In één of ander tijdschrift las ik een tijdje geleden dat vrouwen in een gesprek meestal het persoonlijk voornaamwoord "ik" gebruiken en dat mannen zich dikwijls verschuilen achter het woord "men". Ik ben daar dan beginnen op letten en ik kwam tot de slotsom dat er in die bewering veel waarheid zit. Zelfs wanneer men (!) een vrouw nog niet goed kent, dan komt zij erg persoonlijk over: zij vertelt over wat ZIJ heeft meegemaakt, over wat ZIJ voelt. Als buitenstaander wordt je dus in haar leefwereld binnen geloodst, terwijl mannen meestal "beschouwingen" ten beste geven, als een soort van pantser waarachter zij zich verbergen. Om het beknopt samen te vatten zou men dus kunnen beweren dat er hier een botsing plaats vindt tussen een subjectieve en een objectieve zienswijze. Dat merkt men bijvoorbeeld vooral bij kunstenaars. Omdat ik een filmliefhebber ben zoek ik daar altijd mijn voorbeelden. Onder de filmregisseurs zijn het vooral de vrouwen die erg persoonlijke, intieme films realiseren. De beroemdste onder hen, Jane Campion ("The piano", "In the cut") is daar wel het beste bewijs van. Mannen daarentegen filmen zo koel mogelijk, of proberen dat toch, om hun gevoelens te verbergen. Niemand minder dan Stanley Kubrick ("The shining", "Eyes wide shut") was daar de beste illustratie van: in al zijn films hield hij zoveel mogelijk afstand van zijn personnages al kon ook hij niet verbergen dat hij gevoelens had. Is het daarom dat er meer en meer vrouwen kunstenaar worden omdat het een goede uitlaatklep is voor hun gevoelens ? Het zou alleszins een rol kunnen spelen al zal het niet de enige reden zijn want vrouwen hebben zo al de gave om hun gevoelens te uiten in het dagelijks leven, het zijn eerder de mannen die hun toevlucht tot de kunst nemen om datgene mee te delen wat diep in hun binnenste verborgen zit.
De laatste tijd is er nogal wat discussie ontstaan over zin en onzin van het politieke correcte denken. Ik vind dat men daar toch voorzichtig mee moet zijn. Twee voorbeelden om dat te illustreren: enkele weken geleden zag ik op de Nederlandse televisie het programma "Zomergasten" dat gepresenteerd werd door Connie Palmen. Daar is op zich natuurlijk niets mis mee, ware het niet dat zij af en toe een sigaret opstak voor de camera. Het spreekt van zelf dat zoiets in onze tijd bijna niet meer getolereerd wordt na alle campagnes tegen het roken. Eerst vond ik dit schokkend maar achteraf bekeken stoorde het me minder en minder: zij moet maar weten of zij haar gezondheid schade wil toebrengen. Een ander voorbeeld is dat van het racisme: omdat er nu een anti-racismewet van kracht is, zijn er mensen die van oordeel zijn dat racistische uitlatingen moeten kunnen, dat men moet vrij zijn om te kunnen zeggen wat men wil. Deze laatste uiting van politieke incorrectheid vind ik veel erger want daardoor kwetst men bepaalde mensen terwijl Connie Palmen toch moeilijk de tv-kijker kan kwetsen door te roken. De verklaring hiervoor is simpel: racisme is een ethische kwestie, zoals diefstal of moord, en dan is het toch logisch dat daartegen wetten bestaan!
Ik ga het vandaag erg beknopt houden omdat het zondag is (een excuus als een ander!) . Ik beperk me gewoon tot het citeren van een spreuk die ik gewoonweg prachtig vind, hier volgt ze: "Maak je geen zorgen over de dag van morgen. Wie weet wat je vandaag nog zal overkomen?" Ik heb het ontdekt in een dun boekje met als titel: " De wereld is in handen van dwazen" en het bevat talrijke spreekwoorden en citaten uit de Joodse cultuur. Ik kan het niet laten om er nog één te vermelden: "Dat wat ik niet heb gezegd kan ik gemakkelijker herroepen dan wat ik wel heb gezegd." Daarom dus deze korte beschouwing.
Gisterenavond nog eens een Spaanse film gezien. Spanje, het land dat door de grote regisseur Luis Bunuel definitief op de filmkaart werd gezet en dat sedertdien toch regelmatig met goede films op de proppen komt, denken we maar aan "Habla con ella". Waarom niet naar Europese films gaan kijken ? Het valt me op dat men hier in Gent in bepaalde bioscopen bijna geen Amerikaanse films meer draait: logisch toch wanneer men ziet hoe oppervlakkig en simplistisch die dikwijls zijn.
