Het schijnt dat de oude groote hofstede een overblijfsel dier heerlijkheid is of dezelve vervangt
Burgemeesters 1799
of Maire de Rolleghem
In 1769 werd te Moorsele Constantin France Vandermeersch geboren, hij trad in het huwelijk met Marie Theese Everaert en woonde op de plaatse. Hij bleef burgemeester en wierd lid van den Provincieraad, en stierf in 1849.
Van 1849 tot 1866
De zoon Constantin Vandermeersch
Van 1866 tot 1870
Joseph Warrot hij gaf onmiddelijk ontslag en August Herbau was dienst doende burgemeester.
In samenwerking met Rollie's Rollofeesten (Cat 1.12)
Criterium op Vrijdag 30 Augustus 2024
31 Ronden van 2,21 Km
Met veel trots melden we jullie dat TOMBROEK KOERSE in samenwerking met Stad Kortrijk in 2025 en 2026 de organisator zal zijn van verschillende Belgische Kampioenschappen voor de jeugd.
27 juli 2025 Belgisch kampioenschapvoor eliterenners zonder contract en beloften.
31 mei 2026 nationaal kampioeschap voor heren en meisjes junioren.
Dus er was vreugde er was gezongen muziek spelen er was zooveel plezier en ik zegde voor mij begint de oorlog voor goed alles is voorbij is mijn man gevallen? ? Leeft hij en elk zegde morgen om 3 uur staan wij op en gaan naar huis, ik zegde we moeten wagten naar mijn broeder we moeten weten hoe het in het dorp is neen we gaan naar huis, hebben wij een huis is het niet in gruis , we gaan al te zamen in de fabriek is ze nog geheel ewel in ’t klooster , betstaat het nog , in de kerk bestaat het nog vroeg ik als aan, laat ons wagten zegde ik , nu alle male op laden pakken maken en vooruit naar Grimbergen, mij kindjes op die kortewagen geladen zoo koud geijseld, als ik bij de boer kwam hij zegde dat ventje zal niet overleven hij is bijna versteven en zo mager zoo teeder enfin we gingen, er waren nu geen soldaten mede die zegden die mensen moeten hier binnen me stonden alleen, we zien als maar soldaten, soldaten van wat volk zeide gij vroeg ik eerste saseur tweede ssaeur , geen derde sarseurs waarom vraagt gij dat zegde er een omdat mijn man soldat is,, soldat is soldat neemt een ander soldat, dus ik werd bespot
25 wij waren maar enkele uren weder op ons stroo al met eens al die mensen, zegden we gaan naar Moen terug nu ’t was zondag me zaten in de mis de priester zegt de belgen komen van Aalts de belgse soldaten de helden waar gaan ze tegen met muziek alle sosietijden natuurlijk we stonden te kijken ik zag een bende peerdevolk en ze hadden in hun handen een schaar ik zegde tegen een wat doet gij met die schaar, ewel zegt hij wij hebben een lijst van vrouwen die moeten hun haar afgesneden woorden, en ik hoorde seffens kom maar eens in dit straatje en ze sloegen gans het huis en meubels kapot en die vrouwen liepen op zolder maar het hielp niet in eenige oogenblikken was hun haar afgeknipt en haar en kamen vloog op straat ik ben alzoo in twee straten meegesleurd geweest met de massa van volk die daarnaar stonden te kijken van die mensen die hun haar afgeknipt wierden door die soldaten, ik zag t’hans andere soldaten saseurs te voet ik zegde tegen een kook van waar zijde gij van Moescroen, waar is mijn man, hij was vroeger bij de derde saseurs en nu is hij bij de kannoniers,’t is niet waar zegde hij de sasseurs was is nog sasseur dus er kwam een jongen soldat ’t huis van Vilvoorde hij kwam van de tram van Brussel de mensen namen hem vast en ze droegen hem in zijn huis binnen triomf
24 met mijn broeder gaan vragen of boer ging mede gaan met mijn broeder naar huis, wij klopten daaraan die poorte t’en drie van de morgen die boer was nu zoo ziek van de griep, hij vroeg aan mijn broeder neem mijn zoon mede hij was misschien 15 jaar draag hem goed zorg, en die boer zegde als ik kan naar huis komen mogen die kinderen en oude mensen en pakken op onze wagen geladen worden en ik moest de kortewagen voeren zonder pakken zulle, nu die mensen vertrokken naar huis en ik naar Vilvoorde. Ze gingen om ons komen de die weg waren, nu we trokken naar Schaarbeke een wandeling om te kijken wat de soldaten agter geladen hadden op de treins en wagons er was daar volk, volk ik ging ook kijken en ik zag daar een wagon met kante glazen ik dagt wat dat ze mede nemen al met eens,, een schot , wat is ik was weg zulle op de baan naar Vilvoorde Ik zegde ik ben bang in al die hutsepot we gingen terug naar Vilvoorde en s’ avonds en nog vele dagen was er ontploffing in de statie in Schaarbeke, nu we waren
23 Van Moen en Mechelen ik en mijn broeder gingen mede ’t was een lange kalsijde en soldaten en soldaten ’t was moeilijk wij te voet en langs ons altijd soldaten als wij aan de Mechesel poort kwamen ik zag daar een boer met een wagen die uit die poort kwam het was een man van ons gemeente ik zegde waar ga gij naartoe naar mijn huis de oorlog is gedaan het hangt uit gij zult het kunnen lezen den 11ste November 1918 is de wapenstilsand zegde hij gij, kunt denken wat dat was, zeere door Mechelse poort ja er hing daar een papier met de wapenstilstand seffens in de cinema zaal zatten de Moense mensen en die kinderen van mijn broeder en allen kwamen bij ons en ze zegden er is al veel volk van ons parogie weg naar ons parogie ja zegden ze seffens van waar komt gij van Vilvoorde o we gaan mede naar huis we slapen een nagt in Vilvoorde en s’ morgens vroeg met 7 mannen waren we weg op reis, ik ging mede van Vilvoorde naar Grimbergen want Vandeburi waren van een jeugd vriendinne van Liza Maroy mede gaan wonen naar Grimbergen en ik ging mede
22 Ik was die dagen vergeet agtig want de vrouw van mijn broeder die in ’t jaar 1916 gestorven was in den ouderdom van 32 jaar, die vrouwe was maar twee dagen begraven in Maxemzele (Mazenzele) die vrouw was maar 32 jaar ze had 4 kinderen ik en mijn broeder hadden naar die begraving geweest van Aalst naar Maxenzeel te voet dat is niet gemakelijk en ’t is zo triestig die kleine kinderen met een stijfvader agterlaten droevig hé en alzoo waren wij in Opwijk op Allerheiligen . S’’ anderdaags s’ morgens weder op reis naar Mechtem, Wolvertem Vilvoorde ‘t was verre zulle langs kalseiden t’ was donker als we aankwamen, de wagens wierden afgeladen in een klein fabriekske ’t was donker en het regende als alles afgeladen was kwam iemand zeggen alles opladen en weg naar ‘t gildenhuis Vilvoorde, nu we geraakten daar en elk kreeg wat stroo en elk plaseerde hem in een hoek want er waren daar veel huisgezinnen al in die zaal dus ieder familie maakte een groepje, we waren daar een tijdje en op een dag ze zegden een parogiaan zegde ga gij mede die wees kinderen van u broeder zijn met de vlugters
21 wij binnen bij Rimbout en we woonden en sliepen in een schoon hovenbuur ons boeren zegden we gaan niet verder, en al die mensen die in de zelfde straat hadden van ons vlugtelingen bin genomen dus we waren er heel goed, maar de zelfden nagt kregen wij al de spaanse griep zegden ze we waren erg ziek en me kregen medecijn van een dokteur de ziekte duurde niet lang, in alle geval we waren ingeschreven in Moorsel om soep en eten te halen, dat was zeker omtrend een uur gangs om soep te halen ik en mijn broeder een ketel en ik een schorte op gevuld met brood en we moesten nu en dan ons zetten van flauwte met die griep en zoo geladen, we geroohten tog bij onze boer en de wagens stonden gereed bespannen met de peerden en wij seffens op de wagens en weder weg zulle vooruit er was gevaar voor de peerden en mans volk en alzoo vooruit naar Moorsel Baerdeghem Opwijk in de tap geslapen het luidde ’s morgens ik zegde wat is er nu te doen in de kerk ’t is Allerheiligen zegden ze en alzoo blijven wij hier nog deez dag ook
20 Edelare geslapen in t’ klooster ‘sanderdaags de 2 soldaten om 9 uur om ons naar Matter St Conelus Oorbeke Segelsem Michelbeke Geslapen Vanwaembeke op zolder ’s anderdaags om 9 uur de twee soldaten om ons naar Maria Oudenhove Erwetegem Steenhuize bij een boer in de schuure,. DenderhouttehemVandevelde kamer boven geslapen, al de vlugtelingen moesten bijeen blijven in een fabriek in Aalst die twee soldaten moesten ons tot in een fabriek in Aalst brengen
Maar wij hadden 2 boeren bij ons iedere boer 2 groote wagens mede en die wagens waren bespannen met peerden en die boeren diervan naar die fabriek in Aalst niet gaan ze waren bevreesd dat de peerden gingen gepakt zijn van het duist leger en alzoo reden wij tot buiten Alast ’t was dan goeverment gebied en wij kwamen uit Etappen gebied of kont gebied we zaten nu op ons eigen we hadden geen soldaten meer mede, we vroegen plaats bij een boer op laatste boordje van Aalst, maar de poort was gesloten en we moesten zoo vragen en vragen om op het hof te geraken de mensen waren bang van ons,, tog gerakten
19 het voor berd weg en ze namen mijn koffer en ze zetten ze op de wagen en ze zetten mijn oude moeder en nog 2 oude buurvrouwen en de oude vader van die boer en ze moesten al op koffer zitten die oude mensen kunnen niet te voetweg. En die kleine kinderen wel 15 moesten ook op die wagen en ik zelf moest bij de kinderen zitten om die kinderen te letten dat ze niet zouden afvallen Ik had een soort kanasiaire aan mijn schouder hangen en er was brood in en wat breedsel en een broodmes, en ons mede reizigers en de voetgangers met hun kortewagen kwamen nu en dan een stuk brood vragen als ze honger hadden en alzoo waren we op reis er zat niemendal in mijn koffer want ik wist niet dat ik die koffer ging kunnen mede nemen, had ik dat geweten ik ging ze vol stoppen met ons noodige kleren, maar ik kon ze niet voeren ik had mijn 2 kinderen enfin we waren op reis van Moen naar Bossuit Autrijve Slaphie Ruie Berghem geslapen in de schuur bij Deraedt om 9 uur waren de soldaten daar weder om ons , weg naar Melden Leupegem
18 De 16de Oktober 1918 kwamen twee duitse soldaten om 9 uur s’ morgens en ze zegden ge moet hier weg er mag hier niemand blijven, waar zijn die mans personen ze moeten allen mede gaan met vrouw en kinders, maar het mansvolkwas weg Ze waren benauwd dat ze gingen naar Duitsland gaan er waren geburen die mij zelve zegden ga niet mede met de soldaten ik zegde ik heb liefst te gehoorzamen aan de soldaten ik weet niet wat hier moet gebeuren en alzoo ik en mijn 2 kinderen oude moeder en zuster gingen voort, mijn oudste broeder die nevens ons woonde vlugte al zijn meubels weg en als de soldten zegde’t is negen uur mijn broeder was weg en zijn vrouwe was nog in huis en ze wilde ook in de rigting van haar man die soldat zijde allen moeten mede met ons we zijn het gekommandeert en alzoo was die vrouw en vijf kinderen mede met ons, zonder haar man eenige minuten van ons huis was een boerenhof er stonden daar twee wagens geladen met eten en meubels van die boer, die twee soldaten deden van een wagen
17 we mogten niets bijons hebben niets s’morgens op 5 uur notte sap met alve snee droog brood, t’twaalf s’noens een assiet soep s’avonds 5 uur choerapen met met krokus en dit was ons eten slapen op een zak van 1 man ik dagt dat er steen in zatten ik had een schoonzuster die meid was in Kortrijk ik heb haar eerst gaan zeggen dat ik naar ’t gevang ging en ze bezorgde mij brood vlees chocolat ik had beter eten dan t’ huis, maar ik kon daar niet rusten, men zegde als aan we zullen nog moeten vlugten en ik dagt moesten zijn nu vlugten waar zal moeder zuster en kinderen zijn, nu de zes dagen waren weg en wij weg uit Kortrijk zu zeere naar huis t’ was gelijk loopen dat we deden, nu de mensenzegden die in t’ kot gezeten hebben zullen stem regt hebben , en waarschijnlijk de vrouwen hadden vroger geen stem regt en ’t hans wel, nu we werken en verzugten en verlangden als aan voort , Nu we waren weder op reis met ons zessen vrouwen , met chicorijpoier en als we t’huis kwamen negen uur van den avond mijn moeder en zuster zegde gij moogt naar de plaatse gaan agter ons rantsoen, voor dertien fr per man 13 f per man wat gebeurd er nu, ik heb nu geen goeste twintig minuten verre 13 f per man zoovele geld, ik ga niet s’anderdag om 3 uur s’morgens vlugten.
16 neen mijnheer, we hebben niets mede we gingen nog maar juist gaan vragen agter kolen hij reed weg naar het dorp wij mogten agter hem naar zijn burau agter ons kaart het liep daar al vol met duiske soldaten we kregen ons kaart terug enkele dagen nadien kregen we een brief van de champetter wat hebt gij nu gedaan zegt hij; ik en mijn schoonzuster vertrokken te voete naar het groot gevang naarKortrijk het groot gevang selle 7 trek ze maar binnen voor 6 dagen ieder ik en sus we zatten er met 4 mensen in we mogten betalen 20 mark, ieder er stond daar een duitse soldat 20 mark betalen zegt hij tegen mij ik zegde ik heb geen geld wat doet doet u man hij is aan tfront en ik heb 2 kinderen gij hebt peerden zwijnen koeien ik zegde ik heb niets mijn schoonzuster zegde ik heb geen geld we mosten op de koer gaan zitten van ’t stadhuis totda al de processen afgewezen waren we trokken dan wel met 10 mensen 2en2 en 2soldaten aldoor percelle straatje weg naar t’gevang ik zegde mijn man zoude mij nu moeten zien gaan gevang is weg er is geen meer in kortrijk.
15En die duits schreef ons op voor smokkelaars ik weende ik zegde mijn man is aan het front ik heb twee kleine kinderen een oude moeder en een zuster er is niets aan te doen ik moet mijn pligt doen peisde dat hij dat zegde ik was bang dat ik een maand ging moeten in ‘tkot zitten ik dierf niet meer smokkelen, die kamerat van mij ging als aan voort ze heeft niemand meer gezien van duist Nu ik had een tijd te voren al gepakt geweest voor smokkelen, er waren geen kolen we kregen nu en dan wat hout de boomen wierden uitgedaan op de progie en dat wierd verdielt en verkogt aan de mensen van on progie ik moest altijd mede om ons rantsoen en nu opeens mijn broeder zegt mijn schoonzuster heeft bij ons geweest er zijn daar kolen te krijgen maar wij mogten van ons progie niet gaan en die schoonzuster woonde nu een maal op een andere progie mijn broeder zegde als ik gepakt ben ik zal in duitsland gesteken zijn ik zegde ik wil gaan als u vrouw mede ga want als ik gepakt ben, ik zoude niet geern alleen zijn bij die soldaten, we gingen ik en mijn schoonzuster dat was misschien twintig minuten dat wij op die ander gemeente gegaan waren een Duits soldat u kaart ge zijt smokkelaars !!
14Er waren geen kolen om vuur te maken ik woonde voort bij mijn moeder en ik had een huis kunnen uren enkele meters van het huis van mijn schoon vader en nevens de deur van mijn getrouwde broeder en bij dit huis was er een honderd en alf land bij en alzoo kost ik met hulp van mijn broeder dat land bezaaien en beplanten en we hadden tog weder wat aardappelen en koorn, mijn gebuurinne zegt willen we met wat eieren naar Herseau gaan we kunnen ze daar duur verkopen ja zoo gezeid zoo gedaan s’morgens op om 3 uur met die zak, met gootjes onder de kleren 6 eitjes al voren en 6 eitjes al agter te voete naar Herssaux we bragten daar eenige bolletjes twijn mede eenige meters goeds en nu gingen eieren gaan kopen en we verkogten die meters goeds en twijn we waren marchan ik en Juliet, maar misschien 6 keeren die voyage en als we omtrend de statie te Hersaux waren t’ was daar een groene plaate soldat en mede moesten wij in een huis en moesten ons eitjes voorzigtig uitdoen en in een pandertje leggen en we moesten ons eenzelvigheidskaart geven
13 verre met onze kluts we moesten langs een wal met veel water en we gingen op een smal wegeltje op ons kloefjes en we gingen al in een reek al met eens we zagen mijn schoonzuster niet meer beginnen kijken ze lag in de wal we zagen een beetje van haar haar en wij allen a hand en hand tot dat we een ketting waren en we kregen haar mede we moesten niet luide spreken want een beetje verder stonden een wagt een duitse soldat wij moesten met die natte mens naar huis hadde er nog chicorij poeier in die zak geweest me gingen ze niet boven kunnen halen zule Ik had een geheele zwarte schorte aan met mauwen plooien al voren een riem rond die schort ik zegde aan mijn schoonzuster als wij al een alve uur verder waren ik kan u zoo niet zien gaan laat ons hier in dit huis vragen of we daar mogen mijn kleren deelen doe gij die natte van u lichaam en ik geef u den elft van de mijne we hingen die natte op een stok en weg waren wij ik zegde er is niemand die het ziet dat gij geen hemd aan hebt maar mijn schoonzuster heeft 8 dagen in bed gelegen ze was ziek van verschieten zulle ze heeft niet meer kunnen mede gaan!!
12 de oorlog bleef duren elk smokkelde in ’t begin van die oorlog kwamen mensen vragen mogen we hier eten brengen we woonden over de vaart als het over het water was het was uit het gevaar wilt u een standplaats geven gij kunt veel geld verdienen ik zegde neen zulle ons eigen eten weg sleven neen nooit! Nu die oorloog hoelang nog, ik en mijn 2 getrouwd broers zegden we zijn doodarm willen wij wat koren kopen en ook halen over de vaart ja ik ging mede enkele geburen en mijn broers elk een kluts als wij 2 uur gegaan hadden we zetten ons we konden niet meer binst dat we daar zatten wierd er geschoten naar smokkelaars een alve uur verder lagen er twee doden over de brug te slavie Slafie over de schelde brug dat was ons eerste uitstap we zegden het is gedaan we makten ons een zak met gotjes en vulden het op met graan en met zes of zeven vrouwen gingen wij binst den dag agter koorn die zak hing onder ons kleeren, na eenige keren we kregen iets ander in de kop we vulden ons op met chicorij pooier we moesten maar een uur
11 In maart 1915 kreeg ik een brief van mijn man van agter het front hoe is het met u laat iets weten met mij ga het goed ik hoop van u het zelfde na lijden komt verblijden ik moest voor dit briefje 5f betalen om te ontvangen eenige dagen daarna schreeft ik weder we hebben nu een meisje in volle gezondheid en ons oudste zoontje groet zeere alles goed mogt gij rap ’t huis komen weer 5fr om dat te verzenden nog een tijd nadien nog een briefje ontvangen weder 5 fr om te ontvangen en 5 om terug te sturen ik kreeg een portret van mijn man en ’t hans was het uit met schrijven geen nieuws nu ik werkte uit al mijn kragt op een hof ik moest op een groot stuk land pemen rapen gans alleen en ik dagt soms wat zoude ik gelukkig zijn moest mijn man opeens op mijn schouder kloppen en zeggen vrouw ik ben terug en moest hij t’hans een schoon werk vinden aan de post of iets aan de staat en dat ze nu tegen ons mijnheer en madam moesten zeggen. Nu altijd maar dat zelfde werk altijd zulk slegt brood en kosten hard en binste pap breedsel was bloeme geroerd vlees 100 gram per week geel vet zwijne vlees Wilson zulk geel smout uit kisten opgevuld met Wilson amerika
10 Nu einde oktober thans einde 30 november 1914 wierd er mijn dogtertje geboren ik bleef bij mijn moeder en ik wierd bij moeter en meter goed verzorgd elkeen kwam en zegde gij zijt gelukkig eerste een zoontje en nu een meisje t’is waar t(is zoo schoon en mijn vraag was waar blijft vader ik hoorde maar onder dag en nagt schieten altijd maar die rommel en gedruin en altijd maar mijn man is aan de ijzer alzoo schieten er zal daar geen mens overschieten allen zullen doodgeschoten worden. Nu er viel niet te treuren niets aan de doen ik en mijn 2 kindertjes een oude moeder en een zuster van mij we moeten eten dus we waren een lange tijd dat wij niet ontvingen van geld ik werkte in de fabriek maar de fabrieken vielen stil na een tijd ging ik bij een boer gaan werken ik kreeg mijn eten en 75 centiemen van 8 uur tot s’avonds drie getien op een dag, als het eens een geheele dag werken was kreeg ik 1 frank, na verscheiden keeren gevraagd te hebben om geld te krijgen van mijn spaarboekje van die 900frank zegden ze mij het is u man die dit geld kan krijgen gij zijn vrouw kunt er niets van hebben na eenige maanden kreeg ik soldaten geld 0,25fr per dag voor ieder kind en voor mij ik denk 0,50fr ik weet niet heel juist Nu alles kwam zoo duur zoo duur!
9 er is overal vergif aan die soldaten ze waren onze vijand mijn man was aan de ijzer en die soldat sliepen in mijn juis, er was nu een die zegde gemoet niet bang zijn van ons 4t zijn maar de engelsen die u zouden u handen afkappen Mijn broeder kwam bij ons goeden avond zeggen er was een soldat die mijn broeder een glas genever deed drinken. Die genever was zeer straf de tranen kwamen in de oogen van mijn broeder ik zegde tegen morgen vroeg zijt gij dood er is vergif in en zooBevreesd waren wij en die soldat bleef bij ons voor 8 dagen, maar blij dat we waren als ze weg waren. Mijn oudste zoontje kreeg de roode koorts de dokteur kwam en we kregen een stuk papier met de naam roode koorts er op geschreven, om op de deur te hangen de soldaten dierven thans niet binnen komen, maar we lieten maar alsan voort hangen, er was een soldat als hij bij ons binnen kwam die zegde geef mij eens een swiebel ik wist niet wat het was, kom mee buiten zegde hij het wasduister hij haalde een zaklamp te voorschijn ik kende dat niet hij ging in de logting en ik moest mede ik dagt dat hij mij ging doden en alsan een swiebel ik zag dat er vlees in die vleesdoos zat ik liep om een ajuin en dat was een swiebel onthoud het mijn leven lang , die soldaten gingen naar de pomp ieder kommetje gaan spoelen zij waren bang van mij en ik van hun ook.
8Dus mijn man was naar de oorlog 1914 – 1918 Ik woonde op de plaatse mijn moeder woonde vijftien minuten verder ik en mijn schoonzus gingen s’avonds naar mijn huis gaan slapen. Na een week of vier zegde ik er zal niemand mijn beetje meubels stelen, ik ga ’t huis blijven bij mijn moeder en zuster eind october kwamen soldaten binnen bij ons ze kwamen uit Frankrijk .Ze hadden daar gevogten zegden ze. Ik Had nooit geen soldaten gezien en ik stond aan de deur te kijken en ze bleven stil staan en op eens kwam er een soldaat binnen en mijn oudste zoontje zat op mijn arm die soldaat gaf het kind chocolat te eten, het was zeer bevreest van de duitse soldaten en ik dagt dat er vergift aan was aan die chocolat van het kind die soldat was maar juist weg en ik nam die chocolat van het kind weg en wierp dat in het vuur. Tegen dat het avond wierd waren bij ons 6 soldaten binnen gekomen ze hadden stroo mede ze hadden geweren mede ze hadden geheel ons keukentje noodig om te slapen ze deden het vuur branden ons huisje was gedekt me stroo ik dagt er zal brand ontstaan, ze hadden vlees dozen mede ze hadden cafe boonen mede ze hadden lange broodjes mede ik kende daar al te mal niets van ik dagt.
7 We hadden samen gewerkt en gespaard we hadden meubels en kleren alles was betaald we hadden op een nieuw spaarboekje reeds 900f en mijn man ging juist 300f naar de post gaan maar moest moest weg naar de soldaten hij vertrok en zette mijn in een klein kammertje en ik weende weende uit al mijn kragt ik was beschaamd ik dagt dat ik maar zoo jong niet mogt getrouwd zijn? Mijn lieve moeder en zijn vader kwamen waar is onze zoon hij is weg met de trein van 6 uur al. Bossuit naar contig onder de wapens hij heeft geen goen avond gaan zeggen aan niemand. Sluit u deur en ga rap mede met ons er was een gebuurin die zegde in welke toestand is deze vrouw ik dagt bemoei u met u zaken. Ik ging bij mijn moeder en meter terug en ik dagt dat mijn man terug ware tegen datik een kind koop ik zegde dat eens aan mijn vriendinnen en ze antwoorden het zal al lang alleen lopen tegen dat hij ‘thuis komt Ik was zoo vrijeigen en gegenierd om het kopen van ‘tkind ik zegde nooit iets tegen mijn moeder en mijn meter, ik verborg eenige kleertjes in een hoek van de kleerkas.
6 Ik weet een huis op de piel ik zal gaan vragen om te huren dit was zijn antwoord van zijn vader,,de oudste broeder kwam met mijn verloofde en een fles genever het ja woord vragen aan mijn moeder. Ik zegde wij gaan bruiloft viern we trouwen. ’s Morgens om 7 uur en we gaan bij mijn tante naar Waterlo; de broeder van mijn verloofde zegde we vieren bruilof of ik ben geen trouw knegt, ik zegde ze zijn allen kwaad op mij bij u in de familie en ik ben niet rijk genoeg, maar er was bruiloft er was kermis bij mijn moeder ik moest aan zijn huis passeren en mijn man we gaan hier binnen bij mijn vader ik zegde ik durf niet maar we gingen tog eerst binnen en dan mijn huis en we waren allen samen zijn famieli en mijn famieli en er was veel plezier. Mijn oude moeder en mijn oudste zuster bleven alleen over in het ouderlijk huis allen waren uit getrouwd. Ik had mijn honderd vijftig frank uitgehaald met mijn spaarboekje ik kogt mijn zwart trouwkleed er was nog iets overschot om een frakje mijn zuster vroeg of ze het mogt hebben il ga nooit geen kleeren meer kunnen koopen zegde ze ik gaf die overschot van mijn trouwkleed.
5 Wij wonden in de zelfde straat eenige meters verscheen wij werkten in de zelfde fabriek hij kwam nooit in mijn huis, ik moest dagelijks aan zijn huis passeren, als wij een woord samen spraken als wij ‘’t huis kwamen we waren bekeven hij in zijn huis ik in mijn huis. Ik was niet wel genoeg wij waren kinders van een arme weduwe en die mensen waren welstellend zij hadden twee huizen die hun toebehoorden, mijn oudste broer zegde mijn susje is gelukkig ze kan een rijke trouwen hij heeft twee huizen die de zijne zijn nu de mensen zegden allen te gelijk ze vrijen te gaar? Maar die jongen kon soms spotten met mij, mijn broeders beminden mij , mijn broeder zegden dees schaverdijn zal ik in u kop slaan spottenen alzoo dat was mijn triestige verloving tijd. Nu aan alles komt een einde, die jongen van mijn nieuwe gebuur zegde, ik ga vragen aan mijn vader om met u te trouwen, , hij zal mij op staande voet van dag buiten stampen maar die vader zegde heel eenvoudig waar gaat gij wonen.
4 dus mijn eerste verdriet , ik was van alle ons geburen en mede mensen bemint en de nieuwe haaten mij er was niemand van geheel dit nieuwe gezin die mij aanspraak,, dus ik zegde ook niets tegen die mensen. Zoo wierd ik van langs om ouder, in de fabriekzegden mijn mede mensen gij zijt verliefd op die jongen van dit nieuwe gezin die is een jaar ouder dan gij dit is een schoon paar,,wijj mogten nooit tegen elkaar spreken of in mijn huis wierd ik bekeven en in zijn huis was het zelfde spel, nu die jongen wierd soldat , binst dat hij soldat was stierf zijn moeder, mijne moeder ging het lijk gaan groeten, en binst dat mijn moeder bij het lijk stond kwam die soldat te huis en zegde = ja ik wist het dat het ging gebeuren ze was zzo ziek als ik laatst t’huis was, mijn moeder kwam t’huis en zegde die soldat is t’huis gekomen hij weende niet hij zegde ja ik wist dat het zoo zou gaan!! De laatste maanden dat hij soldat was zond hij mij een kaart postkaart een heele schoon, kort daarna kwam hij in verlof hij gaf me zijn portret en ik gaf een portret van mij.
3 Het was rond het jaar 1901 er kwam een tweewoonst te koop in ons straatje er kwamen vreemde van een agterhoek die tweewoonst koopen werkmen een vader en een moeder en vijf dogters en drie zonen dus een groote famieli ik was seffens bevriend met het jongste meisje we schilden maar een jaar in ouderdom wij liepen samen naar school en naar de zondagschool wij waren egt gelukkige kinderen; Wij kwamen ouder en gingen samen naar de fabriek in de zelfde fabriek altijd goede kameraden, nu ik weet niet juist hoe oud ik was nu dat meisje had een broeder die was een jaar ouder dan ik. Er waren op onze gebuurte vele kinderen meisjes en knegten, en wij waren allen ondereen allen goed gebuurs. Nu ik kom t’huis van mijn werk en mijn lieve moeder zegt, deze moeder van dit nieuw gezin heeft mij aangesproken en ze zegt let op u meisje, ik zal op mijn zoon letten, ze mogen geen woord te zamen spreken. Ik vroeg mij af waarom? Er was niemand op geheel het gebuurte, die ons en mij zoo iets gezegd hadden ik wist niet dat ik iets kwalijk deed.
2Ik was iets van agt jaar als ik naar school ging en ik moest wel kommissis doen voor boeren en geburen en ik kreeg thans een sens= 2 cintiemen en ik moest alles sparen dat ik mijn eerste Communie moest doen mijn moeder zegde als gij veel geld hebt kunnen wij u een nieuw kleed koopen en ik spaarde op een spaarboekje en tegen dat ik elf jaar was mogt ik mijn eerste communie doen en moeder zegde ge moet dit spaarboekje niet meebrengen ’t zal wel in orde zijn Ik was de lieveling en kreeg een wit kleed en een zwart kleed dus ik was gelukkige van ons gezin die schoon gekleed was moede meter en broeders waren opregt gelukkig dat ze door hun arbeid tot daar geraakt waren. Korte tijd nadien mogt ik mede met mijn zuster meter naar de fabriek en ik maakte garnie spoelen bij mijn zuster en ik won al rap 8 tot 12 fr per week er was wel niet veel werk op de spoel molen en ik vroeg aan den directeur om te weven ik mogt weven en ik won dan tot 16f per week dan mogt ik op de scheermolen boven en won daar gewoonlijk 15f per week, ik kreeg 5 centiemen per frank zakgeld en ik spaarde bij dat zelfde spaarboekje en als op mijn drie en twintigste jaar was had ik honderd vijfank spaargeld ik was spaarzaam.tig fr
Ik ben geboren 19 oktober 1890 ik had een zuster en drie broers vader en moeder,, men heeft mij altijd gezegd dat ik wilkom was een meisje geboren mijn zuster was iets van 15 jaar en ze mogt meter zijn van mij. Ik was de lieveling van alle, een klein meisje er kwam een strenge winter het begon te vriezen op St Catarien en het vroos dertien weeken zoo koud, en mijn moeder moest mij beddeke onder de stoofbuis zetten of het kindje ging dood van de koude zoo dikwijls hoorde ik in mijn levensloop dit vertelling als ik , iets van vijf of zes jaat oud was stierf mijn vader dus mijn lieve moeder was weduwe met vijf kinderenin die jaren moest mijn moeder neerstig werken, mijn zuster spelde werken mijn broeders rap bij de boeren gaan werken als ze hun eerste Communie gedaan hadden moesten zij de koeien bewaken op de wijde en thans in de koe en zwijnstallen gaan werken als zij groter wierden met de peerden het land gaan ploegen, mijn oudste broeder werkte een gans jaar om de pagt van ons huisje te betalen mijn lieve moeder ging zelfs ook mede bij de boer gaan werken op het land en het jongste kind ik moest mede op het land stil zitten of liggen want in die tijden was het lastig weduwe zijn.
Ivo kent u reeds, toch ook zijn vrouw Maria heeft den oorlog meegemaakt.
Aan de hand van haar dagboek, welke ik onlangs tegenkwam wil ik het Jullie niet onthouden. Ik ben bijna overtuigt dat mijn meter Magdalena( Madeleine), het geweest is, die haar overtuigt heeft om alles op te schrijven. Meter Madeleine , den jongste telg ,was mijn meter, daar mijn grootmoeder van vaders kant, mijn doopmeter overleed, toen ik pas vijf jaar was. Ik weet dat ze zeer geïnteresseerd was in wat haar ouders in den eerst Wereldoorlog hebben mee gemaakt, daar ik haar handtekening had gezien toen ik ook in het jubelpark was.
Ik ben overtuigt dat u ook mij zult blijven volgen in dit aangrijpend verhaal van Maria Vandenbulcke. U kan het verhaal lezen zoals zij dat heeft neer gepend.
1944 op 18 maart viel een bom op Rollegem op het huis van Tant in de Markestraat.
Ook op de waterval Bellegem op een zondagavond, een huis werd zwaar getroffen, er was foor te Moeskroen.
Op 12 mei groot bombardement op Kortrijk, veel mensen hadden de stad verlaten, het aantal inwoners te Rollegem was dan bijna verdubbeld, door Kortrijkzanen die naar Rollegem kwamen en hier hun intrek namen.
Op 19 juli viel een bom dicht bij de Zevenkote er was veel schade.
Op zaterdagavond 2 september was er een schermutseling op de plaats te Rollegem, tussen het geheim leger en de terugtrekkende Duitsers. 5 leden van het geheim leger sneuvelden. Ook op de Kwadebrug vielen 2 doden van de witte brigade. De wegwijzers waren uitgetrokken en het terugtrekkende legers bleven daar haperen.
Op 3 september werd Doornik bevrijd en in de namiddag Brussel.
Op 4 september maandag voormiddag hevig gevecht te Kooigem tussen de witte bende en Duitse troepen, waar vliegtuigen ter hulp gekomen zijn voor de witte bende.
Op 19 september heeft hier te Rollegem de eerste gemeenteraad plaats na de bevrijding.
17 oktober Gutt operatie, alle geld moet ingeleverd worden. 5000fr per gezin wordt onmiddellijk uitbetaald het overige blijft geblokkeerd en wordt later in delen terugbetaald na aftrek van de belastingen.
1945 /25 april overleed Achiel Vanhoutte gemeenteraadslid.
1945 op zaterdag 12 mei worden brandstichtingen en plunderingen gedaan te Rollegem onder andere bij Alfons Vandewalle(onderwijzer) Louis Vandendriesche (landbouwer) en bij Maurits Castelein( oorlogsburgemeester)
Op dinsdag 8 mei werd de wapenstilstand getekend om 3 uur.
Op 22 juli vredestoet in de gemeente: vertrek om 3 u te Tombroek langs de Tombroekstraat , Aalbeeksestraat, Lampe terug naar de Aalbeeksestraat en Kerkstraat.
Op 31 januari 1946 overlijd Declercq Charles-Louis, lid van den onderstand sedert 19 september 1925 oud 89 jaar en 5 maanden.
Op 13 november overlijd te Moeskroen Jozef Vandeghinste echtgenoot van Depoortere Madeleine oud 71 jaar schatbewaarder van de kerkfabriek en gemeenteraadslid en 25 schepen.
Op 11 maart 1947 overlijd Alberic Moreau Oud-strijder 14/18 rustend veldwachter met 27 dienst .
Op 29 juni 1947 aanstelling van burgemeester Polydoor Declercq. Om 10 u plechtige hoogmis met Te Deum, s’ namiddags prachtige stoet met 27 nummers waarna plechtige ontvangst op het gemeentehuis en banket.
Op 9 juli honderdste herdenking gevierd van de geboorte van monseigneur Waffelaert. Een gedenksteen werd geplaatst in de voorgevel boven de deur van het geboortehuis gelegen in de Tombroekstraat
Op 7 juli begrafenis van Frans Vandeghinste, overleden bij een ongeval als soldaat, hij was geen 21 jaar.
Op 7 september gouden jubileum van Camiel Vandevenne Leona foulon.
Op 26 november werd het wekelijks schepencollege ingevoerd om 7 uur ’s avonds.
21 mei Rollegem is gereed om te vluchten maar niemand weet waarheen. Tevens offensief aan de schelde. De Engelse soldaten komen de gemeente voorbij bij het achter uit trekken. St Denijs, Helkijn, Spierre, Dottenijs en Bellegem ontruimen. Ook op Rollegem is men gereed maar niemand weet waar geen.
23 mei de eerste Duitsers met zware motoren en sidecars en gewapend met mitrailletten komen de gemeente binnen. Er is geen elektriciteit meer.
Op 24 mei werd de gemeente bezet. Er wordt hevig gevochten langs de Leie, waar grote bombardementen plaats vinden, bruggen vliegen in de lucht.
Op zaterdag 25 mei werden de gemeenten Rollegem en Bellegem met artillerie geschut beschoten, er vallen wel geen slachtoffers, wel is er veel schade aangericht.
Om 11 u wordt den toren van de kerk te Wevelgem afgeschoten en werden vele Belgische soldaten in de streek omsingeld.
Op 27 mei Hevige beschieting uit Frankrijk op Rollegem; obussen vallen op de hofstede Vandaele en bij Barbe.
Op 28 mei Het Belgisch leger geeft zich over.
In de nacht van 29 en 30 mei vallen opnieuw bommen op Kortrijk.
Op 4 juni is er opnieuw elektrisch licht.
Op 8 juni wordt de Duitse tijd ingevoerd, dus een uur vervroegd.
In de nacht van donderdag 14 november grote storm, met veel schade.
In Rollegem werd Robert Desmet aangesteld als bediende der gemeente en werd de rantsoenering ingevoerd.
Alles gaat met zegels, afzonderlijk voor ieder gebruik en volgens aantal personen. Het werd ingericht in de bovenzaal van het gemeentehuis.
In Bellegem is gans de winter bezet door Duitsers, de soldaten lagen in de nieuwe klaslokalen van het klooster. Nieuwe paardenstallen worden gebouwd in de Rollegemstraat op de gronden van Debusschere Beenhouwer Bellegem.
1940/45 In den toren van de parochiezaal zat een sirene, welke bij een eventueel alarm gebruikt kon worden, het werkte op elektriciteit de knop laag verscholen in het keldergat naast de straat. Op een dag hebben kinderen het alarm toch aan gezet gans het dorp stond in rep en roer. Ook in de zelfde zaal hebben Duitser overnacht.
Meester Degroote was hoofd van den burgerwacht, in de kelder van de knechtenschool hadden ze hun depot waar veel matreaal was opgeslagen zoals gasmaskers schoppen enz.
1941 Benzine wordt gerantsoeneerd, auto’s werden opzij gezet.
Op 14 januari overleed Polydoor Carette, raadslid van 1985 tot 1910 schepen van 1910 tot 1921 waaronder 1 jaar burgemeester, was 25 jaar gemeenteraadslid en 11 jaar schepen dus 30 jaar in de gemeente dienst.
Op 10 april werd Maurice Castelein benoemd tot burgemeester, Versteele Sylvain en Vandaele Camiel schepen.
Op 3 september wordt schepen Jozef Vandeghinste ontslagen door den bezetter.
1942 langdurige vorst begon op 10 januari en zal beëindigen op 15 maart.
Vanaf 1 januari wedde verhoging voor de secretaris 22,250fr.
In de zitting van de gemeenteraad van 19 februari werd het eervol ontslag aanvaard van Sylvain Versteele gemeente onderwijzer.
Op 23 januari was het kwik gedaald tot -20, ook sneeuwstorm;
Op 28 mei wordt de bevoegdheid van de gemeenteraad overgebracht op het schepencollege.
Op 9 oktober bommen op St-Anne, vrouw Clochet erg gekwetst.
1943 op 4 september rond 6 u luchtgevecht boven Rollegem; Duits vliegtuig naar beneden gehaald. Piloot kwam neer bij het huis bewoond door Nabor Degroote, hij was zwaar gekwetst aan de neus. Het vliegtuig stortte te pletter naast het huis van Maurits Castelein. Jerome Lesaffre werd aangesteld als hulpveldwachter.
In de nacht van 8 op 9 oktober werd er ingebroken bij Polydoor Declercq
Op 18 mei overleed Jules Cossement geboren te Rollegem op 12 mei 1870 in den ouderdom van 64 jaar gemeenteraadslid van 16 januari 1904, 2de schepen sedert 7 juni 1921 en 1ste schepen sedert 3 januari 1933. Was 31 jaar in gemeente dienst.
1937 Op Palmzondag overleed schielijk op het gehucht den Os te Dottenijs De burgemeester Eugene Everaert. Geboren te Rollegem op 8 maart 1884 oud 53 jaar.
Gemeenteraadslid sinds 7 juni 1921 en 1ste schepen. Burgemeester benoemd op 12 december 1921, hij was 6 maanden gemeenteraadslid en 1ste schepen. 15 jaar en 3 maanden burgemeester.
18 mei 1937 grote overstroming in de Kortrijkstraat, tevens aan de tramstatie door de Bondillebeek en de Weimeersbeek.
Verbetering werken aan de wegen. Kerkstraat en rond de plaats, riolering en onteigening der huizen die buiten het alignement staan.
Aalbeeksestraat tot aan de Lampe, Kortrijkstraat tot aan ’t Kasteel tot aan het kasteel. Deze plannen waren gemaakt door ingenieur Stubbe van Kortrijk goed gekeurd met 6 stemmen.
Heer Vanassche had de zaal verlaten. In 1937 waren er 2534 inwoners.
1938 op zaterdag 11 juni om 11.58 aardbeving in onze streek.
Op zondag 12 juni nieuwe schok in de namiddag. Maandag morgen om 4 u laatste schok.
Op den omegang van 26 juni en volgende dagen had in het lokaal een Vlaamse kermis plaats voor de missie van Damme Marie Sylvain Broekaert.
Op donderdag 11 augustus, het was een zeer warme dag. Een geweldig onweer en een wolkbreuk die de streek in korte tijdsspanne onder water zette. Vele kelders liepen onderwater. Schoven spoelden weg. Er was veel schade en volgens gegevens de meeste overstroming welke we ooit gekend hebben.
Op 16 oktober gemeente verkiezing: er waren 2 lijsten.
1929 René Hoornaert koopt zijn eerste autobus “Ford” type AA.
1929 Rollegem telde 2245 inwoners en in 1930 waren er 2271 inwoners.
Op 30 april lande een leerling vlieger van Wevelgem op het land van Alfons Dujardin (Knok) in de voormiddag in de namiddag kon hij opnieuw opstijgen.
1930/40 Stond er tegenover de kerk een blinde muur, met daarbij toiletten voor heren. In die zelfde omgeving de roepsteen van de Belleman. Belleman van dienst was toen Alberic Moreau, die was toen veldwachter. Ook was er eens plaats waar doods- en ander berichten konden worden uitgehangen. De taak van de omroeper of Belleman verdween met het Duitse bewind.
22 juni 1930 provincie verkiezing. In alle kerken van het bisdom moest er een brief voorgelezen worden, om de gelovigen aan te zetten niet voor de nationalisten te stemmen. De heer Geerardijn onderpastoor weigerde dit te doen.
De maandag werd den onderpastoor naar de dekenij van Kortrijk geroepen, en dan naar het bisdom, waar hij verklaarde Nationalist te zijn. Hij werd in zijn functie van onderpastoor ontgeven en mocht geen bedieningen meer uitoefenen in het bisdom. Hij week uit naar Nederland waar hij les gaf in de hogeschool, hij was namelijk hogeschoolstudent geweest. Binst den oorlog was hij aan front geweest bij de strafkolonie der houthakkers. Er werd door de omliggend nationalisten protest aangekondigd en een manifestatie werd voorzien op 6 juli. Op 5 juli werd er bekend gemaakt dat op 6 juli een staat van beleg was te Rollegem. Men mocht met geen 5 personen samenscholen op dien beruchte zondag. Alle straten en hoeken werden bezet door gendarmen van omliggende, uit Ieper en Doornik, alles moest in paraatheid staan om onmiddellijk Rollegem binnen te vallen. Maar niets gebeurde die dag, alles bleef kalm maar zoals altijd werden enkele verdachte naar het gemeentehuis gebracht.
Het elektriciteitsnet werd uitgebreid tot de knok en de Suikerij waar een cabine werd geplaatst.
In het schoolhuis werd een achterkeuken bij gebouwd
Op 7 mei 1931 overleed plots Gustaaf Deconninck geboren te Heule op 7 juni 1835 gemeenteraadslid sinds 5 september 1905. Was 25 jaar en 7 maanden gemeenteraadslid geweest.
In de maand juli ging de muziekmaatschappij naar de Panne waar Koning Albert I voorbij kwam als herdenking toen 100 jaar geleden dat koning Leopold I te de Panne in het land kwam.
Op 18 december overleed te Brugge Monseigneur Waffelaert bisschop van Brugge, geboren te Rollegem op 27 augustus 1847.
In 1931 waren er 2421 inwoners in 1932, 2460 inwoners.
1932: Julien Preester, auto, “Citroën”.
1933 op 16 november overleed Alouis d’ Hooghe rusten schoolhoofd in den ouderdom van 72 jaar en 9 maanden.
In het klooster wordt een nieuwe kapel gebouwd van 37,50 meter lang en 10 meter breed
In 1933 Festival te Rollegem: ter ere van Albert Vandeghinste als dertig jaar voorzitter van het muziek. Twintig verschillende muziekcorpsen kwamen er spelen.
Op 17 februari plotseling overlijden van koning Albert I
Zaterdag 24 februari begrafenis te Brussel van Koning Albert zeer mottig weer.
In 1934 op 26 maart 2de devaluatie, verschillende banken stoppen hun betalingen, er is weer paniek. Een opslag van 28% wordt ingevoerd. Het zijn crisisjaren met zeer veel werkloosheid.
1918 waren er 56 sterfgevallen In 1919: 42 en 1920 waren er 40 merendeels door de Spaanse griep en enige gevallen van tyfus.
1920,op 21 april overlijden van Leo Herbau in den ouderdom van 79 jaar en 9 maanden Hij was 31 jaar gemeenteraadslid en 20 jaar burgemeester, dus 51 jaar gemeente dienst.
Januari 1920 werd de gemeente getroffen door een orkaan vele daken vielen als slachtoffer. Ook het dak van Victor Beaucaerne.
In de zomer van 1920 werd het H.Hart beeld geplaatst op het oorlogsmonument, ook de namen werden er in gebeiteld. Volgende namen: Desire Beyls, Honore D’Hooghe, Alfons Corselles, Edmond Dendievel, Maurits Carette, Henri Vandemaele, Oscar Demuynck, Alois Verfaille, Camiel Sagaert, Alfons Castelein, Ernest Rondaert, Jérome Barbe.
De civielarbeiders waren Leopold Desfossez, Alois Devos, Denis Desmet, Cyriel Libeer, Hector Vancauwenberghe, Henrie Cossaert.
Als burgerlijk slachtoffer: Gaston Deconninck
In het zelfde jaar werd de eerste elektrische leiding geplaatst in het centrum van de gemeente.
1920 21/5 in het bisdom Brugge groot feest.
1921, op 24 april: eerste naoorlogse verkiezing, op 2 lijsten
Op 12 december werd Eugene Achiel Everaert zoon van Alouis en Zulma Glorieux benoemd. Hij werd geboren te Bellegem op 8 maart 1884 gemeenteraadslid van 7 juni 1921.
De inhuldiging gebeurde op 18 december 1921
1923: Wordt er een nieuw internaat gebouwd. Kostprijs 800.000 à 900.000Fr. Het Klooster heeft nog steeds zijn eigen hofstede.
Het nieuwe pensionaat heeft een lengte van 30 meter en een breedte van 9,5 meter. Bevattende kelders, op gelijkvloers refter en speelzaal. Op het eerste verdiep 4 klassen, 2de verdiep slaapzaal en opperste zolder. Dit alles onder leiding van P.F. Van Nerom Bouwkundige te Brussel. Het werk werd uitgevoerd door een aannemer uit Brussel voor een bedrag van 800.000 à 900.000fr.
1924 op 1 januari grote ijzel niemand kon buiten komen. Het had de avond er voor geregend om 11 u. Bevolking te Rollegem 2236 inwoners.
1925 op 23 juli overleed Gaston Vandeghinste eresecretaris der gemeente en commissie van de openbare onderstand. Geboren te Rollegem op 12 oktober 1868 zoon van Charles en Eulalie Duthoi. Echtgenoot van Laura Seynaeve in den ouderdom van 56 jaar en 10 maanden.
1 mei 1925 grote watersnood waarbij de Leie stond tot tegen de markt in Kortrijk. Er woonden toen 2245 mensen op de gemeente
1926 De eerste Ford in de gemeente, eigendom van Victor Beaucaerne.
1926 ook het jaar van de devaluatie, een nog niet gekend woord voordien. Het begon in mei. Banken hadden moeilijkheden en waren verplicht hun instelling te sluiten. De eerste die verplicht was te sluiten in Kortrijk was de bank van credit Anversois, verscheidene andere instellingen volgden. Er kwam paniek onder de mensen iedereen wilde zijn geld uittrekken. Door de verlaging van de koopkracht werd alles duurder.
1915 werd het etappen gebied opgericht die Kortrijk omvatte. Rollegem, Bellegem, Aalbeke en Marke werden in het geniaal gouvernement ingedeeld onder Doornik. Brussel was het hoofdkommandatuur; Niemand kon nog weg zonder geldig pasport. Later werd de stad Kortrijk afgezet met versperring van stekkerdraad, van minstens 3 meter hoog. Er was een ingang langs deze zijde richting Rollegem aan het kanon. Feldgendarmerie stonden de wacht,ook een ingang was aan de veruellaan. Maandelijkse controle werd ingericht voor alle weerbare mannen.
Later werd het operatie gebied uitgebreid naar Rollegem en was er wekelijkse controle, niemand mocht Rollegem verlaten.
1916 werd een vereniging gesticht onder het beheer van Alouis ‘D Hooghe hoofdonderwijzer, en Gaston Vandeghinste voor het maken van elektriciteit, een monteur van 40PK werd geplaatst achter de wagenmakerij van August Hansens, Jules Depreester had de leiding. Er was gene petrol meer, de mensen moesten zich verhelpen met carbure, smout en zelfgemaakt gas om licht te hebben.
Een geldig pasport werd bekomen om het nodige te gaan afhalen naar Vichte door verscheidene landbouwers
1916 Rollegemnaren zijn opgeëist om achter het front te gaan werken (Verdun). Zes inwoners zijn niet teruggekomen: Leopold Desfossez, Alouis Devos, Denis Desmet, Cyriel Libeer, Hector Couwenberghe en Remi Bosaert werd door een granaat getroffen te Wervik. Dag en nacht hoorde men schieten met zwaar geschut.
Vele arbeiders zijn ginder bezweken, door ondervoeding. Pakken werden van hieruit verzonden maar kwamen zelden ter besteminning. Ook hier was van alles tekort. De sluikhandel vierde hoogtij
Op 2 juli werd in de gemeenteraad het ontslag van brigadier veldwachter der gemeente sedert 1870, Antoine Loosfeld, op pensioen gesteld met 200 fr. jaarlijks van het fonds der gemeente.
Op 31 juli werd de wedde van de gemeentesecretaris gebracht op 2200fr per jaar dienst, inbegrepen het houden van bevolkingsregister en burgerstand.
Op 27 januari 1917 werd René Joseph Vandecavije door een Duitse wacht doodgeschoten omdat hij vluchtte van de hofstede Henri Maes in de Knockstraat naar de tramstatie van Bellegem waar hij woonde.
In de maand juli in de controle van dinsdag werden er een vijftigtal opeisingen gedaan, en aangeduid om naar de kommandatuur te komen, er kwamen er slechts 2of 3. De gemeente werd gestraft, niemand mocht nog op de straat komen voor acht dagen, men kreeg een uur vrij om het hoogst nodigde te doen. Sommige ouders werden opgehaald tot de zoon hen kwam aflossen. Die ouders werden ondergebracht in het huis Depraeter, ( nu beenhouwerij Vandevenne) Zoo kwamen er nog een dertigtal hun aangeven. Ze werden naar Geluwe gevoerd, daar logeerden zij in barakken en waren verplicht naar het front te gaan werken.
Later werden nieuwe opeisingen gedaan voor Marke, een deel voor de statie en deels in de pannenfabriek zij konden alle dagen naar huis.
Alle ambachtslieden van de gemeente werden daar in de statie van Marke tewerkgesteld.
Italiaanse krijgsgevangenen werden daar ook, evenals Russen die krijgsgevangen waren genomen en die geheel uitgehongerd waren29 vochten onderling voor een stuk raap.
2 timmermans van Rollegem werden verplicht op de hofstede van Vandaelens schuur een kazerne te maken. Ook in de boomgaard van Leo Delbare werden twee houten barakken geplaatst. Metsers met hun bedienden waren te werkgesteld onder leiding van de Duitse wacht.
Ander moesten mee helpen bomen zagen in het eikenbos in de Segersweg, deze bomen dienden voor het verbranden en werden verdeeld door het comiteit.
In het zelfde jaar was ieder gezin verplicht een kgr. Netels in te leveren, ook alles wat koper was moest ingeleverd worden.
21 oktober overleed te Rollegem Theophiel Vandeghinste 1steschepen en brouwer geboren den 3de maart 1839, hij was 77 jaar. In zijn plaats kwam Achiel Bourgeois als 1ste schepen. Hij werd geboren in Herseaux op 30april 1852.
1918 Deed den Duitser boer Soldaat Hikkie genaamd samen met een ander soldaat met den bijnaam “ den koperdief” hier huiszoeking naar alles wat moest ingeleverd worden.
Op zaterdag 16 oktober kwamen de eerste Engelsen toe op de knok. Kort daarop schoten Duitsers welke zich achteruit trokken naar kluisbergen in de omgeving van Tombroek op soldaten, welke van hun paard vielen. Deze werden te Rollegem op het kerkhof begraven met zicht op de Tombroekstraat.
Maandag 26 oktober werden muziekanten gevraagd om de Engelsen tegen te gaan aan café de Lampe.
Op maandag 11 november werd de wapenstilstand gesloten.
Op 18 januari 1904 werd Leo Herbau oud landbouwer te Rollegem geboren op 29 oktober 1839 en sedert 1869 gemeenteraadslid beëdigd en op 25 januari ingehuldigd als burgemeester
16 februari rond den zelfden data werden 3 klassen gebouwd aan het klooster voor de som van 11229,57 fr.
1904: Rondom de kerk zijn huizen afgebroken en nieuwe gebouwd, die werden later allen afgebroken.
Voorzitter heemkundige kring Waregem: E.H. Algoet, stationsstraat 85 college H. Hart 056/601707
1904 Op 20 september overlijdt Remi Salembier, Hij werd te Rollegem geboren op 11 juli 1857, en was jongman gebleven. Schatbewaarder der kerkfabriek en voorzitter van de muziekmaatschappij. De lijkdienst had nog plaats in de oude kerk. Het gedeelte voor de kruisbeuk werd afgezet waar er gewerkt werd. Daarna werd het oude gedeelde afgebroken. De diensten gingen nu door in de voorlopige kerk in de Kerkstraat (Parochiehuis)
Te Tombroek werd een nieuwe school gebouwd door het klooster.
1906 Op 5 april 1ste communie.
Op 15 april Pasen alles in de voorlopige kerk
1906 postkaart. Op zondag 22 oktober 1906 kwam Monseigneur Waffelaert met zijn broer Desire (Generaal bij de Genie te Antwerpen.) toe op de gemeente. Hij werd afgehaald aan het kasteel en overnachte in de pastorij. Op maandag 23 oktober werd de kerk plechtig in gewijd. Het geheel der werken koste 121.000 fr. Waaronder 57.000 voor het koor, kruisbeuk en toren.
Ook rond de zelfde tijd werd de nieuwe herberg gemeentehuis (La maison communale) gebouwd 1905/1906. Het secretariaat was daar voor ten huize van de secretaris gehouden.
Het werd gebouwd onder de leiding van Jules Carette. Bouwkundige en uit gevoerd door aannemer La Chapelle beiden uit Kortrijk.
In 1907 werd de Bellegemstraat en de Muynkendoornstraat met gravier gelegd, den uituitvoerder was De Heer Samain uit St-Denijs.
De nieuwe Parochiezaal werd ingericht voor toneelavonden te geven, ook voor en feesten en andere bijeenkomsten te geven.
Op 26 oktober nieuw gemeente verkiezingen met een zeer kalm verloop.
Op 14 januari 1908 aanstelling van de nieuwe gemeenteraad: Leon Herbau burgemeester, Camiel Vandenbroucke en Theophiel Vandeghinste: schepenen. Polydoor Carette, Leo Delbar, Achiel Bourgeois, Jules Cossement, Eduard Seynaeve, Gustaaf Deconing en Gaston Vandeghinste secretaris.
Beide schepenen werden benoemd met 7 stemmen en een wit.
Op 7 april 1908 kwam dit ter sprake in de gemeenteraad een lijndelingsplan en een uitvoeringsplan die werd goedgekeurd voor de kom van de gemeente: den hoek Kortrijkstraat, de herberg de Kloef en den hoek van de Kerkstraat (vroeger huis Corne.).)
Op kerkelijk gebied wordt de eerste communie ingericht aan 7 jaar.
1908 op kerstdag brand de schuur op de hofstede van Jules Brouckaert.(De Knok)
1900: Over tijd waren er nog enige slachtoffers of aanhangers van het protestantisme en het Jansenisme die nu verdwenen zijn, maar overigens was de bevolking van Rolleghem door en door godsdienstig. Er waren te Rollegem nog drie steenbakkerijen in werking. Op 20 maart 1900 werd burgemeester H.Leo Herbau, zoon van August Eduard en Julie Van de putte geboren te Rollegem op 30 oktober 1839 op de hofstede van de Schreiboomstraat.
1900 was er gene post, de postbode kwam te voet van Kortrijk.
Bij Koninklijk besluit van 20 maart 1900 werd burgemeester der gemeente benoemd den H. Leo Herbau, zoon van August-Eduard en Julie Vandeputte geboren te Rollegem op 30 oktober 1839 op de hofstede van de Schreiboomstraat( nu bewoond door Gaston Castel)
Nog in 1900 in de zitting van 2 november werd een lening aangevraagd voor de bestendiging ( graveer voor de buurtwegen waaronder de Schreiboomstraat, Markestraat, deel van de Molenstraat en Moeskroenstraat, goedgekeurd op 23 april 1901.
12 juni 1901 plots overlijden van Moeder Sofie Pieters, de opvolgster werd Marie-Louise Brou. Het zou onder haar leiding zijn dat er te Tombroek een school word gebouwd.
In 1901 werd begonnen met de tramlijn aan te leggen
In 1901 werd de tram officieel in gehuldigd op 19 mei de 2de Sinksendag, het was zeer slecht weer. De tram was versierd met driekleurvlaggen. Enkele bestuursleden hadden plaats genomen op den tram welke in Rollegem stopte alwaar enkele handdrukken werden gewisseld met de gemeenteoverheden. Den tram liep dwars over de Munkendoornstraat op Rollegem. En dan langs de meerschen tot Rollegemstatie, dan volgde de Tombroekstraat met halte aan de Kwadebrug, dan naar Tombroek, langs de Tombroekstraat om dan van Tombroek dwarste de Schreiboomstraat naar Moeschroen door open velden.
Op 19 maart 1902 op het feest van St Jozef werdt te Rollegem onder de benaming van “St- Jozefgilde”. Deze werd erkent bij koninklijk besluit verschenen in het staatsblad van 8 okotober 1904.Volgens Jules Maes was de eerste voorzitter Louis Haemers
In 1903 de eerst postbode in Rollegem was Jules Van Meenen.
Ook de eerste rijwielen kwamen te voorschijn, het voorwiel was meerder dan het achterwiel, sluiting aan de hand en een olielicht voor de donker.
1903 werd de oude molen van Tombroek afgebroken.
Op 14 mei E.H pastoor Bettenhof, pastoor in Rollegem sinds 23 april 1879, was de 24ste pastoor in de gemeente. Hij was geboren te Brugge op 17 februari 1824, en was dus 79 jaar toen hij stierf. Op 10 juni. E.H Bruno Decaesstteeker werd verplaatst en opgevolgd door E.H Gustaaf Verstraete.
Op 20 mei werd Richard Billiau benoemd tot pastoor te Rollegem, geboren te Poperinghe op 29 mei 1859 en plechtig ingehuldigd
Op 18 oktober was er gemeenteraad verkiezing. Er werd gestreden tussen 2 katholieke partijen welke de naam kregen van de Engelse en de andere de Boeren. De partij van de Engelse waren: Leo Herbau, Jules Cossement, Camiel Vanneste, Eduard Seynaeve, Leo Delbar en Gustaaf Deconninck..
De partij van de boeren: Camiel Vandenbroucke, Polydoor Carette, Achiel Bourgeois, Mois Bonte, Jules Lamon, Charles-Louis Schoore en Charles Christiaans.
De Engelsen haalden de bovenhand.
Voor rekening van de kerkfabriek werd het lokaal gebouwd in de Kerkstraat, welke eerst moest dienen als voorlopige kerk..
1870 August Salembier werd benoemd tot Burgemeester.
1874 oude kerk van Rollegem, oude graveur. Dat zelfde jaar werd beslist de kerk te herbouwen
In de kerk werden er de zondag de missen en diensten van de week in het Frans en Vlaamsch gepredict doordat Tombroek en het Forest zeer Franssprekende waren.
1880/1890 De meisjesschool is begonnen. Ze begonnen i den eigendom van Louis Detour, een wasserij en verfvering van stoffen. In de knechtenschool was Aloius D’Hooghe Hoofdonderwijzer en Jules Joye hulp onderwijzer
1887 op 17 september werden 58 obligaties ingetekend van 1000fr. = 58.000 fr. Voor het oprichten van een maatschappij van tramwegen voor het aanleggen dezer lijn voor den duur van 90 jaar. Ondertekend door de gemeente ontvanger Emiel Derdijn, secretaris Gaston Vandeghinste, de burgemeester Casimir Herbeau. Op 3 mei 1904 werd een verhoging van kapitaal aanvaard om de lijn uit te breiden naar de Mont-a-Leux ook van 50 actiën 100fr. Betaalbaar op 90 jaar met jaarlijkse afkorting van 167,50 getekend den 25 maart 1905 door de zelfde ondertekenaars.
In 1888 op 31 december vond een nieuwe verhoging plaats, met aflossing van 2.958fr per jaar ditmaal was de gemeente ontvanger onleesbaar. De secretaris was Kamiel Leplae en de burgemeester Jos. Vandeghinste
1895 De heerlijkheid eigendom van Marie-Rose-Louise Ghislaine D’ Ennetiers geboren te Doornik 28 maart 1823 en overleden te Brussel op 16 maart 1876, was gehuwd in Parijs 1842 met Adolf-Charles- Louis Graaf d’ Oultremont de Auras geboren te Brussel 24 september 1815. Een kind werd geboren uit dit huwelijk met name Adhemar-Louis Frederie op 19 juli 1845. Hij werd senator voor het arrondissement Ath. Hij verkocht den eigendom aan de heer Eduard en Gustave Nijs, fabrikant van fotografische plakken te Kortrijk 1895. Op hun beurt opnieuw verkocht aan de heer Constant Brouckaert geboren te Bellegem den 28 februari 1873. Echtgenoot van Marie d’Hulst, overleden 2 april 1967. Nu bewoond door zoon Andre, en later zoon Marc.
In 1899 ontstond de oorlog van Transvaal, vele Vlaamse boeren namen er aan deel.
Een nieuwe rubriek in het kader van Te onthouden van onze kleine gemeente Rollegem.
Gegevens uit de geschiedenis ,een 20 tal vermeldingen in de kronieken die spreken over de 9 jarige oorlog in de jaren 1788-1797 tussen geallieerden,Spanjaarden,fransen in de streek van Kortrijk en andere
(gegevens in 4e jaarboek: geschiedenis en heemkundige kring gaverstreek Waregem 1976)
Gaverstreek, de grote verliezers van de 4jarige oorlog door M.Delmotte bl.91tot 215
1693:… inwoners te Rollegem 727
1694…. veel sterfgevallen door dysenterie (een zware diarree door aanwezigheid van bloed in de ontlasting) en koortsen, de bevolking verminderde met 15%
1694 werd genoemd: het ongeluksjaar van de 17de eeuw. Ook graanschaarste in Frankrijk. Ten tijde van de 9 jarige oorlog was het sterftecijfer het dubbel van de geboorten.
1695 hier worden vermeld 572.Expliciet wordt verwezen naar”het ruynieren van de huysen en fowagieren,….dat het derde deel van de prochie niet meer bewoond mochten gebruyct en is, ne maer light vague ende onghkecultiveert ligghen,al ’t welcke oorsaecke is van het abandonnement deser prochie. Schade in prijswaarde:56;412 gulden,een koe kost 50 gulden,een labeurpaard 180 tot 360 gulden, Een zwijn 10 tot 30 gulden… te Rollegem bleek het 3de deel van de prochie niet meer bewoont mochte
Over Rollegem komen een 20 talvermeldingen in de kronieken die spreken over de 9 jarige oorlog
1700: Te allen tijde en overal hebben mensen namen gegeven aan straatjes, paaltjes, gehuchten, landerijen en hoven. Zo zijn er namen die meermaals voorkomen op de zelfde parochie, denk maar aan het “Meulestraetje” overal waar molens stonden was er een Molenstraat. Officiële benamingen waren er voor de Franse revolutie niet.
Op de kaart van het landboek 1767 staat de huidige Kwabrugstraat aangegeven als een straat van “ Rollegem naar Dottenijs”. In het landboek zelf wordt ze genoemd als de Mortangnestraat.
1768: Pierre-Roger Jonville overleden op 1 maart, was de opvolger van Adriën DE Smet (†1635)welke pachters waren van de hoeve “Porte Ferre” (op de plaats waar nu begraafplaats) eerst genoemde zijn zerk is terug te vinden in de sacristie.
Op 11 oktober 1798 waren in tijd nog 4 getuigen nodig voor het huwelijk.
In de jaren 1788-1797 tussen geallieerden ,Spanjaarden,fransen inde streek van Kortrijk e.a..Die gegevens gevonden in het 4de jaarboek “Geschiedenis kring Gaverstreek Waregem,1976 (gelegen bij Gaby Renard)
Dag lieve kindjes, beste ouders, het wordt hier stilletjes aan heel druk in Spanje, de manderijntjes zijn geplukt de chocoladefiguurtjes ruiken heerlijk en het speelgoed staat klaar. Dus is het dringend tijd om jullie te komen bezoeken. De mensen van de gezinsbond willen mij daarbij een beetje helpen. Ik kom naar Rollegem op : Maandag 21 november: Rollegemkerkstraat, oude Aalbeeksestraat
Lampestraat, tombroekmolenstraat, Candelestraat en Kwadebrugstraat.
dinsdag 22 november: Roezen-Begonia en Tulpenpark, Weimeerslaan en Aaalbeeksestraat.
Op zaterdag 7 juni 1997 waren hier te Rollegem afgevaardigden van het zangkoor “Concordia” uit Altenvers. Het zou er toe leiden, om een verbroedering met de beide koren opgang te brengen, die op regelmatige tijdstippen elkaar zouden ontmoeten.
Daar de kerk van Rollegem in september 1997 werd uitgeroepen tot “Kerk van de maand” zouden ze hier voor de eerste maal optreden samen met het koor “Crescendo”
Dit betekent dat in september 2007 de verbroedering al tien jaar bestaat!
Altenvers is zoals Rollshausen een deelgemeente van Lohra.
Ga naar Google, voeg in “Lohra de” en je kunt het van uit u luie zetel de verscheidene dorpen bekijken.
We hadden hier te Rollegem ook nog hoeven welke niet in boekvorm verschenen, ze verdwenen in het anonieme, en toch speelden ze een rol in het Rollegemse leven
De hoeve Stichelbout: de hele beschrijving hiervan kan je terug vinden op het blog onder de noemer pre historie 21- 05- 2009 en 22-05-2009. Veel lees plezier
Historisch toponiem, de hoeve behoord tot het gehucht de Schreiboom. De oudste vermelding 1901. Een open U-vorm. Het geeft een kapel boven de voordeur. Het land wordt bewerkt door Michel Herbau die in Lendelede woont. De vrouw van de eerste uitbater, René Herbau, was afkomstig van het “Goed te Castel” Bij hun huwelijk in 1901, werd de hoeve gebouwd en land gekocht aan een oom. Zoon Simon volgt zijn vader op in 1930. In de Tweede Wereldoorlog wordt de hoeve licht beschadigd. Door verkaveling in de vijftiger jaren valt het landbouwareaal terug van 8ha op 5ha. Zoon Michel volgt vader Simon op in 1971 en word de nieuwe bedrijfsleider. Michel verhuis naar Ledegem maar blijft de gronden hier bewerken.
Het dak van de koeienstal wordt door de najaarsstorm zwaar beschadigd in 1983. De weduwe van Simon Herbau bleef tot haar dood in 1992 “De Schreiboom “ bewonen De hoeve bleef een lange tijd onbewoond maar op heden is het geen landbouw bedrijf meer, doch een privéwoning.
Historische toponiem, met als oudste vermelding 1756. Een gesloten U-vorm. Het Neerhof is terug te vinden op de Tiendenkaart van 1756. In 1834 was Dehaene eigenaar.
Vanaf 1887 baatte Marcelain Castelein de hoeve uit en hij werd door zoon Albert in 1920 opgevolgd. Het was 1936 toen werd Paul Labis de nieuwe uitbater. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd de hoeve een korte tijd door de Duitsers bezet. In 1970 volgde Etienne Labis zijn vader op en hij verkocht de hoeve in 1995. Het grootste gedeelte van de landbouwgronden werden gekocht door Pascal Brille landbouwer op de hoeve “Kruisboomhoeve” Kruisboomstraat 1 te Aalbeke. Om de hoeve om te bouwen tot privéwoning werd de deze gekocht door Bart Vandevenne slager te Rollegem. Hier is dus geen sprake meer van Landbouwbedrijf.
Historische naam deze ver wijst naar het gehucht, oudste vermelding 1834. Een gesloten hoeve met open ingang. De Rollegemknock werd gebouwd in de periode 1813/1834. De eigenaar was Scherpereel. Op het einde van de 19de eeuw (1801-1900 ) baatte de familie Deconinck de hoeve uit. Rond het jaar 1920 huwde Alfons Dujardin met een dochter van Deconinck en werd aldus de nieuwe uitbater. Haar ouders bleven een klein huisje naast de nabijgelegen schuur in een aanpalende weide bewonen. In 1963 werd dat woonhuisje gesloopt. Het was in 1947 dat Camille Cossement de bedrijfsleider werd. In 1985 overleed Camille en de weduwe zette de uitbating verder tot in 1987. Het is op heden alleen nog de woonfunctie welke overblijft. Het land wordt verpacht aan Carlos Goeminne uit Bellegem.
De hoeve vertegenwoordigt een van de weinige langgeveltype in de Regio Kortrijk. Het had in 1983 een oppervlakte van 1ha 5a. Ernest Denucè bleef als laatste landbouwer deze hoeve bewonen tot in 1995 hij naar een bejaardentehuis verhuisde. “T Langhof” werd verkocht aan NV Pacto Te Rollegem. Deze hoeve werd verbouwd tot een privéwoning, na een tijd dat het land braak lag en het huis leeg stond. In 1771/1778 was de hoeve een open U-vorm. In 1846 was de structuur gewijzigd naar een open L-vorm. De eigenaar een zekere Esquenet was toen de eigenaar. De hoeve telde toen 5 ha. Petrus Vandevelde was voor 1933 de uitbater en hij werd opgevolgd door Ernest Denucè. ’t Langhof werd nagenoeg volledig vernield door een storm in 1940, zo evolueerde ze tot een langgeveltype. De schuur werd immers niet meer heropgebouwd. Vermoedelijk evolueerde deze hoeve van een groot hof naar een kleine hofstede. Deze evolutie kan verklaard worden door vernietiging door storm en eventuele verkavelingen in de 20ste eeuw (1901-2000) die het areaal deden inkrimpen
Gesloten hoeve met open ingang, totale oppervlakte in 1983 1ha50a. Daar de hoeve vlakbij de plaats waar voor de Tweede Wereldoorlog het goederenstation stond. De reizigerstrams tussen Kortrijk en Moeskroen kwamen er voorbij, vandaar de gekozen naam. De hoeve werd omstreeks 1756 door Jan Sop Ramart uitgebaat. Ze behoorde tot het Rollegemtiende. In 1789 was Bertholomeus Bekaert de uitbater. In 1810 werd de hoeve om ongekende reden bijna helemaal vernielt. De ankers in het zijhuis bevestigen het feit. A. Moulin was in 1834 de eigenaar. De oppervlakte was 3ha. Ook deze hoeve was ton ongeveer 1900 omwald. In 1910 werd de hoeve voor een tweede keer grondig verbouwd. Het oude lemen huis met strodak werd gesloopt. Vande Meulebroecke Jean was er de uitbater, hij werd er in 1918 opgevolgd door zoon Gustaaf. Jean volgde in 1952 vader Gustaaf op. Jean ging op rust in 1982 en de activiteiten werd stop gezet. Een deel van de gronden werden aan een landbouwer uit Luigne verkocht in 1983. In 1986 verkocht Jean Vande Meulebroecke de gebouwen aan Marc Hooge een metser. Momenteel blijft alleen de woonfunctie over en is er geen sprake meer van landbouw.
Open U-vorm, een historische naam. De hoeve maakte deel uit van de heerlijkheid Nevele-Roosendaal. Ze dateert van de 17de- 18de eeuw (1601-1700 – 1701-1800) In 1834 was Lefèbvre de eigenaar. De hoeve was in de tweede helft van de 19de eeuw (1801 – 1900 ) samen met “Dadecotboghaert” het eigendom van de familie Flippo. Een dochter van Flippo huwde met Louis Bernard zodat de familie Bernard eigenaar werd. Op het einde van de 19de eeuw was Vanneste eigenaar en uitbater. Paul Renard volgde hem op als pachter in 1906.
Baron de la Kethule de Ryhove werd in 1907 de eigenaar. Pierre Dumortier kocht de hoeve van den Baron in 1945 en werd eigenaar en uitbater. Zoon Roland volgde zijn vader op in 1979 op. Sinds 2019 is er geen landbouw meer en is het de dochter welke er paarden op houd. De hoeve had in 1601 een rechthoekige omwalling. Dit bleef zo tot omstreeks 1900, dan werd het linker deel gedempt. In de vijftiger jaren werd de wal achter het woonhuis gedempt. En het was rond 1964 dat alles verdwenen was. In 1996 was de oppervlakte 31ha.
Daar er voor de Tweede Wereldoorlog hier in dit gebied nogal veel grachten en meersen of weiden voorkwamen werd voor deze naam gekozen. Volgens de Popp-kaart van 1834 was Deveyhe de eigenaar. De oppervlakte was ongeveer 7ha. In den tweede helft van de 1900de eeuw (1801 -1900 ) was het de familie Maes welke eigenaar was . De uitbater was Joseph Yserbyt. Charles –Louis Beeuwsaert huwde in 1892 met Mathilde Yserbyt de dochter van den toenmalige eigenaar, en volgde haar vader op. Het echtpaar verhuisde in 1899 naar de hoeve waar vroeger het vlasmuseum op hoog Kortrijk werd ondergebracht (De Beeuwsaerthoeve) een typisch Zuid-West-Vlaamse hoeve. Hector Debusschere afkomstig van Gits, werd de nieuwe pachter. In 1939 werd deze opgevolgd door een veehandelaar Prosper Vanoverschelde. Het “ Goed ter Meersch” werd in 1940 een korte tijd door een Duitse geschutseenheid bezet. Munitie werd in een weide nabij de hoeve ingegraven. De nieuwe bedrijfsleider Gilbert Chiers, uit Moeskroen kwam er in 1962. Hij verbouwde zodanig de hoeve dat er bijna niets meer overbleef van de oorspronkelijke structuur. Hij specialiseerde zich in varkenskweek. Gilbert kocht in 1974 de hoeve. Zijn zoon Marc baat sinds 1994 de zaak verder uit. De hoeve is een tweevoudige L-vorm. De totale oppervlakte bedroeg in 1996 14ha. Hij legt zich toe op aardbeien,aardappelen.
In de volksmond werd de hoeve immers tot het begin van de 20ste eeuw (1901 2000) genoemd als “ La ferme Brou” vandaar de naam. Het is een gesloten U-vormige hoeve. In 1756 was Frans Hoornaert de uitbater. Verbyst was in 1834 de eigenaar. In de tweede helft van de 19de eeuw (1801-1900) werd de familie Brou de nieuwe eigenaar. Ze waren Franstalig en vrijgezellen, ze schonken de hoeve in 1910 aan het armgoed te Kortrijk. Het was omstreeks 1910 dat Karel Vandewoestijne, afkomstig van een verdwenen hoeve op den Rodenburg in Marke de nieuwe uitbater werd. Zoon Jozef volgde hem op in 1940 en in 1941 werd hij ook de eigenaar. Hij overleed echter in 1974 en zijn weduwe zette samen met haar dochters Bea en Christine de zaak verder. Christine dochter van Jozef werd de bedrijfsleidster in 1979. Ze zette in 1982 de uitbating op naam van haar man Michel Depoorter om vanaf 1996 opnieuw zelf het bedrijf te leiden. Christine overleed in 2018. De hofstede kwam opnieuw in handen van haar man Michel. De hofstede zal heel waarschijnlijk een nieuwe bestemming krijgen.
Historische naam begin van de 15de eeuw (1401- 1500) de familie de Coster was eigenaar en uitbater. In 1996 was de totale oppervlakte 16 ha 50 a. De eigenaar van het goed zijn de gebroeders Devos uit Deerlijk. Costers was een leen van het oude kasteel te Kortrijk. Gerard Decoster werd eigenaar in 1420. En zijn dochter Elisabeth werd eigenaar in 1440..
Tussen 1479- 1480 verkocht Guillaume Decoster de hoeve aan Guillaume l’Ours (De Beer) Catheline l’Ours was gehuwd met Willem van Heule welke in 1521-1522 de eigenares was.
De eigendom werd gesplitst in 1524-1525, twee derden was van Guillaume van Heule een derde in handen van Jean Gryspeere. In 1529-1530 verkocht Josse de Heule een deel aan Etienne van Gheenste. Tussen 1531 en 1533 waren ze eigenaar, Etienne van Gheenste 2/3 en Josse de Heule 1/3. Etienne van Gheenste 2/3 verkocht zijn deel omstreeks 1537 aan Eloy en Rohart van Belleghem. Josse de Heule 1/3 verkocht zijn deel aan Guillaume van Daele. Adrienne Van Belleghem gehuwd met Jean de Heygere was in 1546-1548 de eigenares van het kleinste part. Jean de Heygere en Pierre Van Belleghem waren vermoedelijk eigenaar van elk een derde part in 1555. Rond 1558 en 1560 zou de eigendom verdeeld zijn geweest onder Josse van Belleghem 2/3 en Eloy van Belleghem. Josse van Belleghem was in 1574 nog steeds eigenaar van het grootste en Jean van de Plancke het kleinste deel.
Eloy van Belleghem duikt opnieuw op in 1572-1575 als eigenaar doch nu van het grootste stuk en Jean van de Plancke voor het kleinste part. Jean van de Plancke voor een derde en Pierre de Halewyn voor twee derden in 1578. Het was Mathieu Lalieux welke in 1583 tot 1590 de eigendom ’s Costers in eigendom had.Alexander Musaert uit Rijsel volgde hem op in 1644. In 1684 was Adriaan Lalieux de volgende eigenaar. Hij verkocht de hoeve in 1721 aan Jan Parent . Enkele jaren later 1727 was Jozef Parent de eigenaar en in 1773 de weduwe Alexis Bourgois. In het zelfde jaar werd oplast van de Staten van Vlaanderen een kaart opgesteld van de hoeven waar de runderpest uitgebroken was. Centraal lag de hoeve ’s Costers voorgesteld. Alle hoeven binnen een kwart uur afstand gelegen rondom de besmette hoeve werden bedreigd met een systematische afslachting van de veestapel.
1834 zien we op de Popp- kaart dat C Debien de eigenaar is. De oppervlakte bedraagt 27 ha. De ongehuwde Leo Herbau welke op het eind van de 19de eeuw (1801 -1900) de hoeve uitbaatte werd burgemeester van Rollegem. François Castel uit Lauwe vestigde zich in 1892 op de hoeve. Zijn zoon Gaston volgde hem op in 1923. In 1968 volgde Ignace vader Gaston op. Er zijn geen opvolgers doch is het een gunstige gewestplanning. Hopelijk blijft de historische hoeve bewaard voor het nageslacht, want ’s Costers heeft samen met het Hof van Rollegem een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Rollegem.
Costers gelegen aan de Weimeersbeek heeft een omwalling welke noodzakelijk is als ontwatering. Sinds 1756 bleef de hoeve ongewijzigd wat de omwalling en gebouwenstructuur betreft.
Bij het St. Ceciliafeest werd de menukaart verzorg door Platteau. In 1994 werd met veel geestdrift het vijftiende verjaardag gevierd. Met de regelmaat van de klok kregen we informatie. We waren koorzangers, maar van muziek hadden we weinig kaas “geëten “ , we zongen mee op het gehoor. In 1997 Frans gaf zijn dirigeerstokje over aan Jean-Luc Bertel. De nieuwe leider bracht nieuw elan, een moderne steil een hedendaags programma. Frans bleef zanger. Toen kwamen er moeilijker dingen en meer kennis er bij te komen en lieten het koor voor wat het was. Er kwam meer profane muziek en arrangementen zoals me zegt. Het kerkkoor evolueerde. Nu meer concertenkoor. Het koor promoveerde naar een hogere afdeling. Op 2 oktober 2004 vierde men het 35 jaar bestaan met een spektakelconcert in het parochiecentrum. Verschillende artistieke disciplines stonden op het programma. Het feest werd een grandioos klank- licht en zangspel. Respectievelijk werden Gerard Vandenberghe, Jozef Vandenberghe en Jaak Buysschaert de voorzitters.
Een losse bebouwing , met als naam welke verwijst naar het gehucht “Tolpenhoek” De oudste vermelding 1813. In 1846 was Charles – Louis Hoste zowel eigenaar als uitbater.
Het was rond de periode 1860 dat de Familie August Thijs de hoeve kocht en de nieuwe uitbater werd. Gedurende Wereldoorlog I werd de hoeve door de Duitsers bezet. Er werden stallingen gebouwd om zieke paarden te verzorgen. Zoon Valère volgde zijn vader op in 1919. In de winter van 1940 werd den Tolpenhoek door storm zwaar geteisterd, waarbij de stallen voor den grootste deel werden vernietigd . Gedurende wereldoorlog II in 1944 hadden de gebouwen te lijden onder het invallen van VI bommen in de onmiddellijke omgeving.
In 1945 werd het woonhuis welke gedeeltelijk vernield was afgebroken en herbouwd. De oppervlakte bedroeg 8 ha en nam toe tot 10ha. Ten jare 1950 na Lionel de zaak over van vader Valère, welke in 1990 op rust ging. De gronden werden gepacht door Guido Brouckaert, de landbouwer op Vandaeles hof. De Tolpenhoek bestaat niet meer als landbouwbedrijf , ze werd met de grond gelijk gemaakt en een nieuwe woonst kwam in de plaats.
Nog in dat zelfde jaar op 25 december kerstmis kon men al een driestemmige jubelmis brengen door de heel snelle aangroei van het aantal leden. Het koor welke een gemengd kerkkoor was met mannen, vrouwen en kinderen kon aanzien worden als een familiekoor. Op zaterdag 18 april 1972 werd het eerste optreden in uniform. ( mits bijbetaling der leden) Men had heel wat optreden, soms met een reisje tussenin zelf met optreden tot in Lourdes. Het was de eerste keer in 1975. Nog een kleine anekdotes, om de reis voor iedereen mogelijk te maken, we hadden ook kinderen bij welke de ouders niet in het koor waren, had broeder André vlaggetjes gemaakt welke we verkochten. Op de trein naar Lourdes hadden we er verkocht maar er waren er nog over. We gingen ze verkopen voor de promenade in Lourdes, plots kwam de Franse politie opdagen, hebben wij moeten lopen, gelukkig hadden we alles op dat moment verkocht, jongens was dat spurten ’t was als een marathonloop, maar we hadden ons doel bereikt. In 1985 tien jaar later hebben we het nog eens overgedaan maar dan zonder vlagjes, de kas stond er heel wat beter voor. Er werden tevens profane liederen aangeleerd om te kunnen feesten op te luisteren zoals b.v. tijdens de Folklorefeesten. Er kwam zelfs een verbroedering tot stand tussen de plaatselijk zanggroep en uit Duitsland Altenvers, een buurgemeente van het toenmalig verbroederd dorp Rollshausen . Het werd telkens succesvolle optredens zowel hier of in Duitsland. In 1994 vierde men met veel overgave het 15-jarig bestaan van het koor.
De naam is te danken aan het feit dat de meeste gronden gelegen zijn op de Weimeers en ze staat in de nabijheid van de beek de Weimeers. Het is een gesloten hoeve met open ingang. Ze had een totale oppervlakte in 1980 van 10 ha. Er is sinds 1986 geen landbouwuitbating meer. De oudste vermelding dateert van eind 19de eeuw (1801 1900) . Het was Frederiq Christiaens welke de eerste uitbater en eigenaar was. In de volksmond “de Fric”. Hij werd opgevold door zoon Karel. Door blikseminslag gevolgd door brand in 1906 werd de hoeve grotendeels vernield. In 1912 nam Gaston de uitbating over van zijn vader, en deze werd in 1949 opgevolgd door zoon Michel. De hoevegebouwen waren met 1ha grond eigendom van Antoon Nolf uit Kortrijk en Michel Christiaens kocht deze over in 1951. De bedrijfsoppervlakte bedroeg toen 26 ha, doch door verkaveling voor bouw van woningen en van de sporthallen in 1979 viel de oppervlakte terug op 10 ha. Michel ging op rust in 1986. De Weimeershoeve behield enkel de woonfunctie welke door zoon Geert word bewoond.
De eigenaar verkocht de overige stukken landbouwgrond aan verschillende landbouwers.
Gesloten U-Vorm welke al in 1637 bekent staat. 1756 was Bartholomeus Barbory de uitbater . Het was tot 1900 leesbaar in de dakpannen van de wagenbergplaats. Herbau was in 1834 uitbater en eigenaar. De totale oppervlakte bedroeg in 1980 14 ha. Sinds 1990 is het landbouwbedrijf meer, doch een Aveve winkel. De familie Herbau bleef er wonen tot 1901.
Albriek Depestel kwam hem opvolgen. Na een bliksem inslag in 1903 werden de hoevegebouwen door brand volledig vernield. Op het goed ontstond ook brand bij het drogen van graan. Er werd vuur gestookt en via ventilator werd warme lucht door het graan geblazen. Vermoedelijk werd er vuur meegezogen en ontstond daar door brand.
Albriek Depestel verhuisde in 1915 naar het goed te Bottelrie. Het was Rene Castel geboren op het goed ’s Costers welke Depestel opvolgde. Broer René bleef op de ouderlijke woning.
Tijdens de tweede Wereldoorlog werden de stallen opgeëist voor Duitse paarden. Het was zoon Ephrem welke in 1963 René opvolgde. In de jaren tachtig werd het landbouwareaal tot de helft terug gebracht, negen ha werden aan derden verpacht. De naam is te danken aan de familie Castel daar deze sinds 1915 de hoeve uitbaten.
In 1990 kochten Dirk en Maarleen Polet- Vergote uit Kluisbergen de hoeve. De gebouwen werde grondig aangepast ter inrichting van de Aveve-winkel.
De muziekminnende pastoor Gustave Stemgée droomde er van om in ons dorp een koor te stichten Hij besloot om samen met koster Leman Clothaire, Leplae Frans, Hoornaert Michel en Buyck Albert een koor op te richten. Frans Leplae werd in begin 1969 aangesproken en aanvaarde bereidwillig de leiding. Ook op Clothaire Leman werd beroep gedaan om de orgelbegeleiding op zich te nemen. De eerste poging welke ondernomen werd was de volgende zondagsmissen verzorgd op het oksaal met Leplae, Hoornaert, Buyck en Declercq, hiermee werd de eerste stap duidelijk gezet. Even later op 15 oktober 1969 ter gelegenheid van het H.Theresiafeest werd er een eerste samenzang ondernomen. Op 1 november van het zelfde jaar werd het eerste optreden met succes gehouden het parochiaalkoor was een feit.
Meerzijdige gesloten hoeve met als oudste gegevens 1735 was vroeger omwald. Historische naam “ De Heerlijkheid van Rollegem” reeds in de 14de eeuw (1301 – 1400) vermeld.
Ze had in 1996 een oppervlakte van 28ha 49 a.
Hugo III van Halewijn was in 1260 eigenaar en hij was gehuwd met Fressende van Rollegem. Hij overleed in 1287 en zijn weduwe was toen eigenaar. Ridder Wouter I van Halewijn volgde haar op . Het was 1365 en toen volgde Wouter II van Halewijn welke heer werd van Rollegem. In 1420 werd Perceval van Halewijn eigenaar, hij werd door neef Jan I van Halewijn opgevolgd. Jan I stierf in 1441 en werd door zoon Perceval II opgevold. Door wanbetalingen moest Perceval II van Halewijn de heerlijkheid verkopen aan Joris van Halwijn in 1476.
Het was vanaf 1496 dat de hoeve verpacht werd aan Willem de Smet daar Joris Stierf in 1535. Zijn zoon Jan, heer van Komen werd de opvolger eigenaar maar hij overleed in 1544. Zijn weduwe Jossyne de Lannoy werd de eigenares en verpachte de hoeve in 1552 aan Nikolaas Desmet. Hij was de zoon van de voormalige pachter Willem. De dochter van eigenares Jossyne, Johanna trouwde met Philippe Decroy in 1559 en erfde het goed. Zij stierf in 1581 en haar zoon Karel Decroy werd eigenaar. Karel verkocht in 1585 het hof aan Philippe du Chastel de Blangeval. De hoeve lag in puin na meerdere vernietigingen door onder ander de Geuzen en vrijbuiters. Maximiliaan du Chastel, de opvolgende eigenaar overleed in 1622.
Het was zijn zoon Charles -François welke de hoeve erfde, hij stierf in 1637. De nieuwe eigenaar werd Jeronimo Ph. Du Chastel, Heer van Rollegem. Uit zijn derde huwelijk in 1699 was de nieuwe opvolger Frans- Gilbert . En in 1712 werd Maria Ph du Chastel de eigenares. In 1716 pachtte Jan Parent het hof aan Fr. GJ. Du Chastel. En in 1725 was Joost Parent de pachter. In het zelfde jar werd het goed verkocht aan de minderjarige graaf van Moeskroen, Engelbert-Frederik d’Ennetières welke in 1758 overleed. Albert d’Ennetières werd de opvolger, hij overleed in 1758. Het was broer Albert, Jozef d’Ennetières welke hem opvolgde in 1761. Een tweede broer volgde in 1786 op J.B.A. d’Ennetières, deze stierf in 1817.
Zijn zoon Frederik jozef was erfgenaam en bleef tot 1875 eigenaar. De hoeve telde in dien tijd ,1834 een bedrijfsoppervlakte van 33 ha. De hoeve gebouwen vertoonden toen reeds de nog bestaande structuur van meerzijdige gesloten hoeve met een achtvormige omwalling. De prachtige toegangspoort, ook de Rollegempoort genaamd, dateert van 1735.
De sluitsteen van de poort stelt het wapenschild van de familie d’Ennetières voor, geflankeerd door 2 leeuwen of tijgers. Tussen het woonhuis en de schuur bevind zich de Bellegempoort. De grote driebeukige bergschuur van 1835 is een zeldzaamheid in onze regio. De schuur telt 3 poorten en 11 gebinten, afgedekt met wolvendak. De Datumsteen in witsteen vermeld opschrift “Constant V.D. Mersch 1835” . De enige dochter van Frederik Jozef d’Ennetières Marie- Rose trouwde met Oktaaf d’Oultremont de Duras. Hun zoon Adhemar verkocht het hof in 1895 aan Edward en Gustaaf Nys uit Kortrijk. Eind 19de eeuw (1801- 1900) kwam Vermeersch op de hoeve, en in 1909 ging hij Failliet. Constan Brourkaert werd de opvolger uitbater en pachtte aan Edward Nys. Welke in 1915 stierf. Zijn erfgename waren M. Doutreligne, zijn weduwe, Gustaaf Nijs en Richar Snouk. Constand werd in 1953 opgevolgd door zoon Andre. In 1990 werd vader Andre opgevold door zoon Marc. Welke tot op heden de uitbater is .
Op de mote, welke eveneens omwald was stond vermoedelijk de woning van de heren van Rollegem. Rond 1900 werd de wal achter de woning gedempt
Welke het levenslicht zag te Rollegem ,( in café de Sterre in de kerkstraat) en haar liefde volgde naar Moorsele maakt van oude boeken kunstwerkjes.
Haar ganse leven was haar hobby breit en haakte ze;
Ze volgde snit en naad, daarna kinderverzorgster om haar opleiding af te maken met studie voor verpleegkundige. Miranda werkt reeds 29 jaar in het woonzorgcentrum St Jozef te Moorsele.
Ze naaide gordijnen en overgordijnen voor thuis en maakte kussens in smirna het was dus tijd om iets anders.
Miranda zegt: “ Boeken plooien klinkt , misschien niet sexy maar je maakt er wel verrassende mooie kunstwerkjes mee.” Ze heeft al meer den 10 verschillende ontwerpen.
Ook hier is de gekozen naam een familie naam daar Imbrecht in de eerste helft van de 20ste eeuw( 1901 -2000) de hoeve bewoonden. Het is een U-vormige hoeve met als oudste gegevens 1899 een balk in de koeistal. De eigenaar in 1846 was Verschelwe , in het begin van de 20ste eeuw was Adolf Imbrecht de uitbater. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Ernest in 1929 . Ernest bleef kinderloos , doch had een zus en deze had een dochter, Denise Meersman, welke met Basil Vandekerkhove huwde. In 1965 nam Basil samen met zijn vrouw de uitbating over. In 1993 ging Basiel op pensioen en bleef alleen de woonfunctie over.
De name verwijst naar de uitbatersfamilie Schoore welke in de 18de, 19de en 20ste eeuw de hoeve bewoonden. De hoeve bestond al sinds 1767. Den toenmalige pachter van het “Goed te Brasseye” Grote straat 4 te Bellegem J. Dumortier werd vermoord aan de “Koeiplekken van Schoore.”
Het was Joannes-Franciscus Schoore geboren in 1768 en overleden 1833 welke omstreeks 1800 tot 1840 met zijn vrouw Marie- Anne Formet de hoeve uitbaatte. Zijn zoon Joannes Baptiste volgde hem op. Het was deze welke in de periode 1873- 1875 veel grond kocht. In 1877 huwde zoon Charel- Louis met Mathilde Demeire en werd de nieuwe uitbater. Zijn specialiteit was vlas. Hij stierf in 1912 en zijn kinderen Valère en Celina- Zulma namen de uitbating over. Celina- Zulma huwde met Jules Vandekerkhove in 1923, en Jules werd bedrijfsleider. Gedurende de Tweede Wereldoorlog in mei 1940 werd gedurende een week de hoeve door Duitse troepen bezet. Het was van hieruit dat Engelse troepen in Kuurne werden beschoten. Zoon Noël werd in 1964 de nieuwe uitbater. Noël intussen op pensioen en geen opvolger. De hoeve is intussen een privé woning.
Historische naam hij verwijst naar de landbouwer die in 1756 de hoeve uitbaatte en den “Falsen” (vals – onecht – bedrieglijk – onjuist) werd genoemd. Het is een gesloten vierkantshoeve met als oudste vermelding 1750 of 1780 boven de deur droeg. De eigenaar was in 1834 Demuynck. Remi Theys kwam in 1910 de hoeve uitbaatten Hij werd door zijn zoon Hilaire in 1952 opgevolgd. Hilaire ging op zijn beurt in september 1985 op rust. De gronden werden verkocht en verpacht aan derden. De woonfunctie werd behouden.
In 1994 kocht Chris Michels de hoevegebouwen met 1ha 85 a. De gebouwen werden volledig vernieuwd en omgebouwd tot woning en paardenstallen. Er is geen sprake meer van een landbouwbedrijf maarvan een dierenpension falsenhoeve in Rollegem, west ( zie hun website)Dierenpension Falsenhoeve in Rollegem, West ...
Gesloten U-vorm oudste gegevens 1788 met als naam “d’hof van de Bourgerie, met omstreeks 1834 Theys als eigenaar. Einde van de 19de eeuw (1801-1900) kwam een veehandelaar met name Maurice Bonte op de hoeve. In de huidige woning was er naast beenhouwerij ook herberg, dit tot 1929. Pierre Vandeghinste kocht de hoeve in 1931 hij werd dus eigenaar en uitbater. Hij woonde vroeger op het “Goed te Deurwaarders”, Grote straat 6 te Bellegem. Hij kon de oppervlakte uitbreiden van 6ha naar 15 ha, met grond te Rollegem en in Henegouwen.
Palmer Vandeghinste werd in 1949 de nieuwe uitbater. Hij overleed in 1977 en zijn weduwe Denise Verhaeghe zette de uitbating verder. De toekomst van de “ Beenhouwerij” is onzeker daar geen opvolger en de ongunstige gewestplanning.
F-vorm oudste gegevens 1938, 10ha. Het was tot ongeveer 1880 dat hier op dit gehucht veel Calvinisten woonden, welke later verhuisden naar Luigne. Vandaar den Calvinistenhoek.
Guillaume Bonte eigenaar en vermoedelijk ook de uitbater van de hoeve in 1834, de oppervlakte bedroeg 5ha. Toen de man stierf in 1867 werd de erfenis verdeeld over 4 kinderen.
Zijn zoon Pierre erfde de hoeve, hij liet die na aan zijn zoon David een pastoor. Deze David schonk zijn deel aan tante Serphine Bonte-Husquin, welke op jonge leeftijd haar man verloor. Haar oudste zoon ,Pierre Husquin erfde de hoeve in 1903. De familie Chiers waren toen de uitbaters en ze werden opgevolgd door Alfons Vanhoutte in 1941. Gerard Vanhoutte, zoon van Alfons volgde zijn vader op in 1921. Gedurende de Tweede Wereldoorlog kwamen hier veel Duitse soldaten, welke de elektrische centrale van Moeskroen moesten beschermen, hier eten. Frank Husquin erfde de eigendom van zijn vader Pierre. Hij was dominee en een afstammeling van de calvinisten welke rond 1880 vertrokken naar Luigne.
Raphaël Vanhoutte volgde in 1968 zijn vader op? In 1984 kocht hij van de eigenaar Frank Husquin de hoeve. Hij staakte de bedrijvigheid en verhuurde het land aan derden.
De naam verwijst naar de familienaam van de huidige uitbaters. Ze wonen reeds een kleine eeuw op de hoeve. Een gesloten vierkantshoeve met open ingang.
W. Coussement was in 1756 de uitbater. In1834 was bonte den eigenaar. Het was rond den tweede helft van de 19de eeuw (1801-1900) dat Henri Ghequiere zich hier kwam vestigen en uitbater werd. Zijn zoon Clovis was omstreeks 1924 de opvolger van vader Henri. In 1945 werden de gebouwen aanzienlijk beschadigd door een V 1 van de Duitsers.
Raphaël volgde in 1960 zijn vader Clovis op, en in 1985 werd deze opgevolgd door de huidige uitbater Patrick. De huidige oppervlakte in 1996 bedraagt 33 ha. Het is een gunstig gewestplan de toekomst is verzekerd.
De Rollies-Rollofeesten 2021 verkozen dit jaar opnieuw een verdienstelijke persoon. Ze gingen hem ver zoeken ergens op een gehucht nabij Watou. Dirk Holvoet,hij woonde vroeger te Rollegem. Maar om een of andere reden verhuisde hij, maar blijkbaar kon hij Rollegem niet missen, want een had een leuze “ een dorp moet leven” alsof het zonder hem niet ging gaan. Hij kon de Chiro , het muziek en toneel niet missen. Het is alleen uit respect dat hij het in ontvangst neemt, want hij kan direct verschillende personen noemen welke het beter zouden verdienen, en dat kunnen we direct beamen want dat was het gene de Folkloraad wilde :
In 1999 heeft de Folkloreraad een nieuw initiatief in leven geroepen. Vanaf dan zou men iemand een pluimpje, of een schouder klopje geven in de vorm van een boeketje bloemen. Het werk achter de schermen waar weinigen zicht op hebben, een klopje geven, zeggen mens doe zo voort. Ze komen maar zelden of nooit in het daglicht te staan maar het zijn keiharde werkers. Ze doen dingen in het dagelijkse leven waar niemand blijf bij stilstaan, het zijn haast schaduwen die voorbij glippen zonder dat we het zien, maar het werk is verricht, niemand blijft er bij stilstaan, het zijn noeste werkers en daarom verdienen ze een bloempje. Ze staan niet op het podium, meestal hebben ze het opgebouwd of terug afgebroken. Ze zijn wat we noemen de werkers achter de scherm, mensen helpen daar waar nodig, en geloof ons, ze zijn o, zo moeilijk op een podium te krijgen. Eenmaal dat men sterft zijn we allen helden iedereen weet wat ze waard zijn, we worden bewierookt met lof overgoten, maar bij leven. Zoek ze maar uit, dat was wat de raad ziet in een verdienstelijke persoon, en die zullen we zoeken! Een schouderklop een bedanking bij leven.
De naam van deze hoeve is een historische toponiem , daar lang geleden stonden hier 7 krotwoningen met één gezamenlijke buitendeur.
Na afbraak van een hoeve welke dichter bij de weg stond werd in 1898 de bestaande hoeve gebouwd. Men vond in 1979 bij het bouwen van een varkensstal de oude fundering.
De oudste datering 1898 leesbaar tot 1963 in een balk in het ovenbuur. De hoeve werd beschreven als de “Hofstede en den boomgaard” in 1756 en Joannes Grimopréz was den uitbater. Eind 19de begin de 20ste eeuw (1801-1900 / 1901 2000) werd deze hoeve achtereenvolgens uitgebaat door de families David en bonte.
Vroeger sprak men over “boerke bonte” als men het over deze hoeve hadden. Hij leverde regelmatig aan “privé” personen van Moeskroen en was alzo gekend als “boerke Bonte “
In 1920 Kwam Georges Vanhoutte uit Anzegem zich hier vestigen. De hoeve had amper een oppervlakte van 4 ha. Tijdens den Tweede wereldoorlog namelijk in 1945 staken de Duitsers de loods in brand met fosforgranaten, omdat Georges een weerstander was. In 1947 pachten men 5 ha aan Warru, die later na zijn echtscheiding naar Wallonië vertrok.
Vader Georges liet in 1959 de uitbating over aan zoon Georges. In 1963 werd het ovenbuur afgebroken. Je kun de balk met het jaartal nog terug vinden bij Dokter A. Debeurme, uit de Belleghemdreef te Marke, want deze werd aan hem geschonken. Sinds 1984 is het de derde generatie Georges Vanhoutte welke de hoeve uitbaat.
Sinds kort is men bezig een nieuwe woonst te bouwen 2019. De toekomst ziet er gunstig uit.
Historische naam vroegere jaren was hier een café met name “De Commerce”, oudste vermelding 1834.Gesloten U-vorm.
De hoeve werd gebouwd tussen 1813 en 1846. Het was een hoeve met amper 1 ha, de eigenaar was Dermoux. Het was pas in 1900 dat de hoeve de herberg “De Commerce “ onderbracht. Het was de familie Claeys welke zich vooral in den aardappelteelt specialiseerde en uitbater was.
In 1921 kwam Victor Lenvain uit Nederbrakel een metser, de Commerce en de hoeve uitbaten. Hij was het die de oppervlakte van 3 tot 11 ha uitbreide.
Hier doken tijdens den tweede wereldoorlog heel wat voorname Kortrijkse figuren onder, zoals den onderzoeksrechter Sabbe. Het was tijdens of direct na de oorlog dat de herbergactiviteiten werden stop gezet. Het was 1947 dat Sylvain vader Lenvain opvolgde. Intussen is hij overleden er was geen opvolging, beperkte oppervlakte zal het bedrijf verder gaan?
De naam verwijst naar de naam van het gehucht. Vele jaren terug liep de Fabrieksbeek over de weg heen en was de weg hierdoor onberijdbaar voor paard en kar. Het is een gesloten hoeve met als oudste gegevens 1825. In 1834 bewoonde de familie Dubois de hoeve. Ze was ongeveer 5ha groot. Charles Dubois overleed in 1878 en het waren de kinderen welke hem opvolgden. Ten jare 1878 kwam August Cossement, oom van kinderen Dubois en van Jerom David als nieuwe uitbater. In 1898 werd hij opgevolgd door Casemir David. Hij kocht de hoeve van Pol Cossement, de broer van den overleden August Cossement in 1907. Vanaf 1931 werd vermelde neef, Jerom David, de uitbater. In 1961 werd hij den eigenaar.
In 1966 werd hij door zijn zoon Jacques opgevolgd. Het bedrijf had dan een oppervlakte van 17 ha. Er was geen opvolging.
Gesloten U-vorm omwalde hoeve tot 1970. Een historische naam met als oudste vermelding 1629.In den tweede helft van de 19de eeuw ( 1801- 1900 ) dat “Dadecotboghaert” het eigendom van de familie Flippo werd. De hoeve “Nevele-Roosendaal” was vermoedelijk ook van de zelfde familie. Een dochter Flippo huwde met Louis Bernard, grootvader van de huidige eigenaar, zodat de familie Bernard eigenaar werd.
De hoeve dateert zeker van de 17 de eeuw (1601-1700 ) daar de hoeve in 1926 niet bewoond was zijn er ook geen gegevens. In 1834 was pachter Marcelein Gesquiere welke de hoeve pachter van Vanneste. Hij stierf in 1852 en toen kwam J. Verhaeghe, van Dottenijs als pachter op de hoeve. Het was met een dochter van Verhaeghe dat Fidele Messiaen kwam te trouwen en zo werd hij vanaf 1880 den opvolger en uitbater.
Zoon Felix volgde in 1895 zijn vader Fidele op, welke op zijn beurt 1966 zijn zoon Omer de uitbater werd. Niettegenstaande het gunstige gewestplanning zou het hoeveareaal moet uitbreiden om de toekomst veilig te stellen. In 1696 was het 8ha groot. Tot in 1964 bleef de hoevestructuur ongewijzigd, toen werd het poortgebouw afgebroken . In 1970 werd de wal volledig gedempt. Deze had een beschermde functie , namelijk bescherming en ontwatering , “Dadecotboghaert” staat immers in de alluviale vlakte van de Fabrieksbeek.
Eigenaar Hugebaert uit Kortrijk de gebouwen Bourgois. Daar er op het hof een linde staat was de naam gauw gekozen. Deze hoeve dateert uit 1756. De toenmalige uitbater was Jean-Pierre Busschaert. In 1834 was de eigenaar P Cardon en het landbouwareaal bedroeg 16 ha. In het begin van de 20ste eeuw (1901- 2000) de hoeve werd geteisterd door een storm de schuur werd totaal vernield. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de Linde bezet door de Duitsers. Achiel Bourgois baatte tot 1936 de hoeve uit. Het was zoon Jerom opgevolgd.
Het was nu zoon Achiel welke in 1965 zijn vader Jerom opvolgde. Het is nu de zoon van Achiel welke op de hoeve blijft.
Einde 19de tot begin 20ste eeuw (1801 -1900 /1901 2000) was er op de hoeve een kleine steenbakkerij. Een gesloten U-vorm met aan de ingang van de dreef een kapel. Het is een hoeve dat dateert van de 17 eeuw (1601 – 1700) de oudste vondsten gaan terug tot 1637. 1771- 1778 was de Steenbakkershoeve volledig omwald. Het poortgebouw werd heel waarschijnlijk tussen 1846 en 1873 gesloopt en een deel van de wal gedempt. We zien dat in1918 al meer dan de helft van de cirkelvormige omwalling verdwenen is. Tussen 1930 en 1940 werd de resterende omwalling gedempt.Het was in 1733 dat Jacobus Vanneste huwde met Elisabeth Delputte en zij kwamen de hoeve bewonen. Ten jare 1956 was jacques (Jacobus) Vanneste nog steeds de bewoner. Het was zoon Hubertus welke de nieuwe uitbater werd. Op last van de Staten van Vlaanderen werd een kaart opgesteld met de weergave waar de runderpest was uitgebroken, en aangezien de Steenbakkershoeve in 1773 er bij was werd de veestapel afgeslacht om uitbreiding van de runderpest te voorkomen. Hubertus vertrok in 1778 naar Tielt en werd opgevolgd door Yserbyt Pieter afkomstig van Bellegem. Delmote was in 1834 de eigenaar, het goed telde toen 6 ha.
In 1870 werd Jean-Louis Renard de hoeve-uitbater omstreeks 1967 richten de broers van Jean-Louis een kleine steenbakkerij in welke tot ongeveer 1900 gewekt heeft.. Zoon Albrick volgde zijn vader op in 1913 . Een zware storm welke woede over de gemeente in 1934 teisterde de stallen en de schuur welke helemaal vernielt werden. We zijn 1960 en Zoon Clotaire nam als bedrijfsleider de zaak over van vader Albrick. In 1995 liet Clotaire de uitbating over aan zoon Frank met een gunstige en voldoende oppervlakte voor uitbaters.
De naam werd gekozen daar de familie Brouckaert de hoeve bewoonde van 1870 tot 1982. Een open vierkantshoeve met een totaal oppervlakte van 15 ha. Toch sinds 1979 geen landbouwbedrijf meer. In 1834 was V. Glorieux de eigenaar. Ten jare 1970 kwam Karel Brouckaert geboren in 1825 zich vestigen en de bedrijfsoppervlakte bedroeg 15 ha. Karel was afkomstig van Bellegem . Hij werd geboren op “Catteloins hof” een hoeve welke in het jaar 1970 verdween; Karel stierf in 1903, zijn vrouw zette de uitbating verder om uiteindelijk hun zoon Jules in 1906 de opvolger te worden. In 1942 waren het de kinderen van Jules de opvolgers. Zoon Hilaire nam uiteindelijk de uitbating op zich van 1948 tot 1982. In 1979 werd het land aan verschillende personen verkocht, zo konden enkele landbouwers hun oppervlakte uitbreiden. Van 1982 tot 1985 werd de hoeve bewoond door Hubert Vangeersdaele. En van 1985 tot 1990 stond deze hoeve leeg. Het was omstreeks 1990 dat de hoeve verbouwd en gerestaureerd werd tot privéwoning. (De Baenst Kurt en Huyzentruyt Catherine )
De vroegste eigenaars waren van den adel, vandaar het goed “ter Edel” Een hoeve tweevoudige L-vorm, het woonhuis en schuur 1780 toch in 1994 voorgevel en dak vernieuwd.
Het heeft een totale oppervlakte van 17 ha.
In 1847 was j. Vermeulen de eigenaar. En de oppervlakte bedroeg toen 7 ha. Vanaf 1890 tot 1920 was Jules Depoortere de uitbater. Hij werd in 1920 opgevold door Hippoliet Verue.
De oppervlakte bedroeg toen 12 ha maar viel terug tijdens de jaren veertig naar 9 ha. Het waren zijn dochters Agnes en Rachel welke hun vader opvolgende in 1946. Rachel huwde met Adriaan Vandendriessche. Het was baron Ter Linde welke de eigenaar was en het goed verkocht in 1951 aan de familie Verue- Vandendriessche. In 1993 volgde zoon Guy zijn ouders en tante op.De oppervlakte werd uitgebreid en zoon Guy specialiseerde zich op het kweken en afmesten van vee. Er liggen voldoende troeven voor de toekomst te beschikking.
De naam is gekozen door de familie daar het reeds vier generaties is dat ze het bedrijf uitbaten. Het is een tweevoudige L-vorm. Met een totale oppervlakte van 1996 19 ha.
In 1834 was de weduwe Lepers de eigenares. In het midden van de 19de eeuw (1801-1900) was het Warru en deze werd in 1870 opgevold door de gebroeders Coulembier.
In 1900 nam Renè de uitbating over en in 1959 was het zoon Marcel zijn beurt. Marcel werd opgevolgd door Noël in 1979 en is nu de huidige bedrijfsleider.
De hoeve werd regelmatig verbouwd met verschillende steentypes. Van oorsprong was het een gesloten vierkantshoeve. Zoals bij veel van de oude hoeven was de ingang te klein om de steeds maar grotere landbouwmachines toegang te verlenen vandaar de voordurende veranderingen.
Losse vierkantbebouwing met als oudste gegevens 1912. De naam van deze hofstede verwijst naar de familie Vandaele welke in het begin van de 20ste eeuw (1901-2000) de hoeve uitbaat. Waar nu de boomgaard is stond vroeger de hoeve. Ten jare 1834 was Petrus Vandaele de eigenaar. Het landbouwareaal was ongeveer 8 ha. Rond 1912-1913 herbouwde de gebroeders , de toenmalige eigenaars en uitbaters de hoeve volledig naast de bestaande gebouwen. De schuurgebinten komen van het afbraak matreaal van de St Antonius kerk , welke in 1904 werd gesloopt. Vandaeles hof werd tijdens de Eerste Wereldoorlog bezet. Barakken werden opgericht om paarden te verzorgen. Tal van die barakken waren van een gasinstallatie voorzien om huidziekten te voorkomen. De kop van het paard bevond zich in den buitenlucht. In 1919 werd met de afbraak van de barakken een loods gebouwd.
Ook in de tweede wereldoorlog werden de gebouwen licht beschadigd, de sporen zijn nog zichtbaar in de gevels. Een zeker Dejaeghere heeft vanaf 1939 de hoeve gepacht van de gebroeders. Het was in 1949 dat Michel Brouckaert de hoeve kocht en vanaf 1952 de nieuwe uitbater werd. In 1983 werd hij opgevolgd door zoon Guido.
Met de komst van de A17 in 1976 werd het hoeveareaal gehalveerd. Er werden grote inspanning gedaan om de bedrijfsoppervlakte opnieuw uit te breiden. Waar ze in geslaagd zijn.
Het was een omwalde hoeve, men noemde ze “Dquasmagne” op de kabinetskaart van Oostenrijkse Nederlanden 1771-1778, het is niet duidelijk of ze toen nog omwald was. In 1809 was het zeker de wal was volledig gedempt. In 1756 werd de hoeve uitgebaat door Jaspaert van de Ginste. De hoeve was toen nog omwald.
De eigenaar was in 1846 P. Cardon. Het telde toen een landbouwareaal van 16 ha. Op het einde van de 19de eeuw (1801- 1900) was het Delnest Delbaere de nieuwe uitbater. Hij overleed na de verwondingen van een paardentrap in 1930.De weduwe bleef tot 1933 het hof Magne verder uitbaten. Zo kwam Alois Debusschere de nieuwe pachter. Zijn vrouw was een nicht van Delnest Delbaere Ne korten tijd gedurende de Tweede Wereldoorlog werd een Duits geschutseenheid op een aanpalende weide geïnstalleerd.
Na den oorlog werd de overbouwde poort toegemetst, want een nieuwe toegang moest voorzien worden daar het landbouw matreaal groter werd en een nieuwe toegang meer dan nodig was. Ook de gebouwen werden gemoderniseerd. Het was in 1970 dat Michel zijn vader opvolgde en tevens in 1984 ook de eigenaar werd.
Door de aanleg van de A17 in 1973 werd de hofstede van 2 ha onteigend. Het is zoon Christian Debusschere /Leaucier Kathy welke het gespecialiseerd bedrif in melkvee en afmesten van kalveren nu verder uitbaat. De totale oppervlakte was in 1996 17 ha.
Op voorstel van de bewoners, Michel Christiaens. Een gesloten U-vorm met als oudste gegevens 18de eeuw (1701-1800) met in 1834 Delarhoie als eigenaar.
In de 2de helft van de 19de eeuw (1801 1900) kwam de familie Desirè Christiaens de hoeve uitbaten. Het was in 1918 dat zoon Remi de opvolging op zich nam. In de jaren twintig hield hij ook ter gelijktijdig de heerlijk van Heule in Aalbeke gepacht. Ron de jaren dertig werd het woonhuis zwaar getroffen door stormweer. Het was in 1967 dat zoon Michel Christiaens de bedrijfsleider werd . De hoeve heeft een totale oppervlakte van 23 ha. Het zijn nu het jonge koppel zoon Johan en Nancy Decruyenaere welke het bedrijf uitbaten. Naast aardappelen, graangewassen, maïs, nijverheidsgewassen melk en zoogkoeien, ook boomverzorger /Tree technisch Christiaens bvba.
Dit was de naam welke de uitbaters zelf hebben voorgesteld. L L-vormige hoeve dateert uit 1922, een nieuwe inplanting geen archiefmateriaal.
Den eerste uitbater was Valère Herpoel. De hoeve was oorspronkelijk een langgeveltype, wat betekend dat woonhuis, stallen en schuur in een gebouw zijn onder gebracht.
Het was zoon Roger welke de hoeve overnam in 1957 , die de hoeve uitbouwde in L-vorm door het bouwen van een wagenberg. De totale oppervlakte was toen 18 ha. Sinds 1989
Werd de hoeve verkocht aan het echtpaar Philippe Plankaert-Derez en betekende dit het einde van landbouwhoeve. Daar de gronden verkocht werden aan Pattyn uit Luigne.
Historische naam “Hof van den Grave van Leverghem”. Het is een losse vierkantsbebouwing met een intacte omwalling tot 1953. Ovenbuur gebruikt tot 1947, nu nog een bergplaats.
Het hof dateert uit de 18de eeuw( 1701- 1800 ) Het was eigendom van de familie Fouliers De La Faille de Leverghem, een zeer rijke familie. In 1846 was het te bewerken land uitgegroeid tot 46 ha en de familie was nog steeds de eigenaar. Op het einde van de 19de eeuw (1801- 1900) vestigde Henri Beaucarne zich als pachter op de hoeve. Cyriel Deschamps pachter van het “Goed te Bottelrie nr.2 volgde Henri Beaucarne op in 1941. Hij was het ook welke het goed kocht van de familie Fouliers De La Faille de Leverghem in 1918. De bewerkende akkergrond was toen 40 ha.
Lionel Houtekier echtgenoot Rosa Vanherreweghe Geboren te Rollegem 8/8/1945 overleden te Kortrijk 17/2/2020.
Fernande verburgt weduwe Frans Houtekier ( † 2016 ) geboren te Kortrijk 11/3/1932 overleden te Aalbeke 19/2/2020.
Walter Cecat echtgenoot van Denise Caestecker geboren te Kortrijk 16/11/1938 overleden 21/2/2020.
Annaïs Verstraete weduwe Carlos Pollefeyt geboren te Beveren-Roeselare 14/1/1938 overleden te Kortrijk 24/2/2020.
Simone Dessauw geboren te Kooigem 10/2/1937 overleden te Kortrijk 28/3/2020.
Michel Brouckaert weduwnaar van Hilda vantieghem (†2017) geboren te Rollegem 27/8/1921 overleden te Rollegem 1/4/2020.
Madeleine Bruggeman weduwe Jules Braekeveld geboren te hulste op 7/5/1921 overleden te Aalbeke 16/4/2020.
Jaak Buysschaert echtgenoot van Chris Dewulf geboren te Kortrijk op 2/9/1929 overleden te Marke 19/4/2020.
Georges Vandekerckhove weduwnaar van Lea Yserbyt geboren te Harelbeke 22/12/1932 overleden te Kortrijk 29/4/2020.
Marie-José Lombaert echtgenote van Ernest Meersman geboren te Rekkem op 24/7/1944 overleden te Kortrijk 11/5/2020.
Johan Rubbens echtgenoot van Yorka Verduyn geboren te Kortrijk op 27/12/1967 overleden te Rekkem 21/5/2020.
Germain vnameenen echtgenoot van Ivette Dewageneire geboren te Aalbeke 18/6/1944 overleden te Rollegem 8/6/2020.
David Careemmont echtgenoot van Valerie Blomme geboren te Zwevegem 17/9/1976 overleden te Moen 20/6/2020.
Herve Nottebaere zoon van wijlen Albert en Maria Vuye geboren te Kortrijk op 4/3/1946 overleden te Kortrijk 6/7/2020.
E.H. Raymond Leplae geboren te Rollegem op 11/1/1932 overleden te Silly 5/8/2020.
Jacqueline Vanden Heede echtgenote van Lucien Bulcaen geboren te Rollegem 23/3/1940 overleden te Rollegem op 12/8/2020. Jeannette Lesaffre weduwe van Romain Dejaans geboren te Rollegem op 20/12/1942 overleden te Kortrijk 16/8/2020.
Albert Buyck etgenoot van Denise Naessens geboren te Desselgem op 18/10/1928 overleden te Kortrijk 16/8/2020.
Gemma Lauwers weduwe van Marcel Mally geboren te Harelbeke op 14/2/1936 overleden te Kortrijk 18/8/2020.
Adrienne Dumortier weduwe Roger Geeraert geboren te Kruishoutem op 4/6/1928 overleden te Kortrijk op 20/8/2020.
Raymonde Crunaire weduwe Omer Soens geboren te Flines-lez- raches (Fr) 7/7/1930 overleden te Bellegem 29/8/2020.
Agnès Vallez weduwe Roger Demuynck († 1983) geboren te Moeskroen op 22/9/1930 overleden te Bissegem op 29/8/2020.
Gudrun Seys echtegnote van Xavier Deboosere geboren te Kortrijk op 8/9/1961 overleden te Heule 4/9/2020.
Eddy Bettens echtgenoot van Sonja Jaecques geboren te Kortrijk op 28/1/1946 overleden te Kortrijk 23/9/2020.
Aurore Vanryckeghem weduwe Willy Calis (†2004) geboren te Harelbeke op 8/6/1936 overleden te Wevelgem 3/10/2020.
Michel Christiaens echtgenoot van mevrouw Maria Nuyttens geboren te Rollegem 16/7 1925 overleden te Rollegem 9/10/2020.
Michel Vanlede geboren te Moeskroen op 8/7/1949 overleden 11/10/1949 overleden te Rollegem 2020.
Een belangrijke West-Vlaamse stoomketelbouwer was het bedrijf Louis Nys-Glorieux, dat gevestigd was in (het in 1962 naar Henegouwen overgehevelde) Luingne. Van dit bedrijf werden stoomketels geplaatst in onder meer de maalderijen Rabaey (1898) 1591 in Veurne, Lambrecht (1900)1592 in Wielsbeke, Verroken (1900 & 1911)1593 in Kooigem, Monballiu (vóór 1924)1594 in Dudzele en Dufloo (1927)1595 in Beveren-aan-de-IJzer.
Tombroek had een grote smidse op de grens van Rollegem en Luingne.
De hoge huizen op de foto behoorden aan de smidse. De eigenaar Louis Nys bood werk aan 60 werknemers. Zij maakten er de grote stoomketels voor het industriegebied van Noord-Frankrijk en de sporen voor het station van Doornik. De smidse verdween nog voor 1914.
Het stamcafé van de arbeiders 'De Chaudière' (stoomketel) in de Candeléstraat 9 werd pas begin 2000 een burgershuis.
In den tijd van de “Smesse”hebben de gebroeders Nys, ze waren met zijn drieën, in enkele jaren tijd Tombroek een ander uitzicht gegeven.
Begonnen als gewone hoefsmid, bijna alle paarden van de streek werden er beslagen. Met wat ze verdienden bouwden ze een wagenmakerij naast de smesse en nog iets later starten ze een kolenhandel op. De smesse zelf werd uit gebreid en zij specialiseerden zich in het vervaardigen van stoomketels welke geleverd werden aan de omliggende bedrijven, zelfs tot over de grens in Noord-Frankrijk.
Het bedrijf van de gebroeders Nijs was een trekpleister voor vele arbeiders er werden om en bij de 65 arbeiders te werk gesteld. Ook de kolenhandel was een groot succes,
elke dag trokken vier arbeiders uit met volgeladen karren, getrokken door paarden, uit om de leveringen aan huis te brengen.
En alsof het nog niet genoeg was kochten ze nog vijf dorsmachines om te oosten in de streek en ze namen zelfs initiatief om steenovens te bouwen.
De Tombroekse bevolking breidde sterk uit.
De familie werd de rijkste van de streek. Haast alle huizen van de Tombroekmolenstraat behoorden hen toe.
Ze hadden een waterput van meer dan 20 meter diep die Tombroek van het nodige drinkwater voorzag. De bloeiende bedrijven brachten niet alleen werkgelegenheid en materiële verbetering voor de inwoners, zij zorgden er ook voor de nodige feestemming. Er waren niet minder dan negen cafés op het gehucht waaronder één “La Chaudière”(de stoomketel).
Uiteindelijk bloeide het uitgangsleven zo sterk, dat er van werken niet veel meer in huis kwam. Er werd gedronken dag en nacht, niet één die nog aan het beheer van het grootgegroeide bedrijf dacht.
Een van de hoogtepunten werd de nu nog bestaande septemberkermis op de eerste zondag van de maand. Hele families van uit de omtrek kwamen er naar toe. Van Moeskroen, Dottenijs, ja zelfs van Kortrijk. Men feestte er vier dagen vanaf den zaterdagnamiddag tot de woensdagavond.
De maandag en den dinsdag hoefden niemand te werken, tenzij de cafébazen. Men trok van de ene tapkast naar de andere. Een pintje bier kostte toen amper 10 centiem.
Er werd gekaart of gebold tot laat in de nacht. Van Tombroekplaats tot aan de molen was er zaklopen, met als inzet een paar pintjes.
De enige tijdsaanduiding die men had gedurende de kermis was het geschal van den hoorn. Hij werd geblazen om 7 uur s’morgens en om 5 uur s’avonds.
Er zou naar het schijnt meer gefeest zijn geweest te Tombroek dan te Rollegem en Luinge samen. Men zou op de beide gemeenten “gewaterbekt” hebben van jaloersheid.
Maar zoals overal en altijd schone liedjes duren niet lang en langzaam doofde het eens zo bloeiende bedrijf uit. De gouden jaren van “ De smesse” gleden voorbij.
Een Historische toponiem op de Popp-kaart van 1834 onder de naam Klijtberg. De eigenaar was een zeker Theys in 1834. Bij de gebouwde was er een loods en een wagenberg, ook een paardenstal tot het jaar 1947. Tevens een kapel langs de muur van wagenberg. Sinds 1987 geen landbouwuitbating meer, in 1996 1ha weiland.
Op het einde van de 19de eeuw (1801-1900) was Jean Delanglez de uitbater en werd opgevolgd door zoon Henri, gehuwd met Filomène Verspaille. Hij was voerman als neven activiteit.
Zo vertransporteerde hij materiaal met paard en kar, zoals geweven rollen of “Coop”. Deze Rollen werden bij de thuiswevers afgehaald en naar Kortrijk gebracht. Zo vervoerde hij ook lood en zink, 1904voor de nieuwe kerk te Rollegem. Zijn zoon Gustaaf huwde in 1911 en volgde zijn vader Henri op. In 1914 werd in het woonhuis een Kruidenierswinkel opgericht, die door gebrek aan goederen in de Eerste Wereldoorlog moest sluiten. Tot 1940 was Gustaaf ook spekslager. Op de hoeve werden trouwens de varkens daartoe gekweekt..
De kinderen Céleste en Fideel Delanglez volgden hun vader op in 1973, beiden zijn overleden opvolging ontbrak het land werd verkocht zodat enkel de woonfunctie behouden blijft.
Losse vierkantsbebouwing, in de volksmond werd dit gehucht de “Suikerij” genoemd vandaar de benaming van de hoeve. De oudste gegevens dateren van eind 18de eeuw ( 1701-1800)
Hier stond een ovenbuur dat gewekt heeft tot na WOII , het werd in 1971 gesloopt. De schuur einde 18de eeuw oorspronkelijke staat met vakwerk, nu garage en berging.
In 1834 was een zeker Delbeke de eigenaar. In het begin van de 20ste eeuw (1901- 2000) was er vermoedelijk een Cichoreiast aanwezig en Gustaaf Remmerie was toen de uitbater.
(Heel waarschijnlijk zou dat de reden zijn waarvan ook sprake in de volksmond de se’ kreie ) Valère Millecamps werd in 1920 de nieuwe eigenaar , hij woonde voordien op St Anne 24 Kortrijk. Zoon Jerome volgde hem op in 1950 en in 1974 liet hij de uitbating over aan zoon Jacques. Hij was het die grotendeels de gebouwen vernieuwde en moderniseerde.
Ook hier is de toekomst gunstig het moderne gebouwencomplex en de jonge uitbaters. (32 ha)
Het is een historische naam, aan de rand van de gronden van het leen Castaigneboom. Er was geen enkele ander hoeve welke bij het leen hoorde. Het is een gesloten vierkantshoeve, met als oudste vermelding 1744. Na de tweede wereldoorlog verdween een datumsteen uit het poortgebouw met een jaartal uit de 18de eeuw 17??.
Het was C. Van Tiegehem welke de eigenaar zou geweest zijn. Het aantal te bewerken akker bedroeg 22 ha. Het was Charles Goethals uit Kortrijk welke de latere eigenaar werd. De dochter van Charles, Simone gehuwd met Baron Kervyn de Volckaertsbeke erfde het goed. Zij hadden twee zonen, en deze waren pachters.
In het begin van de 20ste eeuw (1901-2000) was Labis Theodoor de uitbater van de hoeve. Het was zoon Albert welke de uitbater werd in 1914. Albert overleed en zijn weduwe zette in 1935 de uitbating verder. Ze waren gespecialiseerd in vlas en Cichoreiteelt. In 1948 werd er een nieuwe wagenberg gebouwd door Mille Gerard uit Bellegem.
Vroeger stonden de wagens in de schuur. Het was trouwens in dat zelfde jaar waarin O.L.Vrouw van Fátima naar Bellegem werd gehaald
Wist u een Vlaamse schuur hoorde vroeger vaak bij de inboedel. Als een boer ging verhuizen, brak hij de schuur af en bouwde hem elders weer op. Vandaar dat veel balken in dit soort schuren merktekens dragen. Dat maakt het puzzelen makkelijker.” De Vlaamse schuur deed veelal dienst als opslagplaats van hooi en graan. Het is een zogeheten langsdeelschuur die de boer in staat stelde met zijn wagens door de stal te rijden en de oogst direct op zolder te leggen.
Zoon Omer volgde in 1963 zijn moeder op en was tevens eigenaar van de hoeve, en sinds 1991 leidt hij samen met zoon Geert samen de hoeve. Vader Omer woont in een nieuw huis gebouwd voor de hoeve sinds 1994 en zoon Geert in de bestaande woning van de hoeve. De toekomst ziet er zeer rooskleurig uit, een ruim landbouwareaal ( 37 ha) en jonge uitbaters.
De naam Odo is in de volksmond gekend , daar hij verwijst naar de eigenaar Odo Vanden Berghe (1927 tot 1949). De oudste archiefgegevens dateren van 1771. Bij opgravingen jaren geleden werd een steen blootgelegd met het wapenschild van Kortrijk met als datum 1743. Een grenssteen, hij werd aan de poort ingemetseld. Het was in 1834 dat Delaporte de eigenaar was. Het had een oppervlakte aan blijvende teelten van 5 ha. Ook Jules Samyn is er uitbater geweest. Na het overlijden van Jules was het de beurt aan Odo Vandenberghe. Intussen was het te bewerken landbouwstuk uitgegroeid tot 13 ha. In de jaren vijftig breide het verder uit naar 19 ha en in 1949 was het Jozef die zijn vader opvolgde.
Jozef wist te vertellen dat een vluchtende Franse koning , Lodewijk genaamd, vermoedelijk Lodewijk XVIII welke de troon besteeg nadat Napoleon in 1814 voor de eerste keer verbannen werd naar Elba. Hij zou aldus Jozef in de achterkamer overnacht hebben. Napoleon keerde in 1815 terug naar Frankrijk, en Lodewijk XVIII vluchtte over Kortrijk naar Gent alwaar hij enkele jaar gewoond heeft in de Veldstraat te Gent. Het is dus goed mogelijk wat Jozef vertelde dat dit waar gebeurd is. Trouwens den Gentenaren noemden hem “Zwiet “ in de plaats van Louis Dixhuit omdat de ex-koning enorm kon zweten. In 1982 was het Pascal die zijn vader opvolgde, en in 1993 werd er met veeteelt gestopt. De akkerbouw werd als neven beroep uitgeoefend. Er is voor de opvolging niets voorzien, dus word het actief verder zetten van het bedrijf in vraag gesteld. De bestaande gebouwen zijn wel nog gebruikt of worden verhuurd.
Ook hier staan we voor een hoeve welke van zeer recente data is 1936 . He “het Domein is net als de “Nieuwe hoeve” (nr.7) een afsplitsing van de ouderlijke hoeve “Vannesteshof” (nr.8)
Het was Daniel Beaucarne die dit bedrijf na zijn huwelijk in 1938 betrok. Het is amper 5ha groot met de bedoeling het kweken van kippen. Sinds 1978 zijn het de gebroeders Frans en Medard welke de hofstede uitbaten. Daar beiden ongehuwd zijn is opvolging niet voorhanden.
Een op veehandel gericht bedrijf. De naam werd gekozen door de bewoners. Clarbout Jan is de eerste bewoner sinds 7 juli1986.
Het is een nieuw landbouwbedrijf met ± 10ha weiland. De familie afkomstig uit Heule alwaar ze daar “Oud Kuurne” in de Iezegemstraat 324 hun veehandel uitoefenden. Zij werden onteigend in 1985, en Jean bouwde intussen “ Het hof van Commerce welke ze in 1986 kwamen bewonen. Ook hier leggen ze zich toe op veehandel. De uiterste moderne infrastructuur en de specialisering en de jonge uitbaters leid er toe tot een gunstige positieve toekomst. De uitbater hebben een opvolging.
Het is een historische gesloten vierkanthoeve, op de Popp-kaart van 1834 werd ze aangeduid met de naam “Ferme Vanneste”.
Het was August Delabarre die den eerste bewoners was en de hoeve uitbaatte in 1804.In 1834 had hij als opvolger Alexuis, zijn zoon.
Men tast in het duister om te weten wanneer het de beurt was aan de familie Vanneste. De volgende eigenaar welke bekend is , was in 1846 de familie Della Faille. In 1881 was de nieuwe uitbater Theofiel Callens. In 1902 opgevolgd door Victor Beaucarn, en in 1933 is het zoon René welke het bedrijf “Nieuwe Hoeve” (nr. 7 ) afsplits van het ouderlijk bedrijf. Zoon Daniël start in 1937 opnieuw een afsplitsing van het bedrijf nu in de Munkendoornstraat (nr. 10) met name “Het Domein.” Victor word in 1939 opgevolgd door zoon Amedée. Hij blijft er tot 1976 zijn dochter Cecile neemt de zaak over. Zij huwt met Jules Fack en baat samen met hem in nevenberoep de zaak uit. De gronden en de gebouwen van het “Goed te Bonduelle kwamen te koop in 1991 en het echtpaar kocht dit aan en breide zo hun eigen hoeveareaal uit. De oudste gegevens dateren van 1802, zolderbalk woonhuis.( zelfstandig naamwoord.
Welke zichtbaar is op zolder en waarop de dakbedekking rust.) Het was omstreeks 1986 dat de hoeve volledig werd gerestaureerd. In 1802 was het huis bedekt met stro, in 1924 werden er dakpannen gelegd. In de poortgevel bevind zich een kapel. De hofstede heeft in 1996 19ha.Het klokje op het poortgebouw is van 1984.
Het is een jonge hoeve, vandaar de naam , ze werd pas opgericht in 1933.
Deze hoeve is een afsplitsing van het ouderlijk bedrijf hoeve “Vannestenshof nr. 8 Het was René Beaucarne welke het bedrijf betrok na zijn huwelijk; René liet zijn bedrijf over in1972 aan zoon Gilbert, die tevens in 1990 de eigenaar werd. Bij het aanleggen van de A17 verloor de hoeve 1 ha. De gronden zijn gelegen in het ontginningsgebied, daar in de dichte omgeving van de kleiputten. Naast melkvee is het bedrijf ook een gesloten varkensbedrijf.
Een historische toponiem. Gelegen in een bos of Forest dit eeuwen geleden.
Deze hoeve gesloten vierkantshoeve vinden we reeds terug bij de oudste vermeldingen (R.A.K. Familie archief d’Ennetièrs nr. 2497) Het woonhuis werd nieuw gebouwd in 1958.
Den eersten welke de hoeve uitbaatte was Jean Frans Lemerchie in 1756. Deze hoeve waarnaar de naam verwijst, was de bosrijke omgeving welke nagenoeg volledig verdwenen is.
Het waren de gebroeders Jean Baptist en Louis Cossement die in het midden van de 19de eeuw (1801- 1900) de eigenaars waren en de uitbaters. De Popp-kaart en leggers bevestigen dit. Eveneens wordt dit bevestigd door de Atlas van de Buurtwegen 1846.Men had ongeveer 6 ha landbouwareaal. Het was ten jare 1860 dat Louis huwde. Zijn broer Jean Baptist verhuisde naar een kleinere hoeve, gelegen recht tegenover de ouderlijke woning.
Het was zoon Jules Cossement welke zijn vader Louis opvolgde ten jare 1896. In het begin van de 20ste eeuw (1901- 2000) was Jules tevens slachter en landbouwer. Hij had tevens twee broers welke ook slachters waren. Tijdens den eerste Wereldoorlog was er een Duits geschuteenheid gevestigd op het land, waardoor de boomgaard gedeeltelijk vernielt werd.
Jules overleed in1935 en zijn vrouw bleef de zaak verder runnen. De zoon Raymond volgde zijn moeder op in 1947. De hoeve onderging toen een grondige vernieuwing en werd gemoderniseerd. Het duurde tot 1962 dan werd er overgestapt naar het kweken van varkens in het kader van de Euromarkt. Het was zoon Jules welke in 1980 de hoeve overnam van vader Raymond. Het voort bestaan van de hoeve is verzekerd door de gunstige gewestplanning, en de aanwezigheid van opvolging.
Het goed te Tombroek is een van de oudste hoeven van ons dorp, en toch is er zijn weinig van terug te vinden.
In 1502 zou een zeker Isabelle de eigenares geweest van het goed. Het is pas in 1691 dat de hoeve met name Tombroek voorgesteld werd op de Carte des champs de Curne et d’Hautrive. Op de Popp- kaart van 1834 is ze benoemd als “Ferme Herbau” hij zou toen de uitbater geweest zijn. De hoeve telde in 1846 ongeveer 25 ha.
Wat hier opvalt op de hoeve “s Coster” gelegen op het einde van de Rollegemkerkstraat woonde eveneens familie Herbau en tevens burgemeester zoals hier op deze hoeve.
Welken Herbau was er eerst? Volgens de gegevens over het bestuur van onze gemeente was een zeker Casemir Herbau burgemeester van 1872 tot 1899 het jaar van zijn dood.
Hij werd opgevolgd door Leon Herbau genoemd in 1900 en hernoemt in 1904. We gaan wel Leon terug vinden op het “goed s’Coster” op het einde van de 19de eeuw(1801-1900)
Begin de 20ste eeuw ( 1901-2000) was Louis Herbau den uitbater. Een feit kunnen we hier aanhalen. In 1914 brak er brand uit in de schuur. De wind kwam uit een slechte hoek.
Gelukkig kwam den toenmalige onderpastoor Bettenof er ter plaatse en las enkele psalmen uit den bijbel zodat de windrichting veranderde en een deel Vande hoeve gespaard bleef.
Ten jare 1916 kwam Maurice Everaert afkomstig van de hoeve “Goed Te Brasseye” gelegen in de Grote straat 4 te Bellegem er zich vestigen. In dat zelfde jaar van den Eersten wereldoorlog I sloeg een granaat in op de kamer waar een kind te slapen lag werd een gat geslagen, gelukkig bleef het kind ongedeerd. Ter nagedachtenis van dit kleine wonder werd een nis met een O.L.Vrouw in de muur ingericht.
Eugène was burgemeester en stierf op 21 /3/1937. Maurice volgde hem in functie op in 1939. In de volksmond was er sprake van “La Ferme du Bourgmestre” als men het op de hoeve had.
De zus van Maurice, Orore huwde in 1916 met Louis Glorieux. Zij hadden een zoon Maurice Glorieux welke in 1954 de opvolger werd. Deze Gaf de fakkel door aan zoon Andre in 1983.
Jammer genoeg overleed deze in 1994 alwaar de weduwe het bedrijf verder zet.
De hoeve was in 1771 tot 1778 een omwalde gesloten hoeve. Men vind dit zelfs nog terug tot 1846. Men kan niet nagaan wanneer de wal gedempt werd.
“Tremaars “= zwervers, nu te vergelijkend met daklozen welke opzoek waren te werken in ruil voor eten en drinken en slaapgelegenheid of onderdak.
Op deze gesloten vierkant hoeve kwamen tal van zwever terecht vandaar werd bij de keuze van de naam hiervan gebruik gemaakt.
Deze hoeve is bekent vanaf 1756 ze was bewoond door Alexander Nuyttens We zijn omstreeks 1834 de familie Nuyttens- Carette zowel uitbater als eigenaar zijn.
De uitbater Polydor had een kleine steenbakkerij langs de Tombroekstraat. Zijn zoon Maurice sneuvelde tijdens Wereldoorlog I . De tweede zoon woonde bij zustere Marguerite in Dadizele, en kwam op de hoeve terecht tussen de II wereldoorlog. Vanaf 1921 was Prudent tevens lid van de gemeenteraad en werd er schepen van openbare werken.
Prudent moest omwille van uitstaande pachten de hoeve verkopen in 1952 aan Gerard Planckaert. Doch hij bleef nog 14 jaar tot aan zijn overlijden 1996 inwonen op het goed dat hij verkocht had. Later ging de hoeve over naar zoon Luc.
In de binnenstraat nr. 8 vinden we de hoeve “t klokhof”
In 1834 was PH Lescalier de eigenaar. Hij werd op het einde van de 19 eeuw was Vandenbroecke de uitbater. Hij werd in 1910 opgevolgd door Gustaaf Velghe. Gustaaf de aanwezige stokerij om tot koeienstal. De zoon Jerome volgde hem op in 1932 . Op zijn beurt werd Jerome opgevolgd door zoon Leon. Op dezen ogenblik is er geen opvolging. Het woonhuis met klokje dateert van rond de jaren 1880 en was vroeger een strodak. De schuur uit de 19de eeuw was tevens een strodak De totale oppervlakte is ongeveer 13 ha. Hun specialiteit is aardappelen en graan..
Een hoeven welke reeds bekend staat vanaf het midden van de 15de eeuw. Ze was toen bewoond door Jan van Nest . Op het einde 15de eeuw (1401- 1500) was de familie Cannaert de nieuwe uitbater en ze verbleven er 100 jaar. 4twas in 1834 dat de familie Cottignies de zaak overnam, met een landbouwareaal van ongeveer 18 ha. Cyriel Deschamps zou de hoeve uitgebaat hebben van 1914 tot 1915. Hij zou opgevolgd zijn door Albriek Depestel hij bleef er tot 1918. Toen was het de beurt aan Omer Christiaens, welke het in 1961 doorgaf aan zoon Germain. Deze laatste ging op rust in 1995 en verhuisde naar de Schepenhuisstraat nr. 48.
Het was de familie Patrick Soenen-Dejonckheere die de gronden van het “ Goed te Bottelrie kochten. Een echtpaar landbouwers op het “Molenaarshof” te Aalbeke, Luignestraat 37.
De gebouwen en omliggende gronden werden den eigendom van Dirk Vandevelde. Zijn bedoeling was alles verbouwen en restaureren tot een privatenwoning.
We kunnen nog stellen dat in de periode 1771-1778 het “Goed te Bottelrie” omwald was. De vijver naast de hoeve verdween in 1846- 1873. Om het laatste gedeelte te dempen in 1958.
We kunnen nog bij vertellen dat de structuur van de hoeve evolueerde van een open vierkantshoeve naar een gesloten U-vorm.
De hoeve welke met deze naam werd benoemd 1771-1778 geeft als betekenis: een Bottelrie is een grafkelder. (Bron Dumont Andre) zegt drank en wijnkelder van een kasteel.
Nog andere spreken van een voorraadruimte voor proviand en dranken. (Wikipedia schrijft) Bottelen is vullen van flessen met vloeistof. Het Engels woord voor fles is Bottle. Vandaar het Nederlands bottelen. Het Engels woord Butler of huisknecht komt van Bottle. De Butler vindt zijn oorsprong als die gene die belast was met de werkzaamheden als inschenken van de wijn.
De oudste vermelding 1637. Voorstel van naam Bonduelle daar de Bondillebeek vlak bij de hoeve stroomt. De oudste gegevens zijn te lezen in de ankers van de schuur 1779.
Op het kadasterplan van 1813 vind men deze hoeve terug. Wanneer men de Popp-kaart en legger van1834 neemt was De Slee de eigenaar. Opgevolgd door Engelbert, en vervolgens Gustaaf Debrabandere. Het was omstreeks 1900 dat Cyriel Vandeghinste de hoeve kwam te bewonen. Hij werd opgevold door zoon Robert in 1925.Hij gaf op zijn beurt de zaak over aan zoon Germain in 1965. Het areaal van de hoeve werd door de komst van de A17 herleid van 18 ha naar 10 ha. Germain die geen eigenaar was van de hoeve ging op pensioen in 1992 en verhuisde. De eigenaar dokter Vanfleteren uit Oostkamp verkocht de gebouwen en gronden aan de Familie Fack-Beaucarne, de uitbaters van “het Vanestehof “. Het is op heden geen landbouwuitbating meer.
Dat ons dorpje sinds 1 januari 1977 bij Kortrijk hoort met zijn 847 hectaren groot is ons aller bekend. Het verwonderd ons dan ook niet dat het grootste gedeelde van ons dorp betrokken was in de landbouw. De noordergrens valt nagenoeg samen met de uiterste grens tussen zandleemgebied en de vochtige leemstreek. We mogen zeggen dat we hier een goede drainering hebben, die ons toelaat allerlei teelten toelaat. Vele factoren maken dat sommige wegen, zoals de laaggelegen dorpskern in de winter moeilijk te bereiken waren. Dit zou de inspiratie geweest zijn tot de spottende benaming “ Bot Rollegem” tegenover het hoger gelegen “Preuts Bellegem”.
Philip Despriet deed in 1982 enkele bevindingen de oudste periode van het steentijdperk gevonden ter hoogte van de Fabrieksbeek. Ook het middensteentijd, denken we aan de site aan de voet van de klijtberg en ter hoogte van Munkendoornstraat.
Het nieuwe steentijd waren vindplaatsen ter hoogte van de “Munkendoornstraat” de “Schreiboomstraat en de “Smokkelpot.”
In 1572 waren er te Rollegem vier herbergen en één molenaar, en in het totaal 188 huizen, waarvan 23 als woning met “Lochting” beschouwt worden.
In 1739 waren er te Rollegem 33 meesters, 52 knechten en 7 leerlingen wevers. In 1765 waren er 312 huizen en telde men 1552 inwoners. Er waren twee slagers en een herder met 60 schapen twee molenaars, twee molenbouwers en een rietmaker. Men telde 12 huiswevers met een getouw. Tien jaar eerder telde men op de plaats 5 herbergen, waaronder drie met een uithangbord.
In 1814 waren de Rollegemnaar opnieuw slachtoffer van plunderaars, koeien, jenever, boter eieren, haver, Lijnwaad en paarden. Bij 13 boeren een totaal schade van 3670 frank.
Na de slag van Waterloo in 1815 werd Constantin- François opnieuw burgemeester en brak voor de Rollegemnaren een periode van stabiliteit en rust aan. In zake belastingen op veeteelt in 1827 bezaten 98 personen gezamenlijk 438 runderen ouder dan 2 jaar. Daarnaast waren er nog 44 runderen onder de tweejaar. Paarden respectievelijk 76. Twee landbouwers bezaten het maximum van 17 runderen en 2 paarden.
In 1910 was er te Rollegem 2,52 ha bos en daarnaast nog 50 aren in het kader van boomkwekerij. 1 Hectare was bedoeld als park en lusthof. Boomgaarden bedroegen 12ha. 60 are
58 are bedoelt als fruitheesters. De veestapel 704 hoornbeesten, 330 varkens en 278 eenden en ganzen.
Wat de oorlog 14/18 meebracht voor de Rollegemnaren was toch effen adembenemend. Wist u B.V dat er aangifte moest gedaan worden van notelaars & verbod om fruit -wilgen of ander bomen te vellen. Dat er 2000 kg tuinbonen moest afleveren. Dat men struik, witte-, of suikerbonen die geplant waren moest aangeven, het pluimvee bestand, enz.
Dat in het najaar van 1918 de Rollegemnaars 268 kg appels en 241 kg peren te leveren had aan de Duitse bezetter. Tevens tabak en wol.
Twee bossen werden gedurende de Eerste Wereldoorlog gerooid om plaats te maken voor aardappelteelt.
In dat jaar was er geen boomkwekerij meer. Ook de lusthof en de aanwezigheid van serres waren onbestaande.
In 1947 bedroeg het aantal inwoners 2.529, in 1974 bedroeg het 2.545. In 1970 bedroeg de cultuurgrond 78.06 % met inbegrip van 2 hectaren bos.
In 1976 was er een tewerkstelling van 215 arbeiders waaronder 51bedienden in twee confectiebedrijven en 44 in een school voor bijzonder lager onderwijs.
In 1970 was 71.2 % van de beroepsbevolking werkzaam buiten de entiteit (vooral Kortrijk, Zwevegem of Moeskroen) Tot de beginjaren zestig was de pendelarbeid naar Frankrijk eveneens van belang. Het aantal landbouwers zakt van 47 in 1983 naar 35 in 1996.
We zien op vandaag na al de lectuur welke geraadpleegd uit landelijk leven en hoevengids groot Kortrijk deel 8 Rollegem met ondermeer Philippe Haeyaert, Inge Callens en Carl Decaluwé , het aantal hoeven nog verder slinken vandaar dat we dachten er goed aan te doen ook dit te vermelden op het blog.
Alwaar bij deze gelegenheid allen van harte worden bedankt welke aan het boek “Landelijk leven en hoevegids Groot Kortrijk “ deel 8 langs hebben mee gewerkt en waar we hier mogen gebruik van maken
We telden 47 landbouwbedrijven in 1997 om ons wegwijs te maken aan de verschillende hoeve werd er voorgesteld er een naam aan te geven. Er waren hoeven welke al lang bekend waren onder een naam andere werd voorgesteld. Zo gaan we het terug vinden onder “Voorstel” of onder Historische naam.
Wat ons ook opviel was dat heel wat hoven omringd waren door een wal. We stelden ons de vraag: zou het mogelijk kunnen zijn dat de bakstenen welke gebruikt werden om de hoeve te bouwen, men er ter plekke de aarde uitgraafde, stenen ter plaatse bakten en zo de wal behielden. Om hun zelf te voorzien van water en hun dieren? Er zijn zeker twee steenbakkerijen terug te vinden op ons dorp. Het is maar een vraag.
Het echtpaar Julien Vandenberghe, Palma Couchez, welke zich hier kwam vestigen op kerstdag 1961. Van 1952 tot 1959 baten zij aan de statie te Aalbeke “Café des Sports” uit.
“ Het Wit Huis “
Kortrijkstraat, nu Schepenhuisstraat Het nr. 22 "het withuis". Tevens bakkerij.
Dit zouden ze dan geweest zijn, met twijfels over het "Het wit huis"
kan iemand daar een antwoord op geven? Zoals bij het begin van deze kroniek aangegeven schiet niet op de pianist als deze weergave niet juist of onvolledig is we hebben getracht iets aantevullen aan de geschiedenis van ons dorp. We hebben niet alle wijsheid in pacht, maar hopen u trouwe lezer opnieuw iets bij gebracht te hebben.
Het café dat werd uitgebaat door Vanhasten Julien, broeder van Medard. Daarna door Houtekier Marcel. Vanaf 1900 Kortrijkstraat nu Rollegemseweg nr. 1.
Als we het mogen aannemen het oudste gehucht van Rollegem, Klijtgat.
De bewoners van het café rond 1900 waren Mathilde Lepoutre en Ysenbaert Prosper.
Jules Vlericq en Adrienne Tant leerden elkaar kennen, volgens eigen zeggen op hun zestigste huwelijks verjaardag op 15/12/2006, in het dans café “In den Bergh” in 1940.
Vroeger het café “In den Bergh” werd in het jaar 1969 aangekocht, door de op 7maart 1903 geborene te Kortrijk Helena Vandorpe. Ze was van vorming landbouwingenieur,
was 34 jaar inspectrice geweest bij het provinciaal technisch onderwijs en tot aan haar 42 lentes woonde ze bij haar ouders te Kortrijk. Na haar oprust stelling viel ze hier op dit hoevetje.
Door de aanleg van de autosnelweg en de nieuwe weg welke er werd aangelegd, werden er stukken van de grond afgesneden en juffrouw Vandorpe kocht ze aan. In het totaal 81 are, waarvan
ongeveer 75 laten bebossen met 17 soorten bomen, een gemengde bloeiende haag en sierstruiken door Tuinbouwkundigenbloemist Marcel Debie.
Op het einde van de weg die uitmondt op het containerpark, voor haar woning zou een loods gebouwd worden van 54 meter op 16 meter.
De nog zeer kwieke en rad van tongriem gesneden Juffrouw, heeft zich met hand en tand verzet, zodanig dat dit monster de natuur voor dit stukje mooi landschap niet te niet werd gedaan.
Intussen zijn de juffrouw en de tuinman overleden en is een groot stuk van het bos opnieuw weiland geworden. Zo zien we hoe snel alles evolueert,
wat gisteren nog café was is vandaag een stukje natuur . Nieuwe bazen nieuwe wetten, of de evolutie van de mens. Aan begin van de weg vinden we het kapelletje van Juffrouw Vandorpe.
Het werd bewoond door een koolhandelaar, en was gelegen naast het kasteel nu garages. (kleinhuis)
Waar gebeurd aan den ezelhoek in het jaar 1951. Een fietser werd er aangereden door een personenwagen, en hup hij was weg. De gekwetste naar dokter Declerck, de fiets bleef ter plaatse:
Noordenwind, droog helderweder en stil, dat was de conclusie.
Kortrijkstraat, nu Schepenhuisstraat. De nrs. 10/11 vroeger bakkerij Frans Goethals was ook de woonst van de klokkenluider der gemeente. Naar verluid zou de laatste uitbater Miel Dievels
Vanneste Marie, herbergierster, geboren te Rollegem op 15/12/1886 hier gehuisvest Kortrijkstraat nr. 9. Nu het nr. 7 Schepenhuisstraat was “Au Damier “
De naam van het café werd niet veel gebruikt, aldus bewoners van de Kortrijkstraat men sprak over het café bij Vanneste Marie.
“ De Wandeling “ Schrijboomstraat nr. 46 We konden achterhalen dat 1928 er gestart werd met het oprichten van een vinkenmaatschappij en dat toen den uitbater, de heer Jules Dejonghe was.
De stichters Camiel Vallez, Jules Rondaert en Kamiel, Jules en Jef Vanhoe en Jozef Demeyere en hij die er in 1979 er nog altijd bij was Georges Vromant.
Het lokaal verhuisde in 1934 naar café “De Congo”.
Heel waarschijnlijk uitgebaat door Vandevenne Jerome Schrijnwerker. Ook Jules Dejonghe en Irma Verschaete, word er vernoemd de grootvader van Erna Vanhoe.
Uitbaatster zeker in het jaar 1951 Decorte Elisa geboren te Tielt den 3/6/1906 zij was getrouwd met Houtekier Alphonse hij was van Schuyfferscapelle afkomstig en er geboren op 24/7/1998,
de man was fabriekwerker van beroep.
Het café werd in november 1965 door Lisa verlaten om in te trekken bij Vanhoutte in de reisduif.
Nabor Degroote met Vandeputte Maria woonden in het toen Schreiboomstraat 14 de vroegere wandeling . Het was ook een café van Jozef Vandeghinste.
1989 februari deze woonst is eigendom van Patrick Vandeghinste zoon van Lucien opdat ogenblik ging er een bouwaanvraag om het café te mogen afbreken en een nieuw huis te mogen bouwen.
In het Nr. 101 Schreiboomstraat een boogschut van de “Wandeling” richting Tombrouck het café “De Congo” uitgebaat door Maurits Stragier. Intussen een gesloten huis bewoond door Jozef Degrootte Vroeger garage. Het zou ook hier zijn dat de maatschappij gedoopt werd tot de “Dubbelzanger"
Dit gehucht strekt zich uit over een deel van de gemeenten Rollegem en het Waalse Luinge.
Een 400-tal inwoners, dat het liefst als Tombroeknaars bestempeld worden zij vormen er een hechte leefgemeenschap. Het ligt een drietal kilometer verwijderd van de beide dorpscentra;
en is altijd een zelfstandige wijk geweest. Kaarten en schetsen uit vroegere eeuwen tonen aan dat er sedert lang een belangrijke concentratie van boerderijen en woonhuisjes bestaat.
Tegenwoordig heeft het gehucht nog vele kenmerken van een dorp een eigen centrum(Tombroekplaats), een slager een kerk en gebruikelijke dorpscafés.
Tot voor kort nog een kruidenierszaak en een textielzaak, zelfs een schooltje.
Sinds enkele decennia behoord een deel bij Wallonië, en is het voelbaar dat het Luinge gedeelte meer en meer verfranst. Het is geen faciliteiten gemeente doch vind men alles tweetalig,
plaatsnaamborden, verkeersborden.
De straat welke Rollegem van Luinge scheidt heeft twee namen, iets wat nogal vreemd overkomt bij een toevallige voorbijganger de ene zijde is “De Tombroekmolenstraat” en langs de andere
zijde “Robert Sprietstraat” een Rollegemse Tombroeknaar. Of de Candelestraat en aan de over zijde “Rue de Tombroek”
Om nu kermis te mogen houden moet het bestuur het zowel aanvragen aan het stadsbestuur van Kotrijk of dat van Moeskroen. Toch wel een eigenaardige situatie klinkt het vaneen inwoner,
ik ben een Waal en kan geen woord Frans. Nu nog kent men kermis Tombroek Ze hebben er Tombroek vrienden. Met de kermis houdt men een Fakkeltocht of iets voor kinderen, vuurwerk,
verrassingskoers of dergelijke meer.
De hoogte punten van, Tombroek waren gelegen tussen de twee wereldoorlogen in, anders gezegd
In den tijd van de “Smesse”.De gebroeders Nijs, ze waren met zijn drieën, hebben in enkele jaren tijd Tombroek een ander uitzicht gegeven.
Begonnen als gewone hoefsmid, bijna alle paarden van de streek werden er beslagen. Met wat ze verdienden bouwden ze een wagenmakerij naast de smesse en nog iets later starten ze een
kolenhandel op. De smesse zelf werd uit gebreid en zij specialiseerden zich in het vervaardigen van stoomketels.
Welke geleverd werden aan de omliggende bedrijven; zelfs tot over de grens in Noord-Frankrijk.
Het bedrijf van de gebroeders Nijs was een trekpleister voor vele arbeiders er werden om en bij de 65 arbeiders te werk gesteld. Ook de kolenhandel was een groot succes,
elke dag trokken vier arbeider uit met vol geladen karren getrokken door paarden uit om de leveringen aan huis te brengen.
En alsof het nog niet genoeg was kochten ze nog vijf dorsmachines om te oosten in de streek en ze namen zelfs initiatief om steenovens te bouwen.
De Tombroekse bevolking breidde sterk uit De familie werd de rijkste van de streek. Haast alle huizen van de Tombroekmolenstraat behoorden hen toe.
Ze hadden een waterput van meer dan 20 meter diep die Tombroek van het nodige drinkwater voorzag. De bloeiende bedrijven brachten niet alleen werkgelegenheid en materiële
verbetering voor de inwoners, zij zorgden er ook voor de nodige feestemming. Er waren niet minder dan negen cafés op het gehucht waaronder één “La Chaudière”(de stoomketel)
Uiteindelijk bloeide het uitgangsleven zo sterk, dat er van werken niet veel meer in huis kwam. Er werd gedronken dag en nacht, niet één die nog aan het beheer van het grootgegroeide bedrijf dacht.
Een van de hoogte punten werd de nu nog bestaande septemberkermis op de eerste zondag van de maand.
Hele families van uit denomtrek kwamen er naar toe van Moeskroen, Dottenijs ja zelfs van Kortrijk. Men feestte er vier dagen vanaf den zaterdagnamiddag tot de woensdagavond.
De maandag en den dinsdag hoefden niemand te werken, tenzij de cafébazen. Men trok van de ene tapkast naar de andere. Een pintje bier kostte toen amper 10 centiem.
Er werd gekaart of gebold tot laat in de nacht. Van Tombroekplaats tot aan de molen was er zaklopen, met als inzet een paar pintjes.
De enige tijdsaanduiding die men had gedurende de kermis was het geschal van den hoorn. Hij werd geblazen om 7 uur s’Morgens en om 5uur s’avonds.
Er zou naar het schijnt meer gefeest zijn geweest te Tombroek dan te Rollegem en Luinge samen . Men zou op de beide gemeenten “ge- waterbekt” hebben van jaloersheid.
Maar zoals overal en altijd schone liedjes duren niet lang en langzaam doofde het eens zo bloeiende bedrijf uit. De gouden jaren van “ De smesse” gleden voorbij.
Sarloet Barbe is herbergier “ Aen de plaetse van Tobrouck.
“De Hofstedebrouwerij”: Monografie van Rollegem: rechtover de kerk op de hoek van de Kortrijk-en Aalbekeweg bevond zich de “Hofstedebrouwerij ”Fonds D’Ennetieres 2400(1764)
van Jacques Vandenboogaerde zie 1572. In 1756 was dit huis gesplitst. Het gedeelte in de Kortrijkstraat was herberg en werd uitgebaat door Filips Vanneste,
de zuidkant “Scheedende in ’t midden van de cave” behoorde toe aan Antoon Tilleul.
Ter gelegenheid van Tombroekkermis in het begin van september 1950 werd er gedanst in de herberg “ De Tramstatie”. De uitbater was toen Vancauwenberghe Emiel.
Tombroekstraat 225, “Café de Tramstatie we zijn het jaar 1950 bij: Maurice Timmerman en Germaine Verfaille, te Tombroek.
Maurice geboorte van Desselgem op 5/5/1923 was getrouwd met Germaine Verfaille, geboren te Bellegem op 3/3/1923. Hun huwelijk werd voltrokken op 26 maart 1943
In 1975 was de kaartersmaatschapij “Vermaak na arbeid”. Bij een van de gelegenheden van de prijs uitreiking stelden we zo de winnaars vast. Ceenaeme Roger als kampioen
bij de mannen en Mauricette Timmerman bij de vrouwen.
Hij was een verwoede duivenmelker en een uitstekende liefhebber van hanengevechten.
“Elk zijn recht” duiven lokaal, was gevestigd eveneens bij Maurice timmerman ontvangt in december 1976 de burgemeester voor de huldiging van de kampioen.
In november van 1977 verliet Maurice Timmerman na de viering van den duivenkampioen “Elk zijn recht” ze hadden er 27 jaar dienst opzitten en “Germaintje” vond dat het genoeg was geweest
Het café bezit ook een zaal waar men kermisbals kon geven
Er was nog niet geweten hoe het verder zou verlopen. Geruchten deden de ronde dat de kans bestond voor een samensmelting met Rollegemplaats.
Het café heeft ook de naam “The Cars” gehad, dat was toen 29 december 1983 een café-restaurant. Eveneens “Taverne- Grilhouse” Met dagschotels, specialiteit van vlees en vis op houtvuur.
Zaken en feestmaaltijden tot vijftig personen.
Uitbater Baert nonkel Maurice restaurant?
Op zaterdag 3september 1983 “Breugel-Barbecue” dans en vermaak Aperitief- drank-dessert inbegrepen prijs 550fr.
In 1987 had het zelfde café de naam “Bangkok”, op zaterdag 28 februari, was er sfeervolle ambiance
Ter gelegenheid van carnaval “at Bangkok” Carnaval nacht carnavalkledij gewenst sfeervolle ambiance
De wijk Tombroek kreeg er officieel een voetbalclub,”FC Tombroek” men zou er in het volgende seizoen van start gaan in de competitie van de KBVB.
Twee sponsors hebben zich achter het initiatief geschaard. In de loop van de maand januari werden er nog enkele vriendschappelijke matchen afgewerkt.
Huis nr. 78 hier lag het café “De Steenoven” Er waren rond 1900 te Rollegem drie steenbakkerijen in werking, een er van was van Carette Polidoor,
welke er bij voor zijn werkvolk een café op nahield. Er zal zeker wel bier en druppels te verkrijgen geweest zijn voor iedereen.
De andere steenovens waren Renard in de Aalbeeksestraat en René Herbau in de Schreiboomstraat. Het café was zeker nog bestaande in 1951 werd bevestigd.
Op de andere hoek Tombroekstraat nr. 111 en de Kwadebrugstraat ( de zuidhoek ) nu een gesloten huis. Na de brand welke er gewoed had werd de woning nieuw gebouwd.
Het was tot voor enkele jaren, een herstelbedrijf van koeltechnieken. Op deze plaats Was het café “Au Marchand de Porc” beenhouwerij bij René Lanvain.
Zou volgens kenners ook nog café “In de Piere” genoemd hebben. Toen René met pensioen ging werd het geen café niet meer, het werd een verkoopszaal de “Batjeshoek” het werd
uitgebaad door het gezin Emmanuel Storme Pattyn. Op een zaterdag avond van de maand januari in 1989 werd de zaak in as gelegd, de woning kon gevrijwaard worden,
ze verhuisden naar Spiere.
Op 3 augustus 1958 is er op de hoek een Hoekkermis gehouden in de onmiddellijke omgeving is er opdat moment slechts één café. Welke later de naam mee kreeg: “De Kwabrug”.
De tram had er een halte op verzoek (noordhoek )
Gentil Christiaens werd in Rollegem geboren op 31 augustus 1913, als zoon van wever Jules en Florence Thienpont, die café de Kwabrug open hield. Hij volgde boksschool in Kortrijk, maar schakelde algauw over op wielrennen. Hij was ook trommelaar bij de fanfare in Rollegem. Hij leidde ooit nog de majorettes op van de harmonie van Kooigem.(24/12/1999)
Ter hoogte van de kwade brug op het kruispunt, nu een gesloten huis vroeger café “A La Belle Vue”Tombroekstraat 109. De uitbaatster van het café was in 1957 Catteloin Madeleine,
ze werd te Rollegem geboren op 7 februari 1905 echtgenote van Ovaere Marcel, werktuigkundige.
Zo komen we op het gehucht de Kwadebrug, het huis met de kanteeltjes(tweede links) Tombroekstraat nr. 133 zaal “De Mooie Molen” en “Café Au Palace” tot aan de oorlog II, Florence Thienpont,
daarna “Berke Bezet” die later naar de “Mal Pont “ging. Ook genaamd “Au deux Nations” Huis Christiaens draaiorgel.
En wie zou er de wielrenner Gentiel vergeten, van naast de bakkerij “’t Soentjes” Wie kent er den oude parochiaan “Berke Bezet niet was de vraag op de kwade brug in 1990 de man met
den “trekzak” den accordeonist Albert Naessens, hij kwam met kwabrugkermis de mensen nog eens zijn kunst laten horen.
Onze zoektocht gaat verder en we komen aan de Weimeerslaan, Tombroekstraat 105, vroeger Alois Velghe Maria Sloovers. Ook hier woonde Georges Cools getrouwd met Emma Hendriks.
Corbonné Alfons en “Natje” (Nathalie), ze waren goed gekend ze deden er aan hanengevechten. Verfaille Maria. Café “De Casino”.
Waar de haag staat was er een wegel die u leidde naar de Kadebrug.
“ La Poorte Ferez” in de volksmond “ De portefree”
Terug naar de noordhoek net voorbij het kerkhof, lag de herberg “La Poorte Ferez”. Op die plaats lag de grote omwalde hoeve de Poorte Ferez, die nog voor W.O.I. verdween.
De Poorte Ferez. Monografie van Rollegem: beschrijving en situering. Atlas buurtspoorwegen: situering
Fonds D’Ennetieres 2400: situering. Kaarten en plannen, nr. 37: vermelding en situering.
Bruine pakken 6160: cfr. situering op bij horende plan
Raad van VL., 31201: rekening heerlijkheid Rollegem 1685/87 Joospart du Mortier kocht het goed la Porte ferré aan de erfgenamen van Florence de Chambry
Rak Kasselrij, 37: het goed te Ferré 1789
Du Flou, woordenboek ter toponymie: deel 11, p. 1075: Porte Ferreé: hofstede
“ De Drie Geiten” : de nr. 24, 26 en 28 zijn drie huisjes (welke nu toe behoord aan de schrijnwerkerij van Desmet-Barbe )(Modulon) die een zijstraatje staan, naar de herberg de Drie Geiten.
“De Tramstatie” of het nr. 18, (nu magazijn van de schrijnwerkerij Desmet)over het algemeen de stop plaats van de tram vanaf 1902 voor een stoomtram.
In 1938: het mazoutje en enkele maanden later, de elektrische tram tot 1963 om vervangen te worden door de bus welke thans nog in gebruik.
Marie-Louise Van Heuverbeke geboren te Otegem, en na 50 jaar achter de tapkast te staan, waarvan 25 jaar in het Vichtse in “Vrolijk België” zegt ze het leven van caféhouders definitief vaarwel.
Dat gebeurde in het gezegende jaar 1984. Haar verhaal begint dat ze met heel de familie woonde te Tombroek tot in 1926.
Toen verhuisden naar Rollegem alwaar ze de “Tramstatie exploiteerden. Voor haar was het de eerste keer achter de tapkast.
Ze vertelde dat er toen veel meer eenvoudige en schone leute werd gemaakt, terwijl de spontane reacties bij veel mensen nu achterwege gebleven is. In 1938 verhuisde ze naar Vichte.
Nr. 16” Au, Fleur de Lin” in januari 1959 werd het café uitgebaat door Huyse Diana, 24/2/1959 echtgenote van Sagaert Eric.(29/9/1936)
Op zaterdag 21februari 1959 was er den “bienvenu!” daarna haarkapper Julien. Nu een gesloten woning.
Let op het uurwerk boven het venster, zo kon men weten of de tram stipt op tijd was. Naar het schijnt is er iemand geweest die de tram heeft doen terug keren daar de tram te vroeg vertrokken was.
Een café welke regelmatig veranderde van uitsteekberd.
Het huis waar ooit de ouders van pastoor Seynaeve (overleden te Moen) gewoond hebben. Vader was bakker en ze hielden op den hoek van de
Tombroekstraat en de Candelestraat een kruideniers winkel open. Toen ze op pensioen kwamen ze met heel wat veranderingen op het vroegere café wonen.
Later Planckaert Rik, Delporte Francoise woonde. : was “ Marchand de Lin”
Het café bewoond door Goemaere voor 1940. Daarna Gabrielle Dejans gescheiden van Alfons Vervaecke tot 1946 welke naar Bellegem vertrok( Café 4t Hertje)
Uitsteek bert “Café Sportief” zou ook aan dit café geëigend geweest zijn
Iemand vertelde mij het volgende: een brave mens uit Dottenijs, die liefst had zijn naam niet te schrijven, kwam te vrije naar “café Sportief” in de Tombroekstraat 15 te Rollegem.
Christianne Verscheure dochter van Victor, hij had er de ganse namiddag door gebracht.
Toen de laatste verbruiker er om 23 uur weg was gegaan op 28 maart 1965, werd er in de keuken nog iets gegeten.
De deur van de herberg vloog open en ne zekere Verhelle Andre riep dat de bromfiets die voor de deur stond in brand stond.
Ook de naam “De Gouden Hond” zou niet vreemd zijn aan dit Café?
De nr. 71 op de noordhoek van den Beekweg was de kloefkapperij en herberg.”In de leeuw van Vlaanderen”
Den uitbater noemde: “Degrootte,” Gerard de patroon van deze drankgelegenheid, alom gekend als “Peutie” op zijn dialect voegde men er de ie aan toe.
Hier werden regelmatig hanengevechten gehouden. Ook bij zijn opvolger zal dit nog het geval zijn.
In 1933 stak men van wal, zeven ambitieuzen gaven het sein, om de animatie op de kermisfeesten te bevorderen.
Wegens de troepensterkte der streekrennes opteerde men al vlug voor een profwedstrijd.
In 1937 en’38 kon men de idolen in eigen midden aan de slag zien Georges Christiaens, Medard Barbe, Oscar Pappens, Cyriel Vanoverberghe, Jeroom Defromont en Marcel Kint.
Massale volkstoeloop verhief deze organisatie tot enkele onvergetelijke kijkstukken.
Deze Veloclub met een naam als een klok “Over berg en dal” had als medestichters Jeroom Vanessche, en Emiel Derweduwen, dat zijn er nog twee van het eerste uur.
Het bestuur bestond uit zes leden. Een voorzitter en een secretaris. Drie maanden na stichting telde men al zestig aangesloten leden, uitsluitend mannen.
In 1983 bestonden ze 50 jaar, en vertelde de pionier voorzitter Jeroom; “t Was in feite niet te verwonderen dat er geen vrouwen waren de hoofdactiviteit was tot soms
vijf uur s’Morgens vergaderd in de dorpscafé. César Pappens, André Demuynck en Adolf Moerman dat waren leden die toen er 25 jaar opzitten hadden.
Hier hoorden we ook dat onze wegen in een erbarmelijke staat verkeerden.
Bij de tweede editie kwamen er achtenveertig renners aan de start, slechts twaalf aan de finish. De andere kregen een lekke band of maakten kennis met onze echte Vlaamse Kasseien.
Het waren financiële problemen die toen beletten dergelijk initiatief verder te zetten.
De Dansavonden konden niet in hun lokaal doorgaan, die waren geplant in “het Vlaamse Huis” en met dat geld en een omhaling in de gemeente kon men het niet verder rooien,
dus mindere wetstrijden maar ook kleinere.
De volgende uitbater welke we konden achterhalen was Dendievel Jozef. Dat was gedurende de oorlog jaren.
Van 1969 tot 1978, later werdt het café "De Plancke" welke werd uitgebaat door Jan Deprez en Claude Lesaffre. Ook Witte Pierrre van het opvang tehuis "de Spar" uit de Tombroekstraat heeft het open gehouden.
Daarna was het de beurt aan Diana Florin welke overleed op 8 november 2021. Dan werdt het “café Stop”, “De Rode Hond.” en de "Frequency"
Op zaterdag 4 december 1982 komt er briefje bij de mensen van Rollegem in de brievenbus met de volgende aankondiging;
Er is in Rollegem weer eentje bij en dat stemt ons blij. “De Kronkel” Tombroekstraat 71 is zijn naam weldra geniet hij een wijde faam. Het edele vocht wordt er mild getapt,
pessimisten tot optimisten opgelapt. Hongerige magen kunnen er worden gevuld van boterham en soep wordt er gesmuld.
Op zondagnamiddag is er koffie met taart, dat is de familie een uitstapje waard.
Het is er echt gezellig, in dat café van Edwig Demey- Vandecasteele De openingsuren zijn de vrijdag vanaf 19h.
De zaterdag vanaf 17 h. De zondag gans den dag.
Februari 1988 richten enkele jongeren het jeugdhuis “Den Kronkel” het zou een ontmoetingshuis moeten worden voor de jongeren tussen de 16 en 25 jaar.
Na vier jaar echter was dit ook voor bekeken. Gebrek aan medewerkers voor de ene, andere verkwisting door de voorgangers anderzijds.
Geen financiële lasten maar niet meer dragelijk Helaas door tussen komst van buren omwille van lawaai hinder zijn deuren had moeten sluiten.
Er liep nog een klacht wegens geluidsoverlast, met een gerechtelijk vervolg. Een kwaal waarmee de Rollegemse jongeren de hele tijd werden geconfronteerd.
Het begon met de folklorefeesten 1990, de mens in kwestie moet goede relaties gehad hebben om dit te kunnen verwezenlijken, enkele minuten na 22 uur kwam de politie alles netjes stilleggen.
Na een mislukt verjaardagweekend en een jammerlijk optreden van Raymond Van het Groenewoud werd de zaak opgegeven.
De inrichters en nog 7 mensen welke in het café waren moeten op 11 september 1992 voor de rechter verschijnen wat met het café?
Met oudejaarsavond van 1992 een half jaar nadat het jeugdcafé de “Kronkel” de boeken had neergelegd, werd de vrijgekomen ruimte ingenomen door een nieuw café.
Dit maal zou hij luisteren naar de naam “De Plancke”. De man werkt als zelfstandige in een bedrijf die zich toelegt op waterbehandeling.
Tijdens het weekendde wil hij pinten tappen, snacks klaarmaken en de betere Rock draaien De man in kwestie is 27 jaar en luistert naar de naam Jan Duprez.
Het café zou een rockcafé moeten worden, met drankjes en goede muziek met erbij de betere snack.
Zo kun je er ondermeer spaghetti, hamburger, croque monsieur of pizza gezellig gaan eten.
Dat was Claude Lesaffre officiële opening op zaterdag 13 november 1993.
Nu de werkplaats van een kinesitherapeut.
Tom Callens (ex mede oprichter en medewerker) (gaf ons dit bericht op 21/01/2021)
Dit werd in 2000 opgericht na overname van het intussen gesloten café De Plancke door mensen verbonden aan de Chiro van Rollegem.Het café werd helemaal gerenoveerd en ingericht met jaren zeventig invloed. De nadruk lag op een breed en kwalitatief muzikaal aanbod, en een warme ontvangst van jong maar ook oud.Het heeft ook maar enkele jaren geduurd.
Rollegem Statie, nu een open pleintje, een stil pleintje, waar vroeger veel bedrijvigheid. Elk uur kon je hier een tram nemen hetzij richting Kortrijk hetzij Moeskroen.
De tramreizigers wisten steeds waar terecht wanneer de tram vertraging opliep. De stoomtram van 1902 tot 1938, het “mazoutje” enkele weken en dan elektrische van 1938 tot 1963.
De habitués en de occasionele reizigers wisten altijd waarheen als de tram vertraging opliep. Vanaf 1902 de stoomtram, in 1938: het mazoutje en enkele maanden later de elektrische tram tot in 1963.
De wachtende mensen hadden hier de keuze vanaf het klooster:
“ Au Café Belge” Wed. Vandeghinste
Vervolgens bij de nr. 8 nu bewoond door Jacqueline Vandeginste het café “Au Café Belge”( trapgevel).
Daar tegenover was een winkel met naam de “De Spar” Tombroekstraat nr. 57, later tehuis voor drugverslaafden.
Een overdekt gangetje naast het café leidt naar twee huisjes, vroeger drie, het derde was café “Au Clairon” (klaroen of hoorn) .Het was daar dat de toenmalige klokkenluider woonde.
Naar verluid zou ook de naam “Au Carillon.”(Beiaard) er nog geweest zijn.
De Tombroekstraat; vroeger bekent als de statiestraat,
“De Volksvriend –De Gilde – Het Vlaams huis “
Het nr. 11 is: “De volksvriend”, tot op heden nog toegankelijk. Vroeger De Gilde en nog er voor Het Vlaams Huis (gebouwd door een groep bewuste Vlamingen )
Het was het lokaal van de “Vlaamse beweging van Rollegem”. Gesticht door Dhr Julien Verschelde. Opgericht in 1933.
Het was hier dat Andre Hindrickx (19-5-1912) in de volksmond broeder Andre, optrad als vrouw verkleed in het toneelstuk “Baas best en Sint Antonius”. Wat was er verkeerd aan?
Wel het was verboden toneel te spelen in de patronage, indien er een vrouwenrol moest vertolkt worden bij enkele mannen gezelschap. Een vervende vrouwenrollenspeler was
Gerard Nottebaere (30/8/2000)
Zelfs mocht een man indien tijd geen vrouwenkleren aantrekken. Laat dan nog staan dat er een vrouw tot het gezelschap zou behoren.
Het was ook hier dat Alfons Kindt zijn vrouwe Anna Woets leerde kennen ze woonden in de Lampestraat nr. 107 (11/8/2000)
In de tijd dat pastoor Desimpel André hier onderpastoor was en er was een feest van de K.A.J. en V.K.A.J. en men dacht aan dansen dan plaatste hij een stoel te midden den dansvloer
jongens en meisjes mochten niet te samen dansen.
Andre zou tot hij binnen trad bij de Scheutisten (een late roeping) hier grimeur zijn gebleven. De toneelgroep “Eikels worden Bomen” hadden er hun onderkomen, dit bleef tot na de
tweede wereld oorlog.
Roger Verschelde en Blance Strobbe bewoonden in 1937 het café.
40/45 bij het einde van de oorlog werden die gene welke bij de zwarte bende waren bijeen gedreven in ’t Vlaams huis aan de deur stond Medar Vanasche in de witte kostuum
met het geweer geschouderd op de wacht.
Rond de jaren vijftig was het café “Palace” ( herberg en zuivelwinkel) gehouden door Vandevenne Suzanne, dochter van Beenhouwer Albert. Ze was gehuwd met Dujardin
Later werd het “De Gilde”het werd het lokaal van het A.C.W. Alsook de vinkenzetter vereniging De Dubbelzangers, voor oorlog II “de wintervinck” genoemd.
In 1975 woonden Nelly en John Dendievel op het Café. “De Gilde” word het café waar de folklorefeesten van 1978 zullen worden klaar gestoomd.
Mei 1998 werd de gilde “De Volksvriend” Jean pol en Astrit werden de nieuwe uitbaters.
Op heden is ook deze café ten dode opgeschreven , toen waren ze nog met vijf
Langs de binnestraete commende van St-Anne gaende naar Luinge:
Cornelis Tilleux gebruyckt een herberghe genaempt: “D’Oude Lante” wesende geheel oud, vercoopt bier, win ende brandewin
Guillaume Nolet gebruyckt een herberghe genaempt: “ De Nieuwe Lante” commen zuid v. d’ erve “D’ oude Lante” gebouwt ten jaere 1766 vercoopt bier win en brandenwin.
Het nr. 123 De Nieuwe Marionetten
Het hoekhuis van de Bosstraat was in de 18 eeuw de herberg de Marriontjes die naam aan de buurt gegeven heeft.
De Rollegemseweg van de Rollegemsestraat tot de Marionetten
Het zuideinde van de Rollegemseweg noemt het klijtgat, aan den oostkant ligt de Klijtberg.
Het brengt veel verwarring mee daar het een tweewoonst was, eigendom van Coulembier de vader van Johan.
Het café werd uitgebaat door Jef Devos waar Elisabeth Lannaou woont.
De Reisduif
Vroeger was dit de Suikerij, De Suikerij is ook de naam van het gehucht.
Op zondag 13/8/1950 was er herbergkermis in café “De Reisduif”. De uitbater van het café: Vancorsellis Arthuur, Kamiel geboren te Kortrijk op 18/8/1904 met als beroep wever.
Hij wonende in de Kortrijkstraat nr. 60. Er was gevochten in het café maar er was geen schade aan het meubilair
Op de nr. 45- 50 café en winkel de reisduif was vroeger de suikerij. Het was een winkel van eetwaren bij Miele Vonck Vanhoutte Camiel en Lisa Decorte,
Welke haar café verlaten had ten gunste van Nabor Degroote.
De café was uitgebaad door Tuur Corsellus en daarna Germain Vantomme.
De Suikerij is tevens ook de naam van de buurt zie verder. Suikerij in de volksmond “ Sukereie “
Is een woord dat aldus het West Vlaams idioticon staat voor cichorei. Poeder van cichoreiwortels.
Aan dit wegeltje ligt het eerste huis van de straat, bekent onder de naam t’huisje van tante Bertha. Op de hoek van dit wegeltje, nr. 3, café”De Prins” “Cafes des sports” welke later “café Julien,”
de saxofonist, werd vervolgens den B.A.C. om nu een gesloten woning te zijn.
Op 20 juni 1980 werd het café Julien omgetoverd tot een sfeervolle ruimte een nieuw kantoor voor B.A.C. Spaarkast die was ontsproten uit de K.W.B. in 1948, met als eerste kassier Marcel Delongie.
B.A.C. werd gescheiden van de rest van het werkerverbond, de gilden die men zei.
De gilde iet wat verder gelegen kan je nog altijd binnen springen als je geld hebt komen brengen of afhalen om bij John en Nelly een pintje te drinken aldus de spreker,
die ook hulde bracht aan Jozef Debels voor zijn vader. Eveneens voor Noël Leplae, Armand Lefebvre en Rita Debels
Nu was het de beurt aan Johan Baert om het nieuwe kantoor open te houden en te laten renderen.
Naast het huis nr. een wegel deze noemde de “Ketsenweg” vanaf deze wegel liep buurtweg 38 of de zwingelwegel, hij was 320m lang en liep naar de Mortagnestraat hij werd in 1979
onderbroken door de aanleg van de A 17 en meteen afgeschaft.
Du Flou, woordenboek van toponymie deel 17, P. vermeldt dat dit een wijk was maar ook hier bevond zich een café met de name “ De Zwingel” .
Volgens de Bo: West-Vlaams Idioticon p. 1254: zwingel: m. Breed houten zweerd waarmee men de lemen uit het vlas slaat
De nr. 13 is café “ De PLATSE” vroeger De Sportwereld, De Zonne, het Zonneken het latere lokaal van de kaarters club “De Voorbode”.
Het werd vroeger bewoond door Charel-Louis Stichelbout- Bauwens de ouders van Gerard Stichelbout. (vader van Regina getrouwd met Hoornaert René)
Alsook Clara en Robert werden er geboren. De kleinkinderen van de bus uitbater Hoornaert-Stichelbout Alsook het beton bedrijf in de industriezone te Moeschroen, de firma Stichelbout.
Het was de periode dat Constant Brouckaert zijn hof kocht, er was geld nodig dus in de beekstraat verkochten ze grond voor te bauwen.
Gerard kocht een stuk bauwde een huis hield wat koeien en varkens zo als in het café gezien van zijn vader. Hij nam de kolen over van zijn vader en “boerkes” was geboren.
Daarna werd het bewoond door Vanessche Jerome, (vader van Jaak) beenhouwer (slagerij).Jerome geboren in den Segersweg in het jaar 1903 en zijn vrouw Elza welke geboren te Kortrijk
er het levenslicht zag in 1908. Zij was het die achter de tapkast stond, daar hij slager was van beroep sinds 1927.
Van daar was er een stukje in het café dat voorzien was voor de slagerij (beenhouwerij), op de foto nog de twee deuren.
Hij was een en al sport, in zijn vrije tijd, Mede stichter van de club “Over berg en dal” Hij zag niet op een kilometer om naar zijn geliefde sport te gaan kijken.
Hij reisde naar alle belangrijke wedstrijden. Zesdaagse woonde hij er 3 per winter bij. Toen zijn zoon Jacques de riempjes aanspande was hij supporter nr. 1
Hij was tevens een fervente fan van Rik I. Zijn tweede hobby was kaarten. Het was dan ook niet verwonderlijk dat de Kaartersmaatschapij “De Voorbode”
waarvan hij het 1ste lid was en er ook voorzitter van was hem nauw aan het hart lag.
Het was in 1970 dat Jerome Vanessche, café de “Sportwereld” verliet. Hij bate er ook beenhouwerij uit en ging op wel verdiende rust.
Na hen was het de beurt aan Soens Roger Depoortere Leona. Zij verlieten de “Krielenier” En kwamen wonen op de “Sportwereld”.
Bij het 45 jarige bestaan was de ere voorzitter Demuynck Roger, voorzitter Jerome Vanessche en secretaris Gilbert Verhaeghe. Bij het jubileum viering van de kaartersmaatschapij “De Voorbode”
op 1 maart 1981 was het nog steeds café “De Sportwereld” bij Roger Soens. Na het afsterven van Roger Soens in 1983 sloot café de “Sportwereld zijn deuren en verhuisde de “Voorbode”
noodgedwongen naar den “Domino”
Met de 15de folklorefeesten vinden we “De Platse” Bij Edwig Demey en Dominique
Daarna was het de beurt aan Jean-Paul en Astrid, we lezen: op 1 oktober 1993, 2.1/2 jaar is geen verjaardag, er word nieuw leven ingepompt door een groot muziekkaalfeest.
Betekent dit dat zij het café openhouden sinds 1990.
Van 1990 tot 1995 was het café in handen van Dirk Holvoet
In 1995 begon het “Platse –avontuur” voor Benard Bille en Marie-Anne Couckuyt. Benard was bediende bij de NMBS (laders baas en bijberoep opvuller van drankautomaten)
Marie-Anne als opvoedster in de Rollegemse Kindervriend. Beiden namen loopbaanonderbreking om deze belangrijke stap te zetten. Volgende verenigingen hadden er hun thuishaven:
De vinkenmaatschappij, meisjeszaalvoetbalploeg, wielertoeristen, Studax, motorclub “ ’t Krabje”, drie minivoetbalclubs, toneelgroep Trees, meisjesminivoetbal Diabolo’s en de folkloreraad.
In 2006 kregen Bernard en Anne-Marie de vraag, om het café over te laten wat ze aan het denken zette. Helaas bleef de overname op zich wachten, ook een tweede voorstel mislukte.
De derde keer werd de goede met Jean-Marc Bulcaen, ze hadden een goede overnemer gevonden.
“De Platse blijft wat ze is en wordt niet omgebouwd tot pakweg een tearoom of restaurant.
De verenigingen kunnen er blijven.
Op 31 mei 2008 tappen ze hun laatste vat. Na 13 jaar zetten ze er een punt achter.
Op 4 juni 2008 word het café opnieuw geopend om 16.30 uur door Jean-Marc Bulcaen
Hiermee sluiten we het hoofdstuk de plaats af, en gaan naar de Tombroekstraat,
of de straete naer Tombrouck ze werd al vermeld in 1627 en 1628, waar ze tot op heden den naam bewaard heeft, nochtans zijn postkaarten bekend met de naam “statiestraat, we komen ze nog tegen. Ze leidt naar Tombroek, die al bekent staat van 1572 “de plaetse van tobrouck”.
Op zaterdag 9 juli 1977 waren de eerste folklorefeesten, vanaf het café van Roger Soens of de “sportwereld”Folkloreambachten en in het straatje tussen café Julien en het café Soens boldershof.
We zetten onzen kroegentocht verder vanaf den oostkant van de straat, daar is een klein wegeltje dat naar den “Ketsenweg” leidt.
Aan den oostkant stond in de 17de-18de eeuw de herberg”t Sckaeck”. Begin 17de eeuw was Jan Devoldere er eigenaar van, in 1628 Charles Pol. In 1637 Niklaas Barbe en na hem zij zoon.
De weduwe Pieter Barbe Gebruyckt de herberghe ende brauwerie, heeft “vooruythang” beert volgens het denombrement deser prochie “Het Schaek”.
In het begin van de 18de eeuw hoorde het toe aan Adriaan Dumortier.
“De Kroon” “Au Duc De Brabant” ( De Hertog van Brabant )
“De Kroon” in nr. 9,”Kristen werkerverbond ” Tombroekstraat, 3, met de familie Debels, nu tandarts Tom Declercq. Vroeger “Au Duc de Brabant, bij Jef Hanssens. Zaterdag 9 juli 1977
vrij podium in de zaal van “de Kroon”.
Recht tegenover “de krone” woonde: “Frére Jaske” aan zij huizeke ging een koeistal deur(in twee helften) en daarnaast was de ruste.
Juni 2008: in ons kerk ligt een boek waar in je de bevinding kunt neer pennen.
Daar lees ik het volgend:
Rosa Hanssens, woonplaats Benidorm Spanje: Ik ben de kleindochter van Louis Hanssens en Victorine Decock, welke woonden in “De Krone”.
Tussen de nr. 9 en 19 liep een gangetje naar de Ketsenweg. Kets is volgens het boek “Duizend Kortrijkse straten “ het West-Vlaams voor hooiopper of kleine stapel hooi.
Dus een pad langs een veld met hooioppers. Is alleen nog door bejaarden bekend. De nr. 10 was de winkel Vé Gé, vroeger de smidse van Fielke Remmerie, vader van Constant Remmerie,
Den toren van de kerk brandde af rond het jaar 1623 dat gebeurde door den bliksem, maar ook de herberg en brouwereitje ten oosten van de kerk“het Zonneken”ging mee in de vlammen op.
Bij de afbraak van den toren in 1872 vond men onder het vooie (het uitstek of hozie onderaan de naalden van een toren, zie West-Vlaams idioticon enkele zilverstukken uit de periode 1623.
Volgens het XXe penningkohier Rollegem anno 1572 zijn er vier café vermeld Jacques Van den Booghaerde baat “Up de plaetse te Rodelghem ene brauwerie uit ende es ooc enen herberghe.
De Zwaan, een grote witte zwemvogel, (bijnaam naar de lange slanke hals van een zwaan) uit de familie Anatidae; soort o. a. met rode snavel, eet plantaardig voedsel, dat ze vooral op de bodem van het water zoekt. Ze komt veel voor in vijvers, is soms verwilderd. We vinden ze vaak in steden, als Brugge en Gent op de reien. Is ook het symbool in de Lutherse kerk.
De Germaanse meisjesnaam Swane ”zwaan”, Zwanekin, komt in Kortrijk 1350/1400 negenmaal voor Debr. (1970,536)
“Maison Communale”- Ecurie“ t Oud-Gemeentehuis - Schepenhuys – Domino”
Rollegemplaats nr. 2, Schepenhuisstraat, Kortrijkstraat
“Op de Plaetse ende gebeurte: - Frans Hoornaert proprietaris ende gebruijcker Vande herberg, hebbende vooruyt hang Beert het Schepenhuys. Zie Bruine pakken I 6173 (DAT. van 1779)
Het café of het “Schepenhuys” staat er van 1779. Het huis werd in 1903 vernieuwd duidelijk ziet men dat de ingang gelegen was in de straat naar Kortrijk. De bovenverdieping van het gebouw, dat dateert uit 1905, en deed dienst als gemeentehuis. Een andere ingang, kant “plaats” (de naam “plaetse” komt al voor in 1762 en word nu nog gebruikt.) waar men op de eerste verdieping de administratieve diensten van de gemeente vond.
Op het uitgangbord kan je lezen “Maison Communale- Ecurie” Inderdaad achter de herberg was er een paardenstal. Behoede burgers welke met paard en kar of sjees, of landbouwers welke naar het dorp kwamen of naar de kerk of gemeentehuis, konden daar gemakkelijk hun paard stallen tijdens hun afwezigheid.
Het waren eveneens de lokalen van de Boerenbond, harmonie Sint-Cecilia, de Nationale Strijdersbond( NSB), de handbooggilde Sint-Sebastiaan, (tot in 1979 stond de “Gaaiperse” van de handbooggilde achteraan in de weide.)een aantal kaartersklub ook de vinkenzettersvereniging De Rode Borst en de Duivenmelkervereniging Ieders Welzijn, vroeger Ieders Recht.
De gemeentediensten werden in 1964 over gebracht naar de gerestaureerde pastorie, welke vanaf die tijd dienst doet als officieel gemeentehuis.
De gebouwen van de oude brouwerij werden om getoverd tot feestzaal, waar velen Rollegemnaren zich nog zullen herinneren dat ze daar hun trouwfeest vierden, of ter gelegenheid van een overlijden daar aan de koffietafel gingen.
Op de foto links zien we de voorbereidingen die getroffen werden om rond de jaren 1974 een toegang te maken langs de Schepenhuisstraat, voor de ingang van het “HET GEMEENTEHUIS” plaats 1 Sinds 1964 “CAFE OUD-GEMEENTEHUIS” bewoond door; Ghyssel Paul bierhandelaar, en Ovaere Maria. Voor Paul waren het zijn ouders, Jules Ghyssel, deze was geboren te Rollegem 6/9/1891 en tevens ook bierhandelaar.
Hier was ook de thuisbasis van de schutters der St-Sebastiaansgilde. De jongste schutter Joost zoon van Paul was op jeugdige leeftijd al geroemd voor zijn schutters talent. Op achtjarige leeftijd schoot hij zich zevende op 77 deelnemers, hij haalde 1 zijvogel, 1 kalle en een kleine vogel naar beneden.
Ook de duivenmaatschappij “Ieders Welzijn was bij Paul gevestigd.
Na dat Paul op pensioen leeftijd kwam was het de beurt aan neef Frassens Luc en vrouwe Ovaere Mieke welke de zaak over lieten om kok te zijn in de “kindervriend”.
Het café “het Gemeentehuis”, intussen “Domino” geworden leek geschikt om een grotere zaal uit te baten
Vanaf 21 maart 1986 wordt het dan Leon en vrouw Dorin, ook nog terug te vinden: “Traiteur Saelens”. Leon had zijn kokstudies bij het instituut “Itma” in Doornik gevolg. Op 19 jarige leeftijd vestigde hij zich als Traiteur. De zaal had toen een capaciteit van 80 zitplaatsen. Op 2 juni 1989 werd de uitbreiding tot 240 zitplaatsen gevierd
Het staat bekend voor begrafenis tot gastronomisch menu. Het is niet bewoond daar zij hun woonplaats hebben in de Chaussee de Lille, 282 in Moeschroen.
In 1975 werd de nieuwe weg aangelegd vanaf het “Gemeentehuis tot aan het bestaande macadam in de Kortrijkstraat hier door verdween het bijgebouw uit de verwoeste gewesten zo als het vaak genoemd werd.
De feestzaal waarvan al sprake kreeg de naam “Den Domino” Duidelijk op de muur de dominostenen te zien.
Slagersvrouw Anne-Marie Vandenberghe was koffie aan het zetten, dinsdag 23april 2002.
Ze merkte een grote rookontwikkeling in de feestzaal van den “Domino”. Eigendom van de brouwerij “Bavik” Ze waarschuwde de brandweer alsook Leon en zijn vrouw, om naar hier te komen. De zaal biedt plaats aan 260 mensen. De zaal 280 vierkante meter, ging helemaal verloren, het café Oud gemeentehuis van de zelfde uitbater, liep zware rookschade op. Dorine Dumortier (42), altijd een toonbeeld van netheid, verklaarde dat er documenten verspreid lagen achter de toog.
Zelfs leeggedronken fles gin en aperitief, wat achteraf zou blijken dat deze gebruikt werden niet om te drinken maar om versneld de brand opgang te brengen
Op de muur en het meubilair was met rode viltstift talloze keren de slagzin “Bad boy for Life”(slechte jongens voor het leven) geschreven, alsook een hakenkruis werd er getekend. De kostbare textiel of het biljartlaken werd met een schroevendraaier bewerkt. Volgens Leon Saelens (45 jaar op18/4/2002) werden in het café en de feestzaal ook twee stereo-installaties ontvreemd. De uitbater heeft vermoedens, maar moet op dat moment zwijgen. Men vermoedt dat het enkele jongeren zijn met wie Leon aan de stok heeft gehad. Gelukkig, het was windstil zo kon de aanpalende woning van de familie Van Hoonacker- Van Goethem helemaal gevrijwaard blijven. De schade wordt geraamd op 371.840 € (15 miljoen fr. en de inboedel 123.947 € (5 miljoen fr.) Schade muziekmaatschappij 50.000 €
Een van de directe gevolgen is dat het lenteconcert van de harmonie werd afgelast.
Zij hopen in de nabije toekomst de zaak te kunnen overlaten aan hun zoon Sébastien nu 18 jaar “ hij werkt nu op Gran Canaria een drie maanden durende stage”.
Op 18 april opnieuw een brandstichting te Rollegem nu in een loods in de Rollegemkerkstraat 62 bij Dunece. Twee jonge gasten van 21 jaar werden opgepakt aan de “Domino” welke al opnieuw in opbouw is. Hun klederen stonken naar de rook. Ze bekenden dat zij het waren die het gedaan hadden.
Een prachtig en betoverend gebouw komt het landschap van het gezellig dorp vervoegen. De zaal heeft een capasiteit van 300 zitplaatsen en kan 400 personen ontvangen voor receptie. Op 1 mei 2003 , kwamen 300 mensen deze nieuwe start vieren met Dorine, Léon en Sébastien
Op de plaats: ”De Swaene ” herberg en beenhouwerij met er bij een openbare baskuul, Rollegemplaats nr. 12.
Den eerste uitbater van het café, welke gevonden werd was, om preciezer te zijn “den witten Barbe.” Deze was getrouwd en had een zoon Octave-Maurits Barbe geboren te Rollegem,
1juli 1892 en overleden te Kortrijk, 1juni 1960. Ook hij was getrouwd en woonde te Lauwe alwaar hij de vader werd van twee dochters,
welke hier later in het klooster zouden treden, namelijk Zuster Vianney en zuster Jean-Marie Barbe.
De volgende uitbater Decantere-Delcroix en zoon Léon
De Zwaan werd onbewoonbaar verklaard in 1972 en werd gesloopt 1974.
We zien ook duidelijk dat de vernieuwing rond de kerk al volop aan de gang was, veel sloopwerk had al plaats gemaakt voor een moderne Rollegem.
Paradijs in de architectuur het hof vóór, en veelal ook ter zijde van een kerk. Ook synoniem van nartkex (voorhal). Aangezien dat deze hof als begraafplaats werd gebruikt,
kreeg ook de naam paradijs in sommige streken, betekenis van kerkhof. Het paradijs in de religie was de gebruikelijke naam voor lusthof, ook in de zin van hemels. (bron Encarta 2006)
Het “ Au Paradijs” langs de Kerkstraat en de twee woonsten op de plaats waaronder de oude winkel van Remi Castel waren de volgende in de rij. Ook de winkel van de gezusters
Vandenbroucke en de huizen daarnaast moesten er aan geloven. Het kerkhof was al eerder verplaats naar de Tombroekstraat het vroeger hof café “La Poorte Ferez”.
Aan het“Au Paradis” was er een gangetje, waar je onderdoor kon gaan naar de sacristie. Dit café werd uitgebaat door Ghyssel Yvonne tante van Paul, bewoner van het gemeentehuis.
Met het verdwijnen van de begraafplaats verdween ook “Het Paradijs”.
Rond de kerk was de Kerkhofweg buurtweg 33, ongeveer 79 m lang en liep langs het kerkhof.(Deze weg was in de volksmond beter bekend als het kleine kerkstraatje)
Men besloot op 26.11.1965de begraafplaats op het kerkhof rond de kerk af te schaffen.
Als we de Noordkant vertrekken bij de 23 huizen welke moeten gesloopt worden dan zijn er daar geen cafés bij.
Aan de noordkant van de Rollegemplaats , lag vroeger de maalderij van Robert Vandeginste.
In 1982 slagerij Decantere. Ondertussen is Leon overleden. Mevr. Anemie uitbaatster van de slagerij.
Ook dit is intussen ingehaald en werden verbouwingswerken uit gevoerd, met boven een appartement (2016) Nu pizzeria.
Op de hoek van het kerkhof was in de Tombroekstraat café “de vrede “ aan de kant van de Rollegemkerkstraat
Volgens het boek “Duizend straatnamen” zou op de plaats van café “ De Vrede”, in de 17de-18deEeuw de herberg en brouwerij “De Swaene” zich bevonden hebben.
Petrus Joseph Messiaen gebruyckt de herberghe genaemt: “ De Swaene, wesende geheel oud.( Bruine pakken I 6173 (Dat; van 779)
“De Swaene”(herberg) volgens Leiegouw 1960: Kortrijkse plaatsnamen voor 1400.
P. : Zwaan is een gewone, zeer verspreide benaming van oude brouwerijen. De betekenis van dit zwaan is “open waterput”.
De brouwerijen moesten immers eerst en vooral voorzien zijn van water.
Zijn daaruit de vele herbergen met de naam Zwaan te verklaren?
“Au Barbier ” (Barbier )’ HOF VAN COMMERCE” Verdwenen in 1981 in de plaats kwam een frietkraampje nu een bank
Barbier van het Latijn barba = baard. Baardscheerder en kapper, ze trokken in vervlogen tijden ook tanden en verrichten geneeskundige handelingen, zoals aderlating.
De barbier was ook gekend voor het verspreiden van nieuws. De figuur van barbier werd vereeuwigd in de gestalte van Figaro (Encarta 2006)
1953 Kerkstraat nr. 4 herbergierster Barbe Yvonne geboren te Rollegem op 22/12/1911 “Het hof van Commerce”
We vinden haar terug in 1968 nog wonende in de Kerkstraat nr. 4
Aan de westkant bevindt zich “De Ruste”, dit café was de eerste voor de nieuwe aanleg van kerkhof welke werd afgebroken.
Daarna werd het de Tombroekstraat. In het jaar 1952 was nr. 2 (nu Rollegemplaats) De uitbater Malfait Georges, was eigenaar van een Amerikaans biljart (Het merk was van Gismo)
voor de prijs van 1 fr. Kon men spelen met 5 ballen. Je kon het spel voor tijdverdrijf spelen maar ook met meerdere personen, welke hun punten samen tellen en de verliezer het gelag betaalt,
gewoonlijk een glas bier. Er waren geen geldelijke of natura voordelen aan het spel verbonden. Het was een spel welke door jong en oud kon gespeeld worden,
maar al in die periode aan het verval geraakte.
Bij weinig cliënteel in het café, kon je zeer gemakkelijk met de uitbaatster teerlingspel spelen, een geliefkoosde bezigheid, welke bij verlies een rondje inhield.
De uitbaatster Desmet Rachel van geboorte van Deerlijk den 1/8/1902. (Dochter van Elza Malfait) In 1951
Met het verdwijnen van de begraafplaats rond de kerk verdween ook “De Ruste”
Rollegemplaats van de Aalbeeksestraat tot de Tombroekstraat.
De naam plaats komt al voor in1762 en wordt nu nog in de wandeling gebruikt. Sedert 1981 is het Rollegemplaats.
hier stonden 23 huizen rond het kerkhof met volgende cafés
Op 26/11/ 1965 werd besloten een nieuwe begraafplaats in gebruik te nemen.
“In den engel”
Een “engel” is een soort geest, een creatie, van God, om enkel te dienen voor God
In de Bijbel vinden we: “ dat aan ieder mens een bewaarengel is toevertrouwd” Matteüs 18:10 en in de handelingen der apostelen 12:15. Ze zij dus zeer oud. Men ontmoet ze meestal in moeilijke tijden. Denkt hier bij aan de uitdrukking “Gij zijd van God gezonden, mijn reddende Engel” Ze worden genoemd bewaarengelen, of engelbewaarder of nog beter beschermengelen.
Al vroeg werden ze opgenomen in de christelijke gebruiken bij de eucharistieviering, in ere diensten. Denken we aan de Sanctus, (Heilig) dankzegging.
Er bestaat zelfs een hemelse hiërarchie. De dichtste bij God zijn de Serafijnen, daarna de Cherubijnen vervolgens de aartsengelen en dan de engelen. Bij de Aartsengelen waren er twaalf, zoals de twaalf apostelen of de twaalf ridders van de ronden tafel. De uitgang van de namen is gelijk aan –el in het Hebreeuws betekend dit “als God, van God, vertegenwoordiger van God” . We kennen er allen wel een paar Michaël, Gabriel, Uriël en Rafaël.
De uitvaartplechtigheid van gedoopte kinderen beneden de zeven jaar, noemt een “Engelenmis” Zo werd dan gewoonlijk een devotiefkaars of geschenk als belofte aan de eredienst geschonken, meestal uit dank. Denk aan bijvoorbeeld de arm of benen in bepaalde kerken.
Het lag dan ook al vlug voor de hand om een uitsteekberd te maken voor een café vooral gelegen aan de kerk.
De locatie van het café, welke verdween tussen de jaren 1920, 1930 stond aan de andere zijde van de huidige bank, Je houd in je gedachten een stuk weg naar de ingang van de kerk en dan het café “den Engel” aan de rechter zijde
Laten we even voor alle duidelijkheid, de Rollegemkerkstraat was in de 19 de eeuw samengesteld uit twee verschillende straten. Het gedeelte tussen de Rollegemplaats en het begin van de Oude Aalbeeksestraat behoorde tot de Marksestraat. De benaming Kerkstraat komt pas voor vanaf 1930
Het volgende huis daar woonde een kapper (coiffeur) Jean Millecamps of beter gekend onder de naam Madeleine “Poorters” van waar die naam konden we niet achter halen, maar de echte naam was Millecamps (onder andere Gabrielle)vervolgens, was het “Mere Kijk” die daar woonde moeder van “Marie Stomme puit” ’t was een “menten” winkel (snoepwinkel).Ook “lulle” haar zoon was wielrenner maar kon niet mee de andere reden te zere. We zien nog een stukje van het uitsteekboord Van de foto genomen bij het verbouwen van de kerk in 1900. Het was in die periode het duiven lokaal uitgebaad door de familie Leplae, ze hadden veel kinderen, wat inderdaad voor die tijd geen uitzondering was. Ze hebben Rollegem verlaten om naar schijnt naar de Walen te gaan boeren. Na hen werd het café bewoond door Alois Herpoel en vrouw Sophie. Ze had drie dochters, te weten: Simone, Zoë en Maria. Bij hem woonde een wezenkind. Rachel, was amper elf jaar oud toen ze als wees achterbleef, ze was geboren in 1904,. Ze droeg de familienaam Herpoel. Rachel kwam in kennis met Ivo beter gekend onder de naam Julien Vanneste, welke afkomstig was van de Marionetten. Bij hun huwelijk gingen ze wonen in de winkel in de Kortrijkstraat. (beter bekend onder de naam “schapers” naar het schijnt zou er te Oudenaarde een hoeve geweest zijn met de naam schaperhoeve. )
Hoewel het sportcomplex al in september geopend werd, was het pas op vrijdag 17 december de opening van het cafetaria. Het was schepen Sansens die in zijn toespraak het belang van een cafetaria benadrukte voor het sociale contact tussen de sportlui enerzijds en kijklustige en vrienden anderzijds. Het geheel beslaat 5ha. En werd op 40 miljoen Bfr. geraamd Het is bestemd voor de
deelgemeenten Aalbeke, Bellegem, Kooigem en Rollegem.
Met als uitbaters De Familie Jozef en Ingrid Debels-Baert. De officiële opening was gepland op vrijdag 17 december 1982. Ieder weekend croque monsieur, Brusselse wafels, verse groenten soep en
belegde broodjes. Vanaf 1januari 1983 zal het open zijn in de voormiddag van 10,30 tot 13 uur en in de namiddag vanaf 17 uur. De sporthal “De Weimeersen” had een uitbater.
De familie Jaen-Marc Galloo en Sofie Debels zijn de nieuwe uitbaters.
Ze nemen de fakkel over van Jozef en Ingrid Baert, zij stonden 18 jaar achter den toog. Sofie is al sinds haar kinderjaren met het sportcentrum vertrouwd.
Jaen- Marc een zeer goede sportman hij houdt van volleybal, minivoetbal? Basketbal en is tevens bestuurslid van minivoetbalploeg Monserez.
Het is volgens hem belangrijk dat de uitbater in de cafetaria vriendelijk is.
De “Weimeersen”: Prairie du Petit lait. « Wei » wil zeggen: Hui, dit is een zoete vloeistof die na de kaasbereiding van de melk overblijft. “Wei” kan eveneens betekenen weiland of grasland.
Meersen (Meersch ) of grasweiden welke i de winter meestal onderwater staan.
St. Elooi, Elgius of Eloi , weten we dat hij geboren werd nabij Limoges in 590 en gestorven rond het jaar 666 in Noyon. Dat hij patroon heilige is van alle metaalbewerkers,
omdat hij zelf goudsmid was, bij de koning, waar hij trouwens de muntmeester was. Dat hij het hof verliet bij de dood van de koning en priester werd en in 641 bisschop van Noyon - Doornik.
Volgens de legende, sneed hij van een onwillig paard de voet af en zette hem er aan zonder dat er bloed vloeide. Daardoor is hij ook de patroon van de hoefsmeden en veeartsen.
Zelfs allen die met de hamer werken kozen hem tot schutpatroon.
Rollegemkerkstraat nummer “ St. Eloi” Huis Castelein, waar vroeger de meubelwinkel was en daarna de bakkerij, nu gesloten huis of was het waar de wagenmakerij was, dat betwijfeld men.
De“ ’t Akkerwind” nee, het is geen naam van een café, maar een naam van het huis in de Rollegemkerkstraat. Welke zijn naam dankt aan de plant welke groeit op de zure gronden veroorzaakt door de zwijnen die er werden vet gemest.
Het was een tweewoonst met stuk grond toe behorende in de vijftigerjaren aan Albert Vandevenne, en Bertha Thienpont, Kerkstraat 23 beenhouwer met slachterij.( moeder van beenhouwer Eugène) gehuwd met Dutoit Leona. Wie er voor de eigenaar was, is ons niet bekend.
Omer Depraetere was pachter van het huis. Hij ging rond om konijnenvellen, en hielp mee om het huisvuil op te halen. Hij betaalden 600fr. Pacht, maar sinds enkele maanden was het maar 500fr. niet meer. Bertha had gezien dat den eenarm (mere praeters) zijn kot niet gebruikte. Ze stelde voor, het ter haren beschikking te stellen ten einde er een aantal varkens te kweken. Het verhaal welke nu leid tot een prachtige locatie voor vakantiegangers( bed en breakfast) begon met 9 varkens, welke werden vetgemest. Dat hier op de parochie van geen leien dakje liep hoef ik er niet bij te vertellen, maar goed het stond er en het zou er blijven staan tot na heel wat klachten van stank en alles wat er bij hoorde.
De toenmalige pachter was er mee akkoord. Ze had er voor met niemand over gesproken dus geen aanvraag gedaan. Zonder aanvraag tot toelating! Zij zegt; indien er voorwaarden aan zijn, dan zijn die voorwaarden voor iedereen. Haar man Albert trekt er zich niets van aan, ’t zijn haar zwijnen, ’t Is haar bezigheid, ze moet er haar plan mee trekken. De vergunning zal er wel gekomen zijn maar wanneer en hoe. Wettelijk was er ergens een wet van 1888: Onder de rubriek varkensstallen. Welke ook het aantal ondergebrachte zwijnen mogen zijn die buiten de plattelanderei gedeelte van de gemeente gelegen zijn. Meer was er niet over gegeven.
In ieder geval, vele varkens zijn er vetgemest geweest voor de verkoop in de beenhouwerij. Maar ook veel uitwerpselen die over het stuk land, meegeholpen hebben om het verzuren van de grond. Hygiëne was in dien tijd nog niet aan de dagorde. Een voorbeeld willen we hier aanhalen om een gedacht te hebben dat zeker niet te vergelijken was met nu. Den hof was af gesloten met een betonmuur, het slachtafval werd ingekuild in de grond. De ontvleesde benen werden opgehaald door vodden - en beenderkoopman.
Toen uiteindelijk de varkensstal, door herhaalde maal te zijn aangeklaagd werd de ruimte gebruikt voor kolen bedrijf, voordien was de kolenhandel op de woonplaats van haar broeder Florent Barbe gelegen in de Markestraat 21/ 23 (1957) Ze hadden een vrachtwagen voor de uitvoer van de kolen welke tevens gebruikt werd voor afhalen van huisvuil.
Toen de ouders de zaak van de hand deden, had de zoon had het gaarne gekocht, om er garage op te bouwen, er was veel nood in de straat, maar het mocht allemaal niet baten, moeder zag het liever anders zo kwam het café “Elckerlijck” tot stand. Yvonne Barbe bouwde er een nieuwe woning .
“Het hof van Commerce” waar “Vonne” woonde, werd onbewoonbaar verklaard in 1972 alsook de huisnummers 4 en 6 in de kerksraat. Voor een bedrag van 860.000 Belgische franken. Dit is de vergoeding schuldig aan de huurder die de brouwerij Bavik was. De beide woningen werden gesloopt voor de verbreding van de Kerkstraat.
Café – restaurant -Gîtes “Hotel bed and breakfast den Elckerlijck”
Het café gebouwd 1970. Het restaurant in 1986, gehouden met Denutte Guido (1953), de echtgenoot van Andrea ze hebben een zoon Joost (1988).
In het jaar 2000 werd het gebouw omgebouwd tot prachtige huisjes die er toe leiden om” bed en breakfast “open te stellen
Ze verwelkomen je gaarne in hun gastverblijf “Elckerlijck Inn” hun “Hotel – café - restaurant” met ruime Gîtes. Een ideale manier om op rust te komen in een landelijke Vlaamse omgeving.
Je kunt er genieten van een frisse pint of aangenaam wijntje, een heerlijke dagschotel ja zelfs van een gastronomisch menu. Eerlijk, eenvoudig en degelijk.
Het Restaurant “Elckerlijck” heeft een verzorgde Belgische keuken met dagvers voedsel en seizoengebonden gerechten. In gezellige huiselijke sfeer kan een snelle hap, een business lunch of een
uitgebreid menu.
“Elckerlijck” betekent “voor elk gelijk” in het Oudnederlands. In dit familiale volkscafé, met uitgebreid terras, ontmoet je zowel oud als jong. Allen voelen er zich thuis bij een pint, streekbier of een
smaakvolle wijn.
Gîtes, landelijkheid privacy en comfort. Een verblijf in de gites staat garant voor Privacy en comfort.
De ruime studio’s met living (woonkamer) met tv., Badkamer en slaapkamer zijn volkomen nieuw. Naast “bed en breakfast” kun u verder gebruik maken van het restaurant –café .
Ze zijn te bereiken via Internet “elckerlyck. inn. Hotel@ skynet; be of www.elckerlyck-inn. be.
Een ster in de gastronomie: gloeiend, gasvormig licht uitstralend object.
Ster van Bethlehem, plantensoort.
Avondster een heldere planeet Venus.
“De Sterre” Du Flou, woordenboek der toponymie deel 15, f ° 434: herberg de” Sterre” in Rolleghem Fantasienaam.
Was gelegen in de Rollegemkerkstraat, naast wat Hotel “den Elckerlijck”
1958 herberg”De Sterre” Kerkstraat “De Sterre” nu gesloten huis.
Jules Nottebaere, welke in de Sterre woonde, hij was de man die doodsberichten kwam melden van deure tot deure “ ik kom u melden dat de heer of madam overleden is de begrafenis gaat door,
U word hiermee uitgenodigd. Ook den champetter deelde mede op de roepsteen. Het was ook het lokaal van den duivenbond.
Volgens kenners waren daar ook schone meiskes te vinden zo een zestigtal jaren terug, ook werd dit café bewoond door de Familie Houtekier, en nog later door Manhaege, welke ook nog het lokaal geweest van de socialisten.
van Rollegemplaats naar de Schreiboomstraat. Of de strontstraat. Aan de noordkant heeft de straat een zij vertakking die naar de Aalbeeksestraat loopt op het nr. 24
Huis Vandevenne vroeger:
“Hotel Basse” ( Lage Stem )
Bas = muziek instrument een afkorting van contrabas.
Bas = zangstem, laagste mannenstem, klankvol, diep en statig.
“Hotel Basse” nu beenhouwerij Vandevenne. In de Rollegemkerkstraat, soms ook het “klein kerkstraatje” staat de beenhouwerij van Bart Vandevenne. Hier stond: “Au Marechal Ferrant”of
den hoefsmid Het zou aldus kenners hier geweest zijn dat “slunse” Debunne, député voor den oorlog van 14/18 kiesmetingen organiseren.
Het zou ook de plek geweest zijn waar den toenmalige garde Champetter er kon beschikken over een amigo
Deze café stond tegenover de smis van de Remmerie in de Kerkstraat, men zegt dat het niet lang meer bestaan heeft nadat de nieuwe smidse er was.
Wonderbare genezing door voorspraak van de H. Arnoldus.
Deze Ciska was afkomstig van op deze plek waar de smidse stond. Aan de overzijde was de wagenmakerij. Het waar gebeurde verhaal van Ciska d’Hulst. Vrij gegeven ten 17 februari 1858
In het jaar des Heren 1816, werd Francisca d’Hulst, van een schrikkelijke wonde aan haar arm en een soortgelijke wonde aan haar voet op een wonderbare wijze genezen.
Het verhaal van de vernoemde Siska Smedjes, dat het vertelt als volgt:
Ik had verscheidene breuken aan mijn rechter arm( een hoepel voor een wagen wiel was haar terecht gekomen) Vier geneesheren, Libbrecht van Aalbeke, Crombeke van Moeskroen, VanDorpe van Kortrijk
en Marant van Bellegem, hadden er veel aan gemeesterd. De zwelling en de brand werden als maar groter. Libbrecht en Van Dorpe , zeiden dat hij moet worden verwijderd, of dat ze ging sterven.
Haar biechtvader, Tillieu, onderpastoor, rade haar aan om naar Tiegem te gaan dienen. Ik deed het om te gehoorzamen. Ook gedurende het verblijf daar van vier dagen. Ik keerde terug naar Rollegem,
zeer bedroeft en geheel te neergeslagen. De biechtvader wekte mij op om een groot vertrouwen te stellen in St-Arnoldus, en we begonnen een devotie van zes weken.
Op het einde van de zesde week, voelde ik mij gejaagd en gedwongen naar Tiegem. Aan de fontein van St-Arnoldus gekomen, in tegenwoordigheid van wel twintig personen, mijn arm ging wassen.
Nauwelijks vloeide het water op mijn arm of ik zag dat al het rotte vlees en de vuile wonden van zelfs verdwenen. Ik hoorde een grote schreeuw en ik viel in onmacht.
Terug tot mij zelf gekomen, aanschouwde ik mijn arm; hij was totaal genezen. Nochtans verscheidene beenderen waren uit hun plaats verschoven, zodanig dat mijn hand krom stond,
ik kon mijn kruisteken niet maken. Ik kwam aldus naar huis. Men zond mij opnieuw naar Tiegem, alwaar ik in het bijzijn van de onderpastoor, de koster en een misdienaar, voorafgegaan van een gebed
gebeden, werd aangeraakt aan mijn bovenarm door de relikwie van St-Arnoldus. Op het zelfde ogenblik gevoelde ik mijn voorarm zich uitstrekken, en al mijn verstuikte beenderen zich op hun plaats stellen.
Sinds dien heb ik noch pijn noch ongemakken gehad aan deze arm, en kon hem gebruiken zoals vroeger. Gedurende de plechtig noveen die uit dankbaarheid gevierd werd, ben ik alle dagen van
Rollegem naar Tiegem door regen en water gegaan. De laatste dag is Menheer Tilieu mee gekomen en heeft de solemnele mis gezongen.
Ook hier heeft nog gewoond August Caus en Clement Caus. Ze hebben hier een kind verloren welke niet oud was. Een van de dragers, voor de begrafenis in de kerk wist nog te vertellen
dat hij daarvoor in dien tijd 5 fr. kreeg.(Noël Houtekier)
Wolfcarius zoon van “Roste Lisa” of Jozef getrouwd met Maria Meyers broer van Jozef, werkte bij Lorge in slunzekot
Remi Vinckier, hield hier winkel en café, Munkendoornstraat nr. 32 Hij en zijn vrouw dronken veel en zijn op latere leeftijd nog gescheiden zij heeft lang gewoond in het huis recht tegenover de winkel.
Hector Caus en Clement Martha, men noemde het ook het huis Caus, hij was ter gelijk ook bekend als leurder.
Herberg “De Rollegem Knok”op het gehucht Rollegem Knok, Knokstraat.
Op de wijk de knok zouden vroeger nog zeven herbergen gestaan hebben.
Een van de bekendste café op de knok was “In de Hert” het was de stand plaats van Henri Delanglez welke een vervoerdienst had van Rollegem naar Kortrijk.
Munkendoornstraat: van de president Kennedylaan tot de Kwadebrugstraat. (Vroeger Buckendoornstraat)
“ De Halve Maen ““ Burgerwelzijn “”De vijfwegen” “De Flieflouter”
“De Halve Maen” Du Flou, woordenboek der toponymie deel 5, p. 319
Herberg te Rollegem een fantasienaam, op de Rollegem-Knok zie de Brabander.
Het nr. 154 café “de Vijfwegen” waar ongeveer op deze plaats in 1850 de herberg “De Halve Maan” was.
Het gezin Vandevenne, de ouders van Noë verlieten Bellegem om op de Rollegem-Knok te gaan wonen, in het café “Burgerwelzijn”Dat gebeurde rond de jaren 1910/1920.
Ze verhuisden dan toch weer naar de plaats van herkomst de Segersweg in de onmiddellijke omgeving. Noë werd door den bezetter al op twaalfjarige leeftijd opgeëist,
voor gedurende enkele maanden om kasseide- banen in orde te brengen. Kassiesteen grote kei waar straten en paardenstallen beleid werden (West-Vlaams. dialect )
Noë huwde op 11 april 1931 met Yvonne Vandevelde afkomstig van de Marionetten.
Later werd het “De fliefouter” met de klemtoon op “Flie”( West-Vlaams dialect voor vlinder)verdwenen café na een gruwelijke brand.
“Den Smokkelpot” herberg en wijk zo genoemd du Flou, woordenboek der toponymie : deel 14 p 968. Aanwinsten VI 1930 : een erve behuyst wesende een herberg genaemt den Smockelpot.
“Den Smckelpot” herberg op het einde der Rolleghemsestraat zie Slosse deel III 1168.
AanwinstenVI 6979 : Atlas géneral et parcellaire du troisième canton de Courtrai qui comprend les communes suivantens: Bellegem, Coyghem, Dottignies, Espière, Helcken, Rolleghem et St Genois.
Aanduiding van de herberg den smockel pot op kaart.
MSAK 6419: Commine de Courtrais: procès verbal de délimitation (1821)
Article 5: Limite avec la commune de Rolleghem près le cabaret nommé smockelpot.
SBK fons G.G. cod 222 “Trerrier du Coster” De Saint-Martin de Courtrai.
Titre: Beschrijving behelsende de consistentie van de groote ende ghelengenheijde Vande Costerthiende ghelegjen in de prochie Cortryckbuyten recht voor de hermitage van Sinte Anne
Capelle, beginnende des thiende van de straete geleghen van den oosten de mote aen Joseph de Penthevilles, tot aende herberghe bij den Callewaert-bosch genaemt den Smockelpot,..
Terrier , date et Signé ; Cornels steur 1772.
OSAK 1204 : Landboek van Cortryk-buyten (1762) de herberghe geseyd den smockelpot.
Smokkelen= “Misten, motregen”Bij Bo smokklen afl. van smoken= dampen, roken
Engels: To smoke. De zelfde wortem bevat smuiken, met de zelfde betekenis.
Ook smoren betekend trouwens zowel “mist” als “roken”
Debrabender (Leiegouw ,1972 ii, 186)
Ligging : op het kruispunt St Anna, Lantestraat ,Smokkelpotstraat en Markestraat, gaat u een 50tal meter de Smokkelpotstraat in;( vroeger grondgebied Rollegem) Recht tegenover het nr. 94
(ex villaDepoortere) is de plaats waar tot in de 1ste helft van vorige eeuw het café gelegen was, een soort koeiplekske. (Ik heb er geen foto van maar er bestaat een schilderij van een kunstenaar,
welke niet mocht gefotografeerd worden omwillen van prijs vermindering van het schilderij aldus de kunstenaar).
“ De Smokkelpot” was eerst bewoond door Octave Velghe met vrouw en dochter Mariëtte en nog een hele bende zonen, aldus de informatie bron Erna Spriet, (oud 80 jr.)echtgenoot van
Andre Nottebaert) welke woonde op St Anna. Ze is er de oudste bewoonster, geboren en getogen.
Dochter Mariëtte werd (per ongeluk) zwanger rond den ouderdom van 13à 14 jaar. Een zekere Decantere, 18 jaar jongen uit gebuurte boven op den St Annaberg,
bleek de vermoedelijke vader te zijn… Gezien het “overspel” meteen minderjarige werd de vermoedelijke vader opgepakt en tot zijn21 jaar in een instelling gestoken.
Pittig detail, moeder Velghe en dochter Mariëtte waren allebei in de zelfde periode zwanger. Na de bevalling van Mariëtte werd haar kind gewoon opgenomen en opgevoed samen met
de rest van de kinderen van het gezin Octave Velghe.
