Over filosofie en fotografie Afwisselende teksten over filosofie en fotografie en teksten met een knipoog.
21-09-2015
dogmatiek (1 )
zoeken naar de zin van zonde: dat is zonde
Voor mij is het terrein waarop het dogma en de dogmata zich presenteren wel het meest complexe tafereel ooit.Het begint mij al te duizelen bij de hoeveelheid van verschillen tussen de interpretaties van de inhoudelijke concepties van het woord dogma. Hier komt er een: Een dogma is een LEERstelling die als onbetwistbaar wordt beschouwd door een religie,ideologie of andere culturele - publieke organisaties en politieke systemen. Hiervan worden de aanhangers van dit GEDACHTEgoed geacht er niet van aftewijken en het nooit te betwisten of te betwijfelen. ( opmerking van Maup ) Communisme, Marxisme bevrijdingsbewegingen, politieke partijen, de diverse denominaties in geloofsgemeenschappen en zo meer, waarvan niet mag worden afgeweken onder het risico gexcommuniseerd, gedeserteerd en in het ergste geval geexecuteerd te worden . Aan dogma's zit een ethiek gekleefd met de daaraan verbonden ethische bijsluiters met verschillende gedrags voorschriften vaak berustend op voorgeschreven reguliere waarden en normen systemen. De filosofische vraag , hoe, wat en waar de onmiskenbare rol in al circles of life zo dominant speelt en blijkbaar noodzakelijk is.Dat is een zeer lastige vraag, waar ik later graag op door zal filosoferen. Mijn essays houd ik klein om alle stukjes en beetjes van de niet te bevatten onbegrijpelijkheden hopeloos te duiden en te verstaan. Ik begin maar eens uit (mijn) het leven gegrepen. . Zelf stam ik uit een twijg in het struikgewas met een Ned. Hervormde Bonds bloeiwijze.Hier werd de trits : VERVAL,VERLOSSING, en DANKBAARHEID al vroeg op een hersenspoelmatige wijze geinjecteerd. De injectie liep bij mij uit op een infectie. mede door de al op vroege leeftijd dwangmatige catechesatie bezoekenen, die je langs een ontgroeningspad naar de belijdeniscatechisatie moest brengen. De ontgroening is niet gelukt,ik bleef zo groen als een onrijpe twistappel. De twistappel was de erfzonde. De toenmalige dominee, die de "leer" meester was,was al zo geindoctrineerd dat de voor mij vigerende vragen voor hem niet meer van belang waren en als een zwaktebod mij de verdere toegang tot de catechisatie verbod. Daaraan beleefde ik een verlossende voldoening , die op het thuisfront niet bepaald in dank werd ontvangen. Helaas ontstond hier nu een spanned conflict tussen mijn gedwongen 2 x en soms 3 x zondagse kerkgang. Nu moet u wel bedenken dat de kerkdiensten in die dagen overvol bezet waren. Om hier het gedrang tussen staan - en zitplaatsen te regelen had men een stoplicht ingesteld . dat betekende ,dat zolang dit lichtje brandde en de gescreende gelovige schapen hun plaats in de stal van Betlehem hadden ingenomen ging het lampje uit en mochten de zwarte schapen een zitplaats innemen. Voor de lammetjes.bleef dan in het ergste geval soms de onderste trede van het trapje over, waarlangs de herder opsteeg naar het preekgestoelte , waar zij tijdens de vaak 2 uur durende preek moesten blijven zitten. Dat lot was mij ook vaak beschoren.Nog hoor ik het gekraak van de houten vloer, dat voor mij het inleidende teken was naar het verlossende amen.Het gekraak werd dan zo hevig omdat de herder zich zelf in een soort glossolallie -trance bewoog. Maar het leven ging door.Omdat ik al vroeg handig op het kerkorgel was kreeg ik les vanaf mijn 6 de jaar tot mijn 18 de jaar van organist Groothengel en later van de organist/ pianist Ferdinant Kloek.Al gauw kreeg ik de uitnodiging reserveorganist te worden van de Luterse-apostolische- gereformeerde en natuurlijk van de hervormde en vrijzinnigen kerk te worden. De te vroeg overleden organist Piet van Egmond was voor mij als puber een musische God. Hij was de cantor organist van het concertgebouw, gaf regelmatig orgelconcerten in de Oude Kerk te Amsterdam en in- en buiten Nederland . Het leuke was dat hij in de oude kerk altijd na het concert naar beneden kwam en stond ik naar hem in zijn lange regenjas en lange haren puberaal -dwepend naar zijn humoristische uitleg te luisteren. Deze periode was voor mij een belevenis die ik met volle teugen heb genoten. Hij kon geweldig improviseren en met een speciale registratie aan elk orgel een carillon ontlokken, dat was zijn keurmerk wat menig professionele organist heeft geprobeerd, maar nooit het niveau van een echt klokkenspel heeft gehaald. Ik wilde in mijn puerale naiviteit ook de muziek in. Maar ik ben mijn moeder nog steeds dankbaar mij weer reeel met beide benen op de grond te zetten indachtig de slogan : Een half talent is al erg, maar een heel talent nog erger. Mijn studie als leraar voltooid en gespaard gebleven voor een moeizame toekomst een stoffige muziekleraar te worden. De top bereiken van de musisische berg.is voor de top toptoptop talenten en daaronder zijn alleen de tobbers. De volgende keer gaan we dan maar eens verder tobben over het dogmatisme en alles wat daarmee samenhangt en dat is zeer, zeer veel. Tot dan MAUP -=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Het is voor mij nu weer de juiste gelegenheid een paar maanden erop uittegaan. Maar niet voordat ik jullie een filosofische "brain Twister voorleg". Goed voor lichaam en geest.
U hoort het vaak: "Ik geloof nergens meer in, maar wel dat er : "iets "moet zijn. Het tijdsgewricht van het bekende "ietsen" is begonnen, maar dat is niets anders dan het sublimeren van wanhoop in hoop. Maar die hoop is ijdel, en wordt door humanitaire, theologische, filosofische en cultuurhistorische dogmatiek vast-gedacht en zijn verworden tot bedreigende mentale stollingen in de bloedstroom van ons denken. Zij lokken ons in het labyrint van ons tekortschietende taal waarin en waarmee we elke tegenstelling dichotomisch verwarren zoals de bepaalde WAARHEID met een onbepaalde WAARHEID. DE WAARHEID heeft niemand in pacht.Natuurlijk mag je geloven wat je wil, maar bedenk prudentieel , dat de geschiedenis ons bloedstollend heeft geleerd ,dat langs de mooi geplaveide weg van het geloof steeds en altijd weer op een verradelijk manier bermbommen zijn verstopt die nog steeds veel onmenselijk leed voortbrengen en hebben voortgebracht. ( zet radio en televisie maar aan en huiver!!) Dit geldt natuurlijk niet alleen voor het geloof, maar de gehele samenleving in haar diverse geledingen is doordesemd van de talige dichotomie waar elke uitspraak bij de gratie van haar tegenstelling bestaat. Zo staat mijn ja tegenover jouw nee en omgekeerd. Het gekrakeel tussen nietes en welles is dan begonnen. Wanneer je deze cirkelloop niet lineair wil of kunt doorbreken ga je de draaimolen in en word je flink duizelig die met een gevaarlijke vorm van negeren, die men psychologisch gelabeld heeft met verdringing (repressie) naar ons onderbewuste heeft geduwd. En repressie leidt altijd tot agressie. De fik ligt dan klaar om te beginnen.
Er zijn twee terreinen daarvan nu zeer aanwezig in de publieke media ( kranten radio, televisie, vrije meningsuiting colums en zo meer, ) nl de politiek en de rechtspraak .
Eerst maar de politiek , waar de op democratische en parlementiare vastgestelde regels telkens weer worden geschonden en het vertrouwen bij de burgers diep onder nul is gedaald. Zij zijn langzamerhand voor een zeer groot deel tot zwevende kiezers verworden en flipperen opnieuw bij elke verkiezing als een bal in de flipperkast van de ene naar de andere partij waardoor regeren is gereducerd tot
het op drift geraakte schip dat stuurloos ronddobbert op de golven van de waan van de dag.
De rechtspraak , die een juris prodentie hanteert die prudent omzichtig en daardoor ondoorzichtig hun oordelen en veroordelingen op volstrekt verouderde wetten rechtvaardigen die tot geforceerde gekluwde verworden juridische haarkloverijen tussen het openbaar ministerie, de politie en de rechtbank leiden, in een cryptisch jargon , waarmee slimme advocaten een goed belegde boterham genieten , de rechters onschenbaar zijn met hun oordelen en veroordelingen en de burgers met de broodkruimels het bos worden ingestuurd.
Zo dat was het dan weer,
In september de volgende previews
De dogmatiek
Het bedrog van onze zintuigen
Het beloofde Godsgeschenk daarop in een volgend stadium
Een heel prettige vakantie toegewenst
Tot ziens en horens.
Ik hoor graag je oplossing van deze duivelse dilemma's
Ik kwam een redevoering tegen, gehouden door de Nederlandse filosoof Prof.Dr. G.J.P. J Bolland , hoogleraar aan de Universiteit te Leiden.,gehouden in het jaar 1915.,dus nu precies 100 jaar geleden. Leuk is dat alleen de taal in zo"n korte tijd veranderd is maar de inhoud niet. Ik laat u daarvan enkele passages uit deze redevoering zien :
De titel luidt: NATUURKUNDE EN NATUURBEGRIP
",Een geschiedkundig overzicht," zoo lees ik bij den Duitschen natuurkundige prof.dr. E.Lechner op blz. 6 in een geschrift van 1912 over " Natuurkundige Wereldbeelden", "van al hetgeen te zijner tijd als van zelf sprekend heeft gegolden en thans door ons terecht wordt afgewezen,, zoude boekdelen vallen. Want het ware wel ,jammer, ,maar natuurlijkerwijze , de geschiedenis van elke wetenschap.Want ook de wetenschap,zegt hij, deze reuzenbalans van het bestaande, is waarheid en verdichtsel ( zie blz. 4 ) Hoe verder de weteschap naar de diepste en eerste bronnen harer kundigheden terug gaat , des te onzekerder wordt alles" (blz. 67 ) "Niets kenmerkt meer onze onwetendheid dan de voortdurende wisseling in de opvatting juist van de fundamenteelste begrippen"( blz. 87 ) "Een onzer eerste natuurkundige , de FranschmanH.Poincare,zegt : men wordt letterlijk angstig van al de hypotheses ... de nieuwste mechanica ,rust nog op zeer wankelbaren grondslag "Van het juiste inzicht omtrent elkanders theorieen zijn tegenwoordig allereerst de
natuurkundigen zelf niet zeker; zoo zegt van de jongste betrekkelijkhiedstheorie de Gottinger natuurkundige Wiechert : : Het kan wel zijn , dat ik met mijne formulering van dit beginsel van A. Eijnstein en diens volgelingen niet juist heb weergegeven : de meeste lezers vatten de zaak zo op "(blz. blz 7) Hij had ook kunnen zeggen , dat de natuurkundige verklaring zoo als beeld is begrepen,als konde dit de zin onthullen van de Natuur.
Einde van mijn citaten, de lezing gaat nog met 38 blz voort.
Het is boeiend uit deze rede te lezen hoe nu de klap te verwerken die de wetenschap te verduren kreeg. Prof. Bolland tracht op een pijnlijke plek de vinger te leggen , die zich langzaam maar zeker langs een paradigmatische schuiving voltrok. Er was al een begin van een veenbrand in de 16de eeuw ontstaan onder invloed van Nicolaas Copernicus ,Tycho Brahe Johannnas Keppler, Galileo Galilei en Isaac Newton. Hun voorkeur voor empirische waarnemingen boven religieuze door brak in een tijd loop van enkele eeuwen het eerdere op autoriteit berustende Aristotliaanse wereldbeeld. Men spreekt sedertdien van het Newtoniaanse wereldbeeld.
NEWTON
Ik kan binnen het kader van dit essay niet uitvoerig in gaan op deze geniale natuurkundige. Voor mij is en was hij in zijn tijd een eerste Einstein, ware het niet ,dat hij over de huidige vruchten van de moderne technische wetenschappen had beschikt.
