Pat van den Bruele -in tegenstelling tot de gegevens op haar identiteitskaart altijd op z’n Hollands geschreven met kleine v en d, spelling was trouwens niet bepaald haar sterkte- was al geruime tijd met Francis getrouwd. Mijn schoondochter en ik, wij mochten elkaar niet. We dulden elkaar. Ik uit respect voor mijn zoon. Zij uit respect voor de status van mijn zoon. Ze mocht, zoals men zegt, wel gezien worden. Maar wat mij betreft, liever op afstand. Pat was hyperslank, altijd perfect gekleed en feilloos opgemaakt. Gedesigned zoals haar interieur en verstandelijk even minimalistisch als haar pas gerenoveerde zitkamer.
Een gesprek met Pat was een aaneenschakeling van geselecteerde rubrieken uit lifestyle-magazines. Vond ik. Maar pa moest Pat niet onderschatten, beweerde Francis, mensen verschillen nu eenmaal en hun interessedomeinen eveneens. Bovendien was Pat goed geïnformeerd. Prijs-kwaliteitanalyses? Pat maakte ze. Niet tussen Carrefour en Delhaize, maar tussen exclusieve beautyfarms in België en Nederland. Koud kunstje, tot de eurocent na en zonder machientje.
Neen, ik mocht Pat niet. Ze had iets glibberigs. De waterige blik in die te zwaar opgemaakte uitpuilende ogen weerspiegelde achterdocht, schijnheiligheid en koele berekening. Koele berekening lag beslist aan de basis van hun huwelijk. En niet alleen bij haar! Wie was ik om mijn zoon daarop te wijzen! Ze konden ogenschijnlijk samen bijzonder goed opschieten. Ze bewonderden en bewierookten elkaar voortdurend. Ze waren altijd samen. In de auto, op de tenniscourts van Woluwe, op restaurant samen met Gerda en mij of met haar ouders.
Samen stoeien of samen ietwat verhit en verward uit de wagen of zijn kamer komen, samen tortelduiven. Nooit gezien!
Eugène, mijn oom, 87 lentes en womanizer avant la lettre had het ook meteen door: 'Elle n’est pas douée, doe angt niks oen. Des fesses tristes, quel horreur ! Dau infirmière de l’année passée, gruute klas, moar da joenk doe, kiekebisj !'
Waarschijnlijk had het uiterlijk vertoon van de Van Den Bruele's Francis verblind en had hij zich voorgesteld met Pat een stapje in de Brusselse beau monde te zetten, kwestie zijn imago nog wat meer op te poetsen. Haar ouders hadden carrières om U tegen te zeggen, snoefde hij. Vader, grote Piet op het toenmalige ministerie van Financiën en ma kaderpositie bij de Nationale Bank.
Bij onze eerste kennismaking vertelde vader me echter met weinig enthousiasme over zijn klerkloopbaan bij Financiën en moeder Van Den Bruele had met veel zwier en plezier haar job als adjuct-chef van de sanitaire ploeg bij de Nationale Bank vaarwel gezegd! Maar ze hadden poen en een prachtig ingerichte villa. Volgens mij: een gouden kooi met daarin twee straatmussen en een veelkleurige kwetterende parkiet. Een hele tijd later vernamen we, dat de villa in Keerbergen slechts een deel was van de nalatenschap van een oudtante en dat er dus nog veel meer te erven was geweest.
Mijn antipathie voor Pat was duidelijk wederkerig. Ik verborg die nog achter afstandse onverschilligheid. Zij niet. Liet geen kans voorbijgaan om me te kleineren, cynisch proestend om dat strontblaadje, waarvan ik de leiding had, om door dik en dun Gerda te verdedigen al keurde zij zonder er expliciet iets over te zeggen haar religieus fanatisme niet goed. Koos natuurlijk uitdagend stelling tegen mij toen Marianne op de proppen kwam en was in feite nog een stuk radicaler en brutaler dan Gerda zelf. Iedere dinsdag kwam zij op bezoek om haar schoonmoeder nog vileiner tegen mij op te hitsen.
De weinige keren dat ik haar moest dulden, begon ze er steeds over. Een zinnig mens zoals zij kon niet aannemen, dat een oude, tamelijk verstandige man niet inzag aan het lijntje te worden gehouden door zo’n sujet. Dat ik met mijn ogen wijdopen in het ongeluk liep. Een chance, dat er nog geen kinderen waren met zo’n onwaardige opa. Ik onteerde de familie. Was zelfs niet waard pa of vader genoemd te worden.
Drie namen hebben ze mij gegeven, een voornaam + de voornaam van de peter + de voornaam van de meter.
Waarom weet ik niet. Dat was toen gebruikelijk, denk ik. Toen = 1952. LM is ook van 1952 maar hij heeft één enkele naam meegekregen. Gebruiken in de naamgeving verschillen van streek tot streek, dacht ik ooit.
Het is veel eenvoudiger : zijn Pa had de geboorte van een zoon (na vier dochters) wat grondig gevierd. Noch hij, noch de getuigen konden zich 's anderendaags herinneren of vonden het nog belangrijk wie er verder vermeld moest worden in de naamgeving. Peter, meter, beschermheiligen … allemaal vergeten.
En zo gaat mijne puit nu al 66 jaar door het leven met één enkele naam. Geen franje. Geen ballast.
Dat heeft wel iets volgens mij, ik vind het voornaam, 1 individu = 1 naam. Voor mezelf zou ik het oké vinden, een beetje upgrading, zo’n beetje chic.
Enkele dagen later sprak ik met Francis af in de stijlvolle bar van het Hotel Metropole. Maître Joseph zorgde voor een discreet hoekje. Het was in de late namiddag. Francis kwam met tegenzin, kon ik zo uit zijn houding opmaken. Hij scheen vermoeid. Vermoedelijk verwachtte hij dat ik steun en begrip zou zoeken voor mijn verdere relatie met Marianne. Hij vergiste zich. Ik wou de totaal andere toer op, ook al hield het wel verband met haar.
'Ook een coupe?'
'Nee, pa, gewoon plat water. Ik heb niet veel tijd. Was ik niet in de buurt geweest dan …'
'Oké, ik zal het kort houden. Ook ik moet nog een stuk doorwerken.'
De ober bracht de dranken met toemaatjes van zwarte olijven, nootjes en kaasblokjes. Francis tastte meteen toe. Weeral niets of toch weinig gegeten deze middag, vreesde ik. De kookkunst van zijn eega kennende vond ik het niet abnormaal dat hij er zo lusteloos en bleekjes bijliep.
'Francis, dit moet strikt tussen ons blijven. Ik wil niet dat je weer je mond voorbij praat en je vrouw direct gaat klikken.'
Hij keek bedrukt. 'Sorry, pa. Dat was ongewild mijn stomme schuld. Maar vroeg of laat zou alles toch uitgelekt zijn!'
'Misschien wel, ja. Maar dit is strikt vertrouwelijk. Begrepen?'
'Ja.'
'Luister. Ik heb gemerkt dat je moeder in mijn werkkamer snuffelt. In mijn financiële dossiers, ook in mijn bankuittreksels … Ik wil niet dat Gerda nog iets weet van mijn geld. Ik heb bij jou een stevig bedrag uitstaan.'
'Je persoonlijke vermogen, ook het geld van de verkoop van opa's huis aan dat secretaresje van jou. Hoe zat dat weer in mekaar, die overeenkomst met mijn grootouders? Eerlang ben je ook nog de vereffening van je levensverzekering te verwachten, niet?'
'Nog enkele maanden! Zo’n tien miljoen oude franken, dat is 250.000 euro.'
'Gevoegd bij je uitstaand vermogen maakt dat een anderhalfmiljoen miljoen euro plus, waaraan een deel met gekapitaliseerde intresten. Niet slecht geboerd.'
'Daar gaat het nu om. Ik wil niet dat je moeder daarvan nog iets weet. Zeker niet over het geld van die levensverzekering!'
'Och, ma trekt zich daar echt niets van aan. Ze heeft haar eigen kapitaaltje …'
'Waar ik niets van wil, maar zij krijgt evenmin iets van het mijne. Later, komt het jou toe en niet haar. Geen cent mag naar dat obscure clubje van Serge gaan!'