Later werd “ De Smokkelpot” door André Deconinck ( oom van de alom bekende Huidige boer Leon Deconinck uitgebaat.
Het opschrift met de naam “ De Smokkelpot” stond in grote letters op de gevel van het café. Sedert is alles afgebroken en verdwenen.
De Moeskroenstraat: van de Tombroekstraat naar de Lampestraat. Vroeger de Leenstraet.
“Den Anker “ op de Zevencote
Café “Den Anker” zou gelegen geweest zijn aan de zevekoten de NRS. 7, 25 en 29 zijn er nog een bewijs van. Op de plaats waar nu het huis van Lucien Bulcaen staat.
Daar zou: “Lote” Leon Tremmerie gewoond hebben de vader van de burgemeester van Moeschroen.
Daarna zijn ze verhuisd naar “Den Steenoven” zijn bijnaam was de “Bulte” hij was wever van beroep en werkte bij de vader van Vanneste Arseen.
Gelegen in een agrarisch gebied, waar je kunt genieten van de rust en de prachtige uitzichten van de gemeente. Was vroeger een gesloten woning maar door brand vernield, herrees hier een prachtig
Nieuw idee om van de natuur te genieten, een bistro. De levens duur is een van jongste van op de gemeente. Ideaal voor een stijlvolle receptie, communiefeest of een familiefeest in beperkte kring.
Voor wie van de natuur houd is een wandeling of fietstocht de uitgelezen uitval basis. “ De pomp geeft gratis een kaart waarop routes uitgestippeld staan. Zelfs paard en ruiter kunnen er vertoeven.
In de Lampestraat nr. 159 “Oud Stadhuis” op den eerste zondag van november werd daar zoals in café Piro Lanno kermis gehouden met velokoerse, vinkenwedstrijden, kaarten en pinten drinken
Het was café uitgebaat door Alois Decock de oudste dochter van Michel
Een zekere tijd stond het leeg en toen kwam Gentiel van de “Compa” hoek beneden de “Mongalo” er op wonen, het was toen een gesloten huis.
Het werd bewoond door de familie Breije Rafaël en Ostijn Christiana.
“Pirro Lannoy” cabaret Popp kaart van Rollegem: cfr. situering op plan
Du Flou, woordenboek der toponymie: deel 11, p. 675: Piero Lannoy: herberg te Rollegem. Persoonsnaam.
“Pirobak” De roots of wortels van “piro” liggen aldus Hinnens Marc in het dagblad van 14 februari 2006 in Noord-Frankrijk.
In het begin vorige eeuw werd daar de kermis van de hansworst of de ducasse du pierrot georganiseerd. Textielarbeiders van bij ons die daar gingen werken,
leerden daar tijdens de kermissen een piro of een worstenbroodje eten. Dat gebruik namen ze mee naar huis.
Dit gebeurde gedurende de wintermaanden. De piro’s bestaan uit ingrediënten van de plaatselijke bakkers een soort pistolets en worsten van den slager
welke worden opgewarmd in gietijzeren pot of kom. Op die manier komen alle smaken los en geven aan het broodje een bijzondere smaak.
Als je er dan nog een pintje of een ander drankje je bijneemt, dan is er zeker feest.
Dat is een plaatselijk stukje folklore welke hier misschien verdwenen is. In Ingooigem, Anzegem en deelgemeenten houden ze dat gedurende de wintermaanden nog in ere.
Het nr. 91 sinds september 1983 restaurant, gehouden door Henny Dubrulle.
In oktober 1987 opening in de Lampestraat 89 te 8548 Kortrijk-Rollegem. Restaurant “Scalini”
Ten dienste van de cliënt, Yves & Claudine Vandamme- Snoeck. Speciaal openingsmenu 1350 fr. voor gans de maand oktober, drank inbegrepen. Verder maandelijks speciale menu’s van de chef à la carte.
De eigenaar van de zaak was Henny Dubrulle vishandel er naast, op een bepaalde dag kregen hoger vernoemde pachters een aangetekend schrijven dat ze tegen september 2005 er uit moeten, ze hebben iets anders gevonden te Harelbeke, omgeving voetbal stadium.
Lampestraat : Van Sint-Anna tot de Tombroekmolenstraat. Was vroeger de Lerberchstraete ook nog de Cruepelstraete genoemd naar de aloude herberg “de Cruepelen”
“ Den Creupelen “
“Den Creupelen” Du Flou, woordenboek der toponymie deel 8, p. 738: een herberg te Rollegem
Aanwinsten VI 2570: vermelding en situering van de Herberg “den creupelen” op kaart.
Zie Toponymische studie van Rollegem
Gelegen in de Lampestraat of de straat naar de Lerbergboom, het was ook de Cruepelstraete, naar het aloude café genoemd. Buurtweg nr. 5
Julien Vanassche. Geboren te Rollegem 5/4/1906 uitbater van Herberg “Mal Pont”
“Bulte Schribbels” Was een lapnaam, de man had een bult. Op een dag, had hij goed zijn zakken volen kwam in de gracht terecht. Aan den toog werd er over geroddeld, want hij had heel wat
Schribbels (schrammen) op zijn bult, zo werd de naam uitgebreid en werd het van dan af “Bulte Schribbels”.
De Kwabrugstraat : vanaf de Tombroekstraat tot aan de grens met Bellegem. Tot aan de brug over de Fabrieksbeek, welke de grens vormt tussen Bellegem en Rollegem.
In 1941 werden er verbeteringswerken uitgevoerd daar het wegdek beschadigd was door de zware artillerie. In 1960 werd het gedeelte der gemeente Rollegem verbreed en gemoderniseerd.
Er verdwenen drie café met name aan de noordkant van de straat bij de beek
Groene Dreef: Van de Munkendoornstraat naar de Rollegemseweg
“Huis Maertens “ René, Groendreef nr. 5, stond vroeger bekend als de Dreefstraat. Buurtweg 13 popkaart 1852 Het was een gekend huis voor het snijden van “toebak” Nen toebaksnijder.
Einde Munkendoornstraat Van de Kwadebrug naar de Candelestraat
Op het gehucht Kalversteert op de grens Bellegem, stond een café met de gelijkende naam “Kalversteert.” genaamd het huis zou er nog staan, doch is geen café meer?
Kermis te Tombroek 1 september 1979; Inzet om 20 uur met de driedaagse bierfeesten in den dancing “Zero de conduite” bij Michel Noppe.
Op 1 september 1979 de traditionele kermis maar een nieuw bestuur met als voorzitter Maurice Glorieux en secretaris Adolf Moerman, met een top van een programma voor de twee inrichtende
comités die elkanders uurrooster respecteren was het een buitengewoon geslaagd feest.
Maandag 6 september 1976 in drie cafés te Tombroek kermismaandag, bij Timmerman, bij Soens en bij Vandeputte.
Candelestraat: Van Tombroekstraat naar de Ronsevalstraat. Dit is gelegen op de grens Rollegem met Dottenijs en Luigne. Daarna werd het Dottenijsstraat tot 13/3/1981 dan werd het opnieuw de Candelestraat
Aan de noordkant van de straat bij het nr. 9
“ De Chaudière “ (Stoomketel )
Candeléstraat straete van Tombroek naar ’t Hooghe Ronsevael of de straete naer Dottignies.
De nr. 9 Café de “Chaudière”( de stoomketel ) herinnert ons aan de hoefsmederij van Nijs met als uitbater (september 1979) Paulette Willaert.
Ze was het lokaal van de “Tombroekvissers” een hengelvereniging. In 1992 was de koning en kampioen Dirk Blomme en André Lejeune, bij de veteranen Aurele Lobbens en als rode lantaren
Marino Decoo. Ysebaert Regina, was getrouwd met Noppe Werner. Was de laatste bewoonster. Heden ten dage een gesloten huis.
Binnenstraat : Van de Marksestraat naar de Rollegemseweg
“Huis Werner Vandeghinste “
Binnenstraat, was de straete naar Aelbeke of buurtweg nr. 11. Er is daar de hoeve van Velghe “ ’t Klokhof” genaamd rond de eeuw wisseling zou het een jeneverstokerij geweest zijn.
De uitbater zou een zekere Vandenbrouck geweest zijn.
“Huis Werner Vandeghinste” het huis is af gebrand en nieuw opgebouwd, gesloten woonhuis van de drukkerij Delabie.
“De Lampe” Woordenboek der toponymie Du Flou, deel 9 p. 59 herberg en wijk over de Leie, te Rollegem, Nw.P. Mareel/ Hoger Instituut voor onthaal en public relations, 2de jaar 1979-1980 p.4
De Lampe is gelegen op de grens tussen Rollegem- Aalbeke- Marke langs de Aalbeeksestraat.
Het voornaamste huis is hier de herberg “In De Lampe”.
Vroeger was dit huis altijd verlicht. Het diende tot verlichting voor de smokkelaars, want hier hebben we juist de grensstreek (douaniers).
“De Lante” cabaret. Op Popp kaart van Rollegem: cfr. situering op plan.
De oprichtingsakte van café (toen nog “afspanning) de Lampe dateert al van 1823.
Sinds dien zijn al heel wat exploitanten den revue gepasseerd.
Voor het jaar 1900 was de Lampe bewoond door Alida Maes. Leentje van de Lampe Vanhoutte Beatrice en Margeriet uitspraak van hoge kol ’t zal bier worden
Hier kwam een zekere Michel 7 jaar vrijen en nooit getrouwd
“De Lampe” Aalbeeksestraat 86, was in het jaar 1950 gelegen, langs de steenweg Rollegem Aalbeke. De herbergierster was Buyssens Helénè, ze was te Rollegem geboren op 20/2/1890
Men noemde het ook het kruispunt van de Aalbekestraat met de Lampestraat en de St. Annestraat
Op 29 oktober 1983 worden alle Rollegemnaren uit genodigd naar de opening van “café de Lampe” vanaf 19.00uur deze keer bij Philippe en Mireille Capelle-Bauwens Aalbekestraat 168, 8548
Op 17 oktober 1991 was het weer zover Franne van de Lampe Aalbeeksestraat 168 en Tine door iedereen zo genoemd zou zijn droom waar maken en een eigen zaak opstarten.
Voor hem was het café al 10 maanden gesloten gebleven.
De bedoeling was er een eetkroeg van te maken. Wat min of meer als geslaagd kan aanzien worden. Denk maar aan de Couscousavond, Mexicaanse en de Oberbayeravonden, karnaval en
dergelijke avonden plezier die er doorgaan. Daar is ook een Adventure Club gevestigd.
Op vrijdag 16 oktober was het dan zo ver, bij Franne grijpt een “halve liter” avond plaats ter gelegenheid van één jaar eetkroeg. Je koopt een stenen pot met daarin het embleem van de Lampe
gebakken en daar uit drink je halve liters aan verminderde prijs.
1992, 15 augustus, “de traditie herleeft” op de Markesteert bloklettert men, er is weer feest geblazen sinds 1972. In de jaren 20 was er kermis gevierd. Na de tweede wereldoorlog werd het gebeuren
nieuw leven in geblazen en het succes ging in stijgende lijn. De feesten opgeluisterd met zangwedstrijd, wielergebeuren, volksspelen, zaklopen, en lepelkoersen waren de trekpleisters bij uitstek.
In de jaren zestig, begon het af te brokkelen, in 1972 werd er volledig gestopt. De televisie, auto en vakantiereizen zullen er zeker niet vreemd aan geweest zijn
Vergeet erbij niet dat de wijk toen nog vier cafés telde: “Den Berg”, “De Kleine Winst”, “De Markesteert” en de “ De Lampe.” De nieuwe uitbater Frank Vrielynck zal er wel voor
iets tussen gezeten hebben. Het kan beschouwd worden als een waardige afsluiter van de vakantie!
Collins Lecluyse uit Kortrijk dacht al een tijdje aan café houden. Moeder hield de “Leute” open in Aalbeke. Hij kende de “Lampe” toen hij hoorde dat Franne zou weg gaan was
zijn besluit gauw genomen.. Op heden is wat ooit een trots was van de streek met de grond gelijk gemaakt en wie weet wat het ooit wordt.
1958 Café “A La Concorde” gelegen in de Aalbeeksestraat nr. 58 had als uitbater Lesaffre Jerome.
Café “De Concorde” Aalbeeksestraat nr. 58 laatst “Dorémike” een opvang voor kinderen geweest. (Mieke Debels)
Het café zou al bestaande zijn van 1931. We ontdekten dat de kaartermaatschappij “De voorbode” de oudste in haar soort.
Het was in het begin van maart, dat er tussen pot en pint aan de toog besloten werd een kaartersklub te stichten. Men zegt al eens; wanneer drie Vlamingen bijeen komen er een vereniging wordt gesticht. Waarom het de naam” De Voorbode “, men denkt dat de lente in aantocht was dat dit misschien de aanleidingkon zijn. Dat gebeurde bij Emiel Dendievel, met als bestuur Gustaaf Deweerdt, Emiel de lokaalhouder, Gabriël Seyhnaeve voorzitter, Jozef Corsellus Secretaris en Gentiel Herpoel.
Toen den eerste voorzitter Gabriël Seyhnaeve tijdens de tweede wereld oorlog overleed, nam Jerome Vanessche, die van de eerste ingeschreven was het roer in handen.
Het lidgeld bedroeg 5fr. En werd in 1947 verhoogd naar 6fr.
In 1951 werd het 10fr. In 1979 bedroeg de bijdrage 20fr. Er werd gestart met 47 vaste leden. Men beweert dat het aantal leden steeds schommelde tussen de 40à 50 leden.
Gilbert Verhaeghe, secretaris, penningmeester, Jean-Pierre Bertel en Dirk Malysse zij vormen in 1991 het bestuur, met nog altijd Jerome als al meer dan 40 jaar voorzitter en 60 jaar lid.
Voor de oorlog was het meest gespeelde, bieden en pikketen. Het laatste is een spel welke volledig verdwenen is, het bieden werd verdrongen door Manillen. Sinds een geruime tijd is er ook vrouwelijke belangstelling (in 1991 25 jaar), een tiental van hen komen iedere maand hun kaartje leggen.
De eerste 25 jaar werd jaarlijks een koning gevierd. Met de viering van het zilveren jubileum besloot men over te gaan tot het jaarlijks vieren van een koning en een keizer.
Een keizer is die gene welke drie opeenvolgende jaren de gevierde is. Bij de “Voorbode” is de persoon die tijdens het kaartjaar het meest punten heeft gehaald Keizer, De koning, hij die het meest overwinningen boekt. Bij de dames word dit dan koningin en keizerin. In 1991 vierde men het diamanten jubileum, 60 jaar Jerome Vanessche, 40 jaar Gilbert Verhaeghe, Jean-Pierre Bertel,
Julienne Huyse en Paul Ghyssel voor 25 jaar.
Ze waren altijd actief in het gemeenteleven . Zo zien we dat er een uitgave was voor een bloemtuil voor Medard Barbe ter gelegenheid van zijn overwinning in de ronde van België in 1935.
Alsook de onkosten van de versiering van de wagen van de inhaling van de pastoor in 1937.
Op zaterdag 8 april heeft de inhuldiging plaats van het B.S.P. lokaal. Er werd bijgekomen bij Roger Soens in de ”Sportwereld” om vandaar met muziek voorop naar de “Concorde” te gaan.
De gastspreker is Jules Mathys. Jerome Lesaffre- Yvonne Decrruyenaer verlaten het café. Jerome werkte jarenlang als lederbewerker, terwijl “Vontje” menige pintjes tapte in haar café.
Ze werd overgenomen door het echtpaar Wouters André – Catteeuw Leona
In 1989 werd het café uitgebaat door Norbert Demeyere Verleene het was het lokaal F.C.
Op 28/1/1994 Is er officiële heropening van de Concorde ditmaal is het Ann en Francis welke ons uitnodigen tot een glaasje.
Later een kinderopvang tehuis Dorémike. Thans een gesloten woning.
Ten jare 1911 werd de hofstede verkocht gelegen in de Schreiboom, ze behoorde het “klooster van Groeninghe” voor de Franse revolutie. Het behoorde toe aan Dhr. Crommelinck Désirè, gemeente secretaris geboorte van Waarmaarde 16 juli 1839, zijn vrouw, Vandenborre Philomene geboorte te Moen op 6 mei 1840 en er daar overleden op 11 maart 1909 en waren er eveneens in het huwelijk getreden den 5 juli 1876. Zij hadden twee dochters, Elvina 2 november 1818 en Castila geboren op 26 juli 1883 het was de laatst genoemde welke de gegevens verstrekte.
Zie het boek “Fragmenta.” Het huis werd openbaar verkocht in een “café” in de Aalbeeksestraat nr. 59 en daar woonde Remi Delaey-Debucquoy. Een leveringsbon vermeldt het volgende opschrift;
Specialiteit van Aller-fijnste Jenever, Rhum, Kirsch. Echten Elixir D’anvers, Burgerbitter, cognac. Allerhande Wijnen, Sterke Dranken, Likeuren, enz. Was dit een “ Drankslijterij” of kortweg een slijterij, men noemde dit een plaats waar gegiste dranken worden aangeboden of verkocht om ter plaatse te worden gebruikt.
De man was getrouwd met de dochter van de champetter van Bellegem. Ze hadden twee dochters Agnes, 9 oktober 1925 werkte als bank bediende bij de Generale bank en Alice, Marie 1maart 1915 en overleden op 1 april 1973 was schooljuffrouw te Rollegem.
Het huis werd er verkocht voor 5000 fr. En werd door de koper Vanneste Remi betaald met allemaal stukken van 5 fr. Het huis werd opnieuw verkocht aan Vanquickelberghe Albert
Schrijboomstraat 9. In 1988 werd er een nieuwe woonst gebouwd.
De nr. 26 op den westhoek van de Lanteweg, in de volksmond werd dit straatje de Meulendam genoemd, naast de huidige bakkerij Wim,( Elodie Vanaerde, moeder van Roger en Stella Vanneste.)
vinden we “De Croone. Naar het schijnt bij Elodie Lepoutre de waardin van het café. Ook genoemd “Beelies” café of bij bakker “beelie”. Haar man was bakker en noemde Constant Beels.
Dit huis werd met de grond gelijk gemaakt en vervangt door het huis met den toren, in de Aalbeeksestraat.
Het werd gebouwd voor de busuitbater Hoornaert Norbert en Esquenet Henriette welke oprust gingen. Ook het Torentje genaamd
“In den Kloef” was rond het jaar 1900 uit gebaat door “Emma van den Kloef”
Den kloef was bakkerij in 1953. Aalbeeksestraat nr. 13 Herberg bij Nottebaert Antoinette geboren te Bellegem 25/7/1907. Ze was de moeder van Lucien Libeer de wasserette uit de Aalbeeksestraat.
Vlak voor de vroegere busuitbater Hoornaert. (Reine De La Route) Op heden een plaats met een paar rustbankenstaan. “De Kloef” die later “Den Autocar” werd.
Ongeval te Rollegem in 1951: een camionette reed ’s nacht tegen den gevel van café de handboog, gelegen in de Aalbeeksestraat nr. 9 te Rollegem. De gietijzeren waterafvoerpijp was stuk en de voorgevel beschadigd. De man welke het ongeval veroorzaakte was weggereden. Per spreekdraad, werd de Rijkswacht van Moeskroen gewaarschuwd.
Deze konden de persoon opsporen en hem ter plaatse brengen. De uitbater was Soens Robert, pachter van het café, welke toebehoorde aan Brouwer Jerome Vandeghinste.
1953 Aalbeeksestraat nr. 9 herberg bij Bauwens Valerie geboren te Rollegem 12/8/1894
“De Handboog” die later “De Krielenier” bewoond door Roger Soens en Leona Depoortere en nog later een eethuis “Da Maria Pizza”
Het was in 1979 al enkele jaren het lokaal van Kaarters maatschappij “De Voorbode” met als voorzitter Jerome Vanessche. Ook de vroeger renner Jacques Vanessche en Willy Verhoost de latere manager van Moeschoen waren hier lid.
Tussen de Concorde en Rollegemplaats werden grote kasseien gelegd die rond 1976 door asfalt vervangen werd
Op 8 augustus 1974 schrijft Fred Gremonprez, over Rollegem en zijn cafés’s, wat hij gevonden had in de stukjes geschiedenis van de trouwe medewerker Dendievel Rafaël. Zo noteerde Hij dat er hier op de 2200 zielen er niet minder dan 104 herbergen waren (de belastingen waren dan niet zo hoog) wat er op neer kwam, een café per twintig inwoners. Er waren toen twee bloeiende brouwerijen, die de concurrentie niet doorstonden, zodat er geen leven meer in de brouwerij kwam en ze verdwenen. Hij vervolgt, wanneer de jongeren aan de gewoonten van de voorvaderen denken, moeten ze herkennen, dat te Rollegem een stevige pint kon worden gedronken. Meestal was het een “kappertje,” welke men dronk, dat is een glaasje van 18c.l. Er waren veel herbergen er werd veel gedronken, niemand van de kleine man had bier in huis. S’ Zondags gingen de mensen op herberg bezoek en vroegen een stoop bier of twee liters, een glas bier had de prijs van 0,10 fr. een ton bier koste 18 à 20 fr. Een ambachtsman verdiende normaal 2 fr. per dag van 12 uren.
Dat er ook ondeugende zullen geweest zijn, zo als het overal voor kwam, cafés zonder uithangbord en waar meerdere borreltjes uitgeschonken werden, zal zeker niet kwalijk genomen worden. Dat waren over het algemeen vrouwen, die mannen soms in al hun wenken bedienden en God weet wat er daar nogal gebeurde. Was er toen ook geen seks zonder liefde en alles wat er mee gepaard gaat, is dit niet van alle tijden? We hebben het van horen zeggen en ze zeggen zovele. Je kon eventueel de fiets kwijt op “koerke” zonder zelf gezien te worden.
Dat zij niet mee deden, aan wat men toen noemde “herbergkermis” zal niemand onder ons verwonderen. Was het zo niet dat ook al in dien tijd de cafés onderverdeelde waren in nummers. Om aan te duiden 1ste klasse 2de 3de enz. om aan de “Kabberdoeske” te geraken, voorkomende van cabaret douze onder de nr. 12?
In de volksmond bekend onder de naam “pintje dek”. De dienster “bedekte” de bestelde pint(en) met een koek of een andere versnapering. Terwijl, kaart- bol- teerlingen- of andere wedstrijden plaats hadden. Deze gingen om het jaar door, en er kwam veel volk op af, en men maakte spijts de gratis prijzen, een lonende winst. Dat er woonhuizen geweest zijn die ook bekend waren, leren we ook uit de Bruine pakken I 6173 (Dat. Van 1779)
Antoine Florin gebruyckt een woonhuys als herberghe, vercoopt bier, win ende brandewin. En Antoine Delmarcke gebruyckt een huys als winkel ende vercoopt jenever.
In maart 2003 verscheen in de “Krant van Rollegem ”, een initiatief van de Gemeenschapsraad; Dat “klein meesterke” Isebaert Gerard, zijn ongeloof uitte, met den aanhef honderd herbergen? Dat was feitelijk niet te verwonderen, aldus schrijver, iedere straat of straatje, iedere wijk, iedere hoek had zijn eigen café. De reden?... Ofwel zaten heel wat mensen geplaagd met een droge lever, ofwel konden de lieden van toen niet weerstaan aan de goede smaak van een goed kappertje bier of aan een deugd doende “dreupel”.En terwijl ze “smekten” en genoten van hun geliefd drankje, sloegen ze een beuzelpraatje met baas of bazin of legden een kaartje met een of andere klant, buurman of dorpsgenoot, of toevallige voorbij trekker.
We leven ons in rond het jaar 1900, toen had de gemeente nog zeer veel slechte wegen, met als bijzonderste de kom van de gemeente. Kasseien, zonder rioleringen, er waren vuile grachten, met vuile huizen Vijf woonsten werden afgebroken voor de eerste wereldoorlog. De grond werd gebruikt voor begraafplaats. Rond het kerkhof hadden de huizen geen uitgang aan de achterzijde, van daar was de beerput toegankelijk langs de kant van de straat. (vandaar het verhaal van de beruchte strontstraat of Rollegemkerkstraat)
De bevolking bestond uit thuis wevers. (Handwerk) Andere waren landbouwers of landbouwknechten.
Tussen de beide wereldoorlogen werden vier huizen afgebroken langs de Kerkstraat.
“Den Engel” die gelegen was voor het “ hof van Commerce” en twee huizen die aanpaalden. Als laatste de woonst gelegen over het café “Het Paradijs” beter gekend als het snoepwinkelke van “Marie”
Het zou zonde zijn het hoofdstuk cafés niet verder uit te diepen. Om echter het goed te kunnen mee volgen is het eveneens van belang dat we er de straatnamen bij voegen om alle misverstanden uit de weg te ruimen. Ze werden alfabetisch gerangschikt.
Vermelden we hier met fierheid het boek “ Duizend Kortrijkse straatnamen” van de ondertussen overleden heer: Egied Vanhoonacker, die ons de toestemming gaf ook daaruit te mogen putten.
We zijn Hem zeer dankbaar en raden u zeker zijn boek aan.
Mensen die er meer over weten of denken dat bepaalde onzekerheden of onjuist heden vermeld zijn kunnen steeds hun mening kwijt. We willen hier zeker niet de wijsheid in pacht geven.
Het is zeker niet de bedoeling geweest om dit als punt van geloof te moeten nemen, het is een betrachting om een idee te vormen hoe het er vroeger uitzag.
Daar we het boek“ Duizend Kortrijkse straatnamen” mochten gebruiken, hebben we de alfabetische volgorde gevolgd en beginnen bij de Rollegemplaats tot de Lampestraat in april 1953 een betonnen wegdek. Van deze straat was in de 19 eeuw alleen de eerste 150 meter die bestonden de benaming van de straat was de Capellestraat.
Is het grote aantal cafés te wijten aan een droge lever? Of konden ze niet weerstaan aan de goede smaak van het aangeboden bier. Was dat wel zo?
Wanneer we terugkeren tot de jaren 1840 verdiende een wever, en we weten dat er te Rollegem thuis wevers waren officieel 0.75 tot 1.20 per dag. Doch in werkelijkheid was het slechts 0.60fr.
Het dagloon van de vrouwen was 0.25 tot 0.45fr. en een brood koste toen 0.50 fr. Het huurgeld voor een schamele woning bedroeg 6,50 fr. per maand. Een dag bestond uit arbeid van ’s morgens 5.30u tot 10u’s avonds.
Het middagmaal bestond uit aardappelen, en karnemelk en Roggebrood, nooit vlees of bier kwam op tafel.
Ne zwingelaar en ook dat weten we uit de schamelijke gegevens uit de geschiedenis van Rollegem, dat er hier gezwingeld werd, bedraagt hun inkomen rond 1870 1.6fr. per dag en kinderen en ook dat staat vast dat ze hier ook arbeid verrichten, van 9-10 jaar 0.6fr of 0.7 fr.
Daarbij kwam nog dat de kinders boeten werden opgelegd bv. om in een boterham te bijten, of om zich te wassen, of om te spreken met andere of te lachen, en het ergste van al; naar het ’t gemak gaan zonder toelating. De toestand veranderde rond de jaren 1892 voor de vrouwen onder de 21 en kinderen boven de 13 jaar welke dan nog hoogstens 11.30 per dag of 69 uren per week mochten werken.
De beenhouwerij Vandevenne toen nog café, kwam de Heer August bijgenaamd “Slunse” Debunne (°1872 )een spreekbeurt geven, hij bracht het op 26 mei 1906 tot volksvertegenwoordiger..Het was een periode van veel stakingen rond de jaren 1890-1900. Men verdiende dan als vlasbewerker een dagloon van 3fr. Een werkdag van 11 u en 0.4o per uur voor zondagwerk.
In 1902 koste een pintje bier 10 cent, een brood 35 cent een kilogram rijst 30 cent en patatten 6 cent Boter koste 2, 90 fr. Per kilo en het huurgeld bedroeg 6,5 of 7 fr. Per maand. Het loon nauwelijks 2 tot 3 fr. Per dag, voor een beginner 0.8 tot 1 fr.
Een staaltje van de christelijke bevolking die ageerde tegen de komst van” slunse” Debunne (Socialist) we weten niet of het hier te Rollegem ook zo was? Over het algemeen was hij vergezeld van de muziekmaatschappij en meestal sprak hij voor de kerk of op het dorpsplein.
Een winkelierster deelde gratis fluitjes en trompetjes uit aan de kinderen opdat ze de socialistische spreker zouden storen tijdens zijn toespraak. Was het dat, dat hij hier in het café optrad?
Bij den boerenstiel waren er boerenknechten en meiden, we hadden hier drie molens dus ook daar waren er arbeiders. Er waren twee brouwerijen, de brouwers waren Theophiel en Charles Vandeghinste. De twee smeden, Theophiel Remmerie en Remi Corne. De smeden hadden in dien tijd ieder twee arbeiders in dienst. Er waren ook twee wagenmakers Jules van Menen en August Hansens. Er waren zes timmermansbazen in de gemeente gevestigd ondermeer, Charles Desmet, Jules Leman, Jules Tillieux en Hilaire Depoortere deze woonden in de kom van de gemeente. Charles-Louis Declercq op den knok en Leopold Lefevre op de Lampe. Misschien waren er ook metsers? Wat weten van de vlasarbeiders dat er veel stof aan te pas kwam, bij de metser op maandag maar weinig arbeid bij was.
Ook is ons bekend dat er een drankmisbruik was en van de wet Vandervelde 1919, de verkoop van geestelijke dranken van meer dan 16° werden verboden. Waar klonk het ook weer in den zwingel?
“’t Es nie geestig zwingelaar zijn, werken lijk de beesten en drinken lijk een zwijn”. In 1927 vinden lonen van 4.25fr. in vergelijk brood 2.35 fr.1 kgr. Boter 32 fr. Een ei 1.10 fr. 1 kgr aardappelen 0.8ofr. 1 liter melk 1.9o fr. Een paar mansschoen 110 fr. Een klakke 20 fr. In het jaar 1939 mocht men naar de fabriek gaan werken van ‘s morgens zeven tot ’s avonds zeven aan een halve frank daags – 3fr. In de week.. Men gaf zijn loon af aan moeder en ze zei:” ’t is goed jongen, ’t is algelijk zeven broden.”
Wellicht hebben de mensen van toen bij het zien van hun leven, gedacht zoals nu bij mensen in armoede, dat er achter drank of drugs een ander leven steekt? Doch bij het ontwaken uit de roes, het leven zijn dagelijkse sleur behoud. Maar ze zijn enkele uren misschien gelukkig geweest. Ook heden zijn er nog zulke toestanden, maar wat “baten kaars en bril……!! Dat de café bazen er wel bij vaarden was ook duidelijk nietwaar.
Rollegem een landbouwgemeente van 847 ha in 1974. Nogal een golvend reliëf , variërend van 22 m in de vallei van de Fabrieksbeek tot op de klijtberg 61,5 en naar de smokkelpot tot 64 m.
Goed gedraineerde zandleem en leembodem, wel natter in de vele beekdepressies. Er waren zoals al geschreven veel boeren ongeveer 57 bedrijven met een gemiddelde van 11.9 ha rond de jaren 1960.
Verdeling van de grond; weiland 29,5 % groenteteelt 2% aardappelen 8,5 % Suiker en voederbieten5% Graangewassen 41% vooral wintertarwe. Peulvruchten 4% en nijverheidsgewassen 10%.
Wat de bevolking betreft woonden er rond 1960 2456 inwoners tegen 1970 ongeveer 2545 inwoners.
Intussen zijn door de fusie wel wat pittoreske dingen uit de kaart van Rollegem, bij Kortrijk aangepast. We beginnen met “de Lante” het cafés is verdwenen maar was eens grond gebied Rollegem.
Zo zagen we ook omwille van de kermis aan “de Lante” de Goudvogelwegel verdwijnen, of was een opgezet spel voor 5000fr?
Op een schilderij van een plaatselijke kunstschilder vonden we het café “de smokkelpot” Hier zou een foto terecht op zijn plaats komen te staan, doch omwillen van prijs verschil kon ook dit niet.
Dan maar naar “Kimpersmolen” eenmaal de trots van ons dorp, ook hier werden de verbranderhoeve en de rest tot aan de Groene Dreef bij Kortrijk ingelijfd.
Rollegem is een dorp met de dorpskern, waar nu een paar grote wijken zijn bij aangesloten, denk en Tulpen- Rozen- Begoniapark enerzijds en anderzijds de Molenkouter. Verder zijn dan de verschillende gehuchten Kwadebrug, zevenkoten, Tombroek, Forest, klijtgat en de Sekreie, Knock en Munkendoornstraat en de Kalversteert.
Van de Rollegemnaar werd gezegd: “ Ze waren deugdzaam, doch ruw en onbeschaafd”.
Rollegem heeft niet alleen een eigen naam, maar ook een lap of spotnaam, te weten bot Rollegem.
Het kan die naam in vroegere tijden wel verdiend hebben, het ligt in een put en ’t was in slijk verzonken, met onhebbelijke wegen, en buiten de gemeenschap.
Men vraagt zich op heden af of je een echte Rollegemnaar bent. Een echten bent je wanneer er geboren en getogen bent.
Met andere woorden te Rollegem geboren, en er de kleuter en basis onderwijs heeft genoten. Zo ken men vaststellen dat heel wat Rollegemnaren vanaf de jaren 1920 geboren werden ofwel te Izegem, Zwevegem of uiteindelijk Kortrijk. Laten we aannemen dat wanneer je jaren in een gemeente woont en er de gewoonten hebt aangenomen in aanmerking komt. Nochtans bestaat de kans dat men na vele jaren je moedertaal van een andere streek, u afkomst kan verraden. Je moedertaal kan aldus parten spelen.
Bij de opening van cafés te Rollegem wil ik eerst en vooral het volgende neer pennen. Ik ben geen Rollegemnaar van geboorte dus kon ik moeilijk weten hoeveel cafés er ooit waren te Rollegem.
Het heeft mij jaren gekost om deze te kunnen vinden. Vandaar het spreekwoord indachtig “ het is verbazend wat je kunt presteren wanneer je er niet om geeft wie er de eer van draagt.”
Daarom bedank ik hier postuum heel wat mensen welke al lang deze wereld verlaten hebben, welke me de sappige verhalen verteld hebben, tussen pot en pint. Ook zij welke dit nog kunnen lezen en eventueel kunnen corrigeren stuur ik van hier uit een hartelijk dankwoord. Deze beschrijving heeft geen enkele wetenschappelijke bedoeling. Er werd geen enkele poging gedaan om volledig te zijn.
Er zullen wel namen voorkomen in de stukken, doch om er zeker geen te vergeten welke meegewerkt hebben laten we het hierbij. Je zult ondervinden bij het lezen dat er werkelijk in het verleden geschreven is. Toen ik vele jaren terug voor het eerst hoorde dat er te Rollegem 104 cafés waren viel mijn mond open en viel ik achteroever van verbazing. Nochtans na het lezen van vele berichten, stelde ik algauw vast dat er in tal van gemeenten en dorpen, zo een weelde was van slijterijen of cafés.
Was deze weelde rond de jaren voor de eerste wereld oorlog, de grote periode waar in de ons omringende gebieden het vlas hoog tij vierde. De welvaart bracht een concentratie van brouwerijen en kuipers of tonnenmakers te weeg. De plaatselijke brouwers waren eigenaars van de meest verplichte cafés en de mannen van aanzien in de dorpen.
Hadden hier ook de Rollegemnaren te maken met de vlas industrie? Hebben ze daar ook iets van meegenomen heel waarschijnlijk wel.
Denken we hier maar aan al de bewerkingen ploegen,in ons dialect, plauven, omme rie’n met de “gemelle”. Dan breken, fijnen, rollen, eggen, zaaien met de hand en terug toe rollen. Het wieden of kruien met 10 à 20 vrouwen op het veld. Het vlas hagen en zetten. Het slijten met de hand. Het hagen. Er is op dit gebied weinig literatuur te vinden hier in onze gemeente.
In een boek van Bert Dewilde over “het vlas” lezen we, dat er in Rollegem een zwingelkot was. In een zwingelkot stonden zwingelmolens, en brakelaars. Om dit nu draaiend te houden werd er van buiten uit een paard of os of muilezel aan de as vast gemaakt en die draaide in het rond. Meer over het vlas en die toestanden vind je daar in terug.
Een muilezel welke hier gebruikt werd, stapt traag maar regelmatig, de jongen die er achterliep om de snelheid te regelen verdiende een brood per dag.
Zou het dan ook in die glorieperiode geweest zijn dat blijkbaar door hoogmoed gestoken de uithangborden van grote drankgelegenheden in het centrum van het dorp de namen verschenen van “’t hof van commerce” of namen zoals vlasbloem en meerdere uithangborden die verwezen naar het vlas, welke ook hier terug te vinden zijn.
In kleiner vlas omgeving ging het over benamingen zoals de “casino”, ook hier gaan we ze ontmoeten. Als de commerce draaide liep de champagne onder de voordeur buiten, was dat ook voor Rollegem zo? Het zijn dingen waar tot op heden nog geen antwoord kregen, en wie weet er nooit geen zullen krijgen.
Vandaar hartelijk dank aan allen die meegewerkt hebben om dit verhaal mogelijk te maken. Mogen ze er van genieten.
Het verhaal is echter volgens mij niet af. Indien er onder u lezers zijn die het kunnen tegenspreken of verbeteren,
geen nood hoe beter we de waarheid kunnen realiseren hoe beter voor zij die na ons komen. Aan u geachte lezer om het uit te maken. Ik wens u alvast veel leesgenot toe.
Op vandaag zijn er op de gemeente nog wel geteld drie cafés “De Platse” de Tramstatie en St Elooi. We hebben nog drie “Den Domino”gekend om zijn feestzaal en traiteurdienst.
Den Elckerlijck met zijn bed en breakfast en de Pomp als Bistro. Van de 104 herbergen zij er nog zes over gebleven, wat een betere verhouding is met het aantal inwoners.
Hun offervaardigheid was hun enige wapen in de strijd tegen de dood. Lange maanden zou het duren eer de ambulancedienst weder ingericht was.
“Het overbrengen van de gewonden” Zo vertellen Luc Devliegher en Luc Schepens in hun nieuwe boek “Front 1914-18” Bleef de belangrijkste en lastigste taak van de brancardiers. Ook waren zij behulpzaam in de hospitalen zelf. Herhaaldelijk melden zij zich als bloeddonors of als schenkers van ruggenmerg of bepaalde lichaamsdelen bij een transplantaties die men toen reeds aandurfde. De bijzondere gevaarlijke omstandigheden waarin dit corps werkte, worden geïllustreerd door zijn verliezen. Maandelijks werden 45 à 50 man ofwel 5 t.h. uitgeschakeld ten gevolge van ziekte, kwetsuur of dood”
Je kan er aantoevoegen dat vele brancardiers ook bedrijvig waren bij de morele opbeuring en de culturele hulp. Vaak waren zij de enige intellectuelen bij de soldaten. Ze zagen en kenden de ellende van dichtbij. Zij merkten vernederingen die vele volksjongens moesten ondergaan. Als vanzelfsprekend werden vele brancardiers flaminganten. En moesten er voor boeten.
Zo verteld Alfons Vandewalle over het dagelijks leven van hen die geen decoraties kregen voor hun liefde;
Aan het hoofd van onze dienst stond een Waalse majoor van zestig jaar, met een lange, grijze baard. Hij gaf mij een “poste de faveur” ik mocht dienst doen in de achterste goederenwagen, waar de ransels, wapens en bagage van de gekwetste werden opgeborgen. Mijn beloning voor de maanden in de tyfustrein. In de goederenwagon kon ik mij vrij en comfortabel installeren en slapen. Er was een hokje voor de treinwachter en daaronder een soort kastje . Daar verborgen mijn vrienden en ik af en toe wat tabak en andere lekkernijen. Zowel het personeel van de trein als de brancardiers trachten een beetje te smokkelen voor de Belgen in Kales. Vele pakjes werden onder den trein gehangen. De overheid wist dat wel maar ze lied het oogluikend toe. Welk gevaar zat er in? Waren de frontjongens dan zo verwend dat ze onmiddellijk doodzonde zou zijn? Goed.
Maar de Luitenantgeneesheer die onze trein moest vergezellen, maakte zich boos op mij. Hij kende geen gebenedijd woord Nederlands en hij eiste dat ik Frans zou praten, ik zei: Leer onze taal we hebben de uwe wel moeten leren! Dat was te veel. Op een avond verwittigde hij de douane. Toen ik naar de trein ging , stond enkele tolbeambten en een soldaat bij mijn wagen. Ze hadden wat tabak en zo uit mijn kastje gehaald. “ Vandewalle”, je smokkelt!” Ik ontkende. “ De tabak is niet van mij. Iedereen kan hier iets komen verstoppen. Er werd een proces-verbaal opgesteld en ik moest in de Panne voor de rechtbank komen. Ze sprak mij vrij. Daags daarna riep de Waalse majoor mij bij zich. De dokterstond in zijn kantoor en beschuldigde mij van “Fraude” Ik ontkende in het Nederlands. “Qu’est-ce qu’il dit? “ vroeg de majoor. Ik weigerde ’t in Frans te herhalen. Toen werd de majoor rood en riep: Vandewalle, u kent uitstekend Frans, ik geef je acht dagen cachot! En ik heb ze moeten uitzitten. Ze schoren mij kaal en sloten mij op in de Mairie, als een bandiet, bij gestrafte soldaten.
Na mijn vrijlating kwam ik opnieuw op de ziekentrein en diende het ene verzoek na het andere in om bij de generaal op het rapport te mogen komen en te kunnen protesteren. De majoor gooide mijn brieven in de scheurmand. Ha zo zei ik. Op een vrije dag stapte ik in Kales naar de rue des Soupirants 22, waar de generaal verbleef. Ik wachtte tot de schildwacht mij niet zag, klopte op de deur en wipte bij de grote baas binnen. “Qu’est-ceque c’est?” vroeg die verbaasd toen hij mij, de simpele soldaat, daar zo onverwacht zag staan. Ik legde hem alles uit.” Vandewalle”, zei de generaal, “Ik heet Melis en ik ben ook een Vlaming, ik kom uit Brugge, ik zal de zaak onderzoeken. Ga naar u dienst en zeg aan niemand iets”.
Een tijdje later werd ik bij de Waalse majoor geroepen. Hij wreef eens over zijn baard en zei: “ Vandewalle, ik ben bij de generaal geweest voor je zaak”.
-Ik weet het zei ik
-Hij liet mij volledig vrij voor de oplossing.
-Ik geloof u.
-Vandewalle, wij hebben besloten je straf te schrappen en je opnieuw dezelfde gunstpost te geven.
“Soldaat was ik alleen maar op papier, in die tijd bestond er geen dienstplicht. De jongemannen moesten naar de loting en wie een “slecht nummer” trok werd militair. Wie er zich “uitloot” kon zich voor zestienhonderd frank verhuren aan een rijkaard en in diens plaats naar ’t leger gaan. Ik trok een slecht lot, maar ik moest algelijk niet binnen. Geestelijke en onderwijzers waren vrijgesteld. Zolang het vrede bleef. Kwamen er moeilijkheden, dan zou men ons als brancardiers oproepen.
Zo ik gaf les en ik had goed mijn bezigheid, daar in Bellegem. Ik moeide mij met het verenigingsleven, ik ging naar de repetities van de fanfare, ik speelde toneel. S’ Avonds was ik nooit voor half elf in mijn logement. Ha, die mooie jaren.
Toen kwam de oorlog. Op 1 augustus 1914 werd ik door de veldwachter uit mijn bed getrommeld en om 7 uur vertrok ik naar Hemiksem, bij Antwerpen. Met wel honderdvijftig priesters, advocaten en onderwijzers kwamen wij bijeen. Allemaal in burger, met een hoedje op. Want een soldatenpak hadden we nooit gekregen. We werden allemaal tot brancardiers uitgeroepen en we trokken mee op. De hele terugtocht en daarna bij de IJzer hebben we meegemaakt. We kregen de vuurdoop in de streek van Nieuwpoort en Ramskapelle. Met ons hoedje op ons hoofd.
Alfons Vandewalle was toen 87 jaar. Hij heeft veel meegemaakt in zijn lang leven. Tegenslagen, ziekte, vervolging. Hij is altijd een moedig man gebleven die van aanpakken wist. Overal sloeg hij zich door. Als hij nu over de eerste wereldoorlog begint, zie je die moed herleven. De aandoening is na zovele jaren, niet verminderd. Een hele wereld komt opnieuw voor de geest. Maar hij verteld voort, met alle details. Het verleden is te sterk geweest. De jeugd moet wel weten wat er allemaal is gebeurd. “ Ook ik had gedacht dat al dat vergoten bloed niet nutteloos zou zijn. Ook ik had gepeinsd dat het na de oorlog allemaal direct ging veranderen en dat wij vrede en recht gingen krijgen.”…..
Na de afschuwelijke maanden van de eerste IJzergevechten toen het front zich achter de overstromingen had gestabiliseerd en de legers zich voor lange tijd begonnen in te metselen, werd Alfons Vandewalle brancardier op een van de “trains Sanitaires” De ziekentreinen met basis in Kales. Zijn versleten burgerpakje, zijn kapotte schoenen en zijn hoedje had hij eindelijk kunnen ruilen voor zijn eerste uniform. Geregeld reed hij met de trein over Adinkerke naar Boezinge, om er de gewonde op te halen en naar de hospitalen achter het front te brengen.
“Op een dag kwamen ze enkele vrijwilligers vragen. Er was tyfus uitgebroken. Onze treinen kregen een speciale wagen om de slachtoffers te vervoeren. Er moesten brancardiers gevonden worden om de sukkelaars te helpen verzorgen. Niemand mede zich aan. Toen kwam een onderwijzer uit Blankenberge naar mij toe. Een huisvader met twee kinderen. Ik zie hem daar nog staan met een bekommerend gezicht. Alfons willen wij ons aangeven? Wij hebben het gedaan. Dertien maanden lang brachten we door bij besmettelijke zieken. Op het einde van de oorlog brak de Spaans griep uit. De soldaten vielen neer als vliegen. Hele treinen vol voerden wijn naar het hospitaal. Schrikkelijk! De jongens lagen daar opgezwollen en grauw. Veel stierven. Ik ben nooit ziek geweest, nooit gekwetst. Op een keer viel er een bom op onze trein en sloeg hem in twee. De dokter die naast mij stond, verloor een vinger en won een decoratie.”
Alfons Vandewalle was een van de vele barmhartige Samaritanen die in de brancardiers rangen zwaar werk hebben geleverd. Zij kwamen terecht in een weinig of niet georganiseerd korps. Ze waren ongeoefend, werden zonder voorbereiding naar het front gestuurd.
sommige foto's zijn van de beeldband Kortrijk en hebben een copyright... de bijvoegsels vermelden de foto's en op de website zegt hij dat herverdelen ok is mits vermelding bron. http://www.vb.be/wandelingen/
De vermelding Helleboogstraat is niet juist, die was boven aan de berg. de vermelding van Firmin's boerderijtje refereert naar de aardweg tussen marionetten en Munkendoornstraat, naast de gerenoveerde hoeve met binnenplaats. beneden aan de berg.
Ondanks het grote gezin, had de familie Leperq (Vader, Moeder, Miriam, Christy, Bart, Dominiek, Greta, Lena, Jan en ...) altijd ruimte voor extra jongeren rond de tafel. Ik heb er meermalen meegedeeld met de zelfgebakken pannenkoeken, of het door Moeder Leperq handgesneden brood met bruine suiker ..Vader Leperq had ook een Bijenkorf, en Maakte er honing. .
Later werd er meer industrieel afval gestort, met reusachtige citernewagens van de firma Despriet, die er Vloeibaar (licht radioactief) gypsum stortte. (dit kwam nu en dan in de kranten, omdat het een witte slijmerige brij achterliet op de bosstraat) .. Er was ooit ook een Baltrap (Schuttersstand ) in de jaren 80.
Andere families die toentertijd op de Marionetten woonden : Houtekiere (Zoon Dominique overleed in een verkeersongeval toen hij ongev. 16 jaar was) De Familie Debels (Vader was een Visser) , de familie Warrot ( hield een piepklein winkeltje naast de school, waar we altijd opvulden met snoep ) De Familie Neyrinck (Halfweg op de Marionetten) , De Familie Douchy (2 Huizen naast ons, zelfde kant, aanpalend aan het wilgenhof)
De familie Filip Esquenet een verre kozijn van mijn moeder. (Later woonde de Moordenaar van christy Leperq daar )(Smid en Landbouw materiaal) naast de Familie Leperq (Verloor er 2 kinderen, een Jongen uit Congo xx, geadopteerd,overleden in een verkeersongeluk rond de leeftijd van 14, en later ook Christy (Vermoord door hun buur) hhttp://blogimages.seniorennet.be/rollegem/255-0dc03f86ff60ba60e5c9f18dde1fc987.jpg
Onze postbode was gedurende 20 jaar, Willy. Hij was de zoon van Firmin. Hij had de langste en zwaarste postronde. Zijn Fiets had extra versterking, en hij had 2 Post zak ophaal plaatsen, eentje op de Pottelberg waar de vivo was, en eentje op de Marionetten , in het winkeltje van de Warrot Familie. Willy was altijd in vol uniform met een grote Kapmantel. Zelfs in hevige regen , sneeuw of ijzel bracht hij onze post. Later zou mijn Schoonbroer Johan Boone deze ronde overnemen van hem.
Beneden aan de berg, woonde de familie Leperq. De vader werkte in het Kortrijkse postsorteercentrum. Bart en Dominiek waren dezelfde leeftijd als Mij en mijn 2 broers, en we speelden altijd samen op "de bergen" een ophoping van de uitgegraven E3. Later bouwde men daar de wandelbrug naar rodenburg en Wolvenstraat. We hadden de gehele straat voor ons alleen, vermits de E3 de marionetten had afgesloten van de rest van Walle. Dit was onze Speelstraat. Het Kennedeybos was pas aangelegd.
Waar nu de libel en Stadsgroen is, was vroeger de "kleiputten" waar de Pottelberg fabriek klei uit de grond haalde, en via een klein treintje over de E3 , door Rodenburg en door een tunnel onder de Aalbeeksesteenweg naar de pannenfabriek werden gevoerd.
Wanneer geen problemen zijn maak er geen. Doch als ze er zijn los ze dan op. Dat zou men kunnen gebruiken bij de kleiputten. Wat een geluk dat we de klei kregen van moeder aarde om te boetseren om ze te bewerken en tot figuren te kunnen ombuigen. Maar ook om stenen te vervaardigen en dakpannen om onze huizen te bouwen. Het vertransporteren is soms moeilijk, omdat iemand die het voor het zeggen heeft of denkt te mogen zeggen, het niet altijd laat gebeuren op de eenvoudigste wijze. Wij leven hier in de streek van de klei, dat bewijst ons de heer Philippe Dekyvere, hij schrijft ons het volgende In het kader van het gehucht Kimpers molen: Ik groeide op , beneden aan de marionetten. De onderbouw van de molen diende als woning tot midden de jaren 70. Ik denk dat deze werd afgebroken toen ze de villa bouwden. Ik herinner me nog dat een klasgenote van het kleuterschooltje in de onderbouw woonde, een zekere Marianne. De familie was heel arm. De Kimpers molen had indertijd (1960-72) enkel de bakstenen basis bouw.https://beeldbank.kortrijk.be/erfgoed/index.php/image/watch/1ff685388139476880619b3f71730ee086de1d0b1f6f417aa76c2e0b65cc2f541lipns5r3u77vei44g67rbfjt7cyy7vq?tab=related_items Alhoewel het volgende document zegt dat de molen werd afgebroken in 1914, waren de fundaties met een kleine woonruimte nog altijd aanwezig in de jaren 69-70. http://www.molenechos.org/verdwenen/molen.php?nummer=5898 De familie van Marianne, of was het Marion, leefde in de basis van de molen zelf. Ze spraken thuis Frans. Mijn Vriend Francis Vanderstichele woonde recht tegenover de Molen, in een witte villa, niet ver van het Architectenbureau daar. Toen ik nog in kleuterklas zat, waren de nonnen nog in de marionettenschool. Op de Marionetten was er Zuster Manuella (de ouder zuster) en een andere non(naam ontvalt me nu) ook Juffrouw Regina was een jongere Kleuterklas lerares. Haar ouders hadden een buitenverblijf naast ons huis, en een Wassalon aan de Kasteelkaai. Hun buitenverblijf was recht tegenover de Lingerie winkel van de familie Bazijn Het Terrein had 3 Grote Notelaars en in de achtertuin was er een klein kabinetje. Wij woonden ernaast op Marionetten 28 (vroeger hadden we een ander huisnummer, maar ik herinner me niet meer wat het was). . Mijn vader had het stuk land van de oude boer Declerk gekocht en bouwde zijn huis volledig in houtframe. Wij hadden een van de eerste huizen beneden op de wijk. in 2012 Werd Ons huis verkocht en afgebroken door de buur, een tandarts, die zijn villa had gebouwd op het oud-buitenverblijf van de familie van Juffrouw Regina, en later mijn vaders huis kocht. verder in de straat was de nu verbouwde villa aan de nog altijd een boerderij, en een Zekere Firmin woonde daar toen. ? Hij verhuisde later naar de hoek van de Kannaertstraat, toen de boerderij werd omgebouwd. De Wirtgen Family (apothekers) hadden er recht tegen over een groot buitenverblijf met villa. Later noemden ze dit het wilgenhof of de Clos de Saules. Halfweg op de Berg waren er enkele Villaatjes, waarvan een ervan bewoond was door de toenmalige politie Commissaris Van Marcke (altijd met een reusachtige Moustache en pijp in de mond) . Zijn dochter was bevriend met mijn zussen. Een beetje hoger woonde Moriske. Hij herstelde al de fietsen uit de buurt in zijn garage. Recht tegenover de school was toen nog een vervallen gebouw, dat nu verdwenen is. Daar woonde Richard, de Oud-ijzer venter. Hij had een triporteur. De kinderen waren altijd bang van hem, want hij stond uit met zijn triporteur en vuile klederen. http://beeldbank-data.kortrijk.be/KORTRIJK/d4980d0f043245998ecd4d1769de41cac1ccb1f5e0324c85a169db3619bfd9af/browse.jpg
Dat onze St Antonius in de verte, verte nog zeker niet is afgeschreven?
Jammer dat al die kleien mirakels niet altijd in de krant of de TV komen daarom dit kleien verhaal.
Onlangs gebeurde het volgende; Een oud vrouwtje hier uit de directe omgeving ik geloof rond de tachtig jaar had last van over het ganse lichaam van vlekken op de huid.
Ze trok er mee naar de huisdokter en deze verwees haar naar de specialist, met allerhande zalfjes en pilletjes trok deze huiswaarts.
Na dagen en weken van de ene naar de ander dokter, en zoals dat nog veel gaat goede raad van buren, kwam ze met een kennis in kontact. En deze stelde voor om een noveen te beginnen bij onze wel gekende Antonius met zijn zwijntje. Haar antwoord was ik heb al zoveel geprobeerd, baat het niet het schaad ook niet. En men begon met alle hoop op zege aan de negen dagen van gebed en geloof.
En ja, wanneer de negende dag in ging waren plots alle vlekken over haar ganse lichaam weg, met dank aan den H. Antonius die zijn wel verdiende kaars aan zijn altaar kreeg.
Dus lieve mensen, door toedoen van de heiligen kunnen we steeds gunsten bekomen God zij dank.
Raf Renard een West-Vlaming op 24 november 1911 geboren te Rollegem, in het groot gezin van een molenaar wiens voorvaderen afkomstig waren uit een door taalconflicten doorploegde streek. Zijn echtgenote is schijfster Maria de Leebeeck. Bij de grote namen die hem buiten de eigen kring van christelijk -sociaal denkende buitenlieden hebben gevormd noemde hij vooreerst priester Maurits Geerardyn, de legendarische frontsoldaat die zoveel om zijn flamingantisme te lijden kreeg en die (één van zijn verbanningen) in Rollegem kapelaan was benoemd.
De tweede grote naam is die van Joris van Severen “ de fiere zelfbewuste man zonder complexen, die ons losmaakte uit een bepaalde romantiek en de feiten nuchter leerde beoordelen”. Vaak heeft men Van Severen een verdeler van de Vlaamse beweging genoemd, maar dat was hij niet zegt Renard:” Er leven ien een beweging altijd verschillende tendensen. De tendens van hen die willen doen wat meteen n nu mogelijks is . En de tendens van hen die verder kijken . Dichters en grote politici hebben veel gemeenschappelijks, B.V. het aanvoelen van wat zou moeten gebeuren. Van Severen voelde dat. Hij was op weg naar regeringsverantwoordelijke.
Raf Renard was advocaat in Kortrijk onder invloed van Michel Vandekerckhove die deel uitmaakte van een studiekring rond Leon Bekaert. Typerend voor Renard is zeker ook de geestdrift waarmee hij in 1970 de medestichter en de voorzitter is geworden van de stichting “Ons Erfdeel” . Mede dank zij hem kon een structuur worden uitgezet die de redactie volstrekte zelfstandigheid waarborgde, terwijl hij er voor zorgde dat de privé sector bijdroeg voor de bauw van een dialoogcentrum in Rekkem, aan de franse grens, voor de uitbreiding van het tijdschrift en de oprichting van het Franse “Septentrion”.
Raf moest de nieuwe taalwet opstellen. Vlamingen die het kunnen weten, getuigen dat vele positieve elementen voor Vlaanderen in deze wetgeving mede aan de beginselvastheid aan Raf Renard te danken zijn.
Zijn pen laag al op papier in zijn sfeerrijk fijn ouderwets huis onder de bomen van Brasschaat waar het, nu al zeven van de tien kinderen ( hij was toen 65 jaar was geworden) hun eigen weg hebben gezocht, een rustige tijd voor memoires is geworden.
De 4e groep van het 9e Artillerie was de 24e mei aangekomen in het gehucht Aaltebei (behorend tot de gemeente Bellem, dat sinds 1977 deel is van de gemeente Aalter).
Het had zijn geschut opgesteld in de buurt van het Kanaal Gent-Brugge, ter hoogte van Bruggewijk.
’s Nachts werden de batterijen bevoorraad met munitie, met het oog op de acties van de volgende dag.
25 mei wordt een actieve dag, waarop het 9e Artillerie heel wat vuuropdrachten uitvoert.
De Luftwaffe heeft echter vrij spel en ook de Duitse artillerie is actief. Het Duitse artillerievuur wordt geleid vanuit een observatieballon.
Om 10u ’s ochtends krijgt de 4e groep van het 9e Artillerie een bombardement te verduren. Daarbij vallen één dode en enkele gewonden.
Hoewel hij niet bij naam genoemd wordt, is het quasi 100% zeker dat het hier om Emile VANHAVERBEKE gaat.
Bij het gehele 9e Artillerie valt op 25 mei immers maar één dodelijk slachtoffer.
Ons grootmoeder Maria Decraene , en haar twee kinderen Clara en Gustaaf, waren met een groep Moenenaars in Geraardsbergen beland, dat kwam door de doornbraak van de geallieerden in het najaar van 1918 dat Moen moest ontruimd worden. Het werd een ware volksverhuis. Er waren er die vluchten naar Kooigem , door de leeggelopen vaart, de brug is in de vooravond van 19 oktober 1918opgeblazen en ook de sluizen op het kanaal. Velen van hen zijn dan doorgetrokken naar Moeskroen. Andere trokken richting Oudenaarde en verderop . Zo was Maria met haar kroost hier beland. Hier waren de Duitsers al verjaagd, en trokken duizenden Belgische soldaten bevuild, ongeschoren , vermoeid en uitgeput voorbij. Maria die dacht haren Ivo hier te kunnen ontmoeten was geen moment van de straat weg te krijgen. Het was reeds vier jaar dat hij weg was van huis, aan vele fronten had hij al slag geleverd. Zijn dochter, mijn moeder Clara vierjaar had hij nog nooit gezien. En wonder boven wonder , plots dacht meter Maria in een van de voorbij trekkende soldaten hare vent te herkennen. Zonder na te denken , maar bijna onhoorbaar riep ze Ivo, het stokte in haar keel. En zonder nadenken begon ze onlangs hoe luider te roepen Ivo! Ivo. En plots alsof er een engel uit den hemel hem wakker schudde, en alsof hij uit zijn mimeringen ontwaakte, prevelde hij onbewust: “Och, Maria! Wie we hier hebben. Wie had dat gedacht, en mijne zoon en mijn dochter, die ik nog nooit gezien heb.! “ Of ze in elkaars armen gevlogen hebben, zijn we nooit geweten ,maar als men er toch maar in geloofd , zijn er ook in oorlogstijd nog wonderen verricht. Dit verhaal welke we zelf nooit van iemand van de familie hadden gehoord werd opgetekend door Ignace Geurt in zijn : Moen en de grote Oorlog 14/18.
2018 licht voor ons voeten, herdenking van 100 jaar oorlog gaat zijn laatste jaar in, van onze soldaten werd nog maar weinig gesproken, ’t is alsof ze er niet bij waren.
Ik heb een aantal foto’s van waar ik denk dat ze Belgische soldaten waren. 14/18 of 40/45 ik heb er geen idee van vandaar wil ik ze op het blog plaatsen. Wie mij kan helpen ze een naam te geven zou me een groot plezier doen. Alvast bedankt heef een seintje.
Marcel C. LEFEVERE / LEFEBVRE (de twee schrijfwijzen circuleren)
Geboorteplaats: Rollegem
Geboortedatum: 04 januari 1908 of 1906 (volgens de bestaande website)
Stamnummer: 145/25388
Rang: sergeant milicien (klas 1928)
Eenheid: 10e Regiment Hulptroepen (behoorde tot de 2e Groepering Hulptroepen), 3e Bataljon, 10e Compagnie
Gesneuveld: Mesen, 26 mei 1940
De Hulptroepen werden gevormd door oudere reservisten die niet aan een gevechtseenheid waren toegewezen.
Dat klopt ook met de situatie van Marcel LEFEVERE / LEFEBVRE, want hij was soldaat van de klasse 1928 en dus bij de oudere gemobiliseerden.
Hulptroepen voerden vooral terreinwerken uit, en soms ook wel bewakingsopdrachten.
Ze kunnen bezwaarlijk als gevechtseenheden beschouwd worden, aangezien ze niet eens beschikten over collectieve bewapening, hoogstens wat individuele bewapening en dan nog niet voor iedereen.
Hoewel de hulptroepen niet werden ingezet voor gevechtsopdrachten, liep het aantal slachtoffers nog redelijk hoog op, wat vooral te wijten was aan vijandelijke bombardementen.
Wat er op 26 mei in Mesen is voorgevallen, is niet duidelijk. Een verkeersongeluk? Een artilleriebeschieting? Een bombardement?
Wel vielen er die dag in Mesen bij het 3e bataljon drie dodelijke slachtoffers. Onder hen ook Marcel LEFEVERE / LEFEBVRE.
Op het kerkhof te Rollegem zien we dat er graven van oud-strijders moeten verdwijnen, wat is daar de reden voor? Was de vraag naar de verantwoordelijke van de stad.
met als vraag: Is het mogelijk om door te geven over welke graven dit juist gaat ?
Bij navraag aan onze kerkhofverantwoordelijke is er geen oud-strijderspark op de begraafplaats van Rollegem.
Van zodra u ons de juiste naam van de concessies kunt meedelen, kunnen wij uw vraag onderzoeken.
Sinds wanneer is er op Rollegem geen oud-strijders perk meer?, was een nieuw gestelde vraag.
Het gaat over Park A rij 1 NR 1
Rij 1 NR 2
Rij 4 NR 6 en rij 4 NR 1
Het zijn allen Oud-strijders die er begraven liggen, werden we dan men zijn allen te Rollegem bedot?
Dit was dan het antwoord :U hebt gelijk.
In park a liggen er inderdaad oud-strijders.
Dit werd ons deze morgen bevestigd.
Onze kerkhofverantwoordelijke heeft ons deze morgen daarvan op de hoogte gebracht.
Onze excuses.
Er hangt inderdaad 1 klever op het graf Leveugle – Sabbe.
Deze concessie komt te vervallen op 25/07/2018.
Wij zijn bij wet verplicht om deze klevers zeker een jaar voor het verval van de concessie aan te brengen, alsook een lijst uit te hangen met de concessies die komen te vervallen.
Het aanbrengen van deze klever betekent niet dat de concessie weg moet, het is gewoon een melding dat de concessie bijna ten einde is, en de vraag of de nabestaanden kunnen langskomen om de concessie al of niet te verlengen.
Wensen de nabestaande om de concessie te verlengen dan kan dit in dit geval gratis, wel weer voor een periode van 50 jaar.
Er wordt dan een aanvraag voor verlenging door de nabestaanden ondertekent waarin zij verklaren dat de concessie niet verwaarloosd is en dat ze verder onderhouden zal worden.
Ook bij de graven van de oud-strijders moeten wij deze procedure volgen.
Verkiezen de nabestaanden om de concessie niet te verlengen dan worden de grafzerken normaal gezien weggenomen.
In het geval van oud-strijders graven worden deze niet weggenomen maar worden ze eigendom van de Stad Kortrijk.
De Stad Kortrijk kan dan beslissen wat er juist met deze graven zal gebeuren.
Voor het ogenblik worden deze graven niet weggenomen.
In de oude doos vonden we wat, dat we zeker aan u oog niet wilden laten voorbij gaan. Het had te maken met de oorlog daarom brachten we het onder de titel gesneuvelden, we hopen dat u daar ook de moeite vind even door te nemen. Geniet er van
Het veld van ere
Wat is het veld van ere? Een aaklig doodenveld?
‘t Gehuil der breede schaar, vol hoop naar roem gesneld.
Den zege naast den wow? Och neen! ‘ t is diep gedwaald.
Het werkhuis van de smid, verlicht der hellen gloed.
Waar hij den hamer beukt en ’t aambeeld zingen doet.
Ziedaar een veld van eer! De spinner aan getouw, de zeeman
op zijn schip, de metser aan den bouw. Zijn daar op ’t veld van eer!
En waar een kunstenaarsziel het leven giet op doek; of waar een werkerkiel,
In diep der aarde daalt en schatten boven haalt. Of waar een minnend hert
Het kindje stamelend leert. En uit den kleinen kring door liefde tweedracht weert. ’t Is daar een veld van eer! - en zoo voor elken stand.
Voor d’ arbeid met den geest en ’t zwoegen met de hand.
Daar zullen geen vrienden komen op mijn graf nog kruis, noch kronen noch bloemen strooien ‘k zal sterven … zoo ver van huis.
Maar als droeve tijden van dwang en muiterij voorbij zijn
En sedert maanden gedaan is en uit met mij:
Dan zal er een zonne rijzen van vurige liefde rood… Dan zullen
De klokken luien voor hen die ginder liggen dood.
Dan zullen de klokken luien hun eeuwig verlossinglied
Doch zij die gids liggen die zullen ’t niet horen in ’t Yzergebied.
Het oog van de Folkloreraad viel dit jaar 2017 op een OCMW vrijwilliger.
Johan Naessens is een vrijwilliger bij het OCMW Kortrijk. Je ziet Johan verschillende keren per dag voorbijkomen met het busje van het OCMW , begon de voorzitter Mickel Schepens, voorzitter van de Folkloreraad. “ Hij is een vrijwilliger in het hart en nieren, en doet veel werk achter de schermen” Waren het reeds verkiezingskriebels, maar ook spreker voorzitter OCMW vond de keuze een wonderlijke keuze. “ Johan is niet iemand die de schijnwerpers opzoekt. Hij staat altijd klaar voor een ander en denkt nooit aan zich zelf.” Zei de notabele heer in zijn toespraak, iets wat tot nu toe nog nimmer was voorgevallen. Verkiezingskoorts?
Johan werkte vroeger in den bouw bij De Coene decor in Marke. Hij werkte altijd op verplaatsing en moest soms mee naar het buitenland. Na zijn pensioenstelling en de werken thuis afgerond te hebben ging hij naar “ woonzorgcentrum De Weister” te Aalbeke alwaar ze bij de opening vrijwilligers zochten. Johan begon er als uitschepper van de middagmalen. Na een paar jaar na iemand in vasten dienst voor de maaltijden, maar geen nood, hij werd gevraagd of hij het vervoer zou willen doen. Dat is nu al een vijftal jaar terug. In opdracht van de centrumleidster van wijkteam zuidelijke rand of de vervoersverantwoordelijke van de “Weister” werk Johan zijn taak af.
Twee middagen per week brengt hij mensen naar de maaltijden in de “Weister”. Ook brengt hij mensen naar contactnamiddagen in de Zuidelijke rand, dan blijft hij om ’s middags te helpen bedienen en af te wassen.
Met het woonzorgcentrum gaat hij enkele keren naar zee, aldus Johan: “ En breng ik mensen ter plaatse en breng ik andere weer mee terug”. In de week van de Rollofeesten zorgde Johan ook voor het vervoer naar een avondmarkt aan de kust. Dan gebeurt het dat er familie meerijd om rolwagens te duwen, dan rijden er ook andere auto’s mee.
Zijn echtgenote Marijke gaat bij feestmaaltijden om te helpen, omdat er dan dubbele ritten te doen zijn.
Het gaat hier niet alleen om mensen te vervoeren ook naar het busje naar de garage brengen voor onderhoud of naar de keuring gaan doet Johan als vrijwilliger met hart en ziel. “De mensen zijn zeer tevreden” aldus Johan,”wanneer hij oud is zullen ze het ook voor hem doen” lacht hij.
Het is niet nieuw, vroeger was hij in de Chiro, waar hij vijf jaar leider was. Hij was ook al afgevaardigde bij de jeugdvoetbalploegen in Rollegem, nu werkt hij voor senioren.
In de vrije tijd die hem nog rest verzamelt hij postzegels. Met broer Stefaan en vrouw Marijke gaat hij een keer week naar Gent om er voor hun kleinzoontje te zorgen.
Wij van onze kant wensen Johan nog vele jaren om zijn vrijwilligerswerk met hart en ziel te kunnen uitvoeren, hartelijk gefeliciteerd.
Wist u dat: het onderwijzend personeel een rondschrijven mee gaf welke luide als volgt: Beste ouders, onze school neemt deel aan de 11 novemberviering. Mogen we vragen uw kinderen naar school te willen sturen op zondag e k. Te 9.45 u. Met dank en hoogachting.
Het zangkoor “Crescendo” haar 10 jarig bestaan vierde 1969-1979. Met op het menu Tomatensoep, zeevruchtenschaaltjes, ardeens gebraad in fruitkrans. Ijsje- Mokka- met gepaste assistentie.
In 1978 Waren 34 doopsels in 1977 31, waren er 41 huwelijken waarvan 22 te Rollegem en 1977 18, er waren toen 32 begrafenissen in 1977 36.
Er was een kerkgave voor de zieken en bejaarden van 7.964 fr en er was geen sprake van een Antonius viering nog noveen.
Werden op de wereld gezet: J Demeyere, C Labarque, T Lepla, F. Djebbar, R. Pettens, F Van Damme, F. Denucé , R Buckens. J, Demeyere S Dupont, B. Bonte, L Laverge, B Melisse, B Vlieghe. S; De Rho; M. Debusschere. R. Rohaert. J Seynaeve. S Storme. M Mistiaen.
1980 De Rollegemse banketbakker De Tavenier, onlangs Ridder in de orde Cordon bleu geworden, viel de grote eer te beurt bij het bezoek van de heer William Tolbertjr; president van de republiek Liberia aan België. Hij werd door de president persoonlijk uitgenodigd om een praalgebak voor hem te vervaardigen.
Ziekenzorg Rollegem heeft een nieuwe vlag, deze werd ingewijde door pastoor Lefever. Ze kreeg als meter mevr. Viaene en als peter H. Surmont.
Wist u dat er te Rollegem nog een voetbalploeg geweest is? Dat stond in de gazette van 19/4/1979. In diendagen was de actiefste groeperingen de kwb hier op de gemeente.
Al een geruime tijd werd er gesproken over een voetbalploeg en dank zij wat jonge snaken welke de rangen kwamen vervoegen kon dit nu lukken. Alle formaliteiten werden vervuld, en de taken werden verdeeld. Ere voorzitter Etienne Vermoortel, voorzitter Leon Decanter, secretaris Danny Demeyere en Johan Naessens. Afgevaardigden voor Kwb Kortrijk Patrick Soens en Ghislain Van Ooteghem. Terreinafgevaardigde jozef Debels. Trainer Christian De Kimpe. Leden Jacques Vanessche en Marc Standaert.
Deze sportieve ploeg kreeg de steun van het Acw Rollegem en van Vermoortele welke de uitrusting sponsort. Vanaf volgend jaar gaan ze starten.
Op de vooravond van moedersdag werden in 1979 een tiental gezinnen op het gemeentehuis ontvangen die meer dan zeven kinderen opvoedden. Volgende gezinnen werden verwelkomt: het gezin Braekeveld, Baert, Haemers, Huysse, Lamotte, Laverge, Lesaffre, Messiaen, Naessens en Platteau. Niet alleen kregen ze bloemen in ontvangst maar ook werd hen een Gulden Spoor overhandigd. Men betreurde bij het drinken van een glaasje wijn dat er maar weinig aandacht was vanwege de pers, alleen “Het Volk “ was aanwezig.
In dat zelfde jaar vierden de vinkeniers hun 45 jarig bestaan. Ze kregen daarbij een nieuwe vlag die werd ingewijd, met als peter A. Vandepitte, daar door een zetduiveltje de meter Mvr. Barbe bij haar aankomst in de kerk de wijding al achter de rug was. Na een kleine stoet door de voornaamste straten van het dorp, werd men officieel ontvangen voor de gelegenheid in eigen lokaal. Voor 45 jaar trouw lid kreeg Georges Vromant en H. Nuyttens een medaille opgespeld van Avibo-beheer.
In de parochiezaal werd een tentoonstelling georganiseerd door “De Colibri” , de vogelvereniging hier ter plaatse. Meer dan achthonderd vogels werden tentoongesteld. Christ Vandepitte werd er clubkampioen.
Wist u om nog maar eens terug te keren de fusie dat er gedurende de tweede wereldoorlog ernstige gesprekken gevoerd werden omtrent de oprichting van “Groot Kortrijk”.
En dat er nooit iets werd over gepubliceerd. Het zou geweest zijn tussen 9 augustus 1940 en 1 januari 1943.Men begon met een commissie nopens de urbanisatie van “Groot Kortrijk” ergens rond de periode 9/8 1940 en 20/1 1941. Een tweede fase was met een stichting van een v.z.w. tot 1/6 1942 en een derde fase loopt van 2/6 1942 tot 1/1 1943. In de middeleeuwen bedroeg de ruimtelijke oppervlakte van het grond gebied Kortrijk slechts enkele tientallen hectaren. Het duurde tot de Franse revolutie vooraleer een grotere uitbreiding kwam van het grondgebied. In 1796 werd Kortrijk-Buiten ondanks protest bij de stad gevoegd dit had nu een oppervlakte van 2.115 hectaren, en dit zou zo blijven tot 1 januari 1977.
Op 9/8 1940 vertrok een belangrijke brief uit het Kortrijkse stadhuis naar de omliggende gemeenten, met de volgende inhoud; “Groot Kortrijk zou de volgende acht gemeenten bevatten: Kortrijk -Marke- Bissegem –Gullegem -Heule- Kuurne- Harelbeke -Zwevegem. Deze acht vertegenwoordigen 91.131 inwoners. Wat verwonderlijk was, tamelijk vlug zijn bijna alle gemeenten ingegaan op die brief. De eerste vergadering was geplant in 1940 om 15 uur. De oprichting van de commissie was een succes.
Tot het statut van de vzw. traden toe Kortrijk- Wevelgem- Zwevegem- Menen- Heule- Kuurne- Gullegem- Marke- Bissegem- Harelbeke en Deerlijk. Het kreeg de benaming van Studiekomiteit voor stedenbouwkundige aanleg “Groot Kortrijk.” Wie kon lid worden elke gemeente die maximum 12 km van het centrum van Kortrijk lag. De opgerichte vzw was omtrent urbanisatie een belangrijk regionaal feit. Het was de gouverneur welke besliste de besluiten van de gemeenteraad te vernietigen.
Hoewel de vzw “studiekomiteit” opgedoekt was, werden de plannen voor groter Kortrijk niet in de lade gelegd. Integendeel de koerswijziging gebeurde stilaan maar zeker.
De beleidsmensen werden op politiekvlak meer en meer uitgeschakeld en Duitsgezinde kwamen in het bestuur. Langs het kanaal Bossuit -Kortrijk konden milieuvervuilende bedrijven komen. In die zin was het nodig dat Stasegem, een deel van Harelbeke, bij Kortrijk kwam. Geheel Marke kwam bij Kortrijk en Marke- Staart zou best naar Aalbeke gaan. Deze ingrijpende koerswijziging botste hier op krachtig verzet, van Harelbeke en Kuurne. De Gavers die voor ongeveer 100 ha op Harelbeke liggen en verder in Deerlijk overgaan zouden de naam van het park moeten zijn “Het park Forestiers” en de lanen er naar toe zouden bedacht worden met bekende forestiers of “houtmeesters”
De plannen “Groot-Kortrijk werden niet goed gekeurd hoewel alles voldoende voorbereid was om de fusie te laten gebeuren. Het eindvoorstel van “Groot-Kortrijk” was een nieuwe stad met goed 76.000 inwoners. Het was de fusie tussen: Kortrijk en Bissegem –Harelbeke –Marke -Heule –Kuurne en een deel van Deerlijk. Hoe het allemaal kan verlopen nietwaar.
We hebben hier al een kleine lijst van mensen welke er bij waren. Zo kunnen ook wij een steen bijdragen om ook onze jongens in die honderdjarig herdenking te kunnen betrekken.
In ieder geval alvast bedankt voor u inspanning.
Dit zijn mensen waar we zeker van zijn dat ze geboren zijn te Rollegem. Hopende dat u geachte lezer zult bijdragen om nog andere te vinden
Neen, ik ben geen oud-strijder, verre van maar toch heb ik interesse voor de 1 wereldoorlog en zeker voor de strijders ervan. Toen men in 2014 sprak van herdenking van de 100 jaar voorbije oorlog dan dacht ik, ook onze gesneuvelden ergens terug te vinden. Doch niets was minder waar, laat staan onze oud-strijders welke deze gruwel te hebben overleeft.
Engelsen, Canadezen en zo verder dat wel, maar onze Belgen, wat hadden zij te verwachten? Mijn gedachten gingen naar onze gesneuvelden. Weet je wanneer je wagen parkeert aan de kerk,kant Aalbeeksestraat dat daar de graven waren van zij die ze hebben overgebracht. Hun namen staan gegrift in het standbeeld aan de overzijde van de kerk kant parochiaal centrum.
Toen in 1969 de begraafplaats werd overgebracht naar de Tombroekstraat, weet ik niet of deze graven zijn mee gegaan.
Wel voor de oud-strijders is er een plaats voorzien. Maar weet je dat wanneer de vrouw van de oud-strijder eerst kom te overlijden dat deze daar niet mg begraven worden. Pas wanneer de man overlijdt dan pas kan ze mist betaling overgebracht worden bij de man. Resultaat dat sommige mannen oud-strijders bij de vrouw begraven werden, met als gevolg de concessie weg graf wegoud-strijder vergeten.Wat is nu de opzet van dit alles, we willen deze mensen niet vergeten. We willen ze eeuwig dankbaar blijven, en dit door hun namen te beitelen in een zerk of plaat, al ze maar niet verloren gaan. Doch zijn heel wat van die namen moeilijk te vinden, vooral voor de mannen van de eerste wereldoorlog.
In dien tijd was het nog zo dat soldaten geloot werden, dat gebeurde voor Rollegem in Dottenijs toen nog West-Vlaanderen. Een loopjongen werd in gezet om te komen melden wie er was ingeloot. Dat bracht met zich mee dat soms rijkelui kinderen, geld boden aan sukkelaars en deze namen voor dat beetje geld hun plaats in. Vandaar dat sommige zeer moeilijk te achterhalen zijn.
Daarom kunnen we ons richten naar families, van oud-strijders, zij kunnen helpen alle namen terug te vinden. Hoe kun je nog helpen, met overlijdens berichten, doodsprentjes, of eventueel aandenkens aan een van hen, foto’s.
Volgens stad Kortrijk zou men op ieder begraafplaats zo een gedenksteen willen plaatsen, oud-strijders, civielarbeiders, weggevoerden, daarmee willen we hulde brengen aan zij die zo hard voor onze vrede hebben gevochten.
Hij of zij die dit leest en namen kent, of mensen welke een oud-strijder civielarbeiders, weggevoerden, kent, help ons de namen te vinden.
Na twee jaar fusie werden de koppen bijeen gestoken van de gemeenten Rollegem? Bellegem en Kooigem. Bellegem heeft been schepen en een gemeenteraadslid. Rollegem heeft een vertegenwoordiger in de gemeenteraad en een in het OCMW. De bevolking weet in deze vroegere gemeenten tot wie ze zich kunnen richten. Dagelijks kan men terecht in het oud gemeentehuis van Bellegem en Rollegem. In het eerst genoemde in de namiddag in Rollegem in de voormiddag, voor vele zaken en ook voor de politie. Voor wat de scholen betreft is er nog een gemeenteschool te Rollegem en een te Kooigem beiden hebben voldoende leerlingen. Wat het voetbalveld betreft F.C. Rollegem diende reeds enkele malen te veranderen van plaats. De nieuw opgerichte voetbalploeg van de KWB heeft geen terrein en moet uit gaan spelen. De minivoetbalploeg speelt op St-Anna en ook de Rollegemse kinderen hebben geen speelplein tenzij de schoolkoer. Er werd gevraagd om bij de bouwmaatschappij tussen een perceel grond te mogen gebruiken als voetbalveld, gezien de oppervlakte van de gronden eigendom van de maatschappij zeker in de eerst komende 10 jaar niet zullen bebouwd worden.
Wat kaarters, vinken, duiven en wielerwedstrijden betreft dit gaat alles de normale gang. Bij de stichting van de culturele raad waren 280 verenigingen aangesloten en nu is dit reeds gestegen tot 314. Een speciale raad hield zich bezig om een puntenstelsel op te maken. Door gemeenteraad werd intussen een reglement van subsidiëring goedgekeurd.
Na een jaar van goed werken was de schepen voldaan over de werking van de cultuurraad.
De A17 tussen Kortrijk en Doornik krijgt stilaan vorm 29/6/1978. Op maandag 26 juni start wegenfonds met de opbouw van drie bruggen over de A17 tussen de verkeerswisselaar met de E3 te Kortrijk en de grens met Henegouwen. Het betreft de bruggen in de Lantestraat met een diepte van 13à 14 meter, Marksestraat een brug op twintigtal meter van de hofstede en de Kortrijkstraat op grondgebied Marke en Rollegem. Deze werken moeten voltooid zijn binnen de 230 werkdagen en kosten samen 78 miljoen fr. Wat de aanleg van de A17 betreft voorziet men de voltooiing van de grondwerken van het vak tussen de E3 en de Kortrijkstraat in de tweede helft van ’78. Ook het vak tussen Doornik en Dottenijs kan nog dit jaar worden aanbesteed. Verder zal er getracht worden de verkeerswisselaar met de autoweg naar Moeskroen te Dottenijs in 1979 en het stuk tussen deze verkeerswisselaar en Bellegem in 1980 aan te besteden. Als alles laat voorzien dat de definitieve openstelling zal kunnen gedaan worden in de loop van 1982-1983. Wel is geweten dat door tracé op het grondgebied Bellegem problemen geweest zijn in de omgeving van de hofstede Vandeputte. Geen gazette welke er op antwoord Er werd verder geen commentaar gegeven de weg werd een kilometer om geleid! Waarom geen oplossing zoals in de Marksestraat? Ministers? Of wat nog? Wie zal het zeggen, maar wij rijden voor de helaas reeds overleden luiten, kilometers om, waarom? Deze Kemelbrug? We zullen ze nog tegen komen!
Wat ’t verder tracé, van de autosnelweg A17 betreft, die stopt aan de Kortrijkstraat, kan moeilijk gezegd worden waar die juist uitkomt. Enkele huizen zijn onteigend en sinds jaren onbewoond en deels afgebroken voor deze autosnelweg daar er vroeger gezegd werd dat er daar een afrit moest komen. Wel is geweten dat voor het tracé op het grondgebied Bellegem er problemen geweest zijn in de omgeving van de hofstede Vandeputte. Ook is men verplicht geweest een nieuwe weg aan te leggen langs de nieuwe Bellegemstraat ten einde de landbouwer toe te laten zijn akkers kunnen bereiken achter het kasteeltje. Hier was vroeger de “Goudvogelweg” welk een prachtig fietspad had men hier niet kunnen realiseren tot aan de Lampestraat? Ook hier geen gazette die er over spreekt, welke prachtige kansen heeft men toch laten voorbij gaan?
Wist u dit nog op 24/8/1979? Op het gehucht Tombroek Kermis een van de oudste uit de streek samen met de wijk “het Katje” Zie hier het programma: vrijdag 1 september
Inzet te 20 uur met de driedaagse bierfeesten in den dancing “ Zero de Conduite” bij Michel Noppe. Zaterdag vanaf 16 uur: Pick-up concert. Vanaf 17.30 u tafelvoetbalwedstrijd in café de “Chaudière” bij Paulette Willaert. Camping zondag voormiddag vanaf 10. U 500 fr. Aan prijzen. Te 20. U Kermisbal met verrassing in zaal de “Tramstatie” studio Walkietalkie. Zondag 3 september: te 8.30 u H. Mis voor de afgestorvenen van de wijk Tombroek. Te 14.30 u: Ringsteking per fiets voor mannen en vrouwen 1500fr. Prijzen. Te 17.30 u Wandelconcert door de muziekmaatschappij en marjoretten van Rollegem en Luigne(onder voorbehoud)
Zondag en maandag: allerhande vermakelijkheden bij Willy Soens, café “St Elooi” en in café “Chaudière” bij Paulette Willaert.
Maandag 4 september: vanaf 10 u en gans den dag peletonkaarting in café “Chaudière”. En om 10.U prijskamp op golfbiljart bij Willy Soens, café “St Elooi” 500 fr. Aan prijzen
17.30 u: Zaklopen voor jongens en meisjes. Dinsdag 5 september: Te 14u Koffiebal in café “Chaudiére” en Gratis tombola bij Willy Soens, café “St Elooi”natuurprijzen.
Wie dacht dat na de fusie het stadsbestuur de deelgemeenten op het achterplan ging laten liggen zal zeker bedrogen uitkomen. De Molenstraat we schrijven 25/2/1978 zal vanaf de industriezone tot het Forest geasfalteerd worden indien een akkoord met de stad Moeskroen kan bereikt worden, daar het een deelweg is. Indien geen akkoord bereikt wordt met de vernoemde stad vervalt dit werk: afstand 900 meter. We zijn nu 2017 hoe erbarmelijk ligt deze weg er bij wij worden niet vergeten! Er waren toen 4.200 m weg die zouden verbeterd worden in de loop van 1978 wat zeker toen voeldoening zou geven aan de Rollegemnaren. Ook nu zouden we dat kunnen toe juichen nietwaar.
Op maandag 29 mei 1978 gingen het 1ste en 2de leerjaar op schoolreis, naar Flobecq (Vloesbergen – Geraardsbergen. Reiskosten 150fr. Ingangspeelplein 20fr. Totaal 170fr. Vertrek om 8.30 u terug op school om 18.00 u te betalen aan de klasmeester.
Om te bewijzen dat gehandicapten meer kunnen dan stilletjes thuis te zitten, nam een gehandicapte legerofficier maandag 6/juni 1978 zijn rolstoel, richting Finland. De man Emiel Derdeyn geboorte van Rollegem na een legeroefening verlamd aan beide benen, en nu vast van plan om al liftend in zijn rolstoel, Finland te bereiken. Overigens is het niet zijn eerste avontuur/ vorig jaar liftte hij in vier dagen door heel België. Maandag morgen vatte hij post aan de oprit voor de snelweg naar Luik te Rhisnes bij Namen. En na afloop van zijn reis, hij hopt over een maand terug te zijn, schrijft hij over zijn belevenissen een boek.
Werken in het vooruitzicht in de Tombroekstraat en de Weimeerslaan, Tulpen en Rozenpark. In de eerste fase van groenaanleg wordt geraamd op 2.653.225 fr. (BTW incluis) daar ook inbegrepen 1.600.000Fr voor aanleg van voetpaden. 19/1/1978 Er werden ook voor het eerst glascontainers geplaatst 27 januari 1978 achterkant van de kerk.
Een terrein van 4 ha voor sport en speelplein ligt ter beschikking aan de Weimeerslaan. Hier vermelden wij een schrijven van de gezinsraad-Rollegem aan het schepen van sport voor een prioriteit aanleggen van een ravottenplein. De schepen gaat contact opnemen met de aannemer van de A17 voor het opvoeren van de grond. Het terrein is een drassige, sompige grond.( u weet wel meersgronden) Volgens het college zou 1ha op korte termijn bespeelbaar moeten zijn. Het opmaken van het terrein, het bouwrijp maken van de totale oppervlakte door het draineren naar de laagste punt toe, waar dan een visvijver kan worden aangelegd. Het aanleggen van een voetbalveld met atletiekpiste en een piste ponykoersen, plaatsen van twee schietpersen en de bouw van een polyvalente sporthal. Ook voorzieningen voor volwassenen mogen niet uit het oog veloren worden, zoals petanquevelden. De Rollegemse gemeenschapraad die machtig werk levert hoopt op het beste, op 29/1/1978. Het ware beter ook een sporthal in de omgeving te hebben en dit om vele redenen. Het zou ook beter zijn voor de beide scholen!
Tussen januari en maart van het jaar 1977 namen vijftig gezinnen hun intrek in de nieuwe sociale woningen van het Tulpen en Rozenpark. We zijn 18/5/1978, op voetpaden en beplanting na was de afwerking volledig, als men het zo noemen mag. Er mag ook aan toegevoegd worden dat de gezinnen meerdere vrachtwagens aarde hebben moeten aankopen. Andere hebben bakwagens stenen uit hun grond moeten halen wilden ze hun land bedrichten of grasperken aanleggen en voor nog andere was het onmogelijk met de wagen in de garage te komen, gezin het hoogte verschil. De koppen werden bijeen gestoken en dit met volgend resultaat; Men schetste de lange lijdensweg, voor wat de voetpaden betrof werd in de zitting van januari jongstleden het onmiddellijk overgemaakt aan de bevoegde instanties maar het zal zeker niet voor het verlof aangevat worden. Voor wat de voortuinen deze zullen een gemeenschappelijke groenaanleg vormen, wat natuurlijk niet in de goede smaak viel van deze welke reeds een tuinafsluiting hadden aangebracht. Wie dus gezorgd had voor een afsluiting rond de woonst en gezorgd dat alles er net uitziet kan gestraft worden met geldverlies? Dit is zeker een bewijs dat de bewoners niet voldoende ingelicht zijn of werden.
Na al die jaren 1933 eindelijk een uitzicht naar een NIEUWE MEISJESSCHOOL! Scholen die al jaren gebouwd zijn, zijn verouderd en niet aangepast aan de normen van den tijd.( En wat dan van de jongensschool te zeggen, als het maar past in hun kraam.) Aangezien de gemeenschap beschikt over gronden, werd een aanvraag gedaan. Het schepencollege van Kortrijk gaf de goedkeuring, en kort daarop ook stedenbouw, het voldoet aan de normen. Den ingang komt in de kerstraat ongeveer ter hoogte van het hof van Denucé. Een bijkomende uitgang zal gelegen zijn langs de zijde van het Tulpenpark, met uitgang langs de grote weg de Tombroekstraat ter hoogte van de woonst van dokter Declercq. In deze wijk komen zes bejaarden woningen. De klas lokalen geven uitzicht op het Tulpenpark dus ook in de richting Tombroek. Als er niets onvoorzien tussenkomt is de aanbesteding nog voor dit jaar. 9/11/1977.
Er komen 5 klaslokalen voor meisjes met ieder een oppervlakte van 7m90 op 7m90. Een lokaal voor de leraren van de zelfde oppervlakte, een bergplaats voor alle sportbenodigdheden, een bureel voor de directie, plaats voor centrale verwarming en een lokaal voor TV en diamontage. De turnzaal heeft een oppervlakte van 13m30 op 10m60 en de eetzaal 10m60 op 10m60. Voor de kleuters zijn 3 klaslokalen voorzien van 7m90 op 7m90 een grote bergplaats en een zandbak. Voor het sanitaire zijn eveneens voldoende in aantal volgens de normen. Er zijn twee speelplaatsen voorzien een open speelplaats met uitzicht op de Kerkstraat en een overdekt speelplein is gelegen tussen de klaslokalen. Er is parkeerplaats voorzien voor 9 wagens, die kan uitgebreid worden daar er geen gebrek is aan grond. Een nieuwe meisjesschool komt er zonder er veel over te spreken, voor de jongens is het wachten. Wat een verschil tussen twee scholen met subsidie of zonder! Kosten worden geraamd op 16.909.923 fr.
2/8/1977 Krijgt Rollegem eindelijk een sportterrein? Er kan niet gezegd worden dat er geen grond beschikbaar is. De inspanning van het vorige gemeentebestuur waren meer dan nodig daar de plaatselijke voetbalploeg geen vast terrein had, en nu nog niet! De ponykoersen die reeds door heel het land vermaard en gekend zijn hebben geen vaste plaats en ook dit brengt grote moeilijkheden mede met inrichters en landbouwers die het terrein moeten aanvaarden. Zoiets kon niet blijven duren, met het bestuur deed de nodige inspanningen om de gronden aan te kopen. Op ongeveer 4 hectaren welke aangekocht zijn mogelijkheden. Gezien de school er niet mag komen blijft de grond vrij.
De grond gelegen tussen de Kerkstraat vanaf het huis Leplae René tot aan de Weimeerslaan achter de woonster grond die de weimeersen genoemd worden.
Rollegem heeft geen voetbalterrein, geen speelplein, en ook geen speelvrije straat zodat dit een ideale oplossing zou zijn voor de schoolgaande kinderen.
Het woord is aan het Kortrijkse stadsbestuur. En opnieuw werd de vraag gesteld aan het Kortrijkse stadsbestuur : Waar blijven de woningen voor bejaarden? Komt de verbinding van de industriezones Moeskroen met Kortrijk er nog?
Nieuwe straatnamen 21/10/1977 van de 35 straten worden er 17 gewijzigd. Aalbekestraat wordt Aalbeeksestraat. Beekstraat wordt Beekweg. Bellegemstraat gedeeltelijk Molenkouter en gedeeltelijk Wethuistraat. Berkenlaan Kerkstraat worden Rollegemkerkstraat. Beukendreef wordt Rode Beukendreef. Dottenijstraat wordt Candeléstraat. Einde Muykendoornstraat wordt Munkendoornstraat. Knokstraat wordt Rollemknokstraat. Kortrijkstraat wordt Rollegemseweg. Markestraat wordt Marksestraat. Moeskroenstraat wordt Kwadebrugstraat tot aan de Tombroekstraat. Molenstraat wordt Tombroekmolenstraat. Oude Aalbekestraat wordt Oude Aalbeeksestraat. Plaats wordt Rollegemplaats. St Annastraat Lampestraat.
2/8/1977 Krijgt Rollegem eindelijk een sportterrein? Er kan niet gezegd worden dat er geen grond beschikbaar is. De inspanning van het vorige gemeentebestuur waren meer dan nodig daar de plaatselijke voetbalploeg geen vast terrein had, en nu nog niet! De ponykoersen die reeds door heel het land vermaard en gekend zijn hebben geen vaste plaats en ook dit brengt grote moeilijkheden mede met inrichters en landbouwers die het terrein moeten aanvaarden. Zoiets kon niet blijven duren, met het bestuur deed de nodige inspanningen om de gronden aan te kopen. Op ongeveer 4 hectaren welke aangekocht zijn mogelijkheden. Gezien de school er niet mag komen blijft de grond vrij.
De grond gelegen tussen de Kerkstraat vanaf het huis Leplae René tot aan de Weimeerslaan achter de woonster grond die de weimeersen genoemd worden.
Rollegem heeft geen voetbalterrein, geen speelplein, en ook geen speelvrije straat zodat dit een ideale oplossing zou zijn voor de schoolgaande kinderen.
Het woord is aan het Kortrijkse stadsbestuur. En opnieuw werd de vraag gesteld aan het Kortrijkse stadsbestuur : Waar blijven de woningen voor bejaarden? Komt de verbinding van de industriezones Moeskroen met Kortrijk er nog?
Nieuwe straatnamen 21/10/1977 van de 35 straten worden er 17 gewijzigd. Aalbekestraat wordt Aalbeeksestraat. Beekstraat wordt Beekweg. Bellegemstraat gedeeltelijk Molenkouter en gedeeltelijk Wethuistraat. Berkenlaan Kerkstraat worden Rollegemkerkstraat. Beukendreef wordt Rode Beukendreef. Dottenijstraat wordt Candeléstraat.Einde Muykendoornstraat wordt Munkendoornstraat. Knokstraat wordt Rollemknokstraat. Kortrijkstraat wordt Rollegemseweg. Markestraat wordt Marksestraat. Moeskroenstraat wordt Kwadebrugstraat tot aan de Tombroekstraat. Molenstraat wordt Tombroekmolenstraat. Oude Aalbekestraat wordt Oude Aalbeeksestraat. Plaats wordt Rollegemplaats. St Annastraat Lampestraat.
1977 Geen cultuur- maar gemeenschapsraad. Er werd een voorlopige werkgroep samen gesteld waar vier personen hun naam opgaven. Decruyenaere P. Dokter Surmont, BuysschaertJ. en Buysschaert M. Deze vier zullen nemen deel aan al de bijeenkomsten en brengen verslag uit. Eerlang wordt dan een bestuur samen gesteld.
Op dinsdag 5 april 1977 was er een volksvergadering gepland in het zaaltje van het parochiaal centrum. Het was op initiatief van het Davidsfonds, in samenwerking met de voorlopige culturele werkgroep, en met medewerking van Uw vereniging. Men zou het volgende programma willen voorstellen en bespreken.
Ter gelegenheid van het 675 herdenkingsjaar van den Gulden sporenslag, willen wij te Rollegem ook ons steentje door een Vlaamse Folkloredag te organiseren.
1977 De zusters van Rollegem 105 jaar in dienst van de gemeenschap.
23 juni 1977 Wanneer er gesproken wordt over de nieuwe verkaveling te Rollegem betreft het de verkaveling van de kinders Brouckaert. Van deze verkaveling is er al lang sprake en eindelijk zijn de werken aangevat voor wat de rioleringen en andere betreft. In de B.P.A. opgemaakt in 1960 komt deze verkaveling al voor, maar dan over het geheel van het groot perceel met volledige stratenaanleg. Door allerlei omstandigheden werd dit alles op de lange baan geschoven. De nieuwe verkaveling is gelegen langs drie bestaande wegen. Kortrijkstraat, Aalbekestraat en de Bellegemstraat gelegen tussen de 2 eerst vernoemde. Het is natuurlijk maar de vraag geweest voor gedeeltelijke verkaveling gezin den binnen grond voorlopig landbouwgrond blijft. Alles wat langs de vernoemde wegen ligt wordt bouwgrond. In de Aalbekestraat vanaf de hoek van de Bellegemstraat tot aan het huis van R.Vandaele is er een verbreding aangebracht, die moet toelaten een bushalte aan te leggen naast de weg.
Op de verkaveling van de familie kunnen 22 afzonderlijke woonsten gebouwd worden. Er is nog mogelijkheid voor meer dan 100 sociale woningen te bouwen langs al aangelegde wegen.
15december 1976 Rollegem neemt afscheid van zijn zelfstandigheid. Het gemeente bestuur, de C.O.O. leden en de bevolking hebben op een waardige manier afscheid genomen van hun geliefde gemeente. Het voltallig bestuur en de C.O.O.-leden haalden hun burgemeester ten zijn huize af, en werden opgewacht door de Koninklijke harmonie St Cecilia in het begin van de Kortrijkstraat, van waar dan de rondgang begon naar de dorpskom. Aalbekestraat, Oude Aalbekestraat, Kerkstraat en een deel van de Tombroekstraat tot aan het station. Aan de ingang van de kerk verwelkomden beide geestelijke de burgerlijke overheid. De dankmis werd opgeluisterd door het plaatselijke zangkoor. De pastoor zorgde voor een aangepaste homilie voor het afscheid. Na het misoffer had een laatste ontvangst plaats in het parochieaal centrum alleen voor de Rollegemse bevolking waar een drink werd aangeboden.
Het was voor een bomvolle zaal dat schepen Dendievel de aanwezigen verwelkomde. Schooldirecteur Isebaert bracht hulde aan het uittredende gemeentebestuur voor wat het in de voorbije 6 jaar gepresteerd heeft. Namens de groeperingen van de gemeente werd aan alle raadsleden een geschenk aangeboden terwijl de vrouwen bloemen ontvingen van de plaatselijke majorettes. De burgemeester nam vervolgens het woord en dankte zijn medewerkers voor wat ze gepresteerd hebben en riep allen op zich verder in te zetten voor Rollegem en te zorgen dat de wijk Rollegem verder bloeit.
We zijn pas 17-2-1977 en daar hebben we al , de schepen stelde voor 160 fr. Te heffen voor rijwielen, het was raadslid De Schaapmeester welke van mening was dat hiermee de tweede stap gezet werd om de randgemeenten belastingen te doen betalen nadat reeds retributies eenvormig werden gemaakt. In vier randgemeenten werd de kas op deze manier gespijzigd en meteen wordt deze belasting in de ganse entiteit doorgevoerd. Hierop kwam het volgende antwoord:” Het is gemakkelijk om aan demagogie te doen en de fiets een milieuvriendelijk voortuig te noemen. Hoeveel kost een pakje sigaretten? Juist 35 fr. Of evenveel als onze belasting op een heel jaar. En dan weet je nog niet hoeveel inspanning wij zullen doen voor de fietser. We vragen toch allemaal om fietspaden.”
Bevolkingsbeweging 1976 ook dit jaar is qua bevolking weer een achteruitgang geweest. Er waren 31 geboorten en 81 intredingen, tegenover 22 overlijdens en 101 uitwijkelingen of een vermindering van 11 eenheden. Totaal op 31 december 1976: 2.529 inwoners.
Oktober 1976 Vele Rollegemnaren en in het bijzonder de wijk Tombroek en ook zij die bij het aanleggen van deze weg kunnen betrokken worden stellen zich de vraag of er van deze geplande weg nog iets zal terecht komen? Het gaat hier over de verbinding industriezone Moeskroen met oprit A-17 te Rollegem. Op deze vraag kan op heden geantwoord worden dat er van deze verbinding zeker in de eerstkomende jaren niets zal terecht komen, daar de A-17 eerst volledig moet afgewerkt zijn.
Jaren geleden plannen ontworpen voor de autoweg Kortrijk –Roubaix die Bellegem en Rollegem dwarste. Vele malen werden er wijzigingen aangebracht om de plannen dan in de lade te bergen. Tussen de hogere leiding, betrokken gemeentebesturen en Leiedal werd voorgesteld deze weg niet te laten uitvoeren. Het voorstel kwam dan in de industriezone, waarvan de hoofdweg eindigt aan de Molenstraat (Tombroek) te verbinden met de oprit van de A-17 op de grens Rollegem en Bellegem. Voor deze baan waren vellen gewonnen daar het gehucht daar het gehucht Tombroek zou ontlast zijn van het zwaar verkeer. Voor deze weg werden al verschillende malen opmeting gedaan en bepaalde eigenaars werden door personen die de opmeting kwamen doen ingelicht en zonder dat de gemeente daarvan mededeling werd gegeven. (De weg is er nooit gekomen Moeskroen legde een weg aan naast de Tombroekmolenstraat naar een rondpunt en naar hun oprit wat er ook nooit kwam te Rollegem)
1976 Laatste opdracht van het Rollegemse Gemeentebestuur. Het betreft hier de voetweg die verbinding geeft tussen de buurtweg van groot verkeer nr.150 Tombroekstraat met de pijpenkop die eindigt in de weide van landbouwer Germain, het is ook dicht bij deze toekomstige voetweg dat waarschijnlijk de eerste bejaardenwoonsten zullen gebouwd worden. Deze voetweg was niet inbegrepen in de grote werken maar was voorgesteld. De onteigening werd uitgevoerd samen met de andere. Den ingang zal zijn waar zich nu de ijzeren poort bevindt van de landbouwernaast de woonst van de haarkapster. Deze weg zal alleen doorgang verlenen aan voetgangers gezien er aan den ingang van de Tombroekstraat 3 katafoonpaaltjes zullen geplaatst worden.
Als laatste punt kwam de verkaveling Brouckaert aan de beurt. Dit verkavelingtracé is gelegen tussen drie straten nl. Bellegem-Aalbeke en Kortrijkstraat. Een overeenkomst werd gesloten met de familie dat enkel de werken mogen uitgevoerd worden volgens de principes van de gemeente.
Donderdag 26 februari 1976 lezen we dat de laatste ongezonde woning verdween uit het centrum. De laatste krotwoning in den dorpskom, ook onderpastorij genoemd, ontsiert de dorpskom, aangezien men hier en daar iets begon af te breken. Kostprijs metselwerk; 2.840.000 fr. Timmerwerk 864.000 fr. Centraleverwarming 243.000 fr. Het is ongeveer rond deze periode dat ook de oude bakkerij van Moutton uit het straatbeeld van de Kerkstraat verdwijn en dat hij in het nieuw aan de sporthal verschijnt, in een gloed nieuw zaak. In de Tombroekstraat komt er een voetpad, na de vernieuwing van de straat.
We zijn 2016, en denk dat er veel mensen een zucht van verluchting gaan geven wanneer in het jaar 17/18 de woningen zullen klaar zijn op de grond van de gemeenteschool. Geloof me wat hier staat in mijn gazette in 1975: wat nu met de nieuwe gemeenteschool? Een netelig probleem het dateert al van 1933, er werden toen al plannen gemaakt voor de verbetering van die jongens instelling. Er tussen door, de school was een huis geschonken door een jonkvrouw uit Bellegem om de school van vader Waffelaer van zijn strooien dakje te kunnen verhelpen. Een huis bijgebouwd voor den oppermeester, nu den directeur genoemd en later een huis bij voor den hulpmeester. Deze is er nooit komen wonen, er is wel een plaats geweest voor “den dopper” weet je wel de werkloosheidsuitkering. De man of vrouw zonder werk kwam vroeger bij de champetter, dopte zijn vinger in den inktpot en zette deze op de kaart, vandaar “den dopper”. Deze twee gevels zijn bewaard gebleven het huis geschonken als legaat is intussen afgebroken en vervangen door woningen. We lezen verder in de krant: In 65 werd opnieuw begonnen daar de inspectie dreigde de wedden te schorsen, indien geen belangrijke veranderingen zouden gebeuren. Moderne verwarming, geen kachels meer zoals op heden, nieuwe sanitaire inrichting, nieuwe ramen enz. Er was maar een mogelijkheid en dat was uitzien naar gepaste bouwgrond. Men zou kunnen nieuwe klaslokalen bouwen in de tuin van de school en de grond daarnaast dit is grond van het klooster, helaas dit werd door de bevoegde instanties niet aangenomen. Volgens bevoegde diensten was de grond in de Aalbekestraat , (Stuk gelegen voor” het Appelke”) doch ook hier was het niet aanvaarbaar een school bouwen tussen drie straten Aalbekestraat, Oude Aalbekestraat en Kerkstraat is onmogelijk. ( Oude Aalbeeksestraat en de Kerkstraat vlak voor waar nu de uitgang van de school, grond van Gustaaf Mallise)
Men had een akkoord bereikt een school te bouwen achter de bakkerij van Mouton. Ondertussen was het schoolbouw stop. En nu was er weer een probleem, men moet 130 leerlingen hebben en hier hebben ze dat zeker niet. De gemeente heeft nu de gronden, wat moet daar nu mee gebeuren? Hebben onze kinderen niet evenveel recht als andere? Je kent de rest van het verhaal, daar kwam de sporthal en de school? Dat zal nog vele jaren duren!
“Nieuw Kortrijk” omdat sommigen nog steeds beweren dat de fusie geen “ groot Kortrijk voor gevolg zal hebben. Nieuw zal ongeveer 76.000 inwoners tellen; Aalbeke 2954, Bellegem 3692, Bissegem 5555, Heule 10.128, Kooigem 754, Marke 6721, en Rollegem 2540 bij zich te krijgen. De nieuwe gemeenteraad zal uit 41 leden, 7 schepenen en 1 burgemeester bestaan. Momenteel worden al deze genoemde gemeenten bestuurd door 108 “overheidspersonen” Er zal der halve hier en daar met de ellebogen en laat ons hopen ook met verstand worden gewerkt om zijn zwart-geel-rood of zijn geel-rode sjerp te behouden. In de nakende verkiezingsstrijd die de fusies meebrengt, zal waarschijnlijk minder gedacht worden aan anders genoemde leefgemeenschappen die in de fusiedebat niets te zeggen hadden. Zoals de vinkeniermaatschappijen, de kaartersklub, de voetbalelftallen en vele andere sociëteiten meer die als vanzelf in de herstructurering meevloeien, al zijn het dan ook die sociëteiten die soms uit duizenden zielen bestaan en die als parochies door meerdere priesters worden geleid. Vergeet niet dat Nieuw Kortrijk inderdaad zeventien parochies zal tellen. Er zijn vooreerst de acht groten van Kortrijk en met name St- Elisabeth, St-Elooi, H.Hart, St- Jan Baptist, St-Maarten, O.L.Vrouw, H.Pius, en St- Rochus. Daarbij komen St-Cornelius, van Aalbeke, St-Amandus van Bellegem, St-Audomarus van Bissegem, St-Eutropius , St-Godelieve, en onbevlekt hart van Maria van Heule, St- Laurentius van Kooigem, St-Brixius van Marke en St-Antonius van Rollegem.
Vanwege de patroonheilige moet er geen discussie verwacht worden. Er zijn er geen twee met de zelfde naam. Tenware men verder gaat en er de kloosterkerken en/of kapelanijen bijneemt. Dan bestaat de kans voor een geschil. Tussen Toontjes kerke te Kortrijk en die van Rollegem bijvoorbeeld. Maar kom sedert men uit de kerken tal van heiligenbeelden heeft weggenomen wordt aan deze hemelse gezanten niet zoveel belang mee gehecht en schenkt men meer aandacht voor aardse dingen. Tot deze aardse dingen behoort de fusie van gemeenten, doch niet van parochies, ofschoon in het kleiner wordende aantal priesters ook een reden zou kunnen gezien worden om grotere parochies op te richten. Dat schijnt nog niet voor een onmiddellijke toekomst te zullen zijn. Het zal stof tot woordenwisseling voor de nieuwe gemeenteraad bijbrengen. Met zijn zeventien parochies en daarbij tal van kapelanijen zal de gemeenteraad van Nieuw Kortrijk niet alleen stof tot nadenken maar ook tot vitten hebben. Hopelijk zullen alle patroonheiligen dan samenwerken om de geest te sturen waar hij moet. Op de tonen van orgels.
In 1975 werden 29 kinderen geboren, terwijl 80 personen de gemeente kwamen bewonen dat vermeerderde het bedrag met 109 personen. Daartegen waren 19 overlijdens, 110 personen verlieten het grondgebied wat samen 129 geeft, en een verschil in min van 20 eenheden. Op eind december 1975 bedroeg het aantal inwoners 2538, tegenover 2558 einde 1974.
In de voorbije weken ging de “Krant van West-Vlaanderen samen met de lezers op zoek naar kandidaten voor de titel.
Uit de inzendingen werd voor de “Krak Van Onze gemeente”
De heer Matthieu Mistiaen als kandidaat voor de titel “ Krak 2016” gekozen.
Matthieu woont in Aalbeke en baat te Rollegem café "De Tombroekstatie "uit. Hij is de drijvende kracht achter "Tombroekkoerse", waar hij voorzitter is. Hij is ook voorzitter van de wielerclub "De tramstastatie" en van "Tram naar Sagan" een supportersclub voor Peter Sagan, de Plankaertbroers en andere plaatselijke wielrenners.
"Tombroekkoerse" is al twee jaar onafhankelijk. De club herbegint de damensjeugdwedstrijden in de "Postlljon" in Bellegem en organiseert een uniek evenement met brommers en fietsen op Tombroek.
De interclub voor junioren wordt door de wielerclub georganiseerd.
De organisatie "Koers der Dorpelingen" te Bellegem werd binnen gehaald.
Matthieu en zijn team kunnen rekenen op heel wat vrijwilligers en sponsors.
Matthieu acteert ook in Rollegem bij de toneelvereniging "Trees", waar hij vroeger ook bestuurslid van was
Nu is het aan jou om te stemmen! Of hij de titel verdient!
Let wel: per persoon kan slechts 1 stem uitgebracht worden. Ofwel op stemformulier ofwel via www.kw.be/krak er kan over alle gemeenten heen slechts op 1 persoon worden gestemd.
Hete Fusietranen, eigenaardig is, dat de verontwaardiging vooral aanwezig is bij diegenen die een groot aandeel gehad hebben bij de verwekking van het huidig misbaksel, en dat deze blijven weigeren de hand in eigen boezem te steken. Als de wil van Kortrijk geen wet geworden is , dan is dat enkel en alleen omdat die Kortrijkse wil getuigde van een verregaande zelfoverschatting en van een volledig onbuigzaamheid ten overstaan van iedereen. Het advies dat de Kortrijkse meerderheid overmaakte aan de minister van Binnenlandse zaken bestond uit welgeteld één zin:” Fusie met alle randgemeenten, en met de over-randgemeenten indien zij dat wensen. Aan dit standpunt werd geen enkele argumentatie, geen enkel motivatie toegevoegd. Een uitgebreide studie van de Vereniging van Belgische Steden en Gemeenten, advies uitgaande van de Provincie, het standpunt van de CVP- arrondissementeel, een gemotiveerd alternatief voorste v. B.S.P., suggesties van de PVV en van de VU.-Volksbelangen in de gemeenteraad en de reacties van de verschillende gemeenten werden van de tafel geveegd met één enkele ongemotiveerd zinnetje. De Kortrijkse meerderheid heeft geen enkel moment willen praten over een alternatief, heeft nooit gezocht naar een compromis en heeft nooit een druppel water in haar wijn gedaan. De wil van de sterkste zou het wel halen…..Het is gebeurd. Waarom is men in plaats van de beslissing op te dringen aan een Minister die in de huidige omstandigheden nooit goed kon beslissen, niet samen aan tafel gaan zitten met de meerderheid en de opposities van alle gemeenten van het arrondissement? Waarom heeft men nooit willen denken aan compromis? Waarom heeft men de adviesen niet genuanceerd en gemotiveerd? Uit Politieke onwil?
Voor wat het essentiële betreft, is de teerling geworpen: Kortrijk heeft Harelbeke, Kuurne,Zwevegem en andere niet gekregen. Misschien zou er echter nog wel een industriezone los te peuteren vallen. En- wat dacht u- men volhard in de boosheid opnieuw een tactiek van de blokvorming, de krachtige taal, de moties in de pers, de hulp van de ministers, vooral geen overleg met betrokken gemeenten, geen gesprek in de onderscheidene gemeenteraden, geen streven naar compromis.
Toen in november een lid van de oppositie in de gemeenteraad te Kortrijk voorstelde om de zelfstandigheid van een aantal gemeenten te herkennen en te bevestigen, maar te zoeken naar een mogelijke oplossing voor een eventuele overheveling van industriegebieden, werd dit voorstel op gelach onthaald….. Thans lachen ze in Wevelgem en Kuurne in hun vuistje en wenen ze in Kortrijk hete tranen.
’t Is wellicht goed in eigen hart te kijken, nog even voor het…Fusioneren, stond er in mijn gazette.
Het gemeentehuis kreeg in 1975 een nieuwe vleugel, het is de bedoeling om het mogelijk te maken naar de raadszaal te gaan zonder daarom de andere burelen aan te doen.
In dat zelfde jaar kwam ook de kabeltelevie hier bij ons. In de eerste fase de Kortrijkstraat en een deel van de Aalbekestraat Dursin inbegrepen en de woningen in de Lanteweg. De tweed fase omvat de Kerkstraat over de ganse lengte. Oude Aalbekestraat ,Aalbekestraat en de Marksestraat. De derde fase Het gehucht Tombroek. De nodige stappen worden gezet om de 51 sociale woningen te voorzien in de loop van 1976.
Op het laatste van het jaar 1975 vragen vele Rollegemnaren zich af of er wel iets in huis komt van de verbindingsweg van de nijverheidszone Moeskroen-Rollegem naar oprit van de A 17 met als eerste deel tot aan het kruispunt van de Kwadebrug. Van in de zestig jaren sprak men over de wolbaan Kortrijk-Roubaix waarvoor de plannen werden gemaakt. Later werd er ingezien dat deze autosnelweg van minder belang was . Wel werd aanvaard en gesteund door de bevoegde diensten de verbindingsbaan industriezone Moeskroen tot A17 op de grensscheiding Rollegem Bellegem. Deze baan stopt op haar breedte aan de grensscheiding met Rollegem op de Molenstraat (Gehucht Tombroek nu Tombroekmolenstraat, Schreiboomstraat) een plaats waar reeds vele ongelukken gebeurd zijn door het plots eindigen van de weg, alhoewel het zeer goed uitgetekend is. Welk belang zou deze baan hebben stelt men zich de vraag? Heelveel al het zwaar verkeer welke nu door Tombroek en het centrum komt zou deze plaatsen niet meer nodig hebben. (We zullen in de toekomst zijn dat Moeskroen er zeer handig heeft op ingespeeld op al dat gepraat) Van de nijverheidszone tot aan de oprit A17 is het slechts 2 km.(Doch waar bleef de oprit in Moeskroen!) Er werden reeds drukke bespreken gevoerd, de openstelling is zeker aldus de krant nog voor de eerste jaren niet. Met nog een jaar te gaan tot het eind 1976 wil de CVP-bewindploeg het ganse programma afwerken.
Wanneer woningen voor bejaarden, er wordt gezegd dat het hier een oude bevolking is en ja dat is waar aldus april 1975. Rustoorden vind men te Zwevegem, Harelbeke en Kortrijk, maar god wie vertrekt er graag uit zijn omgeving. Hier was er een rustoord doch men heeft het geruild voor gehandicapten, men moet keuzes maken zegt men.
Hoeveel bejaarden zijn er niet die een woning betrekken die veel te ruim is? En mensen die geen trappen meer aankunnen? Dit is al een reden om te zorgen voor een kleinere woonst waar alles op de gelijkvloers ie gelegen. Rollegem heeft al heel wat verwezenlijkt, kan er niet uitgezien of onderzocht worden hoe men er kan toekomen om enkele woonsten voor bejaarden te laten optrekken hetzij door de bouwmaatschappij , gemeentebestuur , of door de C.O.O. De bouwmaatschappij beschikt over gronden plaats op het plan van aanleg is reeds uitgestoken waar deze woonsten moeten worden opgetrokken. De grote vraag is wanneer zal dit gebeuren? Het ware te wensen dat er spoedig een oplossing kan gevonden worden, en dat de realisatie nog zou kunnen plaats vinden voor de grote fusie er komt. Een oproep wordt gedaan om te bekomen met alle beschikbare middelen om ook de bejaarden van hier ter plaatse te kunnen houden.
Neen aan misbakken fusie. De burgemeesters en schepenen van de gemeenten Aalbeke, Bellegem, Bissegem, Heule, Kooigem, Kortrijk, Marke en Rollegem, in aanwezigheid van Minister Lavens, Senator Vandenberghe Volksvertegenwoordiger M. Coucke en M. Olivier op maandag 24 maart 1975 in spoed bijeengekomen. Met verontwaardiging hebben ze vastgesteld dat de jongste voorstellen, zoals in de dagbladen verschenen een aanfluiting betekenen van een volwaardige fusie.
Immers door de inspanning van alle gemeenten werden Industrieterreinen aangelegd op Heule-Kuurne; Gullegem-Moorsele; Harelbeke-Stasegem; Harelbeke-E3; Vliegveld Wevelgem; Wevelgem-Zuid. Bovendien hebben de gemeenschappelijke inspanningen geleid tot de aanleg van het vliegveld Wevelgem tot het creëren van een recreatie gebied “De Gavers” en tot het aanleggen van een vervoercentrum “De L.A.R.”. De Gemeentebestuurders vernoemd opteren dan ook voor een fusie waarbij alle randgemeenten van de stad Kortrijk betrokken zijn en eveneens de overrandgemeenten voor zover deze niet in een andere fusie betrokken worden.
De vernoemde gemeentebestuurders verzoeken met aandrang aan de Minister van Binnenlandse zaken dat hij zijn oorspronkelijk vorstel tot het vormen van een grote Kortrijkse entiteit zou handhaven.
1975 Rollegem heeft geen staats- en provinciewegen en alle onderhoud valt ten laste gemeente die ongeveer over 30 km wegen beschikt. En door de werken aan de tramstatie komen er tegen het einde van het jaar nog ongeveer 5 km bij. De ingang ter hoogte van de woning van den huisdokter alwaar men den nieuwe wijk zal kunnen bereiken loopt dwars door de hoeve vroeger bewoond door landbouwer Coekelaere. Op deze gronden eigendom van de bouwmaatschappij “ Eigen haard goud waard “ kunnen ongeveer 180 sociale woningen gebouwd worden. De maatschappij heeft nog gronden gelegen over de verbindingsweg en die wellicht als het noodzakelijk blikt na 1980 hun bestemming van bouwgrond zullen bekomen. Er is in Rollegem zeker geen gebrek aan bouwgrond voor sociale woningen als er voldoende aanvragen zijn en kredieten beschikbaar blijven staat er niets in de weg om een volgende reeks. Daar Rollegem over geen industrie beschikt zijn woonzones zeer goed gelegen en beschermd tegen fabrieksrook en geluidshinder.
Dan heeft men nog langs de noorderkant van de gemeente de verkaveling Agimex gelegen tussen de Kortrijkstraat, Groene Dreef , Muynckendoornstraat en de scheiding met Kortrijk, waar tevens een paar km wegen bijgekomen zijn. Daar zijn een tachtigtal percelen beschikbaar voor alleen bouw prachtig gelegen gronden op de grens met Kortrijk en op enkele honderden meters van de Kennedylaan waar enkele villa’s in opbouw zijn. Deze verkaveling draagt de naam van Groenpark gezien de groenaanleg en de vele beplantingen. Er word in Rollegem niet alleen gezorgd voor woningbouw ook de wegen worden niet vergeten. (Nu is het iets anders) Er zijn zeker maar weinig gemeenten die met zoveel wegen uitgerust zijn volgens de oppervlakte. De ligging is uitstekend tussen de steden Moeskroen en Kortrijk en tussen twee nijverheidszonen.
1975 Het slopen van woningen gaat verder te Rollegem: er werden er elf gesloopt rond de kerk en de vroegere begraafplaats waaronder 3 herbergen “De ruste” “ het Paradijs” en “het hof van Commerce” de aanbouw aan het café “ het Gemeenthuis” waardoor den ingang van de Kortrijkstraat nu Schepenhuisstraat verbeterd werd. Ook de vroegere café “De zwaan” de vroeger beenhouwerij Decantere en het café “Den Engel”. Ongeveer ter hoogte van den ingang van de begraafplaats werden 4 woningen gesloopt, de eigenaars blijven eigenaar van de gronden achter de onteigening zodat er daar 3 woonsten kunnen opgetrokken worden op deze 3 percelen. Een huis werd reeds opgetrokken en bewoond. Dit maakt op heden reeds 17 woningen die onder de sloophamer zijn gekomen.
Is het nog denkbaar dat in 1975 nog drinkwater moet aangevoerd worden door de brandweer van Kortrijk? Denken we aan de landbouwers met hun hedendaagse grote veestapel hoe die al niet sukkelen met het water, dat ook bij velen niet ter plaatse beschikbaar is. Wat zou er gebeuren in geval van brand in het noordergedeelte: waar geen water is? Er moet rekening gehouden worden met de verkaveling van “Groenpark” gelegen tussen de Kortrijkstraat en de Groene Dreef en de scheiding met Kortrijk waar een 100 tal bouwpercelen te koop zijn. Gezien er in de omgeving een aantal hofsteden gelegen zijn, welke niets beter vragen om van drinkwater voorzien te zijn.
ER word een weg aangelegd vanaf de ringlaan ter hoogte van de weimeersbeek tot aan de hofstede van Michel Christiaans. Deze weg wordt voetweg 35 genaamd. Kostprijs 179.162fr. De weg gelegen naast bakkerij Mouton moet dus verdwijnen, alsook de voetweg welke begint voor de hofstede van Denuceé welke reeds lang buiten gebruik is maar niet mag afgeschaft worden zolang de ringlaan niet mag geopend is.
Sociale woningen, men vermoed dat de woningen in den bloemen wijk Rozen,Tulpen en Begonialaan zullen bewoonbaar zijn rond de vakantieperiode 1976. Rollegem telt nu 2600 inwoners zal zeker over enkele jaren de 3600 gemakkelijk kunnen overschrijden.
Het woonpark of het groenpark omvat de gronden van de hofstede Vanderheeren. In deze oppervlakte zijn 90 kavels van 1000 tot 2000 m². Daarvan zijn er 79 gelegen in de driehoek tussen de Groene Dreef , Knokstraat en de Kortrijkstraat. De 11 overige zijn gelegen langs de rechter kant van de Groen Dreef komende van de Kortrijkstraat. Waarom kreeg deze verkaveling de naam Groenpark? Dit komt omdat er in deze verkaveling zeer veel groen voorzien is wat er opwijst dat dit zeker een van de mooiste en aantrekkelijkste woonparken zal zijn van het gewest.
In de vorige uitgave ging het over het ontstaan van Rollegem nu gaat over de leenheren.
Er zijn de leenheren” De la Boutillerie” (1420) dit van de Coster en van Pierre van Bellegem., wiens zoonEloy van Bellegem dit verder verkocht aan Pierre D’Halluin. Verder vermeld hij Jean Vander Crusen, Van Gavere, vandenneste of De la Neste Leerkesgoet(1506)
In de Heerlijkheid van La Bassie komen de namen voor van Nicolas-François du Bocaye en deze van Bonaventure vander Meerscj die de eigendom kocht in 1785.
Het leengoed L’Espierre ook genoemd Ter Beke met Catherine Hubertine Eymans dat het erfde van haar ouders Hubert en Elisabeth Vuyten-Eeckhout.
De gekende heren van Rollegem. 1146 Wulfrius de Rolenchem en zijn broeder Teobaldus. 1167 Wautier de Rollinghem. 1188 Teobald de Rollinghem. 1201 Galterus Rollinghem .
In de lijst der edellieden die het kruis opnamen om het Heiligland te gaan bevrijden vindt men de namen van Ansilli deRollinghem, 1216 Walter de Rollinghem, 1251 Ansele de Rollinghem . De kinderen van monsieur Robert de Haveskerke en dame Crestienne, dame van Rollenghemin 1280 en in 1284 Williaume de Rollinghem 1287 Huges de Halluin.
Tijdens de 14de eeuw was Rollenghem riddergoed van het huis D4Halluin. Men vind de namen vermeld van Huges, Wautier, Jehan, Georges en Perceval Halluin.
In de 15de eeuw was het vooral de familie Du Castel de Blangerval die in de gemeente de hoofdrol vermelde zelfs in de 16de eeuw en later. Als de laatste heren van Rollegem had men de Ennetières. Engelbert-Fredèric. Albert- Marie Maximilien, JosephMarie Edouard. In 1895 werd de eigendom van de Ennetiàres verkocht aan de h; Eduard en Gustave Nijs, handelaars in Moeskroen.
1975 Voor Rollegem wordt gevraagd aangezien er in de gemeente geen industrie zone is, een strook als ambachtelijke zone, gelegen tussen de Kerkstraat en de Oude Aalbekestraat en de Schreiboomstraat en achter de sociale woningen te voorzien. Hierop werd niet ingegaan gezien er goedkeuring bekome werd de bouwzone van de tramstatie uit te breiden tot 250 sociale woningen waarvan 180 kunnen opgericht worden binnen de ringlaan de overige gronden liggen buiten de ring en bevinden zich in de landbouwzone zeker tot 1980 wanneer er zal sprake zijn van het gewestplan te wijzigen. Wel werd er voldoening bekomen voor de gronden langs de Kortrijkstraat komende van de dorpskom tot aan de Bellegemstraat en tot aan de Aalbekestraat en een klein stuk in deze straat die als landbouwgronden kunnen blijven behouden. Wat zeker voldoening geeft is het afschaffen van de kleizone op de noordrand van de gemeente. Ook de verkaveling langs de grens met Kortrijk kreeg een gunstig advies, zodat Rollegem zeker niet mag klagen. Er kan op de beschikbare gronden nog genoeg gebouwd worden in de eerst komende jaren: en wie zegt dat het nieuwe gewestplan lang zal stand houden als de fusie er door komt?
In 1975 werd de kasseide Vanaf het huis Dursin tot de macadam in de Aalbeeksestraat en een stuk van de Lanterweg geasfalteerd. De weg voor naar de hofstede Rollegemse heerlijkheid voor het gemeentehuis eveneens geasfalteerd. En de kasseide vanaf het café “’t Gemeentehuis”tot de macadam in de Kortrijkstraat eveneens geasfalteerd. Men mag hier dus spreken van een totale vernieuwing van den dorpskom. Drie woningen en het bijgebouw van café “‘t Gemeentehuis “ kon den ingang van de Kortrijkstraat verbreden wat van groot belang was voor het verkeer. Alles samen stond de klok vroeger stil te Rollegem nu heeft ze zeker alles in gelopen. Kortom als de fusies doorgaat gaat in 1976 zullen anderen niet veel meer moeten uitvoeren te Rollegem. Ons dorp zal een zeer aantrekkelijke woonzone worden waar men niet kan spreken over bezoedelde lucht of milieuvervuiling en verkeershinder. Ook het drinkwater vraagstuk zal nog dit jaar voor gans de gemeente zijn opgelost. Het Rollegemse bestuur mag en heeft reden om fier te zijn met het gepresteerde in 1974, aldus op de laatste zitting van 1974.
1975 Fusieplannen stad Kortrijk. De burgemeesters en schepenen van Aalbeke, Bellegem, Bissegem, Heule, Kooigem, Kortrijk, Marke en Rollegem, er op wijzende dat praktisch alle gevestigde industrieën , ondernemingen zijn van Kortrijkzanen eist het bestuur dat; Heule- Kuurne , het vliegveld Bissegem-Wevelgem, het vervoercentrum LAR. Op grondgebied Lauwe, Aalbeke en Rekkem, Gullegem-Moorsele, Harelbeke E3- Stasegem en het ontspanningsgebied “de Gavers” integraal tot de stad Kortrijk zouden behoren, dit om de evenwichtige en rationele uitbouw van de nieuwe gemeente te waarborgen.
1975 Nu dat Rollegem reeds bekend van in het jaar 1103 zijn zelfstandigheid gaat verliezen heeft men het boek ter hand genomen om even te grasduinen. Het is uitgegeven geschreven door Ente Chastel de la Howarderie in slechts 185 exemplaren en gedrukt in 1904. In de inleiding vind men een foto van Servais Guillaume Van Rollegem overleden te Brugge op 81 jarige leeftijd op 18 februari 1897. Hij had het idee om een boek te schrijven. In de 14de en de 15de eeuw vond men reeds de “ Van Rollegems” ( vergeet dat dit de mensen waren van Rollegem, zijn waren afkomstig van Rollegem-Kapelle)
De schrijver bedankt de gemeentesecretaris, Gaston Vandeghinste1896, Pastoor Billiau 1903 en onderpastoor Van der straete 1902 voor hun inlichtingen.
Volgens den schrijver aldus mijn gazette zou de naam van Rollegem afkomstig zijn van Rolo of Roland. In de oude geschiedenis van steden en dorpen vind men reeds in 1103 tot 1167 Rollighem. In 1239 Rodelghem later Rolleghem, om uiteindelijk de laatste naam te dragen Rollegem. Wat feitelijk wil zeggen aldus de schrijver de woonst van de Roll of Rollin.
In 1865 had Rollegem een bevolkingscijfer van 2194. De oppervlakte bedroeg 847 Ha. 63 a en 28 Ca.
Rollegem ligt op 7 km van Kortrijk en 50 km van Brugge. Twee beken monden in Rollegem uit de Bondillebeek en de Weimeerschbeek die dan op de plaats waar zij samenkomen de Fabrieksbeek vormen die dan vanaf het station tot aan de grens van Dottenijs de gemeentescheiding is met Bellegem.
Als nijverheid had men vooral landbouw, thuiswevers, brouwerijen, steenbakkers en mostaardnijverheid. ( vandaar de vraag was het de Paternoster parochie of de mostaardparochie?)
Het postkantoor was te Kortrijk. Waren afhankelijk van de gemeente Rollegem; Forest, Klijtgat, Knock, Kruystraat, Lantehoek, Mauvaispont(Kwadebrug) Sainte-Anne, Schreiboom, Tombroek (volgens schrijver Ten Brouk) en Zevecote.
De grond van Rollegem was een heerlijk leengoed, gehouden door het kasteel van Kortrijk en dan door verkopers of erven in andere handen terechtgekomen; Het is zo dat de Du Chastel de Blangerval eigenaars werden van de Rollegemse gronden.
1973 De bevolking van Bellegem spreekt van een “Groot Bellegem” 9317 inwoners met als nieuwe naam “Sint-Robeko” Nu is het wel zo dat buiten Kooigem die zich reeds maanden terug voor een samengaan met Bellegem uitsprak. Sint-Denijs en Rollegem via de pers lieten doorschemeren een huwelijk met Bellegem niet aan stevige kant te vinden. Om te trouwen zegt men is niet alleen goede wil en liefde nodig maar ook een beetje geld. Is deze opvatting niet te heidens? Liefde vermag toch veel! Wat meer is: onbekend is onbemind en kennismaking komt voor het huwelijk. Wordt het niet stilaan tijd dat de beleidsmensen van de nieuwe entiteit “Sint-Robeko” met elkaar gaan kennismaken en rond de tafel zitten om zich uit te spreken over het voorstel. Kan het of kan het niet? Ook de bevolking, de kiezer, wenst daarover ingelicht te worden.
Nog in 1973 De eerste fase van de werken aan den expresweg is voorzien voor volgend jaar . Het deel van Moeskroen industriezone tot de Kwadebrug met verbinding naar de Moeskroenstraat zal ’n ernstige verbetering betekenen omdat het grote vervoer dan de kom van de gemeente
De verkoop van grond in 1974 aan den dienst A17 kreeg eveneens zijn goedkeuring. Het ging over een driehoekig perceel gelegen dicht bij de Waterval, dicht bij de Bellegemstraat aan het schuilhuisje. De baan zal daar verbreed worden en wordt ook meegerekend met de werken van de autoweg. Dit perceel een overschot van de vroegere grond voor het aanleggen van de laatst vernoemde straat, aanbod 10.000 fr.
Wanneer er gesproken wordt over de A17 betekent dit de autosnelweg Zeebrugge –Brugge –Kortrijk -Doornik. Sedert jaren spreekt men erover en eindelijk kent men nu het grondig tracé voor Rollegem. Het heft lang geduurd daar het laatste jaar wijzigingen werden aangebracht door het verleggen van de Bellegemstraat en bijkomende brug voor de Kortrijkstraat. (Van horen zeggen aan den toog zou het de dicht geweest zijn aan de woning van Vandenberghe, maar dat moeten we nog even nagaan) De A17 doorkruist het grondgebied aan de oude buurtspoorweg lijn Kortrijk Moeskroen ter hoogte van het huis , bewoond door de H. D’Hondt om dan de bestaande Bellegemstraat te dwarsen tussen de hofstede bewoond door de Heer Christiaens en de H. Vandeghinste. Er gaan te Rollegem 6 woningen moeten onteigend worden , met name D’Hondt, Naert en dat van dat van Juf. Claeys. Er zal nog veel water naar de zee vloeien voor we er nog over horen.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en of openbaar gemaakt worden hetzij digitaal, door drukken, fotokopie, microfilm, CD, of DVD of op welke wijze ook zonder vooraf schriftelijk toestemming te hebben van de uitgever, lees ik in mijn gazette. En wat zie ik staan niets anders dan woorden samen gesteld uit letters van het alfabet. Toen dat ik naar school ging zei de meester in het eerste studiejaar dat al de woorden welke gesproken of geschreven of gezongen, alles voortkwam van die 26 letters en nu zegt men dat u dat eerst moet vragen aan den uitgever als u dat wil gebruiken. Ik snap het niet meer maar allee als dat in de gazette staat of in televisie gezegd is, of aan den toog het zal zeker wel waar zijn nietwaar. Zelfs met portretten of afbeeldingen is het zo u moet tegenwoordig oppassen wat dat gezegd of doet. Trouwens u kijkt in om het even waar als u iets wilt bijleren, moet u het vinden in boeken of tijdschriften dus? Ik las eens ergens in een boekje dat “gazeta “ een muntstuk was in het Italiaans, en dat dit de prijs was van een dagblad in Italië. En dat het van daar komt dat we in ons dialect zeggen: “Gazette” Moest het zijn dat u dat niet gelooft ik heb het van horen schrijven of zeggen of van de samenstelling van uit die 26 letters uit het alfabet nietwaar! Gazeta zou volgens Wikipedia; een muntstuk, het verving de Venitiaanse lire tegen een tarief van 1 Gazeta= 2 soldi.
Wist u dat er te Rollegem een piste lag voor ponysport? De Ponystal Marcel brengt nieuwe sport te Rollegem. In 1971 Onzen burgemeester heeft sinds een paar jaar meer een meer belangstelling voor ponysport, en dit jaar wellicht doorbraak gezien er te Rollegem onder impuls van de ponystal een ponynamiddag op het programma staat.
Marcel afkomstig uit Kooigem, als oudste zoon van bakker Firmin, en studeerde voor bakker, reed met de broodkar getrokken door een pony, zou toch den stiel niet verder doen maar de liefde voor de pony die was wel gebleven. Hij huwde in 1956 met Erna en vestigde zich hier te Rollegem. Het was in 1968 dat hij het plan opvatte een pony te kopen om de weilanden achter zijn huis kort te houden. Zijn eerste pony “Igor” uit een stal in Otegem, het was rond deze tijd dat de ponysport in volle bloei kwam te staan. En vrouwe Erna welke van jongsaf een echte dierenvriend, volgde ze geregeld samen wedstrijden. Dat de microbe er na een korte tijd in zat, kon niemand verbazen, met als resultaat dat “Igor” al gouw op de piste zat. Maar dat was buiten “Igor” gerekend, hij hield meer van het ruste weiland en voelde niets om opgejaagd te worden. De beide liefhebbers gaven het niet op en met een nieuwe aankoop met name “Polly “ hadden ze meer bijval. Want hun jockey Filip zorgde er voor dat “Polly” in 1969 driemaal eerste werd en 17-maal als tweede de eindstreep behaalde. Ze behaalden veel succes, daardoor werd uitgekeken naar nieuw bloed. Ze konden ze toevallig beslag leggen op “Hector”, een Engelse vluchter voor reeksen van 1.20m tot 1.25 m. Het Hanske of Eric op de rug bezorgde “Hector” de stal Marcel acht koersen zeven eerste prijzen. “ Hector” verliet de stal om “Brendy” in de plaats te komen en na een korte aanpassing periode met Jockey Eric wist hij in iedere koers zijn paardje in de eerste drie te brengen. Intussen hebben ze zich uitgebreid met “Casimir” welke getraind wordt voor vluchten. En nu waren ze bezig zich voor te bereiden voor de eerste lokale ponynamiddag op de terreinen van Cockelaere om niets aan het toeval over te laten.
Wist u dat de Muynckendoornstraat in 1956 in macadam werd gegoten, en de Kerkstraat in 1958 het eerste deel van de straat en de Groenestraat nu de Oude Aalbeeksestraat. Den asfalt kwam er in 1960. Het was pas in 1965 dat het overige gedeelte van de Kerkstraat tot de Schreiboomstraat dat er macadam kwam. Wist u dan we dan op de gemeente 26km 696 m nieuwe of vernieuwd wegen hadden. Het was ook hij die gezorgd had voor een nieuwe pastorij en een nieuwe begraafplaats.
Was er voor den oorlog 1940/1945 niet veel gedaan te Rollegem, men mag zeggen dat er dezen man veel veranderde en dit met zeer beperkte middelen.
In de gemeente verkiezingen in 1971 waren er 1795 stemmen uitgebracht, voor twee lijsten. Lijst 1 had 117 kopstemmen, 1342 voorkeurstemmen en 103 op bonte voorkeurstemmen. Lijst 2 had 79 Kopstemmen, 174 voorkeurstemmen en 73 bonte stembrieven. Vandenberghe behaalde 712 voorkeurstemmen. Vandenberghe nieuwe burgemeester op 23 mei 1971. Men vroeg hem; Schrikt van het denkbeeld Groot-Kortrijk U niet af? Neen was toen zijn antwoord, ik geloof niet dat Groot-Kortrijk voor spoedig realisatie vatbaar is. Wat thans actueel wordt is de federatie van gemeenten. Wij zijn overtuigd dat een zelfstandig Rollegem in de federatie van gemeenten ook aan zijn trekken zal komen.
1972 De parking rond de kerk krijgt een ander uitzicht en zal toelaten de wagens te plaatsen zodat de straten volledig vrij zullen zijn voor het verkeer. Ook worden wegeniswerken geplant op de wijk Tombroekstraat en weimeersbeek . Geheel het terrein van de bouwmaatschappij waar ongeveer 250 huizen zullen gebouwd worden in de nabije toekomst is van groot belang. Er zal moeten rekening gehouden worden met de wegenis en rioleringsaanleg en wellicht zal er een klein zuiveringsstation moeten aangelegd worden, in de nabijheid van de samenkomende beken: dit is gepland voor 1973 aan het einde de Beekstraat.
Voor de werken rond de kerk, twee woningen moet nog gesloopt worden namelijk “het hof van commerce” een café en de aanpalende woning ze worden aangekocht voor de prijs van 860.000 fr. Bij hoogdringendheid werd het eerste deel van de werken in de Tombroekstraat uitgevoerd, Te weten vanaf het kruispunt van de Kwadebrug tot aan het huis bewoond M. Corbonné, waar de B.P.A. tramstatie begint. De werken van de plaats zijn in handen van het Vlaamse gewest, voor de opening bracht men hulde aan den directeur-generaal van den dienst Bruggen en wegen voor de medewerking bij het uitvoeren van de vernieuwing rond de kerk.
Want op dat moment waren ook de werken klaar in de Tombroekstraat, en de trotse burgemeester, knipte niet het lint van de Tombroekstraat door maar wel de kant van de vernieuwing van den dorpskom, hoe gecoöpteerde senatoren toch kunnen werken. Het was zowat een achttal maanden dat de dorpskom overhoop had gelegen, en nu kon men eindelijk het vernieuwde centrum openen. Zoals je kon zien had het vernieuwde niets meer in vergelijk met vroeger. Rond de kerk verdween het kerkhof, daar is nu een ruime parking aangelegd te midden van een groene zone. Wat de geklasseerde kerk werkelijk tot zijn recht komt. “’t Hof van Commerce” (volgens sommigen het oudste café van Rollegem) met de grond gelijk gemaakt voor een ruime en bredere toegangsweg, die bij plechtigheden heel wat verkeersproblemen oplossen zal.
Niet alleen de ruimte rond de kerk, maar ook de omringende straten als Aalbeke-, Kerk- en Tombroekstraat werden in een nieuw kleedje gestopt.
1969 De Rollegemse gemeenschap telt op vandaag nagenoeg 2.600 aldus min gazette op 14 april. Men stelde vast dat er op de landelijke gemeente op den uithoek van de provincie een gevoelige verbetering was op wegengebied en op woningbouw. Het was in 1947 dat den burgemeester Declercq na vele jaren in de gemeenteraad te zitten den sjerp aangeboden kreeg in zijn geboortedorp. De gemeentewegen waren pover gesteld ook de verlichting dat alles door het ouderwets beleid van de vorige beleidsmensen. Door de grote inspanning van dit nieuw beleid konden de openbare werken met grote snelheid worden uitgevoerd. Kortrijkstraat, Kerkstraat, Groendreef, de Lampestraat, Tombroekstraat enz. Ook op het dorpsplein was er sedert jaren een parkeerplaats meer dan nodig Misschien komt er hiervoor ook een oplossing.
Men wilde te Rollegem een 75 tal huizen bouwen. Ze kochten de nodige gronden in de Oude Aalbekestraat , en dank zij “Eigen Haard die voor alles zorgde rezen er 76 nieuwe woningen op wat door de bevolking zeer goed werd onthaald. Nauwelijks zijn nu de laatste 14 klaar of men spreekt al opnieuw van er 24 te bouwen. Dit keer op een stuk grond toebehorende aan den openbaren onderstand op de hoek van de Kerkstraat en de Schreiboomstraat. Er zal ook gelegenheid zijn om straks te bouwen in de Groendreef. Daar komt een weg door een stuk grond van 5 ha wat mogelijkheid bied om een 20tal woningen te bouwen. Hier wordt gebouwd zonder bouwmaatschappij en zal het dus aan privaat initiatief gelegen zijn. M%et deze laatste 24 nieuwe woningen zou het aantal dus op 100 komen te staan. Volgens min gazetten zou men pas te Rollegem begonnen zijn met wegen werken in 1952, voor den oorlog was dat aldus min gazetten niet van doen goede wegen.
Wist u dat de patronage zaal gebouwd zijn in het jaar 1905/1906 en dat alle deuren door de vader van oud burgemeester Polydoor Declercq werden gemaakyt voor de prijs van 1.041 fr. In dien tijd.
Wist u dat hij voor den eerste keer opkwam in 1932 als opvolger van Gustaaf Deconick ook iemand van op “de Knok” dat hij in 1935 in de raad kwam door het overlijden van Jules Cossement, onder burgemeester Eugene Everaert. In 1946 was er niemand bereid burgemeester te worden. Het was pas nadat de meerderheid bij de arrondissementscommissaris werd geroepen dat hij werd voorgedragen en op 3 mei 1947. De inhaling had plaats op 29 juni 1947 bij zeer mooi weder en zeg nu nog ne keer dat ’t weer niet goed is.
1972 Gezien het zangkoor van Rollegem goed presteert en er steeds meer gevraagd wordt om op te treden na, drie stichting in uniform is stond er in min gazette dat men een kort gesprek zou hebben met de zangleider Frans. De eerste vraag luide: wanneer is het zangkoor gesticht? Het eerste officieel optreden was op 1 november 1969 en dit ging samen met de aanstelling van de nieuwe koster Clotair Leman.
Hoe kwam je op het idee een zangkoor te stichten, stelde de reporter. Dit kwam niet van mij alleen was het antwoord ook de heer Michel Hoornaert, Albert Buyck en Clotair Leman en pastoor Stemgee waren vragende partij.
Wat met het oefenen? We zijn begonnen terwijl de vrouwen de turnlessen volgden, ingericht door de KAV in het klooster en tellen nu 12 mannen, 13 vrouwen 16 meisjes en 7 jongens.
U bent reeds buiten de gemeente opgetreden? Ja ondermeer de eerste maal te Westouter, Deftinge bij Geeraardsbergen, Harelbeke, Bellegem en Kortrijk.
Welke waren volgens u bijzonderste manifestaties? In 1970 ter gelegenheid van het zilveren priesterjubileum van onderpastoor Desimpel, bij het huwelijk van de dochter van senator burgemeester Vandenberghe die tevens onze sympathieke voorzitter is. De 100ste verjaring van de stichting van het klooster van de zusters van St Theresia te Rollegem. Het hoogte punt kwam natuurlijk in 1971 bij de aanstelling van senator burgemeester Vandenberghe die ons speciaal steunt evenals onze herder die de gelegenheidsmis schreef voor die plechtigheid. Het Lied “Hulde aan de burgemeester” werd door E.H. Stemgée gecomponeerd en kende veel succes.
Men beweerd dat uw optreden bij het huwelijk van de dochter Declercq in Kortrijk een der puikste prestaties werd? Ja iedereen vond zulks uitstekend, maar we maken grote vorderingen.
En welke zijn de vooruitzichten? Ik geloof dat niemand van ons met de stichting had durven denken dat we na drie jaar reeds zo bekend gingen zijn. Wij hopen door goede samenwerking en met de steun van de bevolking de h. Missen nog beter te kunnen opluisteren. Indien u het me toelaat zou ik gaarne aldus Frans in naam van het bestuur en als zangleider alle personen bedanken voor hun spontane medewerking ter gelegenheid van den tombola waarvan de opbrengst moet dienen voor de buitengewone onkosten. Wij danken de Heer Frans leplae voor dit onderhoud en wensen hem en het gehele koor veel succes toe voor de toekomst aldus min gazette.
1973- er zijn Grote gemeenten met een groot verleden en deze willen hun zelfstandigheid behouden, Kuurne, Wevelgem en Harelbeke. Er zijn vier attractiepolen: Kortrijk, Menen, Avelgem en Waregem. En we hebben twee gemeenten met taalgrensfaciliteiten Helkijn en Spiere en wat daarmee?Op de bespreken kwamen de burgemeesters van Marke en Kuurne tussen welke voor hun zelfstandigheid pleiten gezien hun bestuurskracht niet meer diende betwist. De moderator De heer Dequae zei tot slot dat de parlementariërs van het arrondissement niet bij machtig waren om wat de wetgever zou beslissen te verhinderen.
1974- Bellegem, Rollegem en Kooigem samen. De Bellegemseraad was eenparig akkoord inzake fusie zijn advies gericht van 21 december 1973 aan de deputatie van de provincie te handhaven, nl het samenvoegen van de gemeenten Rollegem, Bellegem en Kooigem. Een samengaan van deze drie landelijke gemeenten leid tot één ontvoogde gemeente met heel wat meer mogelijkheden en met beperktere inmenging van de overheid inzake uitgaven en uitvoering der werken. Bij een fusie van geringde omvang blijven bestuur en de diensten dicht bij de bevolking.
De best gekende en meest verspreid tot zelfs in onze eeuw zijn bidprentjes met volle aflaat.
De eerste foto versscheen in 1839 in Frankrijk. Na 1850 kwam er een doorbraak van. Het eerste bidprentjes met foto dateert van 1860.
Litho of steendruk uitgevonden in 1795 en in België toegepast vanaf 1817. Het mooiste lithoportret is ongetwijfeld dat van koningin Louise -Marie die op 38 jarige leeftijd overleed te Oostende. Het stelt haar voor op haar sterfbed omringd door de dichtste familieleden.
Grafische voorstellingen van stervenden of opgebaarden wordt voorbehouden voor pausen, vorsten prelaten of geestelijke.
Vernieuwing kwam rond 1940, met de kunst van Jos Speybrouck een Kortrijkse kunstschilder. Zijn kunst is zeer persoonlijk, enigszins art nouveau stijl maar verfrissend en nieuw. De bidprentjes hebben in Vlaanderen veel rouwdiensten gesierd tussen 1930 en 1960.
Slechts na 1950 en dank aan de nieuwe druktechnieken werd de grote vernieuwing ingezet; Talloze smaakvolle en aangepaste ontwerpen bepalen tot op heden de prentzijde van de bidprentjes.
Het overlijden van kinderen heeft de gemeenschap steeds diep getroffen, ook voor hen werden speciale bidprentjes ontworpen.
Het eerste dateert uit 1880. Het thema was steeds een engelbewaarder die met het kind in de armen ten hemel steeg.
Het was rond de eeuwwisseling dat het prentje een blauwe rand mee kreeg. Zeer mooi zijn de reeks kinderprentjes ontworpen door de Kortrijkse kunstschilder Antoon Devaere en uitgegeven door de firma Lannoo Tielt.
Ze kenden in Vlaanderen in de periode 1940/1960 een buitengewoon succes.
Intussen , voor het geven van dergelijke santjes waren ze te Rollegem late aan de gang Aldus Pastoor Slosse.
Bij het overlijden van Eerwaarde heer Ivo Martitinus Duboccage, geboren te Rollegem in 1808, en overleden te Rollegem den
9 mei 1839 wierd het eerste doodsanctje gedrukt te Rollegem.
De weduwe Ghequiere –Herbau was het tweede; Pastor Mullier, het derde en Cathrien Ghequiere, dochter van Ghequiere-Herbau Het vierde. Cathrien louage wierd op hare hofstede binst de hoogmis vermoord den 1 januari 1846.
Met deze gegevens weten we dat de doodsprentjes zeldzaam zullen zijn.
1974 De Bellegemstraat welke in 1961 werd aangelegd is zwaar beschadigd . Het kan ook moeilijk anders aangezien het zware verkeer dat er over moest komen door de werken welke bezig waren aan de weg Kortrijk –Doornik. Nu zijn alle formaliteiten in orde en plots met het oog op de A71 komt men voor de pinnen dat deze de Bellegemstraat gaat dwarsen. Vroeger bij het aanleggen van de Bellegemstraat werd steeds gezegd dat zo het tracé van de autoweg daar voorbij zou lopen de Bellegemstraat diende rechtgetrokken te worden voor de inrit naar de brug over de autoweg. Sommigen betwisten de noodzaak om nu een nieuwe Bellegemstraat aan te leggen.
1 de Bellegemstraat recht trekken impliceert in die straat een brug over de A71. Daarvoor zou de onteigening nodig zijn van twee huizen en van een hoeve ter hoogte van de Kortrijkstraat.
2 Een brug in de Bellegemstraat zou het totale afsnijden van de Kortrijkstraat welke de kortste en de beste weg is naar Kortrijk.
3Wanneer een brug wordt gelegd over de Autoweg in de Kortrijkstraat moet er een nieuwe Bellegemstraat komen.
Men stelde drie projecten voor, de gemeente koos voor een nieuwe Bellegemstraat met als reden, dat daardoor geen huizen moeten verdwijnen en de Kortrijkstraat de beste verbinding blijft met Kortrijk.
De Bellegemstraat krijgt het volgende tracé; vanaf de oude buurtspoorweg, nog een paar honderd meter verder lopen over het oude tracé om dan verder door de gronden van de gebroeders Beaucaerne te trekken en zo terecht te komen op de grond van Landbauwer Christiaens. Tussen de Kannestraat en de Kortrijkstraat loopt de weg langs de hoeve van René Beaucaerne en komt achter de woningen van de H. Herpoel en de H. Bauwens. Vandaar zal de straat naar de Aalbeeksestraat lopen en verder grotendeels op de oude Bellegemstraat achter het zogenoemde Kasteel van de Kortijkstraat. Voor de aanleg van de nieuwe weg worden een aantal mensen onteigend. De grootste slachtoffers zijn de gebroeders André en Michel Broeckaert samen met de landbouwers Beaucaerne, Christiaens en Vandeghinste. Er zijn ook een aantal kleinere van tuinen en kleine stukken grond. Ze zijn reeds druk bezig met de onteigeningen om akkoorden te bereiken met eigenaars en pachters. Op deze ogenblik weet men nog niet wanneer de werken zullen beginnen. Alles laat voorzien dat het nog niet voor dit jaar zal zijn.
Bij het begin van een nieuwe rubriek gaarne een woordje uitleg.
Als verwoed verzamelaar van alles wat over Rollegem verschijnt, zijn rouwbrieven en doodsprentjes dus geen zeldzaamheid.
Veel van die dingen verdwijnen na een tijdje, Smijt ze niet weg, je kunt ze bij ons altijd kwijt.(Rollegemkerkstraat 60)
Doodsprentjes verzamelen lijkt voor de meeste onderons een lugubere hobby maar voor ingewijden is het een onuitputtelijke bron van kennis over het verleden. Bidprentjes zijn een uitstekend hulpmiddel voor stamboomonderzoekers.
Voor heemkundige geven ze een schat aan informatie over leefgewoonten van onze voorouders, volksgebruiken en veranderdezeden van de kerk.
Het zou halverwege de zeventiende eeuw geweest zijn dat prentjes voor dodenherdenking in gebruik werden genomen.
Aanvankelijk werden de bidprentjes met de hand geschreven, vanaf 1730 verschijnen de eerste gedrukte devotie prentjes in Amsterdam.
De eerste Belgische bidprentjes werden ontworpen vanaf 1815. Het waren bidprentjes of kerkhofprentjes.
Ze hebben motief een altaar, graftombe, of kist waarop een kruisbeeld en een alziend oog Gods. Aan weerszijde van het altaar staat een bloem of treurboom. Later evolueren deze prentjes naar afbeeldingen van een kerkhof, vandaar kerkhofprentjes.
Er verschijnen ook knekelprentjes. Zij brengen de mens in visueel contact met de dood en de vergankelijkheid. Het doodshoofd is het centrale motief. Knoken andere lugubere symbolen als fakkels, zeisen, de zandloper, de brede zwarte rouwbanden en huiveringwekkende onderschriften accentueren het gruwelijke karakter.
Het concordaat van 1801 was wel de definitieve start van een weergaloze bloei die zal duren tot ongeveer 1965.
Het eerste bidprentje in onze streek is te Kortrijk 1805.
1972 Nog een nieuwe straat. Ze kreeg de prachtige naam mee de “Berkenlaan” en ze verbind de Kerkstraat met de Schreiboomstraat tussen de sociale woningen. Ze is alleen toegankelijk voor plaatselijk verkeer. De nodige verkeersborden worden aangebracht en ook de huisnummers worden in orde gebracht.
Stond het in mijn gazette of was het aan den toog maar in ieder geval er was sprake ven een nieuwe autostrade , een van Pecq naar Armentières. Ik weet niet meer direct in welk jaar maar we komen er wel achter. Alle zeg een autostrade van Armentières dat kunt ge nog voor een stuk aannemen maar naar Pecq bij god wie zou daar aan gedacht hebben en toch het stond als een paal boven water, ze wisten zelfs al langs welke kant van de wereld zou voorbij lopen. Armentières naar Menen en dan over Rekkem naar Rollegem, om haar weg te vervolgen over de Doornikserijksweg daar ergens te Bellegem en zo naar Pecq. En het was nog niet genoeg er waren reeds jaren plannen gemaakt voor een snelweg van Kortrijk naar Roubaix dat las ik in mijn gazette op donderdag 15 mei 1975. Voor wat betreft de uit tekening van die weg zou ze te Rollegem ergens gelegen zijn tussen de Lampestraat en de Schreiboomstraat. Het zou met zich kunnen meebrengen dat er ook aanpassing zouden zijn voor de provincie, daar alles wat achter de autostrade ligt zou kunnen gevoegd worden bij Henegouwen, want rond die zelfde periode is er ook sprake van fusies.
Je weet nog wel toen ze ook planden voor om een fusie te maken. Het was op een maandag dat burgemeester Lambrecht in de schepenzaal van het stadhuis een persconferentie hield voor de gemeenten Aalbeke, Bellegem, Bissegem, Heule, Kooigem Marke en Rollegem van wat er zou gebeuren sedert 17 maart 1975 dag waarop vernomen werd dat het fusieplan van minister Michel voor het arrondissement Kortrijk voorzag in het vormen van grote entiteiten rondom de kerngemeenten Avelgem, Kortrijk, Menen, Waregem. Men ging aldus zes grote kernen eerste rang maken Antwerpen, Gent, Hasselt, Brugge, Kortrijk en Leuven. Elk van deze kernen zouden minstens 100.000 inwoners tellen. Men kan zich allicht de verstomming van de groep van acht zich voorstellen toen dit bekend geraakte de entiteit Kortrijk tot het geheel van hun acht zou aldus geen ± 120.000 inwoners tellen maar slechts 75 duizend. Op 7 april 1975 , bij een vergadering rond 19 u werd er gedacht aan de toevoeging van de gemeenten, Lendeled, Hulste Bavikhove, Kuurne, en Harelbeke. Op 14 april 1975 wordt het volgend voorstel weerhouden. Lendelede, Hulste, Bavikhove, Kuurne Bissegem, Kortrijk,Marke,Aalbeke, Rollegem, Bellegem en Kooigem. Hetzij 13.235 ha. Met circa 119 duizend 600 inwoners.
Op 17 April 1975 om 23.30u word op de T.V. omgeroepen Kortrijk zal ongeveer 88 duizend inwoners hebben. Bij de vaststelling komt dat zo als het eerste plan slechts 75.000 inwoners worden geteld. De acht komen opnieuw bijeen, er wordt gevraagd of de actie wordt voort gezet, allen antwoorden daarop ja met uitzondering Marke, met liever geen fusie, maar als de fusie er toch moet komen Ja.
1973 In Bellegem wil men af van de fusie met Kortrijk. Zo lezen we in de gazette ; men wil een grondige studie en met kennis van zaken samengaan van St-Denijs –Rollegem- Kooigem en Bellegem. Ze spreken in Bellegem reeds van een “Groot Bellegem” 9317 inwoners met als nieuwe naam “ Sint Robeko” Sint van Sint-Denijs Rollegem RO Bellegem BE en Kooigem KO. Bellegem zou natuurlijk het centrum worden. Het kan ook niet anders gezien zijn centrale ligging en ook functioneel het best van de vier is uitgerust.
Op 10 januari 1974 moet elke gemeente een advies uitbrengen omtrent de voorstellen. Ook de bevolking, de kiezer wenst daarover ingelicht te worden.
1969-Men zei vroeger van Rollegem aldus mijn gazette van Juni 1969 dat het niet wilde mee evolueren met den tijd, welnu de laatste jaren is dat wel omgekeerd.
Den toen regerende burgemeester heeft in de eerste plaats ondervonden dat een moderne gemeente een modern centrum moet hebben en al dat benepen is of schijnt omheen den dorpskern moet verdwijnen omdat men er als ’t ware vrijer zou kunnen ademen en men toch weleens wil afstand doen van die ouderwetse tram en stijl.
Vandaar werd het raadzaam geoordeeld het kerkhof bij de kerk te verwijderen en zond vond men een ruime begraafplaats in de Tombroekstraat. Gelegen waar vroeger de boerderij van “Poorte Ferrez”
1970 -En nog straffer op gebied van nieuwe voorziene grote wegen zal Rollegem zeker geen tekort hebben. Twee grote wegen zullen de gemeente dwarsen en ook een snelweg.
Een weg van Kortrijk naar Roubaix op het grond gebied Rollegem beneden de waterval (Bellegem waar een groot deel van de tramweg loopt dicht bij het station achter de huizen bewoond door de heer Camiel Valez en Mvr. Loncke-Herpoel dit op het grondgebied Bellegem. Vandaar naar de kwadebrug om uit te komen tussen het huis bewoon door de H. David Jerome en de herberg op de hoek van de Tombroekstraat en de Moeskroenstraat, om dan de Tombroekstraat te dwarsen en uit te komen achter de huizen bewoond door de Heer Moreille Noël en Vlerick Marcelom dan verder in de Molenstraat door de weide van de H. Herbau om het grondgebied Lowingen te bereiken.
Als tweede grote weg komt Deerlijk – Moeskroen ook gezegd de tweede ringlaan van Kortrijk. Deze weg zal lopen over zwevegem en Bellegem en komt op het grondgebied Rollegem tussen de hofstede Hanckaert en Messiaen en de hofstede Maurice Glorieux en de zoon L. Planckaert dicht bij Tombroekstatie terecht, alwaar de Tombroekstraat wordt gedwarst en aansluiting geeft met de grote baan Kortrijk – Roubaix langs het industriegebied van Moeskroen.
Als derde hebben we de autosnelweg Brussel- Kortrijk al over Wallonie. Deze komt op het grondgebied Rollegem aan het huis bewoond door de H. Dhond( waar vroeger de H. Chares – Louis Haemers gewoond heeft) Daar komt een oprit voor de autosnelweg vandaar gaat het over de Bellegemstraat, dichtbij de weide van de hoeve van Robert Vandeghinste, dan over de Kortrijkstraat achter de huizen van den Ezelhoek en dicht bij de eigendom van de H. Marcel Bauwens, verder door de velden om dan in de Marksestraat te bereiken tussen de hofstede van de H; Michel Brouckaert en de Beenhouwerij van de H. Florent Barbe tot het grondgebied Rollegem in de St-Annastraat tussen de hofstede van Gustaaf Clochet en de woonst van de H. Vansteenkiste te bereiken en Marke te bereiken. Deze nieuwe wegen zouden over enkele jaren uitgevoerd zijn.
1969- Wie dacht dat Tombroek meer bij Henegouwen destijds zou aanleunen dan bij Rollegem kwam bedrogen uit. Ook voor dit behoud werd er een hartelijk woordje gewisseld en wanneer men weet dat die fameuze wijk “Tombroek voor meer dan de twee derden op Rollegem grondgebied ligt weet best, dat er aan geen gebiedsroof moet gedaan worden. In de Tombroekstraat begint eigenlijk “Tombroek” van aan de Moeskroenstraat tot aan de grens met Henegouwen, waar de ene kant van deze straat op Rollegem(Dottenijstraat) noemt en de overkant voor Lowingen dan (Bredastraat) terwijl rechtsaf de Molenstraat heeft en een 150 meter in de steenweg op Tombroek op Hengouwens grondgebied met een eigen kerkje. Dat is het kleine gebied waarrond wel eens moeilijkheden en problemen zijn gerezen. Wanneer men echter weet dat 29 huisgezinnen gelegen op het grondgebied Lowingen bij het A.C.W. zijn aangesloten en de Franssprekenden op deze wijk ere “zeer” miniem zijn kan men best begrijpen dat de “ Vlaamse Tombroek” Rollegem toebehoorde en geen taalmoeilijkheden of problemen hier konden uitvoortvloeien. Rollegem in zijn geheel is Vlaams en wil zo blijven!..
En nog in 1969 Met een bandopnemer in Rollegemse raad. Bij de opening van de zitting stoorde plots een hels lawaai de vergadering door dr. Declercq een miniatuur bandopnemer met storende geruchten liet afrollen. De luidruchtige dokter werd gevraagd de zaal te verlaten en beroep werd gedaan op de veldwachter die ook de rust herstelde, niet zonder de dokter had opgemerkt: “ Ik verdraag dit lawaai de hele dag en u houdt het geen vijf minuten vol.”
De oorzaak werd hier niet bij vermeld; doch het ging over het lawaai die ontstond door het beton bedrijf in de omgeving van de woning van den dokter, welk bedrijf later verhuisde naar de industriezone Moeskroen.
Leiedal en gemeenteraad bespraken streekplan Rollegem. Men beweert altijd dat Rollegem een residentiële gemeente moet worden maar men moet de gelegenheid krijgen! Er wordt gevraagd om toelating te krijgen voor het bouwen in de Kortrijkstraat, de Kerkstraat en de bouwzone te brengen langs beide zijden.
Ook reeds in 1952 goedgekeurde B.PA. centrum bij koninklijk besluit moet opnieuw de mogelijkheid bieden om Rollegem uit te breiden( dit is het stuk grond dat de hoek vormt van de Kortrijkstraat en de Bellegemstraat en die grote mogelijkheden bied.) Ook wordt de vraag gesteld waarom geen uitbreiding van de industriezone in Rollegemin aansluiting met deze van Moeskroen die langs de kant van de gemeente gelegen is ( Tombroek) en deze niet uitbreiden van Tombroek tot aan de baan Kortrijk-Doornik op Bellegem? Er wordt zeer sterk aangedrongen op de industriezone voor Tombroek, wat elders kan verwezenlijkt worden moet ook kunnen voor Rollegem, nu bijzonder dat het aantal grensarbeiders aanhoudend daalt. Ook zijn er tegenkantingen voor wat de kleizones betreft, deze moeten verminderd worden. Deze werden voorgelegd daar er met de verdere uitbreiding voor 1980 er zal moeten rekening gehouden worden. Meer kans voor bouwen dooe de uitbreiding van de bouwzone en mogelijkheid tot het bekomen van een industriezone in de toekomst. Het gemeentebestuur zal niets aan het toeval overlaten om deze twee doeleinden te bereiken
1969 Treeske en José: De huwelijksperikelen te Lowingen. Ze zijn gehuwd te Gullegem voor de wet en te Rollegem voor de kerk. Doordat de pastoor van Lowingen, met alle vriendschap voor het jonge echtpaar , het Nederlands als een vloek weerde in zijn kerk omdat de “walleganten” zouden kunnen protesteren… en wellicht de pastorie zou worden besmeurd met de woorden “Sale flamin” Wat wild men dan nog. De kerk is intussen verdwenen als kerk, maar Treeske en José zijn nog immer gelukkig.
1979 De laatste kasseien verdwenen te Rollegem. Neen ,Neen ze zijn niet gepikt.’t Was op het gehucht te Tombroek aan de vroeger tramstatie, nu bushalte tot aan de Candeléstraat. Een dikke laag asfalt werd er opgegoten.
-Een nieuwe Bellegemstraat diende aangelegd te worden door het feit dat de A17 de deelgemeente doorkruist. De bestaand Bellegemstraat (nu Molenkouter) moet gedwarst worden ter hoogte van deMortagnestraat die volledig zal verwijnen.
-De vinkeniers vierden hun 45-jarig bestaan. Het feest werd ingezet met de wijding van een nieuwe vlag. Als peter fungeerde Adelson Vandeputte en er moest beroep gedaan worden op een hulpmeter door een zetduiveltje op de uitnodiging, die eigenlijk meter Mvr. Barbe deed aankomen toen de eucharistieviering en de wijding reeds achter de rug was.
- Te Rollegem werd de orde van “Cordon Bleu du Saint Esprit” uitgereikt aan Denis De Tavenier. De hoogste onderscheiding die wordt uitgereikt in het domein der gastronomie. Als jongste Cordon Bleu van het land mocht hij zijn talenten reeds bewijzen in de ambassade van Liberia.
- De St Antoniuskerk is geklasseerd en is aan restauratie toe. Het ontwerp heeft een gunstig advies gekregen en er werd een uitgave van 9.627.514fr voorzien . de stad zal waarschijnlijk moeten tussenkomen voor 20% hetzij 1.925.503. fr.
Misschien geachte lezer denk je nu en wat met de overleden leden van de Folklore hebben ze daar niet over na gedacht? Hoe dikwijls werd het kerk gebeuren niet mee betrokken in die veertig jaar, denk maar aan die prachtige bloemenversiering, huwelijken, herbeleving van trouw beloften, honden wijding en zo meer. Dus werd er gedacht om een H.MIS te laten opdragen op zondag om 10.uur, maar dat was mis. We hadden buiten de waard gerekend, geen H.MIS om 10.00uur voor gelegen als folklore is er geen plaats, hoe ze ook formuleren laten we in het midden, geen discussie met kerkelijke overheden van ter plaatse. Wij hadden in gedachten de families uit te nodigen naar de 10.00uren Mis maar het was mis, we zullen niet nalaten ze in onze gedachten te herinneren en er nu goeie op drinken!
40 jaar Folklore.
Is dat al zolang, hoor ik u al zeggen, a wel merci, wat gaat den tijd toch zere, niet waar.
Als je dan terug denkt aan die jaren die voorbij zijn en je ziet de film terug van alles die voorbij is dan
Zie je prachtige beelden aan u voorbij gaan.
Het eerste jaar weet je nog ’t was zaterdag 9 juli, achter de fusie ’t had nog iets mee van daar in Brussel, de randgemeenten die werden opgeslorpt door de grote stad, een beetje “Davidsfonds” weet je wel zien dat Rollegem op de kaart bleef staan. Het jaar daarop was het niet alleen de vrijdag, de zaterdag kwam er al bij, dat was toen 7 en 8 juli. Het jaar daarop was het de vrijdag 6 juli, zaterdag 7 juli en zondag 8 juli. Het is pas bij het vijfde jaar de feesten werden verschoven naar augustus,28/29/30, met optreden van Eddy Wally!
Neen, we gaan er geen jaren opplakken maar gewoon onze gedachten laten spelen. Was het niet in de eerste jaren dat men alle verdwenen café, rond de kerk terug opgebouwd hadden. Na een paar jaren hebben ze dan nadat ze nu echt goed van start waren en een echte vereniging hadden gemaakt in café de lampe, ook al verdwenen, en een echte voorzitter hadden, werd den data verplaatst naar augustus. Ook het terrein werd aan gepast, ze trokken naar de Rollegemkerkstraat, recht voor den ingang van de school, op een weide van Lucien, een lid van de folklore.‘t Was den eerste keer een soort circus tent die werd opgetrokken, het mooiste van al ze hadden geen “vertrek” weet jewel nu zegt men een toilet. De gebeur van hun tent die had er een met uitzichtnaar de straat, en dat kwam goed uit, twee meisjes van zo een jaar of vijf,zes,mochten met voor hun spaarpot 5fr. Per gebruiker vragen. Het jaar daarop was erwel een rollend toilet.We kenden er optredens van Eddy Wallie, Ann Christie, den Jules Kabas, Marc Decks en zeker ook nog andere. Weet je die heerlijke autopet – beddekoersen, zwijnen tiercé, geitenkeuringen, stieren en koeien. De markten van onze plaatselijke handelaars, boerenmarkt, tot wat we nu zien de rommelmarken. De wedstrijden voor pijpenrokers, zonder de loopwedstrijden te vergeten.
Herinner je nog de markt in Hoornaert garage, markt van alle spullen welke kwijt wilde, en wat overbleef werd achteraf per Amerikaans aanbot verkocht?
En dan die eetgelegenheden, kip aan spit,reuze Mechoui met Boliviaans Indianenorkest, barbecue met de uitvinding van deheer Wullens? Ze verlieten de weide en trokken terug naar de plaatse, ze intussen aan hun eerste lustrum, en werd Rollo geboren, met meter en peter. Er waren er voren al doopplechtigheden geweest op de ouderwetse manier, onder andere van de dochter van de voorzitter. Ook een trouwfeest had men al opgenomen in de feesten. Misschien zou ook een trouwfeest van Rollo niet misplaats zijn.
Op het programma: “zou hij opgaan, of zouhij scheuren” zou hij Bellegem kunnen bedekken? En ja hij trok zelfs naar Parijs! Het wereld record “Wandtapijt” Honderd gezinnen hadden er dagen aan gewerkt om het klaar te krijgen, wat een opkomst hier te Rollegem!
Nieuw wasdit jaar de verkiezing van “De heer ofte vrouwe van Rollegem”. De knaap ofte maagd van Rollegem deden mee een groot prijzenpakket zou ze aansporen om mee te dingen.
Ze worden vernoemd naar volgorde: Vrouwe Els leplae, Veronique Soens, Michelle Lesaeffre, Davis Vanhoutte, Jan Buysschaert, Pascal Deloof, Thomas Buysschaert, Stephanie Demey, Patrick De Spiegelaire, Andy Deloose, hij was het tweejaar, Thomas II Vierstraete, en tot op heden Nathalie Wauthier.
We hadden veel geluk de eerste vrouwe was dan ook de eerste welke in het huwelijk zou treden, en de folkloristen waren er als de kippen bij. Bij een huwelijksfeest horen al de inwoners te weten dat er gefeest word, dus hoort er kanongebulder bij, en zo ontstond het gebulder en klokken geluid bij de opening van de feesten, welke tot op heden nog steeds in gebruik. Ook vrouwe Veronique heeft dit mogen meebeleven.
Ook wanneer geen voldoende kandidaten waren werd er een show opgevoerd, denk maar aan de prijs je rijk show, of de honymond kwis, of aan de koppels welke hun herinzegening van hun huwelijk op een feestelijke wijze herbeleefden.
Ook gedurende de feesten verbroederdeRollegem zich met Rollshausen, een dorpje uit Duitsland. Ze brachten mee dat hier ter plaatse een kinderdansgroep werd opgericht. Ook Rollshausen kwam hier de feesten opfleuren met hun dansgroep, zelfs met een koor van bij hun.
Van bij de eerste jaren had men een “Belleman” de man welke regelmatig alles aankondigde. Toen Etienne uit het midden werd weggenomen, werd het stil, zou men hem nog vervangen? Ja zei de dochter, hij zou het ook gewild hebben, en er werden feesten gehouden met als hoogte punt de verkiezing van een nieuwe “Belleman”
Dat bracht mee dat er vanuit Rollshausen een estafette vertrok om de 500 km afstand te overbruggen. Weet je nog den tijd van wedstrijden van bloemenschikken. Honderd jaar kerk waar de leden van Fiacre de kerk prachtig versierd hadden met bloemen.
Met de“Heer ofte Vrouwe” ging men op bezoek bij ander feesten en zo leerden ze andere groepen kennen, denk maar aan de “bolhoeden”, het optreden van de hoornblazers.
We vergeten natuurlijk ook niet de verschillende groepen en zangers die de feestelijkheden opluisterden te veel omze op te noemen. De verschillende mensen welke hun werken tentoonstelden, deplaatselijke schilders die zelfs demonstratie ten besten gaven, oude ambachten.
Waar is de tijd dat ze kwamen voor een pintje en wat eten? Het uitwisselen dat was een goeie tijd.
Folklorefeesten werden Rollofeesten, of het anders werd? Helemaal niet, doch hobbyisten wisten ook dat koken geld kost, eerst ging het met wat drankbonnetjes en wat om te eten, later boter bij de vis. Het idee groeide om terug met de reus op stap te gaan en zo kun je van het een op het ander komen u komt bij ons wij komen naar u. En dat is dan het resultaat 40 jaar 40 reuzen prachtig nietwaar.
De Folkloraad viert dit jaar haar 40ste feesten, vroeger Folklorefeesten genaamd nu Rollofeesten. Hoogdringende tijd om even achterom te zien. Wie waren zij ? Bijna ieder huisgezin hier zal wel iemand gehad hebben welke aan de feesten zijn medewerking heeft gegeven. Denken we maar aan de honderd gezinnen bij het maken van het “Grootste wandtapijt van de wereld” of om de verkiezing van “De Heer Ofte Vrouwe” of aan de estafetteloop Rollegem Rollshausen, De verbroedering Rollegem-Rollshausen. De trouwlustigen, welke hun huwelijk lieten herinzegenen. Of de prijs je rijk show. Wie heeft er geen klompen aan zijn gevel gehangen of van de Rollegemse wijn niet geproefd? Om dan nog maar te zwijgen over de loopwedstrijden, laatst maar daarom minder waar De lekker Rollobieren geproefd, tussen haakjes die er dit feestjaar opnieuw te beschikking zal staan.
Wist u dat 40 jaar Robijn betekend dus dat is al heel wat in een mensen leven Vandaar de Folkloraad wil ook dit jaar iets speciaals doen, ze gaan voor Robijn!
Maar ze vergeten ook hen niet die er omwillen van het afsterven niet meer bij zijn. In de loop der jaren hebben ze van bestuursleden moeten eeuwig afscheid nemen. Dit hadden ze met een Eucharistieviering willen doen op zondag 28 Augustus met een Mis om 10 uur. Het team van de pastorale eenheid heeft er anders over beslist het gaat niet door. Vandaar dat we langs deze weg onze duurbare bestuursleden willen in onze gedachten mee laten beleven.
Ere voorzitter; John Dendievel, Cardon Willy, Cossement Rafaël,Conne Dorine, Debruyne jo, Decantere Leon, Delabie Michel, Deloof Erik, Demeyere Norbert, Dendievel Raf, Leman Clotair, Libeer Lucien, Lievijns Etienne, Lievijns Maureen, Maes Germain, Manhaeghe Bertrand, Nelly Vanasten, Vanbelle Dirk, Vanneste Arseen, Valders Lionel, Vangeersdaele Maurice, Vanwijnsberghe Germain, en Waelkens Roger, Platteau Achiel.
" ’t Bosselke"
Een stukje geschiedenis: voor de jongeren onder ons, wat nu het gemeentehuis is, was vroeger de pastorij. Wanneer je naar het “bosselke” wandelt, schenk eens even aandacht aan de zijkant van het gebouw, de toenmalige ingang van de pastorij. Wat een pracht van een gebouw. De ingang nu, kant Tombroekstraat is het gedrochte welke er werd bij geplaatst. Eens was pastorij omgeven door een weelde van bomen. De toenmalige pastoor was een bomen liefhebber, en had er tientallen verschillende bomen laten aanplanten.
“ Rollegem en zijn geschiedenis”
volgens de schrijver van het boek, pastoors “lusthof”. Er stonden zelfs rustbanken in, op foto terug te vinden, de Rollegemnaars konden er even tot rust komen.De ellende van de Tweede wereldoorlog heeft daar een einde aan gemaakt. Door gebrek aan brandstof werden alle bruikbare bomen gekapt, wat overbleef was nog wat jong geweld dat is kunnen ontkomen. Wat toen het jong geweld, is uitgegroeid tot wat nu rust gevend is. En waar we nu de vruchten van dragen, welke ons toelaat er even in te vertoeven. Een plek gecreëerd waar groot en klein eventjes kunnen ontsnappen aan het feestgedruis. De Rollofeesten nodig je dit jaar ook uit een bezoek te brengen aan de tuin van het gemeentehuis voor de eerste editie van “ ’T Bosselke”.
Het is verbazend wat je kunt presteren als je er niet om geeft wie er de eer van draagt. Men zit te kijken wat er op het blog zal verschijnen nu hij zelf de verdienstelijke is; Zie hier het antwoord: Alvorens de feesten officieel te openen, wil ik graag nog eens iemand in de bloemen zetten aldus voorzitter Mickel. Bij heel wat activiteiten van verschillende Rollegemse verenigingen zie je hem ook verschijnen. De man die ik straks bij mij zal roepen heeft sommigen onder jullie nog vervoerd in het schoolbusje.
(Tussen haakjes wil ik er hier je hier attent op maken dat het mijn idee was die het schoolbusjes leven in te geblazen, toen de staatsschool tot stand kwam in Bellegem tot stand kwam en men hier de kinderen afhalen met een busje. Ik was toen voorzitter van de KWB, en samen met Rafael Schotte trokken we naar klein meesterke Gerard Isebaert, het toenmalig schoolhoofd om te zeggen dat we een Fancy fair zouden organiseren om een busje te kopen, en zo geschiede het een VW wagen was het eerste busje de rest van het verhaal is bekend. Toen het busje werd af geschaft werden het overgebleven gelden onder andere voor een deel aan de parochiezaal geschonken.)
Hij was er ook bij toen indertijd de “Partnerschaft” met Rollshausen tot stand kwam. (Dat was zeker te danken aan niemand minder dan Jo De Bruyne op dat moment bakker, (ons ook maar al te vroeg ontnomen )welke onmiddellijk contact naam met Hermann Brand Bürgemeister van Lohra, en zo de verbroedering op gaan bracht.
Ongetwijfeld heb je aan hem( en zijn beste vriend Den Arseen, twee handen op een buik, het was alsof Janssen en Jansen uit het boek van Kuifje, zag je de ene dan zag je de andere, ons ook maar al te vroeg ontnomen) kalenders of wijn gekocht om hun comité te sponsoren.
We konden natuurlik ook de verkiezingen, prijs je rijk show, de zoveel jaren huwelijks zegening niet vergeten, met ondermeer De betreurde Dorien Coone, Den Belleman Etienne Lievijns en zeker de eerste presentator van de verkiezing Dekimpe Germain.
En weet je de parochiezaal werd vernieuwd onder impuls van pastoor De Wulf , de toevlucht naar St-Antonius werd door hem nieuw leven ingeblazen. Doch de het niet kerkelijk gedeelde van de St-Antoniusfeest waren opnieuw in handen van de verdienstelijke, met onder meer ook reeds de betreurden , de toenmalige voorzitter Dirk Van Belle en pastoor Dejaegere. Je heb hoger reeds gelezen over de verkiezing van de Heer ofte Vrouwe, ze waren de ambassadeurs of ambassadrices van ons dorp, zo leerden we de feesten kennen van St-Antonius te Ingooigem, en zagen we het zwijn in stoet naar de kerk gedragen door in pater verklede jongens en meisjes. Leerden we het zwijn verkopen per Amerikaans aanbod. Gingen we tafelen met hutsepot, en zagen we hoe dieren gezegend werden dus we konden aan de slaag, nu is het nog steeds St- Antoniusfeest rond 17 januari, waar waren ze toen?
Na het overlijden van de geliefde Belleman Etienne Lievijns, wilden we een nieuwe Belleman, wie konden we beter aanspreken dan zijn dochter Maureen, en ja er kwam verkiezing, en de gelukkige winnaar werd Edwyn Demey
Voor wie alles wil weten over wat reilt en zeilt in Rollegem, vervolgde de voorzitter, kan je een kijkje nemen op de blog die hij onderhoud. Een paar jaar geleden konden we via zijn maquette in het buurthuis zien hoe onze parochie er jaren geleden moet uitgezien hebben. Hij maakt ook al van helemaal bij het begin deel uit van het bestuur.
Hij heeft beslist om te stoppen als bestuurslid, nu kan ik hem in de bloemen zetten, want het was ook zijn inbreng mensen in de bloemen zetten welke zonder op te vallen iets doen, geen groot spraak maar stil en ongedwongen. (Je kunt in je leven veel mooie gedachten hebben maar steeds heb je mensen rond je nodig, die jouw idee willen mee helpen uitbouwen. Wat zou de folkloreraad zijn zonder zijn medewerkers, wat zou ik geweest zijn wanneer mijn vrouw Monique mij niet had gesteund vandaar de bloemen was haar verdiensten!
Een woord van dank aan de folkloreraad, welke naar hun eigen zeggen unaniem voor mij gekozen hadden dit jaar, om het boeket bloem prachtige bloemen. Maar ook voor op hun veertigste Rollofeesten alle Heren en Vrouwen te hebben uitgenodigd, het plezierde mij ze allen terug te zien.
Samen met de voorzitter mocht ik tevens den “snoepenworp” voor mijn rekening nemen. Ik dacht bij me zelf, zou het niet beter uitkomen om opnieuw iemand van de Heren Ofte vrouwen te mogen op zich nemen, dat kon om verschillende reden niet. Doch deze en vooral de “vrouwen” gaven me de raad om het toch maar zelf te doen. Je zult zien wat je er aan beleeft, gaf er me nog een van de Vrouwen mee. Velen onder u hebben nog wel d de melodieën van de operette zanger Luis Mariano gehoord, die zong over “Paris d’en Haut” daarin bezingt hij de schoonheid van Parijs, het ging als volgt: “Travaller sur un échafaudage …. Paris, ca c’est beau. Ik zou zeggen zo als hij, van op een stijger( hoogtewerker), Rollegem mogen beleven is wel een uitzondering, boven het dak van het schip van de kerk Rollegem uitzien, onbeschrijfelijk. Ik ben geboren en getogen Moennenaar, en je moedertaal kun je niet verlogen, ik heb St-Denijs een stukje leren kennen, doch in Rollegem heb ik mijn hart verloren, ik heb er zeker geen spijt van. En ben ongewild Kortrijkzaan geworden. Bedankt Folkloreraad, voor alles bedankt, de vele jaren dat ik je trouw hebben mogen dien. Bedankt!
Onlangs las ik dat het zonder twijfel iets speciaals was. Het koor Crescendo zong in wat eens de kapel van het klooster was. Nu staan daar kinderspeeltuigen. Het was ter gelegenheid van lopende mensen die daar voorbij kwamen. De voorzitter van het koor wist te vertellen dat het koor daar voor den eerste keer zong maar dat het toen nog als kapel gebruikt werd. Onmiddellijk werd er in het nostalgisch archief gesnuisterd en nergens werd er aanwijzingen gevonden. Waarop de vraag volgt, wie kan helpen om daar nog iets van terug te vinden? Het zij foto’s of geschriften die naar de kapel verwijzen?
Lees ik niet in mi Gazette in dat zelfde jaar, bij een belangrijke en leerrijke informatieavond, dat te Rollegem en we citeren enkele bevindingen en vaststellingen….. overstromingen zoals in juni 1987, kunnen onmogelijk voorkomen worden en deden zich ook in het verleden voor. Bij een gelijkaardige regenval zal naar alle waarschijnlijkheid een zelfde overstroming plaats vinden. Aan de stad Kortrijk kan geen schuld verweten worden. b. De stad kan alleen verantwoordelijk gesteld worden als er een oorzakelijk verband bestaat tussen nalatigheid en schade c Men kan zich nog altijd niet verzekeren tegen overstromingsrisico. Geen enkele verzekeringsmaatschappij neemt dergelijk risico op in de polis. Er bestaat echter een reële kans dat er in de nabije toekomst wijzigingen inzake kunnen worden aangebracht.
Er werden ook een paar belangrijke suggesties naar voor gebracht: Uit het publiek werd het voorstel gedaan om op risicowijken doorlopend zandzakjes ter beschikking te houden. Dit voorstel werd door dhr. schepen gunstig onthaald, maar suggereerde een samenwerking tussen de verschillende wijken. Er werd ook aangehaald, indien men bij rampen resultaat wil bekomen, er gezamenlijk moet worden opgetreden. Als enkeling staat men zeer zwak in de administratieve mallemolen.
Ik leze in min Gazette van ’t jaar 1984 dat er hoog in de regenachtige heuvels boven Lago Maggoire in het noorden van Italië er een monument staat dat hulde brengt aan ‘s mensen vindingrijkheid om zich te beschermen tegen regen, sneeuw en hagel. Een museum van de paraplu. Het zou toen al 45 jaar bestaande geweest zijn, en opgericht in het dorp Gignese, er zouden daar rond de 1500 paraplus en parasols ten toon gesteld zijn. Je kunt nooit weten dat mensen nog opzoek zijnde naar een vakantie verblijf, en met al de regen van tegenwoordig er niet op uit zijn om dat te bezoeken. Er staat te lezen dat het museum ondergebracht werd in een cirkelvorm gebouw, en inderdaad als men Google gebruikt staat dat daar ergens. Het museum gaat de ontwikkeling na van waarschijnlijk 5000 jaar geleden de in China geboren paraplu. Volgens min Gazette Staat er in middelpunt van de collectie een gouden oplegsel versierde paraplu van damast, meer een torenvormig baldakijntje welke in de 18de eeuw bij plechtigheden boven het hoofd van de doge van Venetië gehouden werd.
Weet je wat ze toen ook al wisten? Voor dat het museum voor het publiek werd open gesteld, stelde men de vraag aan den toenmalige eerste minister van Engeland, Neville Chamberlain, om zijn paraplu te mogen hebben. Deze minister werd zelden zonder zijn opgerolde paraplu gezien. De premier nam hem zelfs mee naar de roemruchte vredesconferentie in 1938 in München, waar hij zich voor Hitler liet inpakken. Het verzoek werd beleefd afgewezen in een brief van het kabinet van de eerste minister van 8 november 1938.
De mannen maakten de stoken en handvatten van rozenhout, walvisbeen, staal of ivoor en de vrouwen het dek van zeildoek of zijde.
Rozenpark aan de noordkant van de Weimeerslaan vier insteekarmen, doodlopende straat. Hier is misschien gedacht: rozen zijn met doornen, doornen kunnen kwetsen dus ook wederom geen rozen te bespeuren.
Misschien zou men verwezen hebben naar het klooster, die toch eens een bloeiende landbouwschool geweest is.
De gronden voor het klooster, wist u dat vanaf café “ De Volksvriend” tot het huis nr. 67, landbouwgrond was van het klooster. En alles achter het klooster, kindervriend school, en zelfs over de Weimeersbeek, alles aan de landbouwschool toebehoorde? Wist u dat de gebouwen, voor ze gebruikt werden tot klooster, en dan spreken we rond de jaren 1850, toebehoorde aan een zekere Auguste Imbercht een fabrikant. De zusters van het geloof te Tielt kochten dit en stichten een nieuwe orde. De zusters van de H.Theresia van Avila
Wellicht had men hier de naam gebruikt van de fabrikant de “ August Imbrechtlaan. Wie weet?
Op 6 juni laatst leden kwam de folkloreraad tesamen in de brouwerij “’t Gaverhopke”. Ze hadden besloten om naar aanleiding van de 40ste feesten het enige echte “Rollobier” op basis van gember en gerstemout wederom te laten brouwen.
We laten ons niet verleiden door de graaf du Chastel welke de heren van Rollegem, verwart met deze van Rollegem-Kappelle. Daar we maar al tegoed weten, dat onze heren, De Heer Van Hallewijn Hugo, getrouwd was met zijn echtgenote Fressende, welke in 1289 na het overlijden van Heer Hugo De vrouwe van Rollegem werd.
Een ideale tip Vaderdag/Moederdag, verjaardag en andere dagen zoals gewone of speciale gelegenheden
Herinner je nog die niet nader te bepalen nachtelijke vergaderuur waarop er een reus werd verwekt? Het moest er van komen, heel Rollegem wist het, het kon niet uitblijven. Het bericht viel in als een bom! Enkele “potentiële” vaders hielpen het kind maandenlang dragen en steunen, een ijzeren buizenstel verlichte daarbij hun taak.
Het was Marc Standaert, de speurder die er verbazend snel in slaagde de wettelijke vader op te sporen. Waardoor het kind met een gerust geweten ter wereld kon komen.
Meerdere kinderrijke reuzenparen uit de streek werden geraadpleegd. Ze stemden er dan ook mee in aanwezig te zijn bij de geboorte, en geloof het of gelooft het niet maar het werd zoals het te verwachten was een “Reuzeninvasie”.
En weet je wat de vaders, niet voorzien hadden, moeders zouden het geweten hebben maar vaders, dat was de voeding, voor het kind op zijn eerste levensdag. Moedermelk, leek die dag van de feestelijkheden uitgesloten. Bier, was dan ook het meest voorhanden liggende voedsel bij ’t begin.
Je kunt dan ook heel gemakkelijk raden waarom het gerstenat die hoe kan het anders dan “ Ne Rollo” van een Germ, naam Rollo( de lieden van “Hrôthillin”)welke ook de Rollegemse reus bij zijn geboorte en zijn officiële inschrijving in het bevolkingsregister de waardige naam meekreeg: “Rollo ….. zoon van een Folklorevader op zaterdag 29 augustus 1981.
Het bier dat te verkrijgen is in een six-pack voor 12€ met een passend glas 15€ in voor verkoop via Rollofeesten@telenet.be of op het nr. 056/32 80 25 dit tot half augustus
Uiteraard zal het bier ook geproefd kunnen worden tijdens de Rollofeesten 2016 in de biertent of aan de bierbar. En je mag het voor waar aannemen hij smaakt naar den trog naar……
Begoniapark een doodlopende straat met vier insteekarmen aan de noordkant van de Weimeerslaan een woonwijk. Of we hier begonia’s zullen aantreffen is nog maar de vraag, ook hier gaan we op onze honger blijven zitten, doch indien iemand van het stadsbestuur dit leest hebben ze een kans om het te verwezenlijken.
Op het hof Tombroekstraat 66 of het Nevele-Roosedaal, wierd op hare hofstede binst de hoogmis vermoord den 1 januari 1846, Cathrientje Ghequiere Louage dochter van Ghesquiere-Herbau. Zij had het vierde doosanctjes van Rollegem.
Zou dat eigenlijk, omdat men zegt dat er weinig vrouwelijk straatnamen zijn niet een oplossing geweest, in plaats van begoniapark zonder begonia’s?
Ik dacht bij me zelf, april- mei schone dagen om even naar het Tulpenpark gaan, de tulpen gaan bewonderen.. Wetende dat straatnamen of namen van parken in de stad gezocht worden bij toponiemen, of namen van iets die ons doet terug denken aan vroeger gebeurtenissen welke zich in de omgeving hebben afgespeeld. Ook persoons namen kunnen in aanmerking komen als de persoon in kwestie overleden is.
Het Tulpenpark is een doodlopende straat met pijpekoppen, met ingang langs de Tombroekstraat, ter hoogte van een vroegere boerderij, met benaming de “Fruithoeve” het nr.22 . Doch hier was niets minder waar, alles wat ik zag was graspleinen, geen tulpenperk in de omgeving.
Ach ja, het is waar toen deze benamingen werden gegeven had Rollegem nog zijn eigenheid, dat zou het antwoord kunnen zijn. Maar was het ook uit deze periode niet dat langs de andere zijde van Rollegem, met name de Groene dreef, nieuwe straten namen kregen, Lindendreef, Eikendreef, en staan die bomen daar niet? Waarom hier geen tulpen?
Had men niet beter een andere naam gekozen zoals bv. verwijzende naar de hofstede, aan de overkant van de straat “La porte Ferrée” een omwalde hofstede gelegen tussen de Weimeersbeek en de Fabrieksbeek en de Tombroekstraat, ca 5 ha groot. Zo zouden we er nog aan herinnerd geweest zijn aan het geen er voor de begraafplaats en het huis nr.83 geweest is. Dat zou dan minsten nog een stukje geschiedenis geweest zijn.
Wellicht zou de naam niet goed gekozen zijn de Franse benaming maar hoeveel Franse cafés benamingen waren er toen in die omgeving niet? Denk maar Au café Belge, Fleur De Lin, café porte ferrée enz.
Misschien een tip naar de stad dat ze er wat tulpen uit Amsterdam naar toe brengen en een toeristische trip worden!
Hier stond het eeuwen oude o zo trotse cafe " De Lampe" De trots van Rollegem
Dat de heer Egied Vanhoonacker, een boek geschreven heeft in 1986, met als titel “Duizend Kortrijkse straten” en dat hij, de toelating heeft gegeven om uit zijn boek gegevens te mogen gebruiken, mits te vermelden dat het uit het boek genomen werd.
Er bestaat naar het schijnt op facebook iets als zijnde als je van Rollegem bent dan ken je … Die of dat.
Welnu ik ben geen Rollegemnaar maar ik weet dat
Het afgebroken café “De lampe” ook in de volksmond “De Lante” genoemd, reeds bestaande was van in de jaren 1600. En inderdaad al snuisteren in het boek van Egied, vind men: Dat dit café gelegen is in de Lampestraat, Van Sint-Anna tot de Tombroekmolenstraat, en in die straat zouden 75 woningen staan met in 1986, 208 bewoners. In 1901 was het de Lerberstraete en in 1628 de strate van den lerberchboom nar leugne. De lerbergboom stond op den hoek van de Lampestraat -Smokkelpotstraat. Echter de meest voorkomende benaming was de Cruepelstraete naar de aloude herberg “den creupelen “. In 1650 was het Chemin allant de Coutraij à la Creupele en in 1762 Creupelstraete. Volgens den Atlas van de buurtwegen van 1864 was het in Rollegem buurtweg 5 of Kreupelstraat, in Marke buurtweg 7 of Kreupelstraat en in Aalbeke buurtweg 9 of Lampestraat, naar de herberg “De Lampe” op de hoek van de Aalbeeksestraat. In Rollegem was vanaf 1900 Lampestraat voor het gedeelte ten zuiden van de Aalbeeksestraat terwijl ten noorden van de Aalbeeksestraat de Kreupelstraat bleef. Van af ca 1930 werd de Kreupelstraat Sint-Annastraat en vanaf 13/3/1981 is de hele straat Lampestraat aldus Vanhoonacker.
Deze straat is een grensstraat voor Rollegem, Marke en Aalbeke, en heeft een lengte van 3,5 km. Deze weg was in de 18de eeuw een aardeweg welke deel uitmaakte van de weg Kortrijk-Roubaix. In 1959 werd het een betonnen wegdek, vooraf gegaan door een grintweg. De brug over de A 17 dateert van 1980.
Er zou nog een oude en een Nieuwe Lante zijn geweest. Lante komt van lampte en betekent “Lamp”
Gelegen aan de grens tussen Rollegem-Aalbeke-Marke langs de Aalbeeksestraat, is het voornaamste huis de herberg “De Lampe” Naar het schijnt was vroeger dit huis altijd verlicht. Het diende tot verlichting van de smokkelaars, daar hier is juist de grensstreek(douaniers) (bron instituut voor onthaal en public relations)
En nu sinds het begin 2016 is het café met de grond gelijk gemaakt. Wat in de plaats komt zullen we later wel zien.
Antonius, oud en grijs, voelt zijn einde naderen. Voor een laatste maal wil hij al zijn kloosters en alle discipelen nog eens bezoeken voor een laatste aanmoediging en om zijn aanstaande dood te voorspellen. Hij strompelde, schragend op zijn stok van klooster naar klooster om afscheid te nemen.
Hij keerde terug naar zijn cel, en vroeg uitdrukkelijk aan zijn naaste medewerkers, Macarius en Amathas, om hem na zijn dood op een geheime plaats te begraven en het als een geheim mee te nemen in hun graf. Hij wilde niet gebalsemd worden, want dat was een heidens gebruik.
De schrijver vervolgd met zijn laatste woorden in de vorm van een spreuk: “ Ik vrees de dood niet, want ik vrees God niet omdat ik hem bemin. De liefde tot Hem werpt alle vrees buiten” (32ste spreuk)
Op 17 januari 356 stierf Antonius vredig in de armen van zijn twee medebroeders. Hij had de gezegende leeftijd van 105 jaar bereikt. In alle discretie werd het dode lichaam in de woestijn begraven.
Grootse dingen heeft hij echter nooit gedaan, aldus de schrijver, en toch wordt hij “Antonius de Grote genoemd. Hij was wel een wijs en beminnelijk man, een nederige monnik. Gedurende zijn leven is hij veel beproefd geworden maar dank zij zijn sterke wil kon hij alle duivelse hinderlagen ontwijken. Antonius is geen verzonnen persoon maar een historische figuur van uitzonderlijke grootheid op geestelijk gebied. Een Heilige! Hij heeft gezocht en heeft gevonden “De weg naar de stilte” God is niet te vinden in de drukte! Dat is zijn boodschap!
Twee eeuwen na zijn dood, in 561, werd de geheime begraafplaats van de H.Antonius toch ontdekt. Met grote plechtigheid werd zijn gebeente overgebracht naar de basiliek van de bisschoppelijke stad Alexandrië. Maar in 638 werd Egypte veroverd door heidens Muzelmannen: de Saracenen. Uit vrees voor ontheiliging vluchtte men met het lichaam naar Constantinopel. In 980 kon de Frans baron Jocelin de Châteauneuf( zijn afbeelding vind men terug in een galsraam in de abdijkerk Isère.) bekomen van Keizer Constantinus van Constantinopel dat het gebeente van Antonius overgevaren werd van Vienne in Dauphiné aan de Isère, ten zuiden van Lyon. Nog later werden de stoffelijke resten overgebracht naar de priorij van Motte Saint Didier. Sindsdien heet deze plaats Saint-Antoine.
In een sarcofaag rust het stoffelijk van St-Antonius in de abdij van St-Antoine, Isère.
Deze priorij werd het hoofd klooster van de “Orde Van de Heilige Antonius”
Tussen le Vercors en les Chambarands, op enkele kilometer van de Vallei de l’Isère en de route de Grenoble à Valence, te midden de zachte valleien, draaien en kerend, omringd door het oude dorp, vind je de gebouwen van de abdij en de basiliek, een van de oudste kerken van Antonius van zuidwest.
De relikwieën van St-Antonius werden in kleine fragmenten wijd en zijd verdeeld. Een groot deel bevind zich in de abdij van Montmajour bij Arles. De verering begon al zeer vroeg na zijn dood. Al vlug werden de grenzen van Egypte overschreden en breidden zij zich uit van Palestina tot Rome en van Spanje tot Gallië. De verering kende een ware explosie met het optreden van de Antonieten. (Daar komen we dan op terug.) Tussen de 11de en de 15de eeuw zijn door zijn voor spraak heel wat miraculeuze genezingen gebeurd te Saint-Antoine en te Montajour.
Halverwege de Middeleeuwen brak een besmettelijk ziekte uit: “de roos of het “heilig vuur” ook genoemd het “antoniusvuur” De symptomen zijn hevige pijnen alsof een vuur u opbrand.
De huid verschrompeld en krijgt de vorm van donkerrode moerbeziën. Ledematen verrotten, drogen uit en vallen ten slotte af. Als men deze tijdig amputeert volgt gewoonlijk de genezing.
Deze ziekte veroorzaakte verschrikkelijke verwoesting in verschillende provincies in Frankrijk. Om deze vreselijke gesel af te weren stelde men openbare gebeden en processies in. Heel Frankrijk smeekte om bescherming van St-Antonius. De bevolking heeft nooit te vergeefs haar vertrouwen gesteld op de dienaar Gods. Hij kreeg dan overal een uitbundige verering.
Paulus de eenvoudige: was de naamdat H. Hiëronimus later zou geven aan deze heilige.
De eerste christenvervolging brak uit in 243 in de streek van Thebe. Paulus, welke in 228 werd geboren was toen 15 jaar en vluchtte in de woestijn en ging er voor de rest van zijn leven wonen. Hij verbleef in deze afzondering gedurende ongeveer 100 jaar
De Heilige Paulus van Thebe, de eerste eremiet of heremiet, kluizenaar, anachoreet, iemand die in afzondering leeft in een kluis, kluisenarij of hermitage, buiten de bewoonde wereld wonen, ook nog woestijnvaders genoemd, Christelijke monniken.
Op wonderbare wijze bracht een raaf hem dagelijks een half brood. Antonius is hem een paar keer gaan bezoeken? Hij moest telkens smeken om binnen gelaten te worden in de cel van Paulus. Na de begroeting en een onderhouden gesprek bracht die zelfde raaf nu een heel brood. De eremiet stierf in 324, terwijl onze Antonius bij hem was. Paulus had indertijd een prachtige mantel ontvangen van bisschop Athanasius, en Paulus had vroeger de wens uitgedrukt om daarin begraven te worden. Antonius wikkelde hem er in.
Antonius, vond volgens de legende geen gereedschap om een kuil te graven, en er kwamen twee leeuwen uit de wildernis om het zand weg te graven. Toen de put voldoende groot en diep genoeg was, werd Paulus er in begraven. Zijn naamfeest wordt op 15 januari gevierd.
Het onderkleed welke Paulus, voor zichzelf had geweven uit palmbladeren, bewaarde Antonius als aandenken. Enkel op hoogdagen trok hij het kleed aan als piëteitsvol, liefdevolle gedachtenis jegens de overleden vriend.
De grote ketter en priester Arius(256-325) loochende de eenheid van Christus met God de Vader. Hij en zijn leer, het Arianisme, werd veroordeeld in het jaar 325 door het concilie van Nicea of Nikaua, stad in klein-Azië.
De bisschop van Alexandrië verzocht in het jaar 355, Antonius om in de stad te prediken om door zijn invloed de ketters te bestrijden en in te dijken. In kerken en zelfs langs de straten predikte hij de ware leer. Het volk wilde de man Gods zien, naar hem komen luisteren, of zijn kleed kunnen aanraken. Hij straalde warmte en genegenheid uit. Veel sekteleden lieten zich bekeren en stilaan verdween deze dwaalleer.
Daarop poogde aldus onze schrijver; de landvoogd de invloedrijke Antonius met allerlei beloften in Alexandrië houden, doch met een van zijn spreuken antwoordde hij,” Een monnik is gelijk een vis. De vis sterft uit het water. Een monnik gedijt niet als hij de eenzaamheid verlaat.”
Tijdens zijn verblijf verrichte Antonius verschillend wonderen: onder andere genas hij zieken, kreupelen, gebrekkige en deed duivelbezwering. Hij was beroemd en een vermaard man geworden, maar hij ontvluchte alle eer door te verklaren dat niet hij, maar wel Christus de genezingen en de duiveluitdrijvingen bewerkt.
In 311, slechts 6 jaar nadat Antonius de eenzaamheid vaarwel had gezegd om zich aan zijn volgelingen te wijden barste de kerkvervolging los in Alexandrië. Tijdens de regering van de Romeinse keizer Maximinius, de Romeinse soldaten hielden een klopjacht op de christen.
Uit het werk van Vermeulen zien we dat het tijdens de kerkvervolging van Diocletiaan was.
Sinds 286 was er een samenwerking tussen Maximius en Diocletiaan. Uit die samen werking groeide wat door de Christenen: “ Het tijdperk van de martelaren” geheten werd.(303-311)
Het Thebaans-Romeinse legioen bestaande uit Koptische soldaten, weigerde deel te nemen aan de vervolging van hun christelijke landgenoten. Op bevel van de keizer werden deze diensweigeraars allemaal uitgeroeid. Het Romeinse leger zette hun vervolgingswaanzin alleen verder. Onbevreesd, getooid in zijn monnikenkleed trok Antonius er zijn broeders bezoeken die gevangen zaten of veroordeeld tot arbeid in de mijnen en niemand durfde het aan hem kwaad te doen of te hinderen. Hij toonde aan iedereen zijn vurigheid voor het christelijk geloof. Het martelarenschap zat er niet in voor hem.
Petrus, de patriarch van Alexandrië, was de laatste die stierf als martelaar op 24 november 311.
Het jaar daarop was de kerkvervolging, gestopt en keerde onze Heilige terug naar zijn kloostergemeenschap. Eenmaal nog keerde hij terug naar Alexandrië, in 351 om de H. Athanasius bij te staan in de strijd tegen de Arianen, die al veroordeeld waren door het concilie van Nicea in 325. De H. Athanasius (295-373) sedert 328 bisschop van Alexandrië, kwam soms op bezoek bij de kluizenaars. Hij was ten zeerste verwonderd over de levenswijze van de heilige mannen, over hun ascetisch leven van strenge vroomheid.
Wanneer Antonius de streek verliet was het om “buitenkloosters te stichten:” Zo ontstonden nieuwe nederzettingen in Arsinoë, Babylonië in Aphrodita. Het getal kluizenaars in die kloosters groeide steeds aan en bereikte op zeker ogenblik enkele duizenden. Ze baden, vasten, lazen de Bijbel waakten zongen psalmen, en woonden in afzondering in rotsspleten in navolging van hun vader Antonius.
En zo besloot Antonius op zeker dag meer naar het zuiden te trekken, dieper de woestijn in.
Aan de over van de Nijl wachtte hij op een schip dat hem zuidwaarts zou brengen. Terwijl hij daar stond kwam een karvaan met Arabische kooplieden voorbij en deze trokken oostwaarts richting dode zee, en hij sloot zich daarbij aan. Aan den berg Colzinus gekomen op zo’n 25 km van de Rode zee stapte hij van zijn kameel en zocht een geschikte plek om er te verblijven. Ook hier ging hij zich verstoppen om door niemand lastig gevallen te worden, doch na korte tijd vonden zijn discipelen hem opnieuw daar ze wisten dat hij allen spleten en spelonken opzocht. Ze bezorgen hem brood, olijven, bonen en olijfolie. Hij wilde hen niet tot last zijn en vroeg om hem een spade, een bijl en allerlei zaden. Nu kon hij spitten en zaaien en de oogst bracht genoeg op om voor zich zelf te zorgen. Zo was hij niemand tot last.
Doch de dieren kwamen regelmatig zijn groetentuin vertrappelen, en zo verteld de legende: “ Antonius sprak tot de dieren:” Ik heb jullie geen schade berokken. Ga heen en kom hier nooit meer terug!” En ze bleven weg. “Gehoorzaamheid en onthouding temmen wilde dieren!”Dit is een van zijn spreuken. Hij deed ook aan handenarbeid, zoals manden en matten vlechten.
Hij bezocht ook zijn kloosters, en overal werd hij met eerbied en ontzag ontvangen. Bij gelegenheid bezocht hij zijn vergrijsde zuster welke intussen overste was geworden van een maagdenklooster. Zij was begiftigd met een grote wilskracht, was zachtmoedig, innemend en opgeruimd van aard, ruimdenkend en moedig. Wellicht moet ze uit het zelfde hout gesneden geweest zijn aldus onze schrijver.
Zijn leerlingen wilden dichter bij den ouder worden abt komen wonen, uiteindelijk kregen er twee de toestemming om hem regelmatig te komen bezoek op de berg Colzinus, deze heeft thans de naam de berg van den H.Antonius te Deir Mâr Antonius, waar nog steeds een klooster staat. De leerlingen bouwden dicht bij een klooster te Pisper aan de Nijl nu Dar-el-Memum.
910. Stukken betreffende aankoop van grond voor de verbreding van de buurtweg nummer 2 , Tombroekstraat, 1934-1935. 1 omslag
911. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de wegen nummers 2, 4, 1935-1939. 1 omslag
N.B. Met plan.
912. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de scheidingsweg nummer 7/5 tussen Marke en Rollegem, 1936-1938. 1 omslag
N.B. Met plannen.
913. Stukken betreffende riolerings- en wegeniswerken aan de wegen van groot verkeer naar Aalbeke, nummer 147, naar Kortrijk en naar Tombroek, nummer 150, aan de wegen nummers 3, 21, 1938-1959. 1 omslag
N.B. Met plannen.
914. Stukken betreffende asfalteren van de weg nummer 6, Munkendoornstraat, 1951-1960. 1 omslag
N.B. Met plannen.
915. Stukken betreffende onteigeningen voor het verbreden en rechttrekken van de Kerkstraat, 1952-1960. 1 omslag
N.B. Met plannen van rooilijnen.
916. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de buurtwegen, gemeenzaam met Kortrijk, Elleboogstraat en Rollegemsesteenweg, 1953-1956. 1 omslag
N.B. Met plan.
917. Stukken betreffende asfaltering van de weg nummer 4, gemeenschappelijk met Luingne, 1953-1954. 1 omslag
918. Stukken betreffende betonverharding voor de wegen nummers 6, 10, gemeenschappelijk met Dottignies, 1953-1957. 1 omslag
N.B. Met plannen.
919. Stukken betreffende riolerings- en wegeniswerken aan de weg nummer 3, genaamd Kerkstraat en Oude Aalbekestraat, 1955-1963. 1 omslag
N.B. Met plannen.
920. Stukken betreffende verbeteringswerken in de buurtwegen nummers 4, 8, 20, genaamd Moeskroensestraat, 1955-4963. 1 omslag
N.B. Met plannen.
921. Stukken betreffende de buurtweg nummer 4, genaamd Moeskroensestraat, 1957-1958. 1 omslag
N.B. Met plannen voor onteigening en rooilijnen.
922. Stukken betreffende de buurtweg nummer 15, Bellegemsestraat, voetweg nummer 27, Sint-Cornelisweg, 1957-1960. 1 omslag
N.B. Met plannen voor onteigening en rooilijnen.
923. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de weg 7/5, genaamd Lampestraat, 1957-1959. 1 omslag
924. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de buurtweg nummer 10, genaamd Knokstraat, 1957. 1 omslag
925. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de buurtweg nummer 15 en aan voetweg nummer 27, 1957-1961. 1 omslag
N.B. Met plannen; aanleg van een nieuwe weg tussen de buurtwegen van groot verkeer nummer 147 en nummer 150.
926-928. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de buurtweg van groot verkeer, nummer 150, Kortrijksestraat, 1958-1974. 3 omslagen
926. 1958-1962.
N.B. Met plannen.
927. 1965-1967.
N.B. Met plannen.
928. 1964-1974.
N.B. Met plannen.
929. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de buurtweg nummer 10, Knokstraat, 1959-1967. 1 omslag
N.B. Met plan.
930. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de buurtweg nummer 13, 1959-1960. 1 omslag
N.B. Met plannen.
931. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de buurtwegen nummers 11, 12 en 14, 1959-1961. 1 omslag
932. Stukken betreffende verbeteringswerken aan landbouwwegen nummers 7 en 16, 1939-1961. 1 omslag
933. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de wegen nummers 26, 30, 34, 36, 39, 41, 42 en 43, 1959-1960. 1 omslag
N.B. Met plan.
934. Stukken betreffende verbeteringswerken aan buurtweg van groot verkeer nummer 150 en aanleg van een nieuwe weg naar Moeskroen, 1959-1962. 1 omslag
N.B. Met plan.
935. Stukken betreffende onteigeningen voor verbeteringswerken aan buurtweg nummer 15 en voetweg nummer 27, 1960-1961. 1 omslag
936. Stukken betreffende verbeteringswerken en onteigeningsplan van de weg van groot verkeer nummer 150, Kortrijksestraat, 1961-1967. 1 omslag
N.B. Met plan voor onteigeningen en rooilijnen.
937. Stukken betreffende buurtweg van groot verkeer nummer 156, “Kwabrugstraat”, 1962-1964. 1 omslag
N.B. Met plan voor rooilijnen.
938. Stukken betreffende aanleg van de autosnelweg Brussel-Kortrijk A 9, 1962-1969. 1 omslag
N.B. Met plannen.
939. Stukken betreffende aanleg van de rijksweg Kortrijk-Roubaix nummer 903, 1963-1976. 1 omslag
N.B. Met plannen.
940. Stukken betreffende buurtweg nummer 3, Oude Aalbeeksestraat en Marksestraat, 1963-1965. 1 omslag
N.B. Met plannen rooilijnen.
941. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de landbouwwegen nummers 5 en 20, 1963-1971. 1 omslag
N.B. Met plannen.
942. Stukken betreffende wegenis- en rioleringswerken in de wijk Oude Aalbekestraat en voetweg nummer 34, “Kerkstraat”, 1964-1967. 1 omslag
N.B. Met plannen.
943. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de landbouwwegen nummers13, 14 en 15, 1965-1970. 1 omslag
N.B. Met plannen.
944. Stukken betreffende de buurtweg nummer 6 Munkendoornstraat, 1965-1968. 1 omslag
N.B. Met plan met rooilijnen; onteigeningen.
945. Stukken betreffende verwerving van gronden voor de aanleg van een nieuwe straat, uitmondend in de Groene Dreef en voor de verbreding van de Kortrijksestraat en de Groene Dreef,
1965. 1 omslag
N.B. Met plannen.
946. Stukken betreffende aankoop van gronden ter verwezenlijking van het rooilijn- en onteigeningsplan voor de buurtweg nummer 34, Kerkstraat, 1966. 1 omslag
N.B. Met plan.
947. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de landbouwwegen nummers 3 en 7, 1967-1973. 1 omslag
N.B. Met plannen.
948. Stukken betreffende wegenis- en rioleringswerken aan de Kerk- en Schreiboomstraat, 1970. 1 omslag
N.B. Met plannen.
949. Stukken betreffende wegenis- en rioleringswerken aan de buurtweg van groot verkeer, nummer 156, Moeskroensestraat, 1971-1976. 1 omslag
950. Stukken betreffende wegenis- en rioleringswerken aan een deel van de buurtweg nummer 150, gemeenschappelijk met Luingne, 1971-1976. 1 omslag
951. Stukken betreffende aanleg nieuwe rijksweg Deerlijk-Moeskroen, 1971. 1 omslag
N.B. Met plan.
952. Stukken betreffende wegenis- en rioleringswerken in de wijk Tombroekstraat en Weimeersbeek, 1972-1973. 1 omslag
N.B. Met plannen; aanbesteding.
953. Stukken betreffende wegenis- en rioleringswerken in de wijk Tombroekstraat en Weimeersbeek, 1972-1976. 1 omslag
N.B. Met plannen; aanbesteding.
954. Stukken betreffende wegenis- en rioleringswerken aan de buurtweg van groot verkeer nummer 150, 1972-1976. 1 omslag
N.B. Met plannen.
955. Stukken betreffende verbeteringswerken aan de buurtweg van groot verkeer nummer 505, tussen de grens Bellegem en de buurtweg van groot verkeer nummer 147 te Rollegem, 1972. 1 omslag
Den Duivel, zou den spelbreker worden, hij was jaloers over deze volmaaktheid, hij zou alles in het werkstellen om Antonius ten onder te brengen.
De schrijver vervolgt:” Met listen en allerlei vleierijen, trachtte de duivel hem enkele aantrekkelijke drogredenen wijs te maken; hoeveel goede werken hij had kunnen doen met zijn grote rijkdom, En daarbij zou de vervelende eenzaamheid hem eindelijk fataal worden!”
De ene bekoring na de andere diende zich aan, maar Antonius verweer was onmiddellijk breken met alle aanlokkelijke voorstellen en gedachten. Naar mate Antonius groeide in innerlijke rust en vrede, hoe meer de duivel hem onrustig wilde maken.
Hij gebruikte alle middelen om Antonius ten val te brengen. Onder verschillende gedaanten verscheen hij: als zeemonster, huiveringwekende dieren, naakte vrouwen, griezelende wezens, vreemde gedrochten, kwelgeesten, angstaanjagende behaarde misvormende ondieren, lopende bokkenpoten, met klauwen spookverschrikkingen met stierkoppen, met reptielenstaarten met horens en veel solferen zwavel, kortom echt vreeswekkend. Doch Antonius hield stand, hij richtte zijn ogen ten hemel en bleef bidden tot de Heer.
Bij een aanval kreeg onzen Antonius zoveel stokslagen dat hij voor dood op de grond bleef liggen. Zij die hem vonden brachten hem tot bij een kapel, waar ze de ganse nacht bij hem bleven. ’s Morgens kwam hij terug tot het bewust zijn en hij vroeg hem terug te brengen naar zijn cel. Daar aangekomen riep hij tot de duivel: ”Ik Antonius, ben er weer! Ik deins voor u niet terug”Na die stoere taal bleef hij dubbel waakzaam door nog strenger te vasten, nederigheid en gebed.
Zijn dagelijkse maaltijd bestond uit wat weinig brood, wat zout en een paar dadels, hij dronk alleen water. Volgens Butler: Het schrale voedsel dat hij tot zich, en dit voor de rest van zijn dagen, was zes oncen, in water gedoopt brood, een beetje zout en van tijd tot tijd enkele dadels. Later, toen hij oud geworden was gebruikte hij van tijd tot tijd een beetje olie. Hij sliep weinig, verdubbelde zijn gebeden en regelmatig kastijdde hij zijn lichaam. Het ging zelfs zover dat hij ging wonen ineen oude graftombe. Nu ging den duivel tekeer met ijselijk getier, en hem te slaan en te verwonden. Toch Antonius gaf niet toe, en vertrouwde volledig op Gods hulp. God zou hem voortaan meer bijstaan en beloofde zelfs zijn naam “Antonius” vermaard te maken over gans de wereld. Van dan af liet de duivel hem meestal met rust.
Dat de bekoringen door heel wat kunstenaars werd op doek gezet is niet verwonderlijk, denken we maar aan Pieter Breugel te bewonderen in Paleis Balbi te Genua, of James Encor in het museum of Modern Art in New-York, of nog Salvator Dali in het koninklijk museum Schone kunsten te Brussel om er maar enkele te noemen.
Toen Antonius 35 jaar oud was stak hij de oosterarm van de Nijl over en ging wonen in een oud verlaten kasteel op de berg Pisper. Gedurende 20 jaar zou hij daar in volledige afzondering geleefd hebben. Af en toe brachten vrienden hem wat brood, welke maanden lang goed eetbaar bleef. Hij verbleef er in volledige afzondering. Niemand liet hij nog bij zich toe en zelfs de vriend die hem voedsel bracht moest dat over de muur werpen zonder Antonius te benaderen.
Aangetrokken door de verhalen over zijn heiligheid, kwamen asceten zich in grotten en hutten rond het kasteel vestigen. Het is op hun aandringen geweest dat hij uiteindelijk toegaf aan hun verlangen om onder zijn leiding te mogen leven, en zijn eenzaamheid opgaf.
Butler schrijft over de periode dat Antonius in zijn rotsgraf leefde:’ .. de demon, jaloers over de vooruitgang die Antonius dagelijks miek op weg naar zijn volmaaktheid, stelde alles in het werk om hem te overwinnen.” In den beginnen beproefde hij het met bekoringen die echter geen vat hadden op de kluizenaar en toen kwam hij met de grote middelen voor den dag. Hij verscheen onder de meest afgrijselijke gedaanten. Maar daarmee was Antonius nog niet overwonnen Plots echter aldus opnieuw Butler: “ daalde een hemels lichtstraal op Antonius neer en de demonen namen beschaamd de vlucht! Toen riep Antonius vertwijfeld,” Waar waart Gij, meen Heer en Meester? Waarom zijt u niet gekomen van bij de aanvang van het gevecht? Helaas, Gij zoudt mijn tranen gedroogd en mijn pijnen gestild hebben! En een stem antwoordde hem: Antonius, ik was dicht bij je. Ik heb jouw strijd gadegeslagen en omdat je zo moedig weerstaan hebt aan de aanvallen van je vijanden zal ik je nu beschermen voor al de dagen van je leven en je naam beroemd maken over heel de wereld.”
Rond het jaar 305 besloot hij zich te wijden aan het onderricht van die mensen en hun levensregel voor te schrijven.
De eerste commune, die men het klooster “Phaïum” heette, verdiende bezwaarlijk de naam “Klooster” Het was eigenlijk alleen een verzameling van hutten en grotten die overal in het rond verspreid stonden.
Dit kleine groepje groeide echter stilaan uit tot een bloeiende gemeenschap van eremieten die onder een gezamenlijke regel leefden en waardoor Antonius terecht de naam kreeg van “Stamvader der monniken.”
Gerard vervolgt”Hij legde daar als eerste de grondvesten van het kloosterleven. Hij zelf verbleef meestal alleen in zijn cel om te bidden en streng te vasten en bleef verstoken van ieder contact met de buiten wereld. Niet tegenstaande al zijn strenge wetten en ontbering zag Antonius er kloek en gezond uit, was nooit ziek en leefde gelukkig en tevreden. Een gezonde geest in een gezond lichaam. Zo werd hij vergeleken met een machtige oude beuk. Hij was in alle opzichten een echt voorbeeld voor al zijn discipelen.
Hij die in zijn jeugdjaren niet naar school wou gaan, gaf nu zelf regelmatig les en onderrichtingen in brieven gericht aan zijn leerlingen.
Hij herhaalde vaak hetzelfde, soms in de vorm van vaderspreuken” Denk gedurig aan de eeuwigheid. Waak altijd tegen de bekoringen. Stel u steeds te weer tegen de aanvallen van de duivels. Breng uw dagen door in gebed, met strenge vasten en doe goede werken”.
Van een twintigtal brieven welke hij schreef zijn er slechts zeven bewaard gebleven.
Van de H. Hiëronimus kon men later vernemen dat Antonius inderdaad schriftelijk connecties onderhield met al zijn kloosters in de vorm van onderrichtingen en spreuken.
Gretig dier, beestachtige afgrond, wellust van het vlees, smartelijke tweestrijd, vlammende hartstocht, onoprechter trouw, praatzieke tong, gewapende furie, vurige afgunst, baaierd van roddel, bekoorlijke pest, monsterachtige leugen, veroorzaakster van schipbreuk, aanstichtster van haat, eerste zondares, onruststookster, ondergang van koninkrijken, woud van hoogmoed, grimmige tirannie, IJdelheid der ijdelheden, nietsontziende gedrevenheid, beeld van afgoden, jaloerse na-ijver. De bovenstaande vertaling uit het Latijn van een “ alfabet van vrouwenondeugden” uit 1450 is een weinig vrouwvriendelijke voorbeeld van de opvattingen die men in den tijd had over vrouwen. Het is afkomstig uit een moraaltheologisch werk van een zekere Antonius. Het werk is eeuwenlang herdrukt en nam in die tijd een vooraanstaande positie in. Antonius verantwoordt de opname van het alfabet in zijn boek met de noodzaak van een waarschuwing tegen het verderfelijke in de vrouw. Hij verklaart echter ook uitdrukkelijk dat het alfabet niet voor alle vrouwen geldt. Er zijn, zelfs in zijn visie, voortreffelijke vrouwen, waartoe natuurlijk in de eerste plaats de maagd Maria gerekend moet worden.
Het staat vast dat in het alfabet genoemde ondeugden van de vrouw in die tijd zeer bekend waren. Het waren geen vrijblijvende gemeenplaatsen, maar geaccepteerde denkbeelden. Dat leest we in de gazette.(20/1/1983)
We geloven niet dat deze zekere Antonius den onzen zal geweest zijn, want volgens de Gerard was “ het land van onzen Antonius, Egypte een geschenk van de Nijl, het land van de reusachtige piramiden, van dorre woestijn, hij werd er geboren, hij heeft er geleefd en is er gestorven.
En hij beschrijft hier verder, Egypte welke gesitueerd is in het noordoosten van Afrika, westwaarts van Palestina. De Sahara, een onmetelijke woestijn over heel Noord Afrika, welke reikt tot aan de Rode zee. De woestijn welke doorsneden word door een strook van 50 km breed en 1000 km lange landstrook, welke regelmatig overstroomd wordt door de Nijl en daardoor een vruchtbaar gebied afzet en het bewoonbare Egypte vormt. In dit dal van de “hemelse Nijl” bevinden zich steden en dorpen, alsook een enorme schat aan kunsten: reusachtige piramiden, verbazingwekkende sfinxen, monumentale tempels, het artistieke hoogtepunt van de Egyptische kunst! Al deze gebieden rond de Middellandse zee waren in het begin van onze tijrekening bezet door de Romeinen. Het vaderland van onze Antonius een Romeinse provincie bestond toen uit twee delen: Opper Egypte met Thebe als hoofdplaats en Neder Egypte met als hoofdplaats Memphis.