"El septimo dia" dus. Het verhaal speelt zich af in een dorp in Spanje, een dorp waar een vete heerst tussen twee families wegens een gebroken liefdesaffaire. Gedurende heel de film waart een sfeer van onbehagen en van dreiging . Verschillende scènes zijn zo gefilmd dat ze er op het eerste gezicht gewoon uitzien, maar dat men tegelijktertijd toch voelt dat er iets verschrikkelijks gaat gebeuren, wat dan ook op het einde van de film gebeurt. Bij dat laatste tafereel moest ik onwillekeurig denken aan de beruchte Sam Peckinpah: hij zou ervan gesmuld hebben om daar een schokkend festijn van uitzinnig geweld van te maken met vertraagde opnamen en rondspattend bloed. Het was natuurlijk virtuoos tot wat hij in staat was maar er kleefde toch altijd een geur van sensatie aan: geweldscenes gefilmd als een soort van ballet waardoor men in feite met plezier keek naar het afslachten van mensen. Dubieus was het dus wel. In deze Spaanse film daarentegen wordt er niet gemikt op de ongezonde nieuwsgierigheid van de kijker maar wordt de gruwel getoond zonder foefjes zodat het veel aaangrijpender is. Komt daarbij nog dat in deze film ....Spaans gesproken wordt en vermits ik momenteel een poging doe om die taal te leren was dat mooi meegenomen!
Onlangs las ik in de krant dat men in Vlaanderen van plan is om een grondwet op te stellen. Ik vind dat een goed idee maar ik hoop dat daarin de multiculturele ( of om een minder beladen woord te gebruiken: "kosmopolitische" ) samenleving en de rechten van de mens verankerd worden en dat men bij de opstelling ervan eens de moeite neemt om te kijken hoe andere grondwetten eruit zien, zoals bijvoorbeeld de Amerikaanse die een toonbeeld is van beknoptheid en terzelfdertijd van volledigheid. Prutswerk kunnen we best missen en eens er een grondwetsontwerp is, dan wordt dit hopelijk ter goedkeuring voorgelegd aan de Vlaamse bevolking zoals dat in een democratische staat gebruikelijk is. Vermits ik geen jurist ben heb ik hier verder niets meer aan toe te voegen. Ik wacht wél met spanning af!
Onlangs vroeg iemand me wat Johan Anthierens voor mij betekent en daardoor heb ik weer zijn boeken ter hand genomen, vooral "LEVE MIJ" waarin zijn beste artikels verzameld zijn. Al bladerend viel het me weer op hoe gelijk welke zin die men toevallig leest,, een mooie zin is, een zin die op een prachtige manier de gevoelens van de schrijver weergeeft, in een schitterend Nederlands zoals maar weinigen het hem hebben voorgedaan. Anthierens gewoon bestempelen als journalist is hem onrecht aandoen, hij was veeleer een rasecht schrijver. Hij was niet alleen een woordkunstenaar maar ook als mens was hij iemand die het hart op de juiste plaats had. Wie kan er zijn artikels over zijn kinderen ( "Minnebrief aan Eva" en "Heulen met een veulen") lezen zonder er diep door ontroerd te geraken ? Hoe mooi kon hij niet over vrouwen schrijven ? Voor dit laatste leze men maar eens wat hij over hen schreef met als titel "Door het gaas van mannenwimpers worden vrouwen dag en nacht bespied" , ook weer een zin waar hij alleen het patent op had. Zijn mededogen met de verschoppelingen en zijn kritische ingesteldheid, steeds gedrenkt in een bad vol met humor, zorgen er voor dat ik zijn overlijden als een groot gemis voor Vlaanderen blijf beschouwen. Nu meer dan ooit kon hij de Vlaamse gemeenschap, die blijkbaar niet meer weet van welk hout pijlen maken, een dienst bewijzen. Ja, inderdaad, we hebben nog Tom Lanoye maar zijn teksten missen de warme menselijkheid en de poëtische kracht van Johan Anthierens. Ik zie eerder een Tom Naegels als zijn mogelijke opvolger. Maar dat er een opvolger moet komen is onvermijdelijk, de vraag is : wanneer ?
