezie ,afgunst )
De deugden:
prudentia ( wijsheid, bezonnenheid )
iustitia ( rechtvaardigheid )
temperentia ( zelfbeheersing , matigheid )
fortitudo (moed )
fides ( geloof )
spes (hoop )
caritas ( naastenliefde /liefde )
Circa 12 jaar ben ik gids geweest van het prachtige sprookjes kasteel "De Haar" in Haarzuilens , een schitterend dorpje in de buurt van Utrecht en Amsterdam.
1) Onder de vele pas gerestaureerde Cuyperiaanse zalen en kamers bevindt zich een grote danszaal waar vele mooie antieke objecten het garnituur zijn van een zeer smaakvol hoofdgerecht. Een van die objecten zijn de zgn. misericorde banken. Deze banken hebben een opklapbaar zitblok met aan de onderzijde van dit koorgestoelte prachtige fantasierijke mens- en dierfiguren. Juweeltjes van houtgesneden miniatuurtjes. Dit alles diende voor het gemak van de kanunniken of kloosterlingen die bij de zeer langdurige koorgebeden (lamentos) geacht werden te staan, stiekem de zitblokken omlaag klapten en hierop konden steunen. Bovendien waren de armsteunen breed genoeg voor de steun van de ruim gemeten maat van de omvang van achter de ellebogen hebbende geestelijken op te vangen. Omdat het merendeel van het dienstpersoneel van de Heilige Vader in die dagen bejaarde geesten waren, zouden zonder deze geraffineerde manipulaties deze uitvaartdiensten een nog grotere hemelse vlucht genomen hebben. Zo kon dat dan toch door dit bedrogen STAAN enigszins tot staan worden gebracht.
2) "Het lekkers van Bekkers !!)
Kinderen verwekken was voor de Katholiekenv voor en na de tweede oorlog huwelijksplicht!! Dit was gebaseerd op de bijbelse opvatting : " Gaat heen en vermenigvuldigt U !!)
Sex buiten het huwelijk was taboe,
Sex binnen het huwelijk was verplicht!! , maar dan beslist zonder voorbehoedsmiddelen. Onthoudt: Onthouding!!
In 1960 werd msr. Bekkers tot bisschop van Tilburg benoemd. Hij sprak de taal van de gewone mensen, zo vond hij dat de kerk er voor de mensen was en niet omgekeerd en liet hij duidelijk doorschemeren dat de kerk als INSTITUUT veel minder van belang was.
De grote "klapper"kwam pas aan het eind van de 50 -ter en het begin van de 60 -ter jaren . De pil werd uitgevonden.
In 1963 sprak hij over de omgang tussen mannen en vrouwen en de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor hun gezin. Zonder de pil bij name te noemen sprak hij uitvoerig over het thema geboorteregeling. Zo was de weg naar de pil geplaveid. De uitdrukking "Iets lekkers van Bekkers"was geboren.
Maar Bekkers ging verder . De pil was namelijk nog alleen op recept van de huisarts te verkrijgen. Maar de strakgelovige huisartsen durfden de pil niet voor te schrijven. Tot dusver was de MACHT van de kerk groter dan het GEZAG van bisschop Bekkers. Deze deed toen een meesterlijke zet om uit dit opgelegde dilemma te komen. Hij stelde een klein comite samen bestaande uit theologen, filosofen, predikanten, medici en ethici . Na een uitvoerige discussie kwamen ze tot een gemeenschappelijke oplossing, dat de pil geen VOORBEHOEDSMIDDEL was , maar een GENEESMIDDEL om de ongemakken voor de vrouw bij de menstuatie te verzachten. Dit had tot gevolg, nu het hek van de dam was,dat de pillen als een wolkbreuk uit de farmaceutische fabrieken spoelden. De verpakkings machines konden de stroom niet aan. Geen probleem voor Bekkers. Hij liet de volgepakte kloosters met vrome nonnetjes nu de pillen aan de lopende band keurig inpakken zonder dat deze bruiden van Christus in hun vrome gemoedsrust merkten dat ze zelf werden ingepakt. De kerk voelde zich daarbij echter behoorlijk in haar kruis getast. Ter nagedachtenis aan Bekkers ga ik als niet Katholiek beslist in de rij langs de route van de geestverwante huidige Paus Benedichtus staan om hem uit volle borst toe te juichen. Er zijn al voorbesprekingen aan de gang dat hij naar Nederland komt. Hij zal het nog moeilijk genoeg krijgen met de curie in dat curieuse bastion (arena) van het Vaticaan.
Ik sta weer voor een CRUCIFIXS
en vraag : "Is dat nu niet voor niks?"
Hij hangt er maar , wij staan er bij
verbaasd, want d'ellend is nog niet voorbij
Het offer dat hier werd gebracht
is als rook in een gespookte nacht
en wij zijn nog lang niet veilig thuis
want een CRUCIFIX is en blijft
EEN DINGMATIG HOUTEN KRUIS !
Een leugentje om je best wil vind ik op z'n tijd en op z'n plaats een ondeugende deugd. Dat is natuurlijk niet altijd het geval. Er zijn contexten , waarin je o.a. met jezelf of ook met anderen weloverwogen (prudentia) , zelfbeheersing ( temperentia ) en caritas ( naastenliefde ) in acht moet nemen, zoals msr Bekkers deed(zie 2) . Hoe dat met de oude vadsige rakkers beoordeeld moet worden laat ik lekker aan u zelf over.(zie 1)
Daar heb je de tijd en de ruimte voor nodig en dat is levenskunde omgezet in levenskunst.!!!!
P.S: Paus Adrianus (1459 - 1523 ) was de eerste Nederlandse paus. Hij is echter maar 1 jaar paus geweest . In zijn wapen stond het advies: Patere et sustine = Wees geduldig en hou STAND!! Zijn levensverhaal laat zich lezen als een spannende crimi. Ook hij verafschuwde de luxe waarme de kardinalen zich omringden. Zo zei hij toen 5 kardinalen hem een uitzonderlijk tafelzilver cadeau gaven : " Deze schatten zijn meer voor een koning, jullie zouden als kardinalen beter schatten voor de hemel kunnen verwerven "
Vele geestelijken werden na het horen van de zuiverende ingrijpende plannen ,die hij wilde doorvoeren nog beduchter voor de Nederlander. De curie zat hem behoorlijk dwars . Zij probeerden de hervormingen ,die op hen van toepassing waren zo veel mogelijktegen tegen te werken . Sabotage alom!!!!.
Adrianus kwam na zijn kroning tot de ontdekking dat hij de zeer grote schulden van zijn voorganger paus Leo x zou moeten afbetalen. Hij was daarom genoodzaakt een groot deel van de hofhouding te ontslaan.
Zo langzamerhand bestond de omgeving van de paus alleen nog maar uit vijanden.
Op 5 augustus 1523 werd hij ernstig ziek en op 5 september 1523 verscheen hij voor het laatst in het openbaar. Boze tongen fluisteren dat hij vergiftigd zou zijn, maar dat zal nooit meer echt kunen worden bewezen. Maar ja , de maffioso heeft onnavolgbare wegen en dat is van alle tijden.
Het zou maar al te eenzijdig zijn om alle pijlen op de institutionele RK. kerk te richten, deze rottende en ondeugdelijke praktijken komen overal voor, zo ook bij de protestanten, en daar gaan we in mijn volgende essay eens een kijkje nemen .
DE GOD is BOVENAL, EEN god is niemand en nieman(d)sdal.
Zingen is : Muziek op woorden ( inclusief, insluitend) vgl. opera en libretto, Mattheus Passion, Cantates, kortom die melodieen kun je naspelen, varieren en nazingen, maar de muziek speelt hier de hoofdtoon. Stotteren kan hier niet
2)
Spreken is : woorden met muziek ( exclusief , uitsluitend ) de woorden spelen hier de hoofdtoon, ja zodanig , dat in het Chinees en Japans bijv. met de hoogte van de toon veschillende betekenissen aan woorden worden gegeven. Zo ook kunnen wij gevoelens met de stem wisselingen uitdrukken, bijv. schreeuwen van angst, huilen van vreugde of verdriet,schelden en vloeken van woede, lachen van pret.( de prosodie ) Stotteren kan hier wel.
Bij 1 en 2 spreken we van muziek, maar u ziet al dat, ik bij 1 minder woorden nodig heb dan bij 2. We kunnen bij 1 nooit ruzie krijgen, hooguit een verschil van mening. We vinden het mooi of lelijk , maar nooit goed of fout. Bij 1 kennen we geen ethiek, maar bij 2, ho maar volop ethiek, we kunnen hierover eindeloos kauwen en mauwen. Ok , zolang dat maar het geval is , dan spartelen en grabbelen we wel , maar als dat niet meer lukt wordt het gevaarlijk. En dat is zonde , soms zelfs DOOD-zonde
Het draait dan meestal om de volgende hoofd deugden en - ondeugden, al in de 6de eeuw door paus Gregorius opgesteld:
De ondeugden:
1) superbia (hoogmoed)
2) avaritia ( hebzucht )
3) luxuria ( onkuisheid, lust )
4) invidia ( jaloezie,afgunst )
5) gula ( vraatzucht )
6) ira ( woede, toorn, wraak )
7) acedia ( luiheid , vadsigheid )
De deugden:
1) prudentia ( wijsheid , bedachtzaamheid )
2) iustitia ( rechtvaardigheid )
3) temperentia ( zelfbeheersing, matigheid )
4) fortitudo ( moed,dapperheid )
5) fides ( geloof )
6) spes ( hoop )
7) caritas ( naastenliefde, liefde )
Ja, ja dat is me nogal een lijst. Daar heeft men lang over gedaan. Daarvoor zijn verschillende concilies aan te pas gekomen . Bij de deugden, zijn de eerste vier de zgn kardinale deugden. Die hebben niets te maken met kardinalen , maar zijn afgeleid van de Latijnse naam "Cardo", hetgeen scharnier betekent. Zij openen de de deur daarmee en waaieren uit over de rest van de deugden. Ze zijn extra belangrijk omdat ze in elk andere deugd verondersteld worden. Dus als je op onwijze en onrechvaardige wijze vriendelijk zou zijn , of als je in je ONVRIENDELIJKHEID geen maat weet te houden , of niet de moed hebt om ook vriendelijk te zijn als dat gevaar oplevert , die heeft niet echt de deugd van de vriendelijkheid.
Maar allemaal mooi gezegd, maar wel langdradig als een ONVRIENDELIJKE afspiegeling van de uit langdradig geweven liturgische kleden. Kort gesneden rokken om de benen zijn nog steeds niet in de tempel Gods verschenen. De kuiten gaan via de draaideur weer naar buiten.
Ethiek is het moeilijkste domein in alle gebieden van de wetenschap. Het is echt een hoofdbrekende hersengymnastiek. De hierboven enigszins ludieke voorbeelden laten hopelijk zien , dat we er met die mooi bedachte lijsten van deugden en ondeugden ver van ons dagelijkse doen en laten zijn. Het zijn hooguit slim bedachte omschrijvingen voor een bizonder lastig cryptogram waarbij de meeste horzontale en verticale vakjes leegblijven. Als je geluk hebt vind je op de kruispunten een paar steunletters. Maar de meeste vakken blijven leeg. En dat is zeer frustrerend met het gevolg dat we gaan confabuleren, d.w.z. dat we die plekken gaan opvullen met bizonder slimbedachte verzinsels, daarbij ons vaak niet meer beseffen dat het verzinsels zijn, fantasmen, die , ik moet het toegeven, voor menigeen in grenssituaties van hun leven troostrijk (kunnen) zijn. Daarmee bouwen we kastelen, kerk- regerings-bankgebouwen,rechtbanken en zo nog veel meer in sociaal,maatschappelijk geaccepteerde instituten, waarin onze oerkrachten als angst ,seksualiteit agressie en ONDEUGDEN gekanaliseerd worden en omgezet in ambitie voor werk en kerkwerk, kunst-ateliers-concertgebouwen en wetenschapsuniversiteiten en scholen. (DEUGDEN)
In het volgende essay daarvan enkele praktische voorbeelden.
ENTROPIE is de neiging van materiaal om richting wanorde te gaan in plaats van naar meer ordening.
Om naar wanorde te gaan is nu eenmaal makkelijker dan naar orde. Het kost in de regel minder moeite (energie) om rotzooi te maken dan de rommel op te ruimen.
Het woord entropie komt uit het Grieks en-tropei = niet (om) draaien. Tevens wijst dit erop dat het probleem in alle vormen de filosofen en wetenschappers sinds de oudheid , ja en nog eerder, heeft beziggehouden. Het komt in alle belevingsvormen voor zoals o.a. in de natuur, het universum, scheikunde ,bij planten en dieren enz. De duitse natuurfysicus Clausius (1865) heeft het verschijnsel weer gestructureerd op de wetenschappelijke agenda gezet.
Je kunt er op verschillende manieren naar kijken en wel op een alledaagse - als wel op een atomaire manier. Dat laatste gaan we nu niet doen.
Voorbeeld 1:
Vloeibare stoffen
Een belangrijk aspect van en-tropei= niet-omdraaien. d.w.z dat warmte niet teruggaat, dat is een onomkeerbaar proces ( dit is zo volgens de 2de wet van de thermodynamica) U kunt bijv. in een bad met water van 0. gr. Celcius dat water nooit meer met water van 100 gr. celcius opwarmen tot het weer gaat koken.
Voorbeeld 2:
Vaste stoffen
Een glazen vaas die u per ongeluk laat vallen en in scherven en splinters uiteenvalt zal nooit meer vanzelf een vaas worden.
Een kamer waarin wordt geleefd wordt vanzelf een rotzooi. Een kamer kan maar op EEN manier VOLMAAKT worden opgeruimd zijn(pen op zijn plek, laptop op zijn plek, elk boek op zijn plek, maar op miljoenen manieren rommelig: de pen kan op de grond liggen of op de bank , de boeken op allerlei plekken liggen, dus wanneer het leven in een kamer zijn gang kan gaan, dan wordt het geheid een rotzooi , omdat er er veel meer toestanden zijn die "rotzooi"(wanorde) heten dan nette toestanden (orde).
Voorbeeld 3:
De som der delen (emergentie)
Het geheel is meer dan de som der delen. U ziet daarachter het woord emergentie staan, dat woord komt uit het engelse" to emerge", hetgeen betekent: "zomaar te voorschijn tredend" Door het proces van het samenvoegen van stukken hout , textiel, spijkers en lijm is er iets ontstaan dat als geheel een nieuwe functie kan vervullen die de afzonderlijke delen niet kunnen vervullen. Op spijkers en lijm kun je beter niet gaan zitten. Ook losse houten balkjes of een lapje stof bieden geen groot zitcomfort. Maar als je de onderdelen samenvoegt dan vormen zij samen bijvoorbeeld een stoel. Zo ook kun je in je uppie geen rij vormen, pas als er zich steeds meer mensen wachtend voor bijv een loket voegen, dan sta je al heel gauw in een rij. Een zwaluw maakt nog geen winter , maar in de zwerm- trek naar het zuiden moeten de winterkleren uit de kast. Dit kan natuurlijk ook omgekeerd , dan wordt winter/ zomer en het zuiden/ noorden en winterkleren/zomerkleren.
Een proletarier alleen is wellicht een communist , maar "Proletariers aller landen verenigt u !! " dat wordt pas een Communistische Partij. Mark Rutte alleen is Mark Rutte maar in het politieke (goed) gevulde domein wordt hij de leider van de Liberale Partij. Maup is Maup , maar door zijn huwelijk wordt hij echtgenoot, een individu alleen wordt nooit een volk, maar een miljoen of meer wordt dat wel, of als het een klein getal is wordt het een groep, stam ,club, geloofsgemeenschap. Voor ons als individuen gelden particuliere AFGESPROKEN omgangs regels,(daar valt over te praten) maar in het publieke domein worden dat politiek /democratisch VASTGESTELDE wetten. (daar valt over te procederen) Dan moet je naar een advocaat met een goed gevulde beurs.