'Dat gebeurt niet, pa. Toe, zeg, ma is niet zo gek!'
'Francis, ik houd met alles rekening. Met alles! Je moeder schudde nooit mijn portefeuille leeg. Neusde nooit in mijn uittreksels. Nu doet ze het wel. Enfin, ik vermoed het.'
'Pa, je geld is safe bij mij. Wat stel je dan voor?'
'Ik herhaal: je moeder mag geen sikkepit weten van mijn persoonlijk vermogen. Daarom dit: jij stort al mijn geld terug …'
'Dat gaat zomaar niet. Binnen een goed halfjaar misschien en telkens in schijven. Je vermogen is voor het grootste deel in het buitenland belegd.'
'Oké, in schijven dan. Van het ogenblik dat ik het volledige bedrag heb zoeken we een andere formule. Iets met een driemaandelijkse of halfjaarlijkse intrest. Wil ik om de een of andere reden mijn geld gedeeltelijk terug, dan geef je het me. Ik hoef daarvoor geen papierwinkel. Ik heb alle vertrouwen in jou. Zo eenvoudig is dat!'
'Ik begrijp het nut van die transactie niet. Het hoeft toch niet …'
'Geen commentaar, Francis, doen, ja?'
'Zoals je wil, maar ik garandeer op die wijze niet de hoge intresten, die je nu geniet.'
'So what!'
'Tja, vermits jij erop staat, pa. Ik zal mijn best doen. Wees niet wrevelig omdat het enkele maanden in beslag zal nemen.'
'Ik heb geduld, Francis. Ik heb alle geduld van de wereld, jongen.'
Hij keek me bevreemdend onderzoekend aan, terwijl hij rechtstond en me de hand toestak. Ik raadde wat hij dacht: die wil zijn poen aan zijn lief geven, maar dat laat ik niet toe, nooit.
'Francis! Geen woord tegen Pat. Akkoord?'
'Ik zweer het op mijn scoutszieltje, pa.'
Zijn scoutszieltje! Jij gemelijk ventje! Ik was zojuist heel oprecht en openhartig geweest en met dat ene woord wist hij me terug de boom in te jagen.
Zijn scoutsleven! Nog zo’n streek van Gerda. Het duurde amper twee kampen. Een beenbreuk in Bouillon en een ernstige voedselvergiftiging ergens in de Kempen. Nadien nam hij deel aan vakantiekampen onder toezicht van mijn mutualiteit. Gedaan met haar scouts.
Van de Metropole wandelde ik terug naar de redactie. Het was een schitterende dag. Wolkenloze ijlblauwe lucht. Weldoende temperatuur. Ideale vochtigheidsgraad. Nu en dan een zacht briesje. Geen te druk verkeer. Geen overvolle terrasjes. Een paar straatmuzikanten. Een ruige kerel zong een Ierse ballade.
Een koppel op leeftijd waagde een dansje. Ik applaudisseerde. Het dametje dankte. Heerlijk die lachkuiltjes rond de felrood gestifte mond. Ik herkende Marianne in haar. En ik was haar partner op de Brusselse Grote Markt.
Terwijl ik mijmerend bij een verkeerslicht wachtte, snorde Pat in haar auto voorbij.
De verleiding om een en ander uit te stellen is soms groot, maar het is geen goed idee om daar telkens aan toe te geven.
Tegen wie zegt ge het. En dat met de warme dagen in het vooruitzicht. Ik voelde me al bijna schuldig op voorhand dat ik het een en ander ga uitstellen. Uitstelgedrag. Dat kan rare vormen aannemen hé. Extreme vormen. Maar dan bedacht ik dat ik het toch niet in die extreme of ziekelijke vorm heb, want er bestaat erger dan wat ik voor mezelf uitstellen noem : oblomovisme.
Het verhaal dateert van 1858, maar het gedrag, het verschijnsel, bestaat vandaag nog. Niet te verwarren met besluiteloosheid of lusteloosheid of lamlendigheid. Oblomovisme is het ziekelijk onvermogen tot handelen, ook inwendig handelen, zoals een beslissing nemen, bvb. Lethargie, mentale inertie.
Oblomov is de bekendste roman van de Russische schrijver Ivan Gontsjarov.
De roman, die in 1858 voor het eerst verscheen, is genoemd naar de hoofdpersoon, de jonge en genereuze Russische edelman Ilja Oblomov die niet in staat is besluiten te nemen of tot actie over te gaan. De eerste 150 bladzijden van het boek kan hij zelfs niet uit zijn bed komen, en ook in de rest van het boek bevindt hij zich voornamelijk in liggende positie.
Anastasia Rurikov Simes Morning of Oblomov
Zijn passiviteit kost hem de liefde van Olga, die uiteindelijk kiest voor de energieke en gedisciplineerde Andrej Stolz.
Gontsjarov munt uit in de beschrijving van diverse personages uit Oblomovs omgeving: diens bediende Zachar en de 'onbestemde persoon' Ivan Andrejevitsj Aleksejev (of Andrejev, want hij was zo onopvallend dat niemand zijn naam goed kon onthouden). Ook de lange winteravonden op het landgoed Oblomovka worden in hun loomheid treffend tot leven gebracht. Anastasia Rurikov Simes Uninvited intrusion of Life De toenmalige Russische minister van Onderwijs schreef over deze roman: "De held is een van die door de natuur rijkelijk bedeelde, maar zorgeloze en luie naturen, die hun leven doorbrengen zonder nut voor anderen en die er niet in slagen hun eigen geluk te grijpen. De kwaliteiten van het boek liggen in de artistieke uitvoering en de uitdieping van de details, waardoor het werk van de heer Gontsjarov zich onderscheidt."
Naar aanleiding van dit werk schreef Dobroljoebov het boek Wat is oblomovisme?.
Oblomov wordt vaak beschouwd als de ultieme incarnatie van de overbodige man, een stereotiepe figuur uit de 19e eeuwse Russische literatuur. De naam werd synoniem voor 'luiaard'. Anastasia Rurikov Simes Sleep of forgotten things
Het boek werd in 1979 verfilmd door de Russische regisseur Nikita Michalkov, met Oleg Tabakov in de hoofdrol.
Nu heeft bovenstaand overdenksel het niet over deze extreme vorm natuurlijk, maar ik dacht er ineens efkes aan, aan Oblomov. Dat zijn van die gedachtesprongen hé.
Met al dat geflikflooi rond een afgeschreven en herkerkte paus werkte Gerda me nog feller op de zenuwen dan ooit. Bovendien vermoedde ik dat zij in mijn privézaken snuffelde. In mijn werkkamer duldde ik haar niet. Niet zij, maar ik zorgde ervoor dat documenten, dossiers, tijdschriften en boeken netjes geordend bleven. En dus merkte ik meteen dat zelfs een papierklem of een balpen niet of verkeerd op de gewone plaats lag. Ik vermoedde dat ze vooral in mijn financiële gegevens zocht. Die bewaarde ik op een bijzondere plaats in een farde. Ik wist tevens dat zij in mijn portefeuille keek. Adreskaartjes, zelfs bankkaarten zaten in verkeerde vakjes. Van dan af deed ik telkens de deur van mijn werkkamer op slot. Zonder enige tegenspraak te verwachten, zei ik:
'Van nu af aan geef ik je elke maand huishoudgeld. Trek er je plan mee. Voor mij hoef je niets meer te doen. Op alle gebied ieder voor zich.'
'Dat neem ik niet, schoft’, en boos dreigend, 'jouw geld is ook het mijne. Of wil je het allemaal aan die hoer hangen?'
'We hebben reeds een afzonderlijke bankrekening, dus …'
'En de volmacht die ik je vroeger heb gegeven?'
'Wordt vernietigd. Je doet volledig je zin met je geld. Van mij hoef je buiten die alimentatie niets meer te verwachten. Verstaan?'
'Een bagatel!'
'Zestienhonderd euro is ruim voldoende voor een heremiet zoals jij. De vaste kosten blijven voor mijn rekening. Zijn er bijzondere uitgaven, dan kan daarover gesproken worden.'
'God, ons Heer, als Francis dit hoort!'
'Je vertelt hem wat je wil. Dat doe je toch al. Over geld wil ik nu zwijgen. Ja?'