Indien ik er ooit toe gedwongen zou worden om maar 10 DVD's uit mijn collectie te behouden dan zou de film "Bonnie and Clyde" uit 1967 er één van zijn. Ik zal nooit vergeten welk een indruk dit gangsterepos op mij heeft gemaakt. Een paar weken na die eerste visie heb ik de film dan opnieuw gezien en pas dan begon ik te beseffen hoe knap het allemaal inéén stak. Vele jaren later kwam dan de videorecorder op de markt en bij de eerste vertoning van "Bonnie and Clyde" op TV, heb ik hem dan opgenomen en weer bekeken. Hetzelfde gebeurde daarna met de DVD-speler. Waarschijnlijk heb ik deze film zo een tiental keer gezien en er even zovele keren van genoten, al is dit woord hier niet volledig op zijn plaats want het geweld dat men in het tweede deel te verwerken krijgt blijft voor mij moeilijk te verteren. Maar eigenlijk moet het zo zijn wil men de gruwel ervan weergeven. Daar tegenover staan dan zoveel andere elementen die wél genietbaar zijn, zoals de prachtige vertolking van de hele cast, met in het bijzonder Faye Dunaway die daar de rol van haar leven speelde. Zij is alles tegelijkertijd: verleidelijk, aangrijpend (denk maar aan de scène waar zij haar oude moeder bezoekt) grappig, vitaal en altijd even mooi. Het is niet alleen haar beste vertolking maar één van de indrukwekkendste vrouwenrollen ooit. Naast de acteurs is er dan nog de bruuske manier waarop deze film gemonteerd is, waardoor het geheel een ongewone vaart krijgt. Het schokkende van het verhaal zit al vervat in de dynamische montage. De fotografie is eigenlijk in volledige tegenspraak met het onderwerp maar is waarschijnlijk zo bedoeld: de mooie kleuren botsen met wat er op het scherm allemaal te zien. Die andere schitterende regisseur Ingmar Bergman (overigens een bewonderaar van Arthur Penn, regisseur van "Bonnie and Clyde") vond daarom dat zulke mooie beelden misplaatst waren en dat men beter had gekozen voor zwart-wit fotografie. Maar dan zou natuurlijk het poëtische karakter van de film verloren zijn gegaan. Bovenop deze kwaliteiten is er dan nog de humor: wie herinnert zich bijvoorbeeld niet de scène waarin Gene Wilder en zijn vriendin meerijden met het gansterpaar ? Of het personnage C.W.Moss ? Ook de manier waarop de sfeer van de jaren '30 wordt weergegeven is goed getroffen al is het verhaal van deze film van alle tijden, want het is de geschiedenis van een man en een vrouw die in de eerste plaats verliefd zijn op elkaar wat mij ertoe brengt om "Bonnie and Clyde" in wezen als een liefdesfilm te bestempelen maar dan geen love story zoals Hollywood er zoveel heeft gemaakt, nee, hier draait het om een tragische liefde die onherroepelijk verdoemd is . De slotscène waarin het paar wordt neergeschoten toont nog eens duidelijk de liefde die er tussen hen beiden aanwezig is: men moet maar eens kijken naar de blik die zij met elkaar wisselen juist voor zij neervallen. Dit maakt voor mij deze beelden bijna romantisch ondanks het geweld: als verliefd koppel zeggen zij het leven vaarwel.
Wanneer ik meer dan dertig jaar geleden voor de eerste keer Jane Birkin hoorde, was mijn eerste reactie er één van ongeloof, ik vond het bijna ongehoord dat iemand die niet kon zingen zo een succes had. Nu ben ik nog altijd van oordeel dat zij niet kon en kan zingen, maar ik beoordeel haar nu volledig anders. Haar gebrek aan vocale kwaliteiten bezit een eigenaardig soort charme dat ik nogal intrigerend vind. Heel haar manier van "zingen" , of liever van teksten debiteren, straalt niet alleen erotiek uit maar wijst ook op een grote kwetsbaarheid en breekbaarheid waardoor haar zangstijl voor mij erg aangrijpend overkomt. Zij brengt haar teksten fluisterend ten gehore, alsof zij de luisteraar niet wil bruskeren, maar juist door die subtiele stijl krijgen de woorden een grote suggestieve kracht. Achteraf bekeken had Serge Gainsbourg dus toch gelijk wanneer hij haar koos als zijn favoriete vertolkster. Hij hoorde nu eenmaal dingen die andere, minder getalenteerde musici, niet hoorden.
Ik had nooit gedacht dat ik ooit zou kijken naar de TV-reeks "Sex and the city" en ik had nog minder gedacht dat ik me die reeks op DVD ging aanschaffen! Eén reden waarom ik daar nooit naar gekeken heb is omwille van de erg late programmering ervan en ook omdat ik mijn twijfels bleef hebben over de kwaliteit ondanks de positieve kritieken. Toen ik onlangs constateerde dat men de hele serie heruitzond op VijfTV en dan nog op een treffelijk uur, besloot ik om toch eens de proef op de som te nemen en een aflevering te bekijken. Ik moet toegeven dat me dat erg is bevallen. Er waren twee zaken die me vanaf de eerste keer opvielen: ten eerste, op de klankband hoort men geen gelach van een publiek zodat men zelf beslist of men lacht of niet en ten tweede, door de vrouwelijke personnages wordt er een erg krasse taal gesproken, zij spreken over de meest intieme dingen alsof zij het over het weer hebben en toch komt het nooit vulgair over, een krachttoer die volledig te danken is aan de vier prachtige actrices die een ongelofelijke charme en présence bezitten met Sarah Jessica Parker als Carrie op kop. Daar bovenop komen dan nog de sprankelende dialogen waardoor het geheel ertoe noopt dat men de hele tijd met een geamuseerde glimlach zit toe te kijken. En voor wie al in New-York geweest is en van die stad houdt, is deze serie helemaal een voltreffer. Het bewijst dat ook de Amerikanen in staat zijn tot het bereiken van een hoog niveau, maar eigenlijk geldt dit voor alles wat Amerika betreft, zij zijn zowel in staat tot het beste als tot het slechtste . Het heeft dus niet veel zin om hen overdreven te bewonderen of alleen maar misprijzen voor hen te hebben: enige nuancering is hier dus wel op zijn plaats.