Voordat we bij de "oplossing" van ons probleem komen vind ik het leuk te constateren dat met het begrip emergentie er een (in)- directe overeenkomst is met "onze ligusterhaag" Ook vormen hier de onderdelen( blaadjes en takjes ) bij elkaar samen de ligusterhaag. (zie hierboven de voorbeelden bij punt 3).
Maar pasop, voordat we er weer instinken gaan de meeste van die voorbeelden over stoelen, ligusterhaag, rijen en vogelzwermen daar kun je naar kijken en zien en aanwijzen, maar bij echtgenoot, partijen ,clubs verenigingen wordt het toch weer wat lastiger. Als u mij tegenkomt ziet u mij , maar niet direct, dat ik een echtgenoot ben. Bij bv. een moslima met hoofddoek wordt dat weer duidelijker, maar de geloofsgemeenschap als groep, krijg ik niet in beeld. Nu zegt u direkt : "Dan ga ik naar die moskee een paar straten verderop" Ook dan ziet u die geloofsgemeenschap niet, maar gewoon een gebouw, dat weer de som is van heel,heel veel stenen en daar kunt u naar binnen gaan om de prachtige beelden en versieringen te bewonderen, maar helaas , de geloofsgemeenschap ziet u nog steeds niet.
Maar nu, waar het nog interessanter wordt en waar een deel van de gerenomeerde hersen onderzoekers zijn ingetuind( excusez le mot) en zich zo hebben gefocussed op hun prachtig imposante speurwerk naar de geheimen van ons brein en de som van al die onderzoeken hebben ge-upgrade naar de slotsom van "wij zijn ons brein! " Zij zijn helaas in de valkuil van de zgn. "naturalistic fallacy" getrapt. Natuurlijk (naturalistic) ben ik m'n brein , maar tegelijkertijd heb ik een brein,een orgaan en daarmee wordt mijn lichaam (organic) op een uitermate complexe manier in deze wereld aangestuurd, zowel mobiel als emotioneel esthetisch en ETHISCH . Zo kan ik springen, dansen, een kleur krijgen als ik me schaam, lachen van blijdschap, verliefd worden, ontroerd worden door beeld en muziek. Zo wordt ieders persoonlijkheid bepaald door een onlosmakelijk geheel(holistisch) dat ik mijn lichaam ben en heb!!
U ziet, ik heb het woord ethisch al gemarkeerd. Daarmee gaan we eindelijk ons probleem te lijf en te "brain"
De titel is veranderd. Dat wil niet zeggen ,dat nu alles over de zintuigen(na)- gezegd en (na)gedacht is. Integendeel, ze zijn niet weg te denken, weg te spreken en weg te horen, en dat gebeurt o.a. allemaal in en met ons brein. Dat wordt dus een lange spannende zoektocht, waarbij betoverende paranormale ,paradoxale en horizonloze vergezichten te zien zullen zijn . Voordat we dat terrein betreden deel ik eerst wat wandelschoenen uit en treden dan eveneens in de sporen van de wanderfilosofie en lopen we hopelijk Nietzsche nog eens tegen het lijf. Daar gaan we dan:
Ons brein bestaat uit 1013 neuronen(Wytse Wadman, een befaamde hersenwetenschapper aan de UvA ) Doordat elke neuron ook nog eens contact maakt met zo'n 50.000 andere neuronen bestaan er onvoorstelbaar veel manieren waarop zij met elkaar in verbinding kunnen staan en kun je je nauwelijks voorstellen hoeveel wegen onze hersenen kunnen volgen. Van de 11.000.000 prikkels die voortdurend via onze zintuigen op ons afkomen zijn er 10.000 visueel, dus door onze ogen!! Die overheersen alles. We onthouden plaatjes beter dan woorden. Maar pas op: We zien niet alles , we zien alleen wat onze hersenen toelaten, "...... en dat is maar goed ook , want anders zouden we verward raken in de onderliggende takjes en bladeren en nooit meer onze bovenliggende mooie ligusterhaag en zo ook door de bomen het bos niet meer zien(Inlas van Maup: zie vorige essay)".... . We leren vooral door ervaring en imitatie. Ontwikkeling is de natuurlijke staat van mens-zijn. Ook blijven onze hersenen zich ontwikkelen. Daarom zijn uitspraken zoals: "Leiderschap heb je of heb je niet " of "ik kan het niet " is nu ook wetenschappelijke onzin". Er is alleen "Ik wil het niet!". (Aldus Wadman). "Een mens kan goed worden in bijna alles, maar het kost wel 10 jaar vooraleer je ergens echt goed in wordt maar het blijft nog wel even wachten op de onmiddellijke toepasbare neurokennis , de leerpil is er nog niet . Maar ze komt er wel , beloven de neurowetenschappers." Aldus Wadman.
Nou,nou, daar moet ik(we) eerst maar eventjes voor gaan zitten , want meer antwoorden door de natuurwetenschappers roepen weer steeds meer vragen bij de filosofie- "bedrijvers" op , en dat zijn beslist geen wetenschappers, maar levensstylisten, die begeren EEN wijsheid en beslist niet DE wijsheid, want tussen EEN (onbepaald ) en DE ( bepaald ) ligt een gapend gat, dat met ons ondermaanse beperkte tijd- en ruimte- notie niet te overbruggen is. Natuurkundigen beginnen met een hypothese die met alle middelen (formules, zeer geavanceerde technische gereedschap zoals o.a. cumputers , electromagnetische MRI-scans ,nano microscopen rontgenfoto apparatuur onderzoeken ze naar een rechtvaardiging (verificatie) van hun hypthese en daar komen ze op een indrukwekkende knappe wijze zeer ver mee, ja zelfs zeer ver en wij allen profiteren ervan op medisch, cultureelsociologish, en economisch gebied, kortom ons gehele bestaan wordt er door bepaald. Dat geeft ons allen een euforisch gevoel dat uitloopt in een alles moet kunnen, MAAR.... dat zgn. ALLES MOET KUNNEN,is dat grenzeloos, is dat echt waar, is daarvoor echt een pil te ontwikkelen? Er is hier wel via de weg van de ENTROPIE en het ANTROPISCH PRINCIPE zeker iets over te zeggen. Over dat laatste heb ik in een voorgaand essay al het e.e.a gezegd . Laat u zich vooral niet afschrikken voor dat moeilijke woord Entropie , want dat betekent heel gewoon : " HET GEHEEL IS ALTIJD MEER DAN DE SOM VAN DE DELEN!! En daarmee zijn we al aardig in de goede richting van ons / mijn vermeende"oplossing" van het probleem ,waarmee ik het vorige essay heb beeindigd. Het is nog wel een eindje lopen, maar ik heb u goede wandelschoenen gegeven. Bovendien zijn er een aantal rustbanken in zicht, waar we in het volgende hoofdstuk rustig zittend van een mooi panorama kunnen genieten.
Geluiden klinken, maar je kunt er lelijk bij instinken!
Ik kan hier op mijn blog onmogelijk de talloze geopperde mogelijkheden , die de taalkundigen hebben be-DACHT vermelden hoe taal is ontstaan. Die mogelijkheden lopen uiteen dat gesproken talen( let wel : dus klanken) zijn ontstaan zo'n 35000 - 40000 jaar geleden tot (schrik niet ) 2.5 tot 4 miljoen jaar geleden.
Met GEDACHTEN kun je gelukkig als mens creatief de mooiste draden spinnen en verzinnen, ( zie de hierna volgende zijsprong) maar voor KLANKEN lukt dat niet, daarvoor geldt dat niet de klanken in de lucht hangen maar alles wat wij erover ZEGGEN: ergo: HERSENSPINSELS! zijn. Bij heel mijn lange zoektocht deze week op mijn taalverwervingsreis op internet ben ik er met mijn onomatopeeen zelf ook lelijk ingestonken en wel :
1.) Er is bij mijn weten op deze aardbol geen mens meer te vinden die mij kan vertellen hoe die klanken echt hebben geklonken.
2.) Bovendien zou hij ze ook moeten nabootsen, maar ja , een nagebootste klank is een imitatie van de echte weggevloeide (flux/flow) klank. Mocht ik het onwaarschijnlijke geluk hebben nog een tweede, derde enz persoon te treffen dan hebben we weer te maken met een nabootsing enz. enz. etc. etc. ,dus een oneindige regressieve onverifieerbare voortgang van imitaties.
Nu eerst even een fabelachtige zijsprong die ik nodig heb om de ingewikkeldheid van het onomatopeische probleem in een volgende essay enigszins helder te krijgen:
In het bijbelse symbolische scheppings verhaal wordt door God in zeven dagen de schepping voltooid. Hij deed dat d.m.v een logos( een goddelijke woord): God SPRAK: "ER ZIJ LICHT" , en hij ZAG, dat het goed was. Enz, etc. Op de laatste dag schiep hij zo de mens (Adam). Die stond daar in z'n uppie alleen te wezen naar het evenbeeld van God in een prachtig paradijs. Hij zag de planten, dieren water en ademde de levens lucht.(atman)in . Geen goed en geen kwaad , maar ook geen taal. Hij Stond daar met een "Benediction de Dieu dans le Solitude",omringd door de vrijzwevende en ongebonden dierengeluiden. Die klonken alle kanten op in de vorm van erratische (zwerf)klanken. Geen imitatie en communicatie mogelijk. Daar was een contrastvloeistof voor nodig en die spoot God in met een organischmiddel uit de rib van Adam. Eva, de stammoeder van het nageslacht was spontaan ontstaan. De erratische zwerfklanken veranderde in erotische extatische liefdes klanken . Dit veranderde abrupt door de satanische verleidings kunsten van de slang om Eva en daarna Adam van de verboden appel te laten eten. God verjoeg ze uit het paradijs met o.a. de opdracht."GAAT HEEN EN VERMENIGVULDIG U !!" Gevolg, dat we door de tijden heen beland zijn in een veranderde context van :" VERMENIGVULDIG U EN GAAT HEEN!!" en terecht gekomen zijn vanuit Het HOF VAN EDEN IN DE SOF VAN HEDEN!!.
Dit is dus duidelijk weer een van de parafrases die ik aan het scheppingsverhaal heb toegevoegd. Maar al met al, het blijft een symbolisch fabelverhaal.Ik blijf nog even doorgaan:
In Spanje zijn tekeningen in een rots gevonden ,die 48.000 jaar oud zijn. Dat zijn dus voorBEELDEN, die zijn te zien , dat staat rotsvast. Een betere verificatie kun je niet hebben. En dat overtuigt mij in mijn mening dat het onmogelijk is voorBEELDEN van klanken te zien, zoals ik in mijn gemarkeerde scheppingsverhaal heb toegevoegd. Let wel, er komt heel misschien nog eens een ontdekking dat men een notenschrift vindt, (bijv een stukje "partituur"), en dat zijn inderdaad weer BEELDEN, maar geen KLANKEN en hupsakee daar gaan we met onze onomatopeeen. Maar ja we kunnen nog EVEN op een bedachte fabelachtige oplossing wachten , maar niet zolang , want onze aardse korte tijd verliest het van de eindeloze goddelijke eeuwigheid en dat is een gebed zonder end.
In het volgende essay ga ik een poging wagen hoe deze spagaat uit te houden is.!?!?
Er zijn zeer vele mogelijkheden in taal KLANKnabootsingen te maken. Maar wij gaan het hier specifiek hebben over de nabootsing van dierenGELUIDEN . Zoals u ziet kunnen deze GELUIDEN soms zeer sterk verschillen . Zoals u uit het onderstaande overzicht kunt vaststellen hebben de meeste talen hun eigen manier om die dierenGELUIDEN weertegeven. In enkele talen lijken die GELUIDENsterk op elkaar bijv.:
eend: Kwak (ned)
cuac ( spaans)
quack ( eng )
Maar de overgrote meerderheid geven deze geluiden in een grote verscheidenheid van klanken weer:
een haan: Kukelekuu ( ned ) een kat: miauw ( ned)
cock-a-doodle - doo ( eng ) nryka ( Russisch )
Kikeriki ( duits )
cocorico ( frans ) een hond : waf of woef ( ned)
quiquiriqui ( spaans ) guau ( spaans )
chickirichie ( italiaans ) ouah - ouah ( frans )
cuenricu ( portogees ) arf-arf ( italiaans )
een varken: buu ( japanees ) een paard : i-go-go (russisch )
nyihaha ( hongaars )
Ikzit bij het raamterwijl ik aan het typen ben. Door het raam kijk ik op de mooi glad en in strakke vorm geknipte ligusterhaag. Mooi geschoren in strakke rechte lijnen. Boven deze mooie overzichtelijk , geordende vorm dwalen mijn blikken naar onderen en zie ik een chaos aan vertakte wortels en kriskras met en in elkaar verstrengelde takkjes en blaadjes . Ik besef nu dat met het door de mens vervaardigde snoeimes cultureel is ingegrepen op het natuurlijke groeiproces van de ligusterhaag. Dit is een vorm van techniek die wij als mens letterlijk in de hand hebben. Het geeft ons een gevoel van maakbaarheid, een gevoel dat in de culturele periode van DE VERLICHTING (16/17de eeuw ) ons heeft opgeduwd naar een rationele verklaarbaarheid waarvan de gevolgen nog steeds voelbaar zijn. Aangestuurd door de prachtige ontdekkingen van een rij van geleerden in het domein van de natuurwetenschappen zoals physica, biologie astronomie heeft dat geleid tot een grenzeloos met het aan arrogantie grenzend optimisme:" ALLES MOET KUNNEN". en dat gold ook voor VEEL , maar niet voor Alles. En dat is even wennen, die vele deels oplosbare vragen oproept , maar daarnaast voor veel meer onoplosbare problemen zorgt. En u weet, naar ik hoop, nu inmiddels wel dat dit volgens mij ook altijd onoplosbaar zal blijven en daarvoor hebben wij het verlangen naar wijsheid nodig en dat heet met een "vreemd" woord Philosofie!! .Ik begrijp volledig , dat u zich langzamerhand afvraagt wat dat met de klanknabootsingen van dierengeluiden te maken heeft. Daarvoor moeten we eventjes de diepte in. Om niet verzeilt te raken in academisch philosofisch gepraat , waar ik ver vandaan wil blijven, probeer ik om aan de hand van concrete voorbeelden die onoplosbaarheid transparant te krijgen.
Wanneer wij met elkaar praten doen we dat met generaliserende woorden, want zonder dat kunnen we niet communiceren. dus vliegtuigen, appels , peren, kortom alle concrete voorwerpen zijn generalisaties. Stelt u zich eens voor, dat we die mogelijkheid niet hadden , dan zou u, net als bij die ligusterhaag in een wirwar van details terecht komen om tenslotte nooit bij het generalisatie- begrip Vliegtuig ,Appel, Peer enz. uit te komen. Want die begrippen bestaan dan niet. U moet dan het WORDINGSPROCES zoals kleur, gewicht materiaal enz enz paraat hebben om tot een zekere vorm van PRODUKTKENNIS te komen en dat haalt u nooit.
Dat is om gek van te worden, want zoals de volksaardige uitdrukking luidt: DOOR DE BOMEN ZIE JE HET BOS DAN NIET MEER !! We zouden net als die baby in zijn alleerste stadium van taalontwikkeling in een oeverloos gebrabbel en gekabbel van woorden terecht komen omdat je zelf de enige bent , die het nog net snapt m.a.w. je zit in je eigen referentie kader opgesloten en dat is het gekkenhuis. Jaren geleden ontdekte men de zgn wolfskinderen en berenkinderen Deze waren opgegroeid bij repectievelijk wolven en beren en nooit in contact gekomen met mensen. Daarmee zijn afschuwelijke dingen gebeurd , die nu als grove kindermishandeling gelden. Al in de oudheid zijn hiervan door de Griekse historicus Herodotus (ca.485 voor Christus ) van pharao Psammetichus verteld dat deze twee kinderen adopteerde om ze tussen wolven te laten opgroeien om er"achter" te komen of ze nog talig gevoelig zouden zijn. Welnu ,slechts wolven taal spraken ze d.w.z. brullen , janken en huilen was het resultaat. Ze hebben nooit meer normaal leren spreken. En zo verhaalt de geschiedenis van nog meer afschuwewelijke experimenten.We hebben het tot nu nog over concrete objecten gehad, maar hoe zit het nu met abstracte begrippen. Kun je daar ook refereren aan generaliserende begrippen , zoals bij de aanwijsbare concrete objecten (ligusterhaag, auto's vliegtuigen enz?) Ja,nee,ja,nee, het geruzie hierover staat in de geschiedenis bekend als de zgn.UNIVERSALIEN STRIJD!!