Ze siste als een slang in het nauw. Maar haar ogen leken in triomf te baden. Hoe Gerda nadien tegenover onze zoon haar nood klaagde weet ik niet. Francis sprak er niet over. Ik evenmin. Sinds ik hem over Marianne had verteld, kwam hij niet zoveel meer langs.
Alleen de woensdagnamiddag bleef zijn vast bezoek.
'Om ma wat te troosten in de lege uren', zoals hij het noemde.
Dat ze dan over mij zeurde en haar dodelijkste gifwapens gebruikte, stelde ik me goed voor. Het kon me niet schelen. Of toch wel en eigenlijk meer dan ik wou toegeven. Laat me eerlijk zijn, waarde lezer, het deerde me verdomme wel. Ik werd er me beetje bij beetje van bewust, dat haar houding en dat voortdurend geweeklaag over mijn 'smeerlapperijen met dat wijf', mijn zoon van mij hielpen vervreemden.
Ik heb het u al verteld, erg close waren we in feite nooit geweest. Francis bepaalde de grenzen. Maar nu werd hij radicaal afstands. Een soort elastisch muurtje, dat niets doorliet. Zelfs geen inviterende glimlach terugkaatste. Goed, als hij definitief de kant van zijn moeder koos, was dat zijn zaak. Voor mezelf had ik duidelijk uitgemaakt wat mijn keuze was. En ook die was definitief.
Eén aap zit in bad en de andere zit rustig wat te rond te kijken.
Ineens zegt de ene : "Oe oe oe oe aaaa oeoeoe aaaaa oe oe oe aa oe oe aa aaa aaa oe oe aa oe oe oooee aaaa oe oe oe oe oe oeo aaaaa oe aaa oe oe oe!"
De andere haalt zijn schouders op en zucht : "Doe er dan koud water bij ..."
Toen ik dit een eerste keer las was ik gestopt met lezen na het oe-aa gedeelte omdat ik dacht dat het een letterpuzzel was. Die moest opgelost worden! Daar zou ik een kluif aan hebben! Dit soort dingen is bij mij altijd welkom.
‘k Was al enige tijd naar een begin aan het zoeken, lettergrepen aan het tellen en het aantal keren dat elk van de klinkers voorkomt en in welke volgorde ze er staan …
Pas bij een tweede lezing zag ik dat het een onnozel mopje was.
'k Heb mijn frustratie weggewerkt met een stukje banaan. En ik vroeg me af wat die tweede aap me zou aangeraden hebben, 'lees-een-tekst-ten-ein-de'.
m – EZW-06/2013, bijgewerkt en iets wijzer geworden
Terug naar het leven van alle dag. Mijn stemming ging in die dagen op en af. Ik kon van een namiddag mariannen thuis komen in een soort trance van opstandige neerslachtigheid. Mocht dan geen verkeerd woord horen van Gerda of ik ontplofte tegen haar als een granaat. Hakkend in vlees en gevoel. Dan weer arriveerde ik met een jongensachtige air. Studentikoos neuriënd of à la Monty Python zingend over de bright side of life. En precies op zo’n late namiddag had ik in de hal nauwelijks mijn jas uitgetrokken of Gerda dook waanzinnig furieus uit de keuken op.
'Vermaledijde', gilde ze, 'de heilige vader is stervende. De poorten van de hemel gaan open voor hem! Zwijg! Zwijg!' Als ik terugdenk aan de dagen, die de dood van Johannes Paulus II voorafgingen, jongens, jongens!
En hoe ze te keer ging toen ik me liet ontsnappen: 'Voor wie het bestaan op aarde een paradijs werd, lijkt jouw hiernamaals een lege doos!' Had ze toen een dolk gehad, ze had het ding zonder pardon in mijn borst geploft.
Meestal zat Gerda die week in verdoofde aanbidding roerloos geknield op haar bidbank - een 17de eeuws prachtstuk, geërfd van haar ouders.
Nooit eerder een gigantischer megashow gezien dan die pauselijke semi-comateuze toestand. Nooit eerder genoot het Vaticaan een zo magistraal georchestreerde wereldwijde mediabelangstelling. Roomse marketing op topniveau, zo welgekomen voor het wegebbend katholicisme in West-Europa, en … snoepreisjes voor het journaille.
En Gerda, samen met die duizenden andere misleide zielen, maar naarstig bidden en smeken. Gekluisterd aan paternoster, missaal, bidbank of televisie -die dagen nog katholieker dan de paus zelf! En tranen omdat zijne heiligheid nu Jezus' lijden bijna evenaarde. En hopen dat de hemelramen wat sneller zouden opengaan om hem voor eeuwig op te nemen in alle heiligheden.
Ze gilde: 'Wel, Neukermans! Haar klauwen zijn zo vroeg gelost vandaag? Wie weet, wie of wat stond er nog op haar agenda! Ellendeling, terwijl de heilige vader … Kijk! Twaalfduizend gelovigen staan daar al uren te bidden voor zijn venster. Die arme zusterkens, zie ze wenen. Och arme toch! Nu beginnen ze juist rond te lopen en het regent . Natuurlijk moeten ze rondjes lopen. Stel je voor dat ze nog enkele uren staan te staan, de benen van die besjes schieten vol flebitis.'
Haar verwijten raakten mijn kouwe kleren niet. Dit circus liep de spuigaten uit. Ik ging zelfs duimen voor een snelle verkiezing van die paarse rakkers onder druk van hun lobbyisten. Het hielp nog verdorie! De koning is dood, leve de koning!
Woytila ging, Ratzinger kwam. De gedoodverfde kandidaat. Oerconservatief, ultrarechtser dan zijn Poolse voorganger. Hij begroette minzaam lachend en met open armen de wereld, hoog op het balkon. Opus Dei lachte beslist mee, in het vuistje.
De wereld, vooral de westerse -misschien met uitzondering van het new-born-christian babes en boys-randgeval in de USA- reageerde vrij koeltjes, met een wenkbrauw omhoog. Waarom? Waarom plots zwaar tillen aan het Hitlerjugend lidmaatschap van de 17-jarige Ratzinger, zoon van een politieman nog wel? Vergiffenis schenken staat toch hoog in het roomse vaandel geschreven?
Gerda was er meteen toe bereid: ‘Dat manneke deed met de rest mee. Hij zal het niet beseft hebben, meer nog, hij is nadien uit eigen beweging opgestapt!’
Ik verduidelijkte: 'Natuurlijk heeft hij de plaat gepoetst! De grote Duitse droom lag voor negenennegentig percent aan diggelen. Hij wist dat er geen prijzen meer te rapen vielen. Hop, ’t seminarie in, de perfecte cover. Slim ventje, die Ratzinger, toen al!'
Ook Pius XII deed destijds helemaal niet of zijn neus bloedde, zelfs bij de ontruiming van de kampen. De omvang van de holocaust? De zes miljoen doden? Die mens besefte dat zogezegd gewoon niet. Benedictus XVI, marcherend met swastikaband rond de arm en zwarte laarzen? Jeugdzonde! Kruis erover. Het is niet moeilijk, ze moeten alleen aan hun god verantwoording afleggen, beaamde denkduiveltje, niet aan ons.
'Ik weet niet of hij de ideale paus is,' hoorde ik Danneels omzichtig zeggen. Die kleine Belg was dus blijkbaar niet bezweken onder de "minzame" druk van de Ratzinger-clan! Anderen wel.
Ze kozen voor traditionalisme, conservatisme, voor een kerk die zich mordicus wil blijven opsluiten in zichzelf en haar geschiedenis. Niet te verwonderen dat het hard begon te regenen toen de nieuwe paus op het balkon verscheen. Zelfs de hemel treurde. En die is al een stuk ouder dan onze planeet. Ook mijn denkduiveltje werd er filosofisch bij: 'Geloven, zei hij, in een onzichtbare god is het niets aanbidden. Mocht er een echte god bestaan, dan zou hij toch de mensheid verplichten samen te leven in rechtvaardigheid en liefde.'
De mensen desnoods een geweten schoppen, nietwaar Boontje?