Buiten het Nijldal was enkel wildernis en woestijn. Hier waren de overblijfsels te vinden van de vroegere steengroeven waar de heersende Farao’s stenen lieten houwen om hun piramides en tempels mee te bouwen. Het is precies in dit woest gebied dat de diepgelovige kluizenaars zich kwamen vestigen. Of ze hier lang vertoefden, meestal tijdelijk, zelfs na enkele dagen, hoogstens na een jaar keerden ze al terug naar de bewoonde wereld.
. Zij voor het materialistische of wegens herhaalde christenvervolging. De eerste kluizenaar welke hier langer verbleef was de H. Paulus van Thebe. Hij verbleef in een schamele grot van zijn 15het levensjaar tot aan zijn dood. Hij werd 113 jaar oud!
Hier zou onzen Antonius meestal verblijven en rondzwerven na zijn vertrek uit zijn geboortedorp Come.
Hij werd er geboren in het jaar 251, het dorp noemt thans Keman-el-Arus gelegen bij de stad Heracleen ten zuiden van Memphis.
Zijn ouders waren ontzaglijk rijk en zeer godvruchtige Kopten. Kopten dat zijn Egyptische christenen die de leer van Christus beleden. Ze waren in de minderheid, en daardoor leefden ze meestal in dorpen, ze ontvluchten de steden uit schrik voor vervolging van de Romeinen.
Er waren ook joden, maar de meerderheid waren heidenen. Hun godsdienst was veelgoderij.
Zijn ouders waren zeer bezorgd over zijn opvoeding, hij werd groot gebracht in het vaderhuis, waar weinig tijd werd besteed aan studie of aan andere leervakken of kennis. Hij ging niet naar school daar de leraren heiden waren. Hij sprak alleen Koptich, een vorm van Egyptisch dialect, de taal van de streek. Hij was zeer vroom, spijts zijn grote rijkdom, hij woonde alle kerkelijk diensten mee, beoefende alle deugden van matigheid en versterving. Hij eerde vader en moeder, was onderdanig en hield van de eenzaamheid.
Hij verloor zeer vroeg zijn ouders op amper 20 jaar was hij al belast met de opvoeding van zijn jongere zus. Bij het afsterven van zijn ouders was hij in het bezit van een aanzienlijk erfdeel.
Na het overlijden gedurende een kerkdienst hoorde onzen Antonius volgende aangrijpende woorden: ”Ga, verkoop al uw bezittingen. Geef het geld aan de armen en gij zult een schat hebben in den hemel. Wees nooit verlegen voor de dag van morgen”
Deze evangelische woorden zouden het verdere leven van hem bepalen. Hij trok naar huis en deed wat hij vernomen had. Hij plaatste zijn zus in een maagdenklooster, waar ze later abdis is geworden.( Volgens de meest moderne onderzoekers is dit het eerste vrouwenklooster waarvab men een spoor ontdekt in de literatuur.)
Gerard schrijft als volgt: “Antonius behoorde niet tot het dagelijkse soort stervelingen, zoveel is duidelijk bij alles wat hierna volgt”.
Hij trok hierna na de onherbergzame woestijn, zijn besluit stond vast hij ging leven als de arme Job.
Hij leefde in kleine schamele hut, hij liep ongeschoeid, droeg een haren onderkleed, een mantel van schaapsvel met kap en zwarte lederen gordel. Hij bracht zijn dagen door in gebed en boetedoening, met lezing in de H. Schrift en allerlei handwerk.
Heiligendevotie is een onrechtrechtstreekse Godsverering. Het volk richt zich tot een specifieke heilige, een specialist, om hemelse voorspraak en liefst om onmiddellijke hulp bij nood of gevaar. Ja onmiddellijk, want geduld heeft de mens niet! De mens stellen hun vertrouwen op hun bemiddelaar. Wonderbare hulp beschouwen wij als vanzelfsprekend. Daarom dragen wij symbolen en herinneringen aan hun speciale beschermheilige zoals medailles, devotieprentjes met spreuken en litanieën, soms een bedevaartvaantje uit verre pelgrimsoorden.
De Heiligen Antonius is een heel populaire heilige. Sedert honderden jaren staat hij algemeen bekend als een befaamde pest heilige, de beschermpatroon tegen besmettelijke ziekten van mens en dier en behoeder van veldvruchten. Hij werd en wordt nog aanzien als de genezer.
Niet alleen Rollegem, Bailleul, Moortsele, Nukerke, Waasmunster,Zonnebeke, Oostvleteren, Boeygem-serkamp, Bollebeke, Chaam, Heist, Keldonk-Erpe, Koningshooike, Kraainem, Leke, Lier, Lille, Loonbeek, Rodendrie-Hamme, Sint-Jan-ter-Biezen, St Maria-Oudenhove, Vesqueville(G.H.Lux.) Wolfsdonk enz. Zijn dorpen en gemeenten waar hij wordt vereerd.
De bloeiperiodes van de Antoniusverering vallen voornamelijk in de ongeluksjaren van de pest epidemieën. Tijdens de noodperiodes herinneren mensen zich plots dat er nog heiligen bestaan waarbij zij hulp en troost kunnen vinden.
Hier bij ons bestaat de speciale verering tot onze patroon heilige. Mensen komen van ver er bij om hier te “dienen” (zona, epilepsie, besmettelijke ziekten…..)
Sinds het toenmalige bestuur van de Folkloreraad en pastoor DeJaegher ze opnieuw in de kijker plaatsen is de devotie en vooral de zegening van de tractoren de vrome gebruiken opnieuw toegenomen.
Er was een kerkelijk gedeelte waarin pastoor Dewulf een nieuw St-Antoniusbeeldje liet maken, het oude, was maar met moeite nog ergens te vinden, als het nog te vinden was. Hij liet een stevige portie medailles aanrukken en een grote hoeveelheid noveenkaarsen, welke achteraan de kerk te koop werden aangeboden.
Wat het profane gedeelte betreft, de Folkloreraad had, met de “Heer ofte Vrouwe” de “Toontjesfeesten” ontdekt te Ingooigem. Vormelingen in “paterskledij” droegen het zwijn de kerk binnen tot aan het altaar. Land en tuinbouwers lieten hun landbouwtuigen zegenen,( eeuwen geleden waren het de paarden die gezegend werden) en den aperitief stond koel. De fanfare blies uit volle borst de vrolijke klanken in het rond. En intussen hadden ze in het klooster de hutsepot klaar er kon gesmuld worden, van worsten en koteletten van het geslachte zwijn, denk maar terug aan de echte “Zwijntjeskermis) En er was dan nog een zwijn welke keurig in stukken was gesneden aan de hand van een tombola om mee te nemen naar huis.
En weet je, het moet uit goed hout gesneden zijn want, op vandaag is het nog juist op de zelfde leest geschoeid. Kun je het je voorstellen!
In vroegere jaren bestond hier een triduüm als voorbereiding op de St-Antoniusfeesten, een driedaagse van godsvruchtige oefeningen: mis en lof telkens met een gepast homolie door de bruine pater Kapucijn. Had die pater nu toevallig een lange baard, dan vroegen de kinderen zich af of dit nu de heilige Antonius in eigen persoon was…?
Op het naamfeest zelf 17 januari was er de ganse dag aanbidding. De vrijwillige aanbidders kregen een persoonlijke kaart waarop het uur van adoratie werd aangegeven. Op die manier was er altijd iemand aanwezig in de kerk.
Om 10 uur celebreerde de priester een plechtige hoogmis. Telkenjare droeg de celebrant de feestelijke antoniuskazuifel uit 1895.
’s Namiddags volgden dan de plechtige vespers en lof met een slotsermoen.
Als apotheose was er ’s avonds bijna ieder jaar een toneel voorstelling door het een of het ander gezelschap. (Het reizend volkstheater, het Vlaams schouwtoneel, de Vlaamse komedie, het nieuw Nederlands toneel…) Ja, toen ook al heerste er die dag feestvreugde want heel de parochie vierde mee. Maar… jaar na jaar kwam er stilaan sleet op het gebeuren. De glans taande, en de geestdrift nam af, de opkomst werd minder. Een algemene vervlakking te wijten aan de tijdsgeest: de verslapping van het geloof en zeden?
Gelukkig werd er een nieuwe frisse wind voor onze patroon heilige aangewakkerd en er weer aandacht aan hem besteed.
Als we mogen geloven wat in het boek van onze schrijver staat, en wie zou er durven aan twijfelen, zou de verering van St-Antonius wel meer dan driehonderd jaar oud kunnen zijn!
Zo lezen we onder het hoofdstuk “Twee verloren zonen” een onwaarschijnlijk bizar verhaal.
De schrijver beschrijft hierin: omstreeks 1958 had hier een grote ontdekking plaats. Wat was er precies gebeurd? De toenmalige onderpastoor E.H. André Desimpel een nogal nieuwsgierige persoon van aard. Hij had ontdekt dat er in het plafond van de sacristie een valdeur zat, die helemaal toegespijkerd was met een reeks roestige nagels. Het zou kunnen dat daar heel wat kostbare voorwerpen verborgen waren, met den oorlog. Wie weet schatten op zolder. Zou de kapelaan gedacht hebben, en aldus vervolgt de schrijver; een paar dagen later bij afwezigheid van zijnen baas, pastoor André Isebaert, sleurde hij het nodige gerief bijeen voor de exploratie.
De ene ladder te kort de ander te lang, werd een stellage opgebouwd. Na wat zweten en zwoegen en een paar gekneusde vingers, was de valdeur los gepeuterd. Dat er heel wat stof naar beneden kwam en de pastoor zijn soutane er meer grijs uit zag of zwart, zal het wel opgelost worden door zijn huisvrouw Yvonne dacht hij bij zich zelf.
Wat hij daar zag?....Ongeloofgelijk! Spinnenwebben bij de vleet, vol stof. En spinnen… Spinnen! Honderd keren meer dan er mensen waren in de mis van vorige zondag aldus de schrijver. En rommel ongelooflijk.
In het half duister ontwaarde hij iets dat op twee boomstronken geleek. Hoe hij de twee mastodonten beneden heeft gekregen blijft op vandaag nog altijd een vraagteken. Hij zal sterrekens hebben gezien, en nog meer dan dat. U moet ze maar eens gaan bekijken welke kolossen het zijn.
Bij nader toezien bemerkte onze onderpastoor dat het geen boomstronken waren dat hij naar beneden had gesjouwd maar wel twee heiligen beelden. Hij had half en half iets van een krulstaartje gezien van een zwijntje, en meteen dacht hij het zijn Antoniusbeelden.
Nu ze proper krijgen was de boodschap, wassen schrobben en dan…. O wee! De ene had geen vingers meer en miste een halve voet, den anderen was een stuk van zijn arm kwijt en had zijn zwijntje geen krulstaartje meer.
Nu weten we hier te Rollegem hadden we op dat vlak van restaurateurs werk een hele goede, hij kon in die periode wonderen verrichten. Dus op naar Achiel, het schijnt zelfs volgens onze schrijver dat door deze ontdekking, is de succesvolle carrière van de plaatselijke- en ook daarbuiten geroemde – kunstschilder begon.
Toen kwam het waardoor we denken dat onzen Antonius al meer dan driehonderd jaar hier wordt vereerd. Want en hier volgen weer onze schrijver: Toen verklapte Achiel den ouderdom. Ik schat 200 jaar, misschien 300? Als dat waar is, en wie twijfelt er aan, is dat voor Rollegem al zeker een hele prestatie.
Nu prijken de gerestaureerde beelden een vooraan rechts in de kerk, naast het St-Antoniusaltaar, en het andere decoreert de inkomhal van het nu parochiehuis, vroeger de onderpastorie.
Volgens het verder verloop van het verhaal zou den opvolger van Desimpel, Armand Lefever, gesteigerd hebben bij het horen van het verhaal, en zou hij ze gevonden hebben op de een of andere zolder van de pastorie( nu buurthuis) en de parochiezaal. Maar het eerste verhaal schijnt beter te kloppen daar men hier allen onderpastoor Desimpel en zijn speurneus kenden. Of hij nu werkelijk overal zijn neus in stak laat men in het midden, toch in veel zaken. Men kon echter niet beweren dat hij gezegend was met een extra lang reukorgaan, het was eerder een fijne neus.
Onze volkse heilige wordt het hele jaar door vereerd, maar zijn naamfeest, dat werd wel iets speciaals.
In sommige streken in Duitsland wordt het feest ook uitbundig gevierd met vlaggen en wippels;
De viering wordt thans voorbereid door een noveen. Elke dag, negen dagen na een, mis speciaal Antonius gebed, een Antonius lied, zegening met de relikwie van de heilige.
Gelijkaardige vereringen bestaan eveneens, in Blankenberge, Heist, maar laat ons vooral Ingooigem niet vergeten, zij waren de bron van inspiratie voor Rollegem. Met dank aan de heren Bolhoeden.
Sinds wanneer hier te Rollegem St-Antonius vereerd werd blijft volgens ons een groot vraagteken. In ieder geval moet dat al heel lang geleden zijn. Misschien dat de leden van de St-Antoniusverenging daar een antwoord kunnen op geven. Een ding is zeker toen de kerk vernieuw werd in 1903, werd het hoogaltaar, welke verkocht werd aan pastoor Slosse en naar Rumbeke verhuisde alwaar het werd opgesteld in de kapel van het klooster, stond een afbeelding van St-Antonius. In welk jaar dit hoofdaltaar werd geplaatst hebben we het raden naar. Kenners beweren dat vroeger alle kerken werden toegewijd aan Onze Lieve Vrouw.
Dat St Antonius de Folkloraad nauw aan het hart lag was zeker niet te verwonder, hij is en blijft de patroonheilige van ons dorp. In hoeveel dorpen en steden wordt deze heilige niet gevierd. De lokale devotie en het vrome rond deze heilige met zijn zwijntje was vroeger zeer opmerkelijk, doch sinds de folkloreraad de feesten van St-Antonius in Ingooigem leerden kennen is het vrome gebruik de laatste jaren toegenomen.
Met dat opzicht en een hart voor Folklore, denken we opnieuw aan St-Antonius onze patroon heilige. De gedachten grepen naar het boek van Gerard Isebaert, den gewezen schooldirecteur. Hij schreef in 2001 ter gelegenheid van het Antoniusfeest over de levenswandel van deze heilige.
We vroegen en kregen de toelating dit te mogen op het blog brengen, voor dat alles verloren ging. Wie zou nalaten Meester Isebaert te vermelden. Hier beter gekend als klein meesterke. Met dank aan de familie doen we hier het verhaal, samen met hem over onze geliefde patroon Heilige Onze Antonius.
Bronnen “Vita Antonii” door bisschop Athanasius van Alexandrië (Egypte) 356. Herschreven door Albanus Butler in 1791. (oud-Vlaamsch)
“Antoniana” (Guido Vermeulen) “Het leven onder den toren” (Gerard Isebaert) “De godsdiensten in de wereld” (G.T. Bettany) “Antonius Abt” (W.Van Osta) “Antonius De Grote” (N. Divilliers) “ Kerkgeschiedenis” (E; de Moreau) “Kunstgeschiedenis” ( J. De Keyzer) Samen met Gerard en zijn bronnen en onze gedachte willen we de gebeurtenis van de viering van 1750ste geboorteverjaardag van de heilige niet laten voorbij gaan. Het was in overleg met pastoor Dewulf, de toenmalige laatste pastoor dat men besliste de levenswandel in boekvorm samen te stellen. En zoals de auteur schrijft, het werd meer dan een levensbeschrijving. Het werd een schets van 1750 jaar cultuur en volkse geschiedenis.
U zult merken dat we via hem een beeld krijgen van het leven van de vele ongelukkige zieken aangetast door antoniusvuur, een beeld van onze landbouwers en veehouders, een beeld van de gewone mens welke op velerlei manieren hun aanhankelijkheid betuigen.
Het voorwoord, werd geschreven door Em.- deken Valeer Deschacht. We zijn de auteur van dit merkwaardig werk dankbaar dat hij met talent en een grote gedrevenheid de herinnering aan deze grote volksheilige voor ons geboekstaafd heeft. De Antoniusviering mogen we niet alleen als bijgeloof of folklore zien. Het gaat om de zekerheid dat iemand groter dan de mens ons leven draagt. En verwijst Em. Deken terecht naar Skakesspaere: “ Er is meer tussen hemel en aarde dan we denken.” De kern van de devotie is het diepe godsgeloof van ons volk.
Hij hoopt dan ook dat de lezer hiervan veel plezier mag beleven.
Wanneer hier te Rollegem rond zijn het feest van St Antonius(17 januari) wederom de klokken gaan luiden en het varken opnieuw de kerk wordt ingedragen, tractoren worden gezegend, gelachen en gedronken wordt, hutsepot wordt verorberd, kunnen we de Folkloreraad van toen niet genoeg danken dat zij dat hebben verwezenlijkt. Antonius is niet dood, lang leve St-Antonius. Wij willen daar het feest zo kort nabij is 17 januari 2016 beginnen bij het hoofdstuk “ De verering van den H.Antonius” Daar we van hieruit een overzicht krijgen hoe het werd gevierd.
Een verlamde Vlaamse para lift met een rolstoel naar Finland. Wie van onze Rollegemnaren kent Milo Derdeyn niet? Een geboren en getogen Rollegemnaar. Zoon van Octaaf en Ida, (Schilderers) nu woont hij te Nieuwenrode. Door een tragische val uit een helikopter zit onze vriend Milo nu 70 jaar jong in een rolstoel, maar het hield onze ex-para niet tegen om helemaal naar Finland te liften. Hij droomde eigenlijk van een carrière in het onderwijs, maar toch werd hij eerst officierparacommando. Een keuze die zijn leven veranderde op 19 oktober 1969. Tijdens een demonstratie van op 100 meter daalde hij langs een nylonkoord uit een helikopter, maar op 40 meter hoogte verloor hij de greep, loste het touw en smakte neer. Hij belande na maanden revalidatie in een rolstoel. Het was een lang rouwproces, voor Milo, die nu zijn verhaal neerschreef in een boek welke 222 blz. telt: “Duimbreed geluk”.Van een para die alles kon veranderd in een paria, hij raakte geïsoleerd.
Toen besloot hij iets te doen waarvoor iedereen hem gek verklaarde: gaan liften in zijn rolstoel. Zijn nicht vond dat hij eindelijk uit zijn “Kot” moest komen, en inderdaad de ex-para raakte tot in Finland.
Zijn boek staat vol met anekdotes over deze lange tocht. Hij had een caddie die hij als aanhangwagentje aan zijn rolstoel had vast gemaakt. Daar kon hij zijn reiskoffer mee vervoeren, maar er brak een wieltje af, vanaf dan zette hij de koffer op de voetsteun.
Stelt u maar voor bij het oprijden van een voetpad, zonder hulp zou hij het vaak niet hebben gehaald.
Toen hij eens omverviel, liep iedereen hem voorbij, de enige die hem ter hulp kwam was een oud vrouwtje. Zelf moest ze zich behelpen met een stok. Zonder dan een ervaring, toen een paar nozems hem met opzet omverduwden en aan de haal gingen met zijn portefeuille.
Hij eindigt met: Mijn geld konden ze stelen maar zijn moreel niet.
Zo zien en horen we gaarne onze echte Rollegemnaren, We wensen hem veel succes toe met zijn boek: “Duimbreed geluk” avontuur in een rolstoel (€18,95)
De zeven jarige Libaut Dejonckere won met zijn tekening van Jeff Randall van de reeks ‘Clarence’ de internationale educatieve talentenwedstrijd van televisiezender Cartoon Network.
Hij loopt school in Moeskroen, hij houdt van trommelen in de drumband, alwaar hij met zijn vader naartoe trekt op zondag. Hij is tevens lid van de chiro te Rollegem.
Libaut nam deel aan de Europese wedstrijd “Imagination studio Awards” op een workshop in de Kortrijkse bibliotheek op 28 oktober. Ook elders in Vlaanderen kon men deelnemen tussen 1 september en 1 november. Hij kreeg eerst fragmenten uit een tekenfilm van Cartoon Netwerk te zien.
Onze jonge gast Libaut wist de professionele jury, waar scenaristencollectief Maliboe, Isabelle Cracco en cartoonist Lectrr in zetelden, te overtuigen met zijn inzetting in de categorie van 4 tot 8 jaar. Voor de wedstrijd tekende hij Jeff Randall met een spin. “ Zonder twijfel een van de mooiste tekeningen die ingezonden werden.” Ze vonden zijn figuur speels, kleurrijk en met een heel duidelijke gezichtsuitdrukking. Naast een teken- en kleurpakket van Staedtler, een Wacom tekentablet, een Wacom Bamboo Stylus en een Ipad Mini Kreeg Libaut de kans om samen met Lectrr zijn talent verder te ontwikkelen en zo misschien zijn eerste stapjes naar een grote carrière te zetten. Onze jonge artiest wil later dolfijnverzorger worden, daar hij deze dieren het liefst tekent, het zijn ook zijn lievelingsdieren. We wensen hem van hier uit veel succes toe.
Dat ook op Rollegemse grondgebied zich landelijke wegen bevinden, in slechte staat zijn?
Wel nu de stad werkt volgens prioriteiten “ Ook factoren zoals het aantal bewoners en verkeersintensiteiten spelen een rol” eveneens het aantal jaren zoals de Tombroekmolenstraat welke al een 15 tal jaren worden aangeklaagd spelen een rol.
Geen nood De schepen van openbare werken heeft volgens de gazette van 16/11/2015 gezegd: “ We kunnen niet alles te gelijk doen, maar zo staan de Tombroekmolenstraat te Rollegem in 2016 op het programma. Dus inwoners van deze straat niet wanhopen eenmaal komt alles in orde, geen paniek alles komt goed!
Katrien De Reycke open er rond de periode van Sinterklaas 2015 een kinderopvang, zij zal dat runnen samen met een kinderverzorgster.
La Maison Anna Martha is gelegen in de Tombroekstraat 211, en biedt plaats aan 18 kinderen.
De naam is afkomstig van de oorspronkelijke eigenares van het huis. Ze noemde namelijk Anna, haar tweede naam was Martha, en men heeft er La Maison aan toegevoegd, men zit daar namelijk in de streek van de taalgrens.
De kinderopvang is gelegen aan het woonhuis. Het vroegere bijgebouw werd volledig gerenoveerd en een stuk werd bij gebouwd. De kinderopvang is via een autovrije weg (Tombroekschoolpad) verbonden met landbouwbedrijf “ROLLIE’S” waar we regelmatig de boerderijdieren zullen bezoeken.
De openingsuren zijn van 7 tot 19 uur ook op zaterdagvoormiddag. Er is een eet- speel- en slaapruimte, een afgesloten terras en een speeltuin.
Het was de droom van Katrien om een kinderopvang te runnen, daar nu het landbouwbedrijf door haar zoon en schoondochter wordt gerund, wordt haar droom werkelijkheid. Katrien blijft de administratie van het landbouwbedrijf “ROLLIE’S voor haar rekening houden.
De natuurlijke golven van het Rollegemse landschap zorgt voor een belangrijk niveauverschil binnen de gemeente. Het hoogste punt situeert zich op een heuvelrug die grens trekt tussen Kortrijk en Marke of den St- Anna berg 67 meter hoogte. Met daarbij den Klijtberg met zijn 63 meter hoogte. Het is ongeveer de waterscheidingkam tussen de gebieden van de Leie en de Schelde. De laagst gelegen gronden treft men ten zuidoosten van de gemeente, welke zich bevindt op 20 meter boven de zeespiegel. Toch is het alleen het gehucht de Rollegem-Knok welke behoord tot het hydrografisch bekken van de Leie. Circa 90% van Rollegem watert af via de Bondille beek en de Weimeersbeek naar de samenvloeiing van de Fabrieksbeek. Langs waar naar de Witte Spierebeek en de Grote Spierebeek komt het uiteindelijk in de Schelde terecht.
Wat den bodem betreft is de noordgrens van ons dorp, zandleem welke zich beperken tot de heuvelkammen en de grens met Marke en Kortrijk.
De dikte van het quartaire (quartair, kwartèr of laatste perioden waarin de aardgesteenten naar hun ouderdom in gedeeld zijn.) Leem en het zandleem bedekking verschillen van plaats tot plaats.
Naarmate de grenzen van Moeskroen en Aalbeke, op de Klijtberg en ter hoogte van de waterscheidingkam, neemt de dikte van de quartaire mantel geleidelijk aan toe in de richting van de voornaamste beekvalleien. In de aangeslibde ( alluviale) gronden of de laatste aard vorming waartoe de akkers van de Weimeersen en de fabrieksbeek behoren, kan de leembedekking tot 10 meter bedragen.
De natuurlijke drainering van de bodem wordt sterk beïnvloed door de dikte van de Quartair en door de aard van het onderliggend substraat.
Dergelijke gronden hebben een ongunstige waterhuishouding vermits ze in de winter lijden aan wateroverlast. Tamelijke diepe leemgrond waartoe de meeste gronden op onze gemeente behoren, hebben doorgaans een redelijke goede tot voldoende natuurlijke drainering, wat geschikt is voor allerlei teelten.
De klei van Zwevegem vormt de top van het tijdperk waarin het aardgesteente naar hun ouderdom werd ingedeeld, in het grootste gedeelte van Rollegem.
De klei van Aalbeke en de klei van Zwevegem zijn van groot economisch belang voor het gebied gelegen ten zuiden van de vallei van de Leie. Op verschillende plaatsen wordt deze ontgonnen. De klei van Aalbeke is vooral geschikt voor het vervaardigen van pannen, draineerbuizen en aardewerk. De klei van Zwevegem voor het vervaardigen van bakstenen.
Grijze tot zwarte klei is de oudste Tertiaire gesteende welke gekend is hier op de gemeente.
(Het is een korte greep uit het onderzoek) Bron laboratorium voor aardkunde Rijksuniversiteit Gent.
589. Stukken betreffende de belasting op de gewone voertuigen, 1938-1948. 1 omslag
590-593. Stukken betreffende belasting op de gewone voertuigen, 1941-1976. 4 omslagen
590. 1941.
591. 1960-1962.
592. 1963-1967.
593. 1973-1976.
594. Rol van de gemeentebelasting op de gewone voertuigen, 1944. 1 deel
595. Kohieren van de gemeentebelasting op de gewone voertuigen, 1960-1976. 1 omslag
596. Stukken betreffende vrijstelling van verkeersbelasting voor de ruimdienst, 1964. 1 omslag
597. Stukken betreffende verkeersbelasting ten laste van Belgische fietsers in Frankrijk, 1935. 1 omslag
598. Stukken betreffende verdeling van de staatsbelasting op automobielen en andere motor- en of stoomvoertuigen, 1924-1947. 1 omslag
599. Stukken betreffende berichten over de uitreiking van fietsplaten, 1970-1976. 1 omslag
4. Belasting op het ophalen van huisvuil
Kohieren van de gemeentebelasting op het ophalen van huisvuil,
600. 1957-1960. 4 delen
601. 1961-1964. 4 delen
602. 1966-1976. 11 delen
5. Belasting op de bestrating, de riolering en de stoepen
603. Stukken betreffende belastingen op het openen, verbreden, verlengen of rechttrekken van straten, 1961-1976. 1 omslag
604. Kohieren van de gemeentebelastingen op het openen, verbreden, verlengen of rechttrekken van straten, 1961-1976. 1 omslag
605. Stukken betreffende belasting op voetpaden en riolen, 1958-1962. 1 omslag
6. Grondbelasting en belasting op bebouwde en onbebouwde eigendommen
606. Kohier van de grond- en de personenbelasting op de huurwaarde, de deuren en vensters en meubilair, 1916. 1 deel
N.B. Dubbel
607. Rollen van de speciale belasting op het kadastraal inkomen van de eigendommen tijdelijk vrijgesteld van de grondbelasting, 1942-1944, 1948. 1 omslag
608. Rollen van de bijzondere gemeentetaks ten laste van de eigenaars/gebruikers van bebouwde en onbebouwde eigendommen op basis van het kadastraal inkomen,
608. 1927-1934. 1 omslag
609. 1939-1941. 3 delen
610. Dagboek betreffende de belasting op bebouwde en onbebouwde eigendommen, 1936-1939. 1 deel
611. Stukken betreffende de wegenisbelasting, 1934-1954. 1 omslag
7. Belasting op honden
612-613. Rollen van de belasting op honden, 1891-1924. 2 omslagen
612. 1891-1902.
613. 1911-1924.
614. Stukken betreffende opcentiemen bij de provinciale belasting op de honden, 1936-1941. 1 omslag
8. Nijverheidsbelasting
615. Stukken i.v.m. de nijverheidsbelasting, 1965-1971. 1 omslag
616. Kohieren van de gemeentebelasting op de drijfkracht, 1968-1976. 1 omslag
617-618. Stukken betreffende gemeentebelasting op de drijfkracht, 1968-1972. 2 omslagen
617. 1968-1970.
618. 1971-1972.
619. Kohieren op de gemeentebelasting op het terwerkgesteld personeel, 1969-1975. 1 omslag
620. Stukken betreffende gemeentebelasting op tewerkgesteld personeel, 1968-1972. 1 omslag
9. Allerlei belastingen.
621. Rol van het recht op de verhandeling van tabak, 1860 en 1868. 3 delen
N.B. Dubbel.
622. Rol van het recht op de verhandeling van alcoholische dranken, 1860. 1 deel
623. Dubbels van de rol van de personele belasting, 1860 en 1869. 2 Reg.
N.B. Dubbel.
624. Rollen van het patentrecht, 1860, 1868-1869. 5 delen
625. Rollen van abonnement, 1892-1920. 1 omslag
626. Uittreksel uit de staat van oninbare posten, 1869. 1 stuk
627. Stukken betreffende de barrièrerechten op de weg Kortrijk-Luingne, 1861-1863. 1 omslag
N.B. Met proces-verbaal.
628. Stukken betreffende vrijstelling van radiotaks, 1949, 1965. 4 stukken
629. Stukken betreffende belasting op filmvoorstellingen, 1950-1952. 1 omslag
Wat hier geschreven staat komt, uit gelezen van mijn gazette of een boekje of iets dergelijks, schiet niet op de pianist als het niet correct is. Ik was er niet bij, of in den omtrek, niet waar, er zijn altijd mensen die welke beter weten
Er zijn donders en denkers in het leven. De ergste zijn mensen die denken dat ze doen.
Dat er hier te Rollegem ne kleiberg is, welke men wil uitgraven? Om die uit te graven wil men een transportband naar de autobaan maar dat gaat niet. Nochtans aan de kliniek ging dat wel een op en afrit.
Was het vader Abraham niet die zong van in dat kleine café, daar worden grote problemen op een bierviltje opgelost? Waarom wil men alles toch zo moeilijk maken? Hebben we de klei niet van doen om te kunnen bouwen? Stenen, pannen!
Zuster Marie-louise Brou Zag het levenslicht te Rollegem op 30 augustus 1837 . Ze was de dochter van Florentin en Marie-Theresia Brunfaut. Ze was algemeen overste der zusters van de H.Theresia.
In het 42st jaar hare H.Professie kwam ze te overlijden.
Zuster Lucienne Bonte zag het levenslicht te Rollegem op 27 december 1903. Haar leven wijde ze helemaal aan de Heer. Ze werdt gewijd op 1 september 1926 bij de zusters van de H.Theresia. Ze was lager onderwijzeres in de Mont-0-Leux
Ik lees in mijn gazette van begin september dat ze hier een veiliger omgeving gecreëerd hebben dank zij een nieuwe trage weg. En dan er daar heel wat aarde uit den dijk werd gehaald om dat te verwezenlijken.
Er is zelfs sprake van tien jaar, maar het vorig stadsbestuur had er geen oor naar.
Het pad zou op het einde van augustus laatst leden in sneltempo gerealiseerd zijn. Dat dit iets positiefs is, is natuurlijk niet te weerleggen. Maar dat iets zo lang moet duren, bewijst dat de wereld heel anders zou draaien moesten mensen, mensen spreken.
Waarrond draai dit alles? Wel zo een 15tal jaren, terug zaten de verenigingen Okra en Ziekenzorg, met de handen in het haar daar de parking rond der kerk steeds bezet was, nooit een plekje meer vrij om hun auto te kunnen plaatsen om 2 maal in de maand een kaartje te kunnen leggen. En er is aan de sporthal al die plaats om auto’s te parkeren. Moest men gewoon gebruik maken van de vroegere bestaande wegel.
Ja, die wegel welke kwam van Moeskroen naar Bellegem al over de partij grond van het klooster. Je weet wel, al over het Forest of langs de “pomp” uitkomend aan de Schreiboomstraat, rechts af tot aan café “De Wandeling” langs de hofstede Christiaens, en vervolgens achter de huizen van de Kerkstraat tot aan de pastorij de Tombroekstraat dwarsen en zo langs de Ketsenweg naar Bellegem. Met een verbindingsweg op het land van meester Frans recht voor het hof en een aan de “knechteschole” voor de nonnekes van het klooster.
En direct zijn al de problemen opgelost, u weet wel lijk in het lied van vader Abraham op een bierkaartje tussen pot en pint. Maar ja vergeet dat maar. Zoveel jaar later we zijn nu 2015 is het zover, en men noemt dit dan en “nieuwe trage weg”
Ja, men spreekt van wereld problemen, maar iedereen wil het laken naar zich trekken. Men zei het is geen prioriteit. Deze nieuwe realisatie vermindert de parkeerdruk in de Rollegemkerkstraat en aan de kerk. Want men zet de medewerkers er toe aan om hun wagen te parkeren op het sportcentrum.
De vraag van bij het begin werd omgekeerd maar het resultaat is er. Wat is het toch verbazend wat je kunt presteren als je er niet om geeft wie er de eer van draagt! Geduld is een schone deugt nietwaar
Er is een tijd geweest dat april de eerste maand van het jaar was. Op nieuwjaarsdag gaven de mensen elkaar geschenken en toen het begin van het jaar naar januari werd verlegd, bleef de gewoonte om elkaar geschenken te geven toch bestaan. Maar in plaats van echte geschenken geven, schonken de mensen elkaar allerlei grappige prullen, die vooral bestemd waren om de lachlust op te wekken. Het schijnt dat hieruit het ontstaan van de aprilgrappen is ontstaan. Ge kent het rijmpje: "Op de eerste april zend men de zotten waar men wil!"
Dit eeuwen oude gebruik wordt nog steeds in ere gehouden. ('t zij dan met mindere mate).Op school, in de werkplaats en kantoor worden de onnozelsten die dag beetgenomen. En of het nog ieder jaar gebeurt, zijn er dan toch nog altijd sukkelaars, die zo vriendelijk zijn zich door hun makkers te laten bedotten.
De strengheid van de veertigdaagse vasten deeed de gewoonte ontstaan op Paasmaandag eieren ten geschenke te geven omdat dit jaargetijde overeen komt met "rijpe oost" in het kippenhok! De kerk verbood aanvankelijk even goed het gebruik van eieren als vlees tijdens de vasten; op Paaszaterdag liet men dan tijdens de Vasten opgedane voorraad plechtig wijden of zegenen, om ze daarna uit te delen aan vrienden en kennisen. En opdat het geschenkje er een beetje liefrijker zou uitzien, begon men hier en daar een likje verf aan de eieren te geven, rood of purperof geel, meestal geen andere kleuren.
Maar de beruchte Zonnekoning van Frankrijk, Lodewijk XIV, die altijd beter wist en het altijd mooier hebben moest, lied zijn Paaseieren prachtig beschilderen door kunstenaars en die gewoonte bleef duren tot in de helft van de achttiende eeuw.
Het gebruik dagtekent echter toch al veel vroeger, want in de 12de en de 13de eeuw lieten de boeren eieren vergulden en met volle korven naar hun landheer of kasteelheer dragen met Pasen!
Beroemde schilders die paaseieren schilderden waren bv. Lancret en Watteau. Naar gelang de suikerbakkerij zich ontwikkelde, verschenen de suikeren en chokoladen eieren, allemaal voorzien van vaak prachtige en nog vaker vrij banale tekeningen.
Dit jaar ging men opnieuw opzoek naar iemand waarvan maar weinig mensen konden vermoeden wie ze was wat ze doet, en algauw stelde men vast opnieuw bij een vrouw terecht te komen. “Ze helpt de mensen zoveel ze kan”; opende de voorzitter zijn aankondiging” ze werkt mee aan Buren voor Buren, maar daarnaast bezoekt ze zieke mensen in de buurt en kunnen ze zelfs ’s nachts bij haar terecht als er iets scheelt. Springt regelmatig bij de mensen binnen om te vragen of ze geen boodschappen moet gedaan worden. Bij feesten gaat ze graag gaan bestellen. Dat doet ze ook in de bar van wooncentrum “De Weister” in Aalbeke, bij kaartingen van Okra en twee keer per maand als er petanque is van Okra, want daarbij is ook bestuurslid. Ook mee fietsen met Okra Marke. Wanneer “De Weister” een uitstap maakt gaat ze mee om een rolstoel te duwen. Ze is ook vrijwilliger bij OCMW Kortrijk Kortom een bezige bij, anders kan men het niet uitdrukken”. Ze was die dag (vrijdag) ook vroeger naar huis gekomen van de petanque om naar de openingreceptie van de 3rollofeesten” te gaan. Haar man vertelde dat ze uitgenodigd waren omdat hij vorig jaar exposeerde met zijn schilderijen. En dat had ze geloofd. Toen kwam het moment van het uitroepen van den verdienstelijke persoon, ze zat zoals zoveel andere aandachtig te luisteren, zo hoorde plots Okra, de petanque en de Weister, ze hoorde verbouwereerd haar naam. Bernice Houttekier want zo noemt de verdienstelijke persoon laten we hier aan het woord:” met tranen in de ogen haalde ik mijn ruiker op. Bernice zegt: “ Die eer valt niet alleen mij te beurt, mijn man Jean-Pierre Dejonckheere helpt ook veel mee. Als er sneeuw te ruimen valt tijdens de winter doen we dat samen. We zijn van de jongste van de straat en zolang we actief zijn, zullen we dat blijven doen.
Ik ga mee als de 80 jarigen bezocht worden. Terwijl er papieren ingevuld worden, sla ik een babbeltje met de mensen. Soms zijn ze eenzaam of moet hun moraal een beetje opgetrokken worden en dan kan een praatje wonderen doen.
Ze zegt onomwonden dat ze zeker zoveel vrijwilligerswerk zou kunnen verrichten indien haar man zoveel zou meehelpen in het huishouden. “ Eindelijk spoorde hij me aan om ook iets te doen met de computer en schilderlessen.”
Tot nu toe ging Bernice vooral mee in Aalbeke, daar kennen de meeste mensen haar, ze woonden er, ze baatten daar voor ze naar Rollegem kwamen wonen, er zes jaar café “Den Batteur uit dat toen het duivenlokaal was. Het koppel heeft nog twee kinderen in leven, vier kleinkinderen en twee achterkleinkinderen voor wie ze ook altijd klaarstaan.
Ook van hier wensen we, nog velen jaren van voorspoed en zegen en dat ze het werk welke ze verrichten nog vele jaren mogen doen Proficiat.
De Vries M. en L.A te Winkel: woordenboek der Nederlandse taal; ’s Gravenhage, Leiden, M. Nijhoof, A;W. Synthoff, Henry J. Sternberg 1882
De Bo L.L. priester Westvlaams Idioticon; Heruitgegeven door Joseph Samyn, priester. Gent, A. Siffer, 1892
Dr. Frans Debrabandere Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk. 1350 -1400. Uitgave Familia et Patria, Handzame, 1970
Kortrijkse persoonsnamen omstreeks 1400. Drukkerij G. Michiels N.V. Tongeren, 1958
Du Flou K. : Woordenboek der toponymie van Westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesë, het land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu. Gent, W. Siffer, 1914
G. Gezelle: Loquela, tot woordenboek omgewerkt door J. Craeynest. Antwerpen 1898-1899
Scheurmans L.W. Algemeen Vlaams Idioticon (+ bijlage) Leuven, bij de gebroeders Vanlinthout, 1865-1870.
Stallaerts Glossarium van verouderde rechtsvormen,
Slosse L. Rond Kortrijk, Roeselare, 1910
Verwijs E, en Verdam J. Middelnederlandsch Woordenboek der Nederlandse taal. ’s Gravenhage M. Nijhoff, 1882
Vercoullie J. Beknopt etymologisch woordenboek der Nederlandse taal. Derde verbeterde en zeer vermeerderde uitgave. Gent, Van Rysselberghe en Rombaut, uitgevers, 1925
Van Dale: Groot Woordenboek der Nederlandse taal. Van Dale, Lexicografie Utrecht/Antwerpen. Elfde herziene druk.
Winkler prins: woordenboek met encyclopedische informatie. Amsterdam Elsevier Brussel.
Parochieblad van de Bellegemse kerkgemeenschap : jaargang 1982
Verschuerens modern woordenboek: woordenboek en encyclopedie. Achtste uitgave. Standaard uitgave. Antwerpen/Amsterdam.
Ofra= oudfrans
znw= zelfstandig naamwoord
Mnl= kan verwijzen naar Maatschappij der Nederlandse letterkunde.
Geraadpleegde bronnen in het rijksarchief en toegestaan door Tuyttens Fabienne
Acten en contracten reg.
VI 6848 Aanwinsten heerlijcken renteboek der Heerlijckhede van Polliere of pomerie geleghen in de prochie van Rolleghem
VI 2126 Aanwinsten renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. 1601
VI 6979 Aanwinsten: Atlas général et parcellaire du troisième canton de Courtrai qui comprend les communes suivantes, Belleghem, Coyghem, Dottignies, Espières, Helcken, Rolleghem et St.- Genois
Aanwinsten VI 1930 OSAK landboek van Cortryck-buyten (1762)
Atlas der Buurtwegen: cfr. Situering op dit plan
A.M. Coulon: l’ Histoire de Herseaux (1904)
Bruine pakken I 6454 het leen ende heerschip “ten Ackere”
Bruine pakken I 6318 “ Tabelle ofte lijste van d’ inwoners van de gemeente van Rollegem dependente van Cortryck…..”
Bruine pakken I 6546: Klacht op het leen Bottelrie door Isabelle de Cocxie, douanières Charles Ph. J. de la Tour, graaf van Tour Seneghem.
Bruine pakken I 6541: denombrement van de heerlijkheid Kooigem. (1768)
Bruine pakken I 6318
Bruine pakken I 6317
Bruine pakken I 6160
Bruine pakken I 6173 : Liste ende declaratie van alle de herbergen ende brandewinhuysen in de prochie van rolleghem (1779)
Bezittingen Groeningeabdij
Cartularium en kroniek van de abdij van Groeninge (1626)
Cart. L. De Male I, 105
Carte Fricks les 13 paroisses (1744)
Du Chastel de la Howarderie-Neuvireuil. Notes pour servir à L’Histoire de Rolleghem. Tournai 1905:
Coulon A.M.: l’ histoire de Herseaux
Fonds G.V. (SBK) cod. 222: „terrier du Coster“ de Saint- Martin de Courtrai
Fonds D’Ennetieres: 2400
Fonds D’Ennetieres: 2497
Fonds Colens 206: leenboek van Cortryck (1649)
Fonds Colens 204
Fonds D’Ennetieres
Fonds D’Ennetieres: Livre des fiefs tenus et relevant de la Seigneurie’t Mortaensche dans les paroisses Belleghem, Dottignies, et autres (1788)
Fonds D’Ennetieres: 2399
Fragmenta: I 22-23
Fam. Fonds: renteboek van Assche (1760)
Fam. Fonds: 3258
Fam. Fonds: 1273 renteboek van de heerlijkheid Praiterie eigendom Adriaan Anclment, Heer van Marcke (1681)
Geschiedenis der stad Kortrijk door Frans De Potter
Kerkelijk Bellegem 1794
Gysseling Top. Oudenburg
Kaarten en plannen : 37 plan figuratif van de staete leedende van de plaetse van rolleghem naer Tombrouck ende van daer naer de straete leedende van Mosschroen naer Dottignies ( door de landtmeter Maes 1789)
Kaarten en plannen 14: Metinghe ende plan figuratif van de staete leedende van de plaetse van rolleghem naer de stadt Cortryck tot aen d’ hofstede competerende aan de weduwe Camelbeke van Welekers hof…….. (door de landtmeter Maes, 1789)
Leiegouw XVIII van 1976
Monografie van Rollegem: Kortrijk 1982 door R. Ooghe, Frans Debrabandere, M.C. Segher? PH. Despriet e.a.
M.S.A.K. 6419
O.S.A.K. 1202 Oorkondenboek van de Groeningeabdij
O.S.A.K. 860 Registre des fiefs et arrieres fiefs tenu du chat. De Courtray
Popp kaart van Rollegem door P.C. Popp
R. A. K. Fonds O.L.Vrouw, Doos I-Z: plan van een hoeve te Rollegem, eigendom van O.L.Vrouw (1783)
Raad van Vlaanderen, 31201: rekenin heerlijkheid Rolleghem (1685-87)
Sanderus A. Flandria Illustrata ( 1641)
Slosse L. , schets over Rollegem, in “Rond Kortrijk” Roeselare, 1910
Scabinale II, n° 430: landboek Spijker Kortrijk (1644)
Patricia Mareel Werk over Rollegem: (Hoger instituut voor onthaal en public relations 2de jaar 1979-1980)
Atlas der Buurtwegen: aanduiding van de naam op kaart.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 17, blz. 430: wijk te Rolleghem.
Patricia Mareel Werk over Rollegem: (Hoger instituut voor onthaal en public relations 2de jaar 1979-1980) Gemeente Kortrijk- Rollegem.
Zevenkoten: blz. 4: haar naam is afkomstig van zevenkoeters = zeven landschappen.
Rollegem geschiedenis: Er worden meerdere uitleg gegeven aan de benaming “Zevencoten”. Het zouden 7 kuilen, wolfskuilen kunnen zijn? Ofwel 7 verspreide huizen of krotwoningen? Ofwel een rij van 7 huisjes die elk maar één buitendeur bezaten naar de warme zuiderkant gericht…?
Rollegem geschiedenis: Prairie du Petit lait. “ Wei” wil zeggen: hui, dit is een zoete vloeistof die na de kaasbereiding van de melk overblijft. Wellicht woonde hier lang geleden kaasboerke….
Een meersch of meers is een laag gelegen drassige weide.
Fonds D’Ennetieres 2408: meersch van Thomas Favoreel genaempt wiedaumeersch, aboterende met de oostzijde jegens ’t lant van Jan Cannaert, met de zuytzijde jegens ’t lant van Jan B. ende Roelant, met de westzijde jegens zijn zelfs lant, met de noordzijde jegens ’t kerckelant
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 17, blz. 209: een stuk land te Rolleghem.
Verwijs en Verdam blz. 1869: wedauwe (widauwe, - ouwe) het woord, dat uit de verwante talen niet is opgetekend, is waarschijnlijk samengesteld uit w e d e (wide, weide) “wild”, en ouwe (auwe) “ waterland, laagland”. Het kan dus in beteekenis gelijkstaan met KiL. ’s wiedhamme f. wijdhamme, salicetum.
Deze betekenis heeft zich uitgebreid tot kreupelhout in het algemeen.
Ook naar het schijnt, in de beteekenis van riet( of is ook hier de kreupelhout?)
Eene enkele maal wordt het woord ook als voorwerpsnaam gebruikt, niet als verzamelnaam: een rietje of een wilgeteen.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 16, blz; 1081: eene hofstede te Rolleghem.
Westvlaams Idioticon de Bo blz. 1179: wal = breede watergracht rond een hofstede of rond een stuk land. Dit woord betekende oorspronkelijk: dam, schans, van het Latijn vallum.
Verwijs en Verdam blz. 1623-24: wal (alle wall) Vroeg ontleend (Blijkens de w) aan het Latijn vallum. Zie verder de woordenboeken en vgl. Anwt. Idiot 1414. Ook muur is ontleend. Wal, muur. = gemetselde muur langs een water, begane grond aan de waterkant, kant van den weg aan het water. Mogelijk is dat deze bet. oorsprong aan versterkte plaatsen is ontleend. = Gracht, of ook poel, moeras.
Monografie van Rollegem: blz. 55: een stuk landbouwgrond heette “ ’t vluchskin”
Oorkondenboek van de Groeningeabdij : OSA 1202 f° 248 n° 40: een stuk landt genaemt ’t vluchskin palende met de oostzijde jegens t dischlandt van Rodelghem, met de zuytzijde jegens den busch van de priesteraige.
Ter gelegenheid van de “week van de soldaat” werden er 95 Marschen verkocht aan de kerkdeur. 31 voor de eerste mis en 23 voor de tweede. Op Tombroeck 41. De totale ontvangst van dit propagandawerk wordt besteed om de onkosten te dekken van dit en vele andere “Staartjes”.
Wist u dat:
De meest bezochte bergen van soldaten herbergen zijn?
Dat de deugd van liefde het berouw is?
Dat het meervoud van kind een tweeling is?
Dat de zebra’s, ezeltjes zijn met een gestreepten pulover?
Echte komeren beweren dat de ware reden te kennen waarom een Etienne welke de hoofd rol speelde in het toneelstuk, een drama van een blind geworden Johan, welke hij op een werkelijke prachtige wijze heeft vertolkt. Zij vader Bankier Stendhall vertolkt door Hector, moest Etienne, vertroond en verbeten om het walgelijk wangedrag van zijn vader, zijn witte blindenstok middendoor breken. Hij wist het zo goed te presenteren, omdat daar zeggen ze, onder de 80 aanwezigen, ja dat was jammer genoeg het gans publiek, iemand van het vrouwelijke aard zat voor wie ze zich zelf zouden willen overtreffen. Vooral Etienne, als u even bedekt dat dit lief wezentje zich de verplaatsing van Oudenaarde tot Rollegem had getroost. En wat dan gezegd van de andere hoofdvertolkers? Fred (Roger) en Otto (Ivan) die toch ook magnifiek presteerden? Of moet dat worden uitgelegd dat zij wellicht door een flink optreden wilden vissen?
Hier eindigd het al weer, wellicht zijn er nog in omloop, we wachten!
Geruchten doen de ronde dat S.M. Goethals Etienne, bijgetekend heeft; er wordt ook verteld dat vader “Sjarel” die houdt van veel werken, aan zoonlief de raad heeft gegeven de nabijheid van aftrommelde korporaals voortaan te mijden in bezet gebied.
Zwaaien af, met “onbetaald” verlof S.M. 51 Decaboter Hiloné, Tieberghijn René, Leplae Norbert, Goethals Etienne. Volgt eveneens wachtmeester Deruyck Roger, die wel heel welkom zal geweest zijn bij zijn naarstig vrouwtje en zijn bengels.
Bij het volgend “staartjes zouden er in juni een achttal nieuwe abonnees zijn, veel geluk wordt jullie toegewenst vanwege de redactie.
Waarom breken er in Koksijde zoveel meer “Stuka’s” hun nek dan in Wevelgem? Daar hebben ze Nest Vanhauwermeiren niet als mecanicien. Een paar weken geleden viel er toch een vogel tegen den grond. Ja maar Nest was naar de foore geweest in Kortrijk!? Hoe gaat het nog in Koksijde, Daniel? Heel goed. Men wint er kleur en kilo’s bij, is ’t niet?!
De redactie mocht zich ook verheugen op den doodsbrief van S.M. Raf lamotte.
Hoe doet een soldaat afzwaaier het die zijn centuron diende af te geven het aan boord om den eerste zondag na de grote gebeurtenis voor half geld met de trein te voyageren? Wel, hij doet zijn winterfrak aan en klaar is kees. Nadere inlichtingen over zulke maneuvers te vragen en te bekomen bij een zeker ex-cibist uit de kerkstraat.
Aanwinsten VI 6914: op dit kaartje staat een plaats aangeduid met de naam “den upstal” . Deze kaart geeft het grondgebied weer van de heerlijkheid Ten Berghe in Rolleghem.
Monografie van Rollegem: blz. 113: in het renteboek van de heerlijkheid Diestveld, treffen we een plattegrond aan van percelen gelegen aan de weg van den “upstal” naar de kerk van rollegem.
Verwijs en Verdam blz. 1874 1) onbebouwd erf, onbebouwde grond, open terrein; ook gemeenteweide. Vooral de open ruimte aan of langs een water. Thans is opstal juist een perceel zonder erf. Of deze opvatting zich uit de vroegere, dan wel zelfstandig bij het woord heeft ontwikkeld is niet uit te maken. Eigenlijk betekenis van opstal is hier “plaats of ruimte waarop iets gezet of geplaatst ( ook gebouwd) kan worden”. Misschien later “plaats waarop gebouwd is”, vervolgens “het gebouw zelf”
1) Opstal kan ook de betekenis hebben van dat wat opgeslagen wordt, eigenlijk dat wat op iets staat.
Rollegem geschiedenis: Andere namen “Thombrouck”, “Del Bruech”, “ Des Brouck”. Betekenis: moerassig gebied. We kunnen het best vergelijken met “ Brouckselle” of “Broekzele” voor Brussel. Dit wil zeggen woonplaats in het broek (= moeras) De wijk Tombroek ligt verspreid over vier gemeenten: Rollegem, Luingne, Dottenijs, en Moeskroen. Aan de tramstatie van Tombroek was vroeger een café “ “La Cloche” of ook genoemd “La Station du tram” De cafébaas was een tonnenmaker. In de kuiperij woonde later Julien Declercq
Slosse Rond Kortrijk, deel III blz. 1610: Tombrouck in de moerassige weiden.
Fonds D’Ennetieres: Livre des fiefs tenus et relevant de la Seigneurie ’t Mortaensche dans les paroisses Belleghem, Dottignies, et autres. Aanduiding van het gehucht.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel XV, blz. 954: heerlijkheid, thans een wijk te Rolleghem.
Ook als persoonsnaam terug gevonden:
Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere: blz. 442 n° 2045 Tombrouc, Van: In Harelbeke: 1382 Olivier Van Teumbrouc VG f 113
In Rollegem: 1368: Jhan tsobbelen waof Sare Van Tombrouc V f 46 v
Osak: Registre des fiefs et arrieres fiefs tenu du chat. De Courtrai: 860 f° 277: ’t heerschip te Tombrouck.
P. Boncquet: Heerlijkheid en Leen in de roede van de dertien parochies Blz. 126: Tombrouck is opnieuw een toponiem met het element “Brouck” of moeras. Het eerste gedeelte is volgens M. Gysseling een samentrekking van het Latijnse tumulus, heuveltje.
Beste vriend piot, een ex -S.M. klas 48 uit Rollegem vertelt.
Na onze opleiding in Burcht (Antwerpen) waren we als groene schachtjes, boordevol vaderlandsliefde is Ossendorft te recht gekomen. Op onze kamer kregen we als gezelschapsjuffer een soort bokskampioen uit het Antwerpse, die daarbij internationaal bierkampioen was. Mijn maat Soete, uit Aalbeke, had de eer de fijne ancien als buurvrouw van het tweede verdiep te hebben.
’t Gebeurde op een avond, als de klaroen ons reeds vriendelijk had uitgenodigd om den slaap te zoeken, dat die fijne menheer, al brullend en al lelijk doen,, zo nuchter als Albert, de factuer, op Nieuwjaarsavond, naar boven kwam gewaggeld. Nadat hij er in geslaagd was de kamer een half uur wakker te houden en met vele “godvers” in den bovensten vlooibak geraakt was en nog steeds den boel op stelten hield, werd het zijn onderliggend gebuur te machtig. Soete stak zijn hoofd uit om naar boeven te roepen: “Zeg, vriend, ’t zou bijkans kunnen volstaan van nu af aan.” Die goede vriend schrok zo hevig dat hij op het eigenste moment de verlossing voelde naderen en mild mededeelde van wat hij te veel bezat.
Soete zijn “kobbejager” en den helft van zijn gezicht werden gebalsemd, maar ’t was in plaats van “Creme de beauté”, met “boiled beaf” en biersaus,. Tot overmaat van raap was Soete pas met veel tegenzin uit zijne “wigwam” gekropen of de sergeant van week fliste het licht aan en Soete stond daar, in zijn sleppen, met zijn kop roest van den uitslag, een beetje kort adem vanwege de zoete geuren, zijn overste de militaire eer te bewijzen!
Dat er te Rollegem al veel te doen geweest is over toneel spelen is ons aller wel bekend. We kennen nog toneel uitvoeringen met gemengde spelers, met uitsluiten mannen, maar dat we ook nog toneel gespeeld hebben met uitsluitend meisjes was ons onbekend.
Zo lezen we het; de Rollegemse meisjes voerden met veel succes het toneelstuk “ Moeders kerstgeschenk “ op. Alle speelsters en de zelfs de souffleerster mogen worden gefeliciteerd met hun optreden. Een optreden ten andere dat mocht genieten van een goede belangstelling vanwege het publiek. Vooral vanwege Rollegemse mannelijk jeugd interesse voor het toneelstuk of voor de actrices? Wie zal het zeggen.
Rafaël Yserbyt, gekazerneerd te Saffraenberg; liet zich vrijwillig buizen in het examen, voor technieken aan Radar. Een grote buis dat het was! Nu krijgt hij de kans om via de dienst vuilkar en opruimen, die hij perfect uitvoerde, infirmier worden.
Tot slot, een ernstige, doodernstige waarschuwing tot de kanonniers: Zo u met de paasdagen een klok die uit Rome terugkomt, hebt durven naar beneden schieten zult gij wel andere eieren krijgen.
De top wordt echter geschoren door onze goeie vriend Etienne Goethals met een scooter “Vespa”. Weet je wat ik nog zie gebeuren met onze schilder?: de gendarmen die hem op het zicht te jong vinden doen stoppen om zijn pas en zijnen ouderdom te controleren! Die leeft zal het zien… als ’t gebeurt!?.
De redactie van “Staartje wenst langs deze weg zijn levende gevoelens van diep mede treuren mede te delen aan de beproefde familie Vanwijnsberghe, Steertstraat te Marke, bij het afsterven van soldaat Arnold, die zo schielijk na slechts 18 maanden afzien is komen te ontvallen. Geef hem, o Herbergier, De PINT!!
Voor onze wielerenthousiasten is de tijd aangebroken om hun favorieten langs de baan te gaan toejuichen en aan te wakkeren. Namelijk Vanhasten Gilbert doet zijn wielerdebuut bij de onderbeginnelingen. Gilbert, veel succes weinig breuken, veel kopprijzen, weinig krampen, veel priems, weinig inzinkingen…. En houdt Rollegemse Vane Hoge!
Verleden week liep er daar een Rollegemnaar van den ezelhoek met zijn radio onder den arm naar den grote markt van Rollegem. “Wel Sjef” vraagt men “ is de radio kapot, griep misschien, gaat ge ermee naar Yserbijtjes?” “Ba nink, jong” zegt de sjef, “ en k’ ga ekkik ook niet naar den electricien nie want mijn radio is nie gebroken, ik ga naar de kerke” Ik koste mijn oren niet geloven en ’t zijn pertank van de kleinste niet. “ Naar de kerke mee Ne radio bij god, wat ga je gij daar gaan uitrichten?” - “ Wel jong “ zei Sjef, “ mijn radio moet per se naar de biechte gaan want hij liegt zo formidabel straf
Daaruit kunnen we ook iets over het weer onthouden:
De lente, die volgens de kalender begint op 21 maart, heeft ons tot nu toe voor aap gehouden; want buitenenkele uitzonderingen heeft ze ons maar weinig van haar geëerd zonnetje laten genieten. Dit natuurlijk tot grote verontwaardiging van onze mensen. Op het weer is altijd iets op te merken, dat weet ik zowel als het weerkundig Instituut te Ukkel, maar de laatste tijd is dat “plafentuurlijk” een echte jeremiade geworden. Er kunnen geen aardappelen geplant worden omdat de grond nog niet goed ligt en alhoewel op zolder of in de kelder de patten te keesten liggen kunnen zij daar toch niet groeien.
Ook de kanariekwekers klagen stenen uit de grond( in de Aalbekestraat ganse macadamdelen op hun geheel) dat het aanhoudend koud weder de eerste leg van de kanaries naar de maan heeft geholpen. Hadden ze het op voorhand geweten dan hadden zij het wijfje niet laten broeden. Dan hadden zij tenminste de verse eieren nog in de pan kunnen slaan. Daar is nogal veel” peuzeling” aan vooral in den vastentijd.
En toch wordt het warmer. De dikste overjassen worden alweer opgeborgen. Lichtere kleurtjes komen naar boven, zo vind iedereen zijn smaak. De koolmarchands, die deze winter veel kaarsen hebben ontstoken om veel koud weder te krijgen, en aldus veel kolen te kunnen verkopen, wat ze ook bekomen hebben, zien thans hun commerce en hun bestellingen afnemen. Er zijn nu andere die meer beginnen te verkopen, o.a. de velomakers en bromfietshandelaars. Zo puffen over de Rollegemse wegen weer enkele brommertjes meer. Waaronder René Callewaert met zijn “Puch” en August Tremmerie met een “Novy”.
Aanwinsten VI 2567; vermelding van de naam op een schets.
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer …….. Vermelding van de naam in de beschrijving der percelen.
Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere: Tange = beroepsbijnaam van een smid.
Dat dit jaar hebben de klokken bij hun terugkeer uit Rome een binnenwegeltje genomen en zijn ze zo in de kazerne aan beland. Ze brengen u de “psychologie en techniek” van den autostop, iets wat soldaten ook al eens beproefd hebben. Verder een paar scheppen uit het Rollegemse leven. Tot slot een speciaal artikeltje voor deze die liefst niet blijven overschieten.
Naast het serieuze kon je ook weleven meekijken naar wat er hier gebeurde. Zo lezen wij:
Vriend soldaat, het nieuwjaarke zoete, met al zijn geneugten van lekker eten en goede druppels is weeral voorbij maar wij willen u allen toch nog gauw onze beste wensen aanbieden bij deze jaarwende.
Wat wij wensen is simpel en goed: een zalig Nieuwjaar, zoals wij dit volgens Vlaams en Christelijke traditie hebben geleerd.
We zouden u ook extra congeetjes, een nieuwen brommer een mooi autotje enz. kunnen wensen, en voor diegene welke veeleisend zijn een “ snel liefken” of een huisje met een tuintje. Wij kunnen u tot slot wensen, want… wensen kost toch niets. Nieuwjaar is niet alleen wensen, maar ook een tijd van goede voornemens maken, op het gevaar af van de hel te plaveien. Voor den enen is het dit voor de ander is het zo. Wij laten ieder zijn eigen voornemen. Zo wordt het leven schoon. Namens de nieuwe voorzitter; de ex militair Callewaert Roger, en de proost; u onderpastoor.
Dat enkele dagen geleden de oudste inwoner overleden is Desiré Vanhaesebroek, op 94 jarige ouderdom. Daardoor wordt Ceriel Deschamp met zijn 93 jaar de nieuwe oudste, gevolgd door Marie Louise Vanhaesebroek, de zuster van Desiré. Het merkwaardigste hiervan zou geweest zijn dat de oudste inwoner thans nog de voorzitter is van de commissie van den openbare onderstand der gemeente. Churchil heeft daar nog zijn hoedje vooraf genomen, en eens ferm op zijn sigaar gebeten van pure jaloersheid. En zeggen dat wij nu zouden spreken over pensioen optrekken.
Dit is waarschijnlijk het eerste staartje dat in handen viel van de soldaten Debusschere Sylveer te Mamay, Van Yzerbijt Raf te Saffraanberg, van Dursin Etienne, Ysenbaert Julien beiden te Turnhout.
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. 1601f° 1 n° 4
Beschrijving: Jan Vanderplancke: omtrent tweehondert meerschen ghenaemt tanghemeerschelken palende metter oostzijde jegens zijn naervolgende lant, metter zuytzijde jeghens het drefelken, metter westzijde jeghens Vanderplancke stick landts, ende metter noortzijde ’t voorseide lant.
Aanwinsten renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. 1601.
Beschrijving: Landts ghenaemt den tanghedriesch palende metter oostzijde jeghens Willem vanderplanckens lant ghenaemt den pappaersbusch, metter westzijde jeghens zyn voorgaende tanghemeerschelken, ende metter noordzijde jeghens Pieter Vanderplancke pappaerstick.
Tanghe: cfr. Uitleg tanghevelt.
driesch
Parochieblad van de Bellegem 1982 n°5 Dries = benaming gegeven aan een open plaats binnen een omheinig, een grasplein of een braak liggend stuk land. Het woord is afkomstig van : een akker die alle “drie” jaar braak ligt.
Leiegouw 1960: Kortrijkse plaatsnamen voor 1400. Blz. 91: Zwaan ie een gewone, zeer verspreide benaming van oude brouwerijen. De betekenis van zwaan is “open waterput”. De brouwerijen moesten immers eerst en vooral voorzien zijn van water. Zijn daaruit de vele herbergen met de naam Zwaan te verklaren???
Fonds D’Ennetieres 2408: bogaert genaempt ter sulture, abouterende zuid jegens ’t leen Joos Kint, west ende noord jeghens het straetken loopende van de quadebrugge naer Belleghem.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 15, blz. 619: wijk van Rolleghem.
Algemeen Vlaams Idioticon Scheurmans blz. 703: suikerie, suikerij: in Limburg: sokkerei, in Holland chicorei; Frans chicorée (Brabant, Antwerpen, Kempen, Limburg en elders) Doch door chicorée verstaat men in Brabant en elders: de bitterpeeën die gebrand en onder den koffie gemengd worden. Deze plant, het cichorium intybus der kruidkundigen, en het cichoreum, Engels succory en andere ouderde namen van Blancardus, heeft niets gemeen met hetgeen wij ketenplant noemden.Die laatste plant is de wilde suikerij of pisbloem.
Bij Kil. suyckereye of cicoreye Latijn cichorium intubum, taraxacum;
Etymologische woordenboek Vercouillie blz. 341: suikerei; gelijk Engels succory, door volkse etymologie vervormd uit het Frans chicorée van het Latijn cichorium. De suikerei is de gerooste wortel chirorei.
Westvlaams Idioticon de Bo blz. 974: suikerei: (West-Vlaams sukereie ) v. Zoo spreekt bij ’t volk het woord chicorei. Poeder van suikerwortels.
Scabinale II n° 430: blz. 172 n° 49: palende oost Cornellis La Pla, zuid Mr. Jan Palatro, west den busch van goed te Bottelrie ende noort naervolgende lant. Labeurlant palende oost aan ’t lant van Mr. Palatro, west de straete gaen van Rolleghem naer Belleghem, ende zuid de straet naer ’t clytgat.
Algemeen Vlaams Idioticon Scheurmans; blz. 700: Stuikmand: misschien beter: stuitmand, in ’t algemeen eene mand of korf doch bij de ouden was het:
Eene groote mand, in ’t Latijn Fiscus, vanwaar het Frans fisc. Waarin de geldsommen des lands, des bewinds of des Konings gestuikt (gestort) werden.
Zijgmand die men onder de olijf- of wijnpersen plaatste om er het vocht te laten inloopen, om ’t schoon te maken, bij Kol. Stuykmande, Latijn colum (zijgvat), qualus, corbis vimineus per quem tiquatur vinum caleatis uvis, et cerevisioe concoctis granis et leguminibus. Hieruit ziet men dat stuikmand
Ook ene mand of korf is, waarin de brouwers het afkooksel gieten, opdat het bier er zou doorzijgen. Vanhier bij Kil. Stuyken, liquare per qualum. Het dik, dat er in de mand blijft is draf. Dan, als er bij eenen brouwer, te Leuven, draf verkrijgbaar is, wordt er ten teeken daarvan, een stuk mand, ook stuikmand geheeten, aan de straat uitgehangen. Wij meenen de groote staande lijnwaadsmand ook stuikmand te hebben horen noemen: doch dit ware beter; stuitmand.
De Straete loopende van den Smockelpot naer Tombrouck
Aanwinsten VI 6848: ( 1761) heerlijcken renteboek der Heerlijckhede van Polliere of pomerie geleghen in de prochie van Rolleghem. Vermelding van de straat in de beschrijving van een stuk grond.
Monografie van Rollegem: blz. 48: dit is nu de huidige Lampestraat
Monografie van Rollegem: blz. 40: dit is de huidige Aalbekestraat.
Duizend Kortrijksestraten: Van Rollegemplaats tot de Lampestraat. Buurtweg met groot verkeer. Nr. 147. Aantal woningen in 1984, 106, het aantal bewoners op de zelfde periode 277.
Voor 1890 liep de weg van Rollegem naar Aalbeke via de Oude Aalbeeksestraat. Van de huidige Aalbekestraat bestond toen alleen de eerste 150 m, in de 19de eeuw genoemd buurtweg 19 og de Capellestraet.( Vanaf Rosie Rosa Aalbeeksestraat nr. 1, tot aan krantenStal nr., vervolgens tot aan de huidige Rollegemkerkstraat het nr.3) In 1890 werd er tussen Rollegem en Aalbeke een nieuwe aangelegd
Fonds D’Ennetieres 2400: in een beschrijving van het land van Thomas Fabureel: ……west de straete an den plas. Plas = poel.
Verwijs en Verdam blz. 421. In de 16de eeuw komt plas in zaanl. Tongvallen voor als benaming van stukken land. De betekenis hangt samen met het bijvoegelijk gebruik van plas, eveneens aldaar vermeld, nl. dras, even onder water staan.
Wij flauwe pieten hebben normaal schrik van het woordje “ offer”. Wij kruipen in onze schelp, wanneer wij daarover horen spreken. Offeren dat is goed voor strenge paters met lange baarden, die meer serieus zijn dan sympathiek. En toch, juist dit woordeke “offer” bezit het geheim, is de sleutel, die de deur opent naar de schoonste liefde. Dikwijls spreken mensen dit zinnetje uit “ Ik bemin u” maar dikwijls moet men er bij voegen om hun gevoelens juist weer te geven: “voor mijzelf”. Ze houden van ’n meisje, omdat het meisje iets betekent voor hen, een bron van geluk is voor hen, een bron van genot voor hen, ’n verrijking voor hen. Zij beminnen het lieve kind, omdat ze zichzelf schrikkelijk graag zien. De liefde in haar zuivere vorm gaat verder. Zij wil het geluk van de andere om de andere, zelfs ten kost van eigen geluk. Ze is bereid zichzelf te vergeten, te lijden om de andere, ze wortelt in een offerbereidheid. Een gelukkig huwelijksleven steunt op die liefde, die offert voor de andere. Liefde is ’n uitnodiging tot grotere eenheid, de beleving van die eenheid tussen man en vrouw met eerbied voor Gods wet, een eenheid tussen lichamen en tussen zielen. Doch deze eenheid van hart en ziel vooral, moet plaats vinden tussen twee mensen van verschillende temperament en karakter; dit gaat niet zonder wrijvingen, zonder aanpassingen, die soms pijnlijk zijn.
Daarom moet men kunnen offeren, water in de wijn doen, vaarwel zeggen aaneigen grillen en de gebreken van anderen verdragen. Daarom blijft de beste voorbereiding op ’n schoon en gelukkig familieleven: de training in het OFFER! Een jongmens moet leren offeren; hij mag niet steeds op het schuim leven van anderen. Die offerschool vindt hij in zijn thuis. Kunt u, u vader en moeder een handje toesteken? Bent u ’n gezellige broer thuis? Als u thuis ’n misbaksel zijd, iemand die altijd moet gediend worden, ’n grolpot, dan ben je nog niet bekwaam om iemand diep gelukkig te maken. Wat beklaag ik die jonge mens van 20 jaar, die als grote leuze hebben” laat mij gerust” of “Ik ben liefst niets, dan heeft men met niets geen ruzie” Wat is een jongen weinig, die liefst niets is!!!
Fonds D’Ennetieres 2400 ( 1764): ten noorden van het hof van Rolleghem bevond zich het “stick over de beke” ( vanzelfsprekend lag deze grond juist over de beek).
AanwinstenVI 2126: f° 7 n° 25: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. 1601: Pieters stick landts genaemt ’t stick onder ’t dreveken palende metter oostzijde jeghens zijn zelfs naervolghende meersch, metter zuutzijde jeghens Willems vanderplancke halfbundere, metter westzijde jeghens zijn zelfs landt genoemd den backere ende metter noordzijde jeghens het dreveken.
P. Boncquet: Heerlijkheid en Leen in de roede van de dertien parochies: Het is een achterleen van ’s wagenaers (Bell.) in het bezit van Isabel Denys, echtgenote van Jan van Halewijn.
OSA 1204: landboek van Cortryck-buyten (1762) den dich van Rolleghem: een stuk lands genaemt den Bohemenbergh daer een snuyf-wint-molen opstaet stond op het grondgebied van de parochie maar niet van de heerlijkheid.
Dismolen van Rollegem. De molennaar was een zekere Pieter Vermeulen, de eigenaar was de Dis van Rollegem.
Een ander kenmerk van de liefde is dat ze bewondert, dat ze waardeert en in het leven van de tegenpartij ontdekt: het edele, het schone, vooral de zielegave.
Wanneer je alleen houd van een meisje omdat ze gouden haarlokken heeft, dan mocht u het vergeten dat u die liefde kunt verliezen met één enkele schaarknip. Was het louter haar slanke lijn die u chloroformeerde, dan zult u vlug ontwaken en wakker blijven, wanneer u vrouw, wellicht al bij een eerste geboorte, haar slanke lijn voor altijd verliezen zal. Vele van die zaken die jonge mensen op hol brengen en hun hart op snelklop, zijn zeer trefbaar voor devaluatie. Huwt men voor het lijf, dan verliest men het lijf en behoud het wijf. Een mooie heks blijft toch altijd een heks. Andere dingen zijn meer duurzaam. Als u daarvoor een meisje verkiest, dan hebt u meer kans op trouw en blijvend geluk. Wilt u de naam kennen van die meer duurzame artikelen; Viola: zielenadel, offerkracht, zelfvergeten, gewetensfijnheid, vroomheid, kuisheid, bescheidenheid, idealisme, geduld, sterkte, goedheid, delicaatheid, opgeruimdheid, spaarzin, netheid, fijne smaak, liefde tot het kind, oprechtheid… Deze gaven echter waardeert men meer in de mate dat men zelf uit edel hout gesneden is. Dat geen voorrecht voor de varkens en hun broeders de smeerlappen. Vele grootmuilen, gekenmerkt door hondenmanieren hebben genoeg met een stuk vlees. Ieder heeft zijn keus. Doch wie alleen kiest voor het vlees moet weten dat het vlees uiteindelijk rot. U moet een meisje zoeken met edele gaven. Zo een meisje zult u gemakkelijk blijvend kunnen bewonderen, ze zal uw trouw vergemakkelijken, en onder haar invloed zult u zelf een edeler mens worden. Die vrouw zal u steeds opnieuw verrassen bij de geboorte van ’n kind, wanneer ze plots voor u zal verschijnen omgeven door schoonheid, waar u vroeger het bestaan niet van vermoeden kon. Maak dus uw liefde stevig door een goede keuze. Wordt deze goede partij waard door een flink leven.
Liefde wil zich vereeuwigen, vruchtbaar zijn in het kind:
De mens wil sporen nalaten wanneer hij sterft. Zo heeft de mens veel vreugde aan te weten dat de stenen van zijn gespaard huizenke hem overleven en een monument zijn, dat herinnert aan zijn werkkracht en zijn verblijf onder de mensen. Het schoonste monument dat hij nalaat, dat zijn z’n kinderen, bloed van zijn bloed. In de kinderen heeft hij getracht iets te leggen van zichzelf. Hij heeft getracht van hen een verbeterde uitgave te maken van zijn eigen leven. Het schoonste van eigen leven wil hij zien verder leven in zijn nakomelingen.
Zijn kroost is hem zeer duurbaar. Voor die kinderen immers heeft hij geleefd zich afgesloofd, zichzelf overtroffen. Ze hebben hem moet gegeven. Wanneer de mensen hard voor hem waren, niet geloofden in hem, hem verdriet aandeden, dan was het heerlijk voor hem geweest, wanneer ’s avonds kinderarmkens zich strengelden rond vaders hals; wanneer reine kinderogen hem al zijn leed betaalden met een paar ogen, dat blonken van liefde, en gerust schenen omdat ze zich veilig voelden, dicht bij die vader, die volgens hun verbeelding alles wist en alles kon. Die kinderen, die hem zijn levendoor het gevoel gegeven hebben dat hij er nog nodig was. En later in zijn ouden dag, de kleinkinderen, die zijn grote vreugde uitmaakt. Wat moet het leven akelig zijn van oude mensen, die geen kinderen hebben, omdat er geen gewild hebben. Wat missen jong gehuwden, die kinderlast ontvluchten veel, om hun liefde te laten opdrogen en verdrogen. Wat zijd u toch met mooie meubels en… een koud hart! Doch die taal is alleen verstaanbaar voor mensen, die schoon en goed leven. De waarde, het geluk van kinderzegen, dat moet men eigenlijk beleven om te weten wat het zeggen wil!
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 14, blz. 968: herberg en wijk zo genoemd.
Aanwinsten VI 1930; een erfve behuyst wesende een herberghe genaemt den smockelpot.
Aanwinsten: Atlas général et parcellaire du troisième canton de Courtrai qui comprend les communes suivantes, Belleghem, Coyghem, Dottignies, Espières, Helcken, Rolleghem et St.- Genois. Aanduiding van de herberg den smockel pot op de kaart.
MSAK 6419: commune de courtrai: procès verbal de délimitation (1821) article 5: limite avec la commune de Rolleghem près le cabaret nommé Smockelpot.
SBK Fonds G.G. cod. 222: „Terrier du Coster“ de Saint- Martin de Courtrai. Titre: Beschrijvinge behelsende de consistentie van de groote ende ghelegenheijdt vande Costerthiende gheleghen in de prochie van Cortryck- buyten recht voor de hermitage van Sinte Anna capelle, beginnende des thiende van de staete geleghen van oosten de mote aan joseph de Penthevilles, tot aende herberghe bij de Callewaert-bosch- genaemt den Smockelpot, …. Terrier, date et signé: Cornils Steur, 1772
OSAK 1204 1204: landboek van Cortryck-buyten (1762) de herberghe geseyd den smockelpot.
Smokkelen = “misten, motregenen”. Bij de Bo smokklen afl. van smoken = dampen, roken. Engels: to smoke. Dezelfde wortel bevat smuiken, met dezelfde betekenis. Ook smoren betekent zowel “misten” als “roken” Debrabandere (Leiegouw, 1972 II, 186)
Rollegem geschiedenis: Smokkelpot (Le pot des fraudeurs) Het grootste deel licht op het grond gebied van St Anna en van Marke. Hoogst waarschijnlijk lag hier vele jaren geleden een geheime smokkelroute gebruikt door smokkelaars die vooral ’s nachts opereerden. Want toen moest er nog tol (tolgeld of cijns) betaald worden aan de gemeentegrenzen voor het vervoer van goederen.
“Café De smokkelpot”. Deze informatie komt van Erna Spriet (Echtgenote van André Nottebaert) , ze wonen op St-anna 11, 8500 Kortrijk. Erna (>80 jr) is de oudste bewoonster, geboren en getogen, op St-Anna.
Ligging: Vertrekken op het kruispunt Sint-Anna, Lantestraat, smokkelpotstaat en Marksestraat, een 50tal meter de smokkelpotstraat in. Rechttegenover het nr. 94 (ex villa Depoortere) is de plaats waar tot in de 1ste helft van vorige eeuw het café “De Smokkelpot”stond. Het was een kleine hoeve en café, (op schilderij Achiel Platteau)
Bewoners
“De Smokkelpot”: was eerst bewoond door octave Velghe met vrouw en dochter Mariette en nog een hele bende zonen. Dochter Mariette werd (per ongelijk) zwanger rond den ouderdom van 13 à 14 jaar. Een zekere Decantere, 18 jarige jongen uit het gebuurte boven op den St-Annaberg, bleek de vermoedelijke vader te zijn…. Gezien het “overspel” meteen minderjarig werd de vermoedelijke vader opgepakt en tot zijn 21ste in een instelling gestoken. Pittig detail, moeder Velghe en dochter waren allebei in de zelfde periode zwanger. Na de bevalling van Mariette werd haar kind gewoon opgenomen en opgevoed samen met de rest van de kinderen van het gezin Octave Velghe. Later werd “ De Smokkelpot” door André Deconinck (oom van Leon Deconick) uitgebaat.
Het opschrift met de naam “De Smokkelpot” stond in grote letters op de gevel van het café. Sedert is alles afgebroken en verdwenen.
U zult wellicht opwerpen; “ ’t is lastig. Ja vriend, ’t is lastig, maar ’t is ook schoon. In ’t leven is nu eenmaal een beetje lastig. Tussen haakjes gezegd “ U draagt toch de broek, He; u zijd man. Zou een leven zonder strijd en moeite u dan zo boeien? Verkiest u ook het regiment van diegene die gelukkigst zijn als ze slapen”
Maar het is lastig, het is niet onmogelijk. Als u maar echt wilt, als u maar voorzichtig bent, als een jongen en een meisje elkaar hierin steunen; als men maar de moed heeft op zijn knieën te zitten, zijn handen te vouwen en te bidden, als men maar biecht en communiceert, als men het schoonste meisje aller tijden bemint: O.L.Vrouw, en zijn verkering stelt onder haar hoed, dan is het wel mogelijk en zelfs niet heel moeilijk. Dat weet u ook vriend. Zulke jongens zijn er, u kent er zoals ik er ken, en wellicht behoort u ook tot die groep. Behoort u niet tot die groep, dan wordt u er verwacht.
Gij moogt toch nooit de oorzaak zijn dat u kind, een schandekind zou zijn. Spaar u kinderen het verdriet zich te moeten schamen over hun ouders. Leef Rein respecteert u zelf en ieder meisje!
En zo u al bezweken bent, en gij u bevindt in een situatie, waar een uitkomst u onmogelijk schijnt, begin dan met niet meer te geloven in de leugen, dat er niet meer uitkunt. U kunt wel opstaan. Want u moet. Gij moet die zonde laten. God gebiedt het u en God vraagt het onmogelijke niet. Hij helpt. Het zal hard zijn, ja! Een jongen die bezwijkt in die zonde heeft immers zijn wil verzwakt, de eisen van zijn vlees vergroot, daarom is zijn opstandige strijd harder. Doch zo hij een smeekaanval doet op Gods Hart, dan staat de Almacht hem terzijde, en het zal Gaan!
Doch, die jongen moet kordaat aanvangen. En nu direct, onmiddellijk moet het ernst zij: Ik wil niet meer, ik wil de omstandigheden vluchten en mijden die de val meebrengen. En dan volhouden, dagen, enkele dagen. Dan zal hij beginnen ondervinden dat een ander mens worden mogelijk is; na een geweldige strijd wellicht zal er rust over komen. Misschien zal hij nog eens wegglijden maar hij zal in geloof herpakken, en komen tot zelfmeesterschap, tot die heerlijke en zuivere vreugde van iemand die voor rein is!
Mocht hij dan ook die moed hebben om in een biecht zijn schuld te bekennen aan het vaderhart van een priester, en om die priester raad te vragen voor zijn verdere strijd. Laten wij eerbied hebben, vriend, voor het grootse in ons leven, en behoren wij niet tot die mannen die wel eens zeggen: “ Ik koop geen katten in zakken” Tot zulke mannen antwoorden wij eenvoudig” Als het meisje waarmede je huwen wil een kat is en u huwelijk een zak, vaartwel dan goeie vriend, en breek geen ruiten. Verder redeneren met zo ’n platvoeters helpt toch niet, want verstandige praat moet men nu eenmaal niet verwachten van iemand die in de eerste plaats en voor alles kater wil zijn, smerig, vuile zwarte kater.
Misschien kent u ook, goede vriend, van die grote muilen, die fier zijn opgaan dat ze kotjes abonnee zijn. Die mannen kunnen wij niet bewonderen, laten wij er medelijden mee hebben, dat zijn zij overwaard, en laten wij hopen dat zij nooit abonnee worden bij een dokter voor geslachtziekten. Zij lachen daar wel mee, maar hun lach is groen. Moesten zij eens weten, goed weten wat zij doen, denkt u ook niet dat ze wellicht een beroerte zouden krijgen van het verschot. Doch wat baten kaars en bril als de uil niet zien ’n wil! En een ezel stoot zich geen tweemaal aan de zelfde steen; zegt men. Doch sommige mensen, die een toon aanslaan als hadden ze het warm water uitgevonden doen het wel. Hoe zouden wij die categorie noemen? Driedubbele steenezels???
Het geslachtelijke is nooit een speelding; wie dat meent is nog een kind, een gevaarlijk kind, voor zichzelf en voor anderen, die hij beweert te beminnen.
Veel jongens immers die een meisje gebruiken voor het huwelijk hebben als hoofdbedoeling, niet de eeuwige trouw, wel er van profiteren. En mochten er hinder interessante gevolgen uit voort komen, haar wellicht in de steek te laten, om een bedreiging te worden voor een ander lief kind. Die loeders hebben dikwijls de moed niet om de gevolgen van hun eigen daden op zich te nemen. Dien echte mannelijke trek van verantwoordelijkheidsgevoel schijnt hen meestal vreemd.
Dat een verkering waar men elkaar niet respecteert, maar een flauw beestje is, en de liefde verminkt, in plaats van ze te voeden, is klaar als gewassen pompwater. Die mensen immers kunnen elkaar moeilijk benaderen in rust. Een koortsige troebel staat in de weg. Zo’n geliefden beleven nooit de gelukzaligheid van een jongen en een meisje, die in volle sereenheid hun harten kunnen laten samenvloeien, en spreken over het schoonste en diepste in hen. Zij kennen elkaar niet, want hun verhouding beletten de rust, die toelaat hun ziel uit te zingen. Vandaar het gevaar bij keuze van adres te missen.
Sommige meisjes geven wel eens toe, niet uit genot, niet om kwaad te doen, maar uit schrik hun jongen te verliezen. Doch wat dienen die domme gansjes slecht hun zaak! Door toe te geven aan de drift van hun jongen, luiden zij een droeve periode in en werken mede aan de verwoesting van datgene wat een man het meest van doen heeft om een gezin gelukkig te maken: offerkracht, zelf vergeten. Een onzuivere man is een egotist, iemand die de edele waarden in het leven van een ander kapotslaat voor een beetje verboden plezier. Hij is een gulzigaard, een slok –al.
Een jongen die niet vecht om zuiver te blijven, zegt vaarwel aan een van de sterkste middelen om een hele man te worden. En terecht mag men zich de vraag stellen: Zal die platbroek, die altijd zichzelf zoekt, zal die een vrouw kunnen trouw blijven? Ook op de ogenblikken en die komen voor in het huwelijk( bij geboorte, afwezigheid, ziekte) waarop de echtgenote niet kan voldoen aan zijn verlangens? Het antwoord op die vraag moet een veroordeling zijn, dat zal hij niet kunnen!
Zo ’n verkering wordt tevens beheerst door een gevoel van onzekerheid. Is men wel zeker van de liefde, de blijvende liefde van iemand die roofridder speelt. Kan men wel echt zeker zijn dat men de ene geliefde is en niet de dupe van valse leugenachtige komedie? Oordeel zelf, vriend!
Dat is niet alleen waar voor dat boerke, maar ook voor ons; niet alleen voor de eikels en de pompoens, maar nog meer voor het voortplantingsplan. Heb dus eerbied makker, voor de edele drang en kracht in u jonge leven. Doch aan deze drang moogt ge niet toegeven “ voor en buiten” het huwelijk. Die heerlijke schat zal u leven later helpen groot en schoon en vol maken. Doch is die kracht ze is ook gevaarlijk in uw jonge handen. Wordt ze misbruikt dan vernietigt ze en doodt de schone liefde. Daarom pas op! Dit is de leuze voor ieder snotaapje. Mijdt het vroeg flodderen en flirten. Dat moeten wij zeggen aan iedere jonge kerel: te vroeg verkeringen, te veel samen zijn in hoeken en kanten, loopt fataal uit. Stroo en vuur mogen niet te veel contact hebben, anders staan wij voor brand en verwoesting.
Dat zullen wij nu in het vervolg aantonen dat geslachtelijke betrekkingen voor het huwelijk de liefde verminken en doden, het huwelijksleven en familieleven in gevaar brengen. Om zulke geweldige gevolgen te vermijden verbied God te leven “ voor “ het huwelijk. Hij is de baas van ons leven. Wij hebben geen haar dat we niet van hem gekregen hebben. Ook over het geslachtsleven is God de baas. Doch wanneer Hij betrekkingen verbied is het niet om het ons lastig te maken, maar voor ons geluk. Hij verplicht ons, ons geluk te gaan zoeken. Dit is hier ter zake zeer gemakkelijk in te zien. Veronderstel eens dat er geen wetten zijn op dit gebied, dat men de trouw aan een vrouw of aan een man niet eerbiedigt, dan wordt het een heksenspel, dan wordt de gezondheid van de wereld in de eerste jaren totaal bedreigd. Dan zouden er veel kinders zijn die hun vader niet zouden kennen, die de zo nodige vaderlijke hulp in hun leven zouden missen. Veel vrouwen zouden alleen staan voor de opvoeding en de voeding van hun kind. Velen zouden moeten gaan uitwerken en hun kind toevertrouwen aan de zorgen van anderen. Een kind heeft nood aan een vader en een moeder om uit te groeien tot een schoon mens. Daar heeft hij blijvend behoefte aan. Het geluk van een kind eist een stabiele, een onverbreekbaren band tussen vader en moeder. Welnu die jonge liefde tussen twee sntapen is nooit sterk genoeg om die blijvende vereniging te verzekeren, men floddert te veel in de eerste jeugd jaren, men verandert van liefje gelijk van vest. En daarom zolang die sterke trouw aan een meisje niet zeker is, mag men de daad niet stellen, die het kind als gevolg kan hebben.
Rollegem geschiedenis: hier ook bestond een heidens gebruik om bomen te vereren. Onze voorouders hielden zekere bomen in grote eer en ze plantten ze bijvoorkeur aan kruisstraten. Aan hofpoorten, om van rampen en ongevallen gespaard te blijven. De bomen ,meestal Linden, waren bomen van verdriet(= schreien)
Slosse Rond Kortrijk: deel III, blz. 1610: “ onze voorvaders hielden zekere boomen in groote eer, en plantten ze bij voorkeur aan kruisstraten en hofpoorten om van ramp en ongeval vrij te blijven, het waren menigvuldig lindeboomen. Later werden ze met een kruis of Lieve Vrouwbeelden voorzien. De Schreyboomen dienden tot de verering van de Heilige Maagd.
Fonds D’Ennetieres 2400 (1764): de schreyboom wordt vermeld en getekend.
Aanwinsten VI 6979: Atlas général et parcellaire du troisième canton de Courtrai qui comprend les communes suivantes, Belleghem, Coyghem, Dottignies, Espières, Helcken, Rolleghem et St.- Genois.
Aanduiding op de kaart van de Schreye- boom.
Fonds Colens 206: blz. 53: daar wordt de naam den schieboom vermeld. = het leenboek van Cortryck (1649)
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel XIV, blz. 414: wijk van Rolleghem, N
Oud sak: Registre des fiefs et arrieres fiefs tenu du chat. De Courtray. Folio 447: daar spreekt men van een behuusde stede genamt: te sallins gehouden door Pieter Adin Willems.
Monografie van Rollegem: blz. 52: een hofstede van vijf bunder groot genoemd : Te Sallins.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 13, blz. 1094: Le sabins: leengoed te Rollegem
A.M. Coulon: l’ Histoire de Herseaux (1904) l’ église de Rolleghem yient un fief gisant audit Rodelenghein contenant en grandeur cinq bonniers ou environ, nommé le Sabins, doit de relief cinq livres et chambrelage.
Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere blz. 386 n° 1761: Sallin: te Kortrijk: 1410: Gyselin Salin W 2 f° 182. Deze naam is een voornaam. Salin en Saelken zijn vleivormen van de Bijbelse voornaam Salomon (Kortr. Antr. 9)
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel XIII, blz. 699: een duiker te Rolleghem.
Duiker cfr. Uitleg blauwe duiker.
Parochieblad van de Bellegemse kerkgemeenschap mei 1982 nr. 10 naam van de vroegere heerlijkheid Ronceval, in oudere schriften meestal gekend onder “ ’t Roncevalsche” of “ Nevele- Ronceval”, die als heel rijke rente (vliegend leen) gronden had gelegen ondermeer in Bellegem en Dottenijs. Roncevaal is in dewereldliteratuur bekend door het Roelandslied. Bepaalde heerlijkheden en kastelen droegen voortijds deze naam. Dat Roncevaal niets te maken heeft met “rondcheval” dat in de 19de eeuw verkeerdelijk vertaald werd door het “Rond paard” is maar al te evident!! Nochtans komt deze naam en zelfs de Nederlandse vertaling op bepaalde kaarten voor.
De naam Rollegem zou afkomstig zijn van de naam, Rollo, een jongensnaam die onder de Germaanse volkeren werd gegeven. Die naam wordt nog gebruikt in Friesland en in het noorden van Duitsland. Rollo is de afkorting van Roland. Oorspronkelijk was dei naam Rodland of Hrodland.
Met de gemeente Rollegem staan in verband: Rollingen, onder Looz, in Limburg. Rollingen, in Luxemburg. Rollingshausen en Rollshausen, in Hannover. Rolshofen en Rollsbroich in de rijngewesten.
Monografie van Rollegem: blz. 55: een stuk landbouwgrond heette : “ den robeert”.
Oorkondenboek van de Groeningeabdij: OUD SAK 1202 blz. 250 n° 62: palende met de oosteijde jegens de straete leedende van de screyboom naar Tombrouck, met de westzijde jegens zijn narstvolgende elfhonderd landt
Cartularium en kroniek van de abdij van Groeninge: (1650) stick landte……. Ghenaempt d’en Rubeert. 250 v
Bezittingen Groeningeabdij: (1616): stick lande ghenaempt den rubeert……. Palende met’er noordzijde tegen thelle straeken. 220
Als personennaam terugevonden in: Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere. Robeert: de Rom. Vorm van de Germaanse naam Robrecht.
Aanwinsten VI 6914; beschrijving en vermelding van de naam het Renthuus (een hofstede) echter geen situering.
Monografie van Rollegem: blz. 100: Langs de Rollegemseweg bezaten de Jezuïeten van Kortrijk onder de heerlijkheid van Moorenacker de hofstede het Renthuys, in 1663 omschreven als geheel vervallen.
Aanwinsten VI 6848 ( 1761) heerlijcken renteboek der Heerlijckhede van Polliere of pomerie geleghen in de prochie van Rolleghem.
Bartholomeus Herbaut, Heere deser heerlyckhede een stuk landts palende van oosten Jacobin Canaertt, zuyt den heere deser heerlyckhede, west de straete, ende noord Messiaen, genaemt het raemke.
Monografie van Rollegem: de pastorij heette men priesterage.
Fonds D’Ennetieres: Situering op plan 2400 (1764)
Fonds D’Ennetieres: 2408: de priesteraige van Rodelghem up eenen behuisde hofstede, bogart en de lant. Abouterende met de oostzijde jegens de straet loopende van Rodelghem naer Tombrouck,
Met de zuidzijde jegens het lant Adrian de Smet, met de westzijde jegens Jan Cannaert, met de noordzijde jegens de straet loopende naar de paddebrouck.
De priesterage of pastorij (Monografie van Rollegem: blz. 86)
Monografie van Rollegem: blz. 51: onder Mosscherambacht viel de hofstede de “ poorteman”, dat ten westen lag van de straat van Rollegem – plaats naar Tombroek.
Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere blz. 353, n° 1583: 1399: Jan Poertmanne up den selven dach……. van den gaten te stoppene die in den steenput waren. SR 6 f 6 v.
De naam poortman blijkt in verband te staan met de stadspoorten. Poortman = poortwachter.
Monografie van Rollegem: Beschrijving en situering.
Atlas der Buurtwegen: Situering
Fonds D’Ennetieres 2400: Situering
Kaarten en plannen, 37 : vermelding en situering.
Bruine pakken 6160: cfr. Situering op het bijhorende plan
Raad van Vlaanderen, 31201: rekening heerlijkheid Rollegem (1685-87) Joospart du Mortier kocht het goed la Porte Ferré aan de erfgenamen van Florence de Chambry.
RAK Kasselrij, 37: het goed te Ferré (1789)
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 11, blz. 1075: Porte Ferreé: hofstede.
Bruine pakken I 6541: denombrement van de heerlijkheid Kooigem. Een achterleen van 1b te Rollegem, waarbij een tiende hoort op 8b rond de hofstede den platten fosse.
Een fosse is een kuil, een hol, een put (Westvlaams Idioticon de Bo, blz. 844)
Oud sak 860: Registre des fiefs et arrieres fiefs tenu du chat. De Courtray folio 443: daar spreekt men van “ ‘t heerschip te polliere (ten pomerie) gelegen in de prochie van roelegem west bij den kerken, gehouden door Baudewijn Ladessous.
Monografie van Rollegem: blz. 48: het fonsier en de rentelanden lagen ten westen van de straat van “ den smockelpot naar Tombroek” ( nu Lampestraat), ten oosten van de Schreiboomstraat en ten zuiden van de oude Aalbekestraat.
Fonds Colens: 204: leen ghelegen inde prochie van Rolleghem ghenaempt ‘t heerschip ter pollerie: ‘t heerschip ten pollenie.
Bruine pakken I 6546: leenverhef van een derde van het leen Te Polliere ofte Pommerie in Rolleghem. Gekocht door Jan van Neste aan Pieter Victor van Neste, de overige twee derden bezit Lowys van Neste september 1719.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 11, blz. 959-973: Ter Pollerie: leengoed. Pomerie: hofstede, oud leengoed.
Aanwinsten VI 6848: heerlijcken renteboek der Heerlijckhede van Polliere of pomerie geleghen in de prochie van Rolleghem
P. Boncquet: Heerlijkheid en Leen in de roede van de dertien parochies blz. 130 Misschien is “polliere” een assimilatie uit “polderie” dat staat voor “poldere, ingedijkt land of door aanslibbing of indijking verkregen land”.
Een boer lag onder een eik. Volgens hem was de God, die zulke kleine eikels aan zo’n grote boom hing en zo ’n grote pompoenen aan zo ’n kleine plant, ver van verstandig. In slaap gevallen viel een eikel op zijn neus. Toen was ons boerke eerlijk genoeg om te bekennen: wat zou het geweest zijn moest er een pompoen op die eik gestaan hebben. Wat god ordent, boerke is goed geordend.
Dat de kalverliefde van een jonge sprinkhaan die verkeren niet zeer stabiel is blijkt uit geheel hun gedoe. Ze zijn gejaagd, moeten te veel bij elkaar zijn en vrezen te gemakkelijk dat het vlug zou kunnen gedaan zijn. Ze weten immers zelf dat hun gezworen liefde eden niet zo geweldig sterk in hun schoenen staan. Zij zien immers naar de meeste meisjes met een haast te grote interesse, en voelen zo een beetje spontaan dat het meisje ook gemakkelijk van adres kan veranderen. Vandaar dat de juiste betekenis van al die zinnekes als “ voor altijd” en om het in het Frans te zeggen “pour toujour” hierop neerkomt: “ Ik vind je reuze interessant tot op het moment, waarop ik een nog interessante schat vind:” De praktijk onderlijnt de waarheid van deze bewering. Hoe velen zouden er eigenlijk gehuwd zijn met het meisje dat ze voor de eerste maal eeuwige trouw hebben beloofd? Die eerste Crème-à-la-glace-liefde smelt nogal rap. Het is een artikel voor broekventjes en melkbaarden, voor mannen beter gezegd mannekens die nog hun eerste melktandjes hebben. Zo ’n liefde duurt normaal niet lang. En toch echte diepe , ware liefde blijft. Ze moet eeuwig zijn. De gedachte van een einde, van een stopzetten van de liefde is niet verdraagbaar. Daarom zegt men niet; “Ik bemin u nu” dat zou kunnen vermoeden; misschien zal ik u later niet beminnen, maar men zegt, zonder de minste beperking: “ ik bemin u”. Daarbij vroeger hebben wij uiteengezet hoe de liefde omwille van het kind blijvend moet zijn.
Grote belangstelling voor anderen ontbreekt hem in veel gevallen. Een lieve vrouw heeft een extra goed eten gemaakt, haar keuken zeer verzorgd, ze verwacht een complimentje, doch hij denkt aan zijn duiven. Ze is ongesteld en menheer ziet het niet. Hij vergeet zijn voeten af te vegen en smijt zijn sigaret op de grond. Direct uit hij zijn ontevredenheid. Aan tafel neemt hij ongegeneerd de beste en grootste brokken. De zondag vliegt hij uit en laat zijn wederhelft thuis. De leute voor hem, de last voor de vrouw. Natuurlijk zijn er ook andere mannen. Doch velen zijn besmet met de opgesomde gebreken. En zeggen dat die ook eens een vrouw zweerden haar op handen door het leven te dragen.
Een ander reden waarom te vroege verkering af te raden zijn is het gevaar dat zo vrijages bieden voor geslachtelijke betrekking. U weet het, goeie vriend, dat alle normale, gezonde mensen dragers zijn van de mogelijkheid om mede te werken aan de voortplanting van het mensdom. God, in zijn almacht, had het ook anders kunnen regelen. Zoals hij in een oogwenk duizenden en miljoenen sterren uit een niet zou kunnen scheppen, zo kon hij ook schikken dat de mens rechtstreeks geschapen werd zonder tussenkomst van de ouders. In zijn oneindige wijsheid en goedheid heeft hij echter het lichaam van de man en van de vrouw zo gebouwd, dat de geslachtelijke vereniging mogelijk werd, met als gevolg: nieuw leven.
Aldus wordt de mens geroepen tot die heerlijke taak medewerker te worden met God in het voortplantingswerk. Hij zal rechtstreeks de ziel scheppen, voor het lichaam doet hij beroep op man en vrouw, op vader en moeder. Wat hij wil, is ondermeer het voortbestaan van het mensdom. Het is klaar dat wanneer God eens echt iets bereiken wil, Hij steeds doel treft. Zo ook in het geval dat ons bezig houdt. Diep in de mens legde God de drang naar eenwording der geslachten, en zo sterk zelfs dat er steeds mensen geweest zijn en zullen zijn, die zullen huwen en kinderen verwekken.
Het hongergevoel herinnert er ons aan dat wij moeten eten, het genot verbonden aan het eten en de herinnering aan het genot, maken het eten voor ons gemakkelijk en gewenst. Zonder dit hongergevoel en zonder die aangenaamheid zouden wij het risico lopen vergeten te eten en aldus onze gezondheid en ons leven in gevaar brengen. Het doel de mens in stand te houden en te doen ontwikkelen bereik God langs het hongergevoel en onze smaak. Enigszins gelijkaardig bereikt Hij het doel van de geslachtelijke betrekkingen. In ieder mens legt Hij die edele drang, naar voortplantingsdaad, en herinnering aan deze eens gestelde daad zal de mens aanzetten tot regelmatige betrekkingen, die de voortzetting van de mens moeten verzekeren. Ook hierin was God wijs en goed. Jammer genoeg wordt er over deze heilige zaak zo dikwijls op een erbarmelijke vuile manier gesproken, zodat er veel jonge mensen in ’t begin eerder afkeer voor voelen, dan diepe eerbied voor het goddelijk plan. Moest er iemand onder u daar last van hebben dan denkt hij terug op het vertelselken van de eikel en de pompoen, dat wellicht nog bekend is uit uw schooltijd.
Monografie van Rollegem: blz. 55 een perceel gepacht door a. Dehaze droeg de naam “ het perboomstick”
Oorkondenboek van de Groeningeabdij 1650: Oud SAK 1202: Situering op plan
Leiegouw XVIII 1976: blz. 258: het perrestick.
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere (1601) f°5 n°19: stick landt ghenaemt het perboomstick paelende metter oostzijde jeghens zijn voorsijde, ende naervolghende hofstede, metter zuutzijde jeghens zijn hanghende stick, metter westzijde jeghens Pieteres Vanderplancke langhemeersche ende metter noortzijde jeghens zijn zelfs tangheveldeken.
Een tweede reden waarom vroege verkering af te raden zijn is het feit dat men in de apejaren zo gemakkelijk zichzelf bedriegt. Iedere jongen toch gelooft dat zijn meisje zo een beetje het wonderkind is van de streek. Hij beziet de dingen en ook het meisje met veel gevoel en weinig verstand. Dat kind is de perfecte perfectie.
U echter, zijt die eerste zotte periode al voorbij en u weet ongetwijfeld dat ieder mens zijn gebreken heeft. Moest men wachten van huwen tot men een volmaakt schepsel gevonden heeft, of tot men zelf volmaakt is, dan zou men riskeren, ja zeker zijn van eens als jonkman te sterven. Doch bij velen onzer jongeren gaat de eerste bevlieging en dat scheelzien over zonder blazen. Anderen staan er erger voor.
Vooral die welke huwen voor ze nagedacht hebben, die slechts beginnen denken en klaar zien wanneer ze in een heksenketel gearriveerd zijn. Ze verwachten zoveel van het leven; ’t werd een ontgoocheling!
Ze droomden van een hemel en zitten in een hel. Ze meende ’t leven een lachspel en staan voor een “mannenopdracht” met strobenen; ze sukkelen ’t leven in samen met hun vrouw die hen dikwijls niet past, als u belieft! In naam van uw geluk, ogen open en dompel u hart in uw verstand. En vergeet het nooit: de zondag alleen kunt gij uw meisje niet grondig leren kennen, en zij u niet.
De zondag immers is men op zijn best, men hoeft niet te werken, men is vrij van kommer, de porte-monnaie is gevuld, men ontspant zich, men is geheel anders dan in de week bij ons moeder thuis. De meeste mensen zijn op zondag interessant. Doch veel plezante zondagsmeisjes zijn vieze trienen in de week. En veel mannen ontdekken later dat het meisje uit de verkering zich heel anders voordoet in het huwelijk. In de verkering moest men oppassenen zich schoon voordoen om de “ chéri(e)” niet te verliezen. Doch eens getrouwd licht hij, of zij vast en dan toont men zich zoals men is. Dan is het dikwijls tegen zijn vrouw of zijn man zoals men thuis is tegenover zijn ouders, broers of zusters.
Voor het geval dat u ooit eens een man ontmoeten mocht, die meent zonder gebreken te zijn of die denkt dat de mannen volmaakter zijn dan de vrouw, vraag hem eens hierover na te denken.
Kijk, vriend, wij mannen voelen ons sterk. Voor de kloeksten onder ons is een zak van 80 kilogram verdragen kinderspel. Tegen zo’n kinderspel zijn de vrouwen niet opgewassen. Daarin zijn zij de mindere. Doch vraag eens aan een dokter operateur welke zieke de moedigste, de taaiste en de minste klagers zijn. Dan zal hij u in waarheid antwoorden dat de mannen veel groter trunten zijn en de vrouwen het moedigst het lijden verduren. Wij hebben de meeste macht. Maar van die macht maken veel mannen misbruik. Veel mannen zijn in hun familie kleine Hitlerkens, die den tiran uithangen. De vrouw is de maart, de dienstmeid die menheer dien mag en betaald wordt met veel snauwen. Die zelfde mond, mannenmond, die vroeger de tederste woorden sprak is nu menheer blafmuil geworden.
Menheer de man is minder edelmoedig. Bij ziekte van de kinderen is het de vrouw die het meest waakt, het meest keren opstaat en meest haarzelf vergeet. De man is in doorsnee gezien, gemakzuchtig. Komt hij ’s avonds thuis zijn vest vliegt slordig op de stoel, hij plakt zich in de zetel en laat zich dien.
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. (1601) f°7 n°23.
Beschrijving: stick landt ghenaemt pappaertstick palende metter oostzijde jeghens ’t lant van Willem de mispelaere, metter zuutzijde en de noortzijde jeghens ’t lant ende meerschelken van J. vanderolancke, ende metter westzijde jeghens ‘t voors. Pieters lant.
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. (1601) f°6 n°21.
Beschrijving: landt van omtrent achthondert…. Ghenaemt pappaertsbusch palende metter oostzijde jeghens ’t lant van weduwe Gillis Carotte in Curtycke, metter zuutzijde jeghens Jans Vanderplancke tangheveldeken (hooghste) metter westzijde jeghens Jans nederste tangheveldeken ende metter noortzijde jeghens Willems misplaers lants.
Monografie van Rollegem blz. 98. De behuisde en omwalde hofstede de Paddebrouck genoemd in 1629 als eigendom van de weduwe Claus de Smet; de hoeve is te situeren aan de noordzijde van de Rollegembeekstraat.
Fonds D’Ennetieres 2400: cfr. Situering op plan
Fonds D’Ennetieres 2408: Claeys de Smet had een behuusde hofstede ende bogaert genaempt den paddebrouck.
Padde: het dier, de pad.
Broek: moerasland, Algemeen Vlaams Idioticon L. Scheurmans (Bijvoegsel) blz. 54. Op vele plaatsen heeft men eene streek die men “het broek” heet; aldus noemt men de porlachtige landen of moerassige gronde, rotte modderachtige plaatsen, waar weinig goed gras maar veel biezen, lis of riet groeit: een goed milieu voor de padden?
De betovering van de verliefdheid zet zijn leven in een nieuwe lenteweelde. Doch is dit de echte liefde, Neen! ’t Ware spijtig dat dit de ware liefde moest zijn, het is nog maar verliefdheid. Het is kalverliefde, liefde van een kalfje. Duurt het spelleken lang dan wordt het gevaarlijk, en in alle geval breekt het iets in het jong leven. Onze jonge kerel droomt van het meisje gelukkig te maken, zijn prinses, doch met dromen maakt men een vrouw niet gelukkig. Ge koopt geen huis met dromen, men smeert geen boterham, men koopt geen nieuwe schoenen. Hij moet een harde werker worden, een goede stielman, die zijn kost verdienen kan. Die verliefde snotterkens doen dit allerminst. Op de colleges, in de vakscholen zijn ze de grote succesnummers en flirters, plots zwakker studenten, in plaats van hun leerstof zien ze een meisjeskop. Een werkjongen wordt ziek, presteert minder. Dat is geen voorbereiding tot liefde, dat is levens verprutsing.
Komt die historie thuis uit, dan liegen ze dat ze zwart zien. Zonder dit alles te willen dramatiseren durven wij nochtans beweren dat te jong verkeren iets breken
Dat zal ik moeten aantonen. Dat zal maar gaan door u eerst een beeld te geven, een juist beeld, over deze edele zak die men liefde noemt. LIEFDE, hoeveel wordt dit niet gebruikt of misbruikt? Wordt het niet altijd te dikwijls geschonken aan verhouding tussen meisjes en jongens die alles zijn behalve liefde? Aan liefde denken jonge mensen veel; ze denken er jammer genoeg zo dikwijls verkeerd over. Men spreekt er over maar men zevert er nog meer over. Ongelukkig verdimmelieren velen de liefde in de verkering, die in plaats van een liefdegroei een liefdeverminking wordt.
Het snijdt door het hart wanneer men denkt aan die duizenden onzer jonge mannen die naarstig hun toekomst afbreken, de deuren naar waar geluk toe smijten, zich onbekwaam maken tot edele, diepe, zuivere liefde, een gedeellijk huwelijksfiasco voorbereiden.
’t Is zo heel begrijpelijk wanneer men maar van iets afweten van wat een jong mens te horen krijgt op fabriek en vooral bij het leger. Met dit artikel willen we een hulp zijn, u een juister inzicht geven in de liefde en in u zelf. Ze zullen vele van de onnozelheden die men over liefde uitkraamt voor de rechtstoel brengen en met een heilige woede verbrijzelen en vernietigen. Tot de soldaten die de verkeerde weg opgingen zullen wij zeggen HALT! Aan degene die al te veel proefden: STOP! En voor degene die met of zonder schuld te veel langs slechte en te weinig langs goede kant vernamen zal het klinken: PAS OP!
Na deze inleiding kunnen wij beginnen aan het lange antwoord op de moeilijke vraag; WAT IS LIEFDE?
Om het zo gemakkelijk mogelijk voor te stellen gaan we aantonen hoe de beginnende liefde in een jong leven ontstaat, en met de jaren rijpt en uitbloeit tot wat verdiend genoemd te worden de “Echte Liefde”
Ieder jong mens, meisje of jongen komt in een levensfase waarop hij of zij een leemte voelt, een tekort, een eenzaamheid, een missen van iets dat men niet kan noemen. Het is een verwachting naar iets groots, en die een groot geluk zal brengen. En men weet niet wat het is. En in afwachting daarvan, dat het voor hen verschijnt, gaan ze fantaseren en dromen. En op een schone dag zien ze plots, zo verrassend en scherp, dat er iets van die eigenschappen leeft in de meisjes of in dat bepaald meisje uit hun straat, of op het werk. Plots weten zij klaarder dan vroeger dat er in hen een verlangen ligt naar liefde, naar beminnen en bemind worden een drang naar de andere. Het meisje weten ze vanaf nu gaan ze meer waarderen als waarde als een schat. Zeggen en schrijven we niet “liefste schat!,” en die schat wil men veroveren. Ze willen aandacht trekken goed staan bij haar. Het is den tijd van grootdoen, stoeffen, ooskens trekken, kledij verzorgen, cadeaukens kopen en tijd verprutsen in een bepaalde straat.
Stellen wij nu de vraag wat heeft deze jongen den klop gegeven. Een goudblonde haarlok heeft hem ontroerd. Verliefd tot achter zijn oren, die nog groen zijn. Te recht kan hij zingen van “ Je vois la vie en rose.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 11, blz. 191: hofstede te Rolleghem.
Fonds Colens: 206 leenboek van Cortryck (1649) blz. 51: vermelding van de hofstede Neckers.
Studie Kortrijkse persoonsnamen in (1350- 1400 )Frans Debrabandere blz. 323 n° 1419: Neckere, De
In Kortrijk 1394: Heine Sneckers D f 77v
1397: Heine de Neckere SR 6 f 34
1399: Le maison Henri Neckers devant le vies chastel LI f 13.
Kortrijkse persoonsnamen omstreeks 1400 Frans Debrabandere blz. 143 n° 581: Necker, De. 1414: Mauye Shokers es ghehuut met Janne den Neckere W3 f° 117 V°
1426: in de zelve strate een huus….. tusschen Symoens en zamen…… ende Willems Neckers.
Nicker, necker „waterelf, watergeest, kabouter…. De naam wird reeds in de Middeleeuwen op de duivel overgebracht……….. zo zwart als een nikker” (MW IV, 2451)
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel XI, blz. 57, wijk van Rolleghem en Belleghem.
Atlas der Buurtwegen: Muynkendoornstraat: weg nr. 6
Verwijs en Verdam blz. 1893: moniken (monken, muniken, munken) ww. = tot monnik maken. Kil. Muncken, Munck = een monnik.
Westvlaams Idioticon de Bo blz. 630 munken: mv. langs den grooten steenweg van Brugge op Kortrijk vond men vroeger uitgestrete bosschen waarvan er een gedeelte nog bestaat op de gemeenten van Wynghene en Ruddervoorde. De bosschen hieten en heeten nog de Munken, dit is de Munkenbosschen, omdat zij toebehoorden aan de Duinheren van Brugge of Munken van de orde der Cisterciensen.
Op Wynghene langs den steenweg ziet men heden een kasteeltje de Munke genaamd, dit was vroeger een landhuis voor zieke munken (moniken) om daar hunne gezondheid te herstellen.
Parochieblad van de Bellegemse april 1982 nr. 14 (heemkunde: de Bellegemse straatnamen.) Het gaat hier om de “Heerlijkheid van Muynkendoorne” Tot nu toe kan nog niemand zeggen waar die heerlijkheid precies lag. Zeker niet in Bellegem, misschien in Rollegem. Volgens sommigen gaat het hier om het goet “Ter Muynken” t.t.z. het goed der monniken van de ST.- Pietersabdij te Gent. En…… wat komen die “doornen hier doen?.......(doornbos) Het is (was) de langste straat in onze streek. Ze begint op Walle en loopt nog tot Dottenijs.
Fonds D’Ennetieres 2400: de behuysde ende bewalde hofstede de mote oock bewalt met den boomgaert voor de poorte daer de schuure opstaet. (dit komt overeen met het hof van Rollegem.
Mnl. mote = ophoping van de grond, aardheuvel ( Gysseling Top. Oudenburg n° 202) West-Vlaams aardhoogte, gewoonlijk met een gracht omringd. (volgens De Bo, 625). Woordenboek der toponymie Du Flou: 1135 Mot(t)e, Mothe: naam van menigvuldige feodale heuvel, leenen en heerlijkheden in vele gemmenten van Artesië. Ook te Opwijk (Lind. 120)
Hier is dan het staartje met zijn vriendelijke goeien dag uit Rollegem, met wat nieuws, wat lach en wat levensernst.
De ouderen onder u zullen nog wel weten dat wij eens 100fr. uitschreven voor degenen onder de soldaten die de namen van de redactie van ons soldatenblaadje juist konden opgeven. Toen is er niemand in geslaagd. Niet te verwonderen, want een vreemde luis had zich in dienst gesteld van ons blaadje. Een eerwaarde luis dan nog. Een vriend seminarist uit Rekkem, verzorgde altijd de bladzijde over het verkeren.
Jaren stond onze vriend op een fabrieksmidden en leefde als werkjongen onder den oorlog op het vliegplein van Frankrijk en in een vliegtuigenfabriek in Duitsland. I Rekkem fungeerde hij als kajottersleider.
Van zijn kennis van het hart van onze werkmakkers mocht ons blaadje profiteren. Nu hij in Brugge op het seminarie zich voorbereidt op het priesterschap, vloeit zijn pen regelmatig in dienst van u, soldaten.
Laatst kwam hij naar Rollegem spreken voor onze Kajotters boven de 18 jaar over: “ Verkeren is een kunst”. Het sloeg in bij onze mannen. Wij hebben gemeend dat het ook zou deugd doen die zelfde gedachten, meer aangepast, voor te stellen aan onze soldaten. het Zal helpen uw later edeler uit te bouwen.
Daar alles niet in één keer kunnen inschakelen in ‘tStaartje en de uiteenzetting zal lopen over verschillende maanden, dringen wij erop aan dit artikel maand na mand te sparen om dan de gehelen inhoud eens na te kunnen lezen.
Hopende daardoor de sympathie van ons gazetjen blijven kunnen verzekeren, zeggen wij tot volgende keer.
Afzwaaier- militiaan Callewaert, die in tegenstelling met Daniël, denkt slechts 3 zondagen vol thuis te zijn geweest, heeft tot zijn grootte verrassing in zijn eigen, bloedeigen kidbag… twee mooie postuurkes aangetroffen, die jawel weet hoe en wanneer? – daarin verzeild geraakt. Van verrassing souvenirkees gesproken… dat kan tellen. Wie van u dus die ’n soldaat kent of ervan gehoord heeft, die een “meetje en peetje” in zijn kibag “mede” gestoken hebben, en niets ervan heeft teruggeven en, kan van –kidbag- mispakte- vent met Roger in verbinding stellen.
Onze koene B.J.B; ers Rafaël Vanhoutte en Etienne Castel, zijn het soldaatje spelen al goed gewoon. Etienne die te Lier in de schaduw van de vermaarde Zimmertoren gekazerneerd ligt, heeft tot hier toe nog geen tijd gevonden om zich te vervelen. Ik wil het graag geloven want gedurende die eerste zes weken dril worden de nieuwelingen maar weinig met rust gelaten.
Wie zich aan de 18 maanden lelijk mispakt heeft is Gilbert Chiers, die dacht het op een geschikt ogenblik tandpijn te krijgen, zodat al zijn tanden moesten worden getrokken. En voilà… daar wordt hij nu drie maanden vroeger en… zonder gebit naar huis gezonden.
Naar we horen zijn het nog niet altijd de “Bleutjes” die bij den troep beschaamd kunnen doen S.M. Dendievel bijvoorbeeld die af en toe met zijn kapitein naar Weiden moet en daar zijn benen onder tafel dient te steken, durfals hij samen met andere moet eten-eenvoudig niet doortasten. Gelukkig maar haalt hij zijn schade dubbel en dik in, wanneer hij alleen eet; dan steekt hij zijn buikske biertonrond vol… in de vaste overtuiging dat het moeilijk op kan, daar het toch van het zijne niet is. En of hij gelijk heeft.
Albert Vanhoutte is verhoogd van graad en van “pink-pink” Spijtig echter dat hij niet in verlof mag komen met zijn Opel-Captaën, die hij in de militaire postdienst in dienst heeft. U zou hem zien vlammen door Rollegem…maar.
Tot slot moeten we hier Lucien Vanhasten van harte bedanken voor de prachtige brief, die we van hem mochten ontvangen. Het doet ons ontegensprekelijk heel veel genoegen brieven te ontvangen, waaruit wij kunnen opmaken dat onze Rollegemse “Craks” hun man weten te staan in hun kazerne om het goede voorbeeld te geven.
Zo schreef men ook: Voor den eerste maal zwijnenkeuring, op voorstel en begiftigt (3000 fr.) door de inwoners van de Kerkstraat.
Om 6 u lof met sermoen van E. Zuster Louise, daarna reidansen, onder leiding van August Decantere, le prijs delfinstituut Rollegem: “hors concours”
Het blindenbloempje wordt verkocht om de pinten te betalen van het kermiskomiteit en voor het inrichten van ’n juniors-koers. Getekend Frans
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel X, blz. 1109: weg te Rolleghem.
Atlas der Buurtwegen: Mortagnestraat, weg nr. 16
Parochieblad van de Bellegem: april 1982 nr. 16: Mortagnelaan: op de plaats waar nu de woonwijk ligt, was er voor 200 jaar een betrekkelijk groot bos: “ Bosch van den goeden ter Mortaignen”.
Het was ongeveer 4 ha. Groot: het volk noemde die bossen: de Mortagnebossen. Het goed van het “Hof” te Mortaigne is, zoals iedereen weet nu de hofstede van Robert Vandeputte.
Mortagne is ook een persoonsnaam. Studie van de Kortrijkse persoonsnamen door Frans Debrabandere blz. 316-317 n° 1384:
Van Mortaegnen, in Kortrijk: 1424: Rugger Van Mortaignen bijvoorbeeld. R5 Blz. 9 Naar het leen genoemd. 1365 Jan Van Riemslede tleen dat men heet Mortainge groot xlii b, een vulle banc van scepenen
(in Bellegem)
Woordenboek der toponymie Du Flou: X, 1104-8: Mortagne (1278); leengoed te Belleghem, heerlijkheid in Kerkhove (16de eeuw); het mortaensche (1439); heerlijkheid in Aalbeke, Bellegem en Kortrijk-Buiten. Moen ligt halfweg tussen Bellegem en Kerkhove. Carnoy (2) noemt nog een Mortagne in Forest-les-Frasnes (Henegouwen); ook in Frankrijk is dit toponiem zeer verspreid, in département du Nord, Pas-de-Calais, Orne en Manche.
Aanwinsten VI 2567: aanduiding van de naam op schets.
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. 1601
Blz. 4 n° 14: Willem Vanderplancke lant ende buch ghenaemt den moraelbuch paelende metter oostzijde jeghens zijn zelfs naervolghende meersche, metter zuutzijde jeghens Jan Vanderplancke meersche
Moraelmeersche, metter westzijde jeghens voors. Jans moraelbusche, ende metter noortzijde jeghens voors. Willems halfbundere.
Zoals hier kan afgeleid worden is het moraelbosch verdeeld in verschillende stukken die ook moraelbosch worden genoemd maar in verschillende handen zijn (ofwel van Willem Vanderplancke ofwel van jan Vanderplancke )
Kaarten en plannen : 1107: langs het elleboghestraetken langs de straet van Rolleghem naar Cortryck.
OSAK 860: te Gavere in Deerlijk had een achterleen in Rolleghem genaemt ten Morenackere(f° 331)
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 10 blz. 1041: den Mooren acker: heerlijkheid gehouden van de Collegiale kercke van St.- Salvators tot Harelbeke.
Aanwinsten VI 2126 renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. 1601 blz. 6, n°20:
Zijn hofstede ghenaemt Moorenackere met de oostzijde jeghens de straete streckende van Curtryke naer Rolleghem, metter jeghens zuutzijde zelfs Alfstick landts, metter westzijde jeghens zijn perboomstick, ende metter noortzijde jeghens Jan Vanderplancke hooghste tangheveldeken.
Woordenboek der Nederlandse taal blz. 1104 moor: ook nog bekend in den vorm van “more” ontstaan uit modere.
Moorenacker: moerland, ook moerassige of drassige bodem, moeras, veengrond.
Monografie van Rollegem blz. 54: Jan Callens had een paar bunder grond genoemd; “de mipelaer”.
OSA 1202: Oorkondenboek van de Groeningeabdij f° 256 n° 98: landt ghenaemt de mispelaer, palende met de oostzijde, jegens de heulendyck, met de zuytzijde jegens ’t landt van Pieter Verhelst en met de westzijde jegens de straete leedende van den screyboom naar den lerberchboom.
Verwijs en Verdam: mispelare = mispelaar, mispelboom, mispelstruik.
Nu het juni en er weldra zomeren zal, trekt weerom langs onze mooie Vlaamse landouwen, de vrolijke kwast: “ Tijl Uilenspiegel”
Hij komt vooral langs om onze rekruutjes te leren, hoe ze met een kwinkslag, een lach en een liedje, zich door alles heen moeten slaan.
De K.A.J. heeft van Lucien Vanhasten een uitdaging ontvangen, kwestie van die fietstochten. Hij zou graag ook eens een 600 km. Meebollen… en hij denkt wel van mee te kunnen, want om macht en kloekte te kweken, vreet hij al de schillen op van de aardappels, die hij onder de “pattatenjas” afdraait. En van dat meekunnen gesproken: staat u wel “op snee”? Wij hier betwijfelen dat nogal sterk sinds U met “ buik vullen” aan militaire kost, ettelijke kilo’s hebt bijgewonnen.
Wie wellicht ook die fietstocht zou kunnen bekoren… of toch zouden moeten interesseren is wel Arnold Vanwijnsberghe. Hij is nu toch eenmaal bij de “Cyclisten” ingelijfd. Volgens ons oordeel zal Arnold, eenmaal afgezwaaid, al onze kermiskoersen hier de benen van het lijf afrijden. (Alles kaput fahren, zoals Fredi Kübler zegt) Is daar geen kans op Arnold? Laat het ons bijtijds weten hé jongen! Dan kunnen wij alvast een stevige supporters- en supportereskensclub voor u bijeenscharrelen.
Bij de chanceurs die het geluk hadden te moeten “afzwaaien” op het einde van mei… treffen wij deze maal Gilbert Chiers, Roger Callewaert, Toontje Goethals en Daniel Detavenier aan. De laatste twee verbroederen bij deze gelegenheid eens deftig te Kortrijk bij pot en pint zodat ze eerst vrij laat de Rollegemse wegen kwamen opgelaveerd, om dan samen bij de familie Goethals tot in de kleine uurkens te blijven doorfeesten. Op zulk een wijze dat het een ware concurrentiestrijd werd met de wekkers van de geburen.
Bij het eindigen van zijn “service” vestigde Daniël milliard de tonerre een noemenswaardig record. Hij was immers van zijn 18 maandendienst slechts 3 zondag niet thuis. Wie doet hem na… Of wie kan beter?
Monografie van Rolleghem: blz. 52: Het tweeëntwintigste achterleen van Kooigem was een honderd groot en werd genoemd: “ de meulenmotte” Het paalde aan de straat van Tombroek naar het Foreest en van Tombroek naar de Schreiboom.
Westvlaams Idioticon de Bo: blz. 76: meulemotte, meulenwal, meulendam.
Scheurmans blz. 392-393: mot, motte: zooveel als het fr. motte, Petit tertre, petiteélévation de terre, butte, éminence isolée faite de mains d’homme ou par la nature. Vanhier de familienaam: Delmotte.
In Oost-Vlaanderen, ’t Hagelland en elders vindt men vele zulke plaatsen, waar vroeger een kasteel of klooster stond en die worden alom motten genoemd. Men groef een cirkelvormige gracht, men hoopte de uitgeschoten aarde in ’t midden opeen en op dien heuvel bouwde men in de middeleeuwen sterke torens of burchten.
Verwijs en Verdam blz. 1982: mote: znw. vr. Ophooping van den grond, aardhoogte, heuvel, bepaaldelijk heuveltje waarop een kasteel stond. Over den oorsprong die niet zeker is, zie o.a. de woordenboek van Scheler en Körting. In het Vlaams is het woord nog in gewoon gebruik. Volgens De Bo 715: “mote, een aardhoogte, gemeenlijk met eenen gracht omringd”
Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere blz. 317 n° 1390: Mote (Van der)
Monografie van Rolleghem: blz. 54: de meulendyk van Lowys Hanecourt renteland van de Groeningeabdij.
Fonds D’Ennetieres: cfr. Situering op plan. 2497 (1764)
OSA 1202: Oorkondenboek van de Groeningeabdij f° 256 n° 94: de meulendyk palende met de oostzijde jeghens ‘t landt van Pieter Goetgebeur, met de westzijde jeghend zijn zelfs voorgaende.
Verwijs en Verdam blz. 1866: meulendyk: een dijk waarbij een watermolen staat.
Fonds D’Ennetieres: 2399 f° 12: ’t goet ter Meersch geleghen binnen de prochie van Rollghem ende Belleghem. Abouterende zuid jegens Joos Vermeulen, noort jeghens de straat van …..
Acten en contracten reg. 1473-74 f° 134: het goed ter meersch, groot in meersch, bos ende water.
Acten en contracten reg. 1466-68, folio 130: zijn goed ter Meersch geleghen inde prochie van Rodelghem, groot zijnde lande, meerschen, bosschen, en watere.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 10, blz. 308: Ter Meersch: leengoed te Rolleghem.
Fonds Colens: 206 leenboek van Cortryck (1649) blz. 18: vermelding van de naam Ter Meersch
Geschiedenis der stad Kortrijk door Frans De Potter (1873) Deel I, blz. 69: het goed ter Meersch (1509)
Verwijs en Verdam blz. 1469 1) beemd, land door water omspoeld. Bepaaldelijk in de zin van weide, weiland, in tegenstelling met ackerlant, d.i. bouwland. Nuen dan verruimt zich de beteekenis tot het vlakke veld.
“Vriend soldaat, wanneer u aandachtig de eerste bladzijde van dit blaadje bekijkt, dan zie ik uw blik dromerig weggaan van de kazerne naar een dorpje, dat verwaande stedelingen minachtend “boerenparochie “ zullen noemen, maar dat ons duurbaar is omdat het van ons leven zo onafscheidbaar is. Midden dat rustig dorpje, staat als bindteken tussen de Rollegemse bewoners en als symbool van hun zin voor evenwicht, vrede en trouw aan de kerk, de sierlijke en kloeke romaanse toren. Zijn bronzen hart brengt ons de boodschap van al het lief en het leed, dat onze medeburgers treft. Terwijl de beiaard is vooizeke tokkelt en tussen onze gevels zendt, is het precies of de grote familiehorloge in de keuken slaat. Onder die toren strekt zich het kerkhof uit, het aards paradijs van de dood, waar de houten kruisjes en de arduinen monumenten de plaats aanwijzen, waar het stoffelijk overschot van onze voorouders ligt bewaard; en waar “Gusten Kanters” met zijn diepe kuilen, de gelovige zielen tot een krachtprestatie wil dwingen bij de verrijzenis des Vleses.
Een reden tot rechtmatige fierheid schenkt ons die kerk waarop onze toren de aandacht trekt. In dit gebouw dat als monument werd gerangschikt, hebben wij van jongsaf onze zondag leren heiligen om aldus aan God de eer te schenken, die wij Hem als schepsel Zijner handen verschuldigd zijn. Daar hebben wij met al de vurigheid en natuurlijkheid van een kinderziel onze eerste communie gedaan. Daar hebben wij, ter gelegenheid van zoveel eerste vrijdagen gebiecht en gecommuniceerd onder het waakzaam van de meesteer. Daar hebben we het lof gezongen van de “rode roos” en ons zodanig ingespannen om de meisjes door onze zang te overtroeven, dat enkel grote mensen die er aanwezig waren hun oren hoorden tuiten. In deze kerk ook zijn we in de lering geweest en deden wij onze plechtige communie; in deze kerk werden velen onder ons gedoopt en gevormd; velen putten er de kracht om schoon te leven.
In dit huis des “Levens” waar Gods aanwezigheid sterker werkt, ontloken de schoonste roepingen. Sinds Pasen namen dit jaar ook weer een heel stel jongens en meisjes, de verantwoordelijkheid en de schone taak op zich een christelijk gezin te stichten. Op 1 mei trad Mej. M. Madeleine Millecamps, regentes, in het klooster der kanunnikcessen- missionarissen van den H. Augustinus, waar zij zich voorbereid voor de missie. Op 12 juni werd E.H. Leplae Norbert, te Brugge subdiaken gewijd en wordt dit jaar nog priester. Zeg dan nog dat Rollegem een dode parochie is!
Vriend soldaat, ook gij zult weldra weerom komen toeven in de schaduw van uw kerktoren: beried u vandaag om morgen u verantwoordelijkheid tegenover het leven op te nemen. God zegenen uwe roeping.! De Redactie.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 9, blz. 148: tiende sectie te Rollegem
Uitleg splete: cfr. Uitleg van Douters splete.
De “ Marionetten” : er stond een café “ de Marionetten” ergens op de hoogte. Na een aantal jaren kreeg de wijk ook de naam van het café: De Marionetten (grotendeels op kortrijks grond gebied)
Woordenboek der toponymie Du Flou: Deel X, blz. 147 Herberg te Rollegem.
Atlas der Buurtwegen: aanduiding op kaart van deze naam
Woordenboek der Nederlandse taal, deel 9, blz. 241: maronet: znw vr. uit het Frans marionette, van Marion, verkleinwoord van Marie. Soms wordt de vorm marionette ook in het Nederlands onveranderd gebruikt.
1) “Marionetten zijnkleine beweegbare figuurtjes van bord-papier, hout, metaal, ijvoir of been, waar de Kermisloopers zich bedienen om het gemeene volk te vermaken (Chomel 1963 b)”
2) Minachtend ook gezegd van iemand die geen wil heeft.
Nederlands etymologisch woordenboek J. De Vries blz. 429: marionet: znw. vm. fra marionette “pop die met draden bewogen kan worden. Italiaans: marionetta eig. “Poppenkop op de narrenscepter”
Het woord is gevormd van Marion, vleinaam van Maria.
Aanwinsten VI 6914: op kaart staat een plaats aangeduid al ‘tLinde. Deze kaart duidt het grondgebied aan van de heerlijkheid Ten Berghe in Rollegem. Stond daar eertijds een lindeboom?
Toen dat de jonge kerels van achttien en meer verplichte dienst hadden te Rollegem, maar ook in andere dorpen, gaf men soldatenblaatje uit, met wat nieuws uit het dorp.
Gebeurtenissen kwamen op die manier het soldaten leven wat opbeuren, dat men van het thuisfront iets te weten kwam.
Zo kregen we er een paar onder onze ogen, we veronderstellen dat het rond het 1953 zal geweest zijn, daar Robert Boerkes (Stichelbout) overleed op 10/05/1953.
Zo lazen we dat onlangs j.w. Vandenberghe Victorine en Robert Boerkes, overleden was, of dat Madeleine Millecamps op 1 mei binnen trad in het klooster.
Dat ze met onbetaald verloof gingen Decaboter Hilloné, Tieberghijn René en Leplae Norbert. Eveneens wachtmeester Deruyck Roger, die wel heel welkom zou geweest zijn bij zijn naarstig vrouwtje en zijn bengels. Lucien Vanhasten zou graag eens 600 km meebollen. Ook Arnold Vanwijnsberghe zou alles kaput fahren, zoals Fredi Kübler.
Oud sak: Registre des fiefs et arrieres fiefs tenu du chat. De Courtray. Vermelding naam folio 440
Monografie van Rolleghem: blz. 98 hofstede genoemd “ de Leuridan” van de kinderen van Petrus Noose. De landen paalden ten westen van de straat van Tombrouck naar de Lerberg- of Kreupelstraat.
Fam. Fonds 3047 (f° 103 – 105): renteboek van Assche 1760 In Rolleghem: een behuysde hofstede, boomgaert ende lant genaemt den leuridan, west aan de straat van Tombrouck naar de Lerbergstraat.
Het Leen ten Berghe ( van de heerlijkheid Te Mele in Waregem)
Monografie van Rolleghem: Blz. 50: het omvat al de gronden gelegen in de driehoek gevormd door de Segersweg, Kortrijkstraat en de Munkendoornstraat; op de zuidkant van de Segersweg strekte de heerlijkheid zich uit tot tegen de heerlijkheid Boutillerie en de Spijkerlanden. Twee percelen lagen op Kortrijk.
Monografie van Rolleghem blz. 50: op de oostzijde van de “Eierstraat” ( nu Knokstraat) tegenaan de grens met Bellegem bezat in 1761 Niklaas Du Boccage er drie perceeltjes land en een boomgaard.
Atlas der Buurtwegen: cfr. Situering op dit plan
Fragmenta: I blz. 22-23: een erfelijke rente de “ Castaigneboom”
Acten en contracten reg. 1616-1618, f° 120: J. Adins bezit het leen te “ Castaigneboom”, bestaande uit een rente van geld en nature op gronden omtrent Tombrouck.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 7, blz. 309 De “ Castagneboom”: leengoed te Rolleghem. (omtrent Tombrouck).
Het is naar dat we gelezen hebben in de gazette dat een zeker Alfons Claes zou een of meerdere boeken geschreven hebben over de attributen die behoren bij de heiligen, zoals b.v. kerk of klooster op de hand dragen. Of Drachten van kloosteroorden, mijter staf of hermelijn. Of nog Palmtak, staf of witte sluier en zo kunnen er nog meer van die dingen zijn welke bij de heiligen behoren. Zoek het maar uit.
Op 25 december viert de wereld Kerstmis. Kristenen herdenken de geboorte van Jezus Christus. De kans dat Jezus opdien dag ter wereld kwam is echter niet groot, het is echter geen toeval, dat men dit viert in volle winter. De winter is ook in Palestina geen periode om de dieren ’s nachts in openlucht onbeschut buiten te laten. Tijdens de laatste dagen van het jaar heeft de mens steeds feest gevierd. In de donkere en lange herfstavonden lag het werk stil op de akkers. Op 22 december echter lengden de dagen, een minuutje slechts, maar de zekerheid van een nieuwe lente zat er al in. De Romeinen vierden hun Saturnalia, de Germanen hokten samen bij de geboorte van de nieuwe zon. Het Joelfeest de overgang van donker naar licht. Dat alles werd verchristelijkt omstreeks 330; Rome koos toen 25 december als de geboortedatum van de Heiland. Creccio was daarvan slechts een uitstraling, eeuwen later. De Oosterse kerk herdacht de geboorte van Christus oorspronkelijk op 6 januari.
En wie weet het nog? Die ouwe kerstvieringen, zo echt. Met de twaalf galmende slagen van de klok op middernacht? Dan de grote processie in brokaat en kant, waarna een eerbaar schrijdende pastoor het wassen Jesukindje in het kribbetje “lei” vooraan in de kerk. “Vlaamse” kerstliedjes gezongen, die wij verstonden. Van “Stille Nacht” en “Suza Nina” zo schoon dat de nonnekens op de eerste rij ontroerd geraakten. En daarna lieten we de herdekens liggen en stormden huiswaarts. Warme cacao, of suikerbrood, leverworst. En pas veel later worstebrood of “Petit jesu” .Maar het smul gedoe kwam pas veel later, de eerste kerstliederen en kribbe kwamen uit den tijd van Sint Franciscuis. De eerste stal dateert van 1223, in een rotsholte bij Creccio.
Sint Frans die van Assië en van de vogeltjes, die van Timmermans, liet het hele kerstverhaal spelen door levende “beelden” Immers vanuit Assië verspreidde zich het verhaal en de legende. Overal vind je vandaag de levende kerstkribbe, rond elke kerktoren hangt de onwezenlijke sfeer, zelfs overal ter wereld zwijgen kanonnen en geweren dan eventjes zoals honderd jaar terug aan den ijzer.
De gewoonte om hulst en andere groen als kerstversiering te gebruiken, gaat terug op de Keltische riten van de druïden die maretakken afsneden. Aan het winterse groen schreven ze magische krachten met eeuwigheidswaarde toe. Planten die groen blijven terwijl de meeste bomen hun bladeren verliezen beschouwden ze als een symbool van eeuwig leven.
Ook hier boog de kerk een heidens gebruik om tot een christelijke gewoonte: uit het Keltische wintergroen ontstond onze adventskrans.
De kerstboom die is jonger en Duits van origine. Hij wordt bij ons pas in het begin van de vorige eeuw gebruikt. Volgens een oud bijgeloof mag je kerstversiering niet eerder aanbrengen dan op de 24ste, en moet alles wat naar Kerstmis verwijst op 6 januari Driekoningen verwijderd worden.
De Kerstman is een Amerikaanse bastaard zoon van Sint- Niklaas. De Nederlanders immigranten brachten hun St –Niklaas mee naar Amerika. De andere inwijkelingen veramerikaniseerden hem tot Santa Claus. Tussen Sint- niklaas en Kerst liggen maar twintig dagen en de ruige kerels in de nieuwe wereld konden voor de twee feesten met een figuur stellen. Dat de Kerstman zijn bestaan te danken heeft aan St- Niklaas blijkt ook uit zijn garderobe; net zoals de grote kindervriend draagt hij ook rood en wit. Je mag Santa Claus niet verwarren met Father Christmas, die ouder en Engelser is.
De kerststal en het kerstspel ontstonden uit de christelijke bekommernis om het kerstgebeuren zo aanschouwelijk mogelijk aan het ongeletterde volk voor te stellen.
Het kerstekind( zonder “n” ) is niet noodzakelijk een kerstenkind (met een “n “) Een kerstekind of een kerstkind is een kind dat op 25 december werden geboren. Deze kregen dan meestal de naam Noël.
Met kerstenkind bedoeld men niet den boreling, maar een onervaren jongeling, een groentje. ’t Maar een lettertje verschil, maar toch.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel IX blz. 60: weg te Rolleghem
Atlas der Buurtwegen: Lanteweg, weg nr. 21
In het Woordenboek der Nederlandse taal (’s Gravenhage- Leiden 1882 vgl.) : Lante: door syncope en gedeeltelijk assimilatie uit Lampte ontstaan ( Blz. 1083)
In een woordenlijst -Kortrijks dialect ( Leiegouw, XIV II, 1972) schrijft Debrabandere: Lante, lamp.
Willem Onré, (Kortrijk 1904-67) droeg de bijnaam Willem de Lante, naar de naam van zijn geboortehuis. Dit woord gaat terug op Mnl. Lampada, lampde, lampte; latijn lampadem (akk. Van lampas, -adis)
Terwijl lamp rechtstreeks van het Fr. Lampe uit vulgair Latijn Lampa stampt. (Frank- van Wijk, 369) Voor mpt-nt (Lamte- Lante), vgl. kantoor uit comptoir. Wvl. Pront uit promt (De Bo)
Loquela. G. Gezelle blz. 292: de Lante: donkeravond vb. Hij komt gemeenlijk tussen dag en Lante.
Rollegem geschiedenis: Hier moeten eeuwen geleden lindebomen gestaan hebben, die vereerd werden door de heidenen. Deze hoek lag langs de voorhistorische baan Pottelberg- Kooigem.
Een “zwarte kraai” noemde haar jaloerse schoonmoeder de mooie zwartharige Godeliph of Godelieve toen Bertulf omstreeks 1070 zijn jonge bruid naar Gistel bracht. Het was” het huwelijk met de handschoen” iets die toen in gebruik was een huwelijk bedisseld door de vaders. Bertulf had een mooi bruidsgeschenk mee en dat viel blijkbaar in de smaak van Godelieve haar vader. Bertulf was “ forestier van de duinen” een burgerlijk -militair ambt dat hij verkregen had de Graaf van Vlaanderen. Het liep reeds mis met het huwelijk van bij het begin Bertulf zou zelfs nooit op het feest aanwezig geweest zijn, laat staan dat hij met haar het bed zou gedeeld hebben. Vooral op aanstoken van de boosaardige schoonmoeder. Godelieve werd op het neerhof als een dienstmeid behandeld en aan allerlei plagerijen bloot- gesteld. Uit eindelijk werd ze oplast van haar man door zijn dienaars Lantbert en Hacca gewurgd en in een poel ondergedompeld. Zij simuleerden een zelfmoord. Tal van wonderen van bij haar dood deden spontane verering ontstaan. Het “putken” waarin het lichaam van Godelieve werd ondergedompeld werd de uitgang van een levende volksverering. Van ouds beleeft Gistel hoogdagen van volksdevotie van 6 juli, de feestdag van de h. Godelieve tot 30 juli, de datum van haar gewelddadige dood. Ze wordt voorgesteld met een vierkronen motief gewijd aan “ virgo – conjugata – relicta – martyrizata . Het is een eigenaardige combinatie van : maagd- gehuwd – verstoten vrouw en martelares.
Te Gistel herinneren een viertal kapelletjes aan het kraaiwonder, het wonderbaar naaisel en het mirakel van de houtspander. Het “Godelievewater” wordt als geneeskrachtig beschouwd tegen oog en keelziekten. Te Gent verkochten men in vroegere tijden een “Godelieffoor” een Godelievedrank: een thee van zoethout met bruine suiker die de eigenschap bezat dronkaards voor een gans jaar van hun kwaal te genezen. Voor kleine kinderen waren er koekjes Godelieve schaapjes, opdat de kinderen een gans jaar “ zacht en zoet als schaapjes zouden blijven”.
Om terug te keren bij den veilige Christofoor ( feestdag op 25 juli) geniet het vertrouwen van de reizende die zowel te water, ter land of in de lucht in levensgevaar verkeren. Een oersterke heiden die een vastberaden verkondiger werd van het christendom. Hij heeft gediend in het leger, en viel op door zijn reuzengestalte. Hij stierf de marteldood nadat hij weer een van zijn wapenmakkers had bekeerd.
Hij wordt aanroepen tegen een plotse dood, zweren, beenderziekten, gezwellen, wenende kinderen en kinderziekten in het algemeen. Hij werd vooral de schutsheilige voor reizigers en wandelaars en vooral voor de automobilisten. Onmiddellijk voor de tweede wereldoorlog kwam de autozegening tot stand en breide zich vooral uit in de jaren veertig.
Vroeger was 22 februari een belagerrijke dag vooral op het platte land. Het was de lotdag wat het weerverloop betreft. Sint-Pietersdag werd reeds in de 7de eeuw beschouwd als de eerste lentedag. “Sankt Petri Stuhl dem Frühling winkt” Volgens het oude volksgeloof paren de patrijzen in de St Pietersnacht, en komt de ooievaar zijn oud nest opzoeken. In vroegere tijden gingen de boeren voor zonsopgang driemaal met een kruishamer rond het huis, schuur en stal terwijl hij tegen de posten en balken sloeg. Deze rituele handeling had tot doel muizen, raten, vlooien vlinders en alle ander ongedierte te verdrijven.
Sint- Maarten en Sint Niklaas de kindervrienden genaamd, den eersten onafscheidelijk verbonden met de dag van den wapenstilstand 11 november. En Sint Niklaas 6 December
St Maarten is misschien minder populair dan St Niklaas, maar minstens even heilig, zo niet nog heiliger. Hij verwierf zijn faam door het delen van zijn mantel met een bedelaar.
Rond 11 november wordt ook nog het St Maartensvuur ontstoken, als dankoffer voor de oost en de vruchten van de landbouw en veeteelt.
St- Joris staat aangeschreven zoals ook St-Maarten een regen heilige. St Joris warm en schoon, heeft ruw en nat tot loon. Met andere woorden, als kikvorsen in de lente te vroeg kwaken, zal het weer spoedig omslaan en volgt er nog een koude periode. Wellicht schuilt er toch waarheid in het gezegde “ Liefst rijdt er langs de wegen Sint Joris in de regen”.
Hij staat bekend als een draken doder. Hij is bij de boogschutters zeer bekend als hun patroon heilige.” Sente Joris die Mette speere sloegh den dracke” was reeds in de 12de en 13de eeuw algemeen gekend. Van in de verste oudheid wordt de draak voorgesteld als een goede of als een kwade geest. In de h. schrift wordt hij vaak beschouwd als de duivel zelf. De draak verzinnebeeldt de vijanden van het christendom.
En de Elooi wie ooit een smid was, edelsmid. Hij was een handig kunstenaar die de gunst verwierf van koning Chlotarius II voor wie hij een gouden zetel smeedde.
De Heilige Willibrord een misschien wat minder bekende, een Ierse monnik geboren in 658 in Northumberland in de buurt van York, welke na de dood van zijn vrouw een kloostertje bouwde Hij wordt beschouwd als de grondlegger van de eenheid der Nederlanden. Hij staat vermeld als de voornaamste bronnenheilige. In vele kerken die zijn patroonschap dragen bevond zich een put of bron. Deze moeten beschouwd worden als vroeger doopputjes, “ “Kerstputten” volwassenen werden gedoopt door indompeling.
In Wulpen gaat men op pinkstermaandag naar het Willibrorduskapel en het putje waar volgens de legende de heilige een bron deed ontspringen. Het water wordt beschouwd als een heilmiddel tegen koorts en hete brand. Hij stierf op 7 november 739 te Echternach.
Wie rekent nog op Sint Plone bij tandpijn, veel oudere mensen zullen hun gedachten nog wegdromen naar de h. Apollonia welke in hun tijd er nog druk voor vereerd werd. Men trok naar Meldert, je kon er je ter plaatse laten inschrijven in het broederschap. En wie ingeschreven was en toch in de loop van het jaar tandpijn kreeg, dacht daarvan verlost te worden door “ een noveen te houden “
Vandaag zijn het vooral moeders, of grootmoeders die hun kinderen of kleinkinderen in het register van Apollonia laten inschrijven “…opdat de wisseling van melktanden naar definitieve tanden niet al te pijn lijk zou verlopen.
En wat moeten we dan denken bij het zien van enkele jaren terug toen uit de kerken vele heiligen beeltenissen werden weg genomen. En naar het schijnt was dat nog niet het ergste. Een kloosterzuster die de kloosternaam droeg van Apolline welke in 1937 geprofest werd, schreef jarenlang honderden kiespijnlijders in de broederschappen, tot zij door haar overheid werd aangemaand om dit achterwege te laten. Zij diende de geïnteresseerden te vertellen dat Apollonia nooit bestaan heeft en dat ze beter naar de tandarts zouden gaan in plaats van op bedevaart.
Dat de fantasie eertijds wel eens hoge toppen kon scheren, is wel waar maar was deze ingreep dan wel nodig, mogen we geen heiligen aanroepen? Is dat goddeloos? Waarom kunnen wij ons op hen niet toevertrouwen, of was alles een overdrevenheid van de kerk?
En wat dan zeggen van Valentijn de verliefde harten. Valentijn zou volgens een legende tijdens een razzia tegen de christenen zijn opgepakt en in de gevangenis gegooid. Een vader cipier had een blinde dochter. En tussen dit kind en Valentijn ontstond een diepe vriendschap. Toen het bekend geraakte dat Valentijn zou moeten sterven door steniging bezocht het meisje hem een laatste maal, waarna het kind genas. Voor hij stierf stuurde hij het meisje een brief en vanaf dat ogenblik zou het een gebruik geworden zijn dat verliefden elkaar op Sint Valentijn een wenskaart sturen.
In de middeleeuwen geloofde men dat de vogels op 14 februari paarden. Bij ons is het pas na de tweede wereldoorlog dat het feest een vast gebruik geworden is.
En wat gezegd van St Maarten, de zoon van een Romeins officier in het Romeinse leger en zeker geen christen. Martinus werd op 15 jarige leeftijd opgenomen bij de ruiterij der keizerlijke garde. Hij kwam in contact met Hilarius, de latere bisschop van Poitiers. Op 18 jarige leeftijd werd hij gedoopt en ontslagen uit het leger wegens zijn bezwaar om medemensen te doden. Hij vestigde zich in een kluis nabij Poitiers, en werd verkozen tot bisschop van Tours, hij werd op 11 november in Tours begraven. Wegens zijn militaire activiteit in zijn jeugd werd hij beschermer van soldaten. Hij is tevens de heilige welke aanroepen wordt door de “ bedwateraars” . Hij is tevens bekent als een beetje de tegen hanger van St- Niklaas
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel IX, blz. 204: een duiker te Rolleghem. Duiker: cfr. Uitleg Blouwe duiker
Langhemeersch vindt men terug als persoonsnaam: Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere blz. 268 n° 1153: Langhemersch als scepenen OLV 346 d,e.
De lange mere was een meers ten zuiden van de Groeningebeek te Kortrijk. Langhemeersch is een variant van dez plaatsnaam.
Kortrijkse persoonsnamen omstreeks 1400 Frans Debrabandere blz. 114 n°482: Lancmersch, Van: 1391: ghesend Zegeren van Lancmersch.
Monografie van Rolleghem: blz. 55 de spijker van Kortrijk: grond gelegen rond de Munkendoornstraat , de kerkstraat naar Tombrouck en de Kortrijkstraat o.a. het Langhevelt.
Fonds D’Ennetieres 2497 ( 1764): cfr. Situering op plan
Scabinale: landboek Spijker Kortrijk 1644. De spijker Kortrijk had in Rollegem in totaal 59 percelen waaronder het langhevelt
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke.- 1601 blz. 4 n° 13
Nu Mr. Jan de Stul by coope vande weduwe Willem Vanderplancke een stick landts ghenaemt Langhevelt paelende metter zuutzijde jeghens het perboomstick metter westzijde jeghens het langhemeerschelken van Pieter Vanderplancke. Zo genoemd naar de lange vorm van het stuk.
Aanwinsten VI 2567: aanduiding op een schets van deze naam.
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. 1601: blz; 8 n° 26: meersche ghenaemt langhemeersche palende metter zuutzijde jeghens Willems meersch metter westzijde jeghens voorgaande ( = ’t stick onder ‘tdreveken) en metter noortzijde jeghens het dreveken.
Monografie van Rolleghem: blz. 55: een stuk grond gepacht door a; Dehaze droeg de naam: “’t lange vierendeel”
Oorkondenboek van de Groeningeabdij: Oud Sak 1202, 251, r. (1650) cfr. Situering op plan
Leiegouw XVIII 1976: blz. 236: ’t langhevierdeel. Vierendeel is een vierde deel van een bunder ( = 400 roeden). Dus een vierendeel = 100 roeden = 32,42 a. in de kasselrij van Kortrijk (V. Lant.)
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 9, blz. 59 herberg en wijk over Leie, te Rolleghem, Nw.
Patricia Mareel Werk over Rollegem: (Hoger instituut voor onthaal en public relations 2de jaar) blz. 4: de lampe is gelegen op de grens tussen Rollegem- Aalbeke- Marke langs de Aalbekestraat. Het voornaamste huis is hier de herberg “in de lampe”. Vroeger was dit huis altijd verlicht. Het diende tot verlichting voor de smokkelaars, want hier hebben we juist de grensstrek(douaniers)
Zo las ik nog in mijn gazette: den H. Gregoor van plezier, hij was paus, kerkleraar en naar het schijnt de grondlegger van de Gregoriaanse kerkzang. Hij was het die aanleiding gaf tot schoolfeesten en heel wat kindervermaak. Dat zal zeker maar weinigen meer weten. Hij zorgde er voor dat de scholieren in de kerkzang werden ingewijd. Hieraan heeft hij wellicht te danken dat zijn gedenkdag vooral een schoolfeest werd. Welke in 840 ter zijner ere werd ingesteld. Hij was tevens de patroon van geleerden, leraars, musici , zangers en koorknapen. Van de vele voorbeelden halen we er een paar naar voor; het feest te klerken eindigde doorgans op een smulpartij met sint Gregoorke van plezier wij drinken Leuvens bier. Of te Tisselt; het klaslokaal werd versierd met lover en geleurde papieren kransen, de primus werd ingehaald; hij moest trakteren en men zong, De primus zal trakteren, kom mijn liefje, kom, kom, kom, de primus zal trakteren kom mijn liefje kom van den jambon, bon, bon, bon, van den jambon. Heel wat dorpen en gemeten deden aan die feesten mee.
En wie kent de 25ste november niet Catharina en kaatje. De H.Catharina van Alexandrië vooral bekend rond het feestgebeuren in Parijs, en sinds 1934 navolging kende te Brussel, waarbij alle meisje welke in de mode wereld werken betrokken werden. Ze behoorde tot de 14 noodhelpers. In vele kerken treffen we nog haar beeltenis aan. Meestal staat ze afgebeeld met een kroon op het hoofd, en met een zwaard, een palmtak of een boek in de hand. Naar het schijnt was het een zeer mooi meisje, welke zich verdiepte in wijsbegeerte en natuurlijke wetenschappen. Op 18 jarige leeftijd verweet ze de keizer Maxentius zijn dwaasheid in het vereren van valse goden. De keizer kon zich tegen haar welsprekendheid niet optornen en was daardoor zo verbolgen hij liet ze in het vuur werpen. Het vuur deerde haar evenwel niet. Wrede folteringen werden haar deel en gedurende elf dagen werd ze zonder voedsel opgesloten. Met onuitputtelijk ijver bleef ze het woord Gods verkondigen. Daarmee was de maat vol. Ze werd veroordeeld tot het rad. Toen ze op het wiel met ijzeren pinnen gebonden was, sprong het stuk, dan werd ze onthoofd. Volgens de legende vloeide geen bloed maar melk uit de wonde ten teken van zuiverheid. De legende verhaalt ook dat haar lichaam door engelen naar de Sinaï gebracht werd, waar het in het in het begin van de 8ste eeuw zou terug gevonden zijn. Er werd alleszins een kerk en een klooster gebouwd. Ze wordt aanroepen tegen ringworm in de volksmond het rad van St Katrien of St Katrienwiel. Het waren vroeger vooral de ongehuwde meisjes van 25 jaar en ouder die op 25 november een dag “vol jolijt en spijt” doorbrachten.
Heiligen bestaan ook voor de armoede, denk maar aan St- Antonius van Padua, welke ook hier in de kerk vereerd werd. Rond de jaren 1890 ontstond het gebruik om brood uit te delen aan armen en behoeftige, ergens rond zijn feestdag. Het zou de gewoonte geweest zijn als men iets kwijt was geraakt, of een waardevol iets opnieuw in zijn bezit wilde, kon men bij het bekomen er van in ruil brood geven welke dan aan de armen of behoeftige werd gegeven. Tevens wordt ook hij aanroepen tegen plotse dood.
Ook in onze kerk vinden we nog den H.Donatius, reeds eerder vermeld, hij wordt tevens aanroepen tegen rampen en oorlogsdreiging, aardbevingen, welke zich gelukkig hier bij ons zich maar weinig voordoen.
Mensen welke een bazige vrouw hadden konden zich beredderen bij den apostel “Simon de ijveraar”
Wanneer er zich huwelijksproblemen voordeden of voordoen kan men terecht bij de H.Godelieve te Gistel. Eveneens voor wat echtscheidingen, en lastige schoonmoeders betreft.
Wanneer we de verschillende bidprentjes welke toen te vinden waren bekijken, staan we bewondering te kijken wie en voor wat er allemaal heiligen bestonden.
Zo vonden we voor hopeloze zaken de H. Rita, voor langdurige regen St- Medar, voor een lange doodstrijd den H. Jozef.
Wat moedloosheid en depressie is ga men te rade bij Jean-Marie Vianney beter bekend onder de Pastoor van Ars. Wanneer we naar Oudenaarde gaan en met ratten en muizen geplaagd zitten, spring maar even binnen in de Walburgakerk daar bij de H. Walburga.
En wie kent niet den H.Kristoffel, voor wanneer we op reis vertrekken. Nog zo een gekend iemand is de H.Maria Magdalena tegen de verleiding en de onkuisheid.
Ook geen onbekende is de H.Hubertus tegen hondsdolheid en hondenbeten, ook hier met zijn afbeelding.
Heilig overtuigt zijnde weten we allen, zonder het aan anderen te verklappen doen we op hen zeker nog altijd, of nog meer dan ooit beroep op hen, ook al durven we het niet openlijk zeggen. We houden nog veel van die Heiligen of was het maar omdat we op die dag of een dag verlof hebben.
Heden ten dage proberen we ons voor alles en nog wat te verzekeren, en de heiligen van toen, opzij te schuiven, maar ergens diep vanbinnen kunnen we ze nog altijd aanroepen, en met volle vertrouwen denk ik dat ze ons zeker bijstand kunnen bieden. Ook al denken we dat dit ook bij de nostalgie behoord.
Fonds D’Ennetieres: 1858 (1789) Livre des fiefs tenus et relevant de la Seigneurie ’t Mortaensche dans les paroisses de Belleghem, Dottignies et autres.
Aanduiding van de quaebrugghe op kaart van ’t Mortaensche in Rollegem.
Slosse Rond Kortrijk: deel I blz. 48: daar spreekt Slosse over de heerlijkheid van Mortaigne: halfweg de plaetse van Belleghem en de Kwabrugge.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 8, blz. 1035; de Kwâ Brugge: wijk en brug tussen Rolleghem en Belleghem
Parochieblad van de Bellegemse april 1982 n° 14 (Heemkunde: de Belleghemse straatnamen). De “Quabrugghe” is een zeer oude benaming voor de brug over de Fabrieksbeek. We vinden de naam reeds in de 15de eeuw. Wanneer de vijandelijke legers of troepen op komst waren, werd deze brug op bevel van de plaatselijke ingezetenen der prochie vernield, ten einde de doorgang van de vijand moelijk te maken. De Fransen noemden deze brug “Le mal pont” waarschijnlijk ook omdat ze telkens na vernieling maar “gekarrelapt” werd……
Naar de laatste mededelingen zouden die gene welke een flat in het vooruitzicht hebben een schrijven ontvangen hebben dat binnen de twee jaar alles klaar zou zijn.
Daar gaan de schoolgebouwen we wachten op de eerste steen legging van de serviesflats. Ongeveer een twaalftal jaren moet we terug gaan om te horen dat er naast de nieuwe wijk op de molen kouter ook hier in de Rollegemkerkstraat huizen zouden verrijzen onder de naam serviesflats.
Na de appartementen “ De smidse” in de zelfde straat nu eindelijk de oude school. (Zie onder jarige school )
Einde februari 2015 verlieten de laatste zusters het klooster.
Pastoor Dewulf, wilde bij het openen van de vernieuwde parochiezaal, iemand aanstellen, welke de zaal ging bijhouden; wie ze wilde gebruiken inschrijven, kuisen, zien dat alles netjes en vlot verliep.
Als tegen prestatie, mocht hij of zij dan gratis wonen in de onderpastorij, gratis licht en verwarming voor het werk (onderhouden, kuisen) welke de zaal met zich meebracht.
Maar o wee, dat was buiten de Ward gerekend, de onderpastorij was alleen voor priesters bestemd, dus deze vlieger ging niet op.
Of had de pastoor het niet gevraagd? Of hebben we het dan slecht begrepen? Of was het, de op het oog hebbende persoon, welke niet de gepaste was?
In ieder geval het gestelde ging niet door met de gekende, wie de zaak waarnam.
Wellicht zal hij verkeerd ingelicht geweest zijn, men bedoelde alleen bestemd voor religieuzen. Niet voor koppels, of alleenstaanden of nog andere welke in aanmerking konden komen.
Hoe een dubbeltje rollen kan.
Nadat de zaal naar stad ging werd de onderpastorij, parochiehuis.
En nu wordt dit huis ingenomen door de overblijvende zuster. Welke aan parochiale werken doet. De nieuwe medepastoorwoning. ( op de plaats waar vroeger de oude onderpastorij stond)
Wie zal nu gefrustreerd zijn?
Op zondag 1 maart 2015 een scharniermoment lees ik in mijn gazette. “ De zusters van den H.Jozef schenken klooster aan MPI. Enkel zuster Andrea blijft in Rollegem om haar parochiaal werk verder te zetten.
Gelijk dat in het in veel gevallen is kwamen ook hier geen nieuwe roepingen bij dus er bleef maar een dingen over. Eind 2012 waren ze nog met vijf en in het najaar van 2014 schoten er nog slechts twee over.
Men Kwam tot een akkoord met de stad en de parochiale werken dat zij in de onderpastorij mocht wonen, doch de parochiale werken mogen verder gebruikmaken van dit gebouw. Ze zullen er na 1 maart over een aantal ruimten beschikken zodat hun werking niet in het gedrang komt.
Het klooster zelf(de gebouwen) die word overgedragen aan het MPI de Kindervriend. Dus “Geen erfpacht” het is een schenking aldus zuster Luc welke in het moederklooster van den H. Jozef een leidende functie heeft. Ze ziet het als een gift van de ene vzw aan de andere vzw. Het is een schone geste, niet meer dan logies. Tijdens het laatste weekend van februari, vrijdag 27 een officiële plechtigheid, en zaterdagavond 28 van 2015 een eucharistieviering in de kerk in het teken van het vertrek van de zusters.
Het volledige domein blijft de congregatie ten dienste stellen van de St-Theresiaschool en de Kindervriend het kloostergebouw en de kloostertuin.
De gewezen grote kapel wordt verbouwd tot een binnenspeeltuin. Heermee wordt het tijdperk van de zusters te Rollegem afgesloten.
Wanneer men de geschiedenis leest over de jongensschool( hier op het blog ook te vinden) of de knechtenschool, stelt men vast dat het hier zeer, maar dan ook zeer lang geduurd heeft om ze af te breken en er uiteindelijk iets anders van te maken. Enfin we zijn al zover gevorderd dat ze de eerste dakpannen er van afgenomen hebben laat ons hopen dat er nu eindelijk schof in de zaak komt en dat de mensen welke allang op een huis zitten te wachten eindelijk kunnen glimlachen en hopen.
Om het hoofdstuk knechtenschole af te sluiten nog dit:
Richtlijnen voor leerkrachten in het jaar onzes heeren 1872. (deze tekst vond een bediende van het Ministerie van onderwijs tussen de archieven.)
De leerkrachten moeten iedere dag de lampen bijvullen en de schoorsteen vegen.
Iedere leerkracht moet een emmer water meebrengen en een bak kolen voor de behoeften van de schooldag.
Besteed veel zorg aan het maken van pennen. Men kan de pennen aanpunten op de manier die het meest gewenst is voor iedere leerling afzonderlijk.
Mannelijke leerkrachten mogen per week één avond besteden aan het werven van een echtgenote, of twee avonden per week indien ze geregeld ter kerke gaan.
Na tien uur aanwezigheid in de school mogen leerkrachten de resterende tijd besteden aan de lectuur van de Bijbel of andere nuttige boekwerken.
Vrouwelijke leerkrachten die huwen of zich op het slechte pad begeven dienen ontslagen te worden.
Iedere leerkracht zal bij elke uitbetaling een behoorlijk deel van zijn verdiensten opzijleggen om ervan te genieten in de jaren dat hij aftakelt: zo wordt hij geen last van de gemeenschap.
Iedere leerkracht die rookt, alcohol in enigerlei vorm tot zich neemt, kansspelen bijwoont, herbergen bezoekt of zich laat scheren in een barbierswinkel, zal terecht aanleiding geven tot argwanende bedenkingen over zijn morele opvattingen, over de eerbaarheid van zijn oogmerken, over zijn onkreukbaarheid en rechtschapenheid.
De leerkrachten die vijf jaar plichtsgetrouw en zonder fouten zijn taak heeft vervuld, kan een loonsverhoging van 25 cent per week ontvangen, mits akkoord van het Ministerie van Onderwijs.
Heiligen werden aanroepen om allerhande problemen op te lossen, zelfs op vandaag, hoeveel kaarsen zouden er niet gebrand hebben om de kinderen of kleinkinderen door het examen te helpen loodsen?
We hadden geneesheiligen, die het reuma genazen, zweren, tandpijn en kolieken, aan hun voeten werden verlamde kinderen neer gelegd. Blinden konden terug zien. Er was geen ziekte of een of ander heilige kon er worden aanroepen.
Was het niet zo dat Jezus ons geleerd heeft: “dat ons geloof ons kon redden”?
Is het niet zo dat men soms van hier boven uit, het anders met ons voor heeft, dan wat wij denken?
Heeft Jezus ook zijn lijden niet moeten onder gaan? Stelde ook Hij niet de vraag aan zijn Vader; “mag deze kelk niet aan mij voorbij gaan”?
Waarom zouden onze ouders of voorouders het niet proberen bij de heiligen, waren er voor hen andere mogelijkheden, hun geloof was sterk, sterker dan nu?
Voor alle kwalen kan men nu naar een dokter of veearts, eventueel naar de verzekering, of de rechter.
Maar toen waren het de heiligen, bij onweer of andere natuur elementen.
Enkele voorbeelden: tegen noden, de H. Barbara in het stervensuur, De H. Christopher tegen ongevallen, H. Dionysius tegen Syfilis en men kan zo maar verder gaan.
Tegen Brandgevaar de H.Agatha, Bliksem inslagen de H.Donatius, Familie ruzie de H.Roza, Hagel inslag de H.Marcus, voor een goede oogst den H.Bavo, Slecht weer denk maar aan de H.Clara en de eieren. Zonder dan nog maar te denken welke schade de vorst kan meebrengen,daartoe waren de IJsheiligen, zeker verantwoord om u geloof en vertrouwen aan hen te schenken.
De gevreesde ijsheiligen “ vriesheiligen” of “koude santen genoemd, staan van 11 tot 15 mei op den kalender. Ze zijn gelijk de drie musketiers ze zijn ook met vier. De gestrengde heren noemen Mamertus 11 mei Pankratius 12 mei, Servatius 13 mei en Bonifatius 14 mei. In het Duitstalig Zwitserland zijn de koude santen vergezeld van een even koud aandoende dat de naam draagt van “ die kalte Sophie”15 mei “de ijsvrouw” of “Eisweible”. De ijsheiligen worden door de wijn bouwers de “wijndieven “ genoemd. Ze worden door boer en tuinder zeer geducht. Na 16 mei moet men immers geen nachtvorst aan grond verwachten
Ook tegen hagelinslag zocht me zijn toevlucht, daarvoor was de evangelist Marcus de aangewezen heilige.
Ook voor een goede oogst werd er gebeden en zocht men zijn toevlucht tot hier boven, denk maar aan de kruisdagen, de processie voor de vruchten der aarde.
Zelfs tegen aardappelplagen, vlas ziekten en branden, kon men te Kooigem terecht bij den h. Laurentius. Voor een rijke hooioogst was men aangewezen bij Moeder de H. Anna. Voor het zaaigraan, Kan men terecht bij den H. Dionysius, te St Denijs.
Het was voor hen zeker niet uit den bozen, om hun smeekbede of een kaars te laten branden.
Nu is men overtuigd dat, dat alles superstitie of bijgeloof was, en dat we het niet meer nodig hebben, maar met hoe velen branden we stiekem, een kaarsje en denken er bij: “ baat het niet schaad ook niet” Indien we er zelf van overtuigt zijn kan het wonderen doen, echt geloven en vertrouwen!
Wist u dat er heiligen waren tegen alle soorten angsten, slaaploosheid en slaapwandelen. Zelfs tegen kindergeschreeuw, het schijnt dat men hem in de volksmond de “Krijs Gilles” noemt. Er zijn bedevaartsoorden waar moeders “Sint-Egidiuswater” kregen om aan hun kinderen te geven. Heiligen bestaan tevens voor bij schaamte, het niet durven naar de biecht gaan en je zonden belijden. Denk hierbij maar aan onzen Antonius.
Kijk tot wat de Valentijn uit gegroeid is. Al lang voor de handelszaken er zich gingen in mengen, werd zijn hulp ingeroepen door verliefden ter bescherming van hun liefde of verlovingen, en hoeveel koppeltje kenden de H. Katrien niet?
Etymologische woordenboek Vercouillie: blz. 168: Mnl clitte, clette. Os kletto + Ags clate (Eng. Clot-bur) daarnevens Os Kleddo, Chd kletta, ook Ags clide + latijn glitus = kleverig uitgebreidingen van den wortel van klei. Uit Germ. Franse gleton, glouteron.
Algemeen Vlaams Idioticon Scheurmans blz. 251: klyt, klijte, klete of klijtaarde: klaarde, ook kleigrond, een kleiachtig veld. Er zijn dorpen waar ze ere partijen lands den naam klete dragen.
Rollegem geschiedenis: “Het klijtgat” of “Klisgat” was een dal , een diepte beneden de Klijtberg. Het was eveneens, zoveel eeuwen terug , overwoekerd met allerlei wilde gewassen.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 6 Blz. 1114: wijk te Rolleghem
Een hoogte waar de grond bestaat uit klei, clyte.
Rollegem geschiedenis: De kleiberg og Klijtberg, is een heuveltje 63 m boven de zeespiegel, dat heel, heel geleden braakliggende was en overwoekerd met allerlei onkruid, dat welig groeide in zware kleigrond. Van hieruit hebben we een prachtig verzicht. Dit wisten de Franse legers ook al in de jaren 1600 want ze bouwden er een fort op het hoogste punt. Een echt militair strategische hoogte om de vestiging Kortrijk in bedwang te houden, die bezet was door de Oostenrijkers.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel VIII, blz. 23: eene plaats te Rolleghem.
- Cnok; knok “ruime plaats of het kleine plein waar verscheidene groote straaten te samen koomen”. (De Bo, 477 Vgl. Schuermans. 266; Roes. N°1814.)
Debrabandere (Leiegouw,1972, II 171) verklaart als volgt: huizenblok. Dit woord is etymologisch niet te scheiden van “ knook, knokkel, kneukel, knoezel, knoest, kno(o)p”. Eng. To knock (oorspronkelijk met de vingerknokkels tikken) en betekent oorspronkelijk “ gewricht, knoop, knobbel, geleiding, bot”. Daaruit afgeleid ontstond de betekenis ronde heuvel, hoger gelegen stuk land, bocht, viersprong.
Aangezien op zo’n viersprong gewoonlijk enkele huizen staan, kreeg het woord ook de betekenis “huizenblok, gehucht” ( Zie, De Bo, Snellaert).
In het dialect is het woord alleen nog bekend in de namen van gehuchten: Rolleghem knok, Zwevegem Knok. Het woord schuilt nog in de plaatsnaam Knokke. Het woord betekent “hoek” in de volgende excerpten uit Kortrijk: 1368: dat Berbaerd van de Apostelrie……up haerleder cnochuis….. onder de Halle ande noorwesthouc ( Fonds O.L.Vrouw, oorkonde 363 bis)
1348: buten der steenpoorte up den knoc van der Haerlebecstrate ende der dtrate alsoe men gaet te Zweveghem waert( Fonds O.L.Vrouw, oorkonde 318 bis)
Ook als persoonsnaam teruggevonden: Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere blz. 238 n° 1003: Knocke (Van den) in meulebeke vb.Jan; Clais Van den Knocke PB f60v
Patricia Mareel: Werk over Rollegem: (Hoger instituut voor onthaal en public relations 2de jaar 1979-1980) blz. 4 : volgens sommigen zou de Knok haar naam afstammen van het woord knokken = beenderen; nl. een plaats waar men vroeger allerlei beenderen in de grond stopte.
Ook in het boek Rollegem “algemene geschiedenis” gerard Isebaert vinden we: Het gehucht de “knok” ook wel Rollegemknok genoemd Knok, of Knock, komt van het woord Knook (been of skelet). Dat doet ons vermoeden dat vele eeuwen geleden hier ergens een begraafplaats was.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel VII, blz. 859: weg te Rolleghem
Atlas der Buurtwegen: Kleyne kannestraete, weg nr. 9
Westvlaams Idioticon de Bo blz. 467: Klijtgat: een kleikuil, een vette moderige leegte in eene vuile strate, een slijkput in eene kwade straat. Fr. bourbier= klijtmok, klijtput.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 6 blz. 803: stuk land te Rolleghem
Woordenboek der Nederlandse taal blz. 3323, deel II, III Klaverdriesch: omgeploegd klaverblad.
Loquela. G. Gezelle: den klaverdriesch: een gewende klavertje. Een driesch heet in ’t Veurenambachtsche eene wee, als ze ommegedaan is en in zaailand gebracht, een klaverdriesch is item zulk een stuk klaver.
Rak Fonds O.L.Vrouw, Doos I-Z: Plan van een hoeve te Rolleghem, eigendom van O.L.- Vrouw 1783: onderaan tekening van stampkot: Kempemolen.
Rak MSAK Nr. 6419: op kaart Rollegem staat “Kempemolen” met tekening.
Du Chastel de la Howarderie-Neuvireuil. Notes pour servir à L’Histoire de Rolleghem. Tournai 1905: blz. 23 Krimpemolen, moulin du tourment ou de la disette, à l’orient du klaverdriesch et au nord-est de la section B.
Popp-kaart Rollegem: aanduiding: krimpemolen.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 7, blz. 736: Kimpe’s molen: molen te Rolleghem.
Aanwinsten VI 6979 = atlas général et parcellaire du troisiéme canton de Courtrai qui comprend les communes suivantes: Belleghem, Dottinies, Espièers, Helcken, Rolleghem et St. Genois.
Aanduiduiding van Kempe-molen.
Voor de uitleg van molen cfr. Uitleg “meulendyck”
Monografie van Rolleghem: blz. 108: daar wordt de kimpemolen ook vermeld als “ het stampcodt van sieur Boqquai”
Kot is de romp van eene molen die met den wind draait of door een peerd bewogen wordt. Fr. cage d’un moulin. Vandaar –ossecot, stampcot. ( Westvlaams Idioticon de Bo)
Monografie van Rolleghem: blz. 107-118: De eerste vermelding van Kimpemolen is het stamkot van Rollegem. Zijn naam wijst er op dat het om een oliemolen ging. Waarschijnlijk maalde hij ook koren, zoals het met de meeste oliemolens in die tijd ging. De molenaar was een zekere Bocquai.
In 1821 werd hij reeds de Kempemolen genoemd wat er op wijst dat hij sinds jaren in bezit moest zijn van de Familie DE Kimpe.
Soms werd hij ook Marionettenmolen genoemd, wegens de nabijheid van de Marionettenweg in Kortrijk.
Ook als persoonsnaam teruggevonden.
Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere: blz. 227 n° 947: Kempe/Kimpe uitleg: kempe = kampvechter, kampioen, kamper,strijder, vechter; bijzit, onecht kind.
Is het werkelijk zoals men zegt dat:” De tijd waarin mensen de heiligen kennen definitief voorbij is”
Is het omdat diegenen die tandpijn hebben naar den tandarts gaat, dat we de H; Apollonia niet meer moeten kennen. Zijn we niet geïnteresseerd in het hoe en waarom onze ouders of grootouders zich van alle kwaaltjes lieten beschermen door de heiligen.
Vinden we op rommelmarkten of in antiekzaken geen beelden terug waarvan we gaarne zouden weten wie is hij of zij, welke attributen dragen zij.
Zijn de heiligen uit ons dagelijks leven verdwenen of zouden we nog stiekem ergens in een hoekje een kaarsje branden, voor het een of het andere welke we gaarne zouden willen bekomen?
Of is het alleen den toerist, de fietser, wandelaars of museumbezoekers, die er mee geconfronteerd worden. Is het ook niet interessant voor de jonge mensen die tot de generatie behoren die de godsdienst van thuis of op school niet meer meekregen, laat staan de heiligen verering, die voor hen een complete onbekende is.
Het ligt niet in de bedoeling om al de heiligen en hun attributen hier uit de doeken te doen. Nee, de bedoeling is dat waar we gaan langs Rollegemse wegen, en we komen een kapelletje tegen, dat we weten welke heilige hier vereerd word en zoveel mogelijk waarom het er is.
Aan de meeste boerhoven of landbouwbedrijven vinden we een verering van O.L.Vrouw, het zij van Lourdes of andere, we proberen ze in kaart te brengen.
Na het concilie ontstond de leegloop van de heiligen beelden in de kerk, is het toen dat men als gelovige zelf is gaan twijfelen, of was het een goede reden om het op te geven?
Hier geven we de:
Concilietekst
Dit is de relevante Concilietekst:
"In haar herderlijke bekommernis wekt (...) [het Concilie] tevens al degenen op die met die taak belast zijn om de misbruiken, tekorten of overdrijvingen die rechts of links zouden zijn binnengedrongen te weren en trachten te verbeteren en alles tot meerdere lof van Christus en God in te richten. Aan de gelovigen moeten zij dus leren, dat de echte heiligenverering niet zozeer in de vermenigvuldiging van de uitwendige praktijken, als wel veeleer in de meer werkzame toeleg van onze liefde gelegen is; daardoor verwachten ons, tot groter nut voor onszelf en voor de Kerk, van de heiligen 'het voorbeeld van hun gedrag, de weldaad van hun gemeenschap en de hulp van hun voorspraak'. Anderzijds moeten zij aan de gelovigen duidelijk maken, dat onze omgang met de hemelingen, als hij in het brede licht van het geloof wordt gezien, de latreutische eredienst die wij door Christus in de Geest aan de Vader brengen geenszins verzwakt, maar deze integendeel aanzienlijk verrijkt." (Dogmatische Constitutie over de Kerk, VII, 51)
Enkele voorbeelden; Ter genezing van witte mond of spruw (ontsteking van het mondslijmvlies van zuigelingen) kan je o.a. citroen met honing vermengen en met een doekje doordrenkt van dit mengsel de wonde reinigen. Men kan ook roze siroop van rozen geven of op de fopspeen in zouthout of boorwater drenken.
Er werd gediend bij St.-Petrus in Zulte of bij O.L.Vrouw te Dadizele of Oostakker.
Diarree, helpt het geven van rijstwater of sap van wortelen. Het innemen van korreltjes of het eten van geraspte appel. Veel radicaler was de volgende oplossing; een gloeiende pook in de melk houden.
Op het religieuze vlak is het hier wel veel gemakkelijker, men kan bij de heilige Brixius terecht.
Geelzucht: een eerste vereiste het kind warm houden. Karnemelk en geraspte wortelen kunnen het genezingsproces bevorderen, maar uiterst gevaarlijk eieren eten.
Tegen betaling- zich laten inschrijven in het register van den heiligen Dionysius te Geluwe.
Bij stuipen de uiteinden bedekken met in azijn gedrenkte doeken. Of afwisselend warme en koude doeken gebruiken. Ook kan men overschakelen op zetpillen of tee.
Ter bestrijding kan men ook naar Aalbeke bij de H. Cornelius, die overigens met kinderziekten wel raad weet. Of bij de H. Margriet te Geluveld.
Bij verlamming probeer het met mosterdbaden, maar meestal weet men dat hier weinig tegen aan te vangen is. Men kan naar het Kelderke Gods in Kortrijk in de Kortrijkse St-Maartenkerk. Naar Bavikhove of naar Elverdinge bij de H. Livinus.
Melkkoorts of moedermelkgeelzucht, kwam vroeger veel voor. In dergelijke gevallen smeerde men kamfer of lijnzaadpap op de borst, die men in ieder geval warm moest houden. Tee drinken kon geen kwaad.
Voor dit ongemak , evenals voor alle soorten ander verzwering, kon je bij St-Job in Heule terecht.
Rachitis of Engelse ziekte (Bot aandoening) die ontstaat door een tekort aan vitamine D en calcium
Woordenboek der toponymie Du Flou: Deel VII blz. 130: weg te Rolleghem.
Algemeen Vlaams Idioticon Scheurmans blz. 237: kets: v. bijna als Kaitsch uitgesproken, een voetweg, wegsken tussche muren of hagen. Vb. ’t is in dat ketsken te vuil om door te geraken
Egied Van Hoonacker: Duizend Kortrijkse straten: blz. 235 Ketsenweg, R deze straatnaam komt voor in de Atlas van de buurtwegen en is alleen nog door bejaarden bekend. Hij is niet meer officieel.
Kets is het Vlaams voor hooiopper of kleine stapel hooi. Dus een pad langs een veld met hooioppers.
Buurtweg 32 is 301 m lang en begint aan het Hof van Rollegem. Het westelijke gedeelte is een grintweg, die tussen de weiden kronkelt. Verder is het een aarden voetpad dat uitkomt in de Munkendoornstraat Bellegem. Nu het Mgr. Waffelaerspad genaamd.
Oud sak 860 : folio 278: Registre des fiefs et arrieres fiefs tenu du chat. De Courtray. Willem de Corte en Jan Van den Walle houden in leen en in manschepe een heerelijcke erfelijcke rente genamt de kerstaigneboom streckende in de prochie van Rodelgem.
Monografie van Rolleghem: blz. 52: Het leen “ de gruyte” te Kortrijk had een achterleen genoemd “ de kerstaigneboom”
P. Boncquet: Heerlijkheid en Leen in de roede van de dertien parochies. Blz. 130: duidt op de huidige kastanjeboom.
Aanwinsten VI 6848 (1761): heerlijcken renteboek der Heerlijckhede van Polliere of pomerie geleghen in de prochie van Rolleghem.
Beschrijving: d’heer Judocus de sien, meersch paelende oost den meersch Louis van Neste, suyt de beke, west den kerkmeersch ende noord den heere deser heerlyckhede.
Het woord meersch werd uitgelegd bij het goet Ter Meersch. Kerkemeersch = Meersch in het bezit van de kerk.
Aanwinsten VI 6848 (1761) heerlijcken renteboek der Heerlijckhede van Polliere of pomerie geleghen in de prochie van Rolleghem. Vermelding van deze naam in de beschrijving van een stuk grond.
Fonds D’Ennetieres: 2408: vermelding van ’t kerckelant in de beschrijving van bepaalde percelen.
Aanwinsten VI 6848: vermelding van de naam in de beschrijving van een stuk grond (1761) = heerlycken renteboek der Heerlijckhede van Polliere of pomerie geleghen in de prochie van Rolleghem (1761)
Lant = huidig Land
Kerkckelant = het land in het bezit van de kerk. Woordenboek der Nederlandse taal; deel 7,1 blz. 2286: Kerkelanderijen: aan de kerk toebehoorende landerijen, kerkelanden.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel VII blz. 85: weg te Belleghem, Rolleghem en Marcke.
-Canne: Mnl nu : Kan, 1 aardewerk, 2 maathouden vat.
Ook volksnaam voor verschillende plantjes (Woordenboek der Nederlandse taal) Bij Gysselinç M Top. Woordenboek: I, 552: Rom. Canalis: Wasserleitung.
Kannestraat kan ook in verband staan met het leengoed ter Canne.
Canne ook teruggevonden als persoonsnaam Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk ( 1350 – 1400) door Frans Debrabandere blz. 217 n° 900: Canne, (Van der): ….
Kanne kan een beroepsbijnaam zijn van een gieter van (tinnen) kannen. Daar de naam in dezelfde gemeente voorkomt als Van der Canne, kan Canne wel naar deze pln. Verwijzen (zonder voorz.)
Parochieblad van de Bellegemse kerkgemeenschap februari 1982 nr. 8: Het “kannestraetken” is reeds te vinden in een denombrement van het Mortaensche. Het gaat hier over een straatje dat in Bellegem, over Rollegem loopt naar een vroeger achterleen het goed “ Ter Kanne” van het leen “Ter Steenkiste “ dat op zijn beurt een achterleen is van “Ten Acker “ op Kortrijk-Buiten.
Kanne kan volgens deskundigen een brouwerij aanduiden, of gewoonweg de betekenis van schenken hebben.
Fonds D’Ennetieres: cfr. Situering op plan. (2497)
Aanwinsten VI 6979/ aanduiding op de kaart van het kerckhof.
= atlas général et parcellaire du troisiéme canton de Courtrai qui comprend les communes suivantes: Belleghem, Dottinies, Espièers, Helcken, Rolleghem et St. Genois.
Monografie van Rolleghem: blz. 54 Jan Callens had een paar bunder grond genoemd; “de heulendyck.
Oorkondenboek van de Groeningeabdij: Oud Sak 1202 (1650) blz. n° 98: palende met zuidzijde jegens louys Hanecourt meulendyck.
Poll. Hen: Heuleken, tot annt heuleken = een beek (n° 189)
Mnl. Heul(e), hole: open riool; duiker (ook Nld.) houten hoogbrug over een sloot of een andere waterleiding. De laatste betekenis ook bij Stallaert K. , glossarium van verouderde rechtsterme…. 1,590 en de Brabandere in de tweede betekenis op te vatten.
Monografie van Rolleghem: blz. 55: een stuk landbouwgrond heette :”Den Honackere”
Oorkondenboek van de Groeningeabdij: Oud Sak 1202 blz. 250 n°61: met de oostzijde palende jegens de straete leedende van screyboom naar Tombrouck, met de zuid- ende westzijde jegens de vijfhonderd en half land vande priesteraige van Rodelghem
Aanwinsten VI 2126: f° 6 n° 21: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afghehouden in de parochie van Curtycke (1601)
Den Hooghste Morael Meersche/ Den nederste Morael Meersche
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afghehouden die ligghen in de prohie van Curtrycke (1601)
Beschrijving/ een meerschelken groot omtrent drye hondert ghenaemt den hooghste morael meersche paelende metter oostzijde jeghens zijn zelfs nederste morael meersche, metter zuutzijde jeghens ’t lant van Jan de la Rue, en metter noortzijde jeghens ’t voors. Jans Vanderplancke moraelbusch.
Monografie van Rolleghem: tussen het hof van Vannest en de schreiboomstraat bevond zich het hooghestick van J. Cannaert.
Fonds D’Ennetieres: 2408: Het hooghestick van Jan Canaert abouterende met de oostzijde jegens de meuledreve, met de zuytzijde jegens het lant van mijne heere van Rolleghem met de westzijde jegens het vyverstick ende noordzijde jegens de groote vyvere.
Fonds D’Ennetieres: 2400: Eveneens vermelding van het hooghestick
-Een stuk land gelegen op een hoogte, een verhevenheid?
Fonds D’Ennetieres: 2408: ……. Abouterende met de oostzijde jegens ’t lant van mijne heere van Rolleghem, zuid jegens ’t lant van Adrian de Smet, west jegens z’n zelfs lant.
Een hooge poort gaf toegang tot deze hofstede van Lyos Hanecourt.
Kaarten en plannen : 14: Metinghe ende plan figuratif van de staete leedende van de plaets der parochie van Rolleghem naer de stadt Cortryck tot aen d’hofstede competerende aen de weduwe Camelbek van Welekers hof de geseyde straete gecalsydt is…. (van de landmeter Maes, 1789) het hof staat op het plan getekend.
De kersverse moeder was eigenlijk nauwelijks van tel bij al deze plechtigheden. Zij moest zich beperken tot de kerkgang enkele dagen na de geboorte. Blijkbaar een nogal bevreemdende gebeurtenis aangezien deze kerkgang tegenwoordig volledig naar de achtergrond is verdrongen en haast niet meer bekend.
De kerkgang was zowat het eerste officieel “ heroptreden” van de moeder. Dat was ongeveer een veertien dagen na de geboorte, of zodra de vrouw niet meer bedlegerig was.
De kerkgang had een drievoudige bedoeling: in de eerste plaats, een zuivering, Ten tweede: het was een dankzegging aan God voor het nieuwe leven. Ten derde; het was ook het eerste publieke optreden van de moeder na de bevalling.
Hoe verliep deze plechtigheid? De vrouw ging van achteraan in de kerk naar voor met een kaars ter ere van O.-L.-Vrouw in de hand. Vooraan werd ze door de priester belezen, terwijl ze zijn stola vasthield. Nadat ze met wijwater besprenkeld was, ging ze naar de offerande. Op bedevaart ging men niet alleen zo als hier boven reeds aangehaald, niet alleen wie geen kinderen kon krijgen. Soms diende een bedevaart als dank voor de goede afloop. Of was er ook de bedoeling bij om geen kinderen meer te krijgen. Want sommige vrouwen zoals men toen zei: “ kweekten gelijk konijnenmoeren”
Hier in de streek ging men naar O.L.Vrouw van Groeningen, of het kelderke Gods, Dadizele of Oostakker, vooral voor een miskraam. Iets uitgebreider is een offergang of een rozenkransbedevaart, of nog een novene. Meestal liet de vrouw zich bovendien in de kerk van het bedevaartsoord zegen.
Er zijn zoals het nu nog altijd kan verschillende manieren van devotie, naargelang de behoefte. Men kan zich laten belezen, het kan ook als bedanking driemaal rond de kerk gaan, denk maar zelf waar zo een plaats bestaat. Een koek kopen laten zegenen en opeten. Doch iets uitgebreider een rozenkransbedevaart, een noveen, een kapellen tocht, of de vijftien mysteries overlopen.
Voor al de verschillende ziekten van kinderen en volwassen te voorkomen of om te genezen grijpt men bij afwezigheid van den dokter - al dan niet gewild- naast religieuze, ook naar volksgeneeskundige middeltjes ter bestrijding ervan.
Op 29 mei 2007 werd beslist dat deze weg niet voor vernieuwing werd toegewezen. Op 4 april 2007, werd door Moeskroen voorwaarden er aan gekoppeld(o.a. een aantal onteigeningen op het verlengde van de Malgrétoutstraat) Door deze maatregel kan de oorspronkelijke opdracht niet meer gerealiseerd worden. De straat delen die 100% Kortrijks grondgebied zijn, worden aangepakt. Het oorspronkelijk bestek dient dus helemaal aangepast te worden. De uitvoering wordt voorzien in 2008anneer die opnieuw wordt aangelegd.
Gemeenteschool
Op 17 januari 2006 stond het voorstel "eventuele verkoop van de oude gemeenteschool te
Rollegem op de agenda van het schepencollege van burgemeester en schepen.
Nu lezen we: Jongensschool wijkt voor flats. De oude jongensschool die verkommert,
krijgt een nieuwe besteming. Het middenste deel ruimt de komende jaren plaats voor twaalf tot
veertien seniorenflats
De gewestelijke huisvestingsmaatschappij "Eigenhaard is Goudwaard"uit Lauwe dient binnenkort een
bouwverguinningaanvraag in bij de stad.De twee puntgevels worden niet gesloopt, maar gerenoveerd
omdat de leegstande school op de lijst staat van Vlaamse bouwkundig erfgoedmen een nieuwe industrie
zone gaat maken op Tombroek, vanaf de straat recht tegen over het café St-Elooi tot aan het rondpunt
(van de zeepfabriek.)
OoK hier is het maar blijven hopen, opnieuw is het afgekeurd!
Verkeer rond Rollegemplaats en de Aalbeeksestraat
In stad Kortrijk worden ze overstelpt met klachten over te grote snelheden van het verkeer, rond de Rollegem
plaats en de Aalbeeksestraat. Men bekijkt het over gans Kortrijk met een snelheidsdossier: algemeen te nemen maatregelen; Invoeren van bijkomende of uitbreiding van bestaande zones 30 Invoeren zones 50 Invoeren van nieuwe bebouwde kom Verlagen van snelheden van 90 km/u naar 70 km/u en van 70km/u naar 50km/u Er liggen een aantal voorstellen op tafel! Maar ze blijven liggen
Straatputjes Omlangs verscheen in de Rollegemsekrant dat de kapel in de
Molenkouter door stad zou mogen onderhouden worden.
De kapel is in handen van de privéeigenaar Jules Fack en Cecile
Beaucarne.
Renovatie van dit gebouw is aldus geen werk van de stad!
Omtrent de wegel, tussen de Marksestraat en de Lampestraat,
werd de dienst Mobiliteit en Infrastructuur aangemaand om de
documenten die voor verdere gerechtelijke procedure nodig zijn
op te maken.
De vraag naar beter onderhoud van de waterontvangers, Men kan het nr.080364 raadplegen!
Gemeenschapswacht:
Is een stadswachter die specifiek voor 1 deelgemeente werkt!
Ongeveer 15 uur per week komt er een stadswachter naar Rollegem en wordt in eerste instantie ingezet voor het project Tulpen-,Begonia-, en Rozenpark.
Parkeerprobleem/ Kindervriend
De Rollegemnaars, vragen, bidden, smeken op hun beide knieen bij de leden van de directie, om hun personeel te vragen hun wagen te parkeren op de parking van de sporthal. Dat houdt in: een méér wandeling van 100 meter! Nee, men wil de Rollegemnaars straffen. De bewoners van de Tombroekstraat zouden met een bewonerskaart moeten werken!!!!!! De wagens staan er stil, van 09.00 uur tot 16.00 uur, een inspanning van ongeveer, één minuut. Laat ons toch lief zijn voor elkaar.
Het ACW stelt voor om een doorgang te maken naar de "Kindervriend"! Kan men er een wandelpad (=verharding) aanleggen?
Deze vzw is opgericht om de verdere verdwijning van trage wegen tegen te gaan, en te ijveren voor een betere bescherming en een beter beheer van veldwegen, kerkwegels en jaagpaden.
De dienst van de stad heeft reeds heel wat kennis over de toestand van veel trage wegen. Men streeft naar een volledige inventarisatie van de wegen. Darbij wordt ook het buurtwerk, de gebiedswerking, landbouwers en vrijwilligers betrokken.
Akties binnen dit trage-wegenplan kunnen zijn: Signalisatie Opstellen van een onderhoudsplan. Opmaken van een kaart met trage wegen. Verbindingswegen in ere herstellen. Toevoegen van kleine Landschapselementen, enz.
Speelplein Weimeerschen
Met een technische controle van de speeltoren waren we genoodzaakt om de speeltoren te verwijderen. zodoende de speelveiligheid voor de kinderen en jongeren te verzekeren.
Voor het nodige speelplezier kan de buurt steeds terecht op één van de 76 andere speelpleintjesin Kortrijk.
Indien er gevaarlijke putten worden gesignaleerd in de deelweg met Moeskroen,
worden deze uiteraard verder hersteld, indien blijkt dat ze zich op het Kortrijkse grondgebied bevinden. Klik op de foto en je kan zien hoe één van de mooiste wandel-en fietswegen stuk gereden wordt door
zwaar vrachtverkeer dat de Candeléstraat gebruikt als sluikweg tussen de industriezone van Moeskroen
en de Doornikserijksweg.
Kan Rollegem weer vrij ademen?
Een Kortrijkzaan van links schreef er in 2006 volgend stukje over: klik hier
Verkeer rond Rollegemplaats en de Aalbeeksestraat. 1januari 2010
In Kortrijk worden ze overstelpt met klachten over te grote snelheid van het verkeer. Binnen de dienst is men bezig met het opmaken van een snelheidsdossier voor gans Kortrijk.
Parkeren rond de kerk, 2010
het probleem! Er is een tekort aan parkeerplaatsen bij begrafenissen of andere belangerijke bijeenkomsten!
Het grootste probleem, de parking wordt voor een groot deel ingenomen door de medewerkers van het MPI ! De vraag om bijkomende parkeerplaatsen te creëren op het domein van het Mpi zelf, werd overgemaakt aan
het college van schepen van onderwijs.
Een brief hangt uit in de kindervriend om te vragen niet te parkeren aan de kerk, Dat er uitgekeken wordt naar een oplossing om te parkeren op de parking van het
sportcomplex! Een wegel moet aangelegd worden!
we zijn eind 2010 en de zaak is nog altijd wachten!
Pad Begoniaparknaar de school toe. 2010
Het pad kan nu nog niet gerealiseerd worden omdat niet alle gronden waarover het pad
zou komen stadseigendom zijn. Een aantal percelen dienen nog aan de stad te worden
overgedragen. Deze overdracht wordt opgevolgd door de juridische dienst.
Rollo kreeg het hartverwarmende bericht dat men het blog leuk vindt.
Heb je nieuws voor het blog, laat het dan weten.
Wist U dat:
de vrije basisschool St.-Theresia
bloeit als nooit tevoren;
tal van activiteiten organiseert zoals workshops, grootouderfeest,
Monografie van Rolleghem: blz. 54 Cathelijne Vanneste bezat een hofstede genoemd: “ de hinne”
Oorkondenboek van de Groeningeabdij; OSA 1202 f° 256 n°99 …… de hofstede ghenaemt de hinne palende met de westzijde jeghens de straete leedende van de screyboom naer den lerberchboom.
Fonds D’Ennetieres: 1868: op deze kaart staat het Heyestaetken getekend, wat nu de huidige Wallewag is.
Fonds D’Ennetieres: 1858 (1789) livre des fiefs tenus et relevant de la Seigneurie ’t Mortaensche dans les paroisses de Bellegem, Dottignies et autres. Vermelding van het heyestraetken.
Fonds D’Ennetieres: de herberg van weduwe Joos Parent.
Monografie van Rolleghem: blz. 38 een herberghe met diversche woonsten die toebehoorde aan weduwe J. Parent
Fonds D’Ennetieres: 2497 (1764): * de herberg van weduwe Jan Baptiste du Boccage. * de herberg van Joost Parent.
Bruine pakken I 6173 (Dat. Van 1779) : liste ende declaratie van alle herbergen ende brandewinhysen in de parochie van rollegem.
Op de plaetse ende syn gebeurte: -Frans Hoornaert proprietaris en de gebruijcker vande herberg hebbende vooruyt hang Beert het “ Schepenhuys “ met…
Petrus Joseph Messian gebruyckt de herberghe genaemt “de Swaene, wesende heel oud.
De weduwe Pieter Barbe gebruyckt de herberghe ende brauwerie, heeft vooruyt hang beert volgens het denombrement deser prochie “ Het Schaek”
Antoine Florin gebruyckt een woonhuys als eenen winkel ende vercoopt genevre.
Antoine Delmarcke gebruyckt een huys als eenen winkel ende vercoopt genevre.
Canton van Tombrouck: Pierre Merchier gebruyckt een woonhuys als herberghe, wesende geheel oud vercoopt bier, win ende brandewin.
Frans Labarre gebruyckt een woonhuys als winckel ende vercoopt genevre;
Canton genaemt den Forest: Jean Bapt. Brou gebruyckt een hofstede ter instantie van herberghe ende vercoopt bier, ook win ende brandewin.
Langs de binnestraete commende van St-Anne naer luigne: Cornelis Tilleux gebruyckt een herberhge genaempt “D’ oude Lante’ wesende geheel oud, vercoopt bier, win en brandewin.
Guillaume Nolet gebruyckt een herberghe genaempt “ De Nieuwe Lante” commen zuid van d’erve “d’oude Lante “ gebouwt ten jaere 1766
Vercoopt bier win en brandewin.
Schepenhuys: Leiegouw 1965 blz. 8: herbergen in de Kasselrij Kortrijk in 1779.
Een eerste groep herbergen wordt gevormd door de schepenhuizen of wethuizen, soms ook stadhuizen geheten, waar de schepenen van de parochiën of van heerlijkheden vergaderden, om hun bestuurs- en rechterlijke aangelegenheden te bespreken. Het kwam ook voor dat het schepenhuis afwisselend in twee of meer herbergen gevestigd was. De naam “het wethuys” of “Schepenhuis” verving in verscheidene gevallende oude naam van de herberg.
In Hongarije wierpen trouwlustige meisjes op oudejaarsavond week gekookte erwten tegen de wand; wier erwt bleef kleven, zou komende jaar trouwen.
En hier in Vlaanderen trof men in de 18de eeuw nog wel paartjes aan die met erwten tussen de lakens hun eerste liefdesnacht beleefden.
Erwten zijn volgens de volksgeneeskunde een afdoend middel tegen wratten. Middeleeuws is wellicht het wassen van kinderen met erwtenafkooksel tegen de mazelen.
Of nog, wanneer men op Goede Vrijdag erwten at bleef men van koorts gespaard.
Kiespijn kan men kwijt door op het kerkhof erwten stuk te bijten.
In de middeleeuwen was het urineren op een zakje erwten dat daarna in de schouw werd opgehangen, een remedie tegen geelzucht.
Hildegarde van Bingen schreef dat erwten eten de longen belast. Zieken en zwakken werden dan ook het verbruik van erwten afgeraden.
Erwten worden voorgeschreven in het dieet voor mensen met bloedarmoede en voor herstellende. Ze bevorderen de spijsvertering en reinigen de ingewanden.
Sagen vertellen ons dat erwten een geliefd gerecht is voor dwergen en Kabouters.
Een peul met 9 en 10 erwtjes bezit een magische kracht. In den tijd werd een dergelijke peul door een huwbaar meisje boven de huisdeur gelegd. De eerst binnen getreden man zou dan haar toekomstige zijn of tenminste de naam van haar geliefde openbare.
Thuis blijven en voor de kinderen zorgen was het ergste wat een man in dien tijd kon overkomen. Tussen de jaren 1500 en 1800 was het voor de vrouw onmogelijk en ongehoord om zelf amoureuze initiatief te nemen. Zedig, kuis en afwachten is het huwbaar meisje, en naast het goede voorkomen zijn er toch enkele vaardigheden voor de vrouw van belang: goed kunnen zingen, luit of klavecimbel spelen, dansen en kaartspelen, dat alles kan de aantrekkelijkheid vergroten. Ze moesten natuurlijk maagd blijven tot aan het huwelijk, maar in de realiteit pakte dat vaak anders uit.
Pas rond 1870 komt wit als bruidskleed in de mode. Het populairste geschenk als teken van onderlinge trouw waren ringen. Huwelijksgeschenken varieerden van een nachtpot tot prachtige gegraveerde glazen.
Tot slot nog dit, het was niet al pret wat de trouwklok sloeg, soms waren er voor de huwelijksnacht dikke tranen geschreid van de bruid, doch kon men het relativeren zoals in dit schrift: “Nu Schreyt de bruyt, nochtans ik wedde, sy sal weder lachen, als sy is te bedde”.
De tekst die werd geschreven over de Sint Antoniusfeesten is NIET geschreven door de Folklore nu de rollofeesten.
Bij deze wil ik dit even recht zetten dat het iemand van rollegem is die blijkbaar veel weet al dan niet correct.
Dus als die man iets schijft gelieve hem aan te spreken ondanks hij de rollo er uitdrukkelijk bij betrekt hebben wij er niets mee te maken.
Ik geef u trouwens volledig gelijk wat u reactie betreft
Met vriendelijke groeten
Schepens Mickel
Voorzitter vzw folkloreraad
En ook hij had gelijk!
Wat wij toen niet wisten dat de parochiezaal geen eigendom was van de parochie.
En dat ze zou in erfpacht gegeven worden.
Terug naar de oorsprong.
Er was frustratie, hadden we dat allemaal geweten dan hadden we zeker toegepast wat de “ Bolhoeden” deden, den helft voor de Folkloreraad en den anderen helft voor de parochie.
Monografie van Rolleghem: blz. 55: de hofstede van Louys Hanecourt droeg de naam: de helle.
Oorkondenboek van de Groeningeabdij: Oud sak: 1202 (1650) blz. 255: n° 58: palende met de zuidzijde jegens ’t hellestraetken ende noordzijde jegens Michel Roose bontstick
Leiegouw XVIII 1976: blz.240: het pachtgoed te Helle
Germ. Haljo, F. “dieper gelegen plaats”. Naam van talrijke moerassen. Verwant met ‘Halu’ (ohd. Ana-hal) = afhellende. Reeds in Germ. Tijd verbonden met het volksgeloof; later verschristelijkt tot het huidig begrip ‘Hel’ (Gys.I, 470) Mansion (O.G.Naamk.): helde, hellend of helling, vgl. Hald.
Een adj. Haldia is van elders onbekend, terwijl hald- (ohd.halt; ags. Haeld, nijgend) goed gestaafd is. Ook in het ohd. Halde Mnl; halde “abhangende stelle” de umlaut afwezig. Naar vb. bij Forsteman E., altdeutsches Namenbuch, II, I, 1334, 1358 zullen echter ook held-vormen bestaan hebben.
Lind. (Asse): Helle n°316 Het stuk ligt op een helling vandaar de naam.
Poll. Hen. Hellestuk, 17de eeuw (St. Mestd. 145, 39) ……. Twee stukken land in den Hooge Dyker; Mnl. Graf, doodenrijk, of (uit en naastheld) helling, diepte.
Ook als persoonsnaam terug gevonden: Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door Frans Debrabandere blz. 183 n° 706: helle (Van der): in Kortrijk: 1355; Jan van der Helle H 77
Oud sak: 860 Registre des fiefs et arrieres fiefs tenu du chat. De Courtray folio 445: daar wordt het heerschip bij Tombrouck vernoemd in eigendom van Pieter Adin. (in 1502)
Monografie van Rolleghem: blz. 51: het achtste achterleen van de heerlijkheid van Mosscher-Ambacht was “theerschip by Tombrouck”
Ook trouwen met den tekst in goede in kwade dagen lezen we vanuit de gazette, zette voor sommige heren een danige bekommernis dat ze zelfs kuisheidsgordels bedachten. Deze dingen werden aan de vrouwen opgelegd om bij een lange afwezigheid van de brave man of vriend “onaangeroerd” te blijven. Dat “ding” was dus een beveiligingsmiddel tegen overspelige “inbraak”
Het object bestaat uit een in leder of smeedijzer gemaakte lendengordel, die voorzien was van wel bepaalde al dan niet versierde openingen voor de dagelijkse behoeften. Het instrument in kwestie werd met behulp van een kogelhangslot beveiligd, waarna de man met een gerust gemoed vandoor ging.
Dit object zou rond het jaar 1400 uitgevonden zijn in Italië, vandaar de benaming Florentijse gordel.
Ook heel wat sprokkelingen rapen over vruchtbaarheid uit onze gazetten, onder ander: dat in de Haute Marne mag een schotel dorperwten op een huwelijksmaal niet ontbreken. Het gebruik zou zijn oorsprong hebben in de Keltische vruchtbaarheidssymboliek, waarbij “erwtenkorrels” voor “ sperma” staan. In Duitsland behoren erwtenschotel in 1274 tot het bruidsmaal, want het zou de vruchtbaarheid aanzwengelen.
Korrels werden over het bruidspaar uitgestrooid, wat wel eens vergezeld ging van de niet mis te verstane wens van “ Geluk en rijke kinderzegen”.
Op Goede vrijdag was een oud gebruik dat men met een zak erwtenkorrels tegen de stam van de fruitbomen te slaan. En met kerstnacht liet men de hoenders erwten pikken, want ze zouden meer eieren leggen.
De Peulerwten werden in verband gebracht met het liefdesspel. Het genot van deze culinaire gewaardeerde groente werd spreekwoordelijk met minnelust vergeleken. Zo zegt een spreekwoord: “ Groene peulen en jonge vrouwen is een zachte spijze om te verdouwen”.
Monografie van Rolleghem: bevond zich ten noorden van de kerk: zo hadden we de Bellegemstraat, W de Kortrijkstraat/Kannestraat.
Fonds D’Ennetieres: cfr. 2400 (1764) Situering op plan.
P. Boncquet: Heerlijkheid en Leen in de roede van de dertien parochies, blz. 129: het punt waar dit leen zich bevond stond waarschijnlijk onder de bevolking bekend als “ Te Dry Eecken” of bij de drie eiken. Een duidelijk herkenningspunt in het landschap was hier opnieuw bepalend bij de benaming van het leen.
Bruine pakken I 6541: een leen en heerlichede genaemt drie eecke gelegen te Rolleghem, wat noord van de kerk. (1782)
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 5, blz. 596: een heerlijkheid waarvan het fonsier te Roeselare, zich strekkende in verschillende gemeenten; o.a. ook te Rollegem.
Daar vinden we hazel terug dat een nu niet meer gebruikelijk woord voor “Hazelaar” was
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven … f°, n° 17: stick landt ende meersche ghenaemt ’t hanghende stick palende metter oostzijde jeghens ’t halfstick van Jan en Willem Vanderplancke metter zuytzijde jeghens Jan vanderplancke nederste moraelstick, metter westzijde jeghens Willem langhemeersche, ende metter noortzijde jeghens zijn zelfs perboomstick.
Een stuk grond dat omlaag gericht is, dat neerhangt, dat op een glooiing of op een helling ligt. (Woordenboek der Nederlandse taal, deel 5 blz. 2066)
Scabinale II n 430: blz. 151 n 13: palende oost Jan de Crydenare, zuid den boomgaert van Maarten Vandenbussche en Nicolays Fleurkin, west ende noort zijn zelfde lant.
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichende van Moorenackere op diversche gronden van erfven daer afgehouden die ligghen in de prochie van Curtrycke. 1601 p., n° 16: Willem Vanderplancke lants ghenaemt ’t Alfbundere pallende metter oostzijde jeghens Pieter Vanderplancke langhemeerschelken ende zijn zelfs meersch, metter zuytzijde jeghens zijns moraelmeersche, metter westzijde jeghens P. Vanderplancke moraelbusch, ende metter noort zijde jeghens pieter vanderplanckens lant.
Zo genoemd naar de uitgestrektheid van het land nl. in dit geval een half bunder groot.
Ook vanuit mijn gazette kan ik meespreken over de ooievaar.
Kindertjesboom en ooievaar, kool en geboorteschip zijn symbolische voorstellingen die het in de verruimde geboortegrafiek het nog steeds doen. Zoethoudertjes voor kleine vraagstaartjes zijn het allang niet meer. Onze kleuters weten reeds best dat het kindje uit moeders buik groeit. Vroeger in mijn tijd kwamen uit de kool. Jongens uit de rode, meisjes uit de witte kool. In het Limburgse kwamen ze naar het schijnt uit de koolmijnen evenals in het Luikse. Aan de kust en langs de waterwegen kwamen ze per kinderboot. Maar de kinderbrenger bij uitstek dat was de ooievaar. Afgebeeld met in zijn snavel een doek waarin hij de baby vervoerd. Het zou zo ontstaan zijn rond het einde van de 18de eeuw in Duitsland en bij ons overgewaaid begin de 19de eeuw. Ooievaar, lepelaar, lepeldief breng ons kindje in de wieg.
De verbeterde communicatiemiddelen zorgden ervoor dat ook trein, wagen en vliegtuig de kindjes konden meebrengen.
Het geslacht werd sinds de oudheid bepaald volgens het gedrag van de moeder. Naargelang de vrouw rechts of links draagt is het een jongen of een meisje. Men trachtte zelfs het geslacht van het kind bij de geslachtsgemeenschap te beïnvloeden. Zo moest de vrouw haar linkerheup iets hoger houden als men een jongen wilde. Een kindje bij nieuwe maan verwerkt, zou volgens het volksgeloof gegarandeerd een meisje zijn. Wilde men absoluut een jongen dan zei men al gekscheren “ ge moet te bed gaan met de laarzen aan de voeten”, of “ ge moet u muts aanhouden”. De familie welke een meisje wilde beloofden en indien de wens vervuld was , dat hun dochter zeven jaar blauw zou gekleed worden. En dan was nog de proef met de zoutkorrel. Men hield een zoutkorrel tegen den tepel van de aanstaande moeder. Indien het zout niet smolt, mocht ze een jongen verwachten.
Het gezegde dat iemand “ heet gebakerd is” herinnerd aan de bakermat of –mand, waarin moeder en kind konden plaatsnemen en dicht bij het haardvuur kon worden geschoven. De vuurmand kwam later en was voorzien van een rooster waarop kolen werden gelegd. ( de bakermat is gemaakt van stro en kertelen van gekloofde bramen en ze is gevlochten volgens de wereldwijd bekende spiraaltechniek.) In de 18de eeuw moest de bakermat het afleggen tegen het vuur- en luiermand of het laag bakerstoeltje met hoge rugleuning.
De vroedvrouw was eerst louter uit hulpvaardigheid, later tegen betaling. Van een opleiding was er zeker geen sprake, er golden wel speciale regels. Zo moest de vrouw zelf kinderen gebaard hebben. Ze mocht zich zeker niet bedrinken. Het beroep had eerder een slechte reputatie, doch keek iedereen in het dorp met ontzag naar haar op. Men noemde haar de “ vroede” de wijze vrouw. Ook gebruikte men “ vroemoer” of nog “goede vrouw” of kortweg “moer” .
Het gebruik van geboorte kaartjes zou ontstaan zijn in de eerste helft van de 19de eeuw. Aanvankelijk kwamen ze allen voor in het Frans. De Nederlandstalige verschenen pas vanaf 1900. Het oudst bekende dateert uit 1846. Tot 1928 bleven beperkt tot een gedrukte tekst geboorteaankondiging, later duiken motieven op. Het is pas vanaf 1950 dat de namen van de peter en de meter vermeld worden samen met de kraaminrichting.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 4, blz. 800: een stuk land, Overleie, te Rolleghem.
Woordenboek der Nederlandse taal deel 5, blz. 469 de goudberg: znw m, mv. en.
Uit: goud in de eerste betekenis nl. de stofnaam, de delfstof, het voornaamste der edele metalen.
Berg: berg waarin goud gevonden wordt. Vb. “Het Gout also het uyt de Gout-berghen comt sonder dat het int minste verwrocht of versmolten is” ., O-I en W.I. voyag. 5,83 b
Goetgebeur/ persoonsnaam. Studie van de Kortrijk persoonsnamen door Frans Debrabandere : uitleg: goetgebeur: bijnaam voor een goede gebuur, het tegengestelde van Quaegebeur.
Kaarten en plannen 37: plan figuratief van de straete leedende van de plaetse van Rolleghem naer Tombrouck ende van daer naer de staete leedende van Mosschroen naer Dottignies. (landmeter Maes 1789)
Monografie van Rollegem: Jan Cannaert had een hofstede tussen het kerkhof en het meulenstraatje. Aan de overzijde van de kerkstraat was er een boomgaard. Achter deze boomgaard bevond zich het disland: De geest.
Fonds D’Ennetieres: cfr. De situering op plan 2400 (1764)
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 4, blz. 526 : de geest: een stuk land, wijk Overleie, te Rollegem.
Verwijs en Verdam blz; 1101: znw. vr.: ofr. Gêst, gast; fri çaest, geest, gast (vanwaar de familienaam Tergast); mnd. Gêst, gast, onl. Gêst; ndl geest; in fri. En gron. Streken gaast, en gast.
Vooral in plaatsnamen vb. Poelgeest; Uitgeest. Oorspronkelijk dorre, onvruchtbare grond, van den stam van ohd. Keisen, onvruchtbaar.
Zie Ndl. Wdl. 835 vgl. op geest. Bep. In de zin van hooge en drooge grond, hooge zandgrond, . . .
Loquela. G. Gezelle, blz. 159: den geest: spook, bijtebout, verkeer, Fr. revenant.
Nederlands etymologisch woordenboek J. De Vries blz. 188 : geest. * ziel, gemoed * “ geestegrond”: in friesgekleurdde dial. Gaast( vgl. Gaasterland) mnl “gheest “ (noordnl), mnd gëst (nhd geest)
Gast ’t hoog, droog land’owfri gaest. Het is hetzelfde woord als het bijv. naamwoord nd gḗst, ofri gãst ‘onvruchtbaar’ waarnaast zonder t oe gaesne ‘onvruchtbaar’ ohd. Keisini ‘onvruchtbaarheid, armoede’
Met andere klankkap ozw gistinn ‘ met spleten door de droogte’, noorw. Dial. Gista ‘zich openen, dun worden van droogte. Men moet dus uitgaan van de grondbetekenis ‘ door droogte scheuren krijgen’.
Monografie van Rolleghem: blz. 55: een stuk grond heette “Den Flours”
Oorkondenboek van de Groeningeabdij f° 250 n° 59: een stuck landt genaempt den flours paelende met de oostzijde jegens de straete leedende van den screyboom naar den leerberchboom, ende ook voor de beke leedende van den screyboom naer den creupelen
Slosse Rond Kortrijk: deel III Blz. 1610: het gehucht “ ’t Foreest’ ligt Mosschroenwaarts”, het was in vorige eeuwen met bosschen dedekt.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel IV, blz. 258: wijk van Rolleghem. ZW
Verwijs en Verdam blz. 836-837: foreest: znw o(en vr?)
Van ofr. Forest; fr. Forêt, mlat. Foresta. De betekenis van mnl. foreest is dezelfde als mlat. Terra forestica; d.i. terra dominincare. Een onmiddellijk aan den vorst toebehoorende domeingoed, bepaaldelijk voor de jacht geschikt, met woud als hoofdbestanddeel, doch ook met vlak veld, water, weiland, enz…. dus eigen jacht, jachtveld, jachtterein, bij uitbreiding eene landstreek waar weinig menschen wonen, wildernis onherbergzaam oord, en eindelijk, omdat Bosch een noodzakelijk attribuut van een foreest was, ook Bosch, woud.
Woordenboek der Nederlandse taal. Deel 3, II, III blz. 4627. Foreest: znw onz. Mnl foreest. Ontleend aan ofr. Forest, van mlat.forestem, een niet omheind Bosch, van foris = buiten. Woud, Bosch.
Rollegem geschiedenis: “ Het Forest” Dit gehucht grenst aan Aalbeke en Moeskroen. In de volksmond heet dit: “ het Freest”. Deze wijk was in vroegere eeuwen helemaal bebost. Vandaar de naam “Forêt “. Het ligt 62 meter boven de zeespiegel. Het is een van de vele heuvels van de heuvelketen: Moeskroen- Anzegem. Bij zeer helder weer zijn de vijf torens van de kathedraal van Doornik in de verte zichbaar. Meer naar links aan de horizon: Bellegembos dat steeds van kleuren verandert naar gelang de seizoenen. Terwijl meer naar rechts: daar zien we “Le boulevard industriel” ook “ le zoning” genoemd, het reusachtig industriegebied van Moeskroen.
Hier aan het Forest stonden vroeger twee kruisbeelden. Het ene kruis stond aan een splitsing van het voetpad. Het werd in 1850 opgericht ter nagedachtenis van een man, die tijdens een twist vermoord werd. Het andere kruisbeeld was aan een gevel vastgemaakt en lag dichter bij het dorp.
Fonds D’Ennetieres 2400: bij de beschrijving van een perceel grond: eene onbehuisde hofstede ende is eene brauwerie abouterende oost de straete, zuid de plaetse west ende noort ’t foncier van deze heerlijkheid (1764)
Het foncier of eigen van de heerlijkheid (Monografie van Rollegem: blz. 38)
Hier zou het sportcentrum de Weimeersen op gebouwd zijn.
Rond vrouw en lief zijn duizenden spreuken, spreekwoorden en fabels geweven. Allen bevatten zij een kern van waarheid, maar vaak doen zij alleen maar glimlachen, omdat de vrouw, ook in het verleden, niet zelden het mikpunt was van spot.
Zo zei men “jonge peulen en jonge vrouwen zijn licht verteerbaar.” Of zoete peren en jonge vrouwen blijven niet duren”
Dan hadden we nog “ De vrouw bouwt het huis of slaat het in gruis”
Guido Gezelle schreef: “ Vrouwen en peerden, niets preutser op de eerde” of zo schreef hij ook “ Van vroeg opstaan en late trouwen doet niemands hoofd pijn.”
Toen zei men:” een man zonder vrouw is een paard zonder teugel”. En naar de al oudere man durfde men nog te zeggen: “Oude mannen en jonge wijven, geeft veel kinderen en veel kijven”.
Een vrijgezel kreeg op zijn dertigste de sleutel van de ossewei. Die mocht dus wel bij de ossen gaan staan in de wei, maar een vrouw was er voor hem niet meer bij.”
Onze voorouders kenden zoveel spreuken, zoals bijvoorbeeld nog dit: “ men mag bij het zoeken niet te veeleisend zijn. Want, wie een paard of een wijf zoekt zonder gebreken, mag het werk wel laten steken”.
“Geld zoekt geld” of “ de liefde doet veel, maar geld doet de rest”. Maar als het teveel opviel, werd wel eens gemompeld: “ het is om het goed maar niet om het bloed”.
Om nog maar eens Gezelle te citeren; “ een vuile moeder heeft zelden propere dochters”.
En zoals de juffer is, is ook haar hond.
Laat dit U intussen een troost wezen; “ Hebt u u intussen een Boze griet, schiet u nooit voor de kop; maar stop bedaard een pijp, en lees het boek van Job.
Acten en contracten reg. 1552-53, f° 180: het goet ghenaemt te dronghinghe te Rolleghem (o.m. cleen perststalleken, de poorte, en den wal)
Studie van de Kortrijkse persoonsnamen Frans Debrabandere : daar vind men de naam “Droninghe” terug als persoonsnaam. Blz. 134 n° 440: In Rekkem: 1398, joncvrouwe Annees van Dronghine.
PB f 17 Komt van Drongen bij Gent.
Winkler prins woordenboek blz. 380: drongen: gemeente in Oost-Vlaanderen.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel III, blz. 484: een tiende sectie te Rollegem.
Verwijs en Verdam blz. 1757-1758: splete (spleet) een van iets afgenomen deel, vooral van een leen. Ook in de betekenis van splitsing, splijting van een leen.
Woordenboek der Nederlandse taal blz. 276-77-78 n° 5: stuk land, dat in twee evenwijdige tongen of strooken uitloopt.
n° 6: afgespleten stuk; door splijten of splitsen ontstaan deel. Naar het schijnt alleen in toepassing op een afdeeling og afgescheiden deel van eengrondgebied of grondbezit of van een recht; ingezonderheid van een leen.
Fonds D’Ennetieres: 1868: het Mortaensche in Rolleghem: Nicolas François Du Boccage had twee partijen land “ genaemt de doorns” ( deze twee stuuken land zijn op de kaart aangeduid met de nummers 59 en 60) Land met doornstruiken begroeid?
Fonds D’Ennetieres: disland van Rolleghem cfr. Situering op plan.
Fonds D’Ennetieres: 2408: den disch van Rodelghem abouterende met de oostzijde jegens het landt B. De Smet, west jegens het landt Claeys de Smet, noord jegens ’t landt van voorgenoemde Claeys.
Aanwinsten VI 6848: heerlijcken renteboek der Heerlijckhede van Polliere of pomerie geleghen in de prochie van Rolleghem (1761) Vermelding van de naam in de beschrijving en situering van een stuk grond.
Woordenboek der Nederlandse taal deel 3 II/III blz. 2647-2648: disch: znw. m. disc, eng. Dish on diskr. Een oude ontlening aan grieks-Latijn discus, schijf, schotel.
1 tafel. 2 toonbank. 3 voor een maaltijd gedekte tafel. 4 de tijd dat men aan tafel zit, maaltijd. 5 hetgeen opgedragen wordt, maaltijd. 6 fonds waaruit armen bedeeld worden en vandaar armbestuur.
Het dischgoed= het goed van het armbestuur
Het dischhuis= het huis aan het armbestuur toebehoorende.
Loquela. G. Gezelle Blz. 115: Het dischland= grond die aanden dich, aan ’t armbestier toebehoort, dischgoed “De Bo”
Westvlaams Idioticon de Bo blz. 207: disc = armbestier, bureel van weldadigheid, fr. Bureau de bienfaisance.
Ook de man was niet gespaard, hij moest de wieg maken. Ze was van hout of riet en moest kunnen schommelen, want de kleine zou beter inslapen. Vaak kwam de wieg via overlevering in het gezin terecht.
Bij de bevalling kwam dan de “achterwaring” ze werd gehaald door de vader wanneer “het water brak” maar vaak was ze op dat ogenblik in huis. Dat betekend dan ook die “de geboorte geschiede thuis”
De vader was bij het gebeuren niet aanwezig, het zou ongepast gewezen zijn.
De vader reed met de fiets het dorp rond voor de bekendmaking en meestal kwam hij niet meer nuchter thuis. Veelal werd het ook “doorgezegd” het duurde niet lang of heel het dorp wist het. Doopkaartjes waren slechts voor de hele rijke klasse van toepassing.
Den boreling kreeg uiteraard ook een peter en meter. Het was een ernstige aangelegenheid, het gebeurde volgens een strikt hiërarchische normen, en der werd zeker niet aan getornd. Bij het eerste kind waren de vader van de vader en de moeder van de moeder, peter en meter. Bij het tweede kreeg de moeder van de vader en de vader van de moeder het toegewezen. Bij de volgende kinderen ging het naar de ooms en tantes volgen in de volgorde, van de oudste naar de jongste en daar werd zeker niet aan geraakt. Er was geen sprake van een voorrecht, maar gewoon van een recht.
Het was de peter of de meter om een naam te geven aan het petekind. Bij gebrek aan inspiratie werd de heiligenkalender er bij gehaald en dan gaf vaak de dag van de geboorte de doorslag om een naam te geven. Kon de peter of de meter door ziekte of iets dergelijks op het doopfeest niet aanwezig zijn, dan werd er een plaatsvervanger gezocht. Die werd dan “Peetje of meetje lap” genoemd.
Het doopfeest was zeer formeel, er werd enkel op zondag gedoopt. Meestal na de hoogmis of na de vespers. De plaats van dopen was de dorpskerk, hij die doopte was de parochiepriester of een familielid priester. De doopviering was een aparte, vrij korte plechtigheid, welke niet in een mis werd ingekleed. Het doopkleed ging vaak van moeder op dochter over. Was er geen, dan werd dat door de moeder zelf gemaakt. Slechts zelden werd een kleed gekocht. De priester kreeg een kleine vergoeding, welke niet verplicht was, dat door peter en / of meter werd gegeven.