Met universalien strijd wordt de eeuwige strijd met betrekking tot de status van algemene BEGRIPPEN (universalia) bedoeld , die een hoogtepunt beleefde in de Middeleeuwen. Met recht, een eeuwige strijd , want deze netelige kwestie heeft de filosofen al vanaf de oudheid beziggehouden. Hierbij kwamen vragen aan de orde zoals: "Zijn het slechts namen die wij aan dingen geven , of bestaan ze onafhankelijk van ons denken en bestaan ze dan in een wereld, die buiten ons BEGRIPPEN- apparaat valt?? . Spannend , maar of het gelukt is om hier tot een oplossing te komen. ?? Dat de klanknabootsingen hierbij een doorslaggevende rol spelen is bij die ingewikkelde speurtocht naar mijn weten nooit echt of voldoende aandacht geschonken. De strijd bij de universalia is nl. een BEGRIPPEN -strijd , en klank nabootsingen zijn (talige)flow/flux Klanken en geen begrippen en helemaal geen dingen. Spreken en denken zijn, zoals we hier boven hebben vastgesteld , wel te onderscheiden ,maar niet te scheiden. !! Raar,maar(en) waar???
Het wezen ( de essentie) van luisteren zijn KLANKEN.
BEELDEN staan stil, we kunnen ze ophangen, neerzetten, belichten, omdraaien, manipuleren (foto's bijv ), beetpakken , kortom het zijn concrete objecten.
De context bij onze taalverwerving speelt zich af in BEELDEN en KLANKEN!
Baby's van circa 1 tot 2 jaar zien bewust allereerst beelden. Het grijpen en tasten ernaar begint langzaam op gang te komen Verder in de ontwikkeling horen ze vanuit de omgeving( de context dus) de daar bijHORENde klanken, die voor hen niet meer te grijpen en te betasten zijn. In ongecoordineerde klankstootjes en brabbeltaal wordt daarop gereageerd. In de verdere groei worden dat langzaam voor ons herkenbare woordjes, die verderop in de knop komen tot voorzichtige zinnetjes om dan heel wat later uit te groeien tot een prachtige volwassen boom met wortels, vertakkingen en bladeren tot de wonderbaarlijke configuratie van onze moeder/vadertaal! EEN MAGISCH WONDER VAN PRACHT EN SCHOONHEID!! Poezie, romans,verhalen en veelzeggend spreken zijn daar sprankelende voorbeelden van. Dat is de taal in de context van het discours, de zgn omgangstaal. Maar ook hier bepaalt de context weer de gevoelslading van die taal. Toespraken bij feesten, bruiloften , crematoria aula's ,promoties, oorlog, ruzies, preken in kerken,conferances , thuis en zo verder en zo meer. Maar u ziet, ik heb DE KUNST in mijn opsomming niet genoemd. Geen toeval, maar opzet. We komen hier nl. aan bij de taal in de context van de kunst die tot uiterst interessante problemen leidt. , en wel , omdat hier pas echt duidelijk wordt dat de omgangs taal hier buitengewoon grofmazig is in vergelijking met de buitengewone complexe functionaliteit van ons BREIN! De esthetica( beeldende kunst , musische kunst (muziek, zangkunst ) literatuur ja, ja, en dan nog de cognitiviteit (denkkunst). Esthetica is het verzamelbegrip voor de kentheorie, waarin diep wordt ingegaan hoe onze zintuigen gedeeltelijk werken en hoe wij mogelijk denken. De grondbetekenis van theorie is AANASCHOUWELIJK MAKEN,( theater ) dus kijken hoe het nu precies zit ( in het engels betekent "theatre" ook operatiezaal (kijkoperaties)
Voor ons is het nu van belang wat en hoe we horen, en wat en hoe we kijken bij de beeldende en musische kunst. Welnu beelden zijn statisch
geluiden zijn dynamisch
Beelden krijg ik dus via mijn ogen naar mijn brein in z'n geheel binnen en geluiden via mijn oren achter elkaar. ( in a flow).
Geluiden zijn in een flow als zwevende,fragiele zeepbellen met iriserende(afwisselende) kleuren, die niet te grijpen en voor ieder individu verschillend zijn . De zeepbel is dus voor iedereen wel hetzelfde ,maar het kleurenpalet op die bel voor iedereen verschillend . Dit noemen we eenheid in verscheidenheid.( de IN VARIETATE CONCORDIA). Nu, en dat is het grote , maar ook gelijkertijd het uiterst boeiende probleem van onze tekortschietende taal om de complexe functionaliteit van onze brein in woorden te vangen . Het lokt daarom vaak heftige discussies uit omdat we nogal in onze arrogante koppigheid niet toegeven dat onze zeepbel opeens ook uiteen zal spatten. Over smaak valt NIET te twisten.( deftig heet dat: De gustubus non disputandum est)
Over geluid voorlopig genoeg voor deze week, maar er valt nog veel meer over te zeggen. Daar komen we een volgende keer nog over te spreken. Dat wil dus zeggen iets zeggen over het zeggen en spreken over het spreken. Maar eerst gaan we het over de klanknabootsingen hebben. Daar gaat het voor mij om een groot raadsel, dat naar mijn weten nog steeds niet is opgelost. En zo hoort het ook, want u weet , in de filosofie gaat het nooit om oplossingen, maar alleen om de juiste vragen te stellen. Want denk je de oplossing gevonden te hebben, dan heb je echt niet goed gezocht!!!
"De context is de totale omgeving waarin IETS zijn betekenis krijgt", zo luidt de definitie. Met dat "IETS" kan zowel een tekst, als een situatie of betrokken personen worden bedoeld. Dit gaat dus over geschreven en gesproken taal, op papier, met woorden en door sprekende personen. Taalkunde dus. Maar dan zijn we er natuurlijk nog lang niet. Voor ons (voor mij althans) is de prangende vraag "hoe zit dat nu met de taal van de muziek??!!, in een bepaalde context??!!" (1) We gaan daarvoor maar eens luisteren naar onze favoriete muziek op een CD in de context van onze woonkamer, lekker luierend luisterend zittend op de bank. Toevallig hebben we ook die muziek op een DVD.(2) We zien nu de musici spelen o.l.v. van de dirigent. We noemen dit het zien van "het gebaar van de muziek" (3) Vervolgens beluisteren en bekijken we naar dit alles weer in het concertgebouw. En zo kunnen we nog wellicht doorgaan met nog bredere contexten, waarin dat gebaar nog meer onze belevenis van de muziek intensiveert. Voor mij was dat bijv. het geval toen ik op vakantie 's avonds om 11 uur in de heerlijke Italiaanse zwoele lucht de prachtige uitvoering van Verdi's opera Aida mocht meemaken in de thermen van Caracalla in Rome. Dit was voor mij de subliemste belevenis van de muziek , mede bepaald door een context gevuld met jubelende bravo roepende Italianen staande op hun zitplaatsen om nog steeds meer toegiften ( encores)!! Ik begreep toen volledig Schopenhauer, die de kunst in het algemeen , maar de muziek in het bizonder de hoogste plaats in de hierarchie van de kunsten plaatst in zijn filosofie. Hij vond dat muziek de allerhoogste vorm van kunst was. Dit behoeft voor mij geen verdere dicussie.
Een geheel andere vraag is hoe het komt dat er zoveel verschillende vragen en smaken zijn van wat mooi en lelijk is? Hoe komt het dat ik bijv. hard rock geen muziek meer noem, maar radioactief afval of het ene schilderij mooi vind en voor een ander geen waardering heb. Hoe komt het dat ik nog nooit in een museum mensen heb gezien, staande voor een schilderij , die bravo en encore riepen of boeh schreewden.? De filosofische dicipline , die zich hiermee bezighoudt is de Esthetica. Daar gaan we de volgende keer maar eens even op bezoek. Tot dan.
Het vorige blog eindigde ik met met mijn opmerking , dat er nog wel haakjes en oogjes aan het geluid zitten. Hiermee bedoel ik nu niet in de negatieve , maar in de positieve betekenis en wel in de vorm van een versiering,een opluistering, zo ongeveer als een garnituur bij het hoofdgerecht. Maar wel een bijzondere garnituur vol verbijsterende schoonheden,mysteries en magie.
Omdat duidelijk te krijgen staan we stil bij de volgende vraag: HOE LEREN DOOFGEBORENEN/KINDEREN SPREKEN?!
Dit zijn de zgn. prelinguale gevallen. Zij kunnen zichzelf en de omgeving niet horen. Vaak maken zij gebruik van een eigen gebaren taal. Daarin is het aanleren van intonatie zeer moeilijk,waardoor zij meestal monotoon praten. Ook bestaan er in deze taal niet de mogelijkheid de lidwoorden ,zoals "de, het en een" te produceren . Ook spreekwoorden,uitdrukkingen ,gezegden leveren grote problemen op. De woordenschat is ook zeer beperkt. Kortom grote problemen. Zonder gespecialiseerde logopodisten kunnen zij met grote inspanning vaak moeilijk (of niet) goed leren spreken. Gelukkig beschikken wij nu over instituten en scholen, waar wij , dankzij grote auditieve technische hulpmiddelen, toch een heel eind kunnen komen.Hierbij worden van visuele en tactiele eigenschappen (kijken,voelen en tasten ) optimaal gebruik gemaakt. Daartoe wordt ook de hand van de patient vaak op de keel van de logopodist(e) gelegd om zo de "juiste"klank en stemintonatie te krijgen. Ook kunnen ze tot op zekere hoogte leren liplezen door een bizondere methode , genaamd "spraakafzien" Maar hierin zijn slechts 10 klanken goed van de mond aftelezen. Woorden zoals:"paard, haard, baard ,waard " zijn voor hen zeer moeilijk te onderscheiden. Als u nog meer details en verbluffende technieken wilt leren kennen geeft het boek van Corrie Tijsseling: "ANDERS DOOF, EEN NIEUW PERSPECTIEF OP DOOF ZIJN"
(ISBN: 9077822119}een goed overzicht. Liplezen is eigenlijk een verouderd woord. Officieel heet het "SPRAAKAFZIEN", omdat het niet alleen om de lippen gaat , maar ook juist om het hele gezicht van de spreker. Diens lichaamshouding,zelfs de situatie daar om heen ( de context en het embeddedment ) zijn van groot belang. Lchaamstaal is hierbij een heel belangrijk sleutelwoord.
In het volgende blog komt de filosofie aan het woord , over welke mysteries en magie een onopmerkelijke en raadselachtige rol spelen bij onze taalverwerving. Een rol, die filosofisch nogal dikke stof doet opwaaien en nogal voor wat gekuch en gerochel zorgt. We gaan luisteren, maar of we ook wat horen wachten we maar af.!!?? Tot dan.
Je oor te luister leggen, je luistert wel maar je hoort niets.
Geluid en en licht, het blijven lastige "rakkers", die moeilijk te grijpen zijn ( zie ook mijn blog over licht ). Maar eerst nu geluid. Daartoe maken we even een duik in de historischculturele geschiedenis van de filosofie.
We gaan eerst terug naar het eiland Samos. Hier werd in 580 Pythogoras geboren. Een zeer getalenteerde denker. Hij leerde dat alles wiskundig van aard is. Zo ook het geluid. Hij is voor de muziek als de grondlegger van de tonaliteit niet meer weg te denken. Nu, het geniale was dat hij louter en alleen door wiskundige berekeningen er achter kwam, dat de hemellichamen zich in cirkelvormige banen bewegen. De stralen van deze banen verhouden zich als de tonen van een octaaf. Door hun beweging in deze banen brengen de hemellichamen muziek voort: DE HARMONIE DER SFEREN. Die muziek is niet hoorbaar, maar, let wel, het concluderende resultaat van een "eenvoudig" harmonisch en mathematisch concept. Het geniale ervan is dat dit mathematische concept juist is gebleken.( DE KWINTENCIRKEL ) Natuurlijk kloppen die cirkels niet want Johannes Kepler (1571-1630 ), ook al zo'n kei, (astronoom,astroloog en wis-en natuurkundige) werd vooral bekend door zijn studie van de hemelmechanica en in het bizonder vanwege de berekening van de planeetbewegingen en de daarover geformuleerde wetten,. Maar ja , u weet wellicht nog wel dat Pythagoras in het tijd perk leefde dat de aarde het middelpunt van de aarde was. Pas bij Galileo Galilei ( 1564 ) kwam niet de aarde ,maar de zon in het middelpunt te staan, waar de kerk weer onder levensbedreiging van Galileo heftig te keer ging. DE WETTEN VAN KEPLER. De 1ste wet van Kepler zegt dat alle planeten zich om de zon bewegen in elliptische banen. Isaac Newton (geb. 1643 ) zou deze ontdekkingen door zijn algemene wetten van de zwaartekracht natuurkundig verklaren.
Nu de VRAAG
Is er geluid in het heelal?? ( onze woestijn )?
Neen,In de ruimte is het ontzettend stil,er is daar niks te horen.,terwijl er eigenlijk heel veel gebeurt. Denk bijv. aan botsende meteorieten, enxploderende sterren. Ja zegt u , maar hoe zit het dan met radiogolven ? De grote radiotelescoop in Westerbork zendt radiografische GOLVEN tot ver in het heelal uit maar daarbij hoort een heel ander verhaal waar we het tzt over zullen hebben. , hier hebben wij het over geluidsTRILLINGEN, en die hebben maar circa 340 m/per seconde reikwijdte. Ergo: die ronkende motor produceert geen geluid, want het is inharent aan een gedachteexperiment dat je extreem kunt denken. Nu het extreme hier is dat er helemaal , maar dan ook echt helemaal geen luisterend oor in de omtrek is die de geluidstrillingen opvangt en zoals het hoort, zit een oor altijd aan een hoofd met daarin een brein. Maar ,zoals gewoonlijk, zitten hier toch ook weer een paar haakjes en oogjes(een paradox) aan , maar dat is voor de volgende keer.
Charles E. Yeager doorbrak op 14 oktober 1947 als eerste de geluidsbarriere. Dat was toen een spannende en gevaarlijke spectaculaire gebeurtenis, omdat men dacht, dat het vliegtuig door de tegendruk van de lucht zou kunnen ontploffen en dus levensgevaarlijk kon zijn. Maar achteraf bleek , dat de ontwikkelde techniek van toen al zover gevorderd was, dat de angst voor de verpletterende druk op de plane overbodig was. De piloot kreeg nog wel een supersonische schok te verduren en wij, op aarde kregen een geweldige knal te horen, die min of meer aardig bij het komende gedonder op 31 december a.s. zou passen.
In mijn vorige essay hebt u kunnen lezen dat de lichtsnelheid niet te doorbrekn is, dat lukt dus wel bij de snelheid van het geluid. De geluidssnelheid is nl. slechts een slakkegangetje vergeleken bij die van de lichtsnelheid.De snelheid van het geluid bedraagt "maar" circa 343 m/per seconde ofwel 1194 km /per uur bij een luchttemperatuur van 20 gr/ Celcius.
In water is dat ca. 1500 m /per seconde en hoe zouter het water, hoe sneller. Dolfijnen,orka's,walvissen en nog vele andere waterdieren beschikken dus over een groot communicatie netwerk, een soort waterinternet.
De snelheden van het geluid varieren per medium, zoals in vaste stoffen,vloeistoffen, gassen en dampen bijv:
In koper 3800 m/per seconde
In staal 5950 m/per seconde
In rubber 50m/per seconde
In steen 3600m/per seconde etc.