Thuis werd er echter niet gezwegen. Gerda, strijdvaardiger dan ooit, snerpte me honend toe:
'Wel, is ‘t uit met je madam? Heb je haar eindelijk haar zaligheid gegeven? Eens goed de waarheid in haar gezicht gewreven? Ja, ja, madam is haar gouden ezeltje kwijt. ’t Zal haar gat varen. Mam’sel kan terug de boulevard op. Een andere ezel zoeken. Zo’n zotten lopen overal en een hoer zoals zij weet goed waar!'
Mijn eerste reactie was: die ploert van een Serge heeft dan toch zijn smoel niet gehouden. Ik reageerde niet. Ik liet haar onbewogen voort hameren en lamenteren. Het raakte me niet langer. Mijn persoonlijk onweer was overgedreven. Ik ging naar mijn werkkamer. Een neut cognac, benen op het bureel, ogen dicht en alleen maar denken aan Marianne.
Aan onze 'gestolen' lange weekends in het buitenland. Marianne in Firenze, haar Beatrice Portinari-mime voor het standbeeld van Dante, haar extase in de Galleria dell’Accademia toen ze Michelangelo’s David zag en haar gegiechel om wat zij "zijn petieterig geval" vond. Marianne dansend tussen de bloemen in Kent. Marianne in Trier, kletsnat door de regen en hoog op de Porta Nigra. Marianne jurkje omhoog, dijbeen ontbloot, lokkend in de donkere traboules van Lyon. Marianne in Rome, samen met honderden vrouwen protesterend tegen de Forza Italia. En lang voordien, augustus 2005, mijn meest hemels exclusiefje, met Marianne in Luxemburg en meteen onze eerste nacht samen.
Francis had toen met mijn Luxemburgse bank afspraken gemaakt. Enkele documenten ondertekenen, meer hoefde ik niet. Marianne had geen zin. Heen en terug, ergens een hapje, de voorspelling van broeierig weer en vooral de behang- en schilderwerken thuis. Nee, toch liever niet. Ik kon haar niettemin overtuigen:
'What about one night with me, baby? Turkse baden, indoor zwembad, buffetontbijt met champagne in de tuin, pianobar, souperen bij kaarslicht in Le Bouquet Garni, een absolute culinaire topper vlakbij het paleis, en nadien een weelderige suite just for the two of us?'
'Max, kan dat? Eén ganse nacht met jou? Inslapen in je armen en samen ontbijten? Ik spreek vanavond direct met Jenneke en bedenk wel iets voor vader.'
'Bedoel je dat die dame weet heeft van onze relatie?'
Ik was echt verbaasd. Marianne had me hier niets van verteld. Meer nog ze stond erop in alle talen over ons te zwijgen tegenover iedereen.
'Ja, maar Jenneke weet niet alles. Net voldoende om met plezier akkoord te gaan en te komen overnachten.'
Ze liet haar stem zwoel-hees klinken: 'Lieverd, vrouwen vertellen nooit alles. Een vrouw zonder mysterie is geen vrouw, capice!'
En wat gebeurt er tijdens een lange autorit met mysterieuze vrouwen die niet alles vertellen? Juist, ze slapen. Ook Marianne. Ik wekte haar pas vóór de oprit van Le Royal in Luxemburg-centrum. Ze stapte slaapdronken uit. Keek verdwaasd rond. Gaapte zeer expliciet en zeeg neer in een van de grote lederen fauteuils in de hal. Nog tien minuten wachten aan de balie en ze rijst onderuit, dacht ik.
'Max, ik ben gebroken, kapot, doodop. Daar gaat onze eerste nacht samen!'
Ook haar stem leek gebroken. Marianne rolde met het hoofd over de schouders. De spiegels in de grote lift weerkaatsen drievoudig de pijnlijke grimas op haar gezichtje. Nee, kindje, het resultaat van je behangen en vooral plafond schilderen maakt mijn eerste nacht met jou niet stuk:
'Zal ik zoetje bewijzen dat ik haar beste medicijn ben?'
Ze glimlachte flauwtjes. Ik hielp haar uit haar kleed. Behaatje weg. Slipje uit. Legde haar op het bed. Ontkurkte de champagne en zette de glazen, samen met de "enjoy your stay" - fruitmand op het nachttafeltje.
'Even geduld, mevrouw!' Ik glipte de badkamer binnen en mijn kleren uit. Badhanddoek rond de lenden. Inspecteerde de flesjes rond de jacuzzi. Vond wat ik zocht. Legde het kleine witte gastendoekje op haar blote bips en stelde mijn taak voor: 'Le fameux massage Royal pour Madame !'
Mijn handen zochten de pijnpunten in haar hals, schouders en rug. De geur van de bodymilk, de draaiende bewegingen van mijn duimen, mijn zacht knedende vingers, haar genotskreetjes en het wiebelend kontje van mijn schitterende vrouw veroorzaakten flik-flak bewegingen onder mijn lendendoek.
'Niet stoppen, Max, verder doen! Zalig! Waar heb je dat vandaan? Dit is haast professionele massage!'
'Ik bak!'
Marianne draaide zich met een ruk om, keek me meer dan verbaasd, zelfs heel ongelovig aan:
'Hoezo, je bakt?'
'Brood, dus ik kneed deeg. Tweemaal per week, vandaar.'
'Max, dat meen je niet?'
'Jawel, uit noodzaak. De goeie warme bakker is immers met uitsterven bedreigd en die industriële troep van de warenhuizen krijg ik niet door de keel. Dus bak ik zelf, al jaren. Geleerd bij mijn nicht Liliane.'
Een brokkelig deeg, geduldig en behoedzaam kneden tot een elastisch geheel, de veredelde smaak van goudgele knisperende korstjes, mals en toch vast kruim en de onovertroffen geur van versgebakken brood doorheen het huis, een fantastisch zinnelijk genot en compensatie om het kerkelijk gejemineer van Gerda in mijn vrije tijd door te komen.
'En wat bakt meneer zoal?'
'In feite alles. Wit brood, volkoren, zeven granen, scones, sandwiches ook ciabatta. Name it, I’ll bake it. En mijn specialiteit! Baguettes, stokbrood op terra-cottasteen, een tip van collega Desmet van "De Morgen". Moet je echt proeven, schat!'
'Graag en meteen!'
Ze maakte mijn lendendoek los en keek hongerig naar wat zij noemde "la baguette de Marianne".
's Avonds na het souper wou ze nog een halfuurtje nagenieten in de pianobar. De steelse en ook openlijk bewonderende blikken van de heren, de smalende mond van hun dames, ach, ik raakte er gewend aan. Dit soepele, warme lichaam in mijn armen op de dansvloer, de gloed in haar ogen, haar pittige lachkuiltjes, daar kon ik echter niet aan wennen. Nooit genoeg van krijgen.
Ze maakte zich zachtjes los uit mijn armen, liep elegant naar de pianist, fluisterde hem een en ander toe. Hij knikte. Glimlachte en zette in. Marianne, een arm nonchalant steunend op de piano, strekte de andere sensueel langzaam naar mij uit. Haar hand nodigde me alweer ten dans terwijl ze zong: "The more I see you, the more I want you. Can you imagine…"
Neen, beste lezer, een Turks bad zat er niet meer in. Ook geen duik in het zwembad. Het ontbijtbuffet met champagne in de tuin dan? Dat wel, vierentwintig uur later.
De dochter probeert haar huiswerk te maken, de papa probeert ongestoord de match te bekijken met het actief wriemelzoontje mee op de sofa en de mama probeert een voedzame maaltijd ineen te boksen terwijl ze de woonkamer in het oog houdt.
- Gaat het meisje? vraagt ze van uit de keuken. - Néé! is het antwoord. - Hoe komt het? - 't Is Engels. - Luc! - Jáá! - Zet die TV eens wat stiller, de kleine moet haar huiswerk maken. - Ik bén geen kleine!, roept de dochter.
Ah nee, iemand die al Engelse taken te maken heeft is geen kleine meer. Er volgt een stilte. De dochter is uit haar concentratie en kijkt van aan tafel wat naar het scherm. Stomme voetbal, denkt ze, dat verpest hier heel de sfeer.
- Papa? - Ja meiske (met een zucht) - Waarom zeggen ze WK? - Dat is een afkorting hé zeg, dat weet toch iedereen. Wereld Kampioenschap, iedereen gebruikt die afkorting. - Iedereen? Écht iedereen? - Ja. Iedereen. - Awel hé, … de Engelsen niet.