Na de doopplechtigheid ging de familie( beperkt tot het gezin, aangevuld met peter en meter) meestal op café, er werden zoveel mogelijk herbergen met een bezoek vereerd. Deze drink gelagen werden meestal betaald door de meter en / of de peter, minder vaak door de vader. Uiteraard was de moeder bij deze plechtigheid en viering niet aanwezig, zij moest geduldig wachten en hopen.
Wanneer men dan thuis kwam werd er dan toch iets gegeten. Bij de rijken een feestmaal, bij de werkende klasse veel minder. Het ging hem over een broodmaaltijd, bijvoorbeeld “Koekebrood” met kaas of hesp. Ook witloof met ham, konijn of kip. Men dronk daarbij bier of borrels, soms ook wel wijn.
Fonds Colens 204 leen gehouden van mijnen heere van Nevele, zich streckende binnen de prochie van Cortryck, Harelbeke, Rolleghem, Petegem en Heule.
Geschiedenis der stad Kortrijk door Frans De Potter (1873) Deel I, blz 257: de heerlijkheid van Diestveld bestond uit eene rente geheven op gronden te Kortrijk, Harelbeke, Hulste, Ottergem en Rollegem.
Zij behoorde in de loop der 15de eeuw aan Gillis van der Meere, ten jare 1496 aan Jacob Savarijs, in 1674 aan Joost de Bie, nadien aan Pieter Gilles Marissal die de bezitting verkocht aan C. de Gruson, echtgenoot van Anna Marren. In 1714 behoorde het aan de beide dochters van deze laatste.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel III, blz. 189: een groepering van parochiën in de kasselrij van Kortrijk, samengesteld als volgt: Dottignies, Coyghem, Espierres, Mouscron, Herseaux, Luingne,
Reckem, Lauwe, Aalbeke, Rolleghem, Belleghem, Marcke en een deel Kortrijk-buiten.
Cart. L. De Male I, 105 : (1349) : onze goede liede vanden XIII parochiën gheseten in ons castelrie van Curtricke
Sanderus A. Flandria Illustrata: (1641) Roede van de XIII parochiën.
Carte Fricks (1744) les 13 paroisses
Geschiedenis der stad Kortrijk I, 279: s.d. de dertien prochien.
Scabinale II, n 430: blz. 148 n° 9: zuid het straetken gaande van den lerberchboom naer Rolleghem, noord ende west ’t lant van J.Palatro.
Scabinale II, 430: landboek spijker Kortrijk 1644. De spijker Kortrijk had te Rollegem in totaal 59 percelen waaronder het crommestick.
- Bunder: benaming van een landmaat.
- Daar de landmaten, zoals ook de inhoudsmaten en munten verschillend waren van streek tot streek, is het zeer moeilijk de oude maten in de huidige om te zetten. Voor de omzetting verwijzen we naar het werk van K. Van Landschoot: 1 Kortrijkse bunder= 16 hondertlands= 400 roeden= 14176ha
Cartularium en kroniek van de abdij van Groeninge: 1650:……. Tegen tcrommebundere
Men zegt dat vandaag de jeugd niet meer te worden voorgelicht over de herkomst van de “Kleine kindjes” Vroeger was de geboorte omgeven met vele taboes. Men zocht ze duidelijk buiten het huis, in de “Lochting” (moestuin) daar waren soorten kolen genoeg waar aan de kinderen konden ontspruiten. Denken we maar aan de bloemkolen en savooikolen.
Wie geen “Lochting” had, ging zich beroepen op de bevaarbare rivieren of wateren waar een bevlagd schip voorbij kwam. Of was het de ooievaar die het kind van verre streken meebracht.
Sommigen kwamen van een groot warenhuis, een achterwaring( iemand die de rol vervulde van vroedvrouw, maar was niet gediplomeerd) of het was de dokter welke het meebracht. Het was zeker niet denkbaar dat men aan een kind zou vertellen hoe de vork aan de steel zat.
De volwassen wisten het natuurlijk maar al te goed, op alle soorten manieren wisten ze de zwangere vrouw te beschrijven. Zoals die vrouw is in “Positie” of “ ze doet mee”. Nog andere z’é(d) eur loaten goan, z’es (van) alzo, ze spoart, z’e (s) in verwachtinge, ze moe ne kliênen kopen of z’é verschoten.
Als het toen minder fatsoenlijker en volkser er aan toeging klonk het zo: ze zit vul, z’e(s) é/ tegen een poale gelôpen, ze zit dikke, z’e(s) tegen de noek van de toafel gelôpen, z’e(s) in dracht, z’è’t angen z’è(d) eur gat verbran(d) of z’è’t were zitten of nog straffer j’es/èt er bleuven ipzitten.
Juist zo als nu is wil men ook weten welke het geslacht is, ook vroeger was het zo, zou er een opvolger zijn; ga het een jongen of een meisje zijn.
Zo had men het direct beet, een zwanger vrouw heel dik met goede eetlust was gegarandeerd ne jongen.
Was het gebeurd in de roste moane, gegarandeerd ne jongen.
Ook het kleur van de urine speelde een rol. Zelfs na de geboorte van het vorige kind kon men reeds voorspellen wat het geslacht van de volgend kon zijn.
En dan waren er de zaken die bij een zwanger vrouw kwamen kijken. Zo mocht de zwanger vrouw zeker niet te hoog reiken, ander zou de navelstreng rond de hals van het kindje raken.
De vrouw mocht zeker niet schrikken, en zeker niet bij volle maan. Oppassen voor de nefaste gevolgen bij het eten van aardbeien, het kind kon hierbij “geboorteplekken” hebben.
Wat wel moest, was, dat de vrouw alles waar ze zin in had te eten, zeker niet mocht geweigerd worden want dan zou ze “verwateren” of “ankeren” wat zeker uit den boze is.
Zware zaken tillen was logischerwijze gevaarlijk, maar zeker was gevaarlijk naar gehandicapten en “mismaakte” kinderen kijken, of naar een man of vrouw uit het gebuurte te lonken.
Boter zeker niet zouten, geen lijken gaan begroeten en zeker de benen niet kruisen dat was taboe. Heel wat oude vrouwen welke bekend stonden als heksen, konden heel wat schade aanrichten, vooral als die “bes” van een zwarte kat vergezeld was.
Zij die kinderloos waren stond een zaak vast, het was de vrouw haar schuld, nooit deze van de man. Ze kon zich laten belezen, of op bedevaart gaan.
Een gezin “in blijde verwachting” had altijd iets om handen. Kleertjes maken, daar kwam heel wat naaiwerk bij te pas, denk aan doopkleedje. Maar opgepast niet te veel want dit kon een miskraam teweeg brengen.
Acten en contracten reg. 1494-1497, f° 122 v: zijn goet ghenaemt te Cromelins gheleghen in de parochie Rolleghem.
Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk (1350-1400) door Frans Debrabandere. Blz; 260 n° 1109: crommelin te kortrijk: Jhan Crommelijn (1357-1361) Willem Crommrlin (1355) en nog vele andere –dim op –lin van krom.
Fonds D’Ennetieres: 2399 f° 3: eene partije landt genaemt de „coyweede“ paelende oost ende noord aan de hoirs van Jose Parent, zuid de beke ende west den meersch van den biscop van Doornijck.
Aanwinsten VI 6848: Joanne Parent: seven hondert meirsch den westkant palende int geheele…… oost dhoirs Louis van neste zijn zelfs coeijweede.
= heerlijcken renteboek van de heerlijckhede van Polliere of Pomerie geleghen in de prochie van Rolleghem.(1761)
Coeweide= of weiland – of recht om koeien op een land te weiden (Middelnederlands woordenboek 1674)
Aanwinsten VI 2126: Rentebouck vander heerlichede van Moorenacker besteckende op diverschen gronden van erfven daer geghouden die ligghen in de parochie van Curtrycke- 1601
Fonds D’Ennetieres: 2399 f° 6: vermelding de naam ‚t goet Costers (1761)
Acten en contracten reg. 1539-40 f° 97 : den goede ende leen tcosters ligghende inde parochie van Rodelghem.
Acten en contracten reg. 1521-22 f° 29: zijn goed genaemd ’t goet scosters
Acten en contracten reg. 1510-11 f° 34 ’t goedt Scosters.
Acten en contracten reg. 1494-97 f° 202: leengoed ghenaemt tgoedt tscoters ligghende binne voors. Prochie van Rodelghem groot…..
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 8blz. 425 : het goed te Costers: hofstede te Rollegem
Fonds Colens 206 leenboek van Cortryck (1649) vermelding van Goed te Costers. De groote denmbrement van eenen suyden anden erfgrond van Loys Guie in Doonick ende ande gronden Joos Hanecourt, vanden westen an ’t landt Pieter Verelst ende Joos Vanoverschelde, noort ande oost de wegh loopende van Tombrouck naar Cortryck ende ande landen van Gillis Van neste
Geschiedenis der stad Kortrijk door Frans De Potter: deel I blz. 275: te Rollegem: de heerlijkheden van Rollegem en van ’s Costers.
Wist u dat in 1424 er een avond klokke bestond welke liet weten dat de inwoners hun haardvuur moesten afdekken met de vuurstolp. Kortrijkse wingeroen.
Dat de herbergen en teveernen moesten sluiten.
Avond klok uit het Frans = couvre-feu hier uit ontstond het Engels woord curfew. Een andere naam daarvoor was wingeroen uit het Frans vigneron, wat kon vergeleken worden met winglock.
De klok die de wijntappers aanmaande om het tappen te staken.
Biografie 1980 blz. 126 nr. 64 P Goussaert “ De Marionetten en omgeving
Molens: Mattelaer, de voormalige “ Tombroekmolen” te Luingne. Molenecho’s VII 1980 nr3
Jaargang XXIII December 1981 blz. 333, Zij waren ook heren van Komen en van Rollegem PH Despriet , twintig Zuidwestvlaamse hoeven Kortrijk 1920 II 129-132.
De hoogtepunten bij het vieren van een patroonheilige lag voor de jaren 1800 tot 1805 de jaren daarop volgende werden de processies definitief verboden door de bisschop.
De reden lag voor de hand: Te Moen hadden ze de St-Elooivieringen en die had (aldus de beschrijving van de St Laurentius kroniek in deze uitgave) een wrange nasmaak gekregen, omdat de ruiters met hun paarden in de kerk binnendrongen, waar de vroomheid onder invloed van overvloedige drank in de lokale herbergen, ontaard was tot vecht en scheldpartijen, vernieling en het afvuren van geweren, waarbij gewonden vielen. Aan die te onstuimige devotie werd dan ook kordaat paal en perk gesteld en vieringen beperkt tot een hoogmis met tentoonstelling en verering van de relikwie. Men vind dit ook terug in “Rond den Heerd” VIII 1873
Maart 1997 jg. XXXIX Afl.1
Schepenhuisstraat 53, eigendom van J.M. Foulon-De Puydt. Sedert 1898 eigendom van de Franse groothandelaar Jules Clarysse-Dumortier van Torkonje. Kasteel en park zijn beschermd bij M.B. van 17 juni 1992.
Het was een Frans edelman welke volgens traditie halverwege de 19de eeuw bouwde. De noordgevel is begrensd door twee octogonale torens met spitsboogvensters. Het muurvlak vertoond raadselachtige geel en rood geschilderde versieringen. (een “Trompe-l’œil)
Fonds D’Ennetieres:2399 f° 11 : Jan Bapt. Du Mortier had een leen genaemt ’t goet te Corsellis. Liggende in de parochie van Rolleghem. Oost de straet leedende vanplaetse van rolleghem naar Tombrouck, zuyt, west ende noort sels cheijnslanden.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 8, blz. 338: Te corselis: leengoed te Rolleghem.
Fonds Colens 306: Leenboek van Cortryck (1649) blz. 50 te Corselis
Oud sak 860 : Registre des fiefs et arrieres fiefs tenu du chat. De Courtray folio 442 Adriaan van Rokegem hield een leen genamt; “de coninginne”
Monografie van Rolleghem: blz. 50 ter coninginne
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 8, blz. 208: Ter Conninghine: leengoed te Rolleghem;
Fonds D’Ennetieres:1858 (1789): Livre des fiefs tenus et relevant de la Seigneurie tMortaensche dans les paroisses de Belleghem, Dottignies et autres. Blz. 87: leen genaemt de heerelyckheyde van Conninginne.
P. Boncquet: Heerlijkheid en Leen in de roede van de dertien parochies blz; 130 De “Coninginne” kan verband houden met de familienaam de Coninc (Koning, hij die de eerste prijs behaalt) en ander gelijkaardige bijnamen als Grave, de Keizer. “Coninc” betekent ook koning van een schuttersgilde.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel VII, blz. 271: plaats te Rolleghem, N
Woordenboek der Nederlandse taal: deel 7, 1 Blz. 740-741 Kaasmat: bij Weiland vermeld de betekenis van “kaasvorm” Bij Van Daele met die van “Kaashorde” Zie ook de volgende aanhaling: Kaasmatje, kaasmandje. Matje of mandje waar in men de gestremde melk laat uitloopen van welke men kaas wil maaken, Marin.
Bij kaasmandje vind men: kéésmandeken,….mandje om de wei uit de kaas te laten loopen.
Groot woordenboek der Nederlandse taal van Daele: 2: blz.1285 Kaasmat: v.(m) (-ten) : kaashorde= kleine horde om er kaas op te laten druipen.
Volgens oudere mensen zou dit gelegen hebben op de hoek Schepenhuisstraat, nu Renatex (2012)
Een Kazamat: is een tegen vijandelijk vuur gedekte en van schietgaten voorziene ruimte voor opstelling van een vuurwapen, aanvankelijk deel uitmakende van een vestiging.
Oud sak 860: Registre des fiefs et arrieres fiefs tenu du chat; De Courtray. Follio 276: Jan van Hallewijn houdende een leen van Jacques van der barre, gelegen in de parochie van rodelghem genaemt Callewaers Bosch( landt, Bosch ende meersch)
Monografie van Rolleghem: blz. 48: Callewaertsbos was gehouden van de heerlijkheid Lassus te Dottenijs. Het lag vermoedelijk in de noordwest hoek van de gemeente aan het kruispunt van de Lante- en Markestraat. Woordenboek der toponymie Du Flou: deel 6, blz. 1129: Calewaerts Bosch leengoed te Rolleghem.
SBK Fonds C.V cod. 222: „Terrier du Coster“ de Saint-Martin de Courtrai. Titre: Beschrijvinge behelsende de consitentie van de groote ende ghelegenheijdt vande Costerthiende gheleghen in de prochie van cortyck buyten recht voor de hermitage van Sinte-Anna capelle, beginnende dese thiende van de straete geleghen van oosten de mote aan joseph de Penthevilles, tot aande herberghe staende bij den Callewaert-bosch- genaemt den Smockelpot, dies de propritarissen groote, canten en de auboutten van jeder partije apart gelegen onder dese thiende te bevinden onder elckx numero inde revens… ghevoughde caerte figurative, welcke beschryvinghe bevat alle landen, hofsteden, boomgarden, lochtingen, meerschen, bosschen etc. geleghen onder dese costerthiende… terrier, date et signé: Cornelis steur, 1772.
P. Boncquet: Heerlijkheid en Leen in de roede van de dertien parochies. Blz. 129 – Bosch= huidig bos.
Callewaerts= praktisch met zekerheid is dit de genitiefvorm van de familienaam Callewaert. Dit duidt er dus op dat dit bos hun eigendom was of dat van hun afstammelingen.
Te Lindebeek: Caluwaert.(Van Loey)
Ook Du Flou (VI- 1128) kent een Calewaert a° 1626, land te Snaaskerke.
Caluw= Kaal: uit de casus obliqui: het was een wa-stam; dus nom. : calw-calo-cale-caal en casus obliqui wcalwas: caluw (zie franck Mnl. gr. 62,1; 86,196) + aard= ploegland, veld.
De toeschouwers die zich altijd aan den ingang van de kerk in een erehaag opstellen constateren met groot genoegen: “ O kijkt zij is in het wit en in ’t lang”. Maar vanwaar komt het gebruik dat de bruid in ’t wit moet zijn? Het wit is nog maar goed een anderhalve eeuw in de mode lezen we in 1985 in de gazette, ook al is het dragen ervan vele eeuwen in onbruik geweest.
De Romeinse getrouwde vrouw, droeg als teken van haar gehuwde staat, een rechthoekig lapje, dat los over haar hoofd was gedrapeerd. Het jonge meisje pronkte met lang losvallende haar.
Deze ziens wijze was algemeen aanvaard tijdens de middeleeuwen. In de 16de eeuw is ze geheel uit de kledij van de getrouwde vrouw verdwenen. Pas in het begin van de 19de eeuw zien we de sluier opnieuw in het modebeeld weer verschijnen. Alle kleren die men op die dag droeg, konden ook op een andere dag worden gedragen. Die situatie duurt voort tot in de 19de eeuw, ze verandert echter met de Franse revolutie. Na die periode wordt de klassieke oudheid in al zijn aspecten tot inspirerend voorbeeld. Zo ontstond de witte bruidsjapon, compleet met sluier. De zedige hooggesloten hals is nog niet in.
Dat stelde wel problemen in de twintiger jaren van de vorige eeuw. Toen de vrouw zich de gelijke van de man begon te beschouwen veranderde het opnieuw. Ze probeerde zoveel mogelijk in kleding en gebaar Een mannelijk voorkomen te verkrijgen ( dat geldt uiteraard slechts voor de “snobs” uit de wereldsteden van dien tijd.) Arme “garçonne” uit 1925. Alles wat vrouwelijk aan haar mag heten was verborgen: geen charmante coiffure, geen boezem, geen heupen; de rok was kort en de sluier op een hoed vastgepind kwam tot op kniehoogte. De sluier was enkel als sieraad gedragen en bedekte het niet het gezicht. Afgezien van het wit zou men wel enige moeite hebben om in deze kortgerokte modieuze dame van 1925 een bruidje te ontdekken.
Sinds dien is het bruidstoilet mee geëvolueerd met de mode: langer, korter, wijder, sluiker. Ook de stoffen zijde, rayon, katoen, nylon alles op zijn tijd. Ook de sluier varieerde van meterslang tot enkele decimeter. Er zijn vele moeders en grootmoeders die zelf noodgedwongen zijn getrouwd zonder deze Feeërieke tooi en er alles voor over hadden om hun dochters en kleindochters dit “ wit “ wel te gunnen.
Pas op 30 april 1958 schafte het Belgische parlement de voogdij van de echtgenoot af. Daarmee werd een einde gemaakt aan wat de code Napoleon uit 1804 was gestipuleerd, namelijk dat de gehuwde vrouw in feite levenslang minderjarig bleef. Met ziel en lichaam was zij volgens de wet het bezit van de echtgenoot. Haar loon kwam hem toe, haar briefwisseling werd streng gecontroleerd en zij mocht slechts scheiden, een recht tijdens de revolutie verworven, om wel bepaalde redenen.
Monografie van Rolleghem: blz. 95: De hofstede bystierveld werd in 1794 genoemd omdat de eigenaar jaarlijks 7 schellingen rente verschuldigd was aan de kerk van Belleghem.
KerkLeven Bellegem 1794: item van Joseph vuybusch te vooren d’hoirs Philippe Mullekom op rolleghem 7s s’ jaers op zijn hofstede ende land genaemt het bysierveld.
in “t volgende rijmpje bekend: Twee lichten en een vier maken een rijk man bijstier.
Bij-stier; bijster, ad extremum gedactus inops exinanitus : in twee jaar zal ij rijke of ‘ijstier zijn is bij de Vlaamse boeren in gebruik.
Verwijs en Verdam blz. 1251-52: bijster: bij de betekenis n°4: * woest, vervallen, in slechte staat niet onderhouden(van zaken) n° * buitensporig, buitengewoon.
Westvlaams Idioticon de Bo blz. 116 : bijstier: (Wvl. Bi-stier of bijs-tier) van geld en goed beroofd, ar, behoeftig.
Bijstierveld: o zoo heet in ’t poperingsche hier en daar een stuk land dat mager en weinig vruchtbaar is.
Etymologische woordenboek Vercouillie blz. 35: bijster: bijv. Mnl bijster =Ndd bîster (waaruit hgd biester, Zweeds en Deens bister) van denz. Wortel als bijzen. Hierbij nog ofri biusverklik=verward eng.
Boisterous=ontstuimig. Vla en Kil bijstier zal wel volksetym. Zijn onder invloed van bij of buiten stier(stuur) zijn.
“ Wat is jongheyd zonder minnen, wat is leven zonder vreugd, hangt aan de liefde uwe zinnen en bemind als ij meugd” (16de en 17de eeuw)
Toch zou het verkeerd zijn zich voor te stellen dat onze voorouders een leven leidden dat louter een aaneenschakeling was van geneugten en losbandige avontuurtjes. Een gezinstichten, kinderen krijgen was de hoogste betrachting. Overal net als in de natuur, groeide nieuw leven maar de dood is altijd alom nabij. Precies omdat de dood vaak ongenadig was. “Kweken” ‘als konijnen’ deed men in die eeuwen niet en het krioelde zeker niet van de kinderen.. Men trouwde immers vrij laat:25 jaar voor een meisje en voor de jongen nog een paar jaar later. En als je dan weet dat men een gemiddelde leeftijd kende van 35 tot 40 jaar, is het duidelijk dat zelfs bij een bijzondere huwelijksvruchtbaarheid, het aantal kinderen zich in het beste geval 4 tot 5 beperkte. Trouwen deed men ook niet zozeer uit verliefdheid. Niet dat er nooit sprake was van liefde. Vaak bestond dit wel, soms al ten tijde van de verloving, maar vooral pas na het huwelijk. Ze ontstond en groeide door de samenleving(….). In de jaren 1670 tot 1830 zouden er dorpen geweest zijn waar meer dan een kwart van de vrouwen in verwachting waren voor ze trouwden.
Tot dan had bijna niemand omgekeken naar gewaagde zinspelingen en bij het zien van bloot was niemand geërgerd. In 1457 bij de intrede van Filips de Goede in Gent, zwommen naakte meisjes in de Leie.
Bij de intrede van Filips de Stoute te Antwerpen in 1494 schreef een getuige:” De stellages, waar met de meeste lust naar keken, waren naar de godinnen, die door naakte levende vrouwen waren voorgesteld”.
In de 16de eeuw een zuster schrijft: ‘ ’s Zomers, als het mooi weer was, ging de priorin na het bidden van de vespers met de communauteit ver van de abdij wandelen bij de vijver langs de weg naar Parijs, daar kwamen de monniken van Saint Martin de Pontoise, van niet ver uit de buurt om te dansen, wat gold als de normaalste zaak van de wereld. Het zou kunnen dat de indruk gewekt is dat onze voorouders zich voortdurend gedroegen als vrolijke flierefluiters. Niets is nochtans minder waar, zowel bij de elite als bij het merendeel van de bevolking, een gezin stichten en kinderen krijgen bleef de hoogste betrachting.
“Vruchtbaarheid is van oudsher van grote betekenis geweest. Kinderen waren een hulp in de huishouding of bedrijf en een garantie voor een onbezorgde oude dag”
In Frankrijk noemde men een vrouw zonder kinderen tussen de 15de en de 18de eeuw vaak een “Brehaigne” (onvruchtbaar) of nagenoeg de zelfde term waarmee een stuk grond werd aangeduid waarop niet te oosten viel. Een onderbreking in de generatieketen werd door een stamfamilie ervaren als een aanval op haar voortbestaan. Voor jonge echtgenoten zonder kinderen was dit een moeilijke situatie; ze voelden zich schuldig omdat ze van geen nut waren. De dood is gemakkelijk te aanvaarden wanneer je de hoop hebt in je kinderen voort te leven; een man en een vrouw zonder kinderen zijn aberratie, ze zijn als het ware dood omdat ze geen toekomst hebben. Geen wonder dat allerlei vruchtbaarheidriten op het platte land de gewoonste zaak van de wereld waren. Er zijn meer voorbeelden bekend waaruit blijkt dat een schoen meer betekenis kan hebben dan alleen die van schoeisel, want als symbool en wens van vruchtbaarheid werden vroeger wel schoenen naar een bruidspaar gegooid. Een schoen in de stad een klomp op het platteland. In Frankrijk ging men na de maaltijd in optocht naar de “bruidssteen” die de echtgenote moest beklimmen: ze ging dan op een klomp zitten en liet zich van de helling glijden en als de klomp bijgeval brak wanneer ze beneden kwam riep man “ ze heeft haar klomp gebroken!” De echtgenoot wist wat het betekende: “zijn bruid was geen maagd meer!”
Aanwinsten VI 2126: renteboek vander heerlichede van Moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfven daer afghehouden die ligghen in de parochie van Curtrycke (1601)
Beschrijving: stick landts ghenaempt den bercenste tanghe(?) groot omtrent vijfhondert paelende metter oostzijde jehens Willem Vanderplanckes lant ghenaemt den bronckaert, metter zuytzijde jeghens Willems Hofstede ghenaemt den Moorenackere, metter west ende noortzijde jeghens Willems tangheveldeken ende pappaersbusch.
Verwijs en Verdam blz. 1456 bronken, znw. ww onz.
Kil broncken, j. proncken. Het woord verenigt de beide min of meer tegenstrijdige opvatting van “pruilen” en “pralen, fier zijn”. De betekenis die tussen beide ligt is “ een deftig gezicht zetten”. Het is wel hetzelfde woord als ons “pronken”.
Pruilen, brommen
Fier zijn, pralen, ook van paarden: fier stappen, hoog draven.
Den bronckaert: persoon die bronckt.
Westvlaams Idioticon de Bo blz. 167 bronken: bronkte, heb gebronkt o.w.
Pruilen, misnoegd zijn, niet willen spreken, fr. bouder. Men zegt ook “pronken”.
Algemeen Vlaams Idioticon Scheurmans blz. 81 bronken/ o w: 1. met gemelde processie rondtrekken dit jaar.
2. een ontevreden gelaat vertonen; een streng, stuursch misnoegd gelaat aannemen, misnoegd zijn niet willen spreken.
Als men iemand iets beveelt, dat hem niet aanstaat, en hij alzoo een zuur gezicht trekt, zegt men: hij bronkt weer.
Vandaar nog: het is een bronker of bronkert, dit is hij gaat veel zonder spreken. In Vlaanderen heeft bronken deze laatste betekenis ook. In Brabant zegt men monken of pratten, elders pruilen.
Bij Kol. Broncken, of proncken, ’t welke ook in Vlaanderen eene opzicht barende vertooning maken beteekent.
Woordenboek der Nederlandse taal blz.1525-26 bronken, brunken- onz. zw. ww. Andere, misschien oudere vorm van pronken, die reeds in ’t Mnl. voorkomt in de beide bettekenis: pruilen en : pralen: vergelijk pruilen(voorheen ook: pralen) en verder woorden met onzijdigde betekenis als grimmen. De opgave in den tuethon. 42 a zonder vertaling, geeft omtrent de bedoelde beteekenis geene genoegzame zekerheid. Voor Kiliaan, die bij Broncken naar proncken verwijst, was de eerste vorm dus blijkbaar niet meer de gewone (vergelijk brallen naast pralen) . Wellicht is het woord met een suffix-k- afgeleid van Brommen, met overgang der m in n.
A pruilen, een misnoegd of somber gelaat toonen, een strak of zuur gezicht zetten of niet willen doen wat verlangt wordt, talmen(- ook met iets)
In het hageland thans: “het dreigen van ’t rundvee, als het wil stooten, hetwelke met een licht brommend geluid gepaard gaat”
Aldaar ook gebezigd van de lucht: betrekkenen, dreigend uitziet.
B pralen, prijken, pronken
Van persoon: eene uittardende houding aannemen. In Limburg thans nog in de verwante betekenis: er trotsch en verwand uitzien. Doch ook: eene deftige houding aannemen, er stemmig, ernstig uitzien.
Thans alleen nog in Limburg voor: een plechtige ommegang bepaaldelijk dien op de H. Sacramentsdag, houden.
Afl: in de betekenis a. bronken(d) iemand die zwijgend somber kijkt.
Woordenboek der toponymie Du Flou: Deel II blz. 811 : leengoed te Coyghem, Rolleghem en Wielsbeke.
Brouck: eerdere uitgelegd bij Paddebrouck.
Vindt men ook terug in persoonnamen: cfr. Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk (1350-1400) door Frans Debrabandere, blz. 109 n° 319 : Broucke Van den: ….
We leven nu in den tijd waarvan we denken dat wij de wereld gemaakt hebben, nochtans met ons honderd jaar dat we hier mogen verblijven zouden we dat zeker niet kunnen realiseren. We mogen dus van geluk spreken dat we elk om beurt mogen meehelpen om iets na te kunnen nalaten. Toen men de oerknal nabootste, klonk het als of nu wisten wie deze wereld in elkaar geknutseld heeft. Maar als men met de telescopen die hebben, en nog altijd bijbouwen, zien ze dat ze onlangs hoe meer niets zien. Men stelt vast dat wat we spotten zeggen: “ Het heelal is zo groot dat zelfs den eersten die gestorven is nog in de hemel niet geraakt is, laat staan dat hij al zou terug zijn om ons te zeggen wat er daar is”.
En hierbij kun je, je dan de vraag stellen, heeft de mens al iets hier niet gezet wat er niet was? We horen u al roepen hebt u soms de computer uitgevonden? Dan antwoorden wij u welke materie zit er in de computer, die niet van deze aarde was? Je hebt gelijk als je zegt dat je met de materie iets hebt gemaakt, waar we verbaasd van opkijken en zeggen de mens is toch zeer ontwikkeld om zo dingen te maken. Toch het is alsof een goochelaar, die zijn beide handen in de lucht houd en ons duidelijk maak ik heb niets in de handen niets in het mauwen, en hop daar is een duif, of zelfs veel grotere dingen. Toch perslot van de rekening was de duif er! Met ander woorden, wij maken gebruik van de materie, waar we grootse dingen mee maken, doch alles ligt ter onze beschikking. Iets of iemand, heeft het ons om het waardig te gebruiken.
Iedereen denkt er het zijne over, maar wij zijn het niet, die hier enkele jaren verblijven, die de wereld het heelal laten bestaan. Men zegt dat wij het kapot maken! Hoe, door oorlog te voeren, want vrede, ja hier in het westen herdenken we honderd jaar oorlog, maar is dat vrede? Rijken blijven rijk, armen arm! De ene vecht voor zijn voedsel, de ander werpt het weg. Landen willen onafhankelijk zijn ander verbieden het. Is dat vrede?
We weten allemaal dat de kerken leeglopen, het begon al toen men de heiligen verbande uit de kerk, vroeger stonden de pilaren, indien het mogelijk was vol met heiligen beelden. Toen dacht men dat de mensen alleen naar der kerk trokken om heiligen te aanbidden. ’t Was misschien wel iets overdreven, doch nu is het langs den anderen kant dat men overdrijft. We lazen onlangs nog in de gazette dat men overdreven veel bloemen zet op het kerkhof en dat alleen met Allerheiligen. Ik had een vriend, en zoals Joris Declercq het zegt: “Ne vriend is lijk ne stekkerdraad, Je kunt er vast aan raken. En ojje weg wilt goan, ’t doe zeer, je los te laten” (Ik hoop dat Menheer Declerq het mij niet kwalijk neemt dat ik het gebruik) maar het is waar. En iedere dag breng ik hem geen bloemen op zijn begraaf plaats, hij staat bij mij thuis in de kast, en iedere dag als ik aan tafel zit zitten we recht over elkaar, en ‘t is alsof hij hier zit zoveel jaren later met zijn “export” van thuis van Bellegem. Allerheiligen, dan herdenken wij al die heiligen die niet ergens vermeld staan, Allerzielen, zij die ons dierbaar zijn, werden zoals de verjaardag van iedereen op een dag echt in de bloemen gezet maar dan allen in een keer.
Of feestdagen voor sommigen zouden mogen verdwijnen, oordelen wij hier niet, maar wij denken, toen onze ouders of onze voorouders er voor streden om die gebruiken en in voege te brengen dat ze wel ergens gelijk hadden. Echter is dit hier niet wat we willen bereiken, we willen alleen eventjes kennis maken met wat er allemaal zogezegd lang voor onzen tijd bestaande was maar tussen haakjes toch in gebruik is. Denk maar even wanneer we nu de kerk binnen gaan voor wat men noemt de H. Mis, ( eucharistieviering) dan zien we bijna allemaal grijze hoofden of kale koppen, met andere woorden oudere mensen. Bij zeldzame gelegenheden jongeren, wellicht, wanneer ook zij vergrijzen, zien we ze daar opnieuw. (Zoals men spreekt over de vergrijzing de baby boem jaren, zouden er misschien te weinig baby’s nu bijkomen en terug een ander kleur inbrengen dan grijs?) En toch, je zou haast denken dat er kabouters op pad zijn want bij vele heiligenbeeltenissen staan vele kaarsjes te branden. Bij kapellen, bij de verscheidene grotten verdeelt over Vlaanderen. ’t Is echt opvallend. Vandaar onze aandachten om die voorbije dingen eens op te rakelen. Wij gaan snuisteren in oude documenten en dagbladen tijdschriften en van die dingen meer, bij het opkuisen en wegwerpen, dat zij die achter ons komen niet te veel van dien “briel” nog zouden vinden. Maar we konden het over ons hart niet krijgen om niemand te laten mee genieten van die vervlogen tijden. Soms hebben we het zelf meegemaakt, andere van in de verte te horen zeggen, maar met respect voor zij die het meegemaakt hebben. Ontdekken van wat vroeger bestond is een prachtige gelegenheid om even om te kijken. Was het werkelijk alles zo slecht, we denken het niet, dat het soms overdreven was ja, maar is nu alles goed? Denk eens we lezen dat men in Kortrijk de Leie boorden gaan verlagen, ze waren vroeger laag en ze verhoogd het! En zo kan men doorgaan, laten we het gewoon bekijken en elk neemt er het zijne van. Toch is er bij het bekijken van de heiligen welke we volgen, een zeer opvallend iets. Die bekeerlingen gingen aan de mensen zeggen wat er men hen gebeurd was. Nu gaan of de mensen naar de priesters.(kerk) Er zijn weinig priesters die naar de mensen toegaan, of toch? Veel lees genot!
Het pensionaat bestond uit drie verdiepingen , het onderste deel werd speelzaal, daarboven de klassen en dan de slaapkamers.(Zo als dat indien tijd was “dortoir”)
Het waren de zusters Barbe en zuster Céleste( ze kwam om het leven ineen auto ongeval) welke de eerste twee directrices werden, ze zijn gebleven ononderbroken tot bij de fusie van september 1977, waar ze de zusters van St. Jozef werden.
Ten jaar des Heren 1963 werden nieuwe lokalen bijgezet.( Het huidige semi-internaat, de ziekenzaal en de therapielokalen.) Ze hadden een erkenning voor 120 kinderen.
September 1975 zijn de scholen van Bellegem en Rollegem samen met de wijkschool van Tombroek en de Katteberg(Bellegem) een fusie. De beide scholen zijn van de zelfde kloosterorder. De vier scholen staan onder de leiding van zuster Annie die bestuurster wordt zonder klas.
Tegen het ingaan van het nieuwe schooljaar 1979/1980 waren de nieuwbouw van de meisjes school niet klaar, verlichting, bekleding en het sanitair waren niet afgewerkt. Toch wordt de klas van zuster Monique over gebracht naar de nieuwe gebouwen.( Zie web)
Reden; de klas met de vergaderzaal van het onderwijzende personeel moet gelijkgemaakt worden met de grond van het klooster in de Tombroekstraat.
Het was op zaterdag 19/4/1980 om 16 u dat Kanunnik Vandenberghe directeur van de congregatie van de zusters van de H. Jozef, na de mis de nieuwe lokalen kwam in wijden.
Het eerste schoolfeest werd er gehouden op 15 juni 1980.
In 2006 was het klooster niet of bijna niet meer betrokken bij de werking, het klooster was afgescheiden. Wat overblijft is nostalgie. De scholen waren een geheel, jongens en meisjes samen, geen zusters meer in de school! De kindervriend een aparte instelling, De resterende kloosterlingen ouder aan het worden, geen jongen krachten meer, zoals met vele dingen welke komen maar ook gaan.
Het klooster was voor de gemeenschap een goede zaak, je kon op de zusters rekenen, ze waren steeds bereid om hier of daar een helpende hand te zijn, bij feesten, bij nood.
We hopen dat ze hier nog lang kunnen blijven, dat ook zij niet plots moeten zoeken naar een ander verblijf, weet je nog die boom welke moest verplant worden?
Ze hebben in oktober 2014 er weeral een verplant, toen waren ze nog met twee.
Een prachtige tuin waar ze kunnen bidden en mediteren over vergane glorie!
Fonds Colens 206: leenboek van Cortrijk 1649 blz; 336: vermelding van de naam.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel II blz. 631 leen gehouden door de heerlijkheid van Wachen gelegen in Kortrijk/ Rolleghem.
Brande als persoonsnaam teruggevonden: studie van de persoonsnamen in de kasselrij van Kortrijk F. Debrabandere blz. 104 n° 289: Brande: in Kortrijk: 1375: Boudine van den Brande RH 138
In november 1751 verscheen voor het feodaal hof van Moeskroen Jozef De Lescluse, zoon van Jan , molenaar op de molen te Kastert, en jan Panet, zoon van Frans molenaar in het dorp te Lauwe om te protesteren tegen het voornemen van Jacob Maes, zoon van Jan molenaar en eigenaar, van de Hoogmolen te Aalbeke, om een nieuwe graanmolen op te richten in Aalbeke zelf.
De maatgegevens zijn in de archiefdocumenten uitgedrukt in Kortrijkse voeten van 29,8 cm en in de Vlaamse landmijl van 5.520 m (dit is 1 uur lopen)
Volgens hun zeggen zou deze te dicht bij elkaar staan en aldus schade berokken aan betrokkene. Daarom hadden gezworen landmeters dat afgestapt. Maar ook de betrokken molenaars hadden dit gedaan. Ze kwamen niet tot een eensluidend resultaat.
Ook de heer van Aalbeke, Graaf Fredericq- Engelbert-Maximiliaan Josph d’Ennetiès, was echter ook tegen om dat het schadelijk zou zijn voor zijn windmolens van Moeskroen en Rollegem!
Bij het dossier steekt een interessante kaart waarop de windmolens uit de omgeving nauwkeurig aangeduid zijn. Er is slechts sprake in 1751 van één molen in Tombroek. Met de Tombroekmolen in Moeskroen wordt de Hoge molen bedoeld, op de plaats waar Moeskroen, Luigne en Rollegem samenkomen. Hij was ouder dan de latere, nabijgelegen andere Tombroekmolen op Luigne.
De meetresultaten van de landmeters waren:
De bestaande Hoogmolen in Aalbeke was 1500 voet (447m ) van het dorpsplein verwijderd. De afstand van de Hoogmolen tot de grote windmolen in Lauwe bedroeg 8.970 voet (2.673 m) tot de Knokwindmolen in Lauwe 7.540 voet( 2.247 m) tot den Boondriesmolen van Marke 9370voet (2.792 m) Tot de Kleine Windmolen van Marke 11.840 voet ( 3.528 m) tot de Plaatsmolen van Rollegem 6.910 voet (2.059 m) tot de Hoogmolen op Tombroek in Moeskroen 11.500 voet (3.427 m) tot de Le Val-Windmolen van Moeskroen 14.850 voet ( 4.425m) tot de kasterwindmolen in Rekkem 13.880 voet ( 4.136 m).
Volgens de getuigen: Van de Hoogmolen in Aalbeke tot de Plaats van Aalbeke 1.360 voet of (405m) tot de grote windmolen in Lauwe een halve mijl (2.760 m) Tot de kleine Knokwindmolen in Lauwe een Halve mijl ( 2.760 m) tot den Boondries molen in Marke , een halve mijl (2.760 m) tot de kleine windmolen in Marke 5/8 mijl (3.450 m) tot de Plaatswindmolen te Rollegem 9.945 voet (2.964 m) tot de Hogemolen op Tombroek 9.770 voet (2.911 m) tot de Le Val-Molen van Moeskroen 11.830 voet (3525 m) tot de Kastermolen in Rekkem 9.200 voet (2.742 m)
Gemeten afstand in vogelvlucht op stafkaart: Grote molen Lauwe 2.300. Kleine Knokmolen Lauwe 2.200. Boondriesmolen Marke 2.000. Kleine Molen Marke 2.800. Plaatsmolen In Rollegem 1.600. Tombroek hoogmolen Moeskroen 2.600. Le Val-Molen Moeskroen 3.200. Kastermolen in Rekkem 2.800
Ondanks alles is de nieuwe molen er gekomen de “malgré tout”( desondanks, ondanks alles) Daarom kreeg hij deze eigenaardige naam. Hij bestond zeker al in 1762 en stond aan de Malgré-toutstraat op de grens met Moeskroen ter hoogte van de sterreberg.
Veel ouderen onder ons weten niets meer over den Plaatsmolen, en begrijpelijk hij verdween op donderdag 16 mei 1895, den dam 1909. Dank zij de mensen in de straatnamencommissie, worden we er aan
Herinnerd, door zoals hier bij ons de naam te geven aan een wijk “de molenkouter” of door straatnamen te geven aan een plek waar ooit de molen stond.
Om deze nooit te vergeten zijn we gaan snuisteren In Leiegauw, een driemaandelijks tijdschrift een verenigging voor geschied- taal en volkskunde. Jaargang XXXIX afl. 2 van juni 1997. Zo vinden we op blz. 187 Luc Goemine welke een artikel wijd aan “ Verzet tegen de bouw van een tweede windmolen in Aalbeke in 1751.
In 1904 wordt in het klooster een aanneembare bewaarschool opgericht.
In 1905 werden in het klooster drie nieuwe klassen gebouwd. In 1913 wordt Gabrielle Vlieghe tot hulponderwijzeres benoemd.
In 1918 gaven de zusters, Clémence, Petronella en Pelagie en juffer, Gabrielle Vlieghe les aan de meisjes.
In 1920 waren het de zusters, Bernadette en Pelagie met de juffers, Bonte, Vlieghe en Vanneste.
In 1923 werd er een nieuw internaat gebouwd en in 1928 liet moeder Elisabeth nieuwe bewaarklassen bouwen.
Het was 1934 toen werd een ruime eetzaal en een nieuwe kapel gebouwd, ook werden nieuwe gebouwen opgetrokken voor de hofstede.(Waar jammer genoeg geen beelden van te vinden zijn) Zuster Elisabeth overleed in 1944
Tussen de school van de jongens en huis nr welke vroeger reeds besproken in de kroniek kerk, was een wegel, die de bewoners van het klooster de mogelijk gaven langs daar naar de kerk te gaan.
Het is bekend dat in negentien honderd een en twintig er in het onderwijs in het klooster 63 leerlingen waren in de bewaarschool, eerste graad 42 leerlingen, tweede graad 43 leerlingen en 3de en 4de graad 27 leerlingen.
Gedurende de Oorlogs jaren, om precies te zijn 1942 richtte men te rollegem een middelbare landelijke huishoudschool op, die maar haar bestaan kende tot september 1950. Het was de school van zuster Maria beter gekend onder de naam van Zuster Benedicta. Op 15 augustus 1985 werd ze gevierd voor een halve eeuw klooster geloften.
Er was een pensionaat voor Franssprekende jongens en meisjes, het aantal internen verminderde en eind juni 1953 werd het afgeschaft. Het pensionaat bleef leeg staan tot 1956.
In het klooster waren ook kamers waar de bejaarde mensen van hier en omstreken konden verblijven, met andere woorden een manhuis( bejaarden tehuis)
Op 19 maart 1944 word een nieuwe overste aan gesteld namelijk Marie-Joseph Depoortere.
Het waren de oorlogsjaren en zij onthaalde met haar gewone goedheid en hartelijkheid de geteisterde en vluchtelingen.
Zuster Celine Boone geboren in Westkapelle stond meer dan 40 jaar in de keuken waar ze kookte voor de kinderen uit de toenmalige landbouwschool en het pensionaat.
Zuster Sacré-Cœur alhier geboren behaalde te Gent het diploma als kleuterleidster en stond gedurende 40 jaar hier in dienst van de kleuters.
Het was een pastoor( A. Verstraete) van het M.P.I. “ De Rozenkrans” te Oostduinkerke die er bij het klooster opaandrong om de leegstaande pensionaatgebouwen te gebruiken voor gehandicapte jongens
En er tevens een onderwijs instelling van te maken.
Het was voor de Rollegemnaar wel even slikken, een pijnlijk treffen voor zij die hier hun naast bestaande in het rusthuis, naar andere oorden moesten brengen. Waarom moest dit gebeuren, vader of moeder die hier een onderkomen hadden, waarom een ander keuze?
Waarom een oude boom verplant, zo iets had men van de klooster gemeenschap niet verwacht!
Met Pasen de dag van de verrijzenis 1956 was de knoop door gehakt de eerste twaalf jongens namen hun intrek, het o zo geëerd leegstaande pensionaat word een tehuis voor “opvoedbare en halfopvoedbare “ jongens, zoals het officieel gangbare termen klinkt.
Oud sak 860: Register des fiefs et arrierès fiefs tenu du Chat. De Coutrai
Folio 440: Te bottellerie was 20 bunders groot met hofstede, water ende landt. Het behoorde toe aan Jan Tolnere in 1502
Monografie van Rolleghem: blz. 48 Het fonsier en de rentelanden lagen ten noordoosten van het hof van Rollegem tegen de grens met Bellegem en paalden met de noordzijde aan de heerlijkheid Ten Berghe.
P. Bonquet: Heerlijkheid en leen in de roede van de dertien parohies. Blz. 130 een bottellenie is volgens verwijs en Verdam een grafkelder.
Bruine pakken I 6318: heerlijkheid Bottelrije vermeld in de “ tabelle ofte lijste van d’ inwoners van de gemeente van Rollegem dependente van Cortryck bezittende 25000 ofte meer guldens in middelen met de nature van de gronden alsmede breede van gronden”
Fonds Colens 204: inde prochie van Rollegem: Hofstede, watere ende landt genaemt ter Boetelrie.
Bruine pakken 6546 I. : klachten op het leen Bottelrie door Isabelle de Cocxie, douanière Charles PH; J. de la Tour, graaf van la Tour Seneghem; ( juni 1715)
Acten en contraten reg. 1441-43 f° 61: het goet te Bottelrie ligghende inde prochie van Rolleghem, groot onder land Bosch.
Acten en contraten reg. 1453-1455 f° 155: haar goet liggende in de prochie van Rodelghem ende geheeten Bottelrie.
Acten en contraten reg. 1533-34 f° 153
1559-60 f° 228
1600-02 f° 55
1550-51 f° 219
1498 -1500 f° 120
Aanwinsten VI 6848: vermelding van de naam in de beschrijving van een stuk grond. = heerlycken renteboek der heerlyckhede van polliere of pomerie gheleghen in de prochie Rolleghem (1761)
Woordenboek der toponymie Du Flou: Deel II blz. 459: heerlijkheid te Rolleghem : Bottelerie Deel II blz. 233 : Boetelrie : leengoed te Rollegem.
Verwijs en Verdam blz. 1395 Bottelrie: znw. (zelfstandig naamwoord) vr. Van mfr. Boutillerie; De grafelijke kelder.
Etymologisch woordenboek Vercouille blz. 49 Bottelier: m Mn I uit Ofra. Boutillier, afgeleid van bouteille.
Bottel: V. gelijk Nhd. Buttel, uit eng. Bottle, het welke van Fra. Bouteille, Mlat. Botiliam(ia) nevens buticula, diminutief v. buta.
Woordenboek der Nederlandse taal blz.736-737: bottearij: bottelrijze enz. –znw. vr., mw-en Niet afgeleid van bottelaar, maar in veel oudere tijdperk (mnl bottelrie), evenals engelse butlery,ontleend aan het Ofra. Bouteillerie eene afleiding van bouteille = een vertrek om flesschen, of in ’t algemeen den voorraad gebottelden drank te bewaren. Wijkkelder: maar reeds vroeger( misschien niet zonder bijgedachte aan boter, (Botter), evenals in ’t Eng. Bij uitbreiding: vertrek waar de spijs en drank, het tafelgereedschap enz. bewaard en uitgegeven wordt; provisiekamer.
Op 19 oktober 1975 lazen we in de krant dat de “ Zusters van Rollegem” meer dan 100 jaar ten dienste staan van de gemeente. Er zou namelijk in 1862 enkele zusters der “ Onbevlekte Ontvangenis”’ uit Brugge een eigendom bewonen in de Tombroekstraat nr.6. Zij zouden in 1863 de taak overgenomen hebben van twee lekenonderwijzeressen die hun ambt hadden neer gelegd.
In 1871 werd de eigendom echter verkocht en de zusters hadden geen middelen om dit te betalen en verlieten zo opnieuw de gemeente en vertrokken opnieuw naar Brugge.
In 1863 gaf Reine Tillieux, welke in de gemeenteschool, ook wel de armenschool genoemd, haar ontslag. Het was de school waar ook Vermeulen het onderricht gegeven had.( het was niet bekend of zij, al dan niet een diploma bezat)
De staat eiste de benoeming van een gemeenteonderwijzeres. Het lot viel ten goede aan Barbara Reynaert, zuster der “Onbevlekte Ontvangenis” waarvan het moederhuis in Tielt is gelegen.
Op 9 oktober 1863 werd een tweede gemeenteonderwijzeres benoemd namelijk Leonie Vanoutrive.
Barbara Reynaert, gaf op 20september 1871 haar ontslag en werd vervangen door Rosalie Daeveloose, eveneens uit Tielt.
Naderhand werden nog benoemd Goemaere Rosalie, en Vanseveren Pelagie, allen zusters der “ Onbevlekte Ontvangenis” van Tielt.
Het was 1879 dat de zusters de gemeenteschool moesten verlaten, maar ze vestigden zich in het klooster, waar zij een vrije school stichten.
Het middelste deel kwam van de eigendom van Louis Deltour, een wasserij en ververij van stoffen.
In 1885 gaven de zusters les in een gebouw dat tijdens de Hollandse bezetting opgericht werd en moest dienen tot protestantse tempel, doch waar nooit diensten werden gedaan. Behalve dat gebouw, gebruikten ze als klas ook een woning en de kapel. De omvang der drie klassen was respectievelijk 77, 99, en 281 kubiek meter.
Het was E.H. Lietaer, den toenmalige pastoor, welke van Tielt kwam en zeer goed moeder Coleta Walraet kende, die bij haar aandrong om den eigendom te kopen. En op 28 augustus 1871 zond moeder Coleta vier zusters naar hier. Zuster Josephine overste, zuster Sidonie, zuster Rosalie en zuster Barbara. In oktober van dat zelfde jaar kwamen nog vier zusters bij zo ontstond de stichting van het klooster.
In 1871 waren 105 leerlingen in de lagere graad en 30 leerlingen in de bewaarschool. In de avondschool in het schooljaar 1867- 1868 waren er 95 leerlingen. Zondag ter vervanging der avondschool voor meisjes in 1872 waren er 105 leerlingen.
De wet van 1895 gaf een nieuwe bepaling over het onderwijs, de godsdienst werd een verplicht vak. Men kon ontslagen worden mits een schriftelijke aanvraag der ouders.
Tevens treed er een nieuwe verbetering in voor het onderwijs, de onderwijzers(es) worden gerangschikt in vijf reeksen al naar gelang de bevolking van de gemeente.
Van 1879 tot 1884 was de meisjesschool een vrije school. Op 1 juli 1884 wordt ze aangenomen school.
In 1879 zou er een nieuwe school gebouwd worden, het werd eerst bepaald dat de schoolgebouwen in huur zouden gegeven worden.
Het was in 1903 dat op het gehucht Tombroek een bewaarschool en een lagere klas werden geopend, die ook aangenomen worden. De lagere klas wordt gehouden door Pelagie Vanseveren, en de bewaarschool door Castelein Maria. Het was onder impuls van de toen
Moeder Marie-Louise Brou welke van 1901 tot 1916 overste was dat de school er is gekomen.
’t Leen Bolliere ( misschien gelijk aan ‘tgoet te Bottelrie)
Aanwinsten 6848 VI: de cure van Rollegem: lands paelende van oosten zuyden en westen ’t leen bolliere ende noort de sesthienhondert van den heere desen heerlyckhede.
Aanwinsten VI 1930: landboek van Kortrijk-buiten een behuysde hofstede staende de cave op de prochie van Rolleghem, genaemt Bohemen.
SBK Fonds G.V. cod. 222 : „Terrier du Coster“ de Saint-Martin de Courtrai (1272)
Verschuerens modern woordenboek blz. 287 Bohemen: heim is gemans, woonplaats nl. van de volksstam der Bojer. Streek in het westen van Tsjecho-Slowakije.
Winkler Prins woordenboek blz. 247: Bohème 19de eeuwse aanduiding voor het min of meer ongebonden en natuurlijk leven van jonge kunstenaars en intellectuelen.
Ook de kerkfabriek, of kerkraad willen we niet vergeten.
Wat is de kerkfabriek, er worden geen matrealen gemaakt of verkocht, ze stellen geen arbeidskrachten te werk. Het zijn een aantal mensen die tot doel hebben de materiële van het kerkgebouw en zijn goederen te behartigen. Het aantal leden staat in verhouding met het aantal inwoners. Hier zijn er 5 leden, en daarbij komen er nog 2 van rechtswege, namelijk de Pastoor of den diaken, of den burgemeester of een gemachtigde. Hier zegt men soms spottend “de 5 knikkers, en een bolleket”, Zoals de afbeelding van onze medaillon.
Voor 2001 werd een uittreden of overleden lid vervangen na verkiezing door de andere raadsleden.
Nu gaat men als volgt te werk, iedereen die woonachtig is in de parochie, kan zich kandidaat stellen, mits geen 75 jaar oud te zijn. De burgemeester verdwijnt uit de kerkfabriek. Uit de ingediende kandidaten worden er 5 raadsleden aangeduid, door de bisschop of zijn medewerkers. (Zoals spotten gezegd “vijf knikkers en een bolleket”)
De raad vergaderd 5 maal per jaar. Bij uitzonderlijke gebeurtenissen kan het bureau ( pastoor (hier diaken) voorzitter, secretaris, penningmeester) op elk moment opgeroepen worden.
De samenstelling van de raad vanaf 1945( voor deze periode is er niets overbekend)
De voorzitters: van 1945 tot 1958 Cyriel Deschamps. Van 1958 tot 1965: Constant Brouckaert. Van 1965 tot 1984 Remi Haerens. Van 1984 tot 2005 Frans Leplae. Van 2005 tot…. Symphorien Desmedt.
De secretarissen: van 1945 tot 1958, Constant Brouckaert. Van 1958 tot 1968, André Maes. Van 1968 tot 1984, Frans Leplae. Van 1984 tot 2005 Symphorien Desmedt. Van 2005 tot Lieven Descamps.
De penningmeester: van 1945 tot 1947 Joseph Vandeghinste. Van 1947 tot 1967 Albert Vandeghinste. Van 1967 tot 1998 Lucien Vandeghinste. Van 1999 tot
De raadsleden Camiel Vandaele tot 1966,. René Castel tot 1969, Remi Haerens 1963 tot 1965. Achiel Buysschaert Van 1966 tot 1973. André Deschamps, van 1973 tot 2003. André Brouckaert van 1969 tot 2002. Marc Brouckaert van 2003 tot….
De raad van 2006 Kris Claeys diaken, Symphorien Desmedt, voorzitter. Lieven Descamps Secretaris, Anne-Marie Lefebvre, penningmeester. Leden Marc Brouckaert, Rose-Anne Bogaert.
Laatste melding: Kris Claeys, diaken. Symphorien Desmedt, voorzitter. Lieven Descamps Secretaris, Jacques Platteau Leden Marc Brouckaert, Rose-Anne Bogaert.
Woordenboek der toponymie Du Flou : Deel II blz. 113: een waterleiding te Rolleghem.
Duiker/ Van “duik”= land dat vaak onder water ligt.
Schönfeld. M. waternamen in Nederland Veldnamen Blz. 39: De duiking is een laaggelegen, vochtige plaats. De duiker is een smalle sloot tot het afvoer van het water dienende.
Verwijs en verdam, Middelnederlands. Woordenboek, X 455.
Geschiedenis der stad Kortrijk door Frans De Potter: Deel I blz. 252
De heerlijkheid Ten Berghe te Kortrijk en Rollegem, was ten jare 1629 ’t eigendom van Jan Aerlebout, kanunnik van St. Martenskerk te Yperen. Men hield dit leen van ‘thof te Mele of Medele, te Zwevegem.
Woordenboek der toponymie Du Flou: deel I Blz. 787: Heerlijkheid te Rolleghem.
Achter de hofstede van Rollegem bevond zich het “Binnenstick” doorsneden door de voetweg naar Bellegem.
Fonds D’Ennetieres: situering op plan. 2400 (1764)
Woordenboek der Nederlandse taal deel 16 blz. 335 stick: met betrekking tot grond, ruimte, een watervlakte, en dergelijke ook het enkele stuk wordt voor een zeker terrein gebezigd in VI. O.a. in toepassing op een akker.
Blz. 363: binnenstuk : binnenste gedeelte.
Verwijs en Verdam Blz. 1262.
Binnen= binnen de grenzen, de omtrek van eene plaats of ruimte.
West-Vlaams Idioticon de Bo:
Binne= bijwoord dat in samengestelde naamwoord bij ons gebruikt wordt in plaats van “ binnen” door afkapping van de laatste n, of beter met bijvoeging eener eufonische e aan bin. Dus zeggen we binnedeur, binneweg, binnestad, binnestick, binneplaats.
Monografie van Rollegem blz. 54 : Jan Callens had er de hofstede de “Baremaker”.
Oorkondenboek van de Groeningen abdij : OSA 1202 f° 256 n° 97: …. De hofstede de baremaker palende met de oostzijde jegens de strate leedende van de screyboom naar de leerberchboom.
Studie van de persoonsnamen in de kasselrij van Kortrijk F. Debrandere.
Baer(d) maker: ook persoonsnaam. De baardmaker was baardscheerder, maar ook aderlater en heelmeester. De varianten met en zonder d of t hebben geen verband met de Kortrijkse apotrope van de d/t maar zijn te verklaren door assimilatie rd-r.
Leplae Raymond: geboren op 11 januari 1932, als zoon van Rene en Zulma Maes
Deed zijn studies in Moeskroen kwestie van goed zijn Frans te kennen. Ontpopte zich als een knappe student.
Hij werd priester gewijd op 16 augustus 1956( let op de Rollegemkerkstraat, 't was nog aardeweg. Zie foto)
Zijn plechtige eremis op 19 augustus 1956
Hij werd leraar in het college van Komen, en dan in de Mont-à-leux (Moeskroen) Hij kwam zodoende in kennis met het parochieleven.
Zijn werkgebied kwam ondertussen in de provincie Henegouwen te liggen, en werd beschouwd als een geïncardineerd priester, d.w.z.. dat de bisschop van Brugge zijn “Baas” bleef maar dat hij “altijddurende” afgestaan werd aan het bisdom Doornik. Via benoeming in Enghien
Pastoor te Mont-Saint-Aubert, in 1972.
Zijn aandacht gaat vooral uit naar verstotende in de maatschappij, zijn pastorie werd bij wijlen een klein opvangtehuis voor jongeren.
Hij is lid van het beheerscomité van het opvang tehuis in Helkijn.
Pastoor te Mont-Saint-Aubert, werd op 60 jarige leeftijd beticht van zedenfeiten op een minderjarig meisje.
Op 22 mei lekte het uit dat hij zijn handen niet kon thuis houden.
Hij werd opgesloten in de gevangenis van Doornik.
De zaak werd op juni 1992 geklasserd. Het meisje een dochter van de nog steeds opgesloten ontvoerders van Evelyne Hanssens, de gouvernante van de tapijtfabrikant Reginald De Poortere, het ziet er naar uit dat er heel wat misverstanden in het spel zijn, het meisje had geen feestje mogen opbouwen van “nonkel pastoor” omwille van examen, was daardoor nukkig op school en verklaarde bij ondervraging dat hij handtastelijk was geweest, daar was niets van waar, en moeder en dochter(16 jaar) hebben de klacht ingetrokken. Het hele geval zou verband houden met het feit dat de pastoor er een nogal onconventionele manier op na houd om een vrouw te begroeten, wie hem kent stoort er zich niet aan, voor wie hem minder goed kent, kan het wel vreemd overkomen. Maar de pastoor zal voortaan heel wat beter opletten op de manier waarop hij vrouwen of meisjes kust.(dagblad juni 1992)
De verplichte ziekteverzekering voor loontrekkende werd ingevoerd in 1945. Bij de CM. leefde de bekommernis om het verenigingsleven, waar de solidariteit centraal staat, deze niet verloren laten gaan. Daarom begon men met de uitbouw van de “Ziekenactie” de voorloper van wat nu de CM. Is. De Ziekactie nam vooral initiatieven voor aan de sociale noden tegemoet te komen van zieke mensen. De meesten van hen kwamen niet meer buiten en leefden erg eenzaam, ze namen niet meer deel aan het sociale leven. Het was alsof ze niet meer leefden. Met allerlei acties; kerstpakketten, druiveninzameling, Zon in de Schoorsteen,… vroeg men aandacht voor zij die ziek waren. Zieken wilden ook elkaar ontmoeten, vandaar nationale bedevaarten naar Scherpenheuvel (1947) Men zei toen dat het onverantwoord was om met zieken opstap te gaan, vanuit die tijdsgeest was dat zeker niet klaarblijkelijk.
Zo kwamen er ook de Lourdes bedevaarten, eerst voor volwassenen, later ook voor kinderen. Waarom ook geen vakantie voor zieken, zo ontstond de vakantiewerking in 1959, de eerste vakantie plaats was Sint-Job-in-’t Goor. Al snel werden er meerdere per jaar georganiseerd door het overgrote succes. De klemtoon werd stilaan verlegt, de aandacht moest blijvend zijn.
Er ontstonden overal ziekenzorgkernen, vrijwilligers die regelmatig op bezoek gingen naar zieken. Er kwamen ziekendagen, uitstappen en ontmoetingsmomenten. In het begin was het ondenkbaar dat zieken het initiatief zouden nemen. Sinds de jaren zeventig is daar verandering in gekomen. De kern van de vereniging werd gelijkwaardigheid tussen zieke en gezonde mensen. De impuls was enorm toen er een erkenning was dat ziekenzorgeen sociaal-culturele vereniging was.
Heel wat parochiale kernen sloten zich ook aan bij de grote Ziekzorg CM beweging. Naast de groepsvakanties kan men ook individuele, met zorgondersteuning vakantie nemen. Zo komt ziekenzorg CM actief op voor de belangen van Zieke mensen, ze ondersteunt zieke mensen om zelf op te komen voor hun belangen! En dit in grote solidariteit met gezonde mensen.
Fonds D’Ennetieres 2408: Victor Van Neste had een meersch genaemt ’t Ballock.
Verwijs en Verdam blz. 540 balloke: zie Banlucke blz. 566 Banlucke(banloke) : znw. m. Uit Ban en Kucke, loke= rechtsgebied, landstreek, waarover de rechtsban van den ambtenaar zich uitstrekte, rechtsdistrict, ambacht.
Van mlat. Banlevie (Duc. 1, 565,576) Grondgebied, gemeenlijk ongeveer een mijl in den omtrek waarbinnen zich iemands rechtsmacht uitstrekte, rechtsgebied, Frans: Banlieue.
1° een van andere akkers afgesloten of afgepaald stuk land.
2° plaats, waar de lakenwevers hunne lakens zoodra die van het weefgetouw kwamen en eer ze gevold werden, gehouden waren aan te bieden om “verassijst” en bezegeld te worden.
3° een werktuig, waarin men met de beenen der gevangen sloot, blok.
4° een offerblok; armbus.
Algemeen Vlaams Idioticon Scheurmans blz. 61 Blok: is thans nog in Brabant en de kempen evenals bij Kil. Een met heggen ,hagen, grachten, enz. omsloten akker. Licht is het een verkorting van beluik of beloken (gesloten, omringt) veld. Het blok is doorgaans dicht bij de woning gelegen.
geboren op 31 augustus 1928. Hij was de zoon van René en Zulma Maes, ze woonden in de kerkstraat, (huis aan de sporthal, geklasseerd als werkmanswoning)
Werd priester gewijd te Poperinge op 18 september 1954. Zijn plechtige eremis opgedragen in zijn parochiekerk in het Mariajaar op 26 september 1954. Na zijn studies in Leuven ( graad licentiaat geschiedenis) werd hij leraar aan het seminarie te Roeselare in 1958. In 1961 werd hij leraar benoemd aan het college van Veurne. Daarna werd hij medepastoor te Westouter en Reningelst om 1982 pastoor te worden te Lokeren. Uit het “Gazetje” “’t Staartje van St Antonius zwijntje”: Op 12 juni werd E.H. Leplae Norbert, te Brugge subdiaken gewijd en wordt dit jaar nog priester. Zeg dan nog dat Rollegem een dode parochie is!
In 1999 handel Norbert van uit het evangelie, hij is dan zeventig jaar, maar kwieker dan heel wat veertigers. Hij stelt hoge eisen aan zichzelf en brengt de christelijke waarden in de praktijk. Het verbaast hem nog altijd waarom men in het programma “Ter zake” aandacht besteedde omdat hij het Kosovaarse gezin in huis nam.
Hij verdiend, net zoals andere pastoors zo’n 40.000 frank per maand. Veel te veel voor een man alleen, want hij woont nog gratis ook! Wat doen pastoors die geen mensen in huis nemen met al dat geld? Stelt hij zich de vraag. Dat verteld hij aan de bisschop moest hij op het matje geroepen worden. Hij hoeft geen titels, paarse mantels en goud, hij krijgt zijn zaligheid in den hemel. De pastoor kreeg de solidariteit thuis met de paplepel in. Zijn vader René was bij de burgerwacht, tijdens de Tweede Wereldoorlog, en het was zijn taak om opvang te zoeken voor vluchtelingen. Zijn ouders namen zelf twee grote meisjes in huis en aan de rest de rest van het gezin, een weduwe en drie kinderen, werd in een naburig boerderijtje onderdak verschaft. De pastoor was in dien tijd veel ziek en veel thuis, zo leerde hij die meisjes goed kennen. Ze waren niet anders dan zijn eigen zussen, ze hadden alleen pech gehad.
Wat was de aanleiding van dit verhaal: De pastoor had een Kosovo huisschilder met zijn vrouw en drie kinderen opgenomen in zijn huis. De schilder dankte de pastoor met het schilderen van de binnenmuren van de pastorij. De muren konden in dien tijd wel een likje verf gebruiken. Het gezin volgde intensief Nederlandse les. De pastoor begreep na drie maanden er nog niet al teveel van, van wat ze zegden, volgens hem zou Krompier moeten iets als aardappel zijn en het woord lepel betekent in het Albanees Konijn. Dat was zo ongeveer alles wat hij leerde. Maar mensen van goede wil begrijpen elkaar.
Hij was zeker niet aan zijn proefstuk, het reeds 30 jaar dat hij logeerkamers van de pastorij ter beschikking stelde, van Belgen in nood en vluchtelingen.
Zijn eerste logé herinnerd hij zich nog , was een meisje van 19 jaar een Vlaamse, die zich had ingelaten met een jongen van Turkse afkomst. Hij verborg haar, maar werd meer dan eens door die Turkse jongen bedreigd. Na haar waren er heel wat probleemjongeren. Hij probeerde hen weer op het goede spoor te zetten, maar dat lukte niet altijd. Velen zijn hier over de vloer geweest Bosnische, Moslims, Kosovaarse, het waren niet allen brave Katholieken, maar iedereen die hulp nodig heeft. Gescheiden of een ander geloof.Volgens hem zou de pastoor moeten kunnen trouwen, het zou de pastoor menselijker maken. Hij zou graag getrouwd zijn, en hij mist het feit dat hij geen kinderen heeft. Het celibaat is volgens hem de belangrijkste reden waarom er op vandaag te weinig priesters zijn.
Aanwinst VI 2126 renteboek van der heerlichede van moorenackere bestreckende op diversche gronden van erfen daer afgehouden die ligghen in de parochie van Curttrycke 1601 f° 2 n° 7
n° 27: hapte stick landts ghenaemt den backere paelende metter oostzijde jeghens zijn backersbusschelken en zijn stick onder ’t dreveken, metter west ende noortzijde jeghens jans vanderplacke backers busschelken landt.
Verwijs en verdam blz. 529 Backere: (beckere, backer) znw. m. Bakker.
Algemeen Vlaams Idioticon bijlage blz. 19 Bakker m. ook een dikke witte meikever.
Woordenboek der toponymie deel I, blz. 168: een heerlijkheid te Kortrijk buiten: “een zeker heerscip nl. Ten Ackere hem strecken de in de prochien van Marcke, van Curtricke ende Rodelghem.
Bruine pakken 6541: het leen ende heerschip “Ten Ackere” 1769
Cartularium(akten en oorkonden) en kroniek van de abdij van Groeninge, 98 1513: ten Ackere, een zeker heerscip strecken de in de prochien van Marcke, van Curtricke ende Rodelghem.
Oorspronkelijk betekende het woord: veld waarin men het vee dreef, de dreefweide. Later bij den overgang van het herderleven tot den landbouw, is de benaming eerst die van land in het algemeen, en vervolgens van bouwland geworden.
Heerlijkheid en leen in de roede van de dertien parochies van P. Bonquet op blz. 123 : ten ackere is opnieuw een gemakkelijke plaatsomschrijving omdat ackere het zelfde betekent als ons huidige akker, bewerkte grond.
Geboren op 30 december 1964 heeft een liefde voor beeldhouwen. Na eerst metser te zijn geweest ging hij les geven in “bouw” te Kortrijk aan het VTI. Het ontstond bij een project op school door de middeleeuwen te willen nabootsen, alwaar hij, samen met een collega een demonstratie gaf van hoe natuursteen vroeger bewerkt werd. Hij vond het leuk, en zou op die manier het proberen in de academie. Ondertussen zijn vijfjaren verstreken. “ Het begon met letters uitkappen, daarna maakte hij een schaal en zo was hij vertrokken. Zijn eerste beeld werd een buste.
Meestal werkte hij met “witsteen”, welke hij soms combineert met arduin en inox, het beeldhouwen kwam pas later. Met de komst van zijn eerste kleinkind maakte hij een fopspeen.
Geert heeft naast zijn beeldhouwen geen andere hobby’s . Hij gaat veel karweien bij zijn drie kinderen. De tentoonstelling met de Rollofeesten was zijn eerste.
Een geboren te Aalbeke op 21 oktober 1945 en wonende te Rollegem tulpenpark 27 gehuwd met Bernice Houtekier schilder reeds tien jaar . Hij stelde tentoon op de Rollofeesten 2014. Hij begon met bouwkundig tekenen in avondonderwijs, maar na een jaar kwamen er kinderen hij stopte. Na zijn beroepsloopbaan als mecanicien bij Dewitte_Visage in Marke, Depoortere In Aalbeke en ITC te Tielt- vijftig jaar later ging hij opnieuw naar de Academie op den houtmarkt te Kortrijk. Hij volgde er de middelbare jaren en daarna hoger onderwijs en twee specialisatiejaren. Hij kreeg onder ander les van Hervé Martijn en Thomas Huyghe.
Zijn werken zijn abstracte werken en komen voort uit microscopie. Hij werkt met een microscoop en slaat die beelden op, op zijn computer.
Hij nam deel aan Kunst te Kortrijk, stelde tentoon in de hal van de Kortrijkse Academie, en won een tweede peijs in de schilderkunst in K3-art te Zwevegem.
Hij pakt uit te Aalbeke tijdens de Corneliusfeesten voor de VALK met een werk over de oorlog.
Naast het schilderen is Jean-Pierre ook sportief, hij fiets graag en doet aan fitnessen.
Tijdens de Rollofeesten 2014 werd ook dit jaar een verdienstelijke persoon gevonden en in de bloemen gezet.
Het was dit jaar een zeer moeilijke keuze, om opnieuw iemand te vinden welke aan de voorwaarden voldeed. Iemand welke zonder in de belangstelling staat en toch zulke mooie dingen verricht, zonder dat de hele gemeenschap van iets weet. We weten het gehele bladzijden worden niet met zulke mensen gevuld, het is geen sensatie onderwerp, de perslui vind er niet zo dadelijk graten in, en toch zijn ze er nodig, iemand waar hulp nodig is en haar steentje er toe bijdraagt.
Nicole Verhoost, zelf kon ze niet op het openingsmoment aanwezig zijn. Ze is pas drie weken geleden weduwe geworden, wat zou haar geliefde man Maurice trots geweest zijn. Ze was helemaal overdonderd, doch blij verrast wanneer men op zaterdag, na de opening bij haar thuis de voorzitter haar het nieuws kwam medegeven en haar het wel verdiende boeket bloemen werd overhandig, in bij zijn van de fotograaf en de persjongens.
Nicole is tevens ook kernlid van Okra en Femma. Ook met de St-Antoniusfeesten is ze behulpzaam. Met de receptie van de vormelingen en speciale gelegenheden zoals Kerstmis staat ze steeds paraat. Maar ook bij haar buren is ze een uitstekende figuur ga het hen maar even vragen, als er ergens hulp van doen is Nicole weet wel met raad en daad bij te staan.
Het was zeker de goede keuze dat ook dit jaar door de Folkloreraad werd gemaakt. Bedankt jongens en meisjes doet zo verder.
De voornaamste uitgegeven bronnen over de toponymische studie zijn terug te vinden in het woordenboek van K. Du Floe.
Bij een groot aantal toponiemen werd een verklaring aangebracht, met vermelding van de gebruikte bron. De gestitueerde toponiemen kan men terug vinden op de Popp-kaart.( of kadasterkaarten van Philippe Chrétien Popp 1805-1879)
Het cijfer op de kaart verwijst naar de legger.
Dit werk is slechts een bassis voor verder uitgebreide studie over toponiemen van Rollegem.
Het geeft slechts de toponiemen die weer gevonden werdenin het rijksarchief te Kortrijk. Wellicht zijn archieven zoals Brussel, Brugge enz.... een belangrijke vindplaats van nog meer boeiende toponiemen.
Met dank aan Tuyttens Fabiënne welke ons de toetating gaf haar werk te gebruiken en te mogen neer pennen
Op 23 mei 1971 werd Senator Vandenberghe gehuldigd als nieuwe burgemeester der gemeente. Men sprak toen van het denkbeeld Groot- Kortrijk. Hij geloofde niet dat een groot Kortrijk spoedig zou gerealiseerd worden. Wat wel actueel was volgens hem was federatie van gemeenten, hij was overtuigd dat een zelfstandig Rollegem in de federatie van gemeenten ook aan zijn trekken zou komen.
De bevolking van Bellegem, spreekt reeds van “Groot Bellegem” met Sint-Denijs, Rollegem, Kooigem en Bellegem. Ze tellen 9317 inwoners met als nieuwe naam “Sint- Robeko” Bellegem zou het centrum worden van de nieuwe gemeente. St-Denijs en Rollegem lieten via de pers doorschemeren een huwelijk met Bellegem zou niet aan de stevige kant zijn. Om te trouwen is niet alleen goede wil en liefde nodig maar ook een beetje geld. Is deze opvatting niet te heidens? Liefde vermag veel! Wat meer is : onbekend is onbemind en kennis maken komt voor het huwelijk zei men te Rollegem. Voor 1 januari 1974 moet elke gemeente advies uitbrengen. Was het geen tijd om rond de tafel te gaan zitten? En zo verdween een stuk zelfstandigheid, Rollegem zou nooit meer zijn wat het geweest is, vandaar de tijd van toen.
Op het stuk bouwgrond toebehorende aan de openbare onderstaand, de hoek van de Schreiboomstraat en de Rollegemkerkstraat , werd aangekocht door de bouwmaatschappij uit Lauwe. Hier werden vierentwintig huizen gebouwd.
Het gebied gelegen tussen de Rollegemknockstraat en de Groenedreef een gebied van 5 ha, word er gebouwd zonder bouwmaatschappij, en is als dusdanig privé initiatief.
Zo komen we te weet dat er in de Rollegemkerkstraat een gedenkplaat hangt waar op we lezen dat er honderd huizen zijn bij gebouwd.
Ook het landelijk wegennet werd ingrijpend gewijzigd door den aanleg van wat we nu noemen de A17 waarvan de werken aanvatten in 1976 ter hoogte van de Lampestraat, een autosnelweg die ons dorp van noordwest naar zuidoost doorsnijd.
Want voor deze ingrijpende verandering er was, is er veel water naar de zee gestroomd, kijk of lees u maar even mee!
Er zouden dus grote verandering op til zijn, men kondigde op 13/10 1970 aan dat er een nieuw grote weg zou komen van Kortrijk naar Roubaix op het grond gebied van Rollegem beneden de waterval (Bellegem) op een grootdeel van de oude trambedding. Vandaar naar de Kwadebrug om uit te komen tussen aan de herberg op den hoek van de Tombroekstraat -Moeskroenstraat . Men dwarst de Tombroekstraat ongeveer ter hoogte van de huis nr. 78, 80, verder naar de Tombroekmolenstraat, om zijn weg te vervolgen naar het grondgebied Lowingen.
Als tweede grote weg komt Deerlijk –Moeskroen, ook gezegd de tweede ringbaan van Kortrijk. Deze Loopt over Zwevegem en Bellegem tussen de hofsteden “Dadecotboghaert” en het “Goed te Tombroek” dicht bij de “Tombroekstatie” alwaar de Tombroekstraat word gedwarst en aansluiting geeft met de grote baan Kortrijk – Roubaix langs de industriegebied van Moeskroen.
Als derde hebben we de autosnelweg Brussel – Kortrijk al over Wallonië . Deze komt op het grondgebied Rollegem aan de verdwenen huizen door de nu bestaande autosnelweg, van Dhond. Daar zou een op en afrit komen vandaar naar de Bellegemstraat dicht bij de weide van de hofstede “ Goed te Bottelrie”. Over de Kortrijkstraat achter de huizen van de “Ezelhoek” door de velden om de Marksestraat te bereiken aan de hofstede “Vandaelens hof “ en de beenhouwerij Florent Barbe tot het einde grondgebied Rollegem aan de hofstede van Gustaaf Clochet. De nieuwe wegen zouden over enkele jaren uitgevoerd zijn.
De diensten voor de autoweg A71 kreeg goedkeuring. Het driehoekig perceel gelegen aan de waterval, langs de Bellegemstraat, het perceel is een overschot van vroeger aangekochte grond. (10.000 Bfr.)
Het Tracé van de A71 dit betekend de Autosnelweg Zeebrugge -Brugge- Kortrijk- Doornik. De Bellegemstraat word verlegd, een brug over de Kortrijkstraat. Tussen het huis aan het nu bestaande containerpark en het laatste huis aan den“Ezelhoek”naar de Marksestraat.
Seynaeve Gerard: geboren op 6 mei 1919, als enige zoon van bakker Seynaeve. Hij ging na het lager onderwijs, in Kain bij Doornik in het Frans middelbare studie. Omwille van zijn vrienden koos hij Brugge boven Doornik ( Volgens de krant van donderdag 9 juni 1983 werd hij geboren op 6 mei 1979 )
Priester gewijd te Brugge op 2 mei 1943.
Hij doet hier zijn plechtige eremis op 6 mei 1943, op zijn verjaardag.
Leraar aan het St. Vincentiuscollege in Ieper van 20 mei 1943.(14 jaar)
Onderpastoor van St. Rochusparochie in Kortrijk op 24 december 1955.(15 jaar)
Pastoor te Moen op de St. Eligiusparochie van 11 mei 1971. Bij zijn aangesteld als nieuwe pastoor op 23 mei 1971 regende het. Hij verbleef hier 16 jaar.
Dat was in navolging van E.H. Nicaise, die een paar maanden eerder als opvolger van de rustnemende E.H. Edgard Bouttemans werd benoemd, doch kort na zijn benoeming nog voor zijn aanstelling een hartaanval bezweek.
Zijn verdiensten te Moen waren het afgedankte orgel herstellen en oprichten van een Koor. Hij was 68 jaar toen hij Moen verliet. (29/8/1987)
Hij zou het mooi vinden mocht hij hier nog 17 jaar kunnen verblijven.
Aalmoezenier van het rusthuis ST. Henricus te Rumbeke van 1 september 1987.
Hij ging graag op bedevaart naar O.L.Vrouw der Armen te Banneux, ook zijn brevier en de Eucharistievieringen waren voor hem Heilig.
De omwalde hoeve in de Oude Aalbeeksestraat. Hier staan 76 huizen langs weer zijden van de straat. De hofstede zou gestaan hebben waar nu het plein is, vroeger was dit de stortplaats van het huisvuil van de gemeente.
Naast de grote hoeve waar we het zo juist over hadden, staan ook nog de “koeiplekjes”, elk met zijn eigen aangetrekken, afdaken, ovenbuurtjes, geiten en konijnenkoten, stalletjes en schuurtjes. Daar woonden de keuterboer, in een zodanig klein bedrijf dat ze inkomsten moesten aangevuld worden met loondienst. (Koter dat is iemand die in een klein “kutachtig” boerderij woont ( vergelijk kot)
Ze bewerken kleine stukken land meestal in pacht, houden klein vee en doen landarbeid bij herenboeren of fabriek. Een keuterboer, of boerke met een of twee koeien werd ook koemelker genoemd. De koeien werden ook ingespannen
Om landarbeid te verrichten. De koeien welke ook zorgden voor nalatenschap, werden gemolken en een deel van de opbrengst van de melk werd particulier verkocht.
Ook is een tijd geweest dat het gezin en het vee verbleef onder het zelfde dak, zo een bedoening kreeg de benaming van keuterij.
Een landman of keuterboer leeft eigelijk buiten. Voor zijn deur, in t’ openveld, zijn hoofd onder den bloten hemel. Zover of hij kan zien, zo hoge zijn kijken gaat alles is het zijne. Al het gene onder zijn dak is dat wat moet beschermd tegen regen en wind en in de winter om zo goedkoops hem te verwarmen. Hij gaat enkel naar binnen om te eten en te slapen. Anders is hij van zon ophang tot zonsondergang buiten. Hij bekomerde zich niet om te pracht en de praal, zijn huis diende om te wonen zijn kroost groot te brengen. Hij bouwde zijn doening niet om gezien te zijn maar hij bouwde om zijnen voorkant naar ’t oosten of ’t zuiden te keren, om alzo licht en warmte op te vangen, twee dingen die voor hem van grote waarde waren. Zie maar eens naar hun vakwerk, elzentakken en eiken banroeden met leem, zo trokken ze de muren op; Balken en berd vormden de zoldering, en stroo, riet of vlas om te dekken.
Het was hard labeur, en ze zijn nergens beschreven, Clocet, of Dunecé, we kunnen ze niet zo direct achter halen , we horen het donder in Keulen als we van die boerkens , klappen hunleed en miseries, en toch, nu zou men spreken van bioboeren, wat salade en wat groeten en de wereld ligt aan u voeten.
Hendrickx Hugo-Hubert: geboren op 27 mei 1917. Hij was de zoon van en van Henri en Elvina Deveugle
Geprofest als Passionist te Kruishoutem op 16 augustus 1937.
Priester gewijd te Diepenbeek op 27 april 1943
Zijn plechtige eremis word hier opgedragen op 2 mei 1943.
Hij was aalmoezenier van de K.V.Z.(ziekenzorg)
Leraar in scholen van de Passioniesten, te St Katelijne-Waver, Natoyo en Kortrijk.
Hij was professor in wiskunde en verwante wetenschappen. In die hoedanigheid werd hij zelfs missionaris om in het kollege te Lodja Zaïre de inlanders te laten genieten van zijn kennis en ondervinding.
De troebelen van 1960 maakten een einde aan zijn missionarisleven.
Het klooster welke landbouwgronden bezat vlak voor het klooster, en achter het klooster, had een opleidingsschool in landbouw, een bedrijf met een paard en een “boever”. In 1956 werd de kloosterboerderij van de zusters stopgezet. Aan de voorzij in de Tombroekstraat werd rijenhuizen gebouw. Na dat ze de keuze gemaakt hadden om een school van minder begaafden te worden werden ook de gronden in de Rollegemkerkstraat bouwgronden.
Op 6 juni 1876 kochten Marcellin Delanglez en Sophie Verbrugge eigendommen uit het nalatenschap van de echtgenoten Jean-louis Labarre – Colette Accou (+3/ 07/1875 beiden overleden te Rollegem.
Pastoor Slosse merkte bij een rondgang op het kerkhof van Rollegem volgend grafschrift op: Ala Pieuse mémoire de Dame épouse de feu Monsieur Jean Louis Labarre, ‘ nee à Rolleghem le 25 Fëvrier 1797. Y décidée le 3 7brre 1875 R.I.P.[1] Slosse, L, Kortrijk of schetsen over de prochiën van het oud bisdom van Doornyk, liggende in de voormalige dekenij van Helkijn, Kortrijk en Wervick, deel III, Roeselare, 1904-1914.
Volgens de koopakte kochten ze een “Koophandelshuis” dat bestond uit een winkel, een magazijn een wagenhuis, een peerdenstal, poortgebouw, weverij en een aanpalend 2 arbeiderswoningen.
Van oorsprong is het complex in de Tombroekstraat nr. 10 dus geen hoeve maar een handelspand dat wer uitgebaat door Jean Louis Labarre en Colette Accou. De zoon Louis heeft de zaak verder uitgebaat tot 1/06/1876.
Na 1876 werd in het gebouwencomplex een kruidenierswinkel opgericht. Daarnaast verkochten ze ook zaden en plantgoed, kolen en petroleum. Met paard en kar vervoerden ze de thuiswerkers en hun koopwaar naar de markt in Kortrijk of Moeskroen.
Met de komst van de tram en auto werd er niet geïnvesteerd in vrachtvervoer maar wel in landbouw. De winkel bleef er tot 1982.
De gronden van het klooster welke in 1956 werd stopgezet, werden verhuurd aan landbouwers. Germain Delanglez huurde de achterliggende gronden palende aan de Tombroekstraat en het klooster.
De Fruithoeve of de hofstede van “Coucelaere” gelegen in de Tombroekstraat, nu de woonplaats mevr. Desmedt – Barbe of aan het bedrijf “Modulon” interieurinrichting- timmer – en schrijnwerken
Rond december 1980 verscheen rond de “fruithoeve” welke intussen een werkelijke fruithoeve was geworden de volgende berichtgeving: Geen brood of…… brandstichting. Er dreigt binnen een waarachtige oorlog tussen de meeste handelaars van Rollegem en de uitbater van de “fruithoeve”, ook een Rollegemnaar die ooit begonnen is als marktkramer. Sinds enkele jaren doet “zijn “ “Fruithoeve” er gouden zaken. Eerst werd enkel fruit en groenten verkocht met wekelijks reclameprijzen die soms 30 à 40% lager waren dan de koerante prijs. Kaas en brood deden nadien de volkstoeloop nog stijgen. Brood wordt er verkocht aan 26 fr. in plaats van 32,5 fr. Ook patisserie werd erbij genomen. De uitbater loopt met plannen, een charcuterieafdeling te beginnen.
De handelaars te Rollegem hebben vanzelfsprekend rechtstreeks te lijden onder het enorme succes van de “Fruithoeve. Onlangs trokken een aantal handelaars dan ook gezamenlijk naar de leverancier van het brood te Bellegem en van de patisserie te Kortrijk. Volgens een toevallige getuige zouden ze gedreigd hebben de bakkerij in brand te steken als er nog langer geleverd werd aan de “Fruithoeve”
De bakker antwoordde dat hij zijn brood overal aan dezelfde prijs levert. Het zou de detailhandelaar dan vrijstaan hun eigen winstmarge te bepalen, zodat het brood evengoed aan 26 fr. als aan 32,5 fr verkocht kan worden. Een klein rekensommetje leert ons dat een huishoudbrood van 1 kg. dat 32,5 fr. kost, precies even goedkoop is als een brood dat 800 gr. Dat men 26 fr. betaald. Bij de bakkers die brood verkopen van 1 kg. (er zijn er nog enkele in het Kortrijkse) wordt men bijgevolg even goedkoop gediend als in de “Fruithoeve” en andere discounts. Geen reden dus om boos te zijn om die prijsvermindering.
Dat is het spel van de vrije markteconomie waar de kleinhandelaars allen voorstander van zijn. Het verschijnsel van de discounts is trouwens gebaseerd op een geringe winstmarge en een grote omzet om uiteindelijk toch de eenzelfde winst te krijgen.
Waar de “Fruithoeve” wellicht een tiental vijanden gekregen heeft, zijn er in crisistijd ook honderden tevreden klanten. Daaruit besluiten dat de kleine detailhandelaar ten dode opgeschreven is, is al te oppervlakkig. Wem moet hij zich voldoende soepel tonen om zijn zaak aan te passen aan de zich wijzende gewoonte.
Remmerie Constant: Hij werd geboren op 3 februari als zoon van Theophiel en Elisa Dussolier,
Priester gewijd in augustus 1931
Ere mis op 18 augustus 1931
Na studies te Leuven, leraar aan het St-Leocollege te Brugge op 12 september 1932, aan het college te Ieper 26 augustus 1933, en 1934 professor te Ieper
Op10 september 1936 Professor St. Luc te Brugge St-Leocollege te Brugge
Directeur van dit college 4 augustus 1944.
Pastoor te Gillis Brugge Op 6 november 1953 en deken van Brugge-Noord.
Bij het nr. 1 in de Schreiboomstraat, staan we voor “De Schreiboom”, historisch toponiem, de hoeve behoort tot het gehucht “Schreiboom. Een open U-vorm, een nieuwe inplanting welke dateert van 1901. De vrouw van de eerste uitbater, was afkomstig van het “Goed Castel”. Bij het huwelijk met René Herbau, in 1901 werd deze hoeve gebouwd en land werd gekocht aan een oom. In 1930 was het zoon Simon welke zijn vader opvolgde. Tijdens de Tweed Wereldoorlog werd deze hoeve licht beschadigd. Sinds de zoon van Simon, verhuisde naar Ledegem, maar hier nog de gronden bewerkt, bewoonde de weduwe van Simon het huis tot aan haar dood in 1992. Momenteel blijft enkel de woonfunctie behouden.
Het “Hof van Rollegem”, historische naam; de heerlijkheid van Rollegem werd reeds in de 14de eeuw vermeld als het centrum van Rollegem. Het is een meerzijdige gesloten, vroeger omwalde hoeve.
Deze eeuwen oude hoeve was het foncier van de dorpsheerlijkheid gehouden door het kasteel van Kortrijk. In 1260 was de heer van Halewijn de eigenaar via zijn huwelijk met Fressende van Rollegem. Hij overleed in 1287 en zijn weduwe werd “vrouwe van Rollegem” . Ridder Wouter I van Halewijn was zijn opvolger. In 1365 was Wouter II van Halewijn de heer van Rollegem. Perceval I van Halewijn was eigenaar in 1420, en werd opgevolgd door neef Jan I van Halewijn. In 1441 werd deze opgevolgd door zoon Perceval II, die door wanbetaling de heerlijkheid moet verkopen aan Joris van Halewijn.
Vanaf 1496 pacht Willem de Smet de hoeve aan Joris. Bij het afsterven in 1535 was het zoon Jan, heer van Komen de eigenaar deze overleed in 1544. Zijn weduwe Jossyne de Lannoy werd eigenares. Intussen is het zoon Nikolaas Desmet welke de hoeve huurt. De dochter van de eigenares, Johanna huwde in 1559 met Philippe De Croy en erfde het goed. Na zijn dood 1581 werd zoon Karel de nieuwe eigenaar, deze verkocht in 1585 het hof aan Phillippe du Chastel de Blangeval. De hoeve lag immers in puin na meerdere vernietigingen door onder andere geuzen en vrijbuiters. Eerst werd Maximiliaan de opvolger eigenaar, daarna Charles-François en in 1637 was het de beurt aan Jeronimo welke “heer van Rollegem” werd. In 1699 was Frans-Guibert, een zoon uit het derde huwelijk van Jeronimo welke eigenaar werd. En in 1712 werd Maria Ph. Du Chastel de eigenares. In 1716 pachtte Jan Parent aan Fr. G.J. du Chastel. Toen Joost Parent pachter was in 1725 werd in dat jaar het goed verkocht aan de minderjarige graaf van Moeskroen Engelbert-Frederik d’ Ennetrières, welke in 1758 overleed. Albert werd zijn opvolger. Omstreeks 1834 telde de bedrijfsoppervlakte ongeveer 33ha, Frederic-Jozef d’ Ennetrières, was de eigenaar tot 1875, de zoon Adhemar verkocht in 1895 het hof aan Gustaaf Nys uit Kortrijk. Eind de 19de eeuw kwam Vermeersch op de hoeve, die in 1909 failliet ging.
Constant Brouckaert werd den opvolger en uitbater en pachtte aan Eduward Nys die overleed in 1915; Zijn erfgenamen waren M. Doutreligne, zijn weduwe, Gustaaf Nijs en Richard Snouck.
Het hof ligt in de alluviale vlakte van de Bonduellebeek en was tot het einde van de 19de eeuw door een achthoekige omwalling omgeven. Op de mote, die eveneens omwald was stond vroeger vermoedelijk de woning van de “ Heren van Rollegem”. Rond 190 werd de wal achter het woonhuis. In de jaren dertig verween het laatste stuk wal.
Dankzij de gunstige gewestplanligging en de jonge uitbaters is ook hier de toekomst van dit historische landbouwbedrijf verzekerd.
Poorte ferrez, een hoeve welke vroeger gelegen in de omgeving van de huidige begraaf plaats.
Schreiboomstraat 36 “ ’s Costers”, een open vierkantshoeve omwald. Een leen van het oud kasteel te Kortrijk, in 1420 was Gerard de Coster eigenaar. De hoeve werd in 1480 verkocht aan Guillaume l’Ours (De Beer). Deze hofstede werd bezegeld met tal van eigenaars. Einde van de 19de eeuw (1801-1900) telde deze hoeve ongeveer 27 ha, en de eigenaar was C. De Bien. In 1892 vestigde François Castel, komende van Lauwe zich op deze hoeve, de zoon Gaston volgde hem op in 1923, en in 1968 volgde zoon Ignace zijn vader Gaston op. Hopelijk wordt deze historische hoeve voor het nageslacht bewaard. Samen met het Hof van Rollegem hebben deze een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis. Ze is gunstig gelegen in de gewestplanligging, maar is onzeker daar er geen kinderen zijn.
’s Coster is gelegen in de alluviale vlakte van de Weimeersbeek. De wal was hier noodzakelijk als ontwatering. Sedert 1756 bleef de hoeve nagenoeg ongewijzigd wat omwalling en gebouwenstructuur betreft.
Iemand uit ons dorp beschreef het volgend: Een steen waarop gebeiteld is 17.. en ingemetseld in de gevel van de schuur doet ons vermoeden dat de hoeve moet gebouwd zijn in het jaar 1700.
De heer August Herbau-Vandeputte was eigenaar van de hoeve die hij bewoonde en had ze geërfd van zijn ouders. Hij liet ze over aan zijne kinders die ze verkocht aan de heer Huygenbaert.
Deze gaf ze in pacht aan de heer Depestele-Puype die de hoeve kwam bewonen in 1902. In 1905 werd de hoeve, waarvan de meeste gebouwen gedekt waren met stroo, bijna totaal door den bliksem uitgebrand. Het wagenhuis herbouwd en met pan bedekt in 1900, bleef recht, alsook een huis bijgebouwd voor de ouders van August Herbau. Dit huis bevindt zich in het westen en paalt aan de gravé.
Uit de puinen rees een nieuwe hoeve op. Een groote koer omringd van het woonhuis in het noorden, paardenstal, koeistal, voederkot en vaarzenstal in het oosten, de schuur die aan gebouwd werd aan het rechtgebleven huis in het westen en het wagenhuis die ook uit den brand gespaard bleef staat in het zuiden.
In het jaar 1914 kwam de hoeve te koop, en werd verkocht aan René Castel en Marie Ghequiere
Schreiboomstraat 1, “ Goed te Castel” gesloten U-vorm, oudste gegevens 1900 tot de jaren zeventig was het leesbaar in de dakpannen wagenberging. Naam van de familie Castel, welke de hoeve sedert 1915 uitbaten. Toch vind men op kaart reeds de hoeve in 1637, welke in 1756 de uitbater Bartholomeus Barbory wordt vernoemd. In 1834 was ook hier de Familie Herbau zowel eigenaar als uitbater, ze bleven er tot 1901 en werden opgevolgd door Albriek Depestel. In 1903 werden de hoeve gebouwen door een brand, na een blikseminslag bijna volledig vernield. Brand ontstond op het Goed te Castel bij het droegen van graan. Er werd een vuur gestookt en via een ventilator werd warme lucht door het graan geblazen. Vermoedelijk werd vuur meegezogen zodat brand ontstond.
Tijdens den Tweed Wereldoorlog werden de stallen voor Duitse paarden opgeëist. In de jaren tachtig viel het landbouwareaal op de helft terug. In 1990 werden de gebouwen door de nieuwe eigenaar grondig gerenoveerd, ter inrichting van een Aveve-winkel met magazijn. Op heden 2012/13 worden nog steeds renovatie werken uitgevoerd.
Schreiboomstraat nr. 6 den “Tolpenhoek”, een losse bebouwing, waarvan in 1846 Charles-Louis Hoste zowel eigenaar als uitbater was. De naam verwijst hier naar het gehucht “Tolpenhoek”. Het was rond de jaren 1860 dat de familie August Theys de hoeve kocht en aldus de nieuw uitbater werd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog bouwde de bezetter paardenstallen om zieke paarden te verzorgen. Zoon Valere volgde zijn vader op, en in 1940 werd den “Tolpenhoek” door een zware storm geteisterd, waarbij de stallen grotendeels werden vernield. In 1944 hadden de gebouwen ook te lijden door het invallen van een V1in de onmiddellijke omgeving. In 1945 werd het gedeeltelijke vernielde woonhuis afgebroken en heropgebouwd. In 1950 was het de beurt aan zoon Lionel, welke opzijn beurt in 1990 oprust ging. De gronden worden gepacht door de landbouwer op “Vandaelens hof” Den “Tolpenhoek” welke in 2012 geheel werd afgebroken en nieuw werd bebouwd bestaat dan ook als landbouwbedrijf niet meer en behoudt enkel de woonfunctie.
Demuynck Jan, Dom Acharius Geboren op Tombroek op 27 april 1878.
In het klooster getreden te Maredsous bij de paters Benedictijnen op 2 september 1897
Priester gewijd op 31 augustus 1903
Hij zong zijn eremis te Rollegem op 30 september 1903, en werd bijgestaan door de huidige Pastoor (4 augustus 1903) Hugo Verriest, van Ingooigem
Er werd plechtig gepredikt door Z.E.P. Remi De Saegher, O.S.B. Oud onderpastoor van St.Jan Brugge,
Benedictijn in de abdij in Brazilië.
Hij werd missionaris in Brazilië, alwaar hij naar toe trok op 1 november 1905.
Hij werd Vicaris Generaal van het bisdom Rio Branis benoemd in 1908
Hij overleden in het hospitaal te Belem in Rio Branco op 10 februari 1911
(Gegevens van Vastenavond 1914)
Onze vriend Dom Acharius Demuynck.
Ter gedachtenis zijner Eeremisse
Gedaan in de kerk van Rolleghem
30 september 1903 Heel Rolleghem-ter-leije Is blijde en welgezind. t Zijn trompen en schalmeien En gevels wel bepint. Omdat een kind der streke heel deugderlijk en vroed, een monik – munk in ’t spreken -Zijn eeremisse doet. Wij zijn wel dicht bij Frankrijk Maar doen nog niet gedwee Met het vervallend kankerrijk In paterszaken mee. Wij vinden dat de pater Die bid en boete pleegt, ver van het valsch geklater Der wereld, God beweegt.Wij hebben het geloove En achten het gebed; Wij kennen God hier boven En eere zijne wet.En daarom staan uw maten Vandaag rond u geschaard, Die alles hebt verlaten Wat dierbaar was op aard. Uw zuster en uw broeder, Uw maagschap heel en gansch, En uw edele moeder Die u zoo mint nochtans; En wagen, met betamen Een vrijen Vlaamschen dunk: “Gij zijt Demuynck bij name “Blijft steeds een trouwe munk”
Abbaye de Mardsous: Dit heeft hij zelf geschreven:
Dom Achaire Demuyck; naam en voornaam in de wereld Jean Louis Demuynck, Pierre Francois en Nathalie Himpens.
Geboren: Rollegem. Datum, 27 april 1878 , West- Vlaanderen.
Gedoopt: Idem Diocesaan Brugge
Gevormd Rollegem in de zomer van 1889 dag? Plaats te Rollegem. Kerkvoogd: door L. Gr. Mgr. Faict, bisschop van Brugge.
Studies: richtlijnen van collegies universiteiten, semenaries met de datum van ingaan en uitgaan.
Een jaar voorafgaande Studi (1890-91) in het instituut St Louis in Dottenijs (West-Vlaanderen)
Zes jaren humanitaire studie in het St-Amand collegie in Kortrijk ( 1891-1897).
Ik ging naar de lagere school te Rollegem.
Kleding, dag, en Abdij.
Op 12 september 1897 in de abdij St- Benoit in Maredsous.
Ingang, Noviciaat, datum, plaats en naam van het geloof: van 24 januari 1898 met de naam van broeder Achaire in de abdij van St- Benoit de Maredsous.
Plechtige professie, datum en plaats: 24 januari in de abdij Regina Coeli in Mont Cesar. 1902 in Leuven.
Studie wijsbegeerte (plaats, datum en graad.): Van Pasen 1899 tot Augustus 1900, in de abdij van Benedictus in Maredsous.
Studie godgeleerd ( plaats, datum en graad): Oktober 1900 tot de maand augustus 1904, in de abdij Regina Coeli van Leuven.
Andere studie ( plaats datum en graad) : Ik heb in mijn standvastigheid gehad in de Braziliaanse congregatie.
Onderdiakenschap ( datum, plaats en kerkvoogd) ; in de 4 tijden de 23 Pinksteren van 1902 in Mechelen door PS le Cardinaal Goossens van Mechelen.
Diakenschap (datum, plaats en kerkvoogd) 17/8/1902 in de kerk van R.R.P.P. Jezuïeten van Leuven, door Mgr. Van den Branden & Reeth N. titularis.
Priesterwijding (datum, plaats en kerkvoogd) de 30 augustus 1903 in de abdijkerk van Maredsous door Mgr; Heylen bisschop van Namen.
Afgezand in augustus 1904 door EH. Vader Abt Primaat met als opdracht de jonge abdij van St-André – Les – Bruges te leiden en er les te geven in Filosofie en
Filosofie en geschiedenis aan de klerken.
Op uitnodiging van EH. Vader abt Gerard Van Caloen, abt van Rio en vicaris generaal van de Braziliaanse congregatie, ben ik ingescheept in oktober 1905 naar het Klooster van Santa Cruz in Ceara (Brazilie) om er gedurende 1 jaar te verblijven, hopende mijn gezondheid te verbeteren( problemen in de borst, hoesten) in dit droge klimaat. Ondertussen voel ik mij niet optimaal. Ik vroeg aan de EH. Abt Primaat en aan EH. Vader Abt Gerard van Caloen om te mogen terugkeren naar de abdij van St-Benoit de Maredsous. Ik ben ingescheept te Fortaleza begin maart 1907. Ik verbleef te Maredsous tot september, tot EH. Vader Abt gerard Van Caloen langs kwam te Maredsous. Op aanraden van EH. Vader abt Primaat besloot ik terug te kern naar Brazilie om me in te werken in de Braziliaanse Congregatie. Ik vertrok direct naar de Abdij van St- André-les-Bruges en scheepte in voor Rio de Janeiro begin oktober. Hier werd ik benoemd tot ijveraar voor novicen en klerken-Instructeur en beschermer
Leraar Theologie, moraal en canonisch recht.
Eind januari van dit jaar 1909 werd ik benoemd tot overste van de eerste groep gezegende missionarissen die de wilde Indianen van Rio gaan evangeliseren?
Ik ga uiteraard daar in Boa-Vista de funtie van Vicaris Generaal uitoefenen. Wij gaan inschepen op 25 april dit jaar.
D. Achaere Demuyck is vroegtijdig overleden in Brazilie begin 1911( 5 februari). Hij werd als vicarus Generaal gestuurd naar Rio Branco als kloosteroverste van een kleine missie die met moeite was gestart. Daar is hij overleden onder de hakbijl van zijn inzet aan de oceaan van de mensheid.
Hij rust in de aard van Brazilie. Een kruis op ons kerkhof helpt ons hem te herinneren. Maredsous
Demuynck Jan, Dom Acharius Geboren op Tombroek op 27 april 1878.
In het klooster getreden te Maredsous bij de paters Benedictijnen op 2 september 1897
Priester gewijd op 31 augustus 1903
Hij zong zijn eremis te Rollegem op 30 september 1903, en werd bijgestaan door de huidige Pastoor (4 augustus 1903) Hugo Verriest, van Ingooigem
Er werd plechtig gepredikt door Z.E.P. Remi De Saegher, O.S.B. Oud onderpastoor van St.Jan Brugge,
Benedictijn in de abdij in Brazilië.
Hij werd missionaris in Brazilië, alwaar hij naar toe trok op 1 november 1905.
Hij werd Vicaris Generaal van het bisdom Rio Branis benoemd in 1908
Hij overleden in het hospitaal te Belem in Rio Branco op 10 februari 1911
(Gegevens van Vastenavond 1914)
Onze vriend Dom Acharius Demuynck.
Ter gedachtenis zijner Eeremisse
Gedaan in de kerk van Rolleghem
30 september 1903 Heel Rolleghem-ter-leije Is blijde en welgezind. t Zijn trompen en schalmeien En gevels wel bepint.
Omdat een kind der streke Heel deugderlijk en vroed, een monik – munk in ’t spreken -Zijn eeremisse doet
Wij zijn wel dicht bij Frankrijk Maar doen nog niet gedwee Met het vervallend kankerrijk In paterszaken mee.
Wij vinden dat de pater Die bid en boete pleegt, ver van het valsch geklater Der wereld, God beweegt.
Wij hebben het geloove En achten het gebed; Wij kennen God hier boven En eere zijne wet.
En daarom staan uw maten Vandaag rond u geschaard, Die alles hebt verlaten Wat dierbaar was op aard
Uw zuster en uw broeder, Uw maagschap heel en gansch, En uw edele moeder Die u zoo mint nochtans;
En wagen, met betamen Een vrijen Vlaamschen dunk: “Gij zijt Demuynck bij name “Blijft steeds een trouwe munk”
Abbaye de Mardsous: Dit heeft hij zelf geschreven:
Dom Achaire Demuyck; naam en voornaam in de wereld Jean Louis Demuynck, Pierre Francois en Nathalie Himpens.
Geboren: Rollegem. Datum, 27 april 1878 , West- Vlaanderen.
Gedoopt: Idem Diocesaan Brugge
Gevormd Rollegem in de zomer van 1889 dag? Plaats te Rollegem. Kerkvoogd: door L. Gr. Mgr. Faict, bisschop van Brugge.
Studies: richtlijnen van collegies universiteiten, semenaries met de datum van ingaan en uitgaan.
Een jaar voorafgaande Studi (1890-91) in het instituut St Louis in Dottenijs (West-Vlaanderen)
Zes jaren humanitaire studie in het St-Amand collegie in Kortrijk ( 1891-1897).
Ik ging naar de lagere school te Rollegem.
Kleding, dag, en Abdij.
Op 12 september 1897 in de abdij St- Benoit in Maredsous.
Ingang, Noviciaat, datum, plaats en naam van het geloof: van 24 januari 1898 met de naam van broeder Achaire in de abdij van St- Benoit de Maredsous.
Plechtige professie, datum en plaats: 24 januari in de abdij Regina Coeli in Mont Cesar. 1902 in Leuven.
Studie wijsbegeerte (plaats, datum en graad.): Van Pasen 1899 tot Augustus 1900, in de abdij van Benedictus in Maredsous.
Studie godgeleerd ( plaats, datum en graad): Oktober 1900 tot de maand augustus 1904, in de abdij Regina Coeli van Leuven.
Andere studie ( plaats datum en graad) : Ik heb in mijn standvastigheid gehad in de Braziliaanse congregatie.
Onderdiakenschap ( datum, plaats en kerkvoogd) ; in de 4 tijden de 23 Pinksteren van 1902 in Mechelen door PS le Cardinaal Goossens van Mechelen.
Diakenschap (datum, plaats en kerkvoogd) 17/8/1902 in de kerk van R.R.P.P. Jezuïeten van Leuven, door Mgr. Van den Branden & Reeth N. titularis.
Priesterwijding (datum, plaats en kerkvoogd) de 30 augustus 1903 in de abdijkerk van Maredsous door Mgr; Heylen bisschop van Namen.
Afgezand in augustus 1904 door EH. Vader Abt Primaat met als opdracht de jonge abdij van St-André – Les – Bruges te leiden en er les te geven in Filosofie en
Filosofie en geschiedenis aan de klerken.
Op uitnodiging van EH. Vader abt Gerard Van Caloen, abt van Rio en vicaris generaal van de Braziliaanse congregatie, ben ik ingescheept in oktober 1905 naar het
Klooster van Santa Cruz in Ceara (Brazilie) om er gedurende 1 jaar te verblijven, hopende mijn gezondheid te verbeteren( problemen in de borst, hoesten) in dit droge
Klimaat. Ondertussen voel ik mij niet optimaal. Ik vroeg aan de EH. Abt Primaat en aan EH. Vader Abt Gerard van Caloen om te mogen terugkeren naar de abdij van St
Benoit de Maredsous. Ikl ben ingescheept te Fortaleza begin maart 1907. Ik verbleef te Maredsous tot september, tot EH. Vader Abt gerard Van Caloen langs kwam te
Maredsous. Op aanraden van EH. Vader abt Primaat besloot ik terug te kern naar Brazilie om me in te werken in de Braziliaanse Congregatie. Ik vertrok direct naar de
Abdij van St- André-les-Bruges en scheepte in voor Rio de Janeiro begin oktober. Hier werd ik benoemd tot ijveraar voor novicen en klerken-Instructeur en beschermer
Leraar Theologie, moraal en canonisch recht.
Eind januari van dit jaar 1909 werd ik benoemd tot overste van de eerste groep gezegende missionarissen die de wilde Indianen van Rio gaan evangeliseren?
Ik ga uiteraard daar in Boa-Vista de funtie van Vicaris Generaal uitoefenen. Wij gaan inschepen op 25 april dit jaar.
D. Achaere Demuyck is vroegtijdig overleden in Brazilie begin 1911( 5 februari). Hij werd als vicarus Generaal gestuurd naar Rio Branco als kloosteroverste van een kleine missie die met moeite was gestart. Daar is hij overleden onder de hakbijl van zijn inzet aan de oceaan van de mensheid.
Hij rust in de aard van Brazilie. Een kruis op ons kerkhof helpt ons hem te herinneren. Maredsous
In de Schreiboomstraat 54, is de “Foresthoeve” gelegen een gesloten vierkantshoeve, met een historische toponiem, eeuwen geleden was hier een bos of een forest. De vroegere bosrijke omgeving waarna de naam verwijst is nagenoeg volledig verdwenen. Omstreeks 1860 huwde Louis Cossement en broer Jean Baptiste verhuisde naar een kleinere hoeve, die recht tegenover de ouderlijke hoeve stond. In 1896 werd de zoon van Louis, Jules de opvolger, naast landbouwer was hij ook nog slachter, juist zoals zijn twee broers. Zij waren namelijk slachters in een slachthuis te Roubaix. Gedurende de Eerste Wereldoorlog werd een Duitse geschutseenheid gevestigd op het land, waarbij den boomgaard ten dele werd verwoest; Sinds 1980 baat zoon Raymond, zoon van Jules de hoeve uit. De specialisering en de aanwezige opvolging samen met het gunstige gewestplanligging is ook hier het voort bestaan verzekerd.
Weimeerslaan 13, ook te bereiken vanaf de stapwegel in de Schreiboomstraat is de “Weimeershoeve” gelegen. Een gesloten hoeve met open ingang. Daar de meeste gronden gelegen zijn op de Weimeers was de naamkeuze gauw gemaakt, trouwens de hoeve staat in de nabijheid van de Weimeersbeek. Hier dateren de gebouwen van het einde van de 19de eeuw. Fredericq Christiaens was de eerste uitbater en eigenaar. In de volksmond sprak men van “Den Fric” In 1906 werd de hoeve grotendeels vernield door een brand na een blikseminslag. In 1951 was Michel de eigenaar, door verkavelingen voor het bouwen van de sporthal en bouwen van woningen viel het bedrijf terug op 10 ha. Michiel ging oprust in 1986, de Weimeershoeve behield enkel de woonfunctie. Het vroeger landbouwareaal werd aan verschillende landbouwers verkocht.
In de Moeskroensestraat 15 , de “Zevenkote”, met zijn historische toponiem, lang geleden stonden hier 7 krotwoningen met een gezamenlijke buitendeur. De hoeve werd i 1898 opnieuw opgetrokken, na afbraak van de bestaande, die wel dichter tegen de weg stond. De hofstede was vroeger in de volksmond bekent onder de naam “Boerke Bonte”, hij leverde regelmatig aan particulieren in Moeskroen.
In 1920 kwam Georges Vanhoutte uit Anzegem op de hoeve, die was toen 4ha groot. Tijdens den Tweede Wereldoorlog namelijk in 1945 staken de Duitsers de loods in brand met fosforgranaten, omdat Georges een weerstander was. De balk, met de ingekerfde bouwdatum werd aan dokter A. Debeurme uit Marke geschonken, met de vermelding 1898. Ook hier is het vooruitzicht positief dank zij de gunstige gewestplanligging, en de jonge uitbaters.
Moeskroensestraat 24, de “Hoeve Ghequiere” de naam hier verwijst naar de huidige uitbaters. Het is een gesloten vierkantshoeve met open ingang, de oudste vermelding 1756. In 1945 werden de gebouwen aanzienlijk beschadigd door een neventreffer van een V1; ook hier is de toekomst van de hoeve verzekert, de gunstige gewestplanligging en de jonge uitbater.
In de Schreiboomstraat nr. 68, in de volksmond werd deze hoeve vaak als “ La Ferme Brou” benoemd, de familie bewoonde de hoeve tot het begin van de 20st eeuw. Nu draagt ze de naam “Te Brou”.
In 1756 was Frans Hoornaert de uitbater. In de 19de eeuw werd de familie Brou de nieuwe eigenaar en uitbater. Deze Franstalige vrijgezellen schonken in 1910 hun hoeve aan het armgoed te Kortrijk.
Rond die tijd verdween er een hoeve op de Rodenburg te Marke en werd Karel Vandewoestijne de nieuwe uitbater. In 1979 werd Christine de uitbaatster samen met haar man Michel. Gezien het gunstige gewestplanligging blijft het niettemin verzekerd voor de toekomst.
Verdonck Hendrik: werd geboren op 21 september 1861, hij was de zoon van
Hippolijt en Rosalia Warrot, en neef van Frederik Verdonck, wijlen pastoor van Beernem.
Hij werd priester gewijd te Brugge op 27 december 1887.
Hulpaalmoezenier van den “Aviso” (schoolschip van de staat tot bewaking der visserijen.) op 1 september 1888.
Onderpastoor te Spiere op 27 december 1904
Pastoor te Kooigem op 17 april 1914, hij werd er geïnstalleerd op 24 mei 1914
Aan zijn geliefde parochianen ontrukt, op 16 maart 1915.
Samen met E.H. Vande Ghinste, beiden brouwerszoons uit Rollegem. Zij woonden er een straat verschil in hun leven, liggen nu zij aan zij voor de noordwestgevel van hun kerk begraven.
Brabant Prudent Geboren op 19 augustus 1843, zoon van Pieter, Joseph, overleden op 28 april 1847. Catharina Van Overschelde, overleden, 5 oktober 1848.
Daar hun ouders vroeg overleden, werden hij en zijn broeder August, groot gebracht op Walle, ze brachten de eerste schooljaren door te Marke en later naar het college van Kortrijk.
Priester gewijd te Brugge, extra Tempo, 7 november 1869, acht dagen vòòr dat de bisschop naar het concilie van het Vaticaan vertrok.
Onderpastoor, en bewaker te Dixmuide
Pastoor te Sint-Jan bij Ieper.
Pastoor te Pollinhove, alwaar ontslag en overlijd te Overleden op St. Rochus te Kortrijk op 3 september 1912, begraven op het St. Jans kerkhof.
In de hoevedreef 12 is de hoeve “Dadecotboghaert” gelegen, een historische naam voor een gesloten U-vorm omwalde hoeve tot 1970. De date met de oudste gegevens, leesbaar in op een metalen plaat boven de voordeur tot de jaren zeventig. (1799) deze hoeve dateert zeker van de 17de eeuw gezien de hoeve verlaten was in 1629. De hoevestructuur bleef ongewijzigd tot 1964, toen men het pootgebouw afbrak. In 1970 werd de wal volledig gedempt. Deze wal had een dubbele functie, namelijk bescherming en ontwatering. Deze hoeve staat immers in de alluviale vlakte van de Fabrieksbeek.
In de Kwabrugstraat nr. 218 is de hoeve “ De Commerce” gelegen, een historische naam, in de hoeve was het café “De Commerce”ondergebracht. Het was omstreeks 1900 dat in op de hoeve een café werd ondergebracht. De familie Claeys welke zich vooral in de aardappelen specialiseerden was de uitbater. In 1921 kocht een metser van beroep een zeker Lenvain uit Nederbrakel de hoeve met ongeveer 3 ha hij breide ze uit tot 11 ha. Tijdens den Tweede Wereld oorlog doken voorname Kortrijkse figuren onder op deze hoeve. Het was tijdens of juist na de oorlog dat de café activiteiten werden stopgezet. De toekomst is hier wel onzeker door de eerder ongunstig gewestplanligging, de beperkte oppervlakte en de onbrekende opvolging.
Tombroekstraat 66, “Nevele-Roosendaal” historische toponiem, de hoeve maakte deel uit van de heerlijkheid Nevele-Roosendaal. Een open U-vorm, reeds in 1601 had deze hoeve een rechthoekige wal. De toestand bleef ongewijzigd tot einde 19de eeuw. Omstreeks 1900 werd het linkerdeel langs de weg gedempt, en in de jaren vijftig werd de wal achter het woonhuis gedempt, tot in 1964 het deel achter de schuur. In 1907 werd baron de la Kethule de Ryhove de eigenaar. In 1945 werd de hoeve verkocht door de baron, sinds 1979 baat de huidige eigenaar dit verzekerd landbouwbedrijf uit, dit door zijn modern inrichting en gunstige gewestplanligging zeker een toekomst heeft.
Ter hoogte van de Tombroekstraat 112 komen we aan de “Tombroektramstatiehoeve” een gesloten hoeve met open ingang. De eerste gekende uitbater Jan Sop omstreeks 1756. In 1810 werd de hoeve om een onbekende reden praktisch volledig vernieuwd, de ankers in de zijgevel van het woonhuis bevestigen dit feit. Ook hier was de hoeve tot omstreeks 1900 omwald. Bij den aanleg van de buurtspoorweg tussen Kortrijk en Moeskroen ging een klein deel van het landbouwareaal verloren. In 1910 werd de hoeve voor een tweede maal grondig verbouwd. Het oude lemen woonhuis met strodak werd gesloopt. Den toenmalige eigenaar ging in 1982 met pensioen en de landbouwactiviteiten werden stop gezet. Een deel van de gronden werden verkocht. In 1986 kocht de huidige eigenaar en bewoner de hoeve welke enkel de woonfunctie behouden bleef. Ook hier is geen sprake meer van een landbouwbedrijf.
In de Kwabrugstraat 171 vinden we de “Kwabrughoeve”, de naam verwijst naar de naam van het gehucht. Vroeger liep de Fabrieksbeek over de weg heen en was de weg hierdoor onberijdbaar voor paard en kar. Deze hoeve een meerzijdige gesloten hoeve was reeds in 1834 bewoond door de familie Dubois. Deze hoeve die thans leeg staat, is voor de toekomst wel positief dankzij de gunstige gewestplanligging, de opvolging ontbreekt momenteel.
Hij ging wekelijks bij elke vooraanstaande Bruggelingen steevast zijn pijp gaan roken. In de hogere kringen keek men meestal misprijzend neer op het werkvolk. Hij verbood zijn priesters, om met de fiets te rijden of te jagen. Een oud-leraar van het Sint-Lodewijkscollege in Brugge vertelde dat de leraars nooit een rijkemanskind mocht straffen in het bijzijn van een volksjongen. In talrijke brieven aan directeurs van middelbare scholen legde de bisschop veel nadruk op de opvoeding tot wellevendheid en voornaamheid. Wie zich de ellendige toestand van de arbeider rond eeuwwisseling kan voorstellen, beseft dat er weinig te merken was van dit ideaal van uiterlijke wellevendheid. Integendeel : door dronken langs de straten te lopen, haalden ze alleen verachting op zich.
In zijn vasten brieven schreef hij: “ dat arme werkman regelmatig de ogen hemelwaarts moest wenden naar het loon dat hem te wachten staat”.
Het is pas na de eerste wereld oorlog dat hij enkele merkwaardige priesters in de arbeidersbeweging laat werken: denken we aan kanunnik Logghe. Dan pas werd het duidelijk dat hij in de lijn van paus Leo XIII ging denken. Wellicht waren de grote verwoestingen die de oorlog had meegebracht over West-Vlaanderen hier niet vreemd aan. Na den oorlog mocht hij slag op slag nieuw opgebouwde kerken inwijden en zou hij, dank zij de noeste arbeid van honderden arbeiders, de verwoeste streek als bij toverslag uit de puin zien verrijzen.
Overleden op 18 december 1931. Begraven op 24 december; De zieke jonge priester werd de bisschop die toen het langst de Brugse bisschopszetel heeft bezet. Vereerd Op 21 mei 1920 ter gelegenheid van het jubileumfeest van 50 jaar priester en van 25 bisschop, werd hij vereerd met het H. Pallium: de hoogste kerkelijke onderscheiding, een eerbewijs dat voordien slechts aan Mgr. Van Susteren en aan Mgr. Faict was toegekend.
Op 7 september deelde de paus mee dat hij eigenhandig een brief zou schrijven en inderdaad hij maakte zijn belofte waar. In het Brugse archief is er geen ander voorbeeld van een eigenhandig geschreven brief van de paus. De zaak was dan snel geregeld, de school kwam er. Maar buiten deze abdijschool is Waffelaert zijn traditie trouw gebleven : geen middelbare school in handen van religieuze orden.
In alle geschiedenisboeken staat hij bekend als een van de felste bekampers van de “vervlaamsing” van zowel het katholiek middelbaar als het universitair onderwijs.
Het intellectuele niveau van een universiteit eiste dat de voertaal het Frans zou zijn. Het Nederlands achtte men hiervoor niet geschikt.
Waffelaert had schrik van de “Nederlandse cultuur” De bisschop zegt: “ Indien de Vlaamse taal bemind en bewaard moet worden en behoed tegen de zuiderse demon van Franse goddeloosheid, opdat tegelijk met de taal ook het katholiek geloof van het land en de nationale christelijke zeden behouden blijven, dan moet zij niet minder beschermd worden tegen de noordelijke demon van ketterij en rationalisme. In dien optiek kan men wellicht ook het bevel van den bisschop interpreteren om zijn priesters op de preekstoel in het “ gewestelijk plat” te laten spreken.
De bisschop zegt ook: “ de flaminganten roepen op tot ongehoorzaamheid en hypocrisie. Zijn proberen hun stelling te legitimeren door een theologische leer over het onderscheid tussen het geestelijk en het onderwijzend gezag. Het geestelijk gezag zou als dusdanig geen bevoegdheid hebben op gebied van organisatie en de inrichting
Van het onderwijs…. Welnu dit is geen theologische leer, maar een theologische dwaling”.
Het voornaamste motief voor bekamping lag in de vrees voor de verzwakking van de katholieke partij. Alles wat de eenheid van die partij kon schaden, werd door hem onverbiddelijk veroordeeld.
Reeds in de negentiende eeuw bestonden er in de West-Vlaamse colleges en seminaries belangrijke kernen van de katholieke Vlaamse beweging, denken we maar aan G. Gezelle, Verriest, enz. die de “Vlaamse tale” naar omhoog voerden, zelfs tegen de wil van en het verzet van den bisschop.
De houding van den bisschop ten aanzien van het Vlaams nationalisme was zeer scherp:” wij waarschuwen alle priesters en clerici die, wat God verhoede, openlijk of bedekt deze politiek zouden steunen, dat zij zich in een Zwaarzondige materie schuldig maken aan ongehoorzaamheid en opstandigheid tegen het wettige, zelfs kerkelijk gezag”. Deze veroordeling werd twee weken later door de bisschoppen collectief onderschreven, een zware slag voor heel wat katholieke Vlamingen.
Zoals vele kerkelijke en politieke leiders huldigde hij de opvatting dat het sociale probleem langs paternalistische en caritatieve wegen moest opgelost worden
Waffelaert die zelf uit een bescheiden gezin kwam zag het niet, was hij angstig voor het “goddeloos socialisme” kon hij geen afstand nemen van de gangbare opinies en vooroordelen van de toenmalige leidende klassen?
Hij aarzelt daarom niet de klerikale bezetting uit te breiden in steden en gemeenten waar de industrialisering gestalte krijgt en ipso facto ook de arbeidsbeweging steeds beter gestructureerd geraakt.(24/12/1999)
Hij publiceerde de nieuwe catechismus (geldig tot 1946) in 1903
Overleden op 18 december 1931.
Begraven op 24 december;
Hij werd vereerd op 21 mei 1920 met het H.Pallium: de hoogste kerkelijke onderscheiding, een eer bewijs ter gelegenheid van het jubileumfeest van 50 jaar priester en 25 jaar bisschop. Het werd voordien slechts aan Mgr. Van Susteren en aan Mgr. Faict.
Hij vermelde gaarne op zijn geschriften zijn titel als “Doctor in godgeleerdheid” Zo kon je het terug vinden bij de aangifte van het overlijden van zijn vader, dat hij dit aangaf als zijnde zijn beroep. Hij was toen professor aan het grootseminarie.
Hij ontving weinig priesters en nog minder leken. Priesters moesten volgens hem veel tijd besteden aan bezinning en studie. De priesters waren niet te spreken over de driejaarlijkse examen in het seminarie van Brugge. Die “martelingen” werden door Mgr. De Smedt afgeschaft.
Te Loppem richtte Mgr. Van Caloen, een monnik van Maredsous, maar sinds 1896 als priester werkzaam in Brazilië, een nieuwe benedictijnenabdij op. Deze werd tot 1903 financieel gesteund vanuit Brazilië, de politieke evolutie maakte dit naderhand onmogelijk. Er moesten dus andere bronnen gevonden worden.
Te Maredsous was er indien tijd een abdijschool, waar kinderen van de gegoede burgerij uit heel Vlaamse land middelbare studies volgden. Om het mogelijk te maken financieel geholpen te worden, moest men toelating vragen aan de bisschop, maar gezien de traditie:” geen middelbare scholen in handen van religieuzen” verzette Waffelaert zich hier tegen hardnekkig. Men trok naar de paus Pius X (1903-1914) op 19 april 1910, met de hoofdreden dat de abdij de finaciele inbreng nodig had om toekomstige missionarissen te kunnen vormen. Op 20 april 1910 kwam een brief met het verzoek aan de abdij van Loppem de toelating te geven er een “Kleine school “ op te richtten. Waffelaert antwoordde op 13 mei 1940 – gezien de traditie- liever geen uitzondering, maar- en zo eindigde hij als de paus blijft aandringen dat hij er zich zou bij neerleggen.
“ De Beenhouwerij” gelegen in de Tombroekstraat 14, was er tot in 1929 een slagerij aanwezig. Reeds van 1788 is deze boerderij bekent onder de naam “d’hof van de Bourgerie”. Eind 19de eeuw kwam een veehandelaar op de hoeve; In het huidig woonhuis was er naast een beenhouwerij ook een herberg tot 1929. De hoeve een U-vorm, heeft een onzeker toekomst door de ongunstige gewestplanligging.
Op het einde van de Einde Munkendoornstraat 67 bevind zich “Herpoels Hoeve” welke de naam verwijst naar de eigen familienaam. Het is een nieuwe inplanting sinds 1922. Het was Valère Herpoel die de eerste uitbater werd. Oorspronkelijk was de structuur een lang geveltype, woonhuis, stallen en schuur waren in een gebouw ondergebracht. Momenteel heeft de hoeve een L-vorm door de bouw van het wagenhuis. In 1989 werd de hoeve verkocht en door deze verkoop betekende dit het einde van dit landbouwbedrijf. Het land werd verkocht, zodat enkel de woonfunctie behouden blijft.
Ter hoogte van de Candeléstraat nr. 35 komt men op “Goed te Tremaars”. Het was omstreeks de eeuwwisseling dat hier veel zwervers, in de volksmond trémaars genaamd, een handje kwamen helpen bij het werk. De gesloten vierkantshoeve staat reeds bekend vanaf 1756. Polydore Carette, de uitbater rond de eeuwwisseling had een kleine steenbakkerij langs de Tombroekstraat. De zoon van Polydore, Maurice sneuvelde tijdens de Eerste Wereldoorlog. Zijn tweede zoon Prudent welke een winkeltje had in Dadizele, alwaar hij ook woonachtig was, kwam dan op de hoeve terecht. Het was tussen de twee wereldoorlogen dat tal van zwervers op de hoeve kwamen werken in ruil voor voedsel en onderdak. Vanaf 1921 was Prudent gemeenteraadslid, en werd ook schepen van openbare werken. Prudent moest omwille van zijn uitstaande pachten de hoeve verkopen om deze te kunnen betalen. Hij bleef wel nog 14 jaar mee inwonen op het goed welke hij verkocht had.
Deze hoeve is verzekerd door de gunstige gewestplanning , jonge uitbaters en het grote landbouwareaal.
Op het nr. 34 in de Candeléstraat is het “Goed te Tombroek” een der oudste hoeven van Rollegem. Isabelle Denijs was in 1502 de eigenares van de meerzijdige gesloten hoeve met name Tombroeck welke volledig omwald was. In 1834 had de hoeve de naam “Ferme Herbau” verwijzende naar de toenmalige uitbater en eigenaar. In 1914 werd de schuurdoor brand vernield. Op het ogenblik van de brand kwam de wind vanuit een slechte hoek. Gelukkig las de toenmalige onderpastoor Bettenhof enkele psalmen uit den bijbel zodat de windrichting veranderde. Het is een feit dat een deel van de hoeve gevrijwaard kon worden. In 1916 viel er een granaat in op de hoeve. In één van de kamers werd hierdoor een gat in de muur geslagen. Gelukkig bleef het kind welke er lag ongedeerd. Ter nagedachtenis van dit “kleine wonder” werd een nis met een O.L.Vrouw in de muur ingericht. Het moet rond de jaren 1918/20 geweest zijn dat de omwalling verdween, een klein stuk langs achter is blijven bestaan.
De toekomst van het bedrijf is positief, de grote oppervlakte van ongeveer 42 ha, en jonge uitbaters. Ze zijn gespecialiseerd in scharrelkippen, gekend voor de “Rollies” eieren.
Josephus Gustave Waffelaert: Hij werd geboren op 27 augustus 1847, geboren als zoon van een douanebrigadier.
Gedoopt door onderpastoor Vanseveren op28 augustus.
Hij werd priester gewijd in 1870.
Onderpastoor te Blankenberge in 1871
Vier jaar later beslist hij als een echte “Studax”, om naar de universiteit van Leuven te gaan studeren en word Doktor in de Godheid te Leuven.
In 1866 was hij de primus aan het college van Ieper.
Professor in het Groot Seminarie te Brugge in 1880
Groot Vicaris van Mgr. Facit en van Mgr. Debrabandere in 1884, deze laatste welke in zijn armen is gestorven, hij werd plots onwel op een communiefeest voor minder behoede kinderen.
Die hij als XXII Bisschop van Brugge opvolgt. Als Bisschop benoemd op 28 juni 1895. Gezalfd op 25 juli 1895. spreuk koos hij Duc nos quo tendimus (Leid ons naar het doel dat we beogen) een citaat uit de metten van het feest Sacramentsdag. De spreuk verraadt zijn voorkeur voor de mystiek en voor de idee dat de christen uiteindelijk een pelgrim is. Deze laatste evangelische boodschap werd gesymboliseerd door drie schelpen op zijn wapenschild. Sinds de bedevaarten naar de Compostella waren schelpen de tekenen van reizigers en pelgrims.
Hij koestert de zelfde denkbeelden als zijn voorganger. Zo wordt hij een intieme vriend van Charles Woeste, de Brusselse leider van de Katholieke Partij die de strijd heeft aangebonden tegen priester Daens, die van de ontvoogding van de arbeider zijn levensdoel heeft gemaakt.
In Brugge komt hij zelfs zo in aanvaring met priester Florimond Fonteyne, een riant op het Daensisme op gang brengt. De eigenlijke veroordeling vanuit Rome op 27 februari 1905 is meer dan duidelijk gebaseerd op een brief van Waffelaert op 30 januari 1905. Ze waren volgens hem weerspannig en zaaiden tweedracht onder de gelovigen. Op 8 mei 1900 zal priester Fonteyne overigs gesuspendeerd worden door hem.
Hoewel vier jaar voor zijn priesterwijding de encycliek Rerum Novarum als is verschenen, blijft hij zich hardnekkig verzetten tegen de syndicalisering als oplossing voor het arbeidsvraagstuk.
Zoon van Petrus Johannes en Victoria Rosalia Debackere beiden te Rollegem overleden in het jaar 1834
Hij wierd prister gewijd te Brugge den 5 juni 1841
Hulppriester benoemd te West-Nieuwkerke den 31 juli 1841
Onderpastoor te Mezen den 15 oktober 1845
Pastoor te Iezenberghe den 22 april 1861
Pastoor te Beselare, 22 december 1864 Hij was er 38 jaar pastoor en stond bekend als een man op zijn plaats.
Hij overleed er op 19 oktober 1902.
Het waren de Jufrouw Sidoni Baert, Jufrouw Mathilde Baert en Jufrouw Febronie Baert welke met droefheid het verlies te kennen gaven dat zij komen ondergaan door het afsterven van hun oom.
De lijkdienst, gevolgd van de begraving, vond plaats in de parochiale kerk van Becelaere op donderdag, 23 oktober, om 10 uur. Na de gegraving wordt gij verzocht de familie te volgen naar het klooster waar het noenmaal zal worden opgediend.
Vergadering ten sterfhuize ten 91/2 ure.
De Metten zullen daags voren om 4 ure gezongen worden
N.B. - Een char-à-bancs zal ten 8 1/4 ure te meenen aan de statie zijn.
Het “ Goed ter Meersch” gelegen in de Lampestraat 59. Bestaande van 1834, het landbouwarsenaal telt ongeveer 7 ha. De uitbaters welke er woonden in 1899 verhuisden naar de hoeve waar het vlasmuseum, (Etienne Sabbelaan 4) de vlassershoeve Beeuwsaert was nu van weg getrokken is naar de oude gebouwen van de Eurosop. In 1940 werd de hoeve korte tijd door een Duitse geschutseenheid bezet. In de weide nabij de hoeve werd munitie ingegraven. Het was na den oorlog dat de nieuwe eigenaar uit Moeskroen, de hoeve zodanig verbouwde dat er bijna niets meer overbleef van de oorspronkelijke structuur. Hij specialiseerde zich in varkenskweek, Ook hier is door de gunstige gewestplanligging de aanwezige opvolging en het modern gebouwencomplex de toekomst verzekerd.
Voor de Tweede Wereldoorlog waren er in dit gebied veel grachten en weiden of meersen vandaar de naam keuze.
In de Lantestraat 97 komen we bij de hoeve “Te Lande” bij het begin van de private dreef zien recht het kruisbeeld bij de linde, de hoeve heeft twee toegangswegen. We vinden deze hoeve al terug van 1834. De huidige naam is er gekomen op voorstel van de eigenaar. Rond de jaren dertig werd het woonhuis zwaar getroffen door een storm. Ook nu in 2012 werd de woning grondig verbouwd. De jonge bewoners en een gunstige gewestplanligging en de grote bedrijfsoppervlakte is ook hier de toekomst rooskleurig.
Wat in 1995 nog een leegstand was, in de Lampestraat 145, is op heden een mooi domein geworden. De naam is een historische toponiem, “Neerhof Calvarie” met als oudste vermelding 1756. Een gesloten U-vorm. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd ook deze hoeve een korte tijd bezet door de Duitsers. Op heden is deze hoeve een privéwoning, hier is er dus geen sprake van een landbouwbedrijf.
In de Tombroekmolenstraat op het nr.27 vinden we “Calvinistenhoek”, tot omstreeks 1880 woonden er op het gehucht veel Calvinisten, die later verhuisden naar Luingne, vandaar de benaming van deze hoeve. Het bedrijf van ongeveer 5 ha, stond reeds bekend vanaf 1756. Deze hoeve is F-vorm, en als voornaamste specialiteit; aardappelen, maïs, nijverheidsgewassen en peulvruchten. Frank Husquin erfde het eigendom van vader Pierre. Frak was dominee en een afstammeling van de Calvinisten die omstreeks 1880 op het gehucht Tombroek woonden en later naar Luingne trokken.
Het was een zeker Guillaume Bonte welke de eigenaar was in 1867, het jaar waarin hij overleed. Zijn erfenis werd verdeeld onder zijn vier kinderen. Zoon Pierre Bonte erfde de Calvinistenhoek en liet de hoeve na aan zijn zoon David, een pastoor. De pastoor schonk zijn deel aan tante Seraphine, welke op jonge leeftijd haar man verloor. In 1914 werd den eigenaar Alfons Vanhoutte. Tijdens den Tweede Wereldoorlog kwamen veel Duitse soldaten op de hoeve eten. Deze soldaten hadden als opdracht de elektrische centrale van Moeskroen te beschermen. De toekomst van deze hoeve waarvan de bedrijfsactiviteiten gestaakt zijn en de landen verhuurd zijn aan derden is een vraagteken. De ligging in het gewestplan is eerder ongunstig gezien het land grenst aan industriegebied.
“Den Falsen” een historische naam welke verwijst naar de landbouwer die in 1756 de hoeve uitbaatte en “Den Falsen” werd genoemd. In 1985 ging de toenmalige eigenaar op rust; De gronden werden verpacht en verkocht aan derden. De woonfunctie van de hoeve bleven behouden. In 1994 werden de hoevegebouwen verkocht met ongeveer 2 ha grond. De gebouwen werden volledig vernieuwd en omgebouwd tot woning en paardenstallen. Er is bijgevolg ook hier geen sprake meer van een landbouwbedrijf.
Vande Ghinste Julius: Geboren op 9 mei 1845, zoon van Jooris en Debackere.
Rechtzweir der heren Brabant
Rechtzweir(e) In het Frans Cousins Germain, neven en nichten
Pastoor te Kooigem benoemd op 8 februari1898
Gewezen onderpastoor van Oostkamp, Sint-Michel en Roeselare, laatste hulppriester van zijn oom Edugardus, pastoor van Gits, zaliger.
Hij verfraaide de vervallen kerk, een ieder was getroffen door de sierlijkheid en de kunst zin, waarmee ze hersteld werd. Het meest in het oogspringen is de nieuwe hoog altaar, het vroegere O.L.V. altaar van Avelgem.
“Hof van Commerce” Dit is een nieuw landbouwbedrijf. Het bedrijf spits zich toe op veehandel. Door de uiterste moderne infrastructuur, specialisering een gunstige gewestplanligging en jonge uitbaters heeft dit bedrijf een positieve toekomst. Deze hoeve dateert van 1986. Daar het bedrijf gericht is op veehandel, werd hier voor deze naam gekozen.
Marksestraat 19 “Vandaeles hof” De hoeve stond oorspronkelijk waar den boomgaard was. Het was een hofstede van 8 ha groot. Rond 1912-13 werd de hoeve volledig herbouwd op de huidige plaats. De zware balken in schuur gebinte zijn het afbraakmateriaal van onze St- Antoniuskerk . Gedurende de eerste wereldoorlog werd de hoeve door de Duitsers bezet, talrijke barakken werden er geplaatst, waarvan verschillende van een gasinstallatie waren voorzien om huidziekten te bestrijden. Enkel de kop van het paard bevond zich in den buiten lucht. Met den aanleg van de A17 werd het hoeveareaal met helft verminderd. Er werden grote inspanningen geleverd om de bedrijfsoppervlakte opnieuw uit te breiden. Met een gunstig gewestplan en jonge uitbaters is de toekomst positief.
Het “Hof ter Magne” in de Marksestraat 7 , was een omwalde hoeve, vroeger was ze aangeduid als “Dquasmagne”, het is niet duidelijk of de omwalling toen nog bestond. In ieder geval was de omwalling tegen 1809 helmaal verdwenen. Tijdens de tweede wereldoorlog werd hier een korte tijd een Duits geschutseenheid geïnstalleerd in de aanpalende weide. Zeer waarschijnlijk was de ingang van de hofstede gelegen aan de achterzijde van wat nu de ingang is , de overbouwde poort werd toegemetst, en een nieuwe toegang tot het erf werd gemaakt om de doorgang van grotere machines toegankelijk te maken. Ook hier werd verlies geleden van landbouwgrond door de komst van de A17. Ook hier is het een gunstig gewestplan.
Aan de overzijde op het nr. 4 in de Marksestraat is de hofstede “Ter Linde” gelegen. In het begin van de 20st eeuw werd de hoeve geteisterd door een storm, waarbij de schuur volledige verwoest werd.
Ook deze hoeve werd in de eerst wereldoorlog door de Duitsers bezet. De naam werd gekozen doordat op het erf een linde staat. Het is een gesloten U-vorm. Ook hier heeft de hoeve een gunstig gewestplanligging.
Aan de kapel, Marksestraat 2 is de “Steenbakkershoeve” gelegen, ze dateert van de 16de eeuw, ook hier spreekt men van een gesloten U-vorm erf, welke bij de begin jaren omwald was, het zou pas rond de jaren 1940 geweest zijn toen de omwalling helemaal verdween. Het was omstreeks de jaren 1867 dat de bewoners van toen een kleine steenbakkerij oprichten, deze heeft gewerkt tot rond de jaren 1900. Ook hier heeft de storm zware schade aangericht in 1934 waarbij stallen en schuur werden vernield. Ook hier zijn jonge uitbaters, het gunstig gewestplanligging en voldoende oppervlakte voor dit landbouwbedrijf, zit er positieve toekomst in.
Of het kerkraam in de kerk van Nootka op Vancouver Eiland waar een Vlaamse Pater E.H. Augustinus Brabant, levensgroot is afgebeeld, kerkraam dat niet geschonken werd door Vlaanderen of door België, maar door Spanje.
Geboren op 23 oktober 1845 in Rolleghem deed Father Brabant dienst als onderpastoor op Vancouver Eiland vanaf 1869, waar hij E.H. Seghers, later bisschop op Vancouver en Alaska leerde kennen. Daarna werd hij door deze Vlaamse bisschop op missie naar Friendly Cove op Nootka Land gestuurd. Niet alleen bouwde Brabant eigenhandig de kerk en het schoolgebouw, maar ook was hij vrederechter en geneesheer. Hij wist iedereen, zonder uitzondering tot het katholieke geloof te bekeren.
Veertig jaar lang heeft deze missionaris onbaatzuchtig het beste van zijn leven gegeven om zijn vreemde medemens gelukkiger te maken en wat bij te brengen. Waarom moet hij dan onbekend blijven in ons land?
Hopende dat deze bijdrage mag dienen om de priester inboorlingen “August Brabant” van naderbij te leren kennen, bedank ik hier: de Belgische ambassade in Ottawa, de verscheidene mensen welke bereidwillig hebben geholpen bij deze opzoeking en het zo mogelijk maakten dit stuk over “Vader Brabant” te kunnen plaatsen. Vader Brabant, heeft hier in de kerk van Rollegem geen plaats gekregen zoals diegene welke nu volgt, welke twee jaren later na hem werd geboren, en als XXII bisschop zal bekendheid verwerven, maar zijn verdiensten waren daarom niet de miste. Weliswaar in een ander land maar daarom niettemin zeker evenwaardig aan te halen. Ten huidige dage is de figuur van Vader Brabant nog immer hoog gehouden in een land als Canada.
Vader Augustin Brabant was zoals reeds gezegd de eerste rooms-katholieke missionaris die woonde en werkte onder de inheemse bevolking aan de westkust van Vancouver Island tijdens de koloniale periode. Hij onderging lange periodes van isolatie, bouwde een aantal kerken ondernam enkele buitengewoon moeilijke tochten langs de westkust in boomstamkano’s. Zijn drie en dertig jaar durende inspanningen om de Nuu-Chah-nulth cultuur te transformeren geeft ons een provocerende case studie en dynamiek die bestond in de kolonistkoloniale relatie tussen de inheemse volken en de staat Canada. Ervan overtuigd dat hij een missie had om de inheemse mensen te redden en zelfstandig te laten zijn, streefde de ijverige priester naar buitenaardse spirituele overtuiging. Hij diende als een gewillig instrument voor het opleggen van koloniale macht door de invoering van nieuwe vormen van rechtvaardigheid, handel, kleding, huisvestiging, persoonlijke identiteit, en –meest verwoestende van alle-scholing. Als vader van de eerste residentiële scholen in British Columbia, heeft hij het monocentrische neergeslagen, dat het meest destructief bleek voor de mensen die hij wilde redden.
De biografie van Brabant is van belang voor de historici,antropologen, politicologen, individuen die zich bezighouden met First Nations Studies, en algemene lezers. Over vader Brabant zijn reeds heel wat boeken verschenen, het laatst verscheen in 2012 Father August Brabant: Saviour or Scourge; Hij zou levensgroot afgebeeld staan in een kerkraam in de kerk te Nootka Vancouvereiland. Hij heeft de kerk gebouwd van Friendly in 1899. Hij zou een praalgraf hebben op het kerhof van Plorissart bij Saint Louis, waar het wemelt van Vlaamse namen
Men weet dat het de eerste bisschop niet is die Vlaanderen aan Noord-Amerika schenkt. De bijzonderste apostel van Alaska was een Gentenaar, Mgr. Segers, en tegenwoordig zijn er tussen de bisschoppen van de Verenigde Staten verscheidene Belgen. Onder ander, Mgr. Maes, bisschop van Covington, Mgr. Glorieux, bisschop van Boise-City, Mgr. Meerschaert, bisschop van Oklahoma.
Hij was de eerste priester te permamanently resde aan de westkust van Vancouver Island en hij werd de Europese religieuze missie van afvalstoffen op de kust van Vancouver Island sinds het vertrek van de spanische in de late 1700s. Hij heeft eerst een bezoek gebracht aan de westkust van Vancouver Island, dominee Charles Seghers in 1874 en die net terug vorm SITKA, Alaska, Brabant kwam uit op Clayoquot Sound op Vancouver Island een 29 yaer-Oud-katholieke priester. En hij is overgegaan tot hardnekkig werken, de armste in de christelijke kerk ; op Hesquiat, in het noorden einde van Clayoquot .
Op 4 oktober 1996 verschijn in de gazet van Antwerpen het volgende, (geschreven door Laurent Wenselaers).: Vlaming bij de Indianen: Het zou niet mogen zijn dat alleen het buitenland bewondering en waardering heeft voor de onvervalste Vlaamse helden uit het verleden. Getuigen daarvan het praalgraaf op het kerkhof van Plorissart bij Saint Louis waar tientallen missionarissen begraven liggen en waar het wemelt van Vlaamse namen.
“Vannestenshof” gelegen in de Kannestraat nr. 4, de hoeve wordt als “Ferme Vanneste” aangeduid op de Popp-kaart van 1843. Het is een gesloten vierkantshoeve.
In de Kannestraat nr. 2 treffen we de “Nieuwe hoeve” deze dateert uit 1933, met den aanleg van de A17 verloor ze ongeveer een ha aan grond. Volgens het gewestplan zijn de gronden gelegen in ontginningsgebied, namelijk de klei zit er onder ondiep Tertiair substraat. Het gewestplan voorziet dus in een mogelijke toekomstige kleiontginning.
In de Bellegemseweg op het nr.4 vinden we het “Goed te Bonduelle” de naam verwijst naar de beek die vlakbij de hoeve stroomt. Met den aanleg van de A17 werd het areaal herleid van 18ha tot 10 ha.
Niet tegenstaande de hoeve in landbouwgebied gelegen is, volgens het gewestplan behoort nog heel wat land tot reservatie gebied langs de A17. Sinds 1991 is er geen landbouw meer. De hoeve is reeds vermeld 1637. In 1952 werd de Bondillebeek overwelfd in de Schepenhuisstraat.
In de Oude Bellegemsestraat onder het nr. 1, vinden we het “Goed te Bottelrie” het was een omwalde gesloten hoeve met open ingang, de oudste gegevens dateren van 1771, sinds 1995 is er geen uitbating meer. De eeuwen oude hoeve was vroeger het foncier van de heerlijkheid “Bottelrie. In 1995 werden de gebouwen en de omliggende gronden gekocht met als doel ze te restaureren en te verbouwen tot privéwoning.
In de Rollegemseweg vinden we op het nr. 2 De Klijtberg. In 1834 vinden we ze terug, een zeker Theys was de eigenaar. Klijtberg deze heuvel bestaat in hoofdzaak uit klei. Als nevenactiviteit vervoerde de eigenaar matreaal, geweven rollen of “coop”. Deze rollen werden bij de thuiswevers afgehaald en naar Kortrijk gebracht. Henri vervoerde ook lood en zink voor de nieuwe kerk in 1904.
Hier zou ook in 1914 een kruidenierswinkel geweest zijn, maar door gebrek aan goederen door de Eerste Wereldoorlog moeten sluiten. In 1940 Was Gustaaf spekslager, hier werden varkens gekweekt. Zijn kinderen Céleste en Fideel volgende hun vader op. Het land werd in 1987 verkocht enkel de woonfunctie werd behouden.
Op het nr.20 in de Rollegemseweg vinden we het “Hof van Leverghem” het dateert van het einde van de 18de eeuw. De naam komt van het” Hof van de graven van Leverghem”. Een losse vierkantbebouwing omwald tot 1953. In 1846 was de familie De La Faille de Leverghem eigenaar. Leverghem was een heerlijkheid ten zuidoosten van Waregem. Het landbouwareaal strekte zich uit over 46 ha. In 1918 kocht Cyriel Deschamps de hofstede met ongeveer 40 ha. De overbouwde toegangspoort werd gesloopt om grotere machines op het erf toe te laten. Door verkoop van de nieuwe eigenaar in 1945 de zoon André en verkavelingen verminderde de bedrijfsoppervlakte tot 21 ha, er is op heden geen opvolging.
Op de Rollegemseweg nr. 49 komen we de hofstede “De suikerij” tegen. De suikerij dateert van de periode 1789 -1809; De naam komt voort vanuit de volksmond het gehucht de “Suikerij” ook genaamd de cichorei(e) De hofstede grotendeels vernieuwd en gemoderniseerd is voor de toekomst verzekerd, de grootte van het landbouwareaal, het moderne gebouwencomplex en de jonge uitbaters.
In de Binnenstraat nr. 8 vinden we “Het Klokhof” , de naam hier verwijst naar het klokje op het woonhuis. De stallen waren oorspronkelijk gebruik als stokerij, deze werden rond 1910 omgebouwd tot koeienstal. Ook hier is het gewestplan gunstig, maar de opvolging ontbreekt.
Het hof “Ter Edel” gelegen in de Marksestraat nr. 25 vinden we voor het eerst rond het jaar 1840, het was een zekere Vermeulen die eigenaar was. Een hofstede van ongeveer een 7 tal ha. Een tijd later zou het landbouwbedrijf beschikken over 12 ha maar rond de jaren ‘ 40 viel het terug tot 9 ha. Het landbouwareaal werd uitgebreid met de komst van de zoon welke zijn ouders opvolgde, en de jonge uitbater richtte zich op het kweken en afmesten van vee. Door zijn gunstige ligging in het gewestplan, beschikt het bedrijf over voldoend troeven om in de toekomst verder te werken.
“Goed te Coulembier” Marksestraat 23, het is reeds de vierde generatie “Coulembier” welke sinds 1870 deze hofstede uitbaten, vandaar de naam. De toekomst is ook verzekerd door het gunstig gewestplan en de aanwezige opvolging.
Weet gij hoe die bruggen gemaakt zijn! ’t Is juist gelijk eene reke zaagschragen, al neven malkander gezet; daar twee balken met schenen over gesmeten, en roef, erover! Alles kraakt en wikkelt; ‘t Is een vreezelijk dingen om zien, vooral als ’t gebeurt dat men te midden eene brugge van twee of drie honderd voeten langde, stil moet staan omdat de beweginge van de brugge te groot is.
’t Was reeds sedert vier dagen dat we dapper vooruit gingen. Morgen zeide men ons, zullen we tot san Francisco toekomen: vreugdig om dat nieuws kroopen wij ’s avonds omhooge in ons bedde, ’t is immers geheel in den top van de voituren dat die bedden zijn. Maar eilaas, wij waren der nevens. Omtrent 1 ure ’s nachts wierden de machinisten geware dat er eene bende koeien langs de bane op de berg liepen; om die vreesachtige dieren te doen van het convoi wegvluchten, schuifelende zij gedurig; inderdaad zij liepen langs alle kanten verbaasd weg, ja zij kwamen over den ijzerweg naar de Humbolt rivier toe, en alzoo gebeurde ’t dat er twee, die ook vluchten wilden, hunne pooten door een brugsken schooten en van het convoi in stukken gereden werden.
Gemakkelijk is het om verstaan dat het convoi van de schenen liep, nochtans, niemand en was verongelukt! Maar wat gedaan? Wij stonden daar nu, op eenen groten afstand van twee statien, met meer als 150 reizigers! Luistert: Eene tafel wierd uit eenen wagon genomen en in de weede geplaatst, terwijl een van de conucteurs eenen draad van den telegraaf losmaakte. Instumenten wierden bijgebracht en welhaast speelde de telegraaf juist gelijk in de steden. Men kondigde ons ongeluk aan in de naaste statien; twee machinen kwamen op, met volk en werktuigen, en om 9 uren ’s morgens was alles effen.
In de “Gazette van Kortrijk” lezen we het volgende: “In 1873 werd hij door de bisschop, Mgr Segers, naar de Westkust van het eiland gezonden, om daar een nieuwe missie te stichten. Daar was hij de enige blanke in dat ongastvrije oord, waar de woeste inboorlingen mensen eten, en leven van Roof en zeeschuimerij.
Te Hesquiat richtte de heldhaftige priester, gans alleen, doch niet zonder de grootste moeite, een missie in.
Gedurende het eerste jaar zijner bijzonder lastige zending, braken de pokken uit, en de hoofdman der wilden verloor door de smetziekte zijn vrouw, zijn dochter, zijn zuster en haar familie. Gelovende dat de blanke de oorzaak was der plaag , loste hij twee vuurschoten op de heldhaftige missionaris, waardoor de hand verbrijzelt werd en hij erg in de rug werd gewond.Hij werd gered en herstelde in Victoria.
Eerst 11 dagen later kwam een dokter hem verzorgen. De moedige priester genas tegen alle verwachtingen in. Later heeft hij nog meer dan een aanslag op zijn leven doorstaan, doch hij ontkwam al die gevaren zonder letsel. Langzamerhand gevoelden de wilden de verzachtende invloed der christelijke leer, en op dit ogenblik zijn er te Hesquiat geen heidenen meer.
Toen Z.H. Aartsbisschop Orth zijn waardigheid neerlegde, werd de E.H. Brabant bestuurder van het diocees te Victoria. Nu drie jaar later(1876) werd hij opgevolgd door Mgr. Macdonald.
Priester Brabant was zelf bisschop geworden, doch over vele jaren dodelijk gewond, bleef hij zulke letsels bewaren, dat ze zijn leven lang een waar afsteeksel zouden geweest zijn voor zo een verheven waardigheid. Mgr. Brabant trok zich wegens ziekelijkheid terug in het Sint-Jozefsgesticht, waar hij in juli zacht in de Heer is ontslapen. Hij Overleden er op 4 juli 1912
Mei 1908, een Belg Aartsbisschop in de Verengde Staten. De Eerwaarde pater August Brabant, afkomstig van Kortrijk.(Rollegem word niet vernoemd) volgt Mgr. Orth op, die uit hoofde van ziekte, zijn bisschoppelijk ambt heeft moeten verlaten als aartsbisschop van Victoria. Sedert lange jaren reeds, wijdde de ijverige missionaris zich toe aan de voortplanting van het geloof tussen de Roodhuiden der westkust van Noord-Amerika, waar hij zeer geacht werd.
Sedert de opofferende werking van E.H Brabant is de Westkust zeer veranderd. Er is nu geregelde stoomvaartverbinding en zelfs spoorweg. En de Benedictijnen oogsten nu te Hesquiat en Clayoquot de eerste vruchten van het zaad met zoveel bezwaren uitgestrooid door de Rollegemse zending den E.H Brabant.
Hij was de eerste priester die permanent verbleef aan de westkust van Vancouver Island sinds het vertrek van de Spanjaarden in de late jaren 1700. Brabant kwam aan als 29 jarige katholieke priester aan boord van de achtentwintig- ton schoener Surprise, en hij zei de bediener te worden van “ de armste kerk van het christendom op Hesquiat, aan het noordelijke uiteinde van de Clayoquot Sound, over een vier uur durende boottocht vanuit Tofino. Zoals reed hoger beschreven werd hij niet lang na zijn aankomst getroffen in zijn rechter hand, door hagel uit het geweer van “Chief Matlahaw”.Terwijl zijn wonden werden verzorgd in een kreek, beschoot “Chief Matlahaw” hem nogmaals , deze keer kreeg hij de hagel in zijn rug en schouder. E.H. Brabant werd gered door een Britse oorlogsman HMS Rocket. De priester werd overgebracht naar Victoria alwaar hij herstelde. De reden van dit voorval was te wijten aan het feit dat“Chief Matlahaw” dacht dat de priester de oorzaak was van het uitpreken van de vreselijke ziekte “de pokken” . Na zijn herstel kwam de priester terug, hij steeg in zijn reputatie, hij sprak de plaatselijke taal welke hij had aan geleerd, hij deed er de mis, leerde ze het Onze Vaderen verzette zich hardnekkig tegen Nuu-chah-nulth sjamanen. Doch ze verweten hem voor de afwezigheid van voedsel. Ze lachten om de leer, waar in zij hen onderrichte. Met het kruisteken kon hij niets aanvangen, hij was geen blanke man, nog indiaans, hij was voor hen en “Chigha” de duivel.
Zoals reeds eerder gezegd een schoon boerendorp aan de rand van de stad, met namen die klinken als bellen, we lopen ze even af
In de Walleweg vinden we twee hofsteden; het “Hof van Odo” en “Goed Te Castaigneboom” Walleweg 101 is een historische naam, de hoeve ligt aan de rand van de gronden van het leen. Geen enkele andere hoeve hoorde tot dit leen. Het is een gesloten vierkant hoeve. De oudste vermelding is 1744. Hier is de landbouw nog voor lang verzekert.
In de Munkendoornstraat, aan de knok vonden we op het nr. 125 “Rollegemknock” een gesloten boerderijtje met een toegang langs de straat, op deze ogenblik heeft het alleen nog een woonfunctie.
In die zelfde straat “t langhof” bij het nr. 180 ook op vandaag niets anders dan een privaat woning, eens de tros van een landbouwer. Het was een van de weinige langsgeveltypes in de Kortrijkse regio.
Bij het nr. 222 staan we bij “Brouckaertshof” een open vierkantshoeve, de oudste gegevens 19de eeuw ook hier is geen landbouw meer sinds 1979, het is een privéwoning.
Bij het nr. 135 staan we bij het “Goed te Imbrecht” ook hier is enkel de woonfunctie behouden. Oudste vermelding 1771. De naam verwijst hier naar de uitbaterfamilie, welke in de eerste helft van de 20st eeuw de hoeve bewoonden.
“Goed te Schoore” bij het nr. 240 met de oudste vermelding 1767, met de naam die verwijst naar de uitbaterfamilie Schoore, het bedrijf was gespecialiseerd in nijverheidsgewassen, met andere woorden
Hij stond bekend als een vlasboerke. Ook hier is het verleden tijd, het is alleen nog een woonfunctie.
“Het Domein” bij het nr. 274, hier gaat het om eer recente hoeve, de oudste vermelding dateert van 1936, hier is de voornaamste bezigheid kippen en zoogkoeien.
We verlaten de Munkendoornstraat en trekken naar de Kannestraat.
Eenige maanden later verliet Mijnheer Brabant huis en thuis, broeder, zuster en maagschap, om Gods willen, en trok henen naar het land dat God hem toogen zou, op zoek naar honderdvoudige belooningen van ’t Evangelie, en naar ’t eeuwigdurende rijk des Hemels. Hij ging te schepe binnen An,twerpen, den 28 oost 1869, wezende zijn patroondag, en was, in het afreizen tot aan Vlissinghe vergezeld door zijnen Heer Broeder; Heer Julius van de Ghinste, zijne rechtzweer, subdiakensedert 31 juli laatstleden; de Heeren Arthur Croquison en broeder Schelstraete en Alphons Ghyoot, studenten ter Hoogeschool te Leuven.
Bij zijn aanlanden in America schreef hij eenen langen brief, waarvan de voornaamste uitreksels luiden als volgt:
“Vertrokken uit Belgenland, 29 Augusti, ben ik eindelijk, 18 october, in Victoria toegekomen.
Dijsendag, omtrent 8 uren ’s morgens, verlieten wij Detroit en kwamen,’s avonds om 7 uren, in Chikago toe; des anderndags,’s avonds om 9 uren1/4, verlieten wij die schone stad, en om 4 uren ’s morgens reeden we over de Mississipi. Meer als twee dagen enzagen wij bijkans niets anders als weeden en effenen grond. ’t Is eene woonderbaar schoone streke, die maar de werkzame hand van den landbouwer af en wacht om rijke vruchten voort te brengen. ’t Was daar, aan den kant van een kleen water, dat wij de eerste indianen of wilden zagen. Hoe stonden zij te kijken naar het convoi.
’t Was tusschen 10 en 10 uren ’s avonds als wij in de nabijheid van Omaha kwamen. Nooit in mijn leven en heb ik zulken avond gehad! Voor alleer wij in de stad of beter het dorp Omaha traden moesten wij de Missouri overvaren. Wij trokken dan allen uit het convoi en naar de boot, tien minuten verre, logement in de stad gaan zoeken. Het regende en bliksemde, gelijk ik het nooit rond Kortrijk geweten hebbe, en het was helledonker!
Iedereen trachtte in een voiture te springen, zoodanig dat er geene plaatse meer en was als wanneer wij het ook meenden te doen. Wij trokken dan te voete naar de stoomboot, wij waren nat en ’t was al! Maar over de riviere was het wat anders! Wij waren nog eene kleene halve ure van Omaha; het regende slagwater, het donderde van langs om meer, en wij zagen geen vijf voet vooruit:wij moesten erdoor en wij en kenden den weg niet, en ’t en was niemand om ons te geleiden. Nu, wij deden wat wij konden, om het licht der voituren te volgen, maar ’t was eene state ten minsten zoo slecht als de vuilste staten rond Kortrijk, en wij slierden van den eene kant naar den anderen. Welhaast maakte ik mijn bedde, wij lachtten gelijk zotten en wij zweeten dat wij
Leekten. Mijne moet hernemende, riep ik tot de andere; Vogt mij na, komt! Ik had een reiszak op mijn schouderen en mijnen hoed onder mijnen arm, haastig gingen we vooruit, toen ik al met eens, slibberende, onderste boven in eene dijk van misschien 15 voeten diep rolde. Daar lag ik nu, en ‘k weet niet hoe het kwam, ik kon er bijna niet uit, zoodanig van het lachen.
Nooit en heb ik zulken geestigen avond gehad, maar ook nooit zulken schrikkelijken. Als wij ’s anderendags van Omaha vertrokken, ’t was om bijkans drie dagen in het convoi te zitten, zonder staan, of ’t en zij om voedsel te nemen. Op 25 september waren we reeds over Cheyenne; aldaar zagen wij het ijs op het water; de sneeuw lag op den grond, en ’t was bitter koud; wij trokken onze winterkleêren aan en de stoven wierden ontsteken in het convoi. Geen wonder dat het koud was, wij waren immers meer als 8000 voeten boven de vlakte van de zee. We waren op den berg geklommen zonder het vele te merken.
Wij hadden en haast niets anders als bergen en rotsen van Sumnutberg tot aan de Californien. Ik weet wel dat het op een zondagmorgen was dat wij naar een plaatse, Primontery genoemd, opreeden. Een tweede stoomsleper nam de helft van onzen trein, en in 20 minuten tijds waren we meer als drie duist voet hoog gevoerd! ’t Bijna ongeloovelijk, niet waar? Toen wij aan de Nevadabergen kwamen, hadden wij de schrikkelijkste Tooneelen. Duikers van twintig minuten lang, door de hardste rotsen geboord, en valleien van drie honderd voeten diepe, waarover een krakend brugsken lag!
Brabant August: Geboren op 23 oktober 1845, broeder van Prudent. Zijn oudstgekende voorzaat op Rollegem is Pieter Joseph Brabant, geboorte van Leers, over Herseeuw. Getrouwd met Maria Lezy, ook van Leers. Bij het kopen van zijn hagepoorterschap van Kortrijk, noemen ze hem op 3 juli 1742 “ Pierre Joseph De Brabant, fils de Noël, né à Lers, maintenant à Rolleghem”
Van Brabant –Lezy komen rekewijs: 1° Antone Brabant, man van Maria malfait.
2° Frans brabant, man van Chatharina Herbau.
3° Pieter Joseph Brabant, man van Chatharina Van Overschelde.
4° Maria Ludovica, leopold, coleta, Polydoor, Prudens, en August, allen ongetrouwd.
Priester gewijd te Mechelen op 19 december 1868.
In Antwerpen ingescheept naar Amerika op 28 augustus 1869, aangekomen in Victoria op 18 oktober 1869
Missionaris in Amerika: bestuurt er een tijd het bisdom waaraan hij toebehoorde. (Victoria Brits Columbia)
Wat Meneer August was als priester vernemen we vanuit “Rond den Heerd” 1870, blz. 316, evenals uit het opstel van E.H. Vander Heyde, The American College Bulletin. Louvain, 1912-13-14.
Menheer Augustinus Brabant, een deftige en ijvervolle missionaris, van wien Vlaanderen eere zal halen, ist ’t hopen werd in 1845, te Rollegem geboren, van een christelijk en welstelende ouders, welke hij nooit gekend heeft. Hij werd opgevoed door zijn nonkel. Zijn vader immers, Pieter Joseph Brabant, stierf te Rollegem, den 28 april 1847, en zijn moeder, Katheline van Overschelde, ’t volgende jaar, den 5 oktober, achterlatende Polydor en Ludovica Brabant, alle beê jong overleden te Kortrijk. Coleta, Heer August voorzeid, en den eerweerdigen Heere Prudens Brabant, surveillant in de kostschole te Dixmude, en priester gewijd te Brugge den 7 november 1869. Dit was acht dagen voor dat onze eerweerdigste Bisschop naar ’t Concillie van Roomen toog.
Heer August deed zijne eerste scholen bij Meester Felix Benoot, te Marke, en zijne latijnsche scholen in ’t collegie van sint Amand, te Kortrijk. Hij was te enden zijne Rhetorica den 10 oost 1865, en trad, korts nadien, in het Americaansch semenari, te Leuven, onder Monsignore De Neve.
Tot priester verheven binnen Mechelen den 19 december 1868, zoo zong hij ’s anderdaags, ten 10 uren zijne eerste Messe in Sint Rochus, te Kortrijk, zijne aangenomen prochie, hebbende voor Diaken Heer Camil Maes, inboorling en student van Kortrijk, en nu eensgelijks Missionaris in America, en tot Subdiaken Heer Prudens voorzeid. Heer Pastor Eduard Verraes droeg de cappe en stond Index Den volgende Zondag zong August eene solemnele Messe van dankbaarheid in ’t Collegie, alwaar hij studeerde, present zijne leermeesters, en talrijke medegezellen van vroeger date, die allen zeer in den Heere verheugden over het onmeetbaar geluk dat hun kind en broeder,dezer dagen , was te beurte gevallen.Hij was de 1ste priester die permanent verbleef aan de Westkust van Vancouver Island (Canada) Hier stichte hij de 1ste Europese religieuze missie. Van 1875 tot 1908 werkte hij in Hesquiat( een van de wildste kustgebieden)
Vander Meersch Modest: Geboren op 19 april 1813, was de broer van Pieter August.
Ook hij liet een boekje drukken bij Casterman Doornik. “Notice sur le Tiers-orde de Saint François, par M.l’Abbé Vander Mersch, directeur des Pénitentes, dites Sœurs-Grises, à Werviq, 16 bl.18°
Directeur van Wervik en missionaris van het bisdom voor heiligenzending.
Pastoor te Woesten, alwaar hij komt te overlijden op 17 juni 1882.
Een van onze voorgangers was niemand minder dan Kamiel Vallez, een thuiswever, pijpenroker, liefst in een stenen pijp, ik kan het weten, ‘k heb er nog spijt van dat ik ze niet allen heb bij gehouden, welke uit de grond zijn boven gehaald. Maar vooral was hij een verwoed vogelvanger. Op het menu gaf hij de voorkeur aan spreeuwen. Ze waren zeer lekker om te eten. Vanuit de achter venster had hij een verzicht op den open kouter, tot aan de “Plaatse molen” of den molen van Vandemeersch nu den molenkouter.
Toen was er nog geen sprake van een hotel zoals nu, toen dat den eenarm, de “gazette bedeler” er kwam, stond daar een klein kotje voor wat “logting” matreaal er in te plaatsen. Nu noemt men dat een tuinhuis. De man had dat naar zijn behoefte niet van doen en met enkele honderd franken minder pacht werd het kotje afgebroken en vervangen door een varkenskwekerij, wat later zou het een kolenhandelaar zijn, en nog later wat het nu is “hotel”. De doening waar ik over spreek was een tweewoonst, heel waarschijnlijk gebouw na den brand die gewoed had in de kerk zo een paar honderd jaar terug. In het huis zelf ligt een balk uit 1761, met een houtsculptuur de “ Franse lelie” .
Nu staan er aan de overzijde evens woningen, tot nu toe kunnen we nog de zon zien daar er nog een stuk niet bebouwd is, maar van den berg is er allang geen sprake meer.
Weet, nog lang voor ik daar kwam wonen noemde deze straat de Marksestraat. Dit begon vanaf de straete naar Tombroek, naar de Oude Aalbeeksestraat, deze straat in langs de gebouwen naar Walotex, vervolgens langs den “schreiboom” nu “Renards Capelle” zo naar den café den “Smokkelpot”. Dat was het uiterste punt van Rollegem, ook genaamd den “Lergberghboom”
Die zelfde straat, een aardeweg, is dan een betonweg geworden tot aan de Aalbeeksestraat. En nog later tot aan de “Schreiboomstraat. De wegel die nu nog verder loopt is er een overblijfsel van.
Het klooster had de keuze gemaakt om een school voor mindervalide te bouwen, dan kwam er de meisjesschool en laatst de jongensschool, of minstens een gemengde school van jongens en meisjes.
De straat vanaf de Schepenhuisstraat was de Capelleweg, en deze liep langs de vroeger café “De Krielenier” en den kloef langs de beenhouwerij Vandevenne tot aan de Marksestraat.
Een grote uitbreiding van residentiële woningen op ons dorpsgebied, begrensd door de Rollegemseweg, Rollegemknokstraat tot aan den Segersweg. De gemeente was opgehouden te bestaan, het was voortaan nog een deelgemeente van Kortrijk. In 1947 was het inwonersaantal 2529, in 1974 iets voor de fusie 2545. In 1970 was er 2 ha bos.
Op 30 juni 1976 waren er 215 arbeiders en bedienden, waarvan 51 in twee confectiebedrijven en 44 in een school voor bijzonder lager onderwijs. 71% van de beroepsbevolking was werkzaam buiten de entiteit Kortrijk, Moeskroen, Zwevegem, wat tot de beginjaren zestig was de pendelarbeid naar Frankrijk eveneens van belang.
Sinds de jaren zestig uit de 20ste eeuw heeft er in het gebeuren in onze gemeente een immense evolutie plaatsgevonden. Vele kleine alsook grote boerderijen verdwenen uit het traditioneel landschap, mede door het feit van een sterke verstedelijking en een ongekende uitgroei van een moderne wegeninfrastructuur binnen de gemeente. ik vond in die periode de weg naar Rollegem, die had toen nog zijn eigenheid, een dorp met alles er op en er aan. Burgemeester, schepenen, pastoors en onderpastoors, een prachtig eigen Karakteristiekdorp, zijn eigen grillen, zijn eigen doen, het echte boeren buitendorp, waar het goed is om leven. Zo zou het nog enkele jaren bestaan. Het Rollegem bedoeld als woondorp dat op 1 januari 1977 zou deel uitmaken van de stade Kortrijk.
Vanuit Moen weet je wel daar waar de steenbakkerij, een van de grootste bedrijven was naast den textiel van Bekaert, en de spinnerij gelegen in de Beekstraat. “Meestersputten” waren voor ons als kind een vertrouwd beeld, menigmaal zijn we ze afgedaald om er in te spelen. Het gaf werk aan de mensen, huizen werden gebouwen met stenen, en stenen werden gemaakt uit klei, dus de normaalste zaak. Trouwens de afval van veel gemeenten uit den omtrek kwam ook hier terecht, Moen, St- Denijs, Kooigem Bellegem, Rollegem en wie weet hoeveel er nog waren die blij waren dat ze hier hun “Vuilkarren” konden lossen. Op de plaats, nu De Oude Aalbeeksestraat, ter hoogte waar de huizen een plein voor hun deur hebben, stond er een omwalde hofstede, de hoeve verween, en de wal werd gevuld met het huisvuil van het dorp men noemde die plaats den “Vuilhoop” van de groende dreve. Toen deze was gevuld trok men met de vuilkar naar Moen.
Boeren die gronden hadden waren blij dat ze, deze konden ruilen 1 ha, was twee in de plaats, en wat nog meer. Problemen met grondwater en ander wateren werden opgelost, ik heb nooit protest mee gemaakt. Nu is deze vlakte het IMOG, samen met Harelbeke wordt hier heel wat afval verwerkt, het bezoeken waard.
Ik had daar mijn schooljaren uit gedaan, en nu aan de slag. Maar o wee het noodloot sloeg toe het kanaal Bossuit-Kortrijk moest verbreed worden, grotere schepen moesten kunnen aanleggen, en wij die daar woonden konden uitkijken naar iets anders. Mijn ouders kozen voor een koop te wagen te St-Denijs, ik bleef er wonen tot 1965 te Rollegem zou ik mijn verder leven uitbouwen. We vonden de nu Rollegemkerkstraat, een prachtige ligging. Een ver gezicht ongeoord, vanuit het venster, bij mooi weer konden we den berg in Kain zien liggen, den berg te trinité of den Drievuldigheidsberg. Vlak voor ons huis waren de landbouwgronden van het klooster.
Het klooster had zijn landbouwschool, zijn rusthuis en zijn pensionaat. Het moest toen wel de keuze maken maar dat is een ander verhaal. Voorons telde het uitzicht en daar zou ons nestje gemaakt worden.
We hadden op ons dorp in 1910, 2,52 ha bos, met daarnaast nog 50 aren boomkwekerij en 1ha park of lusthof. We hadden aan boomgaarden 12ha 60a en 58 aren als fruitheesters.
In den oorlog van 14/18 werd er ook in ons dorp heel wat moeten inleveren aan den Duitse bezetter, een daarvan was, in het najaar van 1918 moest de bevolking 268 kgr. appels en 241 kgr. peren inleveren, ook tabak wol en karren en rijtuigen werden opgeëist. Twee bossen werden er ook gerooid om plaats te maken voor aardappelenteelt. Ook het lusthof en de aanwezigheid van serres waren aldaar onbestaande, zelfs geen boomkwekerij meer.
Van de totale oppervlakte van het dorp op dien ogenblik 823 ha 66 a 16 ca. was er 741 ha en 37 ca voorbehouden aan akkerland. Slechts 10 ha was bedoeld voor ongeveer 500 huizen, met een gemiddel van 2 aren per huis.
Op politiekvlak was het de landbouwer die het beleid bepaalde, het was pas in 1927 dat enkele “fabriekwerkers” mee participeerden. Voor de fusie van 1 januari waren de “Fabriekwerkers” in de meerderheid en waren nog slechts twee landbouwers in de wet.
Van 1955 – 1960 breidde de dorpskern zich verder uit in het oude stratenpatroon, de Moeskroenstraat, de Aalbeeksestraat en de Wethuisstraat( Schepenhuisstraat) Opmerkelijk was wijziging van de vroegere pastorie, en den bouw van een nieuwe, en de afschaffing van het oude kerkhof (1962-1969)
Dumortier Bernardus, P: Kanunnikregulier van Drongen.
Geboren in 1736 Hij was pastoor te Landegem van 22 september 1790 tot aan zijn dood 11 juli 1798, in de ouderdom van 62 jaar hij was er 8 Jaar pastoor .
Hij was een Premonstratenzer (Norbertijn) van de abdij van Drongen. Voor hij werd aangesteld werd in Landegem was hij onderpastoor in Nevele. Zijn pastoor was aldaar was Eugeen Somers (°Gent1738) een licentiaat in godgeleerdheid. Deze laatste was pastoor in Nevele van 17 maart 1790 tot aan zijn dood op 6 mei 1802.
In het tijdschrift Het Land van Nevele, jg. 4 (1973), afl. 3 vind men op blz. 142: Bernard Dumortier, praem. (d.i. monnik van de abdij Drongen), van 22-09-1790 tot 11-07-1798 (jaar van overlijden) pastoor van Landegem.°Rollegem 1736. Was voorheen vicep. van Nevele.
Voor wat de groenten betreft in de moestuin had men; kool, ui, prei, peterselie, rapen witte andijvie, bieslook, radijs, wortelen, rode biet, spruitjeskool, schorseneren, selder en asperges.
In den nieuwen tijd werd de landbouw voor een grootdeel seizoenwerk. Zwaar labeur, van zonsopgang tot zonsondergang. Er waren twee soorten werkers, het dienstpersoneel en de dagloners.
De eerste hadden eten op de hoeve en slaapgelegenheid, ze hadden dus slaap een inwoon, ergens wel in de bouverie , maar ze hadden een verblijf. De dagloners daarentegen leefden van de seizoenarbeid met als gevolg dat ze in de winter te kampen hadden met werkloosheid. Voor deze armen bood het telen van aardappelen voor eigen gebruik een soort bestaands veiligheid. Ook de kleine boer de “keuterboer”die eveneens niet breed had. Als welgekomen aanvulling van het bescheiden inkomen was het thuis weven belangrijk. Bij de telling in 1739 waren er hier 33 meesters, 52 knechten en 7 leerlingen. Vijfentwintig jaar later, waren er twee slagers en één herder met 60 schapen, twee molenaars, een molenbouwer en 12 huiswevers elk met één getouw.
Nog tien jaar later telde men op de plaats vijf herbergen waaronder drie met een uithangbord, op Tombroek een drankgelegenheid. En op het foreest was op de hofstede Brou was een herberg die hij open hield.
In 1765 telde ons dorp 1572 inwoners, eenentwintig jaar later was het al tot 1949 opgelopen.
Er werd eens een onderzoek( 1793) ingesteld naar mensen, die in ons dorp een fortuin hadden van meer dan 20.000 frank, het waren drie grondbezitters, die elders woonden, het ging om het “Goed te Bottelrie met een oppervlakte van 27 ha, met een waarde van 26.000fr. Het “Goed te Brasseye” een oppervlakte van 42 ha goed voor 43.700fr. en het “Hof van Rollegem” 34 ha en een molen samen goed voor de totaal waarde van 49.700fr. Een korte tijd nadien was er een lijst van alle eigenaars van Rollegemse gronden, hoeven en molens welke woonden buiten de kasselrij Kortrijk, ongeveer 203 ha waren in het bezit van een 25 vreemdelingen, of niet ingezetenen.
Een jaar na de Belgische onafhankelijkheid , telde ons dorp 2218 inwoners. Hier was nauwelijks een rol van betekenis betreffende industrialisatie, het dorp evolueerde zeer langzaam. Omstreeks 1850 waren er een 50 tal huizen rond de plaats en het kerkhof, Tombroek was bijna geheel onbewoond, evenals de zuidzijde van de Rollegemkerkstraat. De Wethuisstraat en de Lanteweg.
Er kwamen in de tweede helft van de negentiende eeuw enkele nieuwe impulsen, de vestiging van het klooster, de gemeenteschool, den aanleg van de Aalbeeksestraat in 1880, en den buurtspoorweg van Kortrijk-Moeskroen. Een grote nieuwigheid vormde de oprichting van huizen met verdieping op en bij de plaats. In die periode vormde dit zelfs een statussymbool. Ook op de wijk Tombroek en Forest nam de urbanisatie zienderogen toe.
zoon van de griffier Jan en van Pierijntken, Pieternelle (Petronilla) Libbrecht geboren op 8 juli 1635.
Onderpastoor te Moorsele in 1660. Zijn brieven voor Moorsele zijn door de bisschop van Doornik getekend te Wez den 13 juli 1660, in het jaar 1665 vinden wij hem nog in Moorsele.
In het jaar 1670: te Kortrijk, was hij “priester en de visiteerder van St. Maartens”
Zoals je vast stelde waren al deze tienden in handen van de kerkelijke overheid.
De pastoor van Bellegem bezat te Rollegem de foreesttienden gegeven op 9 bunder, daar haalde hij zes schoven per honderd. Het tiende werd hem geschonken door de bisschop van Doornik. Omwille van dit recht was hij verplicht 262/9885sten bij te dragen in alle kosten voor het onderhoud van de St- Antoniuskerk.
De Groeningenabdij ontstaan kort voor 1226, ze bezat oorspronkelijk enkele renten. In 1294 Had ze een jaarlijkse rente van 84 rasieren witte haver, twee solidi Vlaams, 4 kapoenen ( mannelijke kip die gecastreerd voor ze geslachtsrijp zijn geworden. Een gesneden haan, gemakkelijk te herkennen , geringde ontwikkeling van de kam en kinbellen, hals en zadel behang en lage staart dracht.) zijn en zeven hennen. In de 15 eeuw werd de eigendom in het dorp aanzienlijk uitgebreid door het verwerven van” gheabbondoneerde landen”. De aankoop was mogelijk door het niet betalen van de verschuldigde renten door de eigenaars van een aantal percelen. Aldus kocht de abdij 3200 roeden land in 1400, en nogmaals 1100 roeden in 1418, en nogmaals 2419 roeden. Bovendien kon de abdij zich enkel “ bastaardgoederen “ toe-eigenen, zoals bij het overlijden van Beelkin Duerwaerder in 1457 2600 roeden akkerland, 1 bunder en 100 roeden, en daarbij nog zeven percelen met een gezamenlijke oppervlakte van 3500 roeden. Alles bij elkaar ging om 6 ha en 8a.
“Bastaardgoederen” was een middeleeuws recht dat dateerde uit de tijd van de “horigheid” ( cijnsboer). Horigen waren onvrije personen die gebonden waren aan de gronden van de heer. Het waren geen slaven, maar zij mochten hun landerijen niet verlaten. Zodra de heer zijn landerijen verkocht waren de “Horige” bij de koop inbegrepen. Het recht van keurmede hield in dat de heer uit nalatenschap van zijn keurmedige het beste deel mocht nemen. Soms sloeg het recht van keurmede op het hiervoor genoemde recht op bastaardgoederen.
Toen kende men ook benamingen van hoeven; “ Goed te Brasseeye” (1466) het “Goed te Bottelrie” (1443) het “Goed ter Beke” (1496) het “Goed te Booskins” (1443) de “Stede te Cauweliers” (1498) de leenhoeve “s’Costers” in 1498, het leengoed “Te Courchelles” in 1439. Het “goed te Cromelins” in 1496 en het pachtgoed “De Helle”. En het “Goed ter Mersch”, “oostacker” “ter buerie, ter scotter en “te Courplin”. Men kende ook het”’t te Galgrans” “te Mele”, de “Praiterie”, “te Jouvenelle” en “den plattenfosse” en “ het Renthuys”
Dit alles was ontstaan door in de 11de eeuw veel bossen welke gerooid werden. Bij het begin van de 13de eeuw kwam er controle op het vellen van bomen, tegen 1250 was het ontginnen van bossen tot staan gebracht.
Het overgrote deel van onze dorpelingen leefde van de landbouw en de veeteelt.
Onze oudste bevolkingsgegevens, dateren uit 1469, we telden toen 96 haarden, waaruit men een bevolking van ongeveer 480 inwoners kan afleiden.
Op het vlak van “alaam” kende men een “éénstaartsploeg”, een “waleploeg” of een “wielploeg”. Men sprak ook over een “zole” of “zeule”. Men had paarden of ossen voor dat werktuig.
Naast de ploeg was ook de “ege”, welke vaak te “lijve” werd getrokken. Ze hadden ook klein “Alaam” zoals Bijlen, sikkels, zeisen, rieken gaffels, enz.
Voor het dagelijks brood waren er de tarwe, en rogge. Voor het brouwen van bier gerst en haver. Ze hadden een ook een mengeling van tarwe en rogge, beter gekend als “mesteljoen” of “masteluin”
Rollegem bezat ook heel wat “meerschen” of weiden, daarnaast was er ook den “dries” welke in feite een kunstmatige weide is, bezaaid met hooizaad, ook “etting” of “gersing” genaamd. Er bestond zelfs een “gemene driessen”, dit waren weiden waar het vee van alle dorpelingen naartoe kon. Dit volstond natuurlijk niet om al het vee gans het jaar te voeden. Vandaar dat iedere Rollegemnaar het recht had om hun vee op braaklanden van de parochie te drijven.
Er werd ook tabak gekweekt, rapen, koolzaad, erwten en klaverteelt.
Men bezat dan ook melkvee, welke zorgde voor de productie van verzuurde melk, bekend als “wrongen” later vervangen door karnemelk. Schapen, geiten, varkens en pluimvee, zoals kippen, ganzen.
Dat was vroeger, en nu alle mensen van bij ons kunnen lezen en schrijven, de pastoor die niet meer de geleerdste mens op de parochie is, leken, diakens, vrouwen denken soms het beter te weten, den omekeer hangt in de lucht. Wie denkt er nog aan zondagsplicht, zondagsrust, er hoeven geen donderpreken meer. We weten het beter? Dat de pastoor alleen nog de sacramenten kan toe dienen, of de eucharistie kan opdragen, is voor velen onderons, in deze tijd, niet meer denkbeeldig. Vandaar, mannen, vrouwen iedereen heeft toch het recht om priester, pastoor, bisschop of paus te zijn? ’t Is een job lijk een ander of niet soms? En toch zou die Jezus het werkelijk zo gezien hebben? Zou Hij het ons, op die manier van nu voordoen? Een vrouw als priester, zal het dan beter zijn? Een gehuwde man, die zijn plicht aan vervullen is en een mens opsterven, kan men twee heren ( vrouwen) te gelijk dienen. Was het uiteindelijk de vrouw niet die de man verleide in het aartsparadijs? Of is men nog steeds er niet toe in staat om de Bijbel in de toen geschreven taal letterlijk en figuurlijk te vertalen? Is de man/vrouw of omgekeerd gelijk? Was het een man welke de allerhoogste op de wereld heeft gezet? Waarom o vrouwe wil je gelijk zijn aan een man? O man wil jij gelijk zijn aan een vrouw? Gij zijn niet gelijk en dat zal immer zo blijven, acht u gelukkig o gij wie je ook bent. Priester worden zal Hij wel bepalen.
Gedenk o mens dat gij mens zijd, en blijf zoals ge zijd, klein gelovig.
Toch hadden we vroeger vele mannen die er anders overdachten, en die Jezus onvervalst gingen volgen, en waar we hier ook hulde willen aanbrengen, hopende, dat de toekomst hier over raad zal geven.
Mogen zij die Jezus willen volgen, ons opnieuw het vertrouwen schenken, en geloven in de leer van hun Meester. Wie zijn wij om daarover te kunnen of te mogen oordelen? Is het niet zo “oordeel niet wil je zelf niet geoordeeld worden?”
De “Te Dry Eecken” had een domein van 5 bunders ( = 7 ha 8 aren 47 ca) het herkenningspunt samengesteld uit drie eiken. Het wordt gesitueerd ten noorden van de kerk, in het zuidoosten van de Bellegemstraat, en in het westen van de Kortrijk- en de Kannestraat. Op de noordzijde paalde het aan de hofstede van Jozef Verhaeghe en het land van Petrus De Cuypere.
Het vierde leen heette “Ten Pommerie of Pollerie” ( = polder of ingedijkt land) het was 3,5 bunder (4 ha 95 aren 93 ca ) het terrein lag ten westen van de Lampestraat, ten oosten van de Schreiboomstraat en ten zuiden van de Aalbeeksestraat. Omstreeks 1502 wordt een zekere Boudewijn van Ladessoubs als heer van “ Ter Pommerie” vermeld.
“Ter Bottellenie (= grafelijke kelder) is net als de vorige een hoofdleen gehouden door het kasteel van Kortrijk. Het bedroeg in 1356 18 bunders (= 25 ha, 50 a en 52 ca ). Het lag ten noorde oosten van het hof van Rollegem tegen de grens met Bellegem. Aan de noord zijde aan de heerlijkheid ten Berghe. Op dit foncier welke in de vijftiende eeuw uitbreide tot 20 bunders of 28 ha 33a 91 ca was er een hofstede met omwalling. Naast de hoofdlenen waren er ook een aantal achterlenen, ondermeer Ten Sourbrouck of te Cammelins, ter Coniginne het foncier ( het froncier was een term uit het middeleeuws leenrecht, een gedeelte van een heerlijkheid dat bewoond of ontgonnen werd door de heer zelf. Een horigen boer, is een cijnsboer. Een Vroonhoeve is een hoeve van de landsheer.
Een achterleen genaamd “Ter Coninginne” had een froncier van 5 bunders of 7 ha, 8 a, 47 ca. Gedurende de periode 1470- 1502 kwam het in handen van de familie De Coninck, en de van den Berghe.
Een achterleen welke paalde ten westen van de straat met Tombroek naar lerberg of Kreupelstraat, had de naam Assche en Te Gravere of “ Ten Harenackere het was een ploegakker van ongeveer 3 bunder 7 honderd groot. Het was samengesteld uit 10 percelen land en weide. Het Rollegemse achterleen Callewaerts Bosh had een foncier van 5 bunders 3 vier of 9 ha, 21 a en 2 ca. Jan van Halewijn, man van Isabel Denys, was heer van Callewaerts Bosch.
Het hof van Herzeeuw had twee achterlenen, welke in 1502 hield Pieter Adin dit leen in naam van de kerk van Rollegem.
Het hof en Burggenootschap van Kooigem had een drietal achterlenen hier, bij eenenkel had de pastoor jaarlijks recht op 5 razieren haver of 440 liter.
Mosscherambacht met twee achterlenen op Rollegem waarvan een op Tombroek;
Het enige achterleen van De Gruytte, lag te Rollegem en werd de Kerstaigneboom = Kastanjeboom geheten.
Kerkelijke tienden, in theorie moest iedere parochiaan van Rollegem 1/10 van zijn inkomen in de eerste plaats uit landbouw en veeteelt afstaan aan de kerk voor het onderhoud van de geestelijke, de erediensten en de armen. Met andere woorden 1/3 van de tiende-inkomsten hoorde bij het pastoorambt, 1/3 naar de toenmalige “ kerkfabriek” en het overige derde ging naar de armen.
Voor gewassen nam men in de praktijk de 11de schoof, wat neerkwam op een tiende van 9 schoven op elke honderd.
Het leeuwenaandeel van de tienden hoorde in lekenhanden, Rollegemtiende, Brasseyetiende, Brandtiende, Beurttiende, Berghetiende, de Tombroektiende en de Mosschertiende.
Daarnaaast was dan ook nog de Ravensbergtiende, Foreesttiende, de vliegendetiende, het tiende van het kapitel van Doorniek, dat van de bisschop van Doornik en de tiende van de pastorie van Rollegem.
Nadat we onze pastoors en onderpastoors publiceerden, konden we zeker niet nalaten onze eigen inboorlingen in het daglicht te stellen.
Dat er geschreeuwd word om vrouwelijke priesters, of priesters die mogen huwen is geen uitzonderlijk vraag. Wanneer men terugkeert tot het concilie van “Trente” (1545- 1563) welke zogezegd diende tegen protestanten en ketters, maar zekerlijk op de innerlijke zuivering en geestelijke verdieping. Wie waren de bestierders van de kerk? Burgerlijk en kerkelijk? Was de kerk er niet van overtuigd dat iedereen te winnen was voor hun kerk? Was het niet op plaatselijk vlak dat men veel heeft moeten er aan veranderen? B.V. het concilie van Mechelen, welke alles zorgvuldig op een rij hadden geplaatst, wat er in “Trente “ hadden besproken? Kwamen de dekens niet ieder jaar hun parochies visiteren, en werden er geen schriftelijke rapporten op gemaakt? Waren dekens toen reeds onderscheiden pastoors gekozen door de bisschop? Waren de dekens niet het oor en het oog van den bisschop? Waren de gewone pastoors door dat zelfde vuur aangestoken van de Geest of van de apostelen?
Er was toch voor het concilie een algemeen verval ingetreden of niet soms? Heel wat priesters leefden toch in concubinaat, wat met andere woorden wil zeggen:” in een buitenechtelijke samenleving van enige duur” . En in “Trente” drong men toch aan de strikte naleving van het celibaat. Geloof het of geloof het niet, maar een niet onbelangrijke minderheid van de kerkoversten vonden dat het ongehuwd blijven als een verplichting moest worden opgelegd. Omdat volgens de kerkleiders, seksuele handelingen enkel binnen het huwelijk toegelaten zijn. En toen was het ook zo dat er een tekortwas aan priesters, zodat men verplicht was ook de minder geschikte in dienst te nemen. Om dit heuvel op te lossen werd de zielzorg aan paters toevertrouwd. De algemene onzekerheid leid tot zoals nu tot een grote crisis in roepingen. Men gaf aan de priester een grotere opleiding mee, ze maakten hem tot een geleerd mens, een van de geleerden van de parochie. Hij had een zedelijk gedrag, vlot contact in den omgang met mensen, en had ten slotte een grote invloed, want de meesten konden lezen nog schrijven.
Om een idee te hebben over de maten en de munten(die we gelukkig op vandaag niet meer kennen. van de belastingen van Karolingische oorsprong, waarbij de parochianen één tiende van hun opbrengst op bepaalde gronden moesten afstaan aan de kerk voor het onderhoud van de geestelijken, de eredienst en de armen, men noemde dit de heerlijke tienden, een belangrijke inkomst voor de heer en de kerk. De voornaamste waren de graan, vlees en fruittienden. Vanaf de tiende eeuw waren vele van deze tienden ( vooral de stukken bestemd voor de erediensten en armen) in handen van de plaatselijke heren. De kerk deed noeste pogingen in de elfde eeuw om daar een einde aan te maken.
De Kortrijkse bunder, waaraan Rollegem ook aan onderworpen was, had een oppervlakte van 1,416956 hectaren. Deze werd dan verdeeld in 16 honderd lands van elk 885,598 m². Laatste term beduidt in feite “honderd kleine roeden lands” 2en kleine vierkant roede bedroeg aldus 8,85898 m² en vormde één vierde van een grote vierkant roede ( =35,42392 m²)
Zoals met iedere leefgemeenschap is de voeding het primaire bij de mens, en dier, ook hier bij deze bevolking. Een landbouw gebied, vandaar heel wat grote en kleinere hofsteden, zelfs van 1ha tot rond de veertig.
Zo hadden we centraal het “Hof van Rollegem” samen gesteld uit 10 verschillende domeinen gesitueerd in Lauwe, Moeskroen en Rollegem. Dit hof was reeds voor 1287 in handen van de van Halewijn, ridder, langs Fressende zijn echtgenote, die vrouwe van Rollegem was. Aan het hof was er een speciaal recht verbonden. De grafelijke domeinen waren verdeeld in een aantal ontvangstkantoren. Deze waren op hun beurt verdeeld in drie afdelingen: de spijker of graanzolder, de spekkamer, en inningkantoren van de cijnsgronden.
De spijker was de opbrengst in graan en andere landbouwproducten, later omgezet in geld, dat verschuldigd was aan de graaf van Vlaanderen.
In 1514 zegt men dat de heer van het hof “Heere van hoofdredeninghe” was. Wat gewone recht betreft, bleek dat hij, de baljuw een stadhouder en een sergeant mocht aanstellen en maner was van een volle schepenbank.
Laten we nu voor eens en altijd aanvaarden dat de “heren van Rollegem”, niet hun familienaam hebben geschonken aan ons “Rollegem” maar noemde wel de heer van Halewijn.
De heren van Rollegem waren heren van “Rollegem-Kapelle”.
Hij kon lijfstraffen door middel van zwaard, put, galg, rad, gevangenis, stok en schandpaal oplegen alsook geldboetes. Hij kon ook “Waerheden” houden. Dit zijn algemene onderzoeken tot handhaving van de orde. Zelfs een straatschouwing behoorde eveneens tot zijn bevoegdheid. Dit uitte zich in het uitvaardigen van “Kerkgeboden” die eveneens dienden opgevolgd te worden; tegen die dat niet deden, werde sancties getroffen aan de hand van een rechtspraak.
Hij mocht boeten opleggen tot 10 p. par. En de put en de galg als strafmiddel gebruiken ( voor het munt stelsel baseerde men zich op het systeem dat onder Karel De Grote ingang vond. Denarius (denier of penning, afgekort met d) twaalf denarii waren gelijk aan een solidus( schelling, afgekort als s) en twintig soldi vormden een libra (pond, livre; het laatste afgekort als lb. Of p.) Men sprak ook over penningen, schellingen en ponden parisis) (afgekort als p. paar.) Ook de jacht en het visrecht behoorde de heer toe. Zelfs het planten van bomen langs de openbare weg diende met zijn toestemming te gebeuren. Uitzonderlijk heeft de heer recht op de “elfste schoof” alsook op levende tiende.
Vervolgens was het leen van “s’ Coster”(of het goed van de koster) in 1365 bedroeg het foncier 8 bunders (= 11 hectaren 33 are 56 centiare) Vijftig jaar later was het opgelopen tot 10 bunders (= 14 ha 16 a 95 ca.) de heerlijke rente bedroeg 9 razieren ( = 792 liter), 2s. en 2 kapoenen. De inhoudsmaten was als volgt; 1 mund bedroeg 1056 liter. 1 Razier was gelijk aan 88 liter. 1 Havot kwam neer op 22 liter; 1 pint was ongeveer 5,5 liter. Aan het goed waren er geen speciale rechten verbonden.
Broeder Edmond Deltour, lekenbroeder S.J. werd geboren te Rollegem op 28 februari 1863. Vertrok naar West – Bengalen op 12/11/1904 en overleed te Kurseong India op 30 juni 1911
Broeder André Hindrickx, late roeping, wie kent zijn stemmige schilderijen en etsen niet van de kerk of andere stemmige zichten van Rollegem. Als missionaris van Scheut, werkte hij naar Mgr. Vancauwelaert te Inongo Congo . Ontwikkelingswerk van eerste rang. Hij leerde de jeugd stielmanschap aan, zodat zij zouden kunnen zichzelf vooruit helpen. Naast zijn werk het college Kutu LL 11 Rip Déus Congo B.P. 34 doet men beroep op hem voor het schilderen van scholen en kerken.
Uit het gazetje :” ’t staartje van St Antonius zwijnte” Broeder André Hendrikx, onlangs tot vakschoolbestuurder benoemd en belast met het bouwen van een zusterklooster in Belgisch Kongo schreef:
Katholieke missie, Inongo Beste vrienden, ik zit hier op mijn kamer, op 75 m, afstand van het meer en bijna 10 meter boven de waterspiegel. Tussen het meer Leopold II en ons woonhuis loop een weg paralleel met ons huis, zodat wij steeds alle verkeer, meest voetgangers kunnen gade slaan en horen. Zojuist hoorde ik nog een hevig lawaai, ik keek door het venster van muggengaas, en zag enkel een vrouw voorbij stappen, die al dat lawaai alleen miek. Zij was aan het declameren tot haar zelf. Ja, ’t zijn aardige kwasten, of kwastinnen ( bestaat dit woord al?) De laatste tijd heb ik het nogal druk, vooral nu wij met de bouw begonnen zijn van een nieuwe kapel bij de zusters. Ik moet de metsers, schrijnwerkers en briekenslagers tonen en zeggen, met handen en voeten wijs maken dat ze recht en niet scheef werken. Dat ze moeten gele grond gebruiken in plaats van zwarte. Dat ze de nagels moeten op de kop slaan, dat ze geen halve maar een volle kuub moeten verwerken. Dat ze niet te lang moeten nadenken voor dat ze beginnen , en niet te vroeg mogen ophouden alvorens te eindigen, enfin een hele boel dingen die wij heel natuurlijk vinden, normaal, maar waar zij niet zo over oordelen. Ofwel wat meestal ’t geval is, het gemakkelijkste nemen. Zouden de oude Belgen ook zo geweest zijn, dan is het vel veranderd……
De burgemeester was Polydore Declercq, hij woonde in de Munkendoornstraat. Den eerste schepen, was Prudent Carrette, en den 2de schepen was Julien Debels, de secretaris Remi Haerens, en de veldwachter André Vermote. De Pastoor Gustaaf Stemgée, onderpastoor André Desimpel.
Rollegem is zoals reeds eerder vermeld is in hoofdzaak een landbouw gemeente, er zijn slechts drie bedrijven welke we hier even willen beschrijven: Algemene confectie- specialiteit: Beddenlakens en voorschoten. Het werd gesticht door Albert Cardon in 1954. Het omvatte drie verschillende afdelingen: 1 confectie en borduren van huishoudlinnen, zoals beddenlakens, fluwijnen, tafellakens, servetten enz. 2 confectie van nachthemden en voorschoten voor dames. En 3 kinderconfectie: de kleding van baby en van kinderen tot 14 jaar, kleedjes, kostuumpjes, mariniers, shorts enz. alsmede wieg- en bedgarnituren. Sommige van deze artikels droegen het merk CARMATEX. De firma verkocht in het groot. Zij vervaardigden ook stukwerk. De cliënteel lag verspreid over het hele land. Ze stelden een 30à 40 mensen te werk.
Er was ook een kinderconfectie: specialiteit Kleding voor baby. Lucien Libeer, kleermaker van beroep, begon zich in 1959 toe te leggen op de confectie voor kinderen tot 10 à 12 jaar? Speciaal voor baby,s.
Hij vervaardigde artikels zowel voor het alledaagse gebruik als voor geschenken. De productie vindt afzet over het hele land. Het bedrijf telde een tiental personeelsleden.
In 1929 begon Norbert Hoornaert, bijgestaan door zijn broer Nestor, zich toe te leggen op het vervoer van grensarbeiders. Een eerste autobus Ford verzekerde de dienst tussen Bellegem en Tourcoing. In 1930 schafte hij een tweede autobus aan, merk GMC, waarmede hij tevens groepsreizen voor toeristen inrichtte. Het bedrijf nam uitbreiding en beschikte over elf vervoereenheden. ( met totaal 545 plaatsen) Ingedeeld als volgt 3 autobussen voor grensarbeiders, 3 autobussen voor reizigersdienst van de lijnen Moeskroen – Oudenaarde en Avelgem –Oudenaarde van de NMBS en de lijn Berchem _ Avelgem – Waregem van de buurtspoorwegen, en vijf luxe-cars voor groepsreizen naar het binnen en buitenland. Deze cars, alsmede de bussen voor de grensarbeiders, dragen de naam” La Reine de la Route” De stichting van de p.v.b.a. dagtekent van 1959. Sedertdien werken René Hoornaert, zoon van Norbert, en Ignace Hoornaert, zoon van Nestor mede in de zaak. De firma beschikt over een eigen reparatieatelier. Er is een personeelsbestand van 18 leden.
De gemiddelde bedrijfsgrote in den landbouw rond de jaren 1960 was voor de 57 bedrijven ongeveer 11,9 ha.
In 1976 bestond de verkaveling Groenpoort, vanaf de Groene dreef, werden er nieuwe straten aangelegd, rijen bomen van verscheidende soorten en de straat kreeg de naam. Het gevolg was dat er een aantal boerderijen sneuvelden.
Eerwaarde pater Robert Hoornaert Saliziaan van Don Bosco. Geboren op 22 februari 1906. Hij legde zijn eerste geloften af op 29 augustus 1927. Hij werd priester gewijd in Oud-Heverlee op 2 februari 1936 en deed zijn plechtige eremis te Rollegem op 13 april van het zelfde jaar. Hij was leraar en assistent te Luik 1930 tot 1932. Leraar te lubumbashi in Zaïre van 11/ september 1936 tot 1946. Leraar, biechtvader, catechist en daarna verantwoordelijke voor de medewerkers te Sint-Pieters- Woluwe van 1953 tot 1975. Hoe Kristalhelder klonk zijn lach en hoe blij verwelkomde hij met zijn stem, hoe klaar was zijn inzicht.
Jan Demuynck , Eerwaarde pater Acharius Benedictijn. Werd te Rollegem geboren op 24 juli 1878. Hij trad binnen in het noviciaat der abdij St Andries in 1902. Hij vertrok naar de abdij van Rio de Janeiro in Brazilië op 1 november 1905. Eerst werd hij leraar in de abdij van Rio, later Vicaris – Generaal van Mgr. Van Caloen. Ziek zijnde moest hij in 1911 naar Europa terugkeren, doch hij bezweek onderweg, alsook zijn reisgezel Dom Beda Goppert, in de haven ven Belem op 5 februari 1911.
Dom Acharius was een monnik. Eenzaam, ingetogen, met God nauw verenigd leven. “Soli Deo” ziedaar zijn leuze! Ze werd de zijne van het ogenblik af dat hij te Maredsous zijn monniksleven begon. Ze bleef de zijn op het missieveld, waar hij uit gehoorzaamheid edelmoedig de zielen voor God zocht te winnen. Kwam er rusttijd dien bracht hij weerom door in stille afzondering.
In Europa teruggekeerd viel hem geen moeite te zwaar als het de belangen zijner missie gold. Alom ging hij op zoek naar liefdadige harten, om de zo dringende hulp af te smeken. En zohaast het zijn kon nam hij zijn intrek in zijn abdij van St- Andries en viel weer aan het bidden en aan het studeren.
Onweerstaanbaar tot het stilzwijgen getrokken, kon hij toch, als ’t van node was, er aan verzaken en God verlaten om hem weer te vinden in de evenmens, die zijn diensten kwam vragen. Alle luidruchtigheid stak hem geweldig tegen, deze van de stad welke hij zorgvuldig vluchtte, zelfs deze van een grammofoon, die hij een “ lawaaimakend ding” noemde.
Hij was een godvruchtig, onderdanig, verstorvene en moedige monnik in zijn lastig- zwaar missiewerk. In hem trof men een dichter aan, geen dromer, neen. De bossen, beken, rotsen, planten en bloemen raakten zijn hart en deden het opwaarts gaan naar God.
Zijn liefde voor zijn medebroeders was hartelijk en dienstvaardig. Hij was overtuigd van de St- Augustinus spreuk: “ Si vis amaris, ama” Wil gij bemind worden, bemin. En zo won hij alle harten.
Toen hij voor de tweede maal naar zijn missie terugkeerde schreef hij aan zijn gewezen novitiemeester: “ Wat ik nog verlang, is nader bij God te geraken en mij tot den dood voor te bereiden” God heeft hem in zijn eeuwig gelukzalig verblijf geroepen om hem naar verdienste te belonen.
Mocht zijn stichtend voorbeeld talrijke monniken zendelingen verwekken, die zoals hij Dom Acharius het inwendig leven liefhebben en verdoken werken aan eigen heiligmaking en aan de zaligmaking der zielen.
Laten we het even voorstellen: West-Vlaanderen; 323.404 ha waarvan voor Veurne; 28.380 ha. Oostende; 29.602 ha, Brugge; 65.556 ha, Diksmuide; 34.340 ha, Ieper 61.057 ha, Roeselare 29.721 ha, Tielt 30.443 ha, en ten slotte Kortrijk 44.305 ha. We palen aan de westzijde aan Frankrijk, ten noorden uitaard aan de Noordzee, ten oosten aan Oost-Vlaanderen en te zuiden aan Henegouwen, als ik de les van aardrijkskunde nog goed in mij geheugen heb. We zijn doorkruist met Rijkswegen, provinciewegen, gemeente wegen en waterwegen. West-Vlaanderen Leeft met Landbouw , Handel en Nijverheid.
Naast de rijksgrens hebben we de provinciegrens, arrondissementsgrens en de gemeente grenzen.
We telden in op 31/12/1958 260 gemeenten. Waarvan Rollegem 847 ha voor zich neemt, waarvan circa 20 ha bebouwd en ruim 700 ha cultuurgrond, met een bevolking van 2597 inwoners. Onderverdeelt in 1299 mannen en 1256 vrouwen.
Bij de telling van 1960 waren er hier 732 huizen, en waren er 61 landbouwuitbatingen van 1 ha en meer. Te noorden van de gemeente is het zandleemgrond en ten zuiden is het leemgrond.
Als we van afstanden spreken, dan zijn we 9 à 10 km verwijderd van Kortrijk, ongeveer 5 km van Moeskroen en 2,5 km van Aalbeke. De nijverheid geen belangrijke, de bestaande bedrijven waren van ambachtelijke aard. Er waren zo een dertigtal ambachtelijke ondernemingen, het merendeel ging samen met kleinhandel. 75% van de arbeidsbevolking is buiten de gemeente tewerkgesteld. In het Moeskroense of als grensarbeider. Een deel van de bevolking waren helpers in de landbouwexploitaties.
We waren ingedeeld in het arrondissement Kortrijk. Een gemeentewapen was er niet, een gemeentezegel bestond, waarvan hier de afbeelding.
Onze wegen leiden naar; Aalbeke, naar Bellegem, Dottenijs, Kortrijk, Luingne en Moeskroen. We waren met een tram lijn verbonden de lijn Kortrijk-Moeskroen.
Het bodemreliëf schommelt tussen 25 rond Tombroek naar 63 m op de Klijtberg, de dorpel van de kerkdeur op 30,32m. We hadden toen twee kermissen in het jaar namelijk op de zondag vóór 29 juni
En de 2de zondag van september.
We hadden een gemeentelijke jongensschool en prætechnisch onderwijs (Houtbewerking) en een gesubsidieerde vrije lagere meisjesschool met afhankelijke bewaarschool. Op Tombroek stond een gesubsidieerde vrije lagere gemende school.
Hiermee kwamen we aan het einde der medepastoors. Het vervolg zal moeten aangevuld worden met leken en diakens, we zijn een ander tijdperk ingeslagen, priester tekort is van alle tijden.
“Oh, wat is de priester iets groots! Als hij zichzelf begreep zou hij sterven…. God gehoorzaamt hem: hij spreekt twee woorden en Onze Lieve Heer daalt af uit de hemel”
“Je zal het geluk dat men vindt in het opdragen van de mis, alleen begrijpen in de hemel!”
“De priester is niet priester voor zichzelf. Hij geeft zichzelf geen absolutie. Hij dient zichzelf de sacramenten niet toe. Hij is niet voor zichzelf, hij is er voor u.”
“Als men geloof had, zou men God in de priester verborgen zien als een licht achter z’n glas, als wijn vermengd met water”
Rollegem heeft ook nog eigen priesters gekend, welke in de volgende rubriek onze priesters inboorlingen genoemd worden.
Met nog enkele gegevens.
Kortrijk: blz. 918 Ivo Bouckaert op 4 mei 1740 vormde hij in de ST Maertens Kerke te Rollegem 10.000 menschen van Kortrijk en de omliggende prochiën. Hij viel aan het werk van den 7½ tot 2¼, en dan van een vierendeel vòòr den vijven tot 8½. Vele kinderen moesten dan nog eene tot twee uren vere door regen en donkeren naar Bellegem, Rollegem enz.
Kortrijk had alsdan rond de 1200 Communicanten.
Blz: 1017 Joanna Parent “Goet te Costers” Joos Parent – Vanneste was als zijn vader Bailliu van Rollegem. Op eene pettie die ze het jaar 1743 in Kortrijk onder de edellieden en de groote gelandden ronddroegenn vinden wij de handteekens van de moeder en dochter: La veuve Parent, en Marie Joanna Parent de Costers, alzo geschreven, omdat te Rollegem het “Goet te Coster” aan de Parent’s zal toebehoord hebben. (Blz 1018)
Helkijn blz. 524 Gaspar Waffelart, kwam uit het vreemde, in mijn ogen aldus Pastoor Slosse uit Brussel. Gaspar was gehuwd met Joanna de Venas. Ze brachten 6 kinderen op de wereld het vijfde in lijn Jake Waffelart voorvader van den bisschop Waffelart, geboren te Helkijn op 9 december 1664, hij werd burgemeester van Helkijn (528)
Pieter Glorieux in zijn leven pachter van het hof “Ter Linden “ te Bellegem (rond Kortrijk blz. 53) en schepen van de parochie. In het huwelijk geweest met Catharina Loosvedt. Deze Pieter was de zoon van den schepen van Dottenijs. Hij had vier broers Jac Glorieux, Burgemeester van Dottenijs, en voorzaat van Mgr Waffelaert.
Jake Glorieux won zijn vier eerste kinderen te Sweveghem, en twee jongste te Dottenijs. Francisca, geboren den 6 december 1730, en overleden tot Helkijn den 6 mei 1777. Zij trouwde te Dottenijs den 4 januari 1755, met J.B. Waffelart. Zij is de overgrootmoeder van Mgr. Waffelart.(Blz. 330 rond Kortrijk, Dottenijs)
Karel D’Hondt geboren op 20 november 1742 en overleden te Kortrijk, achter “de Wisse” den 23 oogst 1794 (zijn peter was Karel Francis Cousin, pastor van Froyennes) Hij trouwde te Rollegem den 5 september 1769 met Maria Joseph Herbau, dochter van Bartholomeus en Catharina Vanneste. Er waren 4 kinderen Zoon Karel D’Hondt geboren 23 oktober 1773, overleden op het Goet ter Linde, onder Bellegem, den 18 juni 1864, na 52 jaar kerkmeester te zijn geweest. Was een man van bedied en gezg, hij was de laatste op Bellegem, die dagelijks in korte broek te voorschijn kwam en met zilveren gespen op de schoen. (Uit het boek rond Kortrijk, Kuurne Blz. 240)
August Glorieux-Vander Ghinste won op het hof van Wambecq vier kinderen. (rond Kortrijk, Dottenijs blz. 314) nr 4 Mgr. Alfons Glorieux, bisschop van Boise, geboren den 1 februari 1844. Hij deed zijne latijnse school in het collegie van Kortrijk, en vond er als medematen. Mgr. Maes bisschop van Covington, August Brabant, van Rollegem, missionaris in Amerika. Gelijk Constant Mussey, van Heule, deken van Manchester.
(Rond Kortrijk blz. 334 Dottenijs) Den 21 maart 1711 overleed koster Bartholomeus Barcaval; Zijn weduwe Maria Joanna Van Biesbroucq, zuster van den Jansenistenpastor van Rollegem, overleed op haar beurt den 11 februari 1754, oud 92 jaar.
Edward V. Demey: Eerwaarde pater Gabriel van het H. Hart van Jezus, werd te Rollegem geboren in 1858, en vertrok op 16 jarige leeftijd naar Frankrijk. Daar leerde hij de Passionisten kennen. Hij sprak zijn H. Geloften uit op 28 oktober 1876, en na het voleindigen zijner studies werd hij in het jaar 1882 priester gewijd. Zijn eerste priesterjaren bracht hij door in verschillende kloosters van België, Frankrijk en Italië. In 1905 werd hij naar Noord-Amerika gezonden waar hij gedurende 15 jaar zijn buitengewone talenten als professor en Directeur besteedde aan de opleiding der studenten. Talrijke anekdoten worden over hem verteld die getuigen van zijn opgeruid karakter, zijn schalkse humor en tevens van oprechte broederliefde. Om die hoedanigheden werd hij dan ook door iedereen geacht en bemind.
Merkwaardig is ook dat hij benoemd werd tot eerste directeur van de grootste beweging der Retraites voor leken door Kardinaal O.Conellen op touw gezet. Pater Gabriel is volkomen in dit nieuw ministerie geslaagd, zodat thans het Retraitehuis van Brighton als een der best georganiseerd geldt. Om zijn diepe mensenkennis, zijn gezond oordeel en grondige deugd was hij een gezocht biechtvader en geestelijk leider, ondermeer van de broeders Xaverianen en priesters van het Aartsbisdom Boston. Uitgeput door een jarenlange diabeet en ander kwalen, sleet hij zijn laatste jaren in het hospitaal Carney in South Boston. Op zijn lijdenssponde uitgestrekt herhaalde hij met zijn gewonen, eeuwige glimlach: Indien het God wil, ga ik ; indien God het niet wil wacht ik.
Na een ijverig priesterleven van vier en vijftig jaar, op den vigiliedag van Maria- Hemelvaart, is de goede Hemelmoeder, haar trouwe dienaar komen halen voor de eeuwige beloning
Jules Demeire: Eerwaarde Pater Andreas van den H. Antonius, werd geboren op 12 juli 1885 Te Rollegem, uit christelijke ouders. Tot den ouderdom van 16 jaar, was hij zijn vader in den landbouw behulpzaam. Gedurende zijn laatste ziekte vertelde hij nog hoe zijn roeping ontkiemde door het bezoek van twee dorpsmakkers. Passionisten Juvenisten, twee toekomstige missionarissen, de een in Bulgarije (P Paulus) en de andere in Noord-Amerika (P Gabriel) . Na zijn noviciaat in het klooster te Kortrijk ten jare 1880, werd hij naar Rome gezonden om er de retraite aan onze missionarissen te preken en werd er weerhouden als overste in het klooster te Roustchouck (Bulgarije). Daar zoals in België was hij steeds bezield met een waren zielenijver, zodat zijn biechtstoel steeds druk bezocht werd. Ook in zijn preken was hij gegeerd, omdat hij sprak mat een waar vaderhart en een warme liefde tot redding der zielen. Bij de scheiding der Belgisch- Franse provincie werd hij tot overste van het klooster der Passionisten benoemd te Kortrijk, en bleef er tot na de oorlog. Ingezien het te kort aan priesters in de Franse parochies, bood hij zich aan bij den Bisschop te Rijssel. Als pastoor bediende hij verschillende parochies bij het oorlogsfront gelegen. Na den wapenstilstand kwam hij weer naar Kortrijk, war hij met grote vreugde ontvangen werd. Maar hier wacht hem een jarenlang lijdensbed. Langzaam maar zeker zou de kanker hem uitteren en louteren, totdat hij op 16 oktober 1921 zacht in den Heer ontsliep.
Hendrik Corcellis: Eerw. Pater Paulus Maria van den h. Jozef. Hij werd geboren te Rollegem op 22 augustus 1850. Hij trad binnen in de congregatie der Passionisten. Hij ontving het H. Habijt te Hardinghem (Frankrijk) in 1875. Hij legde er de H; Geloften af op 28 oktober 1876. Hij werd priester gewijd op 10 december 1880. Kort daarop vertrok hij naar kortrijk, waar hij gedurende vele jaren aan het heil der zielen arbeidde. Daar het hem te gering toescheen wat hij in België tot Gods eer uitwerkte, bekwam hij de toelating zich als missionaris naar Bulgarije te begeven. Hier gaf hij zich met zoveel ijver en offervaardigheid aan dit arme volk, dat eenieder die hem gekend heeft getuigt dat hij met den waren geest van een apostel bezield was.
Door een zware ziekte aangetast, zag hij zich genoodzaakt naar zijn geboortestreek terug te keren. Nauwelijks hersteld, wilde hij weer naar zijn geliefde missie om er zich te slachtofferen voor de arme Bulgaren. En waarlijk men mag zeggen dat hij zijn leven gaf voor die verlaten zielen. Toen hij in 1908 andermaal dat land moest verlaten , was gans zijn gezondheid geknakt, zodat het veranderd klimaat maar een kort herstel meebracht. Zo uitgeput van krachten, bekwam hij van Rome de toelating de votief mis van Onze Lieve Vrouw te lezen, wat hij dan deed tot januari 1911. Een nieuwe kwaal gevoegd bij de reeds onderstane uitputtingen bracht hem op de rand van het graf. Volkomen onderworpen aan Gods Wil, schrikte hij niet terug voor de dood, en in de beste gesteltenissen gaf hij zijn ziel aan de Schepper terug.
1929-1931 Desmet Gerard, Geboren te Coygem 10 juni 1908
Onder pastoor te Tielt. Pastoor te Ruyselede van maart 1958
1931-1953 Willems August- Gerard- Camiel- Maria, geboren te Brugge op 30 oktober 1905. Hij werd priester gewijd te Brugge op 14 juni 1930. Kwam naar Hier op 21 december 1931. Coadjutor in Zuienkerke op 6 juli 1930. Pastoor te Wulpen op 2 oktober 1953. Pastoor te Wijnendale op 4 augustus 1961. Na ontslag op 1 juni 1981, en overleed te Torhout in de Sint-Rembertkliniek op 6 maart 1988.
1953-1973 Desimpel André, geboren te Staden, op 21 oktober 1920
Bewaker aan het college van Avelgem van 7 oktober 1953.
Pastoor benoemd te Ardooie in de O.L.Vrouw Onbevlekt op 8 juli 1973.
Daarna hulppriester te Hooglede.
1973-2001 Lefever Armand, geboren te Oud-Heverlee op 22 januari 1918. Op 10 jarige leeftijd werd hij naar het internaat gestuurd bij zijn “nonkel pater” te Kortrijk, die hoorde tot het Orde van Pater Damiaan.Na het Humaniora besliste hij priester, of dokter te worden. Geïnspireerd door zijn Oom, koos hij voor priester. Op 17 jarige leeftijd trok hij naar het “noviciaat, om er “proef gesteld” te worden. Daarna legde hij zijn geloftes van armoede, zuiverheid en gehoorzaamheid af en verbleef nog drie jaar in het noviciaat. Hij studeerde 2 jaar Theologie en vier jaar filosofie in Zandhoven. Hij werd priester gewijd op 20 juli 1941.Hij trok naar de Leuvense universiteit om er nog een licentie theologie te volgen. Gaf 14 jaar lang onderricht in het Oude en Nieuwe testament aan het seminarie van Zandhove. Gaf twee jaar les aan tienermeisjes te Tongeren.Hij trad bij de paters van de H.H.Harten op 15 september 1936.Hij was tevens nog zes jaar kloosteroverste in Leuven.
Van 1960 tot 1967 was hij verantwoordelijk voor de gezinspastoraal voor Zuid-West-Vlaanderen.
Medepastoor in oktober 1973, en overleed hier op 2 augustus 2001
Jammer genoeg ging hij pas oprust op 30 juni 2001.
Het was de wens van de federatiepastoors om daar te gaan wonen. E.H. Lefever weigerde, en werd gesteund door de toenmalige heerschappij van de conservatieve groep die zich al meermaals hadden laten helden op de parochie.
August Brabant, geboren op 23 oktober 1845, priester gewijd te Mechelen op 19 december 1868. Uit Antwerpen naar Amerika ingescheept op 28 augustus 1869. Te Victoria aan gekomen op 18 oktober 1869.
In 1873 werd hij naar Vancouver Island gezonden, om daar een nieuwe missie te stichten. Daar was hij de enige blanke in dat ongastvrije oord,waar de woeste inboorlingen mensen eten, en leven van roof en zeeschuimerij. Te Hesquiat richtte de heldhaftige priester, gans alleen, doch niet zonder moeite, een missie in.
Brabant ware zelfs bisschop geworden, doch hij werd dodelijk gewond, en bleef zulke letsels bewaren, dat zijn leven lang, een waar afsteeksel zouden zijn geweest voor zo een verheven weerdigheid.
1928-1929 Geerardijn Maurits geboren op 7 februari 1896 te Noordschote. Hij was de zoon van Karel en Rosalia Lemahieu.
In 1914 studentvrijwilliger bij het Belgische leger.(Adjudant)
Aan de IJzer, het front, werd hij beschuldigd van zo gezegde opstandigheid wegens Vlaamsgezindheid. Hij werd verbannen naar het strafkamp aan de Orne (Frankrijk). Alwaar hij met mede gevangenen zware houthakkersarbeid diende te verrichten.(De befaamde houthakkers van de Orne)
In 1919 liet men hem vrij, hij kon de studie aanvangen om priester te worden. Hij werd priester gewijd te Brugge op 23 december 1923. Op 26 november 1928, hier onderpastoor.
Op 22 juni 1929 Provincialenverkiezingen, er was een lijst voorgesteld van nationalisten die door het Episcopaat verwezen was wegens afgescheurde der Katholieke partij. In alle kerken van het bisdom moest de brief voorgelezen worden, zo ook te Rollegem, om de gelovigen aan te zetten niet voor deze partij te stemmen.
E.H. Geerardijn Maurits, weigerde dit te doen. Op maandag wordt hij naar de Dekenij van Kortrijk gevraagd en daarna naar het bisdom, waar hij radicaal weigert, en verklaard Nationalist te zijn. Hij werd in zijn functie als herdershond ( onderpastoor) ontheven en mocht geen bediening meer uitoefenen in het bisdom, aldus, Mgr. Waffelaert
Bij de omliggende nationalisten kwam er protest en een manifestatie werd voorzien op 6 juli. Op zaterdag 5 juli werd bekend gemaakt dat te Rollegem op 6 juli in staat van beleg stond, wat betekend, dat geen 5 personen mochten samen scholen. Op die beruchte zondag werden alle straten en hoeken bezet door gendarmen. Het hoofdkwartier was gevestigd op het gemeentehuis onder het bevel van de commandanten van Kortrijk en Moeskroen. Alle gendarmen van het omliggende tot in Ieper en Doornik mochten die dag geen verlof nemen en moesten zich klaar houden in de kazernen, en bij het eerste bevel naar Rollegem afkomen.
Er gebeurde die dag niets, buiten enkele verdachten werden aangehouden en op het gemeentehuis omboden, alles bleef kalm en rustig.
Hij week uit naar Nederland, waar hij leraar werd aan het seminarie van Utrecht.
In 1946, werd hij buiten vervolging gesteld, maar Mgr. Lamiroy, weigerde de man een nieuw ambt te verlenen. Hij week uit dit maal naar Amerika.
In 1957 kwam hij terug en Mgr. Desmet herstelde hem in ere? Hij werd ziekenhuisaalmoezenier te Knokke.
1958 werd hij pastoor van de kleinste parochie van ons bisdom, Mannekenvere.
1961 ging hij op rust achtereenvolgens in Rumbeke, Marke en Sint-Michiels-Brugge, alwaar hij overleed op 15 maart 1979. Hij was Vlaams oud-strijder, oorlogsvrijwilliger 1914-1918, houthakker van de Orne.
Doctorandus in de Wijsbegeerte van de Universiteit te Nijmegen.
In 1981 werd hij ontgraven en overgebracht naar Noordschote, zijn geboorte dorp.
Zuster Begga, Afra Theys, van het klooster der zusters H. Vincentius a Paulo van Anzegem, alwaar ze lerares was in het regentaat voor meisjes. Ze was de eerste van haar congregatie om samen met zusters uit Wervik en Roeselare een middelbare huishoudschool op te richten te Oevira, provincie Kivoe in Congo. De rebellen hebben haar lichamelijk veel pijn aangedaan, maar nog meer ziele pijn met haar school te verwoesten. Na een kort rustverlof opnieuw naar Bukavu gegaan, maar ook daar heeft ze het moeten opgeven. Daarna werd ze werkzaam met de zusters van Deftinge in de normaalschool, onderwijs voor meisjes in Ruanda B.P. 70 Cyanqugu.
1886-1903 Bruno De Caestecker, geboren te Passendal.Was op Vastenavond 1914 pastoor van Gijselbrechtegem.