Het geniale werk ,dat hij in 1675 schreef de (Principia Mathematica, ) , behandelt op een matematische ,logische wijze zijn concepten, die 2 eeuwen hebben gewerkt. Newton was een grote geniale Natuurkundige , die deze wetten in 1687 in zijn hoofdwerk : "De Principia Mathematica" heeft gepublceerd.In dit geniale werk heeft hij op een bewonderingswaardige wijze al zijn geniale concepties op een mathematische en logische wijze geformuleerd. Uiteraard zou het te ver voeren om hier binnen het kader van dit essay op de verschillende wetenschappelijke disciplines in te gaan. Voor mij is het altijd een onbegrijpelijk fenomeen dat de comcepten van zo'n geniaal brein in een tijdsverloop van 2000 jaar gewerkt hebben. Maar hopelijk herinnert u zich nog dat ik in het verleden de paradigma- theorie heb behandeld Van Thomas Kuhn ( 1922 ) . In 1962 brengt hij het idee naar voren dat de wetenschappen niet geleidelijk evolueren maar door paradigma wisselingen sprongsgewijze veranderen. Er ontstaat dan een revolutie dat bepaalde problemen niet meer binnen het bestaande werk - en denkkader werken. Dat heeft dan tot gevolg dat hierbij een grote ontreddering plaats vindt, zo'n verschuiving wordt dan doorgaans afgedwongen omdat zich in de werkelijkheid verschijnselen voordoen, die niet langer uit het oude paradigma kunnen worden verklaard .Er ontstaat dan een revolutie binnen de wetenschap. Dat heeft nogal wat te weeggebracht , want aan het eind van de 19de eeuw dachten de wetenschappers ,dat de natuur geen geheimen meer had . De natuur had in een tijdsbestek van circa 2000 jaar voor hen een vaste plek gevonden . ( Newtoniaanse Wereldbeeld ). Door o.a. de gravitatie- wet van Newton werden wij door de zwaartekracht keurig en netjes op onze aardbol gezet. Maar, ja u kunt zich voorstellen, dat na zo'n wordingsgang van 2 eeuwen er iemand in een tijdsbestek van 20 jaar ongelooflijke ideeen had ontwikkeld , die in 1904 werden gepubliceerd en dit jaar tot een Annus Mirabilis maakte.U raadt het al:
ALBERT EINSTEiN
Met zijn speciale relativiteitstheorie (1905 ) en de algemene relativiteits theorie(1915 ), dus precies het jaar waarin Prof. Bolland zijn rede uitsprak, gooide hij een harde knuppel in het wetenschappelijk hoenderhok. De hoenders vlogen alle kanten op. Geen vaste plaats en tijd , maar een gekromde vervormde ruimte tijd. In het Annus Mirabilis schreef hij in 3 kwart jaar 4 artikelen,waar hij in het laatste artikel tot de wereldschokkende eindconclusie kwam , gestold in de wereldberoemde prachtige formule e = mc kwadraat. De massa van een object hangt af van zijn impuls (snelheid ) en niet van de zwaartekracht. DIE BESTAAT NIET!!!! De wetenschappelijke tijdgenoten zetten al hun denkkracht in om dit opzienbarende resultaat te deconstrueren . Dat bracht hemzelf ook aan het twijfelen en probeerde hij met een geforceerd gedachte experiment wat rust in het hoender hok te brengen , de zogenoemde Kosmologische Konstante, waarvan hij later zei, dat dit de grootste blunder was van zijn leven!!!!!
In het Newtoniaanse tijdperk wist men bijna alles hoe de zwaartekracht zich gedraagt, maar waar hij vandaan kwam wist men niet.Einstein was al sinds zijn vroege jeugd geplaagd door de vraag waar komt licht vandaan en wat is de snelheid ervan De theorie van de oerknal ( ook wel de Big-Bang genoemd) was voor hem geen optie.Wel had hij na enige tijd de snelheid van het licht op de laatste seconde berekend, dat deze 300.000 km per seconde droeg, en dat die snelheid constantmoest zijn., sneller kon niet. Nu gaan we even grof door de formule E = Mc kwadraat heen. E=energie (snelheid ) = Massa( gewicht)x c kwadraat . = 100.000 km per sekonde in het kwadraat)Omdat de aarde een planet is met een zeer grote massa ( gewicht) vertelt ons het = tekentje in de formule dat het gewicht vande de aarde gigantisch onvoorstelbaar groot is. Nu even concreet terug naar de aarde. Bij het opstijgen in het vliegtuig moeten de riemen vast . U wordt dan stevig in de rugleuning terug gedrukt. Daarom verplichte gordels om als u met de auto gaat rijden. Hopelijk begrijpt u wel ,dat ik hier de zaak eenvoudig heb voorgesteld, want er spelen hierbij nog andere wetten een rol.
Wat Augustinus (354 -430 ) op de vraag" Wat is nu eigenlijk tijd", antwoordde: "Zolang je het me maar niet vraagt,dan wet ik het wel , maar vraag je me het antwoord, dan weet ik het niet meer" Hij voegde daar nog wel aan toe, dat wanneer we deze vraag aan God zouden stellen, wat Hij aan het doen was voordat hij de tijd schiep, het spottende antwoord zou hebben gegeven: "Het scheppen van de hel voor mensen, die vragen stellen, die ver boven hun pet gaan!!!"
Voor deruimte , waar we het in een vevolg essay gaan hebben , zou ook het antwoord kunnen geldenvan G.Reeve , toen hem gevraagd werd of God bestond: " Die vraag is te mooi om die met een antwoord te bederven.!!!!"
Voor mij zijn de Bijbelse uitgesproken gezegden onzeglbaarheden en de daarbij ontstane duivelse dilemma's een poetisch Godsgeschenk
Let wel: de hierboven gestelde uitspraak is mijn overtuiging en geen geloof. Een overtuiging moet altijd met redenen worden omkleed. Een geloof daarentegen ,zoals ik in mijn vorige essay heb betoogd , is gebaseerd op vermeende vaste rotsen (dogma's) en de daarop vastgegroeide korstmossen. Dat zijn op zich mooie in de natuur gegroeide sporenplantjes , maar in en door ons cultureel bepaalde gedachtengoed (filosofie , theologie en ethiek) sporen ze niet. Ze ontsporen altijd cultureelhistorisch met alle gevolgen vandien Ik geef hiervan 2voorbeelden :
1) Harry Kuitert contra Herman Philipse : Weer het zoveelste academisch verbale en geschreven gestoei tussen Kuitert, die meent dat godsdiensten open liggen voor een wetenschappelijk onderzoek omdat religie (geloof) een "antropologische noodzaak" is , ofwel, zoals hij zegt , "dat wij allen aan een ongeneeslijke ziekte lijden en dat is geloof."
Herman Philipse, de rationele killer en debater , die met zijn omstreden "Atheistisch Manifest" (1992) terecht meent dat het bestaan van God niet wetenschappelijk kan worden bewezen en getoetst. We zeggen en beweren van alles over god , maar al dat belletristisch gedoe zegt niets,we lallen maar wat in woorden het is een grote gevaarlijke spraakverwarring , een glossolalie. Woorden op dit vlak zijn niets anders dan tongentaal, en verklinken tot accoustische luchtstoten (toevoeging van Maup ).
Trouwens er is geen groter gelovige dan een atheist Hij gelooft robuust in zijn eigen ongefoof.
De Bijbel itself , het mooiste poetische boek vol raadsels en contradictsies
Een van de vele voorbeelden pik ik er uit: een uit het OT en een uit het NT:
Psalm 45 vers 2 uit het OT
Gord ,gord o Held uw zwaard aan uwe zijde ,
Uw blinkend zwaard ,zo scherp gewet ten strijde
Vertoon uw glans , vertoon uw majesteit
Rijd zegenrijk in uwe heerlijkheid
Op 't zuiv're woord der waarheid , rijd voorspoedig
En heers alom rechtvaardig en zachtmoedig
Uw rechterhand zal 't God'lijk rijk behoen.
En in den krijg geduchte daden doen.
Matteus 22 vers 36-40 uit het NT
"Heb Uw naaste lief " was gedeeltelijk het antwoord van Jezus toen de farizeeen Hem vroegen wat het hoogste gebod was in de Wet.
Dit wordt een ingewikkeld probleem dat in deze 4 woorden besloten ligt, want de tekst gaat tot grote verrassing van de schijnheilige farizeeers een geheeel andere kant uit . Ik ga hier niet in details op in , maar wijs er alleen maar op dat zowel de psalm inhoudelijk diametraal staat tegenover deze 4 woorden- tekst uit het OT. Het wordt nog ingewikkelder wanneer Paulus in Romeinen 13.8 - 10 zich met zijn contra interpretatie van de psalm ten tonele verschijnt. Hiermee is men van uit de theologie , filosofie en de ethiek weer belletristisch- hermeneutisch( hermeneutiek = uitlegkunde) aan de slag gegaan, en wel op een ongebreidelde manier , maar gelukkig als resultaat: onoplosbare dilemma's, want dilemma's en paradoxen bieden altijd weer de hoop om een stapje verder te komen.
Ik noem dat ook wel tegendraads kwaad-aardig denken, tegen je eigen denken opdenken.
Maar nu eerst het mooie probleem van de :
De gevuilde leegte
U hebt Uw auto uiteraard op een lege plek in de parkeergarage gezet of elders. Nadat U na enige tijd terugkomt, ziet u tot uw schrik, dat de auto daar niet meer staat u gelooft eerst uw ogen niet. Die plek is niet meer dezelfde plek waar u de auto voorheen heeft geparkeerd. De auto is in zekere zin nog zichtbaarder nu hij er niet meer staat. De lege plek is gevuld door zijn afwezigheid.
Voorbeeld 2
Mijn kat is verongelukt .De lege plek ,waar ik eertijds zijn mand heb neergezet maakt nu hij er niet meer is schrijnend gevuld.
Nog erger : uw echtgenoot/partner die overleden is maakt uw lege huis nu nog gevulder van pijn en verdriet.De foto's met herinneringen bieden dan een schrale troost ... maar doen 's avonds bij terugkeer de leegte van het huis nog schreinender vullen
Dit zijn slechts twee voorbeelden uit een groot aantal belevingen die u zelf ongetwijfeld in uw leven hebt ervaren.
So far, so good. De volgende keer komt de ruimte erbij. Want een plek heeft ruimte nodig , geen ruimte dan ook geen plek. Een plek is pas vol-ledig als er ook ruimte is.
We kijken daarom eerst in deze essay wat breder naar het begrip ONEINDIG.
Hier eerst enkele smaakmakers:
Wij denken met de schoolslag te zwemmen maar zijn in FEITE spartelende watertrappers in de oceaan van ONEINDIGHEID.
Tussen denken en zeggen ligt een diep ravijn dat niet met onze taal te overbruggen is.
Niets is niet-iets: Dus met Niets zeg je altijd IETS wat niet is: Dus Niets. Zwijgen is dus goud ,dat niet te verzilveren is.
Mystiek en Ethiek zijn zo rekbaar als elastiek . Als de rek eruit is kun je maar beter zwijgen , omdat je dan niet meer weet wat je zegt. Doen alsof je dat wel weet , dan ben je ziek
Even voor de duidelijkheid een tussendoortje
Kijken met je zintuigen noemen we perceptie
Denken in gedachte noemen we conceptie
Materiele of stoffelijke objecten kunnen wij met onze ogen, oren, neus en handen zien, horen , ruiken of ze groot/klein, hard / zacht , lekker/vies zwaar/licht zijn. Daar valt altijd over te discussieren, want over smaak valt niet te twisten
Conclusie : over verschil van mening valt te praten.
Bij onmateriele /onstoffelijke concepten (dus denkconstructies!) komen we in de problemen. We kunnen die niet met onze ogen oren neus zien, horen ruiken en aanraken. We kunnen ze wel enigszins met onze taal beschrijven en benoemen. Onze taal beschikt echter over 26 alfabetische tekens ( A --Z ). Die tekens zijn dus begrensd ,maar ons denken (conceptie ) in gedachten is grenzenloos . Woorden schieten daarbij te kort. Wij botsen daar met onze woorden tegen de grenzen van onze taal!