Nog voor hij iets kon vragen of zeggen ging ze in de keuken wat staan gniffelen bij haar ma.
Marianne veerde recht, keek me verbaasd aan: 'Wat wil dat zeggen dat … maar niet alles!'
Stelde ik me voor dat haar stem een ietsje bitsig klonk? 'Of je zeker weet dat je oprecht van mij houdt, Marianne. Kan je je liefde voor mij meten of vergelijken met gevoelens, die je voor vroegere vriendjes of mannen had? Ik veronderstel dat die er toch geweest zijn, zo’n prachtvrouw als jij?'
'Natuurlijk, toch niet abnormaal? Als tiener werd ik om de haverklap verliefd, soms voor één dag, soms wat langer. De kleur van een brommer of een originele leren jekker, meer hoefde het niet te zijn en ik was vertrokken. Verliefd, weet je wat dat is? Stoeien in het voortuintje van geluksdromen, tussen de madeliefjes en de pisbloemen, tot de poort van het grote huis opengaat, en je binnentreedt en weet dat je thuis bent. Dat, Max, dat is liefde, allez, dat denk ik. En ja, er zijn ook wat jij bedoelt … mannen geweest. Later. Vluchtige, waardeloze, stomme contacten die me zelfs geen herinnering lieten. Moet je weten waarom? Iedereen knapte af omwille van vader. Ik wist nooit vooraf of ik een afspraak kon nakomen, juist door vader. Mezelf verwennen, gewoon een bezoek aan de kapper, kon niet zonder de buren op te trommelen. En zo voort en zo verder. Ik wou ook iets anders weten, Max, ik wou ontdekken en begrijpen, vooral begrijpen waarom mijn moeder destijds ... Het moet toch een uitzonderlijks iets zijn, die drang, die niet te onderdrukken wil, om je man en vooral je kind op te geven, begrijp je?'
'Volkomen. En Marianne, weet je nu door mij wat die liefde is?'
'Ja en nee.'
'Hoezo ja en nee?'
'Ja, voor jou zou ik mijn man verlaten, denk ik. En nee, ik weet niet of ik dat als moeder zou kunnen. Ik weet verdorie niet wat moederliefde is, zal het nooit weten. Je kent de afspraak. Eerlijk gezegd, ik maal er niet om. Wat ik de laatste jaren op kantoor heb meegemaakt, heeft geen naam! Milou van de boekhouding is op een kleine acht jaar aan haar derde vriend toe. Het is altijd la vie en rose met elke p'tit ami. Voor haar toch! Voor haar twee dutsen, een drama. Die sukkels. Van het ene appartement naar het andere, van de ene school naar de andere. Hoe kunnen die kinderen de zo nodige stabiliteit en hechting vinden? De oudste is er al een paar keren vanonder gemuisd. Enkele weken geleden twee volle dagen zelfs. Michèle heeft dan Child Focus gealarmeerd. Hij zat bij zijn papa en wou niet meer naar Milou. En Milou maar foeteren over die gosse impossible van haar en patati en patata. Een manneke van negen! Met al negen levens achter de rug! Zonder jou, Max, is het echt ondenkbaar voor mij. Maar stel dat ik een kind zou hebben. En door mijn liefde voor jou zou dat kindje met zijn papa, om de twee weken, hooguit twee dagen en één nacht kunnen samen zijn. Is dat niet je reinste egoïsme? Dat mag toch niet, Max! Van éénoudergezinnen kan ik meespreken. Ik was in feite gezinshoofd, oppas en verpleegster. Moest koken. Alles rustte op mijn schouders. Hoe wil je dat ik je een sluitend antwoord geef?'
Ik keek haar verstomd aan?
Haar dubbelzinnig antwoord, haar motieven, hoe gegrond misschien ook, voldeden me niet. Ik was toch geen p'tit ami? Waarom kon Marianne niet eenvoudig zeggen: ja, ik hou van jou. Waarom zo balanceren op een koord van onzekerheid en ambiguïteit, die me plots op stang joeg?
Omdat zij een Weegschaal is, tiens, en een balans balanceert, beet denkduiveltje terug. Omdat de uitlatingen van Serge constant je hersenen pijnigen. Omdat hij je straks nog zotter dan Gerda maakt. Altijd maar stel dat, stel dat ... Meneer wil 'Ja, ik hou van jou' horen. Woorden die elk Janneke en Mieke gebruiken. Je zal dan maar een vrouw hebben, die door de aparte, humoreske, subtiele en fijngevoelige omschrijving van haar diepste gevoelens, elke normale man vleugels geeft en meneer durft niet te vliegen. Meneer heeft vliegangst!
Ik geloofde haar. Ik snakte er opeens naar, meer dan ooit en ondanks alles, haar mijn wettige echtgenote te noemen. Mijn zelfoverwinning. En de rest, al die roddels, al die kletskoek om mij de dieperik in te duwen, te begraven en te vergeten.
Grimmig sneerde ik tegen mezelf: if so, je bent toch niet de eerste die een hoertje gaat trouwen. Om te beginnen Marianne is geen hoer. Laat ze naar bed gegaan zijn met anderen, dan heeft ze het met klasse gedaan, niet bij de rode lichtjes in een peeskamertje. Dat bestaan is voorbij voor haar. Er zijn nu geen andere mannen meer. Ze heeft voor jou gekozen. De enige, de ware voor haar! Daarom zweeg ik over Serge.
Op 1 juni, dat was drie weken geleden, is de weerkundige zomer begonnen, volgens de weerkundigen. Om 00h00 die nacht. De meteorologische zomer. ‘k Ben dat eens gaan opzoeken, want ik vroeg me af wat er mis was met de gewone zomer, de astronomische zomer die dit jaar, 2018, begint op 21 juni om 12h07. Dat is morgenmiddag.
Is de zomerzonnewende afgeschaft? Is de Aarde drie weken versneld in haar omloop? Hebben we nu de zomerzonnewende op 1 juni al ? Wat een gruweltoestand! Straks apocalyps! Het is veel simpeler. Frank DB & C° leggen uit : meteorologische seizoenen zijn vastgelegd op basis van een internationale overeenkomst. Het is dus gewoon een afspraak, een kunstgreep.
Voor weerkundigen is het moeilijk om te werken met seizoenen die niet beginnen op vaste dagen van het jaar. En dus hebben we het ons gemakkelijk gemaakt. De weerkundige seizoenen beginnen altijd op de 1-ste van de maand: 1 maart, 1 juni, 1 september en 1 december. Makkelijk om mee te rekenen.van : http://www.frankdeboosere.be/vragen/vraag84.php
Die tweede indeling is dus puur technisch, bedoeld voor rekengemak in internationaal gegevensverkeer. Iedereen weet dat allang natuurlijk, maar ik wist het nog niet. We zaten zeker weer op zee toen de weerkundige seizoendatums in gebruik genomen werden.
‘k Vraag me af wat fruittelers vinden van die kunstgreep. Want de bomen en hun vruchten hebben geen weet van de meteorologische indeling, die volgen nog altijd de astronomische kalender. De bomen hebben hun gans eigen gegevensverkeer.
Er zijn nog dingen waarbij LM & ik achterlopen hoor. Dat heeft ooit tot echt beschamende situaties geleid, toen we na maanden van schaars nieuws terug in België kwamen.
Met de komst van de e-mail is het ietofwat gebeterd, maar voor brede informatie en gedegen documentatie blijft men aangewezen op het Internet en dié satellietverbinding werd niet door elke rederij voorzien. De verbinding was er wel, maar ze was miniem, niet vlotjes. Niet flexibel toegankelijk ookni. Terwijl flexibiliteit toch al meer dan 20j het devies is van het beleid. Of werkte dat devies dan toch enkel-richting? Enkel van laag naar hoog ...
Over dat achterlopen op de actualiteit, daar hebben we nog een paar verhalen over, LM & ik.
Pretlichtjes verschenen in haar groene ogen. Playtime dus. Wou ze mijn vraag ontwijken? Ze ging zitten op het vloerkleed en nam de houding aan van "De Denker" van Rodin.