1903-1919 Gustaf Vander Straete, geboren te Veurne 11 juli 1875. Hij werd pastoor te Oostkerke in 1927 (Dixmuide)
1919-1928 Willems Karel geboren te Brugge op 6 november 1888. Benoemd als onderpastoor hier op 2 februari 1919. Onderpastoor te Aarsele. Later pastoor te Lisseweghe. Hij was gedurende 6 jaar aan het college in Tielt van 8 augustus 1913 Hij overleed te Tielt
1836-1853 Angelus Van Severen, van Tielt, den 3 maart 1807 In 1853 werd hij pastoor te landvoorde bij Comen, vandaar ging hij naar Moen op 11 april 1856. Ontving zijn brieven voor de pastorij van Bellegem den 22 februari 1865. Hij kwam te Bellegem op 14 maart, en overleed op 22 oktober 1891. Hij mocht op 10 juli 1890 zijn jubileum vieren in tegenwoordigheid van zijn boezemvriend Mgr. Waffelaert, bisschop van Brugge. Zijn foto werd verspreid op het jubelfeest, in geheel Bellegem eerbiedig bewaard, in elk huisgezin, hij werd door iedereen geëerd en bemind.
1853-1869 Lodewijk Eugeen Swaenenbergh, Van Reningen op 11 september 1814. Hij wierd bestierder der zusters van liefde te Brugge, pastoor te St- Pieters Capelle van 28 oogst 1871 Overleed als pastoor van Sint-Pieterskapelle in 1883
1869-1874 Edmond Van Issacker, geboorte van Hooglede op 2 mei 1843 Hij ging over als eerste onderpastoor van de nieuwe parochie St Franciscus te Menen. Overleden als pastoor van Sint-Jacobs, te Brugge op 23 juni 1912
1874-1880Lodewijk Feys Warlop, geboren te Hoogstade. Oud pastoor van Snaaskerke, Dikkebus, nu Ieper.
1880-1886 Benjamin Ghyselen, geboren te Pervijze. Overleden te brugge op 13 augustus 1899.
Zuster Marie-Madeleine Millecamps, Dame Marie- Hildebrand, Kanunnikessen Missionarissen van St- Augustinus : een vrijgestelde propagandiste van de K.A.V. Gewestleidster van de Kajotsters, welke per fiets al die afdelingen bijhield. De Huishoudregentes wie kende haar niet?
In het “Gazetje” van de soldaten: “Staartje van St Antonius zwijntje” lezen we het volgende (spijtig maar we vinden gen jaartal) : In het huis des levens, waar Gods aanwezigheid sterkend werkt, ontloken de schoonste roepingen. Sinds Pasen namen dit jaar ook weer een heelstel jongens en meisjes, de verantwoordelijkheid en de schone taak op zich een christelijk te stichten. Op 1 mei trad Mej. M. Madeleine Millecamps, regentes, in het klooster der kanunnikkessen-missionarissen van den H. Augustinus, waar zij zich voorbereidt voor de missie.
Haar werk op de Antillen is ook sociaal werk, van dorp tot dorp met de “Jeep” om kooklessen en huishouden aan te leren, aan oudere meisjes en jonge vrouwen. Zij volgde vervolmakingcursus in het sociaal centrum in Jamaica, om daarna opnieuw haar volk nog beter te kunnen helpen. The convent Montserrat West Indies. Haar eerste afreis was op 4 januari 1957. Op 6 oktober 1968 vertrok ze terug naar de Antillen
1803-1805 Pieter Jos. Corne,geboren te Moeskroen op 22 april 1770, Priester gewijd de 17 september 1797, door zijn. Em. de kardinaal, aartsbisschop van Mechelen De Frankenberge Vervolgens onderpastoor te St. Denijs, en gedurende 24 jaar Pastoor van Dottenijs. Hij overleed op 5 oktober 1837.
1805-1806 Pieter Jos Clemens Hairs,
1806-1812 Philibert Seillier, geboren op 27 november 1759( men steld hier de vraag of hij een Brabander is? Hij schrijft de dodenact van zijn pastoor Verlinden met een, n, en oostwaarts op zijn, zij daar gereed aan om te zeggen en te schrijven:Verbrughen, Verstraeten, Verwilgen. Hij was in geestelijke bediening van 12 juli 1786 tot 1 augustus 1812.
1812-1821 J.B.Tilliieux, te Tiegem op 6 december 1786. Geboren als zoon van Joseph en Pieternelle Moerman. Was 9 jaar onderpastoor te Rollegem In het jaar 1816 bediende hij meteen de onderpastorij van Aalbeke. Van oktober 1819 was hij elke zondag in St. Anna. Hij was 2 jaar pastor van Neêr-Waesten. Hij werd pastoor van Komen in 1823, en overleed op 27 oktober 1836. Een gedenksteen in de kerke van Komen; drie in den voorgevel en een op het kerkhof vereeuwigen de gedachtenis van dien verdienstelijke herder.Vooreerst in de kerke Mémoire la pose de la 1ste pierre de cette égglise en 1825. La bénèdiction en 1827. La consércration 1833. J.B. Tillieu, curé né à Tieghem 1786, décédé à Comines le 27 8bre 1852. Fr. Demade Bourgmestre, Ch Becquart économe, L. Vuylsteke , architecte. Op het kerkhof à la mémoire Il bâtit l’école dominicale en 1828. Il construisit l’église paroissiale en 1825-27. Il était le père des pauvres. Sa Mémoire est en bénédiction. Comines à son pasteur. Het was een verdienstelijke herder.
1821- 1830 Karel Martijn Ryckewaert, van Dikkebus. Hij overleed als pastoor van Eggewaertscapelle op 14 april 1868.
1830- 1836 Pieter Francis Lammertijn, zijn doodkaarte meld dat hij de zoon was van Pieter Francis en Maria Anna Windels, van Vijve-Sint-Baafs. En dat hij deze wereld overleed den 12 mei 1871, na 35 jaar dienst op Coyghem als pastoor en 12 jaar op Grimbergen Onderpastoor op Vijve-Sint-Baafs den 13 december 1836 werd hij door de deken van Menen in het bezit gesteld van de pastorij van Kooigem. Hij brak de oude kerk af en bouwde de nieuwe. De diensten gingen door in een ruim afhangsel van het huis van weduwe Bulte, onlangs gekocht door betrokken burgemeester Hendrik Glorieux. De nieuwe kerk werd ingewijd door Mgr Malou op 24 september 1849, in tegenwoordigheid van de gouverneur (gouwgrave)van West-Vlaanderen.
genoot de opleiding van juweliergoudsmid aan Syntra West te Kortrijk, eveneens heeft ze vierjaar ‘ verloren wastecchnieken gevolgd en dan nog bijscholing zilver haken, parelrijen en werken met zilverklei. Ze geeft ook werkshops voor kinderen en volwassen. Ze ontwerp van uit haar buik. Haar kunde resulteert in een mooie collectie juwelen, die bestaat uit oorringen, halskettingen, ringen, en armbanden zowel in goud, zilver en andere materialen. Haar ontwerpen zijn nooit perfect, vaak asymmetrisch. Het idee achter het juweel verschilt nooit wel de materie. Het ene oorringetje kan een beetje anders zijn dan het andere, maar dat maakt voor haar het net af. Ze maakt nooit het zelfde, mensen komen bij haar om unieke juwelen, niet voor iets wat een ander reeds dracht. Ze maakt geen voorontwerp, tekeningen komen er niet bij te pas, ze werkt direct vanuit het materiaal. Voor mij zijn de mooiste juwelen komend uit een verhaal, een mens komt met oud goud van een overleden iemand, b.v. een tante of moeder en ze vertellen er over. Zulke verhalen laden haar op en dan maakt ze het mooiste juweel
zuster van eerst genoemde, geboren op 18 november 1918. Ze werd geprofest op 12 mei 1944. vertrok na de tweede oorlog als verpleegster in het ST- Jonh Berckmans Convent, 431 West 71 Street New York 10036 N.V. Zij bezorgt ook veel geneesmiddelen aan de missieposten op de Antillen, waar zij ook nog werkzaam was. Missionaris in de Caraïben en de U.S.A. Van 1947 tot 1973. Haar derde afreis was op 5 juli 1968.
Het moet ergens rond de jaren 1953 à ’54 geweest zijn het was in de periode dat E.H. August (Gustje) Willems Rollegem moest ruilen voor Wulpen. Het volk van Rollegem had hem overladen met geschenken. De som van 16.000 fr. voor zijn bromfiets en vele andere geschenken. De Rollegemnaren waren met 6 volle bussen en een 20 tal privé wagens meegetrokken toen hij werd ingehuldigd.
Dat vonden we in een blaadje welke werd toegezonden aan de soldaten van Rollegem met als titel “ ’T Staartje van St. Antonius zwijntje.”
“Rollegemnaren over zee” Uit een brief van E.D. Marie-Constantin (Mej. Marie-José Brouckaert) uit NEW-York, USA, en dat drukten ze over:
Ik heb reeds vroeger over mijn apostolaat langs de verzorging ten huize van zieke en arme mensen. Ik heb u eveneens gemeld dat ons een belangrijke taak is opgedragen, nl; het godsdienstonderricht aan jongens en meisjes der staatsscholen. Thans wil ik U een woordje zeggen met betrekking tot een nieuw groot probleem, heel nauw verbonden met de laatst genoemde apostolaats tak. Sedert enkele jaren zijn tamelijk veel Spaanssprekende families, afkomstig van Porto-Rico, zich in de Westkant New-York-stad komen vestigen hopende zich hier beter bestaansmogelijkheden te kunnen verzekeren, zo hennen wij meerdere dergelijke gezinnen in de buurt. Op enkele meters afstand van ons klooster, wonen in een appartementshuis, slechts een weinig groter dan onze woning, waar niet meer dan 15 zusters gerieflijk kunnen gehuisvest worden, een veertigtal Spaanssprekende kleinen, die tot 8 à 10 verschillende gezinnen behoren. In die gezinnen heerst ellende, materiële ellende ongetwijfeld, maar hun godsdienstigheid over het algemeen beperkt zich daartoe. Vaak komen dan ook meisjes en jongens bij ons aankloppen voor catechismusonderricht. Ze behoren niet zelden tot de hogere klassen van het lager onderwijs en weten soms niet of ze reeds hun eerste H. Communie deden of gevormd werden. Toen wij eens navraag daden naar de eerste communie van een hen, gaf ze ons als nadere inlichtingen daaromtrent: “ Ik heb die ronde witte pil gekregen toen ik nog heel klein was en in het gasthuis verbleef” Beste missievrienden, dit klein typisch staaltje van hun godsdienstig doorzicht laat U onmiddellijk inzien hoe gering hun kennis is van het enige noodzakelijke. Er is grote nood en wij missionarissen, die het sterke verlangen in ons dragen” alles voor allen” te worden, zijn bereid en verlangen gretig thans de Spaanse taal grondig te leren en zo een nieuwe mogelijkheid te hebben om meer degelijk werk te kunnen verrichten. Twee onze zusters zijn daar reeds mee begonnen. Ze getuigen: “ De uitspraak is eerder gemakkelijk, het vertrouwd geraken met de woordenschat is moeilijker, doch de spraakkunst, de vervoegingen der werkwoorden b.v. is een harde taak….”
Ik wil thans heel hartelijk dankzeggen aan de vele, trouwe vrienden uit mijn geliefd Rollegem, die zo edelmoedig hun bijdrage storten voor mijn apostolaatwerking New-York. Telken jare is uw milde gift, verzameld door onze “Sterrestoet”, voor mij een blijde verrassing. Ik ben er uiterst gevoelig aan eens te meer te ondervinden dat afstanden niet bekwaam zijn diepe vriendschap te breken, maar zelfs de schakels dichter kunnen vastsnoeren.
Dit jaar was de opbrengst van de sterrestoet: 4.840fr. het zij 1100fr. meer dan verleden jaar en de hoogste reeds bereikte som.
Op vraag om het een en het andere te vernemen over de Amerikanen, wil ze heel gaarne aan dat verlangen voldoen. Ze schrijft als volgt: Het kwade van de Amerikanen wordt zonder twijfel ten zeerste gepubliceerd langs radio en cinema, terwijl het goede veel te weinig bekend gemaakt wordt.
Een mis rond twaalf uur ’s middags, stampvol met mensen die al een halve dag gewerkt hebben, waarvan vele nuchter bleven en te communie gaan. Dit is een dagelijks schouwspel. En niet alleen vrouwen maar evenveel en zelfs meer mannen. Dit wordt gedaan gedurende hun “Lunch hour”
In de kathedraal zijn er altijd, heel de dag door , mensen te vinden die voor een kwartier of meer komen bidden. Veel mannen doen dat en het is opvallend hoe godvruchtig die daar neerknielen. Men ziet dat ook in ons Belgisch kerkje en in andere kerken.
Genootschap van de H. Maagd voormannen, genootschap van de H. Rozenkrans voor vrouwen, katholieke actie voor studenten, jongens en meisjes, congregatie van O.L.Vrouw, voor jongens en meisjes (zeer actief).
Het werk der jaarlijkse retretten( retraite) voor mannen zowel als voor vrouwen is zeer uitgebreid, ook dat van de maandelijkse recollectie. Het dagelijks rozenhoedje wordt gebeden in ontelbare families.
Er zijn katholieke programma’s voor radio en televisie, hoewel niet genoeg. Er zijn geen katholieke dagbladen, doch elk bisdom heeft zijn eigen katholiek weekblad. Er zijn vele goede katholieke maandschriften die een grote oplage hebben. De “Christofer movement” bestaat sedert enkele jaren om Christus in het publiek leven te brengen. Dit bewerkt heel veel goed onder de katholieken zowel als onder niet katholieken. Wat mij vooral getroffen heeft toen ik hier aankwam is de naastenliefde en de eerbied welke Amerikanen hebben voor kloosterlingen; en dit zowel bij niet katholieken als bij katholieken. Iets wat spijtig genoeg heel veel voorkomt zijn gemengde huwelijken. Gisteren nog werd in ons kerkje een huwelijk ingezegend van een jong Belgische dokter, goed katholiek met een niet katholiek meisje.
Ze overleed te Heverlee op 6 januari 1993. Haar missionaris leven in Amerika en in Dominica, heeft ze in eenvoud en trouw geloof met woord en daad beleeft.
In België, toen in de gemeenschap van Roeselare, was haar oprechte dienstbaarheid een getuigenis van gegeven aan medezusters in nood.
Juffrouw: Marie Louise Brouckaert, Dame M. -Sylvere kan. St Augustinus
Geboren te Rollegem op 22 februari 1914. Vertrok naar de kleine Antillen op 30 juni 1938, daar is zij steeds werkzaam geweest in het onderwijs van de meisjes van de Caraïben bevolking. Ze verbleef er tot 1969, na haar verblijf aldaar kwam ze op rust in het rusthuis te Schilde, een rusthuis voor Scheutisten, alwaar ze helpt in de keuken.
De 30 jaar van haar missieleven bracht ze dikwijls door in haast onhoudbare situaties: les geven in de meest armtierige omstandigheden, in overbevolkte klaslokalen. Geheel haar leven was aan de missie gewijd.
Daarna kwam ze naar Heverlee in dienst van de missieprokuur. Opdat de zieke en opgewerkte missionarissen het er goed zouden hebben. Ze overleed op 18 juli 1995 te Heverlee
P.L. Sabbe: 1801 tot 1803 zoon van Joseph en van Rosa Verhelle, hij werd geboren te Winkel-Sint-Eloy op 1 juni 1775 en priester gewijd te ’t Emmerich op 14 Oktober 1800. Op 24 februari 1802 onderpastoor te Rollegem , te Wevelgem op 25 mei 1803, te Moorsele op 17 oogst 1807, Menen 1 december 1810, pastoor te Wevelgem op 14 juli 1814, te Menen 18 september 1821, hij werd deken op Maart 1831. Hij ligt begraven te Menen bij de Calvarieberg, waar hij overleed op 6 januari 1843 oud 68 jaar. Gedurende den Franse tijd was hij verborgen ten huize M.J.B. Bethune-Delebecq, te kortrijk, en leerde de twee zonen voor hun eerste communie, te weten M.Felix baron de Bethunne de Renty, oud-burgemeester van Kortrijk, en M. François de Bethune-de Colnet, overleden te Parijs 2 september 1822. Deken Sabbe had maar een broer en een zuster te weten Angela Sophia geboren op 29 maart 1766 en getrouwd op 6 oktober 1789 met Pieter Joseph Accou. Haar dochter Amelia Accou, trouwde met Jan Thibau van Izegem, waarvan E.H. Gustaaf Thibau, geboren te Izegem op 11 maart 1836 priester werd gewijd te Brugge op 19 december 1863, leraar te Veurne, als zendeling vertrokken naar Noord-Amerika in september 1866 en overleed te Pendleton (Oregon) op 30 januari 1892. Broer Jan Joseph Sabbe, smid, geboren op 21 september 1764 trouwde op 10 juli 1793 met Maria Agnes Gheysen, jan overleed op 5 november 1837. Zij hadden een zoon Joseph Sabbe geboren te Winkel op 31 december 1795. Hij huwde op 27 april 1836 met Theresia Vander Stichel. Hij overleed op 8 januari 1875. E.H. Adiel Sabbe eveneens geboren te winkel op 15 november 1880 is de kleinzoon van Joseph, was in 1910 leraar aan het college van Kortrijk.
Lanneau Pieter Francis 1776-1783 en te Lauwe In 1783. In 1795 pastoor Hulste. (rond Kortrijk 737) In het maken van zijn testament heeft hij gezorgt voor zijn kerk, aan welke hij 2400 franks schonk, alsmede voor eenen zeksteen , die in den buitenmuur zit van de kerke, zuid den ingang. Hij was de zoon van Nicolaus en van Jouffrauw Marie Joanna Van Saceghem. Hij werdt geboren te Avelghem de 1 juli 1750 en pastoor gedurende 29 jaren in de gemeente van Hulste. Hij overleed den 28 april 1824 in den ouderdom van 74 jaar.
Storme Emmanuel 1783-1785
Jac. Everaert 1785 binst 6 weken
Pieter Frans Six 1785 -1789 Vice pastor in Rollegem Deken Six was de zoon van Pieter en van Barbara Theresia Van Acker en rechtzweire van den voorlaatsten deken van Helkijn Het eerste Doodsprentje te Heule (blz. 640 rond Kortrijk) was van Petrus Franciscus Six, geboren te Moorseele den 28 oktober 1751. Priester gewijd te Doornyk 1782, onderpastor geweest te Rolleghem, Iseghem en deservitor te Wervick, gedurende 20 jaar pastor genaemt te Heule in 1802, en deken der Christenheyd van Meenen in 1813. Overleden te Heule den 21 maerte 1831.
Vandenbroucke J.FR. 1789-1790
Mullier Piet Jos. 1790-1801 werd dan hier desservitor
En zo kunnen we nog lang doorgaan, maar wie zijn ze? Wat verrichten zij? Waar zijn ze werkzaam?
In 1939 Werd er hulde gebracht aan de zendelingen van de dekenij Moeskroen. Zijne Heiligheid Paus Pius XII de 261st opvolger van de H. Petrus. Zijne Hoogwaardige Excellentie Monseigneur Lamiroy Bisschop van Brugge. En de Zeer Eerwaarde Heer Kanunnik Hosten pastoor deken van Moeskroen. Op den vooravond van het missiefeest 2013, zie hier onze bijdrage en herinnering aan al het mooie werk wat zij hebben van zich zelf gegeven.
Kerkmis, was vroeger bij de wijding van een nieuwe kerk, en daar we een volk zijn van feesten werd dit algauw Kermis.
Missiefeest? Een kloosterling, een pater, of een non of broeder, was toch voor enkele jaren en zelfs andere die er gewoon kwamen te sterven, was dat een feest? Toen dat de kerken nog vol liepen had het misschien doodeenvoudig kunnen gaan, de collectebus laten rond gaan en eens diep in den beugel gaan en met een goed hart geven en de missionaris kon welgemoed vertrekken.
Neen dus een eetfestijn werd opgezet, de magen van de blankenman goed gevuld, met spijs en drank, nog een lekkere taart, koffie en wat pintjes bier, de kinderen wat vermaak en zo vertrekt de pater naar de brousse. Jaarlijks, of tweejaarlijks zet het thuisfront zich in om de missionarissen te helpen. Nu er geen meer zijn op de parochie gaat het feest door voor kennissen of familieleden ginder in die verre gebieden. Zij kunnen het goed gebruiken en dat is klaar. Zo blijft ook het thuisfront aan hen denken, en kan men bij goed luk, ook de milde schenkers op de hoogte houden van wat er met de centen gebeurd.
Maar wat doen, hier in onze contrei zijn er geen meer, en moeten we ons tevreden stellen, met ze hier te vermelden, wij kunnen alleen nog dit voor hen doen.
Daarom, wat zij daar verrichten, hebben we niet meer, dan dit kunnen achterhalen, en zouden het op prijs stellen er nog meer te kunnen vertellen.
Een verhaal dat veel aandacht trok was het volgende gebeuren. Broeder André, was leraar in Kongo, en was bezig met zijn gasten een kerk of kapel te bouwen. Hij kwam in die periode terug naar Rollegem voor enkele maanden, en na zijn afscheid hier kwam hij terug bij zijn gasten. Groot was zijn verwondering toen hij al de have bakstenen zag liggen. “Wel” vroeg hij hen, “ wat heeft dit te betekenen” zij antwoorden hem, “dat het niet zou blijven rechtstaan, vandaar geen halve stenen.” Waarop de broeder het hen ging bewijzen dat die even goed kon met halve als met hele stenen. Toen hij aan de topgevel begon te metsen met halve stenen, trokken de mannen zich achter uit, ’s anderendaags zijn ze schoorvoetend komen kijken, en god ja het stond nog recht. Om u maar te zeggen.
Overtuigd dat vele paters, nonnen of broeders veel zulke en nog veel andere anekdoten kunnen vertellen, brengen wij hulde aan hen.
Wist U, gij lezer maar vooral de Rollegemnaar dat de grootste van onze missionarissen Father August Brabant is? Geboren te Rollegem op 23 oktober 1845, en overleden In Victoria op 4 juli 1912.
Uitgebreid gaan we hem voorstellen onder den titel “priesters inboorlingen”, maar hier al een voorsmaakje. We beginnen met onze Eerwaarde zusters, om te eindigen met onze broeders.
Jan Hendrik Beausaert, vroeger Beausart was onderpastoor geweest en deservitor van Rollegem, en laatst onderpastoor van Wevelgem, toen hij in1747 pastoor werd te Kooigem. Als zijn voorzaat,genoot hij, behalve zijne tienden, een hulpgeld van 400 guldes van den abt van Château-L’Abbaye. (Hij is beschreven te Kooigem toch te Rollegem niet terug tevinden).
Bij de opening van de Rollofeesten werd er traditiegetrouw de meest verdienstelijke persoon wederom in de bloemen gezet. Dit jaar viel de eer op Monique Libeer.
Haar eerste woorden waren “Ik was er van aangedaan toen ze mij naar voor riepen.”
Net als vorige drie jaren viel opnieuw een dame in de prijzen. “Ik moet je wellicht niet vertellen “ zo begon Monique “ dat ik dit niet verwacht had” . “ Pas toen Michel Schepens, voorzitter van de Folkloreraad , het over de tientallenjaren bij Femma, en Okra had viel mijn frank”. “Ik was er echt van aangedaan en raakte eventjes niet uit mijn woorden.
Monique, een geboren en getogen Rollegemnaar, welke ook het reilen en het zeilen kent in de Kortrijkse deelgemeente, van nu maar ook van vroeger. En daarbij een grote helpers is, in het bouwen van de maquette van haar man, die een geboren en getogen Moenaar is, welke ze heeft leren kennen, in zijn toenmalige woonplaats St- Denijs, bij het huwelijksfeest van zijn vriend. Zij huwden in 1965, en hebben drie kinderen, Geert, Kris en dochter Vera.
Het toeval wil dat haar man Lucien Kints sinds de folklorefeesten 1984( 29 jaar) betrokken is bij de feesten. Al die tijd wist dat zijn vrouw gehuldigd zal worden.
“ Hij heeft me moeten overtuigen om vrijdagavond mee te gaan naar de opening in het buurthuis. Ik had gezegd dat ik daar toch niet veel kon doen en daarom thuis ging blijven.” “ Je moet mee” heeft Lucien die eigenlijk de bedenker is van den titel meest verdienstelijke persoon van Rollegem (red)toen gezegd. “Wie gaat er anders letten op de maquette, welke er werd tentoongesteld.” “En zo belande ik toch in het buurthuis en kreeg ik een boeket.
De titel “meest verdienstelijke persoon van Rollegem van Rollegem” past haar wel: ze is 35 jaar secretaris van “Femma” Rollegem en 22 jaar lid van Okra, waarvan een aantal jaren als voorzitter. “ Ik ben altijd al sociaal actief geweest, want ik kom graag onder de mensen. De plaatselijke afdeling van Okra welke ongeveer 100 leden telt, evenals ziekenzorg, waarvan ze ook lid is. Ze staat mee in om, het organiseren van Kerstfeest, paasfeest, seniorenweek, waar telkens een 80tal mensen aanwezig zijn die toch niet, niets is. We hopen dat ze nog vele jaren in ons midden mag vertoeven.
Het plaatselijk missiecomité met medewerking van den parochieraad en vele missievrienden organiseert op zondag 10 mei een feestavond ten voordele van onze vijf missionarissen. (een tweejaarlijkse inrichting van missifeest) ter opbeuring van de Rollegemse missionarissen.
Op het programma: optreden van het gekende orkest…… te 18 u Er wordt gezorgd voor hongerige magen en dorstige kelen. ( want wij eten en drinken ten voordele van zij die honger en dorst hebben.)
Misschien lacht het geluk je toe en wint u een mooie prijs mits betalen voor een lot van den tombola.
Wij mogen zeker rekenen op de erkentelijkheid van de beste onder de Rollegemnaar; “ onze Missionarissen”
Of nog op zondag 26 en maandag 27 augustus met de welwillende medewerking van geestelijke en burgerlijke overheid, begin: ’s zondags vanaf 3 u en ’s maandag vanaf 4 u. Waar parochiale zaal Kerkstraat.
Doel: Eerw broeder Andre Hendrickx, onze sympathieke en dorpsgenoot die binnen kort naar het missieland Kongo vertrekt, in zijn missiewerk steunen.
De Eerw. Broeder zal het missiefeest met zijn tegenwoordigheid vereren.
Op het programma: Ijskreem en frisco: specialiteit : De Likkebaardjes.
Moderne visvangst in droog water.
Ringpassen: Voor lassowerpers en drinkebroers.
Schietkot: “in de vijf rozen”.
Koppensnellers: Vooral atleten zijn welkom
Doorlopende Loterij: van honderden voorwerpen geschonken door liefdadige winkeliers en handelaars van Rollegem.
Confetties en Serpententies: Vredebombardement, het rode kruis is ter plaatse.
Fritten: Zout en pickels aande eer.
Posterijen: Binnen en buitenlandse post. Briefgeheim blijft ongeschonden. Dommigheden zonder taks. Liefdesavonturen. Censuu!!!
Verkoop per Amerikaans opbod: Geen oorlogstocks!!! Pasmunt.
Waarheid (of leugens) door de waarzeggende filosoof PASVITA ABDEL KADRA.
Reuzentombola: Loten…..mensen…. altijd wensen! En meestal….. nooit niemendal!
Cirk kommo-Leuto-Lacho: Altijd nieuwe dommigheden. Lijkebidders, a.u.b.
Balletten: afwisselend met cirk.
Reklaamuitzending en aangevraagde platen.
Drank- en spijshuis: “ In de witte kat”: God zij gedankt, we zitten bijkans aan den drank, voor koude gerechten, mensen niet vechten! Er zijn er genoeg. Rookgerief op de koop toe.
Gebak: Bijt, knabbelt smult, en zo is rap de maag gevuld.
In den Lekkerbek: Zoete mondjes, zure tandjes, kleine hondjes, leuke klantjes.
Missietentoonstelling: Werken van André aan de eer.
Voetbal: Met de kop of met de teen, speelt men altijd ‘tweede been
Draaikraam: Draai ge wijs, dan hebt ge prijs.
’s Avonds prachtige verlichting
Het feestcomiteit is niet verantwoordelijk voor gebeurlijke ongevallen. Besten dank aan allen die tot het welslagen van het missiefeest iets bijdragen.
Pieter Le Maire, van Comen hij was gewillig driemaanden hulppriester in Spierre en zeven Jaar deservitor te Rolleghem. Op 26 juni1714 werd hij vereerd met de pastorij van Dottenijs en op 5 juni 1731 met de dekenij van Helkijn. Hij sterft in Dottenijs in de kermisweke, den 21 september 1736, oud 54 jaar. “Op alderheiligenavond 1734 is hij peter geweest van Amand, den zevenden zoon van Jan Van Meenen, en uit dien hoofde heb heeft hij hem zeven namen gegeven.Ten zijnen tijde zijn in het bijzonder overleden: 12 november 1718 Gewezen burgemeester Jan Despriez. 30 mei 1722, 32 jaar onderpastoor Pieter Antone. Zijn dienstmeid Maria, Anna Vander Schelde, geboorte van St-Denijs. En op 12 februari 1733 den Bailliu Pieter Ferraille. “
Joost Frans Codron: was onderpastoor te Rollegem 1734 tot 1738; onderpastoor te Meenen 1739-1745; pastoor benoemd te Bissegem (zonder te aanvaarden) den 20.10.1747; deservitor te St. Denijs jan-juni 1755; deservitor te Moorsele 1755-1756; deservitor te Winkel St. Elioo 1756; pastoor te Ingooigem van 04. 12. 1757 en aldaar overleden op 03. 06. 1784, oud 75 jaar.
Heel wat trage blijken na het zomerverlof overwoekerd door onkruid. vooral het wandelpad aan de Weimeersen is in erbarmekijke staat.
Winternacht
Vroeger Kerstmarkt wordt vervangen en er word duidelijk gekozen voor Winternacht.Er komt alvast in de volgende publicatie een afbeelding met herinnering voor de eerstkomende editie. Er wordt ook werk gemaakt van een nieuw subsidiedossier via de bouwmaatschappij.
16/ oktober om 14.30 u optreden Jimmy frey
Het zou leuk zijn om in de dorpskrant de ateur van de artikels te vermelden onder elk artikel. Dit idee wordt meegenomen naar de redactieraad.
volgende vergadering op 28 november om 20.00 u in het buurthuis.
Ten teloorgang van onze dorpen.
Het was een vergissing zegt men maar we zijn 2011 en ze staan er nog!!!!!!!!!!! en men dronk een glas en p... een plas
In de editie april/ mei van de krant van Rollegem 2009, staat geschreven dat de grenzen van ons dorp vervagen. Is het niet eerder zo dat die“verkracht” worden,
Herinnerd u zich nog de zeventigerjaren toen dat de fusie werkelijkheid werd. Bij Kortrijk werden acht gemeenten toegevoegd, waaronder Rollegem.
De heren Dewilde en Wildeman, kwamen ons toen vertellen wat zich in Brussel afspeelde, de pittoreske dorpen zoals ze de negentien noemden, hebben ze opgeslorpt, en zo gaat het steeds verder. Het is niet hier we hoeven er niet wakker van te liggen.
Dit mag hier zo niet worden, we moeten op de kaart blijven! Zo ontstonden de Folklorefeesten, nu de Rollofeesten.
Wat zien we nu, het landelijke café “De Lampe” de bakermaat van de gemeente, wordt Aalbeke/Marke. Waarom heren geen 50Km zone, er bestaan daar toch ook borden van?
De groeperingen welke zich met de snelheden op dorpen en gemeenten moeten toch de grenzen niet aanpassen, het verkeer is toch voldoende!
Erger nog wordt het op de Rollegemknock. In Alle klas boeken van Het Rollegems onderwijs staat de Rollegem Knok vermeldt. Het was de woonplaats van de laatste burgemeester van ons dorp.(Senator Vandenberghe)
Gepraamd, tussen de Rollegemseweg, de Munkendoornstraat vanaf de “verbrande hoeve” tot de Rollegemknockstraat, liggen de wondermooie straten die luistern naar namen als Rode beukendreef, Eikendreef, Groendreef. Het Mondaine Rollegem.
Mensen welke de stad wilden ontvluchten en die kans kregen van de burgervader van Rollegem, en nu worden met enkele palen en plakkaten er brandhout van gemaakt, en gaat men het noemen naar een vroeger café, “De Marionetten” kent u ze weet ge wat het betekend, de marionetten?
Stel even dat ook zo een aanpassing doen op Tombroek, zoals op de driehoek, Aalbeke Marke Rollegem. En men plaatst de borden tot aan de tramstatie Of aan de “Pierre Lanoo” De driehoekAalbeke/Rollegem Moeskroen, en men plaatst de borden op het einde van de Moeskroenstraat?
Het is duidelijk voor het verkeer moet iets gebeuren, maar niet ten nadele van ons dorp, stop die verkrachting!
Meer gerichte controles, op de juiste plaatsen en op het juiste tijdstip. Er moet gecontroleerd worden op onveilige plaatsen en op momenten waarop ongevallen gebeuren! Op “Prioritaire” doelgroepen? Bestuurders die in de fout zijn, doen inzien dat het niet “toevallig” is dat ze aan de kant worden gezet!
Niet de grenzen, Heren maar de veiligheid aanpassen. Dank U!
Naar mijn bescheiden mening hebben de Marionetten steeds op het grond gebied Kortrijk gelegen. De grenzen van onze vroeger gemeente en de parochiegrensen zijn voor ons steeds de zelfde gebleven.
2006 - 2007 Dagblad van 13/1/2006 bloklettert: “Handtastelijke pastoor naar nieuwe parochie”. Op kerstmis laatste mis en dan met stille trom verdwijnen Is het de tweede kans of is het de derde? Ook de vorige keer is hij “onverwijld de parochie moeten verlaten. (Hij komt te recht bij de paters is West-Vleteren.) bierbrouwers. “Ik viel werkelijk van mijn stoel, toen ik het hoorde” zegt een pastoor van de Federatie.
17 maart 2006 De nieuwe moderator federatie Marke E.H. Leenknecht. Hij heeft het moeilijk om St-Elooi-Winkel te verlaten, temeer hij er nog maar een vijftal jaren is. Geboren te Zwevezele, op 23januari 1964 liep er lagere school, en daarna naar het college in Tielt. Gent in de kandidatuur vertalen/tolk, na het Grootseminarie in Brugge wordt hij priester gewijd in 1990. Zijn eerste opdracht was in het college in Izegem. Daarna werd hij benoemd in Waregem Centrum. Eind 2000 kwam hij naar St- Elooi-Winkel als administrator om de overleden Freddy Malfait te vervangen. (Priester bokser) Vanaf 2001 als vast lid van de federatie. Hij zal Antoon Stagier vervangen( handtastelijk) misschien met Pasen! Hij wordt aangesteld op zondag 14 mei 2006 in de Sint-Brixius kerk te Marke om 15.00u Hij werd benoemd tot moderator van de federatie Waregem-Leiekant.
2007 - Afscheid van Marc Frenay, benoemd tot Pastoor in de federatie Wevelgem. Hij was al van 1994 tot 2000 onderpastoor van Wevelgem. Hij wou graag moderator worden van Kortrijk-Zuid. Men zegt: “ het Bisdom zag het anders”. Wat was het probleem? Een diaken, had zich in al die tijd ontpopt tot een “ambetantenaar”, hij trok alle aandacht naar zich toe en kon niet overweg met de groep van de federatie. Nu is er een stil zwijgend akkoord dat een diaken gehuwd, en gezin niet kan verhuizen dus de weg ligt open! Geen goeie vrienden en de pastoors moeten weg,dus het laat zich niet raden Marc moet weg! Op 7 maart. 2007 verliet hij Aalbeke. Met een trillende stem van emoties sprak hij voor het laatst keer zijn mensen toe.
Michel Roggeman pastoor van de federatie Kortrijk-Groeningen, wordt pastoor en moderator in de federatie Kortrijk-Zuid.
Werd geboren te Brugge op 23 augustus 1965. Hij werd priester gewijd te Brugge op 8 juli 1990. Op 28 april 2007 neemt hij afscheid van de federatie Groeningen. Zijn Parochianen ziet hij opdrijven van 4600 naar 18.000. Aangesteld in de Sint-Brixius kerk te Marke op 6 mei 2007 om 15.oou.
Hubert Sergeant pastoor van Aalbeke, geboren te Menen op 17 februari 1936 Zijn vader afkomstig van Marke, zijn moeder uit Lauwe. Hij werd priester gewijd op 18 april1963. Van 1963 tot 1971 was hij medepastoor op de vuurtorenwijk in Oostende. Van 1971 tot 1985 medepastoor in de St. Salvatorkathedraal te Brugge. Van 1985 pastoor te Aalbeke tot op het einde september 2000 Eind september 2000, wordt hij aalmoezenier, in de Stella Mariskerk te Zeebrugge. Norbert Lagast, pastoor te Nieuwpoort, later rustend pastoor te Aalbeke , gaf hem de tip om naar Aalbeke te komen. Hij heeft te kampen gehad met een grote brand in de kerk.(op dinsdag 22 maart 1993) Als afscheid nemend priester zegende hij op 11 augustus 2000 om 19 uur de heropgebouwde kapel Vanhauwaert.
Antoon Stragier, geboren op 3 november 1953 te Roeselare, is het vijfde kind van zeven. Vader Henri en Irène Carpentier, een landbouwersechtpaar uit Beveren. Hij studeerde eerst tuinbouwschool te Roeselare. Na twee jaren werken op de ouderlijke hoeve volgde hij drie jaar “Late Roepingen” bij de paters Salisianen, Don Bosco, te Kortrijk. Priesteropleiding van 1977 tot 1983 aan het Groot seminarie in Brugge, twee jaar Filosofie, en vervolgens vier jaar theologie. Door Mgr. Emiel-Joseph De Smedt werd hij in de parochiekerk van Beveren op 9 juli 1983 priester gewijd. Hij was elf jaar medepastoor te Zwevezele. Hij werd pastoor te Aarsele. Hij werd de eerste moderator van de Kortrijkse Parochiefederatie, Kortrijk-zuid. De ploeg bestaat uit De Wulf(Rollegem) Vandenhende(Bellegem) Frenay (Aalbeke)
Marke, en Ter Spiegele hoofd van de stuurgroep. Men voert geregeld overleg, en zet koers naar horizonten van hoop en toekomst voor dit stukje kerk, gedreven op de adem van Gods Geest.
E.H. Ignace Becuwe, pastoor te Marke, word benoemd tot pastoor te Oudenburg. Antoon Vandenhende, Bellegem 25 september 2005 70 jaar en wil nog een tijdje doorzetten, als hij stopt geen pastoor meer te Bellegem. E.H. Christian Kina, hulppriester, te Marke.
2001 - 2006 Onze parochie behoort tot de Federatie Kortrijk-Zuid. Geen eigen pastoor, noch eigen medepastoor, een diaken wonende te Marke. De parochie behoud zijn eigenheid. De Federale stuurploeg, met zijn vertegenwoordiger in iedere parochie De huidige bedienaars zijn diaken Kris. Als hij op zijn vijftigste wilde mee werken aan verjongen van de kerk, was het nu of nooit , niet wachten tot op zijn pensioen, toen was het ook niet meer te doen. Hij was vol energie om iets te ondernemen. Hij had er toen 26 jaar opzitten. Hij begon op 1 februari 2004. (Uit tekst en beeld Kortrijk vanaf 2003) Hij kijkt vooral naar de schapen aan de rand van de kudde.(Schaapsherdershond)
Priester Marc Frenay, Aalbeke en Rollegem. Geboren te Kortrijk op 18 maart 1967, werd priester gewijd te Kortrijk op 25 juni 1994. Op zijn achttiende trok hij naar het seminarie in Brugge. Daar volgde hij twee jaar Filosofie. Zijn leven kreeg een andere wending, hij wilde namelijk verpleegkunde worden en studeerde verder aan het Hoger Instituut voor verpleeg -en Vroedkunde in Kortrijk. Na drie jaar is hij afgestudeerd, neemt de draad terug op en studeerde vier jaar theologie, en werd pastoor. Na zijn Humaniora in het St-Jozefinstituut droomde hij een tijdje om missionaris te worden, in Vlaanderen waren daar geen opleidingen voor,dus dan maar naar Brugge. Hij werd onmiddellijk medepastoor St- Hilariusparochie te Wevelgem en aalmoezenier van de H. Familie te Kortrijk. Hij kon niet intrekken in de pastorij
daar stad Kortrijk er andere plannen mee had. Afbreken en appartementsgebouwen op plaatsen. Hij werd officieel aangesteld als nieuwe pastoor op 8 november 2000 naar Aalbeke. Hij woont aan de Moeskroensesteenweg nr. 71
23/12/2000 E.H. Marc Gesquiere wordt door Vangheluwe aangesteld als nieuwe deken.
1993 – 2001 E.H. De Wulf Willy geboren te Rumbeke, een landbouwersgezin, als jongste van drie kinderen. Het was hulpbisschop monseigneur Paul Schoenmaeckers die op7 februari1965 hem tot priester wijdde te Oud- Heverlee. Hij werd leraar aan de Technische school van St-Denijs-Westrem. Achtereenvolgens werd hij medepastoor te Astene, te Hoboken en in Oostende. Dan werd hij pastoor te Wilskerke (Middelkerke) en Kapelaan te St.- Anna(marionetten Kortrijk, om te Rollegem pastoor te worden. De pastoor werd op zijn vroegere parochies de “Bouwer” genoemd, omdat hij verbeteringen aanbracht aan de infrastructuur. Hier te Rollegem was de parochiezaal aan vernieuwing toe, en hier was E.H. Adrien De Jaegere een pastoor geboren te Brugge, oprust. Iemand die het klappen van de zweep kende, wat betreft bouwen en verbouwen. Het was onder zijn impuls, en de medewerking van de verenigingen en de kracht van de Salesiaan (schooier) dat dit alles kon teweeg gebracht worden wat nu in 2007 in handen is van stad Kortrijk. Onder impuls van de bisschop(Vangeluwe Roger een naam welke het vernoemen niet meer waard is) welke zeer gesteld is op lekenwerking en Vrouwen in de kerk, verdween hier te Rollegem de laatste pastoor, hier werd de pilootparochie voor leken geboren. De laatste pastoors hier vernoemt werken nog altijd (2008) Hij nam ontslag(de bisschop had het hem bevolen) te Rollegem op 1 februari 2001 om aalmoezenier aan het R.V.T. “St. Jozef “ Condédreef te Kortrijk.
Bij het vorige deel hadden we het over het algemeen, nu willen we proberen jaar voor jaar de feesten en hun voorbereiden te beschrijven
Het begon allemaal met de fusie in 1977.
Aan de bevolking van Rollegem, toen Rollegem nog een zelfstandige gemeente was, had het Davidsfonds de opdracht om het plaatselijke cultureel leven te activeren en om samen met U, in verenigingsverband een activiteit te ontwikkelen die de gemeenschap van Rollegem moet dienen. Vanuit onze plaatselijke activiteit willen wij de nodige invloed en inspraak verwerven in het nieuwe Kortrijk”
Het Davidsfonds is een culturele vereniging, een ontmoetingsplaats van alle sociale lagen van de gemeenschap en richt zich tot arbeiders, studenten, handelaars, bedienden, landbouwers en afgestudeerden. De vereniging bepaald volledig vrij zijn standpunten en is aan geen politieke structuren gebonden.
Het bestuur bestond uit ere voorzitter Vandenberghe G. Voorzitter: G. Isebaert, ondervoorzitters; Platteau J. , Xavier Surmont, secretatis; E. Terryn en bestuursleden J. Platteau, Geeraert I. enz.
Een figuren van bij ons wat betreft taalwetgeving was: Raf Renard geboren te Rollegem in 1911 In zijn jonge jaren beter gekend als Raf van de mulderij, aangezien zijn vader en voorvaderen molenaars waren. Zijn eerste schooljaren volgde hij te Rollegem en was tot één van de beste leerlingen gerekend. Hij was gehuwd met de gekende schrijfster Maria De Leebeeck. Hij woonde te Brasschaat. Tijdens de eerste boekenbeurs door het Davidsfonds ingericht werd er hulde gebracht. Hij was de man die in 1963 de taalwetten voorbereide voor de commissie. Men kan hem alleen maar danken voor wat hij in al die jaren gepresteerd heeft voor de taalwetten.
Door de voorlopige werkgroep cultureel werk in samenwerking met het pas gestart Davidsfonds werd een eerste algemene vergadering belegd met alle verenigingen van Rollegem.
Deze bijeenkomst heeft betrekking op het 657 herdenkingsjaar van de Gulden Sporenslag. Men wil in Rollegem ook een Vlaamse Folkloredag inrichten.
Men had het meegemaakt aldus de sprekers, Bert Dewilde, en de Wildeman, dat zoals in Brussel de randgemeenten werden vergeten. Hadden we bij de inleiding reeds gezien.
Aalbeke had zijn “Corneliusfeesten” Heule zijn “Tinnekesfeesten”, Bissegem zijn leieprinses, Marke zijn “Markefeesten”. Bellegem Dahliadorp, Kooigem dorpsfeesten, en Rollegem zouden in den vergeethoek geraken en het was reeds enkele jaren geleden dat er te Rollegem gefeest werd. En nu zou er opnieuw gefeest worden.
Uit de groep van het Davidsfonds was de eerste man welke dit wilde doen zeker niet een van de minste Xavier Surmont, we zullen hem nog vele jaren koesteren.
Er was in dien tijd ook een zeer gekend verslaggever welke met de regelmaat van de klok Rollegem in het dagblad bracht hij tekende met zijn gekende initialen (D.R.) dank zij hem konden de mensen het gebeuren op de voet volgen.
Zo konden we lezen: wat de opkomst betrof hadden de inrichters geen reden om tevreden te zijn, gezien er maar een dertigtal aanwezigen waren opgekomen en er minstens nog zoveel konden tegenwoordig zijn.
De voorstellen door enkelen opgemaakt werd voorgelegd aan de aanwezigen, dit was natuurlijk vatbaar voor verbetering.
In de voormiddag ruilmarkt, luizenmarkt, bloemenmarkt, braderie vinkenzetting, dierenkeuring en aperitiefconcert. In de namiddag oude folklorespelen en ambachten, artiestenfoor, muziek en wagenspel, braderie, sport en kampvuur.
Al deze voorstellen werden druk besproken, moest men er inslagen de helft daarvan te verwezenlijken dan zou men al zeer tevreden zijn, aldus de verslaggever.
Drie van deze vernoemde punten staan reeds zo goed als vast: namelijk vinkenzetting, door de plaatselijke vereniging “De Dubbelzangers” deze zullen instaan voor de zetting.
Voor het aperitiefconcert zal de plaatselijke harmonie zorgen, en voor de loopkoers de leden van de atletiek.
De aanwezigen moeten de voorstellen overmaken aan hun groepering en onderling onderzoeken en bespreken, en kijken we ze kunnen doen. De medewerking word gevraagd aan iedereen. Die dag moet heel Rollegem op de been zijn, aldus de wens van de inrichters.
Let wel alle verenigingen hielpen mee om dit feest op te richten, ze deden dit allen om ook hun Rollegem in de kijker te plaatsen.
Voor het inrichten van deze Vlaamse folkloredag moet het spreekwoord “ Vele handen maken licht werk” goed begrepen worden.
De aanvraag werd op 21 mei 1977 ingediend bij het stadsbestuur te Kortrijk.
Naar aanleiding van het 675e herdenkingsjaar van de slag der Gulden Sporen, heeft de voorlopige culturele werkgroep van Rollegem het genoegen U het programma mede te delen voor de plaatselijke 11 juli-viering. Na heel wat vergaderingen en diskussies zijn we er uiteindelijk in geslaagd een programma samen te stellen waarbij zoveel mogelijk mensen van de leefgemeenschap Rollegem betrokken konden worden en dan toch een Vlaamse stempel draagt. Zo is het idee gegroeid om op zaterdag 9 juli 1977 de EERSTE FOLKLOREFEESTEN te organiseren.
Deze Folklorefeesten worden opgevat als een volksfeest waar de ganse bevolking van Rollegem bij betrokken wordt. Het programma van deze folklorefeesten is derhalve samengesteld uit activiteiten die de mensen op eigen initiatief hebben genomen en waarvan zij de realisatie haalbaar achten.
Het is nu ook de bedoeling dat deze Vlaamse Folklorefeesten een traditie worden en tevens als éénmalige jaarlijkse topmanifestatie op socio-cultureel gebied doorgaan te Rollegem. Zoals dit trouwens ook het geval is voor de Tinekesfeesten te Heule, de Sporthoogdag op 1 mei te Marke en de verkiezing van de Leieprinses te Bissegem.
Het antwoord van de stad luide als volgt: Het college in zitting van 2/6/1977 , het is een genoegen u mede te delen dat ons bestuur beslist heeft volgende medewerking te verlenen.
Op de vergadering van 18 april 1977 was het voorstel er om een bestuur te vormen, het zag er uit als volgt: Zoals reeds gezegd voorzitter Surmont Xavier, ondervoorzitter Debels Jozef, Secretaris Patrick Decruynaere. Uitvoerend comité Patrick Decruynaere, Jaak Buysschaert.
Het beschermcomité bestond uit Vandenberghe Gerard, Vandeghinste Lucien, Leplae Noël en Platteau Achiel.
Dus Rollegem zal feesten, dit zal gebeuren op 9 juli 1977, hier begint het in luiden van de eerste Folklorefeesten. Aldus werd de bevolking opgeroepen!
Reeds ver buiten de grenzen van onze leefgemeenschap zijn de eerste Folklorefeesten ter ore gekomen en het is nu reeds een feit dat Rollegem op 9 juli zwart zal zien van het volk.
Wanneer we feest vieren, zorgen wij ervoor dat iedereen kan zien dat er feest is aan de versiering en aan de blijde gezichten. Een feest zonder versiering is geen feest en daarom durven wij U vragen ook Uw steentje bij te dragen tot de versiering.
Dit kan op verschillende manieren gebeuren zoals;
1) alle mogelijke vlaggen die U bezit, van welke grootte dan ook, die dag buiten te hangen of te zetten.
2) Allerhande antieke of oude voorwerpen die enigszins nog bezienswaardig zijn, aan Uw venster uit te stallen.
3) eventueel het tuintje vóór of naast Uw huis extra te verzorgen;
4) U kan ook Uw deur of venster(s) van Uw huis versieren met allerhande bloemen of decoratiemateriaal; enz…..
Iedereen zal wel zelf de nodige inspiratie bezitten om voor een originele versiering te zorgen.
Als iedereen deze versiering verzorgd aan zijn huis, dan zullen ook alle huizen versierd zijn. En zal iedereen welke op 9 juli naar Rollegem komt, ook zien dat Rollegem feest viert.
Op een verkeersvrije centrum worden voor de eerste maal Vlaamse Folklorefeesten ingericht dit vanaf zonsopgang tot zonsondergang.
Vanaf 9 u ’s morgens tot middernacht is het centrum volledig verkeersvrij.
De opzet van deze grote manifestatie beoogt; het samenbrengen van kunstenaars in een openlucht werkplaats om alzo het publiek in voeling te brengen met hun werk. Op het grasplein aan het gemeentehuis. Met medewerking van Evarist Carpentierskring uit Kuurne en de St-Lucasgilde van Kortrijk en verscheidene kunstenaar uit Rollegem.
Er waren ook achteraf vastgesteld, kunstenaars uit Aalbeke, Oost Roosbeke, Izegem, Ingelmunster, Bellegem en Kortrijk
Wie alleen maar exposeert zal zijn werken ophangen in het vroegere gemeentehuis.
Vanaf 14.00 u: Oude folkloreambachten, zijn bestemd om ze bij de ouderen opnieuw te laten herbeleven , maar vooral de jeugd er te laten kennis met maken.
Dit is te vinden in de Tombroekstraat vanaf de café van Roger Soens tot aan de winkel van Mar Brouckaert, en op de plaats vanaf beenhouwer Decantere tot aan de woonst van Dee Bie.
De verzekering is geven dat zal aanwezig zijn: Een Vioolbouwer, een glasblazer, weefselbeschilderster, pijlenmaker, Kantenklosters, Kloefkapper, Schapenscheerder, en stoelenvlechter.
De paardensmid, is opgesteld op de braakliggende grond, oud huis Decantere
Op het programma staan onder andere: Folkorespelen kinderen van 6-12 jaar aan de café “Concorde”, Aalbekestraat, boven de 12 jaar aan het Parochiaal centrum.
bloemenmarkt, op het voetpad voor de kerk en op de weg. Een 13-tal deelnemers zijn reeds toegezegd. Er zal ook een mini bloemenmarkt zijn.
Handelsfoor op de parkeerplaats van het centrum.
Antiek: links en rechts van den bloemenmarkt. Wie belangstelling heeft voor oudheden( antiquiteiten) zal er zijn gading vinden en deze kunnen bewonderen.
Bijenkorven: op de weg naar de historische Broeckaert.
Boldershof; in het straatje tussen café Julien en café Soens.
Luizenmarkt; deel van de Kerkstraat en inrit van garage Hoornaert.
Vrij podium: in de zaal van de “Kroon”
Vanaf 12u – 14 u Koude schotel
Vanaf 14.30 u Weinstube
Om 15.00 u: Wat de sport betreft, er is een boogschieting; staande pers in de weide broekaert.
Om 16.00 u: volleybalwedstrijd: in de weide in de kerkstraat.
Om 17.00 u: hondendressuur: in de weide achter het café Yvonne Barbe
Vanaf 17 u: volksdansgroep Nele van Bissegem.
Voor wat de muziek betreft; de Koninklijke harmonie St. Cecilia zorgt voor de muzikale omlijsting. Studenten fanfare van Gent, De Koninklijke harmonie van Moorsele,
S’ avonds opnieuw koude schotel
Om 20.00 u. de St-Jans blaaskapel uit Marke, (die de oberbayeravond verzorgd) de muziekkapel van Don Bosco van Kortrijk.
In “ Het Kelderke” discobar vanaf 20.00 u
Om 22.00 u. trekking van de winnaar van het schilderij van de kunstenaar Achiel Platteau
De toneelgroep brengt een wagenspel “ De genoeglijke klucht van Mie de Gendarm” die tweemaal word opgevoerd. ( opgevoerd door de Rederijkerskamer van Aalbeke)Tegen de gevel van de kerk, kant van het koor
Wie zal opvallen tijdens de folklorefeesten is een huwelijk dat op deze dag doorgaat en ingekaderd word in de feesten. Het bruidspaar en de ouders zullen met paarden gespan naar de kerk gebracht worden, wat in de laatste 50 jaar niet meer te zien was.
Geen enkele vereniging welke een beetje trots was op zich zelf wilde zich onbenut laten, hier het schrijven van de Chiro aan zijn leden op 28 mei 1977.
Aan de jongens en de meisjes.
Weten jullie dat op 9 juli een speciale dag is? Dan gaan te Rollegem de eerste Folklorefeesten door., volkdansen enz. Maar ook jij kan je best doen om dit een reuze dag te maken. Speciaal voor jullie gaat er die dag een ruil- en rommelmarkt door.
Hoe kunnen jullie helpen? Je kan oude spullen die je op zolder vindt, ruilen tegen andere dingen zoals postzegels, sigarenbandjes, enz. Je kan misschien je verzameling met mooie stukken verrijken.
Misschien is er wel iemand dat ets van je wil kopen of ruilen en gebeurt dit niet, dan is het toch een fijne kans te laten zien wat je allemaal verzamelt.
We verwachten jullie dan ook allemaal in de Kerkstraat aan de oprit van Hoornaerts garage, en dit vanaf 9 uur ’s morgens. Met vriendelijke groeten de Chiro-leiding.
Als laatst maar niet minder belangrijk kwam het verkeersvrij Rollegem.
De voetganger is de koning luid het gegeven! Het verkeersvrij gebied is omschreven als volgt; Centrum Aalbekestraat tot aan het kruispunt met de Oude Aalbekestraat en de Oude Bellegemstraat.
Kortrijkstraat (nu Schepenhuisstraat) tot het kruispunt met de Bellegemstraat. Tombroekstraat tot aan ’t kruispunt met de beekstraat (café Stop)
Parkeerterrein; In gans het centrum mag niet geparkeerd worden maar wel gans de lengte van de Weimeerslaan, de Tombroekstraat vanaf café “ de Stop” tot aan de Weimeerslaan.
De Kortrijkstraat zal ter plaatse aangeduid worden. Slechts de wagens met vrijgeleidebewijs van het inrichtend comité worden die dag toegelaten in het verkeersvrij gebied.
“Den Hoogdag” te Rollegem. Staan symbool voor de Vlaamse Folklorefeesten; het pareltje van romancebouwstijl de St-Antoniuskerk en de treurbeuk. Deze feesten geven aan de bevolking van de nieuwe entiteit Kortrijk de gelegenheid Rollegem als oude toeristische gemeente beter te leren kennen.
De beschrijving achteraf was “Bravo voor de eerste Rollegemse folklorefeesten” De zon was van de partij hetgeen ook wel een steentje bij had gedragen. Duizenden aanwezigen werd er geblokletterd in de kranten. Het ging op om een vergelijking te maken met de Kortrijkse Sinksenfeesten! De organisatie en de atmosfeer waren op zijn minst evengoed! De wegwijzers waren om in die richting voort te doen.
1938 – 1960 Isebaert André B. M. J. F. geboren te Menen de 29 januari 1880, priester gewijd de 28 mei 1904. Hij overleed te Kuurne de 10 december 1963.
1960 – 1974 Gustaaf Stemgee, geboren te Oostende op 4 oktober 1902, en priester gewijd te Brugge op 22 december 1928. En vroom ontslapen in de St. – Augustinus- kliniek te Veurne op 12 maart 1982.
Pastoor te Rollegem ST. Antonius op 21 juni 1960, waar hij eervol ontslag nam op 30 april 1974, en op rust ging naar De Panne. Hij studeerde Wetenschappen aan de K.U.L. tot 1930, was leraar aan het St.
Jozefinstituut te Torhout op 28 augustus 1930. Mede pastoor te Emelgem St. Pieter op 24 juli 1934 en pastoor te Hoogstade St. Lambertus op 30 september 1952. Hij stond bekent als een verwoede muziekliefhebber, Hij componeerde zelf kerkmuziek en – liederen. Was proost van verscheidene Verenigingen en organisaties. Het zangkoor Crescendo welke nu al vermaard is , was grotendeels zijn initiatief en zijn werk. Tijdens zijn herderschap verfraaide hij de kerk, moderniseerde hij het orgel, kwam de centrale verwarming en werden de klokken geëlektrificeerd.
1974 – 1983 E. H. D’ Heygere Odiel, uit handen van deken Verheecke kreeg hij de sleutels van zijn kerk op 30 april 1974. Hij werd geboren op 1 januari 1923, en priester gewijd te Brugge op 31 mei 1947.
Achtereenvolgens medepastoor van Aalbeke op 19 september 1947, te Geluwe op 30 juli 1951, op St. Maartens te Kortrijk op 17 augustus 1960, te Bellegem12 april 1961, en te Reningelst op 20 oktober 1968. Algemeen directeur van de Zusters van Maria te Pittem op 27 juli 1965. Hij ging op rust te Geluwe zijn lieveling parochie op 7 november 1983, en overleed te Menen op 16 oktober 1986.
“Sacerdotium est crux et sacrificium” zegde priester Poppe. “ Het priesterschap is een kruis en een slachtoffering. Zijn leven was een grote kruisweg. Zeer gevoelig en teruggetrokken van natuur, buitengewoon knap van geest. Hij was eenvoudig, ootmoedig en onderdanig. Fundamenteel angstig om niemand iets te misdoen. Hij was een goed priester. Van jongs af werd hij ingepalmd door priester Poppe. Hij verloor zijn moeder in 1944, en kort daarop in het bombardement in Kortrijk verloor hij zijn zuster en broer. Hij is dat nooit te boven gekomen.
1992 E.H.Louis Duhem geboren te Marke op 14 juli 1926. Hij is de zoon van Henri en Henriette Ingelbrecht. Hij liep school in het college van Kortrijk, trok naar het klein seminarie van Roeselare, naar Brugge Hij werd priester gewijd te Brugge op 23 augustus 1953, en werd onmiddellijk leraar aan het college van Oostende. Hij werd medepastoor te Menen(Sint-Franciscus) in 1970.
“Alleen aan je beste vriend geef je de sleutel van het huis, welkom thuis, meneer pastoor.” Dat waren de woorden die door een afgevaardigde van de kerkfabriek werden uitgesproken tot de nieuwe dorpsherder, alvorens deze in zijn nieuwe kerk binnentrok. Dat was 16/11/1983.
In 1985 tot 1988 liet hij de kerk reinigen en herschilderen en restaureren. Bij het reinigen werd het schilderij van Vanbiervliet zwaar beschadigd, het werd voortreffelijk gerestaureerd door de plaatselijke kunstschilder Achiel Platteau. Hij zorgde voor nieuwe gemakkelijke stoelen, en kokosmatten. Hij liet ook de wijzerplaten van het torenuurwerk herschilderen, met vergulde cijfers en de klokken computergeleide luiden. Hij verliet ons, op 29 december 1992, toen hij oprust ging, moe gepest, de leken welke hem het leven zuur maakten, ook zijn voorhanger was er niet van bewaard gebleven. Het zou nog een tijd duren voor het duidelijk werd, nooit zou er iemand op ingaan. Hij ging zich vestigen op een appartement op het plein nr. 23 te Kortrijk. Toen hij wegging (hij had een mooie bibliotheek,)stonden zakken boeken buiten, de mannen van de ophaaldienst en veel met hem hebben prachtige boeken meegenomen, de priester was zeer kwaad, maar o God als je het buitenplaats is het toch beter dat zoiets van de ondergang gered werd Zo zullen wel veel mooie exemplaren gespaard geweest zijn van de ondergang.
We zijn nu 3 januari ’08 en bij mijn weten bediend hij nog steeds de kerk in de Loodwitstraat te Kortrijk, alwaar hij niet ver er vanaf een appartement bewoond.
1903 – 1910 Rijkaert Billiau, zoon van Benedict Billiau, van Belle, en van Sophia Vergracht.“Le Billau” terre Franche et d’emprie des quatre membres de Flandres, enclavée dans le Châtellenie de Lille, sous l’autorité du Roy, était tenu en justice vicomtière de la seigneurie de Vendeville et de Templemars à dix livres de relief.-Une partie de cette enclave était … le grand Billau…. L’ autre… le Petit Billau,… letout à Wazemmes. Salembier. Histoire de Wazemmes. Lille. Pique. 1912 blz. 56. De Grand et Petit Billau, van Wazemmes doen mij peinzen op de Groten en Kleenen Billiau, van Izegem.
Toen M. Billiau onderpastoor was te Izegem, hoorde men nooit geen woord onder het volk dan “ den grooten Billiau” en de “kleenen Billiou” wijzende op de pastoor van Rollegem, groot van gestalte, en de huidige pastor van Moorsele, die een steke minder is.
Hij werd geboren te Poperinge den 29 mei 1859, alhier benoemd den 20 mei. Plechtelijk ingehuldigd den 10 juni 1903, en vervoorderd naar Aarsele in maart 1910, voor het voortzetten der werken aan de nieuwe kerk aldaar. M. Billiau is met een steen in zijn herte geboren, zeggen de mensen. Is het zo, hij heeft zijn herte mogen ophalen, onder het herstellen en vermeerderen van de oude kerken van Rollegem en Aarsele, en hij haalt er ere van. Hij stierf te Aarsele in 1915.
1910 – 1925 E. H. Camiel Vanden Weghe, geboren te Oostvleteren op 11 maart 1854, tot hiertoe pastoor van Koolkerke, den 17 januari 1906. Zijn installatie werd te Rollegem gevierd op 21 april 1910
Van Ouders, ouders, is hij van kosters volk, en stamt af van Laurens Vanden Weghe, koster te Dadizele rond de jaren 1620. Samen met zijn eervolle onderpastoor Vander Straete, zet hij vreedzaam en
bezorg zijn weg voort, om Rollegem te bewaren zo het van eeuwen geweest is eenvoudig, brave en godvruchtig Hij werd priester gewijd te Brugge op 20 december 1879, hij werd hulpprieste te. Woesten op 12 oktober 1880. Onderpastoor te Geluwveld, 29 december 1880, en Beernem, den 26 mei 1885. Hij werd eervol te Rollegem ontslagen den 23 januari 1925. Hij overleed te Brugge den 21 Oogst 1925.
1925 – 1938 Constant Lelieur, geboren te Elverdingen, den 9 juni 1866, hij werd priester gewijd te Brugge op 20 december 1890. Hij werd pastoor te Rollegem, den 29 januari 1925. Coadjutor te Waarmaarde, den 23 januari 1891. Onderpastoor achtereen volgens te Voormezele, op 20 januari 1892, en te St.- Andries (Brugge) den 28 juli 1899. Pastoor te Werken, de 22 mei 1919. Hij gaf zijn ontslag, den 19 januari 1938? En overleed te Rollegem den 15 december 1943 en werd er begraven. Hij was eerst en vooral bekommerd om zijn kerk,, zo gaarne was hij in zijn kerk. Naar waarheid mocht hij zeggen: “ Heer ik heb de luister van Uw huis bemind”(ps. XXVv. 8) Hij was bekommerd om de kinderen en de scholen, om de kloosterzusters, hij was voor hen een echte vader.
1979 – 1903 Philippus.F. Bettenhof., zoon van Joseph, schielijk overleden te Brugge op 30 juni 1868 oud 70 jaar. Vrouw Coletta Fonteyne, overleed te Brugge den 3 maart 1863. Philippus werd priester gewijd te Brugge den 21 mei 1853. Ter die gelegenheid vereerde hem M. Debo met een schoon, thans nog niet uitgegeven gedicht.
De altaarlof, hem aangeboden op zijn eerste mis de 23 mei, eindigt met dit jaarschrift ProffCIat neo MeLChIseDeChDe altaarlaarlof, eennaaiwerk van 12 blz, te Brugge, bij Vande Casteele-Werbrouck gedrukt, spreekt van M. Bettenhof” eerste offerande in de hoofdkerk van Brugge” en nochtans M.Bettenhof wist te vertellen dat zijn eerste missedeed in de kapelle van St Josephgesticht te Torhout, den23, ten 8,en dat M. Désirè Meersseman de zijne deed ten 9.
Het was een vreedzame en gedoevige (goedmoediege) priester, die zijn kudde weidde in de eenvoudigeheid des herten, zijn geschonden kerk in het droge stak en spaarde en vergaarde voor de toekomst.
Hij ging het vijftigste jaar zijn priesterwijding bereiken, als de dood een einde kwam stellen aan zijn ongemakken en slepende ziekte den 14 mei 1902.
Hij ligt aanzijds den Calvarieberg begraven. Hier zij grafschrift.
Bid voor de ziel van de
Eerweerden Heer Philippus Jacobus Bettenof
Geboren te Brugge den 18 februari 1824
Stond hier als pastoor te Rollegem
Van de 23 april 1879 tot dat hij op
14 mei 1903 aldaar in de heer ontsliep
Zijne ziel ruste in vrede!
Cagneaux. À Courtrai
Zijn zusters stierven ook te Rollegem: Rosalia den 27 februari 1907, En Maria den 29 september 1903.
Hier maken we de bedenking bij, hij werd bij het vernieuwen van de kerk, (zie kerkhistorie) benoemd tot pastoor van Moeskroen, hij moest hier vertrekken wanneer Rijkaert Billiau hier toe kwam, hij had alles in gereedheid gebracht, om met den bouw van de kerk te beginnen.
1808 – 1809 Van 20 november tot februari, het verhuizen niet waard. Steven Frans Jozeph Cardon. (De Cardoens roeren en wagen al Menen en Wervik. Zou hij van hun volk zijn, die het jaar 1463 beschreven staat: “In Morsella, Willelmus Van Distele, alias Cardoen?” J. C. L. en S. T. B. geboren te Wervik op 20september 1746 en overleden pastor van Ooigem 19 mei 1819. Vroeger was hij 10 jaar werkzaam in het College van Drutius, te Leuven; O.LV. Kerk had 3 pastoors één op de gulden portie, één op de Zilveren portie, en één op de loden portie. Pastor der zilveren portie van O.L.Vrouw te Brugge.
De pastoor van de Zilveren portie woonden, in de Mariastraat, het huis waar in 1870 overleden is Eerwaarde en Edele heer de Hooghe de la Gaugerie en later Kanunnik De Man pastor van St. – Kruis. 12 januari 1803 tot november 1808..
1809 – 1842 Pieter Joseph Mullier, zoon van Pieter Antone en van Maria Jos. Bossut; en oom van Karel Mullier, pastor van Herseeuw. Pastor Mullier, kinds geworden, werd het jaar 1842 door Karel Denys
Vervangen.
1842 – 1852 Karel Denys werd geboren te Roeselare op 24 december 1800, en overleed als deken van Tielt, op 24 november 1882. Leraar in het college van Yper in 1824, hij werd priester gewijd te Mechelen op 17 februari 1826, hij werd onderpastoor van Heestert in 1828. Eerste overste van het college van Yper in 1833, bestuurder van de Ierse Damen in Yper in 1841. Pastoor van Moorsele op 29 december 1852. Pastoor en deken der christenheid op 29 juni 1856. Wat M. Denys was als pastor en deken, deed M. Minnaert uiteen in de “Gazette van Thielt” uit het jaar 1882; wat hij was als stichter en eerste overste van het college van Ieper, dat staat in een boekske betrekkelijk het 75ste verjaren der stichting van St. Vincents college te yper, gevierd den 29 juli 1909.
Te Rollegem zette hij een oostvleugel aan de pastorij: winst was klein. Hij werd begraven op het kerkhof in den grafkelder der dekens, met melding op den algemenen gedenksteen: R.A.D. Carols denys obiit 24 9bris 1882 R.I.P. M. Denys behoorde toe aan een borgelijk en oprecht christelijk geslacht, dat in de laatste jaren menige priester aan de H;Kerk heeft geschonken; Ten Bewijze: Felixe De Wilde pastoor van Lauwe 3 februari 1889. Joseph Coussement geboren te Roeselare 25 april 1860 pastoor te Nieuwkapelle. Karel Mahieu geboren te Rumbeke zendeling te S. Boniface (Amerika) Alfons Denys van Roeselare priester gewijd te Maastricht door Mgr. Hamer, overleden in oost-Mongolie op 30 maart 1892 oud 25 jaar.
1852 – 1862 Karel Louis Missu, gezeid het Beenhuis causâ dat hij zo mager en raaide was. Te Menen en in Ardooie, Rollegem en te Poelkapelle, waar hij stond als onderpastor of als pastor, overal was hij een vlijtig priester, doch mottig man, die het vrijspreken in pacht had: gerocht hij erin, het was lijk het kluien van Dadizele, dat afliep.Te Roeselare gaf hij in 1865 een sermoenboek uit over de deugden van de H.
Maagd Maria. Hij werd geboren te Veurne op 2 november 1807, en overleed te Lichtervelde op 6 mei 1885. Werd Pastoor van Poelkapelle
1862 – 1867 Francis Lonneville, S. T. B., vervoorderd naar Isegem, alwaar hij zijn loopbaan voltrok den 25 juni 1891.(24 jaar) Op zijn geboorteparochie Sint-Kruis gezegd Loddeville. Het was een vrome pastor, hij had oog voor zijn werk, en, als het nood deed, van harte om te durven. Op de predikstoel spaarde hij niemand, en ik hoor hem nog zeggen met de H. Paulus, en hij mocht hij dat zeggen:” Zo ik het Evangelie verkondigde, het is mij niet tot roem, de noodzakelijkheid immers dwingt mij er toe, want wee mij zo ik het Evangelie niet verkondigd heb.” I ad Corinth.,Ix, 16. Werd benoemd als pastoor van Izegem. ’t Was een grootmoedig en hartelijke man. Waakzaam en welsprekende herder, die peinzen deed op de woord: “ ardeat orator qui vult accendere plebem” Hij prak met gloed en onverzaadbaren iever, en keerde er velen van de boosheid af. Op zijn zerksteen , voor den baron’s kapelle te Izegem leest men: bid voor de ziel van Eerwaarden heer Lonneville S.T.B. geboren te St-Kruis den 25 januari 1823 pastor wierd van Iseghem den 23 oktober 1867 en aldaar overleed den 25 juni 1891. Weest uwen oversten indachtig die u het woord Gods verkondigd hebben.
1867 – 1873 Edward Lietaert, vervorderd naar Moeskroen, overleden in Sint-Carolus- Borromeus, te Kortrijk, op 3 Oegst 1904, en de 6de te Aalbeke, zijn geboorteparochie begraven.
Hij beraamde het herstellen of het herbouwen van de kerk, en deed de kuipe van Gods verkondigd hebben. den toren afbreken. Hij was een geboren Wale, en dit niet tegenstaande een vurige Minnaar van de Vlaamse Letterkundige. Met de penne bij de werke las hij, onder ander, ik zegge lezen, geheel “De Bo’s Idioticon” en tekende lijvelijk aan wat ontbrak, en hem de of een ander nuttig kon wezen
1873 – 1879 Lodewijk Huys, geboren te Geluwe op 1 januari 1830, overleed op de O.L.Vrouw parochie, te Poperinge 6 april 1906. Hij was achtereenvolgens leraar, en ondepastor te Poperinge (St. Jan) ,
pastor te Rollegem en te Rumbeke, en eindelijk deken van Poperinge. Zijn ontslag gevende te mei 1901, aanvaarde hij het bestuur van de Grauwe zusters te Wervik, tot 5 november 1901.
Het was de goedheid in specie, die met vaderlijk woord en minzaam omgang alle slag van mensen tot hem wist te trekken.
1801 – 1803 Mullier Pieter Jos. (Dessew), word vermeld in een bron waar van de naam
Onbekend, volgens deze bron is pas sprake van af 1803 Verlinde. Bij Pastor
1803 - 1808 Zijn opvolger was J.B. Verlinde, zoon van Pieter Joseph en Anna Theresia Van Caillie, geboren te Beveren, bij Roeselare, den 14 januari 1746; opvolgentlijk, leraar in College van Kortrijk, na het afschaffen van de Jesuiten in 1773,( H. Vercruysse. Les anciens établissement d’enseignement moyen, à Courtrai. Courtriai, Vermaut 1908, II. CXCI.)
Hulppriester van M. Maes, opderpastor op dezelfde prochie; onderpastor te Moen 1778-1783; onderpastor te Bellegem, 1783-1785 ; Onderpastor te Menen in 1785. Samen met zijn Pastor M. Teirlinck, en zijn ambtgenoot, M. M. Brugghe en Verdavaine weigerde hij er de Eed ( Emm.Teirlinck, die zijn mis te Kaster deed op 11 mei1760, stierf te Menen op 28 mei 1812. Denijs Brugghe, van Spiere, priester gewijd te Doornik 13 juni 1778, stierf als pastor te Zandvoorde, bij Menen, 14 februari 1825.Michel Verdavaine, van Rosult, werd priester gewijd door de bisschop van Amiens op 18 december 1790, en stond als pastor te Orroir, en te Calonne. Hij overleed aldaar 19 januari 1832.) Hij gerochte in het gevang; ontsnapte en vluchte over de Leie, en werd eindelijk pastor van Rollegem, van waar hij met reden nar de pastor van Beveren mocht schrijven; Transivimus per ignem et aquam et eduxisti nosin refrigerum. Wij gingen door vier en water, en Gij bracht er ons uit, en hebt ons verkwikt(Psalm LXV, 11.
Hij ontsliep in de Heer op Rollegem de 29 oktober 1808, na aldaar 6 jaar de herderlijke bedieninger, te hebben waargenomen.( Betrouwt dan het Necrologium van de Gentse Kalendarium Liturgicum, die geheel ernstig drukt; I.B. Verlinde;;;per 32 annos pastor Ecclesœ Succursalis de Rollegem, Districtûs Menenensis!)
Uit ontmoedigheid wilde hij voor de kerkzulle begraven worden. Zou hij zich wel gespiegeld hebben aan die pastor van Leers, die enige tijd te voren ook voor de zulle had willen ter aarde besteld worden? (“Je soussigné, maître Georges Fauvel, prêtre et pasteur de Leers, dans le dicocèse de Tournay, ayant devant les yeux let riste et redoutable moment de la mort, recommande principalement pour cette heure mon âme àDieu, Père, Fils et Saint-Esprit, priant la Saint Vierge, mere de Jusue-Christ, mon bon ange gardien, mes patrons Saint Georges et Saint Vaast. J’abandonne volontiers mon corp à la terre, à la
pourriture et aux vers pour être inhume vis-à-vis la Pierre de dessous le grand portail dans le cimetière de Leers, où il sera foulé aux pieds par les fidèles selon mon mérite” Histoire de Leers par G. Monteuuis, curé de Leers, 1905. blz 136.
Nader onze tijd, besprak pastor Lanssen te Ernegem, dat ze hem in een withouten kiste in de gene reke zouden begraven. En over vele eeuwen, wilde de H. Suithinus, bisschop van Winchester, zelfs
onder de gote zijner hoofdkerk liggen. Peist eens! Van daar komt het dat Suithinus in Engeland de weersplete is van onze St. Medar, een waterheilige, die volgens het zeggen van het volk, 40 dagen schoon weder geeft of regen.
1761 - 1662 P. P. F. Van Haesendonck, S. T. L. , geboren te Sint- Pieters-Leeuw, in Brabant15 okt. 1723, en daar overl. 14 maart 1803. Hij ontving zijn benoeming voor Rollegem den 26 mei 1761. Hij stond er maar voor een voorbij, en wist dat er geen twee jaar te reke Sint- Hubertsbrood zou eten. Hij kwam van Leuven, en keerde er weder als voorzitter van het Malderus-college den 10 april 1762.Naderhand werd hij Kanunnik-theoloogaal der hoofdkerk van Doornik, en Vicarisgeneraal van de bisschop de Salm-Salm. Hij weigerde kloekmoedig de Eed, en speelde een grote rol onder de geestelijkheid, (Naar aantekeningen van Pastor Samyn, van Rollegem-Capelle ) tijdens het Franse schrikbewind. De“Sous-préfect” schilderde hem af bij den nieuwe bisschop Hirn als een “Homme bien imbu des principes des évêques d’Outre-Rhin“ Veelzijdig was zijn geleerdheid. Zijn bisschop belastte hem met het uitgeven van de „Rituale Tornacense“ , en met het bezorgen van de rijke oorkonden des bisdom.
Luidens zijn kerstbrief, moet hij te “Leeuw” uit deftige stam gesproten zijn. Wij lezen er immers; “ 1723. 15 Octobris” Eodem die baptizatus est Petrus Philippus Franciscus filius legitimus Egidii Van Haesendonck et Patrnillœ Waelraeven conjugum; Susceperunt Philippus Vander sprot, pastor et archibresbyter hujus parochiœ, nomine prenobilis Domini Petri Philippi Francisci Roosen, Baronis hujus loci,etc. et Anthonetta Vander Perren. ( zie Chanoine vos. Le Clergé du diocese de Tournai. Zech. Braine-le-Comte, 1893, V, bl 159, en van de zelfde schrijver: Les dignités de l’ancien chapitre de Tournai.Desclée, De Brouwer; Bruges. 1898, II, 243
1762 – 1772 Jan Francis Cusenelle, van Wervik zoonvan J. B. en van Maria Francisca Willaert. De bisschop van Doornik gaf hem de kruine in de kerk van Wervik de 6 september 1735, en Mgr. O’Dally( Jac. O’Dally, bisschop van Fenbor, in Ierland door de ketters op de vlucht gedreven, viel te Doornik toe in 1727, en stierf er 20 Oegst 1749, na veel dienst aan de bisschoppen van Doornik en Kamerijk bewezen te hebben. Hij verbleef drie lang te Kortrijk, en wijdde er de kerk van het Hospitaal. Zie: Chanoine Vos. Les dignités de l’ancien chapître de Tournai. Bruges. Desclée. 1898,I, 411.) de Heilige priesterwijding in de kapel van het Seminarie van Doornik, den 22 maart 1738. Lange jaren bediende hij met ijver de onderpastorij van Ingelmunster
1772 – 1801 F. F. Rutgeerts Wegens hem vernemen we uit Lier:”Schepen Jan Gommaar Rutgeers trouwde met Elisabeth of Isabelle Rosmans, dochter van de doctor van Putte. Hij won, onder andere kinders: 1° Jan Joseph, geboren 24 februari 1741, pastoor van Rollegem. 2° Pieter Hendrik, geboren 4 mei 1754; priester gewijd 30 mei 1779; leraar in het koninklijk College van Maria Theresia, te Gent,den tijd van 12 jaar . Overleden, te Lier op 9 februari 1833. 3° Cœcillia, waarvan grafschrift naast de Calvarieberg van Rollegem.
Hier vooren light begraeven
Jouffrrauw Cœcillia, Rutgeerts.
Oudt 39 Jaeren Gebortig van Lier
5 junii 1789
Bidt Godt voor de Ziele.
pastor Rutgeerts herbouwde de helft van de kerk, en zag veel af binst de Franse tijd. Hij weigerde de Eed, en bleef op zijn parochie verdoken. Hij wareerde rond, het zij als bakker, het zij als koopman in bakkerskolen en assen. Eens dat hij ten hove van Constantijn Vander Mersch te wege was de kinderen te Onderwijzen, vielen de gendarmen in het hof, om er, namens den perfhuiszoeking te doen en de pastor te vangen. “Kom maar mee” zei Constantijn Vander Mersch, alle kamers uit en in! “Kijkt” zei hij lachende, “moet ge altemets den dien niet hebben? “ En hij wees naar de pastor, “het is een bakker,
die met mij op commerce staat van graan.” “Met den dien zijn we niets,” antwoordde een gendarm. “ Het is de pastor die we willen, bakker, u gekend gij hem wel zeker?” “ Of ik hem ken, “ zei de pastor, “ zijt u er mee gediend, ik ga met u mee helpen zoeken!” en zij gingen, en zij zochten, doch vonden niets, en aan de poort gekomen scheidden zij van elkaar met de woorden;” adieuskens! Tot dat het nog gebeurt”! En pastor en boer deden voort commerce. Onder last en kommer bezweek die goede herder het jaar 1801, weinige maanden vòòr dat de kerk wederom open ging
. Hij Ligt vòòr den Calvarieberg/
D.M.O. Pastor deeser parochie van
Hier rust den Eerw. Heer Rolleghem ten tijde van 30
1714 – 1716 F.F. Vande Velde, wiens naam ons bekend is door een pachtbrief, beginnende als Volgt: Heden dezen dertigste juli 1714 kende heer Mre Jacobus Joannes Vande Velde, pbre ende pasteur der parochie van Rollegem in heure ende in pachte geheven te hebben zo hij doet bij dezen an en in profite van Phles Tettelain, Fus Walrand, in Rollegem….. Omtrent de zeven honderd lands competerend ande
cure van van het zelfde Rollegem gelegen in twee Partien.
1716 – 1743 Karel Wallaert, van Kortrijk, korts na zijn priesterwijding in 1712, begon hij zijn geestelijke loopbaan te Izegem, en was een paar jaar onderpastoor te Bellegem. Hij stierf te Kortrijk op 8 mei 1743, en werd twee dagen nadien in de kerk van Rollegem begraven.
Hij behoort aan een behoede familie toe, zo het te vernemen is uit deze zijn kerstenbrief: “ 1 Martii 1688 Baptisatus est CarolusIgnatius Fs legitimus D Joannis Wallaert, et Margareta Franciscœ Vandenberghe, coniugum, natus hodie horà 3a pomeridiana Susceptores fuerunt Dus joannes Robette, quondam scabinus et Joanna Wallaert. R.D. Eesbeke Pastor.” Het blijkt verder uit een stuk dat we voorhanden hebben dat hij, onder de geestelijke van het bisdom, een man van aanzien was, vermits hij door Z.H.Clemens tot de waardigheid van Protonotarius Apostolicus werd verheven. Dat stuk begint als volgt: Cajetanus De Comitibus Sfortœ, S.R.I. Princeps, Dux Signiœ et Onani….Per-Illustri et adm. R.D.Carlo Ignatio Wallaert, pbro ac Rectori Parochialis Ecclesia in Rollegem, Tornacen Diœces. SSmi D.N. Papae et Sedis Apostolicœ Notario Prothonotatario honoris nuncupato salutem et omne Gaudium. …. Datum Romœ, extra Portam Flaminiam Anno à Nativitat D.N. Jesu-Christi MDCCXVIII, die vero XIV Mensis Januarii”.
Het stuk is gezegeld met de wapens der Sforza: een gulden leeuw op blauw veld. Pastor broeder, Pieter Mariaan Wallaert, geboren te Kortrijk 14 oktober 1681, was ten jaar 1726 kanonik van Harelbeke, en gaf aan ST.Maartenskerk van Kortrijk één der 12 apostels, die de pilaren van de middengang versieren, te weten St. Philippus. De wapens der Wallaert’s zijn: coupé d’azur et d’argent à trois cygnes de l’un
dans l’autre. Lambrequins: d’argent et d’azur. Ciier: un cygne issant. M. Wallaert’s wit marbelen zerksteen placht vóón zijn biechtstoel te liggen, schier onder den trap van O.L.V. altaar
D.M.O
Hier voren licht begraven den Eerw. Heer ende Mr Carolus Innatius Wallaert,Fs Fans die 28 jaeren gheweest heft eenen goeden herder deser parochie,priester 31 jaeren, oud 55 jaeren, die heeft beset een eewigh jaerghetijde op sijnen sterfdag voor welke hy gegeven heeft eene rente van 25 ponds pares s’iaers in profyte van den gemeenen aermen in parochie.
Overleden den 8 mei 1743 Requiescant in pace .
1743 – 1751 J. B. Wasteels. Ander schrijven (oorsprong niet bekend) Wassseels Jaen Baptiest Van waar die man gekomen is of waar hij belonden, dat is God bekend: nooit hebben wij die naam onder de priesters van het voormalig bisdom Doornik aangetroffen.- De Wasteels nestelen veel al Ronse.
1752 – 1761 Fattrez Jacob Joseph, geboren te Steenput of Estaimpuis 1723, zoon van Jac. En van Maria Elisabeth le Febvre, ontving de heilige priesterwijding te Doornik den23 dec. 1747, uit handen van een Ierse Bisschop, Mgr. O’Dally. Hij werd pastor te Rollegem 22 april 1752 en te Halwijn 10 april 1762.Binst den verdoken tijd deed hij dienst in de St. Joriskapelle, te Menen. Voorafgaandelijk zat hij verdoken te Ingelmunster. Een Etat officiel L’emigration du clergé français dans laChâtellenie de Courtrai vers le 20 Octobre 1792( Annales du comité Flamand de France, V.) geeft de namen op van de priesters die dan gevlucht zaten te Dentergem, Deinze, Dottenijs, Harelbeke, Ingelmunster, Machelen, Meulebeke, Moeskroen, Oostrozebeke, Pittem en Zulte. Onder deze vinden wij Ingelmunster: “un rapport des bailli, bourgmestre et échevins d’Ingelmunster, daté du 12 octobre 1792, et signé F. F. Libbrecht, greffier,porte que le sieur et maître Jacques Joseph Fattrez, curé d’Haelwyn(halluin) près Menin, agé de 69ans, et ayant refusé le serment, se trouvais réfugié dans cette paroisse. Ce rapport ne fait pas mention de domicile.
Hij werd op 10 april 1762 vereerd werd met de pastorij van Halewyn. Hij weigerde den Eed aan het koningdom , en zat het 1792 gevlucht op Ingelmunster, alwaar hij vroeger tijd gestaan had als onderpastoor. Binst zijn afwezigheid werd de kerk van Halewyn opgehouden door vier intrus of beëdigde priester Te Halewijn menen ze dat pastor Fattrez tijdens „de vlucht“ op het vreemde gestorven is.(Rond Kortrijk blz. 426)
1691 – 1700 Hendrik Commacen, geboren te Kortrijk 29 mei 1664. Hij bezat een Kapelanij in St Maartens sedert 5 mei 1685. Was de zoon van Francis een geneesheer van Kortrijk. Mijnheer “Comatse” Wiens name in den vollen Italiaanse vorm Comasco geschreven staat. Hij overleed binnen Kortrijk den 26 juni 1668. Zijn moeder Elisabeth van Heule stierf in Iseghem den 30 januari 1707. Ontving aldaar de kruine in de kapel van de proostdij van St.- Amand (nu college) den 16oktober 1678. Hij was de dus 14 jaar oud; hij was 27, als hij de pastorij van Rollegem bekwam, en 36, als hij opschoof naar de aanzienlijke pastorij van Izegem, alwaar hij de Heer voldeed op 1 juni 1723. Even als zijn voorzaat beleefde hij te Rollegem slechte tijden. Onder M. De Boo Was het in 1673 oorlog en “vlucht”, kinderen van Rollegem werden gedoopt te Halewijn en te Kortrijk, Tempore fugæ. Twintig jaar later ging het niet rustiger, en met het heersen van de “peste” in1694, (waren er 4 sterfgevallen in 1686; 8 in 1687; 16 in 1690; 22 in 1692, en 83 in 1694!) Tekent M.Commacen: Tempore generalis ruinæ. Toen de deken van Kortrijk op 8 juni 1700 zijn plechtig kerkbezoek deed, vond hij nog alles over einde staan, en hij moest de kerk doen ontruimen, en gebieden: ut auferantur mobilia quæ adhuc restant in Ecclesia fugitiva Hij trok naar Iseghem als pastoor op 25april 1700. Hij ging met een stilte en was een felle predikant. Tijdens het herbouwen van de pastorij , bewoonde hij de baronnij van Sint-Amand, waar het Spookte; t’is dan de huidevetterij van Julius Van Haverbeke geworden. (Rond Kortrijk 849)
1700 - 1703 Pieter Francis Van Biesbroucq, zijn naam in zijn kerstenbrieven, te Menen, verschilt met zijn handteken.” 11 april 1672 Petrus franciscus, fs Norberti Van Biesbroek et Foannæ Kocle, coniugum. Susceptus a Foanne Van Biesbrouck et Maria Kocle” Hij was priester gewijdte Sinksen 1696. T jaar1703 bekwam hij de pastorij van Wevelgem, welke hij, om aangekleefdheid aan het Jansenismus, in 1919 moet verlaten. Hij stierf binnen Utrecht den 15 april 1742. Het was een bekwaam man, die er zijn leden aan legde om zijn Parochie op goeden voet te brengen. Ongelukkig Van Biesbrouck ging te ver en eindigde met naar het Jansenismus over te helen, ja zelfs met een zijner hevigste voorstanders te worden in het bisdom Doornik. Hij en Joke De Bade, staan aan het hoofd van 31 appellantens tegen de Bulle Unigenitus van Clement XI( onder die 31 komen J.B.Badts, van Robays, Leonard De Coninck, van Wattrelos, A. VanWinghe en Cachar, beiden te Roncq; J.F. Brunfault, van Evregnies. Omwille van het Jansenismus, wierd Pieter Melis van zijn kanonikaat beroofd in S. Donas te Brugge. Hij ging sterven naar Delft, in Holland, den 15 mei 1736). Daar hij zich niet onderwierp, na het verschijnen van de Bulle Pastoralis officii(1718) beraamden de parochianen inmiddels om zich van dien weerspannig herder te ontmaken.M. Biesbrouck vluchte al over de Leie, te Lauwe; trok vandaar naar het Collegie van Menen, en vandaar naar de pastor Cachar’s te Roncq. Den 29 november 1728 afgesteld zijnde door den bisschop van Doornik. Hij trok naar Utrecht, waar hij schijnt in pastorelen dienst getreden te zijn. Hij stierf te Vianen, bij Utrecht den 14 april 1742, en werd in het pand de Mariakerke te Utrecht begraven.( Gedrukte brieven van afstelling werden geplakt op de kerkdeur van Wevelgem en op deze der hoofdkerk van Doornik. Afdruksels er van zijn heden dage bewaard in de pastorij van Harelbeke en Rumbeke alsook in de stadsbibliotheek van Doornik. Heeft hij inderdaad dienst genomen het zal niet onder de Rooms-katholieke priesters geweest zijn. Zijn naam staat niet bekend in den Necrologus viroum ecclesiasticorum utriusque cleri tum sœcularis tum regularis, qui in Missione Batava defencti sunt ab anno 1730 ad aunnum 1830. Ludduni Batavorum, van Leeuwen MDCCCXXXIII zijn zuster Maria Joanna, sedert 21 maart 1711 weduwe van Bartholomeus Bracaval, koster van Dottenijs, overleed aldaar 11 februari 1754, oud 92 jaar.
1703 – 1714 Karel Frans Van Eeckhout, van Comen; Deservitor te Spiere van Nov. 1701 tot Pasen 1702, wiens zerksteen in den binnenmuur zit van
Deuselmonde of Deulemont, bij Waasten.
D.M.O.
Icy gist
Le Sieur et Mre Charles François Van Eeckhout
Prêtre natif de Commines fs du Sr Gilles
Et Madelle Marie De Pootere
Cy devant pasteur de Rollegem et d’Espierre ensuite curè
de cette paroisse de Deuslemont
décèdé le 7 février 1745, agé de 72 ans
homme pacifique, orthodoxe et exacte dans ses
functions, lequel à fondé un obit à perpétuité à trios psalmes
et trois leçons avec les recommandaces pour lui, ses Pére, Mére et Frére.
( conjoinctement Damelle Marie Jeanne Van Eeckout sa Sœur décédée
En celibate le 4de 9bre 1741 agé de 69 ans) a la charge de cette eglise
et pauvreté, a solemniser chaque année au jour de St. Charles Borromée
le 4 9bre, a cet effet ont donnés aux Directeurs 250 livres de gros employer
au denier de trios et demy pour cent Requiescant in pace.
L’acte de cette foundation est à Tournay, Messines et au ferme de cette eglise.
Het opschrift sluit met een sprekend wapen: een eik op blauw? Veld, met drie Zilveren? Sterren boven een kroon, en de leus: Ad altiorA
M. Van Eeckhout, zo tekent hij ontving de kruine te Doornik in 1696, en de priesterwijding in de huiskapel van de bisschop van Doornik, Mgr. De Caillebot de La Salle, den 24 september 1701. Bij zijn aankomst te Rollegem, den 26 februari 1703, was hij dus één jaar en vijf maanden priester! Zeven jaar tussenruimte met een deservitor aan het hoofd der parochie: Pieter Le Maire (1707- 1714), later pastoor van Dottenijs.
1598-1606 Op de scheiding van de eeuwen, Cornelius VanBoterberghe. Hij wordt den 9 januari vervorderd naar Harelbeke, en op 17 april van het zelfde Jaar door Petrus Van Eycke ( Vandycke) op Rollegem vervangen.
1608 – 1613 Jan Longovins ( van Langenhove) joannes
1613 - 1614 Bernardus Decrudenaere, waarschijnlijk een Kortrijkzaan.
1614 – Hubert Saba, vier jaar later staat hij als pastoor in Heule. Genoemd den 4 oogst 1618 begon ten jare 1623 den tweeden kerstenboek; hij is in het Vlaams, evenals de eerste, die aanvangt met 1613. Onder Zwevegem boek pastoor L. Slosse lezen we op blz. 1788 4 october 1627 wordt door den bisschop van Doornik ons kloksken, Pieter, gedoopt “ in de kerke van Rolleghem, ten tijde van Adriaan de Pratere en Joos Rollefort, kerkmeester; P Vandenberghe, Bailliu; Simoen Van Marcke, Burgemeester; Pieter Veranneman, ontvanger, en pieter Vna Huyse, peters; Maria Verhage en Catharina Labbis meters.
1614 - 1656 Jacobus Beert, ( een Jacobus beert, vermoedelijk van Kortrijk, pastoor van
1636 - 1658 Merckem,was den 29 april 1628 peter, te Kortrijk, van Joos of Judocus Seyse, zoon van Joos en van Maria Beert: zou het de gewezen pastoor van Rollegem zijn, en misschien ook wel de oom van E.H. Franciscus Seyse?)
1656 – 1668 Franciscus Seyse, Filius Joos, van Kortrijk, “Pasteur van Roddelghem”
1668 – 1668 Jacobus Caelewaert, geboren te St-Denijs 15 december; overleden pastoor van Coyghem 26 september 1706. Zijn vader, Joost Caelewaer, filius Andries, trouwede eerst rond 1614 met Agnes van Bellegem Filia Adriaans; dan op 27 april 1633 met Maria Vander Cruycen, Filia Arents, zuster van den pastoor van St Denijs. Menheer Caelewaaert was onderpastoor op zijn geboorteparochie, toen hij den 16 september 1679 zijn benaming ontving voor Kooigem uit handen van Mgr. Gilbert De Choyseul, op voorstel van den abt van Sint- Theodoricus, buiten Rhiemen. Hij werd plechtig in het bezit van zijn pastorij gesteld door Jan Boudewijn Van Houtten pastoor van Dottenijs en deken van Helkijn. Hij maakte zijn testament uitgang de jaren 1960, en stelde tot uitvoerders aan Geeraert Kindt, onderpastoor van St-Denijs en zijn neef, Joos Planckaert, hoofdman en greffier van Bellegem en Kortrijk. Hij wil begraven zijn, zo spreekt het testament, in het O.L.Vrouw koor onder een zerk, en vraagt 250 missen aan 8 stuivers ieder. Hij geeft aan de kerk 100 guldens voor een eeuwig jaargetijde; 100 guldes aan de tafel van de H. Geest; 900 lands aan den dis van Sint-Denijs; aan zijn dienstmaart, Margriete Van Riest, Die boven de 25 jaar bij hem woonde, een gifte van 25 maal 4 pond groot en een rouwkleed van 4 pond. Aan Maria Van Beversluys, haar hulpe, 60 guldes. Aan de koster, Jan Ingelbeert, 25 guldes voor een nieuw “Habyt” Jan Boudewijn Van Houtten , S.T.B.F., word pastoor te Dottenijs kort na Allerheiligen in 1668. Hij sterft als deken van Helkijn op 2 oktober 1712. Hij moet van Brabantse oorsprong geweest zijn. Zijn doop- en dodenregisters staan vol van eigenaardige aantekeningen. “Den 30ste mei 1689 weken de Fransen uit naar Harelbeke, en hongen hier twee déserteurs op aan een boom, wat later hadden de Spanjaarden de bovenhand, en op hun beurt hongen zij een man op van Saint-Sauveur, omdat hij den vijand een veilige schuilplaats had gewezen in den bosch van Sint-Denijs. Den 30st juni 1703 stierf op een hooidilte Pieter Vaillant. Den 21ste maart 1711 overleed koster Bartholomeus Bracaval. Zijn weduwe, Maria Joanna Van Biesbroucq, zuster van den Janseisten pastoor van Rolleghem, overleed op haar beurt den 11ste Februarie 1754, oud 92 jaar.
1668 -1691 Joos De Boo; “ uit ene kosterfamilie van Zwevegem gesproten, zoon van JudocusBij Mayken De Smet, en den 16 juli 1620 te Zwevegem kersten gedaan door zijn Peter. Heer en Meester Joos De Mey, pastor te Wevelgem. Menheer De Boo was onderpastor van zijn parochie sedert 1657, toen hij krachtens brieven uit Doornik in de pastorij van Rollegem bevestigt werd de 4 juli 1668. Hij bezorgde zijn schapen ten tijd van 23 jaar, en ging rekening over zijn hofmeesterschap geven aan de Prins der Herders, in ’t begin van 1691. (Rond den Heerd, 1869, blz. 338) Zijn Koster was Maarten Bonte, man van Maria Leman, en vermoedelijk opvolger van Beernaard Van Steenbrugge. Iets dat alsdan zelden gebeurde, hij ontving tweemaal de bisschop van Doornik, Mgr. De Choyseul, die kwam vormen den 9 oktober 1678, en de 29 oktober 1688.
Hij was de peter van Thomas De Boo, zoon van Willem en van Joanna De Leersnyder. Deze werd geboren te Swevegeghem 7 maart 1657, deze was toen onderpastoor te Sweveghem
1503 - Hespeel Philippens was pastoor in 1503 (Zo schijnt toch ergens geschreven te zijn)
1505 – Phillippus Hespeel, die, vooraleer het priesterdom te ontvangen, was getrouwd
Geweest. Hij koopt den 30ste september het buitenpoortschap van Kortrijk voor hem
En zijn vier kinderen.
1541 –Jooris Halsbergh (vroeger Van Alsembergh). was eerst Kapelaan in O.L.V.
1547 – Willem Adyn
1549 – Pieter de Condé, van het bisdom van Kamerijk, “Pastoor van Rollegem heeft als
plaatsvervanger Lieven de Molendino of Vander Meulen.
1560 – Willem Adyn resideert niet. Zijn stedehouder heet Jac Bossut.
1574 - Pieter Dejonghe.
1586 – Jan Reynkens, Reindtkyndts of Reyntkens( zo gezegd Reyntjens in dien tijd)
Naderhand was hij elf jaar pastoor van de verenigde parochies van Helkijn en Bossuit,
En werd den 14 nov. 1608 vervorderd naar St-Denijs,( om de schaarsheid van priesters) alwaar hij den Here voldeed ten jare
1617, na een jaargetijde gesticht te hebben
Geeraerd van Elslandt, deservitor
1597 – Adriaan Mulier, benoemd den 23 oogst.
Het volgende jaar, den 11 juni, trekt hij als pastoor naar Rekkem. Hij overleed rond 1623. Hij zag twee altaren in zijn kerk wijden op 30 september 1612.
1448-52 Jan Vande Male, pastoor van Rollegem, ook geheten de Male en de Melle, bekwam oorlof om op de parochie niet te verblijven, en betaalde, om die gunst, aan het Geestelijk Hof van Doornik, 54 stuivers voor het tijdstip van Alderheiligen 1448 tot St-jansmis 1449. Ondertussen werd zijn werk gedaan door Nabucodonosor Van den Hane; in 1450 door Segher Van de Welden; in1451 door Jaspar Marmus, priester van het Bisdom van Teerenburg
1453- Pieter Adams, oud-kapelaan van O.L.V. te Kortrijk.
1453- Het zelfde jaar is Willem Dele Neste Deservitor, eveneens
1454- Joos Cueninc.
Andere bronnen waar van naam niet bekent geven;
1453- Jan Bronne, oud-kapelaan van O.L.V. staat beschreven als pastoor van “Rodelenghien”
1455 – Jan Boudins resideert niet en laat zijn werk doen door Willem Vanden Neste
1458 – Phillippus Hespeel, oom van volgende pastoor Hespeel?
Willem Cordier, oud-kapelaan van O.L.V. sticht een jaargetijde in zijn kerk van
Toen de kerk van Rollegem in 2006 honderd jaar was, was het ogenblik gekomen om stil te staan bij de kerkelijke overheid en onze eigen priesters.
Van onheugelijke tijden is de Rooms-katholieke Godsdienst de Godsdienst der parochie Rollegem. De bevolking is ten allen tijde gekenmerkt door haar godsdienstige gevoelens en grote geest van gebed.
Voor 1900 waren er enige slachtoffers of aanhangers van protestantisme en jansenisme, maar meren deel was door en door godsdienstig.
De parochie had weinig onderhandelingsmiddelen en door ligging en wegenis afzonderlijk leefden. De parochie bestond uit landbouwers en landswerkers, en het meest nog uit wevers, die thuis op het getouw hun brood verdienden. Na het invoeren van den tram welke Kortrijk met Moeskroen verbond, bestaat er meer gemeens met de vreemde, dagelijks vervoerd de tram zoiets van twee tot driehonderd werklieden die naar de bedrijven van Moeskroen, Tourcoing, Robaix hun dagloon gingen verdienen. Die sinds dien den goede christengeest der parochie veel veranderd heeft en de zeden verhinderd, we zijn nu 1912. De zielenlast der Parochie van Rollegem is toevertrouwd aan een pastor en enen onderpastor.
In den beginne was een pastor alleen met die zorg belast.
Dit is de lijst hunner namen.
Voor de lijst der pastors in het gedenken boek van E.H. Pastor Slosse, hij klimt op tot in het jaar 1448. Volgens het boek van pastoor Slosse zijn de namen getrokken uit het Doornikse benoemingsboeken, rustende te Bergen (Uitgebrand het archief) en uit twee handschriften: Chronicon Rev”D.DDeanorum (van O.L.Vrouw te Kortrijk) en Documenta Capituli verzameld door kanonik de Meulenaere, rustende op het stadhuis van Kortrijk.
Het Cronicon begint, wegens Rollegem met deze worden:
In ecclesia parochiali beate Mariede Rollegem funda est unica porto pastoralis, cujus presentatio spectat ad R.R. ad D.D. Decanum et Capitulum, collatio vero ad Reverendissimum Episcopum Tornacensem, vel ejus vicarious.
De kerk van Rollegem, heden toegewijd aan de H.Antonius, abt zou dan nog vroeger onder de bescherming van O.L.Vrouw gestaan hebben. Misschien, bij het veranderen van pastoor, hebben zij achter het koor de kapel van O.L.Vrouw van Rollegem gebouwd,Pastoor Biliau heeft ze laten afbreken, en op de noordzijde van het kerkhof gebracht.
Herinnerd u het zich nog bij het begin van dit verhaal, een dorp niet veraf gelegen van de golden rivier, industrie en handel: Landbouw, katoen en wollen stoffen, ververijen, brouwerij, de steenbakkerij en de fabricatie van mosterd zijn ook industrie van Rolleghem. Rollegem lag voortijds in een put verzonken door menigvuldige overstromingen der drie beken waar twee samen vloeien. Het ligt tweeëndertig meter boven de zeespiegel. Zo begon het verhaal.
Nu zijn we hier gekomen, in 1965 zagen we bij het wakker worden, de zon opkomen door het venster, “de Mont St-Hubert” bij Doornik,lag bijna bij manier van spreken op onze schoot, nu zien we nog den overkant van de straat, een rij huizen, op het grondgebied wat ooit landbouwgrond was van het klooster. Er waren toen nog 48 landbouwbedrijven actief, nu nog slechts een tiental. Vele landbouwgronden werden omgezet in bouwgronden, de weinige industrie die we hadden werd gecentraliseerd naar andere oorden, we werden een woongebied. Stuk voorstuk word alles vol gebouwd. De eerste huizenrijen kwamen in de Oude Aalbeeksestraat, vanaf de jaren ’50 in de jaren zestig de volgende rij aan de overkant. Intussen werden de Marionetten waar voordien een molen (Kimpersmolen) stond weelderig te draaien, kwamen de woonblokken voor meer behoeden.
Nog waren landbouwers te vinden om “de Weimeersen” op te offeren voor de uitbreiding van woongebied. De straat naar Tombroek werd niet benut, deze zou verbinding geven met Tombroek. Intussen werd de Kerkstraat ( Rollegemkerkstraat) uitgelangd en ook daar werden tal van woningen bij geplaatst. Door de aanleg van de autosnelweg, A17 werd ook hier den molenkouter,(plaatsmolen) een prachtige gelegenheid om het woongebied uit te bouwen. En ook het gehucht Tombroek werd niet achterwege gelaten, ook hier draaide jaren lang de molen( Tombroekmolen). In dien tijd was de molen een zegen voor de landbouw. Gronden bewerken bracht brood op de plank. Gronden rijk aan klei denk maar aan de Klijtberg, nog goed voor stenen of pannen. Als men nu spreekt over molens, gaat het niet meer direct over graan malen, maar over stroom. Ze noemen ze ook windmolen , ze komen ook te staan waar veel wind in voorraad is. Ze beheersen ook het landschap maar hebben als taak, ook voor het welzijn te zorgen. Hoe stadig of rijzig ze ook zijn, ze zijn niet welkom. Ze geven de grondbezitters wel opbrengst, maar niet iedereen is het erover eens, ook de molen van toen, was niet voor iedereen een gunst.
Het is wellicht in een versnelt tempo weergegeven hoe het dorp evolueerde, maar op verscheiden plaatsten, kan men op vandaag de veranderingen, jaar per jaar terug vinden, daarom is het hier beperkt, en wie weet word door anderen het verder aangevuld. Het mocht niet ontbreken, hoe het in slechts enkele tientallen jaren, alles snel kan veranderen. Wat eens zorgde voor het meest behoevende van de mens, (voedsel) zorgt nu voor het wonen, het zogezegd onverstoord leven. Wie zegt ons, wat men over nog eens enkele tientallen jaren zal aan toevoegen. Het is koffiedik kijken noemen ze dat, een ding is zo goed als zeker, de wereld blijft doordraaien, wat we er ook aandoen, de evolutie kunnen we niet stoppen, en het is maar goed ook.
De aller eerste verkeerswegen, nog vòòr Christus tijd was er de pre Romeinse weg van de Pottelelberg te Kortrijk naar Kooigem. Deze weg zou overeen gesteld zijn met nu de Lampestraat, Tombroekmolenstraat, Candeléstraat. In de eerste eeuw na Christus werd een nieuwe Romeinse weg gebouwd van Kortrijk naar Doornik. Deze volgde ongeveer het tracé van de huidige Munkendoornstraat.
Vanaf 1775 werden te Rollegem begonnen met het verharden van straten het zij met grind of kasseien.
Wist u geachte lezer, dat in het jaar 1642 buiten de zondagen er nog 34 verplichte feestdagen waren; Besnijdenis , Driekoningen, Kruisverheffing, Sacramentsdag, Petrus en Paulus, Boodschap, geboorte, Lichtmis, en ga zo maar door. Het was keizer Napoleon die ze terug afschafte en er nog vier overhield: Kerstmis, O.L.H-Hemelvaart, O.L.V. ten Hemel opgenomen en Allerheiligen.
In de 15 eeuw werden op de geboden feestdagen geboterde koeken en witte wijn uitgedeeld aan de gelovigen die de sacramenten hadden ontvangen. Een eigenaardig gebruik in onze kerk was dat men op kerstmis, de kerkvloer versierde met stro. De godsvrucht tot de H. Maria groeide steeds aan. Iedere avond zong men in onze kerk een “lof” tot O.LVrouw.
Begin van de 18de eeuw werden de banken in onze kerk stilaan vervangen door kerkstoelen. Het gebruik van stoelen in de kerk was een Franse uitvinding die geleidelijk naar hier was overgewaaid. Letwel geen zitstoelen maar knielstoelen. Jean-Baptist Depoortere mocht in 1822 nogmaals dertig stoel leveren. Sommige kerkgangers hadden zo hun eigen bidstoel, waarop de naam van de eigenaar was op gegraveerd op een koperplaatje of in het houten bovenstuk. Soms waren de zittingen met plusse overtrokken .
Het ontstaan van het portaal in onze kerk zou gekomen zijn door los lopende honden, ze konden zomaar de kerk in en uitlopen. Een “hondenslaeger” of “hondenzweper” was aangesteld om de honden uit de kerk te houden tijdens de diensten. De bisschop zou het bevel gegeven hebben om daar aan een einde te stellen.
De offergaven
In de 15de en de 16de eeuw was ook hier de gewoonte dat men giften aanboden op de pateel. Offers zoals brood, wijn, pluimvee, konijnen enz. Bij het aanbieden van deze offergaven kuste men de hand van de priester alsook de pateel of pateen. Al deze gaven werden na de mis verkocht aan de meestbiedende, hetzij om missen te lezen, of om armen te helpen. Uit de rekening van 1857 kent men enkele verkoopcijfers: “ een hen 0,60fr. een kieken 0,50fr. een duif 0,25 fr. een konijn 0,30fr. “
Men heeft hier een pronkstuk staan van een boom de prachtige treurbeuk.
Vele mensen kennen onze boom maar hoe oud zou deze kunnen zijn? Wel aan de hand van foto’s maar ook uit geschriften kan men het volgend uitmaken. In 1900 werd een noodkerk gebouwd in de heer pastoor zijnen hof. Het was een grote tuin, een lusttuin, een echt paradijs word er geschreven. Wanneer we nu het gebouw bekijken aan de hand van deze foto genomen na 1913 toen het torentje geplaatst was, kunnen we met zekerheid zeggen hoe oud hij nu zou zijn. In het torentje hing een klokje dat tijdens de beide grote processies welke hier werden gehouden, werd geluid. Op Sacramentsdag en op 15 augustus. Het was Sachemprez Jerome welke de karwei op zich nam.
Het schijnt dat niet alleen In Brussel is dat er een welriekende dreef bestaat maar ook hier zou aldus goede bronnen er een zijn.
Maar vooraleer we dit aansnijden eerst nog dit: De geschiedenis van de W.C. door Danny Lamarcq, of “het kleinste kamertje”. In zijn inleiding vinden we , dat H. du Rosette berekende in 1867 dat een doorsnedenindividu per dag 750 gram Fecaliën (uitwerpsels) produceert, omgerekend 275 kilogram per jaar. Y. Degrave geeft een heel ander cijfer gaande van 10 gram per dag na een goed doorgevoerde vasten tot niet minder dan 1200 gram bij diarree. Hij plaatse het gemiddelde aan het einde van de 20ste eeuw op 115 gram Daarnaast berekende hij de dagelijkse geproduceerde hoeveelheid urine op 952 milliliter. B. Wander komt met nog andere waarden en stelt dat de gemiddelde mens jaarlijks 55 kilogram feces( ontlasting van het Latijn faeces) en 545 liter urine produceert. Of het nu 42, 55 dan wel 275 kilogram per jaar betreft, voor een gezin van vier kinderen komen we algauw aan minimaal 160 kilogram per jaar, voor een stad van 20.000 inwoners maakt dat 800.000 kilogram. Een bergmest waar niet naast valt te kijken. We danken de heer Danny Lamarcq om dit uit zijn boek te mogen gebruiken. Het boek is uitgegeven bij Davidsfonds.
Het loont de moeite om het boek van het begin tot het einde te lezen. Men blijft er niet bij stilstaan, en als je nu nog dit verhaal leest, dan weet je wat er kan gebeuren.
Het zou een historie zijn van voor de eerste wereldoorlog, en de feiten zijn gestaafd op getuigenissen die van generatie op generatie op een stilzwijgen zijn door gegeven.
Het gebeurde allemaal, in wat toen nog een heel pittoresk dorpje was waar de kerk omzoomd was door een gordel van allemaal kleine huisjes. Het begon op den hoek van een smalle toegang tot de kerk, waar geloof ik zelf geen “ Corbillard “ een rouwkoets binnen kon. Wanneer hier een begrafenis was waren er dragers nodig om de overledenen binnen te dragen in de kerk. Langs weerszijde stond er een café, den “Barbier” langs den ene kant “ Den engel “ den andere kant. Vervolgens het huisje van “Mere Kijk” en dan den “mentenwinkel”.(snoepwinkel) van Marieke stomme zij verhuisde later naast de school. Om te vervolgen met het “ Paradijs” met zijn doorgang naar de sacristie, en het kerkhof. Eerder was de school van “den armen” reeds verdwenen. En kon je de kerk rondgaan.
De Cafés geleken geen een op een ander, doch hadden ze veel gemeen: ze zaten vol, mieken om het meest lawaai, straf klaar was het er niet ze waren klein en rokerig, kortom het waren echte bruine cafés. Ze verkochten dreupels maar vooral het plaatselijk gebrouwen bier. Wat eveneens gemeen was dat waren het “Vertrek” wat we nu een toilet of W.C. noemen.
Buurtspoorweg Wakken Kortrijk en Moeskroen – Menen.
Op 17 september 1897 werden 58 actiën ingetekend van 1000 of 58.000 fr. voor het oprichten van een maatschappij van tramwegen voor het aanleggen dezer lijnen van 90 jaar.
Den gemeenteontvanger De secretaris De Burgemeester
Emiel Derdijn Gaston Vandeghinste Casimir Herbeau
Bij beslissing van de gemeenteraad van 3 mei 1904 werd een verhoging van kapitaal aanvaard voor uitbreiding der lijn naar de MONT-a-Leux van 50 actiën ook van 1000fr betaalbaar op 90 jaar met jaarlijkse afkorting van 167,50 fr. getekend den 25st maart 1905
Den gemeenteontvanger De secretaris De Burgemeester
Emiel Derdijn Gaston Vandeghinste Casimir Herbeau
Bij beslissing van de gemeenteraad van 2 november 1938 werd een verhoging van kapitaal toegestaan van 68 actiën van 1000fr betaalbaar op 90 jaar met aflossing van 2;958 fr. per jaar gedaan te Rollegem op 31 december 1938
Den gemeenteontvanger De secretaris De Burgemeester
onleesbaar Kamiel Leplae Joseph Vandeghinste
Kort voor Wereldoorlog II werd de stoomtram vervangen door mazouttram, in 1943 werd het een elektrische lijn en hij werd afgeschaft op 25 mei 1963
Op 26 mei 1963 liep de eerste autobuslijn te Rollegem.
Nog een weerstander van bij ons Georges Vanhoutte.
Hij kwam uit een landbouwers gezin, welke gezegd werd met acht kinderen, zeven zussen één zoon.
Deze hofstede vond men reeds op kaart in 1756. Ze werd beschreven als “ Hofstede en de Boomgaert” Joannes Grimopréz was de uitbater. Later kwam “Boerke Bonte” In 1889 werd ze nieuw opgetrokken, na afbraak van de bestaande hoeve, welke naar het schijnt dichter bij de weg zou gestaan hebben. In 1979 bouwde men er een nieuwe varkensstal en vond men de fundering van de vroegere woonst. men
In 1920 kwam Vader Georges Vanhoutte,geboren in 1880, uit Anzegem, op de hoeve de “Zevenkote” in de Moeskroensestraat nr.15 Het landbouwareaal bedroeg amper 4 ha.
Terug naar onze held, toen hij vijftien jaar oud was kwam hij terecht op de hoeve van zijn nonkel Aloïs Delbeke te Bellegem op de wijk “Den Os”.
Tijdens den oorlog werd deze hoeve de pleister plaats van de “Witte brigade” of de weerstand van Moeskroen. De jongste dochter van Delbeke was de geheime koerierster van de Weerstand. Ze bracht brieven en berichten naar de brigadeleden en naar leiders van de Weerstand. Zo kwam het dat onze vriend Georges ingelijfd werd bij de “Witte Brigade” .
Door de regelmatige contacten die op de hofstede van nonkel Aloïs doorgingen, met de leiding van het geheim Leger, een zekere dokter Deweerdt uit Menen, de brouwer Cousin uit Lauwe. Eveneens door het voordurende contact met de leden van de Weerstand welke geregeld bijeen kwamen op de hoeve.
Sabotagedaden heeft hij nooit moeten verrichten, gezien hij als gekend tewerkgestelde was ingeschreven, en op die manier nooit moest vluchten bij een razzia door de Duitsers.
Bij de bevrijding in september 1944 werd onze vriend ingeschakeld op de jacht op verdwaalde Duitse soldaten, om ze krijgsgevangen te kunnen nemen en ze op transport te zetten naar krijgsgevangenkampen.
In 1945 staken Duitsers de loods in brand met fosforgranaten omdat Georges een Weerstander was. Andere bronnen verwijzen naar incivieken of collaborateurs. Collaboratie of samenwerken met de vijand. Het is afgeleid van het Franse werkwoord “collaboreer” dat samenwerken betekent.
Georges is afgezwaaid want den oorlog was voorbij, hij is terug gekeerd naar het normale leven, de ouderlijke hoeve. Georges Vanhoutte, de weduwnaar van Maria Devlies overleed te Kortrijk op 31 december 2008
Vader Georges welke uit Anzegem kwam, had een zoon Georges, de Weerstander welke huwde met Maria Devlies. Op hun beurt hadden ze een zoon Georges, welke huwde met Brigitte Stal. Ook zij kregen een zoon en het kon niet anders hij heette ook …. Georges. Van Georges gesproken!
Ook te Rollegem waren er weerstanders, verzetsman, verzetsstrijder, mensen die gedurende de tweede wereldoorlog weerstand boden aan Duitse bezetting.
Onze dappere inwoner, dorpsgenoot en Belg, Julien Libeert werd geboren op 13 mei 1922 en woonde in de Moeskroensestraat nr.79 op een 10tal meter van de elektrische cabine van Moeskroen. Toen dat Julien 20 jaar oud was, liep hij al een geruime tijd met het idee “Hoe kan ik aansluiten bij de weerstand”. Regelmatig kwam een oud-strijder van 14/18 een menheer Stockman, bij zijn ouders op het Forest opbezoek. En bij zo een bezoek na Julien zijn corage in zijn beide handen , en zonder dat zijn ouders van iets wisten sprak hij zijn verlangen uit tegen over Stockman. S’ Anderendaags moest Julien zich begeven op een wel bepaalde plaats op het Forest, op een wel bepaald uur. Die zelfde Stockman was stipt aanwezig op de aangeduide plaats. Hij gaf zijn jonge vriend de opdracht, op het einde van de week, zich aan te melden in het bezit van een witte pochet, als herkenningsteken aan de “Chapelle Saint-Ackaire” te Moeskroen. Op de afgesproken dag trok de aspirant-weerstaande naar de afgesproken contactplaats. Daar verklaarde hij waarom hij zich bij hen wilden aansluiten en zijn identiteitkaart werd hem gevraagd. Na twee dagen kreeg hij zijn pasport terug van de heer Stockman en begon een nieuwe fase in zijn leven.
Enkele weken nadien kreeg hij zijn eerste opdracht, in een gecodeerd bericht. Hij werd opgeroepen om aan het station van Moeskroen al de draden door te knippen. In gezelschap van 4 vreemde mannen, pleegde hij maar al te graag zijn eerste sabotage daad. Een paar maanden later kreeg hij een 9mm revolver en een nieuw bevel. Hij moest een trein tegen houden vlak voor hij het station van Moeskroen binnenstoomde. Deze trein vervoerde een groep Poolse politieke gevangen, in vuile beestenwagens. Onder een spervuur van Duitse wapens kon Julien die avond vijf Poolse gevangen verlossen. Toen kwam eigenlijk nog de moeilijkste opdracht: “ een onderkomen vinden en het nodige voedsel voor deze vijf Polen”. Gelukkig was hij nog een bekend figuur onder boeren, en niet altijd even gewillig voldeden ze aan zijn verzoek. De Polen intussen tijd verscholen in verschillende boerenschuren, sloten zich uit dankbaarheid aan bij de weerstand.
In 1943 tijdens een van zijn bespiedingen in Noord-Frankrijk, werd Julien aangehouden, niet als spion, maar als werkweigeraar. Hij werd opgesloten in een werkkamp bij een lanceerbasis van raketten bij Saint- Omer. Hij ontmoete hier zijn buurman, Roger Morau van het Forest. Hij was pas daar of dacht reeds aan ontsnappen. Geen veertien dagen later was het zover, hij kreeg een unieke gelegenheid. De lanceerbasis was bewaakt door ouder soldaten, daar de jongeren aan het front waren. Een van die luiten moest dringend het bosje in om aan zijn menselijke behoeften te voldoen, de Roger en Julien die hier op voorzien waren, moesten het van niemand gezegd worden, twee uren aan een stuk renden ze zo raap hun benen maar konden de vrijheid te gemoed.
In de periode dat de geallieerden landen en de bevrijding naderde met rassé schreden. De Moeskroense weerstanders kregen het bevel om te opereren in de streek rond Menen. Zo werd de vijand van alle kanten bestookt. Toen sloeg het noodlot toe, onze dappere soldaat werd door een kogel getroffen, met als gevolg erge wonden aan mond en kaak. Hij werd gehospitaliseerd in Moeskroen. In afwachting van de komst van de bevrijders, werd Julien onmiddellijk en in het geheim naar een hoeve gebracht te Rollegem.
Na zijn genezing ging hij zich aanmelden als vrijwilliger bij het Belgische leger in Gent. Hij werd ingelijfd bij het 7de Bataljon Fuseliers, 12 Brigade op 19 november 1944, hij was in het gezelschap van Roger Moreau en Rafaël Cossement. Zijn eerste opdracht bestond er in om verdwaalde en ronddolende Duitse soldaten gevangen te nemen. Na enkele maanden, vertrok hij naar het bezet Duitsland. Na zijn 18 maanden dienst zwaaide hij af vanuit Leopoldsburg. Na zijn dienst en terug in het burgerleven, mocht hij met de nodige voorspraak aan het werk.
Eerst werd hij trambediende, vervolgens seingever aan de spoorweg.
Uit erkentelijkheid verleende de Belgische Staat hem een genereus pensioen wegens verdiensten tegenover het Vaderland. Hij was drager van 20 eretekens gaande van brons , zilver naar goud.
Meer dan 30 jaar was Julien vaandrig van de Rollegemse Nationale Strijders Bond. Hij was trouwens ook lid van de Bond der Oorlogsvrijwilligers en den Bond Der Oorlogsinvaliden.
Libeert Julien overleed in 7/1/ 2011, hij ligt begraven te Rollegem op de strooiweide. Er is geen dagblad of weekblad welke er iets over vermeld. Helden , zijn ze vandaag morgen vergeten!
Vlak na den oorlog 14/18 richtte de staat twee instellingen op die de nodige bijstand moest verlenen aan de slachtoffers van de grote Oorlog. Het National werk van oorlogsinvaliden en het Nationale werk van oorlogswezen.
Nog een tijd later richtte de Staat een nieuwe organisatie op als erkentelijkheid jegens degenen die zich hadden opgeofferd voor de verdediging van ons Vaderland. Het Nationaal Werk voor Oud-strijders, Weggevoerden en Politieke Gevangenen. Er ontstonden bijna over het gehele land “Nationale Strijdersbond”. Erkenning voor “onze helden van den IJzer”?
N.S.B. Koninklijke vereniging Nationale Strijdersbond van België een vaderlandslievende belangen vereniging vzw. Opgericht in 1919 en sedert 1967 aangesloten bij het nationaal eenheidsfront om de oud-strijders en veteranen vzw. NEFOSU/FUNACV.
Ook VOS ontstond een Vlaamse vereniging, een Vlaamsbewuste, open pacifistische en sociaal bewogen ledenvereniging die aan sociaal-cultureel volwassen werk doet.
Hier te Rollegem stichtte, Jules Vandekerhove onder zijn voorzitterschap het N.S.B. in 1932 met als secretaris Camille Leplae en als bestuurleden: Jules Ghyssels, Alphons Van Gheluwe
Petrus Vanderghinste……
Na ‘40/45 ontstond er een “nieuwe lichting” oud-strijders, met als nieuw voorzitter Vanhoutte Maurice en secretaris Opsommer Georges.
In 1980 werd Gerard Vandenberghe erevoorzitter, voorzitter Gerard Vandenheede, en secretaris- penningmeester Rafaël Dendievel. Leden van het bestuur Maertens Remi, Dierick Gentiel, Cossement Rafaël, Vermote André, Theerliinck Maurice, Leveugle Aurèle, Libeert Julien, Ghyssel Georges en Wulles Cyriel.
Op 5 oktober 1986 kwam er opnieuw een nieuw bestuur dat nu als volgt werd samen gesteld;
Gerard Vandenberghe( Burgemeester) erevoorzitter, voorzitter Rafaël Dendievel, ondervoorzitters; Vermote André en Cossement Rafaël, secretaris Buysschaert Bernard( schoonzoon Gerard Vandenberghe) Vaandrig Libeert Julien. Leden van het bestuur Maertens Remi, Dierick Gentiel, Braeckeveld Jules, Derweduwen Georges, Dekimpe Marcel, Vanhee Albert, Bertel Marcel, en Polydoor Yserbyt.
De laatste oud-strijder 14/18 was Petrus Vanderghinste hij overleed op 20 december 1988 in den ouderdom van 90 jaar. (Geboren op 09 september 1892)
Den eerste Rollegemnaar die een auto bezat, na de kasteelheer, was landbouwer Beaucarne Victor, een kleine vrachtwagen “Ford”, welke hij gebruikte om zijn landbouwproducten naar de markt te brengen. Hij was de vader van René,(ᵒ 1904) Amedee (ᵒ 1911) Daniël (ᵒ 1913)
Wanneer we de oorlog en zijn helden, slachtoffers, of overlevende vergeten waren, zullen velen er opnieuw aan herinnerd geweest zijn op 10 mei 1940, slecht 22 jaar later stonden de Duitsers hier terug. Op 24 mei was ons dorp volledig bezet door Duitse troepen tijdens de slag om de Leie. We werden bestookt met obussen die brachten gelukkig enkel stoffelijke schade in de Marksestraat nr. 7 aan huizen rond de hoeve van de gebroeders Vandaele, de slagerij Barbe en den klooster tuin. Op het “Hof van Rollegem” bij Brouckaert was het wel raak! Zeven Duitse soldaten en negen gestolen paarden werden gedood.
Op dinsdag 28 mei 1940 capituleerde ons leger, het was bezweken onder de overmacht van de vijand.
Vanaf het najaar van ’40 begin ’41 kwamen regelmatig Vlaamse krijsgevangen uit Duitsland terug naar huis, bloemen, tranen van geluk toch verdriet in andere gezinnen als die van hen er nog niet bij waren. De laatste welke terug was op 28 maart 1941 René Vanhoutte.
De winter er op 1942 het was kalm, iedereen leefde in onzekerheid, het bevel kwam: s’ avonds alle buitenlichten verboden, zelfs fietslichten moesten afgeschermd worden.
In de nacht van 11 augustus ’43 vielen bommen rond de Kortrijkstraat. (nu Rollegemse weg) Geen slachtoffers, geringe schade, enkele bominslagen in de velden.
1944 , enkele bommen vielen op Rollegem grondgebied en troffen ook het huis van Tant op het einde van de Marksestraat.
En eindelijk mocht men juichen op 4 september om 5 uur in de namiddag “Ze zijn daar”. Een algemene uitbarsting van vreugde en blijdschap. De straten zagen zwart van ’t volk om hun bevrijders toe te juichen. Soldaten kregen bloemen, kussen en natuurlijk ook bier. De driekleuren staken uit de vensters, er werd gefeest tot een gat in de nacht.
Beide oorlogen hebben niets opgelost, wel gezorgd voor veel mensenleed. “Nooit meer oorlog “ had men gezegd, het is een zinloos gedoe, den tweede wereldoorlog kon de eerste niet doen vergeten. Maar de mens heeft nog steeds zijn les niet geleerd van “ echte vrede” is nog steeds geen sprake. Kijk maar de wereld rond.
Zijn er nog te weinig helden gevallen op het veld van eer? Was de prijs nog te weinig “Hun leven, Hun nachtmerries, de blijvende letsels, de smarten, de pijnen”?
En toch moeten we blijven hopen, dat eens een einde word gesteld aan de chaos in de wereld! De “Victory Day” de triomfdag moeten we in zicht blijven houden. Ieder mens! Ieder Land! Ieder Volk!
Op 2 november vielen er nog granaten te Rollegem zonder veel erg, en in de verte hoorde men nog artillerievuur van het wegtrekkende front, maar niemand schonk er nog aandacht aan we trouwens bevrijd van het Duitse juk. Op 11 november werd de wapenstilstand ondertekend, na 51 maanden oorlog, ontbering en ellende.
Er was veel werk aan de winkel, puin ruimen, vernielde huizen, wegen en daken. En plots had iedereen terug een fiets. Die kwamen te voorschijn uit de plaats waar ze verborgen waren, het hooi, het stro, van de zolder….. Hij was er weer.
Onder de categorieën gesneuvelden van dit blog kan men over de oorlog veel terug vinden toch willen we ook hen niet vergeten welke Oud-strijders waren. Men zegt:” Oorlog, Ontbering en ellende” het was voorbij , doch zij die het aan het front hadden mee gemaakt dat was nog iets anders, ik zelf kan het niet beschrijven, en ga er zeker niet aan beginnen, maar welke nachtmerries hebben zij er aan overgehouden. Bezoeken ze eens de site Guldenboek der vuurkaart hoeveel zijn het er niet die er waren zonder te sneuvelen.
Ik ben er ten stelligste van overtuigd dat er ook moet hulde moet worden gebracht aan zij die op het slag veld zijn geweest en er met veel geluk het over leeft hebben. Daarom hebben we voor u de namen opgezocht en zetten ze hier neer : Castel Remy, Commeijne Hector, Dejonghe Alfons, Dornez Louis, Dubrul Maurice, Ghyssel Jules, Lemahieu Justin, Maertens Léon, Samyn Jozef, Van Daele Achille, Van Gheluwe Alphons, Vanderghinste Pierre, Vermeulen Jules, Yserbyt Jerôme, Beyls Julien Deruyck Camiel en Hinnekens Alphonse. Deze namen zijn bekent als vuurkruisers, misschien hebben we er nog welke niet bekent staan, zij dien het kunnen aanvullen dat zou een groot plezier zijn.
Hoe lang en hoeveel nachtmerries ze hebben mee gemaakt weten we niet, maar een ding weten we te Rollegem was er een ereperk. Elk jaar op 11 november worden de gesneuvelden herdacht, wellicht nog door de strijdmakkers van de tweede wereldoorlog en enkelen van onze bevolking. Maar de belangstelling zal misschien terug worden aangewakkerd door de herdenking 100 jaar eerste wereld oorlog , maar mensen vergeten O zo vlug! Jammer! Nochtans is dit iets wat we nooit zouden mogen vergeten!
Hier te Rollegem was een pensionaat. Na den oorlog in het jaar 1919 namen enkele scholen het initiatief om op een eigene manier de Verenigde Staten te danken voor de voedselhulp tijdens de oorlog. Foto’s werden genomen van leerlingen en deze werden dan verstuurd naar de president Wilson in Amerika. Daaraan deed ook het pensionaat mee aan deze unieke dankactie.
Ook dit jaar waren er St-Antoniusfeesten ze behoren tot de traditie, kinderen dragen het zwijn. En zoals de traditie het voorschrijft werden ook na de mis de tractoren gewijd. Het opmerkelijke dit jaar was Gerard Isebaert schrijft een boek over het leven van “Onze Antonius” Ter gelegenheid van het 1750ste geboorteverjaardag (251-2001) Het bevat heel illustraties met hoogtepunten uit de kunstgeschiedenis. Op den achtergrond vind je de schreeuwende ellende tijdens de Middeleeuwen. Isebaert zag Antonius als een wispelturig iemand “ Hij veranderde nogal veel van verblijf, zocht de ene na de andere grot. Hij heeft echt bestaan maar veel is rond hem geweven, aldus de schrijver en het varken, ooit zou hij zich om een ziek varken ontferm hebben
Het boek is door spekt met bijgeloof, legenden en folklore. De voorstelling vond plaats op 12 januari. E.H Valeer Deschacht, dekenemeritus was de gast spreker die avond. Daarna was er een receptie. De prijs van het boek was 300fr.
Sedert enkele maanden maakt Rollegem van de Parochiefederatie Kortrijk-Zuid deel uit “De toekomst van de kerk ligt in de handen van leken, en het is juist, met die leken moeten we samenwerken.” Aldus de pastoor Dewulf welke Rollegem moet verlaten, hij zegt op rust gaan als aalmoezenier van een rust en Verzorgingstehuis.
Licht mocht niet van buiten af gezien worden, anders werd geschoten. Ieder trok zijn plan om licht te hebben, Carbuelichten, smoutlichten. Zo was het dat Odiel Moerman een inwoner van de Rollegemknok had het lumineus idee “Gaslicht uit kolen” Deze installatie werd in de parochiezaal ( het lokaal) gebruikt om de toneelzaal te verlichten. En ja er werd weleens toneel gespeeld en bonden kwamen er regelmatig bijeen.
Er was zelfs geld verzameld om een tweedehands gasmotor van 40 pk aan te schaffen, Dit gebeurde onder leiding van Gaston Vandeghinste en de gemeentesecretaris Aloïs D’Hooghe.
Deze motor stond in een leegstand huis op de hoek van de(Rollegem)kerkstraat nr.24 langs de huidige slagerij Vandevenne. Mecanicien, platensnijder Jules Depreester “Juulke Priesters” was aangesteld om de motor draaiende te houden. Met paaltjes en zinkdraad werd de elektrische stroom rondgevoerd in het centrum van ons dorp, alwaar ze konden genieten van een al of niet zwak licht.
In 1917 kwam het bevel om de schuur van de gebroeders Vandaele uit de Marksestraat 19, nu bewoond door Guido Brouckaert, om te vormen tot kazerne. Drie Rollegemnaren metselaars werden aangesteld( o.a. Charles-Louis Haemers) Tevens waren ook timmerlieden werden opgeëist om de werken uit te voeren( o.a. de gebroeders Polydoor, Welke later burgemeester werd, en Omer Declercq). Ook enkele barakken moesten worden opgetrokken dit in de boomgaard van de hofstede van Leo Delbaere eveneens Markestraat nr. 7 Thans bewoond door Debusschere Christian.
Al alles na enkele weken klaar was, is hoegenaamd geen soldaat er geweest. Nochtans was Rollegem uitgeroepen tot “Rustgebied”.
1917 was een strenge winter, al wat van boom nog overbleef moest er aan geloven, groen had geen voorrang.
1918 De Duitsers werden nog driester. Razzia’s huiszoekingen, dat alles om brood, boter, granen , vlees en fietsen. Alles wat ze vonden werd verbeurd geklaard. Bij stil weer en gunstige wind kon men in de verte gebulder van kanonnen horen. Op maandag 30 september 1918 maakten Feldwebels en het personeel van de Rollegemse Kommadantur zich klaar voor de aftocht. Met sombere gezichten rolden Duitse soldaten hun telefoondraden op. Vanaf de kansel op zondag 13 oktober predikte E.H. Vanden Weege dat den oorlog bijna was afgelopen, dat de wapenstilstand nakende was, vele gelovigen konden hun emoties niet verbergen, velen weenden. Op maandag 14 oktober werd het station van Kortrijk hevig bestookt.
Op 21 oktober werden enkele geallieerde officieren verwelkomt aan “de Lante” , onder spelen van enige deuntjes trok de gehele groep naar de plaatse. Was er vreugde in het centrum dan was er verdriet in de Munckendoornstraat. Joris Derycke had een hand een handgranaat gevonden in de graskant van de weg, het tuig ontplofte, zwaar gewond stierf hij nog de zelfde dag.
Men had er niet bij stil gestaan de vijand die oorlog goed had voorbereid. Maanden voor den aanval waren Duitsers in ons dorp komen wonen, ze hadden zich gemengd onder de bevolking. Ze werken bij een boer of waren handelaar en spraken zeer vlot onze taal. Er was geen enkele reden waarom we ze zouden wantrouwen. En toch waren het verspieders, zij deden heimelijk waarnemingen en trachten inlichtingen in te winnen over den troepenmacht. Begin augustus 1914 verdwenen ze zoals ze gekomen waren… met de noorderzon.
Het was 24 augustus 1914 dat de eerste voorposten te paard de Ulanen, (lichtbewapende bereden soldaten. Meestal duidt de term op Duitse Lansiers. Oorspronkelijk waren Ulanen Aziatische ruiters in de 16de eeuw , welke dienst uitmaakten in het Poolse leger.) hier te Rollegem aankwamen. Zij zagen er grimmig en wreedaardig uit, wat bij de bevolking paniek te weeg bracht en dat velen op de vlucht sloegen, de velden in. Een Duitse officier, met getrokken revolver, eiste van den toenmalige burgemeester haver en stro voor hun paarden.
Rollegem werd bezet.
Op 6 oktober, trok het 3de cavaleriedivisie, van ongeveer 7000 man sterkte door Rollegem op weg naar Bellegem. Al waar ze gekazerneerd lagen in de school en in de kerk.Enige dagen later marcheerde ten troep opnieuw door Rollegem, om door te gaan naar het front.
Op het einde van Oktober kwam hier een brigade paardenvolk zich stationeren. Feldgendarmes eisten inkwartiering bij de burgers. Stallingen voor paarden bij de boeren. Koeien en kalvers welke bij den boer gestolen was moest er aan geloven, om de manschappen te bevoorraden van eten.
Op de Knok en Marionetten vloog op zekerdag een Engels vliegtuig, en liet strooibriefjes neer, heel waarschijnlijk bestemd voor de stat Kortrijk, waarop stond te lezen: “ Courage, les Belges, La délivrance est proche” (Moed aan de Belgen, de verlossing is nabij)
De Duitse tijd werd ingesteld; alle uurwerken 1 uur vooruit. Rollegem behoorde tot het etappengebied van het VIᵉ leger “Bezirk ( District) Tournai” Etappeninspektion Valencijn( Valencien) Vanaf 1916 behoorde Rollegem tot het etappengebied “Bezirk Kortrijk”
Alle Rollegemnaren moesten in het bezit zijn van een “Pas”, om de gemeente te mogen verlaten. Duitse Feldgendarmes hielden de wacht aan de grensovergang.
Sluikhandel bloeide weelderig. Alle vruchten van de akkers moesten worden afgeleverd aan de Duitse overheid. Misbruiken gaven aanleiding tot dwangarbeid.
De opgeëiste mannen welke verplichte arbeid voor de Duitsers moesten uitvoeren , welke zeerveel voorkwam, werden “Civielarbeiders” genoemd. Zij die zich verschuilden en toch werden opgepakt werden in beestenwagens naar Sedan vervoerd om daar te “Arbeiten”
Na Napoleon, Willem van Oranje waren we Eindelijk vrij.
Op Pinksteren 2 juni 1802 werd kwam onze parochie in een heugelijke dag, Voor het eerst in lange tijd konden de gelovigen weer naar hun vertrouwde kerk om er de mis bij te wonen en om de sacramenten te ontvangen. Onze parochie werd nu ingedeeld onder het bisdom Gent Dekenij Menen.
Voor die tijd behoorde onze parochie tot het Bisdom Doornik, dekenij Kortrijk.
De gelovigen betaalden toen de verplichte kerkelijke tienden. Het was een soort van geestelijke belastingen. Iedere inwoner moest een tiende van zijn inkomsten afstaan aan de kerk, voor het onderhoud en herstel van de kerkgebouwen. Dat hield ook in de jaarwedde van de pastoor en den onderpastoor. Door deze kerkelijke belastingen werden de parochie grenzen zeer goed afgebakend. Hier was de kerkelijke en de burgerlijke grens gelijkmatig.
In een dagboek van de dorpsgemeenschap leest men het volgende:
“De pastoor trekt van den bisschop jaarlijks 446 guldes. Hij ontvangt nog regellmatig geldelijkesteun van het Capittel van Doornik; ook geniet hij uit de inkomsten van de uitvaarten, van 43 jaargetijden , van81 gezongen en 9 gelezen missen.
De onderpastoor ontvangt van de tienheffers 15 gulden en van de parochianen 90 guldes.
De koster woont en een huis voor nieten, hij mag jaarlijks rondgaan om eieren en graan en ontvangt zijn aandeel uit de kerkelijke diensten. Daarenboven is hij schoolmeester.
Het H.Sacrament wordt naar de zieken gedragen met lantaarn en bel. Den bedienaar gaat in het wit gekleed rond de plaatse, in het zwart op verdere afstand.
In de processie gaan de beelden en de relikwieën mee, ook de ramen of kaders gedragen door mannen te peerde.
Onze jonge koning Leopold II mobiliseerde ons leger tijdens de Frans-Duitse oorlog (juli1870 – februari 1871) om onze grenzen te bewaken. Zo kwamen Belgische soldaten terecht hier te Rollegem. Zij maakten deel uit van het 1ste Linieregiment,, 3de bataljon. Het waren voor de dorpsgenoten “spectaculaire bezettingsdagen”. Dagelijkse schietoefeningen in bepaalde weiden, lange marstochten langs de straten, brullende sergeanten. Het verblijf van de soldaten was in een boerenschuur, of in een herberg op stro. Terwijl de offiecieren konden beschikken over een zacht bed bij goede burgers. S’ avonds brachten de soldaten hun tijd door in de vele cafés bij een pint en “Toebak” geen mens die er aan dacht dat honderd kilometer verder zuidwaarts hevig gevochten werd. Het was februari 1871 toen ze ons dorp verlieten.
Wanneer koning Albert in 1941 nog eens mobiliseerde, dacht men als soldaat aan wat vader of grootvader verteld had over die mobilisatie “ Het zullen weer vrolijke tijden gaan worden!”
Op den “Klijtberg”, waar nu zou gegraven worden om de klei voor dakpannen, hadden we 18de eeuw af te rekenen met regelmatige Franse invallen. De Kijtberg, een zeer strategisch militair punt, werd een fort gebouwd. Wie weet als men begint te graven of men daar nog overblijfsels van terug vind.
Den Molenkouter
Op den afgegraven molenheuvel verrees een woonwijk den molenkouter, ter hoogte van de woonst nr.8 (nu bewoond door Michel Brouckaert) Stond de plaatsmolen deed in die periode dienst als uitkijktoren. Deze houten graanwindmolen werd in 1620 voor het eerst vermeld.( was leengoed van Rollegem) Hij waaide om op donderdagnamiddag 16 mei 1895. Den dam werd afgevoerd in 1909.
Hannes Waelkens geboren op 5 juni 1989, in het begoniapark . Elite zonder contract
Hij speelde al vanaf de duiveltjes bij de VAR. Hij speelde in de spits, zijn favoriete en beste stek was links voor, hij droomde van een mooie voetbalcarrière.
De beste herinnering was de winst op het tornooi te Bellegem. Op 3 september 1999 was hij Preminiem bij de VAR. Zijn favoriete club was Excelsior Moeskroen.
Truiaert
Temmerman Christophe ( zoon van Germain Temmerman uit Tombroek)
Zo kwamen we voorlopig aan het einde van deze reeks, hopende dat er ooit iemand nog iets zal aan toevoegen of het verder zal aanvullen wensen we u alvast veel kijk en lees plezier.
De vrijdag vanaf 18.00 u keuze Kaarting, ( deze keer koffie, conserven, chocolade koeken en waspoeder)de zaterdag staat in het teken van de jeugd om 17.00u een kindermis en na de mis pleinanimatie met de Oostendse visbakkers , Glühwein en jeneverbar, ook de Kaarters komen aan hun trekken.
Begeleid door de St-Cecillia-harmonie trek de zondag de stoet van de pastorie naar de kerk. Vergezeld door de koorknapen en het geslacht varken.
De voorganger in de eucharistie is dit jaar E.H. Piet Palmans, provinciaal Salesiaan van Don Bosco. Na de viering tractoren wijding. Vanaf 12 u aperitief en aansluitend St-Antonius hutsepot. St-Antoniuswandeling bestaat uit 6 en 12 km. Men kan tevens prijzen in de wacht slepen.
Op maandag 17 januari is er om 9uur een gregoriaanse mis opgeluisterd door het koor “ De Vrienden van het Gregoriaans, en om 14 u de St.-Antoniuscarousel.
Omliggende gemeenten bekampen elkaar in kaarten en volksspelen.
Het was nog tot en met 2002 dat men jaarlijks 40.000fr. moest vinden om de lopende leningen en onkosten te betalen voor de vernieuwing van de zaal.
Er werden dit jaar postkaarten aangeboden voor de prijs van 150 fr. Voor zes kaarten. Het is een unicum wat in Rollegem zijn er weinig postkaarten te verkrijgen van de gemeente. Verzamelaars moeten er dus vlug bij zijn.
Ondanks het druilerige weertje was er veel volk op de been. Edwig Demey en de “Vrouwe van Rolleghem” Nathalie Wauthier waren van de partij.
Na de mis tractoren wijding een veertigtal welke onder trommelgeroffel van de drumband en de klanken van de harmonie werden begeleid.
Opvallend was dat enkele landbouwers ook hun kinderen met de tractoren lieten voorbij rijden. Ook een tiental tractorenoldtimers aangevoerd door Philip Ghekiere uit Moorsele kwamen aangepuft, ditmaal was de oudste een Landini uit 1951. De heren bolhoeden uit Ingooigem waren opnieuw van de partij.
De nieuwheid van dit jaar de visbakkers uit Oostende hadden zestig kilogram pladijs, of platvis zoals zij dat noemen bij, welke met een portie friet of een broodje uit het vuistje heerlijk kon smaken, alles werd tot de laatste gram verorbert.
Maakte Rollegem deel uit van: le département de la Lys- Arrondissement de Courtai- Canton Belleghem.
De Franse bezetters hadden de christelijke godsdienst afgeschaft. De nieuwe kalender werd ingevoerd, waarin elke maand 30 dagen telde verdeeld in slechts 3 weken van 10 dagen(= decades). Elke 10de dag van de week was een rustdag voor iedereen(= decadis) Het was ten strengste verboden zon- en feestdagen te vieren, deze waren afgeschaft. Op de decadis waren alle werkplaatsen en winkels gesloten. Op de vrijdagen en vastendagen was de verkoop van vis ten strengste verboden. Priesters die weigerden de “Eed van Trouw af te leggen aan de Franse Republiek werden tot ballingschap veroordeeld en opgesloten in het gevang te Brugge.
Al de kunst bezittingen uit onze kerk werden geroofd ; drie zilveren kelken, de ketting van de St- Sebastiaan- en van de H. Sacramentsgilde. Ook alle kerkelijke goederen werden aangeslagen en verkocht ten voordele van de Repupliek. Op 11 april 1796 kwam ook het verbod de klokken te luiden, een weinig later waren de drie klokken gestolen. Op het kerkhof rond de kerk gelegen, dienden al de kruisen verwijderd te worden. Alle kruisen in en buiten de kerk.
Alle heiligenbeelden aan de huisgevels aan bomen werden verwijdert en onteerd. Op de parochie vond men niemand om dit te doen, er kwamen vreemdelingen welke men “Kruisduivels” noemden de karwei klaren. Steeds meer goederen en arbeiders moesten er aan geloven, er werden 15 soldaten opgeëist voor het Franse leger.
Liever dan het Frans leger sloten vele jonger aan bij het boeren leger en wierpen zich in de strijd tegen de “Sansculotten” en wisten moedig te sterven voor godsdienst en vrijheid, voor “Outer en Heerd” (voor altaar en Haard)
Op Brigandszondag, tijdens die Boerenkrijg, werd en we hier overvallen door zo’n groep opstandelingen, gewapend met riek en zeis. Op de plaatse staken zij de vrijheidsboom in brand samen met de gemeentelijke documenten.
Het jaar 2012 was Els Dewaele volgens de pers, als “Rollegemnaar van het jaar” verkozen.
Met haar werd dan volgens de pers een grote naam aan de lijst toegevoegd,
Te Rollegem noemen we ze nog immer” de verdienstelijkste persoon”.
Ze is al vele jaren actief in de gemeente. Zij had dat niet verwacht, ze schrok dan ook serieus toen ze op het podium werd geroepen.
Els was lid van de ouderraad van de vrije basisschool Sint-Theresia, nu is ze lid van een nieuwe vereniging “ex ouderraad” welke op 27 oktober een Kaarting inrichten
Beroepshalve actief bij Intercommunale Leiedal. De laatste vier jaar is ze voorzitter van de plaatselijke harmonie Sint-Cecilia, daarvoor was ze bestuurslid.
Els zingt in het zangkoor “Crescendo” ze gaf ook elf jaar vormselcatechese. Het is dank zij haar man Philip Hoorens en haar kinderen die gelukkig achter haar staan dat dit alles mogelijk word gemaakt aldus Els.
1999 al voor de zesde keer. 8, 9, 10 en 11 januari.
Ook het laatste jaar voor het millennium word er voor vier dagen gefeest
Vrijdag, zaterdag, zondag en maandag
Deze keer word er voorgegaan in de eucharistieviering door de Kortrijkse deken Valeer Deschacht. Gevolgd door de jaarlijks tractorenwijding. Vanaf de middag staat de hutsepot op het vuur, en in de namiddag is er de koffietafel, er staan dit jaar ook pannenkoeken op de kaart.
Op maandag 11 januari is er een St-Antoniuscarousel met volksspelen allerhande.
Ondanks het kille weer was er opnieuw een ruime belangstelling voor de St-Antoniusfeesten.
De Chirojongens waren aanwezig, de vormelingen en de volgelingen van St-Antonius-met-het-varkentje in bruine pij. Aan het hoofd van de stoet de belleman Edwig Demey gevolgd door de harmonie. Het koor Crescendo onder leiding van Jean-Luc Bertel. De laatstgenoemde zorgde voor de verrassing: toen hij tijdens de mis een nieuw lied aanhief: “De bekoringen van St-Antonius”; Niemand was op de hoogte hier van, men reageerde met een daverend applaus.
Dit keer waren een drieëndertig tractoren bij de wijding, welke een bedankingsbriefje kregen en een paar bierbonnetjes. Een tiental oldtimers stalen de show.
Philiep Ghekiere uit Moorsele kwam aangetuft met het oudste vehikel, een Landini uit 1949.
Ze gaven als reden dat ze niet zo talrijk waren afgezakt, “de Dienen van hier boven voor niet al te best weder had gezorgd”
Bij de ommegang liep een achtkoppige bestuur van Yvegem Sportief uit Ingooigem mee. Ze zijn herkenbaar aan de zwarte bolhoed. Het was de eerste maal dat ze wilden hier zijn. Herinnerd u zich nog dat de eerste paterkleren van daar kwamen. Toen Pastoor Dewulf ze later terug droeg, waren ze nat en vuil, en vandaar dat ze niet tevreden waren en niet wilden komen. De Folkloreraad kon het opnieuw bewerkstelligen om ze terug naar hier te halen.
Waren er te Rollegem 312 huizen met 1552 inwoners. Men telde een twintigtal grote hoeven waarvan 14 omwald. Een vijftigtal mindere boerderijen en nog enkele kleine hoeven.
Met een oppervlakte van 847 ha. Waren er 730 ha pachthoeve, akkers en boomgaarden. 30 ha meers en 10 ha bos. Er waren toen 300 melkkoeien, 1 koren en 1 oliemolen.
Men had huiswevers: 33 meesters, 52 knechten en 9 leerlingen. 2 slagers, een herder met 60 schapen een molenbouwer en een rietmaker. Het grootste deel van de bevolking had een “Lochtink” (een groentetuin). Deze mensen verdienden hun brood het zij als landbouwarbeider, vlasbewerker of thuiswever. Bij een telling in 1961 waren er 2456, en in 1974 2545.
In 1982 telde Rollegem nog 48 landbouwbedrijven. Nu einde 2012 nog amper de helft?
De meest verdienstelijke persoon dit jaar is Zuster Andrea Marijsse 68 jaar.
Naast de dagelijkse taken in het klooster, doet ze nog een fulltimejop zoals.
Ze is beleidsverantwoordelijke samen met de priester en de diaken.
Ze is lector, mede verantwoordelijke voor de acolieten(misdienaars)
Lid van de parochieraad, lid van het bestuur van de K.A.V. en tevens lid van de werkgroep broederlijk Delen.
Ze is tevens voorganger in gebed( wanneer de priester afwezig is) en kan voorgaan op het op de begraafplaats en doet de kruisweg in de vastenperiode.
Elke maand probeert ze alle Rollegemnaars te bezoeken die naar een rust- en verzorgingstehuis in de omliggende gemeenten zijn verhuisd.
Een laatste taak die ze maar al te graag op zich neemt is medewerker zijn van de Ketting.( alwaar mensen met een laag inkomen ook effectief worden geholpen)
Op de vraag, waar ze de kracht blijft halen om verder te doen, antwoord ze onomwonden: “Ik put veel kracht uit mijn geloof.”
Er is weer wat wils op de vijfde editie, een lustrumuitgave die net als de folklorefeesten, ondertussen een vaste waarde geworden is in het Rollegemse gemeenschapsleven
Opening op vrijdag met de gekende patékaarting, maar naast de paté is er nu ook stoofkarbonade te verkrijgen. Ook de niet-kaarters zijn van harte welkom.
Het voltrok zich nu in en om de vernieuwd zaal. De Frituur van jaklientje, de kerstboomverbranding en een lustrumbal voor jong en oud.
De mis werd opgedragen door Mgr. Maertens, ererector van de Kulak (Kortrijk) opgeluisterd door het Crescendokoor.
Onder de trektoren zijn ook dit jaar de oldtimers van de vzw. “Oude trekkers van Roeselare” zijn weer van de partij
De prijs van de hutsepot bedraagt 350fr. Voor de volwassenen en 150 voor de kinderen. De frituur gaat open vanaf 11.30 u.
In den namiddag is er demonstratie van de oldtimers.
De zondag is er natuur de optocht naar de kerk, het varken enz. de traditionele punten zoals ze ieder jaar voorkomen
Er was veel meer volk dan het jaar voordien, ook de kerstboomverbranding trok veel kijklustige. Er was dit jaar ook een jeneverkelder.
Er waren dit jaar een veertigtal tractoren.
Volgens de Chiro is er geen rekening gehouden men hen en vertrekken daarom met hun feest naar Bellegem, ook het toneel vind zich niet in de nieuw zaal en denkt ook uit te wijken naar Bellegem. Het zal een steeds wederkerend probleem worden.
Geen nood broer Dries nam de rennersdraad op en is in 1989 aan zijn tweede juniorenjaar toe. Hij had een indrukwekkend debuutjaar( 1987, plus minus 30 toptienplaatsen en vier overwinningen), maar was veel minder jaar in 1988.(Hij had een verdienstelijk seizoen begin en een degelijk slot, maar globaal gezien was het niet veel soeps. Voor het seizoen 1989 was het broer Ludo die hem klaarstoomde. Te Lauwe behaalde hij zijn eerste zege, in het gouwkampioenschap in Tielt werd hij negende.
Van Ludo weten we dat hij het bracht tot de liefhebbersrangen en na het wegseizoen van 1986 er mee kapte. Zin hogere studies combineren met wielrenner bleek voor hem niet meer mogelijk.
Dat Rollegem ook betrokken was gedurende de oorlogen kunnen we zeker niet vergeten.
Hier gaan we effen kijken wat we daarover terug vinden.
Het eerste wat we vinden waren de schermutselingen welke in 1380 de Gentse opstand tegen de graaf van Vlaanderen. De Vlaamse opstandelingen konden openlijk op de sympathie rekenen van een tiental Rollegemnaars. Na de nederlaag van de Vlamingen, onder de leiding van Filips van Artevelde, op 27 november 1382 te Westrozebeke, moesten 10 dorpsgenoten hun collaboratie met het Vlaamse heir bekopen met de dood of met opsluiting en verbeurdverklaring van hun bezittingen.
Een viertal namen zijn bekend: Pieter van Maren, Wouter van Overberghe, Geeraerd van der Beke en Lodewijk Adaems.
Zes inwoners sneuvelden op het slagveld: Zegher van de Steenkist, Jan Everaerd, Olivier Cogge, Gilles Bonte, Moris van den Colentier en Jan Leenmans.
dat Siska Buysschaert, bankagente, dirigent,onderwijzeres, het klankbord uit Marke. de erkenning kwam in ontvangst nemen.
Het is haar verdienste, het kinderkoor de “pimpeloentjes “welke ze vertegenwoordigd, dat ze in hun naam de bloemen in ontvangst nam.
Ze omschrijft zich zelf als een voortrekker, een rol die haar goed ligt.
Ze is 46 jaar en woont in de Steertstraat 2 te Marke.
Veertien jaar geleden heeft ze een kinderkoor opgericht, af en toe treden ze op, in de kerk, rusthuizen, doopvieringen, huwelijken….
Ze heeft ook bijlessen aan huis aan voornamelijk Franstalige.
Ze is ook begonnen met les te geven aan langdurige zieken, kinderen uit het lager onderwijs. De lessen worden betaald door het ministerie. Ze is ervan overtuigd dat ze al verschillende schooljaren heeft gered.
U verhaal kun je bij haar kwijt, ze kan neutraal raad geven, en dat is belangrijk.
Van pascal weten we dat hij bij de nieuwelingen een maand vóór de overgang in 1989 naar de junioren zijn eerste bloemenpakket wist te bemachtigen. In het Henegouwse Kain was hij onweerstaanbaar solo.
Rond de jaren 1700, was ons land bezet door de Oostenrijkers, Maria-Theresia van Oostenrijk. Toen woonden er in Tombroek een kern van Calvinisten, ook Geuzen genaamd. Deze protestanten waren zeer bemiddeld ze bezaten verscheidene huizen in de omgeving. Ze hadden een boerderij onder de naam “Calvinistenhoek” te vinden in de huidige Tombroekmolenstraat, (Hoeven Raf Vanhoutte- Dendonker)
Volgens “ Kanonik Thanghe, zaliger, wist te zeggen dat op verzoek van de aanpalende pastors van Mosschroen en Luingne die zelfde Maria-Theresia van Oostenrijk, het bevel gaf aan die Geuzen ofwel te verhuizen naar St-Maria-horebeke (Oost-Vlaanderen) voor zij die Vlaams sprekende waren en voor de anders talige naar Wames (Henegouwen) Of zich elke zondag te begeven naar de hoogmis te Rollegem”. Een gezin is met pak en zak naar Hoorebeke vertrokken.
Rond de Heerd, XIV, 391 haalt menige koddige spreuken aan, onder andere, deze: als iemand zegt; “Merci”, dan luidt het antwoord “Merci is opgehangen” Zou ge raden van waar die spreuk komt? Van Tombroek. Zeker Mercy (vroeger Mercier, koopman) was op heterdaad in op diefstal betrapt geweest, gevonnist… en gehangen!
Hij begon te koersen in 1986 en deed voor een debuut vrij verdienstelijk (één zege en 15 toptienplaatsen) In zijn tweede jaar als nieuweling (1987) overtrof hij zijn stoutste verwachtingen. Nu nog schijnt het hem te plezieren wanneer hij deze campagne ter herinnering brengt. Zes overwinningen en niet minder dan 21 topvijfplaatsen. Hij zag zijn overstap naar de Juniors hoopvol tegemoet, het sterkte zijn vertrouwen voor 1989 waarin hij zich als vaste waarde wilde manifesteren. Doch door omstandigheden onafhankelijk van zijn wil kwam het niet uit zoals hij het zich had voorgesteld. Om te overwinteren deed hij aan pistewerk welke een meevaller was. Hij behaalde zilver in het koppelritkampioenschap. Hij vatte het wegwerk aan met bemoedigde resultaat Kuurne 5de , Harelbeke 5de, en Brakel-Waregem 15de. Dan begon voor hem de pechperiode, valpartij, 14 dagen gekweld met een virus en enz. De batterijen werden opnieuw opgeladen en vrij vlug kwam Gullegem met een 5de plaats, maar toen kwam de examenperiode, waar na hij opnieuw hoopte op een zegeviering.
1991 hij is terug van weggeweest na een seizoen van afwezigheid maakte hij op 1 november zijn rentree in het Gentse kuipke . Langs de grote poort nog wel, bijna lukte hij een dubbelslag, maar op 11 november kon hij zijn kansen niet verdedigen, hij kwam zwaar ten val.
Containerpark Rollegemseweg Heropening op zaterdag 17/11
Opgepast Het is noodzakelijk om steeds uw identitietskaart mee te brengen.
U stopt u identitietskaart in de lezer en de slagboom gaat open. Dit wordt immers op alle containerparken van Kortrijk gebruikt. Om bezoekers van andere gemeenten te weigeren.
Verleden jaar was men er niet in geslaagd de verdienstelijke persoon op het podium te krijgen, het verborgen talend wilde niet geroemd worden. Dan maar de eenvoudigste oplossing, geen verborgen talenten meer, maar mensen welke door hun bijdrage regelmatig in de belangstelling komen. Jammer dat men het zo zou gauw opgeeft om iemand te vinden, om een schouderklopje te geven, een bloempje, om even in de belangstelling te komen.Stel het liever een jaar uit en zoekt, je zult ze wel vinden of moet men inderdaad eerst sterven!
2008 Symphoriën Desmet
Dit jaar was het Symphoriën, hij woont in de Tombroekstraat 123, als gepensioneerde is het bijna niet op te sommen voor hoeveel organisatie hij zich inzet aldus de voorzitter Jean Pierre.
We laten hem zelf aan het woord:
Ik ben verantwoordelijk voor de catechisten op de parochie.
Ik ben voorzitter van de K.W.B.
Ik sta de pastoor bij.
Ik ben voorzitter van Het St-Antoniuscomite.
Ik ben gebedsleider op ’t Hooghe.
Zo koos men dit jaar voor iemand die het dik en dubbel verdiend had aldus de pers
Dit jaar viel de keuze op Rafaël uit de Oude Aalbeeksestraat, omwille van zijn jarenlange inzet voor diverse Rollegemse verenigingen. Maar zoals het vaak het geval is bij verdienstelijke personen, is ook Rafaël heel bescheiden. Zo bescheiden zelfs dat hij liever niet publiekelijk in de bloemen gezet wordt.
Hier mee was het hoofdstuk adel afgesloten en keren bij onze landerijen terug om van het ganse geslacht niets af te breken maar met de huidige tijd verder te gaan.
De familie Nijs verkocht op hun beurt aan de heer Constant Brouckaert geboren te Bellegem den 28 februari 1873, overleden op 2 april 1967. Zijn echtgenote Marie D’Hulst.Zij hadden een talrijk gezin waarvan de zoon Andre geboren te Rollegem 11 mei 1923 gehuwd met Verhoye Marcella geboren te Marke op 31 december 1926 op de boerderij bleven. Zij was ook afkomstig van een landbouwbedrijf.
Nog andere leenheren
Er zijn de leenheren “De la Boutillerie(1420) dit van het goed “De Coster” en Van Pierre van Bellegem, wiens zoon Eloy v. Bellegem dit verder verkocht aan Pierre d’Halluin. Verder wordt vemeld Jean Vander Crusen, Van Gavere, Vandenneste of De la Neste, Leerkesgoet (1506)
In de heerlijkheid van La bassie komen de namen voor van Nicolas-François du Bocaye en deze van Bonaventure van der Meerch die de eigendom kocht in 1785.Het leengoed L’Espierre ook genoemd Ter Beke met Catherine Hubertine Eymans dat het erfde van haar ouders Hubert en Elisabeth Vuyten- Eeckhout.
De baljuw zoals al vroeger vermeld Adrien Desmet (censier) pachter van de “Porte Ferreé” overleden voor 1635 en Pière-Roger Jonville overleden op 1 maart 1768, deze laatste is begraven in de kerk te Rollegem langs de rechterkant van de oude kerk. Bij de afbraak van de kerk werd de zerk overgebracht naar de sacristie waar hij zich nog steeds bevind.
In 1800 was Constant De Brabander secretaris van het kanton Bellegem. Door de wet van 30 augustus 1798 werd Jacques Facquaert aangesteld als voorzitter van het gemeentebestuur van Bellegem. Het was het voor hem dat de huwelijken van Rollegem plaats hadden, vanaf 11 oktober 1798.
Indien tijd waren er 4 getuigen nodig voor het huwelijk. Zo vinden we dat de familie Vandermeulen woonachtig te Rollegem naar Bellegem moest om te trouwen.
Deze toestand bleef tot bij de eerste burgemeester 1815.
De Meyer van Rollegem was Constantin Francois VanderMeersch geboren te Moorsele op 29 maart 1769 en werd burgemeester in 1815 hij bleef het tot na 1830. Hij overleed te Rollegem op 12 september 1844. Hij was tevens provincieraadslid van West-Vlaanderen voor het kanton Bellegem. Hij was weduwenaar van Marie-Jeanne_Thérese Everaert. Zijn ouders waren Engelbert Van Der Meersch en Marie-Anne Vander Plancke, zijn zoon Constantin Vander Meersch geboren te Rollegem op 19 oktober 1800 werd burgemeester in 1850 na dat hij ontslag had genomen als secretaries.
Zoon van al even een wielrenner van bij ons Jaak, een winnaarstype is het niet, want is niet van de rapste aan de meet. Een demarrage plaatsen in het slot van de koers, zodat de concurrentie zich de ziel uit het lijf moet rijden om het gat te dichten dat is zijn antwoord voor de overwinning.
1983 vinden we hem bij de juniorentrofee op de 32 plaats met 20 punten. Er kwam voordien wat materiaalpech en ook enig sukkelen met de gezondheid bij kijken, maar zijn de resultaten in stijgende lijn. Twee zesde en vierde en nu de eerste overwinning precies in de dezelfde koers waar hij een jaar geleden debuteerde. Toen werd het de zesde plaats, zeg maar onmiddellijk geïntegreerde bij de juniores. Hij heeft nog een jaar bij de juniores te goed. Deerlijk derde, Kuurne 2de .
In 1984 gedurende zijn legerdienst gekazerneerd te Sijsele nam hij deel aan het Belgische Militair kampioenschap te Zemst, alwaar hij in Juli de overstap ging maken naar de amateurs. In 1983 twee overwinningen, Te St Katherina Heule en Wattripont. En Primus in de eindstand van de trofee “Tussen Leie en Schelde”. 1984 een overwinning
1987 Angelino legt profambities naast zich, een vaste betrekking als bakker wil hij niet in de weegschaal werpen voor een profavontuur. Hij acht zich trouwens niet bekwaam om op het hoogste wielervlak een rol van betekenis te kunnen spelen.
Als amateur in 1986 boekte hij kort na de ronde van West-Vlaanderen een eerste succes, daarna had hij nog palmen te Binche en Amougies.
Met de driedaagse van West-Vlaanderen, de Franco-Belge, de tweedaagse van de Gaverstreek en de ronde van West-Vlaanderen dat zijn verwachtingen voor 1987
Deze Keer was het Raymonde Crunaire welke als verdienstelijke persoon werd verkozen.
Zij woont op de Rollegemplaats nr. 7 Ze heeft er een druk beroepsleven in zowel de fabriek , de brouwerij als de melkerij opzitten en bracht intussen ook nog twee zonen en vier kleinkinderen groot.
Ze was dit jaar 76 jaar, en toch zet ze zich heel actief in op de parochie. Al bijna 26 jaar is ze voorzitster van OKRA, wat voorheen de bond KBG was. Ieder maand de vierden dinsdag organiseren ze een kaarting. Jaarlijks een uitstap en vieren ook jaarlijks het kerst en paasfeest. Naast de vele uren welke ze besteed aan OKRA, gaat ze op reis met vriendinnen, hetzij dag uitstappen of verre reizen.
Ze is al jaren de drijvende en een stille kracht in de vereniging
Johanna kreeg als verdienstelijke persoon dit jaar een bos bloemen en felicitaties, wat haar wel ontroerde, en wat ze een grote eer vond.
Zij woont in het Tulpenpark
Johanna sprong dit jaar in het oog omdat ze zich al jaren actief inzet bij de Gezinsbond als bestuurslid van hier ter plekke en bestuurslid van de gewestelijke afdeling van die zelfde bond goed voor 26 gemeenten.
Ze bezorgt op haar eentje het ledentijdschrift van de vereniging aan alle leden, in 26 gemeenten
In de basisschool Sint-Theresia leidt Johanna er de voor -en naschoolse opvang in goede banen
Hun dochter, Marie-Rose Louise-Ghislaine d’Ennetieres geboren te Doornik op 28 maart 1823 en gestorven te Brussel op 16 maart 1876.Het huwelijk voltrokken, in Parijs (waarvan bekendmaking werd gedaan te Houtaing-Lez-Ath op 5 juni 1842) met Octave-Charles -Louis-Guillaume, graaf d’Oultremont de Duras, geboren te Brussel op 24 september 1815, werd bezegeld met een zoon.
Adhémar-Louis- Fréderic-Ghislain, graaf d’Oultrmont-Duras, werd geboren te Brussel op 9 juli 1845. Hij was senator voor het arrondissement Ath.
Hij heeft de hoeve en landerijen en alles wat eigendom van hem was hier te Rolleghem verkocht in het jaar 1895 aan Messire Edouard en Nijs Gustave, fabrikant van fotografische platen te Kortrijk.
De Adel? Zij verliezen prestige en Macht.
Een Franse leuze 3gelijkheid voor iedereen” bracht met zich mee dat edelen hun titels en bezittingen verloren. Ook Markies Joseph Balthasar Alexandre d’Ennetiéres, heer van Rollegem en graaf van Moeskroen, Titels, tienden, renten en rechten. Met een listige streek werd er niet aan zijn bezittingen geraakt, integendeel zegt men, door de Franse bezetting en de aanhechting van ons land bij Frankrijk werd hij “Président du département de Jemappes” en ridder van “La Légion d’Honneur”
Zou het ook zo niet kunnen dat vele mensen zoals ik bij het begin van dit overzicht zei: Het leren kennen het begrijpen en het verder zoeken, naar het verleden brengt dit met zich mee.
Hoeveel zijn er niet met een voorzetsel “van” wat in het Frans overeenkomt met “de’ zoals bv. Gustave Van Hoorebeke welke zegt; met hoeveel zijn ze niet die we vandaag nog edelman noemen, welke de naam ontleend hebben van hun parochie, dorp, of heerlijkheid met bezit van wapen en naam. Zij komen werkelijk uit de grijze oudheid.
Op het einde van de middeleeuwen hebben de grote familie een lange smartelijke doodstrijd gekend, ze hebben de genadeslag gekregen door vrijmaking van de gemeenten en hebben in vernedering geboet voor vijf eeuwen van fouten en misdadige tirannie.
Zoals iedere menselijke instelling droeg de feodale adel de kiemen van de dood in zich, en haar laatste uur bepaalt. Niet tegenstaande hun ontaarding en vernedering, zijn ze fier gebleven.De herinneringen van grootheid of schaamte moest vereeuwigd blijven Niet allen werden in eer hersteld, dat is dan ook de reden dat ze zelfs tot in de laagste klasse van de bevolking terug te vinden zijn.
Men zei van de adel; “dat ze blauwbloed hadden die door de adderen stroomt.” Heden worden er blauwe ringen rond hun achterste geschilderd. (Dat komt van horen zeggen)
“ De arbeiders zijn aldus de adel, niet allemaal zo volks als de huidige adel zich voorstelt. Ze zij samengesteld voor minstens zeven tienden door parvenu’s opkomelingen(, iemand die door rijkdom omhoog gekomen is, zich daar op erg laat voorstaan, doch voortdurend blijk geeft zich de nodige beschaving niet eigen gemaakt te hebben.) burgers in de adel verheven in de periodes dat de verheffing tot de adelstand door geld en ambt niets ridderlijk meer hadden.
In de Almanach Royal vind je de adellijke namen terug van Baljuw, ontvangers, Jachtopzieners, enz…de dienaars van de primitieve adel. Deze archieven staan grotendeels open voor onderzoek. Vele burgerlieden kunnen daar door hun werkelijke voorouders de namen terugvinden.
Ten einde raad en zonder geldmiddelen heeft de adel zich op de industrie en handel geworpen aldus Gustaaf Van Hoorebeke, ze deden zaken in het groot en in het klein men beoefent een ambacht of vrije kunst, men werd arbeider; men onderscheid zich slechts van het gepeupel door een historische naam en de vage herinneringen van zijn wapen, Men kent zelfs de huwelijken beneden zijn stand niet. Er is een kruising van kasten in het oneindige. De feodale kolos is de gelijke geworden van de onadellijke, hij is vergeten wat hij was.Hij houdt van werk wat hij vroeger verachte, hij is gelukkig er zonder blozen de prijs er voor te ontvangen.
Hij was eerste “Hoogpointer” van de kastelein van Kortrijk in 1743.
Hij werd geboren te Gent, op 1 april 1718 gedoopt in de St. Michielkerk op dezelfde dag en overleed in Doornik in de parochie van O.L.Vrouw op 3 april 1758 en werd in Mouscron begraven.
Hij was gehuwd op 8 april 1739 in de kerk van O.L.Vrouw te Doornik, met Jeanne-Ernestinne-Albertinne de St. Aldegonde de Noircarmes, gedoopt te Doornik in de parochie St. Nicaise op 15 november 1719. Ze stierf in dezelfde stad op 15 februari en werd in de O.L.Vrouw kerk begraven den 18 februari 1788.
Hun oudste zoon Albert-Marie-Maximilien de vijfde markies werd geboren te Doornik op 24 maart 1740 en gedoopt in de O.L.Vrouw en hotel d’Ennetieres, in de rue St. Martin overleden op 29 januari 1759.
Het Hotel d’Ennetieres behoorde eerst aan M.Louis Crombez, jonker en burgemeester van Doornik. Hij was lid van de kamer van Volksvertegenwoordigers.
Daarna werd het eigendom van Louis Duquesne Jonker, commisaris van het arrondisement Doornik.
De vierde markies d’Ennetieres had het gekocht van Maximillien, markies de la Woestine et de Becelaere, op 29 juli 1741. (Uit het archive de Doornik diverse acten Layette van 1741.)
Zijn broer Joseph-Marie-Edouard-Baudry, anders gezegd in de akten,Baudry-Marie-Joseph-Edouard d’Ennetieres, zesde markies met deze naam graaf de Mouscron, heer de Luinge en de Rollegem enz.. Hij werd geboren te Doornik op 8 april 1742 en gedoopt in de O.L.Vrouw kerk op 2 mei van het zelfde jaar.
Hij stierf ongehuwd in zijn kasteel de la Berlière te Hautaing_Lez Ath waar hij begraven werd op 20 oktober 1786.
Daar door kwam de zevende markies Joseph-Marie- Balthazar-Alexandre d’Ennetieres als opvolger van zijn broer, met deze naam: graaf van Mouscron, d’Hust en van het Heilig Rijk heer de Luingne, Aelbeke en Rollegem enz..
Ook hij werd geboren te Doornik op 11 april 1743, gedoopt in de O.L.Vrouwkerk op 15 mei van hetzelfde jaar.
Hij huwde te Colemberg bij Boulogne-sur Mer, op 15 oktober 1787 met Rose-Charlotte-Anne Gabrielle de St. Aldegonde de Noircarmes, zij was geboren op 21 december 1764. Ze stierf te Doornik op 14 maart 1818 en ze werd begraven bij haar echtgenoot te Mouscron. Zij waren de laatste dame en heer de Rolleghem.
Het bezit van de hoeve en de landerijen van Rolleghem bleven bij de achtste markies d’Ennetieres tot aan zijn dood. Hun zoon Frédéric-Joseph woonde op het kasteel van Duras in de omgeving van Luik, alwaar hij overleed op 23 juli 1875.
Hij had een dochter uit het huwelijk met Félicité-Anne-Jeanne-Ghislaine de Draeck, welke geboren wed te Gent op 9 februari 1798.
Op den ouderdom van 57 jaar, werd ze vermoordt door een dienstbode te Zomergem Oost-Vlaanderen op 21 oktober 1855.
Jacques is nu 42 jaar en woont met moeder Agnes Vandendriessche op de ouderlijke boerderij langs de Rollegemseweg.
Hij liep school in het MPI de kindervriend hier in Rollegem, daarna in het MPI op Heule Watermolen. Hij werkt ondertussen al 22 jaar in de Waak te Kuurne. Boogschieten is zijn grote passie, dit begon bij het vinden van een boog op de boerderij. Toentertijd was de schuttersvereniging van Rollegem er met hun staande wip aanwezig en lokaal op de boerderij gevestigd.
Intussen is deze gilde verdwenen maar Jacques sloot zich aan bij de schutters uit Bellegem, alwaar hij reeds tweemaal koning is geworden. De “perse” is er gebleven op de boerderij en zo kan hij nog elke dag daar op oefenen. Hij is ook zeer erg begaan met zijn dorp en de omgeving. Hij is altijd van de partij om te helpen bij de St-Antoniusfeesten,maar vooral de Folklorefeesten zijn zeer belangrijk voor hem. Ook te Bellegem is hij zeer bedreven, mosselfeest en onderhouden van de schutterskantine.
Afkomstig van het gehucht Tombroek aan de kant van Dottenijs, kan moeilijk nee zeggen.
Ze is al jaren in de weer als voorzitster van de plaatselijke KVLV, de katholieke vereniging van landelijke vrouwen. Ze heeft een varkenskwekerij in de Moeskroenstraat. Maar zo denkt ze zelf: “Het zal wel zijn omdat ze weten dat ze mij altijd van alles mogen vragen” verdenkt ze de werkgroep van de folklore, die haar dit jaar verkozen als verdienstelijkste persoon.
Naast al haar drukke bezigheden is ze ook verzamelaarster van varkentjes, welke ondertussen al is uitgegroeid tot een 400 tal.
Wie haar een plezier wil doen mag dus gerust aandraven met een of ander varkentje, ze zal geen neen zeggen.
Intussen was de familie d’Ennetieres in het bezit van het cijnsgoed de Rolleghem en de afhankelijke landgoederen. Een deftige burgerfamilie uit Doornik. Ze stamden uit het feodale tijdperk, ze zijn afkomstig van een jongere tak van de landsheren d’Ennetieres in Avelin in het land van Mélantois, kastelein van Rijsel.
Met het overlijden van ridder Robert de Anethières, de mannelijke kant van dit ras was de oude tak uitgedoofd. De belangrijkste erfgename was zijn dochter, Elisabeth.
Den Doornikse tak begint met Jakemes of Jacques Dantières , van beroep bierbrouwer, gestorven op zaterdag 30 januari 1306. Zijn jongste zoon Gerard, zet de familie voort.
In de zesde graad vindt men een directe afstammeling van Gerard, namelijk Jerome Dennetières, pelgrim naar Jeruzalem, ridder van St. Sepulchre.
Hij werd in de adel verheven door de Duitse keizer,Charles V, het was een oude gezworene, een oud wethouder en oud soeverein en provoost van Doornik.
Op de sluitsteen van het voorportaal van de hoeve van Rollegem leest men;
Bovenaan: Obijt; rechts: 30; links; 7bre, en onderaan anno 1735.
Wat heeft dit te beduiden? Als men alle stambomen nazoekt van de d’ Ennetières vindt men niets. Is het misschien de vermelding van de overlijdensdatum, van markiezin Alexandrine-Françoise, geboren gravin de Basta, dHust en du Saint-Empire, welke weduwe was van Jacques-François-Hippolyte, tweede markies d’Ennetières op 14 juli 1714 had als tweede man, Albert-Michel-Joseph graaf de Franeau, baron de Gommegnies.
Het is zeker met de kleinzoon van deze dame dat de reeks van de landsheren van Rollegem moet beginnen.
Hij was eerste Hoogpointer. De “Pointeren” waren in Vlaanderen de ambtenaren belast met het opzoeken van belastbare en patent betalende personen. Deze ambtenaren waren ook zetters van belastingen en tiendeninzamelaars. Een “Hoogpointer”of “Groot pointer” was degene die bevoegd was voor een volledige Kastelein.
Engelbert-Frederic-Maximilien-Joseph d’Ennetières, vierde markies met deze naam, graaf de Mouscron, d’Hust en van het heilige Rijk, baron d’Heule en de la Berlière, heer van Luingne, Aalbeke, Rollegem, Bissegem enz..
Geboren en getogen Rollegemnaar uit de Rollegemkerkstraat 30 (jong 60 jaar)
Ze denkt dat ze de titel te danken heeft aan haar sociale inzet. Zij verteld dat ze voorzitsters is van CM ziekenzorg en ze zong 12 jaar in het plaatselijke koor Crescendo, waar ze tenor was. Ze plaatste vrijwillig vooraf de stoelen, en zette de verwarming aan.
Ze is lid van de gemeenschapsraad, actief in de parochieraad en den bond van de gepensioneerden.
Ze draagt ook haar steentje bij tijdens de jaarlijkse novene van St-Antonius, alwaar ze kaarsen verkoopt en het uitdelen van gebeden en gebedsprentjes.
Ze gaat tevens naar andere gemeenten om er te bidden. Ze komt uit voor haar geloof en de mensen kennen haar zo.
Ze is tevens actief in den Bekaert seniorenclub waar ze ook haar handen uit de mouwen steekt.
Ze werkt tevens mee aan de Folklorefeesten. Ze trok ook al een viertalkeren met ziekenzorg naar Lourdes maar moest hiervan afzien vanwege rugklachten.
Bij de zitdagen van de schepenen van de stad is ze nauw betrokken, ze fungeert daarbij een beetje als spreekbuis voor vele Rollegemnaren. Ze heeft een vrij hoog IQ en wend dit aan om mensen te helpen waar het kan, maar je kunt natuurlijk nooit voor iedereen goed doen.
Dit jaar
waren de pioniers aan de beurt John Dendievel en Lucien Bulcaen werden in de
bloemen gezet. Om 11 uur vlak voor het burgerlijk huwelijk van Rollo en Flore.
John en Lucien
waren erbij van bij de stichting 25 jaar trouwen dienst
Jacqueline
Descamps, in de volksmond “Jacquelientje”, een geboren en getogen Rollegemse
verpleegster uit de Aalbeeksestraat.
Jacquelineis gehuldigd voor haar jarenlange inzet bij
alles wat er op de parochie gebeurt. Ze werkt ondermeer mee aan de seniorennamiddag
op de folklorefeesten
De
nieuwbakken Rollegemnaar , sinds enkele weken verhuisd vanuit Aalbeke welke er
in juni 1982 in slaagde, de o zo gaarne voor eigen volk te winnen, 11de
grote prijs ereburgemeester Vandenberghe op zijn naam te schrijven. Hij heeft
bij de juniores nu op zijn naam 5 overwinningen, 15 tweede plaatsen en nog een
handvol in de eerste vijf. (Foto boek 31)
Hij doet op 3 augustus 1982
zijn overstap naar de liefhebbers.
1991 zet de Rollegemnaar een
grote stap vooruit dank zij Roger De Vlaemick, hij heeft me de ogen geopend, op
zijn aanraden is hij op een vastomlijnd schema beginnen trainen, en vond er van
meet af aan baat bij. Dat hij Roger De Vlaemick graag had gevolgd naar TONTON
TAPIS, hoefde hij niet te benadrukken.(13 juli 1991)
Zuster Lieve,
of Alice Dumol Kreeg uit de handen van de Heer van Rollegem voor de eerste maal
een erkenning als verdienstelijke persoon, en het deed de 82 jarige zuster
bijzonder veel genoegen.
Zij werd
geboren in Wijnnezele (Noord Frankrijk) op 28 februari 1917 , Ze ging naar
Watou naar school. In 1938 trad ze binnen in het klooster van de Zustersvan de H. Theresia. Korten tijd later vertrok
ze naar Bakwanga in Zaïre, het toenmalige Congo. Ze kwam in 1966 aan te
Rollegem, waar ze de huiselijke taken op zich nam. Al die jaren zorgde zuster
Lieve er voor dat alle feesten op de parochie perfect verliepen. Ze zette zich
in voor de Chiro en allerhande schoolfeesten. Ze zorgde ervoor dat er voldoende
borden en het nodige matreaal voorhanden was. “Soms hadden we feesten voor 300
mensen, dat was sleuren geblazen, met zware bakken met borden en glazen.”
De erkenning
die ze kreeg als verdienstelijke persoon voor al die jaren trouwe inzet deed
haar bijzonder veel deugd.
Het was
trouwens de eerste maal dat aan iemand van Rollegem deze eer te beurt
viel,het werk achter de scherm waar
weinigen zicht op hebben, zouden vanaf heden een pluimpje, of een schouder
klopje krijgen, in de vorm van een boeketje bloemen.
Op
28 juni 1706 gehuwde hij een eerste maal met Marie-Ernestine de Houchin,
dochter van Charles-Claude de Houchin ridder sire en markies de Longastre, heer
dÂ’Annezin enz..en van Beatrix-Jeanne-Claire-Therese du Chastel de la
Howarderie, dame en burggravin de Haubourdin et dÂ’Emmerin.
Op
22 mei 1721 overleed zijn vrouw op het kasteel de Beaumanoir, ze werd begraven
onder het koor van de kerk van Houplin-Lez-Seclin.
Niet lang daarna hertrouwde de burggraaf de
Petrieu met Marie-Charlotte monet de la Salle, Zij was de dochter van burggraaf
de Beaumanoir te Houplin.
De
burggraaf overleed in den ouderdom van 65 jaar op 7 oktober 1749. De dag daarna
werd hij onder het koor naast zijn vrouw in de kerk van Houplin begraven.
Uit
het eerste huwelijk waren er negen kinderen.
Het
was Philippe-Alexandre-Alberic du Chastel, ridder, welke we rond de periode van
1776 zouden terug vinden als graaf de Petrieu, markies de Rolleghem, door de
akte
van een nooddoop in de kapel van het kasteel de Beaumaroir op de 17de
van mei. Hij werd geboren op de 16 mei 1718, waar hij pas op 9 juni gedoopt
werd in Houplin van dat zelfde jaar. Hij had voor peter Philippe-Alexander de
Ghisstelles, markies de St. Floris. De meter was Marie-Philippe-Albericque du
Chastel dame de Verquin, dochter en erfgename van de graaf de Blangerval.
In
1780, werd la Vaquerie verkocht aan Mevrouw de Hauteclocque de Wail, geboren
Marie-Yolande le Caron de Canettemont. Vaqueriette was achtereenvolgens van de
Mieure, tot Bois de Boyeffes, en dan tot du Chastel de Bangerval en
uiteindelijk tot de Houteclocque.
In
1788 leeft Phillippe du Casthel nog, hij was opdien ogenblik nog burgemeester
dÂ’Ancoisne en werd onder de edelen van het baljuwschap van Rijsel gerekend.
Hij
werd geboren op 22 juni 1958.In 1975
ging hij van start. Na twee maanden nieuweling te zijn geweest moest hij reeds,
omwille van zijn leeftijd naar de juniores. Zijn uitslagen een eerste en vijf
vijfde prijzen in 1976
Een
2de plaats in het Eindklassement Fleche du Sud (LUX)
In
Juli 1978 bij de liefhebbers in Tielt, overwinning voor Johnny. De Rollegemnaar
is voort durend op de dichtste ere plaatsen, ontbeert wat geluk om palmen te
veroveren
In
1980 is Johny weer in conditie , na een valpartij in de tweedaagse van de
Gaverstreek, toen hij puik gerodeerd uit de Franco-Belge kwam. Dank zij de
ronde van Limburg is hij weer de oude. Naast de laatste klassiekers is er ook
de Italiaanse ritten wedstrijd waaraan Johny met de S.V. Deerlijk hopt te mogen
meedingen. Op de cols aldaar trok hij vorig jaar al flink zijn streng.( foto
boek 25) hij wonvijf koersen bij de
Juniores en is overgestapt naar de amateurs (Liefhebbers) Hij wil beroeprenner
worden
Den
Deerlijkse klepper die in de ronde van de vallei van Aosta in Italië een puike
conditie onderstreep, won ook te Bissegem.
1980
2de in Internatie Reningelst (BEL)
1981
Johny is geselecteerd voor internatie Reningelst, samen met Dirk Demol Eric
Vanlancker voor de ploeg Zuid, tevens waren er ook bij Paul Haghedoornen Luc
Meerseman enz.
Zelfs
de graaf de Gand met de initialen A.Fr. , naaste familie van de kinderen van de
graaf de Blangerval. Zie hier de namen Michel-Maximilien, markies de Hem,
gehuwd op 15 maart 1704 met Marguerite-Charlotte de Berghes-Saint-Winnoc
François-Gilbert
de Gand, Kanunnik van Doornik en Jacques-Ignace de Gand.
Ze
hadden ook een oom Jacques de Gand-Villain, graaf de Gand, Hij was luitenant
van de grenadiers bij het regiment van de Waalse garde in 1703, daarna kolonel
bij de Duitse keizerlijke dienst.Hij lied zich Albert-François-Dominique
noemen.
De
tweede graaf Alberic-Adrien-François-Joseph du Chastel, die zijn broer opvolgt,
had met zijn eerste vrouw vier kinderen en met zijn tweede, een zoon. Volgens
de familie langs vaderszijde was het een bastaard. In de middeleeuwen kwam dit
veel voor zelfs in de 17de en 18deeeuw, een buitenechtelijk kind dat meestal
door de vader werd onderhouden, maar welke geen rechten had op een titel, troon
of opvolging.
Het
nageslacht van dit huwelijk verbond zich aan de Tramecourt en smolt samen met
het huis de Lannoy, tak van de graven dÂ’Annepes, barons de Wasnes (te Toufflers)
en dÂ’ Espierres. Het leengoed bevindt zich op het grondgebied van Toufflers,
Sailly en Templeuve-en-Pevele. Het behoorde tot het leengoed de Maufait,
dÂ’Outrewasne en du Chastelet aan de weg van Toufflers naar Doornik.Ze werden opgenomen
in de “Nobilaire de Pays-bas” door de Vegiano, uitgave de Herckenrode, t.l.
p.69 en in de Annuaire de la Noblesse de Belgique voor 1852, t.VI, p.208.
Deze
dame had drie broers: de oudste, (overleden door te vroeg geboren) geboren op
11 juni 1697, en werd begraven in de
kerk van Houplin. De tweede, evens overleden.
En
een derde ( allen ouder dan zij), maar waarvan men denkt dat de derde wel eens
de zoon zou geweest zijn van Marie-Jeanne Manesier(logementsdochter) die
Guillaume-François genaamd en met de titel graaf de Blangerval, Rolleghem zou
opgenomen zijn op 16 oktober 1719?
Het
goed gaat terug naar de jongere tak genaamd de graven de Petrieu.
Erkenning van
den verdienstelijke persoon van Rollegem.
In 1999 heeft
de Folkloreraad een nieuw initiatief in leven geroepen.
Vanaf heden
zou men iemand een pluimpje, of een schouder klopje geven in de vorm van een
boeketje bloemen
Het werk
achter de schermen waar weinigen zicht op hebben, een klopje geven, zeggen mens
doe zo voort. Ze komen maar zelden of nooit in het daglicht te staan maar het
zijn keiharde werkers. Ze doen dingen in het dagelijkse leven waar niemand
blijf bij stilstaan, het zijn haast schaduwen die voorbij glippen zonder dat we
het zien maar het werk is verricht, niemand blijft er bij stilstaan, het zijn
noeste werkers en daarom verdienen ze een bloempje. Ze staan niet op het
podium, meestal hebben ze het opgebouwd of terug afgebroken. Ze zijn wat we
noemen de werkers achter de scherm, mensen helpen daar waar nodig, en geloof
ons, ze zijn o, zo moeilijk op een podium te krijgen.
Eenmaal dat
men sterft zijn we allen helden iedereen weet wat ze waard zijn, we worden
bewierookt met lof overgoten, maar bij leven. Zoek ze maar uit, dat was wat de
raad ziet in een verdienstelijke persoon, en die zullen we zoeken! Een
schouderklop een bedanking bij leven! En zo zal het geschieden:
De
heer van Rolleghem stierf in 1712 Ook hij was tweemaal gehuwd geweest.
De
eerste maal met zijn nicht Anne-Marie-Petronelle-Michelle de VarennesZe was de dochter van Michel-François de
Varennes, ridder, heer de Houplin-lez- Seclin, de Beaumanoir te Houplin en
Philippe-Françoise de Gand et Villain.
Bij
het huwelijk waren de getuigen Michel-Maximilien de Gand; baron de
Sailly-Lez-Lannoy ridder, en Lamorald le Ricque, jonker, heer de
Steuvelles(Estevelles). In het achives de lÂ’Etat-civil de Houplin, Nord,France
kan men het zien in de huwelijksregisters van de parochie van Houplin waar de
acte van dit huwelijk ingeschreven werd.
Wanneer
zijn vrouw overleden is, ging de graaf de Blangerval een morganatisch huwelijk
aan met Marie-JeanneMannessier (
huwelijk met de linker hand: huwelijk van een vorstelijk persoon met iemand van
lagere rang, waardoor deze en eventuele kinderen van bepaalde aan vorstelijkheid
verbonden rechten verstoken blijven onder de hoge adel waren deze huwelijken
vroeger niet zeldzaam.) In een rechterlijk menoire is ze gekwalificeerd als een
Logementdochter.Er waren geen kinderen.
Zoals
het bij de dorpelingen ging, indien men huwen wilde zocht men een meisje van
het dorp. Zo was het ook in de adel. Om tot de adel als kind te kunnen behoren,
moeten, beide ouders afkomstig zijn van de adel. Zowel bij dorpelingen of in de
adel waren in een gezin velen kinderen: tien of twaalf, waren geen uitzonderingen.
Trouwens de kerkleiders kwamen het steeds maar aanporren. Iedere paring moet
minstens een kind teweeg brengen, het was niet voor niets dat in de Bijbel
stond: gaat en vermenigvuldiging u.
Ook
in adellijke kringen wist men dit maar al te goed. Maar dat bracht met zich
mee, dat door hun mentaliteit, van binnen zijn kring te huwen, op lange termijn
iedereen verwant werd met elkaar, ja zelf familie. Denk maar aan de uitdrukking:
“ kozen en nichten die vrijen lichte.”
De
jonge edellieden hadden het dan ook zeer moeilijk om een huwelijkspartner te
vinden, die niet verwant was met hen.
Zo
gebeurde het dan ook dat ze noodgedwongen met iemand van lagere stand in het
huwelijk traden.
De
kinderen uit dit huwelijk waren niet meer volgens de oude regel van den adel.
Zo
ontstond een regel die zei; “ dat indien een van de ouders van den adel was het
voldeed om toch een adellid te zijn.
Wat
meebracht dat het kon inhouden dat een “Afstand van Akte” of met andere
woorden, wanneer het huwelijk kinderloos bleef dan zouden de bezittingen terug
gaan. Men noemde dit een “Logementdochter” met andere woorden zou dit betekenen
dat iemand afstand doet van zijn of haar rechten. Een kind uit dat huwelijk kan
alleen erven van de moeder. En wat als de vader minderwaardig was?
Georges Christiaen te Kooigem geboren op 21/8/1910 en overleden te Oudenaarde op 13/01/1983
In den tijd waren er te
Rollegem heel wat wielrenners gehuisvest. Men had ondermeer Georges Christaens
(Beenie) wat men in de volksmond. Deze woonde een tijd hier in de Kerkstraat
nr.13en het was slager Albert
Vandevenne die er zich over ontfermde. Opdat zijn “Poulain” denodige sterke hebben zou hebben om zijn naam
beenie in ere te houden, bracht den beenhouwer dagelijks zijn portie biefstuk.
Onze vertroetelde renner kon zoiets onmogelijks verorberen. Hij kon ook de moed
niet opbrengen om te weigeren en zijn verzorger, weldoener te mishagen. Vele
van die malse steaks zouden dan ook verdwenen zijn wat mentoenmalig noemde het “vertrek” (WC). Want
toen dat Georges weer naar Bellegem verhuisde werd den aalput van het nr. 13
leeg gemaakt en wat vond men kiloÂ’s rottende stukken vlees.
Belgische National
Kampioenschap 13/8/1939was hij 13de
Grote prijs de Fourmies
21/8/1932: 1ste
Ronde van Vlaanderen
31/3/1940: 3de
Grote prijs Zottegem
25/6/1939: 3de
Grote prijs Wallonië :
25/6/1939: 3de
Luik-Bastenaken-Luik
14/5/1939: 13de
Parijs Tours: 3/5/1936: 10de
Luik-Bastenaken-Luik
26/4/1936 14de
In 1938 de 26ste“Giro d’Italia” op 7 mei start in Milaan en
eindigt op 2 juni. 94 renners stonden er aan de start verdeeld over 15 ploegen.
Ze werd gewonnen door Giovanni Valette. Totaal moeten ze 3643 km afleggen. Dat
doen ze met een gemiddelde snelheid van 32,378 km/h.
Vier Belgen doen er aan mee
waaronder Cyriel Van Overberghe die zeventiende word. Camiel Michielsen welke
eindigt op de eenentwintigste plaats, Noël Declercq , zesendertigste. Maar
Georges eindigt op de 13de plaats op 1h08’ 59”. Ondanks vele
strubbelingen verdienden ze een aardige stuiver.
De Belgen konden voor hun materiaal
rekenen op Italiaanse steun, hun fietsen waren van de industrieel “Faggi”
Georges reed ook in Duitsland
Rundfahrt . In 1939 zou hij rijden voor een Berlijnse firma, deze zou hen
betalen en uitrusten met materiaal. Doch hij kreeg geen groen licht van zijn
Belgische constructeur om op Duitse fietsen te gaan rijden.
De
eerste opvolger Charles-François de Chastel die het adeldom van Rollegem vormde
op 22 mei 1624 stierf te Gent, in de ouderdom van twintig jaar op 19 december
1637 en werd bijgezet in de St. Pieterskerk.
Zo
wordt Jerome-Philippe du Chastel, jonker en tweede zoon in lijn den opvolger
van zijn overleden broer.
Officier
in Spaanse dienst, infanterie kapitein en kolonel in een Waals regiment voor
1661. Het jaar waar hij door Philip IV, koning van Spanje, en souverein van de
Nederlanden, gouverneur, kasteelheer en groot baljuw van Audenaerde en graaf de
Blangerval gemaakt werd.
Als
gouverneur, kapitein en groot baljuw van Audenaerde, Jerome-Philppe du Chastel,
ridder, heer blangerval, Rollegem, Annequin enzÂ… was hij ook lid van de
Oorlogsraad van zijne Katholieke Majesteit en kolonel van een Waals regiment.
De
eerste graaf de Blangerval, vierde heer van Rolleghem van zijn geslacht, was
tweemaal getrouwd.
De
eerste maal in 1666 met Louise de Bellefouriere of Belleforiere ,
kanunnikes(stifdame) van Nivelles, dochter van Alexandre, graaf de
Bellefouriere, baron de Sally enzÂ… en van Anne-Catherine de Ste.
Aldegonde-Noircarmes.
Ze
overleed bij de geboorte van haar kind dat eveneens overleed.
Jerome-Phillippe
du Chastel huwde voor de tweede maal op 18 maart 1673 met Marie-Anne-Michelle
de Gand et Villain, de dochter van Jacques-Philippe, markies de
Hem-Lez-Roubaic, enz.. en van Michelle-Françoise de Varennes.
Hij
werd in 1685 vernoemd in een acte als “Messire Jacques-Gerosme du Chastel,
ridder, graaf de Blangerval, heer de Noielles, Henquin, Pestrieu et
Robertmasure.” Zijn baljuw van Petrieu was dan François le Keulx. In 1642 vertegenwoordigde
Jean en François Le Keulx, leenmannen van de baronnie de Leuze.
Uit
dit huwelijk waren er twee kinderen, François-Gilbert-Joseph, ook genaamd
Gilbert-François-Joseph du Chastel graaf de Blangerval heer de Rolleghem en
Alberic-Adrien-François du Chastel,
Er zijn geen sporen gevonden van het bezit van
de grondheerlijkheid van Rollegem door de du Chastel de Blangerval, doch is het
geweten dat voor september 1735, de hoeve van dit leengoed samen met de
aanhorigheden behoorden aan de Doornikse Familie dÂ’ Ennetieres, erfgename door
huwelijk van het huis de Basta, graven van Mouscron, dÂ’Hust. Een acte gedateerd
1734met deze woorden; boven de ingang
van de hoeve van Rollegem, een gebeeldhouwde steen met het familiewapen van de
dÂ’Ennetieres vergezeld van het opschrift: obijt(bovenaan) 30 (rechts) 7bre
(links) anno 1735 (onderaan) Het schild van de dÂ’Ennetieres heeft bovenaan de
markieskroon ondersteund door twee tijgers die beiden een vaandel met hetzelfde
wapen dragen.
Men
mag er van uitgaan dat de Liedekercke of Basta, het leengoed van Rollegem
verworven hebben bij de verdeling van de erfenis van gravin van Fürstenberg.
Ze
schijnen hun ridder en goedrechten behouden te hebben tot rond1795, maar
dÂ’Ennetieres bezaten de hoeve tot 16 maart 1876, dag waarop ze de erfenis werd
van graaf Adhemar dÂ’Oultremontde Duras,
wiens moeder de enige dochter was van de voorlaatste markies dÂ’Ennetieres. Sindsdien
werd de grond verkocht aan een Kortrijkse fabrikant van fotografische platen.
Jacques
du Castel en Jehanne du Bois de Boyelles de oudste zoon Filip du Chastel,kocht in november 1585, de heerlijkheid van
Rollegem, van Charles du Criy-Aerschot
Dit
leverde hem de titel van quaestor of penningmeester op. Bij het baljuwschap van
Kortrijk op 9 september 1586 herstelde hij de adeldom van dit leengoed. Als
groot baljuw van Audenaerde begon de afrekening op 7 januari en eindigde op 7
mei 1612.
HIJ
stierf in de abdij van Marquette bij Lille in 1626. Hij was al overleden in het
jaar 1612. Dit echtpaar had twaalf kinderen waarvan er verschillende non waren
in de abdij waar de moeder overleed.
In 2002 werd
aan de commissie voor straatnamen gevraagd of het mogelijk was aan voetwegels
in het landelijk gebied Rollegem een naam te geven.
De
aanleiding daar toe was: “ verbouwingswerken op Tombroek”. Op het gemeentehuis
ging er commode en incommode, voor verbouwingen in de voetwegel nr. zoveel .
De mensen
die het stonden te bekijken konden op geen enkel moment denken waar dit kon
gelegen zijn. Toen kwam de vraag bij mij op kan men deze wegen ook geen naam
bedenken.
Op 12
februari 2002 werden aan de vergadering deze zeven namen voorgelegd:
De voetwegel
die de Einde Munckendoornstraat verbindt met de Tombroekstraat wordt Tombroekschoolpad.
De weg
tussen de Schreiboomstraat en de Tombroekstraat, het pad is een deel van de
vroegere trambedding, wordt : Trambedding
De voetweg
gelegen tussen de Foreststraat en de Schreiboomstraat wordt: Bosvinkenpad.
De
aanleiding hiervan is, dat vroeger bijna alle bewoners, vinken houders waren,
en daar de Vinkenstraat reeds bestaande was heeft men de naam aanvaard.
De weg
tussen de Schreiboomstraat en de Lampestraat wordt : Rollegemkerkpad.
De weg
tussen Sint-Anna en de Rollegemseweg wordt: Kimpemolenpad
( genoemd naar de molen die daar stond en in 1914 werd afgebroken)
De
onderbroken weg Kwadebrugstraat – door A
17 wordt: Kalversteertstraat ( in de
volksmond Kalversteerthoek genaamd)
Tussen A17
en Rollegem centrum heeft de naam van Monseigneur
Waffelaertpad. ( deze weg intussen fietspad van aan de Rollegemseweg en
Rollegemplaats)
Het pad
tussen de Schreiboomstraat en de Lampestraat ter hoogte van Lampestraat,
Kruisboomstraat, Luignestraat en den
Talpenhoekstraat( Aalbeke) wordt: Talpenhoekweg.
( de landwegel aan het huis nr. 26 )
Letwel op gans de lijn van deze nieuwe genaamde landwegen
staan er huiden ten dagen geen enkele woning. De nieuwe benaming held van af
het laatste huisnummer welke bij de vorige straatnaam behoorde.
Geen enkele
bewoner moet aan adres verandering doen.
Deze bewegwijzering
is zeer kortelings uitgevoerd. Hebben we tien jaar moet opwachten, hij die niet
wachtÂ…Â…Â….. zegt het spreekwoord.
Nog een
bemerking wij hopen dat men vanuit stad ook deze wegen in een goede staat zal
houden!
Op
zijn beurt was deze gehuwd met Josinne de Lannoy, dochter van Philippe de
Lannoy en zijn tweede echtgenote, was Françoise de Barbançon-Canny.Hier gaat het over het ridderschap van
Canny-sur-Matz(Frankrijk) leengoed dat de tak van de Barbançon bezat en waarvan
de Mevrouw de Lannoy-Molenbais voortkwam.
De
enige erfgename uit dit huwelijk was Jehanne Halluin die geboren werd op den
ogenblik dat haar vader kwam te overlijden. Het was haar moeder die ze opvoede
onder de voogdij en in haar naam het adeldom van Rollegem maakte Op 12 april
1550
was ze de dame de Halluin, Lauwe, Rollegem, Roncq, enz..burggravin de
Nieuwpoort. Ze huwde op 24 januari 1558, in het kasteel van Komen, met Sire de
Croï geboren op 10 juli 1526. Hij was gedoopt te Valenciennes in de kerk van
St. Nicolas. Hij overleed in Venetië op 11 december 1595. Hij was gouverneur
van de citadel van Antwerpen1577, gouverneur van Vlaanderen in 1577 en 1592,
staatsraadgever(zwaard en degen) en kapitein van een compagnie van 50
wapenmannen.
Anne
de Croï die Charles de Ligne, prins d’Arenerg huwde, en Charles de Croï, derde
hertog dÂ’Aerschot, vierde prins de Chimay en die onmiddellijk volgde als heer
van Lauwe en Rollegem. Baron de Halluin, Comines, Bierbeke, Rotselaer enz..
Charles
de Croï de hertog d’Aerschot verkocht zijn landsheerlijke rechten op Rollegem
aan Philippe de Castel. Dat vinden we in het archief de Royaume.te Brussel, Les
fiefs de Flandre. Inventaire manuscrit de ces fiefs. Communicaton de M.Emile
Lefevre.
Heer
de Blangerval die er reliëf aan gaf op 9 december 1586 of het herstelde.Maar de
grondrenten t.t.z.de pacht van de cijns
van Rollegem, waren niet in de verkoop begrepen. Met andere woorden en dat vindt
men in hetzelfde archief onder Rollegem: de Hertog behield de eigelijke
Heerlijkheid, of het hof van Rollegem, en bij zijn overlijden op 13 januari
1912 werd dit goed het erfdeel van zijn zuster Marguerite de Croï weduwe van de
Graaf de Boussu, die er luister aan gaf op 15 april 1613 voor het feodale
gerechtshof van het rechtsgebied van Kortrijk.
Alle
schrijvers zijn het trouwens eens dat, vanaf 1287, de heer van Rollegem-over-
Leie Hugues de Halluin of van Halewin. (waarvan het ” zegel” een schild heeft
met drie leeuwen en als legende (of inschrift, omschrift of een randschrift)
waarmee de echt wordt aangegeven.)(1)
Dat
hij was getrouwd met Frezende, die zich kwalificeerde als Dame de Rollegem en
zich voorgaf als weduwe in de maand mei 1289. (Archive de Courtrai; originele
akte gedrukt in de chronique et cartilaire de lÂ’abbeye de Groeninghe,
gepubliceerd door de Putte, p. 32.Was zij de dochter van Robert de Havekerke en
dame Crestinene dame de Rollegem?
Het
was al van voor deze datum dat de Halewin heerlijkheidrechten had in Rollegem,
want in augustus 1251 keurt Roger, provoost van Halewin, het contract goed,
door de welke Wauthier de Wambeke, zich verbindt aan het kapittel van
Kortrijk,
en garandeert de tienden dat genaamde Wauthier, van Roger, te Rollegem.
Archieven van O.L.Vrouw te Kortrijk; Liber fundations, folio 70.
Alles
wat we hier hebben komt uit het opmerkelijke boek van Theodore Leuridan, de
vroegere archivaris van Roubaix. Het artikel betreffende Halluin bevindt zich
in deel XVII van het “bulletin de la Commision historique du Nord.”
Het
huis Halluin was een riddergoed te Rollegem-over-Leie de hele XIV eeuw, want
Wauthier de Halluin, zoon of kleinzoon van Wauthier, broer van Hugues, tekende
als getuige met de edelen van Vlaanderen, het vredesverdrag gesloten op 31
maart 1336 tussen Lodewijk I Graaf van Vlaanderen en Jan III hertog van
Brabant.
(1)Om
ons wegwijs te maken in de “heraldiek”: Het “zegel” was de voorloper van het
schild, de periode voor “Heraldische wapens” omstreeks 1150. Deze zijn gebleven
tot bij de uitvinding van het buskruid.
Het
schild werd gebruikt om zich te beschermen bij veldslagen. Het waren gevechten
of amusementen met het zwaard of de lans. Men was meestal onherkenbaar door het
dragen van harnas of maliënkolders met gesloten helm.
Door
de tekeningen op het schild kon men dus weten, wie de tegenstander was.
De
schildoppervlakte is gelijk aan het ”veld”. Men kende slechts twee metalen,
goud of zilver. Daarbij hadden ze vier “emails”rood, zwart, blauw en groen en
een combinatie van lijnen en strepen met twee dieren: Adelaar en leeuw.
En
Rollegem was terug in het bezit van de oudertaak van de familie.Dit staat te
lezen in het archief du royaume te Brussel Flandres, fonds des fiefs, n° 1002.
J.Th. de Raadt. Sceaux armoiries des Pay-Bas, t. IV. P. 464. , men vindt deze
parochie terug
onder
de goederen van Jooris of Georges de Halluin, die Halluin, Komen, Lauwe en Rollegem
bezat van 1473 tot 1536: Deze Georges was de achterneef van Perceval.
Georges
was getrouwd met Honorine de Monmorency, en had een zoon en twee dochters. Zoon
Jehan geboren op 2 januari 1510 en gestorven in 1544 door een schot met
kruisboog bij het oversteken van de Marne.
Ook
in de kerk had de heer zijn eigen bidplaats en zijn voorrechten. De kerk kon
ook de heer straffen met excommunicatie die de schuldige uit de gemeenschap van
de gelovigensloot of ze vaardigde het interdict uit, waarbij de uitoefening van
de erediensten werd opgeschort over gans het territorium van de heer.
De
bezitter van een heerlijkheid had veel meer rechten dan een tegenwoordige
eigenaar: hij was meester over de grond en over de boer. Of zij nu vrij of
lijfeigene waren, zij waren onderworpen aan het heerlijkheidrecht.
Zij
moesten ook als boer een tiende deel van hun oogst afstaan aan de kerk: dat was
het betalen van “tienden”
Wanneer
een boer lijfeigene(niet vrij) was hier was dat niet het geval, had hij
speciale verplichtingen. Hij mocht de heerlijkheid niet verlaten. Hij werd
beschouwd als verbonden met de grond. De heer had vervolgingsrecht op elke
vluchteling. De lijfeigene was schatplichtig en aan karweien onderworpen,
volgens goed vinden van de heer.
Wanneer
hij wilde huwen met iemand van buiten de heerlijkheid moest hij een huwelijksbelasting
betalen. Bij zijn dood mocht de heer zelfs beschikken over zijn erfenisrecht
van de dode hand.
Nu
we weten wat de heerlijkheid inhoud kunnen we naar zijn bewoners gaan.
Het
is bekend dat rond de periode van 1160 tot 1200 de naam van Rollegem Ralinghem
of Rallinghem geschreven werd, rond die zelfde tijd was er een familie met die
naam, (Aldus Gustave van Hoorebeke in zijn Etude sur les noms patronymiques
flamands Brussel decq en Duhent 1876, in 8°, p. 104) had hij zijn gronden
moeten afstaan? De familie vind je nog terug. Op 2 juli 1635 een doop in de
O.L.Vrouwkerk
van Leonard van Raeleghem, zoon van Pierre. Zonder de wijsheid in pacht te
willen hebben, de mogelijkheid bestaat!
Het
is op een muur van de hoofdplaats van deze leengoederen, vroeger de herberg van
“klein Ieper” dat het wapen voorkomt, waarvan hogerop werd gesproken.
De
familie behoort tot een van de oudste families van het leenstelsel die dit te
danken hebben aan grote riddergoeden. Jean Du Tillet zegt, in zijn “Receuil des
rois bl. 8 ; dat vele edelen vooral Fransen, daar zullen ook wel Vlaamse
bijzijn, de familienaam aan hun heerlijkheden danken.
Wie
ben ik om te zeggen dat de “Van Rollegems” hier met Rollegem niets of toch niet
veel zouden hebben te maken? Indien we Gustave vander Straete vicaris te
Rollegem, volgen en die het zou hebben uit “Rond den Heerd” is het al heel lang
geleden dat het kerkraam versierd met het wapen van de “Blangerval” geschonken
door Philippe du Chastel de Blangerval, en vrouw Marie de la Salle uit de kerk
verdwenen is.
Te
Rollegem was het een mansi of leenhof, verhuurd aan de boer die een voorop
bepaalde huur in natura betaalde.
Geld
en in karweien(gratis werk). Onze boeren waren vrij, sommige waren lijfeigenen
of laten.
Wij
weten ook dat in zulke domeinen een gerechtshof werd samen gesteld.
De
heer had hier als ambtenaren: een baljuw, een luitenant baljuw en een sergeant
of veldwachter. Ze werden voor het leven benoemd, maar afzetbaar op grond van
orde.
De
burgerlijke administratie werd uitgeoefend door zeven schepenen, vernieuwd na een
wettelijke periode en die cijnsrechten hadden in Kortrijk.
Hij
mocht zich laten helpen door een meier en schepen, hij bepaalde de boeten,
veroordeelde tot gevangenisstraffen en deed de veroordeelde aan de schandpaal
tentoonstellen
Het
jachtrecht over de ganse heerlijkheid. Jacht en visrecht, maar het eerste werd
gedeeld met de heer van Moeskroen. Er waren ook tien achterlenen afhankelijk
van Rollegem, waarvan acht binnen de grenzen van de parochie en twee op het
gebied van Moeskroen.
De
woning van de boer was een lemen hut (later vervangen door stenen muren) met
stro gedekt en vloer in gestampte aarde. Meestal een enkele plaats die verlicht
werd door de deur, ramen zonder ruiten. Vandaar dat men nu nog dergelijke grote
plaatsen vindt op hofsteden.
Het
is dan ook onnodig te zeggen dat het comfort ver te zoeken was in zulke
gebouwen: kaarsen en toortsen, evenals olielampen verlichtten slechts karig de
plaatsen, die dan nog smalle vensters hadden.Het houtvuur in de grote haarden
kon slechts met moeite de vochtigheid van de muren en de koude weren.De
meubilering was zeer eenvoudig: zij waren uit ruwe planken vervaardigd, zowel
bedden, koffers, tafels als de krukken die voorhanden waren.
De
boeren die een hard leven leidde, waren vaak het slachtoffer van epidemieën of
hongerssnood. Hier op deze hofstede was er steeds een plaats ter beschikking
voor het geval de heer hier wilde overnachten.
John
deed zijn wielerdebuutin maart 1977,
hij haalde dat zelfde jaar twee bloementuilen
Ondanks
zijn niet te versmaden erelijstje in 1978 hoopte hij voor het komende jaar nog
beter prestaties. Hij werd provinciaal Kampioen en vier overwinningen.
Op
17 augustus 1978 zette hij de stap naar de Juniores,zes keer maakte hij het zegegebaar en daar
tussen stak de titel van West-Vlaamse kampioen, welke hij in Harelbeke
veroverde.
1979hij is bezig aan zijn laatste jaar A2
mechanica
De graven bouwden versterkte heuvels die als
toevluchtsoorden konden dienen van de bevolking. De abten omringden hun abdijen
met stevige wallen en de bisschoppen lieten muren rondom de bisschoppelijke
steden optrekken. De afstammelingen van Karel de Grote verloren al zo volledig
hun prestige en de plaatselijke leiders namen de kans waar om hun macht in
plaats van die van de koning te stellen.De erfgenamen van de grote Keizer
eindigden in machteloosheid, zoals de Merovingers die door de hofmeiers van
Austrasië onttroond waren. Deze keer was er geen sterke hand om de macht over te
nemen: het koningsschap werd verleend bij voorkeur door de groten van het rijk
en de macht werd verdeeld onder de grootgrondbezitters. Een nieuwe wereld was
geboren: men noemde dit het feodale of leenroerige stelsel.
De
feodale tijd, het bewind van de Heren.Nu waren de gronden de enige bron van
inkomen, en de koningen namen de gewoonte aan om in ruil van een bewezen dienst
een stuk grond van hun domein af te staan.
Ze
konden geen geld meer geven daar dit zeer schaars geworden was. Heren die
gronden gekregen hadden hielden ze dan ook zoveel mogelijk voor hun
nakomelingen. Dat noemde men “Lenen”
Zo
konden deze op hun beurt de goede strijders een stuk grond geven. Deze werden
dan hun “vazal” of leenman en de grootgrondbezitter werd de “suzerein”of
leenheer.
De
leenman kon op zijn beurt zijn leen verder verdelen en werd zo leenheer.
Door
deze veelvuldige verdeling werd ons land een uitgestrekte legkaart: elk
grondgebied behoorde tot een ander groter stuk en elke kleine leenheer was
leenman van een grotere heer.
Het
feodale contract, werd bekomen, door dat de vazal eerbetuiging aflegde tegen
over zijn leenheer. De ceremonie ging als volgt te werk, hij knielde
blootshoofd en ongewapend voor zijn leenheer en verklaarde hem
manschap(dienstbetoon) te leveren.
Vervolgens
hielp de leenheer hem opstaan en deed hem eed van trouw afleggen op heiligen
relikwieën.Tenslotte gaf de leenheer hem investituur waarbij hij hem een symbolisch
voorwerp overhandigde bv. Een lans of stok.
Wat
waren nu zijn verplichtingen tegen over zijn leenheer? Hij moest hem
vergezellen naar oorlogen, hem helpen vrijkopen zo hij gevangen genomen werd,
Hij moest hem ook bijstaan bij rechtspraak.
Deze
verplichtingen waren heilig. Hij die dit niet deed werd meinedig verklaard en
verloor zijn leen.
Het
was ook in deze tijd dat vele dorpen en steden welke op de kaart kwamen.
Volgens
debeschrijver, vindt u de benaming: Â’t
zij primitief kasteel of heerlijkheid.
Het
primitieve kasteel draagt de naam van de heren van de grond. Het is oostwaarts
van de gemeenteplaats gelegen en op ‘t einde van een nogal korte hellende dreef
die de afwatering van de vermelde plaats tot gevolg heeft in de grachten
(sloten) die door de plaatselijke bevolking putten worden genoemd.
De
heerlijkheid: het leengoed van Rolleghem-over-Leye bestond uit een brug op een
heuveltje(mote) omringt door water, midden zesentwintig “bonniers”
landbouwgrond en weiden, een windmolen, grond en ridderrenten.
Â’s
Heren domein dat de meester behoudt voor het onderhoud van zijn huisgenoten.
De
rest is over het algemeen verdeeld in een aantal uitbatingen voldoende om te
voorzien in het onderhoud van de familie. Volgens de sociale toestand van den
boer, die zulk pachthof betrok werd dit vrij manus (pachthof) of dienstbaar
manus genoemd.
De gehuchten
ten huidige zijn,
Den Ezelhoek, de Cichorei, de Marionetten, de Knok, St. Anna, de Lante, de Kwade
brug, Tombroek, den Breda, de Zevenkoten, het Forest en den Achterhoek.
Rollegem
is gelegen in het heuvelland van Moeskroen, Anzegem. De hoogte schommelt tussen
de 20 meter( Breda, en het Leiedal) en de 70 meter Watertoren
Moeschroen
boven de zeespiegel.De hoogste toppen zijn Lauweberg 42m, Arme leute 50m, St.
Annaberg 67m, Marionetten 63m, Knokberg 52m, Kruiske 67m, Katteberg 72m, en Kerk Lowingen 50m.
Hoogteverschillen:
de kerk van Rollegem ligt op 30 meter boven de zeespiegel
De
kerk van Aalbeke ligt op 20 meter en deze van Bellegem op 60 meter. Den Breda
is het laagste punt van Rollegem op 20 meter boven de zeespiegel.
Rollegem
ligt op de grens West-Vlaanderen en Henegouwen. Eveneens op de taalgrens
Vlaams(Nederlands) voor West-Vlaanderen, Frans voor Henegouwen.Het is gelegen
op 7 km van de rijksgrens Frankrijk.
Rollegem
ligt zeer gunstig ten opzichte van het verkeer, Ten zuiden ligt de snelweg E3
welke Stockholm verbindt met Lissabon. Hij verbindt het hoge noorden met het
warme zuiden of de sneeuw met de zon.
De
A17 Pecq Armentiere, verbindt Doornik met Zeebrugge, maar snijdt Rollegem
middendoor.
We
liggen ook tussen den Rijksweg Kortrijk- Moeskroen en Kortrijk-Doornik.
Eveneens
de Rijksweg Gent-Kortrijk-Menen. Langs deze Rijksweg hebben we het vliegveld van
Wevelgem het militaire vliegveld werd omgebouwd tot luchthaven voor
zakenlieden.
Onze
ligging ten opzichte van Moeskroen 5 km, van Kortrijk 10 km, Brugge 50 km en
van de zee Oostende 65 km
Thombrouck, voor Ten Brouck, Den Brouck, het moeras. Het is een gehucht verdeeld zoals al hoger vermeld onder vier gemeenten. Breda 20m
Slosse rond Kortrijk, deel III p. 1610: Tombrouck in de moerassige weiden.
Fons DÂ’Ennetieres 1858 (1789) Livre des fiefs tenus et relevant de la seigneurie Â’t Mortaensche, dans les paroisse, de Belleghem, Dottignies et autres. Aanduiding van het gehucht.
Du Flou W.D.T. deel XV, p. 954: heerlijkheid, thans een wijk te Rollegem.
Het gehucht Tombroek ligt op 4 gemeenten en was vroeger geheel Waals evenals het Forest. Het tweede grootste behoort aan Luigne, waar tot 1910 ketelmakerij (stoomketels) door Louis Nijs. Er werkten daar ongeveer zestig man. Den transport gebeurde op wat men nu zou noemen diepliggers, een voertuig op kleine wielen, er waren daarvoor getrek (gespan) nodig van 8 tot twaalf ossen, koeien of paarden.
Aan de Kwadebrug moest er versterking aangebracht worden.
Ook als persoonsnaam terug gevonden Studie van persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk door F. Debrabandere p. 442 n° 2045: tombrouc, van: In Harelbeke; 1382:
Olivier Van Tuembrouc VG f 113. In Rollegem: 1368: Van Jhan Tsobbelen wanof Sare van Tombrouc V f 46v
OSAK register des fiefs et arrieres fiefs tenus du chat. De Courtrai: 860f° 277: ’t heerschip te Tombrouck.
P. Boncquet: Heerlijkheid en leen in de roede van de dertien Parochies p. 126 Tombrouck is opnieuw een topomie met het element “Brouck” of moeras; Het eerste gedeelte is volgens M. Gysseling een samentrekking van het Latijnse tumulus, heuveltje.
Tombroek de weersplete(De Bo evenknie het ie het een en het ander er is geen verschil tussen) van tobroek op Kestervies, heette in de jaren 1200 delbruch
Of adpabula dat is moerassige weide. Over zestig jaar nochtans was het maar 150 fr. het bunder verpacht
Waterval, afdaling van water. Het is de benedenloop van het grondgebied. N°s 371 van de sectie C, ten zuiden van de baan van Marke naar Bellegem en bij het grondgebied van deze laatste gemeente.
Du Flou W.D.T.deel XVII, p . 131: wijk te Rollegem. Waterval Duiker op p. 130:duiker te Rollegem.
Weimeersch: weide van de wei(hui). Het is daar dat Weimeerschbeek of Weimeerscherbeek ontspringt. De weide loopt langs de kerk naar het gehucht Forest.
OSA 1202 oorkondenboek van de Groeningeabdij: vermelden van een stuk land genaamd “weimeers”
Zevecoten. De zeven kuilen of de zeven landhuizen, N°s 564 tot 573 van de sectie B, ten noorden van het centrale deel van de weg van Aalbeke naar Belleghem.
Aan de Moeschroensestraat gelegen, beginnen aan de Kwadebrugstraat, beek welke de scheiding vormt met Bellegem en eindigt op het Forest.
Het is tijd om de boodschap van het derde geheim bekend te maken aan de hele wereld laten we beginnen bidden, boete en offers doen. Veel mensen zijn afgedwaald, maar ze zullen terugkeren naar de kerk. Alle landen, alle godsdiensten, allemaal zullen ze terugkomen. Zij zullen elkaar liefhebben en ze zullen in God geloven.
Vele mensen vandaag willen de Tien Geboden niet onderhouden. Satan leidt de wereld. De mensen hebben dodelijke wapens gemaakt die de wereld kunnen vernietigen. De oorlog zal beginnen. Tegen Rome zullen er conflicten ontstaan. Natuurlijke verschijnselen zoals hagel, vorst, branden, overstromingen, aardbevingen, rampen en extreem koude winters, maken beetje per beetje een einde aan onze Aarde.
Bidden, boete doen en God vragen om vergeving. Sluit deuren en ramen en praat met niemand. Kijk niet naar buiten en wees niet nieuwsgierig, want dit zal de woede van de Heer opwekken. Aansteek gewijde kaarsen, want drie dagen lang zal er geen ander licht zijn. De beweging van de aarde zal zo hevig zijn dat de as van de aarde beweegt ( 20 tot 23 graden) waarna deze terugkeert naar zijn normale positie. Een totale duisternis zal de aarde bedekken. Een groot mystiek kruis zal aan de hemel verschijnen, als herinnering aan de kostbare prijs die Gods Zoon heeft betaald voor onze verlossing Het enige dat licht kan gevenzijn gezegende kaarsen. Eenmaal aangestoken, zal er niets deze kunnen uitschakelen tot het einde van de drie dagen van duisternis. Allen moeten gewijd water om het hele huis strooien, vooral op de deuren en ramen. De Heer zal alle eigendommen van de uitverkorenen beschermen. Kniel voor het machtige kruis van Zijn Goddelijke Zoon, bidt met devotie en zegt dan: O mijn Jezus, vergeef onze zonden, behoed ons voor het vuur der hel, breng alle zielen naar de hemel, vooral diegene die uw barmhartigheid het meest nodig hebben. Lieve Moeder Maria, spreek ten beste voor ons! Red onze wereld!
Wanneer de aarde niet meer beeft, zullen degenen die nog niet geloven een verschrikkelijke dood sterven. Je mag niet kijken? God wil niet dat zijn kinderen zien hoe Hij de hardnekkige zondaars straft. Vergeet niet dat dit alles kan worden voorkomen als we de Tien Geboden onderhouden. Tien dingen die zo simpel zijn dat we ze allen in praktijk kunnen brengen en vergeving kunnen krijgen.