Wie op deze manier zich daarvan bewust( geworden) is beschikt in enige mate over zelfkennis. Precieze , exacte kennis hiervan te krijgen is voor een met kennis begiftigd wezen onmogelijk Wie denkt dat dit wel mogelijk is , dan is die kennis helaas vergiftigd en lijdt aan een vorm van hoogmoedswaan (Megalomanie )met een gevaarlijke uitloop tot fundamentalisme, waarbij de vrijloop van ons denken vastloopt in dogmatische blokkades.
Dogma's zijn geforceerde aannames die tot gemaskeerde conclusies leiden,die de ONEINDIGE onvolkomenheden van onze gemeenschappelijke en NATUURLIJKE leefwereld VOL-LEDIG niet meer in Frage stellen. Zij dwingen bewust of verdringen onbewust het gegeven dat de NATUUR sterker is dan de leer.
De natuur is als een boek ,waaraan de eerste en laatste blz ontbreken. Onze kennis en daarmee onze CULTUUR nemen maar toe. Het boek wordt steeds dikker en dikker maar de eerst en laatste blz vinden we maar niet !! De legpuzzels worden steeds groter maar de stukjes van de rand en kant zijn niet meer te vinden. De kruiswoordraadsels zijn cryptogrammen geworden. De grenzen worden steeds verlegd en verder opgerekt. Onze kennis wordt steeds groter en rijker, maar ook duizelingwekkender.
Maar let op!!! :
HET IS DAAROM EEN GODSWONDER DAT ER GELUKKIG NOG ZOVEEL GOED GAAT EN GOEDS GEBEURT
Zoals we weten zijn er overduidelijk veel getallen De eindeloze ,onopgeloste filosofische problemen met de oneindigheid van getallen is een complex begrip , gedachte of idee, dat met ons brein werkelijk niet is te bevatten
Hieronder "even " een eenvoudig voorbeeld om dat hopelijk duidelijk te maken.
We beperken ons hiertoe tot de reeks natuurlijke getallen. Daar hebben we 2 soorten van:
Hier hebben we als resultaat 2 oneindigheden. Dat is dus een paradox, want oneindig is oneindig, basta uit!!!
Maar om dit dilemma nog wat helderder te krijgen gaan we een kijkje nemen in het
Hilbert's Hotel.
HET hotel is een gedachte experiment van de beroemde wiskundige en filosoof David Hilbert ( 1862 - 1943 )
Het hotel heeft een oneindig aantal kamers . Het paradoxale fenomeen van het hotel is, dat zelfs als alle kamers bezet zijn , het een oneindig aantal nieuwe gasten kan opnemen. Het hotel kan ook nog een extra gast opnemen, maar dan moeten alle gasten precies een kamer opschuiven. Maar het hotel kan natuurlijk ook een oneindig aantal gasten opnemen , maar in dat geval moeten alle gasten in het hotel hun kamernummer vermenigvuldigen met 2 en verhuizen naarde kamer met het nummer dat de vermenigvuldiging oplevert. Aangezien een vermenigvuldiging met 2 altijd een even getal oplevert is er nu weer een oneindig aantal lege kamers nl.: alle kamers met een oneven getal. De nieuwe gasten kunnen dus deze kamers betrekken.
Maar wat als er dan bij het volle hotel oneindig veel bussen aankomen? Geen probleem. De aanwezige gasten gaan als tevoren naar de kamers met de even nummers, want die zijn nu weer vrijgekomen. Vervolgens gaan de gasten uit bus een naar de kamers met de nummers 3 , 9,27, enz. (dus telkens met de machten van 3) Uit bus 2 betrekken de gasten de kamers met als nummers de machten van 5 , dus de kamers 5, 25, 125 etc, etc, enz. . Steeds nemen we zo voor een volgende bus de machten van een volgend priemgetal , dus ,7 11, 13, , 17,19 etc,enz. We weten dan zeker ,dat alle kamers vrij zijn, sterker nog, er blijven weer oneindig veel lege kamers over, er komt geen einde aan.
Moraal van dit verhaal :
Er zijn dus oneindig veei oneindigheden over !!!
Ga nu maar rustig slapen, voor je geplande reis kun je nu altijd onderweg overal terecht !!!!!
Welterusten.
p.s.: DE VOLGENDE KEER MOETEN WE HET IN DIT VERBAND NOG WEL HEBBEN OVER DE PRIEMGETALLEN.
Nog niet lang geleden waren de klokken, horloges,wand- en designklokken rond . De cijfers stonden keurig in een cirkel .Ze waren dus circulair geformeerd . Opvallend is dat nu de meeste klokken vierkant zijn. Het verschil tussen de analoge- klokken van weleer en de digitale klokken van nu, is ook dat de analoge klokken cijfers hadden( van 1 t/m 12 en niet meer) en de digitale klokken de tijd in getalreeksen aanduiden( let op: een cijfer is een deelverzameling van een getalreeksverzameling)** en de secondenwijzers bij de analoge uurwerken meestal vervangen zijn door de digitale secondensprong bij de digitale klokwerken, die in een fractie van een seconde nauwkeurig zijn. Achter-en vooruitlopen is er niet meer bij. Het zijn eigenlijk kleine computers waarmee u om uw pols loopt.
Het leuke is nu dat de cirkel filosofisch de essentie is van circulariteit en digitaal aan getallen is gekoppeld die wezenlijk lineair zijn. De computers o.a zijn uitsluitend gebaseerd op de getallen nul en 1. Het getal nul heeft een lange staat van dienst met een ingewikkeld historisch verleden. . De Mayas kenden ook al het getal nul . Van de Maya's is bekend , dat ze een volledig ontwikkeld schrift hadden en een indukwekkende kunst en architechtuur , wiskunde en astronomie. .En dat alles al circa 2000 jaar voor Chr. Het getal Nul speelt in de filosofie , de natuurwetenschappen , de Nederlanse taal ( bijv : de term "Nulbeleid") ook een belangrijke rol. Ook de zgn indistincte of nul- begrippen , zoals o.a. vrijheid, geluk, schoonheid waarheid geloof G(god) zijn uiterst moeilijke twist- en ruziewekkende proposities, daar kom ik in een later stadium nog uitvoerig op terug. Kortom NUl is een getal met veel potentie , dat zich divers laat actualiseren.
**bij een horloge gaat dat ook tot 24, maar bij tellingen van de opbrengst van zoals bijv. van lopende goede doelen acties en loterijen staat dat lineair per Euro precies aangegeven, om maar niet te spreken van de atoomklokken in a split of a second .
De kwadratuur van de cirkel
Hierbij is het de vraag of het mogelijk is om, met behulp van alleen passeren lineaal in een EINDIG aantal stappen een vierkant te construeren met exact dezelfde oppervlakte als een gegeven cirkel . Dit vraagstuk dateert uit de tijd van de uitvinding van de meet- kunde, een van de oudste wetenschappen ( de 3de eeuw voor Chr.). Euclides van Alexandrie voorzag toen de praktische kennis over lengtes, oppervlaktes en volumes van een aantal onwrikbare concepten , die we axioma's noemen, waaruit later de gehele meetkunde zich heeft ontwikkeld. Die axioma's werden gebruikt voor de wiskundige definitie van punten, rechte lijnen , krommen en vlakken. Deze Euclidische meetkunde , was bijn 2000 jaar de norm,waaraan al het overige werk werd afgemeten totdat............. en ja dat wordt een spannend verhaal, waarin ik in een later tijdstip op terug zal komen.
Pas in de 16de eeuw , toen het eerst schip om de aarde zeilde , kon BEWEZEN worden dat de aarde rond was. De cirkel kun je je ook voorstellen als eenbolvormig object , maar daar merken we niets van , want als je om je heen kijkt is ze zo plat als een dubbeltje . De grote angst was dan ook dat je er van af kon vallen .
Deel 2
HET KLOKKENSPEL
Het leuke is nu dat de cirkel filosofisch de essentie is van circulariteit en digitaal aan getallen is gekoppeld die wezenlijk lineair zijn. De computers o.a zijn uitsluitend gebaseerd op de getallen nul en 1. Het getal nul heeft een lange staat van dienst met een ingewikkeld historisch verleden. De Mayas kenden ook al het getal nul . Van de Maya's is bekend ,dat ze een volledig ontwikkeld schrift hadden en een indukwekkende kunst en architechtuur , wiskunde en astronomie .En dat alles al circa 2000 jaar voor Chr. Het getal Nul speelt in de filosofie , de natuurwetenschappen , de Nederlanse taal ( bijv : de term "Nulbeleid") ook een belangrijke rol.Ook de zgn indistincte of nul- begrippen , zoals o.a. vrijheid, geluk, schoonheid waarheid geloof G(god) zijn uiterst moeilijke twist- en ruziewekkende proposities, daar kom ik in een later stadium nog uitvoerig op terug. Kortom NUl is een getal met veel potentie , dat zich divers laat actualiseren.
**bij een horloge gaat dat ook tot 24, maar bij tellingen van de opbrengst van zoals bijv. van lopende goede doelen acties en loterijen staat dat lineair per Euro precies aangegeven, om maar niet te spreken van de duizlingwekkende astronomische metingen in het universum met lineaire atoomklokken in a split of a second .
De kwadratuur van de cirkel
Hierbij is het de vraag of het mogelijk is om, met behulp van alleen passer en lineaal in een EINDIG aantal stappen een vierkant te construeren met exact dezelfde oppervlakte als een gegeven cirkel . Dit vraagstuk dateert uit de tijd van de uitvinding van de meet- kunde, een van de oudste wetenschappen ( de 3de eeuw voor Chr.). Alexandrie Euclides voorzag toen de praktische kennis over lengtes, oppervlaktes en volumes van een aantal onwrikbare concepten , die we axioma's noemen, waaruit later de gehele meetkunde zich heeft ontwikkeld. Die axioma's werden gebruikt voor de wiskundige definitie van punten, rechte lijnen , krommen en vlakken. Deze meetkunde , was bijn 2000 jaar de norm,waaraan al het overige werk werd afgemeten totdat............. en ja dat wordt een spannend verhaal, waarin ik in een later tijdstip op terug zal komen.
Pas in de 16de eeuw , toen het eerst schip om de aarde zeilde , kon BEWEZEN worden dat de aarde rond was. De cirkel kun je je ook voorstellen als een bolvormig object, maar daar merken we niets van , want als je om je heen kijkt is ze zo plat als een dubbeltje . De grote angst was dan ook dat je er van af kon vallen . Maar de grote slimmerik uit de oudheid , Pythagoras, ( 570 jaar voor Chr.) was zo'n ongekende slimmerik. .Hij beredeneerde dat de aarde en andere planeten bollen moesten zijn, omdat de bol de meest harmonische vorm van de cirkel was . Helaas had pythagoras daar geen argumenten en bewijzen voor maar was het louter een idee en visie gebaseerd op een gevoel en daar kom je niet ver mee in de natuurkundige en wiskundige wetenschap. Maar toch is het wonderbaarlijk dat hij beweerde, dat als je hoog boven de wolken kon vliegen de aarde er eruit zou zien als als een bal. Aristoteles ( 384 voor Chr. - 322 voor Chr. had er echter wel goede argumenten voor. . Een daarvan was als een schip aan de horizon staat is het onderste deel ervan onzichtbaar door de ronding van de aarde en verdween daarna geleidelijk achter de horizon en niet plotseling als in een val . Erathosthenus (276 voor Chr. -194 voor Chr.) was ook een geniaal denker en wetenschapper. Hij verbaasde de moderne schrijvers en astronomen dat hij had berekend dat de aard een omtrek van 250.000 stadia moest hebben . De waarde van een stadium varieerde van 157 t0t 211 meter en dat was akelig precies met de huidige meting van 40.000 km. Ja, en zo zouden we wel een poosje door kunnen gaan, maar dat doen we wel een andere keer. Nu dan maar naar het getal nul
Het getal nul
Het getal nul heeft een zeer lange geschiedkundige staat van dienst en heeft de verschillende wetenschappers uit diverse diciplines veel hoofdbrekens gekost. Via de Arabische invloeden kwam het cijfer nul ook terecht in de wiskunde Ons woord cijfer is afkomstig van het Arabische sift , dat NUL betekent.