'Moeilijke vraag, vreselijk moeilijke vraag. Even denken! Hou ik van hem? Ik hou van zijn donkere ogen, ook van zijn neusvleugels, de drieëneenhalve rimpels op zijn voorhoofd. Ik hou beslist van zijn iets te grote oren, vooral de linker, van de twaalf haren op zijn borst, ook van het bruine wratje boven zijn navel, niet van het litteken door blindedarmoperatie en ook niet van de knobbel op zijn rechter middenteen. Maar veel, veel, verschrikkelijk veel van la baguette de Marianne. En ’t meest van al hou ik …'
Ze wipte recht, besprong me in de sofa en zoog mijn tong met alle kracht in haar mond. Beet. Slurpte. Kreunde. Ging nog heftiger en gulziger te keer. 'En na le baiser de Brancusi, la poitrine à la Marianne !' Ze bestreek haar tepels met cognac en liet mij een dronken zuigeling zijn.
Laat me liever een Goya of een Modigliani worden! Laat me de borsten van Marianne, een zeldzaam juweel, in een vloeiend lijnenspel van houtskool schetsen of die prachtig donkerroze gezwollen tepels borstelend uitdeinen in hun fragiel roze 'tempelhof'. De boezem van Marianne was een feest, dat me telkens weer overrompelde, me benevelde van bewondering. Om haar trots. Haar heerlijkste sieraad. Mijn glorieweg naar ons paradijs.
Toen ik me oprichtte, bleven haar handen door mijn haar woelen. Ik keek haar aan en zag een ander beeld. Ik, als Camille Claudel, in trance haar borsten koesterend met handen en ogen, en haar boetserend tot een vereeuwigd levend beeld. Ik murmelde:
'Camille, ja de kleine Camille.'
'Welke Kamiel?'
'Camille Claudel, schatje, het buitengewoon begaafd liefje van de grote Rodin. Had ik maar haar talent om uit één klomp smeuïge klei deze twee parels te kneden! Camille Claudel, Musée d’Orsay, Parijs, vorige zomer! Remember?'
'Tuurlijk, wij hebben daar op z’n minst twintig minuten voor dat kastje gestaan. En toen je me plots kuste, de gezichten van die dikke, Amerikaanse trutten! Jongens toch, shame and scandal! Ik denk dat Camille en wij hen op dat moment meer van Parijs hebben getoond dan alle gidsen samen.'
'Ach, Max, Parijs! La ville des amants en dat met jou! Dansen op de boule' Mich om middernacht en nadien pootje baden in de tuinfontein van het hotel. Zingen bij het graf van Gainsbourg :'Tu vas, tu vas et tu viens entre mes reins'. Onze déjeuner sur l‘herbe, Max, achter die zuilengalerij in dat prachtig parkje. Hoe zou ik dat kunnen vergeten? En in Londen bij Harrods, toen ik van jou die afzichtelijke paardenrenhoeden op mijn hoofd kreeg. De verkoopster kon er niet om lachen en ze moest zwijgen, verdorie, natuurlijk met al onze volle Harrods-zakken op haar toonbank. Elke plaats, waar jij me gekust heb, zit veilig opgeborgen achter de klepjes van mijn hart. Heb jij me al laten genieten, venteke! En bijgebracht, veel bijgebracht.'
Rachmaninov had extreem grote handen, waardoor hij in staat was een duodeciem (octaafkwint) te overspannen, 8+5=13 noten overspannen en zeer lange, dunne maar sterke vingers, waarmee hij gemakkelijk de meest ingewikkelde akkoorden kon spelen.
Met name de techniek van zijn linkerhand was ongebruikelijk sterk. In tegenstelling tot het wat brijige spel van veel pianisten door te royaal gebruik van het pedaal of gewoon te weinig vingervaardigheid, waren Rachmaninovs vertolkingen altijd kristalhelder; een kunst die hij alleen met Josef Hofmann deelde.Wikipedia
He was 6 feet 6 inches = 198.12 cm = 1m98 groot Zijn handen hadden een spanwijdte van 12 inches = 12x 2,54 cm = 30,48 cm
Deze twee podiummuzikanten, zijn niet zo groot Aleksey Igudesman en Richard Hyung-ki Joo, en zij hebben daar iets op gevonden.
Toen, een schemeravond en het regende flink, in de auto vlakbij de laan naar mijn huis zag ik Gerda op het fietspad vóór mij uit stappen. Niet met haar typische tante Sidonia-stap. Ze liep als op wolkjes. Met kleine pasjes, beslist nog gebeden en psalmen prevelend, paraplu ongeopend, beslist in trance van haar obscuur kransje bij Serge. Zodanig aan het zweven dat ze zich nauwelijks van iets bewust was. Ik vertraagde, stond bijna stil. Wat mij toen overviel, begrijp ik nu nog altijd niet. Wat ik wel wist, wat ik verdomd goed wist, was dat ik dat mens haatte. Zij was er te veel! Jubelen wou ik, zou ik, als ik dat ding daar op het asfalt zag creperen, doodbloeden als een nutteloze slak. Ik startte bruusk, reed recht op haar af, zag haar ontdaan opschrikken en een paniekerige blik achterom werpen. Een fractie van een seconde. Toen was het voorbij. Ik gaf het stuur een ruk en reed, gevoelloos, leeg en ontredderd, niet langer mezelf, langzaam naar huis. In bed vroeg ik me ijzig kalm af of het werkelijk in mijn bedoeling gelegen had Gerda dood te rijden.
Ja! Ik had dat -in een fractie van een seconde maar- echt gewild. Dat creatuur was er te veel. Een mestkever die moest vernietigd worden. Haat kan niet dieper of killer zijn.
Die nachtmerrie ging weer voorbij. Ik wou er nooit meer aan herinnerd worden. Gerda bleef. Live. Bedreigend. Me op alle mogelijke en onmogelijke manieren kwetsend, vernederend, uitdagend en uitlachend. Marianne nog schandelijker afschilderend en me daardoor nog meer pijn doend. Ik wou haar de strot dichtsnoeren. Ik had meer dan genoeg van dat wijf. En wie geeft me ongelijk? Wie? Ik, zei denkduiveltje. Redelijk blijven, vriend. Duw al die demonen weg. Leef je leven met Marianne. Zij is je houvast, je enige baken. Laat haar ongekrenkt, onbeschadigd en schuldeloos voor jou blijven wat zij is. Zij is het overwaard. Stoor je niet aan de kwalijk gonzende rest. Keep cool! Nee, verdomme, ik liet me niet bemodderen door dat serpent, noch door haar pastoor en zeker niet door die haai van een schoondochter. Tijd bracht raad. Wijsheid en aanvaarden. Was die tijd nu misschien gekomen in het jaar na Walters dood?
Niettemin bleef ik de eerstvolgende weken dag en nacht aan Serge’s verhalen terugdenken. Het stond duidelijk op mijn gezicht te lezen. Marianne merkte het. Stelde pertinente vragen. Maakte haar Max zich zorgen? Gerda? Het werk? Francis? De schoondochter? Ik schudde het hoofd. Gaf soms ontwijkende antwoorden; Ja, het werk. "Jool's" bleef zakken. Boze gezichten bij de raad van bestuur. Vragend-angstige gezichten op de redactie. En ja, ook Gerda met haar sektegedoe en … kom, dat raakt ons toch niet, sneed vlug een ander thema aan of ging over tot de daad, waarna we beter ons evenwicht terugvonden.
Maar het bleef knagen. Het hield niet op.
Als om van Marianne ongevraagd klaarheid te krijgen over haar ware bedoelingen, had ik het af en toe over trouwen.
'Ja, ja, ja en graag, graag, graag, maar Gerda, Gerda, altijd Gerda. Alsjeblief, Max, niet weer', weerde ze mijn vragen wrevelig af.
'Stel dat zij in een aanval van heilig vuur toch toehapt in een scheiding of dat zij er niet meer zou zijn, lieveling?'
'Ventje, gaat het nog, ja? Zij is er én Keerbergen is er ook. Ik zou alles geven om zelfs met jou samen te wonen, nu meteen. Maar ik ben bang, Max. Je weet het. Gerda is tot alles in staat. Hoe vaak heb je me dat al gezegd. Ze is gek, knettergek. Stel je voor dat ze haar kuren krijgt, op de Keizerinlaan aan kantoor of in mijn straat, voor mijn deur. Ze is ertoe in staat, hoor! Ik kan dat niet aan, lieverd, ik mag er niet aan denken. Plaats je even in mijn situatie. Jarenlang een zwaar zieke vader. ’s Morgens wakker worden met slechts één vraag: welke problemen vandaag? Nu eindelijk de man van mijn leven bij mij, maar met een serieus zwaard van Damocles boven zijn kop en boven de mijne.'