Gisteren had ik een meningsverschil met iemand die zei dat men hard moest worden. Toen ik vroeg waarom, was het antwoord: omdat de maatschappij hard is. Dit lijkt op het eerste gezicht de logica zelf maar bij nader inzien volkomen fout want men kan de redenering ook omdraaien: de maatschappij is hard omdat de mensen hard geworden zijn. De nazi-maatschappij was antisemitisch omdat de Duitse burgers antisemitisch waren: waren zij dat niet geweest dan had er nooit zo een jodenvervolging plaats gevonden. Het is dus het overdreven vermogen van de mensen om zich aan te passen wat de problemen veroorzaakt. Ik ga hier nu iets zeggen wat voor velen bijna als een provocatie zal overkomen: er is niet teveel individualisme maar te weinig!
Ik wil hier wel eerst omschrijven wat ik daaronder versta. Een individualist is voor mij iemand die er een onafhankelijke, kritische mening op na houdt en zich niet door bepaalde, volgens hem verkeerde, strekkingen in de maatschappij laat beÏnvloeden. Als hij dus vindt dat hij in een maatschappij moet leven die volgens hem te hard is dan zoekt hij naar andere middelen om te vermijden dat hij door die hardheid wordt besmet. Kunst is natuurlijk hét middel om te ontsnappen. Ik wantrouw al die politici die te pas en te onpas individualisme gelijk stellen aan egoïsme. Het is wel voor de hand liggend waarom zij dit doen: meegaande, conformistische burgers zijn voor hen veel gemakkelijker te leiden dan individualisten met het gevolg dat zij de grote woorden bovenhalen.
Er was niet alleen Maria Rosseels die een grote invloed op me heeft uitgeoefend, maar een zo mogelijk nog grotere invloed heeft de dichter Anton van Wilderode op me gehad. Ik heb zelfs vier jaar les van hem genoten, ik zeg wel duidelijk "genoten" , want zo kwam het bij mij over: zijn lessen waren altijd boeiend en doorspekt met humor zodat de tijd voorbij vloog. Hij was het die me aan het lezen heeft gezet en die ons inwijdde in de geheimen van de literatuur, zowel de klassieke als de moderne. Ik zal nooit vergeten hoe hij ons een verhaal van Heinrich Böll voorlas, dat was voor mij niets minder dan een openbaring. En zo zijn er nog veel momenten geweest die onuitwisbaar in mijn geheugen gegrift staan. Hij was een leraar die nooit zijn stem verhief maar gezag uitoefende door zijn hele wezen, zijn manier van doen. Het toppunt was wel dat hij een nogal krassend stemgeluid had, eerder zelfs onaangenaam, en toch bleef je in de ban van wat hij zei. Het is pas veel later dat ik zijn gedichten heb leren appreciëren wat mijn respect voor hem nog wat heeft doen toenemen. Ik kan alleen maar hopen dat er tegenwoordig nog zulke leraars bestaan want hun waarde is werkelijk onschatbaar.
Deze week vroeg ik me af hoe het komt dat ik zo geïnteresseerd ben in film en waarom ik zo een grote sympathie heb voor Azië. Na een tijdje nagedacht te hebben vond ik het antwoord: Maria Rosseels. Meer dan veertig jaar geleden las ik haar filmkritieken en ik was daar zo door geboeid dat ik aandacht ben beginnen geven aan de filmkunst. Zij kon daar met zo een passie (in die tijd!!!) over schrijven dat ik ook besmet geraakte door de filmmicrobe. Ofschoon zij waarschijnlijk maar weinig wist over filmtechniek, toch kon zij de lezer duidelijk maken wat er nu juist belangrijk was aan een bepaalde film. Het bleef daar echter niet bij, het onderwerp van de besproken film was voor haar een gelegenheid om commentaar te geven op de toenmalige maatschappij, een commentaar dat achteraf bekeken nog altijd stand houdt, want hoe actueel was haar kritiek op het "ieder-voor-zich" principe dat zij reeds einde de jaren '50 (!!!) had geconstateerd?!
Wat Azië betreft, dat is ook zo een voorliefde die door haar is bewerkstelligd. Toen ik haar boek "Oosterse cocktail" had gelezen, was ik op slag een fan geworden van de Aziatische mentaliteit en ben ik het nog altijd. Ik weet wel dat bepaalde literatuurkenners soms nogal geringschattend spreken over haar romans (waaronder het bekende en verfilmde "Dood van een non") maar zelfs als zij al gelijk zouden hebben dan heeft Maria Rosseels mij alleszins op weg gezet om mijn blikveld te verruimen en daar ben ik haar eeuwig dankbaar voor.