Geluiden worden door trillingen via onze oren langs zenuwbanen naar het geluidscentrum in onze hersenen gebracht. Daar horen WIJ het geluid. Wij horen dus niet met onze oren maar met ons brein.
Ik nodig U graag uit na het oud/nieuwjaars geknal bij een hapje en een snackje over de volgende gedachte te filosoferen:
Midden in de grote Sahara woestijn staat helemaal alleen en van god en iedereen verlaten op een volle dieseltank een ronkende motor te draaien.
Vraag: MAAKT DIE MOTOR NU NOG GELUID??!!
Als het antwoord ja of nee is hoe controleer je dat dan?
We naderen de finish van 2013. Het feest van het Kerstlicht komt weer in zicht.of korter gezegd: "Het licht komt weer in zicht" Maar met het in ZICHT komen van het LICHT hebben we weer een verukkelijk inzichtelijk probleem om over na te denken onder de Kerstboom.
Zoals u wellicht weet heeft het licht een snelheid van 300.000 km per seconde. De afstand van de aarde naar de zon is 150 miljoen km . Een auto die 100 km per uur rijdt heeft 171 jaar nodig om naar de zon te komen. Een lichtstraal doet daar maar 8 minuten en 7 seconden over. De afstanden in het heelal zijn zo onvoorstelbaar groot, dat we reuze getallen krijgen als we de km als maat zouden gebruiken. Daarom is de afstandmaat LICHTJAAR ingevoerd. Een LICHTJAAR is naar boven afgerond 9,5 BILJOEN km. Dus als je met een vliegtuig naar de zon zou vliegen ben je 18 jaar onderweg.
De volgende ster , die het dichtst bij de aarde staat is de ALPHA CENTAURIS op een afstand van 4.0 biljoen km of in het kort 4 lichtjaren. Het zou dus alleen mogelijk zijn met lichtsnelheid bij deze ster te komen Helaas is onze techniek nu nog niet zover ontwikkeld dat we nog niet met lichtsnelheid kunnen reizen. Daar kunnen we op dit moment alleen nog maar over fantaseren in science fiction.
Voordat het voor u te draaiierig wordt en het kerstmaal niet meer smaakt volgt hier dan nog een hopelijk kalmerend voorgerecht in de vorm van een u reeds bekende filosofische rijmelarij:
Wij surfen op de golven van de tijd
en leiden een wankelend bestaan
maar ons brein is een wonderorgaan
en beschikt gelukkig over de handigheid
om ons geen kopje onder te laten gaan.
Filosofen, theologen,neurologen, psychologen, kortom elke tak van wetenschap kan niet om de tijd heen en komen steeds weer voor de spannende paradox te staan van : "wij KIJKEN er naar , maar hebben nog steeds de bottomline van de tijd niet GEZIEN"!! Onze hersenen hebben nl. ook tijd nodig om informatie te verwerken Onze hersenwetenschappers zijn ieder op hun eigen wijze, maar vaak op een eigewijze manier bezig naarstig te zoeken naar een locatie dat stukjes tijd meet. Maar ondanks het feit dat erop dat gebied nog niets is gevonden zijn we ons toch bewust van tijd. Hoe doen onze hersenen dat????. Waarom vliegt de tijd op een feestje ( we zeggen dan"gezelligheid kent geen tijd") , maar ook weer "waarom duurt wachten zo lang??".
In ons alledaagse leven kunnen we naar dingen KIJKEN en ze BEKIJKJEN en ZIEN. WE KUNNEN ZE AANRAKEN, BETASTEN, VOELEN EN RUIKEN EN HOREN. Dat lukt met het licht niet, toch zien we licht . Augustinus zei het al:
"ZOLANG JE MIJ MAAR NIET VRAAGT WAT LICHT IS, DAN WEET IK HET WEL"
Ik wens u allen een goede kerst toe met heel veel LICHT!!
Wie mijn log regelmatig bezoekt , heeft mijn interessen naar de verwonderings- en bewonderingswaardige werking van onze zintuigen in het algemeen kunnen volgen. In het hierna volgende heb ik mijn gedachten in het bizonder gericht op het"horen"en "zien". Dat is eigenlijk niets bizonders,want, zoals u weet, hebben in de historie van onze cultuur- en geestgeschiedenis daarover op spectaculaire wijze grote geesten nagedacht. Wat dat betreft niets nieuws onder de zon, maar toch??!!.. je weet het nooit echt zeker. Om maar eens te beginnen met Plato(427 v. Chr. - 347 v. Chr.) Zo zegt hij in de "Staatsman"2.86 a,b:
Voor sommige dingen bestaan er van nature overeenkomsten,die zintuigelijk waarneembaar zijn....Vraagt iemand om nadere uitleg over die dingen, .... dan valt het helemaal niet moeilijk om deze overeenkomsten aan te duiden en kan men afzien van een relaas in woorden. Maar voor de belangrijkste en kostbaarste dingen bestaat er geen enkele afbeelding....In deze gevallen kan er niets zichtbaars aangewezen worden om de zoekende geest te bevredigen. ....Daarom is het nodig dat we onszelf trainen om .... van elk ding een verklaring in woorden te geven. Want de dingen die niet zichtbaar zijn.... en dat zijn juist de schoonste en voornaamste die er bestaan....zijn enkel in woorden aantoonbaar, ze kunnen niet op een andere manier gevat worden.
Plato is wel zo eerlijk om het probleem van de zeggingskracht van woorden en zinnen te onderkennen. In "zijn" zevende brief richt hij zich tegen het schrijven. We laten even in het midden of dat door hem zelf geschreven is of door een van zijn hoogbegaafde leerlingen. Hierin wordt dan wel geschreven, dat het schrijven "de kiem van de vergetelheid zal zaaien"; wanneer we vertrouwen op het geschreven woord zullen we "ermee ophouden ons geheugen te trainen " Hierdoor verklaart hij dan o.a. een groot wantrouwen tegen het geschreven woord. Dat gaat dus precies tegen het hierboven vermelde fragment uit de "Staatsman"!!! Ja, hij gaat zelfs zover te zeggen , dat het geschrevene niet kan antwoorden op vragen en rekenschap van zichzelf kan afleggen en zich verdedigen en niet kan kiezen tot wie het zich richt. Het valt daardoor vaak in verkeerde handen en "zwalkt het overal rond"
Welnu zijn we in het strijdperk beland waarin het filosofisch gevecht wordt gestreden tussen de relatie van ons zien, denken en ons bestaanszijn . Ik sluit vooralsnog dit eerste essay daarom af met mijn eigen "gerijmelde"conclusie:
Kierkegaard ( 1813 - 1855 ) deel 11 (slot deel 2 en einde )
(op) slot deel 2 en einde ) In Nederland wordt de laatste tijd een heftige discussie gevoerd over het voorlopig proefverlof van Benno Larue , die meer dan 100 kinderen, ja zelfs baby's, seksueel heeft misbruikt. In kranten, op radio en vooral op TV , wordt heftig gediscussieerd tussen voorstanders ( advocaten, rechtsgeleerden, openbaar ministerie) en ouders van de slachtoffertjes. De woordenstrijd is een strijd tussen emoties(ouders) en de ratio ( Juris Prudentia ) Deze laatste groep beroept zich op de harde in wet vastgelegde regels , de ouders echter op de geest van de wet. Waarom ik dit afschuwelijke voorval hier ten tonele voer , ligt daarin , dat hier de dubbelzinnigheid van de taal duidelijk wordt. Woorden als rechtvaardigheid , waarheid, leugen, gevaar voor de samenleving , schuldgevoel frustratie en nog een teveel om hier op te noemen woorden rollen hier als klotsende golven tegen de rationeel gefundeerde in de wet vastliggende artikelen en tegen de emotionele vrijzwevende gevoelens van de ouders , kennissen en vrienden meelevende omstanders. Dit alles resulteert in een spetterende branding met veel schuimende koppen. Het is het overbekende probleem van de controverse tussen collectivum en individu. De wetsartikelen en de wet dienen voor de gemeenschap als onvoorwaardelijk collectief en de geest van de wet zweeft daar tussen de regels van de wet door en beoogt het belang van het individu. De wet is daar bij voorbaat pretentieloos, maar het individuele geval ligt bloot aan het gevaar van een kettingreactie aan pretenties te veroorzaken met de connotatie van vrijheid , gelijkheid en broederschap. "Waarom jij wel en ik niet?" Zolang er mensen zijn , en dat is al heel lang , is dit een moraal / ethisch probleem, waarover filosofen , psychologen en theologen hun hoofd hebben gebogen. Maar u weet: "Zoveel hoofden, zoveel zinnen." Een terrein bezaaid met booby- traps. Bezonnenheid (prudentia) , beheersing (temperantia) , geloof (fides), hoop (spes) en liefde (caritas) zijn daarbij onherroepelijk noodzaak om daartussen door te laveren.
Kierkegaard heeft zich uiteraard ook met dit probleem in zijn laatste fase ethisch intensief bezig gehouden. Ik ga hier niet in bijzonderheden treden in zijn diepgravende filosofische analyses. Aan het einde van deze slotfase vermeld ik de literatuur waarin u hier zijn geniale uiteenzettingen kunt volgen. Het draait daarbij o.a. bij hem om de begrippen Noodzaak en Oorzaak.
Noodzaak staat buiten ons bereik. Wij kunnen daar vaak niet bijkomen Oorzaak staat binnen ons bereik . Wij kunnen daar op vaak verschillende manieren achter komen .
Het gevolg van een noodzaak is vaak niet te vinden. Het gevolg van een oorzaak is (soms na lang zoeken) wel te vinden.
Voorbeelden: De noodzaak van een brand ? (wel of niet te vinden??) De oorzaak van een brand ? ( vaak wel te vinden )
De noodzaak van gevaar ? De oorzaak van gevaar ? De noodzaak van criminaliteit ? De oorzaak van criminaliteit ?
De noodzaak/oorzaak van moed ? Van geloof? Van armoede? Van lijden? Geluk ? Leven? Hoop? Liefde ? Bestaan? Mij ? U ? Wereld? Filosofie? Kerk ? Schepping ? Overvloed ? Euthanasie? Dood? Ziekte ? God ? Oorlog ? Kunst ? En u kunt zo nog wel even doorgaan. zoveel woorden, zoveel zinnen of onzin.? Een oplossing ? Ik hoor het graag. Ook Kierkegaard, helaas , heeft het eigenlijk niet gevonden.
U kunt het in de hierna door mij geraadpleegde literatuur nog eens nadenken en zelf bedenken. Ik stop er nu mee, zonder u eerst te bedanken voor het mee gaan op de zoektocht naar de waarheid, die er misschien wel is maar door mij althans nog niet gevonden is .
Geraadpleegde literatuur: Auteur: Paul van Tongeren. "Leven is een kunst" over morele ervaring , deugdethiek en levenskunst. Uitgeverij Klement, ISBN: 978 90 8687 102 5 Zoetermeer Nederland Uitgeverij Pelckmans:ISBN: 978 90 289 7008 3 Kalmthout, Belgie
Auteur: Geert Jan Blanken "Kierkegaard" Een inleiding in zijn leven en werk Uitgeverij Ambo / Amsterdam ISBN: 9 789026 324932
H.P. Kunneman & TH.C.W. Oudemans ( RED) "Filosofie aan de Grens " Uitgeverij Van Gorcum, Assen/Maastricht ISBN: 90-232-2685-2
Ik ben er weer eens voor gaan zitten , het witte scherm staart me aan. Alles wat ik nog wil zeggen is reeds gezegd , alles wat ik weer wil denken en bedenken is reeds gedacht en bedacht. Taal en denken, 2 mogelijkheden , die we gekregen hebben als een cadeau in een mooie geschenkverpakking. Knippen we het gekleurde lint door, en pakken we het uit dan zit er ongrijpbare lucht in. We kijken er in , maar zien niets, we luisteren er naar, maar horen niets, we tasten er naar, maar voelen niets. Maar toch is het iets. Een mooie beker zonder afzender. Of toch? Jawel ,onderop in klein bijna onleesbaar schrift : S. Kierkegaard. Het is een wisselbeker, die wij moeten doorgeven, maar in wiens naam aan wie.???? Wie het weet mag het zeggen, maar pas op: alle taal is van oorsprong een orakel taal ,altijd dubbelzinnig in detail en in haar algemeenheid grijpt ze nooit de complexe werkelijkheid. Dat is nu filosofie, theologie psychologie, kortom de geesteswetenschap, (alfa), maar ook de natuurwetenschap, (beta) die het eeuwenlang voor het zeggen had, weet het ook niet meer sinds de ontdekking van o.a. de quantumtheorie , de snaartheorie en astronomie en geneeskunde. Het geloof speelt bij Kierkegaard een existentiele rol. Zijn denken(concepties) getuigen daarvan in geheel zijn oeuvre . Maar ook de taal, zoals we gelezen hebben , probeert hij daarbij te gebruiken om in preken , gesprekken in koffiehuizen, kennissen, vrienden en bij de ontmoetingen van passanten op straat er bewust van te laten worden dat er geen antwoorden zijn. Zijn flitsende en scherpe pijlen zijn daarbij gericht op het geloof in de huidige kerk als vast geklonken en vastgeroest instituut. Een krachtige uitspraak van hem in deze, moge zijn gevoelens en denken tot uitdrukking brengen: " Dat de zoon van God mens is geworden is stellig de hoogste metafysische - religieuze paradox.". Dit probleem is onoplosbaar, voert tot wanhoop. Hij gebruikt daarvoor dan ook het woord vertwijfeling.
Ik sta weer voor een crucifix en vraag: " is dat weer niet voor niks?" Hij hangt er maar , wij staan erbij vertwijfeld, want d' ellende is lang niet voorbij het offer, dat hier wordt gebracht verdwijnt als wierook in een gespookte nacht en wij ?? , wij zijn nog lang niet veilig thuis Een crucifix, het is en blijft een houten kruis.
De bovenstaande regels geven een verschijnsel aan, dat in de filosofie de naam heeft gekregen van een vorm van reificatie. We geven daarmee aan dat abstracte spirituele gedachten concreet worden gemaakt. Het Duits heeft daarvoor nog een duidelijker term: Verdinglichung . Dat is hier de conclusie in de laatste schuingedrukte regel . Maar ook bij het heilig Avondmaal de wijn als bloed van Christus en het brood als zijn lichaam, zo ook het zwaaien van de wierook met de wierook zwenker.
De volgende keer verder om te zien hoe Kierkegaard uit deze paradox probeert te komen.
Nog een korte tijd dan heb ik gewonnen dan is de hele strijd in een keer verzwonden dan kan ik rusten gaan in rozenzalen en achter elkaar met mijn Jezus praten
Dit grafschrift werd door Kierkegaard zelf uitgekozen en door hemzelf aangebracht. Er was veel te doen geweest rondom zijn begrafenis. Emil Broesen, een vriend van Kierkegaard vroeg hem op zijn sterfbed nog een keer het Avondmaal te vieren voor hij zou overlijden, maar dat weigerde hij. Voor hem was dit nu een uitgesproken instrument van een bureaucratische en winstbeluste kerk. Hij stuurde de dominee, die al in het ziekenhuis was , gewoon weg met het brood en de wijn. Hij vroeg zich ook af hoe hij begraven wilde worden. In ieder geval zei hij tegen zijn vrienden en kennissen: "Of jullie mij vanuit de kerk begraven of jullie doen het niet, van beide zullen jullie spijt krijgen". Kierkegaard zelf genoot veel van dit soort orakel taal.