'Lieveke, breek je hoofdje daar niet over. Zij is het niet waard'.
'Denk je echt dat ik blind ben? Dat ik niet weet hoe jij je voelt als je naar huis moet? Sedert die hufter van een Francis zo opzettelijk indiscreet is geweest, opzettelijk ja, ben je veranderd. Niet altijd, maar toch vaak. Afwezig, gespannen. Je loopt soms op de toppen van je tenen. En waarom? Omwille van die gekkin thuis. Als je me ’s avonds belt vanuit je werkkamer, hoor ik haar krijsen. Kippevel krijg ik ervan. En dan weten dat mijn venteke zoiets moet meemaken, dag na dag. Ze is bezeten, Max, en niet alleen door haar kruisbeelden. Ze is bezeten door één gedachte: jou eronder krijgen, je geestelijk kraken en mij ook. En het doel heiligt vaak de middelen, nietwaar!'
'Maar zoetje toch…'
'Zoetje heeft Röntgen-ogen en weet je wat die zien? Een man die lijdt, een man die niet alles vertelt, een man die bewust veel verzwijgt om zoetje geen verdriet aan te doen. Dat ziet zoetje en ze houdt daar helemaal niet van.'
'Marianne, in alle ernst, hou je oprecht van mij?'
Een paar weken geleden was er in de plaatselijke supermarkt 'tomatenfestival'. Gedurende een aantal dagen waren de tomaten aan -30% geprijsd en er werden ook meer variëteiten aangeboden dan gewoonlijk.
'k Heb toen een paar rassen gekocht die we nog niet geproefd hadden en dat viel allemaal enorm mee. Een bordje tomatensalade leek op een bord snoepjes, zo plezant waren die kleurtjes. De meest zoete waren de oranje tomaten. Die kan men zo als tussendoortje eten. Als fruit.
Van het knikkerformaatje waren er ook natuurlijk. De rode kerstomaatjes hebben we regelmatig in huis, maar tijdens het festival waren er ook gele en donkere 'zwarte' te koop.
De zwarte en de gele zaten samen met de rode in een kartonnen doosje, in drie ordelijke rijtjes. Onder de rijtjes was het karton zwart en geel en rood. De zwarte tomaatjes waren eigenlijk donker paars-bruin, aubergine-kleur, maar met de zwarte achtergrond was het duidelijk dat de nationale driekleur bedoeld werd.
Dus ja, LM & ik hebben efkes meegedaan met de tricolore gekte. En dat was heel lekker.
afl. 037/121 ~ Een vergeten bestaan roept vragen op, veel vragen
Ik ontsloot de deur. Duwde hem bruusk het portaal op en wierp de deur met een smak achter hem dicht. Toen was ik heel alleen met mijn snerpende stilte. Mijn wezenloze leegheid. Mijn armoe. Loog Serge? Knoopte hij Marianne's naam aan een andere? Opzettelijke, kwetsende en schaamteloze fantasie van een gewetenloze bemoeial, die zich alles meende te mogen veroorloven omdat hij priester was, in zijn meute van aartsdomme volgelingen ongenaakbaar, een oppermachtig rechter.
Natuurlijk was het opgemaakt spel. Natuurlijk zat Gerda er tussen. En misschien ook Pat. Natuurlijk hadden zij in de vals-gewillige pastoor Serge de gedroomde go-between gevonden om hun loslopende vertelsels gestalte te geven. En natuurlijk hadden zij erop gerekend dat hun verhaal me knock-down zou slaan. Natuurlijk … Maar … Nu kropen de stekels te voorschijn. Als heimelijke betweters, die weten waar te prikken om pijn en bloed te zien. Die lispelden en hamerden, zongen en schroeiden, doodden om in de smart nog dieper te kerven. Er bestaat geen rook zonder vuur!
Ik had van het begin af aan vermoed, dat Marianne nog tal van andere mannen had gekend. Daarom was zij te stielbedreven, te ervaren in de finesses van un amour parfait. Daarom was ik me eerst domme, overbodige vragen gaan stellen om te besluiten dat, wat voorbij was, geen verschil meer uitmaakte; dat ik maar een geluksboer was, die lekker smulde van wat anderen voor mij vlijtig hadden geprepareerd. Doch de stekels wilden niet wijken. Bleven pijn en bloed zoeken.
Ik herinnerde me dat Marianne heel vaag vertelde over de start van haar loopbaan. Secretariaat op een notariaat, een openbaar ambt dus! Waar, hoe, wanneer precies? Losse antwoorden. Deed er niet toe Begraven tijd. Alleen het nu telde en dat was een hemel … Nee, die angels moesten eruit. Laat ze dan verdomme een vetbetaalde hoer zijn geweest, een sluwe meid, die alleen op poen en heertjes op leeftijd jacht maakte. Laat er haar dan, vóór mij, maximaal van geprofiteerd hebben, tot heil van haar vader (voor wie zij het misschien in de eerste plaats deed), tot heil van een uitpuilende kleerkast, juwelen, een wagen en misschien een wekelijkse peperdure kapper aan het Stephanieplein. Laat haar verdomme ook een suite genomen hebben in het Conradhotel en zich daar enkele uren echt in het zweet getrimd hebben met de een of andere deftig-devoot opgevoede rijkeluisgluiperd, die nu als de eerlijkste en zedigste notaris of advocaat door het leven ging.
Mij niet gezien, verdomme, niet. Het was haar keuze geweest. Even goed een manier om makkelijk aan de kost te komen als de soms bedrieglijke beurstransacties van een gewiekste speculant. Had ik het recht haar daarom ter verantwoording te roepen, haar verleden om te spitten? Nee, duizendmaal nee. Ik kreeg een misselijk gevoel. Het beeld van Serge kwam op mij af als een aasgier, me innerlijk stuk bijtend en dood vretend. Die schoft, want hij deed me dit allemaal aan, maakte me ziek. Het zweet brak me uit. Verdomme, daar waren ze weer, die kolieken. Ik hapte naar lucht, trachtte de pijn in de buik weg te duwen en kwakte mijn ellende, twijfels, angst en zelfs zekerheden als een hoopje groenachtig slijm op het tapijtje in mijn werkkamer. Ik mocht niet toegeven aan de plotse duisternis. Marianne bleef voor mij wat ze was.
Ik kon trouwens niet meer zonder haar. Haar wild lijf was vergroeid met het mijne. Zij kwam mij de poriën uit als een weldoende levensdronk. Ik zou met haar tot mijn honderdste verjaardag kunnen neuken. Feestelijk, triomfantelijk, vreselijk woest en goed neuken. Sedert wanneer hecht jij geloof aan de woorden van een pastoor, fluisterde denkduiveltje. Gebruik je klein verstand! Ben je vergeten dat Marianne de eerste maanden van jullie relatie altijd dezelfde kledij droeg? Oké, ze is een kei in het combineren. Ze kan met een prul de catwalk op. Je weet toch wel dat vrouwen met plezier de inhoud van hun kleerkasten showen, vooral op kantoor? Uitpuilende kasten bij Marianne! Hoe krijg je het in je hoofd! A propos, niet overdrijven, vriend. Je bent wel goed in bed, maar tot je honderdste met een vrouw als Marianne? Met de hulp van een stalen verpleegster, ja!
In een artikel dat ik enkele weken geleden las stond dat de nachtmerries van mannen meestal gaan over agressie en geweld en dat de nachtmerries van vrouwen gaan over schuldgevoelens. Het artikel heb ik niet meer natuurlijk, en in kan het ook niet terugvinden. Gezondheid.be, of een gelijkaardige site, misschien?