Het gaat hier inderdaad over de TV-reeks "Xena, warrior princess" ! Toen ik zondagnamiddag wegens het slechte weer nog eens keek naar een aflevering van deze serie, besefte ik hoezeer ik ervan genoot: het was hetzelfde gevoel als bij het bekijken van een James Bondfilm: ik laat me meesleuren door het verhaal dat vol nonsens zit (of juist daardoor ?) en terzelfdertijd moet ik ermee lachen. Bij "Xena, warrior princess" komt er echter nog iets anders bij. Hier zit er nog heel wat "achter" de beelden verborgen, zoals men soms "tussen" de regels moet lezen. Zo zijn er de dialogen die vol dubbele bodems zitten en erg ironisch overkomen. Maar vooral is deze reeks erg feministisch: Xena en haar strijdmakker Gabrielle weten alle uitdagingen in woord en daad het hoofd te bieden, zij worden bijna als godinnen afgeschilderd. Zelfs na de meest verwoede gevechten zien zij er nog verleidelijk uit (kijk ik er daarom zo graag naar ???), alsof er niets is gebeurd. Dan is er nog de relatie tussen deze twee vrouwen: is die lesbisch of niet ? Men kan het er in zien maar men kan het ook negeren. Zo gaat het met alles: men kan het er in zien maar het moet niet. Dit maakt deze reeks dan ook zowel geschikt voor kinderen als voor volwassenen, vind ik: deze laatsten kunnen genieten van het vernuft van de makers, terwijl de eersten met spanning de avonturen van onze godinnen kunnen volgen. Hoe ik er toe gekomen ben naar zo een TV-reeks te kijken ? Een hele tijd geleden had ik eens een bespreking gelezen in "De Standaard" die erg lovend was en dat heeft me er toe aangezet om de sprong te wagen, met alle gevolgen vandien.
Er wordt tegenwoordig veel over de Islam gesproken en vooral over de dreiging ervan en terecht, men zou toch wereldvreemd moeten zijn om helemaal niet te weten dat die godsdienst een enorme uitdaging vormt voor het Westen. Meestal wordt onder die uitdaging dan vooral de dreiging gezien van het terrorisme (zonder het woord "moslim" ervoor, want men spreekt toch ook niet van het "katholieke" terrorisme in Noord-Ierland ?!) . Dit is natuurlijk niet onterecht, het Westen wordt bedreigd, maar wat mij eigenlijk nog meer verontrust is het volgende : het zal iedereen wel al opgevallen zijn dat er in onze westerse maatschappij een grote geestelijke leegte te bespeuren valt. De inwoners van dit werelddeel zijn geen burgers meer maar zijn onmerkbaar veranderd in mensen die zich alleen nog bezig houden met consumeren, met verbruiken, wat ogenschijnlijk nog hun enige reden van bestaan is geworden. Het gevolg hiervan is dat het geestelijke van de mens volledig naar de achtergrond wordt verschoven, een verschuiving die men moeilijk als positief kan bestempelen: het gebruik van drugs, alcoholisme, sexverslaving, zelmoord,enz. allemaal zaken die er op wijzen dat er iets fout is gelopen in het Europa van vandaag. Het lijkt er dus wel degelijk op dat heel wat mensen geen houvast meer hebben en daar onder lijden. En nu kom ik dan tot het punt wat mij het meest intrigeert: als er ergens een leegte is dan kan het niet anders of die leegte wordt opgevuld door iets, het is zoals een put in de weg waar het water naartoe loopt. In Europa (ik spreek hier duidelijk wel alleen over Europa want in de Verenigde Staten gelooft men wél nog) zien we dus een grote geestelijke leegte die er naar streeft om gevuld te worden met iets, wat het ook is. Er rekening mee houdend dat de Islam een erg eenvoudige godsdienst is, in tegenstelling tot het Christendom en het Jodendom, met een heilig boek, de Koran, "waaraan geen twijfel is" (soera al-bakara) dan zou het wel eens kunnen dat de Islam aan heel wat ontwortelde mensen een houvast zou kunnen geven. Dit is nu mijn vrees: wat gaat er gebeuren als vele (blanke en hier geboren) Europeanen zich tot de Islam zouden bekeren ?! Ze buiten zetten kan niet want het zijn rasechte (????) Europeanen. Er blijven dan maar twee mogelijkheden over: ofwel laat men hen doen en blijven zij gewoon deel uitmaken van onze Westerse maatschappij ofwel dwingt men hen om hun nieuwe geloof af te zweren (zoals in de Middeleeuwen) en te vervangen door, ja ...door wat ? Aangezien het Christendom hier maar een schim meer is van wat het vroeger geweest is zou zo een handelwijze geen zin hebben. Er is dus maar één mogelijkheid ! Voorlopig toch...