In Europa werd de nul pas geintroduceerd door Leonardo van Pisa , onder wiskundigen bekend als Fibonacci.
Bij het grote publiek werd de nul pas bekend met de de uitvinding van de boekdrukkunst.. De kooplieden widen graag kennis maken met de magische wereld van de tien Arabische tekentjes , die alle berekeningen veel sneller en gemakkelijker maakten en dat was kassa. De essentie van nul is ,dat het er is , voordat er iets anders is . Nog voordat je bedacht hebt , dat je wilt gaan tellen staat je teller al op nul. NUL is er dus altijd en het heeft veel moeite gekost het te ontdekken. Zo ook kun je niet delen door nul.De uitkomst is niet gelijk aan nul en niet gelijk aan oneindig of wat dan ook. Bijv.: 15 koeien moeten gedeeld worden onder 5 boeren. Nu ishet duidelijk dat iedere boer 15 gedeeld door 3 koeien krijgt. Als we dit verhaaltje toepassen op de deling door nul dan krijg je : Er is niemand , hoeveel krijg dan niemand ?? 15 gedeeld door nul bestaat niet , als er niemand is kan het ook niet gedeeld worden: ergo: je kunt dus niet delen door nul.
De volgende keer over het getal een, want dat is er ook eentje!
Je weet echt nooit hoe laat het is. Click op onderstaande link. Het kan even duren , voordat hij opent, maar dat wordt je wel duidelijk als je het programma begrepen hebt. Duur: plus minus 25 minuten. Als het lukt zien we nooit werkelijk onze werkelijkheid. De tijd , die wij op onze klokken zien bestaat niet, maar is d.mv. atoomklokken wel te meten. Heel interessant om onder de kerstboom nog eens te overpeinzen. Het is een echte braintwister.
Dr. Crommelin en Prof Eddington beschreven op het symposium van 6 november 1919 in het hoofdkwartier van de oude Londense Royal Society de resultaten van hun recentste onderzoek in de observatoria aan de de zuidkust van Brazilie en West-Afrika .Hier in de Royal Society werden de foto's besproken die ze daar in Brazilie en Afrika gemaakt hadden , omdat hier een totale zonsverduistering plaats vond, zodat zij de omringende sterren volledig konden zien en niet verblind werden door het felle zonlicht en daardoor de juistheid van Einsteins theorieen kon worden bewezen. Einstein was helemaal in z'n nopjes. Had hij al niet in 1915 voorspeld wat zijn foto's nu bewezen, dat lichchtstralen van veraf gelegen sterren werden omgebogen als ze de zon passeerden? Hij had zelfs al bepaald hoeveel het licht werd omgebogen en hoever de sterren leken te verschuiven. Hij deed dat door het zgn Doppler effect. U hebt dat zelf beslist al eens gehoord bij een passerende rijdende trein, auto etc. Het effect is genoemd naar de Oostenrijkse natuurkundige Crhristian Doppler , die in 1842 dit verschijnsel voor zowel licht- als geluidsgolven beschreef.
Bij geluid hoort u als het voortuig u passeert een hoge toon maar als het voortuig voorbij is hoort u al heel snel dat de toon al heel laag is en daarna is alles voorbij. Nu datzelfde effect kunt u niet horen maar wel zien in het lichtspectrum, maar niet met het blote oog maar door grote astronomische telescopen.
Het licht , als dat door een kristal of door de atmosfeer wordt gebroken kunt u nl. het zgnlichtlspectrum zien . In de natuur is dat de regenboog die ( rood, oranje geel,groen blauw indigo en violet) laat zien . Maar de zgn. roodverschuiving in het licht spectrum kan alleen d.m.v. o.a. astronomische telescopen worden gezien om de snelheid ,waarmee de sterrenstelsels zich van ons afbewegen in het heelal. Dat kunt u niet zien bij dat kristal en de regenboog. Aan de hand van de rood verschuiving bewees hij dat het heelal uit dijt : het zgn uitdijend heelal. Hiermee bracht Einstein met zijn relativiteits theorie de gevestigde denkbeelden aan het wankelen. Tijd en ruimte waren relatief met elkaar verbonden ( de zgn tijdruimte ) en bestonden niet opzichzelf (absoluut) zoals bij Newton. En dan te bedenken dat die wetten van Newton ,al honderden jaren als juist werden beschouwd en nog werkten ook.!!!
U begrijpt dat dit alles als een bom inviel bij de diccussie in de Royal Society. Deze duurde nog uren lang en de gemoederen liepen hoog op. Einsteins theorieen waren zeer moeilijk te begrijpen mede doordat hij een zeer speciale en ingewikkelde wiskunde hanteerde en heel wat vooraanstaande geleerden weigerden ze te aanvaarden, zelfs een zeer gerenomeerde geleerde , Sir Oliver Lodge, verliet woedend uit protest de zaal. Maar toch waren de meesten diep onder de indruk. De voorzitter noemde de relativiteitstheorie zelfs "een van de hoogtepunten van de menselijke geest"
Maar geleidelijk raakte Einsteins theorie in veel bredere kringen bekend Ze leidde tot verbazingwekkende ontdekkingen in de ruimte , zoals zwartegaten ,die wellicht de meest mysterieuze en absurde objecten in ons Heelal zijn. Albert Einstein geloofde zelf niet dat zwarte gaten daadwerkelijk voorkomen in de natuur, hij dacht dat ze slechts hypothetische wiskundige objecten waren. Tegenwoordig is echter zeker dat zwarte gaten bestaan. Het grootste zwarte gat dat we tot nu toe kennen is zelfs meer dan 18 miljard keer zo zwaar als de zon.
Men ging nu ook vragen stellen of het heelal een begin heeft en of buiten de grenzen van de ruimte er nog iets bestaat .
Einstein zei zelf eens "Soms vraag ik me af waarom ik precies de relativiteitetheorie heb ontwikkeld. De reden is ,denk ik, dat een normale volwassene ophoudt over problemen van ruimte en tijd na te denken. Dat zijn dingen waar je als kind vragen over stelt. Maar ik was al volwassen , toen ik me voor ruimte en tijd begon te interesseren . Natuurlijk kon ik me veel meer in het probleem verdiepen. dan een kind."!
Hoe zag de natuurkundige wereld er nu voor Einsteins relativiteitstheorie uit.? Daar gaan we de volgende keer een kijkje nemen met een ander groot genie ( Newton).
1. De bevestigingsneiging ( in het Engels Confirmation Bias genaamd ) , die inhoudt, dat we vooral op informatie letten
die bij onze ideeen past. De filosoof Francis Bacon ( 1561 - 1626 ) die zegt dat " we helemaal opnieuw moeten beginnen,
anders blijven we steeds in dezelfde cirkels draaien en kennen we geen vooruitgang. Voordat de mens tot kennis kan
komen , moet hij zich echter eerst ontdoen van vooroordelen en drogbeelden"
Dit zijn de zgn idolas, die ik al uitvoerig in een van mijn voorgaande essays heb behandeld, die wortelen in de de menselijke
soort (idola tribus), in de eigen opvatingen ( idola specus ) , in de menselijke taal ( de idola fori ) en in de filosofische sys-
temen.
De bevestigingsneiging ( overigens een vakterm uit de psychologie , die naadloos aansluit bij de idolas van Bacon, dus de filosofie ) bevestigt dat
het een bizonder hardnekkige dwaling van ons verstand is om meer onder de indruk te zijn van bevestigingen dan van ontkenningen. We zijn er al
lemaalgevoelig voor .
Voorbeeld : In een discussie over een netelig probleem ( bijv. in de politiek ) komt het regelmatig voor , dat in het heetst van de strijd
de onderzoek box langskomt, waarbij door de debaters selectief gegraaid wordt wat bij hun eigen opvatting en idee past.
De toehoorders krijgen dan het onbehaaglijke gevoel, wat die onderzoeken inhouden , op welke wijze ze tot stand zijn gek-
gekomen of de uitgangspunten van het onderzoek, waarop het onderzoek is gebaseerd , wel valide zijn, of erger nog
of ze uberhaupt wel bestaan en het dus blufpoker is.
Een andere verteking in ons denken is de zgn. hindsight bias. Deze houdt in , dat wij ons vermogen om gebeurtenissen te voorspellen
schromelijk overschatten. " Ik had altijd al gedacht ,dat het een keer fout zou gaan met de DSB-bank ". U kent het wel, achteraf zag
iedereen het aankomen. Ook met de kennis van nu ..........
Al met al kunnen we uit de 2 voorbeelden ( er zijn er nog veel meer, maar dat misschien voor later ) concluderen, dat de menselijke geest ,hoe vernuftig ook, bepaald niet uitblinkt in onfeilbaar logisch redeneren en dat dit leidt tot nog grotere uitglijers in ons denken.
Voor de liefhebbers:
Het prachtige boek van Andre Aleman (1975 ) , hoogleraar neuropsychiatrie aan het Universitair Centrum Groningen. In 2006 ontving hij de prestigieuze European Young Investigator Award van de Europian Science Foundation voor zijn onderzoek naar zelfinzicht en psychose. Andre Aleman is lid van De jonge Akademie van de KNAW.
De volgende keer eens kijken en zien hoe we verder kunnen komen in de naar mijn gevoel en milde overtuiging dat alle filosofen in onze westeuropese cultuur zijn opgelopen tegen de grenzen van hun denken. Ik heb er tenminste wat butsen en builen aan overghouden.
Echte kennis is weten hoever je eigen onwetendheid reikt!! ( confucius )
Met universalienstrijd wordt de EEWIGE strijd met betrekking tot de status van algemene
begrippen ( universalia ) bedoeld. Het is een talig probleem, dat feitelijk onoplosbaar is gebleken. Wij spreken ,zoals Nietzsche al constateerde , (een van de grootste filologen in de filosofie) in een optocht van metaforen**. Wij kunnen niet anders spreken dan in generalisaties (algemeniserende woorden). Ons talige brein (het spraak vermogen in de precortex van ons brein) is begrensd . U,ik, en wij allemaal, dus de mensheid zit geklemd in een een spraakmakende tang.
Bij het spreken en ook bij het schrijven van alledag zijn we ons daarvan niet bewust.
Pas bij serieuze diepgravende betogen discussies,politieke sociaaleconomische ,wetenschappelijle,
psychologische, filosofische ,beeldende , musische kunst, ethiek en ga zo maar door ontstaan er conflicten. Als u een gezellige avond wilt hebben en houden kunt u het best maar over koetjes en kafjes hebben, geflankeerd met veel humor , geflambeerd met wijn en smakelijke snacks. Wanneer er dan toch de drie K's van Kerk, Kunst en Kapitaal aan de orde komen is het lastig om het schip op de roerige baren van de woelige woordenvloed op koers te houden. Ik kom daar later nog uitgebreider op terug.
Maar nu eerst terug naar de status van de aan het begin gestelde vraag van de Universalia?.
Zijn dat slechts namen, die wij aan de dingen om ons heen geven, of bestaan ze onafhankelijk van ons denken?? Zijn het reeel bestaande dingen?? Ik kijk bijv naar de stoel tegenover mij:
ja, hoor , die bestaat echt, ik zit er elke avond heerlijk op. Maar nu vraagt u , hoe ziet 'tie er uit.
Ik ga hem dan beschrijven, klein groot, mooi bekleed ,2 armleuningen 4 poten etc etc .Die beschrijvende woorden , (percepties ) daar kunt u zich een voorstelling van maken dus dat levert geen probleem op. Ik maak er nu een foto van en neem die mee naar een volksstam die diep in het oerwoud woont een stam ,die nog nooit een stoel heeft gezien. Die begrijpt totaal niet wat het is. Ik weet ook totaal niet wat hij ervan denkt , hij kan het niet plaatsen omdat hij niet in zijn NATUURLIJKE leefwereld van alledag nooit in de gelegenheid is geweest om die voorstelingen ( percepties ) van zo'n stoel als begrippen( concepten ) in zijn brein op te slaan. Omgekeerd toont hij mij voorwerpen waarvan ik mij geen voorsteling(perceptie) kan maken. Ik heb er geen notie van en kan er hooguit via het model van gissen en missen er misschien achter komen.