Voor LM en mij klopt dat ongeveer. LM droomt volgens zijn eigen zeggen niet. Behalve dan dat ik hem moet wakker maken wanneer hij weer eens ninja-geluiden uitstoot omdat hij het gebouw hier verdedigt tegen inbrekers en andere bandieten. Hij zou zichzelf en de andere bewoners een hartstilstand bezorgen, zo gevangen zit hij soms in zijn droom. Dan maak ik hem wakker. Mét het licht aan, zodat hij onmiddellijk ziet dat er niks geen boosdoeners in de buurt zijn. Het licht moet aan omdat hij tijdens zo’n droom bijzonder moeilijk wakker te krijgen is. Wat zit ik hier nu te vertellen eigenlijk. Zijn dat geen slaapkamergeheimen?
Mijn nachtmerries gaan over dingen die onaf gebleven zijn. Jobkes die niet gedaan zijn. Werk dat blijven liggen is. Materiaal dat ik niet kan vinden. Werkkledij die verdwenen is. Dikwijls loop ik verloren, vind ik de juiste cabines niet, of een hoop wandelaars verspert me de weg, of ik had iets niet gezien, of er lag iets dringends te wachten, enz … Badend in het zweet word ik daar niet van wakker, maar wel moe. Erg moe. Alsof ik een ganse nacht aan het werk geweest ben. Een droom heeft een eigen tijdsdimensie. In vergelijking met de nachtmerries van LM droom ik in stilte. Hij kan me dus niet redden door me wakker te maken en mijn nachtmerrie blijft maar duren. Een héle nacht. Daarom vind ik zijn kungfu-dromen kinderspel in vergelijking met wat ik, en ook andere dames, soms een ganse nacht te lijden hebben.
Zijn woorden kwamen nu heel behoedzaam, tergend luid en toch als omfloerste klanken, die tussen ons bleven hangen in een aureool van valse medeplichtigheid:
'Max, Marianne Dries vertoefde ooit graag in het gezelschap van oudere, steenrijke heren. Je hoort mij niet beweren dat ze een soort callgirl of een goedbetaalde hoer was, om het platjes te zeggen. Nee, dat niet. Ze frequenteerde wel die kringen, waar discretie op prijs werd gesteld en gezelschap royaal gehonoreerd.'
Ik verstrakte. Werd marmer. Marmer dat zweette. Begon te bloeden binnenin. Smolt van ongeloof, verbijstering, woede, onmacht en opstandigheid. Kolkende en versmachtende opstandigheid die dat klerikale loeder naar de keel wou grijpen.
Hij verwachtte het en stond snel op. Kaarsrecht en brutaal afwachtend. De vuisten klaar en zeker nog leniger dan ik om mij meteen zonder pardon in mijn eigen huis nog wel, in elkaar te timmeren.
'Jij schurftige vlegel, jij, jij …'
'Max, blijf kalm. Het is mijn plicht je dit alles te zeggen. Niet zozeer om Gerda of het redden van je huwelijk, maar om jezelf, Max, je mag niet het zoveelste slachtoffer worden van die vrouw.'
'Maar het is verdomme niet waar!'
'Het is wél waar, Max. Een man, vraag me geen naam, een zeer welgestelde man uit de omgeving heeft me over haar gesproken. Hij was ten einde raad. Wilde mijn advies inwinnen. Weigerde zich nog langer te laten pluimen door die vrouw, die alleen geld op het oog had, hem chanteerde en ten slotte dreigde zijn carrière om zeep te helpen.'
'En dat kwam hij je allemaal vertellen zo…'
'En hij was niet de enige, Max. Een tweetal jaren later vertelde de persoon in kwestie me dat een vriend van hem, lid van dezelfde service-club, een industrieel….'
'Ook die kwam bij jou langs om even te biechten … Hou op, man!'
'… en ook cliënt bij hem, Max. De persoon in kwestie oefende een openbaar ambt uit, een vertrouwensman in familiezaken. Die industrieel kwam als cliënt advies inwinnen en de wanhoop nabij, als vriend zijn hart uitstorten. Ik heb hem ontvangen in de pastorij …'
'… en geluisterd. Ze waren beter meteen samen naar de politie gestapt.'
'Ik heb die industrieel ontvangen op verzoek van mijn parochiaan, Max. Een priester is alles in één persoon: geduldige luisteraar, milde raadgever, psycholoog en soms psychiater, dokter zelfs.'
'En wat ben jij nu voor mij, smeerlap?'
'Op dit moment ben ik een echte vriend, Max', klonk het zeer beheerste, bijna plechtstatige antwoord. 'Je ogen moeten geopend worden, Max. Keer met beide voeten op aarde terug of je loopt blind in je ongeluk'.
'Leugens, leugens!'
'Max, ik wil je helpen, je waarschuwen, je behoeden voor de totale val. Wat ben ik er ten andere mee je leugens te verkopen? Ik lieg niet. Ik wil je alleen helpen. Vraag me niet hoe het er in die kamers van dat rendez-vous huis aan toe ging. Van die twee mannen weet ik zeker …'
'Noem hun namen!'
'Vraag ze aan die vrouw. Natuurlijk heb ik hen gesuggereerd de politie in te lichten. Doch zo’n dekseltjes hielden ze liever gedekt. Voor jou ligt het anders. Voor jou is misschien nog niets verloren. Eis verantwoording. Dwing haar de volle waarheid te zeggen. En breek met haar. Breek nog vandaag met haar, Max.'
'Ik weet niet meer hoe ik je noemen moet!' stootte ik klagend uit. 'Jij bent geen zieleknijper, maar een farizeeër in de echte zin van het woord.'
'Je vriend ben ik, Max, je vriend!'
'Trap het af, buiten! Ik wil je hier nooit meer zien, zelfs als Gerda het je vraagt. Buiten!'
'Nos jungit amicitia', prevelde hij nog, 'vriendschap verenigt ons, Max!'
Over zes dagen wordt het zomer en vanaf dan is het vijf jaar geleden dat 'Dos Cervezas' een zomerhit werd in een aantal contreien. Tom Waes heeft dat voor mekaar gekregen. 't Is te zeggen, de VRT-machinerie heeft dat in orde gebracht.
Evengoed vonden zijn jonge puberdochters zijn vertoon tenenkrullend gênant en ik zag beide meisjes tijdens een interview ineenkrimpen van plaatsvervangende schaamte 'k Leefde met hen mee. Toen mijn zussen en ik ongeveer hun leeftijd hadden, vonden wij het ook vreselijk wanneer onze pa, toen al een oude man van 39, de lollige begon uit te hangen.
De Lollige Uithangen was voorbehouden aan de categorie Toffe Typen van onze eigen leeftijd of eventueel aan Nederlandse cabaretiers. Vlaamse Vaders vielen daarbuiten. Eigen Vaders vooral. En in 2010 was dat nog altijd zo, bleek uit het interview met de dochters huize Tom.
Toen ik het nummer voor het eerst hoorde vond ik het een goeie grap, iets in de aard van Sperziebonen (BRT Magesien 1968-1972) of De Peulschil (Lamp, Lazarus & Kris-1971). Dat waren ook kwieterijen. Maar waar in het buitenland begrijpen ze een Vlaamse collectieve zomergekte? Want dat was Dos Cervezas, een Vlaamse zomerzotheid. Het ding trekt op niks. Het is een onding. Maar ik wou wel dat Tom Waes zou winnen, in welk programma was het ook al weer.
En LM & ik vroegen ons nu af of we ons al terug zouden durven vertonen in Spaanstalige gebieden.
In Benidorm en omstreken weten de Spanjaarden natuurlijk van het verschijnsel. En op Tenerife zeer zeker ook. Kan men daar als Vlaming weer zijn gezicht laten zien? Nee, het collectief geheugen is daar te sterk. Het nummer wordt er nog in elke cantina gehoord en gezongen, volgens mij.
Het nummer heeft zelfs een eigen Wikipedia-artikel. Dat helpt ook al niet. LM en ik vrezen dat we verder weg zullen moeten. Naar Zuid-Amerika. Verder kan niet qua spaanstaligheid. Hoger wel. Misschien moeten we naar het Andes gebergte eer we dos cervezas kunnen bestellen zonder dat de mensen van de bediening in een lach schieten …
LM heeft een snellere en goedkopere oplossing :
- We blijven in Europa en we bestellen tres cervezas. - Waarom drie? - Omdat ik … hoe zegt ge vier? - Quatro. - Oké, we bestellen quatro cervezas, niemand lacht met 'dos' en wij lijden geen dorst.
Uninvited intrusion of Life
Sleep of forgotten things