Zuster Lucia overleed op 11 februari 2005. Paus Johannes-Paulus II overleed op 2 april 2005. Sinds 1917 zijn we gewaarschuwd dat deze profetie in vervulling zal gaan na de dood van zuster Lucia
Buitengewone gebeurtenissen (O.A. zonnewonder) vonden plaats, waarvan tienduizenden mensen getuige waren.
De zieners kregen 3 geheimen:
-Eerste geheim: visioen van de hel.
-Tweede geheim: einde van de eerste Wereldoorlog en voorspelling van de Tweede Wereldoorlog.
-Zuster Lucia heeft het derde geheim bekend gemaakt aan paus Pius XII. Na het lezen, beefde hij en bewaarde dit geheim.
Paus Johannes XXIII hield het ook geheim. Ze hielden het geheim omdat ze wisten dat dit zou leiden tot een wereldwijde paniek.
Zuster Lucia kreeg na 1917 nog meerder verschijningen van O.L.Vrouw en zei:
Onze-Lieve-Vrouw is heel triest, want bijna niemand is geïnteresseerd in haar profetie van 1917. De goeden volgen en een smalle weg. De slechten gaan langs een brede weg naar hun ondergang. Geloof me, de straf zal binnenkort komen. Veel zielen zullen verloren gaan en vele naties zullen verdwijnen. Maar als de mensen bidden en goede werken doen, dan zal de wereld worden gespaard. Als de mensen volharden in hun boosheid, zal de wereld verloren gaan.
Ooit een van de grootste wielerbeloften van ons land. Een technische tekenaar, wielrennen was maar bijzaak. Zijn oom Lucien Wijckaert is eveneens coureur geweest en is nu zijn raadgever.
Debuteerde in de wielrennerij einde 1965 en won een wedstrijd te Wakken hij vond dat er die sport iets is weggelegd voor hem.
In 1966 deed hij het bij de juniores en behaalde twee overwinningen.
1967 behaalde een overwinning meer welke het getal op drie bracht.
Toen hij in 1968 liefhebber werd behaalde hij zeven overwinningen en werd negenmaal tweede en ongeveer veertigmaal binnen de vijf eersten.
In grote wedstrijden vond hij de stap niet om in waaiervorm te fietsen.
In 1969 werd hij soldaat en verscheen slechts achtmaal in competitie.
In 1970 vier overwinningen, Harelbeke, Rollegem, Kortrijk en Stasegem. Hij eindigde achtmaal tweede o.m. een etappe van de ronde van België, te Wielsbeke
Te Rumes. Verder vijfmaal derde, vijfmaal vierde en zesmaal vijfde. In 1970 werd hij beroepsrenner
Hij werd prof bij Novy, maar in 1972 en 1973 kwam hij bij Schotte voor Flandria uit. Hij stond naast renners als Freddy Maertens, Pollentier Demeyere Zoetemelk en Godefrood. Hij was geen meeloper, bij Flandria werd hij geselecteerd voor de Ronde van Italië en in een Belgisch kampioenschap eindigde hij op de zesde plaats.
In 1973 maakte hij een zware val in “Dwars door België” en bleef met gebroken dromen en botten liggen. Het betekende het einde van de wielercarrière van de man die ooit fietste aan de zijde van Merckx, Poulidor, Van Impe, Guimard, BItossi en Gimondi.
Vele mensen keken in de week van 9 januari 2012 raar op wanneer ze plots Erik terug zagen met zijn koersfiets op het t.v. in het programma “Man bijt Hond” van de VRT.
Uitslagen: 1970 2de in 3de etappe Ronde van België, Amateurs, Oostende (BEL)
1971 2de Circuitdu Hainaut (BEL)
1971 3de in Internatie Reningelst (BEL)
1972 2de In Maria-Aalter (a) (BEL)
1972 2de in Peruwelz (BEL)
1972 2de in Sint-Lievens-Houtem (BEL)
1973 3de In GP Fina –Fayt-le Franc, Fayt-le-France (BEL)
1973 1ste In Ingelmunster (BEL)
1973 1ste In Deerlijk (BEL
Belgische Nationaal kampioenschap voor beroepsrenners: 15deop 24/6/1973 Frans Verbeek won Eddy Merckx was tweede.
Belgische Nationaal kampioenschap voor beroepsrenners: 20ste op 25/6/1972 Walter Godfroot won Merckx was tweede
Waalse pijl 33ste op 23/4/1972 Eddy Merckx won voor Raymond Poulidor.
Luik-Bastenaken-Luik 35ste Merckx won voor Schepers en Vanspringel.
Het waren ook de jaren van Roger Swerts, Victor Van Schil, Joop Zoetemelk, Ferdinand Bracke, Roger De Vlaeminck, Rik Van Linden, Cyrille Guimard, Erik Leman, Willy Planckaert, enz.
In 1983 werd Eric kampioen maar dan bij de gildepikkers
Nu rijd hij nog elke dag met de fiets hij zou haast durven zeggen gelijk Briek Schotte in den tijd, geen fiets is ziek zijn.
Lijst uitslagen
7/8 1973Sint-Denijs8ste Flandria Shimano
2/8 1973 Deerlijk1st Flandria Shimano
1/8/1973 Moorsele 7de Flandria Shimano
28/7/1973 Mons- Hyon 12de Flandria Shimano
21/7/ 1973 Dentergem 5de Flandria Shimano
16/7/1973 Ingelmunster 1ste Flandria Shimano
12/7/1973 Gistel 7de Flandria Shimano
8/7/1973 St-Martens-Lierde 6de Flandria Shimano
1/7/1973 GP Samyn/Fayt-le-France 3de Flandria Shimano
In 1953 werd de basiliek van O.L.Vrouw van de Rozenkrans ingewijd.
Paus Paulus VI was op 13 mei 1967 te Fatima bij de 50steverjaardag van de eerste verschijning. Lucia was daar ook.
Paus Johannes-Paulus II had net als pater Pio een bijzondere devotie voor de Maagd van Fatima. Hij was er van overtuigd dat zij zijn leven had gered bij de aanslag te Rome op 13 mei 1981.
Paus Johannes-Paulus II begaf zich drie keer naar Fatima in 1982, 1991, en 2000, telkens op 13 mei. Lucia was telkens aanwezig.
In 1982 liet paus Johannes-Paulus IIde kogel, welke Ali op hem afgevuurd had, inzetten in de kroon van het beeld van O.L.Vrouw van Fatima.
Op 13 mei 2000 heeft paus Johannes-Paulus II te Fatima de zaligverklaring van Francisco en Jacinta uitgesproken.
Op 8 oktober 2000 heeftJohannes-Paulus II de kerk en de wereld aan het Onbevlekt Hart van Maria toegewijd.
In 2007 werd de nieuwe basiliek van de H. Drievuldigheid ingewijd. Deze ligt op de esplanade recht tegenover de basiliek van de Rozenkrans. De nieuwe basiliek is rond, diameter 125 m, oppervlakte 12.000 m² en is volledig wit. Er zijn 8600 zitplaatsen in amfitheatervorm. Er zijn13 deuren: de hoofddeur is toegewijd aan Jezus Christus, in brons, 8 m hoog. Naast de hoofddeur zijn de 20 mysteries van de rozenkrans uitgebeeld.
De 12 andere poorten zijn toegewijd aan een apostel.
In het altaar zit een steen uit het graf van de apostel Petrus van Rome. Dit is een geschenk van Johannes-Paulus IIen wijst op de eenheid van de universele kerk. De wand achter het altaar is een mozaïek van 500m² ontworpen door architect Rupnik S.J.
De gouden kleur verwijst naar de heiligheid van de trouw van God. De 3 rode strepen verwijzen naar Triniteit (Zie San Piokerk en Lourdes)
In het midden staat de troon van het Lam en het Hemelse Jeruzalem met een menigte van engelen en heiligen.
Links staat O.L.Vrouw met Francesco, Jacinta en Lucia. In de kerk zelf staat geen tabernakel. Naast de kerk zijn er in hetzelfde gebouw nog andere ruimtes: kapel van het H. Hart met 16 biechtstoelen. Kapel van het Onbevlekt Hart van Maria met 12 biechtstoelen. Kapel van de dood van Jezus met 600 plaatsen. Kapel van de Verrijzenis met 200 plaatsen en 16 biechtstoelen.
Lantenhoek: Waarschijnlijk voor Lindenhoek, hoek van de Linden of voor landenhoek hoek van velden.
De Lampe ligt Noordwest van de gemeente langs de Aalbekestraat op de grens van de Markesteert met kruising van de St. Annastraat en Lampestraat. Dit volgens de geschiedenis geschreven in 1905 door Le Comte Du Chastel de la Haseuderie Neuviseuil en gedrukt in Frans door uitgever Vasseur-Melnu.
Mauvais pont(slechte brug): is gemakkelijk te verklaren maar men zegt Malpont te Rollegem.
Du Flou W.D.T. deel 8, p. 1035: de Kwâ Brugge: wijk en brug tussen Rollegem en Bellegem.
Parochieblad van Bellegem april 1982 n) 14 (heemkunde: de Bellegemse straatnamen).
“De Quabrugghe” is een zeer oude benaming voor de brug over de Fabrieksbeek. We vinden de naam reeds in de 15de eeuw. Wanneer vijandelijke legers of troepen op komst waren, werd deze brug op bevel van de plaatselijke ingezetenen der parochie vernield, ten einde de doorgang van de vijand moeilijker te maken.
De Fransen noemden deze brug “ le mal pont” waarschijnlijk ook omdat ze telkens na vernieling maar “gekarrelapt “ werd..
Ook onder de titel “Wist U Dat “ 1977 Parochieblad van Bellegem: in den ouden tijden” de kwabrugge “ van een zeker strategisch belang.
Sint Anne, naam van een krankzinnigengesticht voor vrouwen, gevestigd bij Kortrijk. St. Annaberg; 67 m
Schreyboom voor schreeuwboom, boom van de schreeuw. Sectie B, n° 282, aan de noordhoek van de kruising van de banen van Aalbeke naar Belleghem en van St. Anna naar Mouscron.
Net zoals op andere verschijningsplaatsen, is het ook in Fatima een oproep tot gebed en boete. Maria vraagt ook de toewijding aan haar Onbevlekt Hart. Fatima is een ingrijpend teken van de hemel geweest/ Het zonnewonder spreekt boekdelen. De verschijningen resulteren in zeer veel bekeringen. De veranderingen in het leven van de Kinderen.
De kinderen proberen zo goed mogelijk aan de oproep van Maria te beantwoorden door te bidden en offers te brengen.
Zoals op andere verschijningsplaatsen koos O.L.Vrouw ook in Fatima voor eenvoudige, ongeletterde kinderen.
Elk op hun beurt volbrachten ze hun zending zo heldhaftig en met zoÂ’n bovennatuurlijke inzet, dat Francesco en Jacinta op 13/5/2000 werden zalig verklaard door paus Johannes-Paulus II. Francisco en Jacinta zijn de jongste zaligen in de kerkelijke kalender, uitgezonderd de Onnozele Kinderen van Bethlehem.
Geheimen van Fatima.
Het eerste geheim was een visioen van de hel.
Het tweede geheim was de voorspelling van het einde van Wereldoorlog I en het begin van Wereldoorlog II.
Het derde geheim mocht pas na 1960 bekend gemaakt worden. Toen Lucia paus Johannes XXIII vroeg het bekend te maken, aarzelde hij en deed het nietÂ… Zo deed ook paus Paulus VI
Op 25/3/1984 wijdde paus Johannes-Paulus II gans de wereld toe aan het Onbevlekt Hart van Maria, maar over het derde geheim van Fatima zweeg hij.
Paus Benedictus XVI zei dat de kern van het derde geheim een oproep is tot boete en bekering. Publicatie van het derde geheim zou tot grote onrust leiden
Toen men een put wilde graven om regenwater te bewaren, ontsprong opeens een bron. Tot dan toe had men daar in een straal van 3 km nooit een bron ontdekt. In 122 startte een commissie om de verschijningen te onderzoeken.
Op 26/2/1927 kwam de bisschop voor de eerste keer officieel naar Cova da Ira. Hij droeg er de mis en zegende de kruisweg in.
Op 13/10/1930 erkende de bisschop officieel de verschijningen en liet de verering toe van O.L.Vrouw van de Rozenkrans van Fatima
Geboren op 28 april 1914 als zoon van Cyriel en Maria Decrruyenaere. Hij was in zijnjeugdjaren bekend als een belofte volle amateurwielrenner. Met zijn kleine gestalte verdook hij zich goed in het peleton om dan op het juiste moment te demarreren en de sprint in te zetten. Meermaals kwam hij met de zegetuil huiswaarts. Na zijn wielercarrière werd hij lid van de schuttersgilde
Filipe Tuyttens
Marcel HoLvoet
Jacques na zijn eerste overwinnig te Gullegem
Jaak Vannesche
Hij werd geboren op 2/5/1941 als zoon van Jerome en Elza Vanonacker. Vader Jerome was beenhouwer wat hij later ook zal worden. We vinden hem terug als wielrenner ronde de jaren Zestig.
Zo vinden we hem in 1962 hij als internationaal amateur, waar hij eerste werd in Celles-Beclers. Alsook teMoen, Bellegem. Hij zou een rijk gevuld palmares hebben. Wie weet er meer over.
Op 13 juni 1917, het was het feest van de patroon van het dorp: de heilige Antonius van Padua. Er verzamelden zich een vijftigtal mensen op de Cova da Ira. Ze baden met de kinderen de rozenkrans. De “Witte Dame” verscheen opnieuw.
Ze vroeg de kinderen elke dertiende van de maand op de afgesproken plaats de rozenkrans te bidden. Op de vraag of zij de hemel mochten zien, antwoordde Maria dat zij Jacintaen Francesco spoedig zou komen halen maar dat Lucia nog een hele tijd hier moest blijven om mee te helpen de verering van het Onbevlekt Hart in de wereld te verspreiden.
Lucia was triestig dat zij zo lang alleen moest achterblijven . O.L.Vrouw opende haar handen. In Haar rechterhand zagen ze een hart met doornen omgeven. Ze begrepen dat dit het Onbevlekt Hart van Maria was dat om eerherstel vroeg.
Derde verschijning van O.L.Vrouw.
Een grote menigte bad de rozenkrans op de Cova da Ira op 13 juli 1917. O.L.Vrouw zei; “ Ik kom uit de hemel. In de hel is er geen licht en geen goedheid. Bid iedere dag de rozenkrans.”
Lucia vroeg haar een wonder te doen opdat de mensen het zouden geloven. Ze antwoordde: “ In oktober zal ik zeggen wie ik ben en wat ik wil. Ik zal een wonder doen dat allen zullen zien.”
Tijdens de derde verschijning kregen de kinderen een verschrikkelijk visioen van de hel te zien. Dit was het eerste geheim.
O.L.Vrouw voorspelde een ergere oorlog dan Wereld Oorlog I als de mensheid niet ophield God te beledigen. Dit was het tweede geheim. Om dit te verhinderen vroeg ze de toewijding van Rusland aan Haar Onbevlekt Hart en de communie van eerherstel op de eerste zaterdag van de maand.
Ze zei: “ Als jullie de rozenkrans bidden, zeg dan na ieder tientje: O mijn Jezus, vergeef ons onze zonden, bewaar ons voor het vuur van de hel, breng alle zielen naar de hemel, vooral diegenen die uw barmhartigheid het meest nodig hebben.”
Er waren zo’n 25.000 personen aanwezig op de Cova da Ira. O.L.Vrouw verscheen en zei: “ Blijf dagelijks de rozenkrans bidden om het einde van de oorlog te verkrijgen. In oktober zal ik een wonder doen, zodat allen geloven.
De politici en de vijanden van de godsdienst dachten dat bedrog van de Cova da Ira spoedig zou voorbij zijn. Het merendeel van de inwoners van Aljustrel stelden zich ongelovig en vijandig op. Priesters en familieleden probeerden de zieners te overtuigen alles te ontkennen. Maar tevergeefs, de zieners waren niet te bewegen.
Zesde verschijning van O.L.Vrouw op 13/10/1917
Er waren meer dan 70.000 aanwezigen. Door het slechte weer was iedereen kletsnat. Tegen de middag riep Lucia: “Daar komt O.L.Vrouw. “O.L.Vrouw zei: “ Ik ben O.L.Vrouw van de Rozenkrans. Jullie moeten hier een kapel bouwen ter ere van mij. Bidt dagelijks de rozenkrans.Het einde van de oorlog nadert.” Terwijl O.L.Vrouw hemelwaarts steeg werd de verschijning schitterender dan de zon. Plots riep Lucia:” Kijk naar de zon!” De zon leek een schotel uit mat zilver. Men kon er naar kijken, zij verblindde niet. De zon maakte duizelingwekkende bewegingen. Het leek alsof ze zich losmaakte van het firmament om als een reusachtige vuurbol op de aarde neer te vallen. Velen dachten dat ze zouden sterven. Sommige beleden hardop hun, Zonden. Tenslotte bleef de zon op haar gewone plaats staan. Merkwaardig: alhoewel iedereen kletsnat was, waren alle kleren helemaal droog…. Het zonnewonder was voorbij… en ook de verschijningen in Fatima waren voorbij.
Vanaf 1916 bereidde de Engel van de Vrede de kinderen voor op de verschijningen van O.L.Vrouw.
Eerste verschijning In Loca do Cabeço, bij een rotsachtige heuvel dichtbij Aljustrel in het voorjaar 1916. De engel zei: “ Wees niet bang! Ik ben de Engel van de Vrede Bidt met mij. “ Hij liet de kinderen driemaal het volgende gebed herhalen: “ O mijn God, ik geloof in U, ik aanbid U, Ik hoop op U en bemin U. Ik vraag U vergeving voor hen die niet geloven, niet hopen en U niet beminnen.”
Tweede verschijning In de zomer van 1916 achter het huis van Lucia. De Engel zei: “ Bidt, bidt veel. De heilige Hartenvan Jezus en Maria willen door jullie aan andere mensen het teken van barmhartigheid geven. Draagt voordurende offers en gebeden op aan God. Breng Hem een offer van eerherstel voor de zonden, waardoor Hij beledigd wordt. Smeekt Hem om de bekering van de zondaars.”
Derde verschijning In de herfst van 1916 in de Loca Do Cabeço. De kinderen baden en deden wat de engel hun gezegd had. Toen zij de engel zagen bemerkten ze in zijn linkerhand een kelk en daarboven zweefde een heilige hostie waaruit enkele druppels bloed in de kelk vielen. Lucia ontving van de engel de heilige Hostie en Jacinta en Francesco ontvingen het kostbaar Bloed.
Men kan dit interpreteren als dat Francesco en Jacinta de lijdenskelk zouden drinken en dat Lucia langer zou leven, gesterkt door het brood des levens.
De engel liet de kinderen driemaal het volgende gebed bidden: “ Allerheiligste Drievuldigheid, Vader, Zoon en Heilige Geest, ik aanbid U met de grootste eerbied en offer U op het kostbaar Lichaam en Bloed, de Ziel en de Godheid van Jezus Christus, welke tegenwoordig is in alle tabernakels over de gehele wereld, tot eerherstel voor alle beledigingen, godslasteringen en onverschilligheid. Door de oneindige verdiensten van Zijn Heilig hart en Het Onbevlekt Hart van Maria vraag ik U om de bekering van de arme zondaars.”
Eerste verschijning van O.L.Vrouw.
Op zondag 13 mei 1917 trokken de kinderen naar Cova da Ira. Na een bliksemschicht zagen zij boven een steeneik een wit geklede dame. De Dame zei: “ Wees niet bang. Ik doe jullie geen kwaad.” Lucia 10 jaar vroeg: “ Waar komt U vandaan?”
Ze antwoordde: “ Ik kom uit de hemel. Ik vraag jullie de komende zes maanden elke dertiende hierheen te komen. Daarna zal ik jullie zeggen wie ik ben. Willen jullie je aan God opofferen en lijden tot eerherstel van de zonden?” “Ja” antwoordde Lucia in naam van de drie herderskinderen. O.L.Vrouw zei: “ Jullie zullen veel moetenlijden maar Gods genade zal jullie een steun zijn. Bidt elke dag de rozenkrans om voor de mensen de vrede in de wereld en het einde van de oorlog te verkrijgen.”
De kinderen spraken af hun geheim te bewaren, maar nog dezelfde avond verklapte de kleine Jacinta (7 jaar) het aan haar moeder. Voor de kinderen en hun familie begon een tijd van vernedering en lijden.
Hij was de broer van Jacinta en de neef van Lucia. Tijdens de verschijningen van de engel en O.L.Vrouw zag hij alles maar hoorde niets. Francisco sprak ook nooit tegen O.L.Vrouw. Lucia en Jacinta zegden hem de woorden van de engel en O.L.Vrouw. O.L.Vrouw zei dat Francisco vroeg zou sterven. Toen Lucia vroeg of hij in de hemel zou komen, zei O.L.Vrouw: “Ja, maar hij zal nog dikwijls de rozenkrans moeten bidden.” Zo werd Francisco een Biddende Jongen. Dat was zijn eerste zending. De mensen begonnen hem ook te vragen om voor hun noden te bidden, dit was zijn tweede zending. Omdat hij niet lang meer zou leven, had het geen zin nog te leren lezen en schrijven en bleef hij weg van school. Hij zat liever in de kerk bij Jezus of zijn derde zending. Het raakte hem dat Jezus bedroeft was. Francisco had de gave van tranen en weende met Jezus om Hem te Troosten zijn vierde zending.
In 1918 werd hij ernstig ziek. Tijdens zijn ziekte bleef hij offers brengen. Hij zei: “ Ik lijd veel, maar ik lijd uit liefde tot Jezus en Maria. Ik wil nog meer lijden, maar ik kan niet.” Daar hij dikwijls te zwak was om de rozenkrans te bidden, vroeg hij aan Lucia en Jacinta om luidop voor te bidden.
Hij stierf op 4/4/1919 en werd eerst begraven op het kerkhof van Fatima. Op 12/3/1952 werden zijn stoffelijke resten opgegraven en bijgezet in de rechter zijkapel van de rozenkransbasiliek. Hij werd samen met Jacinta door paus Johannes-Paulus II zalig verklaard op 13/5/2000.
Jacinta Marto
Zij werd geboren op 11/3/1910 en overleed op 20/2/1920. Zij was de zus van Francisco en de nicht van Lucia.
Tijdens de verschijning zag en hoorde zij alles, maar zelf sprak ze nooit tegen de engel of O.L.Vrouw. Jacinta was een verstandig en zeer gevoelig kind. Ze was sterk onder de indruk van wat O.L.Vrouw zei over het lijden van Jezus. Na het visioen van de hel wilde ze niets anders dan haar leven opofferen voor de redding van de zielen. Dat was haar eerste zending. Zij was diep getroffen door het lot van de zondaars. Ze bad, offerde en vastte zeer veel voor hun bekering. Alhoewel de zieners hadden afgesproken niets te vertellen na de eerste verschijning van O.L.Vrouw, was het Jacinta die het geheim verklapte aan haar moeder.
Haar tweede zending was het gebed voor de paus. Ze was de enige zienster die in een visioen de paus heeft gezien. Hij leed zeer veel door vervolgingen en oorlogen.
In 1918 werd Jacinta ziek. Men bracht haar naar het ziekenhuis. Twee maanden later keerde ze terug naar huis.
In februari 1920 bracht men haar naar een ziekenhuis in Lissabon. Ver van haar familie troostte zij zich te kunnen lijden voor de zondaars. O.L.Vrouw bezocht haar driemaal in het ziekenhuis. Zij sprak Jacinta over de verschillende levensstaten: over priesters, artsen, kloosterlingen, huwelijk, rijkdom en armoede, enz.
In 1935 werd ze verplaats naar het kerkhof van Fatima, naast Francisco. Op 1/3/1951 werden haar stoffelijke resten bijgezet in de linker zijkapel van de rozenkransbasiliek te Fatima. Ze werd samen met Francisco zalig verklaard op 13/5/2000.
Als je niet gelooft in dit bericht, geef het dan toch door aan de andere en raad ze aan het te lezen.Geef het door terwijl er nog tijd is. Zij die blijven zwijgen, zullen verantwoordelijk zijn voor veel zielen die verloren gaan. (Dit bericht ontvingen we, en werden gevraagd het door te geven.)
De verschijningen van Onze-Lieve-Vrouw in 1917 te Fatima.
Van 1914- 1918 werd West-Europa geteisterd door de Eerste Wereldoorlog. In 1917 brak in Rusland de revolutie uit met als resultaat ; de vervolging van de kerk. In 1917 bevond Portugal zich in een hopeloze politieke, sociale en economische toestand. De Portugese overheid haatte de kerk; In die periode brachten de Engel en O.L.Vrouw een boodschap van vrede, hoop en liefde voor alle mensen. De 3 zieners, Lucia, Jacinta en Francisco woonden in Aljustrel, een kleine uithoek van Fatima, twee km van de Cova da Ira, waar O.L.Vrouw verscheen.
Lucia Santos
geboren op 22/3/1907 en overleden op 13/02/2005 was de oudste van de zieners. Zij zag de H.Maria, hoorde Haar en sprak met Haar als enige. O.L.Vrouw raadde haar aan te leren lezen en schrijven. Lucia had de Zending van Communicatie. Zij werd de verkondigster van de boodschap tot aan haar dood in 2005. Zij was het meest het doelwit van de aanvallen van de dorpsbevolking en van haar familie. Ze vroeg om een wonder opdat de mensen de verschijningen zouden geloven. Ze leed er onder dat O.L.Vrouw had gezegd dat ze Francisco en Jacinta spoedig zou komen halen, maar dat zij zelf nog een hele tijd op de aarde moest blijven om de verering van het Onbevlekt Hart van Maria te verspreiden.
Zij hielp Francisco en Jacinta toen ze ziek waren. In opdracht van de bisschop verliet Lucia in 1921 haar geboortedorp. Haar aanwezigheid kon het onderzoek naar de echtheid van de verschijningen belemmeren. Ze kwam terecht bij de zusters van de Heilige Dorothea. O.L.Vrouw is nog meerdere keren aan Lucia verschenen. Op 10/12/1925 verscheen ze met het Jezuskind. In Haar andere hand hield ze een met doornen gekroond hart. O.L.Vrouw zei toen: “Zie mijn hart , omgeven met doornen door de godslasteringen en ondankbaarheid van de mensen; Maak mijn belofte bekend: Ik zal allen die gedurende vijf maanden achter elkaar op de eerste zaterdag biechten, de communie ontvangen, de rozenkrans bidden en mij 15 minuten gezelschap houden om de 15 mysteries van de rozenkrans te overwegen met de bedoeling mij te troosten, in het uur van hun dood bijstaan met de nodige genaden voor de redding van hun ziel.”
Op 15/2/1926 verscheen Jezus om Lucia te vragen of zij de godsvrucht tot zijn Moeder al had verspreid. Lucia wees Hem op de moeilijkheden die zij daarbij ondervond. In 1948 trad ze binnen bij de Karmelietessen van Coimbra als zuster Lucia van het Onbevlekt Hart. In juni 1929 verscheen O.L.Vrouw opnieuw en vroeg om de toewijding van Rusland aan haar onbevlekt Hart, zodat het zijn dwaling zou inzien. Paus Pius XII deed dit in 1952. Paulus VI deed dit in 1965. In 1984 deed Johannes-Paulus II de toewijding van Rusland precies zoals O.L.Vrouw ze had gevraagd op 13 juni 1929 Lucia stierf op 13/2/2005, een paar maanden voor de paus Johannes-Paulus II op 2/4/2005
Bij het wielrennen zijn er nogal wat ontbrekende gegevens kan iemand helpen? Alle gegevens zijn welkom. Het zou heel interessant zijn moesten we het kunnen vervolledigen.
We weten allemaal dat veel geroepen zijn en aangetrokken tot de wielersport, maar weinigen die uit verkoren zijn.
Het is niet omdat ze het opgeven hebben, datze niet in de reeks mogen opgenomen worden.
Een warme oproep, tot u geachte lezers , wanneer u iemand kent of van iemand hoort, hij of zij, zou het kunnen weten, laat van U horen, Â’t zij een foto, uitslagen, een beschrijving enz. alles is van harte welkom alle bijdragen worden met veel zorg bijgehouden.
We verontschuldigen ons vooraf, de reeks is zeker niet volledig, weet gij het geef het door!
Wanneer er gegevens zijn welke U kan aanvullen, geef ze door!
We danken hier ook al de mensen die werden aangesproken, enbereidwillige hun medewerking hebben verleend.
We openen de reeks Rollegemse wielrenners met:
Cesar Pappens
Hij overleed op 12/1/2006 in de gezegende ouderdom van 94 jaar ,Beginneling 1929, Junior 1932, Onafhankelijk 1936, hij was professional van 1938 tot 1939. Carrière verbroken mobilisatie. In zijn jeugdjaren was hij verzorger van de plaatselijke favorieten Ernst Plankaert en Marcel holvoet. Om hen bijeventuele pech te depanneren toerde hij tijdens de wijdstrijd rond op een reserve fiets. Vaneigen won de goesting om zelf in kompetitie te komen steeds meer veld. Aan de statie te Bellegem reed hij zijn eerste koers. Bij de beginnelingen zonder vergunning. Het was een geslaagd debuut. Onmiddellijk was hij primus. Door dit vroege succes was hij natuurlijk niet meer te stuiten. Acht jaar zou dit koersritme aanhouden. Een heerlijke periode! Hij was geen spurters type en dan is dat nogal moeilijk om de supporters met overwinningen op te warmen. Het milieu, de vriendschap en de ambiance vergoedden echter veel. Als onafhankelijke beet hij vier keer de spits af. Tweemaal in Noord-Frankrijk en twee maal hier te lande. Zijn terrein lag het meest in Frankrijk en waarom, daar was het meeste geld te verdienen, het geld stond aan een hogere koerswisseling. Van tegenslagen is hij ook niet gespaard gebleven. Neem nu Moeskroen- Gent –Moeskroen; Bij het terug keren, te Desselgem plofte hij tegen het wegdek, met zware verwondingen aan de kin. Hij werd tot opgave gedwongen, men bond een doek rond de gehavende plaats. Maar achtdagen later stond hij er opnieuw. “Een jaar na de valpartij” zo vertelde hij “ haalde men nog grindsteentjes uit zijn kin” Slecht een seizoen is hij profrenner geweest. Hij reed voor “La Nordiste” Het was uit, gewrichtsreuma in de knieën liet het niet meer toe.(november 1983)
Zo lezen we in de “Gazette van Poperinge” Groot Liefdadigheidsfeest in het park sanatorium “De Lovie” op zondag 28 oogst 1938 zullen aanwezig zijn Cesar Paeppens, Medard Barbe Georges Christiaens, Silveer Maes, Marcel Kints, Gaston Rebry, enz.
Ploegen: 1936 France Sport-Wolber(Frankrijk) 1936: La Nordiste (België)
1937: France Sport-Dunlop (Frankrijk) 1938: Alleluia (Frankrijk)
1939: Individueel (onbekend)
Uitslagen: 1936 3de in 2de etappe Ronde van België, onafhankelijke. De Panne (Bel)
1936 3de in 5deetappe Tour de lÂ’Ouest, Lorient (FRA)
1936 3de in 8ste Etappe Tour de lÂ’Ouest, Rennes (FRA)
1937 1Stein GP Lacroix Lille (FRA)
Luik-Bastenaken-Luik 43ste op 10/4/1937 FranceSport-Dunlop
4/4/1937 Parijs-Brussel 6de FranceSport-Dunlop
21/3/1937 Ronde van Vlaanderen 16de FranceSport-Dunlop
Gent Wevelgem 6de, op 28/5/1936 France Sport Wolber
Wie zei daar ook alweer dat renners geen koersen kopen of verkopen, zou dat al niet van alle tijden geweest zijn
Tijdens de ronde van Vlaanderen einde de jaren dertig waren drie renners ontsnapt uit het peloton bij de beklimming van de Kwaremont: Félicien Vervaecke, Sylveer Maes en Cesar Pappens. Félicien had graag deze grote koers opzijn naam geschreven en beloofde aan de medevluchters om zijn overwinningsprijs (1000 B fr. welke indien tijd veel geld was) te verdelen onder hun drieën. Sylveer en onze Cesar gingen er mee akkoord. Nu reden al wat ze maar konden en kwamen met grote voorsprong aan de meet. Zoals afgesproken werd Vervaeckede overwinnaar. Na de overwinning werd Vervaecke op het podium geplaatst, de bloemen overhandigd en van den ene reporter naar den anderen gesleurd. De plechtigheid duurden nu zolang dat Sylveer en Cesar elk naar huis vertrokken en dat zonder hun beloofde premie. Een jaar later, tijdens een training, kwam Cesar en zijn koersgenoten voorbij te Menen aan het café “Le Ballon dÂ’Alsace” uitgebaat door Félicien. Ze stopten er en gingen er een pintje drinken. Zonder een woord te zeggen overhandigde Félicien de beloofde 300 B fr. aan zij vriend Cesar. Zo ziet men dan de eerlijkheid onder de renners.
Krimpemolen: de folter- of schaarstemolen op het oosten van de Klaverdriesch en Noordoost van de sectie B, waarvan het n° s 6, 7, 9, 10, 16, en 17 beslaat.
Rak Fons O.L.Vrouw, doos I-Z: plan van een hoeve te Rollegem, eigendom van O.L.Vrouw 1783: onderaan tekening van het Stampkot: Kempemolen.
RAK MSAK Nr. 6419: op de kaart staat de “Kempemolen” getekend
Du Castel de la Howarderie-Neuvireuil. Notes pour servir a LÂ’Histoire de Rollegem, Tournai 1905 p. 23: Krimpemolen, le moulin du tourment ou de la disette, Ã lÂ’ orient du Klaverdriesch et au Nord-est de la section B.
Popp-kaart Rollegem: aangeduid: Krimpemolen.
Du Flou, W.D.T. : deel 7, p. 736 KimpeÂ’s molen: molen te Rolleghem.
Voor uitleg van de molen cfr. Uitleg “meulendyck” Monografie van Rollegem p. 108:daar wordt de kimpemolen ook vermeld als “het stampcodt van sieur Boqquai”
Kot is de romp van een molen die met den wind draait of door een peerd (paard) bewogen wordt.
Monografie van Rollegem p. 107-118: De eerste vermelding van Kimpemolen is het stampkot van Rollegem.
Zijn naam wijst er op dat het om een oliemolen ging. Waarschijnlijk maalde hij ook koren, zoals het met de meeste oliemolens in die tijd ging. De molenaar was een zekere Bocquai. In 1821 werd hij al de kempemolen genoemd, wat er opwijst dat hij sinds jaren in bezit moet zijn van de familie De Kimpe.
Af en toe werd hij ook Marionettenmolen genoemd, wegens de nabijheid van de Marionettenweg in Kortrijk. Marionettenberg; 63,75 m
Ook als persoonsnaam teruggevonden: In de studie van de persoonsnamen in de Kasselrij van Kortrijk F. Debrabandere p. 227 n° 947: kempe/kimpe uitleg: kempe = kampvechter, kampioen, kamper, strijder, vechter; bijzit, onecht kind.
Dominique Vandecasteele met de ex kampioen (St Bernardshond) Hij kwam ook in het nieuws omdat de hond maar liefst elf puppyÂ’s had groot gebracht.
Tafeltennis,
Wat weinigen weten dat hier ook een tafeltennisclub bestaat. Rttk Rollegem opgericht sinds 15 april 1983 en met ups en dows in de sporthal de “Weimeersen” Reeds jaren kan de club rekenen op financiële en logistieke steun van een viertal sponsors.
minnivoetbal, voor dames /heren. Duiven en vinkensporten, boogschutters, wielertoeristen, Rollebollers
Zijn allen sporten, maar waarvan weinig geweten, of hebben hun eigen website
Is geboren te Kortrijk op 21 september 1979, als jongste van twee kinderen, van Luc en Annemie. Het was voor de Rollegemnaars even schrikken toen ze levens groot tegen het bushokje prijkte. Het was een sprookjes verhaal; het lelijke eendje werd een mooie zwaan.
Julie maakte vooral indruk met de Franstalige performance van een chanson van de Franse acteur Jean Gabin. Het was een belofte aan haar grootvader. Mede door die act bleef ze tot het laatste moment in de running voor de titel. Maar het mocht niet zijn. Ondanks alles was ze blij dat ze deelgenomen had. Het was de bedoeling om hier en daar wat contacten te kunnen leggen voor televisiewerk, en dat is effectief wel geslaagd. Voorlopig bleef ze verder als model te Brussel.
We vinden haar terug in 2002 ze is dan, (22) wanneer ze werken gaat voor het productiehuis JOK FOE van Chris Cockmartin de echtgenoot van Goedele Liekens . Ze was intussen gehuwd, een producer bij RTL-TVI in Brussel. Ze stopte met haar fotosessies in 2002.
In 2008 verteld ze ronduit “ Ik was vroeger een halve jongen, hield van voetbal en andere sporten, en ben uiteindelijk altijd datzelfde gewone boerenmeisje gebleven.” Ze gaat intussen als commercieel directrice in de HR-consulting aan de slag.
Julie die in Herseaux woont, blijft er van overtuigt dat Rollegem nr. I blijft.
In 2010 was ze als (Ex-) topmodel op Vitaya
In 20011 Na een mooie carrière in de modellenwereld focust Julie zich sinds kort weer op een job als kantoormanager van een HR-Bureau in Roeslare. Maar blijft de mode wereld van dichtbij volgen.
Klaverdries. Klaverweiland . n° s 12, 13 en 14 van sectie B.
Du Flou, deel 6, p. 803 Stuk land te Rollegem.
W.N.T. p. 3323 Deel II, III: Klaverdries: omgeploegd klaverland.
Loquela, (G. Gezelle) tot woordenboek omgewerkt door J. Craeynest, Antwerpen 1898/1899
Den klaverdries: een gewende klaverije . Een dries heet in Â’t Veurenambachtsche een wee, als ze ommegedaan is en in zaailand gebracht, een klaverdriesch is item zulk een stuk klaver.
Klytberg: 62,5m hoogte kliskruidberg, klisoloot.
Du Flou W. D.T. deel 6 p. 1114: wijk te Rollegem. Een hoogte waar de grond uit klei, Clytte
Klytbergstraat: Du Flou W.D.T. deel VII, p. 1114: weg te Rollegem A.D.BW. klytbergstraat, weg nr. 12.
Klytgat: Du Flou W.DT. deel6 p. 1134: wijk te Rollegem, ook bos te Rollegem.
Klyt: Verwijs en Verdam p. 1557 Clitte (Clit, Clette): leem, kleiige aarde.
E. W. Vercoulle: p. 168: mnl clitte, clette. Os Kleddo, Chd kletta, ook Ags clide +lat. Glis, lit.glitus = kleverig uitbreiding van wortel van klei. Uit germ. Franse gleton, glouteron.
A.V.I. Scheurmans p. 251: Klyt, klijte, Klete of klijtaarde: kleiaarde, ook een kleigrond, een kleiachtig veld. Er zijn dorpen waar ze ene partijen landes naam van klete dragen.
De percelen, tiendenplichtig aan de Heren van Rollegem, waren gelegen tussen de Kwadebrugstraat, de Schreiboom/Markestraat, de grens met Bellegem, de Wethuisstraat en de omgeving van de Klijtbergstraat.
Westvlaams Idioticon de Bo p. 467: Klijtgat: kleikuil, ene vette modderige leegte in een vuile straat, een slijkput in ene kwade straat, Fr. Bourbier = Klijtmok, klijtput.
Knock: been voor geraamte, oude begraafplaats.
Een deel van deze plaats valt in de buitenwijken van Kortrijk onder de benaming Rollegem-Knok Knockberg; 52 m
De Flou W.D.T. deel VIII p. 23: een plaats te Rollegem.
Cnock, knok “ ruime plaats of het kleine plein waar verscheidene grote straten te samen komen”( De Bo 477) vgl; Scheurmans: 266; Roes. N° 1814.
Debrabandere ( Leiegouw, 1972, II, 171) verklaart het als volgt: huizenblok. Dit woord is etymologisch (woordafleidkunde) niet te scheiden van “knook, knokkel, kneukel, knoezel, knoest, kno(o)p” Eng. to knock (oorspr. Met de vingerknokkels tikken) en betekent oorspronkelijk “gewricht, knoop, knobbel, geleding, bot.”
Daaruit afgeleid ontstond de betekenis rondeheuvel, hoger gelegen stuk land, bocht, viersprong.” Aangezien op zo ’n viersprong gewoonlijk enkele huizen staan, kreeg het woord ook de betekenis “huizenblok, gehucht.(Zie De Bo, Snellaert).
In het dial.
Is het woord alleen nog bekend in de namen van gehuchten: Rollegem-Knok, Zwevegem knok. In het woord schuilt nog de plaatsnaam Knokke. Het woord betekent “hoek” in de volgende excerpten uit Kortrijk:
1368: dat Berbaerd van der ApostelrieÂ… up haerleder cnochuusÂ…onder de halle ande noorwesthouc (Fonds O.L.V. oork. 363 bis).
1348: buten der steenpoorte op den knoc van haerlebecstrate ende der strate alsoe men gaet te Zweveghem waert. Fonds O.L.V. Oork. 318 bis).
De Knok bevindt zich ongeveer 5 km. van het centrum der stad Kortrijk.De Muynckendoornstraat was de langste straat van de streek, zij begon op Walle (Kortrijk) naar Bellegem (waterval) dan naar de Kalverstaartstraat dwarst de fabrieksbeek kwam terug op Rollegem op de grens met Dottenijs en meet ongeveer 10 km. Heden ten dage is deze weg onderbroken door de autosnelweg en draagt de naam Eindemuynkendoornstraat.
11/8/1994 Ladna Belijka kierowcą autokaru. (Aldus de DROENNIK SLQSlω 11/08/1994) Mooie Belgische Buschauffeur. Laatst reed in Katowice een autobus met Belgische nummerplaat merk Daf bestuurd door een jong mooi meisje. Dit is een verrassing op onze wegen. Stond te lezen in een Pools dagblad. Reeds aan de Duits-Poolse grens was het een verrassing. Aldus A.S. ze controleerden mijn rijbewijs , 23 jaar en al tweejaar mijn rijbewijs. Zij toonde haar rijbewijs aan de schrijver van het artikel JANUSZ MINCEWICZ Ze heeft talent en is een goed chauffeur, heeft reflex en is beheerst, aldus de journalist. Ze was verwonderd dat haar persoon zo een verbazing wekt in Polen, omdat Belgen er iedere dag zijn maar toen was ze de eerste vrouw achter het stuur van een autocar, met airco en Televisie.
Bondillebeek, Bondeltjebeek; De beek van de kleine schoof (garve)
Boondriesche, een stuk weiland van de boon. Deze plaats is aangegeven op de grens tussen Marke en Rollegem op de kaart van het rechtsgebied van Kortrijk door Sanderus uitgegeven in Flandria illustrata. Er stond vroeger een molen.
Forest, gehucht, zijn naam heeft een tegenhanger in het Frans. Het wil zeggen beboste plaats. Slosse rond Kortrijk deel III p. 1610 “het gehucht “ ’t Foreest” ligt Mosschroenwaarts “ het was in de vorige eeuw met bossen bedekt. Forestberg; 52 m
Het forest,forestum, Het is er eenzaam en stille en men heeft het niet te vragen, vorige eeuwen met bossen bedekt. In den gevel van een der zeldzame huizen van dat gewest zitten er wapens die de aandacht van menig voorbijganger gaande maakt.
Ze zijn in steen gekapt en vertonen “rechts de wapens der abdij van Groeninghe: Drie zilveren rozen op rood veld en links deze van Abdis Victoria Dubois alias Vanhoutte van Doornik geprofest te Kortrijk 28/10/1703 overleden 30/5/1771. Het wapen draagt op zilveren veld een rode keper met twee groene bomen langs boven en een zwart kruis langs onder. Tussen beide wapens een staf. Dat huis is een overblijfsel van Vannestes gebroken hofstede, en behoorde toe aan mevr. Crommelinck- Vandenborre te Moen.(Schreiboomstraat 73)
Du Flou, woordenboek der Toponymie Deel IV, p. 258: wijk van Rollegem.
Verwijs en Verdam p. 836/837 Foreest; znw; o en ( vr.?)
Van ofr. Forest; fr forêt, mlat. Foresta. De betekenis van mnl; Foreest is dezelfde als mlat; terra forestica; d.s. terra domincara.
Een onmiddellijk aan de vorst toebehorende domeingoed, bepalende voor de jacht geschikt, met woud als hoofd bestaand deel, doch ook met vlak veld, weiland enz. dus eigen jacht, jachtveld, jachtterrein, bij uitbreiding ene landstreek waar weinig mensen wonen, wildernis, onherbergzaam oord en eindelijk, omdat bos noodzakelijk attribuut van een Foreest was ook bos en woud.
Woordenboek der Nederlandse taal Deel 3, II , III , p. 4627;
Joke Buysschaert Joke het jongste uit het gezin 13/4/1981 een onopvallend meisje van 18 jaar in 1999 die misschien de nieuwe Gella word. Ze was onopvallend maar als je goed toekijkt draagt ze reeds de zwarte gordel en neemt ze moeiteloos het op tegen stoere binken. Toen ze pas zeven was kwam ze door haar broer in contact met de judosport. Gelukkig maar heeft ze haar ervaringen nog nooit in de praktijk moeten gebruiken . Ze volgde L.O. aan het ST. Theresia-instituut in Kortrijk. Na de witte, gele, oranje, groene, blauwe en bruine gordel heeft ze nu de zwarte behaald. Je krijgt dat niet zomaar je moet een aantal tornooien winnen met de hoogste score tot je 10 punten behaald. Vervolgens moet je voor een jury een examen doen. Voor Vlaanderen vinden die in Zele plaats. Het was mei 1997 toen ze haar zwarte gordel 1ste dan had. Ze won reeds diverse tornooien in haar categorie(-70 kg.) in 1998 Jeugd tornooi Herentals, tornooi der fruitstreek in St.Truiden , beker van Laakdal, Trofee van Vlaanderen, Open Brabant, Toornooi van Bree. In 1999 won ze het kampioenschap van West-Vlaanderen en werd tweede in het kampioenschap van België. Ze is vast van plan om door te gaan, op de vraag of er tijd is voor jongens zegt ze: “ ik train veel met jongens”. Haar grote voorbeeld is Vandecaveye. Ze zou heel gaarne bij de Rijkswacht gaan, helaas het zijn lange wachtlijsten en het kan wel 2 jaar duren, intussen kan ze haar diploma L.O. halen aan het Reno. We hebben intussen een beloftevolle atlete voor de komende jaren.
De sectie D het punt tussen Bellegem en Dottenijs is verdeeld door de baan naar Eynde (Einde)Muynckendoornstraat.
Hier spreken we over de langste weg van Rollegem: vanaf Walle over de Rollegem-Knok tot aan de Waterval doodlopende op E 403 en aan de andere zijde het vervolg maar nu Einde Muynckendoornstraat en vervolgens naar Dottenijs.
Du Flou, woordenboek der toponiemen deel XL, p. 57: Wijk van Rolleghem en Belleghem Buurtweg nr. 6. Verwijs en Verdam p. 1893: Moniken( monken, muniken munken: Duinheren van Brugge van de orde van de cistercienen De Bo p. 630)
De hoeven van Gesquière sectie D.N.262 en Herbau sectie D° n° 378 en 379 Zij zuiden van de baan van Rollegem naar Luigne. Waarop het zuidelijke deel het belangrijke gehucht Tombroek bevindt. Moeras van tombes, dat onderverdeeld is tussen vier gemeenten, Rollegem, Dottenijs, Luigne en Moeskroen. Het is ook op de weg gaande van steenweg Rollegem- Luigne naar Dottenijs, komt u het gehucht Malpont tegen.
Sectie B ten noorden door het grondgebied van Kortrijk. Langs het oosten door de steenweg van Kortrijk naar Luigne die midden door Rollegem loopt.
De sectie C begrenst door de buitenwijken van Kortrijk, de Fabrieksbeek en eveneens de steenweg naar Kortrijk.
Hier spreekt men over De Rollegemseweg, vanaf O.L.V. ter Spiegel naar de Marionetten, vervolgens Schepenhuisstraat, Statiestraat naar de Tombroekstraat en naar Luigne.
Marionetten: Du Flou, woordenboek der toponymie, deel X. p. 147: herberg te Rollegem.
Woordenboek der Nederlandsentaal deel 9, p. 241 : Marionetten: znw vr. uit het Frans marionette, van Marion, verkleinw. Van Marie. Soms wordt de vorm marionette ook in het Nederlands onveranderd gebruikt.
“Marionetten zijn kleine beweegbare figuurtjes van bordpapier, hout, metaal, ivoor of been, waar kermislopers zich mee bedienen om het gemene volk te vermaken(Chomel 1963 b)”
Minachtend ook gezegd van iemand die geen wil heeft.
Nederlands Etymologisch woordenboek de Vries p. 429
Marionet: znw. vm. Fra marionette “ pop die met draden bewogen kan worden.
ital. Marionetta eig. “poppenkop op de narrenscepter” Het woord is gevormd van Marion, vleinaam van Maria.
Sectie A tussen de Sint- Annaweg die ten westen de scheiding maakt tussen het grondgebied Marke en Aalbeke, gaat naar Moeskroen en langs de andere zijde naar de Schreyboom. Het is bij de Schreyboom dat de hoeve van Karel Herbau zich bevindt. Wat kunnen we hiervan onthouden?
De Schreiboom van Rollegem( een gehucht) Atlas der buurtwegen : cfr. Situering op plan
Slosse Rond Kortrijk, Deel III p. 1610 : “Onze voorvaders hielden zekere bomen in grote eer en planten ze bij voorkeur aan een kruisstraat en hofpoorten om van rampen en ongeval vrij te blijven, het waren menigvuldig( meestal) Lindebomen.
Later werden ze met een kruis of Lieve Vrouw beeldeke voorzien. De Schreybomen dienden tot de verering van de heilige Maagd.
Fonds DÂ’ Ennetieres 2400 (1764) : De Schreyboom wordt vermeld en getekend (Tuyttens Fabienne)
Fonds Colens 206 : p. 53 daar wordt de naam Schieboom vermeld
= het leenboek van Cortyck 1649.
Du Flou, woordenboek der Toponiemen: deel XIV, p. 414: wijk van Rollegem.
Du Flou, in zijn woordenboek der toponymie deel 14, p.968, herberg en wijk zo genoemd. Uit de toponymische studie van Rollegem Tuyttens Fabienne 1985/1986.
Aanwinsten VI 1930 : een erfve behuyst wesende een herberghe genaemt den smockelpot.
SBK fonds G.G. cod 222 : “Terrier du Coster “ de Saint-Martin de Courtai.
Titre : beschrijvinge behelsende de consistentie van de groote ende ghelegnheijdt vande Costerthiende gheleghen in de prochie Cortryk-buyten recht voor de hermitage van Sinte Annacapelle, beginnende dese thiendee van Joseph de Penthevilles, tot aende herberghe bij de Callewaert-bosch- genaemt den Smockelpot, . . .
OSAK 1204 : Landboek van Cortryck-buyten(1762) de herberghe geseyd den smockelpot.
-Smokkelen = “ misten, motregen” Bij de Bo smokklen alf. Van smoken = dampen, roken. Engels : to smoke. De zelfde wortel bevat smuiken, met dezelfde betekenis.
Ook smoren betekend trouwens zowel “misten” als “roken”.Debrabandere(Leiegouw, 1972 II, 186)
Reeds voor de oorlogen bestond er een voetbalclub zoals bij ieder gemeente die zich waardeert Na de oorlog kwam er opnieuw nieuwe andere en betere. K.W.B.-voetbalploeg gesticht te Rollegem 14/4/1979. Deze werd omgezet in sporting rollegem, welke nog later zou fusioneren met Aalbeke om de VAR te worden, maarvelen zijn geroepen toch weinig zijn uitverkoren. Hoeveel starten er niet per jaar ook hier te Rollegem met voetballen ? (Te veel om op te noemen, en om er geen te vergeten laten we dit hier in het midden) maar hoe weinig zien we er van terug in nationale ploegen laat staan internationaal. Maar goed wanneer men niet probeert kan men het niet weten. Velen zijn geroepen weinig uitverkoren of zo iets .Toch kennen we mensen die internationaal bekent zijn in die wereld, denken we maar aan Willy Verhoost (toch een zeer bekende Rollegemnaar) bij Excelsior Moeskroen, Lokeren Daknam geen speler maar toch, en wat te denken over die het wel verder schopte
Lieven Vandevenne
Een 18 jarige, eerder van het tengere type levert zijn eerste bewijs in 1975 als op de linkerflank postvat en zich dadelijk in het spel mengt, en zich al dadelijk in het publiek laat opmerken. Prettig vind iedereen het als zo een “Kleine” een grotere en oudere tegenstander op het veld en sportieve neus kan zetten. De story van David en Goliath die zich steeds herhaald.
Hij werd geboren op 31/5/1957. Hij was tien jaar toen hij zijn ontluikende voetbaltalenten te Lauwe aanbood. Hij debuteerde op de linker flank. Meestal met doelpunten van het zelfde patroon. Tegenstander voorbij, naar binnen zwenken en vervolgens naast de verste paal tegen het net. 57 maal lukte zulks in zijn tweede miniemenjaar. Bij de knapen verliep het al even vlot en scholier was hij slechts een seizoen. Twee jaar bij de juniores met regelmatige selecties. In april 1973 liep hij in een wedstrijd tegen Mons een Kuitbeen breuk op, een grapje welke hem elf weken gips kost. Hij liet de moet niet zakken hij is zelf doorgestoten tot het eerste elftal. Met zijn 1,71 meter en 60kgr voelde hij zich in 1975 op zijn gemak.
In 1977 als 19 jarige gaat Lieven Vandevenne naar R.C. Harelbeke derde nationale, paarswit
1982 Vandevenne met Harelbeke in tweede nationale, in woord en klank is wat meer bezadigdheid te bespeuren, omdat zijn jong gezinnetje aan Liselot een eerste kindje heeft? Hij verlangt er naar om ooit in eerste nationale te spelen. Hij verliet W.S. Lauwe om naar Racing Harelbeke (de ratten) te gaan, het kon even goed Cercle Brugge geweest zijn, maar hij was bang op het invallerbankje te zullen wegdeemsteren. In 1983 oogde lieven naar het buitenland, Harelbeke bleef in tweede.
Lieven Vandevenne verloren voor het topvoetbal? Hij werd op de transferlijst geplaatst bij Harelbeke. Vraagprijs anderhalf miljoen, maar het komt niet tot een overgang. Bij gevolg moet de middenvelder zich tevreden stellen met een kleine tien procent van die som. Ik ben pas 26 en dus op mijn hoogte punt van mijn carrière. Preciesomdat ik een niet zo geslaagd seizoen achter de rug heb, wilde ik het komend jaar er serieus tegenaan gaan. Daar zal nu wel niet veel van in huis komen. Lieven Vandevenne nu al verloren voor het topvoetbal? Hopelijk niet!( 9/8/1983)
September 1983 Lieven speelt nog bij Harelbeke. Zoals reeds eerder gezegd, als we er toch vergeten zijn laat het maar weten!
De vrijdag vanaf 14 u St-Antoniussponsortocht voor de lagere school, en afhalen van kerstbomen aan huis.
Om 18u klokkengeluid om de feestelijkheden aan te zetten, Kerstboomverbranding, Glühwein, jenevertent, frieten en patékaarting.
Zaterdag tentoonstelling “Kerk van Rollegem” van kunstschilder A. Platteau, doorlopend patékaarting.
Zondag vanaf 9.45 u Antoniusstoet,( Den Belleman, heer van Rolleghem,de schout en den Baljuw) gevolgd door Antoniusmis door gewezen medepastoor E.H. André Desimpel, met koor Crescendo. Feestpredikant E.P Rik De Bock, directeur van het Don Boscocollege.
De koptischmonnik, werd uitgebeeld door Pascal Deloof.
Tractorenwijding, om 11.30 receptie, in de vroeger jongensschool(O.C.) 12.30u hutsepot
Vanaf 14u St-Antoniuswandeling, uitslag tombola,
Maandag om 14.30u koffie, gebak, vriendenkaarting en koffietafel.
Dit jaar werd een Wilgentwijgen beeld meegedragen in de stoet, het is een St-Antoniusbeeld gemaakt uit wissen, een bepaalde soort wilgentenen, namelijk het Belgisch rood. Het wordt rood genoemd omdat na het drogen een bruinrode kleur krijgt. Het beeld is van de hand van Magda Peeters, een kunstenares uit Wevelgem.
Nu prijkt het beeld in de kerk. St-Antonius-Abt is vereeuwigd in wilgentakken. Er was ruime belangstelling voor de St-Antoniuswandeling.
Het grondgebied van Rollegem, een onregelmatige rechthoek die zich uitstrekt in de lengte van noord tot zuid en onderverdeeld in vier secties aangeduid A. B. C. D. Rollegem heeft de vorm van een laars zonder hiel.(Banaanvorm)
Het grenst ten noorden aan de buitenwijken van de stad Kortrijk, ten oosten aan Bellegem, ten zuiden aan Dottenijs, Lowingen en Moeskroen
Ten westen aan Aalbeke en Marke.
Ten noorden aan de grondstukken met het Kadasternummer 27, 30, 31 en 32 en op het westen op de weg van Kortrijk naar Bellegem de genaamde Rollegemhoek of landtong van Rollegem, nu Walleweg.
Wanneer men zich naar Bellegem begeeft of ten oosten van de gemeente ziet men de Mortangnestraat of de rue de Mortange die verbasterd werd in de rue de Mortagne.
Deze weg ging langs de kadasternummers 384, 385, 390 en 394 en gaande van oost naar west. Langs het oostelijke deel loopt de Fabrieksbeek die op een bepaalde lengte ook de scheiding maakt tussen Rollegem en Bellegem.Het stuk van de Mortangnestraat is nu ingenomen door de autosnelweg E17. Links van de baan van Rollegem naar Luigne is de oude hoeve “De ijzeren poort” of “Porte de ferré” genoemde kadasternummers 515, 516a, en 516b in de sectie C. We bevinden ons hier in de Tombroekstraat aan de begraafplaats.
Ook in deze C sectie onder 500 staat de Rollegemsehoeve gekadastreerd.Het
Langs de weg van Rollegem naar Dottenijs op het Kruispunt van de rue de Candlé(wat betekend Lichtmis) gaande van Bellegem is de plaats Waterval genoemd, (aflopen van water) Thalweg kadaster 371.Ten noorden van de waterval, in de sectie C ziet men de hoeve Van Neste, die eigendom is van graaf Lodewijk della Faille, gehuisvest te Gent.
Voor de tweede opeenvolgende keer bundelde men opnieuw de krachten te Rollegem om St-Antonius te vieren.
Dit jaar kwamen nog meer landbouwers uit de streek afgezakt naar de wijding, van Oldtimers, naar de meest moderne trekkers ja zelfs allerhande zelfrijders machines uit de landbouw kwamen afgezakt.
Opnieuw een driedaags feest. Zaterdag receptie en Kaarting, zondag ommegang met aan het hoofd de belleman, en natuurlijk het zwijn. En de maandag opnieuw paté Kaarting.
Inde kerk een prachtige tentoonstelling van miniatuur trekkers (geert Kints) en natuurlijk de St-Antoniuswandeling. Opnieuw was de opbrengst bestemd voor de vernieuwing van de zaal.
Wie financieel wilde overschrijven kon dat op het rekeningsnummer
Deze keer was de voorganger in de kerk Mgr. Laridon, ook pastoor Dejaeghere, was met zijn foto aanwezig.
1994 Eerste St-Antoniusfeesten zowel kerkelijk (noveen)Van Pastoor Dewulf en het profane of burgerlijk door de mensen van de Folkloreraad.
Is er geen spreekwoord dat zegt; “Het is verbazend wat je kunt presteren als je er niet omgeeft wie er de eer van draagt”
Het duurde tot 1994 voor aleer Rollegem opnieuw de draad zou opnemen om een noveen te doen ter ere van hun St.-Antonius.
We laten EH Dejaeghere aan het woord: Verleden jaar in de maand maart streek hier een nieuwe pastoor neer, EH Willy Dewulf. Tijdens zijn korte verblijf bij ons heeft hij zich al menige malen positief weten in de belangstelling te brengen. We zijn nu zondagmiddag en beginnen aan het hutsepotdiner waarvoor 300 parochianen zich hebben ingeschreven.
Het was een 3-daags programma zaterdag werd gestart met een kindermis om 17 u, gevolgd door een geslaagde patékaarting in de parochiezaal .
De zondagmorgen trok een heuse stoet uit voorgegaan door het plaatselijk muziekkorps, in de stoet liepen 8 verklede paters met op een draagberrie sjouwden ze met een geslacht varken. Den toen nog onbesproken bisschop van Brugge stond ze op te wachten aan den ingang van bomvolle kerk.
De opbrengst, want het was ook nog de maandag namiddag een voortzetting van de patékaarting waar heel wat volk op aanwezig was, zou dienen om de parochiezaal te verbeteren.
Pastoor Dewulf wilde de parochiezaal vernieuwen, dus er moet zaad in het bakje komen, hij ging als Salesiaan aan het schooien, maar wij, Vanbelle Dirk toen voorzitter van de folkloreraad en ik zelf dachten eerder aan een geweldig feest na het gebeuren in de kerk.
Maar hoe kun je het verwezenlijken?.
Met deze gedachten trokken we naar de oprust gestelde pastoor EH. Dejaeghere, en dat zouden we doorvoeren met Dewulf aan het hoofd.
De man in kwestie lieten we in het ongewisse, anders kon, of zou het plan niet slagen, hij was de aangeschreven persoon en wie waren wij, zelfs nu nog is men overtuigt dat de Dewulf de man was laat staan. Maar goed het plan lukte.
In lange nachtelijke vergaderingen werd het concept samen gebundeld, we hadden veel gezien in Ingooigem, en we konden dus er iets moois van maken zonder
Het te Kopiëren. Het varken verloten, hutsepot voor iedereen, tractoren wijden in plaats van dieren, Paté Kaarting en het feest kon beginnen. Nog een St-Antonius, een toneelspeelder (Pascal Deloof) erbij. De paters kleding vonden we te Ingooigem. De muziekmaatschappij en de verenigingen sloten zich automatisch aan.
Met (onze stroman)pastoor Dewulf op de kop starten we de eerste St-Antoniusfeesten. Den optocht van aan de pastorie, in plaats van aan een café zoals in Ingooigem (De Halve Maan). De tractoren wijding (meer dan 50 ) na de mis in plaats van dieren wijding voor de mis(Ingooigem) Hutsepot (gemaakt in het klooster) in plaats van middagmaal. Verloten van het zwijn in plaats van per Amerikaans aanbod en ga zo maardoor. De mannen van de Folklore hadden het weer eens gemaakt!
Het werd een daverend succes, meer dan 300 mannen en vrouwen aan tafel, laat de pastoor maar pronken, de Folklore had het gemaakt.
Je kon zelfs een St-Antoniuswandelingen maken. En zo waar den eerste die kwam de mis voor gaan was zoals reeds hoger gemeld de baas van Brugge( Bisschop)
We sloten het feest af met een prachtig inkomen welke zou dienen om de zaalin een nieuw kleedje te steken.(Zie parochiezaal)
“Microb” het kampioenen paard van Erna en Marcel Doutreluigne is afkomstig uit de stal “Ponderosa” van Otegem. In 1977 Behaalde hij 25 overwinningen, in 1978 , 24 overwinningen. “Microb” behaalde zijn 8ste nationale titel in de vlucht van 1,1 m.. In het kampioenschap van West-Vlaanderen behaalde Microb met Jockey Geert Devinck de 8ste prov. Titel te Rollegem
Het kampioenen paardje “Microb” van de stal Erna en Marcel Doutreluigne blijft verbazen. In 1979 werd het voor de tiende maal West-Vlaams kampioen. De laatste vijf jaren met Geert Devynck. De eerste twee jaren met Charly Defoort uit Otegem en dan drie jaar met Nancy Bloeyaert uit Kortrijk. “Microb” zorgde op zijn dertiende levensjaarvoor de achtste maal kampioen van België te worden.
Nancy Bloeyaert uit de Roterijstraat te Kortrijk het zover brengen om 5 jaar na elkaar de nationale titel te behalen met het kampioenenpaardje Microb uit de stal Doutreluigne uit Rollegem Waarna ze overstapte in 1979 naar de grotere paarden namelijk de “Queen” en er hoop even veel titels te kunnen behalen.
In de stal zijn nu 5 paarden en vijf gaan er aan de sporthoogdag meedoen , onder andere Microb, Arami, bereden door Geert Devinck uit Bredene e,n Prospect, en Dorina, door Noël Vanhousebroek uit Gistel.
Dicht bij de gouden rivier zoals men zo poëtisch het stinkende water, gebruikt voor het roten van het vlas noemt, daar ligt Rollegem-over –Leie. Gelukkig op een zekere afstand wat niet slecht is voor de lucht die men er inademt. De gemeente bevindt zich aan gene zijde aan de Leie in vergelijking met Brugge den hoofdstad van West-Vlaanderen. Een historisch ongekende gemeente. Eén, waarvan het zeer zeldzaam is om er een werk van te vinden. Ze is ontsnapt aan ernstige studies van de oude geschiedschrijvers die noch lange noch korte geschiedenis schreven.
Le Dictionaire encyclopedie de geografie historiek du Royaume door August Jourden, gepensioneerden Kapitein schreef in zijn eerste editie in (1868-69 )
deel II, p.803, col. 2 hij beschrijft Rollegem als volgt:
Rolleghem , West -Vlaamsegemeente, administratief arrondissement,gerechtelijk e arrondissement en kanton van de vrederechter van Kortrijk. (op het ogenblik 2de kanton van het vredegerecht Kortrijk) Militiekanton Belleghem( Nu, twaalfde militiekanton van West-Vlaanderen, hoofdplaats Mouscron) Bisdom Brugge.
Bevolking: 2329 inwoners. Het heeft een oppervlakte van 847 hectaren 63 aren 28 centiaren. (in 1865 was de bevolking 2194 inwoners; in 1870 was het 2334 om daarna te verminderen tot het huidige cijfer van 2232)
Ligging: 7 kilometer ten Noordwesten van Kortrijk, iets minder van Moeschroen en 50 kilometers ten Zuiden van Brugge en Gent.
Waterlopen: Twee beken die er ontspringen en die de Heule zijrivier van de Leie vloeien. Rollegem lag voortijds in een put verzonken door menigvuldige overstromingen der drie beken waar twee samen vloeien. Het ligt tweeëndertig meter boven de zeespiegel.
De grond bestaat uit Klei(Leem) en Zand.
Industrie en handel: Landbouw, katoen en wollen stoffen, ververijen, brouwerij, de steenbakkerij en de fabricatie van mosterd zijn ook industrie van Rolleghem.
Het postkantoor is in Kortrijk.
Gehuchten; Vorst, Klijtgat, Knock, Kruysstraat, Lantenhoek, Mauvaispont, inheemse naam Malpont, in het Vlaamse Kwadebrug. St. Anna, Schreyboom, Tombroek, het zou moeten zijn Ten Brouck, maar te Rollegem schrijft men Tombroek . En Zevencote, men moet hier niet verwaren met Zevecote bij Gistel.
Er was ook een tweede uitgave van dit belangrijke werk, en daar ligt Rolleghem nog steeds ten Noordwesten van Kortrijk, daar waar het eigelijk ten volle aan de Zuidkant van de stad ligt. De waterlopen springen niet meer over de Leie of dringen niet meer onder de grond om de Heule te vervoegen doch gaan ze nu verliezen in de Schelde.
De werkelijkheid is dat er twee beken ontspringen en eindigen te Rollegem en zich samen voegen aan de kapel van de Schreyboom schrijft Graaf du Chastel de la Howarderie-Neuvireuil. In zijn uitgave van 1904 schrijft hij de juiste namen van de beken; Bondillebeek en de Weimeersbeek wanneer ze samen vloeien geeft hij ook de juiste naam Fabrieksbeek. Hij noemt het een riviertje, dat zich langs Dottenijs in de Spiere werpt, zijriviertje van de Schelde.De Spiere is in werkelijkheid een rivier in Noord Frankrijk en Vlaanderen ca 15 km. Lang onbevaarbaar, die ontspringt in Roubaix.
Het heeft twee bijrivieren: de grote Spiere welke ontspringt in Lowingen en te Spiere in de Spier uitmondt. De kleine Spier ontstaat in Moeschroen. Er is ook het Spierekanaal voor schepen tot 300 ton, gemaakt in 1843.
Intussen weten we dat de Bondillebeek ontspringt bij de wat men vroeger noemde de maalderij van Renard op het gehucht de Lante aan het huis nr. 155. Ze heeft een lengte van 822 meter. 3de Categorie.
De Weimeers ontspringt wel degelijk te Aalbeke(bij het huis van F. Ysebaert
De grootste beek is wel degelijk de Fabrieksbeek, gevormd door de samenvloeiing van de Weimeersbeek en de Bondillebeek op het einde van de Beekweg. Zij heeft een lengte van 1895 meter, 2de categorie
Deze vormt de natuurlijke grens met Bellegem. De Fabrieksbeek geeft haar water aan de Spierebeek te Dottenijs en deze mondt uit in de Schelde te Spiere. Vandaar dat men zegt Rollegem behoort tot het stroomgebied van de Schelde of tot het Scheldebekken. Deze is 1553 m lang en behoort tot de 2de categorie. Zij blijft nog 1282 meter de natuurlijke grens vormen tussen Rollegem en Bellegem.
Rollegem is het grootste deel Scheldegebied. Een klein deel, dat van de Knok loopt af in de stedebeek, die haar beginsel heeft op de Knok en die de grens vormt met Kortrijk en verder tussen Kortrijk en Bellegem onder de staatsbaan van Kortrijk-Doornik door Zwevegem in de Gaverbeek te Deerlijk uitmondt in de Leie.
Rollegem heeft niet alleen een eigen naam maar ook een lap of spotnaam, te weten “Bot Rollegem”. Rollegem kan deze naam wel in vroegere tijden verdiend hebben, het lag in een put en in ’t slijk verzonken met onhebbelijke wegen en buiten alle gemeenschap. Zijn inwoners waren deugdzaam doch ruw en onbeschaafd.
Thans is het een zeer fatsoenlijke prochie, waar geloof en zeden, werkzaamheid en orde alom vrede stichten en welstand verschaffen. In de loop van de laatste twintig jaar is het veel verpreuveld (verbeterd, opgefleurd) Het kreeg post en tram en telegraaf en bovenal een kerk, die de bewondering van iedereen verwekt en waarvoor alle buurt parochies de duimen en vingers moeten aflikken.(Zie verder op het blog)
De naam van “Bot” past beter op het Bossuit dat hier in de reke staat van zot Avelgem, dom Moen en venijnig Heestert.
Al de naamplaatsen die op “gem.” eindigen zijn van Frankische oorsprong. De naam van ons dorp wordt op twee manieren verklaard;
Heel lang geleden zou een Frankische boer Rol of Rollin hier een hoeve gebouwd hebben, de naam van den boer is Roll. Voeg daarbij gem, hem, heim en je bekomt Rollegem.
In de twaalfdeeeuw werd Rollegem, geschreven Radelegim, Radelingen en Radelgem. In deze drie benamingen komt het woord “Rad” of “Radel” voor wat betekend wiel.
“Gem” komt van heim en betekent woonst
Ons dorp zou dus kunnen een haltplaats geweest zijn voor karren, wagens en koetsen halfweg de Heirweg Doornik Wervik. Radelgem werd Rollegem.
Van de heer Du Chastel werd gezegd dat het een uitmuntend man is in geslacht- en wapenkunde.
Lang geleden, mijn kinderen zouden zeggen: "ons vader ga spreken van in den tijd dat de dieren nog konden spreken", wanneer ik zo een verhaal begin.
Hoelang hier St-Antonius reeds werd vereerd is in mensen heugenis niet bekend.
Maar inderdaad het is lang geleden, men schrijft dat Rollegem druk bezocht was om Sint-Antonius te komen vereren ergens in de 18de 19de eeuw, vooral door mensen van Luinge en omgeving.(zie de kerk van St-Antonius) Er zou een beeltenis in het drieluik geweest zijn wanneer het hoogaltaar werd weggenomen.
Wat wel zeker is dat er in het hoogaltaar de beeltenis van St-Antonius stond.
Iets korter bij is dat onderpastoor Desimpel, de noveen opnieuw in leven zou geroepen hebben, blijkbaar zou het eerste beeldje wat ik aangekocht heb in het toenmalig huis Dursin nog een uitgave er van geweest zijn. Het huis Dursin welke gelegen was in de Rollegemkerkstraat Nr. 3 (nu den Bloembol), verkocht die beeldjes. En ze zijn toen mee verhuis naar de Aalbeeksestraat. Maar ook dat bleef niet bestaan, de mensen bleven wel naar hier komen, maar van een noveen was er geen sprake meer.
Ze zeggen; “zwicht als men u een schouderklopje geeft, dat er geen mes tussen de vingers kleeft” maar ja ze zeggen zo veel. En toch dit is mijn St-Antonius verhaal. Ik zeg eerlijk naar de Toontjesfeesten van Ingooigem ga ik nog ieder jaar.
St-Antoniusfeesten
Oorspronkelijk was hij een rijkeluizoontje maar toen hij de evangelieteksten hoorde “ verkoop al u bezittingen en schenk ze aan de armen” volgde hij de raad letterlijk op waarna hij in eenzaamheid ging leven? Hij werd hevig bekoord door de duivel doch door gebed en strenge levenswijze kon hij zich op het rechte pad houden.
Hiervoor werd hij beloond met de gave dat hij bij zichzelf en andere de duivel kon uitdrijven.
Vertrekkende van die talenten werd hij stichter van verscheidene kloosters. In 1050 werden vele relikwieën overgebracht naar een plaatsje in Zuid-Frankrijk dat sindsdien St-Antoine-en-Dauphine werd gedoopt. In die tijd werd het hele westen geteisterd door het “ mal des ardents” later het Sint-Antoniusvuur genoemd.
Tijdens de middeleeuwen genoten de Antonieten het grote voorrecht dat ze hun varkens vrij konden laten rondlopen op zoek naar eten.
Om de zogenaamde Sint-Antoniuszwijntjes te herkennen, werden de dieren belletjes omgebonden. Belletjes en zwijntjes zijn aldus de kenmerken geworden van Sint-Antonius, en deze werd er door beroemd als Sint-Antonius met zijn zwijntje.
Zo werd hij ook beschermheer van het vee en de landbouwers.
Te Ingooigem, in de volksmond Yvegem, behoort het sinds generaties tot de parochiale traditie dat de patroonheilige Sint-Antonius op 17 januari of op de daaropvolgende zondag op een heel speciale manier wordt vereerd.
Sinds 1952 werd deze traditie in zekere mate omgebogen door het comité van Yvegem sportief onder de leiding van de gewezen burgemeester Oktaaf Bekaert.
De bolhoedheren deden hun intrede en de stoet werd iets degelijker in mekaar gezet.
Vroeger waren de opbrengsten van de offergaven , die na de mis met Amerikaans opbod werden verkocht, nog voor den openbare onderstand, terwijl ze nu nar de kerkgemeenschap gaan.
De traditionele verkoop na de eucharistieviering, is al de moeite waard om eens “live” mee te maken. De dag voor de zwijntjeskermis aanvangt, gaan de bolhoedheren bij de boeren en neringdoenersaankloppen naar offergiften van St-Antonius waarmee meteen de bescherming van het vee wordt afgesmeekt.
Op Toontjesdag worden die offergaven dan bij wijze van “Amerikaans opbod” aan de bedevaarder te koop aangeboden.
Nog dit de offergaven kunnen variëren van een stel duiven, over een konijn, een kip, of haan, vlees tot geld. De dieren worden dan in het gemeentehuis gebracht en daar krijgen ze eten en drinken.
Vroeger en dan spreken we van voor den oorlog, duurden de feesten een hele week nu nog twee dagen, de mensen deden toen nog hun bedevaart langs den buitenkant van de kerk? Zelfs nu nog zijn er mensen die de moet opbrengen in de vrieskoude rond de kerk te trekken.
De verkoop van de koeken is intussen verdwenen, en vervangen door een druppeltent. Zoals het nu verloop is het nog steeds zoals het terug begon in 1952.
De zwaarste karwei is voorbehouden aan de dragers van het zwijn, het zijn kinderen, gehuld in paterskleren. In den stoet met vooraan de fanfare trekken alle verenigingen mee met hun vlaggen, gevolgd door alle dekens, prinsessen, kampioenen en koningen, welke de gemeente rijk is, samen met de geestelijke, de bolhoeden de strohoedenheren uit Roeselare, de St-Antoniusvrienden uit Zonnebeke en dan sluiten de bedevaarders aan.
Daar we als afgevaardigden van de folkloreraad, opzoek waren naar nieuwheden trokken we met een paar mensen naar de toontjesfeesten en leerden er de bolhoeden kennen. Nadat we hier te Rollegem de verkiezing kenden van de “heer of de vrouwe van Rolleghem” trokken wij op 17 januari 1988 voor het eerst mee in de stoet van de St.-Antonius-Winterommegang te Ingooigem. Onze viering zou plaats vinden telkens op de zondag voor de zeventiende, het feest van St-Antonius
Hoe het begon, in 1968 vatte Marcel Doutreluigne en Erna welke in 1956 gehuwd waren, het plan op om het weiland achter hun woning kort te houden. Ze konden in august van 1968 beslag leggen op “Igor” een paardje uit de stal Lesage uit Otegem. Rond die tijd kwam ook de West-Vlaamse ponysport in volle bloei. De microbe zat hun weldra in het bloed en er werd getracht ‘Igor” in de piste te brengen. “Igor” was er zeer gerust in, dus een nieuw paardje moest en zou er komen. Zij kochten “Polly” in januari 1969 en dat was een meevaller. Hun jockey Filip Vervaecke zorgde er voor dat “Polly” in 1969 driemaal als eerste over de streep ging en 17-maal de tweede plaats veroverde. Hun succes moedigde ze aan en ze kochten “Hector” een Engelse vluchter voor reeksen van 1,20 tot 1,25m Met Hanske Vantroys of Eric Geldhof op de rug. “Hector” van de stal- Doutreluigne op acht koersen zeven overwinningen en een tweede. Het paard verhuisde naar de “Ponderosa-stal” te Otegem, want men had reeds “Brendy” op het oog die door jockey Eric Geldhof in ieder koers in de eerste drie wist te loodsen, met daarbij nog elf overwinningen wist in de wacht te slepen.
Sinds 1970 is er in de stal- Doutreluigne de wilde “Casimir” aan het trainen tot vluchter, die volgens kenners zal uitgroeien tot een primus.
Achtereenvolgens kreeg de stal- Doutreluigne nog “Pistache”, “Silver” en “Bredy” en op 27 juli 1975 wordt er gestart met “Microb” welke reeds in 1973 kampioen werd in Bredene, in 74 te Rollegem om samen met de nieuwe aanwinst “Prospect” ook hier opnieuw kampioen te worden. Microb behaalde toen ook met zijn berijdster Nancy Bloeyaert, welke op deze ren, een staande ovatie kreeg, ondanks het verbod van de dokter, door de val, van de zondag daarvoor, waar ze gevallen was en haar neus gebroken had. Ter gelegenheid van de twee behaalde titels van kampioen werden Erna en Marcel op het gemeentehuis ontvangen mei 1976. Geert Devinck uit Bredene die “Microb” bereed en Noël Vanhousebroek die “Prospect” bereed
De korte rallycarrière van Bernard is niet zo heel moeilijk, zo schreef men in 1984. Vader Munster was destijds al evenzeer door de autosportmicrobe bezeten. Met een pas verworven rijbewijs in een simca Rally I zette hij zijn eerste schreden op het Mandes circuit. Hij beproefde daarna zijn geluk achter het stuur van de Sunbeam van Remi Marquet, de vroegere Talbot Cup winnaar in België. Op Rallygebied was Bernard een 22 jarige student public relations in 1983 aan zijn derde seizoen toe. Eindelijk een eerste volledig jaar. Zijn eerste twee jaar waren zoals men zegt het leergeld. Hij wilde absoluut in Groep A uitkomen, vandaar de omschakeling naar Opel-Kadet. Hij werd winnaar van Groep A in de rally Van Haspengouw en in Ieper. Met wat tegenslagen In de Bianchirally, in de omloop van Vlaanderen en te Vilvoorde, kon hij zijn blazoen terug op poetsen te Kortrijk.
In Koekelare, reed hij zijn Kadet volledig in de park, doch hij verwees naar de uitspraak van Per Eklund, die stelt dat één
pert-total per seizoen het bewijs levert dat een piloot snel gaat. Bij Bernard drijft de ambitie om hogerop te komen boven als room op melk. Hij heeft een spectaculaire rijstijl en is zeer gelieft bij zijn grote schare supporters.
In 1984 kwam de doorbraak, in de “ bochten van Spa” met de Audi Quattro 3de algemeen Later in het seizoen betwiste hij nog een aantal proeven met Volvo 240 turbo, maar door pech bleven resultaten uit.
Sedert de FISA de formule 2 in leven riep , was Bernard één van deeerste om in de nieuwe categorie te geloven en meer zelfs: hij slaagde er in Renault te overtuigen met hem scheep te gaan.
Hij nam deel in 1995 aan acht manches van het Belgische inter-kampioenschap. Circuit des Ardennes was zijn eerste.
Bernard tweede in de stand en Favoriet in Jambes 1995. Stand na drie proeven Munster 1ste . Hij rijft zijn tweed zege binnen.
Hij Kroonde zich tot Belgisch international rallykampioen.
In 1996 neemt hij plaats in eenRenault MAXI Mêgane een nieuw speelgoed, het weegt 960 kg, 270 paardenkracht en werd in 400 werkuren in elkaar gezet. Munster Vijfde algemeen in de 24 uren van Ieper en winnaar in de formule 2.
In de deelname aan de Britse RAC-Rally( laatste wedstrijd voor het wereldkampioenschap rally-twee-liter)start hij met een officiële Skoda Felicia kitcar.
1998 Bernard mikt op titel in groep N.
1999 Boucles de Spa, de mooiste overwinning, een soort revanche voor wat vorig jaar gebeurd is. Gezien het ongevalna een schuiver verloor een cameraman, opgesteld in een verboden zone toen het leven. Bernard wist het trauma uit.
Juni 2003 Bernard stuwt zijn “oude “ Subaru naar de vierde plaats in Ieper, voor hem was het een fantastische rally
Geboren in 1972 het rallyteam Herpoel Vanrobaeys. Hij werd van jongs af gebeten door de microbe en zelfs na zijn ongeval van oktober 2005 is hij nog niet zinnes er mee te stoppen Een rally wagen kost een pak aan centen en vandaar een kiekenfret. Voor de achtste organiseert het Rallyteam een Kiekenfret.Vroeger te Rollegem maar door de grote opkomst zit men in het OC te Bellegem, ieder jaar zo een 700 man komt er op af.
Luc Herpoel,
drieëntwintig jaar oud 1,82 meter groot en 79 kg zwaar begon in 1973, zuiver als liefhebber, en zowel in 1979 als in 1978 geraakte hij via provinciale naar nationale titel. Voor het seizoen 1980 heeft hij gekozen voor het prototype. Het is met enige weemoed dat hij zijn geliefde plateau achterlaat. Autocross is een autosport naast rally, klimkoers, slaloms, rallycross en snelheidskoersen. Het kwam overgewaaid uit Frankrijk waar de “Tout-terrain” altijd veel publieke belangstelling heeft genoten.Het is geen gevaarlijk sport, want zowel in de plateauwagens als in de prototypes is de piloot beschermdoor een buizenstel. En bij de toerismewagens ook een beveiligd koetswerk aanwezig. De gemiddelde kostprijs van een autocrosswagen bedraagt 260.000 fr. En daarbij moeten nog een 150.000 fr bij rekenen voor de onkosten tijdens het seizoen. De nationale titel behaalde hij door optelling van de punten in 15 wedstrijden.In 1978 en 1979 gebeurde dat aan boord van een plateauwagen. Voor het seizoen 1980 kiest hij voor een prototype. De kampioen in deze reeks is Jozef Lesaffre uit Rekkem, hij is de kloppen man voor Luc. Zijn mecanicien is L. Dhondt uit Oostende, zijn sponsors zijn Hervé Stichelbout uit Rollegem en Belcotrans uit Bellegem. Hij heeft deze meer dan nodig want met 3000fr na een goeie dag kan je geen mirakels doen.
De wedstrijden worden op weilanden gereden, er komt veel bochtenwerk aan te pas, je rijd aan hoge snelheden, men haalt al vlug 150 km per uur. Voor het geld hooft je het niet te doen,wel voor de ontspanning en ambiance. Je kan je er uitleven wat je op straat niet mag, daar kan het wel. Waarom weinig jeugd bijkomt is heel waarschijnlijk te zoeken in het hoge budget van ruim 6.000 € (of 250.000Bfr) Vandaar dat men zelf crossen organiseerd.
De Gebroeders Mouton, Philip, Alain, Yves en Patrick lid van de autocrossvereniging “ Golden Wheel”. Philip, de oudste van vijf kinderen. In 1974 zijn eerste jaar was een leerjaar. 1975 Wist hij 5 eerste te behalen op 11 wedstrijden. Hij rijd bij de proto’s, dit zijn wagens met eigen gemaakte chassis en motor tot 3000 cc. Hij rijd met een 2000 cc? Hij werd in 1975 West-Vlaams kampioen.
Patrick Mouton Geboren op 21 maart 1959,de schoonbroer van Renzo heeft een passie voor autocross. Sinds zijn16 is hij automecanicien, iets later werkte hij in een BMW garage en al zijn vrije tijd gaat naar de voorbereidingen van de autocross. Hij wilde samen met de fans van Renzo hem weer op het circuit helpen.
Het begon toen broer Philippe in 1973 in de duik zonder mede weten van moeder een auto kocht. Het was een “Plateau” die altijd het chassis van een kever (volkswagen)moest hebben. Het karretje had een 1200 VW motor. Van de “plateaus) Hij stapte al gauw op de prototypes over. Algauw gingen alle broederscrossen. Hij was toen 18 jaar en studeerde op leercontract voor mecanicien. De auto stond bij een nonkel welke garagehouder was. Zijn broers zijn intussen gestopt. Hij reed achtereenvolgens met BMW- motor, Renault Alpine, Porsche, BMW en VW. Met Renault en Volkswagen werd hij reeds zes maal Kampioen. De laatste titel dateert reeds van vijf jaar terug. Sedert een drietal jaren rijd hij met een Nissan met GTRI motor, een 24 kleppen turbomotor die over gekoelde pistons beschikt. De 4X4 is goed voor ruim 300pk. Op het circuit wordt maximum
Het is en blijft hobby maar de hobby slorpt veel tijd op, want de mechanische problemen lost hij zelf op. Pilotage is zeer belangrijk.
Hij weet ons ook nog te vertellen dat in zijn kelderruimte zeker een 300 tal bekers te pronken staan. Het is een sport waar niet veel training van verwacht wordt, maar vooral moet en durf, het heeft iets mee van rallysport, die net iets hoger ligt in de autocross wereld.
13/10/2000 Patrick is Belgisch Kampioen autocross bij de prototypes.
Vermelden we hier ook nog bij Lesaffre Jozef uit Rekkem tevens een geboren Rollegemnaar, welke tevens kampioen van België geweest isin de reeks prototypewagens autocross (1984)
Wat de voornaam Rolin betreft, hij is van een oud gebruik in Vlaanderen. Je kunt hem terug vinden in de opera diplomatica en tevens in een acte opgemaakt te Kortrijk in 1202, door de welke Kanselier Gérard een gift doet van een tiende van Wevelgem aan Boudewijn de Ronslo, ten voordele van het Kapittel van Harelbeke.
Bij de getuige die deze oorkonde afsloot, komt Rolin de Houte voor Aubert Le Mire t. II, p. 984. Rouslo moet Ronsloo zijn. Rolin ook Rollin geschreven.
“Dit is West-Vlaanderen (Flandria Brugge deel drie blz. 1635) Rollegem betekent: nederzetting van de afstammelingen van Rollo
“Ene woning waar men “rolde” schrijft Adriaan Meynne Vandecasteele in zijner sleutel om op het eerste zicht de echte en onbedrieglijke etymologie te vinden van de benaming der steden, dorpen, gehuchten enz (Nieuwpoort drukkerij van P. Kesteloot 1862)
De man wil ernstig zijn doch hij rolt op stake, waarom omdat hij de oude schrijfwijzen van Rollegem niet kent en vervolgens niet zoekt te ontletten( het zelfde als ontleden, de letten of leden van een lichaam scheiden” gij zult u wachten een anders gedrag t’ ontletten) of “deswegens” bij taalgeleerden om raad te gaan.
De oude vormen van Rollegems name ontbreken niet. Zo vindt men in oorkonden van het capitel van Harelbeke; Rolinghem(1103 en 1167) Rollenghem (1146) en Menus de Rolenghem ten jare 1252 in deze van O.L.VR. kerk van Kortrijk onder het jaar 1239.
Hrothilingahem, Rodellenghem en Rodelghem, Rodelinghem ene landse prochie, over Sint Omaars was in 1159 Rollingahem geschreven en nog een zusterdorp in de oude weezerijboeken van Kortrijk. Rodelghem (1439 en 1664) in de kerkrekeningen van Belleghem. Roddelghem, (1657 in de oorkonden van het bisdom Doornik, op heden bewaard te Bergen nr. 276 treffen wij aan anno 1163) In Roedelghem 6 liveruis de Duerwaerder pater, Daniel seu Neyl de Deurwaerder et Walterus de Duerwaerder ejuo filü non communicaverunt a° LWII°” het volgende jaar ontbraken de zelfden nogmaals aan hunne paasplicht) De Fransche wending verschilt weinig van de Vlaamsche zo het blijkt uit den gedrukte oorkondenboek der abdij van Groeninghe te Kortrijk(1287) “Jou Fressens dame de Rodelinghien ki lui femme a mon signeur Huon de Haluin chevalier”.
Ter zake; wat beduid Rolleghem Johan Winkler, van Haarlem die Rond den Heerd met zo menige kostbaren opstel vereerde antwoord in de Jaargangen 1877 en 78 blz. 150 en 364 Rolls zegt hij”is een mansnaam die onder de volken van Germaansche bloede in de middes-eeuwen veelvuldig aan knaapkens werd gegeven en nog ten huiden ten dage is mansnaam Rolle in Friesland en hier en daar in Noord-Nederland, evenals in Noord-Duitsland in gebruik.
Rollo intussen is de kort of keppe (troetelkind, lieveling) name van den vollen oud-dietsche naam Roland wiens oorspronkelijke vorm is Rodland of Hrotland.
Rolleghem nu is de woonst der Rollingen of afstammelingen van Rolle of Rollo.
Met ons Rolleghem staan we in verband Rollingen onder Looz in Limburg.
Rollingen in, afgestaan Luxemburg.
Rollinghausen en Rollshausen in Hannover. Rolshoven en Rollesbroich in de Rijngewesten. Rollinggeweer en Rollemaste in Holland. Rollshausen bij Lohra en meer andere.
1996 In de Munkendoornstraat staat het atelier van een gitaarbouwer. Aan de muur prijken een zeldzame Gibson Hummingbrid het befaamde Everly Brothers model en een peperdure Martin folkgitaar, beiden klaar om opnieuw vernist te worden. Hugo doet zijn eigen creaties, het doet weinig toe wat het financieel rendement is, hij word er emotioneel rijker van. In 1978 ruilde hij Beauvoorde voor een huisje te Rollegem, wat eens zijn hobby was doet hij al vijftien jaar professioneel: gitaren bouwen en herstellen. Op zijn zestiende begon hij gitaar te spelen. Toentertijd bestond amper muziekacademies en ging hij in de leer bij privélesgevers. Algauw had hij door dat hij geen getalenteerd musicus was, hij hield zich meer bezig met knutselen aan het instrument dan met spelen. Gitaren bouwen kan men niet leren op school. Enkel in Duitsland en in Engeland bestaat er onderwijs voor instrumenten bouwers. In zijn atelier staan allerhande werktuigen, die hij her en der op de kop kon tikken. Een droominstrument was b.v. een driepikkel. Een oude tekentafel welke hij van de schroothop gered had. Bovenop de driepikkel staat een beweegbare ijzeren bol , die hij met een hendel kan vastzetten. Op die bol had hij een houten balk gevezen. Daarop kan hij de hals van een gitaar vastmaken en in alle richtingen draaien, volgens de noden van het werk. Hij herstelde gitaren voor den brode maar zijn eigen creaties zijn, zijn kinderen.
Voor wat de Sport betreft openen we met Biljarten
Philippe Vandendriessche
Die hier te Rollegem zijn stek gevonden heeft, laat onze zeggen en schrijven zijn “Tweede thuishaven” zegt dat hij hier ontzetten graag woont. Zijn eerste passie was voetballen, tot een knieoperatie een streep plaatste bij zijn voetbalambities.
1996 uit de Aalbeeksestraat eindigde onlangs tweede op het Belgische kampioenschap drieband te hooglede. Een memorabel tornooi, hij was bij de 32 finalisten en had nooit gedacht om de “grote finale” te spelen. Zijn biljarttalent kwam op 14 jarige leeftijd bovenborrelen. Onder leiding van de eerste leermeester Andre Seys groeide hij uit tot een van de betere driebanders van de streek. De eerste keer dat hij met Raymond Ceulemansrond de groene tafel stond en met hem een partij betwiste, blijft het hoogte punt uit zijn carrière, iedereen in deze sport kijkt op naar hem. Zijn eerste buitenlandse wedstrijd was in Athene, twee goede wedstrijden gespeeld, maar dan kapot van de zenuwen.
Hij heeft nooit ernstig overwogen om professioneel te spelen , want in heel België zijn er maar enkele spelers die met biljarten hun brood kunnen verdienen, maar biljarten is zijn hobby.
Hij vind het jammer dat de jeugd al te vaak te snel naar de drieband overschakelt. De basis van een goede driebander, het vrijspel en kader, wordt door de meeste jongeren als weinig interessant en onnodig beschouwd. Iemand die wil winnen , moet een beetje nijd hebben ten opzichte van zijn tegenstander, anders mist hij ambitie.
Gelukkig zijn de prijzen de laatste jaren baar geld, vroeger ging het om broodroosters, haardrogers enz. Nu worden er al mooie bedragen uitgedeeld. Doch de doelstelling in iedere sport. Als je een wedstrijd aanvangt met het idee dat je toch zal verliezen, dan blijf je beter thuis.
Rollegem; eglise commision royale des monuments bulletin de la Fl. cici I 8, 13, 18, V 158, 183, 330, 340, 356, 389 tot 391.
In Fragmenta deel I blz. 195 Lezen we het volgende: De Kerke van Rolleghem in 1721
Aan zijne Doorluchtigheid Monseigneur Bisschop van Doornik.
Weer tonend van een diepe eerbied de baljuw, burgemeester, schepenen en “mergliseurs” vanhet dorp Rollegem Chastellenie de Courtray,dat ongeveer veertien dagen geleden , door de grote wind en zoveel woestheid (die het gedaan heeft) de vensters en daken van de genoemde kerk zijn zodanig in wanorde en bouwvallig dat het volk en inwoners van het dorp niet meer beschut zijn en droog zitten in genoemde parochiale kerk, En omdat de inkomsten van de fabriek en aalmoezen, zowel van de offerblok als andere, in geen geval voldoen voor de reparatie van de schade en dat er werd vastgesteld door de aanplakbiljetten van 2 oktober van het jaar XVI dertien, uitgaande van het “faict” van de herstellingen en restauraties der kerken dat in vernoemd geval wij verhaal hebben op de kerkelijke “tienden”, en daar Uwe Dooluchtigheid de grote “Dissimateur “ is in de genoemde parochie van Rolleghem, de “remonstrants” nemen toevlucht op zijne Hoogheid, verzoekende met diepe eerbied, een commissaris te willen afvaardigen ten einde de noden voor deze herstellingen te willen onderzoeken, en vervolgens na hun rapport order te geven dat gemoemde venster en dakbeddeking in goede staat hersteld worden en de kosten die er uit voorkomen zouden worden betaald uit de inkomsten van de genoemde tienden etc.
J Parent, 1721, Jan Vereecke, J_B Du Mortier ‘tmercq van Jacques Lefebre. ’t Mercq van Guilliame De Jagere, Geerart Bonte
R. Carette toren van Rollegem Rond den Heerd XII 57, 66.
De Klokken Rond den Heerd IV 337
Iets over P. Ghesquiere Rond den Heerd XVII 335
Ook nog Compte du Chastel de la Howarderie-Neuvireuil, Notes pour servir à l’histoire de Rollegem-les-Courtrai, de Rolleghem capelle et des trois Fiefs de Rolleghem, dans Ypers ainsi que de la famille qui en portee nom. Tournais Vasseur Delnée 1904-in 8°-132 blz.
Het ene succes volgde het andere op met stukken als “ De baby baron” “Toon heeft een Miljoen” “Prosper” men constateerde dat Rollegem er opnieuw klaar voor was en men ging een afzonderlijke toneelkring te stichtendat was februari 1982. Trees Ovaere welke een rol vertolkt had in “Prosper” zette zich ten volle in om een gezelschap op te richten. Korte tijd later overleed zij.Uit erkentelijkheid tegenover haar, die een van de meest verdienstelijkste medewerksters was van het eerste uur werd de nieuwe kring danook “Trees” genoemd. Het officiële eerste stuk was “Antje”. Met in de rollen Christa Naessens, Jean-Marie Derdeyn, Edwig Demey, Stefaan Naessens, Patricia, Pedro en Petra Mareel, Lieven Decabooter, Christine Lefebvre, Antoon Ganseman, en Lut Barbier Dries Decabooter tekende voor de regie en achter de schermen was voorbehouden voor Lieve Vansevenant, Trui Baert en Paul Catoul. De Grime was handen van Coiffeuse Dominique. Vermelden we nog dathet gezelschap lid is geworden van het AWT(Algemeen West-Vlaams Toneel) een vereniging van amateurgezelschappen die haar leden deskundige begeleiding geeft, ondermeer door het organiseren van diverse cursussen.De prijs was 100fr. In voorverkoop 80fr. Kinderen tot 14 jaar 50fr.
In 1987 had “trees” haareerste lustrum het jubileumjaar werd ingezet op 28 februari om 20.00 u met de opvoering van “Een beeld van een man”in de parochiezaal in het centrum te Moen. Het stuk waarmee ze het jaar voordien volle zalen lokten.
In 1992 vierde “Trees” haar tweede Lustrum, of 10 jaar toneel. In die periode brachten ze 11 volavondstukken op de planken en bijna even veel wagenspelen. Een aantal leden zoals Marc Vantomme, Bernard Bille, Dries Decabooter en Rik Vanessche schreven een wagenspel. De vertrouwde stek van de groep is de parochiezaal waar ze zelf een regiekamer bouwden.
In 1996 was de parochiezaal aan vernieuwing toe, en trees had geen podium meer in de gemeente. Ze wisten ook niet wat de toekomst hun ging brengen. De zaal werd wel opgeknapt, maar of ze nadien nog zullen kunnen spelen was toen een groot vraagteken. Hun keuze viel op OC de wervel in Bellegem. Omdat ze toen vijftien jaar bestonden, brachten ze niet een maar twee producties. Rik Vanessche de regisseur zit daarbij niet stil. Samen met zijn vrouw is hij fotomateriaal, gegevens over gespeelde stukken en dergelijke meer aan het bundelen om ter gelegenheid van het vijftien jaar bestaan een boek uit te geven.
Inhet jaar 2000 regisseert Germain Eeckhout weer Trees, met de komedie “Sanistory” een toneelstuk geschreven door Auteur Rik Vanessche.
In 2007 stond de toneelgroep “Trees” 25 jaar op de planken, ze werden dan ook op het Kortrijkse Stadshuis ontvangen. Het was voorzitter Luc Colman die terug blikte op de vele mooie momenten. In de revue passeerden 25 avondvullende voordtellingen, 23 eenakters, 7 fuiven en precies 100 acteurs en actrices.Vijf mensen werden vernoemd welke er van bij het begin bij waren; Claude Neirynck, Marleen Detavenier, Dries en Rik Decabooter en Nadine Demuynck. De sterren zijn Stiene Lefebvre met 20 voorstellingen en Dries met 17 optredens en 13 regies. Na de ontvangst zijn dan gaan Bowlen. Jaarlijks gaan ze op winterweekend en in mei op zomerweekend. Ze hebben voor hun 25 jaar nieuwe polo’s laten maken en tijdens de “folklorefeesten” pakken ze uit met de koerfeesten in de voormalige jongensschool. Ze hadden voor hun 25 jaar enkele concrete wensen: “dat ze hun 25 voorstelling in december van 2007 opnieuw in de parochiezaal mogen kunnen spelen” de zaal was niet geschikt? “En ruimte zouden krijgen om hun attributen te plaatsen! Vanaf 1 september was het zover de parochiezaal werd in erfpacht gegeven voor 99 jaar, aan de stad Kortrijk. Het verhaal van de parochiezaal, zo schrijft men in 2007 viel voor heel wat Rollegemnaars tegen. De zaal bleek geschikt voor Familiefeesten, maar niet voor het toneel. Wegens te duur? De familiefeesten werden afgeschaft, om verenigingfeesten te laten doorgaan?
Sanderus; Flandria illustrata, t. III.p.57, col.2.
Er is bijna geen verschil tussen deze twee auteurs. De ene zegt dat Lauwe, Rekkem en Rollegem. En de andere dat Rekkem en Rollegem deel uitmaken van het schitterende domein van Halluin. Behalve de tweede die niet van Lauwe spreekt en ook vergeet te zeggen dat de Croï, de Halluins opvolgt bij het bezit van Rollegem, en dat ze beiden niet wisten dat Rekkem van de Halluins overging naar de Vanden Coorenhuuse.
Geschiedkundige boekenschouw, dat is de name van een merkwaardig werk, opgesteld door E.H. Allosery, onderpastoor van Sinte Anna, te Brugge en gedrukt bij De Plancke ten jare 1913. Daarin overloopt de geleerde schrijver parochie voor parochie van W-Vlaanderen en weet te zeggen welke boeken of tijdschriften er over de geschiedenis van elke parochie bestaan. Zo tekent hij aan nopens Rollegem bij Kortrijk.
“Varia Rond den Heerd,III, 290, IV 38, 172 XXIV 208. Naamuitleg A. Dassonville, Biekorf,1909, blz. 213.
De Castanjeboom FragmentaI, 22 De kerk in 1721 I, 195:
Van de Kortrijksche gruite was een leen gehouden wezende “een eerlyckeerfvelykerente genaemt de Castangeboom, groot seven en t’setig razieren, eenen havot, drye pinten en half witte evene Cotrycksche maete ende twee cappoen en half, t’selve is streckende op diversche gronden van erfven binnen der parochie van Rolleghem ontrent Tombrouck, (is heden nog een wijk van Rolleghem met eene bevolking van 220 inwoners) Item vermaegh dit voorz. Leen tol, vont, bastaert ende stragiers goet, boete van drye ponden pars. Ende daer onder ende alsme eenige gronden daer dese rente op strecken(sic) verandert ofte vertiert by coope, danne soo hebbe ick (leenhouder) vythien groote van de ponde ende groote ende ter doot van de taeten dobbel rente te betaelene binnen xmj daegen naer het overliden op de boete van drye ponden pars. Naer costuyme, Item vermaeg myn voors leen te stellen eene bailliu ende als men weth van doene heeft men moet die uuyt-leenen jeghens den balliu van Cortryck ghenaempt Graefgroen schepenen….” Dit leen behoorde, den
31 Maarte 1640, Janneken Verkindert, die het geërfd had ten overlijden van haar moeder Jaquemyntjen Casin, dochter van Wouter; in 1746was de leenhouder ervan Mher Karel Frans Joseph de Partz, burggrave van Kortrijk, heere van Ogierlande, Grysperre enz. Koninkl. Biblioth. Van België. Goethalsfonds, Hs. 298, bladz. 85-91
Op den 3 maart van het jaar 1940 spelen de kajotsters van Rollegem een toneel ten voordele van de gemobiliseerde en hun familie. Een toneelstuk in vier bedrijven “ Groote Zus” de rollen worden verdeeld als volgt; Anna Seynaeve, Simone Vanneste, Clara Herpoel, Aurore Degroote, Thérese Degroote, Stella Vanneste, Margriet Bauwens, Marie-Louise Baert, Erna Vervenne, Anna Castel, Maria Cossement en Anna Declercq.
15 minuten rustpoos tweede deel De V.K.A.J. in dienst van haar volk.
Door haar arbeid, spreekkoor, door haar dienstbetoon ; aanspraak. Door haar levens belijd zingt; de Straatmuziekanten, de Nachtwacht en Boemelschots.
“ Oude en Nieuwe Mode, tijdens de poozen zang en orkest. Na de rustpoos wordt de kaart opnieuw vereischt.
Een prachtig toneelfeestop 11 maart 1945, men voerde toen een drama op in drie bedrijven “Liefde” met 10 minuten poos tussen 2de en 3de bedrijf om te eindigen met een klucht in een bedrijf “Jetje zonder zenuwen” Men mocht niet roken in de zaal.
Op de Vastenavond op 31 maart 1946 was er in de zaal een toneelstuk in 4 bedrijven” De Sombere Molen” met zang en dans, gevolgd van “De Witte Vrouw “ dolle klucht in 1 bedrijf: De speelsters waren Denise Soete, Anna Declercq, Josette Soete, Dina Vervenne, Denis Dendievel, Raymonde Crunaire, Denise Naessens, Marie-Thérèse Vandeghinste, Stella Vanneste, Simone Vanneste, Clara Herpoel, Erna Vervenne, Martha Wyckaert, Elza Pauwels, Denise Anseele, Maria Uvyn, Simone Naessens en Georgette Vanessche.
Voor de witte dame waren het; Marie-Thérèse Vandeghinste, Simone Vanneste, Martha Wyckaert, Stella Vanneste en Dina Vervenne.
De prijzen der plaatsen genummerd 15 fr. Tweede rang 10fr.
Algemene herhaling, zaterdag 30 maart te 5 u prijs voor de kinderen 2 fr. Boven de 14 jaar 5fr.
Op 16 maart 1947 zaal open om 4 uur de gordijnen om 14.30 uur “Tusschen twaalf en Halfeen” Korte toneelschets in 3 taferelen, poos en dan”Als het Bloed spreekt”Dit gaat door in zaal het “Gildenhuis”
Prachtig liefdadigheidsfeest in zaal het “Gildenhuis” ten voordele van de missiën. “Kapitein Marie” in de rolverdeling ; Suzanne Leplae, Stella Vanneste, Simone Vanneste, Aurore Degroote, Georgette Vanessche, Monique Bekaert, Arlette Huyghebaert, Jacqueline Vanessche, Cecile Mouton en Cecile Debels.
Na de poos “De getemde Draken “ leuke klucht in één bedrijf.
Op kerstdag 1948 speelde men in het “Gildenhuis” “Hildeke’s Droom” toneel in drie bedrijven. Met een rolverdeling als volgt; Clara Debels, Stella Vanneste, Simone Vanneste, Dina Vervenne, Cecile Debels, Suzanne Leplae, Georgette Vanessche en Agnes Yzerbyt. Daarna om eens goed te lachen een klucht in een bedrijf “De levende Etalagepop.” De rolverdeling was Monique Bekaert, Dina Vervenne, Erna Vervenne, Georgette Vanessche, Arlette Huygebaert, Cecile Mouton en Elza Pauwels.
In 1950 in de “Gildezaal” in de Kerkstraat Prachtig toneelfeest met de opvoering van “ Strijd aan ’t witte Front” het stuk is van Willy Van Den Berg. Het speelt zich af in een hospitaal in drie bedrijven. Daarna volgde een klucht in één bedrijf “ De Dame In ’t Zwart”
1952 “Vrouwen=Eiland” door Arie Van Der Lucht.” Eerste bedrijf; op een gure decembernamiddag. Tweede bedrijf; een uurtje later. En het derde bedrijf; tegen middernacht. En als slot EEN VERRASSING!!!
Ten voordele van de missiën op 24 oktober 1954 “Moeder in Nood” een drama in drie bedrijven in de rolverdeling; Georgette Vanessche, Stella Vanneste, Aurore Degroote, Yvette Verfaille, Cecile Debels,Jacqueline Vanessche Marie-Rose Soete, Françine Libeer, Monique Vanneste, Ginette Vandecasteele.
Zo vinden we op halfvastenavond 20 maart 1955 in de zaal D V.K.A.J. welke uitnodigt voor het toneelstuk in drie bedrijven “Moeders Kerstgeschenk” met in de hoofdrol Paulette Vandeghinste, een rijke weduwe Francine Goethals, haar dochter Cecile Debels, zuster van de weduwe en haar dochter Marie-Rose Soete. Een arme weduwe wordt vertolkt door Mireille Verfaille. De dienstmeid, Yvette Verfaille Rosa door Marie-Thérèse Haemers. Liesje, Francine Libeer. Zuster Angelica, door Monique Vanneste; Moeder Overste door Agnes Yserbyt. Den duivel door Jeannine Haemers en een zuster door Jeanny Vanhoutte. De toegangs prijs eerste rang bedroeg 20 fr. Tweede rang 15 fr. De kaarten waren te koop bij de kinders Derdeyn.
Met het opkomen van de T.V. viel alles een beetje stil maar alles heeft zijn tijd en de tijd van het toneel kwam terug.Eind januari 1970 bracht de jeugdclub focus en de B.G.J.G. de “Verkocht bruid” op de planken en in oktober van het zelfde jaar bracht jeugdclub focus “De dokter van Cunangnun” waar mee ze succes wisten te boeken
In 1974en 1975 heeft de K.W.B. en de K.A.V. korte stukjes opgevoerd die in de smaak vielen, en men kwam tot het besef dat er talent voldoende in huis was, om toneel stukken op te voeren. Op zaterdag 20 November 1976 was het dan weer zover.Het blijspel in drie bedrijven “Zeg het niet aan Mathilde”met in de rol verdeling S. Desmet, Lien Baert, Pat Marcel, Julia Verschelde, Noë Roobroek, Marijke Baert, J.M. Derdeyn, Arséne Derweduwen, Wies Vercaempst en Gertrui Baert De regie was in handen Van Josée Deschaemps.
Etymologie(woordafleiding) van de naam “Rolleghem”
En zo lees ik in mijn “gazette” van 3/8/1975: wat men vond in een boek uitgegeven door Ente. Chastel de La Howarderie Neuvireul, waarvan er slechts 185 exemplaren werden gedrukt in 1904. En daar Rollegem zijn eigenheid gaat verliezen werd er in gegrasduind.
Edudes étymolgiques sur les noms de ville, etc. du Brabant, van Chotin op blad 186 (Doornik, Malo en Levasseur, 1859 in 8°) zegt dat de naam Releghem de oudste vorm die hij gevonden heeft, zijn, in 1132 Radelegim, Mieus, operadiplomtica, t. l. P. 97. Radelinghem in 1167 en Radelgem in 1198. Het zou kunnen dat dit kan voort kommen van het Vlaamse woord Rad of het Duits Radel, dat wiel betekend in de ruimere zin wagen.Wat in het Latijn Rheda en in het Vlaams, betekent het “Rijtuig”
Dan komt hij tot het besluit, dat Radelghem waarvan men sindsdien zegt Releghem, een posthalte, in het latijn mutatio( verandering) waar zich de Romeinse posthalte bevond. Rollegem waarvan de oude vorm Rodelghem en Rollinghem zijn, zou dezelfde oorsprong hebben. Want Eerwaarde heer Alphonse-Marie Coulon en zijn Histoire de Mouscron, (Kortrijk, weduwe Nijs en zonen 1851, in8° tome II, p. 448 uit het idee dat er een posthalte was tussen Tournai en Wervicq, waarvan Mouscron halverwege is, ligging die ook deze is van Rolleghem-over-Leye.
Niettegenstaande dat, zijn er toch nog andere verklaringen. Zoals Rolleghem wil zeggen: woonst van Roll of van Rolin
Sanderus Antonius gelatiniseerde naam van Antonius Sanders Antwerpen 15/9/1586-abdij Afflingem, Hekelgem, 16/1/1664 Zuid-Nederlands, historiograaf priester is vooral bekend als auteur van Flandria Illustrata Winkler prins encyclopedie 2006.( t. II, p. 373) hij geeft op datum van 1146 de vorm Rolenchem en op data van 1167 Rollinghem dat staat te lezen in het graafschap van St. Genois (Cie F;J; de Saint-Genois de Grandbreucq.( Oude monumenten, t.I;, tweede deel, p. CCCCLXXVII(477 . Op dezelfde datum vinden we Rolenghem in het werk van Mereus( opera diplomatica, t.I,p 554)
Het gebied van Rollegem was een riddergoed gehouden door het kasteel van Kortrijk voor de trotse heerlijkheid, maar we vinden het tweemaal, op het einde van de XVIe eeuw en in de loop van de XVIIIe, het bestaan van de grondheren van de heerlijkheid en tezelfdertijd van deze van de dominerende heren van de heerlijkheid waarvan de grondheren “admodiateurs of engagisten” schenen te zijn. Grammaye, Lille, Chrisophe Beys, 612 in 4°
Op den 3 maart van het jaar 1940 spelen de kajotsters van Rollegem een toneel ten voordele van de gemobiliseerde en hun familie. Een toneelstuk in vier bedrijven “ Groote Zus” de rollen worden verdeeld als volgt; Anna Seynaeve, Simone Vanneste, Clara Herpoel, Aurore Degroote, Thérese Degroote, Stella Vanneste, Margriet Bauwens, Marie-Louise Baert, Erna Vervenne, Anna Castel, Maria Cossement en Anna Declercq.
15 minuten rustpoos tweede deel De V.K.A.J. in dienst van haar volk.
Door haar arbeid, spreekkoor, door haar dienstbetoon ; aanspraak. Door haar levens belijd zingt; de Straatmuziekanten, de Nachtwacht en Boemelschots.
“ Oude en Nieuwe Mode, tijdens de poozen zang en orkest. Na de rustpoos wordt de kaart opnieuw vereischt.
Een prachtig toneelfeestop 11 maart 1945, men voerde toen een drama op in drie bedrijven “Liefde” met 10 minuten poos tussen 2de en 3de bedrijf om te eindigen met een klucht in een bedrijf “Jetje zonder zenuwen” Men mocht niet roken in de zaal.
Op de Vastenavond op 31 maart 1946 was er in de zaal een toneelstuk in 4 bedrijven” De Sombere Molen” met zang en dans, gevolgd van “De Witte Vrouw “ dolle klucht in 1 bedrijf: De speelsters waren Denise Soete, Anna Declercq, Josette Soete, Dina Vervenne, Denis Dendievel, Raymonde Crunaire, Denise Naessens, Marie-Thérèse Vandeghinste, Stella Vanneste, Simone Vanneste, Clara Herpoel, Erna Vervenne, Martha Wyckaert, Elza Pauwels, Denise Anseele, Maria Uvyn, Simone Naessens en Georgette Vanessche.
Voor de witte dame waren het; Marie-Thérèse Vandeghinste, Simone Vanneste, Martha Wyckaert, Stella Vanneste en Dina Vervenne.
De prijzen der plaatsen genummerd 15 fr. Tweede rang 10fr.
Algemene herhaling, zaterdag 30 maart te 5 u prijs voor de kinderen 2 fr. Boven de 14 jaar 5fr.
Op 16 maart 1947 zaal open om 4 uur de gordijnen om 14.30 uur “Tusschen twaalf en Halfeen” Korte toneelschets in 3 taferelen, poos en dan”Als het Bloed spreekt”Dit gaat door in zaal het “Gildenhuis”
Prachtig liefdadigheidsfeest in zaal het “Gildenhuis” ten voordele van de missiën. “Kapitein Marie” in de rolverdeling ; Suzanne Leplae, Stella Vanneste, Simone Vanneste, Aurore Degroote, Georgette Vanessche, Monique Bekaert, Arlette Huyghebaert, Jacqueline Vanessche, Cecile Mouton en Cecile Debels.
Na de poos “De getemde Draken “ leuke klucht in één bedrijf.
Op kerstdag 1948 speelde men in het “Gildenhuis” “Hildeke’s Droom” toneel in drie bedrijven. Met een rolverdeling als volgt; Clara Debels, Stella Vanneste, Simone Vanneste, Dina Vervenne, Cecile Debels, Suzanne Leplae, Georgette Vanessche en Agnes Yzerbyt. Daarna om eens goed te lachen een klucht in een bedrijf “De levende Etalagepop.” De rolverdeling was Monique Bekaert, Dina Vervenne, Erna Vervenne, Georgette Vanessche, Arlette Huygebaert, Cecile Mouton en Elza Pauwels.
In 1950 in de “Gildezaal” in de Kerkstraat Prachtig toneelfeest met de opvoering van “ Strijd aan ’t witte Front” het stuk is van Willy Van Den Berg. Het speelt zich af in een hospitaal in drie bedrijven. Daarna volgde een klucht in één bedrijf “ De Dame In ’t Zwart”
Mag ik me even voorstellen, om een goed begrip te hebben van ons nieuw verhaal. Ik ben Lucien, geboren te Moen, te St.Denijs gekweekt en te Rollegem de kerk om ges.. Gepist zei men vroeger. Indien je naar Moen gaat en er naar mij vraagt dan vraag je beter, naar de zoon van Clara van champetters. Rond het jaar van de wereldtentoonstelling 1958 zijn we omwille van de werken aan het kanaal Bossuit- Kortrijk verhuisd naar St-Denijs. Mijn naam was niet veranderd maar men kende me daar als, die mensen van naast het café de “Vrijheid” of naast “Suysies” de loodgieter.Toen ik huwde kwam ik naar Rollegem en daar werd ik de man van Monique Libeer, de dochter van den zwarten van Libeers, mijn schoonvader was nochtans kaal.Doch zou hij vroeger “Ne” schonen kop zwart haar hebben gehad.
Mijn ouders hadden me verteld dat vroeger den ponjaard(dolk) op de tafel stond, wanneer iemand van een andere parochie, het meisjes vond waarmee hij zijn leven wilde delen. Geloof me er is niet veel veranderd, ook al is het stilaan op gang gekomen. Ik heb het toch aan den lijve ondervonden.
Wanneer ik iets wil zeggen of vragen, over het leven van vroeger en nu in het dorp, was het je weet er niets vanaf. En wilde ik iets kwijt over het dorp waar ik vandaan kwam wilde men er niets over weten, ik was een vreemdeling. Denk hierbij maar aan de vreemdelingen die noch onze taal noch onze gewoonten aannemen.
Ik was dan hier en wilde me aanpassen Ik moet en ik zal er iets over afweten, alle documentatie was goed, Rollegem zou ik kennen, en misschien beter dan zij die er wonen Ik was het beu dat zelfs kloosterzusters mij er opwezen dat ik dit dorp niet ken. Ik ken misschien nu wel iets van het dorp maar of ik de Rollegemnaar ken dat is nog een andere vraag.
Zo begon ik op te schrijven, te verzamelen en dat is het resultaat. Oordeel zelf
“Niemand is sant in eigen land” Van waar komt het dat hij het weet?
Ken je nog het sprookje van “Hallo, mijnheer de Uil” van de Fabeltjeskrant? Waar breng je ons naartoe? Naar het fabeltjesland en lees je ons dan voor uit de fabeltjeskrant. Ken je het boek van Robin Hannelore “Mijn dorp is de wereld”? Het stuk van de “Mémoires van kerkuil”. Toen ze een congres hielden in de kerk van Pulle waarin de oudste klok van Europa ging (1309), stond er in het brons geslagen; “gold sinds mensenheugenis als de verblijfplaats van de uilendynastie”. De uitdrukking” In ’tjaar één als de uilen preekten” was uit Pulle afkomstig. In ‘t jaar 1801, toen de sansculotten de kerken gesloten hadden en de pastoors die niet meer mochten betreden, werd in de kerk van Pulle het negentiende Wereldcongres van de kerkuilen gehouden.
Ik kon bij hen raad gaan vragen. Maar toen ik dacht aan de krant was deze de meest geschikte Ik las in mij “Gezette”, weet je nog“ ’tStoand imin Gezette” Wat ik vond in dagbladen, boeken werd bij gehouden.Toen was het hek helemaal van de dam opzoeken, kijken, en als het goed is neerpennen.
Proficiat schreef een Rollegemnaar voor het titanenwerk! Dank je hartelijk! Frans
Toneel op de bunnen of in het echte leven, toneel is van alle tijden.
Het eerste documenten dat we terug vinden van het toneel dateert uit 1917 (zie foto) Wie weet hoe lang het toen al bestond? Het was een vaste toneelgroep die jaarlijks tweestukken opvoerde. Met daarbij, tussen de beide wereldoorlogen de K.A.J en de V.K.A. J., de landbouwers en landbouwersvrouwen, welke regelmatig op de planken kwamen.
De toneelgroep “Deugd & Vreugd” met zijn optredens in het “Vlaams huis” “ de gilde” nu de Volksvriend, zouden we haast durven zeggen, dat het meer dan honderd jaar zou bereiken hebben,indien men de naam had behouden .
We moeten tot onze spijt bekennen dat over die tijd weinig bekend is en moeten wachten tot dit document:
Met de welwillende medewerking der Ste-Cecilia muziekmaatschappijword een luisterrijk liefdadigheidsfeest gegeven door de toneelgilde “Deugd &Vreugd” uit Rollegem, in het Gildenhuis. Rust Roest- Kunst Adelt Op zondag 24 februari 1924. Spelwijzer: 1 openingstuk “Voor de Vertoning” Kluchtige tweespraak met zang door Fred Loncke. August; Jozef Millecamps Paljas; Gaston Ghyssel. 2.” Naar Den Afgrond” drama in drie bedrijven in de rolverdeling Alfons Vandewalle, Maurits Remmerie, Jules Vandenborre, Gaston Nottebaere, Georges Cosaert, Gustaaf Cosaert, Henri Hindrickx,Gaston Remmerie en Richard Vandevenne.
Daarna was de rust poos en vervolgens “Het Testament”een blijspel in twee bedrijven. Met als rolverdeling Remi Seynaeve, Robert Remmerie, Gerard Nottebaere, Robert Stichelbout een Anthime Leveugle., dan orkest met een klucht zangspel in een bedrijf door Pol van Gavere “ Keizer Karel en de Roovers”. Met in de rolverdeling; Alfons Vandewalle, Jules en Remi Derdeyn, Julien Debels, Maurits Vandewalle, Robert Remmerie, Gustaaf en Georges Cosaert, Marcel Mouton Jules Vandenborre en Richard Vandevenne. Aan het Klavier; Jules Samyn.
Geboren op 14/5 1954 wonende in het Rozenpark 11, zoon van Achiel, de man achter de WTV camera die met Johan Persyn naar Burundi trok, kunst fotograaf. Van opleiding fotograaf, maar doet al jaren camerawerk voor BRTN, VTM en WTV. Hij was voor zeven dagen in Burundi in 1992 voor een reportage over de Damiaan actie.Jean was er toen de president vermoord werd, hij was zeer geschokt. In 1994 draaide de fotograafcameraman in het zuiden van Indië voor de werelddag van de melaatsen. De film werd gemaakt om de strijd van de Damiaanaktie tegen de lepra te ondersteunen. Met ongeveer vijftig kilo gram matreaal vertrok hij samen met Carla Reynders, richting Bombay. Vanuit Bombay ging het naar Madurai, en dan met de jeep naar Aundipatty waar het project van de Damiaanaktie loopt. Dit project is niet zijn proefstuk, hij maakte in eigen beheer documentaires over Equador, Brazilië en Frans-Guyana. Dit werk was niet het zoveelste in de rij over lepra maar dit keer een diepgaand en beklijvend portret van vier leprapatiënten, in dorpen diep in de brousse.
De in 1958 geboren kunstenares, wonende in de Oude Aalbeeksestraat.Ze kaapte onverwachts de eerste prijs in de wacht bij het project Kunst te Kortrijk in 2004. Het was geen klassiek beeld dat je erbij moet voorstellen, ze houd wel van monumentale kunst maar geen klassieke beelden. Ze maakte een assemblage met verschillende soorten metaal. Zij is een amateurkunstenares, volgens eigen zeggen, doch met deze prijs is ze vast van plan om er mee door te gaan. Ze begon ooit een opleiding eerste jaar beeldhouwen aan de academie maar stopte er mee. Nu is ze begonnen met een cursus keramiek, en zou willen meer tijd gaan besteden aan kunst. Het heeft altijd een plaats ingenomen in haar leven. Misschien komt er ooit een tentoonstelling van haar werken. Haar werk was te zien in de verschillende OC.
Op 31/12 1921 rijden op de Belgische wegen zo ‘n 20.000 auto’s autobussen en vrachtwagens.
Tevens de oorsprong en de kern van den “Bond”
“Een bond voor alle gezinnen” een boek van Edward De Moerschalck.
In 1921 is kolonel Lemercier al enige tijd van plan om hier rond een vereniging te stichten.
“De Bond van de talrijke Huisgezinnen”
Samen met pater Valerius Fallon en een socialistische senator Volkaert.
Er bestond toen al een “Bond -tegen de ontvolking” van de heren Dr. Dauwe en Dr. Schockaert. Men kon ze overhalen samen te werken.
Een beschermcomité werd opgericht met onder ander Kardinaal Mercier.
De “Bond” met een pluralistisch karakter was geboren op een eerste officiële vergadering op 8mei 1921.
De basisstrategie:
1) De bevolking overtuigen met propaganda van een rechtvaardige zaak.
2) Politiekers onder druk zetten om de wetten te veranderen in het voordeel van “Grote Gezinnen”
3) De massa van “Grote Gezinnen” aan zetten om op te komen voor eigen belang.
Na korte tijd werd de naam omgedoopt tot “ Bond der Kroostrijke gezinnen.
Te Rollegem gesticht in 1933 aldus een niet te achterhalen feit op dezen ogenblik.
Wat we wel konden achterhalen is dat de eerste voorzitter de Heer Jozef Vandeghinste die tevens gemeenteraadslid werd en in 1937 na het overlijden van burgemeester E. Everaert 1ste schepen en dienstdoende Burgemeester.
Hij was vader van zeven kinderen, Lucien, Jacqueline, Agnes, Simone, Anne-Marie, Monique en Jozef.
Julien Declercq was 35 jaar voorzitter van de “ Bond” op 9 mei 1981. Hij gaf de fakkel door aan Achiel Platteau.
Het was in de jaren vlak na Wereldoorlog II dat Julien door de toenmalige proost E.H. Willems en door enkele wijkmeesters gevraagd werd het voorzittersschap van de “Bond der Kroostrijke gezinnen” waar te nemen in opvolging van Jozef Vandeghinste, die einde 1946 overleed.
In die tijd had Rollegem nog geen vlag en Julien ging het nodige geld bijeen halen.
Kunstschilder Achiel Platteau zorgde voor het ontwerp: het gezin was toen nog “in” en dit symbool was natuurlijk in de vlag terug te vinden.
Op 10 juli 1955 werd het vaandel plechtig ingewijd door Mgr. Desmedt.
Inderdaad het noemde kroostrijke gezinnen. In 1979 werden er niet minder dan 10 gezinnen in de bloemen gezet met meer dan zeven kinderen!
Een van de hoogtepunten was een groot feest met als gastheer Nand Baert in 1980.
En dit jaar 2008 wordt het dan 75 jaar onder leiding van Toon Vanneste. Samen met Leen Vandeputte als secretaris, Tine Blankaert leden administratie, Kinderoppas Van de Walle Babs, Penning meester Hennin Johanna, voor gezinssport Breye Philip, Cultuurwerk Vandecasteele Graciane en de korting Kaarten Remmerie Tracy.
Voor de tachtigste verjaardag is Antoon Vanneste nog steeds de voorzitter
De oude en de nieuwe vlag
Gezinskrant "De Bond"om de 14 dagen
Grote feesten op getouw 2013 gezinsbond wordt 80 jaar. Hou alvast het laatste weekend van juni vrij
Een greep uit de activiteiten:
Tweede handsbeurs:iedereen kan zijn overtollig gerief( speelgoed, baby-uitzet, kledij enz) zelf te koop aanbieden. Naast het inschrijvingsgeld is de opbrengst voor de verkoper.
Paasfeest: Jaarlijks organiseren we op paaszaterdag een heus paasfeest, waarbij de paashaas ons de wegwijst waar de eitjes ongeveer verborgen liggen. Dit gaat steevast gepaard met een gezellig samenzijn onder alle aanwezigen.
Barbecue: Veelal gecombineerd met een aangename fietstocht voor het ganse gezin, verzorgen we een heus barbecufeest voor jong en oud.
Halloween: in een spookachtig kader zorgen we voor griezelige animatie tijdens een korte wandeling in de duisternis! Nagenieten doen we dan meestal met een hapje en een drankje.
Sinterklaas: naar jaarlijkse gewoonte vraagt de Gezinsbond aan de Sint en Piet dat ze, voorzien van snoep en speelgoed, de kinderen een huisbezoekje brengen.
Losse activiteiten worden ook voorzien zoals;
Kinderactiviteiten, info-avonden, knutselavonden voor volwassen en kinderen, kinderkoken, samenwerking met andere verenigingen (vb kerstmarkt)
Bij iedere activiteit genieten de leden van de Gezinsbond een verminderde inschrijvingsprijs.
Voordelen voor de leden van de Gezinsbond: gezinskaarten bij openbaar vervoer, ENI(Nuon) telenet, dienstencheques, GSMkaarten, bioscoop plaatselijke handelaars enz....
advies en hulpverleningallerhande: Sociaal- juridisch ouderen-gehandicapten-zieken, gezinsverzekering, energieconsulent.
Le bonheur est quelque chose que le choisis à l’avance. Que j’aime ma toile ou pas ne dépend pas de meubles ou de la décoration –ça dépend plutôt de la façon dont moi je la perçois
Het geluk is iets wat ik op voorhand heb gekozen. Of ik van het doek houd, hangt hiet af van de meubels of de decoratie - dat hangt eerder af van hoe ik het doek waarneem.
“C’ est déjà décidé dans ma tête que j’aime ma toile. C’est une décision que je prends tout les matins à mon réveil”
"Mijn besluit staat vast dat ik van het doek houd.. Het is een beslissing die ik neem elke ochtend als ik wakker word "
’Jai le choix, je peux passer la journée en comptant les difficultés que j’ai avec ma toile et remercier le ciel
Ik heb de keuze, ik kan de dag doorbrengen met het tellen van de moeilijkheden die ik heb met het doek en de hemel danken
Chaque jour est un cadeau, est aussi longtemps que je pourrais ouvrir mes yeux, je focaliserai sur le nouveau jour et tout les souvenir heureux que j’ai amassés tout long de ma vie
Elke dag is een geschenk, zolang ik mij ogen kan openen, zal ik mij concentreren op de nieuwe dag en alle gelukkige herinneringen die ik in mijn hele leven heb verzameld
“ La vieillesse est comme une galerie d’art- Tu retires de ce que tu as amassé”
Ouderdom is als een kunstgalerie-je weerhoudt wat je verzameld hebt
Hij werd Geboren te Kortrijk op 24 Maart 1919. Al vroeg ontdekten de onderwijzers zijn teken talent. Zo belande hij op 12 jarige leeftijd in de kunstacademie van Moeskroen. Wat later volgt hij les aan de academie van Kortrijk. Tijdens zijn militaire dienst (17 maanden) ziet hij de kans de cursussen te volgen te Brussel.Daar word hij bekroond voor het eerst met het gouden ere metaal. Tijdens de oorlogsjaren had hij zich ontpopt als geliefd portretschilder( Krijgsgevangene geweest) terwijl hij ook stemmig stilleven en bloemstuk graag beoefende, maar uiteindelijk droeg het heuvellandschap van zijn streek zijn voorliefde weg. Het werk van Achiel bezit een volkomen eigen authentiek uiterlijk gezicht en innerlijk gelaat. Het innerlijk gelaat van zijn werk heeft rust, stilte en verademing. Over het œuvre van de kunstenaar hangt een sluier van weemoed , een introvertheid gericht op het verleden. Op al dat gave en goede dat in deze tijd tot bouwval of verdwijnen gedoemd is, maar dat hij nog net met kleurige verf weet te bestendigen.En als het al in werkelijkheid reeds verdwenen is , het nog uit de herinnering en verbeelding weet op te roepen, de met riet of stro bedekte hoeven onder een hoog en bewogen geluchte, of in innige, ingetogen stemming van begijnhoven en kerkinterieurs. “Dat men mij als sfeerschilder beschouwd” zegt Achiel wist ik zelf niet “ ik wilde mij alleen uitdrukken in de kleur. Kleurentechnieken en licht en schaduwspel geven echter onvermijdelijk een speciale sfeer.” Voor hem is het kwestie van toevoegen en schrappen. Alles wat de natuur ons biedt is kunst. De schilder kan hiervan een aspect gaan uitwerken. De natuur is zo volmaakt dat men ze bij het vastleggen op doek niet moet veranderen. Ik voel mij gelukkig, dat ik als schilder, dank zij de techniek van licht en schaduw en de beheersing van het lijnenspel, de mogelijkheid krijg de natuur bij te werken “ aldus de kunstenaar zelf.”
Hij is nog van het ras der sfeerschilders, te midden van denderende hijskranen, kille torengebouwen, en jachtige straten, omdat de sloophamers der twintigste eeuw wel het oor, het oog en het gezicht kunnen kwetsen, maar nog niet raakten aan het innerlijk gelaat de ziel, het heiligdom van sommige bevoorrechten. Zijn werken zijn als balsem op de huid van dit geteisterd en gelittekend mensdom.
Achiel behaalde de gouden Medaille in 1937 en 1938 in de Kustacademie te Moeskroen en te Kortrijk. Hij is laureaat van de arbeid sierkunstschilder sinds 1952 en behaalde in de tentoonstelling de bronzen medaille CEAE Kunst in Europa te Brussel in 1973. Ook een bronzen medaille bij de beroepskunstenaars te Brussel in 1976. Hij werd laureaat met een bijzonder prijs van het publiek Gaverprijs 1976 bij 152 deelnemers
In 1945 stelt hij tentoon voor de eerste maal in de rookzaal van de schouwburg te Kortrijk. Het duurt daarna tot 1971 vooraleer we de kunstenaar opnieuw met een individuele tentoonstelling terug zien.
Het werk van Platteau bezit een volkomen eigen authentiek gezicht. Vromelijk kenmerkt het wek zich door een gedurfde en toch verfijnde en precieuze meszetting gepaard met aan ambachtelijke vaardigheid. Hij is een schilder die met passionele bezetenheid de schoonheid van het heuvelend landschap, bezuiden Kortrijk in kleuren vastlegt. Hij doet het technisch beheerst en met uiterst rijk en verscheiden pallet van neventinten en tonaliteiten, op basis van slechts weinig bruinachtige grondtonen. Thematisch is zijn werk beperkt tot combinaties van aarde, lucht, wolken, bomen en hoeven maar ook sfeervolle kerkinterieurs en begijnhoven waarbij de kleine prachtig omlijste werkjes als ware pronkstukjes aandoen
Het innerlijk gelaat van Plattaeu’s werk heet “rust” stilte, verademing. Dit innerlijke aspect gaat trouwens in volmaakte harmonie met het palet van de kunstenaar.Over zijn werk hangt een sluier van weemoed.
Achiel haalde het bronzen eremetaal kunst in Europa 1973.
Op de tentoonstelling van november 1976 stelt men voor de eerste maal, aanwezigheid van bloemstukken vast. Ook zwart-wit wil hij als tekenvaardigheid bewijzen. Bij de opening hoorde men , dat de eigen gemeente druipend van landelijke schoonheid die elke seizoenwisseling op de glooiende hellingen bied, blijf de onuitputtelijke inspiratiebron.In het mooie dorpskerkje vind hij, steeds weer verrassende kijkplaatjes. Kenmerkend is dat vele werken uitsluitend met paletmes tot stand kwamen.
Bij het behalen van verscheidene onderscheidingen werd Achiel ook op het gemeentehuis onthaald. Er werd een korte schets gemaakt over zijn œuvere en zijn bekomen prijzen. Hij hield expositie te Brussel in het Rogiercentrum en in de galerie Hena Internationaal, Zulte villa Salome, Waregem Galerie Da Vinci, Charleroi in Van 1 tot 12 november 1979 houd hij zijn 10 individuele tentoonstelling in de rookzaal van de stadsschouwburg te Kortrijk
In 1981 op de tentoonstellingstellen we vast dat Achiel evolueert naar specifiek kerkinterieurschilder. Men heeft hem wel eens de schilder der stilte genoemd. De vele vrome hoekjes van de kerk uiten zich in doeken tot religieuze stemmigheid. Hoewel hij ook opnames toont van andere kerken, toch blijven zijn Rollegemse kerkinterieurs pareltjes. De kern van zijn werk is; een sacrale stilte, gevolg van schoonheid die niet uitbundig is maar tot de essentie doordringt, geraffineerd tot op het punt dat de stilte voelbaar wordt. Een stilte die schreeuwt om gehoord te worden.
De sinds in 1969 woont de kunstenares hier te Rollegem. Ze is afkomstig uit het Limburgse Maaseik, en woont nu in de Groene Dreef, ze is samen met haar man naar West-Vlaanderen afgezakt, omdat hij hier in de streek werk gevonden had. Zij werd geboren op 21 september 1944, na vier jaar kunstacademie kan ze met een zekere tevredenheid haar schilderijen aanschouwen. En ze wilde die tevredenheid delen met een ruim publiek. Daarom stelde ze haar werken tentoon tijdens de week van de amateurskunsten. Pas tijdens de opleiding kon ze haar creativiteit volledig ontplooien. Haar technieken blijven evolueren en ze begon stilaan haar eigen stijl te vinden. Ze stelde tentoon met tien andere kunstenaars, en stelde vier van haar werken tentoon. Haar eigen favoriet heet “Wall Paintings” het is een interpretatie van een stuk uit de muurschilderijen van Altamira.Een werk waar verschillende technieken en materialen bij gebruikt werden. Zij hoopte nog in 2006 een tweede deel van dat werk te maken, een tweede luik zeg maar. Ze stelde tentoon van april tot mei 2006 in het Erfgoedhuis.
Jean-Pierre Seynaeve
Wonende in de Rollegemkerkstraat, afkomstig van Luinge is het algemeen geweten hoe verdienstelijk Jean-Pierre als kunstenaar en lesgever is. Deze wonderlijke man is zowel over abstracte als figuratieve kunst zeer bevlogen als men er hem over aanspreekt. En terwijl hij beide landstalen vrolijk door elkaar haspelt, begeestert hij zijnleerlingen en andere omstaanders zoals allen de oude meesters (Les grand maîtres) dat vroeger deden. Door de jaren heen ontwikkelde hij een sterk aanvoelen voor klassieke en hedendaagse tendensen
Een Rollegemnaar geboren in 1950, maar woont sinds 1970 te Marke Kunst vormde altijd al een essentieel onderdeel van zijn leven. Sinds zijn 21ste volgde hij Kunstonderwijs rond figuurtekenen. Later specialiseerde hij zich in olieverf, acrylverf en aquarel. Hij is per week ongeveer naast zijn beroepsleven 15 uren met kunst bezig. De kunst is volgens hem een stukje schepping, zijn kind. Hij maakt zowel abstracte of figuratieve kunst. Hij verkoopt niet vaak werken, en doet slechts sporadisch mee aan wedstrijden. Hij organiseert maar zelden tentoonstellingen, hij creëert uit liefde. Toen hij in Marke tentoonstelde met het werk “Hier laat ik jelos”was het publiek verbaasd over zijn kwaliteiten. Hij creëert uit liefde de professionele uit de brode.
Shirley Vanquickelberghe
Ze nam deel voor de derde keer aan kunst in Kortrijk. Met haar schilderij “Zomers gevoel” veroverde ze de harten van het publiek. Het was 2003 de kunstenares is pas van Rollegem naar Kooigem verhuisd. Shirley is al vanaf haar 17 de bezig met les te volgen aan de academie. Het werd een passie, ze werd naar de lessen gedreven. Het is nu nog een belangrijk deel van haar leven. Na acht jaar opleiding behaalde ze met grote onderscheiding haar diploma van hoger secondair kunstonderwijs. Daarna bleef ze de academie een tijdje trouw als “vrije leerling”. Soms gebeurd het dat ze tijdens haar werk een heel goed idee heeft, dan word dit direct genoteerd, anders waaien de idee weg. Om den brode zou ze het niet kunnen daar ze niet onder druk kan werken. In een tuinhuisatelier werk ze met muziek op de achtergrond, daar vind ze rust en vrijheid. Het moeilijkste vind ze een idee uitwerken. Ze experimenteert met verschillende materialen. Ze heeft al verf gemengd met zand en verder met touwen en keien gebruikt, ze wil ook leder gebruiken. Ze werkt ook regelmatig op vraag, op basis van een foto. Mensen vragen om een tekening te maken van kinderen, of van grootouders en of een koppel. Zij wil ook voorbereidingen treffen om een eigen tentoonstelling. Haar zoon heeft zelf voor haar een website gemaakt http://www.shirley-vq.tk. sinds een tijdje zijn de kinderen de deur uit en kan ze zich ten volleuitleven op het doek In 2007Stelde de 53 jarige (1954) kunstenaresvoor een origineel cadeau onder de kerstboom tentoon op de Kwarmont in de galerij “Noorderzon” zo een dertigtal werken. Warme levendige kleuren zijn de typische kenmerken van de kunstenares. Schilderijen waar rood en oranje de boventoon voeren. Haar werken zijn een mengeling van abstract met een vleugje realiteit. Warm en intense kleuren zijn haar visitekaartje, vooral de passionele rode tinten, omringd door diep zwart. Ze laat zich inspireren door dagelijkse dingen. Ze is langzaam een andere weg aan het inslaan, meer naar het abstracte toe. Iedereen laat ze zijn fantasie de loop, net zoals zij haar inspiratie zijn gangetje laat gaan.
Geboren te Desselgem op 18/10 1928 wonende in de kerkstraat 104. (Nu te Kortrijk)
Tentoonstelling november 1976
Carine Despriet
In de Eikendreef vinden we Carine een 52 jarige dame, zo opgewekt en gedreven, zo stil zijn haar geometrisch-abstracte doeken. Haar doeken worden opgebouwd in lagen . Ze werkt bewust in reeksen en het ene werk is als het ware voorstudie voor het volgende. Laag per laag laat de kunstenares zich meevoeren in de sfeer van de stilte en ingetogenheid. Met bruinen, grijzen en witten speelt zij een subtiel spel van licht en schaduw. De stille schilderijen nodigen uit om er bij weg te dromen 2008 nog een foto nemen!!!!
Peter Van Ammel
De Rollegemnaar wint tweejaarlijkse Alfons Blommeprijs voor schilderkunst, te Roeselare, met zijn schilderij “Une Fleur pour Charles Baudelaire”
Peter woont in de Tombroekmolenstraat, alle tijd die rest na zijn dagtaak wijdt hij aan de schilderkunst. Hij is nu in 2005 reeds zes jaar door de microbe gebeten, het is een must, soms zelfs een last, maar het moet. Hij schildert vooral abstract, maar integreert ook altijd figuratieve elementen in zijn werk. “Mensen moeten opnieuw leren kijken” zegt Peter. De werkelijkheid vormt altijd de inspiratie van zijn werken. Die werkelijkheid kan bijvoorbeeld een werk van een grote meester zijn. Die interpretatie, die in geen geval een kopie is, samen met een aantal toevalligheden vormt dan een totaal nieuw beeld. “Alles kan een werk beïnvloeden” aldus de kunstenaar “ een boek, een gesprek, een beeld in de straat, kortom alles wat hij meemaakt, heeft rechtstreeks of onrechtstreeks een invloed op zijn werk. Mocht het kunnendan maak ik van schilderkunst mijn beroep, ik ben er dagelijks mee bezig, niet altijd met de borstel maar vormen ideeën en het mentaal voorbereiden. Het is ook vaak hard om van mijn werk afstand te nemen. Ik wil weten waar mijn werken terecht komen , waar ze zich bevinden, ik ben er emotioneel met verbonden. Hij gaf in 2005 een tentoonstelling in de galerij “Montanus” in Diksmuide, ook in Oostende waren werken van hem te bewonderen. Hij nam al regelmatig deel aan een wedstrijd dat heeft de kunstenaar de kans om het grote publiek te bereiken. Je ontmoet er mensen die echt met kunst begaan zijn. Toch is er een zekere barrière om met het werk naar buiten te komen. De kunstenaar legt in zijn werk zijn ziel bloot, het is een stuk van hen zelf, en hij weet niet wat het publiek er zal van denken. Het doet dan ook deugd voor de kunstenaar indien hij nu en dan eens een prijs wint. In de commentaar bij Peter zijn tentoonstelling in het buurthuis lezen we dat in zijn werk de emotionele factor sterk aanbod komt en het drukt een zekere zwaarmoedigheid uit. Maar soms vind je in zijn werken de mildheid van lichte sierlijke dansmotieven. Na jaren van rusteloos laboratoriumwerk, is hij nu aan een stevig opbouw bezig.
Rollegemse kunstenaar stelde in februari 1995 tentoon in de galerij Gaselwest. Zijn vernissage werd ingeleid door dichter Dirk Rommens. Geboren in 1952, volgde het Hoger Grafisch Instituut van Gent en de Koninklijke Academie van Kortrijk. Hij schilderde reeds meer dan twintig jaar, maar stelt eerder mondjesmaat tentoon. Hij werd reeds verscheidene malen geselecteerd o.m. in de Prijs van de stad Ronse voor schilderkunst 1976. De Prijs van jonge Vlaamse schilderkunst in Moeskroen. De Prijs van Landschap Michel Depypere in 1979 en in de Happening Beelden Kunst en Muziek1988.Hij is overigens ook één van de stichters van de Hélène van Staphorststichting de kunstvereniging. Zelf zegt de kunstenaar” Ik werk verhalend rond vertellingen, die zowel religieus, werelds als beschrijvend kunnen zijn. Verder is er natuurlijk de grote aandacht voor kleurenharmonie. Een werk kan van start tot laatste penseeltrek, over drie tot vier jaar gespreid zijn.”Hij schildert portretten maar het liefst landschappen. Daarvoor verlaat hij vaak zijn Rollegemse atelier en trekt de natuur van Noord Frankrijk in.
Zijn benadering van de kunstwereld is die van kritische afstandelijkheid. Zijn overgrootvader was Karel Noppe, lesgever aan de academie en ontwerper van kostuums van de eerste Guldensporenstoeten begin 1900.
Carine Houtekier
Ze werd geboren op 18 juli 1980Haar werken zijn vooral een samenspel van abstracte indrukken, landschappelijke en organische elementen die in elkaar lijken over te gaan. Kunst kan soms heel confronterend werken, maar ze wil zeker de schoonheid niet wegvegen die mens en natuur bieden.
Klik op logo Nieuwe foto's, lees verder over de geschiedenis
De Koninklijke Harmonie St. Cecilia
Harmonie Sint-Cecilia150 jaar
In 2011 was de harmonie 150 jaar jong!
Daarom zochten zij oude foto's, beeldmateriaal, krantenartikels enz.
Kunstenaar Jean-Pierre Seynaeve, schonk een prachtig beeld van de harmonie.
Burgemeester Lieven Lybeer kreeg de gelegenheid het te onthullen.
Feestelijkheden;
er was een verbroederingsweekend met de Jeugdharmonie Leisele,
ze brachten een Jubelconcert, gecombineerd met diner.
er was een feesthappening in het centrum. Verschillende muziekkorpsen zijn van de partij.
ze hadden hun jaarlijkse mosselsouper in de parochiezaal.
het jubeljaar werd afgesloten met een "oberbayeravond.
wij brengen u alvast een stukje historiek
Het was waarschijnlijk niet het eerste korps dat Rollegem, zag geboren worden. Een document uit de Kortrijkse stadbibliotheek spreekt over een optocht door Kortrijk in 1848” voorgegaan al spelende door het muziek van de parochie Rolleghem”
Een fanfare werd gesticht op 10 september 1861, welke later werd omgevormd naar harmonie. Het was een losse’ groep om het stille dorpsleven wat op te vrolijken, welke is uitgegroeid tot een culturele vereniging. Het eerste voorzitterschap werd waargenomen door de burgemeester Constant Vandermeersch, die opgevolgd werd door Remie Salembier in 1887. In 1905 was het de beurt aan Vandeghinste Albert hij was toen pas 25 jaar wanneer hij zijn oom opvolgde., deze hield de leiding tot 2 december 1967 om op zijn beurt opgevolgd te worden door Georges Vandeghinste.
Het eerste festival had plaats op 9 juni 1872 ter gelegenheid van het 11 jarig bestaan. Tien buurmaatschappijen namen er aan deel: Dottenijs, Wevelgem,Moeskroen, Warcoing, Marke, Zwevegem, Lauwe, St.- Genois, Herseaux en uiteraard Rollegem.
Festival in 1933 ter ere van Albert Vandeghinste ter gelegenheid van 30 jaar voorzitter van het muziek. Volgende verschillende maatschappijen waren aanwezig; Ingooigem,Wijtschate, Dottenijs, Ruien, Marke, Aalbeke, Warcoing, Etaimpuis, Bavikhove, Mont-à-Leuse, Heestert, Bellegem, Watou, Bissegem, Rollegem-
Capelle, Kooigem, Luinge, Lauwe, Rekkem en St. Denijs.
De fanfare begintgeregeld uitstappen te plannen, geholpen door boer Delanglez, die met zijn paard en kar voor het vervoer zorgt.
In 1911 wordt een muziekschool opgericht in de Molenstraat te Tombroek met als lesgever de “sous-chef de la musique de Rolleghem” Jos Vandemaele hij werd later gemeentesecretaris te Bellegem. De enige leerlingen waren Julien en Polydor Declercq. In het zelfde jaar trok de fanfare naar Antwerpen met 40 deelnemers alwaar ze op de Groenplaats een concert geven.
In 1911 Had Camille Billiaerd, een inboorling van Rollegem die in Antwerpen carrière had gemaakt, had er voor gezorgd dat het corps daar eens kon gaan spelen.”Deju, naar Antwerpen had er een commissielid gezegd “ Het muziek van Rollegem naar Antwerpen voor twee dagen” ! Wat een grote gebeurtenis was dat niet voor iemand die van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat op de akker ploeterde of tjikketjakte aan het handweefgetouw.
Veertig Rollegemse muzikanten en hun commissieleden met een “harte lijk een koekebrood” dicht opeen gepakt op de stoomtram, welke hen eerst naar Kortrijk bracht. De president had zijn “sjiekste”(mooi) kostuum aan, een hoge kol en een plastron die veel te veel spande. Het was een warme zomerdag, vandaar dat het zweet van hem “huste”(stoomde), gelijk de goot aan de achterdeur van “’t hof van Commerce “ kon overlopen als het ’t “frem” (hard) regende en daarbij nog de grote responslabiliteit over al de muzikanten Toen dat ze Brussel naderden kon niemand nog een woord zeggen. Brussel! Verdomme ’t was nog eens zo groot als Kortrijk en Rollegem samen, en ze zagen maar langs een kant. Meer dan veertig zielen stonden elkaar te verdringen om toch maar door één van de twee kleine venstertjes te kunnen kijken naar iets wat ze nog nooit gezien hadden. En de commentaar die erbij hoorde: al die hoge huizen, die mooie brede straten en al dat sjiek volk! Een elektrische tram! Een uur later was het zover.Met veel geknars en omgeven door een massa rook en damp, stopte de trein in het centraal station. Miljaar de miljaarde, een overdekte station, wie had dat ooit gezien. De gits Camille was niet tijdig op het appel en ze hoorden uit een café recht tegenover het station enkele bugelstoten uit “ Chez Suzette”, de vicepresident die kost wat kost wilde dat zijn muzikanten treffelijk voor den dag kwamen, brieste in alle toonaarden om ze tot de orde te roepen. Maar pas twee uren later, kwam hij nu nog roder dan er voor buiten gestrompeld. Deju, wat hadden ze hier toch goed bier, maar ’t was wel wat duurder; 6 cent voor een glaasje met een hoge “kol”!!!Hij had het optreden van zijn muzikanten op het “Groenplein gemist. Gelukkig moest hij niet meespelen.
Men logeerde in het hotel “Chez Pays” onder een kritische blik van den portier, met na veelgeen en weer geloop had iedereen zijn kamer. Uitgezonderd de Rosten en zijn maat. Die twee probeerden de hele tijd de lift, van boven naar beneden en van onder naar boven, tot hij tussen twee verdiepen in blokkeerde. De portier was razend.
Na door de president op de gevaren van de rode of blauwe lichtjes gewezen te zijn trokken ze stad in. Ze zagen paleizen van huizen, standbeelden en kerk de grote van bietenvelden. En als er ergens iets honderd jaar oud is, hangen ze overal plakkaat aan met gouden letters. In Rollegem zouden ze overal zo plakkaatjes mogen hangen, uitgenomen aan de jongensschool want die is nog maar 25 jaar gebouwd.
Tot aan de eerstvolgende kermis werd er te Rollegem over niets anders gesproken dan over “ die grote 2-daagse treinvoyage naar Antwerpen”
Het schijnt dat het de eerste maar ook de laatste keer geweest was dat er een muziekkorps in dat hotel heeft mogen logeren!
Op 21 oktober 1918 staat de fanfare aan de gemeentegrens “De Lante” de Belgische en Engelse soldaten op te wachten. Een zegetocht met het gemeentebestuur, het lokte veel volk in de Rollegemse straten.
In 1955 ter gelegenheid van vijftig jaar voorzitterschap van Vandeghinste Albert, namen 20 harmonies en fanfares deel aan dit festival Ze besloten den dag met een knetterend vuurwerk dat tot ver buiten Rollegem te zien was.
In 1959 Bij het overlijden van dirigent Achiel Decock, word Noël Vandecasteele de nieuwe dirigent.(foto’s boek 27)
Ter gelegenheid van 100 jaar bestaan van het muziek op 10 september 1961(1861-1961) verleende de koning de titel van “Koninklijk” Opnieuw een festival deze maal met een dubbele reden, vooreerst 100 jaar bestaan en ook 55 jaar voorzitterschap van Albert Vandeghinste. Er was een enorme volkstoeloop gezien dat niet minder dan 18 korpsen er aandeel namen. Deze verschillende maatschappijen hebben gekomen;Tuqnet- Mont-à-Leuse- Dottenijs- Warcoing- Luinge- Rekkem- St. Denijs- Rollegem- Capelle- Bissegem- Kooigem- Lauwe- Marke- Heestert- Bellegem- Aalbeke- Wijtschate en Bavikhove Het concert werd opgenomen door de radio.
Het was in 1889 kreeg men de eerste vlag die nog altijd bewaard werd in het oud-gemeentehuis, hun lokaal nu “Domino”. Met alsopschrift “ Socété Sainte Cécile Rolleghem 1889” Dit gebeurde onder de nieuwe voorzitter Remi Salembier, deze vlag bleef lange tijd bewaard bij Albert Vandeghinste
In 1928 kwam de tweede vlag en op 2 december 1962 had de wijding plaats van de 3de nieuwe vlag. Het was de lokaalhoudster, van die tijd ,Marie-Rose welke op eigen krachten en met eigen financiële middelen deze vervaardigd had.
De op 5 augustus 1880 geboren Albert Vandeghinste , welke in 1905 werd aangesteld in opvolging van zijn oom was een graag geziene voorzitter, het korps was zijn leven. Hij was brouwer en voor muzikanten op herhaling, was er steeds een “pintje” om op adem te komen. Hij sprak steeds met lof over zijn muzikanten en muzikantenfamilies uit den goeie ouden tijd. o.a.de Gebroeders Vanneste Jules, Remi, René en Achiel. De familie Leplae met vader Louis en de drie zonen Hector, Camiel en René, de familie Lesaffre met vader Achiel en zijn vier zonen Georges, Jerome, Michel en Julien. Nu nog zijner zonen en vadersaanwezig en met vele jaren dienst.
In 1963 kwamen de muzikanten op straat in een nieuw uniform, hoe ongelooflijk het ook mag klinken maar pas nu na 103 jaar hadden ze voor het eerst een uniform. Net voor het 120 jarig bestaan werd het totaal vernieuwd. Dit jaar hadden ze een gouden ereplaket ontvangen van minister Laevens.
Op 9 januari 1965 werd een feest banket aangeboden door hun president Albert Vandeghinste ter gelegenheid van zijn 60 jaar voorzitterschap, een enig feit in de geschiedenis van de muziekwereldwerd er neer gepend.
De vierde voorzitter, Georges Vandeghinste, Geborenop 22 januari 1910 had als erevoorzitter Vandeghinste Albert, deze overleed in 1970 in de gezegende ouderdom van 90 jaar. Hij was zelf 64 jaar voorzitter geweest van de maatschappij. Na een heel lange loopbaan als ondervoorzitter Lucien Vandeghinste( de toekomstige opvolger van Georges) en Gerard Stichelbout die overleed in 1971 deze werd opgevolgd door zijn zoon Roger. In twee jaar tijd verloor men twee grote steunpilaren. Op 7 december 1969 werd senator Vandenberghe erevoorzitter en in 1972 kwam het “majorettekorps” flink uitgerust op straat met als meter mevrouw Vandenberghe-Bossuyt en peter Verwee Carl, die ook ondervoorzitter werd.
Men heeft een jeugdorkest, niemand had gedacht dat het zo vlot zou verlopen een twintigtal jongeren waren bereid samen te musiceren. De leiding van de groep werd toevertrouwd aan J.L. Bertel, welke ook spelend is samen met zijn vader. Hun eerste optreden had plaats tijdens de St-Ceciliafeesten van 1974. Ze noemden zich “Het Kliekske”.
In 1975 was Noël Vandecasteele dirigent, voorzitter Georges Vandeghinste en Ere voorzitters Gerard Vandenberghe en Carl Verwee. Ondervoorzitters Lucien Vandeghinste en Roger Stichelbout. Het jeugd orkest lag in de handen van de jonge heer Jean-Luc Bertel. Bij de Marionetten was de leiding in handen van Juffrouw O. Deschuyttere.
Noël Vandecasteele, een rasechte Rollegemnaar werd geboren in 1911? Trad in de voetsporen van zijn vader welke een zeer goed muzikant was. Vanaf zijn 12 jaar leerde hij muziek op school, indien tijd van meester Samijn. Hij bleef ongeveer 47 jaar aangesloten bij de harmonie. Hij werd dirigent in 1959 als opvolger van Achiel Decock.
Rene Leplae geboren op 5 juli 1889, is lid van sedert 1912, hij maakte als dertien jarige zijnen eerste uitstap mee. Twee van zijn broers, Hector en Camiel(Oud-gemeentesecretaris) waren ze lid van de maatschappij. Hij begon met saxofoon suprano, dan alto en zal waarschijnlijk eindigen als tenor. Rene heeft zes dirigenten gehad; de heer Ramart, Jozef Vandemaele, Jules Vanneste, Meester Samijn, Decock en de huidige Noël Vandecasteele. (1975) Sinds 1964 is hij oprust en is nu 63 jaar muzikant. In 1975 naam hij het laatste deel aan de vereniging van de harmonie zijn gehoor liet hem in de steek. Hij overleed
In 1976, vader en drie zonen maken deel uit van de harmonie. Vader marcel Bertel geboren op 4 december 1919 volgde op 9 jarige leeftijd dat was 1928 notenleer en 1930 was hij spelend lid van de Koninklijke harmonie van Dottenijs, hij bleef er aangesloten tot 1950, daarna was hij drie jaar aangesloten bij Cercle Avenier van Moeskroen, om dan de volgende drie jaar terecht te komen in het korps van de brandweer te Doornik. In 1956 kwam hij hier terecht en slot zich onmiddellijk aan bij de harmonie. Hij bespeelde de dwarsfluit. Zijn zoon Jean-Pierre geboren in 1942 is ook van jongs af begonnen als trommelaar en daarna de klarinet. Zoon Jean-Luc geboren op 15 augustus 1955 Begon als zeer goeie muzikant met klaroen, dan trombonne en nu hoorn. Den jongste Francis geboren op 15 januari 1959, verkiest de klarinet. De jongste Françoise, houd het bij zingen in het plaatselijk koor.
In 1975 is er een versmelting van het zangkoor en het jeugd orkest.
Marcel Beyls, de schoenmaker, een zeer gekend en bemind filosoof, zag het levenslicht op 17 juli 1904 nu 1976, een72 jarige jonggezel, is op zeer late leeftijd muziek gaan leren en is op heden nog altijd muzikant. Hij was trouwens ook een zeer gewaardeerd helper om zieken te voeren te Lourdes, hij ging op bedevaart om mensen te helpen. Niet om den toerist uit te hangen of om zich zelf maar uit liefde voor de zieken. De eerste maal dat hij ging was in 1947 en nu twintig jaar later , doet hij het nog met de zelfde overtuiging. De talrijke zieken die hij in die vele jaren geholpen heeft zullen dit zeker ook niet vergeten. De jeugd is ook in 1976 muzikaal aangelegd. Ongeveer 20 jongeren volgen lessen bij Michel Loncke voor slagwerk en tamtam. Tevens geeft hij ook les aan de majorettes. J.L. Bertel en Paul Verhue staan in voor het aanleren van de klarinet. Lucien Vandecasteele en Paul Verhue staan tevens in voor de notenleer. Op 14 november sluit men het werkjaar af in de stadsschouwburg met een winter concert o.l.v. Bernard Courtens en het St-Ceciliafeest op 28 november. In deze viering ter nagedachtenis van de overledenen en in het bijzonder voor de heer L. Du Faux bestuurslid. Men zal ook dit jaar vier leden het ereteken “In Veterani Honoren”opspelden nl. René Vandevelde, Robert Coussement en Cyriel Wante, die 45 jaar spelend lid zijn en Lucien Vanhoutte 25 jaar spelend lid.
Georges Vandeghinste, Geborenop 22 januari 1910, was vanaf zijn 16 jaar spelend lid in de harmonie en bleef dit gedurende 30 jaar. Vanaf 1957 werd hij ondervoorzitter en sinds 1967 was hij voorzitter. Hij overleed injanuari 1977
Georges Vandeghinste, word zoals verwacht opgevolgd door Lucien Vandeghinste ondervoorzitter sinds 1967, hetdateertsedert 1905 dat een Vandeghinste voorzitter is. Ook Salembier Remi welke voorzitter was van 1887 tot 1905 was familie van Vandeghinste Gilbert Ook Gerard Isebaert nam ontslag en werd opgevolgd door Patrick Decruynaere.
Ook Noël Vandecasteele dirigent houdt het na het bereiken van de 66 jarige leeftijd voor bekeken, een jeugdige kandidaat staat klaar, hij was reeds bekend in de middens, hij was er klaar voor de 22 jarige en zeker de jongste dirigent van het land Jean-Luc Bertel. Hij zag het levenslicht te Doornik op 15 augustus 1955 O. L. Vrouw hemelvaart. In de plaatselijke gemeenteschool was hij een de beste leerlingen. Ook in de technische school te Moeskroen was hij een knap student. In de stedelijke muziekschool te Kortrijk studeerde hij hoorn, kamermuziek en notenleer en behaalde er verschillende prijzen. In het conservatorium van Gent volgde hij notenleer en behaalde ook daar de eerste prijs. Hij is vrijwillig bij het leger gegaan, waar hij na de normale opleiding werd ingelijfd bij de muziekkapel van de binnenlandse strijdkrachten te Aarlen. Ook dit jaar heeft er met de nieuwe dirigent een lenteconcert plaats, samen met het optreden van het Kliekske. Het Is Gerard Isebaert die de mensen verwelkomt.
Voor den 116 maal vierde de harmonie hun St-Ceciliafeest,(1978) bijhet uitreiken van Fedecameretekens, P.m. Zilver was het dit jaar Ovaere Marie-Rose, meter van de harmonie en lokaalhoudster, 15 jaar actief, Lucien Vandeghinste, Germain Maes en Isebaert Gerard secretaris. Muziekanten met 25 jaar dienst I.V.H. Zilver Courcelles André, Declercq JozefLesaffre André Lesaffre Jozef en Paul Verhue. 45 jaar I.V.H. Goud 1ste klas Bertel Marcel. 50 jaar activiteit (Ridder en Fedecamorde Courcelles Jules, Vandecasteele Noël en Vantomme Andre65 jaar Commandeur in de Fedecamorde Declercq Julien. Julien werd geboren op 26 december 1894. Reeds in 1911 volgde hij muzieklessen samen met zijn kozijn, oud-burgemeester van de gemeente.Zoon Jozef stap reeds in de voetsporen van vader Julien en wellicht zal zoon Michel dat doen tegen het volgende feest.
De Rollegemse harmonie promoveerde naar 2de afdelingin april 1979 onder leiding van Jean- LucBertel. Het gebeurde te Langemark Het was een hele gebeurtenis. Het concert bestond uit vier delen ; de militaire mars nr1 van Frans Schubert, door Sinfonia in Bes van Joh. Chr. Bach dat bestond uit drie delen met vooral de Klarinet van Pol Verhue welke aanbod kwam. Arioso van de zelfde auteur volgede als nr. 3. De mars “for anniversary van Serne Leneen besloot met een daverend applaus. na de pauze werd gestat met de Ouverture “H.M.S. Pinafore van Sullivan” Higlights from Jonathan Livingstone Seagull was het grote succes van de avond. The Marchin Bleus was het derde nummer, daarna kwam “Parade 79 mars van de dirigent Jean Luc Bertel, opgedragen aan de twee erevoorzitters Carl Verwee en Gerard Vandenberghe. Daarna was het een optreden van “’t Kliekske” onder leiding van Lucien Libeer.
1980 het bestuur ziet er uit als volgt; Ere voorzitters Gerard Vandenberghe, Carl Verwee. Voorzitter: Lucien Vandeghinste. Ondervoorzitters; Germain Maes Hervé Nottebaere. Secretaris: Patrick Decruynaere. Schatbewaarder Lucien Libeer. Leden Jean-Pierre Bertel, Ghyssel-Ovaere Marie-Roos, Gracienne Herie, Marnix Soens, Maurice Soens, John Vanasten en Medard Vanasten. De muzikanten krijgen een nieuw uniform en het majorettekorps schakelt over naar drumband.
Het 120 jarig bestaan wordt de viering geleid door Jean-Luc Bertel op 27 juni1981. Muziekkorpsen uit Dottenijs, Marke Heestert, St. Denijs en Bellegem kwamen het feest opluisteren samen met het korps uit Rollegem. Het was de bigband jazzgroep uit Mont-à-Leux welke s’ avonds een nieuw geluid bracht. Het staat beschreven dat het een natte bedoening was het regende.
In 1986 is de maatschappij 125 jaar en er was feest, een jubileumfeest wat men zomaar niet kon laten voorbij gaan. Twee bijzonder hoogte punten op het programma. Een ervanis onbetwistbaar het bezoek van de muziekkapel van de luchtmacht op vrijdag 6 juni 1986. Het grote Harmonieorkest stond onder leiding van Luitenantkapelmeester Alain Crépin, bijgestaan door hoofdonderkapelmeester Jean-Luc Bertel, die tevens dirigent was van de harmonie. De muziekkapel van de Belgische luchtmacht telde zo ongeveer 52 muzikanten, allen gediplomeerde van onze conservatoria en uit een signaalkorps van 19 muzikanten. Dit laatste onder leiding van tamboer-majoor Jean Foucart. Om den avond te besluiten kwam de voltallige bezetting (orkest en signaalkorps) aan bod om enkele marsen te vertolken. De tweede activiteit vond plaats op 22 juni met een muziekfestival. Op het schilderachtige dorpsplein komt de “Showband Axel” uit Axel, Nederlandse kampioenen ere divisie show KNF 12/10/1985. Om 11 u was het de beurt aan jong Eendracht Aalbeke. Om 14.00u was het dan de Showband Axel, om 14.30 was het de beurt aan de “Deizelse Drumband”Om 15 de parade door St. Jan uit Marke, jong en moedig uit Bissegem, de St. Leonardszonen uit Bellegem, en de verenigde Vrienden uit St-Denijs,. Tegelijkertijd speelde op de kiosk een concert door Royale Union Musicale uit Dottenijs. De showband kwam nog eens terug om 16.00 u en om 16.30 u de Deizelse drumband, om daarna te beëindigen met een sterparade en een finale.
Op 19 april 1998, de 136 jarige harmonie stondonderleiding van dirigent Francis Goemaere. Met een weelderige haardos en dito baard uit den beekweg. Beroepshalve is hij muzikant bij de Belgische Zeemacht. Verder zorgt hij als penningmeester voor de kas van vzw folklorefeesten. Hij is ook spelend lid bij de fanfare de Ridder Jans Zonen in Dadizele.Voor deze gelegenheid verscheen men voor het publiek in het nieuwe uniform. Het nieuwe uniform bestond uit een grijze broek met een militaire snit, doch zonder epauletten. De vest is min of meer een kopie van het uniform dat door het muziekkorps van de marine wordt gedragen. Op het wit hemd wordt een rode das gedragen. Een nieuwigheid was dat de muziekanten geen hoofddeksel meer dragen. Vroeger was dit een Kepie, doch bij het uniform dat voor het eerst in 1979 werd aangetrokken, had men dit vervangen door een bootachtig mutsje. Daar sommige dit niet altijd droegen heeft men besloten geen hoofddeksel meer te dragen.
Bij het honderdjarig bestaan van de Harmonie was er in 1961 een muziekanten familie van maar liefst zeven personen. Achiel Lesaffre, die het levenslicht zag te Aalbeke op 18/12/1885, hij had vijf kinderen en al spoedig telde men vijf lesaffre’s. Jerome een van de vijf huwde en had 9 kinderen waarvan vijf zonen en vier vervoegden de harmonie.
Het lente concert in 1990 staat onder de leiding van dirigent Francis Goemaere.
In 1992 was het de beurt aan Marino Brodioi en Philippe Soens, Jean-Pierre Bertel en Herve Nottebaere om de medailles in ontvangst te nemen.
In 1996 Marcel Bertel is 66 jaar muzikant, Hij heeft blijkbaar een straffe lange adem. Van zijn elfde tot zijn 77ste levensjaar speelt hij nu al fluit. Voor zijn verdienste kreeghij het erekruis van Commandeur. Georges Derweduwen met 79 jaar en 61 dienstjaren als muzikant, ontving het erekruis van officier. Jozef Declerk en Lucien Libeer beiden 68 en 50 jaar muzikant, kregen het ere kruis van Ridder
2001 hebben ze hun 140 jaar gevierd met een taptoe en een kroegen tocht. Iedere zondagvoormiddag is er een gezellige drukte in café “De Volksvriend” want dan is er repetitie van ‘t muziek. Al sinds 1986 staat dirigent Francis Goemaere aan het roer. Men had dit jaar een zware tegen slag. Op 4 april enkele dagen voor het jaarlijks concert op 7 april is het lokaal , zaal Domino volledig uitgebrand. Het gevolg was heel veel schade aan de instrumenten. Vooral trommels van de drumband kregen het zwaar te verduren ook pupiters en tal van partituren waren zwartgeblakerd. Het concert werd afgelast en noodgedwongen hebben ze dan de werking stilgelegd tot na de vakantie. De bestuursleden hebben de handen uit de mouwen gestoken om zoveel mogelijk zaken eigenhandig te herstellen. Een titanenwerk dat heel wat onbaatzuchtige inzet en tijd heeft gevergd. Ook financieel was het een zware dobber, men mag rekenen op een schade van rond de 25.000€. In oktober gaat men opnieuw naar het oude lokaal. De Harmonie gaat heel prat op haar drumband, onderleiding van Bruno Vanoverbeke, Rollegemnaar maar woonachtig in Lendelede.
Op de vooravond van het 150ste jaar van hun bestaan gaan ze rond met een kalender voor 2011, het feest kan nu beginnen. Wij wensen hen alvast proficiat en doe zo verder op naar 200 jaar!
In mijn gazette van 28/10 /1983 lees ik dat: onder kunst en cultuur
er een Rollegemnaar een tentoonstelling gaf in november 1976. In 1985 en 1986 haalde hij telkens een onderscheiding in de “Jeune Pienture Belge”. In1987werd hij daarenboven laureaat van Stimulans. Hij stelt in 1992 een reeks tekeningen en schilderijen op leisteen “schoolbordjes” tentoon. Die “bordjes “ bedekt hij met glanzende lakverf. Daarop tekent of schilderthij “beelden of “beeldfragmenten”
In 1983 wint hij de prijs Hoppeland voor schilderkunst. Hij behaalde een A2-diploma plastische kunst aan het VTI te Kortrijk en volgde ook twee jaar monumentale aan het Sint-Lucas Gent. Hij werd geselecteerd door stimulans Â’83, zijnde een promotionele groepstentoonstelling in het cultureel Centrum te Kortrijk met werken van West-Vlaamse jongeren, gevormd in het Nederlandstalig Kunstonderwijs. Deze selectie schonk hem wellicht de overtuiging met zij schilderijen op de goede weg te zijn en was ongetwijfeld ook een stimulans om voor de Vijfjaarlijkse Nationale prijs Hoppeland voor schilderkunst twee weken in te studeren.
Broeder André Hendrickx, scheutist werd geboren te Rollegem op 19mei 1912, in een gezin van zes kinderen, als zoon van Henri en Elvina Deveugle waarvan er een Passionist werd.
Hij volgde de lagere school in Moeskroen om zijn Frans te leren. Het was 8 km met de stoomtram. Hij was gefascineerd door de gloeiende vuurmuil, waarin de machinist van tijd tot tijd een schep kolen stopte. Gedurende de zomer trokken ze te voet naar school, een uur stappen. Daar leerde broeder Calix, dat je nooit een minuut mag laten verloren gaan. Deze instelling zou zijn ganse leven bijblijven. Op 14 jarige leeftijd moest de knappe student werken bij zijn vader die huisschilder was van beroep en het druk had. Tien jaar fietste André onder het licht van de “carbidlantaarn” naar de avondschool voor algemene lessen in Moeskroen. En van 21 u tot 22.30 u nam hij deel aan de toneelrepetities. Na Moeskroen volgde hij avond- en weekendacademie in Kortrijk. Hij was tevens actief in het patronaat, in missie naaikring en in de parochiale bibliotheek.
Meer dan twintig jaar wijdde hij zich met hart en ziel aan het huisschilderend. Op een zekere dag, in een Waals dorpje, zo vertelde hij:” werd hij opeen discrete manier van mijn ladder weggeroepen. Een man vertelde mij dat er in de een welgestelde Vlaamse familie kende met een gepast meisje.” Hij hapteechter niet toe en trad kort daarop binnen bij de paters van scheut, het was toen 1948.
Niemand kon begrijpen dat hij op die leeftijd en met zo een mooie stiel naar de “Zwartjes” wilde. Maar ja, de extravagantie van Christus liefde gaat boven alle verstand en verbeelding te boven. Op november 1949 legde hij zijn plechtige beloften af. Op het einde van 1951 vertrok hij als missionaris naar Kongo. Hij verbleef er zeven jaar. Daarna mocht hij regelmatig naar België terugkeren. Hij verbleef in Kongo tot in 1975. Hij was er actief als bouwheer en als tekenleraar. Hij werd achtereenvolgens directeur van de vakschool en de normaalschool en leraar in schone kunsten. De Kongo was een van de mooiste periodes als kunstschilder, hij verbleef in Inongo. Tijdens de laatste periode kreeg hij van de plaatselijke bevolking de naam “Maitre des Beaux Arts “ mee. Zijn grote passie was schilderkunst. Telkens als hij terug keerde naar zijn missiepost had hij slechts drie wekennodig om zich aan te passen. Toen hij terug kwam naar België duurde de aanpassingperiode wel tweejaar. Nu dat hij hier terug wasnoemde men hem “ De fietsende broeder”hij was steeds onderweg om zieken en bejaarden op te zoeken, en dat met de fiets Hij benutte elke minuut, ’t zij met schilderenmensen van dienst zijn, en dankte God, die hem altijd heeft gedragen. Hij overleed op 1 september 2005
Kerk in de kijker vrijdag 13 januari 2006
De kerk van Rollegem is al ettelijke keren geschilderd en getekend omdat ze zo pittoresk is'', aldus Lucien Kints. ,,Ze is heel herkenbaar en charmant. Heel bijzonder is het nabootsen van de arduinen bezettingen in de kruisbeuken en aan de vensters. Het Rollegemse schildersbedrijf Henri Hendrickx, (met aan het hoofd de latere broeder Andre) stond hiervoor in.''
De kunstenaars die zaterdag en zondag tentoonstellen waren Achiel Platteau, Shirley Vanquickelberghe, Jean-Pierre Seynaeve, Albert Buyck, Frans Vaneeckhoute, Jean-Jacques Deweerdt, Filip Vandeghinste, Gerard Decock, Anthony Vanooteghem, Roger Herve, Romain Haemers, Nelly Windels, Steven Wilsens, broeder André Hendrickx, Simon Hendrickx en Raf Mercier.
De in 1975 geboren Christophe, zoon van André wonende in de kerkstraat , in zijn jeugdminiatuurboot bestuurder en 15 jaar lang lid van de Chirojongens, waarvan drie als leider. Sinds hij met de Chiro stopte, heeft hij maar een hobby meer schilderen.In het vijfde jaar secondair begon hij beeldende kunst te studeren aan het VTI in Kortrijk Hij was toen in zijn derde jaar schilderkunst in St.-Lucas. Gefascineerd door landschappen, is dat zijn hoofdonderwerp. Hij kan zich uren bezig houden met het gadeslaan van het leven op straat of in het café. Hij houd van mensen bestuderen. Hij werd met drie werken geselecteerd voor Kunst In Kortrijk. Naast schilderen tekent hij ook gaarne, hij heeft de tekening gemaakt voor de cd van de groep Hitch die binnen kort verschijnt. Normaal hangen zijn werken in zijn atelier, de achterzaal van het vroegere café De Kroon. Zijn leven aldus de kunstenaar: Speelt zich af tussen agressie in de muziek en de stilte van de kunst. 2001 Landschappen centraal! In de gangen van de Kulak Kortrijk. Christof bijt er de spits af. De naar Gent uitgeweken Rollegemnaar houdt zich bezig met schilderkundige landschappen. De 27 jarige kunstenaar wilde niet gans zijn leven achter een bureau zitten en kwam in de kunstsector terecht. Hij studeerde in Gent aan het Sint-Lucas en leraar aan de Kortrijkse kunstacademie.
Hij werd geboren te Heestert op 14/6/1947 wonende in de Rollegemkerkstraat
Op 26 april 1984 werd de modelboot van de Engelse torpedojager “Dark Agressor “ In de trouwzaal van het Zwevegemsegemeentehuis als pronkstuk van de NEMO- moddelbotenklub aan de burgemeester overhandigd, Andre was toen de secretaris van de modelboot vereniging van Zwevegem. NEMO werd opgericht in 1980, Andre stond aan de wieg van het gebeuren, en was van meet af aan de secretaris. Jaarlijks word er een wedstrijd gehouden Andre is tevens een van de plaatselijke piloten. Zijn zoon Christof, waarvan vader Andre de meeste verdienste heeft, zou kunnen uit groeien tot een van de beste miniatuurboot bestuurders ter wereld.
Er werd een aparte VZW opgericht om hun festival van de vriendschap tweejaarlijks te organiseren. De VZW met de naam Internationaal folklorefestival Bissegem kortweg IFFB. Voorzitter Denys zegt” tijdens ons eerste festival in 1995 genoten we van de danspassen uit verschillende landen, in 1997 zochten ze de buitenlucht op naast het ontmoetingscentrum, in 1999 bouwen we een festivaldorp.” In de traditionele kledij van de periode 1900 brengt de eigen volksdansgroep Nele een gevarieerd programma. Dit om de Vlaamse cultuur te promoten en de sfeer van andere culturen te proeven.
In 1999 Hebben de dans groep Nele een denderend folklorespektakel, waarin Denys als voorzitter vele mensen bedankt voor de bereidwilligheid om gastgezin te willen zijn. Ook in 2005 primeert vriendschap op het folklorefestival te Bissegem.
Het was de wens van André zijn inspiratie op glas uit te leven, de patroon heilige van de kerk te vereeuwigen. Een pracht creatie is het geworden, hij schonk in januari 2010 (noveen periode van St-Antonius) deze creatie aan de kerk. Ze heeft een definitieve plaats gekregen aan een venster in de sacristie, waar het zonlicht het werk ten volle in zijn kleurenpracht laat schitteren.
Kristien, afkomstig uit ons dorp Rollegem stond 1996, bekend bij de firma De Witte Lietaer als amateurkunstenares, en ze werd bereid gevonden om het resultaat van haar kunstzinnige hobby tentoon te stellen. Ze begon er aan rond de het 1986, hoofdzakelijk in het atelier voor plastische kunstente Wevelgem. Thuis heeft ze daar , omwille van het vele werk dat een buitenhuiswerkende vrouw er wacht niet veel tijd voor. Daarom probeerde ze om zoveel mogelijk op vrijdagavond naar Wevelgem te trekken. Ze maakt zowel olieverfschilderijen als aquarellen en landschappen. Bloemstukken zijn haar favoriete onderwerpen.
Anthony Vanooteghem
Anthony uit het Rozenparkeen ras echte Rollegemnaar werd geboren op 14/6/1977.
Volgde schilderkunst aan de academie van Gent. Hij was ook leider van de Chiro. Toen hij 12 jaar was trok hij naar de academie in Kortrijk. Later volgde hij de richting beeldende kunst in het VTI. Hij denkt eraan om een D-cursus te volgen zodat hij later les kan geven. Hij vind het moeilijk om van de kunst zijn brood te verdienen, vandaar les geven vind hij ideaal. Hij kan niet werken in een drukke omgeving. Rollegem is wat dat betreft ideaal. Maar zulke plaatsjes zullen er ongetwijfeld nog te vinden zijn ; Dus komt er waarschijnlijk eens een dag waarop hij Rollegem vaarwel zeg! Of het nu figuratief of abstract is, hij blijft in verwondering staan voor de dingen rondom hem. Met de materie verf gaat hij een gevecht aan en probeert hij zo zijn impressies te uiten op doek. In 2006 stelde de kunstenaar opnieuw werken tentoon dit maal in zaal Domino. Hij verliet enkele jaren om in Brugge voor regent plastische opvoeding en geschiedenis te studeren. Hij heeft plastische opvoeding en algemene vakken in Buso De Kouter in Kortrijk. Samen met de kunstenaar Jean-Pierre Seynaeve kwamen ze op het idee om op regelmatige basis tentoonstellingen te organiseren. Elk weekend komen er in de zaal een honderdtal feestvierders over de vloer. Een publiek dat er wellicht in een klassieke tentoonstelling nooit zou bereiken. De figuren in zijn werken zijn vaag weergegeven. Zo krijgt de toeschouwer de mogelijkheid om er zijn eigen verhaal rond te bouwen en verlegd de kunstenaar de aandacht van wat geschilderd is naar hoe het is weergeven. De stijl in zijn werken kan je als postmodernistische omschrijven. Hij zelf zou het geen hobby noemen eerder een soort gedrevenheid die altijd een constante in zijn leven zal blijven.
Uit de Aalbekestraat 46, dochter van meester “Yserbyt” een geliefd persoon van hier bij ons, stelde haar recente werkententoon in haar eigen atelier te Moorsele
Ze werd geboren te Rollegem op 15 maart 1943 en volgde hierlageronderwijs.
Nu impulsiever en directer. Van opleiding regentes plastische kunsten in het Sint-Lucas te Gent. Vanaf de jaren ’80 is ze haar roeping zoals ze dat zelf zegt gaan combineren met haar professionele activiteiten in de wereld van de kunstambachten. Ze werkt met felle kleuren, vaak abstract, maar even goed figuratief. We vinden Trees terug toen ze deelnam aan het project Art on Cows in de zomer van 2003 in Brussel. Brussel pronkt in de zomer van 2003 na Zürich, Salzburg, Arnhem en Bilbao met artistieke koeienproject. 180 kunstenaars beschilderden of bekleedden evenveel koeien. Trees twijfelde geen enkel moment, ze heeft altijd geschilderd, maar legde zich de jongste tijd toe op beeldjes. De kunstenares ontving een witte koe vervaardigd uit glasvezel en maakte zeen schets. Anna Aurelia Meuh, zo noemde Trees haar prachtexemplaar, heeft roodwitte poten en een gelijkaardige halsdoek. De uier zit netjes in een broek, die opgehouden werd door spannende bretellen. Tussen de horens hangt een wasdraad met een gewassen reservebroek. Verder was de koe goudgeel geschilderd en gevernist. Deze koe stond tentoongesteld van 21 juni tot 21 september in de winkelwandelstraat Gulden Vliesstraat in Brussel. Ze werden na de tentoonstelling openbaar geveild voor het goede doel.
Geboren in 1938,wonende in de Oude Aalbeeksestraat, op vrijjonge leeftijd viel zijn voorliefde voor het tekenen al op. Zo kon hij toen hijals 12 jarige al heel goed overweg met waterverf en penseel. Vooraleer hij zich de olieverftechniek eigen maakte, werkte Frans met pastels. Hij waagt zich aan zowat alle tweedimensionale kunstvormen, van olieverf over aquarel tot pastel en acryl. Boerderijen en portretten zijn daarbij zijn geliefkoosde onderwerpen.
Kunstenaar Carl Goethals
Geboren in 1960 wonende in de Schepenhuisstraat. Een jong Vlaamse kunstenaar en al verscheidene malen door kunstcritici opgemerkt. Carl schildert sinds enkele jaren niet meer met olieverf, maar met gouache of plakkaatverf. Zijn stijl en ontwerpen zijn bijzonder origineel. Hij is immers geboeid door de wereld van de graffiti en die vind je dan ook zeer veel in alle mogelijke vormen in zijn werk terug, verwerkt in een dikwijls grijze achtergrond.
Hij liep school in Kortrijkse VTI. En volgde A2 Plastische kunsten. Hij voelde zich van jongsaf tot tekenen aangetrokken. Trouwens zowel zijn peter (Charles)die sculpturen maakte als mijn vader(Etienne) die schildert hadden artistieke aanleg. Nadien trok hij naar de Koninklijke academie voor schone kunsten in Gent om er a1 Monumentale Kunsten te volgen met specialisatie schilderkunst. Daar kreeg hij ondermeer Jean Bilquin en Karel Dierixkx.
Pas 18 jaar oud werd Carl in 1979 geselecteerd voor stimulans’79 in Kortrijk; Hij was de jongste deelnemer. Dat stelde hem in de mogelijkheid om het jaar daarop in Eindhoven en in Amersfoort in Nederland een paar van zijn werken in groepstentoonstelling aan het buitenlandse publiek voor te stellen. Daarna volgden nog selecties in de prijs voor beeldende kunsten ’82 in Harelbeke, in Stimulans ’83 en in de KULAK voor tentoonstelling “ Kunst van en voor jongeren. Hij was geen enkele keer laureaat maar kreeg al heel wat reacties op de selecties en tentoonstellingen. Opvallend is het volgens hem dat bijna altijd dezelfde mensen zijn die geselecteerd worden. Maar het toffe is dat je ziet dat men je adres begint te kennen, dat je gevraagd wordt Hij nam deel aan de expositie in Kuurne onder de titel ” Tien Kortrijkse Kunstenaars” en in Kortrijk over “Vijftien jaar plastische kunsten “ Ook in 1985 diende Carl voor Stimulans enkele creaties in.
De schilderijen van Carl zijn abstracte werkjes waarin vaak heel veel verteld wordt. Schilderen is poëzie en in onze opvoeding leren we veel te weinig met poëzie omgaan. Dat weinig mensen echte klassieke muziek weten te appreciëren is een vergelijkbare vaststelling aldus de kunstenaar. Men kon zijn wek bekijken in de Pentascoop in 1986 in de reeks “Kunst in Kino” en in de Kulak met een groepstentoonstelling met 15 jonge kunstenaars. Sinds 1986 fotografeert hij de kleurrijke schilderingen op de attracties van de foor vast. Dat leverde hem een mooie collectie op, in de kermisschilderingen vind je alle stijlen terug, barok, jugendstil, popart, rococo en noem maar op. Sommige dia’s kregen na enkele jaren een “historische waarde”. De oude met de nieuwe vergelijken leverde boeiende commentaar op.” Wie weet hoed ik er ooit nog een spreekbeurt over” aldus Carl.
In oktober 1992 vinden we hem terug in de Hovenierstraat te Kortrijk, in ten huize Goethals waar er overigens een dubbel feestmaand op het getouw staat , want naast het behalen vanbrons in de provinciale prijs, werd de kunstenaar ook nog vader, wij wensen hem proficiat en zeggen dat het hem verder goed mag gaan.
Den dag van vandaag kom ik nog heel zelden naar Rollegem, waar hij nochtans zijn jeugd jaren heeft door gebracht.
Werd in Moeskroen geboren op 7/5/ 1951, hij bracht zijn jeugd door in de Moeskroenstraat 37,Het platte land Rollegem, hij beleefde hier een kommerloze. jeugd Het is dus geen toeval dat dieren zijn schilderijen bevolken De hanenkop keert in heel wat van zijn werken terug. De hanekop brengt hem in de gelegenheid om met veel kleuren en in draaiende beweging te werken. Nu woont hij te Zwevegem, enwordt er in de kunstkringen zeer gewaardeerd.Het aantal selecties op prijskampen van enig belang is aanzienlijk. Ook behaalde hij diverse vermeldingen. Hij kreeg nog één voor de belangwekkende wedstrijd “Sport en kunst “ in het Paleis voor schone Kunsten te Brussel. Zijn doeken waren ook te bezichtigen in de Pentascoop te Kortrijk in de reeks “Kunst in Kino”Hij haalt zijn inspiratie uit de realiteit van elke dag. De gewone dingen rondom hem verwerkt hij. Zijn werken die tot de Nieuwe Wilden mag worden gerekend, in geen geval abstract. “Nee” zegt hij “zeker niet en er steekt ook in het geheel geen geometrie in zijn werk. Misschien evolueert hij in de toekomst meer naar het abstract. Enkele van zijn doeken tonen dieren die op gewelddadige manier om het leven kwamen; een muis in de val, een neergeschoten vogel dood in een hand. Zijn uitleg” het heeft te maken met overwinning? Dat is een belangrijk gegeven in de maatschappij, me dunkt. Zelf hebben we er als mens voortdurend mee te maken. Voor ons komt het er ook elke dag opnieuw op aan om te overleven winnen of verliezen dus. Hij was twintig toen hij zich aan het schilderen zette. Zijn eerste werken hadden zeker geen gemeen met wat hij nu voort brengt. Het waren landschappen, het realistisch voortbrengen van wat hij zag. Later schilderde hij ook figuren. Pas toen hij een kunstopleiding volgde aan de academie van Kortrijk, welke zes jaar duurde, kwam daar in verandering, hij kwam geleidelijk tot het besef dat hij beter moest kunnen, hij ging anders te werk een meer spontane stijf zijn eigen stijl. Zo kwam hij tot de draaiende beweging welke in al zijn werken terug komt. Hij is wat men noemt een laatbloeier
De voornaamste wapenfeiten welke we konden noteren tot in 1987 waren : het behalen van een eervolle vermelding bij Sport in de kunst. Zijn bekroonde werk werd zelfs opgenomen in het kunstboek met de zelfde naam. Hij trok zelfs over de landsgrens in het Franse Fenetrange en behaalde er de zilveren medaille.In 1988 werd Joël enkele belangrijke prijzen toegekend, de 2de prijs in de Europaprijs in Oostende( waaraan niet minder dan 354 schilders aan deelnamen) en de 1ste prijs in de provinciale wedstrijd voorbeeldende kunst. Dat gaf aanleiding, om zich totaal te geven aan zijn kunst. hij is eigenlijk een buitenbeentje binnen de wereld van de hedendaagse schilders. Hij is geen acdemieproduct, maar veeleer een autodidact. Zijn werken sluiten aan bij de “Nieuwe Schilderkunst” meer dan bij de “Nieuwe Wilde” omdat hij figuratiever schildert. Hij legt zijn figuren met veel zwier en veel verf vast op grote doeken. Door die manier van schilderen steekt veel beweging in zijn werk. In zijn begin periode schilderde hij zo als reeds hoger vermeld dieren. Zijn handen straalden een zekere fierheid uit. Maar de fierheid moest plaats maken voor andere gevoelens, de hanen verdwenen en er kwamen muizen in de val, duiven met afgesneden kop, kruisen… Momenteel schildert hij vooral glazen en kandelaars en daar steekt een eenzaamheidsgevoel achter. Hij was nu in een periode van leegte, zoals hij zelf zei” het is alsof iemand welke met pensioen gaat, je hebt veel tijd om na te denken, je leven herschikken, je moet weer schilderen, en dat is de gemoedstoestaand uit die periode zijn neerslag op het doek. Er moet brood op de plank komen, er moeten tentoonstelling zijn nu hangen werken in de “’t Zand “ in de Panne, er komen tentoonstellingen in Brussel, we zien wat het word, ik doe alles om van mijn passie mijn beroep te maken, aldus de kunstenaar.
Naast zijn grote doeken laat de kunstenaar ook een reeks litho’s zien waarbij de zelfde figuratieve elementen als muizen, kruisen, kaarsen, en ookwel eens een kat gebruikt worden. Ondanks gebrek aan kleur slaagt hij er in heel expressieve werken te maken, waarin het anekdotische karakter zelfs nog beter tot uiting komt.
In 1992 Word Joël uitgenodigd naar de Leuvense universiteit door professor Top. Tijdens de opening waar de “haan” centraal stond, toonde premier Dehaene zijn verwondering over het feit dat de haan nog zijn plaats heeft in de hedendaagse moderne kunst. Als de premier een vrij plaatsje heeft op zijn drukke agenda komt hij zijn keuze maken uit de bestaande werk, aldus Joël uit de ommegangstraatte Zwevegem.
Joël is een kunstenaar die zijn eigen weg artistieke weg gaat. De artistieke vrijheid primeert, maar hij zoekt zijn onderwerpen niet veraf. “De zonde, de dood en het leven ,dat is zijn thematiek, en hij schildert appels als symbolen daarvoor.
In 1996 was Joël De figuur van het jaar te Zwevegem.
“ Het etiket op de fles is het visitekaartje van de wijn” in 1997 nam een wijnhandelaar uit de streek zijn favoriete kunstenaar mee naar de Bordeauxstreekom het drukken van etiketten van dichtbij mee temaken. Deze had, onstuimig en met grote passie wijnglazen geborsteld, dit kleurrijk motiefzal op twaalfduizend Fronsac-flessen van de Franse vermaarde wijnbouwer Alain Roux gebotteld in het kasteel “ Bourdieu la Valade” prijken
In 199 zien we Joël terug, de herinneringen aan de ruts van zijn kinderjaren kan hij niet vergeten, het is een dorp dat hij nog altijd graag ziet. Ter gelegenheid van de folklorefeesten komt hij deelnemen aan de tentoonstelling. Hij herinnerd zich dat hij woonde op “den buiten”. En elke dag liep hij langs de wandelpaadjes naar school, en ’s avonds zaten ze nog uren buiten te keuvelen. Die periode wilde hij nog eens weergeven op doek.
Joel woont in een dorpscafé welke werd omgebouwd en die de woning werd van het gezin.
Hij is afkomstig van Koekelare, maar woont al een tiental jaar met zijnvrouw hier bij ons. Hij schrijft al twintig jaar poëzie, die zich de laatste jaren vooral richt naar de jeugd. Zijn drie kinderen vormen zijn eerste publiek. In 1988 won hij de publieksprijs van het tijdschrift Appel in St-Truiden. In 1990 en 2004 werd hij laureaat van de stad Harelbeke. Hij werd laureaat Albert de Longie-poëzieprijs van het tijdschrift in 1990. Laureaat Gaselwest prijs voor poëzie in Roeselare in 1994en laureaat poëziewedstrijd van Keerbergen in 2006 en in 2007 werd hij tweede in de wedstrijd voor Laakdalse stadsdichter. Dus verdiend hij het ook de Kortrijkse stadsdichter te zijn. De laatste jaren schrijft Rik vooral Jeugdpoëzie. Sommige van die gedichten vond men in de nieuwsbrief van kinderland Marke. “Schietgebed voor soldaatkinderen” werden al vaak gebruikt in spreekbeurten. Volgens Rik heeft poëzie de laatste twintig jaar een enorme evolutie gekend.
Tom Nottebaere "Stick in a Bottle"
Enkele jaren terug werd den drang om opnieuw op te treden en om als vrienden plezier te maken te groot. Ze waren al dertien jaar bezig met eigen muziek. Ze verlieten dat pad en werden volwaardige coverband met een uitgebreid repertoire aan rock- en popklassiekers. Echte feestnummers eigenlijk, die tijdens optredens gegarandeerd voor ambiance zorgen. Zij voelden hun als ordinaire Jukeboxen, terwijl eigen muziek toch altijd iets speciaals is. Vandaar dat ze opnieuw creatief voor de dag komen. Na twee jaar werk Verscheen er de cd Plastic me. Het is poprock met zes tracks, ze zijn stuk voor stuk anders. Met veel trots vertellende men dat de cd in eigen beheer was opgenomen. Tom en Ringo waren de technici van dienst. Van Plastic me werden er in een eerste fase 500 exemplaren geperst.
Germain Droogenbroodt, geboren op 11 september te Rollegem, West-Vlaanderen is dichter, vertaler, uitgever en promotor van moderne internationale poëzie. Sinds 1985 leeft en werkt hij in het schilderachtige mediterrane kunstenaarsstadje Altea. Hij vertaalde een dertigtal bundels Duitse, Engelse, Franse en Spaanse poëzie, waaronder werk van Bertolt Brecht,
Op uitnodiging voor een avond vol muziek en poëzie verzorgd door de stedelijke openbare bibliotheek en de Kortrijkse afdeling van het Davidsfonds, in oktober 1993 kwam de bijna vijftig jaar geleden (± in 1943) geboren Rollegemnaar, die inmiddels zijn geboortedorp ruilde voor het zonnige Spanje uit zijn gedichten voorlezen. Uit zijn pas verschenen bundel Tastbare aanwezigheid. Hij is dichter, poëzievertaler en uitgever van Point. Droogenbroodt is een man van de wereld, hij gaf al een groot aantal lezingen en poëzierecitals op diverse internationale poëziefestivals. Hij werd hier begeleidt door Jan Van Der Scheuren uit Ninove, welke de knepen van de Spaanse gitaarspel onder de knie heeft. Hij is ondermeer solist bij het orkest van de Brusselse Munt.
Rich du Bois
Is de muzikale kracht van het duo Gino Kesteloot( voormalig lid van de Kortrijkse funkband Bronxx) en Hans Rijckebosch uit de Aalbeeksestraat ( midden de jaren ’80 actief in de Verenigde staten) aangevuld met de charme en het talent van Tina Van Hooreweghe Hans maakte 8 jaarlang het mooie weer in Charlotte N.C. USADaar verzorgde hij de geluidsinstallatie van o.m. Gorgie Fame. Hans en Gino vonden elkaar in de groep Rich du Bois. Hun eerste singel verscheen in november van 1989 “The best days of my life” die meteen doorbrak op nationaal vlak. De groep ook begaan met de kankerpatiënten bewees hun deelname aan de VTM levenslijntrein. Hun nieuwe singel heet “My desire” en werd geschreven door Hans en Eddie Door de groeiende populariteit van de groep zijn al enkele belangrijke optredens, op 30 juni 1990 te gast in Bellewaarde voor het afscheid van Jos Ghysen, het voorprogramma van de Kreuners en Soulsister in Oudenaarde en radio programma’s. Het is een band waar we in de toekomst nog veel zullen van horen. 1991 in de Aalbeeksestraat 46, opnieuw feest een nieuwe singel is uit “Worrie/Promises, een melodieuze softrock.
geboren op 22 juli 1965, zij begon haar vioolstudies aan het stedelijk conservatorium te Kortrijk. De muziekhumaniora volgde zij aan het Lemmesinstituut te Leuvenen behaalde er een eerste prijs notenleer.
Zij studeerde verder viool aan het koninklijk conservatorium te Antwerpen bij dhr. Lenaerts en behaalde er een eerste prijs muziekgeschiedenis.
Jean-Marie Dursin Dansschool Dursin
Van postbode tot dansleraar, hij werd geboren op 26 juli 1946 en woonde in de Tombroekstraat nr.14. Niet iedereen kan zomaar danslessen geven. Via verlof zonder wedde en andere regelingen ging hij geleidelijk over naar het statuut van professioneel dansleraar De eerste lessen werden gegeven in 1980 te Gullegem.De allereerste oefenavonden in Gullegem werden op het ijsstadion gehouden. Wegens vele deelnemers moest er uitgeweken worden en werd per toeval een zaaltje in de St-Denijsstraat te Kortrijk welke te huur stond, meteen tot lokaal beklonken. Twee jaar later kocht hij de hele zaak en investeerde in een gloednieuwe zaal van 1000 m². Sinds de nieuwe zaal, is ereen enorme explosie van dansers. Op één jaar tijd kwamen 1500 mensen hun dansvaardigheid bijschaven. Toen new beat opkwam zond Jean-Marie zijn dochters, 15 en 20 jaar naar de discotheken , waar ze hun ogen de kost gaven. Thuis werd deze nieuwste mode op maat gezet en bijgeschaafd tot een aan te leren dans. Andere dansen leert de familie Dursin op danscongressen, die vooral in Nederland, Duitsland en Engeland plaatsvinden. Samen met zijn vrouw Christine vormden ze in een recent verleden nog een te duchten koppel in wedstrijden.
Geboren op 28 november 1982, hij is de jongste uit een gezin van twee kinderenen woon in de Candeléstraat. We lezen en schrijven het jaar 2000. Aan het Vrij Instituut voor secondair onderwijs in Mariakerke volgt Tom een grafische opleiding. Hij was daar voor zijn laatste jaar, maar hij droomt van de Muziekacademie. Tijdens het recital, dat Will Tura op 26 maart brengt in Wevelgem, speelt de jonge saxofonist, Tom, 17 jaar, mee. Het is reeds voor de tweede maal, na het eerste concert in februari in Brussel klopte Will Tura op zijn schouder, en zei dat hij het goed deed. Toen Tom pas tien jaar was kreeg hij van zijn grootvader Emiel Callens uit Aalbeke zijn eerste saxofoon. Het was de droom van grootvader dat zijn kleinzoon zou muziek spelen. Dank aan dat instrument begon de notenleer te Bellegem. Tom maakt deel uit van de Bellegemse jeugdharmonie Fantasia en van de Leonardszonen. Zes jaar geleden begon hij saxofoonles te volgen en tevens ook jazzles in het conservatorium in Kortrijk bij Chris Denijs. Naast de saxofoon speelt hij ook dwarsfluit. Tom is gek op jazzmuziek Hij was al toe aan zijn vierde saxofoon, zijn laatste kocht hij samen met zijn leraar in Parijs een van het merk Selmer.
Alexander Leman
Geboren op 13/5/1967 Een beloftevol klassiek pianist waar we hier tros kunnen opzijn, want dat vind je niet overal. Op acht jarige leeftijd begon hij notenleer te Aalbeke, een bijschool van het stedelijk conservatorium Kortrijk. Inmiddels negen jaar kreeg hij zijn eerste pianolessen. Hij kreeg algauw zijn eerste vleugelpiano. Ondertussen maakte hij zijn studies af in Don Bosco-instituut, waar hij richting latijn-wetenschappen met vrucht doorliep. Hij volgde zijn hogere muziekstudies aan het conservatorium van Brussel, waar hij naast piano natuurlijk, ook nog harmonie en notenleer volgde. Hij behaalde aan het conservatorium al de graad uitmuntendheid B en kon dus meedoen aan de muziekwedstrijd van Pro Civitate hij behaalde er de eerste prijsin 1985. Meer dan van zijn leven volgde hij toen reeds pianolessen Hij was er toen 18 en studeerde reeds 10 jaar piano onder de bezielende en inspireerde leiding van mevr. Deneckere. Bij hem thuis is muziek niet onbekend, vader Leman speelt orgel en piano. Hij haalde reeds een eerste prijs in Marche-en- Femennemet 92%, waarvoor hij een prijs in de wacht sleepte van 20.000fr. Alexander zou zeer gaarne als beroeppianoconcerten geven. Het pianofenomeen bracht op 18 maart 1989 in de concertstudio (conservatoriumplein Kortrijk) een pianoconcertHij vierde dat jaar zijn 21ste verjaardag Hij behaalde reeds de eerste prijs piano , werd laureaat van de Nationale Muziekwedstrijd van het Gemeentekrediet en van de José Vigneron-wedstrijd voor kamermuziek. Hij bereide zich toen voor op het examen “Hoger diploma”. In 1988 was hij halve finalist van een internationaal pianoparcours in Tsjecho-Slowakije. Hij wil zich na het eindexamen aan het koninklijk conservatorium te Brussel verder bekwamen in het buitenland. Het Buitenland is groot genoeg maar je moet er toch een ingangsexamen afleggen. De 23 jarige Alexander deed dat in Baltimore. Hij behaalde in Brussel haalde hij een eerste prijs voor piano, kamermuziek en Harmonie. Op zijn Hoger diploma voor piano staat grootste onderscheiding en momenteel vervolmaakt hij zich in 1991 bij pianovirtuoos Abdel-Rahman Elbacha.
De organisatoren van de Koningin Elizabethwedstrijd, editie 1995 kregen al in februari 1994 de kandidatuur van Alexander. Vroegere leermeesters noemen hem een van de grootste talenten die de regio ooit had. Hij woont nu ongeveer een jaar in Leuven, hij combineert zijn oefenstonden met lesgeven. Zopas verscheen van hem een eerste cd.
Geboren in 1947,op 9 jarige was hij muzikant bij de Koninklijke harmonie Sint-Cecilia.
Hij haalde na zijn gemeenteschool behaalde hij het diploma van het hoger middelbaar in St-Jozef te Kortrijk. Hij volgde ook avondlessen in het muziekconservatorium te Kortrijk, en er alle diploma’s en medailles behaald die er te bekomen waren. Hij is een uitstekend klarinettist en muziekkenner. Na het behalen van deze diploma’s ging hij naar het conservatorium van Gent en behaalde 1e getuigschrift muziekgeschiedenis, 1ste prijs notenleer, 1ste prijs klarinet, 1ste prijs kamermuziek. Jaren lang was hij solist bij de Koninklijke muziekkapel der Gidsen. Hij concerteerde in binnen en buitenland en was lid van het Brussels Dennerkwartet. Speelt mee in het Staedler-Klarinettenkwartet en ten slotte hanteert hij al veertien jaar het dirigeerstokje van de Waregemse Harmonie. De muziekanten brachten op 19 november 1988 een galaconcert in de schouwburg van het cultureel centrum.Daarmee wilden ze op passende wijze hun 160ste jaar afsluiten.
Hij behaalde het hoger diploma van virtuoos met 94% met de gouden medaille van de regering wat een zeldzame onderscheiding is.
Bernard was in het concert van 1975 nog uitvoerder op de concerten.
Ondanks zijn talrijke behaalde successen is Bernard gebleven wat hij was eenvoudig en vriendelijk tegenover iedereen.
De “stille” muziek van Bernard
Brigitte Buyck
Ik werd in 1962 te Kortrijk geboren (Brigitte verjaart op 29 april, nvdr.). Mijn jeugd bracht ik door te Rollegem in een gezin met vijf kinderen. Ik volgde muziekschool te Aalbeke. Dat is geen fait divers: muziekles volgen was bij ons bijna een evidentie en voor een aantalvan ons ook belangrijk voor de rest van ons leven zoals zou blijken, want we zijn met z’n drieën waarvan het beroep met muziek te maken heeft. Ikzelf heb regentaat muziek gevolgd en mag dus lesgeven in het middelbaar onderwijs. Ik ben inmiddels twaalf jaar gehuwd met Chris Vander Massen en samen hebben we twee kinderen: Silke (11) en Arne (8).
In 1986 is zeeen vierentwintigjarige jonge vrouw welke de eerste kosterorganiste word in het bisdom Brugge. Ze is afkomstig uit de Rollegemkerkstraat. Het is een primeur voor West-Vlaanderen zij volgde haar muzikale studies in het Leuvense Lemmesinstituut. Ze haalde het van enkele mannelijke collega’s. Als jonge vrouwelijke kracht mag zij nu met een grote sleutelbos de kerk openmaken, het zal voor de parochianen even een wennen geweest zijn.
Komende uit een muzikale familie, dochter van Noël, wonende in de kerkstraat,21 moeder van drie kinderen, voelde ze zich steeds aangetrokken tot de plastische kunst. Als kind tekende en schilderde ze gaarne. Toen ze echter trouwde en kinderen op de wereld zette was er niet veel tijd meer voor haar hobby. Toen ze haar kinderen naar het kleiatelier bracht, kreeg Riet weer zin om te boetseren. Haar buurman Hendrik Decuypere, zelf leraar beeldhouwen, ontdekte haar echte aanleg en zette haar er toe aan academie te volgen. Vijf jaar later behaalde ze haar diploma beeldhouwen en dan nog wel met een werk in harde witsteen gehouwen. Sinds haar huwelijk woont ze te Bellegem, in haar huis en haar tuin prijken meer dan 40 kleine en grote werken. Stukjes van haar zelf. Ook in haar tuin prijken levensgroot twee Jonge blij gezinde meisjes met fiets, alles uit polyester. Het werk werd bekroond met de prijs van de stad Kortrijk.
Jean-Luc Bertel
Geboren op 15 augustus 1955 Is in 1985 onderkapelmeester (adjunct-dirigent) van de muziekkapel van de luchtmacht
Hij kwam aan het componeren via de Rollegemse harmonie, waarvan hij tien jaar de dirigentstok hanteert. Componeren is voor hem iets zonder bijbedoelingen. Hij schrijft gewoon voor zichzelf en als anderen daarom vragen. Muziek is voor hem een expressiemiddel, maar er is ook veel meer dan muziek in het leven. Zijn passie is bier brouwen…. Iets wat hij net als componeren als autodidact aanleert. Zijn werken zijn dus niet gepubliceerd, maar wel allemaal uitgevoerd, door de Muziekkapel van de Luchtmacht, de Rollegemse harmonie en een aantal plaatselijke gezelschappen. De Muziek die wij schrijven zal met ons sterven omdat de functie ervan door anderen instanties is overgenomen: achtergrondmuziek in warenhuizen, in stations, zelfs bij het lezen van een krant. “ componeren is poëzie” De eigen Vlaamse mensen moeten andermaal vaststellen dat zij in concerten en uitvoeringen vergeten zijn.
Veronick Isebaert was op woensdag 17 februari 1971 in aanwezigheid van prins Albert en prins Filip en van verscheidene ministers,bij de uitreiking van de tekenwedstrijd in het licht van de natuurbescherming. Uit geheel het land kwamen laureaten, vergezeld van hun ouders of leraars, de schouwburg in de Wetstraat bezetten. Het was de Chiroleidster Anne-Marie Delanglez, welke ook een pluim verdiende om hen aan te sporen mee te dingen. Veronique dochter van schooldirecteur en leerlinge van het vijfde Lat-wisk. Aan het Lyceum Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen te Kortrijk, mocht een prachtig boekenpakket in ontvangst nemen. V. Isebaert beschikt over een uitzonderlijk talent in tekenen, dat zich reeds op zeer jeugdige leeftijd manifesteerde.
Isabelle Buyck symfonie orkest
Geboren in 1966 gaf ze op haar 22stehaar eerste recital in 1988. Ze was nog zeer klein toen ze droomde een snaarinstrument te mogen bespelen. Ze zat in het vierde leerjaar en volgde notenleer en vioolspel aan het stedelijk Muziekconservatorium te Kortrijk. Daarna volgde ze Kunsthumaniora om dan verder te studeren aan het Lemmesinstituut te Leuven.
Isabelle behaalde de eerste prijs notenleer aan het Antwerpse conservatorium alsmede de eerste prijs muziekgeschiedenis. Ze was toen volop bezig met de voorbereiding voor het examen voor het behalen van de eerste prijs voor viool. Ze treed af en toe op in het West-Vlaams Orkest. Haar eerste recital word begeleid door Lieve Clement, laureaat Lemmens en momenteel lesgever aan de muziekacademie te Harelbeke.
Uit de Klijtbergstraat zette zijn eerste stapjes in de fotografie toen hij een jaar of 14 was. Hij schoot plaatjes op kamp met de jeugdclub. Jaren later want niets liet vermoeden dat Andre met de fotografie ging bezig houden, sprak een collega hem aan over de fotoclub in Moeskroen. Hij nam toen veel dia’s van familie of op reis en het sprak hem wel aan om hem te vervolmaken en hij hapte toe. Hij werd zelfs na een jaar of zes de secretaris en is sinds 2004 de voorzitter van een goed draaiende fotoclub. Deze telt een 70-tal leden tussen de 15 en de 88 jaar. Regelmatig is er beeldopname in de studio, fotograferen ze op locatie of bezoeken ze de ene of andere tentoonstelling. In 2009 waren ze al aan de 20ste editie van een tweejaarlijkse prestigieus internationaal fotosalon die iets speciaals zou worden. Wereldwijd wordenmeer dan 3000 uitnodigingen verstuurd naar fotograven en fotoclubs. Voor het salon van 2007 waren er meer dan 3000 foto’s uit 47 verschillende landen. Er zijn drie secties, zwart/wit, kleur en experimenteel. In 2009 weerhielden ze meer dan 400 foto’s. een deel krijgt er van een medaille of een diploma. Er zijn bewust geen geld prijzen. De foto’s worden digitaal gefotografeerd en op cd-rom gezet. Ze hebben een maand om de foto’s in te lijsten, ook de clubleden stellenfoto’s tentoon. Op zo een tentoonstelling zijn ongeveer een 600 tal foto’s ingelijst tentoon gesteld. Het is en blijft een liefhebberij, aldus de fotograaf.
Roger werd geboren op 29 oktober 1946 en woont in de Munkendoornstraat , zijn artistieke hobby begon zowat een twintig jaar geleden toen hij 2006 behoefte had om met zijn kunst naar buiten te komen. Op een regenachtige dag, vond hij bij het opruimen een stuk koper. In plaats van het weg te gooien, is hij er beginnen met knutselen en zijn hobby was geboren. Door het koper met een gasbrander te bewerken, ontdekte hij, dat je heel wat kleurenschakeringen kunt geven. Waarna je met een priem allerlei dessins kunt slaan. eerst maakt hij tekeningen op papier en met een metaalschaar knipt hij alle stukjes uit en assembleer ze tot een figuur. Academie heeft hij nooit gevolgd, hij leerde alles door te experimenteren. Hij maakt zeer graag heel fijne composities van bloemen. Zijn inspiratie vind hij in boeken of postkaarten. Soms doet hij niets, maar dan plots kan hij een halfjaar bezig zijn met een kunstwerk. Per dag werkt hij een drietal uren tot het er perfect uit ziet. Een hobby die per momenten best wel belastend is voor de armen. Roger stelde reeds op de folklorefeesten, en op de kermis te Bellegem. Heel wat van zijn werken hangen inmiddels in huizen over heel Vlaanderen. Dat hij nu naast een klinkende naam als Tine Vindevogel (juwelen)mag tentoonstellen, vond hij uiteraard een hele eer. Hij is heel trots op zijn werken, en steevast hoorde hij dat zijn werken uniek zijn, alvast was de tentoonstelling een rijke ervaring.
Hij ontviel ons op 11 mei 1998, geboren op 14 september 1959, hij was bekend als een bekwam vakman een gedreven kustsmid. Hij was van huis vertrokken om nog een ritje te maken met zijn paard, helaas de mens wikt maar god beschikt,met nog vier vrienden maakte hij een avondwandeling. zijn paard struikelde en Luc kwam onder zijn paardterecht. Hij zal nooit meer zijn zo geliefde arbeid uitvoeren. Ook hij is ons te vroeg ontnomen zijn kunst werken zijn er nog
Na zijn A2 diploma behaald te hebben aan het vrije technische instituut in Kortrijk werkte hij 4 jaar in een metaalbedrijf, na een ongeval van de zaakvoerder sloot het bedrijf en Luc trok naar een ander firma waar hij zich ontpopte als een bekwaam lasser en samensteller van cabines voor bulldozers. Hij vestigde zich als zelfstandige smid en kunstsmid in het ouderlijk thuis op 1 januari 1990 Zijn zaak werd een bloeiend bedrijfje dat twee mensen tewerkstelde. Luc manifesteerde zich als een van de beste kunstsmeden en inoxverwerkers uit de regio Kortrijk.
Op 23 mei 1985 overleed in tragische omstandighedende kunstsmid Wilfried Wullens hij was toen 37 jaar. Door een onbekende reden verloor hij de controle over zijn voertuig en beland met groot geweld tegen een woning. Toen gebeurde een tweede drama; een tank met stookolie scheurde open en vatte vuur dat zich dadelijk verplaatste in het verongelukte voertuig voor de bestuurder kwam alle hulp te laat.
Naast zijn beroepsbezigheid van trappen in kunstsmeedwerk, verscheidene uitsmeden van figuren, poorten en alles wat met het smidsvuur te maken had, waar nog tal van zijn creaties te bewonderen zijn, was hij ook de bouwer van de Rolls Royce van de barbecues. Het begon allemaal toen de folkloreraad hem vroeg een maxi model te smeden om kippen te braden voor een reuzenmaaltijd. De kunstsmid slaagde erin een stel te creërenwaarbij een 60 tal kippen samen konden worden bereid in een minimum van tijd.
Hij paste het model aan om ongeveer tachtig steaks in één keer te kunnen braden. Nieuw hierbij was dat de vuurhaard vertikaal achter het vlees was en niet meer horizontaal eronder.
Vele mensen vroegen om een kleiner model welke een minimum van bergplaats vroeg, hij trok er mee naar Brussel alwaar hij het liet brevetteren zodat namaak verboden was. Hij werd er aangeraden mee te doen aan het uitvindersalon. Alwaar hij van de jury de bronzen medaille kreeg en van het publiek de zilveren mocht in ontvangst nemen. Er waren 250 uitvindingen uit 17 verschillende landen. Zijn prestaties gingen naar verschillende landen zoals Amerika, Spanje, Frankrijk en Griekenland. Een Franse ambassadeur gaf de uitvinding de naam “de Rolls Roye van de barbecue”
Hij wilde een bedrijf oprichten waar werknemers op grote schaal, deze handenarbeid in deze gemechaniseerde wereld konden verrichten, in een periode van economische crisis en stijgende werkloosheid zou dit een welgekomen initiatief geweest zijn. Het heeftniet mogen zijn de jonge ondernemer kunstsmid is ons veel te vroeg ontvallen.
Rollegem kent zoals in vele dorpen, zijn kunstenaars, schilders, fotografie, kunstsmeden of metsers…. Vandaar de we ook daaraan aandacht willen schenken. We willen kunst en cultuur in den breedste vorm uitsmeren, niet de bekrompenheid van enkelen, met de vinken spelen is ook kunst, of ze zelf te kweken kan in aanmerking gebracht worden. Wellicht zullen we mensen vergeten, maar dat willen we niet, je kan ons steeds bereiken, en er ons op wijzen.
Iedere hobby ieder tijdverdrijf, kan een vorm van kunst of cultuur inhouden. Wij willen niemand uitsluiten of kwetsen, alle hulp is welkom.
Het eerste boek welke over Rollegem werd gepubliceerd geeft als de titel Nota’s voor de geschiedenis van Rollegem- bij- Kortrijk, van Rollegem – Capelle en de drie leengoederen van Rolleghem in Ieper alsook van de familie die er de naam van draagt En de families Pulinx en van Deventer gepubliceerd door De Graaf Du Chastel De La Howarderie – Neuvireuil. Uit gegeven door boekhandelaar – uitgever Vasseur – Delmee in 1904 te Doornik( het boek is uitgegeven in het Frans) Er is voor zover we weten slechts één vertaling van deze uitgave verkocht waarde( ± 9000 bfr. koper onbekend )
Bij het hoofdstuk II word Rollegem-Capelle er bij betrokken “de Heren van Rollegem”, welke behoren tot Rollegem-Capelle met de familienaam “Van Rollegem” worden verweven met Rollegem en deze horen hier niet thuis.
Graaf P.A. Du Chastel, de la Howarderie, bedankte ten zeerste M.Gaston Van de Ginste, gemeentesecretaris , Eerwaarde heer Billiiau, pastoor en Eerwaarde heer Vander Straeten , onderpastoor voor hun medewerking. Het hoofdstuk I beschrijft het Rollegem over Leie of Rollegem bij Kortrijk. Tevens word ook het “Wapen van Rollegem” medaillon van 1676 er in besproken.
In 1982 verscheen een uitgave van de Archeologische Stichting voor Zuid-West-Vlaanderen, en in 1997 een uitgave over het landelijke leven deel 8 Rollegem.
In 2006 verschijnt er een nieuwe uitgave.dorp Rollegem.
De Heer Gerard Isebaert,Geboren te Moeskoen op 1 augustus 1925 en overleden te Brugge op 19 februari 2007. Ereschooldirecteur aan de basisschool van Rollegem, gehuwd met Léa Cheyns
Na het hoger middelbaar onderwijs gevolgd te hebben, behaalde hij het diploma van onderwijzer aan de normaalschool te Torhout. Op 16 juli 1945 werd hij benoemd te Rollegem, op 1 oktober 1965 tot schoolbestuurder ter vervanging van H. Cyriel Degroote. Hij was niet alleen onderwijzer maar ook secretaris van de muziekmaatschappij en spelend lid. Als vader van een groot gezin heeft hij ook de taak op zich genomen als secretaris van de Bond van grote en Jonge gezinnen. Ook in de middens van het Davidsfonds was hij geen onbekende waar daar was hij penningmeester. Hij daarbij was hij ook aangesteld als bibliothecaris een taak die hij evenals alle andere met veel toewijding deed. Het is onbegonnen werk om op te sommen wat hij voor school en de kinderen gepresteerd heeft.
In 1994 worden te Rollegem voor het eerst sedert jaren opnieuw grote feesten georganiseerd rond St. Antonius met zijn zwijntje. Na dat Pastoor Dewulf,rond maart 1993 te Rollegem was gearriveerd, wilde ten allen prijzen de parochiezaal die er verkommerd bijlag opnieuw in een nieuw kleedje dompelen. Er moest dus geld gevonden worden om dat project tot een goed einde te brengen. Hij was Salisiaan,( een schooier), maar je kunt niet alles bijeen schooien, dus er moest nog van ander kanten geld op de schaaprooi gebracht worden. De groot meester achter de schermen was E.H Dejaeghere, maar och God de man was op rente wat kon hem nog de eer opbrengen, iedereen wist dat hij een grote bouwheer was geweest dus werken achter de scherm was al een grote eer voor hem. Naast het kerkelijke feest, kon er ook een profane bij, en dat zou geld opbrengen. De leden van de folkloreraad onder leiding van Dirk Vanbelle, waar ik nauw bij betrokken was, gingen een kijkje nemen hoe men in zijn werk ging bij andere St.Antoniusfeesten, en gingen we van start. Dat was echter nog niet voldoende om het grote project te financieren.
Zo werd ook hier beroep gedaan op Gerard om er iets moois van te maken. Zo brachthij in 1995 het boek uit “Het leven onder de toren” met de Opbrengst voor de Zaal, in 2001 verscheen ook van zijn hand “Onze Antonius” en in 2006 “Rollegem algemene geschiedenis” Het was niet de eerste keer hij had ook voor de muziekmaatschappij al bladen uitgegeven”Hobo” of ter gelegenheid van de jubelviering van het Davidsfonds al werkjes geschreven.
Voor de Rollegemnaar zal “Kleen meesterke “zoals hij in de volks mond gekend was, in het geheugen gegrift blijven. Zijn oud-leerlingen blijven hem zeker onthouden als hun goeie leraar.
In de reeks kunstenaars: willen we ook deze kunstenaar er in betrekken ook al is hij niet afkomstig van Rollegem hij heeft er toch bijna dertig jaar van zijn leven door gebracht vandaar dit kunstwerk
Lieven Vercruysse:
Op 1 september 1986 werd hij directeur van het MPI. de kindervriend
Naar aanleiding van de “Definitieve opstelling “ van het kunstwerk op de groenzone aan de rotonde even na beschouwen.
De sculptuur “ De stem van de autostrade” van Lieven Vercruysse, hij is ere directeur van het mpi.
Lieven Vercruysse, loopt marathons; zijn wielers, zoals hij zijn kunst werk noemt krijgen vormen tijdens het lopen.
Natuurlijke materialen worden omgevormd tot eigenzinnige voertuigen, deze bizarre karren, agressieve oorlogstuigen confronteren de toeschouwer met eigentijdse realiteit. Vanuit de primitieve constructie en ruwe vormgeving gaat er sterke en sarcastische kracht uit.
Het wiel fungeert in elk van zijn sculpturen als een symbolische restant uit een ver en mysterieus verleden.
Niemand kan achterhalen waarvoor deze onheilspellende en vreemdsoortige tuigen dienen. Hun taak bestaat er enkel in de toeschouwer in een gemoedstoestand te brengen die ofwel doet nadenken ofwel doet glimlachen.
Het kunst werk is naar zijn zeggen “Het geluid van de snelweg”. Het werd gemaakt om mee te doen aan een wedstrijd” kunst op het water” Maar toen hij het uitprobeerde in een vijver begon het te zinken in plaats van drijven. Het werd met een kraan uit het water gehaald, maar hij kon niet meer meedoen aan de wedstrijd.
In 1999 was er een tentoonstelling gedurende de Folklorefeesten onder de benaming Art 17, een tentoonstelling over de autostrade (A17) die pas geopend was,het kunstwerk mocht er staan. Eerst was het een soort boot, maar omdat hij niet bleef drijven, plaatse hij er wielen onder, en dacht aan de auto’s op de autosnelweg,de toeter doet denken aan lawaai,het vele geluid , vooral de vrachtwagens op de snelweg.
Hij heeft er vier maanden aan gewerkt, het werk werd aangekocht door Kortrijk, hij hoopt dat het werk op het rond punt zal blijven staan.
Hij maakte zijn eerste beeld op 13 jarige leeftijd, zijn mooiste creatie vind hij” Dans der mobilanten” welke hij verschillende malen tentoonstelde. Hij maakt ook schilderijen
Het werd op sokkel, bestaande uit houten paletten geplaatst op het rondpunt . Na een tijd,(2003) werd het zwaar beschadigd kunstwerk weg gehaald, en werd er beslist het een nieuwe plaats te geven.
Uiteindelijk kreeg het kostelijke werk, een nieuwe plaats,maar ook een nieuwe naam, op de hoogte van de rotonde werd “De stem van de Autostrade” neer gepoot.
Moeten we nu blij zijn............... Het project is geslaagd. Maar wat met .......?
Het dorpscentrum zit deels in een nieuw jasje en heeft nu aldus de kenners een zuid-Franse look.
De meningen zijn verdeeld: een soort Zuid-Franse tuin met zitbank, kostprijs 80.894 €. Een petanqueveld kostplaatje 19.700 €. Men spreekt van een effengemaakt hellendvlak? Een betere verbinding van het buurthuis met de parochiezaal maar nog steeds open en bloot zonder overdeking?
Ook het containerpark gaat uitbreiden dat is voorzien voor na het verlof, wij blijven het op de voet het voor u volgen; klik op de foto
‘t Is bijtend koud. Een spree van witheid, ongemeten, ‘t zij waar ge uwe oogen vlucht, ligt overal gespreid; ‘t is snee' tot in uw huis, ‘t komt snee' door al de spleten; ‘t is snee', ‘t is immer snee', en al sneeuwwittigheid.
In deze koude donkere kerstdagen ligt Rollegem toegedekt onder een sneeuwtapijt. Dat was jaren geleden het uitgelezen decor voor de Sterrestoet in Rollegem. Kort na de Tweede Wereldoorlog organiseerden vele priester-leraars in de bisschoppelijke colleges met de studenten van hun dorp eenSterrestoet ten voordele van de plaatselijke missionarissen.
In de jaren 1950 en later telde Rollegem vijfmissionarissen: Broeder André Hinderickx enZr. Afra Theys in Congo;Zr. M. Madeleine Millecamps op de Kleine Antillen en Zr. M.-Louise en Zr. M.-Josée Brouckaert in New York en de Antillen.