Toen ik een paar weken geleden nog eens in boekhandel "De Slegte" was (na de FNAC één van mijn favorieten), zag ik daar twee stapels boeken liggen over Marguerite Duras: het betrof hier de biografie die Laure Adler van de bekende Franse schrijfster ("Hiroshima, mon amour") heeft geschreven . Ik kon onmogelijk dit boek NIET kopen, dit om verschillende redenen: ik ben al lang een fan van Duras, het leven van interessante mensen boeit mij altijd enorm en tenslotte was er de spotgoedkope prijs van het boek, amper 5,99. Ik liep bijna met het boek onder mijn arm naar huis om er zo vlug mogelijk in te beginnen lezen. Groot was mijn vreugde toen ik na een paar bladzijden ontdekte dat het een schitterende en meeslepende biografie was , na twee weken had ik het dan ook uitgelezen. Wat me vooral trof, is de hoge leeftijd die Marguerite Duras bereikt heeft ondanks haar woelig leven vol passie en drank: zij is 82 (!) jaar geworden, waaruit ik alleen maar kan besluiten dat zij erg sterk moet geweest zijn, niet alleen fysisch maar ook geestelijk want zij is tot op het einde van haar leven in staat geweest om boeken te schrijven. Het is niet de eerste keer dat ik constateer dat geniale mensen een tamelijk zelfdestructief gedrag aan de dag leggen: het is alsof zij echt gebukt gaan onder hun te veel aan talent en het dan proberen te vernietigen, eigenaardig genoeg (en gelukkig!) zonder resultaat. Andere voorbeelden liggen zo voor de hand: Serge Gainsbourg, Orson Welles, Van Gogh, Francis Bacon, Marlon Brando,enz. de lijst is te lang om ze allemaal op te noemen. Welke conclusie ik daaruit moet trekken weet ik zo direct nog niet maar wat ik wél weet is dat mensen die hun eigen leven kapot maken daarom nog niet geniaal zijn, om de eenvoudige reden dat zij de omgekeerde weg volgen.
Toen ik onlangs een documentaire zag over Marilyn Monroe ben ik me gaan afvragen hoe het komt dat zij zo populair blijft, zelfs meer dan 40 jaar na haar dood. Ik ben dan tot het besluit gekomen dat zij DRIE kenmerken bezat die andere beroemde actrices niet hadden of hebben: ten eerste, zij was verleidelijk, ten tweede, zij was grappig, en ten derde zij was breekbaar. Ik vermoed dat het deze drie karakteristieken zijn, verenigd in één persoon , die haar onvergetelijk hebben gemaakt. Als men andere actrices bekijkt dan vindt men nooit deze drie eigenschappen terug. Sophia Loren bv. is zeker verleidelijk en kan ook grappig zijn maar zij is niet breekbaar. Catherine Deneuve is wel een voorbeeld van verleidelijkheid maar ik kan me haar niet als een grappig iemand voorstellen en breekbaar is zij zeker niet. Om een hedendaags voorbeeld te noemen, nl. Nicole Kidman, zij is verleidelijk én grappig maar dan weer niet breekbaar. Het lijkt bijna op de regel van drie! Marilyn Monroe was dan wel niet de beste actrice ter wereld (al kon zij wel degelijk acteren in tegenstelling tot wat Karel De Gucht eens heeft beweerd, maar HEM kennen we !) maar zij bezat een unieke uitstraling die geen andere vedette sedertdien heeft weten te bereiken, anderen komen zelfs niet in haar buurt, laat staan dat zij haar zouden evenaren. Ik ben dan ook altijd verwonderd dat er zo weinig vrouwen met de naam "Marilyn" rondlopen of zou het te stoutmoedig zijn om daaruit af te leiden dat hier een vorm van schroom in het geding is, bijna een besef dat er maar één Marilyn mogelijk is en MAG zijn ?! Ik weet het niet maar ik vind het alleszins verwonderlijk temeer daar de naam Marilyn toch zeker een mooie naam is. Het maakt la Monroe natuurlijk des te unieker. Daarom dus, "eeuwige" Marilyn.
Gisteren keek ik nog eens naar de Mylenium tour van Mylène Farmer: ofschoon ik een filmfreak ben, toch ben ik bijna verslaafd aan deze DVD. In de eerste plaats is er la Farmer die een ongelooflijke mysterieuze uitstraling bezit: voor haar is het niet nodig om te staan springen en dansen, zij intrigeert zo door haar persoonlijkheid. Toen ik een paar jaar geleden geboeid geraakte door Madonna, heb ik verschillende optredens van haar op DVD gekocht en ik was onder de indruk van haar danstalent en haar professionalisme. Nu ik echter Mylène Farmer aan het werk zie, bevalt me dat toch wat meer: Madonna straalt geen enkel mysterie uit, zij is een onvervalste exhibitioniste die in elk van haar shows een mengelmoes van stijlen aanwendt zodat er eigenlijk geen enkele eenheid te bespeuren valt. De Mylenium tour daarentegen wordt van het begin tot het einde gefilmd in een zelfde warm licht, de hele show baadt in een gouden gloed als het ware. Er is niet alleen dit stijlkenmerk maar men ziet duidelijk de ongelooflijke wisselwerking tussen de zangeres en haar publiek: er grijpt een echte osmose plaats die zelfs overslaat op de kijker die in zijn zetel zit. Elk woord van haar liedjes wordt door haar fans meegezongen, fans die regelmatig bijna tot tranen toe aangegrepen worden. En dan zijn er nog haar muzikanten, in het bijzonder haar drummer, die op een fantastische wijze musiceren. Tot hiertoe heb ik het over uiterlijkheden gehad maar ook de muziek van Mylène Farmer, of is het vooral de muziek ?, geeft aan het hele gebeuren een bijna onwerkelijke sfeer waarin men willens nillens wordt in ondergedompeld. Dit zijn voor mij de redenen waarom ik zo graag naar deze DVD kijk en nog zal kijken.