De wortels van dit filosofische conflict zijn terug te voeren op verschil van opvattingen tussen PLATO ( circa 427 en 347 v. Chr. ) en ARISTOTELES (384 - 322 v.Chr ).
Plato leerde bijv. dat die stoel een niet geheel volmaakte afspiegeling van die werkelijke , ideale stoel is . Zeer sterk samengevat leerde Plato ,dat de werkelijkheid slechts een afschein van de werkelijk bestaande ideeen is. Deze zouden dan bestaan "in de hemelen" Elke stoel is dan , om het zo maar eens te zeggen , een niet volmaakte afspiegeling van de werkelijke ideale stoel. Plato is dus een idealistische denker en het kenmerk van idealistische , ja utopische denkers is , dat daarvan ons de geschiedenis heeft geleerd , dat daar nooit iets van terecht gekomen is.
Aristoteles ,daarentegen, leerde dat het individuele een werkelijk bestaan heeft. Voor hem bestaan de afzonderlijke stoelen ,reeele stoelen echt en het algemene begrip (universale ) hebben wij in en met ons brein er rationeel van afgeleid .
En dan verschijnt Roscellinis van Compiegne , een Frans filosoof en
theoloog (ca- 1050 - ca. 1124 ) op het reeds eeuwen durende strijdtoneel. Die stelde , dat universalien slechts gearticuleerde luchtstoten waren ( flatus vocis = letterlijk lucht scheten). Dat houdt in dat alleen individuele objekten bestaan en die universalia van Plato en Aristoteles zijn alleen maar lucht . Maar Roscillines positie is moeilijk te bepalen, want van zijn eigen werk is slechts EEN brief , aan Abelard overgebleven. Jammer: " filosofen, die menen dat er geen universalia zijn moeten volstrekt worden weggeduwd uit de discussie over spirituele zaken" , zo luidde ongeveer de algemene filosofische stemming . En zo ging toen Rocsellinus posthuum als de zondebok af, de geschiedenis in.
Feit is dat dit filosofische probleem tot op heden niet is opgelost.
** Het boven deze essay staande motief van confucius is een Metafoor. Het is een talige stijlform waardoor ons sprekende denken wordt bepaald, wij spreken in beelden. " De interne grens van elk denken is , dat de denker nooit kan zeggen wat hem het meest eigen is ómdat het zegbare woord zijn bestemmijng ontvangt uit het onzegbare. ( Nietzsche )
Hier volgen er nog een paar:
* De voetbal op het veld des levens krijg je nooit in het doel.
* Om je dromen waar te maken moet je eerst wakker worden
* Praten en bidden in het heelal is zinloos , want je hoort daar niks, het is echt gelul in de
ruimte en een gebed zonder end.
* met oordelen, veroordelen en beslissen moet je de tijd de ruimte geven.
Samenwerken bijv.: met een nieuwe collega of met iemand van een andere universiteit wordt niet altijd welwillend ontvangen en bekeken. Het creeeren van een gezamenlijke taal en begrippenkader, die gewenst en nodig zijn als middelen om over de eigen ontwikkelde en gevormde mentale grenzen van onze vertrouwde denkkaders heen te stappen, krijg je binnen de wetenschappelijke instituten zoals universiteiten, hoger, midden en lager onderwijs ; organisaties en bedrijven als groot, midden en kleinbedrijf, publieke organisaties en instellingen zoals zieken-en vepleeghuizen evenals bij de rechtspraak met de rechtsstatelijk historisch vastgeroeste jurisch prudentieele wetten. Zo ook bij de constitutionele democratisch gestuurde politieke rechtsstaten en de cultuurhistorisch gegroeide (geloofs)gemeenschappen zoals kerken ,verenigingen, clubs enzomeer krijgen innoverende ideeen en gedachtengoed moeilijk toegang.
De bestuurders , integrale managers, beleidsmakers en adviseurs hebben doorgaans op elkaar afgestemde rolpatronen, die in hoofdlijnen het proces en voortgang van het bestaan van het bedrijf, instituut en instelling bepalen. Overbodig te zeggen , dat zulke configuraties nu niet bepaald erg ontvankelijk zijn voor hetgeen buitengaats op het gebied van de huidige zeer grote en gigantisch snelle technische - en natuurwetenschappelijke ontwikkelingen, die het leven van iedereen bewust of onbewust behoorlijk beinvloeden. Dat roept dan nogal eens moeilijk te beheersen spanningen op, die revolutionaire gevoelens van binnen uit op de werkvloer ontwikkelen en zich daar in de verschillende lagen in kritisch gedrag manifesteren en dat helaas vaak aanleiding is tot weerbarstigheid en nurks gedrag . Dan zijn stakingen niet meer ver weg.
Thomas Kuhn (1922-1992 ) , een gerenomeerd wetenschapsfilosoof, heeft dit groepsgedrag grondig bestudeerd en kwam o.a. tot de conclusie, dat het gedurende enige tijd mogelijk is het vastgekaderde model het(PARADIGMA) via kleine aanpassingen te continueren, maar de "houdbaarheidsdatum" is zeer beperkt met als gevolg dat de opgestapelde aanpassingen het (PARADIGMA) steeds meer onder spanning zetten. Dan is het opgelapte model toe aan een zgn. PARADIGMAVESCHUIVING. Er gaat dan een "STRUGGLE OF PITFALLS" spelen, dat betekent , dat er een mentale rituele dans wordt uitgevoerd rondom op de achtergrond figurerende verborgen valkuilen, maar die daarbij steeds meer prominent naar voren komen. Een paradigmawisseling is dan niet langer meer te vermijden. Er moet allereerst langzaam een bestuursreform plaats vinden, die op een omvorming van een op democratische verschuiving van een TOP-DOWN - naar een BOTTOM-UP hierarchie gebaseerd is. Een ieder moet / mag mee kunnen denken en praten binnen de medezeggings - raden. Hoe loopt dat af??? De grootste valkuil van de democratie, die ook wel eens schrijnend DEMOONCRATIE wordt genoemd , en waarvan soms gezegd wordt dat het EEN grote leugen is, is desondanks de minst slechte van alle staatsvormen. Er is gewoonweg geen beter alternatief te bedenken. Maar het moet wel duidelijk gemaakt worden dat meedenken en meepraten over een aantal begrippen een complexe aangelegenheid is . Hierbij spelen vooral een hele reeks noties ,die niet te definieren en dus niet met noodzakelijk en voldoende argumenten te funderen zijn zoals:
VRIJHEID, GELIJKHEID, BROEDERSCHAP, GERECHTIGHEID,WAARHEID, VERTROUWEN, SOLIDARITEIT, OMZICHTIGHEID, BEZONNENHEID ,RELATIVITEIT, OBJECTIVITET, EMPATIE, HEBZUCHT, EMANCIPATIE, GELUK,LEVENSKUNST EN ZO MEER.
De hier bovengenoemde begrippen zijn een deel van een lange reeks indistincte ( = onbepaalde ) begrippen ,die al, zolang er diepe nadenkers hier op aarde ronddolen, de grootste valkuilen vormen , die met de beste wil en denkkracht niet te dichten zijn. Het blijven open wonden, die aan het leven verbonden zijn en te vaak voor veel pijn en gebakkelei en gekakel zorgen. Ik beperk me tot de filosoof Roscellino van Compiegne (ca. 1050 - ca. 1124) , die een aparte en interessante rol speelt in de mentale arena waar toen , maar ook nu nog, de steeds weer oplopende woordenstrijd tussen de bestrijders tegen en de strijders voor de controverse tussen het nominalisme en realisme, dominant aanwezig zijn.
De volgende keer zal ik u laten weten wat de inhoud van nominalisme en realisme is en dat de controverse tussen die 2 nooit en te nimmer op te lossen is. Kromme gedachten die deze begrippen probeerden recht te slaan zijn er al genoeg geweest maar in de "gekluwde realiteit " nooit verwezenlijkt. Het blijft plassen tegen de wind in en om het enigszins droog te houden blijft er niets anders over je om te draaien om zo je broek enigszins droog te houden en proberen vooruit te kijken door je achter achteruitkijkspiegel. En dat is gebleken een zeer moeilijke klus te zijn. Maar voor wat hoort wat en dat biedt de democratie ,zoals ik hierboven al heb gesteld, de minst slechte van alle staatsvormen. Maar ja , demos staat voor VOLK en cratie voor MACHT. Maar wat is het volk? Dat zijn in ons land 16 miljoen hoofden met daarin 16 miljoen opvattingen over wat er zou moeten gebeuren. Dat gaat bestuurlijk natuurlijk niet lukken. Daarom hebben we onze staat democratisch ingericht en voor volksvertegenwoordigers gekozen ,die in 3 lagen zijn geconstitutioneerd: Op landelijk niveau zijn dat de leden van de 1ste en 2de kamer, op gemeentelijkniveau de gemeente raad en in de provincie de provinciale staten.
Het 2de woord is CRATIE, MACHT. Om macht te verkrijgen heb je altijd een meerderheid nodig en die is bij ons wettelijk vastgesteld op "De meeste stemmen gelden" Omdat voor elkaar te krijgen moeten we veel overleggen en daarom gaan we zoveel mogelijk praten en kakelen om aan een limiet gesteld aantal gelijkgestemde stemmen te komen om een partij op te richten.Daar hebben we(er) inmiddels genoeg van. En ja hoor , we zitten dan weer in een op en top TOP- DOWN constructie. En zo is de rupsbaan weer goed opgang en suizen we met een duizelingwekkende en misselijkmakende rotgang omlaag vanaf landelijke- provinciale- en gemeentelijke politiek naar beneden en zijn we weer terug bij af.Met rupsbaan en draaimolen kom je niet ver, daar wordt je alleen maar draaierig en misselijk van.Misschien is het WIEL een optie om VOORUIT uit dit dilemma te komen.Maar dan moeten de spaken eerst wel naar EEn punt lopen wil je het wiel / probleem ROND krijgen.
Zo, dan : ik ga er nu eerst even een poosje tussen uit en genieten van de onvolprezen, ondefinieerbare vrijheid en momenten van geluk op deze plek van de aardbol te mogen leven. Ik meld me te zijner tijd weer om verder te filosofern en te analyseren op het punt waar we nu gekomen zijn. (Realisme, Nominalisme en Ethiek)
De bovenstaande 2 titelregels is een metafoor. Een metafoor vergelijkt altijd iets met iets anders waartussen een overeenkomst bestaat.
Voor Nietzsche ( 1844 - 1900 ),( o.a. een van de grote taalfilosofen ) , is alles waarover wij spreken in en met onze taal EEN grote optocht van metaforen. Wij zijn ons daarvan niet bewust en denken automatisch ,dat alles wat wij zeggen de werkelijkheid weergeeft , maar daarbij vergeten we ,dat onze taal de merkwaardige eigenschap bezit, dat het beeldspraak is. Wij verbeelden ons de werkelijkheid. Dit is een harde noot die filosofisch, maar ook praktisch lastig te kraken is.Dat gaan we nu even in dit essay niet doen , omdat we het risiko lopen een paar tanden te verliezen en niet tenvolle van het paasbrood kunnen genieten. Toch geef ik hiervan een wellicht smakelijk voorgerecht van voor zich zelfsprekende voorbeelden.
Gat: "Hij springt een gat in de lucht"
"Hij zit de hele dag op z'n gat"
"In het universum zitten veel zwarte gaten"
"Je moet hem goed in de gaten houden"
Ei: "Op eieren lopen"
"De eisprong"
"eieren voor je geld kiezen"
"dat klusje is een eitje"
Flap: "appelflap"
"even geld trekken uit de flappenkast"
"flapdrol"
Klok: "met klokkenluiders loopt het meestal niet goed af"
God: "Godverdomme wordt verzacht tot gadverdamme of
"gadverdikkie.
Cholera: Verzacht tot "klere", "krijg de klere"
Oppassen: Dat is een mooie klereNkast en:
Dat is een klerekast.