Dat was een extra motivatie voor de broers Raymond en Norbert Leplae, allebei priester-leraar, om van de Sterrestoet in Rollegem een bloeiende traditie te maken. Heel wat jongeren en ook volwassenen waren onmiddellijk bereid om mee te werken. Iedereen was welkom. Wie een beetje kon timmeren,schilderen of decoreren hielp om een kerststal te bouwen en de wagen te versierenmet dennentakken en zelfgeschilderde kartonnen panelen. Altijd was wel een boerenzoon bereid om met tractor en wagen door alle straten van het dorp te trekken.
De garage Marcel Brouckaert zorgde voor een paar autobatterijen die stroom leverden voor de verlichting en de geluidsinstallatie.
Alle figuranten als Jozef enMaria, de engelen en de herders waren uitgedost met eenpassende kostumering dankzij de zorgzame handen van Zr. Mechtilde Leplae en haar medezusters in het klooster van Rollegem. Alle rekwisieten voor de sterrestoet vonden een plaatsje op de kloosterzolder. De drie koningen Melchior, Caspar en Balthasar waren getooid met een koninklijke kroon en een brede mantel die reikte tot aan de staart van hun paard.
Twee dagen tussen Kerst en Nieuwjaar stonden kort na de middag meer dan dertig medewerkers klaar om sneeuw en koude te trotseren. E.H. Norbert Leplae reed voorop met een luidspreker op het bagagerek van zijn ‘geit’ om de stoet aan te kondigen. Eerst trok de stoet naar de verste uithoeken en afgelegen boerderijen. Door het dorp weergalmde de kerstmuziek Een paar weldoeners zorgden tegen valavond voor warme drank met koffiekoeken.
De verlichting werd uitgetest en de lantaarns en fakkels aangestoken. De herders trokken nu te voet in een ingetogen stoet door de straten van de dorpskern. Bij het horen van de kerstmuziek kwamen de dorpsgenoten naar buiten om de stoet te bewonderen. Veel toeschouwers waren ontroerd bij het horen van de kerstliederen, live gezongen door Rollegemse solozangertjes. Dat was het uitgelezen moment voor de oudere studenten om van deur tot deur te trekken met een bus om de kerstgave voor de Rollegemse missionarissen in ontvangst te nemen.
Op het einde van de tweede dag kwamen alle deelnemers moe en verkleumd samen ten huize van de ouders Leplae. Het jonge volkje vertelde al dan niet fel aangedikt hun belevenissen en avonturen van de voorbije dagen. Iedereen genoot niet alleen van de overheerlijke oliebollen maar ook van de warme gastvrijheid van de hele familie Leplae.
Later op de avond werden de collectebussen nageteld en de opbrengst bekend gemaakt. Rollegemnaren waren mild voor hun missionarissen. Ook de jongeren trokken huiswaarts met een goed gevoel dat samenhorigheid, vriendschap en inzet lonen. En na Nieuwjaar kreeg de Sterrestoet van Rollegem steevast een warme bedankingsbrief van de Rollegemse missionarissen.
Ook al is de Sterrestoet van Rollegem nu verwezen naar de folklore, tal van andere organisaties doen in deze kersttijd op een eigentijdse wijze een beroep op onze solidariteit met de armste regio’s van de wereld.
Zonder trommelgeroffel, kanongebulder, of klokkengeluid werd onlangs het nieuwe Chiro heem ingenomen. Geen pastoor of proost om het in te wijden. (4/5/2008)
Op 27/6/1976 verschijnt vanwege de parochiepriesters, Lefever en D’Heygere dat er geen speelplein meer is in de meisjesschool en dat het kind naar de “Warande” kan voor 55 fr per dag, een volledig middagmaal, een vieruurtje, gratis vervoer, begeleiding van monitoren en monitrices. Met de vraag kunt u het goedkoper.
In het parochieblad van 30 december 1976 lezen we: "De kelder van St.- Antonius, is na de dood van “Focus” allereerst het lokaal van de nieuw gestarte meisjeschiro."
Het was augustus 1976 toen pastoor D’Heygere, aan de toen 15-jarige Els Leplae vroeg om de meisjeschiro nieuw leven in te blazen.
Rollegem kende vroeger De Kroonwacht onder de leiding van Zr. Suzanne en E.H. Raymond en Norbert Leplae. Midden de jaren zestig sloot De Kroonwacht aan bij de Chiro. Tot in 1973 was de Chiro actief in het dorp. Indien aanvullingen laat ze maar weten!
Gestimuleerd door haar ouders, besloot Els om samen met Martine Vandeputte,Martine Vemeeren en Linda Vanoverbergen de stap te zetten. Ze kregen een startkapitaal van 200 BEF. en besloten we om in het begin maar om de twee weken samen te komen.
Op 30 augustus van het jaar 1977 is nog geen bivak maar wel een uitstap naar de doolhof te Loppem, het domein te Beernem (bosspelen)en Aviflora (doolhof) prijs 200 BEF. alles inbegrepen.
Vanaf september weer normaal chirovergadering op 2de en 4de zondag van de maand van 2 u tot 5 u
Na de speelclubs en de Kwiks start een nieuwe afdeling: de Tippers, voor meisjes geboren in 1965 en 1964.
En sparen voor uniform en Bivak!
De Chiro marcheert, men heeft het getal van 70 bereikt. Velen zijn al in uniform.
Er zijn nu 7 à 8 leidsters van 16 tot 18 jaar, die de moed hebben hun vrije zondagnamiddag prijs te geven. Daarbij komen nog vele avonden van voorbereiding. Ze weerstaan de spot en hoon van sommige andere jongeren, en doen voort!
Op 19 mei 1979 brengt de Chiro een geslaagde ouderavond met als thema “De Kinderplaneet.
Op 2 juni 1979 bereikt men bijna de kaap van de honderd leden.
Chiro Ouderfeest op zaterdag 26 april in de parochiezaal thema “Regenboogfeest.”
Een pijnlijke mededeling midden de drukke vakantieperiode: het vroegtijdig overlijden van de moeder van een leidster (Carine) op 22 juli 1980)
“De Klinge” het kamp voor de Chiro van 20 tot 28 augustus 1980.
Meer dan 70 Chiromeisjes en leidsters op kamp. De zwoegers voor de hongerige magen, Frans en echtgenote, en Marie-Renée.
Ouderfeest, met optreden v.d. meisjes op zaterdag 2mei 1981 thema” Harlekino in Harlekijntjesland”.
Op 3 september 1981 stuurt de leiding van de Chiro een briefje waarop te lezen staat dat ze de jongens en de meisjes uitnodigen om te komen spelen maar dat ze de jongens uitzwaaien rond 16h daar ze dan verder kunnen spelen in St. Anna. Van dan af kregen we regelmatig in de brievenbus hoe het gesteld was met de meisjes Chiro en niet meer als voorheen met “Kerk en Leven”
Op 10 april evaluatie van de groep: De Chiro groeide tot een 80 tal leden van 14 jaar,1 leidster van 21 jaar, een van 19 jaar, drie van 18 jaar, drie van 17 jaar en een van 16 jaar.
Op 1 mei 1982 Ouderfeest al voor de vijfde maal! Thema “Wij willen inspraak
Meisjes van 20 augustus tot 28 naar Breebeel in Limburg
Els werd samen met haar man Dirk in 1985 volwassen begeleider.
In 1996,d at is 20 jaar later, hebben 60 leidsters de revue gepasseerd.
In het jaar 1989 werd De Chiro omwille van veiligheidsredenen uit de lokalen van het Oude Gemeentehuis gezet.
Ze kregen een veel ruimere behuizing in de Beekstraat (vroeger de woning van de familie Stichelbout-Verhaege)
Startdag van de Chirojongens op 3 november 1981
Op 24 april 1982 Ouder contactdag
10 april 1982 is sinds een 3 tal maanden van start gegaan, en telt al 50 leden en 6 leiders waarvan slechts een van 18 jaar
Op zaterdag 3juli kamp tot 7 juli, naar Doomkerke met een dertig tal jongeren
Op 19 september had het Huwelijk plaats tussen beide groepen onder de naam “De Tandem”
Het was op zondag 16 april 2000 dat Koen Viaene (Jongens-Chiro De Tramstatie) en Debby Neirynck (Meisjeschiro ’t Rotske )elkaar het jawoord gaven en zo beide verenigingen te samen verbonden.
Van 11 tot 21 juli trokken ze op huwelijksreis naar Limburg (Bocholt-Kaulille.) waar ze hun eerste officiële huwelijksnacht zouden voltrekken. Ze hoopten nog een paar fantastische wittebroodsweken te mogen beleven.
En zo leven ze vandaag nog steeds in goede sfeer tezamen, onder de noemer “Tandem”
Volgens het ene bericht zijn ze samen in hun sas met hun nieuwe behuizing. Opvallend is op zijn minst de buitengevel. De aannemer heeft met de jongelui van “Tandem houten planken in een wild verband op de gevel getimmerd.
Doch volgens Chiro Tandem moet men wel nog even wennen en ziet men nog teveel de voordelen van de oude lokalen, zoals veel bergruimte of een veilige afgesloten ruimte die in het nieuwe niet aanwezig zijn. Ook de indeling ligt heel anders ligt.
Het moeilijkste punt is de veiligheid. het is gebouwd als een tribune, maar zonder reling en dus gevaarlijk voor kinderen. Ook de buitenekleding nodigt uit om op het dak te klimmen.
Chiro Rollegem verblijft nog tot augustus in het lokaal de "Jongensschool; “ we hebben het daar naar onze zin, maar we hopen dat het ook lukt in het nieuwe lokaal.”
We wensen hen veel geluk toe
Ook dat is Chiro het moet kunnen niet waar!
CM-Fit & Fun
Sportclub Lidgeld- 1 x per kalenderjaar Sportcentrum Deelnamekosten Schoolsport Deelnamekosten Openluchtklassen voor Lo& BuSo Jeugdbeweging lidgeld- kamp Speelpleinwerking Deelnamekosten Kazou vzw -
Met deze nieuwe rubriek, Bellemans, roepstenen en Roephuisjes willen we hulde brengen aan de bestaande bellemans.
Met dank aan Maureen, dochter van Etienne Lievyns, die ons het archief van haar vader heeft geschonken en ons toeliet dit uit te brengen.
Hiermee willen we proberen, wat we weten over de belleman en zijn roepstenen met u te delen.
We hopen langs deze weg nog meer informatie te bekomen.
Niet alleen informatie van België ook Nederland en andere landen komen er in voor.
In ieder geval dank bij voorbaat voor zij die iets er toe bijdragen.
Wij open met de roepsteenfeesten te Klemskerke 1985 (Wilfried Saelens)
Voor het eerst sinds 1957 klonk rond het middag uur op 19 juni 1988 in Spijkenisse weer de bel van een dorpsomroeper.
De laatste omroeper die men kende was Barend Smits, die van 1953 tot 1957 zijn boodschap luidkeels aan de bevolking verkondigde. Met zijn dood stierf ook de dorpsomroeper.
Voor hem waren het Aart van der Meyde, Arie van der Meyde en Aart Krabbedijk geweest.
De vier zijn er zeker niet rijk van geworden. Voor de Tweede Wereldoorlog liepen de dorpsomroepers voor twee kwartjes het hele dorp rond.
Het beeld werd er geplaats met als bijschrift” Je staat te luistern tot hij gaat spreken”
We leven in den tijd van de media, alles moet snel, het nieuws brengen, bijna nog voor dat het er is. Het wordt in dag- en weekbladen verspreid en een uur nadien is het pre.
Toch is het soms interessant om te weten hoe het vroeger gesteld was, hoe we uit het verleden iets kunnen halen vandaar deze kronieken.
Mensen konden noch lezen noch schrijven, zo waren er minnezanger, roepers, klappeien en wat weet ik nogal, welke ons het nieuws brachten, waar of nietwaar. Zo kan men achterhalen wat er leefde op de dorpen of gehuchten. Ook onze kronieken zijn bestaande, al of niet te achterhalen.
En zo lees ik in mijn gazette van juni 2009 dat:
“ Het recept van deze dorpsfeesten er dit jaar enigszins anders zullen uit zien, de folkloreraad krijgt medewerking van maar liefst 8 verenigingen, en van het project “Dorp van de Toekomst” ontvangen de Rollegemnaars 2.500 € om hun feestje luister bij te zetten. Op 29 augustus is er zelfs een gratis barbecue voor de Rollegemnaars.”
“De verenigingen” gaat mijn gazette verder “ zijn den laatste tijd sterk naar elkaar toegegroeid……
Ik weet het niet maar een feestje met “Nicole en Hugo”? Zonder van de andere vedetten nog maar te zwijgen. Nu wordt het een gratis barbecue: gratis dorp met toekomst barbecue = Groenten, sausen en brood zijn gratis.
Vlees moet men zelf meebrengen of kan 3 stukken vlees kopen aan 5 euro.
“Het aanpalende schoolgebouw dat dienst deed als parochiezaal, heeft de stad in erfpacht genomen.”…..
Men zegt dat vreemdelingen zich moeten aan passen aan de “stek” waar ze wonen, maar hoe kan men zich inleven als men ze verkeerde informatie geeft!
Naar de bescheiden mening, is de oude school toch het gebouw waarvan de gronden zullen gebruikt worden om nieuwe huizen te bouwen? En de parochiezaal, de zaal van de parochie of het oude gebouw waar tijdens de werken aan de kerk de diensten doorgingen?
“Het beheerscomité van het buurthuis heeft hierdoor een extra troef om het dorpsleven bruisend te houden. Zo moet de toneelvereniging niet langer uitwijken naar een gemeente inde buurt voor haar opvoeringen.”
Een toneelgroep speelt kluchten, drama’s en komedie. Was de regiekamer geen komedie, omdat de spelers nu toch zonder zijn teruggekeerd? (Ook die mogelijkheid werd hen geboden maar het stond niet fatsoenlijk zeker?)
Enfin, zo kunnen we wel door gaan en terugblikken op het verleden, kijken wat ze toen ook allemaal schreven waar of niet waar, goed of minder goed beleeft er plezier aan geachte lezer!
We keren terug in de tijd tot;
De heerlijkheid Rollegem. In de oorkonden vinden we, (zo benoemde men dat toen) dat in het jaar des Heren 1289: Fressende, gehuwd met ridder Hugo van Halewijn, Heer van Rollegem, zich na het overlijden van haar echtgenoot, ze zich “Vrouwe van Rollegem” liet noemen.
Ze werd opgevolgd door Wouter I van Halewijn op zijn beurt “Heer van Rollegem.”
In 1984 hield de folkloreraad voor het eerst een verkiezing, ingericht op haar jaarlijks folklorefeest.( nu Rollofeesten)
Verkiezing van een “Heer ofte Vrouwe” van Rollegem Deze Dame werd toen de opvolger van Fressende. Helaas ook dat is niet blijven bestaan.
1789: Een nieuwe onderpastoor Piet France-Six wordt vervangen door J.F Vanden Broucke.
1919 Zuster Julienne Cousinne wordt algemene overste van klooster, ze sterft op 47 jarige leeftijd in 1929.
1889 het geboortejaar van René Leplae, En ter gelegenheid van zijn 63 jaar muzikant zijn in 1975 en nog steeds in goede gezond verkerende, kwam hij in de gazette.
1919 Een jaar om er even bij stil te staan;
Op 24 maart Achiel Platteau, onze kunstschilder der gemeente, 90 jaar en nog steeds in de weer.
Op 6 mei Gerard Seynaeve, hij werd priester gewijd op 2 mei 1943
Ook vader Marcel Bertel zag in St-Lèger op 4 december 1919 het levenslicht. Wie had kunnen vermoeden dat hij de stamvader zou worden van de muzikale familie Bertel.
Op 15 november: geboorte van Rafaël Dendievel, welke op 6 juli 1982 afscheid nam als ACW. Voorzitter ook zij zijn nog steeds in ons midden.
1929 Hoornaert René, wonende in de Aalbekestraat 26, had een winkel van schoenmakerij en bakkerij. Hij had twee zonen Nestor en Norbert. Laatst genoemde werkte in de “Ford” garage te Kortrijk. Daar koopt vader René de eerste autobus; een “Ford” type A.A. Met een kostprijs van 52.950,80 fr Het bedrijf Hoornaert” Koningin der wegen” is begonnen.
In dat zelfde jaar is de stichting van de bibliotheek in de parochiezaal, onder toezicht van E.H. August Willems begonnen. Helaas, de oorlog en alles wat er bij kwam maakte er een einde aan.
In het zelfde jaar 1929 weigert Geerardijn Maurits openlijk partij te kiezen voor de katholieke Partij. Hij werd uit Brugge verwijderd en tot kapelaan benoemd in het landelijke Rollegem Alwaar hij evens open weigerde te kiezen voor de partij. Ondanks heftig protest van de parochianen, werd hij door bisschop Waffelaert uit zijn ambt ontzet.
Hij was een van de befaamde” Houthakkers van de Orne” Vlaamse soldaten die in de eerste wereld oorlog omwille van hun Vlaamsgezindheid van het front werden verbannen naar een strafkamp in Frankrijk. Met hem verdween een van de koppigste “Petit vicaires” die zij opgekomen voor het belang van het volk, in een tijd toen dat veel moed en zelfopoffering vroeg.
Hij week uit naar Nijmegen, studeerde er aan de universiteit en werd leraar aan het seminarie van Utrecht.
In 1941 keerde hij terug naar Vlaanderen. In 1944 werd hij door de Duitsers gearresteerd, maar weer vrij gelaten. Bisschop Lamiroy van Brugge weigerde hem een nieuw ambt te verlenen. Hij werd een tijdje leraar in Brussel. In 1949 week hij uit naar de verenigde staten, naar New Mexico. Hij werd er directeur van het Santa Fé College.
In 1957 keerde hij terug en kreeg van bisschop De Smedt een benoeming. In 1962 ging hij op rust, op 83 jarige leeftijd is hij overleden op 15 maart 1979
1939 “De Boerejeugd” trok met de jongeren van Moeskroen op reis naar Antwerpen. Dat was een hele belevenis, ze bezochten de Bloemmolens.
Tevens kwam in het klooster, Agnes Barbe onder de naam, Zuster Vianney, in 1977 werd ze benoemd tot algemene overste van de zusters van de H. Jozef te Brugge.
Van 7 tot 16 mei 1939. De periode van de donder preken.
Heilige Zending gepredikt door de paters Passionisten; E.P. Donatius, en E.P. Martinus, dit op verzoek van E.H. Isebaert, pastoor.
12 juni 1949 H. Drievuldigheidszondag met wijding van de drie klokken door Z.E.H. Kanunnik Hosten, deken van Moeskroen, Rollegem was toen nog bij de dekenij Moeskroen.
Klok MI heeft een gewicht van 1050kgr en luistert naar de naam St.Antonius
Klok FA met naam Marie Joseph, heeft een gewicht van 720kgr.
Klok SOL met een gewicht van 530kgr luistert naar de naam Eligius-Donatus
1969 Stichting van het koor “Crescendo” door pastoor Stemgée, Leplae Frans, en Clotair Leman de nieuwe koster. Het wordt nog dit jaar in de bloemen gezet voor hun veertig jaar bestaan , het zal gebeuren met foto’s uit de oude doos.
Wie herinnert zich nog het grote feest voor de 100 jarige Célina Vercruysse. Op 30 maart 1979 welke in naam van de koning en de koningin uit de handen van Lucien Vandeghinste een tinnen schaal mocht in ontvangst nemen. Een overvolle kerk en een feest van de bovenste plank.
April 1979 een dag om het nooit te vergeten, een voetbalploeg wordt gesticht na zovele jaren,
Niemand herinnert zich nog de tijd. Nu opnieuw een ploeg, met als voorzitter Decantere Leon. Trainer; Dekimpe Christian.
Op de vooravond van Moederdag 1979 werd een “gulden spoor” het simpol van stad Kortrijk, overhandigd door de B.G.J.G. aan de jongste spruit van het gezin Laverge en aan de voorzitter Julien Declercq.
In maart van dat zelfde jaar wordt de oud-schepen Prudent Carette, onder grote volkstoeloop naar zij laatste rustplaats gedragen. Hij was trouwens ook vanaf 1947 lid van de gemeenteraad.
Op 24 mei 1979 blokletterde het dagblad” De A17 binnen afzienbare tijd reeds aangelegd tot in Henegouwen” De drie bruggen worden aangelegd: uitvoeringstermijn 350 werkdagen. De kosten bedragen 182,5 miljoen fr.
Ook in 1979 Was “Microb” voor de 10 maal prov. Kampioen. De pony van Erna en Marcel Doutreluigne, hij bleef maar verbazen.
1979 De laatste kasseien werden niet gepikt, op het gehucht Tombroek, een dikke laag asfalt werd er over gegoten, en zo verdwenen de laatste kasseien te Rollegem.
De nieuwe Bellegemstraat diende aangelegd door het feit dat de A17 de deelgemeente doorkruist. De bestaande moet gedwarst worden ter hoogte van de Mortagnestraat welke ook volledig verdwijnt.
De “Vinkeniers” vieren hun 45 jaar bestaan. Ze krijgen een nieuwe vlag en de trotse peter is A.Vandepitte
1969 het was de tijd dat de pastoor al eens konden tegen gesproken worden, hij was in de begin fase, hij is wel baas in de kerk, maar er buiten begon men aan zijn kunde te twijfelen.
Zo kwam het dat er op Tombroek al een weekend mis was in het Nederlands (Vlaams) en de week daarop in het Frans. Voor een huwelijk, zou er wel onderscheid gemaakt worden, zo dachten ons Treeske en José.
Voor de wet trouwden ze, te Gullegem, het kerkelijke huwelijk op Tombroek. Maar o wee!
Het waren wel twee gekende figuren, maar blijkbaar was dat niet genoeg voor de pastoor, of waren het zijn vrienden (Parochianen)? Lowingen is een Franstalige gemeente met faciliteiten, doch men wilde op de gemeente geen moeilijkheden, en wat doen we dan als Vlaming op zo een dag?
Den pastoor met alle vriendschap voor het jonge koppeltje, het Nederlands als een vloek zweerde in zijn kerk omdat de “wallinganten” zouden kunnen protesteren…en wellicht de pastorie zou worden besmeurd met de woorden “Salle Flamin” Wat wil men dan nog?
Ze zijn dan maar naar Rollegem afgezakt, waar de kerk met wijd open deuren om het paartje te zegen. Het was een prachtig bruidspaar en een prachtig feest. En het gaat nog steeds goed met hen, nog veel gelukkige dagen. Wij hopen dat ze altijd van Faciliteiten zullen kunnen genieten!
De hoogste onderscheiding in het domein der gastronomie “Cordon Bleu du Saint Esprit” werd uitgereikt aan Denis De Tavenier. Als jongste Cordon Bleu van het land mocht hij zijn talenten al bewijzen in de ambassade van Liberia.
Het sportcomplex de “Weimeersen”: openbare aanbesteding van de ruwbouw, sanitair, elektriciteit en verwarming. De uitvoeringtermijn is voorzien op 500 kalenderdagen. De raming beloopt totaal op 28.762.703 B.fr.
De St-Antoniuskerk is geklasseerd en is aan restauratie toe. Het ontwerp heeft een gunstig advies gekregen en er werd een uitgave van 9.627.514 B.fr voorzien. De stad zal naar alle waarschijnlijkheid voor 20% hetzij 1.925.503 fr. tussen komen.
1979 waren de derde folklorefeesten, nu Rollofeesten. Het NCNV-bestuur richtte in samenwerking met de Folkloreraad een verkoopsactie in met een prijzenpot van 30.000 fr.
Het was het jaar dat Jules Kabas en Marc Dex op het podium stonden.
Het was toen keuze uit Breugelmaal, kip aan spit, frieten, groenten en drank dat alles voor de prijs van 150 B.fr. Dat stond toen in “het folklorekrantje.”
Met de “Rollofeesten” in het vooruitzicht kunnen we even terug blikken hoe het er in 1979 aan toe ging!
Op 24 februari werd de bevolking uitgenodigd naar een gastronomische koud buffet. Het geheel werd ingekaderd door de aanwezige mensen die met heel veel enthousiasme willen medewerken aan de realisatie van de 3de Vlaamse Folklorefeesten 1979.
Op het menu; aperitief, gastronomisch koud buffet, lekkere Frans wijntje, muziek, ambiance en gezellig samen zijn.
Dit alles samen voor de prijs van 300bfr. Per persoon. Tevens werd de voorstelling van het nieuwe programma voorgesteld. Vanaf 22u mocht iedereen welke van het gezellig samenzijn wilde genieten er gratis bij.
Het programma zag er uit als volgt: vrijdag om 19 u opening van de folklorefeesten inde tent aan de parochiezaal.
Het wordt een groots avondprogramma, genre “Oud België” met Jules kabas, Marc Dex en het orkest “The Ruby’s” met show, sketches, cabaret en dans.
Zaterdag: om 9u traditioneel geworden vinkenzetting,
Om 10u opening van de handelsfoor en oude volksspelen, tentoonstelling van schilderijen en animatie voor kinderen
Om 12 u Breugelmaal, verder optreden van de pallieter, die Freundschaftsblaaskapelle.
Zondag om 18u “t’Kliekske, de harmonie, een welgevuld programma dat zeker opnieuw veel volk zal lokken.
Ons gastenboek werd recentelijk ondertekend door Luc Stichelbout uit Canada. Jaren geleden verliet Luc als kleine jongen samen met zijn ouders het vertrouwde Rollegem voor het grote avontuur naar Canada. Wellicht herkent hij als trouwe bezoeker de omgeving van zijn geboortegrond. Wij zijn benieuwd naar zijn avontuur en zouden het op prijs stellen mocht hij een mailtje sturen naar de webmaster.
We geven hier alvast een aantal beelden van de omgeving en de hoeve waar Luc woonde voor zijn vertrek naar Canada. Luc woonde in de Klijtbergstraat, de straat die de vroegere Kortrijkstraat verbond met de Markestraat.
Van het containerpark en een autoweg was er toen nog geen sprake.
In de verte zien we de beenhouwerij Barbe, en achter de brug ligt de hoeve van “Vandaelens hof “, bewoond door de familie Brouckaert.
Gelegen op de Klijtberg nr.8 ligt een hoeve ongeveer tien à vijftien hectaren groot, ze heeft geen naam en we vinden ze niet terug in “Het landelijke leven en hoevegids groot Kortrijk".
De vervallen hoeve is niet meer bewoond. Toch heeft deze hoeve een rijkelijk leven achter de rug. We zouden liever zeg een bewogen leven.
Toen dat de hoeve nog gerund werd door generatie op generatie Stichelbout was er alles koek en ei, voor zover het landbouw leven het toe laat.
Nu ligt ze er verlaten bij, er was daar heel wat bedrijvigheid onze familie heeft het niet afgewacht ander problemen lagen aan de basis om de hoeve te verlaten
Hun verhaal begint, nog voor de wereld tentoonstelling van 1958, we laten je niet op je honger zitten een volgende maal gaan we naar de kern van het verhaal
zicht uit de Rollegemse weg
Wij hopen dat we u kunnen plezier. Het zou ons deugd doen meer van jullie te mogen horen.
Naar we vernamen is Gaspard enkele jaren na het verschijnen van het artikel overleden
Onze innige deelneming, maar het goede nieuws is dat moeder Elza nog zou leven we, we wensen ze van hier uit nog veel gelukkige jaren bij haar kinderen
Ten einde raad staat geschreven in 1976, emigreerde de West-Vlaamse boer Gaspard Stichelbout in 1956 naar Canada. In de landelijke gemeente Sabrevois, een uur rijden van Montreal. Sabrevois ligt naar we opzochten onooglijk verloren in de eindeloze vruchtbare vlakte langs de Sint-Laurensrivier. De eentonige horizontlijn wordt af en toe onderbroken door enorme silo’s. Zoals hun collega’s in Amerika, hebben de boeren in Canada de gewoonte hun naam op de silo’s te schilderen. Wie waar woont hoef je niet te zoeken op naamplaatjes onder de beldeur, je ziet het op ruime afstand..
Jaren lang heeft hij er bloed onder zijn nagels vandaan gewerkt. Maar hij heeft het gemaakt. Ze mochten hem twintig jaar later in zijn gloednieuw landhuis gaan bezoeken. Er was tijd voor een babbeltje want, Gaspar had tijd, de kalfjes waren op het droge. Wat voor hem zogoed als letterlijk waar was.
Geboren te Rollegem, hij was de oudste zoon uit een gezin van acht kinderen. Hij kreeg dus de voorkeur om het bedrijf van zijn vader over te nemen, een landbouwersbedrijf van veertien hectaren ruim gemeten.
Daar wroette hij met Elza, zijn vrouw en vier kinderen, om zijn brood te verdienen. Zijn leven leek rimpelloos. Iedere week zeven op zeven, met als onderbreking de zondagsmis en een partijtje biljart. Zijn Elza was net zo vruchtbaar als de West-Vlaamsen grond, drie jongens en een meisje.
Het was wat men noemt een pachthof, de familie had het bedrijf niet in eigendom. Zoals gezegd het werd van generatie op generatie gepacht. Ter wille van een erfeniskwestie veranderde de hoeve van eigenaar en de nieuwe besloot er zelf te komen wonen.
Van den ene dag op de andere was Gaspard zijn broodwinning kwijt. Hij kreeg weliswaar een uitwinningpremie, omdat het pachtcontract moest afgekocht worden mat dat was lang niet genoeg om te overleven. Hij stond voor de keuze werken op een fabriek, of uitwijken.
Een bloedeigen neef was drie daar voor de plas overgestoken om zich in Canada te vestigen.
Na wikken en wegen, hakte hij de knoop door, de spaarcenten werden omgezet in Canadese dollars en hij stapte met vrouw en kinderen op de boot om de oversteek te maken welke 10 dagen duurde, en niet zoals verkeerdelijk gezegt met het vliegtuig.
De eerste zes maanden werkte hij op de tabakplantage van zijn neef alwaar hij ook onderdak had gevonden..
Hij keek ondertussen uit om op eigen benen te kunnen staan.
Zijn kans kwam er toen het Canadese ministerie van landbouw besloot de vruchtbare vlakte langs de Sint-Laurensrivier verder te ontsluiten. Kooplustige boeren kregen alle faciliteiten om onder gunstige voorwaarden onvoorstelbare grote aantallen hectaren te verwerven in het onontgonnen gebied.
De omgezette d Canadese dollars waren net voldoende om een terrein van veertig hectaren er mee de eerst afbetaling te doen. Het ministerie stond ruime krediet toe voor het bouwen van een “Farm” want zo heet dat daar. Ook het aanschaffen van landbouwtuigen en vee was mogelijk. Het lag in de bedoeling van de regering om op die manier de metropol Montreal te voorzien van vlees en zuivelproducten. Het afzetgebied was dan zeker ook geen probleem.
Samen met zijn vrouw en waar nodig en kon waren ook de kinderen betrokken in het keiharde werk van den boerenstiel. Want de arbeid leverde vruchten op.
De winsten welke het bedrijf maakte, werden niet verbrast, maar opnieuw in het bedrijf geïnvesteerd. De veestapel werd uitgebreid, en wanneer mogelijk werden opnieuw hectaren grond aangekocht.
Hij was gestart in 1956 met twintig koeien en met het aantal hectaren om de dieren te voederen
Anno 1976 heeft hij zijn hofstede doorverkocht aan twee van zonen, nu hebben zijn zonen
Honderd vijfentwintig hectaren prima landbouwgrond en honderd zeventig koeien.
Dat konden wij hier allemaal lezen in de krant in 1976.
Wat we nog konden weten was dat de familie iedere zaterdag bij moeder Elza kwam om van haar kookkunst te kunnen geniete.
De oudste zoon een werktuigkundige, gehuwd met een Canadese vrouw, de twee zonen-Farmers, ieder met een Canadese vrouw en de dochter des huizes met haar man een ingeweken Fransman eigenaar van een tabaksplantage.
De nakomelingen waren op dat moment nog zeer klein zullen nu al allen grote volwassen mensen zijn, met heel waarschijnlijk reeds nieuwe nakomelingen.
Het was opdat moment zo dat de Stichelbouts onderling trouw bleven aan het West-Vlaamse dialect, maar met de vrouwen erbij werd er overgeschakeld naar het Frans met typische tongval Quebec. De kleinkinderen reageerden toen even snel op de Franse als op de Vlaamse opmerkingen, het was toen duidelijk de taal nog geen problemen vormden.
Ja zei toen moeder Elza; “ Het was heel een iets anders toen wij hier aankwamen” Ik kende met Gaspard te samen, twintig woorden Frans. We moesten telkens iemand meenemen waneer we aankopen deden, er waren toen al gelukkig wat Vlamingen hier in de buurt.
Een rijbewijs halen was nog een ander paar mouwen, en zegt men je moet dat hier hebben want de afstanden zijn enorm. Jongens, jongens, zegt moeder Elza, wat een klucht was me dat, ik verstond haast geen woord van de vragen die men stelde. Ik dan maar gedaan zoals bij een kansspel. Naargelang de gelaatsuitdrukking van de man zei ze “Oui” of “Non” Ik moet goed gehokt hebben, want enkele dagen lag het rijbewijs in de bus.
Intussen zijn ze goed ingeburgerd, ze hebben de nationaliteit van Canadees. Alleen Canadezen kunnen goedkope kredieten van de regering loskrijgen.
Heiwee naar dat kleine land België hebben ze nauwelijks. Alleenals ze eens een brief krijgen thuis, dat er een familie feest geweest is, een jubileum, of een huwelijk, dan voelde Elza wel eens spijt dat ze er niet bij was.
Voor de kinderen was dat wel heel anders, ze herinneren zich weinig van Rollegem, ze waren erg klein zegt moeder Elza toen ze van uit Rollegem weg gingen. Ze kwamen naar België ze waren in 1976 hier al driemaal geweest, en dat telkens voor twee weken. Hoeveel zou het nu al zijn?
De jongens hadden toen het bedrijf over genomen, en moeder zei: “ we gaan nu wel meer kunnen komen”, “Hoewel, je stelt het je altijd als iets geweldigs voor van hieruit bekeken.
Wanneer je dan in België komt, is alles toch zo onooglijk klein. Met Canadese ogen bekeken is België niet meer dan een grote stad.
Hier te Rollegem staat de tijd ook niet stil. De mensen die U kende van vroeger wie zijn ze, zijn ze er nog?
Terug keren naar Rollegem, zei moeder Elza, dat Nooit! Wij voelen ons hier opperbest.
Hier in ons landhuis in Sabrevois, hebben we alles gevonden wat we wensten, geluk, fortuin noem maar op.
Het laatste wat we konden lezen was; “ Bij het afscheid heft het kleine West-Vlaamse keuterboertje even zijn hand op, ginds over de plas schopte hij het tot rijke “farmer” hoe hij dat kon, wel had hij terloops in het gesprek laten vallen:” Een West-Vlaamse boer werkt nu eenmaal harder dan een Canadees”
Wat men er ook over denkt, een geschreven woord kan steeds eens opgerakeld worden, ook zij die uitgeweken zijn, worden niet vergeten, ja het vervaagt, maar even het geheugen opfrissen kan geen kwaad.
Laat nog maar eens wat horen, het verhaal loopt dan verder wie weet!
Sinds kort is er een nieuwe vereniging bij en dan nog wel een hele leuke. Gezelschapsspelen zitten in de lift, vandaar:
"Den Teirlinck"
De bestuursleden brengen de spelen mee, het is de bedoeling in de toekomst de gezelschapsspelen aan te kopen want die kosten al snel 30 euro, vandaar dat men momenteel 3 euro per avondper deelnemer vraagt .
Waar gaat het door? In het buurthuis! Wanneer? Elke tweede woensdag van de maand vanaf 20 uur tot 22.45uur. Wie kan deelnemen? Volwassen spelers. Meer info 0472 87 04 09
Dit jaar viel Pasen uitzonderlijk vroeg . Het is van 1913 geleden dat de feestdag ook op 23 maart viel. Dat zal pas nog eens gebeuren in 2160! Het is minder uitzonderlijk dat het sneeuwt in maart. Vanmorgen werd Rollegem wakker onder een laagje sneeuw.
Het lemen huisje, gelegen tussen de Aalbeekse- en de oude- Aalbeeksestraat ongeveer waar de nieuwe woning staat van Marnix-Soenen
Werd laatst bewoond door de familie Maurice Vangeersdaele, voordien door Uvyn Jerome en Gevaert Leonia, daarvoor door Vindevogel Het lemen huis werd gesloopt rond de jaren 1970/72
“En toen, na zijn hand te doppen in ’t wijde water klaar
Zegent hij de hooge koppen van ’t onachtzaam peerdenpaar”( G.G)…
“En traagzaam trekt de witte wagen door de stille straten toen,
En ’t weenen, en ‘t is klagen, dat ze bin’de wijte doen( G.G.)…
“Stap voor stap zoo gaande peerden,
ziende naar hun meester om:
stap voor stap,alsof ’t hun deerde,
Traagzaam, treurig stille…. En stom”(G.G.)
“Welkom! Welkom! Riepen de klokken in ruisende zang”(G.G.)
Wij nemen afscheid van de
AUTOVRIJE
SNELWEG A17
Verwaarloosd door de perikelen Pecq-Armentières
Gecreëerd te Rollegem/Bellegem in de jaren 1977/78
En naar het rijk der normale wegen te verheffen
Op 12 juni 1998
Hij was alleen, onbereden gedurende 20 jaar, en gebruikt,
Door trektoren, fietsers en wandelaars en paardrijders.
De meeste Rollegemnaren en Bellegemnaren hebben hier hun rijlessen gevolgt.
Den uitvaartdienst, vond plaats in het bijzijn van De Heer van Rollegem,
De schout en de Baljuw, de Dahliafee, de Reuzin Bellefleur en reus Rollo.
Hij was meerderjarig geworden in zijn maagdelijke toestand(zonder bereden te worden)
Bloemen nog kransen, enkel bomen.
Rollegemnaren en Bellegemnaren geraken 12 juni 1998 hun favoriete speelterrein onherroepelijk kwijt.
Op de bidprentjes staat geschreven:”Als excentriek product van België’s communautaire kwaal, uniek in Europa en waarschijnlijk zelfs op de wereldschaal. Lig je hier al twintig jaren, stil voor u uit te staren. Die gapende wonde in het Zuid-West-Vlaams gezicht, wordt nu voor goed gedicht. Allicht tot wanhoop van de groenen, die milieu en verkeer maar moeilijk kunnen verzoenen. Verbindt de A17, op hoop van meer toerisme en economie, Vlaanderen voortaan met de “Route de Wallonië.”
In aanwezigheid van meer dan 500 mensen werd deze begrafenis plechtigheid bij gewoond.
Op de middenberm werd een flinke eik in de grond gestoken.
Hier eindigen ook de proefritten van de biënnale van Bus en Car.
Het was ook de locatie voor de film van Jaco Van Dormaels, voor de film “ Le Huttième Jour”
En mocht zeker ingeschreven worden in de annalen van de befaamde blunders.
Toen dat de onteigening begon waren ze 15 jaar nu 45 , en wellicht gaan ze het meemaken dat de eerste auto’s er voorbij razen.
De eerste onteigeningen begonnen dertig jaar geleden. De eerste studies voor de weg dateren uit de jaren vijftig.
Het traject liep van Pecq tot Geluwe, maar werd verlengd toen Komen naar Henegouwen werd overgeheveld.
Wallonië wilde haar enclave ontsluiten. In Vlaanderen rees hier tegen fel protest.
Vlaanderen liet begaan, doch de Walen legden een viervaksbaan aan op het grondgebied Komen, aan de ene zijde en tussen Moeskroen en Rekkem aan de andere zijde.
Al die jaren moesten de automobilisten die naar Doornik wilden, via de verkeerswisselaar A17/E17, zo naar de E17 richting Franse grens om via de uitrit Rekkem en de N58 op hun bestemming te raken.
Sinds 1994 werd het verkeer afgeleid vanuit Doornik via Moeskroen om dan via de E17 de A17 op te rijden.
Het was de Vlaamse minister van verkeer en zijn Waalse collega die de resterende stukken van de N58 en de A17 opende. Hij was door iedereen beter bekend als de route Pecq – Armentières. De Overheveling van Komen naar Henegouwen in 1962 betekende het begin van de kwestie.
Dertig jaar hebben Vlamingen en Walen, soms met getrokken messen, tegen over elkaar gestaan. Ruziën over een anderhalve kilometer A17 en de aanleg van de N58.
Een proces welke bij het begin van de jaren zestig rijpte bij oud-burgemeester Robert van Moeskroen en de arrondissementscommissaris André, om Moeskroen met Kortrijk te verbinden, met de bedoeling een verbinding met Komen tot stand te brengen via een expresweg die zou lopen van Pecq tot Armentières.
Het eerste ontwerp zou lopen van Wervik naar Menen en Kortrijk. Doch geen enkele op- of afrit zou er zijn om Wervik te bedienen.
Het tracé Wervik zou scheiden van Geluwe, twee gemeenten die Fuseerden en dat kon niet.
C.V.P. -schepen Paul was misnoegd en stapte over naar de PVV. en lanceerde, uit ongenoegen tegen de C.V.P. die nationaal verantwoordelijk was voor het aanleggen van deze weg, de strijd tegen deze weg. Daar door wilde Wervik geen centimeter grond afstaan om de industriezone van Menen te ontsluiten. “Vlaamse grond mocht niet dienen om twee Waalse steden met elkaar te verbinden”. Het enige wat er hier bij Wervik hoog zat was, dat de beslissing over het hoofd van het stadsbestuur was genomen. Vooral nadat Komen er de “Schoolaffaire” er had bij betrokken.
Wat kwam Pecq hier bij doen?
Op het einde van de jaren zestig, vond een vergaderingplaats tussen een vooraanstaande Menense Politicus en een Kortrijkse ambtenaar waarbij aan de burgemeester beloofd werd dat het stuk A17 opnieuw in het gewestplan zou worden opgenomen. De burgemeester moest het stilzwijgen bewaren. Een rijzende ster uit Wallonië bazuinde het uit in alle media, met als gevolg dat de gemeenteraden van Menen en Wervik bijeenkwamen, en zich samen verzetten tegen de plannen.
Tien jaar later 1988 was er een nieuwe regering die tweederden meerderheid nodig had om de grondwet te wijzigen. Die meerderheid was krap.
De burgemeester van Moeskroen verbond zijn ja stem aan de definitieve regeling van het probleem. De aanleg was begonnen. Moeskroen verleende de bouwvergunning niet maar liet de werken oogluikend toe.
Totdat de Vlaamse regering ging roepen dat, nu de A 17 er lag, de walen konden “fluiten” naar Pecq –Armentières.
Daarop liet Moeskroen zijn rechten gelden, verleende geen bouwvergunning en de werken werd stil gelegd.
Met de komst van Jean-Luc kwam er schot inde zaak, hij zag de noodzaak in van de afwerking van beide wegen. Als premier van de federale, mocht hij niet tussenbeide komen en alles gebeurde achter de scherm. Aan Wervikse kant kwam een weg met twee rijvakken die Pecq en Armentières verbind met de a17 in Geluwe. En de verbinding Doornik – Kortrijk was eindelijk een feit.
De A17 zou nu voortaan de E403 moeten heten. Want toen kwam het antwoord op de vraag, wat komt Pecq hier doet, De chauffeurs die in het verleden via de route de Wallonië uit Namen, Charleroi en Bergen richting Doornik reden en die gewoon waren een afrit Kortrijk te vinden, zagen plots dat Kortrijk vervangen was door de aanduiding Pecq en Espierre, twee Henegouwse gemeenten die inderdaad op de N50 liggen tussen Kortrijk en Doornik. Twee piep kleine gemeenten!Dat was op nationaal vlak maar wat met ons eigen dorp
Men zou te Rollegem zeker geen te kort hebben aan nieuwe wegen!
Een van de drie grote wegen welke door ons dorp zou voorbij komen was de weg van Kortrijk naar Roubaix, of de “wolbaan “ter hoogte van de “waterval” over een groot deel van de tramweg, vandaar naar de Kwadebrug, de Tombroekstraat dwarsen en zo naar Luinge.
Als tweede weg, een grote weg welke komt uit Deerlijk naar Moeskroen, de tweede ringslang van Kortrijk. Deze loopt over Zwevegem en Bellegem en komt op het grond gebied van Rollegem dicht bij Tombroekstatie, en daar dan zou aansluiting geven met de grote baan Kortrijk -Roubaix.
Als derde hebben we de autobaan Brussel- Kortrijk al over Wal Wolbaan lonië. De oprit zou aangeduid staan op de plaats waar nu onder de autobaan kan door gereden worden met de fiets.
Op 13/10 1970 konden we dit lezen in het dagblad “Het Volk” met aankondiging dat deze nieuwe wegen over enkele jaren zouden uitgevoerd zijn.
Het Tracé van de A71 opgrond gebied Rollegem. De A71 of de autosnelweg Zeebrugge- Brugge- Kortrijk- Doornik Sedert jaren spreekt men er over en eindelijk komt hij er! 19/2/1974
Voor wanneer de verbinding van de industriezone Moeskroen- Rollegem? Al jaren werden er plannen gemaakt voor de snelweg Kortrijk- Roubaix. De vraag wordt gesteld komt er iets van in huis? In de bevoegde diensten is men van oordeel dat deze baan er niet moet komen. Dat op 15 mei 1975, maar wel een oprit van de A17 (de vroegere A71) De oprit zou komen in de Kwadebrugstraat te Bellegem. Het traject loopt door naar Kooigem om dan verder opgenomen te worden N50 naar Pecq.
Van op de nijverheidszone van Moeskroen het vroegere tram traject is het amper 2 km naar het punt van de oprit. De berichtgeving van 2/12/1975.
In de loop van de maand mei 1976 werden de werken begonnen voor de A17. Het grondwerk op het gebied Rollegem bedragen voorlopig 1700 meter.
De tweede fase, zou terecht komen aan de oude Buurtspoorweg, alwaar een oprit voorzien is.
(v.d.r.) Men gaat ons nu troosten met een fietspad. Hiervoor moet drie huizen verdwijnen(v.d.r.) men heeft intussen gevraagd of die mensen hun grond niet zouden terug kopen! Hij verlaat Rollegem, naar Bellegem, om vervolgens de N50 te bereiken. (v.d.r.)
Intussen weten we beter, Moeskroen moeste de oprit krijgen, ten koste van om het even wat, ze hebben uiteindelijk het pleit gewonen.
In oktober 1976 zat het spel reeds op de wagen, de verbinding met het industriegebied Moeskroen zou maar komen na afwerking van de A17! Wij boerkes van den buiten weten niet dat eerst een straat word afgewerkt en dan afritten worden gelegd!
In 1983 loopt de a17 dood te Rollegem richting Dottenijs, Pecq is reeds lang verleden tijd.
Een geluk echter want te Rollegem was men vergeten onder de A17 een tunnel te bouwen voor de fietsers! Men zou het verkeer al terug moeten stil gelegd hebben.
1984 eureka men had de oplossing gevonden: “Roeland” zal weer op zijn (auto)hoorn kunnen blazen, zonder de Kortijkzanen wakker te houden. (1/3/84) men zou de RW. 71, over de Roncevalweg verbinden met de A17, een oplossing voor dit “arme land”. Dat met een kost van 18 miljoen Belgische franken, het dode stuk autoweg dat een slapend kapitaal vertegenwoordigd van 1 miljard zou rendabel maken. Een invetsering welke niet meer bedraagt dan de intrestlast gedurende anderhalve maand. Men noemde het “Ei van Bijttebier”
Het was een plan van een schepen niet van de voltallige gemeenteraad! Zo zie u maar zelfs in eigen rangen sloot het niet!
Maar Moeskroen had het door, er kwam een expresweg van Dottenijs naar Moeskroen, en sloot aan op de E17, aan de LAR.
De “route de Wallonie” zou een must zijn.
Bekeken vanaf de “De Dromedaris met de ongelukkige bult” zag men dat het goed was, de minister van landbouw was geslaagd om zijn hofstede te bewaren, de Bellegemnaars en Rollegemnaars zouden bij gebruik wel een 1200 meter omrijden, maar de hoeve kreeg geen brug voor haar uitzicht.(1.386.059 Belgische franken)
Moeskroen had zijn industrie verbinding, wij zijn stank!
En de boer die ploegde verder, dag aan dag was een arbeider aan de slag, Met drie werktuigen een vrachtwagen, een kraan en een bulldozer, het zou nog 14 jaar duren, maar eens kwam de dag, dat de baan er lag!
Zo zie je maar, nooit de moed opgeven, beter laat dan nooit! Met veel geduld en goede moed en een langzame haast, komt men waar men zijn moet.
Ook zo komt er ooit een einde aan de Be/Ha, als je mij maar verstaat!
Bent u er al even blijven bij stils staan, een stuk grond met groot verleden.
Bij het openslaan, van de school geschiedenis van Gentiel Yzerbijt bijgenaamd de “Giraffe” (hij was een groot van gestalte)
“"an gestalteensot mensOp de plaats van de AXA bank gehouden door Katy Nuytten- De Busschere
Stond rond de onafhankelijk van België 1830 hier een school voor meisjes, een soort college, het was de dochter van “Peetje Vanleynsele” die er les gaf.(Ook in het Frans), later werd het huis bewoond door Florimont Vangeersdaele”.(stoelkes dat ze zegden, de man zette de stoelen in een mooie lijn, na de mis.) het gele huis was de school, naar een schilderij van André Hendrickx, broeder André
Voor de Tweede wereld oorlog, was het eigendom van het “hof van Rollegem” en was bewoond door dokter Declercq. Hij was het ook die de vreselijke historie heeft mee gemaakt op het einde van de Tweede Wereld oorlog, rond deze plaats.
Nog een gekende figuur welke hier gewoond heeft was de TV fotograaf, en kunst fotograaf Plateau. Nu kantoor Rollegem p&q nv, Rollegemplaats nr.6 telf. 056/238580
Een voordelige verzekering, een hoogrentende spaarformule, een goedkope lening, een correcte service, een professioneel advies. Dan vind u het hier alles onder een dak
Hier stond zo lang het mensen geheugen zich kan herinneren het café “Au Barbier” welke later de naam zou dragen: “Het Hof van Commerce”, beter gekend onder de naam van de uitbater “vonne Barbe” Het was op het einde 1973 dat dit oeroude café plaats zou ruime om Rollegem een totaal nieuwe look te geven.
Dan was het tijd voor een frituur!
Nu heet men ons welkom in het volledig vernieuwde kantoor!
In de Rollegemkerkstraat nr. 2, tel: 056/224031 bij Miek, Catherine, Johan, Patriek en Johan
Voor uw verzekeringen en bankzaken, vertouwt u best op een expert.
Tombroektramstatiehoeve, de gesloten hoeve met open ingang, daarvan zijn de oudste gegevens terug te vinden 1810, de ankers in de zijgevel van het woonhuis bevestigen het feit. De Tombroektramstatie heeft zijn naam te danken aan zijn vlakbij de plaats waar voor de tweede wereldoorlog het goederenstation stond. Omsreeks 1756 werd de hoeve uitgebaat door Jan Sop Ramart. Ze hoorde tot het Rollegemtiende. In 1789 was Bertholomeus Bekaert de uitbater. In 1810 werd de hoeve om onbekende redenen praktiche volledig vernieuwd.Het landbouwareaal telde 3 ha.Tot 1900 was deze Tombroektramstatiehoeve omwald.In 1910 werd de hoeve voor een tweede keer grondig verbouwd. Het oude lemen woonhuis met strodak werd gesloopt.Sedert 1982 werden de landbouwactiviteiten stopgezet. Een deel van de de gronden werd in 1983 verkocht aan een landbouwer te Luinge. In 1986 verhuisde de landbouwer en verkocht de gebouwen aan de huidige bewoner
vrijdagnamiddag van 14 u 00 tot 18 u 30 Wandelend langs het oude trambedding kwam me ook nog De algemene schilder- en decoratiewerken tegen Stijn Egermont
Tombroekmolenstraat nr. 13 tel: 056/215404 met fax 056//219982
Rollegem heeft ook een aantal gehuchten die we u niet willen onthouden.
Komende van op de autosnelweg volgen we “Hallen” het “Ei” Hoog Kortrijk, (intussen al beter bekend door de zoektocht van de minister)
N323 en voeg in N323, borden naar N323a/Doornik, N 50 Bellegem op de rotonde 1ste afslag President Kennedylaan.
.
Op de rechterzijde staat de in aanbouw nieuwe kliniek van Kortrijk, die in april 2009 in gebruik zal worden genomen. Eén derde is dan afgewerkt
Op het einde van de weg staat een kapel met opschrift: " Op wielen of te voet bidt minstens een Weesgegroet”. Linksaf kom je op de Marionetten.
Het braakliggende stuk was de herberg “Het Rood huis”. Hier werd op 13/8/1979 Christine Lepercq door een buur vermoord. Daarna werd het huis in brand gestoken. Gelegen “op den weg naar Kortrijk” volgens de oude wegenkaart, is dat van Rollegemplaats naar de Marionetten.
De naam Marionetten werd ontleend aan de herberg de Marriontjes die in 1770 op het kruispunt van de Rollegemseweg met de Bosstraat stond. Het was een aardeweg die van Walle (bij Kortrijk) via Rollegem naar Dottenijs liep. Deze weg had de naam van “straete van Cortryk, naer Rolleghem”. Vroeger sloten Walle en de Marionetten aaneen. Sinds 1968 werden de gehuchten door de aanleg van de autoweg gescheiden.
Boven op de heuvel staat de vroegere school van Jan Royaert, ook nog meester Kleikop genoemd (Helkijn1814-Kortrijk 1887). Hij had de gewoonte in zijn doodskist te slapen. In 1905 vestigden zich hier de zusters Verrue. Zij lieten vier klaslokalen bij bouwen. Na W.O.II baatten de zusters van Don Bosco het schooltje uit. In het weekend was er ook nog een eucharistieviering in het schooltje.Door gebrek aan leerlingen werd vrijdag 28 juni 1996 de allerlaatste schooldag. Nu worden de gebouwen niet meer als school of kerk gebruikt.
Op het kruispunt Rollegemseweg, Bosstraat, Rollegemseknokstraat staat het rustgevende en bezinnende “Ostiahove”. Het is een oord van stilte en verkwikking.
Hier stonden tot begin 1900 aan de westkant van de straat drie caféshet nr. 107 was café “De Marionetten”. Het uithangbord is nog in de zijgevel zichtbaar.
Het nr. 11 een wat achteruit getrokken huis, “De Oude Marionetten. Het nr.123, de “Nieuwe Marionetten.
In de Bosstraat op een 500 meter wandelen of fietsen staat "De Libel". Wie met de wagen komt raakt die kwijt op een prachtige aangelegde parking.
Het adembenemende van dit wondermooie plekje willen we u ontnemen.
Het is een natuurgebied van zestig hectaren met ondermeer het geboortebos in de Don Boscolaan.
Het idee kwam uit Nederland: “ Men zag daar een gelijkaardig paviljoen in de vorm van een vlinder”. De constructie was bedacht door de Nederlander Thijs Van Der Wal.
Het is een zeilconstructie tussen palen gespannen, met een afmeting van 27 meter lengte, een breedte van 37 meter en een hoogte van 5 meter. De totale kostprijs bedroeg 378.000 euro. Het omstreden paviljoen werd op 8 juli 2006 opengesteld.
“De Libel is een wezentje dat als eerste weggaat bij het verdwijnen van de natuur.”
In de “libel” is er een observeercentrum en tentoonstellingsruimte. Ze staat symbool voor herstel van de natuur in het groene lint zuid.
De ruimte in het lijf biedt plaats aan 50 bezoekers!
De facetogen van het insect bieden prachtige panoramische uitzicht over het landschap.
De permanente tentoonstellingruimte biedt op speelse wijze informatie over de leefomgeving, milieu en herintroductie van de natuur.
Tegelijk dienen de vier immense vleugels als bescherming of schuilplaats voor de bezoeker.
Het panorama op het omringende landschap is vanuit deze zacht glooiende heuvels een troef voor de natuurwandelaars.
Het bezoekerscentrum komt er in “Hof te Coux, achter het ziekenhuis, dit is volop in aanbesteding en wordt later geopend.
“De Libel” was voor veel omwonende en natuurliefhebbers een doorn in het oog” Nochtans is het een streling voor de wandelaar!
We hebben in alle rust en stilte het verlaten en keren terug naar de Rollegemseweg
Op mijn terugweg dacht ik nog even aan mensen die vreesden dat bij de uitbouw van "De Libel" de rust zou verdwijnen en anderen die niets liever wilden dan veel passage van de wandelaars. In dat verband wil ik je de historie van de kapel aan het St.- Annabos niet onthouden. Aan de nieuwe Elleboogstraat ligt het park en het kasteeltje van de la Croix, in de 18de eeuw genoemd Bewalde speelmote van Penthevilles. Op de hoek staat een achtzijdige kapel van het H. Hart In het jaar 1935, in de oktobermaand dacht men aan een mirakel, toen men het beeld zag bloeden. Een onderzoek wees echter uit dat het om konijnenbloed ging. Wat was er nu gebeurd? De meid van het kasteel werd ontmaskerd als schuldige van dit opzet. Waarschijnlijk had het mens gedacht:"Het is hier zo stil, niemand verstoord hier de rust, het zou een welverdiende verandering kunnen zijn!" Uit eerherstel liet de kasteelheer een nieuwe kapel bouwen.
Intussen komen we op het einde van de huizenrij aan de oostkant. Vlak voorbij de voormalige grens, ligt het hoogste punt van Rollegem, 63,75m. Op de hofstede van Emiel Maes stond hier eens de bakstenen molen, “De Kimpemolen”.
Een koperen plaat herinnert er ons nog aan. De molen werd in 1910 afgebroken. Met de groene dreef aan onze linkerzijde verlaten we dit gehucht.
Op de nrs 45- 50 stond voor enkele jaren het café “De Reisduif” vroeger de “De Suikerij” en dat brengt bij een ander gehucht. Er was hier een vervoerdienst uitgebaat door Henri Delanglez, uit Rollegem. Zijn bekendste standplaats was: “In de Hert”. Tussen de Kortrijkstraat en de Munckendoornstraat. Langs de Segersweg was er een Eikenbos van iets minder dan drie hectaren, het bos was eigendom van Salembier. Het bos werd omgehakt gedurende W.O.I door het bevoorradingcomité bij gebrek aan kolen.
“Hof van Leverghem” ligt volgens het gewestplan in landschappelijk waardevol landbouwgebied. Het dateert van het einde van de 18de eeuw. De kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden van 1771-1778 nam de hoeve nog niet op, maar deze van 1789 wel.
In 1789 was de familie Fouliers De La Faille de Leverghem eigenaar van de hoeve. “Leverghem” was een heerlijkheid ten Zuidoosten van Waregem.
In 1846 was de familie De La Faille nog steeds eigenaar, het land en bouwareaal strekte zich toen uit over 46 ha.
Op het einde van de 19de eeuw vestigde Henri Beaucarne zich als pachter op de hoeve.
In 1914 werd Cyriel Deschamps pachter en in 1918 kocht hij het”Hof van Leverghem”
Het land en bouwareaal waren toen nog 40 ha groot In de jaren twintig van de vorige eeuw vernieuwde Cyriel grondig de hoevegebouwen en liet de overdekte toegangspoort slopen om grotere machines op het erf te kunnen toelaten.
In 1945 werd André Deschamps, zoon van Cyriel de nieuwe eigenaar en uitbater van de hoeve.
Tot in 1953 was de hoeve omwald, vanaf toen werd de omwalling volledig gedempt en stelselmatig opgevoerd. Door verkoop van gronden en de aanleg van verkavelingen verminderde de bedrijfoppervlakte tot 21 ha. André, intussen overleden heeft geen opvolging
Rechts van de toegangsweg tot de hoeve staat sinds 1979 de twee vogelmasten en het clubhuis van de inmiddels niet meer bestaande “Handbooggilde van Sint-Sebastiaan” van Rollegem.
Zoon Jaak een zeer goede schutter is intussen aangesloten bij de gilde te Bellegem waar hij al heel wat titels veroverde.
Bij de ingang van het erf is tegen de achtermuur van een berging een uitbouw gemetseld in rode bakstenen met een grote nis in, die dienst doet als muurkapel.
De muurkapel aan de ingang van het “Hof van Leverghem is onder het dak van de berging gemeten omtrent 3 m hoog. De nis is 1,25m. hoog en 90 cm. Breed. Ze is afgesloten met een houten raam met ronde boog waarin klaar glas aangebracht is. Boven de nis is een kruisje gemetseld.
Vóór de kapelmuur met nis is een bloemenperkje aangelegd met stapsteen erin om de kapel te kunnen bereiken. Dit voortuintje is afgesloten met een groen geschilderd ijzeren poortje.
Binnen in de nis staat een wit gipsen beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes van 80 cm. Hoog. Het beeld van O.L.Vrouw van Lourdes in de muurkapel van het”Hof van Leverghem” is versierd met 2 vaasjes met kunstbloemen en 2 kaarsen.
De Klijtberg is met zijn 62,50m. één van de hoogste punten van Rollegem
De Klijtberg maakt deel uit van de waterscheidingkam tussen de stroomgebieden van de Leie en Schelde. Het “Klijtgat”, een winning gebied voor klei.
Het nr.2 in de Rollegemse weg is de “Klijtberghoeve”, gelegen aan het kruispunt van de Kannestraat en de Klijtbergstraat.
De hoeve voor het eerst vermeld in 1809
Tegen het wagenkot van de hoeve staat ”Rietjes Kruis”.
Het Kruisbeeld wordt zo genoemd omdat het opgericht werd door Henri Delanglez, de vader van de huidige uitbaters van de hoeve, Fidéle en Céleste Delanglez
Henri Delanglez richtte het kruisbeeld op omdat er vroeger op “het gehucht Klijtgat” een huis stond waar het spookte en Henri wilde met het kruisbeeld het gehucht beschermen tegen spoken.
Tot in 1967 stond het kruisbeeld aan de overkant van de straat onder twee beuken en omkranst door een haag. Toen de Rollegemseweg in 1967 verbreed werd, plaatste men het beeld tegen de muur van het wagenkot van de hoeve.
Rietjes kruis is een groen geschilderd kruis dat beschermd wordt door een houten dakje. Op het kruis hangt tegenwoordig een klein metalen beeld van Jezus van Nazareth(afkomstig van op een doodskist) met het opschrift “INRI”
Oorspronkelijk hing er aan het kruis een houten beeld dat na jaren in weer en wind te hebben gehangen, helemaal vermolmd was en niet meer kon gerestaureerd worden. Het werd in 1967 bij de verplaatsing vervangen door een wit gipsen beeld dat toen ingewijd werd door E.H. Desimpele, toenmalig onderpastoor van Rollegem.
In 1984 werd dit witte gipsen beeld vernield door vandalen. Aan de voet van het kruisbeeld staan bloemen.
Indien we nog een prachtige “Lourdes grot” willen vinden dan gaan we tot bij het nr.
Aan de rand van een bosje van een halve ha. liet juffrouw Helena Vandorpe in 1983 een veldkapel bouwen met oude herbruikbare bakstenen.
Juffrouw Helena Vandorpe was tijdens haar actief leven provinciale inspectrice in het technisch onderwijs. Zij was diep doordrongen van de westerse mystiek en bewonderaarster van de zalige Jan van Ruusbroec, Hadewijch e.a. en zij leefde vegetarisch. Het bosje, dat ze liet aanplanten, staan alleen soorten bomen die alleen in het westen groeien.
Het veldkapelleke van O.L.Vrouw is opgetrokken in oude stijl met een overstekend houten dakje belegd met rode pannen.
In de voorgevel van het Kapelleke zit een moderne bruingeverfde houten deur met binnenverdeling en ruiten.
Boven de deur is een arduinsteen ingemetseld met het opschrift “Oorzaak onze blijdschap”
Het Kapelleke is 2,50m. hoog, 1,20m. breed en 1,20m diep.
In de kapel staat op een voetstuk een merkwaardig polychroom houten beeld van Maria. Zij staat op een wolk en wijst naar haar vlammend gouden Hart, rond haar hoofd is een aureool aangebracht met 12 koperen sterren.
Juffrouw Helena Vandorpe kocht dit prachtige beeld in 1960 in Brugge, het toont veel gelijkenis met het Mariabeeld van de paters Passionisten te Kortrijk.
Het beeld is versierd met twee muurkandelaars. Aan de kapelmuur hangen ook twee gedichtjes van Antoon van Wilderode:
“Maria, gij hoort, en gij weet het wel, onder het dak van uw koele kapel” en “Bij kaarsen en blauwe plavuizen, hoe heerlijk de loofbomen ruisen”
Het huis nr.1 op de weg naar containerpark, was “de dubbele arend”of nog de “de leeuw van Vlaanderen” . “In den Berg “ het werd uitgebaad door Vanasten .
Om naar het gehucht de Kwadebrug te gaan, moeten langs de kerk in de Tombroekstraat. Voorbij de beekweg, ligt de toegang tot het nieuwe kerkhof dat werd aangelegd in 1963 en dat in gebruik werd genomen na de afschaffing in 1965 van het oude kerkhof dat rond de kerk lag,; Tegenover het kerkhof staat nabij het nr. 44, de kapel van Onze-Lieve-Vrouw- Middelares-aller- genaden. Het is een grote veldkapel in rode bakstenen die werd opgericht in 1946 door de zusters van de Heilige Theresia( nu de Heilige Jozef) uit het klooster in de Tombroekstraat nr. 6 en de giften van Charles en Melanie De Pauw.
De kapel Onze-Lieve-Vrouw- Middelares-aller- genaden. werd gebouwd uit dankbaarheid aan O.L.Vrouw voor de bescherming tijdens de Tweede Wereldoorlog.
In de voorgevel van de kapel zit een houten neogotische bruine dubbele deur met glas. Boven de deur is een Maria monogram in de muur gemetseld. Op de nok van het dak staat vòòraan een arduinen kruis. De zijgevels van de kapel zijn bekleed met schaliën. De kapel is 3 m. hoog, 1,50m. Breed en 2m. diep.
Binnen in de kapel staat een houten sokkel met een wit stenen beeld van Maria die op haar rechterarm het Kindje Jezus draagt. Maria heeft een gouden kroontje op het hoofd en een gouden druiventros( symbool van genade) in de linker hand. Het kindje Jezus heeft een gouden wereldbol in de hand.
Op het beeld staat het opschrift” O Maria Middelares aller- genade B.V.O.
Het beeld is versierd met een koperen kandelaar met zeven kaarshouders. Er staan ook twee bloempotten en een bloemstuk met kunstbloemen.
Aan de muur van de kapel hangt een houten kruis met een tinnen beeld van de gekruisigde Jezus erop.
In de kapel staan twee bidstoelen.
Van in oktober 1945 werd een bedevaart gehouden van aan de kapel van O.L.Vrouw -van Bijstand op de Rollegemplaats en vanaf de verdwijning van deze kapel, van bij haar beeld in de St-Antoniuskerk, waar haar beeld verder vereerd kan worden, naar de (eveneens verdwenen) grot van O.L.Vrouw van Lourdes op de koer van het klooster van de zusters naar de kapel van O.L.Vrouw Middelares aller- genaden onder het bidden van de rozenkrans en het zingen van Maria liederen.
Deze bedevaart wordt niet meer ingericht sinds de jaren zestig
We stappen door tot aan de hoeve op de rechter zijde “Nevele-Rosendaal”. De hoeve dateert van de 17-18de eeuw. Einde 19de eeuw was Vanneste eigenaar en uitbater. Paul Renard volgde hem als pachter op in1906. In 1945 werd Pierre Dumortier de eigenaar en sinds 1979 volgde zijn zoon Roland hem op.
Al van in 1601 had “Nevele-Rosendaal” een rechthoekige wal en dit bleef ongewijzigd tot einde 19de eeuw.
De wal verdween in fasen: het linkerdeel langs de weg verdween omstreeks 1900, de wal achter het woonhuis in de jaren vijftig en rond 1964 het laatse deel achter de schuur.
Pastoor Slosse vermeldt dat het vierde doodsprentje in Rollegemwerd uitgegeven voor het overlijden van Cathrientje Ghequiere, vulgo Cathrientje Louage. " Ze wierd op hare hofstede binst de hoogmis vermoord op 1 januari 1846."
In zijn uitgebreide collectie vinden we het prentje ook niet terug (oproep naar zij die het in hun bezit hebben om het te mogen gebruiken)
De oproep werd gehoord, met dank aan zij welke geholpen heeft, hier het resultaat;
Passage uit Slosse: “Intusschen, voor het geven van dergelijke santjes waren ze te Rolleghem late aan den gang: E.H. Du Boccage heeft het eerste; de weduwe Ghequiere Herbau het tweede; pastor Mullier, het derde en Cathrientje Ghequiere, dochter van Ghequiere Herbau het vierde. Cathrientje Ghequiere, vulgo Catrientje Louage, wierd op hare hofstede binst de hoogmis vermoord den 1 januari 1846.
Passage uit Thesis: Joannes Christiaens , 22 jaar, werkman, geboren en wonende te Wareghem, werd beschuldigd van moord met voorbedachten rade op Catherina Ghequiere en diefstal ten aanzienvan dezelfde persoon. Hij werd op 10 maart 1846 door het Assisenhof van West-Vlaanderen ter dood veroordeeld, en op 7 april 1846 om twaalf uur terechtgesteld op de Grote Markt te Kortrijk.
De stad Kortrijk heeft binnen haar stadsmuren vijf maal een executie gekend. De eerste twee executies (De Beuck 23/02/1816 en Nijs 2/02/1835) vonden plaats op de grote markt voor het stadhuis. De executie van Van Gheluwe vond plaats op 23/05/1835 op de Graanmarkt. De executie van Christiaens op 7/04/1846 verhuisde opnieuw naar de Grot Markt, en de laatste executie te Kortrijk, die van Algoet, werd voltrokken op het Jan Palfijn plein.
Ook het bidprentje welke hier werd aan toegevoegd werd ons door een vriendelijke Ann Augustyn opgezocht en gevonden met zeer veel dank aan zij die ons hierbij geholpen hebben.
Zij die dachten dat Cathrientje, een kind was vergisten zich. Katrien was een volwassen vrouw van 52 jaar oud. Ze werd niet vermoord op de hofstede, zoals aanvankelijk gedacht aan Rietjes kruis maar op de hofstede: “Nevele-Rosendaal”. Hoe kwamen we dit op het spoor?
Bij zulke gelegenheden denkt men direct aan de krant. Doch in die tijd waren kranten zeker niet gericht naar het brede publiek. Tot na de tweede wereldoorlog werden naar aanleiding van roofovervallen, moorden, verkrachtingen, en andere zware misdrijven door Markt- en straatzangers het thema beschreven en bezongen. En toch was er een klein verhaal, uit het krantenartikel in Journal de Bruges 3/4/1846” konden we lezen: "On écrit de Courtrai: Un crime horrible vient d'être commis hier matin à Rollegem, durant la grand' messe, la fille Ghesquière agée de 52 ans et habitant une ferme avec son frère dans ladite commune, située à une lieu d'ïci , a été assassinee de la manière la plus atroce pendant qu'elle était seule nu logis. Son cadavre a été ensuite jeté dans un étang qui entoure .lLa ferme et d' où on l'a retiré. Le cràne est horriblement fracassé, Cet assassinat a étè suivi d'un vol d'espèces et de bijouteries de femme. Hier après-diner , immédiatement après avoir reçu la nouvelle, les membres du parquet se sont rendus sur les lieux et ont fait les recherches les plus actives pour découvrir l'auteur de ce crime, car tout fait présumer qu' il a été commis par un seul individu. La nuit seule a pu mettre fin à leur leurs investigations qu 'ils ont dû recommencer aujourd'hui de bon matin."
We vernemen wel degelijk, dat “Son cadavre a été ensuite jeté dans un étang”.
In de "Journal d'annonces de Courtrai' van 7 januari 1846 lezen we dat de moordenaar van zuster van boer Ghesquiere in Rollegem zijn daad bekend heeft. Voor Catherientje was de moordenaar geen onbekende. Op de boerderij was hij een tijdje knecht geweest maar na 20 maanden hadden Cathrientje en haar broer hem zijn ontslag gegeven wegens ontrouw en slecht gedrag. De moordenaar kwam net uit de gevangenis toen hij zich op oudjaarsavond ongemerkt liet opsluiten in de schuur van de boerderij. Toen de boer en de knechten op nieuwjaarsdag vertrokken naar de hoogmis sloeg hij zijn slag. Cathrientje was echter nog thuis en gealarmeerd door lawaai in de kamer ging ze een kijkje nemen. Ze herkende de weggezonden knecht en vroeg wat hij zocht. De knecht antwoordde niet maar sloeg haar met een schop op het hoofd tot ze badend in het bloed neerviel. Hij doorzocht de woning en stal wat hij kon. Bij het verlaten van de woning liep hij voorbij de gewonde Catherine en bemerkte nog een teken van leven. Razend sloeg hij haar opnieuw en sleepte zijn vroegere werkgeefster naar de wal waar hij haar in het water gooide.
Ook vonden we door dit aan te klikken, heel wat informatie over ons Katrien.
In die tijd was de guillotine gebruikt als executiemethode. Het is pas bij de invoering van de guillotine in onze gebieden dat de men geen onderscheid meer kon maken tussen de veroordeelden uit verschillende standen. Op het uur van de dood werd iedereen gelijkgesteld
De veroordeelde Chrisiaans werd op de middag geëxecuteerd. Hij werd niet de avond ervoor, maar pas diezelfde morgen van Brugge naar Kortrijk vervoerd.
Uit de krantenberichten bleek ook dat de laatste actie van de ter dood veroordeelde vaak het kussen van het kruisbeeld was. Deze handeling ging meestal gepaard met de woorden “Seigneur, je remets mon âme entre vos mains”Mon Dieu, je remets mon âme entre vos mains”
“Heer in uw handen beveel ik mynen geest
“De veroordeelde had wel hoofdzakelijk een zwijgende en passieve rol, een kort woordje tegen de priester zoals hierboven vermeld werd, paste wel in het ceremonieel. De enige veroordeelde die zich wel tot het volk richtte was Christiaens (1846). “(…) Hij heeft met een flauwe maar kalme stem gezegd; mensen ik vraag u allen vergiffenis (…)”[
De executie van Christiaens op 7/04/1846 gebeurde op de Grote Markt,
Wat dit toilet inhield? Het eerste artikel dateert uit 1846 en stelt: “(…)Eenige
oogenblikken voor den middag zyn den beul en zyne hulpen in het gevang gekomen om het hair en hembd-hals (sic) van Christiaens aftesnyden, hij heeft die bewerking met droefheyd en tevens met overgeving onderstaen. Onmiddelyk nadien hy is op de kar geplaetst…(…)”[
Bij de executie van Karel Algoet te Kortrijk (1855) stonden er rond het schavot zo’n 120 man van het 4e regiment. Dit waren ongeveer 3 maal zoveel ordebewaarders dan 9 jaar ervoor toen Christiaens te Kortrijk werd terechtgesteld. Toen werd er slechts melding gemaakt van een détachement van 40 man van het 5e regiment van de politie
Tekst uit de openbare terechtstelling door Marleen Dupont. Zeker een aanrader wil je het verloop kennen uit die periode.
Waarom zei men, Cathrien Louage in plaats van Ghequiere?
Cathrientjes overgrootmoeder was getrouwd met Nicolaus Ghequiere. Twee jaar na de geboorte van Joannes Baptiste, grootvader van Cathrien, hertrouwde Cornelia met Joannes Baptiste Louage klik hier
De “Kwadebrug” welke in den ouden tijd van een zeker “Strategische” belang was.
In 1648 legerde de Franse troepen te Luigne. Ze maakten de streek hier onveilig door hun plunderingen. Daarom beslist de parochie de “Kwadebrugge” af te breken opdat de soldaten niet meer in staat zouden zijn te komen plunderen op de parochie.Zie hier den authentieke tekst uit de “Pointynghebouck” of de belastingsrol van 1652: Betaald aan Jan Esquenet over
Handhedaan (handenarbeid) en leverynhe van hout van het vermaecken de brugghe, genaempt de Quabrugghe, gebrocken synde bij laste van de prochie van het beletten de passage van de soldaten die quaemen dieven(?) als ’t legher in Luigne(?) lag anno 1648.
Het moet wel zijn dat de beek en de dijken groter waren dan nu, en dat er meer water vloeide, anders ware het voor de plunderende soldaten een klein kunstje geweest om er over te wippen. (Tekst uit het Bellegemse parochieblad)
In 1941 werden verbeteringswerken uitgevoerd omdat het wegdek was beschadigd door de voorbijtrekkende zware artillerie.
Aan de Kwadebrug verdwenen drie cafés zijnde aan de noordkant van de straat “De Rivier”
Bij de beek het nr. 210 “Au Mal Pont
In de Hoevedreef, bevindt zich de hofstede “Dadecotboghaert” een hoeve welke dateert van de 17de eeuw gezien de hoeve in 1629 verlaten was. Het was een omwalde hoeve, welke in 1970 volledig werd gedempt. Deze wal had een dubbele functie, namelijk bescherming en ontwatering.
“Dadecotboghaert” staat immers in de alluviale vlakte van de fabrieksbeek.
Ook al zijn de cafés verdwenen toch is er nog jaarlijks de “Kwabrug Kermis” op het 3de weekend van de maand juni.
De hofstede nr. 171 of de Kwabrughoeve al bekent van in 1834. Een meerzijdig gesloten hoeve het woonhuis werd verbreed en vernieuwd
De naam van de hoeve verwijst naar het gehucht
“Au Coq Chantant” later de “De Commerce” is de hoeve nr. 218. De historische naam is te danken aan: vroegere was in de hoeve een café ondergebracht met deze naam. De hoeve werd gebouwd tussen 1813 en 1846. Het was een hoeve met amper 1 ha. Omstreeks 1900 werd in de hoeve de herberg ondergebracht, de bewoners hadden zich gespecialiseerd in de aardappelteelt. Later kwam een metser uit Nederbrakel, en breidde de oppervlakte uit tot 11 ha. Tijdens WO II doken voorname Kortrijkse figuren onder op de hoeve. Na de oorlog werden de herbergactiviteiten stop gezet. Het is een gesloten U- vorm gebouw, met als oudste gegevens 1860, woonhuis en ovenbuur.
Tussen Tombroek en het Forest ligt een klein groepje huizen. Voor de fusie begon de Moeskroenstraat aan de beek van de Kwadebrug, welke de scheiding vormt van Bellegem met Rollegem. Nu vangt ze aan op het kruispunt met de Tombroekstraat. We dwarsen de Tombroekstraat, richting MoeskroenstraatHet gehucht de “Zevenkote”, de Popp-kaart duidt op die plaats zeven woningen aan, die hun naam aan deze buurt gegeven hebben. Nu bestaan er nog drie van die huisjes: de nr. 7, 25 en 29.
De hofstede ”Zevenkote”werd in 1898 nieuw opgetrokken, na afbraak van de bestaande hoeve welke dichter bij de straat stond. De oude funderingen werden in 1979 terug gevonden
Het
Vroeger zouden hier zeven zogezegde koten gestaan hebben.( huizen zonder achterdeur werden koten genoemd) De weg naar de hofstede was lang geleden de verbinding weg met Tombroek.
Hoeve Ghequiere, Moeskroenstraat 24 dateert uit 1756. De naam verwijst naar de familienaam van de huidige uitbaters, welke al een kleine eeuw de hoeve bewoont. Het is een gesloten vierkantshoeve met open ingang.
In 1945 werden de gebouwen aanzienlijk beschadigd door een neventreffen van een VI bom
Op de hoek van de Moeskroenstraat en de Schreiboomstraat(zuidkant) ligt een stuk grond van ± 800 lands.Dit werd tijdens de Hollandse bezetting voor 1830, voor een “kantje” (een stuk brood,) omgewisseld. Er heerste toen een grote hongersnood onder de bevolking. Ze moesten hoge belastingen betalen op het slachten en malen. Dit stuk land noemt nu nog “Het Kantje”
Het “Forest” op de grens van Moeskroen, 50 meter hoogte was een bosrijk gebied.
Het was bewoond door veel grensarbeiders en was bekend voor zijn talloze vinken liefhebbers.
Verscheidene wegels laten ons genieten van dit heerlijke gehucht.
Terug naar de Schreiboomstraat, welke ook nog deel uit maakt van het Forest,
De hoeve “Te Brou” In 1756 was Frans Hoornaert de uitbater. De eigenaar was Verbyst volgens de Popp-kaart. In de tweede helft van de 19de eeuw werd de familie Brou eigenaar, deze vrijgezel schonk in 1910 de hoeve aan het armengoed te Kortrijk. Karel Vandewoestijne afkomstig van een verdwenen hoeve op den Rodenburg te Marke, werd de nieuwe uitbater in 1910. Door het beperkte landbouwareaal, specialiseerde men in de jaren tachtig in de varkenskweek.
Stond tot voor de eeuw wissel dit huis. Aan het nr. 71
In de gevel was een steen ingemetseld die de wapens vertoonde van de abdij van Groeningen;drie zilveren rozen op rood veld; en links deze van de abtdis Victoria Dubois, alias Van Houtte, op zilver veld een rode keper, met twee groene bomen langs boven en een zwart kruis langs onder.
Het de hoeve (± 9 hectaren) was bewoond door Ambriosius Van Neste, ze behoorde toe aan vrouw Crommelinck-Vanden Borre uit Moen.
.
De “Foresthoeve” Schreiboomstraat 54.
De vroegere bosrijke omgeving, waarnaar de naam verwijst is volledig verdwenen.
In 1756 werd de hoeve uitgebaat door Jean Frans Lemerchie, we vinden ze terug op de kabinetkaart van de Oostenrijkse Nederlanden van 1771- 1778.
Omstreeks 1860 huwde Louis en Jean Baptiste verhuisde naar een kleinere hoeve, die recht tegenover de ouderlijke hoeve stond. Gedurende de Eerste Wereldoorlog werd een Duitse geschutseenheid gevestigd op het land, waarbij de boomgaard ten dele werd vernield.
De hoeve werd grondig vernieuwd en gemoderniseerd. In 1962 werd gestart men met het kweken van varkens in het kader van de Euromarkt.
“Goed te Castel” reeds in 1637 werd het op kaart voorgesteld. Het was de familie Herbau die er tot in 1901 de uitbater en eigenaar van was. Van af toen werd de hoeve opgevolgd door Alberic Depestel. De Na een blikseminslag werd de hoeve in 1903 bijna volledig vernield. De brand ontstond op het “Goed te Castel tevens bij het drogen van graan. Er werd een vuur gestookt en via een ventilator werd warme lucht door het graan geblazen. Vermoedelijk werd het vuur meegezogen zodat de brandt ontstond.
In 1915 verhuisde Alberic naar het “Goed te Bottelrie. Hij werd opgevolgd door René geboren op “’s Costers” Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de stallen door de Duitsers opgeëist.
In 1990 veranderde de hoeve opnieuw van eigenaar, de gebouwen werden aangepast voor een AVEVE -winkel met magazijn.
“De Schreiboom” Heeft geen archiefmateriaal daar ze slechts dateert uit 1901.
De vrouw van de eerste uitbater, was afkomstig van het “Goed Castel” Bij haar huwelijk werd de hoeve gebouwd en land gekocht aan een oom.
Aan de hand van de Popp-kaart Rollegem en legger van omstreeks 1834 kan men vaststellen dat de hoeve nog niet bestond.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de hoeve licht beschadigd. De bedrijfsleider verhuisde in 1971 naar Ledegem, en bewerkte hier verder de gronden. De hoeve stond in 1992 leeg, nu werd ze grondig verbouwd en heeft geen landbouw functie meer sinds 2000.
“De Schreiboom” Heeft geen archiefmateriaal daar ze slechts dateert uit 1901.
De vrouw van de eerste uitbater, was afkomstig van het “Goed Castel” Bij haar huwelijk werd de hoeve gebouwd en land gekocht aan een oom.
Aan de hand van de Popp-kaart Rollegem en legger van omstreeks 1834 kan men vaststellen dat de hoeve nog niet bestond.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de hoeve licht beschadigd. De bedrijfsleider verhuisde in 1971 naar Ledegem, en bewerkte hier verder de gronden. De hoeve stond in 1992 leeg, nu werd ze grondig verbouwd en heeft geen landbouw functie meer sinds 2000.
De kapel van de Schreiboom, een boom van heidense oorsprong, bij voorkeur aan kruisstraten en hofpoorten, om vrij te blijven van rampen en ongevallen. Een schreiboom of treurboom is een boomvorm waarvan de takken neerhangend zijn, het zijn bomen van verdriet.
Onze-Lieve-Vrouw –van –de –Schreiboom of Renardskapelle in de Aalbeeksestraat.
Langs de noordkant van de straat en op de hoek van de Marksestraat staat de Neoklassieke bakstenen kapel. De volkse naam verwijst naar de “Steenbakkerij” van Renard- Vandeputte die voor de Tweede Wereldoorlog in de weide juist voor de Marksestraat gelegen was.
De oudste gegevens van deze hoeve dateren van 1637. Toen in 1773, op last van de Staten van Vlaanderen, een kaart moest worden opgesteld worden van de hoeven waar runderpest was uitgebroken, kwam ook “ de Steenbakkers -hoeve” erop voor; daardoor werd toen de hele veestapel van de hoeve op last van de overheid, afgeslacht. Op de “Steenbakkers -hoeve” was er rond de eeuwwisseling 1800/1900 een kleine steenbakkerij gevestigd.
Het kruispunt werd hier gevormd door de Schreiboomstraat en de Lerberg ( aardeweg langs de hoeve naar de Lampestraat, de Aalbeeksestraat was er nog niet)
In de topgevel van de kapel is een nis met Romaanse boog ingemetseld, afgeboord met grijze façadesteentjes. De nis is 80 cm hoog en 50 cm breed. Daar staat of stond een beeld van het H.Hart van Jezus van 40 cm hoog. De kapel werd op het einde van de 18de eeuw gebouwd.(voor 1850) Zij is 3,80 m hoog en 2,60 m breed en 2,30 m diep.
Binnen in is de kapel in het lichtblauw geschilderd, de achtermuur, waartegen het houten altaar staat, is evenwel witgeschilderd.
Op het altaar is het Mariamonogram (AM) aangebracht.Op het altaar staat een gipsen beeld van O.L.Vrouw van Lourdes van 60 cm hoog met er boven het opschrift” Ik ben de Onbevlekte” Het beeld is versierd met 6 vazen met kunstbloemen en rond het beeld is een krans aangebracht met witte papieren rozen. Er hangt een ex-voto met de tekst “ In Lourdes hebben we voor U gebeden. Dank”
“Steenbakkerhoeve”
Ze datert van de 16 de eeuw, de oudste vondsten gaan terug tot 1637. Het was Jacobus Vanneste welke huwde met Delputte Elisabeth omstreeks 1733 die er kwam wonen. Het was in 1773 dat op last van de Staten van Vlaanderen een kaart werd opgesteld met weergave van de hoeven waar runderpest was uitgebroken. Daarop komt de “Steenbakkershoeve” voor, en om verdere uitbreiding te voorkomen werd de hele veestapel afgemaakt.
Omstreeks 1867 richten de broers Renard een kleine steenbakkerij op die gewerkt heeft tot 1900. In 1934 werd de hoeve door een zware storm geteisterd waarbij stallen en schuur werd vernield. De hoeve was volledig omwald, vermoedelijk werd het poortgebouw gesloopt inde periode 1846- 1873, waarbij een deel van de omwalling werd gedempt. Tegen 1918 was reeds de helft van de cirkelvormige omwalling verdwenen. Het was tussen 1930 -1940 dat het resterende gedeelte werd gedempt.
Het Kruisbeeld welke aan de zijkant bij de oprit naar de hoeve, stond tussen twee lindebomen. Het is er tweemaal tijdens stormen in 1942 en 1975, omgewaaid Het kruis is in hout en werd in 1976 herschilderd in een licht- bruine tint; het beeld van Jezus van Nazareth is van gietijzer. Het is waarschijnlijk een Frans beeld want de voeten van Jezus staan op elkaar en niet naast elkaar zoals bij ons gebruikelijk is.
Onderaan het kruis is een zwart geschilderd doodshoofd aangebracht en bovenaan het opschrift “INRI”.
Het kruisbeeld is beschermd door een houten dakje, het geheel is 2.40 meter hoog.
Het kruisbeeld is versierd met bloemen in een bloembakje. Vroeger stopte de Kruisprocessie bij dit kruisbeeld.
“Ter Linde”
Dateert van 1756, begin de 20ste eeuw werd de hoeve geteisterd door een storm waarbij de schuur totaal vernield werd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de hoeve door de Duitsers Bezet. Begin van de 20ste eeuw werd de schuur door een storm totaal vernield, ze werd gelukkig opnieuw heropgebouwd.
Achteraan staan de “Barakken” welke dienst deden voor de Bussen van de firma Hoornaert uit de Aalbeeksestraat.
Bij de hoeve nr. 7 Is een grote kapel in de hoevegebouwen ingebouwd. De hoeve welke een omwalde hoeve was dateert uit 1637. Het “ Hof Ter Magne” Ze had de benaming van “ Dquasmagne” het was niet zeker of de omwalling nog bestond, zeker is dat tegen 1809 de wal volledig gedempt was.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd op deze hoeve voor een korte tijd een geschutseenheid geïnstalleerd.
Na de oorlog werd de overbouwde poort toegemetst. Een nieuwe toegang werd voorzien, voor de grotere machines. Voor de aanleg van de A17 in 1973 werden 2 ha landbouwgronden onteigend.
De hoevekapel van O.L.Vrouw Hulp der Christenen is een openkapel, opgetrokken in rode baksteen. De toegangsdeur zit onder een grote Romaanse boog, het is een groengeschilderde smeedijzeren deur met tralies. In de witgeschilderde boog boven de deur staat in het zwart de naam van de kapel te lezen:” O.L.Vrouw –hulp –der -Christenen” De kapel is 2,60 m. hoog, 4 m. breed en 1,50 m. diep.
De binnenkant van de kapel is witgekalkt, de achtermuur even wel lichtblauw.
In de kapel staat een klein houten altaar met twee houten kandelaarblokken zonder kandelaars. Niettegenstaande de naam van de kapel is het beeld dat op het altaar staat een gipsen beeld van O.L.Vrouw –van -Lourdes. Het staat op een blauwgeschilderde houten blokje met het Mari – amonogram. Het is 60 cm hoog en versierd met kunstbloemen.
Vroeger werd in de meimand iedere avond door de mensen uit het gebuurte een rozenhoedje gebeden; na de Tweede Wereldoorlog is dit gebruik verdwenen.
Wanneer we de brug over de autosnelweg op gaan zien we aan de linkerzijde de hoeve met in de dakpannen verwerk het jaartal 1912. Het laat vermoede dat deze hoeven, zeer recent gebouwd werd. Oorspronkelijk stond ze waar nu de boomgaard is.De Kabinetkaart van de Oostenrijkse Nederlanden van 1771. Popp-kaart van 1834.
Het was in 1912 dat de broers Vandaele, toenmalige eigenaars, de hoeve volledig naast de bestaand gebouwen bouwden. De zware balken van het schuurgebinte zijn het afbraakmateriaal van de Sint- Antoniuskerk, zoals reeds vroeger neer geschreven werd in 1904 neer gehaald en zo verhuisden vele matrealen naar plaatsen waar gebouwd werd.
Zo staat ook een huis in de Kerkstraat van rond de zelfde periode waar je nog zo een balk kunt terug vinden.
Het hof werd inde Eerste Wereldoorlog door de Duitsers bezet. Er werden ondermeer barakken opgericht met gasinstallaties voorzien om huidziekten te bestrijden Enkel de kop van het paard bevond zich in de buitenlucht. Na de oorlog werd met het materiaal loodsen gebouwd. In de gevels van de hoeve zijn nog sporen te zien van de lichte beschadiging van de Tweede Wereldoorlog. In 1949 kocht een nieuwe uitbater deze hoeve welke in 1952 zijn eigendom werd. Met de aanleg van de autoweg (A17) omstreeks 1976 werd het hoeveareaal gehalveerd. Tussen de jaren 70 en 80 werd door de huidige eigenaar inspanningen geleverd voor een positieve toekomst van dit bedrijf.
Aan de ingangpoort van de hoeve “Goed te Coulembier” is aan de straatzijde een moderne hoevekapel aangebouwd.
“O.L.Vrouw hulp der Christenen.” Uit 1945.
De hoeve zou, volgens de deurbalk op de koestal dateren uit 1773. Ze wordt reeds vier generaties lang bewoond en uitgebaat door de familie Coulembier. De huidige uitbaters zijn de familie N. Coulembier – Coussement.
Oorspronkelijk was het een gesloten vierkantshoeve, met als ingang de grote poort van het wagenhuis. De ingang bestaat nog maar de poort werd vastgehecht. Zoals bij vele hoeven was de ingang te klein voor de grote machines.
De kapel welke in 1945 werd opgericht door René Coulembier om van O.L.Vrouw de genezing te bekomen van een gehandicapt kind dat in het gezin was geboren. Het kind is spijtig genoeg enkele jaren later overleden.
De kapel is een rechthoekig gebouw met een plat dak, opgetrokken in rode gevelstenen. Op het dak staat vooraan een smeedijzeren kruis.
In de voorgevel van Coulembiers kapel zit een groengeschilderde houten deur met in het bovenste deel een ruit achter traliewerk. Boven de deur is een arduinen steen aangebracht met de bede: “ Maria Hulp der Christenen, B.V.O.
De kapel is 2,60 m hoog 1,40 m breed en 2.m diep.
Aan de zijgevel is een bloemperkje aangelegd.
In de kapel staat een blauw- geschilderd houten altaar met een geborduurd altaarkleedje.
Op het altaar staat een beeld van “Maria, hulp der Christenen” dat waarschijnlijk afkomstig is uit het klooster van de zusters van Don Bosco op St-Anna, waar Marcella Coulembier kloosterzuster was. Het beeld stelt Maria voor met haar Kindje Jezus, beide hebben een gouden kroontje op het hoofd, Maria draagt een blauwe mantel op een rood onderkleed en Jezus een groene mantel op een rood onderkleed. Het beeld is 60 cm. Hoog.
Het laatste gehucht of kleine dorp, maar daarom niets minder”De Knok” 51 meter boven de zeespiegel ligt We willen het bereiken daarom stappen we langs de binnenstraat, aan de Rollegemseweg gaan we links af en daarna de Groene dreef en dit gedeelte betreden we het uiterste noorden der gemeente. Het vormt de grens met Kortrijk, een deel ervan ligt op grondgebied Kortrijk. De Knok bevindt zich op 4à5 km van het centrum van de stad. Op dit gehucht komen vijf wegen samen. De Muynckendoornstraat was de bijzonderste en ook de langste, ze begint vanaf Walle(Kortrijk) en eindigde in Dottenijs, sinds de fusie is ze opgesplitst. Ze was tien kilometer lang. Op het gehucht waren zeven herbergen, met de brand van de “Fliefouter” was de laatste herberg ook hier verdwenen.
De Knok is volgens sommige een naam welke afstamt van het woord knokken= beenderen; nl. een plaats waar kadavers werden begraven. Het is buiten de stad gelegen, kan het een begraaf plaats? Nu een woonwijk van heel wat mensen welke werken in de stad en hier komen wonen en rust vinden. Van een viertal hofsteden zijn de gronden ingenomen door woningen. Het is een prachtige woonwijk geworden.
“Rollegemknock:” Munkendoornstraat 125,
Werd gebouwd in 1813/14, op de Popp-kaart van 1834 staat deze vermeldt een Scherpereel was eigenaar.
Het was een gesloten hoeve met open ingang
Nu de bergplaats, stond in de jaren zestig een ovenbuur. In de zijgevel van de wagenbergplaats is een kleine kapel.
Sinds 1987 heeft deze hoeve geen landbouwuitbating meer
We maken onze wandeling af langs de Walleweg. We komen ter hoogte van het nr. 115 bij de hofstede “Hof van Odo” de grenssteen tegen welke enkele jaren terug werd opgegraven met het wapenschild van Kortrijk met data van 1743 in een nis ingemetseld.
De naam verwijst hier naar Odo Vandenberghe welke sinds 1927 de eigenaar werd, de bedrijfsoppervlakte was toen 13 ha groot. Het oudste gebouw dateert uit 1779.Hier zou een vluchtende Franse koning Lodewijk genaamd, in de achterkamer overnacht hebben. Vermoedelijk gaat hier om de Frans koning Lodewijk XVIII, welke de troon besteeg nadat Napoleon in 1814 voor de eerste keer werd verbannen naar Elba. Napoleon welke in 1815 begon aan een triomfantelijke terugtocht naar Parijs, zou Lodewijk XVIII gevlucht zijn over Kortrijk naar Gent, waar hij enkele jaren woonde in de Veldstraat te Gent. De Gentenaren noemden hem “Zwiet” in plaats van Louis Dixhuit omdat de ex-koning enorm kon zweten. De bestaande gebouwenworden verhuurd aan derden..
Bij het nr. 101 staan we voor het “Goed te Castaigneboom. Een gesloten vierkantshoeve met de oudste gegevens uit de 18de eeuw, leesbaar in een datumsteen, welke zich bevond in het poortgebouw, 17?? Die verdween na de Tweede Wereldoorlog. Tot in de veertigerjaren werd hier Vlas en Cichorei geteeld.
In 1948 Het jaar dat Onze-Lieve-Vrouw van Fatima naar Bellegem werd gehaald
In 1834 was C. Van Tiegehem eigenaar, en telde ongeveer 22ha. Later was het eigendom van Goethals uit Kortrijk, zijn dochter Simone, getrouwd met Baron Kervyn de Volckaertsbeke, erfde het goed. Hun kinderen waren pachter.
De hofstede voorbij staan we in Bellegem, halfweg de beklimming naar de kerk aan de kapel nemen we de oude tramroute en komen terug op grondgebied Rollegem.
We volgen de Oude Bellegemsestraat en ter hoogte van het nr. 1 zien we Het vernieuwde “Goed te Bottelier”
Deze eeuwenoude gesloten omwalde ( de omwalling verdween in 1958) hoeve was het foncier van de heerlijkheid bottelier. Naast de hoeve was er een vijver, deze werd in de periode van 1846 tot 1873 gedempt.
Al in de 15de eeuw bewoonde Jan van Nest het goed. Op het einde van de 15de eeuw, werd de nieuwe uitbater de Familie Cannaert en verbleef er ruim 100 jaar. Rond Het jaar 1834 was het de beurt aan de familie Cottignies, en telde het domein ongeveer 18 ha. en in 1915 was het eigendom van Albriek Depestel, daarna was het de beurt aan Cristiaans. Toen werden de gronden verkocht.
Het is de huidige eigenaar welke de gebouwen en de omliggende grond naar deze restauratie uitwerkte.
Op het einde van de weg gaan we links af we komen voorbij “Ter kanne” den eigenaar verteld: "vroeger noemde deze straten de Kannestraat,en de kleine kannestraat, ze hebben dit gewijzigd, voor mij was de naam vlug gevonden, het werd "Ter kanne" Een “rustge stek” die ons terug doet denken aan het verleden.
Op het einde rechts af onder de snelweg,
Voor ons, mijn dorp. Ik ben er wel niet geboren of getogen, toch wil ik er tot het einde ter tijden wonen.
Rollshausen verliest in 1974 zijn eigenheid en wordt een fusiegemeente van Lohra. Het is een “woondorp” in het plattelandsdistrict Marburg-Biedenkopf en telt 320 inwoners. De oppervlakte bedraagt 501 hectare, waarvan 162 hectaren voor de landbouw en 284 hectaren bos. Met zijn vijf bedrijven stelt het circa 50 persoenen tewerk Daar het dorp een woondorp is zijn er de laatste jaren een dertigtal huizen bij gebouwd en is het dorp met ongeveer een 100-tal personen toegenomen.
Het leerlingenvervoer is zeer goed geregeld naar Gladenbach, Wiermar-Niederwalgern en de universiteitsstad Marburg.
Het openbaar vervoer van uit Marburg of Giesen (23:24 u.) en met de belbus kan men zekerlijk na middernacht nog in Rollshausen aankomen.
De deelgemeenten van Lohra met zijn Damm, Nanz-Willershausen, Rodenhausen, Reimershausen, Altenvers, Weipoltshausen, Rollshausen en Seelbach. Samen goed voor meer dan 5.000 inwoners.
Rollshausen, en zijn verleden, 1256-2006 of een levensloop van 750 jaar.
De adellijkheid “von Rol(l)shausen, de stamvader is Henricus von Rolshausen, een ridder geboren op 1/10/1556 en overleden op 11/2/1263 hij was gehuwd met Sofia von Haiger en had twee kinderen.
Op het wapenschild zie je twee gekruiste spaden. Volgens de legende zou von Rolshausen in zijn jeugd zo arm geweest dat hij zelf op de akker moest werken.
Op zoek naar een verbroederingsdorp speurden we naar dorpen of gemeenten met gelijkluidende namen of namen die etymologisch naar dezelfde stam verwezen. Zowel in Frankrijk als in Duitsland ontdekten we dergelijke dorpen. In het boek van L.Slosse staat volgende geschreven: “ met ons Rolleghem staan in verband Rollingen in Limburg; Rollingen in het afgestaan Luxemburg; Rollingweer en Rollemastate in Nederland; Rollingshausen en Rollshausen in Duitsland." Sindsdien is de band met Rollshausen ontstaan!
En… om deze band te vereeuwigen werd in1988 een internationale estafetteloop tussen beide dorpen gelopen. De sportievelingen hadden het lumineus idee om een estafetteloop vanuit het verbroederde dorpje Rollshausen naar het thuisoord Rollegem te organiseren. Dat hield in dat er maar liefst 502 km dag en nacht ononderbroken gelopen werd. Een veertigtal Belgen en een tiental Duitsers liepen het traject over Duitsland - Nederland - Frankrijk en België. Via Herborn-Marienberg-Hachenburg-Altenkirchen-Asbach en Bad Honnef naar Koningswinter. Via Bonn, de hoofdstad van de Duitse vrienden naar Bruhl en via Duren en Eschweiler komt men in Nederland. De grensoverschrijding gebeurt tussen Herzogenrath(Wets-Duitsland en Kerkrade(Nederland) Inmidddels was men 220km onderweg. Door de voerstreek, Berneau, op het Waals grondgebied. We vervolgen via Vise,Tongeren, St-Truiden, Tienen en Overijse, naar het Zoniënwoud. Na 380km bereiken we Alsemberg, en Halle. Richting Lessines lopen we naar Ronse, dan een klein ommetje in Frankrijk(Wattrelos) alvorens in België (Herseaux) om de laatste kilometers af te leggen die ons scheiden van de thuishaven: Rollegem Klik op het kaartje en je kan de route via google volgen.
Het kerkgebouw werd in 1500 herbouwd, (Evangelische Kirche)
Tussen 1992 en 1997 werd ze opnieuw gerestaureerd. In de zuidmuur herkent men het leigesteente dat ter plaatse gevonden werd en waarmee men bouwde.
De ingang is gelegen aan de Westkant.
De meer dan driehonderdjarige klok werd tijdens de oorlog in 1942 opgeëist. Ze kwam uiteindelijk terug uit Hamburg en ze kon opnieuw in deklokkentoren geplaatst worden. Tot op heden roept ze de mensen ter kerke. Sinds 1963 worden de klokken elektrisch geluid.
Rond de kerk vindt men nog oude zerken van het vroegere kerkhof. Die worden voorlopig rond de kerk bewaard.
<
Aan de ingang van de kerk ziet men een monument met de beide schilden, Rollegem-Rollshausen
Twintig jaar geleden slaagden enkele lopers erin de afstand Rollshausen- Rollegem tijdens een aflossingsmarathon te overbruggen.
Nu willen enkele fietsers die prestatie overdoen. De folkloreraad is op zoek naar getrainde fietsers uit de regio die willen deelnemen aan de sportieve uitdaging op 23 en 24 augustus.
Een infovergadering is er op 9 mei om 20.30 u in het buurthuis van Rollegem. Info via e-mail: stephane. debevere@ telenet.be
In 1745 was er geen schoolmeester, de kinderen liepen school in Altenvers. Pas in 1913 werd beslist een school te bouwen Tien leraars zouden de school leiden tot op 31/7/1970, de dag dat de school definitief de deuren sloot.
Nog enkele zichten op Rollshausen.
Brunnenstraat, hoeve "Schucherts"
Een pracht van een vakwerkconstructie.
Het bakkershuis.
De gemeenschappelijke opslagplaats van vlees.
Rollshausen lacht ons toe, het biedt ons op alle vlakken mogelijkheden. Duits, Engels, of Frans, de taal mag geen barrière zijn. Misschien een tip voor ouders die hun kinderen de Duitse taal leren. In ieder geval de wielerfanaten staan klaar om met de Rollofeesten 22/23/24 augustus 2008 er een mooi begin van te maken. Rollshausen wil je alvast met open armen ontvangen! De officieuze start vanaf het “Burgerhuis” officiële start waar, aan de kilometerpijl. Wij wensen ze alvast een goede vaart, behouden thuis !!!
Voorstelling van de deelnemers van uit Rollshausen voor een tocht van 570 km voor de aanvang
Hier zijn ze op de terugweg naar Rollegem, bij het verlaten van Rollshausen
Op zondag 24 augustus rond 16.00 uur kwamen de fietsers uit Rollshausen onder begeleiding van de Belleman terug aan te Rollegem. Ze hadden de kilometers in de benen, en waren zeer verrast dat het zo een heuvelland was “het land van Hessen”.
Het publiek was hier niet overweldig groot bij de aankomst, maar het enthousiasme van de wielerfanaten des te groter, bij het onthaal welke hun te beurt viel bij de aankomst in Rollshausen. Ze kunnen hen niet genoeg bedanken voor het onthaal! Het beloofd misschien zijn dit de nieuwe “ambassadeurs” voor Rollshausen.
Na de aankomst werden ze dan met een daverend applaus ontvangen in de feest tent. Het was een blij weerzien voor iedereen De vraag blijft is het beter dan de “Mont Ventoux”, is het voor herhaling vatbaar.
Zicht op Rollshausen bij het binnenrijden komende van Altenvers
Het was een greep uit het moois dat het land van Hessen te bieden heeft! Toch boven dit alles staat Rollshausen!
Wat maakt het zo aantrekkelijk, dat wij Rollegemnaren daar zo graag naartoe reizen?
In de eerste plaats, de omgang met de mensen, de vriendschap, de goede ontvangst en vooral de gastvrijheid. Telkens weer ontvangen ze ons als koningen of prinsen. Wat zij ons bieden is onvergetelijk.
Vrijdag in de namiddag zijn onze vrienden aangekomen in café “De Platse”
Alwaar het blijde weerzien met een opgang werd gebracht.
Zaterdag na het ontbijt (frühstüch) even gaan wandelen of naar de zee, om terug te zijn tegen 18.00u alwaar we werden ontvangen door plaatsvervangende burgemeester Lieven Lybeer.
Na de bijbehorende beeldenformatie van pers en amateurs, was het tijd voor een uitgebreid avondmaal aangeboden door Beheerscomité & Gemeenschapsraad Rollegem.
Om daarna ons aan te sluiten in de tuinen van het Buurthuis voor de Duitse avond, onder muzikale begeleiding van “ Die Lustige Freunden “
Met veel bier en veel muziek, vertelden onze Duitse vrienden dat ze een prachtige avond hadden meegemaakt en bedankten ons voor de grote inspanningen welke werden geleverd.
Van onze kant willen wij langs deze weg de heren/dammen inrichters en ook de medewerkers van harte bedanken.
Op zondag hebben we uitgebreid getafeld, geschenken uitgewisseld, om rond vijf in de namiddag menige traan te vegen bij het afscheid, en met de handen op het hart” Bist zum nächsten Jarh” tot volgend jaar.
Velen onder ons die er bij waren weten dat dit niet volgend jaar zal zijn als we hen terug spreken, vrienden onderhouden zich meer dan eens met elkaar.
Want zoals (Joris Declercq zegt):” È vrind is lik è stekkerdraad. Je kut’ dr’an vaste roak’n
En ojje were weg wult gaan ’t Doe zeer, je los te moak’n.”
Het programma van de Rollofeesten 2008 (vroeger Folklorefeesten) staat “ verre van vast’... Nochtans laat veel vermoeden dat er dit jaar opnieuw een estafette op het programma staat.
Op 3 december 1983 nam men het initiatief in handen om een soort verzustering op het getouw te zetten met een klein gezellig dorpje in Duitsland dat niet zo heel ver af ligt en toch nog aan de gevraagde criteria beantwoordt. Rollshausen is volks, levendig en heeft bepaalde folkloristische aanrakingspunten. Het is gelegen in de driehoek Siegen, Marburg en Giessen. Gekazerneerden in Siegen herinneren zich nog Herborn, Seelbach, Altenvers op enkele kilometers van Rollshausen . Hoe dikwijls zijn we er niet voorbij getrokken?
Rollshausen is een deelgemeente van Lohra, en maakt net zoals Rollegem deel uit van een grotere entiteit.
Op zaterdag 27/3/1985, kwamen om 10.30 u. vijf “Rollshausers” te Kortrijk aan. Tijdens de ontvangst op het stadhuis mocht Burgemeester De Jaegere een geschenk in ontvangst nemen van Karl-Heinz Schneider.
Herr Schneider liet zich ontvallen:” Wij zijn verrast door de goede ontvangst die wij hier genieten. Wij hebben niet durven vermoeden dat er hier zo een belang aan de gehele ontmoeting wordt gehecht. Meteen werd van beide kanten beloofd om de zaak in goede banen te leiden.
Na hun terugkeer in Duitsland werden er in onze gemeente opnieuw vergaderingen belegd met het oog op de eventuele verbroedering.
Als je nu hier klikt leer je van uit je zetel het verbroederings dorp kennen. Veel geluk! Wens je meer te weten, vragen kan nooit kwaad.
Wenst u direct "Lohra" te kennen druk dan hier onder
Rollshausen ligt op 18 km van de universiteitsstad Marburg in de deelstaat Hessen. Je moet er eigenlijk eens naar toe, het vakantieland bij uitstek. We doen een greep uit wat de streek te bieden heeft. De wandelaar kan er alleen of met zijn tweeën urenlang dwalen door de eindeloze bossen van het specifieke middelgebergte. Maar het Hessische landschap bekoort ons ook met zijn weiden, akkers, rivieren, meren, steden en dorpen. Het Reinhardswald aan de bovenloop van de Weser, tussen Kassel en Göttingen, is een romantisch oud bos met een oppervlakte van meer dan 25 000 ha. Het is het oudste beschermde natuurgebied van Hessen met meer dan 300 jaar oude beuken- en naaldbossen en metershoge varens. De gebroeders Grimm vonden hier inspiratie voor hun sprookjes. In het midden van het bos staat dromerig de Sababurcht, het sprookjesslot van Doornroosje. Vlakbij is het Mauerpark een reservaat voor dieren die vroeger in de bossen leefden en bijna uitgestorven zijn. Buffels en oerossen, zeldzame herten en wilde paarden staan er te grazen. In de Taunus, een ander middelgebergte in Hessen liggen de grote steden Frankfurt, Offenbach en Wiesbaden. Hun bekende geneeskrachtige bronnen hebben vroeger al de Romeinen naar deze bosrijke streken gelokt. De hoofdstad Wiesbaden bezit 26 warme bronnen. Het is er gezellig winkelen. Of wat denk je van Gersfeld, een rustige Kneipp-badplaats in het landschappelijk mooie Rhön. De geneeskrachtige badplaatsen en kuuroorden zijn er het gehele jaar seizoen. Op vele vakantieplaatsen kan je paardrijden en tochten maken per koets. Haast alle plaatsen hebben verwarmde overdekte en openluchtzwembaden. Bezienswaardigheden zijn er niet alleen in de musea maar ook in het stadsbeeld, de kerken, burchten en kastelen. In het land van Hessen vormt de abdij van Lorsch samen met die van Fulda en Hersfeld het centrum van de orde der Rijksmonniken. De St.-Pauluskerk in Frankfurt is een Duits nationaal monument. Het Hessenpark is het bokrijk van Duitsland. Er zijn goede verbindingen met de steden Marburg, Giesen en Biedenkopf, Wetzlar, Herborn en Dilleburg. Alle inkopen zijn er mogelijk. Gasthuizen en pensions geven de bezoekers overnachtingsmogelijkheden. Ook moderne campings staan garant voor goed verzorgde vakanties.
Op de dorpsplaats zie je de historische hoeve Het hof van Rollegem. De geschiedenis ervan klimt terug tot de 13de eeuw, maar de huidige gebouwen zijn heel wat jonger. Het poortgebouw is van 1735.
Het wapenschild van Engelbert-Frederik M.J. d’Ennetières is aangebracht boven de ingang van het poortgebouw. Hij was de eigenaar van de hoeve en heerlijkheid zodat hij zich “Heer van Rollegem mocht noemen. De steen dateert van 1735. De imposante schuur is gebouwd in 1835. De hoeve is nu een beschermd monument. Het wegeltje van het Hof van Rollegem naar 'Het Platske' heette de Ketsenweg. Tussen 1962 en 1969 werd de dorpsplaats grondig vernieuwd. Huizen en kerkhof moesten wijken voor de parking, de kasseien werden vervangen door asfaltwegen.
In 1920 werd op de hoek van de Tombroekstraat en de Rollegemkerkstraat het standbeeld van de oudstijders geplaatst. Tijdens de werken zocht men tevergeefs naar de fundamenten van ons 'eerste schooltje.
Op het logo van de folkloreraad ontworpen door A. Platteau in 1977 staan de kerk en de oude treurbeuk afgebeeld. De treurbeuk is een restant van de prachtige "pastoorshof" die behoorde tot de pastorij. Bij Slosse lezen wij dat de pastoor bij het kerkbezoek in 1788 het volgende bezat:"De pastor heeft eenen hof van 1100 roeden. (9742m2). Daarin staat zijn eigen huis en dat van den onderpastor,die 3 pond en 10 stuivers pacht moet betalen."
E.H. Pieter Joseph Mullier was pastoor van Rollegem in de periode van 1809 tot 1842. Men veronderstelt dat hij de oogstrelende tuin met de treurbeuk liet aanplanten. De tuin strekte zich uit van aan de Tombroekstraat tot de bloemenwinkel "Den Bloembol" en van de Kerkstraat tot aan de straatwegel voor de zijgevel van van de pastorij.
In 2006 werd het gebouw nog eens grondig gerestaureerd. Aan de achterzijde van de woning werd een polyvalente zaal in staal en glas bijgebouwd. Zo wordt het buurthuis geïntegreerd in het gemeentenhuis. Op de benedenverdieping van de oude pastorie vind je in de inkomhal de balie van het gemeentenhuis, enkele vergaderzalen en een sanitair blok. De trap naar boven leidt je tot de kantoorruimtes voor burgerzaken en politie. In de nieuwbouw zie je een bar en de bibliotheek. De 5000 boeken zijn ondergebracht in verrolbare kasten. Er is een leeshoek met computer voorzien.
De huidige naaiboetiek Kathy was vroeger de bakkerij van 'Stantjes' (Constant Desmet) ook vermaard om zijn snoep. De snoepen lagen uitgestald in een aparte toonbank.
Links van De Volksvriend zie je de in 2000 gerenoveerde huizenblok in zijn oorspronkelijke stijl: classicisme, fin de siècle. Vroeger bevonden zich hier een kruidenierszaak waar je ook ijzerwaren, potten en pannen, vazen, serviezen kon kopen en een loodgieter.
In 1871 vestigden zich 4 zusters van de orde der Onbevlekte Ontvangenis uit Tielt in de Tombroekstraat nr 6. Daarvoor behoorde de woning toe aan Louis Deltour die er een bedrijf uitbaatte. De zusters gaven er les en stichtten een nieuwe congregatie: De zusters van de H. Theresia. Nu nog prijkt er een prachtig brandraam van de patroonheilige in de inkomhal van het klooster. De zusters gaven er les in het Frans en richtten een gerenommeerd pensionaat op voor jongens en meisjes. De kloosterboerderij werd gerund door de zusters. Ze hadden zelfs een elektrische melkmachine. Voor het zware werk lieten ze zich helpen en in de jaren 1950 besloten ze de kloosterboerderij over te laten aan landbouwers. Bejaarden uit het dorp konden in het klooster een kamer huren en er zich laten verzorgen. In 1956 beslisten de zusters van de H. Theresia om kinderen met een verstandelijke handicap een aangepaste begeleiding en opvang te bieden. De Kindervriend was geboren en al vlug bouwde men op de grond achter het klooster aangepaste accomodatie met een zwembad voor de kinderen. De school groeide en de Kindervriend wou aan de internen een warme thuis bieden. De leefgroepjes ruilden de slaapzalen voor nieuwbouwpaviljoentjes. Meteen kreeg De Kindervriend een eigen toegang via de Rollegemkerkstraat. Heel recent werd er een nieuwe keuken gebouwd met een eigen diensttoegang via de Tombroekstraat. Tot in 1980 liepen de meisjes van het dorp school in de Tombroekstraat. Naast een mooie grote speelkoer had de school een grote zandbank met daarachter een prachtig speelplein. Tijdens de grote vakantie was het speelplein in de namiddag open. Je kon plezier maken op de grote boten, de draaimolens, wippen, glijbanen... of verstoppertje spelen achter de prachtige bomen op het plein. Midden in de tuin stond er een tuinhuisje waar er zelfgemaakte ijsjes werden verkocht. In de kloostertuin stond er een mooie grot. Ook de Kroonwacht en later Chiro kon op zondagen spelen op de koer en de speeltuin. Bij slecht weer konden ze er terecht in de huishoudklassen in de kelderverdieping. In 1980 werd de school afgebroken en mocht de meisjesschool haar intrek nemen in de Rollegemkerkstraat.
Op de foto zie je de nieuwe dienstweg in de Tombroekstraat. Achter de oude schoolgebouwen die werden afgebroken zie je nu de nieuwbouw van De Kindervriend en de kloostertuin. Vroeger zag die ruimte er zo uit:
Rollegemstatie is zowat het laagste punt van het dorp. Weet je dat het topje van onze kerktoren op dezelfde hoogte ligt van de dorpel van de kerk van Bellegem? Bij felle onweders werd het pleintje ook getroffen door overstromingen. Ook in de jaren 80 en 90 bleef ons dorp niet gespaard van wateroverlast. De uitbreiding van het dorp en het wegennet zorgden ervoor dat de beken het water niet tijdig kon afvoeren. Onlangs werden bufferbekkens en gescheiden riolering aangelegd die het dorp moeten behoeden van overstromingen
We volgen links de Beekweg. Voor de jaren 1950 was dit een aarden weg. Begin de jaren 70 werden de kasseien vervangen door asfalt. Op de hoek rechts startte Gerard Stichelbout een betoncentrale. In 1969 werd de betoncentrale overgebracht naar de industriezone van Moeskroen. De rust in de woonwijk keerde terug en het bedrijf kon ongehinderd uitbreiden.
De zetel van het bedrijf bevond zich wat verder aan de linkerkant. Kort na de oorlog nam Gerard Stichelbout de juiste beslissing om het kleine landbouwbedrijf met bijhorende kolenhandel te ruilen voor de handel in allerlei bouwmaterialen. De gebouwen worden nu gebruikt als depot voor de stad Kortrijk. Het woonhuis biedt voorlopig onderdak aan de Chiro.
Aan de achterkant van de depot op het statieplein bouwde het bouwkantoor Lippens een nieuw Chirolokaal naar een concept van een jonge architect. De Stad Kortrijk betaalde de ruwbouw maar de jeugd moet zelf instaan voor de afwerking geraamd op 25 000 EUR. Binnenkort gaat de stad over tot het aanleggen van een wandel-en fietspad naast en een groene speelzone voor het gebouw. Binnenkort kan de jeugd opnieuw spelen op het statiepleintje waar hun grootouders in hun jonge jaren ook ongestoord konden ravotten na schooltijd.
De Beekweg heeft haar naam niet gestolen. Op het einde van de weg vloeien de Bondillebeek en de Weimeersbeek in de Fabrieksbeek die de grens vormt tussen Rollegem en Bellegem. We verlaten nu even Rollegem en volgen het pad dat ons naar de Kwabrugstaat leidt. Halfweg het pad zien we rechts het waterzuiveringstation dat in 2007 in gebruik werd genomen. Het station zuivert het rioolwater van Rollegem en Bellegem. De Fabrieksbeek leidt het gezuiverde water samen met het regenwater van de Bondillebeek en de Weiweersbeek naar de Schelde. Het bufferbekken met rietbeplanting moet het dorp vrijwaren van overstroming.
Het loont de moeite om tot het verbodsteken door te lopen. Je hebt er een zicht op de kerk van Bellegem en de brouwerij Bockor. Je begrijpt waarom er wel eens gezegd wordt "Bellegem boven".
Tussen 1977 en 1978 werd de autoweg aangelegd. De weg doorsneed de akkers van de grote Bellegemse boerderijen. De Kwabrugstraat werd omgelegd. Net over de autoweg zie je de hoeve van 'Putjes Kapelle'.
Het duurde tot 12 juni 1998 vooraleer de autoweg in gebruik genomen werd. Door de perikelen Pecq-Armnetières werd een kort stukje autoweg niet afgewerkt ter hoogte van Dottenijs. Twintig jaar lang cultiveerden landbouwers de middenberm en maaiden het gras af. Het asfalt verstoorde het zicht maar de dorpen genoten toen nog van de stilte.
Sla de Eindemunkendoornstraat in en geniet van schilderachtige vergezichten in de richting van Kooigem, Bellegembos, Dottenijs en bij goed weer zie je de Mont St.-Aubert.
Net over de grens van Rollegem herkent men de eeuwenoude hoeve het "Goed te Brasseye" In de Archeologische en Historische Monografieën van Zuid-West-Vlaanderen lezen we dat de hoeve in 146647 bunder of 66 ha groot was waarvan ca. 50 ha. op Rollegem. Bij de hoeve die op Bellegem lag, hoorde ook een tiende en het recht om in de Fabrieksbeek een "hultheweere" of visfuik te plaatsen. De voorkant van de hoeve bereik je via de Grote Straat. De hoeve bestaat uit een woonhuis, poortgebouw, stalvleugels en een mooie schuur.
Op je pad dwars je de Fabrieksbeek. Op de gronden zamelde de Archeologische Stichting van Zuid-West-Vlaanderen een aantal werktuigen van ca 70 000 tot 30 000 voor Chr. in.
Op de hoogte in de Einde Munkendoornstraat slaan we rechts af en houden halt bij de hoeve "Goed te Tombroek". Het is een gesloten hoeve met bijhorend kapelletje. Voeger was de toegang tot de hoeve een verharde voetweg. Op de Popp-kaart van 1834 staat ze vermeld als de "Ferme Herbau", een omwalde gesloten hoeve. De familie Herbau leverde 3 burgemeesters: August Herbau van 1866-1870 en zijn broer Leo Herbau van 1900 tot 1918 Casimir Herbau van 1872 tot 1899. De families waren met elkaar verwant: klik hier Later werd de hoeve bewoond door nog twee burgemeesters: Eugène Everaert van 1922 tot 1937 en zijn broer Maurice Everaert van 1939 tot 1947. Tot in de zeventiger jaren was de Sterrestoet een traditie in het dorp. Twee dagen lang trok een versierde wagen met een levende kerststal met engels, herders en drie koningen te paard door het besneeuwde dorp. De opbrengst ging naar de 5 actieve missionarissen van Rollegem: Broeder André, de gezusters Marie Louise en Marie Josée Brouckaert, Afra Theys en Zr. Marie Madeleine Millecamps. E.H. Norbert en Raymond Leplae waren de bezielers van het initiatief. Op de hoeve 'Goed te Tombroek' kregen de deelnemers aan de stoet een maaltijd aangeboden door Madame Everaert. Aan de kapel begint het Tombroekschoolpad. Vanop het pad hebben wij een mooi zicht op het gehucht Tombroek en de hoeve.
Mensen stellen zich de vraag wat omsluit dat Tombroek? Volgens bewoners van Tombroek kun je het als volgt beschrijven: we beginnen bij café de tramstaie tot aan het vroeger café "De Congo" in de Schreiboomstraat, we vervolgen tot aan het café "au Froubour" Vanoosthuysse tot aan de Chein Debus.
Over de "Malchance"( Luigne) naar den "Breda"( Dottenijs) en zo terug naar de "Tramstatie. Vergeet niet alls was vroeger West-Vlaanderen.
Op het Tombroekschoolpad zie je links een gebouw met een klokje. Dankzij de zusters van het klooster van Rollegem kreeg Tombroek hier vanaf 1903 een bewaarschool en lagere school. Het schooltje had 1 bewaarklasje voor de kleuters van 3 tot 6 jaar. De kinderen konden hier blijven tot en met het 4 de leerjaar. Twee leerkrachten hadden er elk een graadklas. De ruime zolder was ingericht als knutselhoek. Twee dames bereidden er een warme maaltijd voor de middagblijvers. Midden de jaren 70 werd het schooltje verkocht en de klaslokalen omgevormd tot woonruimten.
Het gehucht had ook zijn slagers, meubelmaker, kleermaker en een eigen schooltje. De bakkerij bevond zich eerst links van de Tombroekstraat en later op de rechterkant van de straat. De bakkerij en kruidenierzaak zijn gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Op de foto zie je nog de bakkerij en de gesloopte woningen.
Pas in 1950 kreeg het gehucht zijn eigen kerk op grondgebied van Luingne. Het kerkje met patroonheilige St.-Elooi kent nog altijd veel succes door zijn korte, sobere en stijlvolle dienst. De pastoor gaat de ene week voor in het Frans en geeft een korte samenvatting in het Nederlands, de andere week andersom. Vlak voor het kerkje zie je de restanten van de molen van Tombroek.
Tombroekmolen dateert van voor 1689. Toen was het een houten oliemolen. Charles Dassonville werd in 1834 eigenaar. In 1905 werd de staakmolen door brand vernield. Hij werd onmiddellijk herbouwd als graanmolen. In 1919 werd de molen opgekocht door Arthur Dufort-Cottenier, molenaar van Moorslede, die hem naderhand verkocht aan zijn neef, Robert Spriet-Van Assche. De geklinknagelde roeden van deze molen werden in 1946 geplaatst op de Hoogmolen van Aalbeke. De molen maalde elektrisch tot in 1967. Alleen de cylindrische kuip met bouwjaar 1905 is nu nog te bewonderen.
Wie van Luingne naar Rollegem komt ziet even voor de kerk een oud naambord "Tombrouck". Dat wijst erop dat Tombroek meer was dan zomaar een gehucht. A. Coulon verklaart de naam als "marais des tombes ". Dat kan wijzen op de aanwezigheid van Gallo-Romeinse graven. Tombe komt van het Latijn tumulus of grafheuvel. Volgens de traditie zou de molen van Tombroek gebouwd zijn op zo'n Gallo-Romeinse tumulus.
Marais is Frans voor moerassig grasland. Bij Slosse vinden wij diezelfde verklaring voor "brouck": " Tombrouck, de weersplete (= evenknie) van Tembrouck, op Kesteren, heette in de jaren 1200 'del brueh' of ad pabula, dat is in de moerassige weiden. Het land is er bijzonder vruchtbaar."
In de loop der tijden hebben boeren, landarbeiders en ambachtslui zich gevestigd op Tombroek om er de vruchtbare flanken van de heuvelrug te bewerken. De uitgestrekte groene vlakte tussen Tombroek en Moeskroen is nu ingepalmd door de industriezone van Moeskroen.
We zetten onze tocht verder via Tombroekmolenstraat richting Foreest. Het nr.14 was in de 18de eeuw een hoeve met de naam "d'Hof van de Bourgerie". Eind 19de eeuw kwam er een veehandelaar op de hoeve. In de woning was er naast de beenhouwerij ook een herberg tot 1929. Vanaf dan kwam er een nieuwe uitbater en werd de hoeve uitgebreid.
We komen voorbij een mooie vierkantshoeve uit 1871. Een eeuw later werden de uitgestrekte landbouwgronden tussen Tombroek en Moeskroen onteigend of verkocht voor de industriezone. Daardoor was er geen toekomst meer voor de boerderijen op Tombroek. We stappen rechtdoor voorbij de Schreiboomstraat en volgen de smalle weg op de grens van Rollegem en Moeskroen.
Den Falsen ontleent zijn naam aan de landbouwer die de vierkantshoeve uitbaatte in 1756 en waarschijnlijk weinig betrouwbaar of vals speelde. De laatste boer ging in 1985 op rust. In 1994 werden de gebouwen verkocht en omgebouwd tot woning en paardenstallen.
De Calvinistenhoek komt reeds voor op de Tiendenkaart van 1776. Tot 1984 was de Calvinistenhoek eigendom van de familie Husquin. Frank Husquin was dominee en een afstammeling van de calvinisten. Bij Slosse lezen we dat de Calvinisten zich in die hoek gevestigd hebben na de wederroeping van het Edict van Nantes in 1685. Wat betekende dat "Edict van Nantes" voor de calvinisten?
Het jaar 2009 doet ons stilstaan bij 30 jaar meisjesschool(1979) in de Rollegemkerkstraat nr. 51
En tevens 20 jaar(sinds 1989) één gemengde school bestaande uit 1 peuterklas, 3 kleuterklassen en 6 lager klassen. Onder de leiding van16 leerkrachten,
Wij zijn er fier op, twee feesten in een klap, wij doen alvast mee! Meester Luc en zijn voltallig personeel zal zeker hun beste beentje voor zetten, om dit prachtige decor in de bloemen te zetten, wij wensen hem, en zijn groep alvast veel succes!
Stilstaan bij den ingang van de ST. St-Theresiaschool, roep heel wat herinneringen op.
In 1965 betrokken we als jonge trouwers, de tweewoonst van Kamiel Valez, den thuiswever, vogelvanger, een verwoede roker, uit het stenenpijpje, ik kan het weten want wanneer die kapot waren kwamen ze in de “lochting”(moestuin) terecht. Hier een beeld, waar de huizen te zien zijn op de achtergrond.
Het was het mooiste plekje van Rollegem, het gaf een eindeloos uitzicht, van hier uit zag men tot in Doornik! “Den Drievuldigheidsberg” te Kain. Alleen de beelden in de geest zijn gebleven.
De landbouwgrond, was er nog vruchtbaar. Een anekdote uit dien tijd: “ Op het einde van de straat, nu de ingang van de sporthal, daar woonde René een goede muzikant Hij had de gewoonte op regelmatige tijdstippen een vuurtje te stoken, om wat afval kwijt te raken. Het was een prachtige zomerdag, den oogst was binnen gehaald, onze vriend René maakte vuur. Maar o God, een kleine windstoot en het veld stond in lichterlaaie! Alarm! Ieder die schop of spade kon hanteren repte zich naar de plaats van het onheil, razendsnel verplaatste het vuur zich in de richting van het klooster en de hofstede van landbouwer Delanglez. Daar stond de hangaar tot in de nok gevuld met den oost. Het geluk was aan onze zijde, we konden een konden een “corridor” opsmijten alwaar het vuur niet verder kon, alles is goed afgelopen toch was even schrikken, we hebben René maar weinig vuur weten maken, hij had zijn les geleerd.
In vervlogen tijden was hier ook een kerkwegel, welke door of langs de sporthal, over de Weimeerslaan liep tot in de Schreiboomstraat aan café “ De Wandeling.”
Op deze zelfde plaats had men plannen om vanuit de Aalbeeksestraat naar de Tombroekstraat, een weg aan te leggen, dit is dat de Weimeerslaan geworden.
Een andere droom was een nieuwe jongensschool, en er was zelfs sprake om er een confectiebedrijf op te bouwen.
Het was een droomplaats, waar het gemeentebestuur steeds besluiteloos op toe zag, maar waar uiteindelijk het klooster de hef in handen nam en de school bouwde!
Het werd een meisjesschool! De zusters gaven de gronden in erfpacht, met mogelijkheid voor uitbreiding van“De Kindervriend”, er kwam bouwgronden ter beschikking en de toekomst van het dorp was verzekerd.
Wij lezen in de kranten: tegen den ingang van het nieuwe schooljaar 1979/1980 was de nieuwbouw van de meisjesschool niet klaar. Verlichting, bekleding en het sanitair waren niet afgewerkt. Ook de afsluiting van de speelplaats moet nog geplaatst worden.
De klas van zuster Monique wordt wel overgebracht naar de nieuwe gebouwen, gezien haar klas in de Tombroekstraat samen met de vergaderzaal van het onderwijzende personeel moet gelijk gemaakt worden met de grond.
Het zou pas op zaterdag 19 april 1980 zijn, dat ze plechtig werd ingewijd door kanunnik Vandenberghe, directeur van de congregatie van de zusters van de H. Jozef.
Het eerste schoolfeest ging toen door op zondag 15 juni 1980.
Het is duidelijk het feesten waard.
Ter deze gelegenheid willen wij het onderwijs in het daglicht stellen.
“Toen de Zuidelijke Nederlanden herenigd werden met de Noordelijke, was de onderwijstoestand hier ellendig. Wat er zogenaamde lager onderwijs bestond, had niet veel om het lijf. In de meeste schooltjes beperkte de leerstof zich tot het “spellen en lezen van de catechismus en de beginsels der schrijfkunst”
Willem I besloot om in onze streken het schoolsysteem dat in de noordelijke provinciën al van toepassing was ook hier toe te passen. De grondbeginselen waren de volgende:
1 Het lager onderwijs is een openbare zaak, ingericht en bestuurt door de staat.
2 De opzieners, benoemd door de regering, hebben een zeer uitgebreide macht en vormen in elke provincie een commissie van onderwijs die met het uitvoeren van de wet belast is.
3 De uitgaven van het onderwijs komen ten laste van de gemeente.
4 Godsdienst maakt geen deel uit van het programma.
Dat bracht heel wat problemen met zich mee. De geestelijke moest niet veel weten van het protestantse Noorden. De gemeenten moesten de kosten dragen, maar ze hadden niet het recht om zelf onderwijzers te benoemen.
Een derde probleem was de taal, Willem I wou namelijk het Nederlands als enige landstaal, maar dat stuitte op verzet van de Franstalige burgerij”
Volgens de verste en oudste oorkonden zou het schoolgebouw opgericht zijn door de gemeente rond de jaren 1788/90. De school was gelegen aan de hoek van het kerkhof, de hoek van de Stationstraat nu Tombroekstraat en de Marksestraat nu Rollegemplaats.
De straat en de eigendommen daar rond liggende, behoorden toe aan een zekere Malyse.
Sporen van de school zijn niet terug gevonden, zelfs niet wanneer in 1920 het standbeeld voor de oud-strijders werd opgericht. Men veronderstelt dat restanten van de school verdwenen zijn doordat het huis uit leem zou zijn opgetrokken, met vloerbedekking en weinig grondvesten, kortom een oud werkmanshuisje zoals er veel waren. Over de schoolmeubelen zegt de oorkonde niets anders dan dat: “de onderwijzer om hun leerlingen te onderrichten, zich bedienden van ganzenpennen en een letterkast.”
De leerkracht vermeld in de oorkonde was de grootvader van Mgr. Waffelaert, een zekere Vermeulen. Hij was tevens koster in de parochiekerk waardoor hij den bijnaam verwierf van “Peetje koster”. Zijn dochter huwde met een zekere Waffelaert.
Het was haast onmogelijk dat er slechts een onderwijzer was. Bij het kerkbezoek van deken Cooremans in 1788, beschreven in het boek “Rond Kortrijk” door E. W .H. Slosse lezen we: “dat de gebroeders J. B. en Pieter Ignaas Van Zeele kosters waren. Zij bewonen een huis voor niets, gaan jaarlijks rond om eieren en korenschoven, en ontvangen hun aandeel uit de kerkelijke diensten. J.B. is daarenboven een prijswaardige schoolmeester.” Hij schrijft verder: Bij mijn weten zijn er geen Van Zeele op Rollegem, maar wel Vinzeele-Labens. Koster Pieter Ignaas, zoon van Marcus en van Margriette Joanna Colle, overleden dezer wereld op Rollegem, zijn geboorteplaats den 5 maart 1811, oud 80 jaar, nalatend onderandere Frans schoolmeester te Rollegem, en Marcus, ontvanger koster geboren te Rollegem op 14 jan 1780; en overleden op 26 december 1840. Trouwde eerst met Angela Jonville, en laatst den 2 juni 1837 met Theresia Vermeulen.
Uit de stamboom van Mgr. Waffelaert halen we:Theresia Vermeulen
Jacobus Accou/ Hollebeq zoon van Josephus en Maria Joanna Nys overleden te Rollegem, bij Kortrijk,; 30 december 1825, in den ouderdom van 80 jaar. Hij won te Rollegem, 8 kinderen, ondermeer: Angelica geboren te Rollegem 18 november 1777. Overleden 6 juli 1830 echtgenote van Jonannes Vermeulen. Zij won 2 kinderen
Theresia Vermeulen geboren te Rollegem 31 mei 1806, overleden te Bellegem, 25 juni 1883.
Echtgenote van Angelius Waffelaert. Uit dit huwelijk zijn er 2 kinderen gesproten waaronder Mgr. Gustaf Waffelaert XXII Bisschop van Brugge, geboren te Rollegem, den 27 augustus 1847. Angelius Waffelaert, was de vader van Mgr. Waffelaert.
Onder punt 6 van “ De Leiegouw” jaargang XXI december blz 319” er zijn twee kosters, de gebroeders van Zeele, door de heer van het dorp aangesteld. Ze beschikken over een huis dat aan de kosterij gehecht is. Beiden komen hun verplichtingen na.
Zou het mogelijk zijn dat de naam “Van Zeele misschien verward word met “Vinzeele” of moet het “Vanleynsele” , die we verder in dit verhaal tegenkomen.
De uitslagen van Vermeulen waren niet moeilijk om er zelf over te oordelen, als we vernemen dat de lessen vooral bestonden in de voorbereiding tot de eerste communie, en dat om reden van de vele plaatselijke huis nijverheden en handwerk het schoolbezoek heel onregelmatig was.
Deze school was gelegen op de dorpsplaats waar in 1850 de huizen stonden van Casimir Vandenbroucke, W. Lefebvre en Jozef Hoornaert. De tuin diende tot speelplaats, ze besloeg de plaats van het huis Charles Verdonck. (Ongeveer nu ter hoogte van het zebrapad aan slagerij Decanter.)
Vanleynsele was afkomstig van Aalbeke, hij had de bijnaam van “ peetje Vanleynsele” Het was een soort college, naderhand is ze uit Rollegem verdwenen, de school was een vrije school, tevens kostschool( internaten)
Hij bezat, de schoonste schoolmeubelen en de grootste hoeveelheid leermiddelen
Hij was bekend als een zeer strenge, maar tevens een befaamde onderwijzer, genoot veel gezag en gaf les aan de Vlaamse klas, ze bevatte de leerlingen van 6 à 12 jaar.
Zij zoon Edw. Gaf de Franse klas aan leerlingen van 12 à15 jaar, hij was tezelfdertijd was hij ook gemeentesecretaris, hij gaf in 1853, bij het afsterven van zijn vader, zijn ontslag, vertrok en werd handelaar.
De dochters Vanleynsele gaven les aan de meisjes, ook in het Frans. De school stond op de plaats waar in 1850 het huis was van Florimont Vangeersdaele( geboortehuis van Georges) nu AXA bank.
Johannes Depoorter, werkman en oud-leerling van vader Vanleynsele, heeft deze laatste tijdelijk vervangen na zijn dood.
Zij hadden circa 100 leerlingen.
De uitslag, bekomen in de school van Vanleynsele moet wel mooi geweest zijn , aangezien er beschreven staat dat bejaarde inwoners van Rollegem vertelden dat de school bezocht werd door veel vreemde leerlingen, in het bijzonder leerlingen van Aalbeke.
In de archieven der gemeente staat vermeld dat op 27 oktober 1848, 81 leerlingen er het kosteloze onderricht genoten en de gemeente daarom 100fr. Gaf voor het onderwijs aan die kinderen.
Aan de hand van de krant van 18/19 oktober 1975 onder de titel “Zusters van Rollegem” meer dan 100 jaar in dienst van de gemeenschap. En het werk van Meester Yserbijt, in de volksmond beter gekend onder “de Giraffe”,het werk van Isebaert, beter gekend als “Kleen meesterke” zonder aan de medewerking van de zusters , en hun archief te denken zijn we in de mogelijk gesteld een reconstructie op te maken van het onderwijs hier ter plaatse
De school van Reine Tillieux, ( geopend in 1830) ook de armenschool was van aard een aangenomen school. Of zij in het bezit was van een diploma is niet bekend
Amper was de Belgische staat tot een onafhankelijke staat uitgeroepen of daar verscheen op 7 februari 1831 al een grondwet, waarin het artikel 17 uitsluitend gewijd was aan het onderwijs.
Het luide als volgt:” Het onderwijs is vrij. Elke preventieve maatregel is verboden. De bestraffing der misdrijven wordt alleen bij wet geregeld” ( letterlijke vertaling uit: les codes Belges, par J Servais en E. Mechelynck)
Elf jaar later, in 1842 ziet de eerste organieke wet, die zegt dat iedere gemeente ten minste één school moet hebben het levenslicht.
Op 23 september 1848, hielden de liberalen een congres onder leiding van Frére Orban dat de volgende wens uitte: “ Het openbaar onderwijs op alle graden in te richten onder uitsluitend leiding van Burgerlijk gezag, terwijl het de tussenkomst van de bedienaars der erediensten als gezaghebbers afwees.
Op 4 juni 1850, werd bij legaat een huis met 28 a, 60 ca grond gelegen in de Marckestraat( nu Rollegemkerkstraat) geschonken door een zekere Dame Rosa Decraene en dit aan het armbestuur.
De vernoemde schoolgebouwen, namelijk gehouden door Reine Tillieux, en deze van vader Vanleynsele, wiens school ondertussen aan het weg kwijnen was, dagtekenen van 1790, waren niet in een behoorlijk, zodoende niet meer voldeden aan de voorschriften der wet, werd het gegeven huis ingericht tot school voor de armen, die tevens gemeenteschool werd.
Vanleynsele overleed in 1853 en werd opgevold door Henri Bouvé, die gemeenteonderwijzer wordt tot in 1859.
Het huis van de onderwijzer, Henri Bouvé werd in 1852 vergroot, en in 1857 werd van hogerhand geëist de school te herbouwen, wat in de gemeenteraad besproken werd, doch echter in den vergeethoek raakte.
In 1859 wordt Ch. Desmarez, (vader van de vrederechter45/46) hij wordt in 1864 opziener.
Hij wordt opgevolgd door Coqu, welke op zijn beurt zijn ontslag geeft en vervangen wordt door Richard Messiaen en Constant Vancaeneghem wordt benoemd tot gemeenteonderwijzer.
In 1859 werden de plannen der nieuwe lokalen definitief aangenomen, en in handen gegeven van aannemer François Tillieux. Hij werd echter niet betaald door de gemeente, en wel om het feit dat hij zijn werk niet voldaan had, en betrok de gemeente voor den eerste rechtbank van Kortrijk op 25 maart 1865.
In de Tombroekstraat stond in 1862 een gebouw vrij welke voordien een weverij was. De zusters van de “Onbevlekte Ontvangenis” uit Brugge kwamen den eigendom bewonen. Juffrouw Tillieux geeft in 1863 haar ontslag en een zuster Zr Barbara wordt benoemd in haar plaats.
De school verandert aldus van verblijf naar de Tombroekstraat. Zij beginnen een internaat, en er komt een tweede onderwijzeres.( Zr; Leonie)
In 1871 wordt de eigendom te koop gesteld, de zusters weigeren de aankoop, en ze vertrokken opnieuw naar Brugge
Op de 22 februari 1867 wordt beslist de gemeenteschool in te richten tot adultenschool (school voor volwassen) zo er ten minste 10 aanvragen waren om lessen te volgen. Na amper een jaar les gegeven te hebben werd die adultenschool weer afgeschaft op 8 december 1868, en werd voor de tweedemaal jongens en meisjesschool.
De overste van Deftinge is niet tevreden met de nieuwe stichting, zij wil een school en niet een weeshuis. Zij roept de vier zusters terug naar Deftinge. De zusters in Tielt willen het weeshuis niet verlaten en vragen daarom in 1863 de scheiding aan met het huis van Deftinge, aan de bisschop van Gent, Mgr. Delebeque. Zij sturen eveneens een verzoekschrift naar de bisschop van Brugge, Mgr. Malou, om aanvaard te worden in zijn bisdom.
Beide bisschoppen geven hun toestemming. Onder de naam van “Zusters van de H. Engel Bewaarder en de H. Theresia” krijgen de zusters nieuwe rechten en plichten. Er volgt een bloeiperiode voor de congregatie.
In 1870 komen 7 zusters uit het weeshuis ook les geven aan de meisjes in de gemeenteschool:
Zr. Sophie, overste en onderwijzeres; Zr. Mélanie, hoofdonderwijzeres; Zr. Rosalie; Zr. Josephine, Zr. Bélonie en Zr. Eulalie als keukenzuster.
De nieuwe schoolwet van 1879 welke de wet van 1842 vervangt,( de liberale wet) welke de zusters niet willen volgen, beginnen ze onder kerkelijk gezag twee vrije scholen in te richten, waarvan één voor kinderen van de burgerij onder de naam van de “H. Godelieve”.
In 1882 bij het einde van de schoolstrijd wordt de vrije school afgeschaft. De overblijvende leerlingen volgden dan onderwijs bij de zusters Apostolinen.
Het was onder burgemeesterAugust Salembier: die benoemd werd in 1870.
Toenmalige Pastoor E. H. Edward Lietaert, die ook uit Tielt kwam,” en later vervorderd naar Moeskroen, overleden in Sint-Carolus-Borromeus, te Kortrijk, op 3 Oegst 1904, en de 6de te Aalbeke, zijn geboorteparochie begraven. Hij beraamde het herstellen of het herbouwen van de kerk, en deed de kuipe van den toren afbreken. Hij was een geboren Wale, en dit niet tegenstaande een vurige minnaar van de Vlaamse Letterkundige. Met de penne bij de werke las hij, onder ander, ik zegge leest, geheel “De Bo’s Idioticon” en tekende lijvelijk aan wat ontbrak, en hem of een ander nuttig kon wezen.” aldus pastoor Slosse
Hij kende zeer goed moeder Coleta Walraet en drong bij haar aan om hem te volgen naar Rollegem. En de algemene eerwaarde moeder Coleta van Tielt koopt den eigendom aan.
Op 8 augustus 1871 komen de eerste zusters aan uit Tielt: Zr. J Deze laatste werden een eigen congregatie van de zusters van de H. Therésia. Er zijn veel brieven van pastoor Lietaert dien aangaande.
In het bundel F303 bij het bisschoppelijke archief, is heel wat informatie over de zusters van de “Onbevlekte ontvangenis” gesticht op 11 april 1869.
Op 8 augustus 1871 zond moeder Coleta Walraet vier zusters naar hier. Zuster Josephine de overste en hoofdonderwijzeres; Zr Rosalie; Zr. Pelagie; Zr. Colette. Polydor Carette schepen van landbouw en steenbakkers, bracht hen naar hier met de boerenkoets Iets later Zr. Sidonie.
Hier ligt de eigenlijke stichting van het klooster van Rollegem.
In Tielt had hij (Pastoor Lietaar) goed Moeder Coleta Walraet , overste van 't wezenhuis en van een vrije meisjesschool aldaar gekend en gewaardeerd. Vooraleer Tielt te verlaten had hij haar gezegd: " Waar ik ga, zult gij mij volgen" Trouw aan die belofte wakkerde hij haar aan de eigendom van de Tombroekstraat , te Rollegem te kopen.
Eerwaarde heer Pastoor Lietaar werd in 1873 pastoor benoemd te Moeskroen. Nogmaals trouw aan zijn belofte: " Waar ik ga, volgt ge mij.3 Vroeg hij in 1875 zusters van Rollegem voor de stichting van 't klooster in de Mont-à- Leux en in 1890 voor dat van de Risquons-Tout.
In 1882 werd in Tielt de vrije meisjesschool door de zusters bestuurd afgeschaft en in 1890 voegd door de commisie burgelijke hospieen het wezenhuis bij het burgelijk hospitaal aangesloten
Doch dit is enkel een bijhuis van Tielt en geen Moederklooster. God wil er nochtans een stam van maken, een stevige boom met takken tot aan de grens van Frankrijk.(zo staat het in de kronieken)
De zusters zetten zich totaal in voor de opvoeding en het onderwijs van de kinderen van Rollegem en van hun toevertrouwde kinderen in het internaat.
In 1872 wordt Juffrouw Justine Libbrecht aanvaard in de congregatie. Zij heeft zich jaren toegewijd aan de zorg voor ouden van dagen en voor weeskinderen. Zij verblijft als zuster Justine de engelbewaarder van hen in Rollegem tot aan haar dood op 25 mei 1901. Zij heeft alles aan hen gegeven: haar krachten, haar fortuin en haar leven.Ze werd getroffen door de edelmoedigheid van de nieuwaangekomen zusters. In 1872 vroeg ze, en bekwam aanvaard te worden in de congregatie onder de naam van zuster Justine, en ze bleef moederlijk zorgen voor de arme ouderlingen tot aan haar dood in 1901. Dat was het begin van ons oudmannenhuis, dat later uitgroeide tot rustoord. En later moest verdwijnen.
Op 3 april 1879, werd beslist een tweede school te bouwen, beide scholen werden gemeentescholen. De zuster vergenoegden zich niet enkel in de week de jeugd op te voeden. Ze openden een zondagschool, die bleef bestaan tot aan den oorlog 1914 en die alsdan 100 leerlingen telde verdeeld over 4 klassen.
Ondertussen schrijft E.H. Lietaert in 1874 een brief aan Moeder Coleta, met de vraag om zusters te sturen naar Mont-à-Leux. De communiteit blijft er tot 2002; de school wordt gegeven aan de parochiale werken.
Hetzelfde jaar vraagt hij ook zusters voor de nieuwe parochie van Risquons-Tout. De zusters blijven er tot 1998.
In 1879 was er een wet gestemd door de liberalen, de zogenaamde “ centralisatiewet” waarbij de lagere school uitsluitend wereldlijk en onzijdig moet zijn. Ze hadden hun slag thuis gehaald, de éérste minister van onderwijs de heer Pierre van Humbeek, volksvertegenwoordiger voor Brussel hete wel van humbeek maar bleef van Molenbeek.
De gemeenten mogen geen vrije scholen meer aanvaarden noch aanmenen, wat als noodzakelijk gevolg had: de schoolstrijd!
Het verweer van de katholieke bisschoppen brak met ongeziene heftigheid los. De bisschoppen verboden de katholieke ouders hun kinderen naar een neutrale school te sturen.
De vastenbrief van januari 1879 eindigde met de woorden” van scholen zonder God en meesters zonder geloof, verlos ons Heer.”
Deze schoolstrijd was zo hevig, dattijdens deze schooloorlog( 1879-1884 prof. Vlerickx een volkslied dichte op wijze van de Vlaamse Leeuw. Hiermee werden de gevoelens uitgedrukt van alle Belgen.
“De schone ziel van ’t kind”
III
Zij zullen haar niet hebbenDe hel is uit gebroken:
De schoone ziel van ‘tkind,De school is ’t worstelperk;
Ondanks de helsche listen.Zij wil de ziel der kleinen
Van ’t geusche schrikbewind;ontrukken aan Gods kerk!
Zoolang Gods lieve zonneWij katholijke Vlamen
Op Vlaandren nederblinkt,Wij dulden nooit dien roof
Zoolang er in ons gordelWij zijn nog ’t kroost der helden
Een koopren penning blinkt.Die stierven voor ’t Geloof.
Refrein
Zij zullen haar niet hebben
De schoone ziel van ’t kind
Zoolang men nog in Vlaandren
Een enkle Vlaming vindt.
IIIIV
Laat ’t geusgebroed maar komenWij willen ’t leven derven;
Wij staan ten strijd gegord!Maar staan ’t Geloof niet af,
Wij willen niet dat VlaanderenWij roepen nog bij sterven
Een nest van roovers wordt.En op den boord van ’t graf:
Wij willen dat ons kindren,Ons kindren in geen scholen
Getrouw aan kerk en GodWaar ’t kruis niet meer en blinkt!
Geen nagels van ons doodskist,Ons kindren in geen moordkuil,
Geen aas zijn voor ’t schavot.Waar Gods woord nooit meer klinkt!
In iedere parochie moest minstens een vrije school worden opgericht. Niet te geloven op het einde van 1879 was de som van 40 miljoen goudfranken ingezameld ten voordele van de katholieke scholen
In 1879 moesten de zusters dan noodgedwongen de gemeenteschool verlaten. Dit was de onmiddellijke aanleiding van het ontstaan van het “Vrije onderwijs” Ze gingen zich vestigen in het klooster, waar tevens de lagere graad voor jongens werd ingericht ( door A. D’Hooghe) terwijl Jos. Vandewalle de 2° klas voor jongens hield in de kapel der congregatie.
De gemeenteschool wordt onzijdig. Terwijl de scholen der zusters en die van Jozef Vandewalle, (Hoofdonderwijzer) vrije scholen worden.
Jozef Vandewalle welke de overleden Camiel Vancaeneghem (†11 maart 1874) opvolgde als hoofdonderwijzer en den schoolstrijd van 1879-1884 van heel dicht had meegemaakt, nam ontslag samen met zijn hulponderwijzer Emiel Verscheure en Hollevoet.
Reden; het bisdom had beslist dat alle onderwijzers van de gemeentescholen hun ontslag moesten indienen, zoniet zouden ze alle sacramenten geweigerd worden.
Besluit: alle voorgaande onderwijzers geven hun ontslag, uitgezonderd één F. Vandenberghe, hij wordt van staatswege aangesteld om er onderricht te geven in de gemeenteschool op 14 januari 1879.
Ook de meesters van de gemeenteschool A. D’Hooghe en Jos. Vandewalle vestigen zich in het klooster. Vandewalle gaf les in de kapel bij gebrek aan plaats.
Voor de meisjes de zusters der Onbevlekte Ontvangenis uit Tielt.
Bij de jongensschool, was het zielig gesteld Vandenberghe Henri was een liberaal, alle leerlingen gingen bij de zusters of bij het hoger vernoemde onderwijs, tot op één leerling na Ernest Valetze. Jos Vandewalle kreeg 225fr beloning van de gemeente om zijn mooie uitslagen en ongehoorde inzet.
1879 werd de nu verdwenen school nieuw gebouwd, eerst werd bepaald deze in huur te geven, doch op 30 juni 1885 werd deze ten dienste gegeven aan de vrije school.
Tot in 1898 zijn de ouden van dagen gelogeerd in een klein huis, en hun aantal neemt steeds maar toe. Het is Moeder Sophie die een grote zaal laat bouwen. Die wordt verdeeld in een zaal voor mannen en een zaal voor vrouwen.
De zusters vergenoegden zich niet enkel in de week de jeugd op te voeden en te onderwijzen maar openden ook een zondagschool die bleef bestaan tot aan de eerste wereldoorlog en die 100 leerlingen telde verdeeld over 4 klassen.
Het zou 6 jaar duren vooraleer het land opnieuw bestuurd word door de katholieken. Het vuur van de schoolstrijd had bij deze laatste een ijzervaste eenheid gesmeed, die hun de zegepraal toebracht.
In 1884 werd dan ook een nieuwe schoolwet op het voorplan gebracht, met volgende grondgedachte: De vrijheid van onderwijs werd gewaarborgd, het bijzonder onderwijs krijgt meer burgerrechten, de schoolvrede wordt hersteld door het sluiten van de godsdienstvervolging en het geestelijke gezag wordt opnieuw erkend.
De meisjes, in de aangenomen meisjesschool, kregen hun onderwijs in het gebouw, dat tijdens de Hollandse bezetting opgericht werd en dienen moest tot protestantse tempel, doch waar nooit diensten ingedaan waren geweest. Behalve dit gebouw, gebruikten ze als klassen het huis waar in 1850 Elodie Billiard woonde, als ook de kapel, dan ingericht als fabriek.( vermoed word waar de meisjesschool heeft gestaan.) omvang der drie klassen respectievelijk, 77, 99, en 281 kubiek meter.
Daar deze wet echter niet duurzaam was, bracht de wet van 1895 nieuwe bepalingen over het onderwijs. De godsdienst werd verplicht vak. Anders denkend konden echter ontslagen worden mits, een schriftelijke aanvraag door de ouders.
Voor de wedden van de onderwijzers werd een hoger minimum vastgesteld, ze werden gerangschikt onder vijf reeksen al naar gelang de bevolking van de gemeente
De meisjesschool is van 1879 tot 1884 een vrije school.
Op 1 juli 1884 wordt ze een aangenomen school.
In 1884 wordt Rosalie Daeveloose Schoolhoofd en Leonie Retsin hulponderwijzers benoemd.
Deze laatst genoemde wordt in 1886 op pensioen gesteld en vervangen door Rosalie Goemaere als hulponderwijzeres.
1890 wordt een jaar van beproeving. Administratieve dienst voor burgerlijke godshuizen beslist om organisatorische en economische motieven het weeshuis en het godshuis bij het burgerlijke hospitaal te voegen van Roeselare.
Daarom verlaat Moeder Coleta met haar zusters het huis in Tielt en komt in Rollegem wonen. Dit is dan de definitieve stichting van het Moederklooster in Rollegem met als naam de “Zusters van de H. Theresia.”
De zusters van de H. Theresia, te Rollegem was niet het zelfde orde als deze van Avila,
De “ongeschoeide Karmelieten” maar de normen van Theresia van Avila;
Doch ze namen er regels van over zoals hun onderhoud, eigen arbeid, zo hadden ze hun eigen hofstede, en aalmoezen.
Op 17 januari 1895 sterft Moeder Coleta, de eerste Algemene Overste
Een anekdote: Moeder Coleta wou graag vóór haar dood nog het primitieve kloosterkleed veranderen. Ze krijgt daartoe de toestemming van de bisschop. Op 1 november 1894 verwisselen de zusters het bruine kleed voor het zwarte. De pelerine wordt door een scapulier en witte gimpe vervangen; het gepijpte mutske door een zwarte sluier; de medaille door een zilveren kruis.
Naast het ondergoed, zoals onderbroek of hemd en een borstdoek dragen de zusters,
Een kleed, het moet zijn van zwart laken kostende rond de zes frank per “elle”
Het lijf gemaakt zonder plooien, van voren tot omtrent vier vingers hoger als de zoom der “guimpe” en dat wordt vast gemaakt aan de rok. Het wordt gevoerd met zwart of grauw katoen.
Den rok, die komt tot,aan de schoenen, moet rondom geplooid zijn, uitgezonderd langs voor alwaar een vierendeel effen blijft.
De zakken, van zwart katoen, worden aan het kleed genaaid, en de opening komt aan de linker kant.
De mouwen komen tot aan het eerste lid van den duim. Den omkeer is vijf taillen, omdat de wol recht zou zijn gelijk de mauw.
Schapulier; het is van zwart ligt laken en hangt een 32ste korter dan de rok, het is ongeveer een halve elle breed, met een zoom rondom.
Singel: na een jaar de belofte gedaan te hebben draagt men een ceintuur van blauw laken dubbel geplooid, welke tot beneden hangt gelijk met het schapulier. Ze wordt gesloten met drie haken en drie ogen, aan de linkerkant. Aan de kaken is een stalen gesp met ronden hoek de hoogte van de ceintuur.
Voile: ze is van zwarte kamelot, er wordt langs voor een stuk lijnwaad op genaaid met daar tussen een stuk karton en aan den boord langs voor een koperdraad genaaid voor de vastigheid. Aan de voile ligt een lint waaraan het wit lijnwaad genaaid, van boven op het hoofd is het gevoord.
Kinnenband: hij wordt recht draad gesneden en uitgerond onder de kin, op die manier dat er van onder een goed 16ste meer blijft en boven een achtste, de zoom is gemaakt uit zijde.
Hoofdband: Hij moet een goed achtste breed zijn wordt dubbel gemaakt. Hij komt op het voorhoofd tot twee vingers van de wenkbrauwen, men sluit hem achter het hooft met linten.
Guimpe(gembe) hij moet 7/16 vierkant zijn worden uitgesneden aan den hals, men naait een bandje, welke is rond gesneden van ongeveer 16 breed, men sluit het vanachter met twee linten en langs voor word het aan het schapulier gehecht met twee spelden.
Het lijnwaad: mag kosten rond de 24 stuivers als het 6 kart breed is en rond een gulden als het 5 kart breed is.
Rozenkrans (Paternoster): hij hangt met een haak aan de ceintuur, hij is gemaakt van een kloeke koperen draad en grote kralen met een kruis van ebbenhout, waar een christus eveneens van koper aan hangt. De rozenkrans komt van onder een vierendeel van den boord van het kleed.
Koormantel: hij is gemaakt van ligt laken aan de prijs van ongeveer 6 frank. Hij is gemaakt zoals een gewoon vouwenmantel, maar zonder kap Van voren is hij korter of de rok, en vanachter sleept hij als vierendeel, de voor hoeken worden ingelegd in plaats van afgesneden. Van onder wordt hij gevoerd met zwart katoen. Langs voor ligt er een band van bleek blauw welke op de mantel is gestekt. Men sluit hem met een haak en een oog.
Moeder Coleta wordt opgevolgd door Zeereerwaarde Moeder Sophie Pieters. in 1898 waren de ouderlingen nog steeds gelogeerd in het premitief huis van Zuster Justine. Moeder sophie liet voor hen nieuwe zalen bouwen en een ruimere kapel voor de communauteit.Op zekere dag zegde ze tot de zusters: "Kinders, niemand zal ooit meer kunnen beminnen dan ik U bemind heb" Op 12 juni 1901 na het noenmaal voelde moeder Sophie zich onpasselijk en besloot wat te rusten op haar bed. Toen korts nadien zuster Therése ging zien, vond zij moeder overleden.
Moeder Sophie een verdienstelijke bestuurster overlijdt plots op 12 juni 1901. Zij werd door iedereen diep betreurd.
Ze wordt opgevolgd door moeder Marie-Louise Brou, afkomstig van Rollegem. Zij is een gebedsziel maar beoefent het ambt 15 jaar (1901 tot 1916) lang
Het was onder haar leiding dat Monseigneur Waffelaert vraagt een wijkschool te openen op de wijk Tombroek, daar de kinderen zover van de school in Rollegem wonen. Op 26 december 1903 werd de school door E.H Pastoor Billiau ingewijd. Een gemengde school (een bewaarschool en een lagere klas geopend, en een woonhuisje)
Bij het oprichten van de derde klas wordt er gekozen voor zuster Josephine.
De lagere klas van Tombroek wordt gehouden door Pelagie Vanseveren, en de bewaarschool door Castelein Marie. Als onderwijzeressen; Zr. Gertrude, Zr. Pélagie en Zr. Philomène. Zij stuurt ook de eerste zuster studentin Zr. Julienne, naar de normaalschool van St.André in Brugge Voordien studeerden de zusters bij de” Dames Van Biervliet in Tielt of deden hun examens bij de centrale Jury.
De zusters werken in de wijkschool van Tombroek tot 1977
In 1905 worden drie ruime klassen bijgebouwd in de tuin van het moederklooster. De bestaande lokalen worden gebruikt voor de kleuters, die gratis aangenomen worden vanaf drie jaar. Het is Zr. Jeanne die voor hun opvoeding en onderwijs zorgt. Voordien was er enkel een betalende kleuterklas bij de gemeenteschool voor jongens? In de kerkstraat. De eerste meesteres daar is Zr. Virginie.
In 1905 wordt de pas gediplomeerde Zr. Julienne, algemene meesteres benoemd van het internaat. Dat groet zo sterk dat men een andere refter en slaapzaal moet zoeken.
Gedurende de eerste wereldoorlog moeten de meesteressen camomille (margrieten, kamille)
bloemen gaan plukken en afleveren in de kommandatuur. Deze bloemen welke voor heel
wat kwaaltjes gebruikt konden worden stonden in het Duitse leger hoog aangeschreven
Maar de zusters geven ondertussen rekenles en leesles midden het veld en gaan aan het einde van de les, samen met alle kinderen bloemen plukken voor de kommandatuur
Op 19 mei 1914 is de wet Poullet over het lager onderwijs na zeven maanden van overleg en discussie een feit, de schoolplicht wordt van 12 op 14 jaar gebracht.
De wedden van de onderwijzers van het vrije onderwijs worden gelijkgeschakeld met die van het gemeenteonderwijs
In 1918 telde de jongensschool de volgende leerkrachten:
D’Hooghe A., hoofdonderwijzer, Jules Joye, onderwijzer tweede graad en August Demuynck onderwijzer derde graad.
In 1919 Geeft A. D’Hooghe zijn ontslag en wordt vervangen door A. Vandewalle.
In 1921 Wordt S. Versteele benoemd tot hulponderwijzer, dit ter gelegenheid van het inrichten der 4de klas, welke in de huiskamer wordt geopend van de nieuwe woning maar jammer genoeg te klein is.(Jongensschool)
Camiel Maertens wordt in 1923 benoemd tot hulponderwijzer ter vervanging van August Demuynck, welke zijn ontslag had gegeven.
En Juul Joye vertrekt naar Menen in 1924 en Jos. Samijn komt in zijn plaats.
Gentiel Yserbijt komt in vervanging van Camiel Maertens in 1928
Het tweede jaar van de oorlog sterft Moeder Marie-Louise Brou.
De leiding van het klooster blijft aan de ondermoeder Sidonie tot 1919, De reden hiervan is, dat de bisschop geen afgevaardigde kan sturen om een nieuwe overste te benoemen. We bevinden ons in tijd van oorlog.
Het is Zuster Julienne Cousinne, pas 37 jaar jong, welke eenstemmig wordt verkozen door haar medezusters als Moederoverste. Zij had het vertrouwen en de genegenheid van al de zusters gewonnen. Onder haar wijze moederlijke en toch vaste leiding bloeide de congregatie.
In 1921wordt het gouden jubileum gevierd van de stichting. Er zij vier zusters jubilerende namelijk: Zuster Sidonie, Zuster Pelagie, Zuster Coleta en Zuster Sylvie. De werken van de congregatie bloeien. Er moet uitgezien worden naar verbouwingen door aangroei van het aantal kinderen.
Men begint een groter internaat te plannen in 1923 maar de last is te zwaar voor Moeder Julienne, haar krachten kunnen het niet meer aan, ze krijgt ontslag op 12 september 1926.
Doch ze blijft Raadzuster tot aan haar overlijden in 1929, ze is amper 46 jaar.
Het is Zuster Elisabeth Espriet welke haar opvolgt, ze stuurt in 1930 drie zusters naar het “Asile Sainte Germaine” in Moeskroen Zuster Elisabeth. Dit klooster blijft bestaan tot de “Dames van Maria” het overnemen in 1958.
Ze laat ook de vroeger aangekondigde plannen uitvoeren, voor het bouwen van een nieuw internaat in 1932: vergroten van het college voor jongentjes en nieuwe kleuterklassen.
In 1934 werd door haar toedoen een prachtige grote kapel gebouwd en kregen de zusters een ruime nieuwe eetzaal. Ze liet ook nieuwe gebouwen optrekken voor de hofstede.
Haar verdiensten zijn ook dat in 1933: gebouwen worden bijgezet voor “Dames” op kamer.
Een grotere refter voor de zusters, twee veranda”s en een nieuw huis voor ouden van dagen.
Ook de school van Waasten wordt aan de orde toe vertrouwd in 1939 en tot aan de fusie met Brugge in 1957 blijft dit zo, de zuster verblijven er tot 1964.
Zij overleed op 30 januari 1944. Op 19 maart kwam moeder Marie Joseph Depoortere haar vervangen . Zij aanvaarde met edelmoedigheid haar taak van algemeen overste.
Het Franse internaat wordt vervangen door een Vlaamse Landbouwschool, met kook- en confectielessen. Het was zuster Maria Debruyne beter bekend onder de naam zuster Benedicta, welke haar intrede deed in het klooster te Rollegem op 1 mei 1933 Het kloosterkleed aannam in het zelfde jaar, haar kloosterprofessie aflegde op 9 september 1935. Ze volgde ondertussen les aan de normaalschool in Heverlee en behaalde er het diploma van landelijke huishoudregentes. In 1942 richtte ze een middelbare landelijke huishoudschool op, die haar bestaan kende tot in september 1950.
Rond Pasen van het jaar 1944 ontving Moeder Joseph met haar gewone goedheid en hartelijkheid, de honderden geteisterde, vluchtende mensen zonder onderdak uit Kortrijk, Antwerpen en een wezengesticht uit Deurne beschutting hier beschutting zoeken. Allen worden er hartelijk in het klooster ontvangen en ondergebracht tot ze kunnen terugkeren naar hun huis of dat ze kunnen verder reizen.
Einde 1946 vraagt de bisschop om de Franse zusters van Besançon te vervangen in Waasten- de Gheer. Moeder Marie-Joseph brengt er drie van de zusters naartoe. Eveneens tot aan de fusie met Brugge. De communiteit bestaat tot 1963
Op de feestdag van de H; Theresia op 15 oktober 1946 wordt het 75 jarige jubileum gevierd van de congregatie. Ze telt dan 56 zusters. Ter deze gelegenheid vraagt de toenmalige Algemene Overste Moeder Marie-Joseph om de historiek van het klooster op te stellen. Zij ontwerp daartoe ook een stamboom.
trap ingang tot de kapel, nu gebruiktdoor de kindervriend
In 1947 laat Moeder Marie-Joseph ook een grotere keuken bouwen voor de zusters, samen met een badkamer, douches, een infirmerie en een droogkamer.
Op 13 augustus 1953 wordt moeder Clemence Lefevre, raadzuster van de congregatie benoemd tot Algemene Overste. Ze laat de gebouwen aanpassen aan de moderne tijd.
Het aantal meisjes voor het internaat verminderde snel( vooral door 't zakken van 't frans geld) en men denkt aan een nieuw apostolaat.
Moeder Clemence heeft getracht door nieuwe installaties het werk hare medezusters te vergemakkelijken
Eind juni 1953 wordt het internaat afgeschaft. Het bleef leeg staan, tot op 1 september 1956 toen werden een twaalf tal mentaal vertraagde kinderen aangenomen. De definitieve start van deze nieuwe richting gebeurde met een groep van 60 jongens in de maand september van dat zelfde jaar, allen intern.
Zuster Celine Boone( Sylvie) uit Westkapelle stond meer dan 40 jaar in de keuken waar ze kookte voor de kinderen uit te toenmalige landbouwschool en het pensionaat. Op 84 jarige leeftijd kunselde ze nog konijnen, kleede poppen aan en herstelde nog heel wat voor de kinderen. Bij de zusters bracht ze steeds een vrolijke noot.
Zuster Sacré-Cœur geboren te Rollegem onder de wereldse naam Rachel Dunecé, had het diploma behaald te Gent van kleuterleidster en stond gedurende 40 jaar hier in dienst van de Rollegemse kleuters. In klassen met soms meer dan 60 kleintjes zonder het comfort van tegenwoordig. In 1966 ging ze op rust...... om niet te rusten, maar zich door allerhande werkjes dienstbaar te maken bij de zusters en ook bij de kinderen uit de kindervriend. Dagelijks maakt ze groenten schoon voor 230 personen.
Zuster Hélèna ; " grijs en wijs " door de Rollegemnaren minder gekend, maar bekend als een flinke onderwijzeres bracht lange tijd door in de Mont -à - Leux waar ze les gaf, veelal in het 1ste leerjaar. Om te rusten kwam ze naar Rollegem. Ze was regelmatig te zien met haar stok op de straat.
Van 1958 tot in 1964 is er ook een school in Neerwaasten met zusters van Rollegem.
Moeder Clemence blijft Algemene Overste tot de fusie met de zusters van de H.Jozef van Brugge door een decreet van Mgr. De Smedt op 29 juni 1957
Vanaf 21 juli 1955 komen er opnieuw woelige jaren voor de school.We lezen in het boek “Rollegem algemene geschiedenis”door de hand van Gerard Isebaert 2006 onder de titel “ Weg Met Collard” Een algemene nationale Protestactie vindt plaats op 26 maart 1955
Ook Rollegem heeft zijn zonen er naartoe gezonden, het comité bestond uit drie leidendepersonen, namens de boeren: Amedee Beaucarne, namens de werknemers: Julien Debels en namens de middenstand: Cyriel Degroote………
Het was een mooie lentezondag de 26, het was zo ver. Twee autobussen( De Koningin der wegen) van de firma Hoornaert, trokken ’s morgens vroeg richting Hoofdstad. Bijna het heel onderwijzende personeel van beide plaatselijke scholen was present en ook wat ouders en sympathisanten. Enkel de “Gewone soldaten” waren aanwezig. De Generaals” blonken uit door hun afwezigheid! Lees zijn verhaal……………… En hij besluit als volgt: Wij Rollegemnaars, hadden de mars niet kunnen meemaken maar we hadden toch publiekelijk, aangetoond dat wij tegenstanders waren van de wet Collard.
De vrije keuze van het gezinshoofd, voor een school op redelijke afstand van de woonplaats impliceert tegelijkertijd de kosteloosheid en een onbeperkt uitbreidingsrecht van de officiële scholen en een recht op subsidie voor de vrije scholen.
Deze bovenstaande wet goedgekeurd op 2 mei 1959 in de kamer en de senaat maakt een einde aan een bijna 10 jaar durende grondige verdeling in het land.
Op politiek vlak is er vrede gesloten men bekommert zich maar weinig om de financiële implicaties die deze wet met zich mee brengt. Jaarlijkse onderwijsuitgaven die tot nu toe rond de 4 miljard schommelen zullen volgens waarnemers binnen enkele jaren tientallen miljarden bedragen zonder dat de dienstverlening naar de jeugd toe in vergelijkbare mate verbeterd wordt. En of de kwalitatieve hervorming van het onderwijs zal inspelen op de noden van de tijd blijft een open vraag.
In 1965 wordt men wakker geschud: de inspectie dreigde met de wedden te schorsen van de onderwijzers indien er geen werk gemaakt werd met belangrijke veranderingen aan de gebouwen van de jongensschool.
Een bijeenkomst werd georganiseerd met de diensten van stedenbouw, de hoofdinspecteur van Leiedal en de architect, welke in de dertigerjaren, het eerste plan had gemaakt. De mogelijkheid werd onderzocht om in de tuin van de school en op de grond ernaast een nieuwe school te bouwen.
De grond waarvan sprake is eigendom van het klooster. Men overwoog dat men met 300m² al heel wat kon verwezenlijken. Het bouwen in de tuin werd door bevoegde diensten niet aangenomen. Volgens hen was de grond in de Aalbeeksestraat de geschikte locatie.
De plannen werden gemaakt maar waren al voorbijgestreefd. Reden een school kon niet gebouwd worden tussen drie straten. (Aalbekestraat, oude Aalbekestraat en Kerkstraat.)
Men had ook nog 4,5 ha grond aangekocht in de Kerkstraat, bouwstop, geen 130 leerlingen, geen nieuwe school. Het zal duren tot negentienhonderd en…… men zou bouwen aan de overzijde van de sporthal, maar opnieuw een kink in de kabel
In het zelfde jaar werd op 1 oktober Isebaert Gerard tot schoolbestuurder benoemd, ter vervanging van Cyriel Degrootte
1969 Te Bellegem wordt een nieuwe school opgericht in de volksmond” openbaar onderwijs”
De school wordt door de staat gesteund, de kinderen werden gratis aan huis afgehaald.
De scholen van Bellegem en Rollegem, samen met de wijkscholen van de Katteberg en Tombroek gaan over tot een fusie. De scholen zijn van dezelfde kloosterorde. De scholen staan onder de leiding van zuster Annie, die bestuurster wordt zonder klas.
Oktober 1976: Rollegem wordt bij Kortrijk gevoegd door de fusie. Zal men ons er niet vergeten?
Het schooljaar 1977/78: schooldirecteur Isebaert Gerard, leerkracht Decraemer Constant en Vanhoe Romain 1ste leerjaar.
Door de steeds groeiend leerlingen aantal mocht een vierde leerkracht worden aangesteld, Dhr. De Walle Werner wordt benoemd, en wordt belast met het onderwijs en opvoeding van het eerste leerjaar.
Door een syndicale actie in 1979 heeft men de kans afgedwongen de kinderen onderwijs en opvoeding te verstrekken in pedagogische voorwaarden. Zo kon het aantal klassen behouden blijven.
In 1979 worden er verbeteringen aangebracht aan de verwarming. Toiletten gemoderniseerd, bouwwerken met het oog op vrouwelijke leerkrachten, kortom voor een beloop van ± 750.000 bfr. B.T.W. inclusief.
De leerplicht wordt vanaf het schooljaar 1983-1984 op 16 jaar gebracht. Daar er iets moet gedaan worden aan het schandaal dat ongeschoolde kinderen van 14 jaar doelloos rondslingeren.
Door het inschrijven van de nieuwe leerlingennormen bij de aanvang van het schooljaar, is men nu zelfs verplicht geworden om de vier resterende gemeentescholen te fusioneren.
Kleuterschool Filip van den Elzaslaan 35a, kleuterschool halenplein 11, lagere- en kleuterschool Kooigemplaats, 33 en lagere school Rollegemkerkstraat 9. De vier vormen voortaan een pedagogisch geheel dat een schoolhoofd krijgt zonder klas
Al deze scholen worden onder een schoolhoofd geplaatst. Nadelen zijn dat de drie directeuren geen schoolhoofd meer zijn, ze behouden echter wel hun klas en behouden nog voor enkele jaren hun wedde, wat het bijzonderste is.
Op 1 september 1980 gaat meester Decraemer, na meer dan 35 jaar dienst opwel verdiende rust.
Precies een jaar na meester Decraemer, op 1 september 1981 wordt Isebaert op rust gesteld.
Jawel, men heeft ze opgeteld 517 leerlingen hebben één of meerdere jaren bij hem in klas gezeten tussen de jaren 1945 en 1980. 401 in de “Kleine” klassen en 116 in de “ Grote” klas.
romain vanhoe Isebaert
Hij had twee oud-leerlingen onder zijn hoede nl. Pascal Vannieuwenhuyse en Romain Vanhoe. Deze laatste was de nieuwe directeur. Wat was het veranderd, maak maar eens mee, als “kleine gast” zeggen dat je jarig bent en een klinkende zoen krijgen van de juf, Els, Martine of Annelies, of een klinkende oorvijg waar sommige leerkrachten zich van bedienden, het is waar we hebben het overleefd, maar wat een verschil!
In het anders zo vreedzame dorp dreigt op 4 september 1985 een schoolstrijd!
De aanleiding daartoe is, de samenstelling van de kleuterklasjes. Voor het geboortejaar 1981 zijn er 35 jongens en meisjes ingeschreven.
De toenmalige directeur, Ignaas verdeelt die over twee klasjes, een volledig met kinderen geboren in 1981, met daarnaast een gemengde klas met daarin zowel kinderen geboren in’81 als van 1982.De ouders vonden dit niet pedagogisch verantwoord.
Een protestantse waarnemende leermeesterwordt aangesteld op 12 oktober 1984.
De ouders verwijten de directie dat zij onder druk van buiten af( bepaalde ouders,) eigenmachtig de eerste aanvaarde oplossing veranderden. Na verscheidene bijeen komsten, werd dan toch een oplossing gevonden, er volgden geen betogingen of een mars op Brussel. De vrede werd ter plaatse hersteld.
In de krant van 14/15 1987 lezen we over een nieuwe gemeentelijke Basisschool voor Rollegem.
Scholen die allang gebouwd zijn, zijn verouderd en niet aangepast aan de normen van de tijd. Dat is na de gemeenteschool een vaststelling voor de meisjesschool
De Kindervriend wil uitbreiden, aanpassingen rond het klooster en een nieuwe school zou de oplossing bieden. Het gebouw zal worden opgetrokken op een 50 tal meter van de Weimeersbeek. De ingang is gelegen aan de Kerkstraat, met een uitgang richting Tulpenpark.
Het verschil tussen twee scholen zou liggen, met of zonder subsidie? Prijzenkaartje 17 miljoen Belgische franken, raming. De vraag die bleef hangen was: "En nu wat met de jongens?" Hoe werkte het systeem? Alle kleuters werden opgevangen in de meisjesschool, en in 1988 mochten zij die wilden bij de meisjesschool blijven. Dat was de oplossing, eureka het ei van Christopher Colombus was uitgevonden “de stap naar jongens en meisjes samen” was gezet, niet de eerste keer maar moeizaam. Het werd geen fusie maar een opslorping of overname van de gemeenteschool door de vrije school! Voor de tewerkstelling is deze nuance belangrijk ook al hoopt men ieder aan het werk te houden.
Op vrijdag 9 juni 1989 werd het officieel bevestigd: de gemeentelijke basisschool in de Rollegemkerkstraat nr. 9 sluit met ingang van het nieuwe schooljaar op 1 september.
Er waren toen nog 72 leerlingen en dat is te weinig. De vier voltijdse, en de twee deeltijdse leerkrachten worden overgenomen.
Eenmaal de gebouwen vrij zijn zullen ze als jeugdcentrum worden benut.
1 september 1989 - vroeger waren er geen problemen in het lager onderwijs. Ieder kind ging als kleuter naar de vrije school en daarna trokken de jongens naar de gemeentelijke school, meisjes naar de vrije school.
Maar toen de gemeentelijke school gemengd werd, volgde de vrije school dit voorbeeld en meteen begon de concurrentie te spelen. De gemeenteschool had natuurlijk het grote nadeel
dat ze niet kon putten uit een eigen kleuter afdeling. De voorstanders van het gemeenteonderwijs beweren dat het opstarten van een gemeentelijke kleuterafdeling het probleem kon oplossen en de concurrentie kon blijven spelen.
Vergeet niet dat op die datum ondanks de verwaarlozing en het uitblijven van de bouw van een nieuwe gemeenteschool de school vorig jaar nog 72 leerlingen telde wat slechts 13 minder was dan het aantal leerlingen in het basisonderwijs van de vrije school. Het was dus ruim voldoende om de school verder te laten bestaan.
Tegen het ingaan van het nieuwe schooljaar 1979/1980 was de nieuwbouw van de meisjesschool nog niet klaar; de verlichting, bekleding en het sanitair waren niet afgewerkt. Ook de afsluiting van de speelplaats moest nog geplaatst worden.
De klas van zuster Monique wordt wel overgebracht naar de nieuwe gebouwen omdat haar klas in de Tombroekstraat samen met de vergaderzaal van het onderwijzende personeel met de grondgelijkgemaakt moet worden .
Het schoolgebouw werd opgetrokken op een 50 tal meter van de Weimeersbeek, op een stuk grond waarop een sport en speelplein voorzien was.
5 Klaslokalen voor meisjes, met ieder een oppervlakte van 7m90 op 7m90 of een oppervlakte van 62,41m2
Ze geven een uitzicht op het tulpenpark, richting Tombroek.
Een lokaal voor de leraars met de zelfde oppervlakte, een bergplaats voor alle sportbenodigdheden, een bureel voor de directie, plaats voor centrale verwarming en een lokaal voor TV. en diamontage. De turnzaal van 13m30 op 10m60.De eetzaal van 10m60 op 10m60, oppervlakte van 112,36m2. Voor de kleuters zijn er drie klassen voorzien van 7,90m op 7,90m, een grote bergplaats met er naast een zandbak.
Wat het sanitair betreft ie er eveneens goed voor gezorgd, ze zijn ruim en voldoende in aantal volgens de vast gelegde normen.
Er zijn twee speelplaatsen voorzien: de openspeelplaats, die geeft uitzicht op de Kerkstraat en de overdekte, is met uitzicht op het tulpenpark en gelegen tussen de klaslokalen(een zeer goede ligging voor zon en klaarte)
Tevens is erook parking voorzien voor negen wagens, en deze kan uitgebreid worden, er is aan grond geen gebrek.
De ligging is zeer rustig en ver van het verkeer! Zonder veel lawaai en gepraat(vergeet de jongensschool niet sinds 1933) kwam er dus eindelijk een nieuwe school.
De ingang gelegen aan de Rollegemkerkstraat, en aan het Tulpenpark.
Omdat de gemeenschap over gronden beschikt waarop vele bouwmogelijkheden zijn, was de aanvraag gedaan om een volledig nieuw schoolcomplex te bouwen.
Het Schepencollege van Kortrijk gaf zijn goedkeuring, ook de diensten van stedenbouw. Gezien alles voldoet aan de eisen van de wetgeving en de ligging. De ingang in de Kerkstraat is ook de toegang voor brandweer en hulpdiensten
Het was kanunnik Vandenberghe directeur van de congregatie van de zusters van de H. Jozef die om 16 uur op zaterdag 19/4/1980 een plechtige dankmis opdroeg in de kerk. Hij werd bijgestaan door Pastoor Deleu Pierre en E.H. Lefebvre. Deze werd opgeluisterd door het plaatselijke koor en door de kinderen van de school.
Na de kerkelijke plechtigheid trok men stoetsgewijze naar de nieuwe lokalen. Directeur Ignaas Dujardin zei in het welkoms woord: “De school zal vanaf nu de naam dragen St-Theresiaschool” Het schoolfeest ging door op zondag 15 juni 1980.
Het was september 1988 het was zeker geen donderslag bij heldere hemel, toen enkele Rollegemse ouders met de tradities braken En hun jongens naar de meisjesschool stuurden
Er was geen sprake van fusie maar van opslorping, of overname van de gemeenteschool door de vrije school.
Het Requiem liet niet langer op zich wachten! Op Vrijdagavond 9 juni werd het officieel bevestigd dat de gemeentelijke basisschool voor altijd zijn deuren sluit in de Rollegemkerkstraat 9, vanaf 1 september stappen vier voltijdse en twee deeltijdse leerkrachten naar de nieuwe werkplaats.
Op 1 september 1989:” de overstappende leerkrachten van de jongens school naar de meisjes, welke tijdens de vakantie mee gewerkt hebben aan de lokalen is vlot verlopen “aldus de directeur.
Ze houden zich duidelijk op de vlakte, ze weten geen kwaad woord over de nieuwe situatie, dat komt niet uit hun mond
Naar mate de oude en de nieuwe leerkrachten elkaar beter leren kennen, staan ze positiever tegen over elkaar. Het wordt even wennen aan de schoolpoort.
De knechtenschool is al een geruime tijd definitief opgedoekt en er zijn opnieuw problemen
De vastbenoemde leerkrachten van de gemeentelijke basisschool zijn vanaf 1 september 1989 terug vastbenoemd door de vzw Vrije basisonderwijs Bellegem-Rollegem in het zelfde statuut op voorwaarde dat zij zelf akkoord gaan met de voorwaarden en principes die het katholiek onderwijs vooropstelt, en bereid zijn zich in de nieuwste vormen van catechese in te werken en deze lessen geven.
Nochtans wilde men (PVV) dat laatste gedeelte schrappen, dat zou volgens hen de leerkrachten verplicht afstand nemen van hun moreelgodsdienstige overtuiging.
De schepen van onderwijs zei:” dat niemand verplicht was die overeenkomst te ondertekenen, maar dat wie weigerde in feite geen werkzekerheid had.”
Toch had niemand van de personeelsleden er problemen mee. Zelfs tijdelijke krachten zijn niet moeten afvloeien.
De voorstanders zeiden; dat de schooldirectie van de vrije basisschool op dat vlak een toegeving had moeten doen. De voorstanders bleven bij ja en de meerderheid zei nee, met een uitzondering!
In 1997 splitste de inrichtende macht de vrije basisschool van Bellegem en Rollegem.
Ignaas bleef directeur te Bellegem tot 1 september 1998, hij werd opgevolgd door Meester Pol.
In het boek van Isebaert kan men de lijst van leerkrachten terug vinden (166)
Het was bij een voordracht van een gewezen onderwijzer van Aalbeke, (op vrijdag 14 april 1978) dat hij enkele ouders aan het denken zette. Voor die tijd was er geen enkele voedingsbodem om een oudercomité in voege te brengen.
De man had blijkbaar met zijn slag zin “In het belang van de plaatselijke scholen is een oudercomité noodzakelijk”. De ouders zochten de directie op en het comité werd werkelijkheid.
De doelstelling van de woordvoeder was; ‘het wordt geen klachtenbureau, evenmin een feestcomité welke als sponsor zou fungeren voor de school!’ En slechts een oudercomité voor beide scholen
Het bestuur bestond uit zes personen bijgestaan door twaalf afgevaardigden(aangeduid per leerjaar) zij zijn verantwoordelijk voor het wel en het wee van de vereniging.
Wat willen ze? Realisatie van een aangepaste schoolbibliotheek, vernieuwing van het didactische matreaal en een cursus voor ouders met als onderwerp: de relatie ouder en schoolgaand kind.
Een vereniging die zowel het belang van het kind, de lera(a)r(es) als de ouders behartigen zal.
In de statuten (opgemaakt op 8 februari 1982) staat, dat er een nieuwe verkiezing moet gebeuren om de drie jaar. Deze zal plaats vinden in de eerste helft van september 1983
Een initiatief van het kersverse oudercomité van de lokale scholen verscheen op 23 november 1983. Men stelde zich de vraag, of men een middel ging vinden om de werkingskosten te financieren.
Schoolbus, in de buurt gemeente werd een Rijksonderwijs ingevoerd in 1969, men kwam de kinderen aan huis afhalen, zouden onze kinderen er niet onder lijden zo stelde men zich de vraag van uit de K.W.B. Het was dan ook evident dat de toenmalige voorzitter, Lucien Kints, samen met zijn ploeg zocht naar een oplossing. Ze gingen een schoolbusje zelf inleggen.
Maar de kleine man niet zo slim, maar strek. Met een afgevaardigde van het bestuur trokken we naar het schoolhoofd, stelden hem de zaak voor, het geld zouden we halen door een jaarlijks zomerfeest te houden. Zo ontstond een vriendenkring met iemand uit de politieke wereld, de zusters van het klooster, nog enkele mensen op de redactie bekent, en het schoolbusje een volkswagen werd aangekocht. De buschauffeurs waren de leerkrachten .
Op 2 juli 1970 werden er zomerfeesten ( Fancy fair) ingericht, (welke doorging in de parochiezaal )om een ander busje aan te kopen. Het eerste type volkswagen was geslipt en totaal vernield
Het bestuur, werd in korte tijd gewijzigd, daar de medewerking, van een aantal leden, zelfs al waren ze de stuwkrachten, achter het project, niet de gewenste figuren waren. Het waren werknemers! Ik herinner mij dat zuster Vianney, de vraag stelde; “ Menheer kent U wel Rollegem”. Zonder blikken of blozen antwoordde ik: “ Ja” maar voegde er onmiddellijk aan toe “ maar of ik de Rollegemnaars ken daar twijfel ik aan.”
Weet ik ben maar een inwijkeling, (een migrant) nu is dat geen drama meer, want hoeveel geboren en getoren Rollegemnaren zijn er nog.
Hoeveel mensen zijn er niet bijgekomen.
Het bewijst hem trouwens, dat je veel kunt! Is er geen spreekwoord dat zegt; “ Het is verbazend wat je kunt presteren, als je er niet omgeeft wie er de eer van draagt!”
Het zomerfeest verdween op18 juni 1979 en het werd schoolfeest genoemd en ging door in de meisjesschool in de Tombroekstraat
De buschauffeur, want bij aankoop van het tweede busje was de garagist chauffeur geworden, nam afscheid met spijt in het hart op het einde van juni 1983, Marcel had dit 13 jaar gedaan en verdiende nu zijn wel verdiende rust
Wie zijn kind niet met de bus naar school liet komen, maar met hun eigen wagen is verplicht op de private parking van de school, volgens het reglement van 1982 langzaam en voorzichtig te rijden en zeker niet stil te houden voor de poort, maar wel op de ruime parking!
De vriendenkring welke tot doelstelling had het busvervoer in stand te houden kan geen vermindering meer toestaan op de officiële tarieven.
De schoolbus verdween in het schooljaar 1991/92, de bus was tot op de draad versleten, geen geld meer om een nieuwe, hij was niet meer nodig! De vriendenkring bleef, de schoolfeesten gingen verder door. Je kunt je de vraagstellen, of het wel een goede beslissing was, het was waar het kinderaantal ging niet achteruit, maar wat zal de toekomst uitwijzen, koning auto verplaatst zich o zo gemakkelijk!
Vanaf 1 september 1976 is er een nieuwigheid in de meisjes. Zuster Annie laat weten dat er vanaf heden voor de kinderen van wie de ouders het wensen bewaking is op school.
S’ Morgens vòòr de klas, s’avonds tot 18 uur, liefst aanvragen voor 23 augustus.
Het snoepen is sinds 1991 niet meer toegelaten, ook niet op schoolwandelingen en schoolreizen. Verjaardagen; zeker geen cadeautjes, snoep of taarten. Stuk fruit of droge koek
mag op de speelplaats.
In de schoolkrant “ ’t Rolluikje”van augustus 2009, lezen we dat er na vier mooie jaren een nieuw bestuur werd verkozen voor de ouderraad met een vrouw aan het hoofd, proficiat!
Maar wie herinnert zich nog deze woonst nog deze van de oude voorzitter!
We kunnen wellicht nog een heel stuk er aantoevoegen, want iedere seconde welke voorbij tikt is geschiedenis, doch denken we dat dit een ander hoofdstuk moet zijn, misschien meer in de vorm hoe men de school beleefd als kind of als leraars, wie weet wat nog komt. We willen afsluiten, met deze leerkrachten zal men het feest, welke op het getouw staat het ganse jaar laten voelen.
1.Wil je meer weten over de basisschool St Theresia
Geprangd tussen de industriezone van Moeskroen en de kantorenzone van Kortrijk ligt de landelijke gemeente Rollegem.
Het is een landbouwgemeente met prachtige hoeven die de eis heeft kunnen ontwijken tot het inplanten van een industriezone. Het moderne snelverkeer drong zich op en de grijparmen vande A17 hebben ons dorp onherstelbaar verminkt.
Je raast er voorbij, je komt er nooit toevallig voorbij.Je moet ons dorp bewust opzoeken om zijn verassende schoonheid te ontdekken.
Een kleine begeleidende gidskan je kopen tegen 1.50 EUR in de Rollegemkerstraat60. In de brochure St.-Antoniuswandelpad Kortrijk staat:“Het natuurschoon zal de liefhebber bekoren. Zijn historisch verleden en de recente archeologische vondsten zullen de leek verbazen, maar de kenner onweerstaanbaar begeesteren.”
De wandelroute kwam tot stand door de “Folkloreraad” in samenwerking met de wandelclub Vakantiegenoegens en hun medewerkers, die met raad en daad bijstand verleenden. Hiermee werd een belangrijke stap gezet tot het bewaren en beschermen van een uitzonderlijk mooi brokje natuurschoon.
De wandeling bestaat uit een noordelijke (9,8 km) en zuidelijke route (7,5 km).
De startplaats is gelegen aan de kerk. Trek alvast een paar stevige wandelschoenen aan en je kan genieten van een fikse natuurwandeling. Witte pijltjes op groene achtergrond en het embleem van Vakantiegenoegens wijzen je de weg.
Voor een ritje met dehuifkar of koets om de gemeente te verkennen kan je terecht op de
Het oor werd ten luister gelegd en vernam dat de vinkenmaatschappij, bij gebrek aan bestuur niet meer bestaat.
Toch even terug blikken op een vereniging die in 2008 honderd jaar zou bestaan!
1 oktober 1988 schreef men: “Laten we hopen dat dit zo verder mag blijven zodat wij misschien samen het honderdjarige bestaan mogen vieren!
In het boek, welke uitgegeven werd in 1988 ter gelegenheid van het 80 jarige bestaan door het bestuur, onder voorzittersschap van Arthur Deprez, ondervoorzitter Vangeersdaele Georges.
1988 Gouden Jubileumjaar. Staat eveneens:Moge de afdeling, over zes jaar, in de diamanten stoet der jubilarissen opstappen.
Op 14 april 1988, werd de aanvraag verstuurd naar Zijne Majesteit Koning Boudewijn, voor de Koninklijke benoeming.
Hier beschrijft men het ontstaan en de groei van de vereniging.
Het vinkenspel bestaat van 1908, gehuisvest in het lokaal “In de Wandeling “ bij Jules Dejonghe”ze had als benaming “ De Wintervink”en dit tot 1928 (waarvan nog een medaille bestaat).
Van 1928 tot 1934 droeg de maatschappij de naam, “Het Vinkenspel” (geen lokale vermelding)
In 1934 werd het lokaal overgebracht naar café “ De Congo” bij Maurits Stragier. En kreeg de bestaande maatschappij de naam en dit tot op heden van “ De Dubbelzangers”
Later ging men naar het lokaal de “Chaudière”. In 1958 was het lokaal in café “St-Elooi”
In 1970 was het lokaal gevestigd bij Roger Ceenaeme
In 1972 in café “ De Tramstatie en nog later in “De Gilde”
Het was een heugelijke dag op 28 juni 1988, de brief te ontvangen dat de koning op het verzoek inging. Het officiële brevet zal door de Heer Gouverneur van de provincie bezorgd worden.
Laten we hopen dat men voor de honderdjarige maatschappij toch nog een groot feest kan opgezet, en met goede moet kan verder werken. Veel succes!
Een landelijke gemeente en parochie met gemeenschappelijke grenzen, een pracht van een St.- Antoniuskerk in een uniek kader dat uitnodigt tot mooie wandelingen.
Veel literatuur over ons dorp vind je niet. Onlangs is een boek van Isebaert uit gegeven (2006) en voordien verscheen "Rolleghem-lez-Courtrai" door Cte Du Chastel De La Howarderie-Neuvireuil (uitgegeven te Tournai in 1904). Je vindt ons ook terug in "Rond Kortrijk" of "De Prochien van het Oud Bisdom van Doornyk" doorE.H. L. Slosse, uitgegeven in 1904, en vernieuwd door Familia Et Patria in 1977. Hier en daar vind je nog iets in een kleine gids en daarmee is de kous af. Hoogdringend tijd om ons kenbaar te maken!
In het boek van Pastoor Slosse lees je op blz. 1588: “Rolleghem nu is de woonst der Rollingen of afstammelingen van Rolle of Rollo”. Verder schrijft hij : “Rolleghem heeft niet allen eenen eigen naam, maar ook eene lap-of spotnaam, te weten bot Rolleghem.” “We zouden het vroeger wel verdiend hebben”, gaat de brave man verder, “want het lag in een put en in slijk verzonken. Met onhebbelijke wegen, en buiten alle gemeenschap. Zijn inwoners waren deugdzaam, doch ruw en onbeschaafd. Maar heden is het een zeer fatsoenlijke Prochie, werkzaamheid en orde alom, we krijgen post, en hadden een tram en telegraf en bovenal een kerk, die de bewondering van eenieder verwekt waarvoor alle gebuurparochien den duim moeten leggen”.
Ja, Rollegem is heel wat anders geworden, aantrekkelijk en charmant, alles ligt er verzorgd bij. Wij hebben nieuwe wijken, mooie asfaltwegen en gezellige groene zones. Iedere wijk heeft zijn eigen historie.Een eeuwenoude treurboom (een overblijfsel uit de hof van de pastoor) is een stille getuige van een ver verleden. Men verwart soms Rollegem (bij Kortrijk) met Rollegem-Kapelle waarvan men denkt dat het van de zelfde Heer was. Niets is minder waar: Rollegem komt van Rollo en geloof me maar!
Wat we gezien hebben was het verleden van de gemeente.
Dit is wat het nu het heden Ons kleine dorp, met een groot hart, fijne mensen, aangenaam om er te wonen en zeker om er te vertoeven. Gezond wandelen, dat is het, wat we nu gaan doen.
We raadplegen nog even het weerbericht, dank zij onze weervoorspeller zijn we steeds goed op de hoogte van het weer!
Op de grafsteen aan de rechterkant van de Calvarieberg staat geschreven
D. O. M.
Hier rust den Eerw. Heer
Joannes J. Rutgeerts
gebortig van Lier in Braband
pastor deeser parochie van
Rolleghem ten tijde van30
iaeren overl. 19 8br.1801
oud 60 iearen.
R. I. P.
Pastoor Rutgeerts herbouwde de helft van de kerk en hij heeft veel afgezien gedurende de Franse tijd. Hij weigerde de Eed af te leggen en bleef op de parochie.
In de geschiedenisboeken is nog de tekst te vinden, van de eed van haat aan het koningdom en van trouw aan de republiek die de priesters werden voorgeschreven.
'Ik zweere haet aen het Koningdom
en aen de regeerings-loosheyd,
aengekleefdtheyd ende Getrouwigheyd
aen de Republiek ende aen de Constitutie
van het Jaer Dry'
Belgische priesters die weigerden de eed op de Franse grondwet af te leggen werden tot deportatie veroordeeld. De onbeëdigde priesters doken onder in een schuur of op een zolder en terwijl buiten wachten werden uitgezet konden zij daar dopen, biecht horen, de H. Mis vieren.
Zo lees je bij Slosse hoe pastoor Rutgeerts, als bakker vermomd, ontsnapte aan de Franse gendarmes.
We doen nog de moeite om te stappen tot aan de Calvarieberg. Deze Calvarieberg, een geklasseerd werk van een tot nu toe onbekende meesteris sinds mensenheugenis heel bekend
Voor 1784 werden priesters en gelovigen in de kerk begraven. Toen niet langer meer in de kerk begraven werd, baden de gelovigen de laatste gebeden bij de calvarieberg op het kerkhof.
Een historische dag in de geschiedenis van de parochie Rollegem.
Vrijdag 28 september werd de parochiezaal officieel overgedragen aan de stad Kortrijk.
Onderhoud, vernieuwing, gebouwen, inboedel en alle geboekte feesten, zijn van nu af aan in handen van het buurthuis. Alle kontakten en vragen gebeuren , (dit voor 27 jaar) in het buurthuis.
Om het nog beter te illustreren hier nog een beeld, uit vervlogen tijd.
Het was ter gelegenheid van toewijding aan O.L.V. van Rollegem, na de bevrijding. (De kapel die er geplaatst werd zie kerkhistorie) De foto werd genomen van op de toren
Ten noorden, stond een reek huizen, zoals op de foto te zien. Ter hoogte van de eerste auto, de ingang tot de “ kerkweg”. Gesitueerd ter hoogte van het zebrapad, Rollegemplaats nr. 1 (beenhouwerij)
Op de linkere zijde waren er drie huizen, dat was de school van Vanleynsele. Deze was afkomstig van het naburige Aalbeke. Hij had de bijnaam van “peetje Vanleynsele” Het was een soort college, een internaat.
De weg lag gepraamd tussen leven en dood.
Boeren gingen met de “Sieze” naar de kerke, soms ook gebruikt voor een doopsel om de kersverse moeder ter plaatse te brengen.
Hoeveel paartjes, zijn hier sÂ’avonds niet blijven plakken? Om daarna gevolgd door de suite ter altaar te gaan?
Hoeveel priesters, paters, of missionarissen kwamen in stoet, voor hun ere mis?
Ken je nog het pleisteren missiebusje, dat op de toonbank van de meeste winkels stond met het sympathieke zwart kroeskopje dat “Dank U” knikte als men er een munt in stopte.
Hier werd men letterlijk en figuurlijk ten garve gedragen. Niet dat men met geen “Corbillard” of weitewagen (rouwkoets) er tussen door kon, maar het was hier niet gebruikelijk.
Hoeveel mensen hebben hier ook niet gebeden:” bid voor de ziel van……godvruchtig in den heer ontslapen op…?
De piscine, dat we hier zien afgezet met laurierboompjes, was zoals opveel plaatsen het laatste toevluchtoord vooraleer de mannen naar de kerk binnen gingen. Ze hadden in aller- haast nog iets achter de kiezen gegoten en nu nog vlug een plasje.
Vrouwen daar in tegen, hadden thuis alles achter gelaten, hoewel? Maar dat, is dan een ander verhaal.
Men ziet tussen de potten in de “blauwe schorre”, liggen, van deze schorre werd de steen gemaakt afgehouwen en bewerkttot de huidige “roepsteen.”
Het is nog effen de tijd om alles op een rij te zetten en een terugblik te geven in de geschiedenis.
De fusie waren maar pas doorgevoerd of men dacht al aan de gevolgen. Kijk maar naar wat in de omgeving van Brussel gebeurde, de rand gemeenten verdwenen in het niet.
Het waren de heren Bert Dewilde en Bert Wildeman, die met het al voor de zoveelste maal opflakkerende Davidsfonds de zaak kwam uitleggen; wilden we hebben dat Rollegem niet verdween moest men er iets doen. Het “grote Kortrijk” kwam er aan, zeven gemeenten werden er bij aangesloten, het zou het bruisende Kortrijk worden.
Met ons 847 ha. grond en 2700 en inwoners, hadden we genoeg om aan de stad toe te behoren.
Kortrijk, had zijn Sinksenfeesten, Heule, Tinnekensfeesten, Bissegem, de Leie prinses, Marke, de septemberfeesten, Bellegem, Kooigem en Rollegem moesten er nog iets aandoen!
Bellegem werd het dahliadorp, Kooigem wilde een dorpsfeest, Rollegem Folklorefeest.
Een jonge dokter, vol moet en zin voor organiseren, nam het hef in handen. Hij vormde een bestuur maar hoeveel verenigingen waren er toen niet bij betrokken!
In de loop van het jaar had iedere vereniging iets om zijn kasje wat aan te dikken!
Toneel wat voorstellingen het zij in Rollegem, of na het vernieuwen der zaal in Bellegem.
Het koor optredens, Chiro tandem feesten voor hun kamp, of voor hun lokaal, Vinken en voetbal (Ik was opzoek naar de VAR, maar men zei me dat het niet meer bestond) kortom ieder had wat aan de hand.
Het was naar aanleiding van het 675ste herdenkingsjaar van de slag der gulden sporen.
Het programma van de folklorefeesten was daardoor samengesteld uit activiteiten die de mensen op eigen initiatief hebben genomen en waarvan zij de realisatie haalbaar achten.
Het zou als eenmalige jaarlijkse topmanifestatie op Socio-cultureel gebied doorgaan te Rollegem zoals al hoger vermeld Heule, Bissegem, enz. Er werd verwezen naar de brochure zoals ze op vandaag nog word uitgegeven. Het feest is geplant voor zaterdag 9 juli 1977.
Het was een plezier te bekijken met hoeveel mensen van Rollegem, en verscheidene verenigingen men er aan meewerkten. Ik geloof dat geheel Rollegem het opnam voor hun feest en hoeveel locaties.
Het was pas na de eerste feesten, dat een vzw werd gesticht. Met als tekst; een vereniging voor en van iedere Rollegemnaar. Daarom richten ze zich tot alle inwoner van Rollegem, individuele of verenigingsverband.
De folkloreraad wil de mensen en de verenigingen van Rollegem samenbrengen tot overleg en samenwerking.
Jaarlijks zullen de folklorefeesten daartoe als middel bij uitstek worden gebruikt, want de folklorefeesten zelf zijn niet de uiteindelijke bedoeling van de folklore Raad, maar een middel om de doelstelling te bereiken.
Lees eens de statuten, en kom ons vervoegen.
Men had bewezen in 1977 dat deze uitdaging kon bevestigd worden!
Voor ons zien we een missiekruis(antiek). Achter het missiekruis staan twee engelen: de eerste met het doek van het Aanschijn, de andere met de werktuigen van de passie: tang en nagels.
Onder het kruis staat een beeld van “Mater Dolorosa met Jezus op de schoot” gemaakt uit “terra cotta” op een arduinen voetstuk.
De Maria congregatie gesticht te Rome in 1587 door de Jezuïet Jan Leunus vond ook hier te Rollegem ingang, (Jaar niet te achterhalen). Ze hadden hun afdeling in de parochiezaal. Dit beeld was het grote symbool voor de congregatie. Op 8 december 1954 werd ter gelegenheid van de verjaardag van de dogma verklaring(1854) “O.L.Vrouw van Onbevlekte Ontvangenis” (Lourdes) het beeld met een groot feest in de kerk geplaatst.
De heiligenbeelden voor de doopvont zijn van links naar rechts: de H. Rochus bekend met de hond die de wonden likt van de Heilige. Hij is de patroonheilige van de gevangenen, apothekers en artsen, doodgravers, meubelmakers en hospitalen. Hij wordt aanroepen tegen pest, puisten, schurft, voetpijn en zweren.
De H. Antonius van Padua of ”Toontje met zijn kindje”. Hij is de beschermheilige van reizigers, bakkers en pottenbakkers, geliefden, paarden en ezels .Zijn hulp wordt ingeroepen tegen onvruchtbaarheid, koorts, pest maar vooral voor verloren voorwerpen.
De H. Donatus van Münstereifel met bliksemschicht wordt aanroepen tegen vuur blikseminslag en hagelbuien.
De kerk was vroeger toegewijd aan Onze Lieve Vrouw. Deze Lieve Vrouwe wordt sinds de tweede wereldoorlog “O.L.Vrouw van Bijstand” genoemd. Haar oorsprong heeft ze reeds te danken aan de Schreiboom. Ze stond in de nis boven in het hoogaltaar en werd in de jaren 1694 aanroepen tegen de pest .(Zie: “Rond den Heerd”)
De kleine zijbeuk van het O.L.Vrouwaltaar stelt ons de O.L.Vrouw met het schapulier voor. ® T.
Het altaar in Romaanse stijl werd geschonken door Theophiel Vandeghinste-Salembier. Het retabel, de voet en het altaarblad zijn uit het steen als hier boven beschreven. Het omvat; “O.L.Vrouw geeft het schapulier aan Simon Stock” en “ O.L.Vrouw hulp der zielen in het vagevuur.”
Boven het altaar schilderij(reproductie, schilder onbekend) “Christus op de schoot van Maria” Bekijk eveneens het ingemetselde muurkaderbeeld die “O.L.Vrouw die de paternoster geeft aan de H.-Dominicus” voorstelt. Ook de afbeelding van de H.Jozef staat hier uitgesteld. De heiligenbeelden krijgen weer hun plaats in de kerk. De eiken biechtstoelen zijn eveneens een gift van de weduwe van senator Cantillon. Bij de jaarlijkse paasbiecht gooiden de gelovigen muntjes in de bijpassende offerbakken gevestigd aan de deur van de priester.
Rechts van ons zien we het spreekgestoelte geschonken door de weduwe van senator Cantillon uit Kortrijk. De preekstoel is Romaanse stijl. Hij is uit eikenhout en rust op gepolierde steen of marmer der armen genoemd uit Basècles. Het prachtige snijwerk toont volgende afbeeldingen: Mozes met de tien geboden, David met de harp, Isaïas, Ezechiël en Daniel met de leeuw.
In de kleine zijbeuk worden wij er op gewezen dat Vital Moreels de schenker was van de kruisweg. Hij was afkomstig uit Tiegem. Naar verluidt was hij een schatrijk man en vriend van Mgr. Waffelaert. Hij was de eigenaar van het St.- Arnolduspark, waar de dochter van de smid uit Rollegem Francisca dÂ’Hulst ook genaamd Ciska Smedjes ten jare 1816 op een wonderbare wijze werd genezen door de H. Arnoldus.
St. -Antonius is de patroonheilige van deze kerk en wordt aanroepen tegen besmettelijke ziekten voor mens en dier.(zona, en vuur) Boven het altaar schilderij “taferelen uit het leven van Johannes den doper” Naast het altaar op doek geschilderd door Hagebaert “het H. Aanschijn “
was het klokje welke op de noodkerk van toen stond, nu de parochiezaal. Het werd geschonken door de gebroeders Germonprez. Het houtwerk is van Tillieux.
De deur (indien open) leidt ons naar de sacristie waar zich de kunstschatten van de kerk bevinden. In de muur links zien we de grafsteen van Heer Pierre Rogier Jonville baljuw van Rolleghem.
Die steen zat in de oude kerk, halverwege de mannengang. Volgens het dodenboek is hij 'versmoord' te Kortrijk.
Het hoogaltaar in Romaanse stijl is een gift van de gezusters Febronie en Idonie Baert, nichten van den deken van Dixmude. Het altaarblad en de treden zijn vervaardigd uit zwarte marmer van Basècles.
De voet, kunstig gebeiteld, bestaat uit zes nissen waarop de apostelen Petrus, Simon, Jacobus, Andreas, Thaddeus en Paulus op koperplaten geschilderd zijn. Het tabernakel is in gepolierd koper met aan beide zijden drie koperen nissen waarin heiligen gegraveerd zijn.
Boven het tabernakel staat de uitstaltroon. Het drieluik met brandramen boven het altaar stelt voor:
De geboorte van Jezus
Het Sacrificie van het Kruis
Jezus, in het Graf.
De val van Adam en Eva
Het sacrificie van Abraham
Jonas in de Walvis
Links en rechts zie je de houten banken, waar in lang vervlogen tijden “den arm” en later de burgerlijke en kerkelijke overheden in het hoogkoor konden plaats nemen. Nu is het nog een sieraad.
Het koor, met het schilderij op doek, daterend uit 1926 “Christus aanbeden door het volk” door Van Biervliet (1890-1981). Bij het grondig reinigen van de kerk in 1988 werd het schilderij zwaar beschadigd. De plaatselijke kunstschilder Achiel Platteau kon gelukkig dit werk voortreffelijk restaureren.
Den toren is in “Gotiek stijl “ een vieringstoren van ongeveer 30meter hoogte, in het klokkengat, (welke vele mensen verwarren met de galmgaten.) bevindt zich bijna twee en een halve ton brons, de klokken welke wel en wee van het dorp verkondigen:
Antonius 1050kg, Maria-Joseph 750 kg, Eligius-Donatus 530 kg en daar bij een vierde klokje of schelletje, mentje of toontje.
Terwijl we naar het hoogaltaar wandelen, door het in 1903 afgebroken schip dat in 1906 geheel nieuw werd ingewijd, nemen we een stukje geschiedenis door. De kerk uit de 11eeuw werd tussen 1786 en 1793 de benedenkerk door nieuwbouw vervangen. Ze verloor haar toen al geklasseerde toren in de zomer van 1872. Men noemde hem den steenoven, goed om in de”straete “gevoerd te worden. De noordelijke kruisbeuk was zelfs met stro bedekt. Toch is onze kerk altijd in dezelfde trant en met bergsteen uit Doornik bijgewerkt of verbouwd geweest. Het zou de hoogbejaarde man nog duren tot in 1903, eer zijne Hoogwaardigheid G.J. Waffelaert, bisschop van Brugge en inboorling van Rollegem, zijn begeerte uitte om de grote verbouwingen uit te laten voeren. De heer Bettenhof was verbolgen dat hij zelfs het begin van de werken niet heeft mogen meemaken. Het was E.H.Billiau die de nieuwe parochiepriester werd. Bouwmeester van de kerk was J. Carette en de bouwondernemer Chapelle- Destoop, beiden uit Kortrijk.
Het jaar 2006 was het feestjaar voor honderd jaar kerk. Het ganse jaar door activiteiten in en rond de kerk.
Kunstenaars in alle vormen en kleuren hadden zich uit geleefd om dit prachtige gebouw, letterlijk en figuurlijk in de verf te zetten. Iedereen met volle overgave om hier aan mee te werken. Wie van ons zou dit nog eens meemaken!
Velen stelden zich de vraag, hoe kan dat nu, de kerk is toch gebouwd in de 13de eeuw.
In wat vooraf ging waren we gekomen aan de drie kerkbeuken die tot aan het fondement waren verwijderd. Ze waren in het verloop van de tijd geheel van bouwtrant veranderd of misvormd. Nu rezen zij op, gans vernieuwt en in hun eerste romaanse bouwstijl hersteld, in overeenstemming met het oude transept van de 12de eeuw, die bewaard bleef en door herstellingswerken verfraaid. Zo ziet men nu de herstelde kerk van Rollegem, die volgens de deskundige als een waar pronkgebouw mag aanzien worden, en onder het getal der monumenten gerekend word. De toren is gotische bouwtrant, het schip en het koor in zuiver romaanse stijl en dit gaat wonderwel samen. Zij is zeer kunstig afgewerkt in Doornikse steen aan de buitenzijde (De vaste kalksteen of Doornikse steen bestaat uit fijne korrels, is moeilijk te bewerken, en is donker blauw of zwartachtig van kleur.), en met een laag kareel steen (vierkanten gebakken steen) aan de binnenkant.
Een nieuw baptiserium of doopvontkapel, in de zelfde trant, is aan gebouwd bij den ingang der kerk aan de vrouwenbeuk. Dit gebeurde ter nagedachtenis van hoogwaardige Heer Waffelaert, die op 27 augustus 1847 door E.H. onderpastoor Vanseveren, hier werd gedoopt.
Het was in 1911 dat door de milde tussenkomst der Parochianen, een uurwerk, met vier platen of gezichten op de kerktoren werden geplaatst. Deze werden door Louis Meire-Verdonck van gent aangebracht.
Het interieur werd met alle mogelijkheden van dien, ook zo goed en zo kwaad mogelijk in orde gebracht voor de goddelijke diensten. Al was het geen pronkstuk noch kostbaar kunstwerk, toch mocht het gezien de omstandigheden gezien zijn. Op de foto zien we de communiebank en het hoogaltaar.Bij de vernieuwing van de kerk werd het meegenomen door pastoor Slosse naar Rumbeke, en daar geplaatst in de kapel van het klooster. Uit "rond den Heerd" een leer en leesblad voor alle lieden.Een blad dat elke zaterdagverschijnt, voor de prijs van 5 fr. Lezen we op 21 januari: Die ooit van zijn leven langs de "eerden strate" van Walle naar Bellegem is gegaan boven Kortrijk, moet zonder twijfel, in de "leegte" Moeskroen waarts, enen korte dikken toren zijn ingestuikte naalde zien uitsteken hebben boven een lommerrijken troep bomen. Het was de toren van Rollegem. Lomp en plomp was hij; "ongeziende, een steenoven, goed om in de straat gevoerd te worden, een van uit christus tijd" Dat zegden de mensen. Maar, ze wisten niet dat er geleerde mannen, die, van konigs wege, de merkwaardige gebouwen van vroegere tijd moeten zien in bewaring te houden. En dezen toren als een monument, of pronkstuk aanzagen. Zij wisten ook niet dat door toedoen van die zelfde mannen, een som geld stond uitgesteken te worden om deze "steenoven" te herstellen en nog honderde en honderde jaren te doen meegaan. Zo kwam het, dat de toezieners, met leden der koninklijke bouwcommissie, besloten omwille van het instortings gevaar van de kerk, hem aftebreken tot aan het kerkdak."Er ontstonden namelijk borsten (Zijn wel tegelijk barsten in de nu schrijfwijze) van onder tot boven." De toren was trouwens sedert misschien zes of zeven eeuwen bestaande. De toren was al in de 17de eeuw vernieuwd geworden. Men kon niet begrijpen dat de toren onder delast van het klokhuis, en de daver van het geluid deze nog niet was ingestort. Zo is de toren in de zomer van 1872, verdwenen en in de "strate" gevoerd. De toren was in verschillende fazen geboud. Het onderste gedeelte in ruw veldsteen, van de jaren duizendvijftig tot elfhonderd. Het bovenste in schoon Doorniks steen, het kon ook van St Denijs geweest zijn( daar er in de middeleeuwen, ook steen groeven waren) Bij het afbreken, stote men op een grafsteen, die eer hij beneden kwam in stukken viel. Onder deze steen lagen acht zilver stukken van het jaar 1623, dus van uit de tijd van Aartshertog Albrecht en Isabella.
Het gebouw rustte op vier zwierige volronde moerpilaren, die, het is zondeling en merkwaardig, met fraaie spitsbogen tesamen werken.
De kerktoren, die tot hier was afgebroken, werd er opnieuw opgebouwd in Gotische stijl, zoals hij zich ook binnen de kerk met vier schone arduinen spitsbogen vertoond.
De meegaande koor- en kruisbeuk, waarvan de puntgevels verdwenen in het jaar 1970, onder pastoor Rutgeerts, ontvingen oorspronkelijk licht van het zuiden door vier romaanse vensters, waarvan er nog twee te zien zijn langs de kant van de Calvarieberg.
Het koor staat in het oosten. Binnenin zijn drie eindvensters bij middel van zeer mooie romaanse pilaren verdeeld, met kapitelen versiert en met gekrulde haken bekroond.
De kerk heeft de bouwtrant van de wondere domkerk van Doornik.
Boven het drieluik, was een beeldstee, daar stond er een welgekend Onze Lieve Vrouwen beeldje.(O.L.V. van Den Schreiboom) Het zou volgens de oudere mensen gebeurd zijn: “In de tijd van de grote pestte(1694)”. Geheel de parochie van Luinge kwam naar Rollegem in bedevaart naar dit Onze Lieve Vrouwen beeldje.( Leest over de grote sterfte, “rond den heerd”, V,314 en 315) Intussen is de kapel geplaatst aan de achterkant verplaatst naar de wegel aan het kerkhof.(de weg die van de dorpsplaats naar de kerk leid)
Men houdt ook staande dat, in het drie bladerig venster, in die tijd, een St. Antonius behelsde in glas geschilderd, de patroon der parochie.
De hoge leeftijd van de pastoor E.H.Philippus Bettenhof, hield hem niet tegen om aan de bisschop zijn begeerte te uitte om de grote stap te zetten, de kerk degelijk te gaan herbouwen.
In 1903 werd het plan aanvaard. Doch onze pastoor was er blijkbaar niet de gepaste man voor, want op de dag dat de werken gingen aanvangen kwam E.H Billian, als pastoor binnen gezwaaid. (Hoe vaak wordt de eer toegeschreven aan hen die het niet hebben gemaakt!)
De plannen, met lasten kohier en voorwaarden, opgemaakt door bouwmeester J.Carette van Kortrijk, werden ter uitvoering toevertrouwd aan M.J.Chapelle-Destoop ondernemer te Kortrijk.
Ten jaren van ons Heer 1903 werd met man en macht gewerkt aan wat ooit een provisoire kerk zou worden alwaar men den Goddelijke dienst, door het herstellen der oude kerk belet, te kunnen voortzetten. Zijne Hoogwaardige Mgr. Waffelaert had aangeraden een gebouw in steen te zetten om het later tot nut te kunnen brengen( er zouden namelijk vier huizen kunnen uit gemaakt worden)Het welke gedaan werd, en met groot en nuttig vooruitzicht, aangezien zij na dat de kerk opnieuw werd in gebruik genomen werd dienst deed voor de Congregaties welke ontstonden. Later ook Patronage (jeugdverenigingen onder geestelijk toezicht) en vergaderzalenHet moet tussen haakjes, gezegd, dat in het jaar 1913, het lokaal de oude provisoire kerk verrijkt werd met een torentje waarin een klein klokje in hangt. Dit klokje werd geschonken door de gebroeders Alfons en Adolf Germonprez van Rollegem Tombroek. Dit sieraad was een soort bekroning, aan de congregatie. Het was den timmerman Jules Tillieux die de werken uitvoerde. Het klokje werd gegoten te Leuven bij O. Michaux. Voor de opbouw werd een lening aangegaan van tienduizend frank(10.000 fr.) bij de familie Bostijn van Geluwe, met een rente van 3% per jaar. In het jaar 1910 wenste de familie hun geld terug Om de teruggave te vergemakkelijken zou de familie Bostijn vierduizend franken als geschenk aan de kerk laten, mits jaarlijks twee solemnele missen te doen celebreren tot ziellafenis van Louis Herbau, de echtgenoot van Zulma Bostijn en dit levensdurend lang!Je kunt je indenken geachte lezer hoe tevreden de pastoor was met dit aanbod! Voor de andere zesduizend is hij ook waarlijk door de goddelijke voorzienigheid bijgestaan, want zie,de uitkering der lening in de oogst maand gevraagd, kon al gedurende de noveen van O.L.V. van Dadizele 1910 geschieden. Het waren de gezusters Baert ( Idonie en Febronie) dochters van Joos Baert-Delreu welke de gelden gaven. De familie Bostijn aanvaarden wel tot in 1923 de titel van eigenaars. Ze stonden deze echter zeer gaarne af aan de nieuwe maatschappij der parochiale werken zonder winst gevend doel in de dekenij Kortrijk. De gelden (6000 fr.) werden aan de pastoor gegeven in Geluwe voor grote werken ter verbetering van de kerk!
Met enkele noodzakelijke onderhoudswerken, waar onder het afbreken van het torentje, herstellen van het dak en het maken van de Bibliotheek, bleef de zaal zo ongeveer honderd jaar ter beschikking van de verenigingen der parochie.
Het was toen een één mans zaak!
Op zondag 12 maart 1993 streek hier een nieuwe pastoor neer. Het was de Salesiaan E.H.Dewulf afkomstig van Don Bosco en van de Marionetten. Hij zou zich tijdens zijn verblijf menig maal in de belangstelling weten brengen. Onze parochie kreeg een opflakkering in het culturele en parochiale bestaan. Zo ook voor het centrum welke altijd al onmisbaar is geweest. Vele verenigingen hadden er een stek, toneel, zangkoor enz. Hij zou voor de vierde maal iets bouwen en dan, word dat stilaan welletjes.
Hij stond er op dat alles van Rollegem bleef, Aalbeke en Bellegem hebben wel een ontmoetingscentrum, maar ze zijn afhankelijk van de stad Kortrijk.
We zijn in de periode van de “ronde van Frankrijk” wanneer dit word neer geschreven en men zou haast te durven spreken van het treintje van Tom Boonen, een teamwerk, dat op de railszette! Zo was het ook, alle verenigingen werden er dan ook bij betrokken, ieder kon zijn zeg plaatsen van de vinkenmaatschappij tot om het even wie, dat moest dus lukken.
Ieder die wilde kreeg zijn taak, met als kopman Dewulf De, als voorlaatste man E.H. Dejaegere, den bouwheer (Hij had vele scholen helpen bouwen). Het duo Vandenberghe Jozef, Buysschaert Bernard, en het duo Vanbelle Dirk en Lucien Kints, (die gelater zult terug vinden bij St. Antonius.) Ieder had de specifieke taak, geld rond halen, Bouwzaken regelen, feest organiseren. De werken werden op zeven à acht miljoen geraamd. Al het geld, wat nodig was werd bij de Rollegemnaar gehaald, het zij met of zonder terug te betalen. (zelfs de gelden van het bisdom die kwamen van het stoelgeld, omhalingen in de kerk,) iedere Rollegemnaar had zijn steentje bij gedragen, op welke manier dan ook! Dewulf haalde zijn slag thuis ( die niet in de rij liep werd ontslagen, een ander, voor dit, of voor dat.) Hij had teamwerk opgezet maar bij het eindresultaat was er niet veel meer van te merken. De geplande zaken liepen fout en de pastoor trok zich terug op welverdiende rust. Het bisdom die ooit één provisoren, kerk ging bouwen, kon na honderd jaar haar plannen verwezenlijken.
Op de vooravond van de slag der gulden sporen werd zonder veel geroffel, kanongebulder of
Klokkengeluid het protocol der erfpacht en overdracht, getekend( de verblijvende diaken en dekenij) Rollegem zou voortaan in de rij komen met Aalbeke en Bellegem. Een stuk nostalgie verdwijnt, misschien een regiekamer, of een stek voor iedere vereniging, we hebben er in ieder geval schoon werk geleverd en wie weet binnen honderd jaar!
Zo werd het overige van den toren in gesloten onder een dak die gans de kruisbeuk bedekt.
Deze licht prent daterende van 1902 en gemaakt door E.H.Verstraeten ( 1903/1919 )
Met het afbreken van den toren moesten ook de klokken naar beneden gelaten worden. Ze werden op een klokkenstoel gehangen in een houtenbergplaats die dicht aan de onderpastorij stond. Er was een akkoord van drie klokken die samen 2700 kilogram wogen. Er was daarbij een vierde klokje of schelleke( het werd toontje voor St. Antonius klokje)
De klokken werden gegoten in het jaar 1818 door het huis Dronst.
Antonius ter gedachtenis van de patroon van de parochie
De middelklok kreeg de naam van Elooi- Donaat
De kleine klok kreeg de naam van Colette
Deze drie klokken werden dan terug in de vernieuwde toren geplaatst en ze gaven in de nieuwe toren een schoon en aangenaam geluid.
De herstellingen die, zo dringend waren werden uitgevoerd en voltrokken van 1883 tot 1885, en wanneer zij uitgevoerd waren had de kerk het uitwendig zicht als op de foto, dit is gebleven tot in 1903.
Sint Antonius Abt is al zo dikwijls beschreven dat men niet meer weet wat nog toe te voegen.
Toch onze Antonius is toch wel heel speciaal om er enkele woorden aan te wijden.
Toen dat zijn lichaam werd ontgraven in 561, en zijn gebeente reisde via Constantinopel naar Frankrijk, werden er kleine deeltjes verkocht. Het antoniusvuur woedde, (het heeft zich zelfs uitgebreid over geheel Europa).