Er zijn twee redenen waarom ik nu denk aan "Hiroshima, mon amour": ten eerste is het deze week 60 jaar geleden dat er voor de eerste keer atoombommen werden gebruikt en ten tweede heb ik zojuist een biografie gelezen van Marguerite Duras, scenarioschrijfster van de film met dezelfde titel. Deze film begint met de volgende beroemde dialoog: HIJ " Je hebt NIETS gezien in Hiroshima.Niets." ZIJ: "Ik heb ALLES gezien. ALLES." Het is wel belangrijk om weten dat "hij" een Japanner is en "zij" een Franse vrouw. Dit gesprek gaat zo verder: de vrouw vertelt dat zij in Hiroshima van alles heeft gezien en de Japanner antwoordt daar telkens op dat zij niets heeft gezien. Met heel simpele dialogen wordt hier iets aangeraakt dat eigenlijk van alle tijden is, nl. het verschil tussen iemand die iets ECHT heeft meegemaakt en iemand die er alleen maar over gelezen heeft of erover horen vertellen. Toch bewijst deze film dat het niet altijd nodig is om iets zelf meegemaakt te hebben om aan te tonen hoe het moet geweest zijn: de regisseur, Alain Resnais, is er wonderwel in geslaagd om de kijkers duidelijk te maken wat zo een atoombom teweeg heeft gebracht en daar draait het toch om, deze film is dus in zijn opzet geslaagd, al ga ik daar nu verder niet op in om te vermijden dat mijn "Beschouwingen" alleen maar een ander woord zou zijn voor filmkritiek. Ik zou dus willen terugkeren tot het onderwerp van deze film: Hiroshima. Er woedt nu al jaren een discussie over of het wel nut had om die atoombommen daadwerkelijk te gebruiken. De énen zeggen dat daardoor Japan ingezien heeft dat het geen zin meer had om nog verder te vechten, anderen verkondigen dan weer dat de Amerikanen de atoombom gebruikt hebben als waarschuwing aan de Sovjet-Unie die eveneens van plan was om Japan te bezetten. Ook gaven de Verenigde Staten op die manier te kennen dat zij op wapengebied superieur waren aan de rest van de wereld, een niet mis te verstane methode om dat duidelijk te maken. Ik vraag me echter af of er ook geen ander motief heeft meegespeeld om tot deze oorlogsdaad over te gaan: zou het niet kunnen dat de toenmalige blanken de Aziaten bekeken als minderwaardige wezens? Op wie kan men nieuwe wapens immers beter uittesten dan op mensen die men toch niet evenwaardig vindt ? Ik ben bijna zeker dat dit , misschien niet bewust, een rol heeft gespeeld al zal het daarom wel niet het hoofdmotief geweest zijn. Indien dit racisme (want hoe kan men het anders noemen wanneer anderen als inferieur worden bestempeld ?!) wél nadrukkelijk aanwezig was, dan heb ik zo wel een vermoeden dat dit misprijzen tegenover de Aziatische medemensen tegenwoordig nu wel compleet absurd gebleken is, denken we maar aan de oeverloze stroom van berichten die we over China te verwerken krijgen, het grootste Aziatische land in de wereld. Ik ben er bijna zeker van dat heel wat Japanners zichzelf hebben gezien als proefkonijnen, als speelbal van het toenmalige schaakspel tussen de grootmachten. Vraagje: waarom heeft men geen atoombommen gegooid op nazi-Duitsland, toch ook een land dat het één en ander op zijn kerfstok had ??! Zo gemakkelijk was het toch niet om naar Berlijn op te rukken, met een paar welgemikte (of niet, dat speelt geen rol!) atoombommen had men de klus wat vlugger kunnen klaren ! Om op een positieve noot te eindigen: de hele wereld heeft door wat er 60 jaar geleden gebeurd is , misschien een zodanige afschuw gekregen van kernwapens dat dit een voldoende afschrikking is waardoor ze nooit meer gebruikt zullen worden. Om deze afschrikking in stand te houden is het dus noodzakelijk om steeds weer over Hiroshima te praten en het nooit te vergeten.