Kast: "Iemand op de kast jagen"
"In de kast(gevangenis) zitten is dus wat anders dan
op de kast zitten.
De taal is een bijna onuitputtelijke bron van metaforische mogelijkheden. De organen ( nieren, maag, lever en ook de ledematen (been, arm en niet te vergeten , de geslachtsdelen zijn gebruikte talige objecten voor het spreken in vaak niet al te fraaie metaforen. U kunt voor uzelf in uw eigen taal ongetwijfeld daarvan verschillende voorbeelden vinden.
Metaforen zijn opmerkelijk verbonden met en sterk bepaald door een taalculturele context. Bijv.: Witte Donderdag =
Gruendonnerstag; Karfreitag = Goede Vrijdag; Ostern = Pasen; In het Engels: Eastern = Pasen; Xmas Day = 1ste Kerstdag; Boxing Day = 2de Kerstdag;
Ook de taalsociale context is bepalend.
Bijv.: Probeer maar eens nederlandse mop in het Engels of in een andere taal bijv.: in het Russisch of Chinees te vertellen.
Het domein van de beeldende - musische kunst is iets heel aparts en moeilijk te duiden. De muziek neemt daarin wel een heel bijzondere plaats in.
Bijv.: Een toontje lager zingen
Een harde noot spelen
Schreeuwende kleuren
seriele muziek
Ik kom daar in een van de volgende essays nog filosofisch uitvoerig op terug. Dat ga ik vanwege het Paasfeest nu niet doen, want:
Als fervent liefhebber , grote bewonderaar van de weergaloze magische, unieke, hemelse muziek van J.S. Bach ga ik met de door L. von Beethoven eens gesproken metafoor Pasen tegemoet:
"Nicht Bach, sondern Meer sollte er heissen !!" , hetgeen vrij vertaald: "Bach ist kein Bach , sondern ein Meer !!" ( Bach=beek is geen Bach= beek, sondern = maar ein Meer = een zee!!!!).
De muziek van Bach is celestiaal en verrijst daardoor tot onuitspreekbare hemelse hoogte en dan gaan alle hemelpoorten open en fluistert God: "Stttttttil, luister maar, want daar speelt Bach"
Met deze metafoor wens ik u allen een bijzonder onzegbaar mooi ge(Passie)ioneerd Paasfeest toe!!!
SETI staat voor: Search for Extraterrestrial Intelligence of wel
De zoektocht naar buitenaardse Intelligentie.
Het zoekt met gevoelige radio- telescopen naar signalen uit de ruimte ,die afkomstig zijn van buitenaardse beschavingen. Dat is tot nog toe niet gelukt.
Ook heeft men aan boord van ruimteschepen (Pioneer en Voyager) een Plaquette en grammofoonplaat met gegevens over de aarde en de mensheid meegstuurd.
Het is een zeer pretentieus avontuur vol speculatieve aspiraties gesteund door geniaal ontworpen technische instrumenten. Vooral is De Nasa, het Amerikaanse Ruimtevaart Centrum, met zeer opzienbarende en optimistische theorieen van uitermate geniale, deskundige wetenschappers uitgerust. ( o.a. Stephen Hawkins, Brian Cox, Martin Reeds e.a. ).
Het is buitengewoon indrukwekkend hoever men met de nieuwe moderne technieken,zoals de Kepler Ruimte Telescoop, De Infrarood Detector, ontworpen en gebouwd door astronoom Sherly Wright van de Universiteit in Toronto, erin geslaagd is ver in het heelal te komen.
Ook zijn er ondermeer nog andere technologieen , die een belangrijke rol gaan spelen bij de zoektocht naar buitenaards leven.
Het enige wat deze onderzoekers nog moeten doen is deze technische know-how ontwikkelen om berichten te sturen en te ontvangen en maar afwachten tot de dag waarop we uiteindelijk nog kunnen meemaken, dat we niet alleen zijn in het Universum.
Kortom "Aliens", laat eens wat van jullie horen en zien , wij kijken en luisteren al zolang, maar zien en horen tot op heden nog steeds niets!!
De prangende vraag duikt nu op:" Kunnen we in het heelal geluiden horen?" Het antwoord luidt eenvoudig : "Neen!", dat kan niet( nu nog niet ) met onze oren, de geluidsgolven hebben een te lage frequentie, die buiten het bereik van onze gehoororganen ligt. Er doen zich in het experimentele veld van de wetenschap allerei stoutmoedige en ,althans voor mij nu nog onacceptable speculatieve theorieen de ronde. Zo zou het met een microfoon wel "lukken", maar die zou dan een diameter van 10 lichtjaren moeten hebben. En zo zijn er nog meer diverse theorieen , maar voor mij zijn die nu allemaal nog van een verregaand wensdenken gehalte!!. ( Eerst horen en dan geloven).
Ik denk, dat u het zo langzamerhand gaat duizelen voor de ogen en oren, maar tegijkertijd dit ook een gevoel van grote bescheidenheid en gigantisch respect geeft, bij het lezen van al die astronomische grootheden en afstanden, die in dat onmetelijk grote heelal met voor ons nog vele onopgeloste raadselen gevuld is.
Tegelijkertijd vraagt u zich wellicht af hoe ons brein dat allemaal verwerkt. Welnu , dat brein is een weergaloze supercomputer en recorder , die zich onder ons schedeldak bevindt. Een microcosmos met meer dan 100 mijard zenuwcellen en zo'n 100.000 km aan verbindingen tussen die zenuwcellen. Dat brein , met een gewicht van anderhalf pond stelt ons in staat om TV. te kijken, auto te rijden, wetenschap te beoefenen, te lezen en te schrijven , te genieten en te verwonderen en te bewonderen, te spreken te communiceren met elkaar,talen te spreken en noemt u verder nog maar op.
Dat alles dragen wij als HOOFD-zaak met ons mee en zit HOOFD-zakelijk allemaal tussen onze oren . Interessant en belangrijk genoeg om in de volgende essays van onze wandelingen door ons brein nader te bezien, hoe dat in die 1 1/2 pnd gevoelloze geleiklomp mogelijk is !! Een groter wonder bestaat er niet in onze leefwereld hier in het ondermaanse en op deze aardkloot.
Maar ,let wel, met dat magisch wonderbaarlijke hoofd lopen wij pijnlijke builen op toen wij tegen de grenzen van de taal zijn gestoten. Het onzegbare kan nooit door en in diezelfde taal gezegd worden. Die builen zijn hier , filosofisch gesproken , slechts drogredenen, ofwel " metafysische opvattingen" ,daar kunnen we nog wel over praten, maar we zeggen er niets meer mee.
Astrofysica is specifiek het deel van de sterrenkunde,dat de verschijnselen en de gedragingen van de sterren en de sterrenstelsels in het heelal probeert te verklaren.
Ik ga eerst enkele afstanden , waarmee astronomen rekenen en meten op een rij zetten. Die zijn van een onvoorstelbare grootte en omvang.
Om iets te zien hebben we licht nodig. Het overgeleverde scheppingsverhaal van de Bijbel begint niet voor niets met de woorden:
" Er zij Licht", een filosofische uitspraak , waarover we het nu nog niet gaan hebben. Licht op zich is al moeilijk en complex genoeg.
De snelheid van licht is 300.000 km /sec. De omtrek van de aarde is 40.000 km . Dus met een tel is het licht al 8.5 keer om de aarde geflitst
In een jaar reist het licht dan 60 x 60x 24 x 365 = 31 miljoen x 300.000 km . Dat is 10 biljoen km.
Dat kunnen we ook schrijven als 10. 000.000.000.000 km . Omdat dit een te groot getal is om mee te werken hebben de astronomen een meer doelmatige standaardmaat afgesproken.
En dat is een lichtjaar
.
Om u nu even duizelig te maken is er een spiraalvormig sterrenstelsel op zo'n 60 miljoen lichtjaren afstand van ons verwijderd, met een doorsnee van circa 56.000 lichtjaar.
U vraagt zich nu terecht af hoe komen ze nu aan al die gegevens ? En daarvoor is nu de zgn. HST( Hubble Space Telescoop) van belang ontworpen door een Noorse Hollander. Dit is een telescoop ,bestaande uit een aantal precisie instrumentenaantal precisie voor sterrenkundige waarnemingen Hij draait al sinds 24 april 1990 als kunstmaan om de aarde met een snelheid van 1,5 miles per seconde en doet een wenteling om de aarde in 97 minuten. Hij is gelanceerd in 1990 van het ruimteschip "Discovery " Hij keert weer na 2013 terug op aarde. Zijn gewicht bedraagt 11.000 KG en zijn baanhoogte is 569 KM
Hubble heeft de grootte van een touringcar en past precies in de laadruimte van de "Discovery " Vanaf deze spaceshuttle is hij de onmetelijke ruimte in gelanceerd
en legt dan zo'n 241 miljoen KM per jaar af. In 2014 en 2016 gaat
Hubble op zoek naar andere planeten en onze buurster de "Proxima Centauri ", die het dichtst bij de zon staat. Omdat er in de ruimte geen atmosfeer is(is er dus geen ruis ) en zijn er vlijmscherpe foto's te maken van in het heelal gelegen objecten, zoals van de meest bekende foto van de Ädelaarsnevel"
Volgens de meeste astronomen is dit wel de mooiste foto, die ooit in het heelal genomen is, maar het gaat maar door.
Door verdere , ongelooflijk technische ontwikkelingen is het nu ook mogelijk vanaf de aarde foto's te maken , die niet meer onder doen voor die van Hubble. Inmiddels is er al weer een opvolger van Hubble ontwikkeld in Duitsland de zgn.: Jame Webb Telescoop Dit is echt een mijlpaal in de huidige stand van de Astrofysica Hiermee kan men nu licht zien, dat 13 milard jaar oud is !!!
Zelf meegereisd met de lancering van de Sentinel satelliet 1 a Het was een spectalaire belevenis . Eergisteren, op 3 april , werd de eerste- aardobservatie satelliet met de de Russische Sojoezraket gelanceerd ,die als drager de Sentinel -1a in een lage baan om de
aarde moest brengen. Deze Sentinalsatelliet 1-a is de eerste van de
5 volgende satellieten. Iedere satelliet is afgestemd op een specifiek gebied van de aarde om dat in kaart te brengen. Elke satelliet weegt circa 2,3 ton en maakt met High-Tech radarinstrumenten continu vlijmscherpe opnames van dat
ingeprogrammeerde bedoelde gebied. Wanneer hij naar de juiste baan om de aardbaan is gebracht , wordt de telescoop, die
met vleugels van zonnepanelen een totale lengte van 11 meter heeft, uitgevouwen om dan 24 uur per dag 7 dagen per week ,
bij elke weeromstandigheid de aarde zeer gedetailleerd in kaart te brengen. De draagmoederraket is dan weer op de terugweg naar de
aarde en zal daar niet meer terugkeren omdat de "stakker" waarschijnlijk door de atmosferische tegendruk verbrandt.
De gegevens , die de satellieten leveren, zullen gebruikt worden om de veranderingen van het zeeijs te observeren en om de oceanen
af te speuren op zoek naar olievlekken. Ook kunnen de gegevens gebruikt worden om ondersteunig te bieden in crisis situaties
zoals natuurrampen en voor de studie van klimaatveranderingen, vegetatatiegroei en - groen, stedelijke ontwikkeling, gewijzigde
zeewater kwaliteit, seismische- en vulkanische activiteiten, ontbossingen, sunamische overstromingen, orkanen,erosie en verwoestijning,
vervuiling en ozonconcentraties. Ook kunnen deze radargestuurde telescopen diep onde de zee- en oceaanoppervlakte kijken op zoek naar
gezonken vliegtuig- en scheepswrakken. Kortom hier is echt het gezegde van toepasing "The sky is the Limit" !!
In 2015 gaat de tweede satelliet de lucht in.
Het was voor mij een ongekende, wonderbaarlijke en prachtige belevenis vanaf mijn luie
zitbank met m'n I-Pad op schoot dit voor m'n wijd opengesperde
oren en ogen via een nog meer onzegbare ingewikkelde computer ( nl.: m'n brain) te mogen en te kunnen meebeleven.