Op 11 november 1855 stierf Kierkegaard in het ziekenhuis. Zijn broer Peter, ook een theoloog maar van een andere signatuur, besloot hem uiteindelijk een kerkelijke bijzetting te geven. Broer Peter was een orthodoxe theoloog die de kerk beschouwde als de plek van Gods woord, hetgeen voor S. Kierkegaard theologisch en filosofisch twijfelachtig was. De plechtigheid gebeurde in een van de voornaamste kerken van Kopenhagen. De kerk zat propvol en zelfs buiten stonden dikke rijen van mensen om de denker de laatste eer te bewijzen. Vooral arme en simpele mensen die zijn boeken niet eens gelezen hadden kwamen om hem nog een keer te zien. Hoog opgeleiden waren niet aanwezig , met uitzondering van aartsdiaken Tryde en een professor die hij persoonlijk had gekend. Er waren wel veel studenten aanwezig. Zijn broer Peter hield de overdenking en zei aan het slot hiervan, dat ze bewondering voor Kierkegaards werken moesten hebben, maar hem tegelijkertijd moesten vergeven dat hij op het eind van zijn leven was gaan afdwalen van de echte leer. Dit verwees ongetwijfeld naar zijn werk `HetOgenblik` en de literaire werken met commentaar op de kerk. Veel anders kon Peter niet zeggen met zijn kerk aan de kant van hem en zijn eigen broer aan de andere kant.
Na de dienst , toen de kist al bijna in het graf werd neergelaten, nam zijn arts Lund nog het woord. Hij was verontwaardigd over het gedrag van de kerk na het overlijden van zijn patient. Hij zei: "Deze man, die hier vandaag in stijl wordt begraven, alsof hij bij de kerk hoorde, was tijdens zijn leven een van de vurigste tegenstanders van deze zelfde kerk. Ik protesteer er daarom tegen, zowel in zijn naam als in mijn eigen naam, dat men onze aanwezigheid hier beschouwt als een deelnemen aan de eredienst van het "officiele christendom".Hij is hier tegen zijn wil naar toegebracht. Ik ben slechts gevolgd om dit feit te constateren. Noch hij noch ik zijn nog nooit bij een officiele christelijke handeling geweest, nadat we hadden ingezien wat dat officiele christendom inhield." Na deze korte toespraak werd er "Bravo" geroepen en zelfs "Weg met de dominees". Zo werd Kierkegaard alsnog in zijn stijl begraven.( de dokter kreeg hierna van de kerk een boete van 100 rijksdaalders en moest zijn excuus aanbieden).
Juist deze bewogen historische gebeurtenis bij de laatste fase van Kierkegaard's leven heeft mij uitermate getroffen en geboeid. Er komen n.l. een aantal passages in voor, waar deze denker zijn hele leven mee heeft geworsteld . Hij was , zoals hij zelf zei, een anti-filosoof maar meer een religieus schrijver . Als diep gelovig mens had de theologie en alles wat daarmee samenhing zijn volle aandacht. Hij was een tegendraads, denkende theoloog, die oprecht zijn filosofie in stelling bracht en alle historisch vastgeroeste dogma's en de daarmee verbonden geloofsopvattingen in een analyse bad legde om deze logisch los te weken De complexe, grillige , originele en creatieve concepten die hij daarbij gebruikte waren en zijn nog steeds origineel ,fris en progressief. Hij vond zichzelf" het onkruid in de Deense literatuur." Hij was de" Socrates van Kopenhagen" Evenals de antieke filosoof behoorde het ook tot zijn levensstijl tijdens zijn wandelingetjes door Kopenhagen met de mensen in een prikkelend gesprek te raken. Hij kon uitstekend luisteren en respecteerde hun meningen. Zonder enige hinderlijke drang probeerde hij door hoor en wederhoor hen te brengen tot het relativeren van hun meningen en ook van zijn eigen meningen , ideeen en opvattingen. Het is daarom zeer de moeite waard waartoe dit alles geleid heeft. Daar ga ik de volgende keer graag over door .
Op de Alpenweide aangekomen zien we veel filosofische brokstukken om ons heen liggen. Kierkegaard heeft het dan nog over "wijsgerige kruimels", een verzachtende term voor brokstukken. Daartussen ligt er nog een monolytische zware steen met de inscriptie "deugdethiek en religie". Die ligt er al zolang als er mensen op deze aardkloot rondlopen. Geen spoor van erosie door de slijpende en geslepen denkbeelden van de filosofen is erop te zien. Er was en is kennelijk geen doorkomen aan. Ook Kierkegaard heeft zijn vlijmscherpe analyses er op losgelaten. Of hij erin geslaagd is om tot een sluitende ethische oplossing voor de levenskunst te komen , zullen we aan het eind van onze zoektocht ( queeste) moeten bezien. We moeten ons daarbij steeds weer bevragen of wij met onze ken- en technische vermogens, onze taal en ons mens zijn wel over de noodzakelijke en voldoende voorwaarden beschikken om tot een algemeen geldig en geldend klinkend slot akkoord te kunnen komen. Wij leven in wat de Duitse socioloog Ulrich Beck een " risico-samenleving" heeft genoemd , een wereld van onzekerheid en onveiligheid . Een wereld, waarin het arrogante optimisme van een rationele en radicale verlichtende maakbaarheid verdampt is en plaats heeft moeten maken voor een vaak aan depressie grenzend nihilisme. De kerken lopen leeg , de techniek jaagt ons op tot onmetelijke macrokosmische hoogte en microkosmische diepte. Met een druk op de knop worden we uit onze lokale wereld de mondiale wereld in geflitst. De enorme snelle elektronische ontwikkelingen hebben ons voor onoplosbare ethische , medische en humanitaire dilemma's geplaatst. Het is zoals dat tegenwoordig heet een post- modernistische wereld geworden, waarin wij niet meer het houvast hebben van traditie , conventie en sociale structuren. Vragen als: waarheen gaan we ?, waartoe ben ik hier komen als brandhaarden op ons af. Of zoals Kant zich afvroeg: wat kan ik weten?, wat mag ik hopen? en wat moet ik doen?
De mentale Alpenweide Het eindpunt komt in zicht voor meer/minder inzicht en overzicht. Het is dus nog even klimmen, maar tijdens deze klim zal ik u niet lastig vallen met nog meer "Denkzettel" De Alpenweide ligt ver boven de robuuste , weerbarstige grond ( de werkelijkheid ) beneden ons . De lucht is er zuiver. De hemel is vaak blauw en af en toe onderbroken door mistige nevels , die hier een bovenaardse mystieke sfeer creeeren, maar ook gevoelens van geslotenheid afgewisseld door openheid. Al bij al zijn we hier eventjes ver boven de storende ruis van de werkelijkheid verheven in hogere sferen. Het is een geschikte plek om tegelijkertijd te genieten en te verdrieten. Een balans te vinden tussen gelijkheid en oneffenheid, zelf denken en niet nadenken wat anderen gedacht hebben , vallen en weer opstaan, ontspannen zitten en er soms "mee zitten". Nu eens geen academische filosofie maar praktische filosofie. Het beleven van de bovenmenselijk geschapen overweldigende, schitterende natuur met de daarmee vervlochten menselijke cultuur. Scherp en alert zijn op de verradelijke aardspleten van o.a. filosofie, theologie, techniek en ethiek, maar ook genieten van de prachtige vergezichten van de culturele beeld- en musische kunsten. Even de doorspoeling van de tsunamische golfslag van de oneindige macroscopische bovenwereld en de- microscopische benedenwereld ondergaan. Nooit zoeken naar antwoorden, die er niet zijn, maar altijd proberen de juiste vragen te stellen. Hierbij beseffend dat het altijd gaat om waarom?? en nooit om omdat?? Doe rustig aan, wij treffen u de volgende keer op deze Alpenwei/wijdse locatie.
Voordat we onze klim voortzetten blijven we op deze plaats nog even stilstaan bij weer een "Denkzettel" van Kierkegaard. Deze is afkomstig uit zijn werk : De ziekte tot de dood (blz 50). Het is een filosofische gedachte in de vorm van een anekdote: Een boer was blootsvoets naar de hoofdstad gekomen en had daar zoveel schellingen weten te verwerven, dat hij genoeg had voor zichzelf een paar kousen en schoenen te kopen en daarbij nog zoveel schellingen overhield , dat hij zich vol met drank kon laten lopen. Toen hij stomdronken weer op huis wilde gaan bleef hij midden op de landweg liggen en viel daar in slaap. Even later komt er een wagen aanrijden en de koetsier roept hem toe , dat hij moet maken dat hij weg- komt , anders zal hij hem over zijn benen rijden. De ladderzatte boer wordt door dat geroep wakker, kijkt naar zijn benen en omdat hij die vanwege de nieuwe kousen en schoenen niet herkent roept hij: "Rij maar door hoor, want dat zijn mijn benen niet!"
DeMoraal van dit anekdotische verhaal:
Net als de boer zijn wij allemaal zo verkokerd vastgeroest aan onze eigen denk-beelden, meningen en opvattingen, dat onze blikwijdte en denkwijze versmald en verENGd zijn tot een koker of tunnel. Wij erkennen , herkennen,en zien net als de boer, vanwege de nieuwe kousen en schoenen onze eigen vertrouwde benen niet meer. Het zijn voor ons "Fremdkoerperteile" geworden. Alleen onze eigen benen (dus zienswijze en manier van denken ) zijn van belang , tellen en doen er nog aan toe.!! Alleen dat kan gelden wat we op onze eigen vingers(benen) na kunnen tellen. Bij een discussie worden wij( ik tenminste wel)vaak moeilijk overtuigd door de mening van anderen en kan het soms nog wel even duren voordat ons vooroordeel door de ander(en) uit de koker of tunnel wordt gehaald en tot een juist oordeel wordt ontnuchterd en ontmaskerd. Wij bouwen tijdens ons leven een beeld van ons ZELF op dat vaak niet dieper gaat dan de kleding die we ons zelf aan meten en die kleding is niets anders dan een maskerade , die ons bij ons ZELF vandaan houdt. Het is eigenlijk niets meer dan een mentale bouwfraude. Wij kleden ons uit voorzorg warmpjes aan, want voor het geval , dat in een gesprek de ander langzaam het raam naar buiten open zet, zitten we met ons ZELF lelijk op de tocht!! Elkaar open en bloot aanspreken,ja ,ja: je ZELF dus bloot geven: daar moet je echt wel even voor gaan zitten: OPEN en BLOOT. Hans Christiaan Andersen, de fantastische sprookjes verteller uit het schilderachtige Deense plaatsje Odense op het prachtige eiland Funen ,heeft ook op een geniale wijze in het sprookje : De nieuwe kleren van de Keizer( 1837) aan dit sluwe fenomeen en proces een onvergetelijke literaire beschrijving gegeven. Echt een juweeltje. Wellicht heeft Kierkegaard, die Andersen persoonlijk kende en praktisch al zijn sprookjes had gelezen , zich door zijn landgenoot hierdoor laten inspireren. In ieder geval hebben Kierkegaard en Andersen mij geleerd , dat er ook sprookjes bestaan waarin je kunt geloven.
We klimmen weer verder hoger op naar een volgende steen des aanstoots. De eerste steen heeft ons een pijnlijke blauwe plek bezorgd, dat hebben we gemerkt. De tweede steen komt nu . Hij is er neergelegd door Friedrich Nietzsche en draagt het opschrift : Die frohliche Wissenschaft .Fr. Nietzsche 1882 Nietzsche was een Wanderfilosoof. Om zijn migraine aanvallen te bevechten trok hij in Zwitserland de hoge bergen in voor de zuivere lucht. Op deze vele trektochten had hij altijd zijn notitieblok bij zich om zijn filosofische invallen en ideeen vast te leggen. Uit dit rijke en omvangrijke boek citeer ik een uitspraak, die bij hem karakteristiek is voor de identiteit. Ons karakter is minstens voor een deel voorgeschreven. Ieder mens heeft nl. een eigen karakter(identiteit),dat/die hij niet zelf geconstitueerd heeft en voor een gedeelte de richting van het willen en verlangen bepaalt
Hij spreekt hier dus over een gedeelte. Mijn vraag en probleem is nu: "Welk gedeelte , en hoe groot is en waar zit dat gedeelte in vergelijking met het andere gedeelte??" Hier speelt in de onderliggende laag van ons bestaan en leefwereld in hoeverre wij zelf nog kunnen kiezen en zelf voor de genomen keuze verantwoordelijk zijn. Dit is het grote ethische probleem, dat ook nu steeds weer draait om het begrip Zelf en om dat Zelf met de ons gegeven taal te grijpen en te begrijpen. Dat Zelf is niet aanspreekbaar te maken. Ik geef hier ter "verduidelijking" een voorbeeld van: Wanneer je Zelf thuis bent en je belt je thuis je Zelf op dan krijg je alleen maar een bezet toon te horen. Wanneer je onderweg bent en je belt je Zelf op en er niemand thuis is , dan wordt de telefoon niet opgenomen. Is er wel iemand thuis , dan neemt die "iemand" op, maar nooit je Zelf , want die "iemand" zegt: "helaas, die is er op dit moment niet. En helaas dat moment dat je Zelf komt, komt nooit, je bent namelijk door "iemand" anders opgebeld. Ben je wel thuis dan neem je de telefoon op en noem je je naam , maar "what is in a name?" Je naam verwijst alleen maar naar een naam en niet naar je Zelf!! Je naam werd je gegeven en berust op toeval , familierelaties,schoonheid,klank en zo meer, maar je Zelf : Wie heeft je dat gegeven of van wie heb je dat gekregen??. Daar moet je maar niet een, twee drie God of het (nood)lot bij halen , vooral niet als dat Zelf vreeslijke geestelijke of lichamelijke gebreken heeft. Zolang je lichaam, geest in gezonde harmonie zijn met je Zelf dan heb je aan deze steen geen centje pijn opgelopen , maar oh wee, als bij de geboorte wee of later op je levensweg dat niet meer het geval is hoe dan verder??????!!!!!
Het is nu de verdienste van Kierkegaard, dat hij dit uiterst complexe probleem in zijn ethische fase een nieuwe diepgang heeft gegeven. Of het hem in die diepgang tenslotte lukt om uit dit dilemma te komen, zullen we een stukje hoger op ons pad eens moeten bezien. Het is dus weer even klimmen geblazen.
De Amerikaanse psychiater Aaron T Beek heeft een grote reeks denkfouten in kaart gebracht. Voor onze piket( denkplek) heb ik er een uitgeselecteerd en wel de zgn "linguistic turn" ( talig keerpunt) met de daarbij behorende "naturalistic fallacy"( de naturalisiche dwaling ) . De reden, waarom ik deze keuze heb gemaakt is, dat Kierkegaard's "ethisch" begrip beter begrepen kan worden in de zin van zijn uiterst filosofisch fijnzinnig uitgediept taalbegrip. Mijn piket "logisch"komt daarmee overeen doordat het enigermate met het "ethisch"van Kierkegaard in tegenspraak is volgens het begrip van de eenheid der tegenstelingen( coincidentia oppositorum), dus zoals hij dat wil, ik geen blindelingse navolger word, maar een zelfstandige tegendenker. Het "ethische" is slecht te verenigen met de "logica". bij deze laatste hanteert men "waterdichte "en strenge denkregels. Het volgende moge dit duidelijk maken: als a = c en b = c dan volgt daaruit a = b in de logica. maar nu: Piet is gek en (let op er staat nu "is" en niet "=" Jan is gek dan volgt daaruit niet dat Jan en Piet beide even gek zijn in de ethiek, want Jan en Piet zijn onherleidbaar verschillende personen.! De identiteit van Piet en Jan ontwikkelt zich voortdurend en verandert naarmate de tijd (temporeel) verloopt en de ruimte(spationeel) zich verandert. Dat geldt niet alleen voor Jan en Piet, maar voor ons allen. Dus de 12-jarige Maup is niet dezelfde Maup nu hij 80 jaar is. Hier duiken de begrippen Tijd en Ruimte op, de zgn. indistincte begrippen, waar ik later nog uitgebreid op terug zal komen. Voor iedereen ontwikkelt zijn identiteit zich langs de weg van het voortschrijdend inzicht, hetgeen zich laat horen in o.a. uitspraken zoals: "Had ik toen maar geweten wat ik nu weet" of het vaak gehoorde excuus "Ja , dat kon ik toen niet weten !!" Hier hebben we te maken met een gigantisch ingewikkeld ethisch probleem; ik kan dus voor mijn doen en( na)- laten nooit verantwoordelijk worden gesteld en ben daardoor nooit toerekenings vatbaar of altijd ontoerekenings vatbaar en nooit schuldig !! De volgende keer gaan we weer een stukje hogerop.