Ik was begonnen met Marguerite Duras maar ben volledig afgedwaald maar over deze schrijfster ga ik het nog wel eens uitvoerig hebben.
Vooreerst wil ik hier nog het één en ander verduidelijken in verband met de titel die ik voor mijn blog gekozen heb: "Beschouwingen". Ik weet dat dit een ietwat verouderd woord is, maar wel één die perfect aangeeft wat ik bedoel: het gaat hier om een soort bedenkingen over van alles en nog wat , een soort "aanschouwen" van mensen en dingen, zoals men een zonsondergang aanschouwt. Als men een ondergaande zon bekijkt dan vraagt men zich ook niet af of dit wel mag, nee, men kijkt en geniet of geniet niet, ieder volgens zijn eigen ingesteldheid. Dit zal dan ook mijn bedoeling zijn met die "beschouwingen": de werkelijkheid, in de ruimst mogelijke betekenis van het woord, "beschouwen" en in woorden proberen uit te drukken wat dat bij mij teweeg brengt.
Gisteren heb ik de film "Accident" bekeken, een film die ik in de jaren '60 heb gezien en die toen een grote indruk op mij had gemaakt. Wonder boven wonder is het een film die niet verouderd is en die nog altijd een grote indruk maakt. De fotografie is werkelijk van een hoog niveau, de vertolking is prachtig , de muziek is sober en uiterst functioneel gebruikt , kortom het is werkelijk een meesterwerk en duidelijk de beste film van regisseur Joseph Losey. Het begin van de film is al heel erg suggestief: de camera is op een huis gericht en men hoort het geluid van een auto die verongelukt, men ziet dus niets gebeuren. Deze scene mist duidelijk niet haar effect, juist omwille van het feit dat men alleen op het geluid is aangewezen. Ik weet uit eigen ervaring dat zoiets werkelijk akelig is wanneer men een "accident" HOORT gebeuren, zeker wanneer het maar een paar meter achter je rug plaats heeft. De regisseur doet hier dus het omgekeerde van wat Steven Spielberg meestal doet wanneer die denkt dat men alles moet tonen en dan nog met zoveel mogelijk nadruk en zoveel mogelijk effecten zodat men eigenlijk niet meer gelooft wat men ziet. In "Accident" ziet men niets zodat men er van alles begint bij te fantaseren zodat het ongeluk nog wat erger schijnt dan het al is. Nog een andere scene die even prachtig is , is de ontmoeting tussen Dirk Bogarde en Delphine Seyrig: men hoort hen praten maar zij zitten stilzwijgend tegenover elkaar: daardoor krijgt hun ontmoeting iets onwezenlijk, het is bijna zoals een droom, ook hier weer met uiterst sobere middelen verwezenlijkt. Zo zijn er tal van scene's die men steeds opnieuw zou kunnen bekijken zoals men een goede wijn savoureert. Ik heb daarjuist reeds twee namen van acteurs vermeld, maar er zijn er nog, zoals bv.Stanley Baker: de vertoking is zoals gezegd schitterend over de hele lijn en zorgt er voor dat men ondanks de koele, afstandelijke manier van filmen toch interesse kan opbrengen voor de personnages. Dé grote uitzondering hierop is Jacqueline Sassard als de jonge studente: van haar kan men moeilijk zeggen dat zij acteert maar zij is zodanig mooi en fotogeniek en zij wordt op zo een suggestieve manier in beeld gebracht (die ogen!!!) dat men haar gewoon alles vergeeft! Voor wie het interesseert: deze film is op DVD te verkrijgen in de reeks Studio Canal met Franse ondertitels en met een leerrijke documentaire over het tot standkomen van de film.
Beste internetfreaks of -gebruikers, want niet alle mensen die internet hebben zijn er verslaafd aan, ik heb me voorgenomen om vooral over kunst en politiek te schrijven omdat dat de terreinen zijn waarop ik me het best thuisvoel al wil dit niet zeggen dat ik me uitsluitend daartoe zal beperken. Om direct met de deur in huis te vallen, ik heb vanmorgen twee DVD's in mijn brievenbus gekregen die ik besteld had bij Amazon.france: de titels van de films zijn "Accident" en "For King and Country", alletwee geregisseerd door Joseph Losey. Deze twee films heb ik in de jaren '60 gezien en ik ben benieuwd of zij nog dezelfde indruk zullen nalaten als zij het eertijds hebben gedaan: ik begin vanavond alvast met "Accident" omdat ik daar nu al veertig jaar zit op te wachten om die film opnieuw te kunnen bekijken. Morgen zal ik dan weten zeggen of dit inderdaad het geval was.
Ik ben michel1946, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Mic.Van..
Ik ben een man en woon in Gent (België) en mijn beroep is fotograaf.
Ik ben geboren op 13/07/1946 en ben nu dus 77 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: literatuur, film, muziek, geschiedenis, reizen.
Met deze foto wil ik mezelf enigszins profileren.