Mensen, wat is dit toch allemaal wonderbaarlijk mooi en van een ongekende, sprakeloze schoonheid. Flabbercasting!!!
Wetenschap is heel diep (1: De nano-wetenschap) en hoog (2: De astrofysica)) kijken en horen (3: akoestische fysica) of er iets te ontdekken valt. Dat doen we allemaal met ons brein , wel is waar met zeer geniale en ingewikkelde tools. Die tools , daar kunnen wij heel, heel veel mee, maar onze zintuigen , die ook door ons brein worden "geladen", zijn zodanig gecreeerd ,dat ze nooit alles "doorlaten" Uiteraard kom ik in een later stadium daar uitgebreid filosofisch op terug. Maar nu eerst de feitelijke stand van zaken hoe het voor de leek die snelle voortgang van de wetenschap nog hijgend bij te benen is .
1) De Nano-wetenschap
De grondlegger van de Nano-wetenschap is de Amerikaanse fysicus Richard Feijnman(1927-2013). Toen deze in 1988 overleed , liet
hij op een schoolbord in zijn werkkamer de spreuk achter : "Wat ik niet kan creeeren ,dat begrijp ik niet" In een beroemde lezing met de titel "There is enough room in the bottom"( er is genoeg ruimte in de diepte), schetste hij de wereld van het ultra kleine, die aan ieders voeten lag. Deze visie is 30 jaar na zijn dood werkelijkheid geworden. In de Nano-science werken ze nu op een schaal van een miljoenste millimeter. We moeten ons dat voorstellen op een miljoenste dikte van een haar.
Cees Dekker, een zeer gerenommeerde Nano-wetenschapper, heeft met zijn team , waaronder o.a. Leo Kouwenhoven, ( "Over 6 jaar moeten we in CONCEPT weten een quantumcomputer te bouwen") , ja , en dan gaat de subatomaire wereld van Richard Feijnman helemaal voor ons open.
De afdeling van de Nano-science in Delft bleef niet onopgemerkt op wereldniveau.
Fred Kavli( 1927- 2013 ) was een zeer rijke Noorse zakenman met een gigantische belangstelling voor de wetenschap. Hij heeft om deze reden een Foundation gesticht met daarin een zeer grote som geld. Op 10 mei 2004 kwam hiermee een contract tot stand met de Nano-science van de T.U. in Delft, waardoor de Foundation zich verplichtte tot het storten van 7,5 miljoen dollar op de rekening van de Nano-fysici uit Delft en later bij de oprichting van de afdeling bio-nanowetenschap door Cees Dekker, nog eens 5 mijoen Dollar. Maar dat geld mag niet worden aangeroerd, het moet eeuwig op de bank blijven staan. Het Kavli Instituut voor Nano-wetenschap in Delft trekt er per jaar 3 ton rente van.. Bij de onderhandelingen wist Fred Kavli het universiteitsbestuur over te halen nog eens eenzelfde bedrag in het zakje te doen. Maar nog belanrijker dan het geld is het kwaliteitsstempel van de de Kavli -Foundation die geldstromen genereert en zo de Foundation bij de mondiale toppers van instituten voor Nano-wtenschap zette zoals Caltech,,Cornell University, Berkely en Harvard."Wij spelen nu mee in de wereldtop", aldus Cees Dekker." Het leuke is, dat het nu helemaal over de top gaat, door de bekendmaking 2 jaar geleden van Leo Kouwenhoven , dat hij met zijn team het majorana deeltje heeft ontdekt, waarmee de fysica 3 kwart eeuw voor het bewijs van het bestaan is bezig geweest.Die deeltjes zouden ook wel eens een essentiele bouwsteen kunnen worden voor de quantumcomputer de zgn. qubit."
Maar Cees Dekker zat intussen ook niet stil. Hij was geinteresseerd en gefascineerd geraakt en ging aan de slag om met behulp van de nanotechnologie een enkele cel te bestuderen,net als de bouw van de quantumcomputer, is nu ook het maken van een synthetische cel wat, voorheen nog niet mogelijk was, nu geen utopie meer. Een succes,dat in 2009 werd gemarkeerd met de de opening van het Kavli Nano lab. Cees Dekker : "Een uniek laboratorium, dat aan dezelfde eisen voldoet als een cleanroom voor de vervaardiging van computerchips, met dit verschil dat je met alle denkbare materialen kunt werken, ook biologische" In essentie is het onderzoek niet veranderd zegt hij"We opereren in de wereld van individuele moleculen. Een wereld, die kunnen we nu afbeelden en die kunnen we nu controleren en manipuleren. En we kunnen wellicht nieuwe materialen maken, met nieuwe eigenschappen."Maar het gaat uitdrukkelijk om het CONCEPT, benadrukt hij," Niet voor niets is het Kavli een instituut voor Nano-wetenschap en niet voor Nano-techniek. Bij technologie gaat het om het bouwen , maar wij willen begrijpen hoe de wereld in elkaar steekt"
Voorlopig zijn ze nu al blij als ze iets weten te maken wat zichzelf kan delen.Maar uiteindelijk gaat het om de vraag: WAT IS LEVEN??
Ik had enige tijd geleden het genoegen in het kader van studium generale van de U.U. Utrecht een college bij te wonen, gegeven door Prof.Dr. Cees Dekker. Hij presenteerde daarin de mogelijkheden van de tools die in de gereedschapkist van de bio-nano wetenschap lagen te wachten op verdere ontwikkeling en toepassing door de Nano -techniek, die het mogelijk maken niewe materialen te maken voor de geneeskunde,economie,industrie, duurzame energie , huishoudelijke apparatuur en zo meer. Het meest onzegbare en verbijsterende moment was toen hij een filmpje liet zien van de subatomaire wereld op een schaal van 1miljoenste millimeter en met een zgn. STM-tastmicroscoop een enkele cel kan pakken en daarmee kan manipuleren en sturende handelingen kan uitvoeren.
In het dagblad TROUW, van zaterdag 22 maart 2014 in de katern "De Verdieping" kunt u in het artikel van Joep Engels nog voor verdere details terecht. Ook is een speurtocht met You Tube op dit gebied zeker de moeite waard.
Maar Pas Op.: Waar houdt dit op? Dit is allemaal de hoogste vorm van WETEN-schap , weten is hier nog steeds een sublieme vorm van METEN met sublieme maatvoering . Maar bij de vraag , waar Cees zijn college mee eindigde :" WAT IS LEVEN?" is een KENNIS-theoretische vraag. En KENNIS is even net iets anders dan WETEN, maar daarvoor gaan we aan het eind van onze tocht nog eens het analyse bad in.
" EEN WIJS MENS IS HIJ/ZIJ,DIE GEEN ANTWOORDEN HEEFT,MAAR WEL DE GOEDE VRAGEN STELT!"
Een dogma is een leerstelling,die als onbetwistbaar wordt beschouwd door een religie, ideologie of andere georganiseerde instituten.Het is een fundamenteel CONCEPT. De aanhangers van dit CONCEPT(gedachte) worden geacht er niet van af te wijken en het nooit te betwisten of te betwijfelen !!
Het dogmatisme houdt in ,dat je op een ONNADENKENDE manier dit GEDACHTEGOED hanteert, zonder de fundamenten daarvan in vraag te stellen en je niet meer van GEDACHTEN mag veranderen en zo het fundamentele CONCEPT niet mag herzien op grond van nieuwe informatie.
Het Jodendom
Formeel heeft het jodemdom geen dogma's maar wel fundamentele geloofspunten zoals:
1) G-d bestaat
2) G-d is een en uniek
3) G-d is niet lichamelijk
4) G-d is eeuwig
5) Gebed wordt alleen tot G-d gericht
6) De woorden van de profeten zijn waar
7) De profetieen van Mosje zijn waar
8) De geschreven en de mondelinge Tora zijn in de Talmoed opgenomen en door G-d aan Mosje gegeven.
9) Er zal geen andere Tora zijn
10) G-d kent de gedachten en daden van de mensen
11) G-d zal het goede belonen en het kwade bestraffen
12) De Messias zal komen
13) De doden zullen weer opstaan
Het moet gezegd worden dat deze punten ook, hoe kan het ook anders, wel drie hoofdstromingen heet veroorzaakt
Orthodoxe joden zeggen ,dat het onveranderlijke absolute wetten zijn
Conservatieve joden zeggen, dat ze wel van G-d afkomstig zijn maar evalueren en veranderen in de tijd
Liberale joden zeggen, dat het richtlijnen zijn ,die je kunt kiezen of je ze wilt volgen of niet
De Islam
Binnen de Islam is het begrip dogma onbekend, maar toch erkent en kent het de onaantastbare gedachte, dat Mohammed de
zoon van God is en niet Jezus, en de Koran het geopenbaarde woord van God is
De Upanishads
( komen de wijzen dan toch uit het Oosten??)
De Upanishads laten een geheel ander geluid horen. Het woord God komt er niet in voor maar wel de Verborgen Wijsheid en die is tot op heden de toetssteen voor de vraag wat nu uiteindelijk waar is of niet.
De teksten dateren uit ca. 800 jaar v.Chr. Hierin komen de existentieele vragen aan de orde:
Wie of wat zijn wij?
Wat is werkelijk en wat niet?
Wat is vrijheid?
Wat is de zin van het lijden?
Het zijn weer de eeuwig terugkerende vragen ,die zeker in deze dagen van snelle culturele- technologische veranderingen o.a. een sterk gevoel van onbestemdheid en daardoor vaak veel tumult veroorzaken.
MIJN Voorzichtige eindconclusie
In het bovenstaande overzicht wordt door o.a. enkele gemarkeerde hoofdletterwoorden er op gewezen, dat de lijst van dogma's en fundamentele geloofspunten bedenksels zijn. Dat geldt ook voor de lijst van deugden en ondeugden in het vorige essay.
De geschiedenis heeft uitgewezen dat niet goed nadenken over dat gedachtegoed altijd tot gedonder in de glazen heeft geleid en tot veel scherven en tot bloedens, (angs)zweet en tranen toe.
Het zijn gestolde mentale bloedproppen die het doordenken gevaarlijk blokkerenen en daardoor elke vorm van relativeren onmogelijk maken. Doordat gebrek vergeten wij dat DENKEN over die complexe "WERKELIJKHEID" niets over die "WERKELIJKHEID" zegt , maar alles hoe wij DENKEN over die werkelijkheid te zijn!! Niemand , maar dan ook niemand (dus met nadruk: ik ook niet) hier de wijsheid en waarheid in pacht heeft. Ons DENkVERMOGEN is te zwak om die hoogspanning van de frictie tussen feit en fictie te verdragen en veroorzaakt alleen maar kortsluiting. De vonken springen er vanaf en daarna zitten we met z'n allen in het donker. Met onze zelf BEDACHTE schijnwerpetjes ,maar het is en blijft alleen maar schijn (VERLICHTING en AUFKLAERUNG uit de 16de en 17 eeuw). We zoeken ermee naar uitwegen met ons arrogante maakbaarheidsgeloof , maar langs de diverse paden des geloofs liggen vele bermbommen en dat vereist oppasend handelen:
Dat is FILOSOFIE, prachtige en voorzichtig tastende stappen zetten ,die nooit definitief iets oplossen , maar alleen aflossen van de hypotheek op de prachtige villa , waarin we het geschonken leven doordacht en behoedzaam mogen beleven.
Maar ja , hoe we die als in de nacht sluipende pyromaan te pakken krijgen, want wie zonder LUCIFERS zit (dus: zonder zonde is) hij werpe de eerst brandblusser( dus: de eerste steen).!!!???.
De Katholieke, (Oosters) -orthodoxe kerken kennen 7 sacramenten:
Doop
Vormsel
eucharistie
Biecht
Priesterwijding
Huwelijk
Ziekenzalving
De reformatische Protestanten kennen 2 sacramenten:
Het Heilig avondmaal
De doop
Bijbel en Ethiek(uitreksel van Maup van tekst Frits de Lange)
De bijbel is een weerloos boek. In de geschiedenis vaak misbruikt om menselijk kwaad goed te praten en van een religieuze wijding te voorzien. Zo zijn slavernij, kolonialisme, apartheid,uitbuiting van de natuur, onderdrukking van de vrouw, doodstraf, oorlogsgeweld allemaal met de bijbel in de hand gelegitimeerd. Sterker nog: Als je sommige onderdelen van de bijbel zou aanhangen en uitvoeren zal je in aanraking komen met het thans geldende strafrecht.