Alvast veel (mee) -denk plezier. Maup -=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
We gaan nu de sterk glooiende helling op naar de 2de piket: de logica en het "ethische". Omdat dit een aardige klim is, geef ik voor onderweg 4 "denkzettel" mee om de gang er in te houden waardoor hopelijk de inhoud van de 2de piket toegankelijker wordt.
Dood - gewoon??? 1 Wij staan nog midden in het leven maar vaak zitten we ermee want hoe het verloopt is niet gegeven en daarover zijn we gewoon doodangstig ontevree
Identiteit 2 Wanneer je in de spiegel kijkt dan meen je jouw-Zelf te zien maar het is een spiegelbeeld,dat op je lijkt je echte Zelf houdt het voor gezien!
De "personne fait la Musique"
3 Muziek hoort tot die wonderlijke dingen je krijgt haar binnen via je gehoor maar dat zijn wel luchtige trillingen de muziek zelf hoor Jij en niet je Oor.!!
4 Het Breekpunt
Ethiek is als Elastiek het is rekbaar en broos met de moraal trek je eraan maar hoever je straffeloos daarmee door kunt gaan??
Zo, we gaan hier er maar eens bij zitten. De eerste piket , de epistemologie , is bereikt. Maar pas op, de eerste valkuil ligt hier al geniepig voor onze voeten. Ik lees hier als op een waarschuwingsbord op blz. 44 bovenaan van het reeds genoemde boek van Geert Jan Blanken:
Het kan niet genoeg worden herhaald: Kierkegaard houdt je als lezer altijd op de afstand , die nodig is om geen volgelingen te kweken of hapklare theorieën aan te bieden, Toch is het onvermijdelijke gebeurd : door mensen( zoals ik dus ), die enthousiast zijn geworden door Kierkegaards wijsheid en inzicht zijn er regelmatig pogingen gedaan om zijn werk overzichtelijker en systematischer weer te geven . Een verhelderend aanknopingspunt voor zo'n "verhelderende versimpeling" is het schema van de 3 stadia. Dat schema gaat terug op de door Kierkegaard veel gebruikte begrippen " esthetisch", "ethisch" en "religieus".
We moeten er ons dus goed van bewust zijn, dat Kierkegaard deze begrippen nooit apart gebruikt , maar er een cocktail -drank van maakt , die met kleine teugjes te genieten valt. Ik vond en vind het leuk, dat mijn 3 piketjes overeenkomen met deze 3 stadia . Mijn epistemologie komt overeen met zijn" esthetisch" Bij hem gaat het niet alleen om het esthetisch schone , maar behelst het ook veel meer de waarneming van onze werkelijke leefwereld via onze zintuigen. Nu , dat is een zeer lastig drijfzanderig gebied , wat ik in mijn voorgaande essays hopelijk voldoende duidelijk heb geprobeerd aan te tonen( let op: niet heb bewezen). De perceptie ,( = waarneming) , is bij deze eerste piket de spil waarom het draait. Maar nu op naar de 2de piket: de logica( bij Kierkegaard "ethisch" ). Met kleine stapjes stijgen wij nu voorzichtig de zacht glooiende filosofische opgang in om daar ons denkvermogen enigszins scherp te stellen.
Wij vervolgen de hobbelige , wakker schuddende weg op zoek naar de achterliggende gedachten van de bovengenoemde aforismen . Daarvoor heb ik langs het komende traject 3 piketpaaltjes uitgezet , om de valkuilen zo goed mogelijk te omzeilen. Soren Kierkegaard bezorgt ons nl. een pittige wandeling. Uiteraard beslist uzelf of uw conditie voldoende is om deze tour de force mee te maken. Ik hoop het, want voor de geleverde inspanning zult u beloond worden met prachtige vergezichten. Daar gaan we dan; op naar de eerste piketpaal: De epistemologie (= ons kenvermogen) Wat is dat ? Hoe leren wij onze leefwereld, onze omgeving kennen ? Antwoord:o.a. door onze ogen, oren, neus en handen. Door deze zintuigen komen de uitwendig (externe ) prikkels ( impulsen) naar binnen en reizen langs zenuwbanen naar de verschillende locaties in onze hersenen zoals de optische (ogen), de auditieve (oren), de nasalitieve ( neus), en de operatieve ( de handen). Maar nu komt het onbegrijpelijke: dat in de zenuwbanen, die naar de voornoemde hersenschorsen gaan, dezelfde impulsen omgezet worden tot respectievelijk, zien, horen,ruiken en handelen. Dit is op zich al een groot wonder. Maar het wordt nog meer verbijsterend mooier. Door de zeer geavanceerde ontwikkelde elektronische techniek ,waarmee hersenen in vol bedrijf met o.a. Magnetische Resonantie Indicatie Scans (MRI-Scans) kunnen we door het toedienen van isotopeninjecties bepalen, welke locaties in de hersenen leiden tot horen, zien ,ruiken en handelen door kleine oplichtende lichtflitsjes . Dat is al echt heel wat , maar helaas nog lang niet alles, want de scan geeft hier instrumentale gegevens weer. De scan toont geen kwaliteiten ( de zgn. qualia) van het zien, horen ruiken en handelen . De proefpersoon ziet bv. een landschap maar de scan zegt niets over het feit dat hij/zij het mooi of lelijk vindt. Zo ook met muziek, lekkere of vieze geuren, moeilijke of gemakkelijke handelingen. Hiermee zijn we in een gebied gekomen waar grijpen nog lang niet begrijpen is. Het is een dicht begroeid terrein en er valt hier nog niets te bewijzen, het zijn tekenen maar ze betekenen niets, duiden is hier nog geen beduiden. De MRI-Scans en Pet-Scans wijzen in dit landschap naar de zgn. wijkende horizon, of ook wel naar de hooiberg waarin het vinden van de prikkelende speld helaas nu nog wishful thinking is.
Tot zover dan, we blijven de volgende keer nog even bij dit eerste piketpaaltje stilstaan om nog wat uit te blazen. !!
2013 : Het 200ste geboorte- gedenkjaar van de Deense theoloog, filosoof en psycholoog. Een gerede aanleiding om mij in zijn leef- en denkwereld te verdiepen. Ik moet zeggen, dat het me niet is meegevallen, maar....al lezend, orienterend en studerend kreeg ik de smaak goed te pakken. Het boek , dat mij daarbij zeer van dienst is geweest en nog steeds is, is van de wijsgerig- historische pedagoog Geert Jan Blanken(1957). Een prachtige inleiding in het leven en denken van Kierkegaard ( www.amboanthos.nl) . Achter in dit mooie werk staat o.a. een lijst van de werken en pseudoniemen van Kierkegaard himself. Hij schreef nl. een groot deel van zijn werken onder een pseudoniem ( bijnaam) , maar ook een deel onder zijn eigennaam. Tot deze laatste categorie behoren o.a. : Vrees en beven ( 1843), Wijsgerige kruimels (1844), De ziekte tot de dood (1849), die voor mij wel de belangrijkste zijn gebleken om grip te krijgen op de leitmotieven (rode draden) zoals liefde, angst, dood, geloof, wilsvrijheid /gebondenvrijheid en vertrouwen.
Het is , zo vind ik , meestal een goede gewoonte om (in)zicht te krijgen op een filosoof, met enkele prikkelende uitspraken (aforismen) van hemzelf te beginnen zoals: Christelijk gesproken is het natuurlijk uit liefde dat God de mens de taal heeft gegeven , waardoor Hij het een ieder mogelijk maakte om werkelijk het hoogste te (be)grijpen, maar ach......God zal het resultaat met verdriet bezien!!!
Het zingen van vogels is verrukkelijk en de mees is genoeglijk en de lelie wonderschoon, het sterrenleger eeuwig en onvergetelijk etc....enz..., maar de mens ,het wonder van de schepping, haar sieraad, zoals de predikanten tegen betaling zeggen.... hij/zij is de enige wanklank!!!
Laten we alle Nieuwe Testamenten verzamelen die er zijn, laten we ze alle naar een open plek brengen en laat vervolgens ,terwijl wij allen knielen iemand als volgt tot God spreken: "Neem dit boek weer terug; wij mensen,zoals we nu zijn deugen er niet voor om ons met zoiets in te laten, het maakt ons maar ongelukkig, zie dat is mijn voorstel dat wij net als die inwoners (Mat, 8 vers 34 ) Christus verzoeken een andere weg te gaan. Dat is eerlijk en menselijk gesproken, iets anders dan dat weee huichelachtige domineesgeklets, dat het leven voor ons geen waarde zou hebben zonder dat onschatbare goed , dat het Christendom is. Het zonde bewustzijn is onvoorwaardelijk verbonden en verkleefd met het Christendom.!!! ( een conditio sine qua non )
De volgende keer weer verder op dit hobbelige wakker schuddende pad Tot dan. Maup -=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
2012 was weer geleende tijd alleen inwisselbaar bij de bank van lening hopelijk zal het met de rentevoet anno 13 beter gaan met het diep besef dat het LEVEN meervoud is van :
Mijn vrouw vraagt :" Wil je nog een kopje koffie?" Ik antwoord :" Ja, graag!" Zij reageert :" Jij zult ook nooit eens nee zeggen" Ik reageer :" Nee!" -=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Deze blog zal dit keer over de problematiek rond de taal gaan. Dit keer zal het soms even moeilijk worden, maar geen probleem. Gewoon overslaan, en wachten op meer toegankelijke teksten. Uiteraard zal ik me inspannen het zo eenvoudig mogelijk te houden. Bedenk wel , dat het leven niet altijd over gladde paden gaat , goed mee- en uitkijken is daar geboden. Mocht u onverhoopt struikelen, gewoon weer opstaan en hopelijk ongebroken verder gaan. -=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Maup
Tekst Filosofen, niet te geloven!!!(2)
De alcoholist tegen zijn vrouw : " Ik drink niet meer " Zijn vrouw : " Ja,ja, ik ken dat, maar ook niet minder !!! "
-=-=-=-=-
Wij vinden het altijd leuk en gezellig als Tante Claar komt.
=-=-=-=-=-
Vraag:"Hoe gaat het met oom Hein?" Antwoord: "Langzaam vooruit "
( Er rijdt beneden net een rouwstoet langs )
-=-=-=-=-=-=-=
Op het mededelingenbord van een school: "God is goed, meneer Jansen is beter"
-=-=-=-=-=-=-=-=-=-= Van dit taalverschijnsel wordt door conferanciers en moppentappers gretig gebruik gemaakt. Verschillende beroemde taalfilosofen hebben hierop veel diepgaand denkwerk verricht en zijn o.a. tot de conclusie gekomen dat de taal hierbij steeds van de hak op de tak overspringt naar verschillende lagen en deze met elkaar verbindt. In gewoon Nederlands noemen we dit wel woordspelingen.
-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Maup
Tekst
Filosofen, niet te geloven !!! ( 3 )
Dit keer gaan we wat nader in op het wonderlijke en verraderlijke verschijnsel taal en de werking van onze zintuigen.
Uit de hierboven voorbeelden blijkt dat er iets geks aan de hand is. Een groot aantal filosofen hebben o.a. op dit verschijnsel hun denkkracht gericht. Er zijn natuurlijk veel meer aspecten aan de taal en ons denken en daar zullen we het in de loop van de komende blogs over hebben. De twee zuilen waarop onze waarneming steunt, zijn onze zintuigen en de taal Die twee hebben met elkaar een monsterverbond gesloten. Ze zijn elkaars gevangene, d.w.z. ze zijn verschillend en daardoor wel te onderscheiden , maar niet van elkaar te scheiden. En wij: dus u en ik en iedereen, zijn v.w.b het waarnemen van de wereld om ons heen aan deze twee zenders overgeleverd . Op onze ontvangst ( onze concepten) zitten helaas niet meer zenders, de rest geeft alleen maar ruis,gekraak gekneutel en gereutel De complexiteit van de wereld om ons heen is te groot en past bij lange na niet op de interface van de display. Wat nu de problemen oproept is het feit dat wij denken ,dat dit juist geen probleem is . Maar wij worden , om het maar eens platvloers te zeggen, door die twee , de zintuigen en de taal dus , grandioos en geraffineerd belazerd. Maar er zijn echter momenten, waarop wij allemaal wel eens ervaren hebben, dat wij een tekort aan ontvangst hebben, het zijn van de wereld en de schijn van taal en zintuigen komen dan als een bliksemslag aan de horizon van onze wereld beleving binnen. Wat eens zo logisch bleek beleven we dan plotseling als non-logisch en ondenkbaar .Opeens is de logica van ons tableau eruit. Wij beleven wel de gevolgen maar de oorzaak is verre te zoeken. Je kunt zoeken in alle gaten en hoeken maar vinden doe je het nooit . Sterker nog , als je denkt het gevonden te hebben dan heb je verkeerd gezocht. Dat geeft een onbevredigend en verwarrend gevoel.En met gevoel moet je heel voorzichtig zijn, want dat verklaart niets , dat gaat alle kanten op, de wereld loopt over van gevoeligheden, zoveel mensen ( en dat zijn er nogal wat) zoveel gevoelens, en zo hebben we er nog een dik probleem bij. Hoe nu verder??
Maup
-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Maup
Tekst
Filosofen , niet te geloven !!!! ( tekst 4 )
Allereerst maar eens de zintuigen. Zij zijn een van de twee pijlers , waarmee we contact hebben met de buitenwereld. Zij vormen echter een ingewikkeld probleem,n.l. dat zij ons niet van de juiste informatie voorzien, zij zijn onbetrouwbaar en verlinken ons. Het probleem is nu , dat wij dat doorgaans niet in de gaten (lees voor gaten: "ogen") hebben. Voorbeeld: Een stok rechtstandig in het water geplaatst "ziet" u en ik en iedereen, als "gebroken". Wij krijgen dus een irreeel beeld, hier wordt het zijn, verward met schijn. Het water werkt hier als een spiegel. Nu is een belangrijk kenmerk van een werkelijke spiegel, dat deze de boel verdraaid en verward. U kunt dat eenvoudig zelf constateren, door een spiegeltje te houden voor een woord dat u zelf geschreven hebt op een stukje papier .U ziet dan dat woord omgekeerd en van links naar rechts. U zult het echter niet zo snel in de "gaten" krijgen als u zich zelf in de spiegel bekijkt. U denkt u zelf in de spiegel te zien , maar dat is een spiegel beeld , en dat is een ver-beelding van u zelf een ver-spiegeling ( lees een: speculatie ) Zo ook zien wij de wereld om ons heen omgkeerd en verdraaid. Wat links is zit rechts en omgekeerd . Maar hier sluipt het raffinement van onze waarneming binnen,en hebt u deze warboel zelf niet zo snel in de "gaten" ( lees weer ogen ). Dat raffinement van onze waarneming zal ik proberen de volgende keer duidelijk te maken.
Maup
-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Maup
Tekst
Filosofen, niet te geloven !!!!! ( tekst 5 )
De boemde concertpianist neemt plaats op het podium achter zijn mooie vleugel. Hij zal met een moeilijke etude van Chopin zijn recital openen. Hij weet niet dat de hoge octaven rechtsboven naar linksonder zijn verplaatst en omgekeerd. Wanneer hij begint te spelen rolt hij van schrik bijna van zijn pianobank af. Hier gebeurt een ramp. Ontzet en verbijsterd rent hij het podium af en is net als de "prachtige"vleugel volkomen in de war. De arme man is rijp voor een psychiatrische behandeling.
Dit is een extreem voorbeeld , een test om aan te tonen dat er met onze waarneming" iets" vreemds aan de hand is. Aan het toetsenbord valt op het eerste gezicht niets vreemds te bespeuren, maar daaronder is het een grote warboel. Lees nu voor het toetsenbord "ogen", en voor "maar daaronder" ( lees "onze geest", of voor mijn part "onze ziel" ) dan "corrigeren"onze ogen ogenschijnlijk deze schijn en geven ons het gevoel dat er niets aan de hand is. Met andere woorden : hier worden zijn en schijn verwisseld en dat ervaart de pianist in dit geforceerde testvoorbeel op een zeer pijnlijke manier. Om achter zulke spookwaarnemingen te komen maakt men gebruik van het alom beproefde model, dat bekend staat als: "wanneer je achter de ware aard van de tijger wilt komen moet je hem opsluiten in een kooi en hem dan flink aan zijn staart trekken". Hier hebben we te maken met het antropisch principe , en dat wordt heel erg interessant, ik geef toe wel enigszins ingewikkeld maar wel een heel geraffineerde streek van ons waarnemingsvermogen. De volgende keer verder.
Maup
-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Maup
Tekst
Filosofen, niet te geloven !!!!!! ( Tekst 6)
Het antropisch principe zorgt er voor dat we het mankement van ons waarnemingsvermogen zodanig ervaren, dat er niets aan de hand is. Dat is maar goed ook, anders zouden we danig verward raken, of erger nog gek worden.
Als ik mijn " eigen" gezicht denkt te zien is dat maar een spiegelbeeld, en het kenmerk van een spiegelbeeld is dat het een gebroken beeld is. (stok in het water). Het gespiegelde woord op het stukje papier in ons vorige essay laat zien dat links rechts is en omgekeerd . Zo ook is boven onder etc, enz. Het antropisch principe zorgt er nu voor op een mysterieuze wijze dat dit mankement op een spitsvondige manier wordt gecorrigeerd. Onze geest (ziel) houdt van orde en overzicht, zodat wij niet verward of gek worden. Het gevolg is dat wij van de echte, reeele wereld om ons heen, altijd een onecht, irreel beeld krijgen . Het echte , het zijn van de wereld, wordt door het onechte, de schijn vervangen. Wij zeggen , dat is groen, geel en noemt u maar een kleur op, we zullen nooit en never kunnen bewijzen ,of die kleuren , die u ziet in werkelijkheid zo zijn. En zo is dat en niet anders. Wij krijgen de werkelijkheid nooit in de greep, we zeggen en denken hem wel te (be)-grijpen , maar het grijpen is niets anders dan wat slagen in de lucht. Onze taal met name is niet in staat dit verschijnsel in woorden te vatten. Hier roept elk antwoord weer een vraag op. Het is telkens een klein stapje verder op de weg naar een steeds ontwijkende horizon. De stapjes zijn als Matroesjkapoppetjes, die geraffineerd in elkaar geschroefd zijn. Je schroeft ze los , maar er zit telkens weer een ander poppetje in geschroefd . Wie hier zegt dat zijn poppetje de juiste weergave van de werkelijkheid is, heeft nooit gelijk. Hier wordt het gelijk , gelijk weer tot ongelijk. Enz, etc. enz, etc, een eindeloze repeterende breuk. We komen hier aan ons denken en spreken tekort , we komen er nooit bij, of zoals de Filosoof Wittgenstein het in de vorige eeuw zo schitterend heeft verwoord : Filosoferen leidt tot ontmaskering van allerlei onzin in het labyrint van onze taal en tot een aantal builen , die het verstand heeft opgelopen toen het tegen de grenzen van de taal aanrende.
De hierboven genoemde tegenstellingen zijn zgn. polaire tegenstellingen. Aristoteles heeft ze gesystematiseerd in een vierkant, waarin hij het verschil heeft zichtbaar gemaakt tussen sterke tegenstellingen (contradicties), de verticale lijnen , en zwakke tegenstellingen (polariteiten), de diagonalen in het vierkant. Om het niet te ingewikkeld te maken, komt het erop neer dat wij in onze taal en begrippenapparaat (conceptie) aan deze polariteiten en contradicties vastgebonden zitten. Wij leven en spreken altijd in deze tweetalige- en dubbelzinnigheden. Onze denk-leefomstandigheden zijn dubbel. We loensen en zijn allemaal een beetje scheel. Dat gaat dankzij het antropisch principe meestal goed, totdat we in een conflictsituatie terecht komen met een groot welles-nietes gehalte. Ongetwijfeld hebt u dat wel eens meegemaakt in een gezelschap ,waar men fel van mening over een bepaald onderwerp verschilt. Dat bepaalde onderwerp heeft dan vaak te maken met , kunst (schoonheid), geloof , (kerk) en kapitaal (politiek) Hoe komt het nu toch , dat daar altijd gedonder over is?? In het vorige essay heb ik het daar al op een enigszins andere wijze over gehad. Wij hebben bij deze onderwerpen onze mond en brein vol, maar feitelijk zijn het fantasmen en drogbeelden. Voorbeelden: Kunst ( ik vind dat mooi/lelijk), geloof ( god bestaat/bestaat niet), politiek ( stinkt/stinkt niet). Hier hebben we nl. te maken met onmeetbare grootheden, de zogenoemde onduidelijke ( indistincte begrippen). Zodra je hier denkt dat meten weten is , en niet omgekeerd, dat weten juist niet meten is kan het gevaarlijk worden. De volgende keer zullen we dat aan de hand van o.a kerk en geloof duidelijk maken, omdat daarmee de meest verschrikkelijke dingen mee zijn gebeurd en nog steeds gebeuren.
Maup
-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Maup
Tekst
Filosofen, niet te geloven !!!!!!!! ( Tekst 8 )
Intermezzo Als inleiding op het volgende Essay:
Ik heb dat rare geloof als een jasje uitgedaan. Ik was nog maar 14 jaar, en voelde me begenadigd, als was er een wonder geschied. Toch, zonder kleerscheuren is het niet gegaan. Later kwam het besef: je bent voorgoed beschadigd, te nauwer nood gered.
Ik trok geen jas uit maar een huid en moest het voortaan zonder doen, moest achter een - door de geest uit de fles - snel opgetrokken rookgordijn verdwijnen voor wie alles ziet, ook al bestaat hij niet. ( Jan Eijkelboom)
Maup
-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Maup
Tekst
Filosofen,niet te geloven !!!!!!!!! ( tekst 9 ) Intermezzo 2 Als inleiding op de volgende Essay
Het denken belt aan de voordeur van ons bestaan Het geloof kijkt boven uit
het raam ze doet niet open, maar laat hem lekker buiten staan. ( Maup )
Maup
-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-
Maup
Tekst
Filosofen, niet te geloven !!!!!!!!!! ( tekst 10 ) Intermezzo 3 Als inleiding op de volgende Essay
Uit naam van het geloof, gebeurde en gebeurt nog steeds het ongelooflijke!
Het bloedbad van Bezier en Carcacone.
Het leger staat o.l.v. de abt Amoury van de Abdy van Citaux. In 1209 wordt onder zijn leiding de gehele bevolking van Bezier en Carcaconne uitgemoord. Dit schandalige bloedbad staat in de geschiedenis bekend onder de naam : De Albigenzische Kruistochten. Naar schatting zijn hier een miljoen mensen op een schandalige manier om het leven gekomen. In 1145 wordt Bernard van Clairvaux ( bisschop!) naar Zuid-Frankrijk gestuurd om de Katharen te overtuigen naar de de leer van de Rooms-Katholieke kerk terug te keren. Maar paus Innocentius de 111 komt tot het besluit nog krachtiger op te treden tegen de Katharen. Wat en hoe dat gebeurde zal ik u hier besparen, maar lees dit zelf nog eens na in de(kerk)- geschiedenisboeken of even Googlen onder de naam Katharen. Ik wil u wel vertellen dat dit op een godsschandalige manier is gebeurd, die zijn weerga niet kent. Kinderen werden voor de ogen van hun moeders vermoord , nadat ze hadden moet toekijken hoe hun moeders door de criminele soldaten in groepen werden verkracht en daarna dood geschoten. Dit lot onderging ook de nonnen en de opstandige geestlijken. Ja , je wordt hier echt kots en kotsmisselijk van, te meer deze Paus de kerkgeschiedenis is ingegaan onder de episcopatische naam:Innocentius!!,het- geen Onschuldige betekent. Maar deze episcopaat was een criminele psychopaat!!! Hoe is het mogelijk dat deze ongelooflijke waanzin door het geloof in mensen kan worden voortgebracht?? Daarover zal ik in mijn volgende Essay trachten een mogelijke verklaring te geven.
Maup
-=-=-=-=-=-=-==-==-=-=
Maup
Tekst
Filosofen, niet te geloven ( tekst 11 !!!!!!!!!!! )
Intermezzo 4 Inleiding op de volgende Essay
Hoe gek moet je als mens zijn om deze gekte van het geloof te (be)grijpen??
Hier volgen enkele uitspraken van filosofen , theologen , psychologen, dichters en andere kunstenaars, die in lijn zijn met elkaar vanuit steeds een andere ingang en insteek.
Meister Eckhart, een mideleeuwse mysticus ( 1260 - 1327 ) een van de de grootste taalvirtuozen van het Duitse taalgebied. Zijn uitspraken en proposities zijn briljant maar vaak duister en paradoxaal, maar zij vormen de kern en hoofdgedachte van zijn gehele filosofie. Een doordrongen besef van het feit dat wij geen voldoende denkvermogens hebben om God te (be)grijpen omdat God ten diepste onuitsprekelijk is. Ik bid God elke dag om mij leeg te maken van God. Als je God werkelijk wilt leren kennen dan moet je je ook echt ontdoen van het woord God!! Een boute uitspraak voor een priester??, welnee , hij legt hier precies de vinger op de plek waar het voor de meeste mensen, zoniet hopelijk voor alle mensen pijn doet. Prof Remigius Cornelus Kwant (geb.: 1918), promoveerde in 1946 met een proefschrift over existentie en de perceptie ( waarnemingsvermogen) van de mens. Prachtig, moeilijk werk, waarover ik hier niet in details zal treden. Kwant zei zelf in 1946 met een eerlijk zelfkritisch oordel over zijn eigen proefschrift , dat het nu hoorde tot een denkwereld waar hijzelf buiten staat. Kwant vond terecht , dat zijn eigen betoog leed aan het euvel dat hij beschreef : hoe meer filosofen , maar ook theologen en zo meer, over waarheid nadenken hoe onduidelijker het wordt wat ze daaronder verstaan. Prof. Harrie Kuitert een gepensioneerde, gerenomeerd ethicus- theoloog aan de vrije universiteit vervaardigde een prachtig boek, ik meen zijn meest recente werk, onder de titel ....niet te geloven..... Ook hier een sappige , pittige uitspraak , waarin hij altijd geniaal is, Theologie is ongeloof. Ook Carl Bart, een gezaghebbend theoloog laat zich in lijn uit met zijn prikkelende uitspraak , dat een atheist een oprecht gelovige is.
Een atheist gelooft in zijn eigen ongeloof. Ik kan nog wel een poosje doorgaan, zal het echter niet doen, maar ik blijf met een prangend probleem achter hoe het toch kan dat het geloof zulke onmenselijke praktijken heeft toegelaten? In de kruistochten werden de kanonnen door de priesters gezegend om hun moordend en verderfelijk werk te verrichten. Uit naam van Boedha, Pauzen, Mohammed, Upanisheds Christus , De heilige geest , de Drieenheid , (die alleen maar Drie(on)enigheid tot gevolg heeft gehad.), en niet te vergeten natuurlijk de strijd om macht en geld ( denk bijvoorbeeld aan de misselijkmakende aflaat brieven van de priester Tetzel) De paus had geld nodig om in zijn grootheidswaan de Pieterskerk te vergroten, zogenaamd om God de zonodige eer te bewijzen. Helaas was daarbij zijn eigen waanzin het belangrijkste doel. Maakt allemaal niet uit , hier gold het doel heiligt de middelen, zolang het geld maar in het kistje klingt de engel in de hemel zingt.!! De door een fixe idee vergiftigde "gelovigen", worden vrouwen gestenigd , handen afghakt, verkracht , ogen uitgestoken, moeten ze onderworpen zijn aan een stel ongeborneerde macho's, die hun ongecontroleerde lusten op deze prachtige schepsels van de natuur loslaten . Met vliegtuigen worden uit naam , ja , van wie allemaal, in een klap ruim duizend mensen vermoord. Ik stop nu maar met de voor mij nog niet opgeloste vraag waarom dit allemaal mogelijk is uit naam van een zogenoemde liefdevolle God. Nogmaals ik geloof daarop een deelantwoord en een mogelijke verklaring te hebben Het blijft dus nog even afwachten en spannend.
Maup -=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-
Maup
Tekst
Filosofen , niet te geloven ( tekst 12 !!!!!!!!!!!! )
Intermezzo 5
Slot!
Ik heb zojuist een steen in de vijver achter ons huis gegooid. Het water spatte in druppels op om daarna onzichtbaar in het water van de vijver te verdwijnen , waar ze vandaan kwamen. Vreemd , zo dacht ik, twee verschillende verschijningsvormen, nl.: druppels en water, maar beide zijn ze voortgekomen uit water. Hier is toch iets vreemds aan de hand. Een tegenstelling , die tegelijk weer geen tegenstelling een dilemma of wellicht beter : wel een mysterie is . Als je daarover even ( nou ja , beter is het om er even toch maar eens lang over na te denken ) snap je er geen zak meer van. De druppel bestond wel even , maar verdween in het water voor altijd.
Om deze beeld - vergelijking door te zetten, leven wij in onze wereld als een vis in het water. Het arme dier ( wij dus ) kan zich onmogelijk voorstellen dat het water ( de wereld dus ) uit druppels bestaat. Het diertje zou gewoon zeggen : " Dat bestaatniet , en als dat al zou bestaan dan hebben we dat nooit gezien!!" We zitten nu in 2 vangkuilen: De taal en onze zintuigen.
Het wordt nu interessant en lastig tegelijk . Onze taal heeft een groot gebrek en dat komt duidelijk naar voren bij het woord bestaan. Zodra wij het bestaan ontkennen, bestaat het wel . Waneer ik zeg : "deze zin bestaat niet , dan bestaat hij wel ,want ik zie hem voor m'n neus staan!!" Onze taal is , zoals dat met een vakterm heet , dichitonisch, dat wil zeggen dat als wij een kwaliteit aan duiden zoals licht, dan moet er ook donker zijn ,goed , dan moet er ook slecht zijn, hel,dan moet er ook een hemel zijn en last but not least, god, dan moet er ook een God zijn en gaat u zelf maar door. We praten onszelf een lus om onze strot, zonder het gelukkig te merken en er wordt wat afgeluld ( vergeef me het woord)
Nu, over de zintuigen hoef ik het niet meer te hebben , daarvoor moet u de voorgaande essays nog maar eens lezen. Moraal van dit verhaal: Wij zitten in deze wereld als gevangenen in het cachot van onze taal en zintuigen. We hebben allen levenslang , ik voorop met mijn blok, u met uw blok , de geestelijke leiders met hun geloof. Het leven biedt ons allen alleen maar vraagtekens , en die zijn stijfgekromd, en passen niet in een gestrekte doodskist , daar gaan alleen uitroeptekens in.
Ik wens u allen daarom bij het horen , zien en spreken veel zwijgende prudentia( = bedachtzaamheid ) toe omdat dat de meest ludieke vorm van welsprekendheid is.
Ik sta weer voor een crucifix en vraag," is dat weer niet voor niks?" Hij hangt er maar,wij staan erbij verbaasd,want dellende is lang niet voorbij. Het offer, dat hier wordt gebracht verdwijnt als rook in een gespookte nacht en wij??, wij zijn lang niet veilig thuis. Een crucifix , het is en blijft een HOUTEN KRUIS!! MAUP -.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Nu zij de broek heeft aangetrokken Staat hij in z'n hemd als held op sokken Hij voelt zich daardoor erg omwoeld Hetgeen hem echter het meest zal krenken is dat zij beter intuitief voorvoelt dan hij ooit had kunnen denken.