Bijv.: Vrouwendiscriminatie is in strijd met de anti-discriminatiewet. (zie Num. 5 ; Cor.11, 2w; Ef. 5, 22w; Col. 3, 18; 1 Tim.2, 9w; 1 Petr.3,1)
Homosexualiteit: (Lev.18,22; Rom. 1,2 6v) moet tot de doodstraf worden veroordeeld.
Maar de bijbel slaat ook een andere toon aan:
Voorbeelden:
Geen oorlog, maar oproept tot vredelievendheid : (Matth. 5,44)
Tegen de slavernij: ( Gal. 5,1 )
Ook vraagt de bijbel meer, dan we ooit kunnen opbrengen.Naastenliefde ( Deut. 6.v4)
Dus als het om moraal gaat moeten we voorzichtigheid (prudentia) en terughoudendheid (temperentia) betrachten en niet direct maar naar de bijbel wijzen. De bijbel spreekt met 2 tongen en heeft een dubbele agenda. Het gezag van de bijbel ligt niet vanzelfsprekend in de bijbel ethisch opgesloten maar heeft een verhoudingsgewijs en een voorwaardelijk gezag.
De bijbel gold binnen de westerlijke cultuur als de Grote Code, het was de ontsluiting van de complexe "werkelijkheid"(N.Frije). Het was een huis om in te wonen.Maar door de culturele,sociaaleconomische en technologische ontwikkelingen is het dak eraf en de muren gebarsten en lekt het aan alle kanten. Kortom, het is een onbewoonbaar verklaarde woning geworden en we hebben het huis moeten verlaten en zijn op zoek gegaan. Dit betekent niet het einde van- , maar wel een wijziging van het bijbelgebruik.
De teksten van de bijbel dragen, aldus de filosoof Gadamer, de ontmoeting tussen 2 zelfstandige partners. Het gesprek tussen hen impliceert een uitwisseling van woord en wederwoord en dat lezers geargumenteerd de bijbel kunnen tegenspreken in naam van hun eigen morele ervaring en geweten. Als de bijbel het o.a. bijv. over homosexaliteit , verlossing , genade , dankbaarheid, wilsgebondenheid en uitverkoring heeft,dan kunnen de lezers onder verwijzing naar verschoven waarden en voortgeschreden wetenschappelijk inzicht van oordeel zijn dat wij nu "het beter weten dan Paulus" ( Prof. Dr. A.A. van Ruler,theoloog).MIJN VOORZICHTIGE CONLUSIE IS DAAROM:
De strakke vasthoudendheid aan dogma's, eigen opvatting en mening moet daarbj worden GERESPECTEERD, maar nooit door de ander worden GEBOMBARDEERD in de wetenschap,dat het zeker weten dat het "zo is" niets zegt over dat het werkelijk "zo is" maar alles over hoe wij DENKEN, dat het ZO IS !! Tussen feit en fictie (fact en fake) bestaat altijd frictie . Het denken dat je gelijk hebt moet je nooit verwarren met dat je het ECHT hebt. Zo ook: Het denken dat je een Ferrari hebt moet je niet verwarren, met dat je hem ECHT hebt, want dan ben je echt megalomanisch en dan wordt het hoogtijd naar een psychiater te gaan.
Zo ook : Het zeker weten , dat je een oorlog wint is een waandenken, dat dit werkelijk zo is.
Idealisme leidt altijd tot Defaitisme. Een idee fix
Op ethiek danst een ieder zijn eigen maat zonder muziek.
( Homo mensura: "De mens is de maat van alle dingen) ( " Protagoras ( circa 480 - 410 v. Chr ).
In de 6 de eeuw heeft paus Gregorius 1 een lijst van 7 deugden en 7 ondeugden opgesteld . Daar zijn vele verschillende concilies aan voorafgegaan. Deze lijst was gebaseerde op oudere lijsten. Gregorius voegde echter de drie Christelijke deugden aan de lijst van de deugden toe . De eerste vier zijn de zgn kardinale deugden. Deze hebben niets te maken met kardinalen , maar afgeleid van het latijnse woord cardo = scharnier of spil. Zij waaieren a.h.w door alle deugden heen . De 3 laatste deugden zijn de zgn. theologale deugden (geloof , hoop en caritas.).
De ondeugden:
superbia ( hoogmoed )
avaritia ( hebzucht )
luxuria ( onkuisheid, lust )
gula ( vraatzucht )
ira ( woede, toorn vraak )
arcedia ( luiheid, vadsigheid )
invidia ( jaloezie ,afgunst )
De deugden:
prudentia ( wijsheid, bezonnenheid )
iustitia ( rechtvaardigheid )
temperentia ( zelfbeheersing , matigheid )
fortitudo (moed )
fides ( geloof )
spes (hoop )
caritas ( naastenliefde /liefde )
Circa 12 jaar ben ik gids geweest van het prachtige sprookjes kasteel "De Haar" in Haarzuilens , een schitterend dorpje in de buurt van Utrecht en Amsterdam.
1) Onder de vele pas gerestaureerde Cuyperiaanse zalen en kamers bevindt zich een grote danszaal waar vele mooie antieke objecten het garnituur zijn van een zeer smaakvol hoofdgerecht. Een van die objecten zijn de zgn. misericorde banken. Deze banken hebben een opklapbaar zitblok met aan de onderzijde van dit koorgestoelte prachtige fantasierijke mens- en dierfiguren. Juweeltjes van houtgesneden miniatuurtjes. Dit alles diende voor het gemak van de kanunniken of kloosterlingen die bij de zeer langdurige koorgebeden (lamentos) geacht werden te staan, stiekem de zitblokken omlaag klapten en hierop konden steunen. Bovendien waren de armsteunen breed genoeg voor de steun van de ruim gemeten maat van de omvang van achter de ellebogen hebbende geestelijken op te vangen. Omdat het merendeel van het dienstpersoneel van de Heilige Vader in die dagen bejaarde geesten waren, zouden zonder deze geraffineerde manipulaties deze uitvaartdiensten een nog grotere hemelse vlucht genomen hebben. Zo kon dat dan toch door dit bedrogen STAAN enigszins tot staan worden gebracht.
2) "Het lekkers van Bekkers !!)
Kinderen verwekken was voor de Katholiekenv voor en na de tweede oorlog huwelijksplicht!! Dit was gebaseerd op de bijbelse opvatting : " Gaat heen en vermenigvuldigt U !!)
Sex buiten het huwelijk was taboe,
Sex binnen het huwelijk was verplicht!! , maar dan beslist zonder voorbehoedsmiddelen. Onthoudt: Onthouding!!
In 1960 werd msr. Bekkers tot bisschop van Tilburg benoemd. Hij sprak de taal van de gewone mensen, zo vond hij dat de kerk er voor de mensen was en niet omgekeerd en liet hij duidelijk doorschemeren dat de kerk als INSTITUUT veel minder van belang was.
De grote "klapper"kwam pas aan het eind van de 50 -ter en het begin van de 60 -ter jaren . De pil werd uitgevonden.
In 1963 sprak hij over de omgang tussen mannen en vrouwen en de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor hun gezin. Zonder de pil bij name te noemen sprak hij uitvoerig over het thema geboorteregeling. Zo was de weg naar de pil geplaveid. De uitdrukking "Iets lekkers van Bekkers"was geboren.
Maar Bekkers ging verder . De pil was namelijk nog alleen op recept van de huisarts te verkrijgen. Maar de strakgelovige huisartsen durfden de pil niet voor te schrijven. Tot dusver was de MACHT van de kerk groter dan het GEZAG van bisschop Bekkers. Deze deed toen een meesterlijke zet om uit dit opgelegde dilemma te komen. Hij stelde een klein comite samen bestaande uit theologen, filosofen, predikanten, medici en ethici . Na een uitvoerige discussie kwamen ze tot een gemeenschappelijke oplossing, dat de pil geen VOORBEHOEDSMIDDEL was , maar een GENEESMIDDEL om de ongemakken voor de vrouw bij de menstuatie te verzachten. Dit had tot gevolg, nu het hek van de dam was,dat de pillen als een wolkbreuk uit de farmaceutische fabrieken spoelden. De verpakkings machines konden de stroom niet aan. Geen probleem voor Bekkers. Hij liet de volgepakte kloosters met vrome nonnetjes nu de pillen aan de lopende band keurig inpakken zonder dat deze bruiden van Christus in hun vrome gemoedsrust merkten dat ze zelf werden ingepakt. De kerk voelde zich daarbij echter behoorlijk in haar kruis getast. Ter nagedachtenis aan Bekkers ga ik als niet Katholiek beslist in de rij langs de route van de geestverwante huidige Paus Benedichtus staan om hem uit volle borst toe te juichen. Er zijn al voorbesprekingen aan de gang dat hij naar Nederland komt. Hij zal het nog moeilijk genoeg krijgen met de curie in dat curieuse bastion (arena) van het Vaticaan.
Ik sta weer voor een CRUCIFIXS
en vraag : "Is dat nu niet voor niks?"
Hij hangt er maar , wij staan er bij
verbaasd, want d'ellend is nog niet voorbij
Het offer dat hier werd gebracht
is als rook in een gespookte nacht
en wij zijn nog lang niet veilig thuis
want een CRUCIFIX is en blijft
EEN DINGMATIG HOUTEN KRUIS !
Een leugentje om je best wil vind ik op z'n tijd en op z'n plaats een ondeugende deugd. Dat is natuurlijk niet altijd het geval. Er zijn contexten , waarin je o.a. met jezelf of ook met anderen weloverwogen (prudentia) , zelfbeheersing ( temperentia ) en caritas ( naastenliefde ) in acht moet nemen, zoals msr Bekkers deed(zie 2) . Hoe dat met de oude vadsige rakkers beoordeeld moet worden laat ik lekker aan u zelf over.(zie 1)
Daar heb je de tijd en de ruimte voor nodig en dat is levenskunde omgezet in levenskunst.!!!!
P.S: Paus Adrianus (1459 - 1523 ) was de eerste Nederlandse paus. Hij is echter maar 1 jaar paus geweest . In zijn wapen stond het advies: Patere et sustine = Wees geduldig en hou STAND!! Zijn levensverhaal laat zich lezen als een spannende crimi. Ook hij verafschuwde de luxe waarme de kardinalen zich omringden. Zo zei hij toen 5 kardinalen hem een uitzonderlijk tafelzilver cadeau gaven : " Deze schatten zijn meer voor een koning, jullie zouden als kardinalen beter schatten voor de hemel kunnen verwerven "
Vele geestelijken werden na het horen van de zuiverende ingrijpende plannen ,die hij wilde doorvoeren nog beduchter voor de Nederlander. De curie zat hem behoorlijk dwars . Zij probeerden de hervormingen ,die op hen van toepassing waren zo veel mogelijktegen tegen te werken . Sabotage alom!!!!.
Adrianus kwam na zijn kroning tot de ontdekking dat hij de zeer grote schulden van zijn voorganger paus Leo x zou moeten afbetalen. Hij was daarom genoodzaakt een groot deel van de hofhouding te ontslaan.
Zo langzamerhand bestond de omgeving van de paus alleen nog maar uit vijanden.
Op 5 augustus 1523 werd hij ernstig ziek en op 5 september 1523 verscheen hij voor het laatst in het openbaar. Boze tongen fluisteren dat hij vergiftigd zou zijn, maar dat zal nooit meer echt kunen worden bewezen. Maar ja , de maffioso heeft onnavolgbare wegen en dat is van alle tijden.
Het zou maar al te eenzijdig zijn om alle pijlen op de institutionele RK. kerk te richten, deze rottende en ondeugdelijke praktijken komen overal voor, zo ook bij de protestanten, en daar gaan we in mijn volgende essay eens een kijkje nemen .