De grote onbekende.
M'n amandelen zijn geknipt De prostaat is pas gepeld De nieren zijn geproefd Zijn m'n dagen nu geteld????
Utilitarianisme - Jeremy Bentham "Het grootst mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen"
Als twee echtparen echt paren hebben hopelijk vier echtgenoten echt genoten!!!
Geloven doe je in de kerk daarbuiten gaat het om de duiten! ........................ Over kerk , geloof en kapitaal heeft iedereen een mooi verhaal. Daarbij denk je vaak: "Ik heb toch gelijk!!" Maar dat is nogal zelfgereid want het hebben van je gelijk ben je hier gelijk weer kwijt maar:-------
Met dit heb ik toch gelijk!!!!!!
of niet? of wel ! of wel ! of niet ?
etcetera en enzovoort ik heb toch het laatste woord
niet?? wel!!
Alleen god/ God kan het weten
en al die hersenspinsels en gedoe kun je maar beter weer vergeten !!!???
De Sneeuwvlokken Als sneeuwvlokken draaien we maar wat rond dwarrelen tenslotte naar de grond en eenmaal daar beneden smelten we langzaam uit de HOF VAN EDEN naar de SOF VAN HEDEN
André Léonard de Aar(t)sbisschop van M(stech)echelen.
Degenen , die bij gelegenheid mijn blogs volgen, zullen wel begrepen hebben , dat ik op zijn zachtst gezegd , beslist geen vriend ben van die geïnstitutionaliseerde RK. Santekraam . Mijn adrenaline stroomde dan ook als tsunamiachtige vloedgolven door mijn lichaam toen ik de berichten las omtrent de stellingname van de weldoorvoede aar(t)sbisschop Léonard t.a.v de aidsproblematiek in de minder bedeelde ontwikkelingslanden. Hij stelde nl. dat de slachtoffers van aids biologisch gestraft werden door een immanente rechtvaardiging, of wat minder verzachtend gezegd : Eigen schuld , dikke bult". Dus geen "first aid"(=eerste hulp) voor aids!, dus geen condooms voor het geknot van het genot., of geen dranger op een tochtige deur , of geen driftige pret zonder een gebed of alleen maar verdrongen ratio voor de natuurlijke libido. Maar ook dan nu maar het gevolg van het celibaat: We hebben gezien waarop dit alles de spui(t)gaten uitloopt : sexueel misbruik alom , de verwrongen ratio ten koste van een legio weerloze knapen . Geen woord meer over die ontaarding met die hypocriete immanente rechtvaardiging. Sterker nog, eenVrij -spraak voor de nu bejaarde schenders onder het motto" clementie bij de aflatende potentie" Vergeven dan maar de gevolgen van dat ramp-zalige, verzonnen celibaat, dat bedoeld is om te onthouden, maar dat je na de completen gerust weer kunt vergeten. Daarna houden de broeders op die internaten onschuldige knapen op die slaapzalen letterlijk extra in de "gaten." Een en al gestampij onder de zgn. schijnh(g)eilige witgewassen pij.. De daardoor biologisch geactiveerde bult is dan ook volledig hun onvoorwaardelijke eigen schuld . Neen, Léonard : Geen enkele verschoning voor deze misselijkmakende vertoning.!!! Nu is het echt tijd om voor die immanente ongerechtigheid het glad gestreken habijt vanwege het aangedane leed te vervangen door een goed passend boetekleed. Maup
Blaise Pascal schrijft in zijn lezenswaardige " Pensées" (1670): "Wij nemen geen genoegen met het leven dat wij in ons hebben en ons eigen wezen; wij willen in de voorstelling van de anderen een denkbeeldig leven leiden en doen daarom ons best om ons te vertonen. Het menselijk leven is slechts een eeuwige illusie ; alles wat we doen is elkaar voor de gek houden en elkaar vleien. Vallen voor de verleiding van de verbeelding is je zelf op een aangename manier de ogen uitsteken" Ik geef het toe : een zwartkijkerig begin na een grote vakantie.
Zo hebben we allemaal onze eigen wijsheid . Niemand uitgezonderd. We verzuipen zo langzamerhand in de denkBEELDEN. Het is ons vanaf het begin van ons bestaan tot op heden niet gelukt van denkwijzen tot echte kenwijzen te komen. De gapende kloof hiertussen proberen we al eeuwen lang te dichten met een niet aflatende stroom van woorden, woorden en nog eens woorden. Een eindeloos verbaal gespartel en geproest , waarmee een ieder voor zich probeert het hoofd boven water te houden. Maar helaas of gelukkig want:...."alzou iemand het geluk hebben de volledige waarheid te vinden , dan nog zou hij het zelf niet weten; er is slechts het gissen..." (Xenophanes ca 575- 480 v. Chr.)
In het voorlaatste blogje schreef ik over onze grote taalacrobatische filosoof Peter Sloterdijk. Je zit comfortabel in je bioscoopstoel te genieten van de beelden die hij middels zijn uniek verbeeldende taalcamera ( die helaas nergens te koop is) op je voorstellingsvermogen projekteert. De een na de andere taalster(neologismen met een taaltechnische term) rolt hier voorbij (bijv baarmoedersubstituut, exo-uterus etc). Wilt u dit spannende taalbalancerende danswerk op het koord ,dat gespannen is tussen fictie en feit, met eigen oor aanhoren , raad ik u aan eens naar het programma "Das Philosophische Quartet" te luisteren en vooral te kijken. Het wordt eens om de zoveel weken op ZDF uitgezonden. Maar aan dat hooggespannen koord zit een groot risico verbonden. Het loopt vanaf het strakgespannen punt van de fictie naar het slappe in de knoopgeraakte punt van de feitelijkheid. De ontknoping is maar al te vaak het verstrikt geraken in het gevang van zijn eigen beeldvorming. Wanneer u nog even terugkijkt op het voorlaatste blogje leest u zijn conlusie , dat wij het verwende dier zijn , dat slechts in kunstmatige toestanden kan leven en in de vrije natuur geen schijn van kans heeft!!
Welnu, hiermee verzeilt Sloterdijk in het gevang van zijn prachtig ontwikkelde beeldvorming van zijn taal- acrobatische capriolen. Hij vliegt daardoor uit de bocht en geraakt deerlijk in de knoop van de ingewikkelde feitelijkheid/werkelijkheid. Hier manifesteert de mens zich niet als het verwende dier , maar toont zich juist in die vrije natuur als een wezen dat alle kansen heeft om te overleven. Hij beschikt nl. over creativieit , die het dier node mist. Het dier is bij zijn geboorte bepaald door zijn instinct en loopt daarmee het gevaar dat hij er daadoor natuurlijk eerder instinkt.
Om mijn metaforiek nog even voort te zetten ga ik nu lekker tot september de lucht uit om daarna d.m.v één van die menselijke creaties meteen weer de lucht in te gaan om elders weer van andere creaties gebruik te maken om zo hopelijk tot een mooie recreatie te komen , die wij gewoonlijk vakantie noemen. Mijn kat moet ik echter achterlaten in het oppas asiel , hetgeen mij altijd weer een katerig gevoel bezorgt.
Ik wens u allen een creatieve en recreatieve vakantie toe.
Taal is een prachtige vorm van expressie. Er zijn verschillende vormen van taal : 1. lichaamstaal , 2. gebarentaal, 3. beeldendekunstentaal, 4. schrijftaal 5. techniektaal , 6. vaktaal, 7. spreektaal. Bij de eerste vier hebben we materie nodig zoals lichaam voor 1, handen en voeten voor 2, steen,verf , kwast en doek voor 3, potlood pen , papier computer voor 4, 5 en 6, en ja voor nummer 7 klanken in de vorm van woorden en/of muziek. De eerste 2 vormen zijn ook toebedeeld aan de dieren, maar de rest zijn voorbehouden aan de mens , door Nietzsche ook wel aangeduid als das nicht festgestellteTier. Maar aan alle vormen ligt het beeldend vermogen ten grondslag. Helaas is dat vermogen over de mens ( van het dier weten we dat niet ) niet gelijkelijk verdeeld, maar dat iedereen er principieel over beschikt , moge duidelijk zijn. Wij als mens hebben allemaal de drang d.m.v taal , in welke vorm ook , ons te uiten. Vloeken, bidden schreeuwen blogs schrijven, musiceren schilderen boetseren en ga zo maar door. Wanneer daar blokkades in optreden ( bijv o.a. autisme ) hebben we een groot probleem. Het van ons afschrijven , uitspreken , vloeken, janken en lachen zijn van zeer grote therapeutische waarde. Wanneer dit niet meer lukt , moet je naar de dokter. Het gaat niet altijd om diepgravende gesprekken , het lekkerbekken en vrijblijvend gelul is een heerlijke vorm van een grote sociale waarde. De blogs op ons seniorennet mogen daarvan een bewijs zijn, vooral de categorie filosofie doet daar uitbundig aan mee , mijzelf beslist niet uitgesloten. Maaaaar!!! ? ( daar is dat vermaledijde woordje weer) er is altijd weer een schaduw waar de zon schijnt. En gatverdarrie (zo'n eufemistisch vloekje lucht weer even lekker op ) begint het ge-emmer weer.
Nietzsche beschouwde de taal als één lange bloemrijke corso van metaforen.(vormen van beeldspraak). Wij spreken graag in beelden, in de hoop dat onze bedoelingen duidelijk worden. Peter Sloterdijk is daar wel een grootmeester in. Zijn taalgebruik is een vorm van geniale woordacrobatiek. Hij haalt vaak de mooiste en ingewikkeldste taalstunten uit. Zweeft daarin boven de grond ( werkelijkheid) en je wacht dan met spanning af of hij niet naar beneden zal donderen. Een boeiend en spannend schouwspel. Het volgende mag daarvan een illustratie zijn. In zijn "Weltfremdheit"(1993) verhaalt hij ons van het ingrijpende gebeuren van het wonder van de geboorte. Mensen, zo zegt hij, verlaten eigenlijk nooit de baarmoeder. Node verlaten ze de paradijselijke plek van de geborgen , warme moederschoot. Hun gehele aardse leven blijven ze echter terugverlangen naar deze toestand van de utererus en zoeken ze naar baarmoedersubstituten. Ook verschillen zij van alle andere primaten hierin, dat ze eigenlijk een jaar te vroeg geboren worden, hetgeen hun spijtoptante gevoelens verhevigt. Gedurende dat eerste jaar is het de moeder , die als eerste de rol van zo'n baarmoedersubstituut vervult, die hij dan met een typisch sloterdijkse term een exo-uterus noemt. Wanneer de mens langzamerhand op eigen benen leert staan , creëert hij voor zichzelf allerlei binnenwerelden (sferen), waarbinnen hij zich min of meer veilig voelt. Hij is een sferen-bouwend en sferen-bewonend wezen. Het huis is zo'n sfeer, maar ook een familie, een stad of dorp, een land , kerk en religie beschouwt Sloterdijk als uteromimetische fenomenen ( weer zo'n typische sloterdijkse term, in gewone taal : baarmoeder-nabootsende verschijnselen ) Gevangen in zijn eigen ver( in)-beelding komt Sloterdijk dan tot de m.i twijfelachtige conclusie , dat de mens het verwende dier is, dat slechts in kunstmatige luxe - toestanden kan leven en in de vrije natuur geen schijn van kans zou hebben. Die conclusie bestrijd ik graag een volgende keer en u raadt het misschien al : weer met metaforen.!!
Hopelijk is het me gelukt in de voorgaande contactpunten enigszins duidelijk te krijgen dat de snelle voortgang van de techniek ons gezonde verstand te boven gaat. De informatiegolven spoelen over de randen van ons denkvermogen heen. We tobberen en dobberen maar wat rond. Door met rechtse en linkse roeispanen beurtelings wat kromme slagen te maken om de boot recht te houden worden we zeik nat en het daarme gepaardgaande gezeik zat. Het postmoderne relativisme ( er gelden vele waarheden) en het fundamentalistisch absolutisme ( er geldt slechts een waarheid ), atheisten , agnosten en gelovigen benatten en bezatten elkaar over en weer. De roergangers van weleer zoals o.a kerk, geloof, politiek en wetenschap is de helmstok door de techniek uit handen genomen. Onze condition humaine is daardoor vervangen door een condition technique. De traditionele, antropocentrische en instrumentalistische opvattingen van de techniek gaan niet meer op. Maar filosofen zouden geen goede filosofen zijn als ze daarvoor geen creatieve symptoom beschrijving zouden hebben ontwikkeld . Peter Sloterdijk is er zo een. In 1993 onsproot Weltfremdheit aan zijn suggestieve taalacrobatische pen De volgende maand gaan we bij hem even langs.
Bij de algeme omgangstaal van alledag met de daarbij steevast terugkerende "stopwoorden" Zeker en vast"( Vlaams) of "Zeker Weten" ( Nederlands) krijg ik altijd het onaangename gevoel door de onzinnige inhoud ervan. Bij het verstrijken der jaren en , zoals dat tegenwoordig zo mooi heet, met het voortschrijdend inzicht, heeft juist onze wereld door de virtuele revolutie een groot gehalte van onzekerheden opgeleverd.Wij zijn geleidelijk via de electronische technieken , losgeraakt van een wereldbeeld dat enigszins werd bepaald door het antropisch principe, een verschijnsel ,waardoor wij onze belevingswereld op menselijke maat beleefden. De vorige keer zijn wij het onmetelijke heelal ingeschoten en nu dalen we via de nanotechniek in de onvoorstelbare diepten van de subatomaire wereld tot aan de superminusculaire deeltjes van een ómvang van een een miljardste van een miljardste cm . In Cern ( op de grens tussen Frankrijk en Zwitserland ) heeft men tevens op zo'n 100 meter onder de grond een 27 km lange ringbuis gebouwd waardoor men met een aan lichtsnelheidgrenzende snelheid electronische "kanonnen ' deeltjes kan afvuren , die dan in botsing komen met hun tegenliggers , waardoor men uit deze crash het Biggs deeltje hoopt te vinden. Dit deeltje is vernoemd naar de theoretische natuurfysicus Prof.Dr. Higgs , die dat zuiver en alleen met en in zijn hoofd heeft geconcipieerd. Een ongelooflijk mentale prestatie . Waartoe een menselijk brein al niet in staat is!! En nu op zoek d.m.v. bovengenoemde gigantische Cern proef naar de verificatie van dit reeds benoemde en beroemde "God's Particle". Dit overstijgt geheel en al ons voorstellings vermogen , of anders gezegd , dit druist volledig tegen het antropisch principe in. Ook uit de inmidddels , zo neem ik aan , bekende kwantumtheorie is gebleken dat subatomaire deeltjes op hetzelfde tijdstip op twee plaatsen tegelijk kunnen zijn, dat ze zowel een golf als een deeltje kunnen zijn en ze bovendien zomaar uit het het "niets" kunnen verschijnen en verdwijnen. U ziet , dat ik "niets" tussen aanhalingtekens heb gezet. De wetenschappers zijn nu al zover dat in dat niets -vacuum iets moet zijn dat massa((lees materie) aanwezig is , dat wij niet meer kunnen waarnemen: de zgn zwarte of donkere materie. En dat zou dan dat Higgs-deeltje moeten zijn. Het wordt zeer spannend. Tot de volgende keer maar weer. Maup
Met het oog en oor op de klimaatconferentie komt dit Kerst - klank/beeld uit Kopenhagen. Nu maar hopen dat de stemmen daar net zo harmonieus en melodisch zullen klinken.!! Klik daartoe op de onderliggende link. Vergeet niet de boxen aan te zetten. Het kan even duren voordat u doorgelinkt wordt. Dit hangt af van de snelheid van uw computer. Alvast voor u een goede Kerst toegewenst. Maup
Naschrift: Copenhagen Men begon in C Groot. Maar er ontstond al snel een grote kakofonie. Nu maar hopen, dat er in het vervolg meer muziek in zit, want daarin alleen zijn de mooiste akkoorden te bereiken!!
+31 346261816