Zo bezit onze parochie een viertal relikwieën ( ze waren omhuld in een stuk perkament en voorzien van een zegel en met naam en titel” Reliquiæ S.Antonii, Abbatis) Zo staat er vooraan links in de kerk een engel in “Savonière” (Franse steen) van 1,50 m hoog, op een arduinen voetstuk. In zijn handen draagt hij een glazen rol met een reliekhouder van onze heilige. De andere zitten gevat in een reliekhouder met handvat voor de zegening.
Een ander pronkstuk
Een prachtexemplaar van een Kazuifel, uit het jaar 1895.
Het is vervaardigd uit goudlaken en versierd met gekleurde natuurzijde en broderie van gouddraad. In het hartvormige medaillon prijkt de buste van onze Antonius.
Mgr. Waffelaert de XXII ste bisschop van Brugge (in ons dorp geboren) pronkte ermee bij zijn triomfantelijke intrede in 1895.
Op het zijaltaar in romaanse stijl, een dotatie van Léon Herbau, burgemeester van Rollegem van 1900 tot 1918. De versierde opbouw achter het altaar (het retabel) St. Antonius in de woestijn en St. Antonius geneest een zieke. Het retabel dateren van 1590-93 en werd geschilderd door Heinderick de Ceuninck.
De verering.
Sinds honderden jaren staat bij ons St. Antonius bekent als de befaamde pestheilige, de beschermpatroon tegen alle besmettelijke ziekten van mens en dier. Evenals de behoeder van veldvruchten. Hij wordt aanzien als de genezer.
De mensen komen van ver en bij om hier te “dienen”(zona, epilepsie en besmettelijk ziekten)
Voor zulks soort zaken, maar ook andere dingen kan men naar het schijnt meegeven of bekomen bij de heilige-met-zijn-zwijntje.
Het vrome gebruik dat de laatste jaren aan het toenemen is , kan men waarschijnlijk toewijden door het opnieuw in voeren van het jaarlijkse Sint-Antoniusfeest met zijn diverse feestactiviteiten.
Zie ook sint Antonius abt in de lage landen en de informatie over 17 januari.
Men ziet op deze foto dat hier en daar veranderingen gedaan werden die zo niet direct goed gelukt waren. Zoals het dicht metselen van het drieluik boven het hoogaltaar. Eveneens het maken van twee veel te grote vensters in het hoogkoor.
De torenbouwvallig verklaard werd in 1872 afgebroken en de opening werd bedekt met papierbeteerde bladeren (papier goudrommè).Het was nochtans een onvoldoende bedekking, want het duurde niet lang, de kerk was niet meer wind noch watervrij. Daarom legde E.H. Pastoor Bettenof alles aan de dag om de zo noodzakelijke herstellingen te bekomen. Ongelukkiglijk genoeg was onder de druk van een Liberale minister die alles belette wat hij beletten kon, als het met godsdienst maar iets te maken had. Doch onze eerwaarde heer die schijnbaar voor alles een oplossing had, wende zich tot de Heer Heyvaert, liberale gouverneur van West-Vlaanderen, een van zijn oud-leerlingen uit het College van Oostende. Het was niet uit genegenheid voor de Godsdienst, noch om reden van de noodzaak, maar uit erkentelijkheid voor zijn oud-meester. Zo kreeg hij de toelating om de dringende herstellingen te mogen doen. Kort daarna kwam de val van de liberalen, de katholieken kwamen aan de macht , en met die opkomst verkreeg men zelfs hulpgelden om die dringende werken voort te zetten.
Wat er te Rollegem van kerk stond voor de XI ₫ eeuw is niet bekend, doch werd er in de zelfde eeuw een kerke gebouwd op de gronden van de Heer van Rollegem. Een gebouw uit bergsteen van Doornik, volgens de regels van de Romaanse bouw. Bij het verloop van den tijd heeft ze veel te lijden gehad, maar men herstelde ze ten best mogelijke, volgens de oorspronkelijke bouwtrant. Zodat de kerk altijd voort haar oudheidsstempel bewaarde.
Het is deze kerk in de XI eeuw gebouwd en zowel in haar oorspronkelijke trant bewaard, welke in het jaar 1872, door de zorgen van E.H. pastoor Lietaer van een kundige hand getekend werd,(zie eerste afbeelding)
"De Weimeersen" Op vrijdag 24 september 1982 vertrok om 18 u. de stoet met de harmonie op kop aan het plaatselijk gemeentehuis naar de nieuwe sporthal aan De Weimeersen. Om 18u.30 verklaart de burgemeester L.J. Lambrecht het sportcomplex voor geopend.
De “Kornet” trad op, er waren sportactiviteiten met medewerking van “Robac Rollegem” en BM Bellegem .
Sinds 1975 droomde de gemeente van een modern sportcomplex en op 17 augustus 1981 werd de eerste steen gelegd. Het sportcomplex beslaat een oppervlakte van vier hectaren. De sporthal is 42 meter lang en 23 meter breed en heeft een hoogte van 7 meter.
Het nieuwe complex biedt polyvalente sportaccommodatie, een vergaderzaal, vier kleed- en wasruimten, twee scheidsrechterlokalen en een cafetaria. Het kostenplaatje bedroeg 31 miljoen BEF.
Er zijn ook 2 voetbalvelden waarvan één verlicht, drie tennisbanen en één kinderspeelterrein. Dat kostte de stadskas nog eens 12 miljoen BEF.
Er waren weinig gegevens over mijn geliefde, vandaar dat het misschien allemaal niet lang geduurd heeft. Ze was nochtans zo lief meneer!
Om 11.00 u waren we in het gemeentehuis verwacht, vlakbij de feesttent. Op het programma stonden toespraken, het burgerlijk huwelijk en natuurlijk de receptie.
Daarna schoven we aanvoor het middagmaal en om 15.30 u. werden we verwacht voor het kerkelijk huwelijk dat bezegeld werd aan de ingang van het St.- Antoniuskerkportaal.
Na den trouw was er de receptie van ons beiden in de tent van St.- Pol
We hebben ne heerlijke huwelijksnacht doorgebracht, maar zoals ik reeds zei, het was een schoon liedje, het heeft echter niet lang mogen duren
Waar ze nu is, weet ik niet, maar indien ge dit bericht zou lezen, lieve Flore, ik peinze nog altijd aan u.Ik zie u toch zo gaarne. Rollo
P.S. Indien U mij wil helpen zoeken, ze trekt een beetje op haar Meter Nancy, ge ziet het op de foto!
Geboren te Rollegem op 29 augustus 1981 en er gedooptom vier uur in den achternoene
Het gebeurde op de plaatse, dicht bij de kerke door Mgr. Standaerd en bijgestaan door het wettelijk gezag. Daar de vader en de moeder onbekend zijn, wordt de opvoeding van dat reuzenkind toevertrouwd aan meter Bientje Vanryckegem en peter Boerie Ginste.
In de naam van Bachus, de Folkloreraad en het goede volk van Rollegem. Amen. zo werd dit bevestigd.
Deze doopplechtigheid is het symboolvan de opname in onze gemeenschap van deze flink uit de kluiten gewassen kerel. Dat kind, intussen opgegroeid in deugd en liefde, wil zijn steentje bijdragen voor de bekendheid van zijn geboorte dorp tot ver over de grenzen heen.
Het was de toenmalige voorzitter (die nogal dicht bij de geboorte stond) die aankondigde dat bij het "lustrum" zou speciaal luister worden bijgezet door de geboorte van de reus Rollo.
Folklore behelst een uiteraard naar het verleden toe gerichte kijk op eigen aard van een dorpsgemeenschap. Opvallend daarbij is dat men hier te Rollegem eerst dan aan die eigenheid is beginnen denken en naar middelen zocht om er een gepaste uiting aan te geven, nadat de gemeente haar zelfstandigheid verloor. Het was in 1977 dat men duidelijk het voortbestaan van de gemeente bewees door de eerste Folklorefeesten. Dat feest duurde toen een dag.
Vanaf 1979 waren er grotere plannen. De Folklorefeesten zullen duren van vrijdag tot zondag met een grote feesttent rond de kerk.
Na mijn eerste en plechtige communie, kreeg ik den baard in de keel en ook het vrouwenvolk liet mij niet onverschillig. Ik zocht wat ik vond en ja Reuzin Flore zou mijn eerste en misschien ook wel mijn enige grote liefde worden.
Op zondag 26 augustus 2001 op mijn 20ste verjaardag was het dan zover.
Meter Sabine en meter Nancy deelden met trotshet huwelijk tussen ons beiden mee.
De kerk was toegewijd aan O.-L.-Vrouw. Aan de oostgevel stond een kapelletje ter ere van O.L.Vrouw van Rollegem.
In de late middeleeuwen, bij het uitbreken van de pest, werd de kerk onder de bescherming van St.-Antonius geplaatst.
In de loop der tijden heeft de kerk veel te lijden gehad.Tijdens de Beeldenstorm in 1566 werd onze kerk zoalshonderden rooms-katholieke kerken door woedende geuzen bestormd. Altaren, beelden, doopvonten, koorgestoelten, preekstoelen, orgels, kelken, schilderijen, kerkelijke boeken en gewaden werden zwaar beschadigd.
Oorlogen, brand en storm teisterden onze kerk in de volgende eeuwen.
De kerk werd telkens in haar oorspronkelijke staat hersteld.
In 1800 beschadigde een orkaan de topgevels van de kruisbeuken. De topgevels werden dan maar afgebroken en vervangen door wolfsdaken die met stro werden bedekt. Een litho in de stadsbibliotheek van Kortijk uit het fonds Slosse geeft een beeld van de kerk tussen 1800 en 1812. Wie zich een beeld wil vormen van de kerk vóór 1800 moet in zijn verbeelding de wolfsdaken van de kruisbeuken vervangen door topgevels. Een wolfsdak is een (zadel)dak met twee afgeschuinde vlakken aan de korte zijden.
Het kapelletje tegen de muur van het koor werd in 1812 afgebroken en heropgebouwd aan de gevel van het laatste huis in het gangetje dat de plaats met de kerk verbondIn 1962 werden de huizen en het kapelletje gesloopt.
Van 1812 tot 1872 vanuit noordoosten
Van 1872 tot 1962
In 1872 was de achtzijdige bovenbouw van de toren zo vervallen dat men tot sloping besloot. De bouwvallig verklaarde toren werd in 1872 afgebroken.
In"Rond den Heerd" een leer en leesblad voor alle lieden dat elke zaterdag verscheen tegen 5 BEF, lezen we op 21 januari 1877:
“Die ooit van zijn leven langs de "eerden strate" van Walle naar Bellegem is gegaan boven Kortrijk, moet zonder twijfel, in de "leegte" Moeskroen waarts, enen korte dikken toren zijn ingestuikte naalde zien uitsteken hebben boven een lommerrijken troep bomen. Het was de toren van Rollegem. Lomp en plomp was hij; "ongeziende, een steenoven, goed om in de straat gevoerd te worden, een van uit Christus tijd" Dat zegden de mensen. Maar ze wisten niet dat er geleerde mannen die van koningswege de merkwaardige gebouwen van vroegere tijd moesten zien in bewaring te houden, dezen toren als een monument, of pronkstuk aanzagen. Zij wisten ook niet dat door toedoen van die zelfde mannen, een som geld stond uitgesteken te worden om deze "steenoven" te herstellen en nog honderden jaren te doen meegaan. Zo kwam het dat de toezieners met leden der koninklijke bouwcommissie besloten om de kerk wegens instortingsgevaar af te breken tot aan het kerkdak. "Er ontstonden namelijk borsten (sic) van onder tot boven." De toren was trouwens zes of zeven eeuwen oud. De toren werd al in de 17de eeuw vernieuwd . Men kon niet begrijpen dat de toren onder de last van het klokhuis en de daver van het geluid nog niet was ingestort. Zo is de toren in de zomer van 1872 verdwenen en in de "strate" gevoerd. De toren was in verschillende fazen gebouwd. Het onderste gedeelte daterend van 1050-1100 was in ruwe veldsteen. Het bovenste gedeelte was in Doornikse steen of steen uit St.- Denijs. In de middeleeuwen troffen we ook in St.-Denijs steengroeven aan. Bij de afbraak van de toren in 1872 vonden ze tussen het metselwerk 8 zilverstukken waarvan 2 van het jaar 1623, dus van uit de tijd van Aartshertog Albrecht en Isabella.
Met het afbreken van de toren moesten ook de klokken naar beneden gelaten worden. Die klokken waren in 1818 gegoten door het huis Drouot en wogen samen 2700 kilogram. Daarbij was een vierde klokje of schelleke (het werd Tentje voor St.- Antoniusklokje).
De klokken kregen volgende namen:
·Antonius ter gedachtenis van de patroon van de parochie
·Colette, de middenklok
·Elooi- Donaat, de kleine klok
Ze werden op een klokkenstoel gehangen in een houten bergplaats die dicht bij de onderpastorij stond. Deze drie klokken werden in vernieuwde toren terug geplaatst in 1906 waar ze een schoon en aangenaam geluid gaven.
Het interieur werd met alle mogelijkheden van toen, zo goed en zo kwaad mogelijk in orde gebracht voor de goddelijke diensten. Op de foto zien we de communiebank en het hoogaltaar. Al was het geen pronkstuk noch kostbaar kunstwerk, toch was het gezien de omstandigheden geslaagd. Bij de vernieuwing van de kerk werd het meegenomen door pastoor Slosse naar Rumbeke en daar geplaatst in de kapel van het klooster.
Boven het drieluik was een beeldstee. Daar stond een welgekend Onze Lieve Vrouwenbeeldje.(O.L.V. van Den Schreiboom).
Volgens mondelinge overlevering kwam “in de tijd van de grote pestte(1694)” geheel de parochie van Luingne naar Rollegem op bedevaart naar dit Onze Lieve Vrouwenbeeldje. (Lees over de grote sterfte, “Rond den Heerd”, V, 314 en 315).
Men houdt ook staande dat, in het drie bladerig venster, in die tijd, een St. Antonius behelsde in glas geschilderd, de patroon der parochie.
Ondanks zijn hoge leeftijd drong pastoor E.H.Philippus Bettenhof er bij de bisschop op aan om de kerk te verbouwen. In 1903 werd het plan aanvaard. Onze pastoor was blijkbaar niet de geschikte man want op de dag dat de werken zouden aanvangen werd E.H Billiau tot pastoor benoemd.
De plannen, met lastenkohier en voorwaarden zijn opgemaakt door bouwmeester J.Carette van Kortrijk en de uitvoering ervan werd toevertrouwd aan M.J.Chapelle-Destoop ondernemer te Kortrijk.
In 1903 startte men met de bouw van de kerk in haar huidige vorm. De neo-romaanse benedenkerk werd gebouwd op de funderingen van de oude kerk.
Het gebouw rust op vier zwierige volronde moerpilaren die harmoniëren met de fraaie rondbogen.
De kerktoren die in 1872 was afgebroken, werd in gotische stijl herbouwd.Onder de toren zien we binnen de kerk vier mooie arduinen spitsbogen.
De meegaande koor- en kruisbeuken, waarvan de puntgevels vervangen werden door wolfsdaken ten tijde van pastoor Rutgeerts in het jaar 1800, ontvingen oorspronkelijk licht van het zuiden door vier romaanse vensters.Twee ervan zijn nog te zien zijn aan de kant van de Calvarieberg.
Het koor is gericht naar het oosten. Het drielichtvenster wordt door mooie zuiltjes verdeeld. De romaanse zuiltjes zijn met kapitelen versierd en met gekrulde haken bekroond.
De kerk is zeer kunstig afgewerkt in Doornikse steen aan de buitenzijde en met een laag kareelsteen (vierkanten gebakken steen) aan de binnenkant. De vaste kalksteen of Doornikse steen bestaat uit fijne korrels, is moeilijk te bewerken en is donkerblauw of zwartachtig van kleur.
Opmaandag 22 oktober 1906 wijdde Mgr. Waffelaert om 8.30u. onze nieuwe kerk in. De klokken galmden nu weer uit de prachtige gotische klokkentoren. In 1906 werd het koor van de kerk als monument geklasseerd. Op 29 maart 1974 geeft de commissie voor monumenten en landschappen gunstig advies en minister Chabert keurt de aanvraag om de rest van de kerk als monument te klasseren goed.
In volgende passage vat Slosse de zeer goed de evolutie samen van onze kerk.
“Rolleghem·kerke, wat was dat? Een poermagazijn, zeiden de eenen; goed om in de strate gevoerd te worden, zeiden de anderen ; eene die ze gezet hebben, als ze nog leerden kerken bouwen, en alzoo voort, elk zijnen zeg, genoeg en zoo vele, had ze afgebrand of ware ze ingestort, niemand en zou gezeid hebben; het is jammer !
En wat is ze nu ?
Eene kunstrijke kerk, een waar juweeltje, dat, in zijn slach, aan het hoofd van al de platlandsche kerken van Vlaanderen mag staan.
Â…
't Was wel besproken dat, bij het herstellen der kerk, de oude toren, steen voor steen, lage voor lage, met zijn ingestuikte dak zou herbouwd worden.
Hij staat er nu ; gelijkt hij aan den ouden ? In 't geheel niet. Blauw steen vervangt het wit steen; de kuipe is hooger; de naalde nog meer; de anêe der vensters is min bout, en de boudins op derzelver neggen bleeven achter.
Ware het herdoens, ik zou zeggen: ofwel geheel de oude gothieke torre, zoo hij was, op den romaansenachen teerling van den kruisbeuk, ofwel een gansch romaansche torre op eene romaansche kerk, en dan ware het werk onberispelijk geweest.
Â…
Intuschen, alle kenders en oudheidminnaars zijn het eens om te verklaren dat de kerk van Rolleghem inderdaad eene kerk is, een edel en geheimzinnig gebouw is, dat den mensch tot inkeer brengt en tot bidden stemt, en hem doet uitroepen: waarlijk hier is het huis van God en de deur des Hemels'
Voor memorie weze het aangeteekend dat het herstellen der kerk 121000 fr. kostte, waaronder
57000 besteed wierden voor choor, kruisbeuk en toren.”
Het was in 1911 dat door de milde tussenkomst der parochianen, een uurwerk, met vier platen of gezichten op de kerktoren werden geplaatst. Deze werden door Louis Meire-Verdonck uit Gent aangebracht.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in 1943 de klokken opgeëist door de Duitsers. Op 12 juni 1949 wijdde E.H. Hoste, deken van Moeskroen de drie nieuwe klokken in. De klokken werden gegoten door de klokkengieterij Michiels, Doornik die de opvolger was van Drouot. Deze drie klokken droegen de namen:
·Antonius , ik bescherm kerk en drop, 1050 kg - (Mi) Peter: Albert Vandeghinste Meter Antoinette Derdeun-Bels
·Marie Jozef, 720 kg - (Fa Dièze) Peter: Polydoor Declercq, burgemeester Meter: Anna Vandeghinste, prefecte van de congregatie van O.-L.-Vrouw
In 2006 vierden we het hele jaar door honderd jaar kerk in en rond de kerk. Kunstenaars hadden zich in alle vormen en kleuren uitgeleefd om dit prachtige gebouw, letterlijk en figuurlijk in de verf te zetten. Iedereen werkte hier met volle overgave aan mee. Onze kerk is veel ouder dan 100 jaar maar de parochie herdacht de 100ste verjaardag van de wijding van de nieuwe kerk.
BonnenG. Isebaert, L. Slosse en Ph. Despriet Binnenzicht van de kerk: klik hier Kerkschatten: klik hier
Terwijl we naar het hoogaltaar wandelen, door het in 1903 afgebroken schip dat in 1906 geheel nieuw werd ingewijd, nemen we een stukje geschiedenis door. De kerk uit de 11eeuw werd tussen 1786 en 1793 de benedenkerk door nieuwbouw vervangen. Ze verloor haar toen al geklasseerde toren in de zomer van 1872. Men noemde hem den steenoven, goed om in de”straete “gevoerd te worden. De noordelijke kruisbeuk was zelfs met stro bedekt. Toch is onze kerk altijd in dezelfde trant en met bergsteen uit Doornik bijgewerkt of verbouwd geweest. Het zou de hoogbejaarde man nog duren tot in 1903, eer zijne Hoogwaardigheid G.J. Waffelaert, bisschop van Brugge en inboorling van Rollegem, zijn begeerte uitte om de grote verbouwingen uit te laten voeren. De heer Bettenhof was verbolgen dat hij zelfs het begin van de werken niet heeft mogen meemaken. Het was E.H.Billiau die de nieuwe parochiepriester werd. Bouwmeester van de kerk was J. Carette en de bouwondernemer Chapelle- Destoop, beiden uit Kortrijk.
Het altaar is gemaakt uit de vroegere communiebank die een gift is van de weduwe senator Cantillon uit Kortrijk. De toren is in “Gotiek stijl “ een vieringstoren van ongeveer 30meter hoogte, in het klokkengat, (welke vele mensen verwarren met de galmgaten.) bevindt zich bijna twee en een halve ton brons, de klokken welke wel en wee van het dorp verkondigen: Antonius 1050kg, Maria-Joseph 750 kg, Eligius-Donatus 530 kg en daar bij een vierde klokje of schelletje, mentje of toontje.
Het koor, met het schilderij op doek, daterend uit 1926 “Christus aanbeden door het volk” door Van Biervliet (1890-1981). Bij het grondig reinigen van de kerk in 1988 werd het schilderij zwaar beschadigd. De plaatselijke kunstschilder Achiel Platteau kon gelukkig dit werk voortreffelijk restaureren.
De voet, kunstig gebeiteld, bestaat uit zes nissen waarop de apostelen Petrus, Simon, Jacobus, Andreas, Thaddeus en Paulus op koperplaten geschilderd zijn. Het tabernakel is in gepolierd koper met aan beide zijden drie koperen nissen waarin heiligen gegraveerd zijn.Boven het tabernakel staat de uitstaltroon. Het drieluik met brandramen boven het altaar stelt voor:
De geboorte van Jezus
Het Sacrificie van het Kruis
Jezus, in het Graf.
De val van Adam en Eva
Het sacrificie van Abraham
Jonas in de Walvis
Links en rechts zie je de houten banken, waar in lang vervlogen tijden “den arm” en later de burgerlijke en kerkelijke overheden in het hoogkoor konden plaats nemen. Nu is het nog een sieraad
Het misschien wat onopvallend klokje De deur (indien open) leidt ons naar de sacristie waar zich de kunstschatten van de kerk bevinden. In de muur links zien we de grafsteen van Heer Pierre Rogier Jonville baljuw van Rolleghem.
De engel vervaardigd uit “Savonnières”(Koninklijke bank) ook Franse kalksteen genoemd, draagt de relikwie van den H. Antonius. Het hoogaltaar in Romaanse stijl is een gift van de gezusters Febronie en Idonie Baert, nichten van den deken van Dixmude. Het altaarblad en de treden zijn vervaardigd uit zwarte marmer van Basècles.
St. -Antonius is de patroonheilige van deze kerk en wordt aanroepen tegen besmettelijke ziekten voor mens en dier.(zona, en vuur) Boven het altaar schilderij “taferelen uit het leven van Johannes den doper” Naast het altaar op doek geschilderd door Hagebaert “het H. Aanschijn “
In de kleine zijbeuk worden wij er op gewezen dat Vital Moreels de schenker was van de kruisweg. Hij was afkomstig uit Tiegem. Naar verluidt was hij een schatrijk man en vriend van Mgr. Waffelaert. Hij was de eigenaar van het St.- Arnolduspark, waar de dochter van de smid uit Rollegem Francisca d’Hulst ook genaamd Ciska Smedjes ten jare 1816 op een wonderbare wijze werd genezen door de H. Arnoldus. Rechts van ons zien we het spreekgestoelte geschonken door de weduwe van senator Cantillon uit Kortrijk. De preekstoel is Romaanse stijl. Hij is uit eikenhout en rust op gepolierde steen of marmer der armen genoemd uit Basècles. Het prachtige snijwerk toont volgende afbeeldingen: Mozes met de tien geboden, David met de harp, Isaïas, Ezechiël en Daniel met de leeuw.
De kleine zijbeuk van het O.L.Vrouwaltaar stelt ons de O.L.Vrouw met het schapulier voor.
Het altaar in Romaanse stijl werd geschonken door Theophiel Vandeghinste-Salembier. Het retabel, de voet en het altaarblad zijn uit het steen als hier boven beschreven. Het omvat; “O.L.Vrouw geeft het schapulier aan Simon Stock” en “ O.L.Vrouw hulp der zielen in het vagevuur.”
Boven het altaar schilderij(reproductie, schilder onbekend) “Christus op de schoot van Maria” Bekijk eveneens het ingemetselde muurkaderbeeld die “O.L.Vrouw die de paternoster geeft aan de H.-Dominicus” voorstelt. Ook de afbeelding van de H.Jozef staat hier uitgesteld. De heiligenbeelden krijgen weer hun plaats in de kerk. De eiken biechtstoelen zijn eveneens een gift van de weduwe van senator Cantillon. Bij de jaarlijkse paasbiecht gooiden de gelovigen muntjes in de bijpassende offerbakken gevestigd aan de deur van de priester.
O.L.Vrouwbeeldje met het kindje Jezus
De kerk was vroeger toegewijd aan Onze Lieve Vrouw. Deze Lieve Vrouwe wordt sinds de tweede wereldoorlog “O.L.Vrouw van Bijstand” genoemd. Haar oorsprong heeft ze reeds te danken aan de Schreiboom. Ze stond in de nis boven in het hoogaltaar en werd in de jaren 1694 aanroepen tegen de pest .(Zie: “Rond den Heerd”)
De heiligenbeelden voor de doopvont zijn van links naar rechts: de H. Rochus bekend met de hond die de wonden likt van de Heilige. Hij is de patroonheilige van de gevangenen, apothekers en artsen, doodgravers, meubelmakers en hospitalen. Hij wordt aanroepen tegen pest, puisten, schurft, voetpijn en zweren. De H. Antonius van Padua of ”Toontje met zijn kindje”. Hij is de beschermheilige van reizigers, bakkers en pottenbakkers, geliefden, paarden en ezels. Zijn hulp wordt ingeroepen tegen onvruchtbaarheid, koorts, pest maar vooral voor verloren voorwerpen. De H. Donatus van Münstereifel met bliksemschicht wordt aanroepen tegen vuur blikseminslag en hagelbuien.
De piscine, die we hier zien afgezet met laurierboompjes, was zoals opveel plaatsen het laatste toevluchtsoord vooraleer de mannen naar de kerk binnen gingen. Ze hadden in allerhaast nog iets achter de kiezen gegoten en nu nog vlug een plasje. Vrouwen daarentegen hadden thuis alles achter gelaten, hoewel? Maar dat, is dan een ander verhaal.
Men ziet tussen de potten in de “blauwe schorre”, liggen, van deze schorre werd de steen gemaakt afgehouwen en bewerkttot de huidige “roepsteen.”
Merk ook op hoe smal de weg was.
Ten noorden, stond een rij huizen, zoals op de foto te zien. Ter hoogte van de eerste auto was de ingang tot de “ kerkweg”. Gesitueerd ter hoogte van het zebrapad, Rollegemplaats nr. 1 (beenhouwerij)
Aan de linkere zijde waren er drie huizen, dat was de school van Vanleynsele. Hij was afkomstig van het naburige Aalbeke. Hij had de bijnaam van “peetje Vanleynsele”. Het was een soort college, een internaat.
De weg lag gepraamd tussen leven en dood.
Boeren gingen met de “Sieze” naar de kerke, soms ook gebruikt voor een doopsel om de kersverse moeder ter plaatse te brengen. Hoeveel paartjes, zijn hier ‘s avonds niet blijven plakken? Om daarna gevolgd door de suite ter altaar te gaan? Hoeveel priesters, paters, of missionarissen kwamen in stoet, voor hun ere mis?
Ken je nog het pleisteren missiebusje, dat op de toonbank van de meeste winkels stond met het sympathieke zwart kroeskopje dat “Dank U” knikte als men er een munt in stopte.
Hier werd men letterlijk en figuurlijk ten garve gedragen. Niet dat men met geen “Corbillard” of weitewagen (rouwkoets) er tussen door kon, maar het was hier niet gebruikelijk.
Hoeveel mensen hebben hier ook niet gebeden:” bid voor de ziel van……godvruchtig in den heer ontslapen op…?
Om het nog beter te illustreren hier nog een beeld, uit vervlogen tijd.
Het was ter gelegenheid van toewijding aan O.L.V. van Rollegem, na de bevrijding. (De kapel die er geplaatst werd zie kerkhistorie) De foto werd genomen van op de toren
We doen nog de moeite om te stappen tot aan de Calvarieberg. Deze Calvarieberg, een geklasseerd werk van een tot nu toe onbekende meester is sinds mensenheugenis heel bekend
Voor 1784 werden priesters en gelovigen in de kerk begraven. Toen niet langer meer in de kerk begraven werd, baden de gelovigen de laatste gebeden bij de calvarieberg op het kerkhof.
Links van het calvariekruis zie je de grafsteen met opschrift:
Hier vooren light begraeven
Jouffrauw CÂœcilia Rutgeerts
Oudt 39 jaeren gebortig van Lier
Stierf den
5 Junii 1789
Bidt Godt voor deZiele
Op de grafsteen aan de rechterkant van de Calvarieberg staat geschreven
DOM Hier rust den Eerw. HeerJoannes J. Rutgeerts gebortig van Lier in Braband pastor deeser parochie vanRolleghem ten tijde van30 iaeren overl. 19 8br.1801 oud 60 iearen. R. I. P.
Pastoor Rutgeerts herbouwde de helft van de kerk en hij heeft veel afgezien gedurende de Franse tijd. Hij weigerde de Eed af te leggen en bleef op de parochie.
In de geschiedenisboeken is nog de tekst te vinden, van de eed van haat aan het koningdom en van trouw aan de republiek die de priesters werden voorgeschreven.
'Ik zweere haet aen het Koningdom en aen de regeerings-loosheyd, aengekleefdtheyd ende Getrouwigheyd aen de Republiek ende aen de Constitutie van het Jaer Dry'
Belgische priesters die weigerden de eed op de Franse grondwet af te leggen werden tot deportatie veroordeeld. De onbeëdigde priesters doken onder in een schuur of op een zolder en terwijl buiten wachten werden uitgezet konden zij daar dopen, biecht horen, de H. Mis vieren.
Zo lees je bij Slosse hoe pastoor Rutgeerts, als bakker vermomd, ontsnapte aan de Franse gendarmes.
0 tot 9 jaar peuterboeken, prentenboeken, sprookjes, voorlees verhalen, eerste leesboekjes
9 tot 14 jaar: jeugdboeken, informatieboeken, gedichtenbundels, strips..
14 + romaans voor jongeren
Volwassen: romans, informatieve boeken, strips
Tijdschriften: dag- en weekbladen, tijdschriften(enkel lopende nummers kunnen niet ontleend worden)
Om materialen te kunnen ontlenen moet men lid zijn van de bibliotheek. ↑
Burgerzaken
Contact 056/27 77 67: Magda
Openingsuren:
dinsdag
9 - 12 u.
donderdag
9 - 12 u.
Adreswijziging
Aanvraag en afhalen van een identiteitskaart
Afleveren van attesten en uittreksels uit het bevolkingsregister
Wettigen van handtekeningen en voor eensluidend verklaren van afschriften
Formulieren betreffende orgaandonatie en wijze van teraardebestelling
Attest goed zedelijk gedrag
Aanvraag identiteitkaart voor kinderen - 12 jaar
Sociale tegemoetkomingen
Pensioenaanvragen
Aanvraag invaliditeit
Aanvraag hulp voor bejaarden
Je kunt bepaalde zalen ook telefonisch aanvragen en ze dan ophalen tijdens de balie-uren. ↑
Cultuur
Buurthuis: zaalverhuring: reservatie van een lokaal is mogelijk tijdens de balie-uren. Contact buurthuis 056/27 77 60 buurthuis.rollegem@kortrijk.be
Plaatselijke verenigingen en niet commerciële organisaties, een ruimte reserveren voor vergaderingen, kleinschalige optredens en voorstellingen. ↑
OCMW
Senioren Kortrijk-zuid
Contact:
Opbouwwerking
Martine
056/27 77 61 0473/86 26 25
Sociaal verpleegkundige
Michèle
056/27 77 62 0173/86 26 26
Ergotherapeut:
Els
056/27 77 63 0473/86 26 27
Sociaal assistente:
Gudrun
donderdag tussen 10 en 11 uur.
Permanentiemoment: dinsdag van 16 tot 17 uur - Anders op afspraak.
Seniorenacties Kortrijk-Zuid staat ten dienste van de bewoners. Ze willen ouderen ondersteunen om hen zolang mogelijk op een kwaliteitsvolle manier zelfstandig in de eigen woning en woonomgeving te laten wonen. De werking voorziet in aangepaste dienstverlenging en een aanbod van laagdrempelige activiteiten.
Informatie en advies (OIP) in de zuidelijke deelgemeente van Kortrijk. U kunt hier terecht met allerhande vragen in verband met onder andere thuiszorg, huisvestiging, tegemoetkomingen en mogelijkheden voor ontspanning.
Naast het verstrekken van informatie en advies organiseren wij maandelijks een contactnamiddag voor 80 plussers. Hierbij krijgt u de gelegenheid om samen met leeftijdsgenoten een gezellige namiddag door te brengen, met een kopje koffie en een versnapering. Er is animatie voorzien of een vorm van activiteit. Op deze namiddag krijgt u de kans u bloeddruk, gewicht en pols door de sociaalverpleegkundige te laten meten tijdens de gezondheidsconsultaties.
Beweging- en sportactiviteiten op een aangepast tempo. Zo worden er lessen eenvoudige bewegen, aerobic en omnisport georganiseerd. Op vlak van cultuur en vorming beschikken ze over een gevarieerd aanbod. Zo worden er onder andere computerlessen, taallessen en verschillende voorstellingen gegeven of vaak in samenwerking met verenigingen of organisaties aangeboden.
De opbouwwerker begeleidt onder andere de seniorenwerkgroep. Dit is een groep actieve senioren die zich inzetten voor het welbevinden van hun leeftijdsgenoten in de gemeente.
De werkgroep kaart lokale maatschappelijke problemen bij de plaatselijke beleidsvoerders aan. Zo werken ze de laatste jaren rond de mobiliteit, huisvestiging en wegtrekkende dienstverleningen in de gemeente.
Tweemaandelijks ontvangt u gratis van de seniorenkrant. Daarin ontdekt u de nieuwe projecten en activiteiten. ↑
Rollegemkerkstraat nr.1 is nu het parochiehuis en eigendom van de kerkfabriek. Het huis was vroeger een statige onderpastorij met een voortuin afgesloten door een muurtje met een hekken. Onderpastoors werden na het Tweede Vaticaans concilie medepastoor. Onze laatste medepastoor was pater E.H.Lefever die de woning verliet in 2001.In datzelfde jaar nam ook de pastoor ontslag en sindsdien heeft de parochie niet langer een pastoor laat staan een medepastoor. De diaken uit Marke omringd door leken, moet nu zorgen voor het zielenheil. De tijd dat Rollegem bekend was als "Paternosterparochie", ligt al een tijdje achter de rug. Of zou het toch waar geweest zijn dat het de "pot mosterdparochie" was?
In het parochiehuis kan je terecht voor inlichtingen over kerkaangelegenheden.
Links van het huidige parochiehuis zie je de vroegere parochiezaal. In opdracht van E.H. Phil.Jac. Bettenof werd de zaal gebouwd als "provisoire" kerk om de Goddelijke dienst tijdens het herstellen van de oude kerk te kunnen voortzetten.
Het koperblad spreekt voor zich, het was zoals bij de bouw van de kerk de man welke de pluim verdiende is weg gelaten. Geef ere aan wie ze toekomt: “Eerwaarde Heer Adrien De Jaegere Geboren te Brugge op 31/10/1921 en overleden te Rollegem op 6januari 1995. Hij werd te Brugge priester gewijd op 15 juni 1946. Leraar St. Jozefcollege, Izegem. Hij was Econoom en dienstdoende directeur College St-Henri, Commines (1956) Stichter en eerste directeur St.Paulus College, Wevelgem (1958) Directeur College Techniek St-Henri Moeskroen (1962) Diocesaan inspecteur: Bisdom Doornik voor het Techniek onderwijs(1972) Secretaris generaal van het katholiek buitengewoon onderwijs (1976-1988) Tevens was hij Ridder in de Leopoldsorde.”
Het huis met de nr.5 heeft een prachtig verleden achter de rug. Op 17 februari 1891 schonk Juffrouw Coleta Deveugel haar eigendom aan de kerkfabriek van de Rollegem. Het gebouw moest dienen als kapel. Naast de woning was er een toegangsweg ( in de volksmond “Kloosterweg” ) naar het klooster en aan de andere zijde stond de gemeenteschool.
Coleta schonk de woning onder volgende voorwaarden:
Ten eerste: het gegeven goed zal ten eeuwigen dage uitsluitelijk dienen tot vergaderplaats op zondagen en feestdagen, voor het christelijke en zedelijke onderwijs der jongelingen van beide geslachten.
Ten tweede:het regenwater van het dak zal geleid worden bij middel van goten, langst den zuidoost hoek van het gegeven gebouw, om aldaar, langst de bestaande goot neder te vloeien, en te lossen in ene citern bestaande op de eigendom van de geefster.
Ten derden: de twee vensters bestaande in de muur op den oostkant, zullen op eerste verzoek van de geefster opkoste van de kerkfabriek worden dichtgemaakt..
Ten vierde: de bestaande vensters in de zuidgevel zullen ten allen tijde mogen blijven bestaan, zelfs vermeerderd, maar mogen niet verleegd worden.
Ten vijfde: er mag geen uitgang genomen worden aan de kant van de geefster.
Het gebouw heeftechter nooit dienst gedaan als kapel en ook niet als vervangende kerk.
Op de open plek naast de bank en tegenover de school stond vroeger een bakkerij en kruidenierszaak, door de jongens uit die tijd beter gekend als het snoepwinkeltje van Mouton.
De gebouwen van de Gemeenteschool werden op 4 juni 1850 door ene Dame Rosa Decraene aan het armen bestuur bij legaat geschonken. De schoolgebouwen van 1790 voldeden niet meer aan de wettelijke voorschriften. Dankzij het legaat kon men starten met het inrichten van een school voor armen die uitgroeide tot gemeenteschool. In 1989 was de Gemeenteschool opnieuw aan vernieuwing toe. Met de opkomst van het gemengd onderwijs werden de jongens-enmeisjesschool samengevoegd en verhuisden de jongens naar de St-Theresiaschool wat verderop in dezelfde straat. Vanaf 1989 tot 2006 deed het gebouw dienst als bibliotheek en O.C. Binnenkort zal de oude gemeenteschool de plaats moeten ruimen voor bejaardenflats.
Het nr. 21 hier was een wagenmakerij. In de vijftigerjaren van vorige eeuw (1955/56) werd de wagenmakerij gesloopt, en vervangen door een gesloten woning
Wat verderop aan de linkerzijde vind je de toegang tot De Kindervriend en de ‘Vrije basisschool St-Theresia gebouwd in 1980 op de landbouwgronden van de vroegere kloosterhoeve. Deze kunstpoort werd vervaardigd door Wilfried Wullens, kunstsmid.
Hij is geboren te Luingne op 24/2/1948 en bij een smartelijk ongeval om het leven gekomen op 24/5/1985. Hij liet zijn vrouw en twee kinderen na.
Hij is ons helaas maar al te vroeg ontvallen. Hij was een kunstenaar in hart en ziel, zijn kunstambacht en bouwsmederij zouden zeker nog veel mooie dingen laten zien.
Een van zijn werken prijkt op het dak van de school, een windrichtingwijzer (engel)
De naam laat vermoeden dat we hier met meersen te maken hadden. Achter het complex bevindt zich de “Weimeersbeek” een van de drie beken of waterlopen die Rollegem rijk is.
De “Weimeersbeek” heeft een lengte van 1895 m en ontspringt op het grondgebied Aalbeke.
De Oude Aalbeeksestraat was de weg naar Aalbeke vóór de aanleg van de Aalbeeksestraat in 1890. Het was een aarden weg die met de wet Brunfaut in 1958 een betonnen deklaag kreeg. Door de opkomende industrie in de aanpalende gemeenten ontstond de noodzaak aan arbeiderswoningen Ook de landbouw had hiermee ingezien dat er plaats kon zijn voor arbeiders. In de periode van 1956 en 1967 bouwde men hier 72 uniforme huizen. De sociale woningen werden verhuurd en de bewoners kregen de kans om de woning te kopen.
We gaan rechtdoor in de Rollegemkerkstraat . Vroeger was dat een aarden weg met slechts enkele woningen. De kleine asfaltweg voor de woningen aan je rechterkant is een stille getuige van de oorspronkelijke weg .
Voor de fusie heette die straat de Beukenlaan. In 1981 werd de Beukenlaan ook Rollegemkerkstraat. In de bocht genieten we van het uitzicht op de weimeersen met in de verte de Weimeersbeek.
We nemen de bocht rechts en komen in de Schreiboomstraat.
Voor ons zien we de hoeve “’s Costers”. Die historische hoeve is de enige resterende omwalde vierkantshoeve in Rollegem. De omwalling was hier noodzakelijk voor de ontwatering daar de hoeve in de onmiddellijke nabijheid ligt van de Weimeersbeek. Rond de jaren 1420 was de hoeve een leen van het Oud Kasteel van Kortrijk. Begin van 15de eeuw was de familie de Coster eigenaar en uitbater van de hoeve. Eind 19de eeuw waren de uitbaters Charles Herbau, zijn vrouw Marie Josepha Masquelier en hun zonen Leo en August. August was burgemeester van 1866 tot 1870. Zijn zoon Leo droeg de burgemeesterssjerp van 1900 tot 1918.
Het is te hopen dat deze historische hoeve voor het nageslacht bewaard blijft want samen met het “Hof van Rollegem” heeft ze een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis. .
Een honderd meter verder nemen we links het wandelpad “ De Talpenhoekweg” die naar de Lampestraat leidt.
De hofstede rechts van ons “ Goed te Castel” In het boek Landelijk Leven en Hoevengids - Rollegem lezen we: "Reeds in 1637 werd het Goed Te Castel op kaart voorgesteld. In 1756 was Bartholomeus Barbory de uitbater. De Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden van 1771 – 1778 nam eveneens de hoeve op.
In 1834 was Herbau zowel eigenaar als uitbater. De familie Herbau bleef tot 1901 op de hoeve en werd toen opgevolgd door Albriek Depestel. In 1903 werden de hoevegebouwen door een brand, na een blikseminslag bijna volledig vernield. In 1915 verhuisde Albriek naar het Goed te Bottelrie, Oude Bellegemsestraat 1 tot 1918.
Op de Talpenhoekwegel zien we eens om en bewonderen we het zicht op de kerktoren van Bellegem en die van Rollegem. Links van de oude hoeve 'Goed te Castel", nu Aveve, zien we enkele grote loodsen. In de beginjaren 1960 bouwde de zuivelfabriek "Sint Jozef" de loodsen in de Oude Aalbeeksestraat. Vrachtwagens voerden de melkkitten vanuit de diverse landbouwbedrijven uit het omliggende naar de loods. Het vetgehalte van de melk werd er gemeten en de melk kwam volgens kwaliteit in grote recipiënten. Tankwagens brachten de melk naar het moederbedrijf in Passendale. Daar werd de melk verwerkt tot boter, kaas, karnemelk, yoghurt... In 1970 werd de melkerij in Rollegem opgedoekt. “Walotex” nam de loodsen over en bouwde er het huidige bloeiend bedrijf uit. Klik en maak er kennis mee Walotex
De Talpenhoekwegel is een typische kerkwegel. Kerkwegels zijn verbindingswegen die het landschap doorkruisen. Landbouwers verplaatsten zich met paard en kar van de ene akker naar de andere, dorpelingen gebruikten ze om familieleden te bezoeken, naar de kerk te gaan, enz... Wie het plan van de Lampestraat bekijkt, stelt vast dat de Lampestraat kleine zijstraatjes bevat. De zijstraatjes leid(d)en naar een afgelegen hoevetje met enkele kleine woningen op het zuiden gericht. De kortste weg voor de bewoners met het dorp en met elkaar was de kerkwegel dwars door de velden. Nu zijn de kerkwegels rustige wandelpaden waar je ongestoord kunt genieten van het landschap.
Ter hoogte van de hoeve Theys splitst de Talpenhoekwegel zodat je de hoger gelegen woningen ook via de wegel kan bereiken. De wegel leidt naar de Lampestraat welke richting je ook neemt. Wij kiezen echter richting hoeve die met de auto te bereiken is via de Schreiboomstraat. Klik op de foto.
De naam verwijst naar het gehucht “Tolpenhoek” met als oudste vermelding 1813
Let op het ovenbuur die de functie heeft gehad tot 1953, nu smidse. Tijdens de eerste wereldoorlog werd de Tolpenhoek door de Duitsers bezet. De bezetter bouwde een paardenstal om de zieke paarden te verzorgen. Die stallen werden grotendeels vernield door een storm die de Tolpenhoek teisterde in 1940. In 1944 hadden de gebouwen veel te lijden door de inslagen van V1- raketten in de onmiddellijke omgeving. Het woonhuis dat gedeeltelijk vernield was in 1945 werd afgebroken en heropgebouwd. Nu heeft deze hoeve alleen nog een woonfunctie.
We bewonderen het landschap en nemen dan de Lampestraat. De straat werd genoemd naar de aloude herberg “ Den Cruepelen” de Cruepelstraete. (De Flou). Deze weg is 3,5 km lang en ligt op de grens van Marke, Aalbeke en Rollegem. De weg loopt van Sint- Anna tot de Tombroekmolenstraat.
Bij het laatste huis het nr. 80 nog een dertigtal meter verder wringt het grondgebied Marke zich als een wig tussen Rollegem en Aalbeke. Marke heeft de vorm van een ster en spreidt zich dan ook zeer ver uit.
Het robuuste bruingeschilderde kruis is in hout en het beeld van Jezus erop in witgeschilderde steen. De voeten van Jezus zijn vast genageld, naast elkaar staande op een voetstuk. Tussen de voeten is naar oud christelijk gebruik, een gewijd buxustakje vastgemaakt, ter bescherming van de veldvruchten. Boven het beeld staat het opschrift “INRI”
Het kruisbeeld is beschermd met een houten dakje, gedekt met pannen. Om de zes jaar wordt het kruisbeeld, indien nodig, hersteld en herschilderd door de bewoners van de hoeve. Het kruis is 2,50 m. hoog.
Aan de kant van de weg ter hoogte van de dreef naar de hofstede “Te Lande” staat het kruisbeeld met de linde. In 1601 was deze dreef de belangrijkste verbindingsweg van Rollegem naar Aalbeke. (Dit was de Lerberchstaete en in 1628 de straete van den lerberchboom,(Familiefonds). Hier aan dit kruisbeeld stond de Lerbergboom
Als we een stukje van de weg opgaan, zien we de prachtig gesloten in U-vorm gebouwde hofstede met als oudste vermelding 1756. De eigenaar zelf koos de naam. Het woonhuis werd rond de jaren 1900 afgebroken en nieuw opgebouwd. In de jaren dertig werd het woonhuis zwaar getroffen door een storm. Hier kan men terecht voor zijn boomverzorging Tree Technics Christiaens : en advies Bij de terugkeer zien we een langwerpig huis met bovenop een klokje. Dat huis op grondgebied Marke was vroeger een driewoonst en eigendom van de hofstede.
Nu is het een bedrijf dat alle soorten bereide vis en schoteltjes verkoopt.
Op het nummer 89 in de Lampestraat was restaurant scalini gevestigd van 1987 tot 2005. Yves en Claudine Vandamme Snoeck baatten er hun visrestaurant uit met specialiteit van visbereidingen, kreeft en oesters. Ze moesten dan noodgedwongen wegens uitbreiding van de vishandel verhuizen naar Harelbeke waar ze nu nog altijd actief zijn.
De Flou vermeldt: een herberg en wijk over de Leie, Bij P. Mareel, het voornaamste huis, vroeger was het altijd verlicht. Het diende tot verlichting voor de smokkelaars, want hier hebben we juist de grensstreek.(Douaniers.)
Vanaf de maand mei worden op de hofstede “Goed ter Meersch” (woonhuis 1962)Lampestraat 59 lekkere aardbeien te koop aangeboden.
Deze hofstede werd in 1940 korte tijd door een Duits geschut bezet. In een weide nabij de hoeve werd munitie ingegraven.
We kunnen hier even verpozen bij een lekkere pint en dan doorgaan tot Van Hauwaert kapel waar we op de rustbank de vrienden opwachten die de wandelweg gevolgd hebben.
Volgens het boekje slaan we links af en komen op de wijk “Markestaart” in de Steertstraat”. Het uiteinde van de staart ligt op 4300 m van de kerk van Marke en slechts op 1400 m van Rollegem en Aalbeke. De oppervlakte van het gebied is 40 ha. In 1852 behoorde de Markestaart kerkelijk bij Aalbeke en administratief bij Marke.
We stappen verder en komen in de voormalige Korte Molenweg die in het verlengde ligt van de Steertstraat . Daarom werd de Korte Molenweg bij de fusie in 1981 omgedoopt tot Steertstraat.
De bedrijfsleider heeft gezorgd voor werk op eigen bodem en door de aanleg van de mooie dreef, kunnen we nog rustig wandelen en genieten van een vergezicht. lees verder
Door de nieuwe eigenaar werd een zitbank geplaats, hier wachten ze ons op!
Op de hoek van de Wolverijstraat en de Lampestraat staat een mooie bakstenen veldkapel in de schaduw van een nieuwe zomerlinde. In de volksmond heet ze Vanhauwaertskapelle naar de laatste bewoonster van de boerderij en hoeder van de kapel Madeleine Van Hauwaert De originele kapel werd samen met Het “Hof ten Breughele” in 1776 gebouwd, ten tijde van pastoor Pieter Jacob Pardoen te Aalbeke. Wanneer men dat zeggen gaat tegen een echte Markse inwoner, springt deze op zijn paard. Inderdaad, het kapelletje staat niet op Aalbeek, maar op Marks grondgebied.In 1889 brandde de hoeve gedeeltelijk af. De originele steen met het opschrift“Lieve Vrouwe van Bijstand,1776“ werd in1983 door een vandaal uit de kapelmuur gehaald en is nooit meer terug gevonden. De huidige eigenaar Vandecasteele kocht de kapel in 1988. Bij een opknapbeurt kreeg de kapel een nieuwe deur en werd de gestolen arduinsteen vervangen door een nieuwe met het opschrift” Onze Lieve Vrouw van altijddurende Bijstand”. Op 20 mei 2007 werd de kapel totaal vernield, de klap was zo hevig dat de jongeman om het leven kwam. Afscheidsnemende pastoor Hubert Sergeant wijdde dit vrijwel identieke “wonderkapelleke” opnieuw in op vrijdag 11/8/2000. In de kapel is er ook een Heilig Hartbeeld en een St-Albertusbeeld.
Weldra aan de rechterzijde, ter hoogte van de zijweg naar de nr. 15, 17 een bakstenen muurtje met een volkse, houten Christusfiguur. Een sober voorbeeld van landelijke volkskunst. Deze Calvarie komt al voor op een kaart van Vander Maelen van 1850
Het is een grote open kapel in rode baksteen.
Het houten dak is belegd met rode pannen.Boven aan de muur van de kruiskapel hing vroeger een klein houten gevelkapelleke met een houten beeldje van Onze-Lieve-Vrouw. Toen dit in 1984 in brand was gestoken, werd het vervangen door een metalen gevelkapelleke. In de voorgevel van de kruiskapel zit een zwart smeed- ijzer dubbel poortje met in het midden een kruisje.
De kapel is 4 m. hoog, 2 m. breed en 1 m. diep. De kruiskapel is bijna helemaal overgroeid met hedera en liguster.
De binnenkant van de kapel is blauwgrijs geschilderd en er hangt een groot houten kruisbeeld.
Het kruis in de kapel is bruingeschilder en het beeld van Jezus van Nazareth beige. De gekruisigde heeft een zwarte lendendoek rond de heupen geknopt en bovenaan het kruis staat het opschrift “INRI” De voeten van Jezus zijn op elkaar aan het kruis genageld, wat wijst op een Franse oorsprong van het beeld.
Het kruis is 2,50 m. hoog en het beeld 1,20m. Aan beide kanten van het beeld is tegen de muur een voetstukje opgehangen versierd met een engelenkopje dat dienst doet voor rechts een beeld van de Heilige Theresia-van Lisieux en links van een niet nader gekende heilige vrouw.
In de linkerhoek van de kapel hangt een metalen kastje met glasbescherming waarin een rode elektrische kaars brand. Vòòr de kapel staat een rozelaar.
Aan het kruispunt van de Smokkelpotstraat en de Marksestraat gaan we rechts af.
Tot de Tweede Wereldoorlog was hier het Callewaertbos. Jan van Hallewijn Heer van Rollegem houdende een leen van Jacques van der Barre, een leen in de Dertien Parochies.
We willen het u niet onthouden, wanneer u ±100 meter doorloopt komt u aan een waterreservoir omgebouwd tot woonhuis. Op “Château d’eau “ te wonen was een jongensdroom van Jan. Zijn vriendin, maakt grote sculpturen en dat vraagt ruimte. Ze hebben veel respect voor dit stuk erfgoed dat dateert uit 1952. Van buitenaf gezien een vreemd ogende, stevige villa, ligt op de hoogste punt van de holle weg. Het terrein waarop het reservoir werd gebouwd, heeft een oppervlakte van 642 vierkante meter.
Op de hoek van de Marksestraat en de Binnenstraat staat aan de rechterzijde de hoeve” Ter Edel”. Een tweevoudige L-vorm, waarvan het woonhuis totaal vernieuwt in 1994. De oudste vermelding 1813, de vroegere eigenaars waren allen van de adel, waarvan Baron Ter Linde de laatste in 1951. De schuur met de achtergevel langs de weg, werd gebouwd in 1780, in 1969 werd de leem tussen het vakwerk door stenen vervangen.
Wandeling nr.52 Huis uit staaldraad? Het Kan! (Ga hier ± 50 meter verder)
In 1984, werd in de Marksestraat nr.23 een draadwoning gemaakt. Ze is 155 m² groot
In de begin fase zag het er naar uit als een grote vogelkooi.
Het principe is vrij simpel: de dragende binnen- en buitenmuren bestaan uit gelast gaas met verzinkte en bijgevolg roestvrije draden, waar geperforeerd karton is ingewerkt.
Zowel warmte- als geluidsisolatie geeft geen problemen.
Ook de concertstudio van de BRT-2 West-Vlaanderen en de binnenmuren van het St. -Janshospitaal te Brugge zijn uit dergelijke verzinkte draden samengesteld en de wanden zijn erg stabiel en geluiddempend.
Hier rechts, een klei- ontginningsgebied de hoeve St-Anna nr. 61, een herbouwde woning van een voormalige hoeve. Het ligt geïsoleerd in een open landbouwgebied. De hoeve was tot midden 1998 bewoond door een landbouwer en aldus danig niet zonevreemd. Het is het hoogste punt in dit gebied, toevallig ook in de omgeving van het bewuste perceel- een “Point de vue”- voor de recreatieve wandelaar
We draaien linksop Binnenstraat -waar tijdens recente veldverkenning prehistorische werktuigen op de akkers werden aangetroffen. Aan de rechterzijde “Het Klokhof” de naam verwijst naar het klokje op het woonhuis. De stallen waren oorspronkelijk stokerij, welke in 1910 werden omgebouwd tot stallingen.
We bereiken de Rollegemseweg ga deze rechts in om 50 meter verder deze te dwarse. Op de rechterzijde hebben we nog “De Suikerij” losse vierkantsbebouwing, oudste gegevens een schuur einde 18de eeuw, vermoedelijk was hier een cichoreiast aanwezig.
Aan de rechterzijde een oase van rust en stilte, rond de jaren 1960/70 woonde hier de laatste Burgemeestersenator, van het dorp. Hij bood de mogelijkheid, om mensen na hun stresserende dagtaak in de stad, tot rust te komen en van het dorpsleven te genieten.
Bij het bereiken van het eerste klimmetje staan we bij het nr. 222 voor de open vierkantshoeve “Brouckaertshof “. Sinds 1979 is er geen landbouwuitbating meer. Bij de ingang staat een groot houten Christusbeeld. Dat kruis staat ook al vermeld in de kaart van Vander Maelen in 1850. Naar men vertelt lag het een hele tijd op de zolder van de hofstede nadat het in de tweede helft der zeventigerjaren vernield werd tijdens een storm. In 1950 werd het teruggeplaatst en kreeg het een nieuwe omlijsting. De noordkant van het dorp wordt stilaan ingenomen voor woonbouw.
Jaren terug is hier aan het “Koeiplekske van Schoore“ een moord gebeurd. Tijdens de tweede Wereldoorlog in mei 1940 werd het “Goed te Schoore “ door Duitse troepen bezet. Van op deze plek werden Engelse troepen in Kuurne beschoten.
Er was geen opvolging, vandaar de nieuwe bestemming.
Vele bedrijven in noorden van de gemeente hebben een ander bestemming gekregen
Aan het kruispunt van de oude trambedding met de Kannestraat nemen we rechts en volgen de laatst genoemde Aan de linker zijde losse bebouwing “ het Domein” een hoeve die dateert van 1936. Gespecialiseerd in het kweken van kippen. Klik op de foto en geniet van het landschap rond 'Het Domein'
We volgen de dreef en komen voorbij de gesloten vierkantshoeve “Vannesteshof” welke rond de jaren 1980 werd gerestaureerd. Bewondert er het 18deeeuwse poortgebouw met klokje en het woonhuis.
Het gebied dat we hier bewandelen langs de gesloten boomgaard, is volgens het gewestplan een ontginningsgebied, namelijk de klei zit er onder een ondiep Tertiair substraat, zodanig dat het dus mogelijk in de toekomst een kleiontginning kan worden. We nemen de weg links op de nieuwe Rollegemsestraat aangelegd om via de brug de A17 te dwarsen.
Bij de brug in de diepte ligt 'de Ezelhoek' met het enige kasteel dat Rollegem rijk is. Het is een klein park met het kasteel van de vroeger Franse industrieel Clarysse. De huidige eigenaar slaagt erin met heel wat zoekwerk het opnieuw in de oorspronkelijke staat te herstellen. De kleine gemeenschap van woningen is de “ Ezelhoek” Hier bevond zich een hofstede en werd door de eigenaar omgebouwd in 9 bewoonbare huisjes. Die huisjes worden nu op hun beurt aan de tijd aangepast. Was dit dan de “Ezel” of woonden hier mensen die met de “ezels “ naar Kortrijk naar de vroegmarkt trokken, het blijft een raadsel!
Ondertussen hebben we de Molenkouter bereikt op de linkerzijde, een nieuwe wijk op de afgegraven heuvel van de vroegere molen van het leengoed van Rollegem. Het was een staakmolen, die in 1620 al vermeld werd. Hij waaide om den donderdag namiddag, 16 mei1895, hij werd niet meer recht gezet, den dam werd afgevoerd in 1909.
We komen in de Schepenhuisstraat, vroeger Wethuisstraat (1982-1984) en daarvoor Kortrijksestraat. Op het kruispunt zien we de mooie bakstenen veldkapel met in de gevelsteen het opschrift” Petrus Ingelbert 1853”. De kapel werd in 2004 geklasseerd als monument. Ze werd opgericht uit dankbaarheid door P. Ingelbert die in de nabij gelegen 18de eeuwse hoeve woonde met de opdracht:” Zolang er in Rollegem koeien grazen, moet ’t Kapelleke in ere worde gehouden. De kapel is mooi witgekalkte bakstenen hoevekapel met een houten dak dat gedekt is met eternietleien. Op de nok van het dak staat een zwart smeedijzeren kruis. In de voorgevel is, op twee arduinen treden en onder een ronde boog, een rechthoekige deur aangebracht met smeedijzeren tralies en glas. Het metselwerk rond de deur is lichtblauw geschilderd. De kapel is 2,50m hoog, 1,10m breed en 1 m diep. Binnen in de kapel is op een blauw geschilderde achtergrond in zilveren letters de bede aangebracht: "O.L.Vr. van Lourdes B.V.O". Onder deze bede staat een gipsen beeld van Onze Lieve Vrouw van Lourdes van 40 cm hoog. Het beeld is versierd met twee vaasjes met kunstbloemen en zes kandelaars. In 1984 hebben jonge kerels het beeld eens gestolen, het werd echter spoedig in de gracht, vlakbij het Kapelleke, teruggevonden met een beschadigde neus hoeve. Wie de hoeve dichtbij wil bekijken stapt door in de doodlopende Oude Bellegemsestraat. We keren op onze stappen terug en zien in de verte rechts voor ons de Ezelhoek. Tussen de bomen zien we het kasteeltje. Het is een klein park met het kasteel van de vroeger Franse industrieel Clarysse. De huidige eigenaar slaagt erin met heel wat zoekwerk het opnieuw in de oorspronkelijke staat te herstellen. De kleine gemeenschap van woningen is de “ Ezelhoek” Hier bevond zich een hofstede en werd door de eigenaar omgebouwd in 9 bewoonbare huisjes. Die huisjes worden nu op hun beurt aan de tijd aangepast.
Het loont de moeite om rechts af te slaan en te stappen tot aan het einde van de doodlopende weg.
Met de komst van de A17 werd de straat ter hoogte van de 'Ezelshoek' met z'n kasteeltje afgesloten. De weg loopt dood tegen de steile wand van de brug over de autoweg. Zo zien we hoe dicht de autoweg bij het centrum van ons dorpje ligt. Schermen waren noodzakelijk om de geluidoverlast te beperken.
Het statige herenhuis nr. 5 was de vroegere brouwerij Gaston Vandeghinste. Tot in 1970 brouwde met er tafelbier. Gaston Vandeghinste was ook de gemeentesecretaris van het dorp. De brouwer zetelde in het O.C.M.W en was de voorzitter van de Koninklijke Harmonie St.-Cecilia. De huidige zaal Domino was de brouwerij Albert & Jerome Vandeghinste. Die brouwerij dateert al van eind jaren 1700. Hier brouwde men “Roll”, Ouden bruine en Hengstebier (Ghinstebier). Zaal Domino was tot in 1963 het wetshuis of het gemeentehuis.
Voor een beeld van het familieverband tussen de brouwers klik hier
Voor een diamontage van het traject klik op de foto:
Mijn grootvader Ivo Vandenbulcke geboren te Moen op 4 juni 1889 en er den heer ontslapen op 9 september 1963. Oud-strijder 1914-1918. Oud schepen, Oud Veldwachter der gemeente gedurende 25 jaar.
Vertelde zelden of nooit over de gruwel van den Oorlog. Toch gaf hij ons mee, het nooit te vergeten hoeveel bloed er gevloeid had in de beide wereld oorlogen. Het mag nooit meer gebeuren! Hij was de aanleiding om ook dit stuk neer te schrijven bij de geschiedenis van Rollegem! Wij zijn te jong om er over mee te spreken maar, het maakt niet uit om het toch maar neer te schrijven.
Bij het bekijken van de eervolle onderscheidingen welke hem werden toegekend, door het Ministerie van Landsverdediging,denk ik terug aan zijn woorden:” DE HELDEN VAN DEN OORLOG ZIJN DAAR GEBLEVEN”
Hij was bij het 3de Regiment jagers te Voet op 1 augustus 1914, en is overgegaan naar het 15de Regiment Artillerie, hij ging met onbepaald verlof op 4 september 1919.
Hij had een tientaleretekens.
In de loop van het verhaal willen we ze hier beschrijven, telkens met wat uitleg erbij.
Dit stukje werdgeschreven, om aan te tonen dat we deze helden niet mogen vergeten en om hulde te brengen aan allen die voor onze vrijheid hebben gestreden.
Er ontbreken veel gegevens, deels omdat er al veel tijd is overgegaan maar ook omdat het zeer moeilijk is om er over te praten, kijk maar bij mijn grootvader, ook hij was er zeer spaarzaam met zijn woorden. We hopen dat dit stuk ook mag bijdragen “OM ZE NOOIT TE VERGETEN”
Ook de bijdrage van het dagboek welke volgt, en waarmee we opzoek zijn gegaan naar de personen er in vermeld, gaan we proberen op het einde de resultaten van onze zoek tochtmee te geven, verder veel leesgenot en indien aanvullingen, laat niet na deze door te geven.
Welke eretekens deze jongens hebben gekregen weten we niet , doch dragen wij alle tekens ook en hen op.
Gesneuvelden van Moen.
Waar mijn grootvader over zei: Zij die daar gebleven zijn dat zijn de helden, en om hen in ere te houden ziehier hun namen
Alidoor Kints Moen 25/4/1886, Soldaat 2 kl. Mil. 1908 9 Line 3/1 (In onderhoud bij Genie 3 D.A /1bn. Vader Eduard, moeder Van den Bogaerde Justine. Doodsoorzaak : gesneuveld (kogel in het hoofd) 29/08/1916 te Kaaskerke. 1ste Begraafplaats Adinkerke 30/08/1916. Plaats van herbegraven Adinkerke, Militaire begraafplaats Helderweg graf 1110. Was gehuwd met Vandenbulcke Zulma Clementina.
Henri Rigole Moen 11/9/1886 Soldaat 2 kl. 2de linie. Vader Frederiek, Demeire Frederica. Doodsoorzaak: verwondingen, overleden te Tienen op 24/08/1941. 1ste Begraven te Tienen (groot graf , graf nr. 28) 2de begraafplaats te Tienen, stedelijk kerkhof graf 557. Hij was ongehuwd en stond bekend als fabrieksarbeider.
Vandepopuliere Gentiel Rene Geboren te Anzegem op 17/01/1885. Adres Moen. Soldaat 2 kl. 6de Artillerie/ 8ste cie “travaillieurs . Vader Ivo, moeder Speleers Julie Doodsoorzaak: ziekte ( Tyfuskoorts) Overleden te Dunkerque (F) Tijdelijk hospitaal Kazerne Jean Bart. 1ste begraafplaats Dunkerque Begraafplaats, terrein nr. 6, lijn nr. 6, vak nr. 4 17/12/1914. Hij was ongehuwd
Camiel Casimier Baert Moen 4/3/1892:soldaat 2kl 1912 stamnummer 107/98323 moeder Baert Zulma Overleden te Schoten Veldhospitaal “Schotenhof” eerste begraafplaats Schoten gemeentelijke gegraafplaats nr. 593. 10/03/1941 plaats van herbegraven Lier Mechelsesteenweg , militaire begraafplaats nr. 431. Doodsoorzaak, ongeval kleine schans oudaen (s’ Gravenwezel )Hij was ongehuwd: Accidenteel kogel in de buik gekregen van Kanonnier Lossez van de 12 Reservebatterij op 02/09/1914
Baert Jules Joseph geboren te Gijselbrechtegem op 10/10/1891 wonende te Moen Vader Jean Baptiste moeder Marie Sylvie . Overleden te Parijs , rue d’ Arcole op 28/06/1916 doodsoorzaak ziekte. Begraafplaats Begraafplaats “Ivry”01/07/1916. Plaats van herbegraven; Parijs xx begraafplaats Pére Lachaise , crypte van het monument voor Belgische soldaten.Hij was ongehuwd, soldaat 2 kl. Mil. 1911 ruiter indiensttreding: 1911
Corneille Octave geboren te Heestert op 22/07/1881. Stamnummer 52187; vader Leo, moeder Roobrouck Mathilde. Overleden 08/11/1918, schrik door obus ontploffing
Alfons Debue Moen 16/9/1891 soldaat 2 kl. stamnummer 102/58755 , vader Jules, moeder Vromant Alida. Gesneuveld: Zuidschote, Steenstraat, 30 meter achter loopgraaf, linkeroever Ieperkanaal te Ieper. Groepement XIX. Ongehuwd gehergroepeerd ijzerkanaal te Ieper
Georges Valentin Matton Moen 12/10/1893 Sergeant DV1911, 1ste Grenadier. VaderRemi, moeder Algoet Mathilde. Gesneuveld te Pervijze op 25/10/1914 Ongehuwd
Julien Joseph Verdonck geboren te Bossuit op 01/01/1893, Adres Bossuitstraat 79. Vader Henri en moeder Jautelle Maria Sidonia. Doodsoorzaak: ziekte, hij overleed te Malo les Bains reu de l’Hotel de Ville 77, (F) op 04/06/1917 . Begraafplaats Malo les Bain begraafplaats 06/06/1917
Emiel Cesar Verriest Geboren te St-Denijs op 26/03/1887 Adres Kanaalstraat 93 Moen. Soldaat 2 lk. 8ste Linie. Vader Hendrik, moeder Vanhulle Hortensia. Doodsoorzaak: gesneuveld/vermist 14-17/10/1914 te Stuivekekenskerke. Hij was gehuwd met Adens Rachel ( hij zou overleden zijn op 17/10/1914)
Verriest Jules geboren te Moen op 20/11/1884. Soldaat 2 kl. 3de jagers te voet 1/1. Doodsoorzaak ongeval op 17/03/1917. 1ste begraafplaats Helmond (Nl) 20/03/1917
Adolf August Vervacke, Geboren te Moen op 12/01/1889 Soldaat 2 kl. 5de Artillerie /2 groep 84 Bij. Vader Pierre, moeder Coussement Julia Maria . Doodsoorzaak: ongeval, te Elverdinge op 15/08/1916. Hij was ongehuwd 01/08/1914. Gedood toen hij een Franse obus probeerde te ontmantelen. Hij had 3 frontstrepen, was ridder in de Leopold II orde, en had de ijzermedaille
Georges Prosper Emiel Desire Vromant Moen 27/11/1891 Sergeant bij de 3de jagers te voet 2/2 (6 cie). Vader Emiel, moeder Vanhoutte Emma Emerence. Doodsoorzaak: gesneuveld op 01/10/1918. 1ste begraafplaats Moorsele 01/10/1918. Hij was ongehuwd
Saffers Julien geboren te Moen op 23/04/1882 : vader Charles en moeder Debruyne Julia . Hij was paarden menner van beroep. Gehuwd met De Coninck Clotilde en te Herseaux. Doodsoorzaak Ziekte (tyfuskoorts . Hij overleed te Rosendael (Frankrijk ) Burgerhospitaal van Dunkerque, op 20/12/1914. 1ste begraafplaats Dunkerque(F) stedelijke begraafplaats “ Nord” Belgisch ereperk graf nr. 36/2 23/12/1914 Plaats van herbegraving stedelijke begraafplaats “Nord “ terrein nr. 6, lijn nr. 5 vak nr. 4 graf Nr. 3
Peck Gustaaf Leon geboren te Sint Joris ten Distel op 12/07/1888 Moen, vader Karel Theodoor, moeder François Melanie. Doodsoorzaak: ziekte overleden te Moen Pezelstraat 21 op 19/11/1916 om 15.00 u Begraafplaats Moen. Hij was gehuwd met Depaepe Irma Maria Madeleine en had als beroep Timmerman.
Vanhulle Cyriel Alois Geboren te Moen 01/02/1888 Adres St-Denijs ; Soldaat 2 kl. V.M.P. 1908 brancardier eenheid T.A.S.I. Vader Jean, moeder Arens Theresia. Doodsoorzaak: verwondingen te Beveren a/d ijzer 20/04/1918. 1ste begraafplaats Beveren a/d ijzer 20/04/1918. Plaats van herbegraving de Panne, kerkstraat , militaire begraafplaats, graf j – 215 18/08/1924. Hij was ongehuwd.
Daar er te Moen geen ereperk bestaat, toch brengen we hulde aan deze mensen welke we nooit zouden mogen vergeten.
Volgens te toenmalige gouverneur Paul Breyne, zou er nooit een vraag gekomen zijn om een specifiek ereperk te hebben.
Het is ook, zo zegt hij verder, dat ereperken uitsluitend voor Oud-strijders voorbehouden zijn . de echtgenote kan niet begraven worden bij haar echtgenoot Oud-strijder.
Wellicht heeft men toen( voor de fusie van de gemeente ) gekozen om geen ereperk aan te leggen gezien de vernoemde beperktheid?
Totnogtoe heeft de gemeente Zwevegem geen opmerkingen hierover gekregen van den Strijdersbond van Moen of van andere Oud-strijdersbonden.
Misschien kunnen we langs deze weg toch voor eeuwig hulde brengen aan hen welke voor onze vrijheid hebben gestreden en het hebben overleeft met al de gevolgen van dien.
Oudstrijders
Baert Alberic G Moen 05/11/1882 St. Nr. 110 51960. Soldaat 2de klas. Gevangen in Biol.
Beunens Alfonse Moen 15/01/1888 St. Nr. 25256 Eenheid Artillerie.
Crepel Edward Oscar Joseph Moen 20/10/1889 Oorlogsinvalide
Clairhout Achiel Alois Moen 4/8/1892 St. NR. 127/53938 Zoon van Henri en Vervaecke Pauline. Eenheid 3de Regiment te voet Oorlogsmedaille
Buysschaert Raymond, Moen 14/12/1894Eenheid 2de carabinieri Soldaat Mil. St. Nr. 132/5910. Kortrijkstraat 11. Frontstrepen drie
Deconinck Firmin Moen 03/09/1881 St. Nr. 10751753 Eenheid Linie.
Deconinck Ernest Moen 21/07/1885 St. Nr. 10851723 Eenheid Linie.
Decraene Remi H. Moen 02/08/1878 St. Nr. 42028 Grenadier .
Van den Bulcke Alfred Moen 25/6/1881 Soldaat Eenheid 2de linie St. Nr. 51 66 Artillerie.
Vandenbulcke Charels Moen 24/04/1885 St. Nr. 108/51751 Soldaat Eenheid 8ste Linie Krijgsgevangen van 23/081914 in Namen tot 10/01/1919 .
Van de populiere Richard 13/08/1886 St. Nr. 53617/12217 Eenheid Linie.
Ivo Vandenbulcke Moen 4/6/1889 Soldaat St. NR. 51793/1375 St Denijsstraat Nr. 85 Zoon van Charles en Kints Leonie Gehuwd met Decraene Maria . Regiment 3de jagers te voet / Genie 5A EU /3RieI/15. A
8 Frontstrepen
Vanhoutte Alfons Moen 25/12/1888 St. Nr. 194/483 Eenheid corps transport
Vanhulle Firmin Moen 4/2/1887 Eenheid Chasseurs à Pied
Vanhulle Cyriel Moen 1/2/1888 St. NR. 197/24013 Eenheid I.G.S.S.
Vanmarcke Emiel Moen 29/1/1886 St. NR. 1989 Eenheid Genie
VanwijnsbergheAugust Henri Moen 16/10/1891 Soldaat acht frontstrepen, oorlogskruis met sabel. Hoogkroon Nr8
Vanwijngene Remi 29/2/1884 St. Nr. 51924 Eenheid Lini
Vergote Henri 18/9/1885 St. Nr. 2334 Eenheid corps de transport
Verriest Hubert 12/1/1879 St. Nr. 48501 Eenheid Carabinier
Vromant Adolphe Moen 12/9/18873 St. Nr. 53517 Eenheid Carabinier
In 1806 den 18 februari overleed Jean Baptiste Decock zoon van Bonaventure en Marie-Anne Dewitte geboren te Rollegem overleden in het militaire hospitaal ambulancier te Linz (Oostenrijk) N° 1 45ste regiment infanterie 3de bataljon 5de compagnie matriecule N° 2549 fusulier.
In 1807 den 17 oktober overleed Piere Surmont zoon van wijlen J.H. en van Brigitte Decan geboren te Rollegem den 12 augustus 1780 gevolg van koorts in het militaire hospitaal van Spandau (bij Berlijn) fuselier 45ste linie regiment 3de bataljon 4de compagnie matriecule 5741
Op 25 januari 1814 overleed in het militaire hospitaal te Rijsel, Mercier, geboren te Rollegem, soldaat bij het 112ste regiment de ligne.
De muil van de leeuw is gericht naar het zuide (Frankrijk)
In 1920 werd er te Rollegem voor de gesneuvelden een monument( van het Latijn monumentum aldus Winkelprins van monére= de herinnering opwekken)op gericht ter herinnering aan de wreedheden welke gebeurden 1914/18 en eveneens ter gedachtenis van zij die er achter gebleven waren. Het was de “Staat” die het voor iedere gemeente mogelijk maakte een standbeeld voor ze op te richten. De gemeente kon de keuze maken uit een afbeelding van een soldaat er boven op ofwel een afbeelding van het H.Hart. Hier te Rollegem koos men voor het H. Hart. Het werd het geplaatst op de hoek van de Rollegemkerkstraat en de Tombroekstraat. In die tijd de eigendom van Malyse ziet hoofdstuk lager onderwijs 1790.
Op de voorzijde zien we in goud letters het opschrift; Het Dankbare Rolleghem Aan Zijn Gesneuvelden en Opgeeischten. Zij vochten voor Recht; Sneuvelden in Glorie. Hun vrienden wonnen Wat zij Wilden 1914/1918-1940/1945.
Wanneer we voor het standbeeld staan en kijken aan de linker zijde dan vinden we daar de namen van de opgeëiste. Ze werden tot den arbeid gedwongen.
Het ligt zeker niet in de bedoeling de oorlog te herschrijven, maar een stukje geschiedenis hoort erbij.
“Zijn we als kinderen van deze tijd, er ons nog voldoende van bewust, dat de vrijheid en rijkdom die we hebben , te danken is aan de Oud-strijders?”
De wortels van Wereldoorlog I moeten worden gezocht, aan de wedren naar kolonies, en het streven naar macht militaire prestige.. Aan die wedloop, nam ook de Duitse Keizer Wilhelm II deel, een besluitloze en beïnvloedbare militarist die zich zelf beschouwde als Duitslands “eerste soldaat “ welke in 1888 aan de macht kwam.
Op 31 augustus 1913 waren er 340.000 Belgen klaar voor het leger, op 31 juli 1914 om 19 uur werd de algemene mobilisatie afgekondigd, ter vrijwaring van de neutraliteit.
Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijks-Hongaarse troonopvolger, aartshertog Ferdinand, tijdens een bezoek aan Sarajevo( hoofdstad van de Oostenrijks-Hongaarse provincie Bosnië) vermoord door een Servische nationalist. In 1914 geloofden de meeste landen, evenals de burgers en politici dat ze voor een gerechtvaardigde zaak zouden strijden. Algemeen heerste er een enthousiasme voor de oorlog, welke echter gedoemd was om te sterven. Bij het uitbreken zagen velen, de kans om scheefgelopen zaken recht te zetten. Men dacht dat het slechts enkele maanden zou duren. Tegen december begon men er echter anders tegen over te staan met op den achtergrond een enorm aantal gesneuvelden
Koning AlbertI
Wie nog niet gevlucht was voor de oorlogsdreiging, ging massaal weg toen op den 4de augustus 1914 de eerste Duitse schotten los barsten, geen men s kon vermoeden wat er dat jaar boven hun hoofd hing. Vluchters maandag 28 augustus zou voor velen in hun kop gegrift zitten.
De Luikse forten hebben juist geteld 96 uur stand gehouden tegen het Duitse offensief (7 augustus 1914)
Uit een verslag lezen we dat tussen 18 en 28 oktober de Brittenoprukken naar het Belgische Menen en het Franse Rijsel, tijdens de openingsfase van de slag bij de IJzer.
De eerste keer zette Hendrik Geeraert, een schipper het gebied rond Nieuwendam onder water en daarna opende Karel Cogge op 27 Oktober 1914, tot 6 maal toe de sluizen. Er ontstondeen reusachtig meer in de polder, die een niet te overbruggende bufferzone vormde tussen de Belgische en de Duitse troepen. Men moest de proviand en de munitie bevoorraden via loopbruggetjes.
Belgische Karabiniers, opweg naar het front
Begin november verover ze Diksmuide, op de Belgen. Ondanks verscheiden Duitse pogingen in de daarop volgende dagen is het ergste voorbij. Op den 12 valt de eerste sneeuw, de troepen graven zich in. 14 december Niet tegen staande het verslechterende weer en de toenemende sterkte van de Duitsers, had men toch loopgravensysteem onderschat, de meeste aanvallen eindigden tegen 24 december.1914
22 april 1915 een aanvangfase van de tweede slag bij Ieper doet chloorgas zijn intrede op het westfront, onze jongens zoeken bescherming zich tegen het gas met zakdoeken in water of urine gedrenkt, ze kunnen voorkomen een grote Duitse doorbraak.
2 juni 1916 Een Duitse aanval op Ieper, bekend als de strijd om Mount Sorrel, blijkt aanvankelijk succesvol, maar de Duitsers moeten hun winst grotendeels prijsgeven bij een Canadese tegenaanval.
7 juni 1917, een groot offensief tussen de Noordzee en de Leie, in de hoop zo de Duitse linies nabij Ieper te doorbreken, zeventien dagen lang onder het vuur van 2000 artilleriewapens. In een dag tijd verovert men een heuvel ten koste van 17.000 soldaten, de Duitsers verliezen 25.000 soldaten, waarvan 7500 gevangen worden genomen.
Wanneer deze heuvel veroverd was kon men denken aan de Derde slag van Ieper, of Passendale, die aanvangt eind juli.
18 juli 1917 Begin van de aanval op de Ieperse saillant, zo een 1400 kanonnen vuren explosieven en gasgranaten af op de Duits loopgraven buiten de stad.
Met de aanval van 31 juli of de derde slag van Ieper of Passendale heeft men ongeveer 3 km winst geboekt.
Uiteindelijk op 6 november 1917 heeft men Passendale herveroverd. Den derde slag bij Ieper vormde een helse verschrikking, zo een 310.000 soldaten werden gedood , gewond of gevangen genomen, voor een krappe 8 km.
Kanonniers, (met snor) grootvader Ivo
Ook op andere fronten laat men zich niet onbetuigd, Midden-Oosten, Afrika, Frankrijk, Italië, Rusland, Japan,enz. enz.
Bij het bevrijdingsoffensief van 28 september tot 11 november verloor België 28.000 soldaten en 986 officieren.
Op 11 november 1918 werd de wapenstilstand ondertekend!
Het is niet hier dat we de oorlog en zijn gebeuren vertellen, maar een stukje van de ellende en de dramatiek er rond. Om ons te kunnen voorstellen de ontbering welke de helden hebben mee gemaakt, om te begrijpen!
Mijn grootvader was vuurkruiser, hij vocht aan het front tot aan het einde van de oorlog. Wachten op bevelen, honger koude ontbering! Hij sliep tussen de doden, in de loopgraven, ratten, water en de ellendige luizen. Zoals reeds hoger vermeld het onderwerp kwam zelden of niet ter sprake. Wanneer frontstrijders vertellen over: “ De lucht die rood zag van het vuur en de aarde van het bloed” dan komen koude rillingen op je rug.
Moet je voorstellen dat zij die er leven uitgekomen zijn, vele jaren nog de herinneringen met zich mee droegen en zeer gelukkig waren wanneer ze een oorloogkameraad ontmoeten
Het eeuwig wachten
We willen niet heiliger zijn dan de paus, maar ere, ook aan zij die het overleefd hebben. Laten we ook hen niet vergeten!
Zeg mij waar die bloemen zijn, van Gaston Durnez, Vlaanderen 1914-1918 blz92
“Mocht tenminste een korte wapenstilstand, een kleine rust, een enkele straal van de goddelijke vredezon even de haat komen onderbreken”
Dat stond te lezen in een oproep die paus Benedictus XV op 7 december 1914 tot de oorlogvoerende lande richtte.
Zijn bedoeling was, naar aanleiding van Kerstmis, een godsvrede tot stand brengen.
We kennen het vervolg in de kranten stond na de oorlog:
“ Toen namen, aan de vooravond van Kerstmis, de simpele soldaten in de loopgraven het initiatief. Zonder afspraken, spontaan. Meestal waren het de Duitsers( vooral katholieken uit Beieren) die verbroederingen uitlokten door kerstliederen te zingen en verlichte kerstbomen op de borstwering van de loopgraven te zetten. Hun tegenstanders, die vaak op korte afstand verschanst zaten, reageerden met hun eigen liederen. Bordjes met “niet schieten” werden opgestoken, feestwensen geroepen. Ten slotte kwam men hier en daar uit de loopgraven en gingen met elkaar praten. Ook lagere officieren deden mee.
Het meest bekende verhaal is dat van aan de “Hoge brug in Diksmuide, ongeveer waar de Yzertoren staat Soldaten van beide kanten zongen kerstliederen, beleid door een harmonica, en een Duitse officier overhandigde er aan de tegenstander een remonstrants, die door mensen van zijn afdeling in een Diksmuidense kolenkelder was gevonden. Op die kerstnacht 1914 was het zeer koud op het front” een bijtende oostenwind zweepte over de hard toegevroren Yzervlakte. Het verhaal staat op een handschrift geschreven door Jozef van Ryckeghem, het werd geschonken aan Jozef Geldhof. De Vlaamse kunstschilder Sam de Vriendt liet zich door de gebeurtenis inspireren voor een schilderij “ kerstnacht aan de IJzer”
Duitse soldaten uit Beieren afkomstig waren, hadden bij de Belgen de naam niet zo “oorlogzuchtig te zijn als de Pruisen. Het heette dat er dan minder werd geschoten, dat er niet zo “moordlustig” tekeer werd gegaan. Sommigen schreven dat toe aan het feit dat de Belgische koningin Elizabeth van Beierse afkomst was.
Alfons Vandewalle, in 1964 ereschoolhoofd van het West-Vlaamse Rollegem, die de oorlog als brancardier meemaakte, herinnerde zich de belevenissen van zijn broer Georges, een vrijwilliger die in maart 1915 aan het front kwam. In den eerste helft van 1915 moest Georges samen met de andere piotten dienst hebben gedaan aan de boorden van de Ieperleevaart, te Steenstrate. Zij zaten verschanst op korte afstand van de Duitsers, die zich aan de overkant van de zes tot acht meter brede vaart hadden ingegraven.
De Belgen raakten in gesprek met de Duitsers, die uit Beieren bleken te zijn. De afkomst van de koningin vormde een geschikte aanleiding om te praten en een akkoordje af te sluiten. “Weldra” vertelde Alfons, wandelden zij aan beide zijden langs het water. En als ze moesten schieten, schoten zij boven de hoofden.
Georges vroeg aan de Beieren waar zij met rust gingen. “In Kortemark” antwoorden zij. Dat is op een vijftal kilometers van Lichtervelde, waar de Vlamingen door ooms en tantes was opgevoegd. “ Kun je dan niet eens een brief voor mijn familie meenemen?” vroeg hij. “Jawoh!” zeiden de andere? Vandewalle schreef een paar zinnen, stak het papiertje in een fles en wierp die in de vaart. De Duitsers visten de fles op en trokken ermee naar Lichtervelde. Enkele dagen later brachten brachten zij het antwoord van de familie. “ Ik heb de brief zelf gezien” zegde Alfons. “ Mijn broer heeft wekenlang op die plaats vertoefd, maar het spelletje nam plotseling een einde toen de Duitsers aan de Belgen kwamen vertellen:” Morgen worden jullie vervangen!”
En zo gebeurde inderdaad! Zij waren over ons beter ingelicht dan wijzelf.”
7000 duitse soldaten van de 3de kaveleriedivisie marchenvan uit Bellegem over Rollegem op weg naar het front(dinsdag 6 november 1914)
1914 Rampzalig oorlogjaar.
Op 20augustus was er te Rollegem een algemene vlucht . Men zegde dat de Duitsers al het mannenvolk medenaam. Niemand langs hier had een Duitse soldaat gezien.
Volgens gegevens kwamen de eerste Duitsers, ongeveer een honderdtal toe op de Knok, ze overnachten bij Remie Vanderheren en de gebroeders Warrot.
Niemand durfde die nacht te slapen. Zij moesten dadelijk hooi hebben voor hun paarden en eten voor de soldaten. Er moest een burger meekomen naar de burgemeester en secretaris voor bevelschriften voor al het nodige te kunnen aanslaan.
Op maandag 10 oktober trok een groot Duits leger van Rollegem naar Bellegem.
In Kortrijk kwamen ze van langs alle kanten op de markt.
De laatste trein met Belgische soldaten was die zelfde dag uit Kortrijk vertrokken.
In Bellegem moesten de Duitsers overnachten, alle winkels werden leeggeplunderd, de paarden hadden hun logement in de kerk.
Zeer vroeg in de morgen van zondag 30 augustus, passeerde er een Duitse Zeppelin
In de namiddag, van die zelfde dag, was er brand op de hofstede van Weduwe August Everaert te Tombroek.
Op het einde van de maand oktober, kwam de eerste inkwartiering van het paardenvolk? Van dan af zijn er altijd soldaten hier geweest.
Zij eisten al de koeien en zwijnen op die zij dan zeer dikwijls ter plaatse afmaakten.(Sloegen)
Keizer Willem was op 1 november te Kortrijk.
De eerste bommen die te Kortrijk vielen was op de vlasmarkt en dit op 5 november.
Hierbij werden twee Bellegemnaars dodelijk getroffen; Petrus Vanhuysse rentenier en Célina Vanhoenacker, echtgenoot van César Declercq 40 jaar.
Georges Vanhoosthuize, Rollegemnaar werd hierbij gekwetst.
Op iedere gemeente werd een Kommandatuur ingericht, zo ook te Rollegem, eerst bij Charles Christiaens in de Tombroekstraat en deze werd later overgebracht naar het gemeentehuis.
De vliegkunst ontwikkelde zich snel en het afweer werd ingericht.
Gedurende de winter werd op iedere gemeente een bevoorradingcomité ingericht, dit werd bevoorraad door de verenigde -staten van Amerika en Spanje waar de bezetter niet mocht aankomen. Alle landbouw opbrengsten werden door de bezetter opgeëist.
Door dit alles werd de sluikhandel ingericht.
In 1915 werd het etappen gebied opgericht, die Kortrijk omvatte en alle gemeenten in het rond. In Gent was de Koop kommaduur, Rollegem, Bellegem, Aalbeke en Marke werden in het generaal gouvernement ingedeeld onder Doornik.
Brussel was de hoofd kommaduur. Niemand kon nog weg zonder geldig pasport.
Later werd Kotrijk afgezet met versperring van stekkerdraad van minstens drie meter hoog. Er was een ingang langs de zijde richting Rollegem aan het “Kanon”.
“Feldgendarmen” stonden de wacht ook een ingang aan de Verhuelaan.
Maandelijks werd er controle ingericht voor alle weerbare mannen.
In 1916 werd er een vereniging gesticht onder het beheer van Alois D’Hooge hoofdonderwijzer en Gaston Vandeghinste gemeente secretaris. De bedoeling was, maken van elektriciteit, aangezien er geen petrol meer was, de mensen moesten zich verhelpen met carbure, smoutlicht en zelfgemaakt gas.
Een motor van 40 pk(paardenkracht) werd aangekocht en geplaatst achter de wagenmakerij van August Hansens. De leiding was in handen van Jules Depreester.
Een geldig pasport werd bekomen om het nodige te gaan afhalen naar Vichte, door verscheidene landbouwers.
Op het einde van 1916 werden de eerste opeisingen gedaan om achter het front te gaan werken(in Verdun) Veel mensen zijn er bezweken door de zware arbeid en ondervoeding. Veel voedsel werd van hieruit verzonden, met kleding en eetwaren maar kwam zelden ter bestemming.
Dag en nacht werd er geschoten met zwaar geschut.
Er was van alles een tekort, de sluikhandel vierde hoogtij.
In 1917 en 1918 werd het operatie gebied en was er wekelijks controle, niemand mocht de gemeente verlaten.
René, Joseph Vandevijvere werd op 27 januari 1917 door de Duitse wacht dood geschoten, toen hij vluchtte van de hofstede van Henri Maes in de Knockstraat naar de tramstatie van Bellegem, waar hij woonde.
In de maand juli van het zelfde jaar, gedurende een controle, werden een vijftigtal opeisingen gedaan, en aangeduid om twee dagen later naar de kommadatuur te komen, doch er kwamen er slechts 2à3 zich te melden. De gemeente werd gestraft niemand mocht nog op straat voor acht dagen, men kreeg een uur vrij voor het hoogst nodige te doen.
Sommige ouders werden opgehaald tot hun zoon hem kwam aangeven. De ouders werden ondergebracht in het huis Depraeter, nu de beenhouwerij Vandevenne.
Zo zijn er een dertigtal zich komen aangeven. Ze werden overgebracht naar Geluwe, waar ze in barakken logeerden, ze werden verplicht aan het front te werk gesteld.
In september werden er nog opgeëist om te gaan werken naar Marke, deel in het station en deels in de pannenfabriek, deze konden dagelijks heen en weer gaan , van het werk naar huis en omgekeerd.
Alle ambachtslieden van de gemeente werden in het station te werk gesteld. Zo wel Russen of Italiaanse krijgsgevangen werden er te werk gesteld, ze waren allen uitgehongerd, z g zouden ze vechten voor een stuk zeep.
Na vijf à zes weken moesten drie Timmermans naar de hofstede van Vandaele, ze moesten de schuur ombouwen tot kazerne.
In de boomgaard van Leon Debaere (nu Autobaan achter de hofstede van Vandaele ’s hof) werden twee houten barakken geplaatst, ook metsers met hun dienders waren er tewerkgesteld, onder leiding van de Duitse wacht.
In het eikenbos gelegen aan de Segersweg, werden bomen afgezaagd, de stammen voor planken en de kronen om te verbranden, dit laatste werd verdeeld door het comité.
In het zelfde jaar was ieder gezin verplicht het koper in te leveren
In 1917 kwamen de Verenigde- Staten in oorlog
In oktober 1917 werd de kommandatuur van het huis Charles Christiaens overgebracht naar het gemeentehuis.
In de Rijselstraat te Kortrijk werden opnieuw bommen geworpen
In maart 1918 een groot offensief op de Kemmelberg.
In de gemeente werden zeer veel huiszoekingen gedaan, en alles aangeslagen wat diende ingeleverd te worden, dit gebeurde door een Duitse boersoldaat “Flikkie “genaamd. Hij werd daarbij geholpen door een andere soldaat bijgenaamd de “Koperdief”
Alles moest ingeleverd worden op het gemeentehuis.
De eerste Engelse soldaten werden gemeld op zaterdag 16 oktober 1918 op de Knok. Kort daarop schoten de Duitse soldaten, welke zich terug trokken naar Kluisbergen, van op Tombroek, er vielen er soldaten en paarden. Deze werden begraven op het kerkhof van Rollegem, zicht op de Tombroekstraat, ongeveer ter hoogte van de woning nu apotheek.
We kregen informatie van overgrootvader Emiel Derdeyn, vader van Jules den drukker.
Hij was gehuwd met Marie-Sidonie Vancaeneghem.
Geboren te Zececote den 30 oogst 1860 en is godvruchtig overleden te Rollegem den 14 mei 1937
Lid van alle godvruchtige Genootschappen; Koster te Rollegem sedert 28 november 1885.
Ontvanger van het armbestuur sedert 19 augustus 1894.
Gemeenteontvanger sedert 16 september 1896.
We mochten meekijken in de zakagenda en we onthouden er van het volgende:
3 oktober 1918: Grote controle in Beaucarnes weide.
4 oktober 1918: al de koeien en zwijnen weg.
15 oktober: 2 Duitse soldaten op het kerkhof begraven
De muziekanten werden gevraagd om op maandag 26 oktober de Engelsen tegen te gaan tot aan “De Lampe”
Op maandag 11 november werd de wapenstilstaand gesloten.
In 1918 waren er 56 sterfgevallen ten gevolge van de Spaanse griep
In 1919, 42 en in 1920, 40 allen ten gevolge van de Spaanse griep.
Zes inwoners van de gemeente zijn niet teruggekomen met name; Ze waren de civielarbeiders: Leopold Desfossez, Alois Devos, Denis Desmet, Cyriel Libeer, Hector Van Cauwenberghe en Remi Cosaert.
Burgerlijk slachtoffer; Gaston Deconninck.
We konden putten uit eigen archief, en danken hen die ons verder helpen
Paul Desfossez:
Echtgenoot van Mathilde Solle
Gesneuveld te Amermont (Frankrijk) op 16 maart 1917
Alois-Cyrille Devos:
Zoon van Frederick en Theresia Pattyn Echtgenoot van Aline Vanhaezebrouck. Hij werd geboren te Winkel St. Elooi den 9 Augustus 1891.Door de Duitse Overheid werd hij overgebracht naar Frankrijk als op geëiste Burger Arbeider
Den 2 december 1916 na een pijnlijke ziekte overleed hij er te Bouligny(Frankrijk) op 4 april 1917Op vreemde grond rust nu het ontzielde lichaam.
Aan het kapelletje van boer Ginste in de Bellegemseweg.
En toch bracht de oorlog ergens een sprankeltje hoop. Op 13 mei1917 verscheen De Maagd Marie te Fatima aan drie kinderen. Het gebeurd maandelijks tot 13 oktober. Ze zegt:” Ik ben Onze-Lieve- Vrouw van de Rozenkrans” en verteld erbij “ De oorlog loopt af en de soldaten kunnen binnen kort weer naar huis”.
Ze voorspelde dat het niet lang zou duren eer er weer een oorlog kwam(1940/1945) Dat Rusland de wereld veel kwaad zou berokken, maar zich zal bekeren. Een derde geheim waarover veel geruchten zich voordeden is nog steeds niet bekend.
In het dal van Cova da Ivia was die dag 13 oktober 1917 reeds drie maand vooraf een wonder voorspeld, het was aangekondigd tegen de middag.
Het regende pijpenstelen, om half twee stonden de mensen klets nat op het punt om weg te gaan. Toen plots een van de kinderen met name Lucia uitriep “Daar gaat ze! Kijk naar de zon! Daar gaat ze!
Uren liggen wachten!
Duizenden mensen waren aanwezig. De regenwolken rond de zon gaan uiteen. De zon begon als een tol rond haar as te draaien. Na drie minuten stopte het fenomeen, het herbegon, het stopte opnieuw, de zon viel zigzaggend naar de aarde. Ze verheft zich opnieuw en nam haar normale positie terug aan. De massa welke aanwezig was dacht dat de wereld verging. Het hele zonnewonder heeft 12 minuten geduurd.
Van de opgeëiste kennen we helaas geen namen( wie kan ons helpen?)
“Nooit meer oorlog” in alle talen staat het geschreven op de Yzertoren”REMEMBER”de herinneringen in leven houden. Dat is de opdracht dat we als jeugd meekregen, maar eerst moeten we weten wie waren ze, wat was hun opdracht in dat grote oorlogspel.
In de zomer van 1920 (28/6/1920) werd het H.Hart beeld geplaatst als oorlogsmonument.
Men kon de keuze maken tussen een onbekende soldaat of het H. Hart. Rollegem koos voor het H. Hart van Jezus,
In die tijd was dit het symbool van de bescherming der gemeente, hoe groot was toen de bewondering van iedere gelovig mens, het vertrouwen dat men toen stelde was onmetelijk. Men wijde zelf het dorp toe aan het H. Hart, nu is dit voorbij, of de soldaat beter zou tot zijn recht gekomen zijn laten we in het midden. De vraag is alleen wil men onze helden nog erkennen? Ieder jaar werd er een grote herdenking gehouden, voor zij die vochten voor onze vrijheid, ons welzijn!
De namen van de gevallen soldaten werden er in gebeiteld:
Désirè Beyls- Honoré D’Hooghe- Alfons Corsellis - Edmond Dendievel – Maurice Carette – Henri Van De Maele – Oscar Demuynck – Aloise Verfaille – Camiel Sagaert – Alfons Castelain – Ernest Rondaert – Jerome Barbe
1916 opgeëist naar werkkampen van Sedan
Adolf Maes wonende in de Tombroekstraat 293 samen met zijn zoon overgebracht waar hij 22 maanden verbleef en waar hij de grootste ontberingen kende
Het vorstelijk antwoord was neergepend” Langs België komt men niet door…” De noodklok luidde: ’t vaderland was in gevaar.
In alle gemeenten werden d’ inlijvingsbrieven besteld: “ te wapen, te wapen” ’t vredeswerk viel stil en…” vaarwel vader, moeder, broers en zussen
Vaarwel en tot binnen kort …….
Barbe Jerome: geboren te Rollegem 1894/ 07/11
11 Linie Hoogstade21 april 1915 Aldaar was een militair veldhospitaal en is er nu een militaire begraafplaats. Adres Brouwerijstraat , Hoogstade Alveringem( West-Vlaanderen)
Hij was de zoon van Jules en Bertouille Marie Nathalie
Doodsoorzaak: verwondingen ingewanden doorboord van kogel
Plaats van herbegraven/ De Panne, Kerkstraat Militaire begraafplaats. Graf A 187 www.wardeadregister.be
Graad soldaat tweede klasse mil 1914
Stamnummer 111/61024/2205
eenheid 11 Li 3/2 (10 CIE) -C.T.3.D.A.
aldaar een alhier ze trokken op …. De strijd was bloedig….de weermannen stonden in ’t vuur en ’t huis bad men om bescherming.
En als er een woordeken nieuws kwam, het deed zo een deugd…. Doch de snode vijand beukte dieper en dieper in… De soldaten kwamen over hun gemeente om de frontlijn aan de IJzer te verleggen en elkeen vroeg achter zijn eigen volk.
Honoré-Joseph-Antoine D’Hoohge
Zoon van Aloise en Pauline Hostins
Geboren te Rolleghem op 14 februari 1890
Soldaat van het 2de Jagers te voet in Mons
Gekwetst op het veld van eer in een gevecht D’Eppeghem op 28 augustus 1914
En aan de verwondingen overleden op de 12 september 1914
Na zijn overlijden werd hij de volgende dag reeds ter aarde besteld op de stedelijke begraafplaats van Brussel te Evere. Ligging van het graf : Perk 14, terrein 1.2de graf.
Alfons Corsellis gevallen op het veld van eer
geboren te Rollegem 10/4/1893
zoon van Henri en Rosalie Defruitier
2de Jagers te voet
Gesneuveld te Eppeghem 12september 1914
En onzen Alfons, Désiré,Henri, enz. “Hij zal wel achter komen” men hoopte en wachten, doch zie de vijand
rukte binnen en met een barbaarse dwingelandij van meer dan vier jaar werpt hij sluier en nevel over alle inlichtingen, en laat onzekerheid het menselijk hart beangstigen.
Vandevenne Geboren te Rollegem den , 12 november 1890 Overleden in het krijshospitaal te Antwerpen den 5 oktober 1914 Soldaat Bij het 3deregiment jagers te voet.
Hij was van vak kuipenmaker
Voor hun beiden werd een doodsprentje uitgeven zoals hier bijgevoegd, men kon er op terug vinden, dat beiden, vol van plicht en heldenmoed, U brengt gans Rollegem, den rouw en zegegroet, in rouw, omdat gij beiden als enig kind, met mannenkracht moest schragen.
Doch zege roep, van plichtbesef en moed den koepel draagt en spant van weidse wereldroem van kleine Belgenland. Volgens www.wardeadregister. Begraafplaats Schoonselhof ST. Bernardsesteenweg /Krijgslaan Wilrijk Graf N° L-19-17 AN-BE
Klik op memorial, zoek onder namen de s en je krijgt de foto van Van de heer Roland Bruneau wie we zeer dankbaar zijn voor zijn medewerking
Volgens www.wardeadregister. Avon (Frankrijk) overleden 29/05/1916 begraafplaats Avon- les Roches ( Frankrijk)
Alphonse Castelain
Zoon van Auguste en van Eugenie Stichelbout
Geboren te Rolleghem op 24 februari 1886
Soldaat van het 9de Regiment voetvolk
Krijgsgevangen genomen, door onmacht en naar Duitsland gevoerd
in 1914. Hij stierf een heldendood op 9 februari 1917.
Hij werd op een Katholiek Kerkhof begraven te
Nieder Sproekhovel (Westphalie)-n° 57, sectie 6 13 februari 1917
Volgens www.wardeadregister.be overleden in krijgsgevangenschap 02//09/1917 begraafplaats leopoldsburg
Ernest Rondaert.
Zoon van Jean Baptiste en Marie Sidonie Lamotte
Broer van Camille
Geboren te Rolleghem den 28 februari 1894
Soldaat bij het 2de Regiment Carabiniers
Gesneuveld op het veld van eer te Langemarck
Den 28 september 1918 op de eerste dag van het offensief en volgens www.wardeadregister.be
begraven te Houthulst. Poelkapellestraat Graf J 381
Overlevenden Oud-strijders 1914/1918
In 1931 overleed de heer Henri Bonte, burgemeester van Aalbeke
Hij was te Rollegem geboren op den 28 februari 1851. Hij was vereerd met het burgerkruis van eerste klas.
De Gouden medaille van de kroon orde en de herinnering medaille van 1914/18
Jules-Henri Vandekerkhove geboren te Dottenijs op 8/12/1882 overleden te Rollegem op 12 maart 1977. Hij was gehuwd met Celina Schoore, vader van Basile.
Was stichter en voorzitter N.S.B. 1914- 1918 afdeling Rollegem.
Vereremerkt met verscheidene militaire en burgelijke eretekens
Jules-Joseph Ferlin geboren te Marke 4 augustus1880 en overleed te Rollegem 25 juni 1937.
Hij was de echtgenoot Irma Roelstraete
Hij was bestuurslid van den oud-strijdersbond V.O.S.
Vereerd met de Herinneringsmedaille van de oorlog 1914-1918, de zegemedaille, het Yzerkruis en het Oorlogskruis met palm
Justin-Germain Lemahieu geboren te Hazebroek op 15 juni 1889 en overleden te Rollegem op 15 november 1942. Hij was gehuwd met Rachel Olivier.
Rollegem soldaat 8 ch. fr.,(frontstrepen ) 1 ch. bl.(kwetsuurstrepen) opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 35-36 blz. 309 10 linie J.P.G.
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Emiel-Nestor Leman werd te Rollegem geboren op 15 augustus 1896 en overleed op 11 januari 1951te Kortrijk. Hij was de zoon van Jerom en Elviere Delabie
Oorlogsvrijwilliger 1914-1918 – Lid van N.S.B. Rollegem.
Ridder in de Leopoldsorde met zwaarden Oorlogskruis met palm- Yzerkruis
Medaille van den strijdervrijwilliger- Zegemedaille – Overwinningsmedaille
RemieGermain DeGraeve hij werd geboren te Meulebeke op 23 juni 1893 en te kortrijk overleden op 31 Augustus 1956. hij was gehuwd met Julienne Deprez.
Oud-strijder 1914/1918.
Desire Holvoet echtgenoot van Margueritte-Loiuse Malfait. Geboren te Rollegem op 10 maart 1897 en overleden te Kortrijk op 1 maart 1959
Weggevoerde – Civilarbeider 1914- 1918
Hippoliet Buyse geboren te Harelbeke op 4/5/1885 en te Rollegem Overleden op 31 augustus 1960 Oud-strijder 1914-1918. hij was gehuwd met Elisa D'Haene.
Ridder in de Kroonorde – vereerd met de medaille van Leopold II – Yzerkruis
Alfons – Jozef Hinnekens was weduwnaar van Elodie Weedaeghe. Hij werd geboren te Bellegem op 20/5/1888. Hij overleed te Rollegem op 16 mei 1961 Oud-strijder 1914 -1918
Vereerd met het militair Ereteken met palm – Oorlogskruis met palmen
IJzermedaille – Zege- en Herinneringsmedaille
soldaat 8 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 34- 35 blz.422 5de Artillerie jpg
Oorlogskruis 2.P.
IJzerkruis 2de klasse (art 4) P.
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Marcel Liefooghe echtgenoot van Victore vermaut. Geboren te Bikschote op 13/1/1896 en overleden te Moeskroen op 24 juli 1970Oud-strijder 1914-1918
Vereremerkt met verschillende militaire en burgerlijke eretekens
Jules Kinds weduwnaar van Irma Olieux. Geboren te Bellegem op 20/12/1893 en overleden te Rollegem op 26 augustus 1966 Oud-strijder 1914-1918
Charels – Louis Haemers weduwnaar van Leonie Desmet. Geboren te Marke op 13/5/1877 en te Moeskroen overleden op 8 april 1967 Z.A.B. 1914-1918
Jozef – René Lepoutre Geboren te Rollegem op 26 februari 1886 en er overleden op 28 maart 1976 hij was weduwnaar van Leoni-Marie Waelkens. begraven op het ereperk rij 1
Civilarbeider 1914-1918
Ziekenoppasser (infirmier)
Overleden in het militaire hospitaal (milt) mei 1916.
Emiel- Joseph Deleplancke geboren te Rollegem op 25/7/1882 en er overleden op 10/6/1946 hij was de weduwnaar van Maria Callens . Oud- strijder 19/14/1918
Gaston Van De Ghinste geboren te Rollegem op 12/10/1868 en er overleden op 23/7/1925 hij was gehuwd met Laura Seynaeve. Hij was de zoon van Charel en Eulalie Duthoit. Oud- strijder 19/14/1918
Irenée Vansteenkiste geboren te Rollegem op 21/2/1892 en overleden te Menen op 24/4/1965 gehuwd met Sarra Coussement. Oud- strijder 19/14/1918
Jules- Henri Ghyssel geboren te Rollegem op 6/9/1879 en te Rollegem overleden hij was gehuwd met Julia Delecluse. Oud- strijder 19/14/1918
Karel –Barthélemie Millecamps geboren te Rollegem Op 31/1/1889 en overleden te Kortrijk op 14/3/1979 , was weduwnaar van Maria Vanhessche. Oud- strijder 19/14/1918
Remi- Frederick Castel geboren te Rollegem op 19/2/1886 en overleed te Rollegem op 26/1/1966 gehuwd met Celine Lefebvre . Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk in rij 4.
Robert – Maurice Soens geboren te Rollegem 8/6/1892 en overleed te Kortrijk op 24/4/1973 hij was gehuwd met Valerie Bauwens. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 4.
Remi Verfaille geboren te Rollegem op 16/5/1891 en overleden in 1969. Hij was gehuwd met Marie Leveugle. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 1.
Emiel Vanhonacker geboren te Rollegem op 21/9/1899 overleden in 1982. Gehuwd met Germainne Maes. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 3
Camille Bauwens geboren te Rollegem 20/5/1875 en overleden 1967 gehuwd met Marie Devos. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 1.
Ernest Demeyere geboren te Rollegem op 12/2/1888 en gehuwd met Elodie Goossen. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 4.
Joseph – Louis Demeyere geboren te Rollegem op 15/5/1896 en overleden in 1984. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 3.
Gerard Verfaille geboren te Rollegem op 12/6/1899. Oud- strijder 19/14/1918. Hij ligt begraven op het ereperk rij 4.
Leon Vercruysse geboren te Grammene op 11/1/1888 en is overleden in 1972 hij was gehuwd met Emerence Vanden Heede ligt begraven op het ereperk rij 4
Prudent Bulcaen geboren te Bellegem op 4/5/1898 overleden in 1968 was gehuwd met Célina Laebens ligt begraven op het ereperk rij 1
Julien Beyls geboren te Deerlijk op 9/6/1894 en overleden in 1971. Hij was gehuwd met Julia Pauw, ligt begraven op het ereperk rij 1
Julien Verschelde geboren te Bellegem op 16/1/1897 is overleden in 1970 en was gehuwd met Marie- Madeleine Vermeulen. Ligt begraven op het ereperk rij 1
Henri Vanoverberghe werd geboren te St Denijs op 4/3/1891 en is overleden in 1982 hij was gehuwd met Godelieve Withouck. Ligt begraven op het ereperk rij 3
Hector – Julien Nottebaert geboren te Kortrijk op 7/11/1897 en overleden in 1983 was gehuwd met Zoë Vervaeke. Ligt begraven op het ereperk rij 3
Georges Malfait Geboren te Deerlijk op 6/12/1899 en overleden in 1972 was gehuwd met Rachel Demets. Ligt begraven op het ereperk rij 1
Gaston Leveugle geboren te Moeskroen op 11/7/1898, overleed in 1968. Hij was gehuwd met Zulma Sabbe. Ligt begraven op het ereperk rij 4
Camiel- Juliaan Deruyk geboren te Kortrijk op 17/5/1893 hij overleed te Rollegem op 28/10/1949 en was gehuwd met Irma Roman
Albert Anseele werd te Kortrijk geboren op 26/6/1879 en overleed te Rollegem op 22/4/1948 hij was gehuwd met Leonie Bultiauw
Alberic-Henri-Louis Moreau hij werd geboren te Waregem op 6/12/1879 en overleed te Rollegem op 11/3/1947. Hij was gehuwd met Alida Catteeuw.
Leonard Vinckier werd geboren te Roeselare op 10/11/1884 en overleed te Rollegem op 2/12/1944 . Hij was gehuwd met Francisca Zuchorska.
Jules Joseph Ferlin Geboren te Marke 4/8/1880 overleden te Rollegem 25/6/1937 Irma Roelstraete.
Pierre –Joseph Vanderghinste Geboren te Bellegem 9/9/1982 overleden te Rollegem 20/12/1988 weduwnaar van Aria Hondekijn.
Remi Decock Geboren te Ingooigem en overleden te Herseaux op 1/2/1979 weduwnaar van Célina Gilbert en echtgenoot van Andrea Dendievel Ligt begraven op het ereperk rij 3.
Jules- Henri Vandekerkhove geboren te Dottenijs op 8/12/1882 en overleden te Rollegem op 12/3/1977 hij was weduwnaar van Celina Schoore. Ligt begraven op het ereperk rij 3.
Achiel – Henri Lesaffre geboren te Aalbeke op 18/12/1885 en overleden te Kortrijk op 22/11/1975. Hij was weduwnaar van Silvie Salembier. Ligt begraven op het ereperk rij 1.
Camielle Deschrijver geboren te Gyverinhove op 23/8/1983 en overleden te Kortrijk op 18/11/1975. Hij was weduwnaar van Clemence Geeraert. Ligt begraven op het ereperk rij 4
Alphons Barbe geboren te Bellegem op 3/3/1882 en overleden te Rollegem op 13/6/1951 .Hij was gehuwd met Esther Thijs.
Hippoliet Buyse geboren te Harelbeke 4/5/1885 en overleden te Rollegem op 31/8/1960. Hij was gehuwd met Elisa Dhaene.
Cyriel Cardon geboren te Marke 16/12/1879 en overleden te Rollegem op 20/5/1962. Hij was gehuwd met Fanny Vanneste.
Kamiel Rondaert Geboren te Bellegem op 7/3/1889 en overleden te Rollegem op 17/1/1966. Hij was gehuwd met Marie Van Assche . Hij was begraven op het ereperk, zijn graf werd weggenomen.
Maurice Vleriq werd geboren te Bellegem op 30/7/1892 en hij overleed te Harelbeke op 8/4/1974 hij was weduwnaar van Madeleine Pamelaere. Ligt begraven op het ereperk rij 4
Gaston Holvoet werd geboren te Kuurne op 2/3/1893 en overleed te Kortrijk op 19/4/1973 . Hij was weduwnaar van Maria Droullon
Alfons Vangheluwe geboren te Bellegem op 21 september 1893 overleden te Kortrijk 14/10/1955 hij was weduwnaar van Madeleine Catteeuw oud-strijder 14/18
Ridder in de orde van Leopold II met zwaarden, Yzerkruis, oorlogskruis, Madaille van Koning Albert Overwinningmedaille, Vuurkruis, Goudenmedaille van Burgelijke beschrming en Erekruis van nationale strijdersbond
Jerome-Richard Yserbyt geboren te Bellegem op 27 januari 1883 en overleden te Rollegem op 26 februari 1949. Hij was echtgenoot van Maria Vanneste oud-strijder 14/18
Leon-Ernest Maertens geboren te Aalbeke op 19/februari 1894 en overleden te Rollegem op 6 oktober 1962. Hij was de echtgenoot van Flore Basyn Oud-strijder 14/18
Vanhoenacker Gustave geboren te Harelbeke 12/06/1899 en overleden te Moeskroen 27/02/1978 gehuwd met Germaine Lamotte.
Camiel Bauwens overleden op 15 februari 1967 Civilarbeider 1914 -1918 x
Remi – Robert Verfaille overleden op 30 november 1969 Civilarbeider 1914-1918
Gaston Holvoet Overleden op 19 april 1973 Oorlogsinvalide – Vuurkruiser 1918-1918
Robert – Maurice Soens overleden op 22 april 1973 Oud-strijder – Vuurkruiser 1914-1918
Vereremerkt met verschillende militaire en burgerlijke eretekens
Lid van de N.S.B. Rollegem
Remi – Frederic Castel overleden op 26 januari 1966 Oud-strijder 1914-1918 x
Groot- InvalideVereremerkt met talrijke eretekens
soldaat milicien 8 frontstrepen 1 kw. Str. opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 399 3de J.T.V. (jagers te voet)
Oorlogskruis 2.P.
IJzerkruis
Militaire medaille 2de klasse (art 4) P.
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Maurice Vlericq overleden op 8 april 1974 Oud-strijder – Vuurkruiser 1914-1918
Vereremerkt met het Oorlogskruis met palm IJzermedaille – Zege- en Herinneringsmedaille.
Het ereperk van Rollegem
Florimond –Jozef Libeert overleden op 26 december 1975 x
Weggevoerde van de Oorlog 1914-1918
Julien – Henri Verschelde overleden op 31 oktober 1970 Weggevoerde 1914-1918
Remi Decock overleden op 1 februari 1979 Oud-strijder Vuurkruiser 1914-1918x
Vereremerkt met verschillende militaire en burgerlijke eretekens
Lid van de Militaire Verminkten 1914-1918 Lid N.S.B.
Karel – BarthélemieMillecampsOverleden 13 maart 1979 Oud-strijder- Krijgsgevangene 1914-1918 x
PetrusVanderginste geboren op 9 september 1892. Op 22 jarige leeftijd werd hij opgeroepen om zijn dienstplicht te vervullen Ingelijfd bij het 1ste artillerie via Mechelen naar Namen. Bij het uitbreken van de oorlog had hij nog 13dagen te kloppen toen de Duitsers het land binnen vielen. Daardoor heeft hij nog vier jaar lang in de modder van de ijzervlakte geploeterd. In november 1919, één jaar na de wapenstilstand en na de “Rijnbezetting” te hebben meegemaakt, werd hij gedemobiliseerd.
Hij was houder van het oorlogskruis met palm, het ijzerkruis, de zegemedaille en de herinneringsmedaille 1914/18 hij overleed in december 1988
M.D.L. 8 ch. fr. opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 336 10de Artillerie J.P.G. met foto.
In maart 1912 vertrok hij naar Mechelen om zij dienstplicht te vervullen toen hij nog slechts dertien dagen moest doen brak de oorlog uit. Hij werd gemobiliseerd naar Luik.
De Duitsers rukten op en ze werden naar Namen gestuurd. Van uit Namen werden ze te voet naar de Franse havenstad La Havre gestuurd Ze marcheerden elf dagen lang van 3uur ’s morgens tot 10uur ’s avonds. Ook dat was nog niet de eind bestemming.
Van uit La Havre per schip naar Zeebrugge om dan per spoor naar Kontich en St-Niklaas om ten slotte via Brugge naar het front aan den IJzer te verhuizen.
Het was daar dat hij voor de eerste maal naar den vijand schoot, die zich verschanste in de toren van Diksmuide.
Een grote opluchting was het bij hem toen hij achter de frontlinies twee vroeger vrinden tegen kwam, namelijk Briek Bettens en Fonske Barbe.
Zeven jaar en acht maanden was hij soldaat en had slecht tweemaal naar huis mogen komen.
Het duurde tot 1919 voor hij van het leger ontslagen werd.
Ondanks de zware oorlogsjaren werd Pierre toch meer dan 90 jaar oud. Hij was de laatste oud-strijder van 1914/18 hier te Rollegem
Verklaring: P. staat voor onderscheiding met “Palm”
“Fronstst.” En “kw. Str.” Staan voor afkorting van frontstrepen en kwetsuurstrepen. In het Frans zijn dit ch.fr. en CH. bl.
J.T.V.: Jagers te voet.
Commeijne Hector soldaat 7 frontstrepen 1 kw. Str. opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 399 3de J.T.V.
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
Herinnermedaille 14/18
Dejonghe Alfons Rollegem brigadier 2 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 65 1st. Art. J.P.G.
IJzerkruis
Zegemedaille
Herinnermedaille 14/18
Dornez Louis Rollegem soldaat 8 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz.79. 1ste genie J.P.G.
Oorlogskruis 2.P.
IJzerkruis
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Dubrul Maurice Rollegem soldaat 8 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz.70.7de artillerie J.P.G.
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Ghijssel Jules Rollegem soldaat 8ch. fr., 2 ch. bl. opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz.395 3de jagers te voet met foto
Oorlogskruis 2.P.
IJzerkruis
Militaire medaille 2de klasse (art 4) P.
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Maertens Leon Rollegem Brigadier 7 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 338 10de Artillerie J.P.G.
Oorlogskruis
Herinneringsmedaille 14/18
Samijn Jozef Rollegem korporaal 8 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37- 38 blz. 640 Gezondheidsdienst J.P.G.
Oorlogskruis 2.P.
IJzerkruis
Militaire medaille 2de klasse (art 4) P.
Herinneringsmedaille 14/18
Vermeld in boek 37 blz. 653 en ook in 38/39 blz. 654.
Van Daele Achille Rollegem opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 35- 36 blz. 640 2de grenadiers
Van Gheluwe Alphons Rollegem soldaat 7 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 400 3de jagers te voet J.P.G.
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
IJzerkruis
Herinneringsmedaille 14/18
Vermeulen Jules Rollegem. 484 2de Grenadiers, zonder verder vermelding.
Yzerbyt Jerome Rollegem soldaat 8 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 37 blz. 522 1ste gidsen J.P.G. met foto
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
IJzerkruis
Herinneringsmedaille 14/18
Beyls Julien Rollegem soldaat 7 frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 34- 35 blz. 493. 2de grenadier jpg
Oorlogskruis bronzen leeuw
Zegemedaille
Herinneringsmedaille 14/18
Deruyck Camiel Rollegem soldaat 8 1 kw. Str. frontstrepen opgenomen in het guldenboek van de vuurkaart boekdeel 34- 35 blz.77 . 7de artillerie jpg
Oorlogskruis 2.P.
Zegemedaille
IJzerkruis
Herinneringsmedaille 14/18
Camille Leplae geboren 1890 overleden 1980 begraven op het kerkhof te Rollegem.
Oud-strijder 1914/1918
Ere gemeente secretaris.
Was gehuwd met Flore Desmet geboren 1892 en overleden 1984.
We weten niet of deze lijst nog moet aangevuld worden, indien er zijn die nog namen kennen laat het gerust weten, we vullen aan.
Het is zeker niet de bedoeling om mensen te kwetsen, het is zeker niet moedwillig, we verontschuldigen ons indien ze niet vermeld zijn.
Mijn grootvader welke 3 jaar soldaat en vier jaar aan het “westelijkfront” 1914/18 was, vertelde daar niets over, hij mompelde, “de helden die zij er gebleven”! Wij hebben geluk gehad!
Zij die de grote verhalen vertelden waren meest de mensen die het gelezen hadden of hadden van iemand die het gehoord hadden een blinde welke het gezien had.
Kun je het iemand kwalijk nemen! Op het ministerie van “landsverdediging” deed ik navraag over de heldendaden van mijn grootvader, (hij kreeg er voor medailles maar wat heeft hij gedaan?) met nog andere vragen erbij. Juist die vraag krijgt nog geen antwoord! Maar hoe wil je dan dat er over gepraat wordt! Iedere dag is er ergens oorlog! Het is zo mooi in al talen te schrijven: ”Nooit meer oorlog”!
Maar gelooft het, als jullie die het mee gemaakt hebben, zwijgt!
Wij kunnen het niet weten als Julie zwijgen
Zwijg niet lager, doe het in naam van al de mijnen!
Om helden te vinden moet je niet veel inspanning doen, ga in den westhoek bezoek Ieper, “Flanders field” Engelse, Amerikaanse begraafplaatsen, overal liggen ze verspreid.
Doe eens de moeite om een Oud-strijders, men noemt ze veterane, op te zoeken op de kerkhoven, of begraafplaatsen, ja mijn grootvader zei “Helden zijn daar gebleven” Wat is er van hen gebleven, met welke eerbied worden zij nog omringt, wat doet men voor hen, zullen we ook voor hen herdenkingen houden, hun graven verder onder houden. We komen er op terug aan het einde van ons verhaal.
Want Ook de gruwel van de tweede wereld oorlog is hier niet zonder helden voorbij gegaan.
Ook hun namen werden toegevoegd om ze nooit meer te vergeten.
Het eerste teken dat we vermelden, herinnerd u nog bij de aanvang de eretekens van mijn grootvader :
Werd toegekend aan de militairen die tussen 1 augustus 1914 en 11 november 1918, effectief deel uitmaakten van de Belgische strijdkrachten
De 18 daagse veldtocht
Juliaan Wyffels in de volksmond Gerard. In 1935 vervulde hij zijn militaire dienstplicht en in 1939 werd hij gemobiliseerd. Bij de capitulatie was hij in Handzame gestationeerd.
Mabbe Joris Geboren te Wielsbeke en te Rollegem gehuisvest Plaats 8
Hij heeft tussen 1940 en 1945 in het Belgische leger gediend. Hij werd niet krijgsgevangen genomen, maar is wel oorlogsinvalide ten gevolge van verwondingen op gelopen strijdende in een eenheid van de Duitse weermacht.
Hij bezat geen hoedanigheden van politieke gevangene, gewapende of burgerlijke weerstand, door de sluikpers of agent der inlichtingen en actiediensten, erkend bij toepassing der wetten.
Telken male de verjaardag van de oorlog in het vooruitschiet is wordt er gepraat en geschreven over den oorlog, alsof horen en zien zou vergaan. De jeugd wordt verweten niet genoeg aandacht er aan te schenken, de scholen zouden er meer les over geven. Het is zo vreselijk geweest dat er over moet gepraat worden. Maar o wee indien u aan iemand vraagt hoe hij het gemaakt heeft, bij andere was er hellende maar bij ons, wij hadden geen honger, we werden met rust gelaten. De mensen waren vinding rijk Je kunt er moeilijk bij welke ellende er geleden was.
Zo kwam een dagboek van een iemand van Rollegem, wie we 50 dagen mogen volgen vanaf vrijdag, 10 mei 1940.
Met het 57e op den dompel
1ste dag vrijdag, 10 mei 1940-
Plots komt een van de onlangs benoemde sergeanten ons wekken: “ Opstaan! Mannen er is alarm!”-”Heu!”. Roept sergeant Verhoeven, “Van Roy, jong, waarom laat die ons niet -slapen?” Hij ie oprecht kwaad omwille van zijn gestoorde nachtrust!-“ Vodden!” grommel ik op mijn beurt en draai me nog eens om? Als hij aandringt, zend ik hem wandelen met: “ Als ’t echt is, kom zeg het maar we hebben nog al den tijd!”- Maar algauw worden we gewaar dat het menens is. Gestommel in de gang paardengetrappel op de harde glibberige plaveien onder onze kamer( we slapen boven de ingangspoort) beletten ons, terug in te slapen. We gewaardigen ons eindelijk op te staan, te meer daar nu ook de adjudant, een echte kater, bijgenaamd” de man van Düsseldorf” of “ De Man met de groene ogen” ons is komen diets maken dat er een kwestie is van” er algauw te zijn!” “ Er” dat is in de kamers van onze mannen! Daar is alles in vollen gang: Matrassen wandelen op lange stelten van benen,( onze compagnie is die van de ventjes van +- 1,75m tot 1,93m) naar het magazijn toe, bedden
worden met donderend geraas tegen de muur gezet(zolang als het maar de bedden zijn!) gasmaskers worden uitgewisseld tegen nieuwe, of liever tegen minder versleten, brood wordt uitgedeeld, ook de nooit geziene noodrantsoenen, suiker en beschuiten, een doos in aluminium waarvan wij niet eens het bestaan vermoeden, enz., enz.!
Het duurt natuurlijk, spijts het “gebrul”, van de adjudant heel wat, vooraleer allen enigszins paraat staan. Gewekt rond 11/2 uur, raken we op de binnenkoer verzameld tegen 4 uur 15 of zo. Stelt u maar eventjes dit paar uurtjes voor met al dien rompslomp! Te 4u 30 de Antwerperse baan op, allemaal ezelzwaarbeladen. We zijn er echter allen zeker van: “Te middag zijn we hier terug en deze namiddag spinnen we de rest van onze dromen van vannacht kalmpjes verder af!
Op een paar kilometer van de stad horen we zo langzaamaan vliegtuigen naderen uit de oostelijke richting. Het zijn er weldra tientallen die wijd uit elkaar verspreid boven onze helmen brommen. “ Jongens, jongens” roept er iemand, “ Engeland zal iets gaan krijgen!
We houden stil te Waalhem bij een fabriek. Geweren in bundels. Rust. Soldatenrede getrouw, vallen we bij onze zware zakken neder om wat te bekomen van die lastige morgenwandeling. Het wordt 6, 7, 8, uur, als(er) opeens een van de minst slaapachtigen Komt aangedraafd met het nieuws: “We zijn in oorlog met Duitsland.” We geloven hem niet, hij is van onze compagnie, gekend om haar grappen makers, maar.. daar is de adjudant: “ Het is heel ernstig!” En hij geeft ons, zonder zijn traditioneel gebrul(wonder hoe die “beer” zo ineens getemd is) de voornaamste punten weer van wat hij op de radio hoorde. Als allen paf en onthutst staan, roept Figoureux, bijgenaamd “Figaro” van uit de laatste rij: “Dat de Duits zich maar goed vasthoud, de 7e Compagnie is daar nog”
Zie zo, dat heeft, geloof ik een beetje meegeholpen om de stemming te vormen van heel onze “bende” tot de laatste dag 5-6 weken later.
Het slechte nemen, voor wat het is, het weinige goede, dat er te vangen is, meesnappen met een: “Dat is dan weeral iets dat ze niet meer kunnen ontnemen, en dan ’s avonds slapen gaan ; als dit kan, met de enige bekommernis: “Hoe sla ik er mij morgen best door?
Nu verloopt de verdere dag in zoeken naar slaapgelegenheid, praatjes met mensen van het gehucht, luisteren naar de verontwaardigde en zelfzekere stem daar uit Brussel, een spelletje kaarten enz. Veraf wordt al eens naar een vliegtuig geschoten, tot er, tegen den avond, een rakelings boven de bomen komt geschoren, we zien een sliert zwarte rook en roepen: “ Die werd getroffen!.- Niets van!”
Het donkert en we genieten van de zwoele meiavond die, te meer daar nu Mechelen wordt gebombardeerd. Ergens rechts van St. Rombauts woedt een grote brand en we hebben de indruk dat heel de stad in vlammen opgaat. Hoe raakt in de kleine uurtjes vóór we, elk in zijn strolager, in een onrustige slaap vallen. Wanneer voelen we nog eens een bed onder onze rug?
Herinnerringsmedaille van oorlog 1914 1918 van de veldtocht
2de dag: zaterdag, 11de mei.
Weer vóór dag en dauw het “bed” uit en met pak en zak de weg op, naar Mechelen. Spijts de ernst van de toestand zitten we weldra volop in het “lijflied” van de compagnie: “Het eendenlied van de compagnie van Laurel en Hardy” gevangen. Altijd weer opnieuw wordt het aangevat, nu eens zijn het de voorste mannen, dan weer is het een kliekje in de achterste rangen dat het aanheft. U zij wel verplicht in de pas te gaan.
Door de stad gaan we niet, maar langs de buitenboulevards. Nog bijna niemand te zien. Vele woningen schijnen al ontruimd te zijn; hoe is het mogelijk? In het station wacht de trein die ons westwaarts zal voeren. Sommigen van ons bemachtigen al de eerste dagbladen met berichten over de laffe overval. De verontwaardiging vlamt uit de grote titels, uit de onderschriften van illustraties.
Het is al laat in de voormiddag als we met een opgewekt gemoed de treinreis aanvatten, het onbekende in. Het duurt geen 10 minuten of allen zitten weer te eten zoals alleen jonge soldaten en landsvolk dat kunnen! Opeens gebeurt er iets we weten niet goed wat. De trein stopt met een schok, kogels doorboren ergens de wanden of de zoldering van de wagens, sommige mannen “vliegen” letterlijk onder de banken of in een hoek, drie, vier zware slagen bonken op enkele meter van ons compartiment: Bommen!... en het is één vlucht, de wagons uit de velden in! Ik zie Van Diepenbeeck die kalm en traag zorgvuldig het deksel op zijn confituurdoos vijst en nog al de tijd neemt om zijn mes af te vegen! Die blonde Antwerpenaar zal goud waard zijn als ’t op sterke zenuwen aankomt!
In de verte zien we nog even een vliegtuig dat ons intermezzo bezorgde. We staan hier in volle vlakte bij de mooie, sterke splinternieuwe betonbrug die de autobaan Antwerpen- Brussel over de spoorweg leid Ik lees op een bordje: Londerzeel-Oost.
Het schijnt dat “ze” gaan terugkomen. Een eind verder werd de spoorbaan getroffen en we moeten op herstelling wachten.
In de korte tijdsspanne die onze “Ontscheping” volgde, lagen we onder de bloeiende peerlaars van een boomgaard op onzen buik in het gras. We hebben er eventjes ons hart kunnen ophalen dat we oorlog en alles vergaten. Een “schacht” van een andere compagnie was als ’t u belieft tot over zijn oren in het slijk gesprongen! D e verschijning was onbetaalbaar.
Zijn lange haren hingen in vette, zwarte klissen over zijn wezen dat glimt van inktzwarte modder. Kaki was veder aan hem niet meer te zien. Een “camouflage” zonder weerga. Zijn eigen moeder zou hem niet meer herkend hebben!
De officieren waren woedend om al dat gelach, maar kunt u nu iemand beletten te lachen? Zij echter hadden schrik genoeg voor ons allen samen. Een luitenant was eveneens met zijn mooie rijbroek in die gracht geraakt en was nu druk in de weer om opnieuw “Presentabel” te raken.
We vertrekken na tweede alarmperiode, want de “Fritz” is ondertussen teruggekomen, wat verder van de trein weg. We zitten met 5 à 6 man in een kleine geitenstal waar een jong wit geitje van honger en wellicht ook van angst om al die grote venten staat te trappelen en te blaten. Daar klinkt het bevel ten allen kanten herhaald:” Instappen en alles uit de trein halen!” We geraken zonder gevaar tot in ons compartiment en maken de cynische opmerking:” Hij zou beter terugkomen, dat we kunnen dat arme geitje gaan verlossen!” ’t Is er maar niet uit of …rrrr daar is hij weer de velden in en wij naar “ons” geitje. We hebben ditmaal ruimschoots de tijd en laten het de velden inlopen. Het is, zomogelijk, nog gelukkiger dan wijzelf.
Het Is wonder hoe sommige mannen in alle omstandigheden den kop koel houden en van alles gebruik maken. Keulemans staat achter de toonbank van een pas ontruimde herberg te “tappen voor de mannen van Kiel en andere gekende lustige kerels die “schrikdorst” gekregen hebben en hem nu, gratis, aan het lessen zijn. Andere zaten zelfs al in de laden van de kasten van lege burgerhuizen en komen met zilverwerk maar ook met waardeloze prullen voor de dag. Dat is allemaal opdat de Duitsers het niet zouden stelen!
Eindelijk, na meer dan 3 uur oponthoud, geraakt onze trein weer op dreef. We hebben een, kleine wandeling tussen boomgaarden en groene velden moeten doen om een kilometer of zo voorbij de brug, weer instappen. Traag met veel halten, alarm in verschillende stations. Van verre zien we Duitse “stukas?” de banen volgen op zoek naar Engelse legercamions die het oosten inrijden. We zien autobussen van een heel, heel ouderwets model over de grintwegen razen dat het stof tot boven de huizen opwalmt! In Cappelen- op-den- Bosch liggen vrachtschepen in de vaart en een er van kreeg een bom midden op het dek. We verstaan niet hoe het nog samenhoudt.
In Maldegem was het geloof ik, dat ze het stationsgebouw getroffen hadden, maar gelukkig niet de sporen. Het donkert bijna als we in Brugge aankomen en vóór we veel tijd gehad hebben om uit te rusten zijn we al van dienst. Er is geperst stro te halen naar St. Andries, meer dan een halfuur ver. Het is een heel vraagstuk hoe die blokken van 40 à50 kgr. Aan te pakken en in Brugge, Gistelsteenweg, te krijgen. Het beste blijkt nog te zijn, ze om beurten een 500 meter ver op de rug te dragen, dubbel gebogen als een bezwijkende kariatide! We raken er op de duur, de ene wat vroeger,
de andere wat later( er waren herbergen en winkels onderweg) mee thuis, dat is in een soort kasteeltje waar we, met 60 à70 man, noch roeren noch keren kunne, war aanleiding geeft tot de gewone kibbelarijen om een hoekje, een stuk “meubel” of een achterkeukentje. Overal ligt er stro, slingeren uitrustingen, staan wapens en hangen kledingsstukken. Ik schrijf, zo goed als ik kan, met potlood een brief naar huis, er niet oprekende dat hij daar zal geraken. Het wordt zo donker dat de laatste regels allesbehalve leesbaar zullen zijn!
Het is na middernacht als allen, in de overbevolkte kamers en gangen, tot rust komen. Ik slaap in met mijn gedachten thuis, allen die mij dierbaar zijn in Gods genade bevelend.
Ik denk dat velen van onze mannen hier, die nooit bidden, en dat zal wel een heel groot procent zijn, toch eens het weinige bovenhalen dat ze nog van hun gebeden kennen. Het is vanavond, nu de eerste opwinding van het “nieuwe” voorbij is, dat we voor ’t eerst verwezenlijken wat verschrikkelijke zaak het woord “oorlog” beduid. Hier zijn mannen uit Limburg en Antwerpen. Wat gebeurt ginder ver met hun huis, hun ouders?
Werd toegekend, induvidueel of collectief, vanwege een daad van moed tegenover de vijand. De bijkomende palm op het oorlogskruis werd verleend omwille van " De moed en de toewijding waarvan hij blijk heeft gegeven tijdens zijn lange aanwezigheid aan het front"
3de dag: zondag, 12de mei.
Vroeg uit de “ veren” gaan we vol nieuwsgierige verwachting deze eerste oorlogszondag in.
Er is uitgangsverbod, maar waartoe bestaan troepenverboden tenzij om te overtreden te worden? We moeten immers naar de Heilige Mis, In de St. Baafskerk, een mooi modern kerkje, zit het stampvol en we zijn blij achteraan een staanplaats te vinden, waar we ons, onder de preek, plat op de vloer zetten, “ militairement.” Niemand wordt er om geërgerd, ’t is immers Krieg! Tot ons vermaak zien we er Kapitein- Commandant Kortleven zitten, onze bataljonsoverste. Die zal toch niet uit den “Tempel” drijven,… Hij doet alsof hij ons nieteens zag!
Na de Mis nemen we er nog een paar uurtjes “ verlof” bij. o.a. om bij de kapper onze lelijke baarden van donderdag 9de mei, voor mij is het zelfs van woensdag 8ste mei, kwijt te geraken. En daar hebben we de Hoogmis mee bijgewoond! In de stad komen uit de richting Torhout en Oostende Franse troepen voorbij. Er zijn Bretoenen bij, die ons, meteen “ON LES AURA!” (we hebben ze) doen geloven dat het zal gaan.
In een melkwinkel koop ik een liter lekkere verse melk en beloof, iedere dag terug te komen, zolang we in Brugge liggen.
In ons kasteel ga ik algauw eens op ontdekkingreis uit, te beginnen met de kelder, waar weinig te zien is, vandaar naar boven. Hier doe ik een verblijdende ontdekking. Er staat op de zolder, een waterbak van wel 2000 liter, die echter maar te bereiken is na een flinke klauterpartij over bestoven en spinnenwebben balken. Beneden, tegen de tuinmuur is de perspomp om die bak te vullen. Morgen heel het spul in orde maken: W.C. met spoelstelsel, lavabo met kraantje! Waar kunnen we beter zijn?
De zondagnamiddag verloopt, nog kalmer en eentoniger dan gelijk welke “garnizoenszondag!”Doch met de avond komt er groot nieuws “Parachutisten” zijn waarschijnlijk neergekomen in de omtrek! Groepen worden aangeduid, en in ploegen verdeeld, om er jacht op te maken! Ik moet van 10u tot 2 u met korporaal Vermote en soldaat Petit ( een worstelaar van beroep a.u.b.) over de veldwegen een hele strook grondgebied van Brugge en St. Andries gaat zuiveren van dat “ongedierte”. Wij er op los, geweer in de hand, gereed om al wat verdacht is tot pulver te schieten!
Ik ondervind, naarmate we buiten de stad komen, dat onze “lutteur” misschien wel stalen spieren, maar toch zulk een klein hazenhartje heeft. Hij is, als een hondje, altijd aan mijn zijde. Korporaal Vermote is wat stouter, maar die babbelt van pure opwinding. Plots is er iets dat ons de oren doet spitsen: we komen bij een ander ploeg “ jagers” en die hebben iets of iemand verdachts langs een woning zien sluipen en dan geruisloos door de voordeur verdwijnen. Als dat er geen is ja dan… zou het eigenlijk jammer zijn, zo denken we een beetje. Snelle bevelen worden gegeven op fluistertoon: “Gij hier, gij daar, allen de deur in het oog houden, niet vuren zonder bevel!
“ Met doodsverachting gaan we samen met sergeanten allebei aankloppen en treden dan enkele passen terug, op zij, om de anderen een schietveld te laten! De deur wordt op ons kloppen geopend en een beangst vrouwenwezen glimt zwakjes in het duister, er achter vermoeden we vaag een andere figuur klaarblijkelijk “hij”!- “Is hier niemand binnengekomen mevrouw,”- “ja meneire ’t is mine zeune, die van ’t patronaat kwam!”- “Ha zo”- “de jonge kerel treedt voor, een snuiter van een jaar of 17. Hij staat er bedremmeld bij en als ze nu beiden de duisternis gewoon worden en ziet wat er zoal op hen gericht is, klinkt hun stem wat beverig. Onze “patronaat” komt er met één ferme uitbrander wegens zijn onvoorzichtig sluipen( is die jongen wel “geslopen?”) vanaf -“Slaap wel”- en we zijn weg, een beetje spijt dat het zo koel gewoon, eindigt. We trekken weer elk naar zijn “jachtgebied”
We zijn weldra helemaal te lande en opeens horen we niet veraf, herhaaldelijk hoesten. “Een overeengekomen teken, het kan niet anders”- Petit houdt onmiddellijk stil en korporaal Vermote zegt:” Daar is iemand!” Ik ken echter een beetje dat soort hoesten en zeg, zonder nochtans helemaal juist te weten, wat hoesten:” ’t Is een koe!”- .. ’t Was een paard! Het dier weet niet wat gevaar het gelopen heeft. Was het bij toeval recht op ons komen aangestapt, vooraleer we het konden onderscheiden, dan was het er geweest. Want een paard Zou op ons “Halt of ik vuur!” heel waarschijnlijk wel niet gereageerd hebben! Petit zou misschien algauw gevuurd hebben uit schrik!
We komen op de Oostendse baan en daar bollen Franse legerauto’s het oosten in, met gedoofde lichten. Een er van staat op zij, in het mulle zand. De twee inzittende zijn half ingedommeld. Z zien op als ze ons horen naderen en vragen ons of we zulke en zulke voertuigen niet zagen voorbijrijden.
-Messieurs, nous venons seulement d’ arriver sur la route. Nous avons fait la chasse aux parachutistes”- Meneer we zijn zo juist aangekomen op deze weg. We hebben alleen gejacht op een parachutist! – Ziezo, Fransmannekens, in België, zijn ook nog moedige piotten!
Ze vertellen ons dat ze van St. Omer komen, ze zijn hun eenheid kwijtgeraakt en gaan nu kalmpjes de dag afwachten. Dat is echt Frans onbekommerdheid. “On est perdu, Tant pis! On attendra!-(we zij verloren, ’t is jammer, we wachten) – Korporaal Vermote zegt:” Sergeant, onze soldaten zouden dat zo niet opnemen!”- “ Ik denk van wel jong!” Korporaal Vermote is toch zo ijverig!
We komen, dan thuis met lege “Jachttassen”, maar met volle “patroontassen”, en brengen in het geïmproviseerde bureeltje, verslag uit!:” Niets gezien!”- We zijn blij ons na die nachtelijke expeditie in ons stro te mogen laten neerploffen. Ik droom dien nacht van vreemd geklede venten, gewapend met genoeg schietgerief voor een half peloton!...
Het werd hem toegekend aan diegene die, tussen 17 en 31 october 1914, deel uitmaakten van de Belgische strijdkrachten en op uitmuntende wijze gestreden hebben
op de foto: Raymond Coussement, uit de schreiboomstraat, hij was ziekenverzorger bij de luchtmacht, lag in Wevelgem,zij trokken naar Maroko, een van zijn collega's Korporaal Stefaan Demeere verloor het leven in Wevelgem(zie Kortrijk tijdens de tweede wereld oorlog)
4De dag: maandag, 13 mei.
We vatten dus onze eerste oorlogsweek met veel moet, en nog veel slaperigheid, aan . Deze morgen worden we verzameld en trekken op stap naar een …velodroom, niet om te spurten, maar om te zien waar we ons zullen wegstoppen als de vliegtuigen komen bombarderen, namelijk onder de tribune. Het ziet er daar sterk uit, zoveel beton, zoveel aarde. We kunnen ons niet voorstellen, dat daar iets zou doorgeraken.
De adjudant deelt ons met leedvermaak mede dat onze groep deze namiddag van wacht is, op 3 à 4 km van hier, op de Torhoutsebaan. We krijgen een machinegeweer en “ echte” kogels mee! Wat een verantwoordelijkheid voor zulke jonge rekruten!We worden opgesteld naar het zuidenwesten toe. We begrijpen er niets van. Nu, het is ook om te begrijpen, maar om uit te voeren, dat we soldaat werden!.
We moeten alle auto’s tegen houden of liever doen stoppen, zoals Figoureux opmerkt, en de inzittende hun eenzelvigheidkaart vragen. Vervelend karweitje, zo voor ons als de vele mensen die haast hebben en om vijf minuten zo een post voorbij moeten. Sommigen nemen het heel kalmpjes op, anderen sakkeren en schijnen het ons sukkelaars van piotten, te willen wijten.
In de namiddag hebben we een buitenkansje.” Een luchtgevecht!” Het gevaar kennen we nog niet en we staan er op te zien hoe die twee, ginder hoog, elkaar omcirkelen en hoe ze lijk boze katers, hun brandende adem naar elkaar blazen. Welke vriend en welke vijand is, daar hebben we geen besef van! Ik geloof dat we ze liefst alle twee zagen neerploffen! Het zou den oorlog inkorten.. ’t Einde geblazen, trekken ze af, elk naar zijn nest.
Als ’t donker wordt, moeten we weer uitzien naar ons wild van verleden nacht: de fameuze“valschermnisten“(valschermspringers) zoals een Waalse luitenant ze ons noemde, enkele maanden geleden in het 37ste ! Wat is de tijd lang voorbij!
Ik ga er dus met een paar mannen op af. We halen enige patronen uit de laders van ons machinegeweer en duwen ze in het magazijn van ons wapen. Daar komt een fiets met gedempt licht en ik weet niet waarom, die vent schijnt ons verdacht. – “ Stop!”- “ja” zegt hij,-
“ Gij zijd de eerste niet die me verdenkt!” En hij begint ons zijn echt ziens waardige fiets te beschrijven en te tonen. Er staat a.u.b. een echte accumulator op voor zijn lantaren en voor een miniatuurclaxon. Die velo is een ware centrale. Daar is nu eens van alles aan wat niet bij een fiets behoort. De man is nochtans voor de rest met zijn papieren in orde, we lachen eens hartelijk om de “ parachutistenkoorts ” en stappen door.
Van rechts komt, uit een zandweg, de burgerwacht van St. Andries en zodra ze ons met onze wapens in het oog hebben, zijn ze bij ons en vertellen ons dat er iets ongewoons moet gaande zijn. Ze hebben, van op een kilometer afstand, een licht met regelmatige tussenpozen zien uit en aan gaan in een van de huizen hier niet ver af.
Zie, daar is het weer! Ja, waarachtig, en na enkele seconden gaat het weer uit. We zien al een hele spionorganisatie, dat huis is wellicht een echt arsenaal vol Duitse wapens, er worden tekens overgeseind naar de parachutisten in den omtrek, enz. enz.(Staan er ook niet op de reclameplaten van de Pacha, Cichorei van die geheimzinnige tekens) We naderen geluidloos en als we er bijna zijn gaat weer dat geheimzinnige licht aan. Ditmaal zien we dat alles niet veel om het lijf heeft. Een vrouw komt voorbij dat verlichte venster met een heel pak kledingstukken, ze is klaarblijkelijk bezig haar waardevolste zaken in te pakken of weg te stoppen vóór “ze” komen. Het licht knipt uit. We vergenoegen ons er mee aan te kloppen en de vrouw, die open doet, te vermanen, een papier voor haar venster te spannen, wat ze ons ergens rouwmoedig beloofd.
Onze nacht verloopt verder rustig, de kolommen Franse troepen hebben opgehouden voorbij te komen. De sukkelaars zullen een beetje nachtrust nemen. Wij volgen hen dus maar na…
Vuurkruis: werd toegekend aan militairen die in het bezit zijn van de "Vuurkaart". De "Vuurkaart" werd uitgereikt aan zij die aan het front onder vuur hebben gelegen
5De Dag: dinsdag, 14 mei.
Van in den vroegen morgen komen al afgematte Franse troepen voorbij. Velen zijn te voet, andere liggen op een ouderwets legerkarretje. We hebben allen een droevig gedacht van wat zou gebeuren, ginder ver in het oosten. En toch zijn al ongeschoren zonverschroeide mannen nog vol opgewektheid.
In een dreef waren er van nacht alle soorten wagens gelegerd, die ze nu stilaan aan het opkramen zijn. De mannen trekken het zich al niet veel aan dan de paarden! Ik heb de indruk dat iedereen dien vijand, ginds in het oosten, toch zo onbekommerd tegemoet gaat. Laten we hopen dat we niet een vreselijke ontgoocheling te gemoed gaan.
Ineens komt uit Brugge het bevel: “ Alles bijeenverzamelen we verreizen”- Was onze zending hier dan zo weinig van belang dat we het ieder ogenblik konden laten staan?
We zijn weldra in Brugge en ja, daar is ’t volle gang met de verhuizing. Ons kasteel wordt natuurlijk in een toestand gelaten zoals het er sinds zijn bouw geen heeft beleefd!
Hoe daar eenmaal weer een bewoonbaar huis zal kunnen van gemaakt worden?
Trapleuningen zijn in splinters, deurpanelen liggen midden de kamers, overal steken muren en ramen vol nagels en haken, zolderingen gapen, hele ruiten zijn er bijna niet meer te vinden, de W.C…, maar kom, “tirons un voile!(Laten we vergeten) En dat op 3 à4 dagen tijd! Wat een mentaliteit, en dat tegenover eigen volk, in eigen land!
We geraken ten slotte aan het station we verwachten ons aan een paar uurtjes “ schoon leven” voor er een trein gereed is. We gaan er zo gemakkelijk mogelijk bij liggen, er wordt gerookt, gegeten, gedronken, gekaart en..gevloekt dat horen en zien vergaat. De twee uurtjes worden er vier, zes, we lopen ‘tallenkante om eten en drinken en schrijfpapier, postzegels en wat niet komt, is de trein! Ten einde raad zenden ze ons terug naar het “kantonnement” terug.
Het wordt de meest luie en zinloze dag van heel ons kakileven!
We voorzien slechte dagen met weinig bevoorrading en elk koopt zoveel hij dragen kan! De melkerij ook is al gauw leeg gemolken.
Mijn grootvader is gemachtigd een bijkomende "Palm" te hechten op het lint van het "Oorlogskruis"
Koniklijk besluit NR. 8901 van februari 1921 om "De moed en de toewijding waarvan hij blijk heeft gegeven tijdens zijn lange aanwezigheid aan het front"
6de dag: woensdag, 15de mei
Ik slip in de voormiddag even uit het kasteel weg tegen het verbod “Kortleven” in, tot bij de kapper. De laatste berichten over de toestand aan het front worden hier natuurlijk heftig besproken. Wij zelf, worden als een soort “experts” aanzien en ze zijn allen wat verwonderd dat we er zo weinig van weten te vertellen. Wij zijn zo spijtig dat we ginder ver niet een beetje in den dans gezeten hebben! Een beetje!...
Hier komt echter ne piot binnen die “ze” wél gezien heeft! Hij was aan ons fameus kanaal. Weinig opwekkende en ook niet veel samenhangends weet die vent over den slag te vertellen. Het is altijd maar van vliegtuigen en bommen en mitrailleren en ..paniek en ..vluchten!
Er moeten volgens hem massa’s Duitsers door onze scherpschutters weggemaaid zijn, maar altijd weer kwamen nieuwe opdagen, tot onze mannen door de jachtvliegtuigen van den vijand werden verdreven of gedood. Doch als we aan onzen verslaggever vragen of hij dat alles zelf gezien heeft en waar, dan heeft hij slechts ontwijkende antwoordden. Het zal ook wel niet een oog – maar een oorgetuige zijn, of zoals ze dat hier noemen: “Gezien van ene die ‘t horen zeggen heeft!” De vent is anders ontdaan genoeg hij ziet er nu nog bleek van.
Hij weet ook te verhalen van een tank die met ’n twaalftal die er als vliegen opzaten, te Mechelen in onze kazerne is komen binnengereden, gevlucht van het front. Een luitenant stuurde! Waarheid? Leugen?
Vroeg in den namiddag weer naar het station, ditmaal niet naar het oud maar naar het nieuw. Natuurlijk is nog van een trein geen spraak. We liggen dan weer te wachten, langs de vesten. Wat een geluk dat het mooi weer is. Rond 16 uur geraken we op de kaai en, na veel geroep en tegenstrijdige bevelen mogen we eindelijk instappen. We hebben ons nu zelfs te haasten want spoedig komt er beweging in het konvooi. Het wordt een reis in stukjes en brokjes. Tussen Brugge en Torhout komen brave mensen aangelopen met wat ze zo vroeg op ’t jaar, voor eetbaars hebben in de “hovingen”: Rabarber! Er wordt een hele voorraad in een hoek van onze wagon gestapeld. Van honger omkomen, is niet zo erg als van den dorst!
In Torhout sleur ik een stuk beton van de N. M. B. S. of hoe dat ding heet, naar boven in onze “beestenwagen”. Het zal dien als stoel en tafel! Het is echter niet ver geraakt. Het nam te veel plaats in en was te hard!
Hoe we reizen? Erbarmelijk slecht! We zitten met 30 à 40 man in een “fourgon”, (goederenwagen)drie van hen “logeren” in het soort bijgebouwtje dat wat hoger uitsteekt en dat gewoonlijk ten dienste staat van de treinwachters. Ik ben samen met een Mach. - geweerschutter en een bevoorrader de huurder van dit “appartement”. We hebben een M.G. met 180 patronen voor het geval dat er weer zouden luchtaanvallen gebeuren. Bewust van onze waardigheid en verantwoordelijkheid laten we niet gauw iemand in onze “ geschutstoren” binnen. Het is er niet zo heel aantrekkelijk, vuiler nog dan daar beneden, koel met het vallen van den avond. We hebben wel zo een soort stoel bij elk van de twee venstertjes, de 3de man zal op de vloer kunnen liggen. Wij, schutter en sergeant, zullen aan geen liggen moeten denken. Voor en achter hebben we een beetje uitzicht over de daken van de wagens. We zijn heel ver van de locomotief, dus minder in gevaar als ze ons zouden bekogelen. De officieren zijn bijna helemaal achteraan.
Het is een rij van wel 25 wagens, van alle grote en model, daarbij ook platte “boomwagens”, door het keukenpersoneel bezet. We zien de schouwen van de veldkeukens.
Met de hoop, dat er binnen afzienbare tijd, soep en koffie tot hier zullen doorsijpelen!
Als ’ t donkert, geraken wij tot Roeselare en daar schijnt het voorlopig te zullen bij blijven. Officieren zijn uitgestapt, wij hebben streng verbod gekregen dat te doen. Maar weldra zijn ten allen kante mannen opzoek naar drinkbaar water. De kilte van den avond verplicht ons weldra de deuren toe te rollen, elk zoekt op een menselijke wijze te gaan liggen. Wij kruipen onze gevechtstoren binnen zen zitten er nog uren lang ongemakkelijk, op den slaap te wachtend. Voor de eerste maal ondervindend wat het betekend niet eens een bos stro en een paar vierkante meter vloer te hebben om er het moede lijf uit te strekken voor den nacht.
’s Morgens staan we nog altijd met onze miseries in Roeselare. Nu en dan geraken we een kilometer verder, maar dan komt er alweer een kink in de kabel en kwartieren lang staan we dan te wachten. In Izegem is het een geloop naar links en rechts om een fles bier, een liter melk, koffie, als er niets anders is, water! Huisvrouwen komen weldra met emmers fris, helder, deugddoend water. Er is natuurlijk, verbod er zelf op af te gaan. De stoutste vegen er, even natuurlijk, hun botten aan! Het ergste is telkens de onzekerheid nopens den duur van die intermezzo! U waagt u 100 meter ver, ge neemt plots iets verdachts te zien, ginder ver, in de richting van de locomotief, ge loopt op een draf tot bij u wagon-lit, en… ’t is een vals alarm geweest. Als u er dan eens zeker van zijd en u loopt 300 à 400 meter ver opzoek naar mondvoorraad, ja dan gilt plots de stoomfluit en u hebt nog juist de tijd om op de laatste wagens te bereiken, terwijl de trein, gelukkig niet sneller dan aan ‘n 15 à 20 per uur, weer een eind verder bolt! Het schijnt dat er zo al mannen achterbleven.
Wij bereiken waarachtig in de namiddag Kortrijk. Hier is opeens alles in verwarring en in zenuwachtige spanning .
Er cirkelen, voor het eerst sinds we Brugge verlieten, enkele vliegtuigen, tamelijk laag, boven ons “land verhuiskonvooi”.We zitten, wij gedrieën, in onzen “periscooptoren” uit te zien naar..slachtoffers, de schutter met de vinger aan de trekker, wij alle drie aan het loeren. Plots een geronk vlakbij en daar scheert hij over de daken van de wagens. We hebben niet eens de tijd om te vuren. Ik heb zo vaag den indruk dat dit geen Duitser is; Ik beveel tot den schutter:
“ Niet zonder bevel vuren ik geloof dat het een Engelsman is!” Daar is er weer een! Als we gereed zijn om te vuren, roep ik op het laatste nippertje: “Niet schieten! ’t Is een Engelsman!”
we hadden hier gemakkelijk een decoratie kunnen verdienen. Ik geloof dat we er nogal zouden van langs gekregen hebben. We beginnen alle drie te zweten van, van ..ja, van wat zou het zijn? Van na – angst? Van blijdschap dat we niet vuurden. Wat moest die vent ook zulke dubbelzinnige “manœuvers” uithalen?
We zouden hem waarschijnlijk op verre niet getroffen hebben, dat ware, voor ons althans, het ergste niet geweest, maar wat zou hij gedaan hebben, hadden we hem een twaalftal kogels achterna gezonden? Hij kon heel den trein voor een Duits konvooi nemen!
In Lauwe zien we, van heel dichtbij ditmaal, onze eerste Engelse soldaat. Het ventje ziet er nog jonger uit dan onze mannen van klas ’40. Hij staat bij een zware M.G. dat met een dreigend gebaar hemelwaarts wijst. Die zal toch wel beter de typen van vliegtuigen uit elkaar kennen dan wij? De ene en de andere roep een woord Engels toe, hij antwoord iets onverstaanbaar, voor ons althans, op iets dat hij waarschijnlijk evenmin verstond…. En we zijn weer weg, ditmaal zonder oponthoud tot… bij Moeskroen!
Hier zie ik Lucien Lepoutre uit de Rollegemstraat en doe hem de groeten thuis overbrengen.
Wanneer zie ik ooit deze zo bekende heuvels terug? Het schijnt ons een beslissend afscheid te worden aan heel ons voorgaand leven. Het is dan ook met iets of wat beklemd gemoed dat we, een half uur later, de Franse grens overschrijden? Tussen Moeskroen en Toerkoenje. Het is ondertussen avond geworden en in de richting van Rijsel zien we tientallen schijnwerpers den donkeren nachthemel aftasten op zoek naar vijandelijke vliegtuigen die we veraf horen brommen.
Weer gaan we een nacht tegemoet met weinig slaap in een onmogelijke houding, met rukken en stoten van de trein, waardoor we telkens gevaar lopen uit onze “stelling” te worden geworpen. We sakkeren dan even op den onbekende machinist ginder ver vooraan en trachten weer, maar gewoonlijk tevergeefs, den slaap te hervatten. We zijn ’s morgens altijd wakker vóór er een spoor van licht in het oosten te ontwaren is!
Het is dus al een week oorlog ginds in België. Als we buiten zien om “sterrenhoogte” te nemen, besluiten we dat we dien nacht toch iets zijn vooruitgekomen! Hazebroek zijn we doorgereden en nu zitten we ergens rond St. Omer.
Ik zoek vruchteloos de bekende en onlangs, per fiets, bezocht “ Pont d’Ardres” te ontwaren. De soep en de koffiebedeling begint, eindelijk,te werken. Brood en wat er bij hoort bereiken ons ook, als ’t kan, dit is, in een van de onvoorziene en in duur onzeker stilstanden. Doch alles met een apothekersschaaltje gewogen.
Het is nog Belgisch soldatenbrood, al oudbakken, maar toch zo welkom!
’s Avonds zijn we al in “Boulogne”. Naast onze trein staan wagons vol oorlogsmateriaal, vooral vliegtuigonderdelen. We vragen ons af: Is er dan niet meer haast bij, daar die hier zomaar staan te wachten? Sperballons hangen tegen avondhemel te blinken en te wiegelen in de stalen van de ondergaande zon. We voelen ons hier tamelijk ver van het gevaar en van den oorlog.
Traag, trager dan ooit glijden we weer zuidwaarts, langs de kust, de wind brengt ons een wilden geur van zee en zand en duingewas. De nacht is toch zo aangenaam en zacht en er schijnt ditmaal geen taptoe te zullen komen. We laten de benen bengelen, uit de open schuifdeuren, van tijd tot tijd wipt er ene af om aan iets dringend te voldoen en hij heeft al den tijd om de laatste wagen binnen te springen, zo traag rijden we door in de manschijn.
Zouden ze ons hier dan afzetten om ergens stelling te bezetten of moeten we te voet verder? Neen, later op de nacht terwijl we weer het hopeloze gevecht aanvatten, voelen we de snelheid vergroten en we verwachten er ons aan dat we morgenvroeg , of liever, als ’t klaar wordt want nu is het al zaterdag, heel ver in Frankrijk zullen wakker worden.
Mijn grootvader is gemachtigd een bijkomende palm te hechten op het lint van het Oorlogskruis.
9de dag: zaterdag, 18de mei.
Het valt niet zo uit! We hebben het laatste deel van de nacht in een uitholling tussen twee heuvelruggen geslapen, trein en personeel en passagiers in een woord iedereen. Nu, als ’t dag wordt kucht onze overbelaste locomotief de helling op. Doch als we achterom zien, bemerken we dat er daar nog ene aan puffen is!
Het wordt een sukkeldag. Zijn we zoveel zwaarder geworden of zijn de locomotieven moe, met twee raken ze bijna nog niet vooruit. Urenlang staan ze uit te blazen. Wij zelf zullen ook moeilijk onder stoom geraken met een paar onsen brood en de anderhalve sardien die we vanmorgen kregen.
Gelukkig komen we wat later voorbij een Engels kamp. ’ t Is al thee en beschuiten en sigaretten dat we horen en zien. De kantinejuffrouw geven en geven, met twee handen ineens. Sommige zijn weeral gulzig en nemen uit de pakken waar ze kunnen.
We kommen nu stilaan wat sneller vooruit. Zou ook de machinist wat thee en sigaretten gekregen hebben. Voorbij Eu en de Tréport, waar ditmaal Franse juffers onze honger en onze dorst komen stillen, mits betaling, natuurlijk: “ maar wat zijn vijf broden en twee vissen tegenover zulk een menigte?”
In Aumale, rond 5uur, stopt de trein met een beslissende zucht van de locomotief: ’t schijnt een tijdje te willen duren.” Weldra zit het stationgebouw zo vol kaki en Vlaamse klanken als het dat wel nooit geweest is! Ik tracht van de bediende een van die mooie platen met modellen van Duitservliegtuigen los te krijgen, die hier aan de muur hangen, om ze in ons “fort” te hangen, maar die vent wil niet bijten. We zijn van zin er toch mee aan te gaan, maar hij is waarschijnlijk ook soldaat geweest en hij komt ze gauw losmaken om ze in zijn lade te schuiven tot we weg zijn!
De stad ondergaat een grondig onderzoek naar brood, chocolade, Vache-qui-rit- kaas, bier, tabak en alle mogelijke eetwaren en…zuigwaren, maar…. Een trein is ons al voor geweest en ’ t waren waarschijnlijk ook Belgen want de magazijnen, tot 10 à 15 minuten van het station werden nogal gewetensvol “ bewerkt”!
Plots weerklinkt het gefluit van de locomotief, ginder ver, in het station. Als er hier gene blijven hangen, dan nooit! Het is één deren naar de kaai, links rechts klauteren “kakipoppen “
Over het staketsel, velen springen nog op het nippertje op den al bollende trein. Er wordt geraamd dat er wel 30, andere gewagen van 60, achterblijvers zijn, maar het zal alles wel zo erg niet geweest zijn. Ten andere, er komen nog treinen.
Die onbekommerdheid vanwege de officieren wordt heftig besproken. Bijna nooit krijgen we te weten hoelang ongeveer de “rust” zal duren. Zouden ze ons gaarne kwijt spelen misschien?
Ik zit in mijn “ clubzetel met een volle veldfles rode wijn en een lekker Frans witbrood..
Zo kunnen we toch weer een tijdje uithouden!
Thans naderen we snel Parijs, we worden ’t gewaar aan de talrijke fabrieken, vooral links en ook daaraan dat er een drukker verkeer op de banen is. De vierde “treinnacht”, gaan we in met tenminste een tevreden maag. De moraal is opperbest, spijts onze ongemakkelijke “bedden”. We hadden tot nu toe af en aan wat last met het remwiel van de wagen dat horizontaal vlak vóór onze troon staat, wij hebben het nu vastgebonden. Als het op remmen aankomt, zullen we het, bij onze het, bij onze gewone snelheid wel tijdig kunnen los maken!
Kruis van ridder in de orde van Leopold II met zwaarden: "Ter bijzondere verering voor de Oud-Strijder in het bezit van meerdere oorlogstitels"
10dag: zondag, 19de mei
Onze tweede oorlogszondag! De Eifeltoren is in ’t zicht als we onze deuren openrollen om zon en frisse lucht binnen te laten. Een geluk dat er sleten en gaten in die wagens zijn, het zou anders, na een 6 à7 uur gesloten zijn, nog heel wat erger “geuren”!
In een kringbaan rond Parijs rijdend, komen we voorbij Versailles. Van het kasteel, dat ik verleden jaar bezocht heb is allen de buitenzijde van het park te zien!
In een station voorbij de hoofdstad is er drinkgelegenheid.
Het was geloof ik, in Dourdan. We zitten al heel de voormiddag in de brandende zon, nergens was er tot nu toe iets te bemachtigen, nu is één rush naar de waterkraan. Ze is kort bij de trein. Het is levens gevaarlijk! Er wordt gedrumd en gestoten, getrokken en geduwd, om niet te geloven! Nu en dan geraakt er ene uit dat kluwen. Soldaten, druipnat en de haren in wanorde, de muts tussen de gordel, triomfantelijk aan zijn koele veldfles zuigend!
Het gaat er op zeker ogenblik zo erg aan toe, dat er een hitsegard zijn bajonet trekt en hadden enkele koelbloedige mannen, waar bij natuurlijk Vandiepenbeek, hem niet “CITO” ontwapend, hier zou warempel bloed gevloeid hebben bij al dat water! De vent is na een paar minuten gekalmeerd en staat daar nu beschaamd wegens zijn zotte kuren, beteuterd om zich heen te kijken.
Intussen zijn een paar stationmannen met goud - en rood gerande kepies’ bij de kraan geraakt en trachten een orde vollen drinkdienst in te richten. Doch vlot van stapellopen, dat zal voorlopig nog het geval niet zijn; Ik hoor zeggen dat er nog een kraan is, doch 600 meter ver! Wat het, als we maar water hebben!
Ik krijg, als ik langs onze wagen voorbij stap, wel een dozijn veldflessen mee. Ze hangen aan mijn riem, aan mijn kleerhaken, ik ben een levende kapstok Ja, die kraan vind ik, maar het is een hele wandeling over sporen en wissels en hopen as.
Van wassen en kammen en scheren is sinds 4 dagen nog geen sprake geweest. Bij gelegenheid de handen en de omgeving van de mond en neus even met de rest van het drinkwater op het ogenblik dat je er vers ziet in het bereik komen. Het is zelfs gebeurd dat we ’t grofste vuil met warme koffie van onze handen spoelden! Dat geeft ze een bruine tint! Op den duur zijn we nog naar de mode! Bruin van vel en slank van lijn!( Van het vasten en te weinig slapen?)
Wat de WC. betreft, dat is nog een heel wat erger capitel! Voor een gewone “petite” is niet zo ingewikkeld. In een periode van”petitevitesse” springen wij “ er af “en wat later kunnen we, mits een “sprintje” de laatste wagen bereiken om dan, bij de eerste vertraging ( er zijn wel 6 snelheden, of beter “traagheden”!) weer tot hier te geraken. De mannen van de laatste wagens kunnen zoiets niet doen. Nu, die zullen er ook wel een “remedie” op gevonden hebben!
Voor wat de kinderen op school “ ma grande” noemen zijn heel wat gunstiger omstandigheden van doen? Zoniet kan men op een volgende trein wachten! Het is dan ook, bij iedere stilstand “ te velde” hoe kort hij ook dure, een vlucht uit de wagens vanwege de mannen voor wie het “uur H “ gekomen is!
Met de “documenten” gereed in de hand de broek met de ene hand ophouden( want als ge ze op het “terrein” nog moet losmaken is dat een gevaarlijk tijdsverlies!) zie je ze overal uit de wagens glijden, in een struik of achter een haag verdwijnen en spoedig daarop, in minder dan geen tijd dat ge ‘t vertellen kunt, komen ze weer te voorschijn. En toch moeten ze soms spurt inzetten, willen ze zelfde wagen weer bereiken…
Onze brave Petit was zo eens bijna verdwenen in zulk een “rit tegen het uurwerk” of liever “tegen de trein”…. Hij is al niet te handig en was maar pas in zijn schuilplaats toen de trein al terug vertrok, met het gevolg dat Petit hem kon gaan achternalopen, de broek met beide handen ophouden. Op een gegeven ogenblik liep hij zo naast de wagens, maar kon er niet op, hij kon zij handen immers niet gebruiken. Opeen gegeven ogenblik liep hij zo naast de wagens, maar kon er niet op, hij kon zijn handen immers niet gebruiken. Wij barsten van het lachen! Hij verloor natuurlijk aldra veld en geraakte helemaal achteraan, vooral daar de trein er, als om hem te treiteren, nu ook nog meer vaart dan gewoonte achter zette. De laatste wagens zag Petit voorbijrijden…
Van verre zagen we hem stilvallen, met een wanhopig en dramatisch gebaar ons een vaarwel toewuiven en dan zijn broeklijsten vastmaken!... Gelukkig voor hem bleven we een kilometer verder weer staan, ditmaal voor langere tijd en zo kon Petit, hijgend en zwetend, zo rood als een pioen, ons weer vervoegen, midden het gelach en de spottende gelukwensen van heel den “stal” Hij viel seffens aan het eten! Wie zou daar ook geen honger bij krijgen, hij mag dan al “lutteur” van beroep zijn!
Kruis van Ridder in de Kroonorde met Zwaarden: Als nieuwe blijk van Prinselijke welwillenheid aan de Oud-Stijder
11 de dag: maandag, 20 mei
Het gaat vanmorgen heel wat sneller. “ Hij” krijgt echte trein manieren! Hoe is het mogelijk! Doch als we onze schuifdeur open rollen, zien we algauw van waar die plotse verbetering komt. We zijn op een elektrisch baanvak en dus zonder gepuf en rook dat we thans het zuiden in razen.
Onze mannen gaan hier moeten mensen manier gaan krijgen. Tot hiertoe was met die ossenwagensnelheden alles toegelaten. Stoops en Borrey bijvoorbeeld en later nog andere mannen, verder vooraan, die woonden overdag meer op het dak dan binnenhuis. Soms waren ze zo zat als een Zwitser en dan kwamen ze daar boven waarachtig hun roes uitslapen! We hadden ze vlak vòòr ons venster, op de voorgaande wagen. Zo is er ook eenmaal, bij het naar beneden klauteren, tussen de twee wagens een vent van een ander peloton die bij Borrey en Stoops op “pinard-visite” gekomen was, bijna naar de haaien gegaan. De trein had juist een beetje snelheid( het was nog onze “oude”) en toen onze klauteraar halfweg tussen het dak en het achterplatformpje geraakt was, verminderde ineens de snelheid, de tweedakranden naderden elkaar tot op minder dan een voet afstand… Onze Slimmerik had nog juist de tijd om zijn borst van tussen de twee te laten neerzakken en een ogenblik scheen het alsof onze wagen hem de nek zou toe duwen, doch gelukkig hield de machinist opdat ogenblik op met remmen, de afstand vergrote en de zwarte krullenkop, op een paar meter van ons verdween achter de zwarte dakrand. Wij hadden nog meer dakbezoekers maar dien ene hebben we nooit meer gezien. Dit soort vermaningen waren de enige die een zeker uitwerksel hadden. De officieren hadden mooi te dreigen, soms zelfs kwamen ze persoonlijk de mannen onderhanden nemen, tucht zat er niet veel meer in. Elk deed waar hij lust in had.
Ze voelden te zeer dat zelfs onze “ bazen” niet goed wisten waar en hoe dit alles zou eindigen. De mannen redeneerden zo: Wat in den bak draaien! Er is er geen! Straks staan we misschien aan front en wie spreekt dan nog van straf. Daarbij: “ ventre creux n’a pas d’oreilles” (een lege buik heeft geen oren.)
In de avond, heel laat, het is wel 11 uur komen we door “Saumur”. Van lichtdemping is hier nog geen spraak. Wij voelen ons hier zo ver van dat oorlogsgeweld. De kantine van het stationsgebouw werkt op volgas. U kunt er zich noch draaien noch keren. De gelukkigste bemachtigen bier, chocolade, beschuit….. tabak.
We razen daarna door de nacht verder het zuidwaarts. De vaart is veel regelmatiger en we worden dan ook niet meer alle ogenblikken door onmenselijke schokken wakker, zoals dat tot nu toe het geval was.
Kruis van Ridder in de Leopoldsorde met Zwaarden: Als blijk van Koninklijk welwillendheid aan de Oud-strijder 1914-1918 derde bevordering
12de dag: dinsdag, 21 mei.
Een warme dag teweeg. We bollen volop door de wijnstreek. Wijn is ten andere ons hoofdvoedsel geworden. Overal waar maar mensen te zien zijn en een oponthoud ons toelaat met hen in verbinding te komen, daar worden de veldflessen, ja ook de eetbussen of “gamellen” gevuld, ook flessen geraken, tegen het verbod in, wederom, de wagens binnen.
S’ Avonds zijn we in “Toulouse”. We hebben veel tijd, wordt er ons gezegd. Alleman de stad in. Doch er is weinig te bemachtigen. Hier is het al vol mannen van 18 tot 35 jaar, waarbij zelfs Vlamingen. Die reizen in gewone personenrijtuigen en ze hebben er met krijt allerlei “Hitler” weinig vleiende en alles behalve welwillende beloften en spreuken op gekrabbeld.
Ik bezoek eens grondig onze locomotief. De machinist of mecanicien, een typisch Franse kop met donkere kijkers en zwarte krullen en bruin als een Sengalees, met een accent op zijn “ Marius ” vertelt me dat ze zomaar eventjes 800 ton aan 120 kilometer per uur kan meesleuren. Dat begint te tellen! Het ie er binnenin volstrekt niet geruststellend. Er is amper plaats genoeg tussen de afsluiting in “kiekendraad door te stappen, waarachter, om de 3 à 4 minuten reusachtige vonken met één drogen knal overspringen. Het ruikt er naar vet en olie. Ik ben bijna de enige van ons groepje dat durft binnenkom.
Borrey en Stoops komen uit de stad, zat als ze nog nooit geweest zijn. Er is thans geen sprake meer van nog op het dak te gaan liggen, ze moeten dus op hun smal balkonnetje hun roes uitslapen! De draden van de elektrische leiding komen immers op een paar voeten boven de daken en op sommige ogenblikken, als we onder een brug doorrijden, zo laag, dat wie op het dak ligt zeker en vast zou geraakt worden. Er werd trouwens al in een ander compagnie een man duchtig verbrand, een hele streep haar is van zijn kop geschroeid. John Vandiepenbeek, die toch op het dak gekropen was, heeft er ik weet niet meer in welke statie het was, een streling van mee gekregen. Gelukkig bolde de trein heel traag, het was bij het binnenrijden onder de spoorhallen. John rolde van op het dak tot naast de wielen. Hij moet door wat duizelig geworden zijn.
Hij heeft er een flinke bruine plek op het voorhoofd bij opgedaan, die hij nog lang zal meedragen!
De kapitein weet ons te vertellen dat we morgen ter bestemming zullen zijn. Hij denkt dat L’Isle-Jourdin het eindpunt is. Het ligt op 33 km. Van hier. We hebben die naam nog nooit gehoord. Hij heeft zoiets Oostenrijks, zoiets helemaal vreemds.
Werd exclusief toegekend aan gewezen militairen wegens goede en trouwe dienst en die minstens één jaar gediend hebben tussen 16 december 1865 en 18 december 1909
13de dag, woensdag 22ste mei
Eindelijk dan het bevel: “ U klaar maken om uit te stappen!” Het wordt een hele zaak om elk het zijne weer bijeen te krijgen en op een draagbare manier om het lijf te hangen. Doch gelukkig mogen de blauwe zakken in het station blijven liggen, ze zullen dan tot in het kantonnement vervoerd worden. Heremijntijd, wat oude, vervallen huizeke hier toch woekeren! We worden al een beetje ongerust. Als ze ons maar als ’t u belieft niet in zo ’n huis inkwartieren, nog liever in de bossen slapen!
Doch we stappen almaar door over een brug, het stadje uit in westelijke richting. Het is nog heel vroeg in de morgen en we ontmoeten enkel enige vrouwtjes, klaarblijkelijk op weg naar de kerk. Ik bereken even bij mijzelf hoe lang het wel geleden is sinds we nog Godshuis konden binnentreden. Het is sinds Brugge, 10 dagen geleden. Wat een week we toch beleefd hebben in die stoffige spoorwagens!
We durven elkaar bijna niet bezien. Zo zwart, met zulke lange, woeste baarden, de piepjonge schachten uitgezonderd. Precies een bende frontratten!
Wij krijgen inkwartiering langs de baan naar ” Lombez ”, op 500 à600 meter van het stadje in een hoeve. Doch niet binnen in de gebouwen, onder een soort afdak.
We krijgen wederom geperst stro, ditmaal niet een halfuur ver te slepen. We maken er echte muren mee om de wind af te sluiten. Eenvan de acrobaten van ons peloton durft van boven op zo een muur naar beneden springen, meer dan drie meter hoog;
Op de grond ziet er ten anderen niet hard uit, het lijkt een soort vergane mest, daar tussen de pijlers. Hij springt…Christenzielen, ik dacht dat hij voorgoed verdween! Tot over zijn knieën zinkt hij in de vette, stinkende mestpoel! Of hij succes heeft! Zelfs de adjudant lacht en gekt mee! Het is als een heruitgave van … Londerzeel!
Die adjudant is weer wat erger geworden, sinds het gevaar zo ver ligt, maar de mannen werden ook wat driester!
In de namiddag komt er me daar een zuiders onweertje opzetten dat niet van de poes is. We denken allen onmiddellijk aan onze blauwe zakken, die daar buiten liggen, tegen het stationsgebouw. Ze zullen er lief uitzien! Als alles voorbij is, worden we verzameld om ze te gaan halen. Ze zijn wel tweemaal zo zwaar als vroeger! En vuil! We sukkelen er mee tot op ons stro. Alles is met blauwe strepen bevlekt, hemden, hand – en zakdoeken, onderbroeken. Alle draden en touwen en alles wat als waspaal kan dienen wordt in beslag genomen en voor de rest van den dag is het één schrobben en spoelen en uitwringen en is de weide in een blekerij herschapen.
Herinneringsmedaille van Regering van Zijne Majesteit Albert I
Deze werd toegekend aan de militair wegens goede en trouwe dienst tijdens de regeerperiode van Zijne Majesteit Albert I, tussen 18 december 1909 en 18 februari 1934
14de dag: donderdag, 23ste mei
Het is vandaag Vermote’s dag: scheren, scheren en nog eens scheren! Nu eerst valt het ons helemaal op, welke ontzettende baarden dat we gekweekt hebben van Brugge tot hier! Ik dacht dat Vermote door mijn “ stoppels “ niet zou geraakt zijn! Hij zweet er bij en ik nog veel meer.
Keulemans heeft al de slijpsteen van de boer ontdekt en is nu zijn bajonet aan ’t slijpen dat ze snijd als een vliem!
Het loopt hier vol kinderen. De boer is een Zwitser, Armand Burger, een ruwgebouwen, bruin gebrande kerel, met zwarte, venijnige oogjes en een wilden haarbos. Het ziet er een resolute gast uit! We zijn algauw met heel de familie op goede voet. Vooral de kinderen kunnen ons goed lijden. Het oudste, een meisje van 12 à 13 jaar, heeft werk tot over haar oren met melken en melk rond venten in het stadje. De anderen een jongentje van 7 à 8, een van 5 en een kleintje dat nog wat waggelend, rond sukkelt, zijn van ons niet weg te krijgen.
De tweede vooral heeft een woordenschat die wellicht nog uit Zwitserland stamt, van moeder gedeeld! Je vais te foutreu un “ bratch “! Zegt hij met rollende r !
De mensen van de streek verstaan we vooralsnog volstrekt niet, vooral als ze onder elkaar bezig zijn. Ze zijn heel vriendelijk tegenover ons en we denken bij ons zelf: “ Hier zijn we goed gevlogen.”
Eerst word ons logies ingericht en dat neemt heel de dag in beslag. We liggen op een 200 meter van de keuken, het magazijn is een beetje verder, alles ondergebracht in die kleine huisjes met hun vervallen zandstenen muren die met kalk bepleisterd werden en met licht af hellende pannendaken.
Voor onze was en onze morgentoilet hebben we de beek in de weide met kristalhelder water.
Als het avond wordt zijn we vermoeider dan ooit en het duurt niet lang vòòr de laatste achterblijver, niet meer zo heel nuchter, tastend en struikelend, tussen de slapende mannen komt gekropen zich gans gekleed, zoals de andere tussen zijn dekens te glijden….
We hebben nog altijd weinig belangrijks verricht, althans in de voormiddag. Er is enkel de gewone reeks verzamelingen, mededelingen, opruimingen die alle inkwartiering meebrengt.
In de namiddag moet ik met een dozijn mannen met schoppen en borstels naar het station die er, na het onweer en de troepenbewegingen van gisteren en eergisteren nogal uitziet. Het is een echte mesthoop! We hebben werk tot over ons oren, maar ook nog tijd om een ferm glas wijn te drinken, aan echte soldaten soldenprijs! We zullen hier, geloof ik, “ lekkere” dagen beleven!
Het is nu de moeite niet meer om iets ernstig te beginnen, de laatste dag van de week en ze laten ons helemaal onze gang gaan. We zijn algauw overal verspreid. De ene trekken naar de “ Save “, een klein riviertje van 3 à 4 meter breed, maar tamelijk diep. Ze zijn er, spijts het strenge verbod weeral, heel de voormiddag aan ’t plassen en aan ’t plonsen dat het klinkt tot halfweg de weide. Van Diepenbeeck en Janssens en veel andere Antwerpenaars zijn er bij, ze denken aan geen adjudant, geen oorlog geen vraagstukken of bekommernissen voor de toekomst. Andere zijn al het stadje in getrokken en komen terug met eetwaren, maar vooral met aanlokkelijke flessen wijn! Ze betalen hem 2,30 fr. in Franse munt = 1,5 fr. in onze “ solde”! Denk eens aan: “ Voor een beetje meer dan de prijs van een Mechelse “ demi “ een volle liter wijn!” ’t zal hier wat gaan worden!
Ik ben opzoek naar de klokkenluider om te trachten eens op de toren te geraken een heel eigenaardig stuk vestinggebouw. De brave man is opgetogen om de belangstelling en stelt me zelfs voor, hem te helpen bij het luiden, aangezien de jonge man die hem gewoonlijk bijstond, het leger heeft moeten vervoegen en nu in de “Maginotlijn “ zit. Ik aanvaard gretig en tegen de avond trekken we samen den trap op, daar er ’s anderendaags processie is en er vandaag moet geluid worden, ter inleiding van de plechtigheid van H. Sacramentsdag.
Ik heb er gauw de slag van mee, van dat luiden, want de klokken hangen aan een soort u U-vormige as, waardoor het omwentelen veel vergemakkelijkt wordt. We luiden dat het deunt en nu zie ik dat die bescheiden man een kunstenaar in zijn vak is. Met enkele klokken, waarvan twee grote binnen en drie kleintjes boven het dak, bekomt hij heel wat effect, zodat de mannen in het kaki, daar beneden, eventjes verrast opzien. Ze zien nog heel wat meer verwonderd op als we na het luiden, eens tot op het platte dak van het torentje klimmen en ze daar nu nog een Belgische sergeant ontwaren. L’Isle-Jourdain werd dus wel degelijk tot op de toppen van de torens door ons leger bezet!
Doch, jongens, jongens, wat een mooi zicht op de Pyreneeën! 70 à 80 km, van hier liggen ze en u zou denken:
Ik zal er eens heen wandelen. Mijn “Cicérone” (gids) weet me al die “Pics”(spitse berg) en “Nevé’s” en “Soums” te noemen die daar, in de ondergaande zon, hun witte sneeuwkap laten glinsteren! In de beschaduwde vlakken, is het al purper en rood en grijsgroen terwijl lager nog de grauwe rotsen de schittering van al die kleuren komen te onderlijnen. Waarlijk, hier is het: “ Zegent, bergen en heuvelen den Heer, looft en verheft Hem hoog in eeuwigheid!”
Bij het naar huis gaan laat ik mijn veldfles, die bijna altijd mee is als we naar L’Isle-Jourdain komen, eventjes vullen, voor 1,90 fr. ! met het inzicht, ze uit te drinken op mijn stro, maar tegen ik aan de dreef geraak, die naar de hoeve leidt, is ze al lang leeg! Het is laat en ik ben lichtjes aangeschoten want het was al de 2de liter sinds 6 uur vanavond en het duurt niet lang vóór ik lig te dromen dat ik zweet! Het gaat er van klokken en bergen en ook van mijn fietstochtjes naar Lourdes, verleden jaar!
Het is du lijn grote dag als klokkenist! Er valt te luiden vóór en gedurende de Hoogmis, na de Hoogmis binst de Processie en ’s namiddags vóór de Vespers. We zijn samen de “patron” en ik, weer eens tot op het dak geklauterd waar de drie klokjes in weer en wind te sidderen hangen; Hij heeft me daar binnen een grote bloedvlek getoond op de balk naast “ mijn “ klok, waar eenmaal een man, wellicht een eeuw geleden, de hand tussen klok en balk verbrijzeld werd. Ik ben in elk geval goed op mijn hoede, het bloed “ roept”: “pas op”!
Beneden wandelen onze mannen die de “Dépèche de Toulouse”(mededelingen van Toulouse dagblad van daar) aan het lezen zijn. Die geeft ons regelmatig veel optimistische beschouwingen en verslagen over de toestand van de krijgsverrichtingen, toestand die nochtans van dag tot dag verslecht.
Die beklimming van den klokkentoren met zicht op de Pyreneeën doen me watertanden. Het is amper 80 km. Ver. Kon ik voor een dag een goede fiets huren om eens tot aan de voet van die reuzen te bollen, wie weet, om eens terug Lourdes te bezoeken? Voor zondag aanstaande wil ik daar werk van maken.
In de namiddag na de Vespers, heb ik eens op het kerkhof lopen mijmeren. Dat is een van de nuttigste lessen die u in een onbekende streek kunt opdoen. U hebt er enig gedacht van de verspreiding van de familienamen, van de groter of geringer langlevendheid, enz. enz. Er staan hier weinig prachtzerken maar zoveel ter mooier taxusbomen, wat spreekt voor de schoonheidszin van het volk. Een twintigtal, hoog opgeschoten, donkergroen, “boomgezond” staan er in de hete zon van Zuid-Frankrijk een eeuwig lied van vrede en rust te neuriën.
Het valt me op hoe kort de schaduw hier is zelfs nog nu rond 4 uur ’s namiddags. We zijn hier ook een duizend km. Korter bij de evenaar! We zullen niet weinig zweten als er zal te lopen of te marcheren zijn!
Tegen avond wandel ik, tussen de wijngaarden door, tot op een heuvelkam, zuidelijk van de baan op Lombez. Het is een wilde omgeving met braambessenstruiken en brokken bruine rotsen waarrond het onkruid woekert, maar vooral is er een zicht op de Pyreneeën dat eventjes oorlog en alles doet vergeten… Doch ik moet binnen voor het appel.
We liggen dien avond nog langen tijd op onze dekens in de weide te praten over al wat in ons gemoed opkomt. Enige mannen, hoewel niet pratikerend, zijn toch goed van inborst en tonen veel belangstelling voor vraagstukken die het bovennatuurlijke in betrekking zijn. Ze vragen en vragen en maken opwerkingen, er wordt al eens een koddigheid uitgeflapt, maar alles bijeen kan het hun toch maar deugt doen. Peretz, een jood, is natuurlijk een onbeheersbaar tegenstrever, maar hij verdwijnt aldra uit ons “ concilie”…
Het nieuws uit België is met de dag slechter. Onze troepen worden op een altijd kleiner wordend terrein samengedrongen, ergens tussen Leie en Zee
Doch wij hebben niet veel tijd om daarover te redekavelen: “ Verzameling”! voor de oefening. Het is de alledaagse rimram van “schoudert” en “zet af” en “presenteert” en “omlaag geweer” en van” rechts” of “ links” per tweeën en “liggen” en “knielen” enz. enz.
We zijn blij als de adjudant met een andere groep bezig is, dan stappen we eventjes flink door, desnoods bajonet op geweer geschouderd, tot we, aan een kromming van de weg uit het zicht van de “vijand” verdwijnen om daar ons zweet te laten opdrogen… eer het er is! We hebben één groot geluk bij onze evoluties in die gloeiende zon. Overal waar we marcheren, is er macadam, niet de Mechelse keikoppen. De mooie streek en daarbij nog een wandeling meer dan waard. ’s Middags moeten we, tegen alle kazernetraditie in, weer de baan op, ditmaal echter heel kortbij. We krijgen het nieuwe speelding in handen, de goniometer of hoekmeter voor het opstellen van het M.G. Het is wel altijd het zelfde liedje: richten op een bepaald punt en dan de goniometer regelen, er af nemen tonen aan de schutter welke streepjes tegenover elkaar staan, het wapen ergens anders op richten en dan laten zoeken waar het eerst naar gericht stond.
En toch zijn we dat spel niet zo gauw moe. We richten op alle mogelijke bomen en schouwen en weide palen, op heuveltoppen en telefoonpalen. Natuurlijk zitten de drievierden van het peloton met ergens een visnet of een spelletje whist den tijd te doden, doch voor wie een beetje van wapenkunde houdt is dit toch het mooiste stuk “ speelgoed” dat we tot hiertoe mochten gebruiken.
’s Avonds zitten we dan weer in Armand Burgers’ keuken naar de Zwitserse zender te luistern die ons nuchter en objectief de triestige waarheid zegt over den toestand. Burger vertelt van zijn soldatendienst en is niet te spreken over een mogelijke overrompeling van zijn bergachtige Vaderland. We zijn, wij allen scherpschutters en er zou geen enkele Duitser binnen geraken! Ja, vent, dat dachten wij met ons “ kanaal “ ook!
We hebben vandaag, dinsdag, kazernegewoonte getrouw, een flinke mars. Hij lokt ons wel aan, omwille van de nieuwe landschappen waarvan we zullen genieten, maar schrikt ons ook wat af wegens de onbarmhartige zon die van in den vroegen morgen op onze ruggen te branden zit! We stappen op Lombez toe, heuvel op en heuvel af, langs graan – en aardappelvelden, wijngaarden en al dorre weiden. We hebben veel bekijks. De mensen uit de streek zagen hoogstwaarschijnlijk nooit een Belgische soldaat tenzij op papier! Jongentjes met zwarte krullenkoppen en bruingebrande benen volgen ons, kilometers ver, met krijgshaftige gebaren stokken en knuppels zwaaiend. We zweten en drinken en eten en zweten meer en drinken nog meer, tot we inzien dat al dat drinken, evenmin als in België, bij gematigder temperatuur, de goede methode is.
We komen thuis met doorweekt linnen en na het noenmaal en verfrissende afspoeling slapen we natuurlijk heel de namiddag, uitgenomen de mannen die nooit moe zijn en die op een deken zitten te kaarten, te naaien, wapens kuisen of een ransel op de knieën, zitten te schrijven aan hun “mémoires”!
Als de koeien gemolken zijn, het werk van de oudste zoon en dochter, koop ik een liter melk dien ik uitdrink, vóór onze traditionele liter wijn, indachtig de spreuk “ Melk op wijn is echt venijn, maar wijn op melk is gezond voor elk”!
We horen dan later op de radio plots het grote nieuws dat Koning Leopold gecapituleerd heeft! Armand Burger vindt het nogal verstaanbaar, maar de Fransen hier in de streek zijn gloeiend kwaad en spreken van “ trahison” (verraad) en van “ lâche “ ( lafhartig, lafaard) en
“ indigne de son pére “ (onwaardig, laag, schandelijk) zelfs van “ boche “( mof ) en “vendu “ (verkocht ) en al wat lelijk is, bij zo verre dat we oprecht in ruzie vallen en maar liever naar ons stro terug gaan. We liggen dan in de weide nog langen tijd, als al de glimwormen, opgehouden hebben onze belangstelling te boeien en als de streep licht in het westen al lang verzwonden is, te raden en te gissen naar wat de volgende dagen of weken ons nu zullen brengen.
Gaan we dwars door het front heen naar huis? Worden we, langs Zwitserland en door Duitsland in België gebracht? We zouden daar met plezier nóg een week “ beestenwagen” voor beginnen! Ofmoeten we weldra naar ’t front, om er, in de Franse regimenten verspreid, te helpen vechten? Of blijven we eenvoudig hier, tot na de oorlog? Het is een opwindende bespreking geworden en er is nog niet eens wijn van doen om de koppen warm te krijgen! Er ritselt dien nacht, veel later dan gewoonlijk, nog langs hier en langs daar wat stro onder de dekens. Mannen die den slaap maar niet kunnen vatten!...
Er zit elektriciteit in de lucht, van ’s morgens al. Een geest van opstand dreigt al door de verwarde koppen te waaien. Iedereen heeft de Koning volle gelijk, al zijn niet allen akkoord over wat de oversten nu zouden moeten doen. Als de adjudant me vraagt: ” Wat zeggen de mannen,” dan antwoord ik een beetje zenuwachtig, op aanvallenden toon:
“ De mannen zeggen: “ leve de Koning!” – “Ja, zegt hij: “ alles goed en wel, maar dan? Wat moeten wij daarmee doen, hier, en nu?” Dat weet ik ook niet! – We zien het wel in. Naar huis gaan, door het front door, hoe kan dat? En toch hebben we voortaan maar die bekommernis meer, zo gauw mogelijk thuis geraken!
De dagbladen, vooral de fameuze “Dépêche” zijn walgelijk om te lezen:. Ze gaan er oplos van: “ Roi félon” (Koning verrader) en heel de woordenschat van opgezweepte mensen die alle waardigheid verloren hebben. Een soort geestelijke op rust, die ook geloof ik, met zijn geloof zijn zinnen kwijt geraakt is, haalt foto’s te voorschijn van Leopold III die dagtekenen, van 5à6 jaren terug: “ Vous voyez bien,sur ce visage, que cet homme et faux et hypocrite?” (gij ziet zeer goed op zijn gelaat dat deze man vals en hypocriet is) – “ Vous trouvez, monsieur l’ Abbé”? ( vind u het ook niet Eerwaarde)- “ Certainement!” (zeer zeker) Ziezo, de zaak is klaar. Hoe is het mogelijk dat wij dat niet eerder gezien hebben?
Dien dag wordt er niet veel uitgericht, wie zou er denken aan verder oefenen. “ Wij “ hebben immers den strijd gestaakt! De grootste optimisten spreken al van over drie dagen thuis! Zo een vaart zal dat welniet nemen!
Gelukkig is er de Save, die ons heel den namiddag al dat gezeur en gezaag helpt doen vergeten. We snijden ons elk een stok uit elzenhout langs de oevers. Ik kerf er een mooie versiering in, met de namen Londerzeel( ons bombardement) Brugge, L’Isle-Jourdain, met nog plaats vrij voor volgende staties op onze kruisweg.
’s Avonds ben ik in de gelegenheid een Zwitsers weekblad, in het Duits opgesteld, waarop onze gastheer geabonneerd is met veel gretigheid te lezen. Heel objectief bespreekt het de toestand en laat reeds voelen, hoewel het thans 4 à 5 dagen oud is, dat de zaken aan het front in België op de manier zoals ze nu verlopen spoedig een noodlottige afloop zullen hebben.
We zitten dien avond, Janssens, Braeckmans, Franssens en Smulders en nog ergens een paar nachtraven, en ik zei den “hond “! Op onze dekens, midden de weide, te zagen en te vragen over strategie en tactiek en later als de nachthemel in al zijn rijkdom boven onze hoofden koepeld, over sterrenkunde. Niet om te geloven hoe weinig de mannen daarvan afwisten.
Voor mij begint de dag eigenlijk al terwijl iedereen nog rustig ligt te grollen! Ik moet met J.J.B. Caron naar de infirmerie. Hij wordt geweldig geplaagd door buikpijn. Zijn buurman is mij komen wekken, daar ik juist “ sergeant van dag” ben. Ik stap dus, den braven Caron ondersteunend, door de hol klinkende straten van L’Isle-Jourdain, enige levende die in den schijn van de maansikkel nog buiten zijn. Het hospitaal is gemakkelijk genoeg te vinden, maar er binnen geraken, vraagt wat meer inspanning!
Eindelijk, wanneer ik al begin te vrezen dat ik heel de wijk wakker gemaakt heb, hoor ik de brede halldeur openen en iemand komt, sloffende op te grote pantoffels, de grendel, van de voordeur wegschuiven. “ De infirmier!” Hij schijnt het mij heel kwalijk te nemen dat Caron ziek werd en de nachtrust komt storen. Gelukkig is er weldra een andere soldaat, zelf in verpleging, die het zich nauwer ter harte neemt en de nodige “buikpijnstillende “ middelen bijhaalt.
Een infirmier of “ziekenverpleger” moest eigenlijk, natuurlijk als ’t om echte zieken gaat, een engel in… piottengedaante zijn!
Overdag krijgen we weer onze gewone wandeling te maken. Thans echter nemen we zoals zo vaak in Mechelen, opnieuw een echte “vijand onder handen”. Enkele mannen liggen in het bos opgesteld, dat ten zuiden van de baan op Lombez, een smalle heuvelkam begroeit. Daar zij houthakkers aan het werk. Ze interesseren ons natuurlijk veel meer dan ons eigen gedoe. Ik vraag hun welke die mooie bomen zijn, op de volgende heuvelglooiing, of het soms geen “pin(s) maritime” zijn? -“Non” zegt er mij een, “ce son des pin(s) parasols!” (pijnbomen) Een mens leert nog alle dagen bij!
Van Den Bulcke is niet mee, deze morgen, die heeft het middel gevonden om niet meer deel te nemen aan de gezamenlijke oefeningen en speelt maar liever hoeveknecht. Hij heeft nog enkel broek en schoenen aan en staat nu van ’s morgens tot ’s avonds onder bevel van… Armand Burger! Hij mest de koeien en ook de stier, een ontzaglijk stuk vee, hij gaat er reeds met de paarden opuit gelukkig een paar zachte dieren, hij rolt en egt, enz. Hij leeft dan ook opkosten van zijn nieuwe baas, behalve voor wat zijn soldij betreft! (Die krijgen we in Franse munt, werd ons beloofd, met vanzelfsprekend, de verhoging wegens de wisselkoers.) Ik denk dat er veel Van Den Bulcke benijden, want Burger ziet niet op een paar liter wijn. Hij vertelt dat hij zelf er in de oogsttijd, tot 12 à 15 liter per dag nodig heeft!
We trekken er dezen namiddag met een heel groepje ook op uit naar Burgers akker. Hij wil maïs zaaien maar eerst moet het onkruid uit de weg. Ik heb er nog nooit zoveel bijeen gezien! Er waren er tientallen hopen van wel een man hoog. Toen we nog maar half gedaan hadden met ons wieden stapte Burger al met de zaaizak over het onbewerkte veld en strooide met kwistig gebaar zijn maïs uit. Boeren op zijn Frans!
Het komt er niet nauw! We kregen natuurlijk onze glazen wijn te drinken. Burger had een kruik van 7 à 8 liter meegebracht en we waren met ons achten! Restjes naar huis meenemen doet hij nooit!
Bij het naar huis komen valt het ons op hoe het hier woekert van “coloradokevers”. De kinderen lopen in de avondkoelte door de aardappelvoren met een lege conservendoos in de hand, die spoedig wemelt van dat ongedierte. Ik zag voor het eerst hoe het er hier mee stond toen een van de kinderen met een fles water stond te spelen waarin wel honderd volwassen kevers verdronken waren. Dat de aardappelen ons schaars toegemeten worden omdat ze 2 fr. en meer het kgr kosten, zal daarin wel zijn reden vinden! Sinds een paar dagen is ten andere al ons eten gerantsoeneerd. Brood wordt ’s morgens aan elke sergeant uitgereikt en die moet dan zijn mannen bedienen. Ik heb gelukkig in Brugge een goed stalen mes gevonden, zonder hecht. Ik heb er hier een hecht voor gemaakt en het is een spelletje, zelfs door de hardste korsten heen, de vijftien stukken gereed te snijden. Petit staat altijd bij en speelt de brokken wit zuur brood droog naar binnen van als hij ze in handen krijgt.
Om ons goesting te kunnen eten zijn we verplicht regelmatig uit winkelen gaan. Vleeswaren zijn echter niet veel te krijgen. De rantsoenen die we in de keuken bekomen zijn ook maar de schaduw van wat we in het kantonnement te St. Mariaburg verduwde, tijdens de mobilisatie!
Wie veraf gelegerd ligt, langs de baan naar Lombez, moet er natuurlijk niet aandenken, twee, driemaal op een avond in het stadje te gaan winkelen. Doch er zijn tekens die er opwijzen dat ook de mannen hun plan kunnen trekken. Er komen hier dagelijks drie of vier voorbij in het mooiste kleurige koetsje van heel de streek ze hebben er een heel hups paardje in gespannen en heel ’t gedoe zou nog voor een generaal niet mis staan. Een andere “ equipage” legt nog veel langere rit af.
Een oude huurkoets met openklappende treeplank Het gaat er nog plechtiger aan toe dan voor een grijze “douairière”(weduwe van hoge stand) telkens de sergeant wil uitstappen! Of er gelachen en gespot wordt!
Vanavond wordt er, in de avondkoelte, een voetbalmatch gespeeld, met de adjudant zelf in een van de ploegen. Of zijn tegen ploeg er schik in heeft om punten te maken! Ploeg adjudant lijdt dan ook een schitterende nederlaag!
De worstellessen van Petit, die in Mechelen op zulke brutale manier werden onderbroken, hebben hier in de weide hernomen eveneens op dekens. In de kazernekamer was het operatieterrein beperkt door muren en bedden en wapenrek, maar hier rollen de tegenstrevers van de dekens af over het gras, soms tot vlakbij een koe die er dan met een zotten sprong vandoor loopt. Ik zelf neem het soms op tegen Franssens, een vent van 1,80m, maar die mannen zijn zo jong amper 19, dat u ze, mits u hun aanvangsgeweld kunt doorstaan, later stilaan kunt uitputten en vloeren. We zijn beiden even blij als het uit is. Eens duurde het twintig minuten vóór Franssens er lag. Of we zweten onder ons zomervestje!
Er is sprake van uitgangsverbod, vanaf zondag aanstaande. De gemoederen raken ten andere stilaan aan ’t gisten. Luitenant Van den Berghe, een vriend van Rafaël Renard, van Rollegem, verklaard, zegt men, ronduit aan zijn mannen: “ We vechten niet voor Frankrijk noch voor Engeland!” dat moet ze natuurlijk geen tweemaal horen!
In ons peloton zijn twee soorten mannen: Peretz, bvb, een jood, is er natuurlijk voor te vinden dat er gevochten wordt. Hij heeft een geweldige schrik en een hartsgrondige afkeer voor den Duits! Best te begrijpen! Andere verklaren maar steeds: “De Koning vecht niet meer, wij gehoorzamen aan de Koning!” Die vlaag van gehoorzaamheid is vanzelfsprekend maar opgekomen sinds gehoorzamen betekend: “ De wapens neer!” Ik vergat nog een derde categorie waartoe een onlangs in Mechelen bij de compagnie gevoegde korporaal een “volontaire de gamellen” behoort die op niets anders denken dan op de goede “pinard” en de sterke “Picon” en die regelmatig in hun stro komen gerold, om hun roes uit te slapen.
Vandaag voel ik keelpijn. De oorzaak is niet te ver te zoeken. In de weide liggen worstelen tot het donker wordt en er dan zitten redekavelen tot uw ogen toevallen, dat kan zelfs iemand die door die door buiten slapen gehard begint te worden, niet lang ongestraft volhouden! Ik vraag dan maar het visite onmiddellijk, krijg wat pastillen mee zonder veel hoop op beterschap. Tegen de avond kan ik geen woord meer op hoorbare wijze uitbrengen. Het “ brullen” van bevelen zal de adjudant wel moeten een tijdje zelf aanvatten. Burger is gewaar geworden dat ik verkouden ben en staat er op: “ Vanavond komt ge bij mij een “grog” drinken en morgen bent u genezen”
Deze namiddag zaten we in de weide kaart te spelen, toen we opeens vliegtuigengeronk van uit het westen hoorden naderen. We zagen een zware bommenwerper tamelijk hoog in de helder – blauwe lucht en trachten te vergeefs te ontdekken of dat nu een Duitser een Engelsman of een fransman was. Sommige werden ongerust en raden aan, maar onder ons afdak te vluchten!
Deze avond, bij het terugkomen van de keuken ( ik heb me voor 1,50 fr! een teloor gekocht in L’Isle-Jourdain) vinden we een geelgroene hagedis van wel 30cm lang en meer dan een duim dik. Ze werd waarschijnlijk door een steen gedood. We zijn er niet al te gerust in, niemand durft ze aanraken, wellicht leeft ze nog en sommigen spreken van giftige soort enz.
In de weide hebben we een nieuw spel uitgevonden. Daar groeien in de hoek naast de mestput een soort wilde wortelen met hoogopgeschoten stengels. Ze zijn hol en door knopen in vakken van een voet lengte ingedeeld. Nu is het een hele kunst om 7 à 8 van die stukken op verschillende lengten zodanig te snijden dat u er de noten van het gamma kunt op blazen. Er klinkt weldra een oorverdovend dooreen gewarreld van lage en hoge klanken dat er horen en zien bij vergaat! Overal zitten er te kerven en te blazen, hier is er al een aan de sol, daar klinkt reeds de hele toonladder, maar met nog 3 à 4 valse noten!“Soldaten zijn grote kinderen!”.. Vindt Janssens. Of hij gelijk heeft! Doch wat hebben we hier anders te doen? Als we dan toch beslist zijn, niet te vechten voor de Fransman, noch den Engelsman, dan moeten we er ons toch niet op voorbereiden?
Als het donkert, gaan we dus de “ziek” sergeanten, Verhoeven, Van Rooy en ik, naar Burgers keuken, waar de radio al op Zwitserland ingeschakeld staat. De Duitsers winnen maar steeds terrein, vooral daar de geallieerde troepen belemmert worden door de stroom vluchtelingen uit België en Noord Frankrijk. Burger heeft echter niet veel lust om naar de radio te luisteren! Hij is met de fles “Armagnac” voor de dag gekomen en maakt nu vier sterke grogs klaar. “Armagnac” en grogs zijn immers ook goed voor niet zieken! Met warm suikerwater en veel “Armagnac” roert hij in vier grote tassen een drankje dat de neuszenuwen meer dan prikkelt. Hij strijkt dan met een brandend stekje over dat goedje waar op een subtiele blauwe vlam boven de tassen walmt. Uitgeblazen en gedronken…Een ogenblik zien we noch Burger noch tas meer, zo geweldig slaat de “ Armagnac geest “ ons naar de kop. We staan alle drie met tranen in de ogen. Als we dan weggaan om, zwetend uit alle poriën, ons strolager te gaan vervoegen, zijn we blij ons plaatsje te vinden. Burger is niet gewoon, geloof ik, Belgen met zijn grogs te genezen. Hij heeft de dosis voor een Zuid -Franse wijnkeel toegepast!
Ik weet niet dat ik die avond inslaap gevallen ben. Ik weet zelfs niet eens, dat ik mij neergelegd heb!... Ik herinner mij vaag dat ik aan onze “Stropoort ” gekomen bij me zelf dacht: “ Als ik morgen nog wakker word, dan ben ik genezen, doch ik kan evengoed niet meer wakker worden!...
Er is bepaald slechte wil mee gemoeid, schijnt het. De mannen zijn ’s morgens veel te laat wakker, het morgenappel en – rapport worden meestal verwaarloosd, kledij en wapens zien er alles behalve netjes onderhouden uit, nooit worden de schoenen geblonken, enz., enz.
De adjudant bijt ons dan ook toe, beslist: “ Het moet veranderen!” De generaal, schijnt het, zal de gegradueerden die hun plicht niet doen, naar het front sturen! Als hij echter denkt dat hij ons daarmee zal zoet houden!
Aan ’t front krijgt ge eten en ge zij er vrij en er is kans eventjes door de lijnen van de Duitsers in België te geraken, enz. ’t Is echter te vrezen dat wij na een halve dag front niet weinig zouden verlangen naar L’Isle-Jourdainweer te zien!
Er hangt in de stad, aan de uitstalramen van enkele winkels een proclamatie van de generaal waarin hij betreurt wat op 28ste mei gebeurd is en waaronder hij besluit met: “ Vive la France!” Is hij nu overtuigd van wat hij allemaal zegt of doet hij het enkel voor ons welzijn, om de mensen hier beter te stemmen ten onze opzicht, we weten het niet, maar toch zijn we gloeiend kwaad op dat stuk generaal! “ Dat hij zelf vecht, hij is er tenminste dubbel en dik voor betaald geworden!”
Vandaag is er hier ook op de hoeve een “ Coup de théâtre “ voorgekomen. De boer is zijn beklag gaan doen bij de kapitein, dat er allerlei eetwaren verdwijnen sinds een paar dagen: eieren, wijn, kiekens en ik geloof ook dat er duistere dingen gebeuren. In de schemering is er soms zulk een gefladder van vleugels en zoveel angstgeschreeuw van in het nauw gedreven kiekens! Het verwondert mij niet dat Burger iets ontdekt heeft. Dat er mannen zijn die weten waar de wijnvaten liggen is al voldoende om veel meer te veronderstellen! En bij wijn horen toch eieren,De minst scrupuleuze vinden het ten andere niet zo erg, van de eieren. De kiekens eten toch de afval uit onze gamellen! Dan mogen wij wel eens iets terug … krijgen!
Deze namiddag is er “ echte inspectie “ van de wapens. Gewoonlijk wordt ze wel aangekondigd doch enkel in de hoop dat ze dan ten minste iets zullen doen. De mannen vragen echter, brutaal weg, wie hun de nodige vodden zal geven? Velen proberen het met papier. Ditmaal worden, gezien de al te “schitterende roestvlekken” vele namen opgenomen, doch wat zegt ons hier nog arrest, waar geen wel omschreven kwartiergrenzen bestaan en waar dan ook de controle zo moeilijk valt?
Vandaag gaan we met meer nieuwsgierige verwachtingen dan ooit te voren in ons leven het geval was, naar de Hoogmis en het sermoen. Wat zal onze aalmoezenier vertellen nopens de capitulatie? Het is voor hem een beetje het dilemma dat ze Christus zelf vóór de voeten wierpen. Bent u er voor, dan zijd u onze vijand, bent u er tegen, dan bet u de vijand van onze vijanden!
Hij beklimt de predikstoel onder een onaangenaam zenuwachtige stilte. De Fransen zitten, zo mogelijk, met nog scherpere gespitste oren gereed dan wij zelf! Doch onze Eerwaarde Heer aalmoezenier is geen “ groentje”. Hij geeft ons een flink voorbereid sermoen, waardig, vol vaderlandse gevoelens, maar de grondgedachte van heel zijn redenering is deze: “ Nous sommes bien trop loin, dans l’espace, et trop près, dans le temps, des lieux et du jour, pour juger de cette matière! “ “Of het waar is ook!”
( We zijn ver weg in de ruimte, en zeer dicht in de tijd, de plaats van de dag, om te oordelen over deze materie.)
Na de middag krijgen we totaal onverwacht en verrassend bezoek van een Antwerpenaar! Die komt natuurlijk niet rechtstreeks uit België, maar hij heeft zo een en ander vernomen over de toestand daar. Hij spreekt zo maar van 27 fr voor een brood! Dat wil er bij ons niet in. Het is ook moeilijk na te gaan, zo ver van hier.
De Antwerpenaar geven die mens, die in korte schikt om naar huis te rijden, nieuws mee voor hun familie. Ik denk echter bij mezelf: “ Och wat, ze zitten thuis met ons zeker al niet veel in, ze zullen daar voor ’t ogenblik al meer miserie genoeg hebben met de bezetters. De Antwerpenaar( uit Toulouse komende) weet ons te vertellen dat zoveel steden, waarbij ook Kortrijk, helemaal verwoest zijn. Wat kunnen we anders doen dan te geloven? En dan bedenk ik hoe dicht bij Kortrijk ons arm Rollegem ligt. Ik zie het daar vóór mij Één puinhoop! Was die vent maar liever in Toulouse gebleven!
Het is zover: “ Uitgangsverbod!” In elke compagnie mogen 2 à 3 mannen, onder het bevel van een gegradueerde, uit winkelen gaan ten gerieve van de andere mannen. We zullen dus maar het stootkarretje mobiliseren waarmee Burger zijn melk vent en nemen nota van wat de mannen verlangen: suiker, brood, chocolade, wijn confituur, tabak, enz., enz. Mijn notaboekje lijkt wel een ordeboek van een reiziger in kruidenierswaren. En onderweg naar de oefening komen er al maar meer cliënten bij!
Als we dan bij de andere pelotons komen, op een weide, vertellen de mannen van het 2de peloton ons, met veel voldoening, dat 4 mannen gedeserteerd zijn! Ze weten ze ons te noemen en het treft mij welk een ideale ploeg het is die thans, aan zich zelf overgelaten, het onbekende is ingetrokken. De ene is een reus van een vent, die in geval van tegenstand vanwege de Fransen of Belgische troepen onderweg, er gemakkelijk, als het op pure kracht van de vuisten aankomt, een half dozijn knock-out zou slaan vóór ze zich rekenschap van zouden geven! De tweede, die een hele voornaam en innemend voorkomen heeft, spreekt vloeiend, Nederlands, Frans en Duits en zal dus desnoods de diplomatie kunnen in het spel brengen!...De derde is een doortrapte deugniet, die het zijn lotgenoten aan niets zal laten ontbreken, als het maar enigszins in ’t bereik van een gewoon inbreken ligt De vierde, is al van nut geweest vóór het vertrek, want die schreef op het bureel van de compagnie en heeft er, schijnt het, de hand gelegd op een flinke som in Franse bankbriefjes, met de sleutel van ’t magazijn is hij tot bij de broden en andere eetwaren geraakt, zodat die mannen, als ze enigszins in “ gezegend worden, hun onderneming wel tot een goed einde zullen brengen. Hun doel zou de Spaanse grens zijn die niet zo heel ver af is. Een interneringkamp zal wel niet zo een hel zijn. Ze hebben uit het bureel ook een paar Michelin- kaarten op schaal 1/200.000ste gevonden en wie daarmee de weg niet vind is maar triestige deserteur!... Het merendeel van onze mannen zou wel willen mee zijn met die vier, maar van de andere kant zijn ze toch wat vervaard voor het onbekend, het onzeker en gewaagde van zulk een tocht.
We zien niet goed in hoe ze op die wijze België kunnen bereiken. Opzoekingen zouden al aan de gang zijn maar dat die niets zullen opleveren, daar zijn we ten stelligste van overtuigd. Die mannen zullen wel enkel ’s nachts “reizen” en zullen ook zeker niet lang in “kaki” rondlopen, als ze maar aan burgerkleren geraken. De adjudant beklaagt hen grondig, maar dit beklagen is wel meest als propaganda bedoeld, om de mannen hier op het hart te drukken: “ Blijf maar bij ons nog beter wat dwang en een beetje honger dan véél honger, vrijheid en zelfbeschikkingsrecht en levensruimte.., maar onzekerheid en gevaren!
En vanavond dan dat bevoorradingsuitstapje! Als ik mijn lijst overloop, dan vraag ik mij af: waar krijgen we dat ooit op ons karretje? Doch van de eerste winkel wordt het ons al duidelijk dat we gemakkelijk al onze aankopen zullen kunnen vervoeren. De twee derden van wat we vragen is er niet, het moet nog binnen komen of is al uitverkocht voor de zoveelste maal. Het is wel van een kale reis dat we thuis komen. Of we moeite hebben om onze klanten te paaien! Elk wil ten minste een deel van al wat hij vroeg. We worden niet weinig van partijdigheid beschuldigd en we nemen ons stellig voor, als er nog met karretjes te winkelen valt, het voor andere groepjes te laten. Wij hebben hier eens goed ondervonden wat rantsoeneringmoeilijkheden betekenen!...
De adjudant zou willen dat ik me de turnlessen aantrek. Waarvoor wordt hij zelf dan betaald? Ik kan het ten anderen voor het ogenblik, met mijn uitgedoofde stem, onmogelijk doen.
Er komen geruchten uit Lombez, dat daar een compagnie “oude, mannen, familievaders en zo meer, aan het muiten geslagen zijn nu door Sengalezen worden omsingeld, die bevel gekregen hebben, neer te schieten al wie tracht de cirkel te verbreken.
Bij ons is alles betrekkelijk kalm en het uitgangsverbod werd heel wat verzacht, we mogen enkel in de stad te zien zijn na 6 uur en moeten ons van alle polemiek met de burgerbevolking onthouden. Ik ontmoet Van Belle en Van der Vreken die zo erg naar Buggenhout verlangen als ik naar Rollegem. Dit belet ons echter niet, elk een liter “Pinard” te gaan “siroteren”(opslurpen) in een koele beneden vloerse gelagkamer van “Le café du Garouge”
“Dépaquetage!” (uitpakken)Zou er wel iets op til zijn? De Kolonel komt toch niet? We hebben er eigenlijk geen! De Majoor- Kapitein – Commandant Kortlevend? Neen, het is enkel de Kapitein en hij is al even erg gegeneerd als wij. Hij ziet onze spullen na met zo een uitdrukking van: Jongens, kan ik het ook helpen? Och, ja, wat nut heeft heel dien rimram nu nog?
We mogen vandaag om strozakken! De compagnie wordt verzameld en we stappen weer eens mooi in de pas, per vier over het asfalt van L’Isle-Jourdain. Op de grote markt staan legerauto’s van de onze: een er van is vannacht totaal uitgebrand. Kwaadwilligheid vanwege een Frans heethoofd, nijdige kwaadheid nog altijd wegens dien 28ste mei? Of enkel onvoorzichtigheid van één rokenden schildwacht? Een geluk nog dat ze konden de brandende camion van onder de markthallen en van tussen de andere auto’s uittrekken, anders brandde heel het boeltje af. De pompiers van L’Isle-Jourdain hebben ferm geblust wanneer alle gevaar geweken was. Nu, de wakkerste zullen wel ergens in Noord-Frankrijk vechten?
Wij houden halt vóór de “Mairie”(gemeentehuis) waar we, na wel een uur tegen de muren en de kolommen of op de monumentale stoep hebben “ geplakt” elk een sterke grof linnenzak in de handen krijgen. Hij wordt gesloten met knoppen, u hoeft er maar uw stro in te duwen om een fatsoenlijken beddenzak te bekomen. Op den duur willen we hier niet meer vandaan.
Vanpoutre is vandaag eindelijk naar de dokter geweest. Hij zat al een tijdje met een soort uitslag geplaagd die na enkele dagen rood te zijn gebleven “rijpte” in geelachtige blazen van wel een centimeter doormeter die weldra openbarsten. Is dat nu een gevolg van verandering van lucht of is het ongedierte of is ’t de kost of… de wijn? Of wellicht die onbarmhartige zon. “Het is melaatsheid” zegt Figoureux, alias Figaro. Die Figaro zal nog spotten als hij al op apegapen ligt!
28ste dag: donderdag, 6de juni.
Wasdag! Het is vandaag wel geen zaterdag, maar het werd sedert een paar dagen zo onbarmhartig heet dat we niet meer weggingen op oefeningen, tenzij tot rond11 uur in de voormiddag. In de namiddag dan, aangezien het al niet veel zin heeft nog veel theorie te geven, zijn we dan maar eens, allemaal naar de openbare wasplaats ons linnengoed en onze katoenen broeken gaan wassen. Het is er zo lekker koel dat weldra de wasbakken vol plassende en plonzende voeten en benen zijn, ook in de beek naastbij is het een gegiechel van natgespoten die elkaar met handsvolle ijskoud water te lijf gaan. ze zijn er algauw met zwembroekjes en het wordt een “ plage” in regel. Wie in “burger” gebleven is, doet best op afstand te gaan zien naar dat spelletje, wil hij nog een drogen draad aan zijn lijf hebben.
Terug in de weide mogen we dan de wapens kuisen met de vodden en het vet die we hebben. Ik laat het mijne ingevet zoals het al verscheidene weken is en wat we nooit hebben aangedurfd: Ik neem de kolf van het M.G.(machinegeweer) helemaal uiteen en dit als ‘t u belieft, in het bijzijn van de adjudant die naast ons te praten staat met de boer. Dat moest er eens iemand in Mechelen gewaagd hebben, 4 weken geleden.
Denk eens aan: We gaan hier weg! Er is bevel gekomen, al de wapens, uitgenomen de geweren van het 2 peloton, goed ingevet in het magazijn te verzamelen. Ook het gene wat we niet strikt nodig hebben blijft hier, in de valiezen of papieren pakken. Niemand mag meer meenemen dan hij dragen kan, er komt zo een vage belofte dat we hier terug zullen geraken. Het zou slechts voor een week of zo zijn dat we weg moeten.
Ze zijn in het magazijn ineens zo mild met het vet dat we tot hiertoe zo moesten afbedelen. We smeren en smeren, de loop steekt vol! We hebben wellicht nog nooit met zoveel voldoening ons wapen ingeleverd. Is het immers niet een teken dat we niet naar het front reizen? Doch ongeluksprofeten hebben het weeral gevonden. We gaan wel naar het front, we krijgen ginder Franse “Lebel” geweren! Het is omdat ze voor de “Mausers” niet genoeg munitie hebben!
De strozakken ook worden uitgeschud en ingeleverd. Onze laatste, nacht kunnen we weer op het stro slapen. Nu pas voelen we welk een verbetering die strozakken betekende. Jammer dat we ze niet eerder kregen!
We zullen morgen heel vroeg op te staan hebben. Voor 48 uur eten krijgen we mee. Als het maar weer geen reis van zeven dagen wordt! Het is ten strengste verboden stokken mee te nemen, bevel of verbod van Kortleven zelf. Sinds enkele dagen zag u weinig van onze mannen zonder een ferme knuppel waarvan er sommige heel mooi versierd zijn. Het merendeel van de “ stokkendragers “ zijn dan ook vast besloten, hem toch mee te nemen. De mijn is amper twee voet lang en ik zal hem dus wel ergens kunnen camoufleren, tot in de trein! Als we maar eenmaal zo ver zijn…
Het wordt voor onze laatste nacht heel laat. Het is ver in de kleine uurtjes vóór we, na een worstelpartij en onze traditionele uiteenzetting in de weide ditmaal hoofdzakelijk aan ons afscheid van L’Isle-Jourdain gewijd, voor de laatste maal in ons stro “kruipen”.
Oei, oei, oei, wat is het nog vroeg als de adjudant ons al komt wekken! Is er nu toch zó een haast bij? En zeggen dat er al mannen helemaal gekleed aan het rondlopen zijn in de halve duisternis! En daar zijnzelfs de minst ijverige van het peloton bij! Zijn die dan wakker gebleven? Ja, toen ik vannacht, om niet te zeggen “ vanmorgen” slapen kwam, scheen het mij wel toe, dat er rond de hoevegebouwen nog beweging was.
God weet wat er werd uitgericht! In de duisternis, die echter voor onze geoefende ogen alles behalve ondoordringbaar is, verzamelen we dan zo goed en zo kwaad als het kan onze uitrusting en vóór het helemaal dag is zitten we al op onze blauwe zakken langs de weg naar Lombez, op onze stokken leunend.
We schuiven of werpen die echter gauw achter ons tussen de pakken, als “onbescheiden” ogen naderen. Daar is warempel Körtleven zelf die zich er van komt te vergewissen of zijn bataljon er niet als een bende koewachters of baanstropers uitziet. Hij ontdekt dan ook een paar “ verboden wapens” en die mannen krijgen een uitbrander met belofte van “ later er meer van te horen! “ Dat we allemaal een beetje onze “stokkenkoppigheid” zouden gaan berouwen!
Ineens staat daar, op vijftig meter van ons… Burger’s stier! Op een onverklaarbare wijze is die kerel uit de stal geraakt en staat ons daar nu zijn afscheidt “auboude” toe te … brullen… Wie dààr weer de hand in heeft? Het beest kwam omzeggens nooit uit de stal en ik vrees voor ongelukken. Doch hij heeft thans mals gras langs de wegrand bespeurd en ziet de piotten niet staan!
“ Op uw plaatsen! Ransels op! “ Luie lange lijven komen overeind, de ransels vliegen met een zwaai over de schouders en de stokken verdwijnen onder de mantels. Doch aangezien Körtleven voorop ging en in de verste verte niet te zien is, komen ze na een paar honderd meter stilaan allemaal te voorschijn om de blauwe zakken te helpen dragen, over de schouder.
Er zijn zelfs praktische mannen die heel hun verhuizing aan twee samen gelegde stokken tussen elkaar in dragen. Deden we er goed aan, ze toch mee te nemen? Had Körtleven, een blauwe zak te dragen en den ransel en bijgebouwen! Hij zou ook wel trachten een stok te hebben!
In het station staat waarachtig … de generaal. Er is algauw geen schaduw van een stok te ontdekken. Ons aller “ vader “ staat er te grinniken, met een air van “Hé! Daar heb ik ze eens fijntjes geleverd!”“Die Judas! “ Knarsetandt er iemand naast mij. Och, wat heeft die vent al veel in de pap te brokken? Hij schijnt onze officieren tot spoed aan te zetten. Om zelf mee te komen maakt hij geen aanstalten. Wij leggen dit als een slecht voorteken uit. Waar wij heengaan, zal het niet best zijn, aangezien hij hier blijft.
Daar is echter alweer iets dat aan onze overweging en beschouwingen een bruusk einde komt stellen. Boer Burger is uit het stationsgebouw gekomen, met twee Franse gendarmen. We zitten al in de trein en daar komen ze recht op onze kapitein af? Die naast onze beestenwagen staat. Ik hoor den boer zo iets van “ Saucissons” (kruitworst) en van “échelle”(ladder) vertellen en ik snap zodadelijk het verband tussen het geheimzinnige gerucht van vannacht en Burger’s “saucissons!”De gendarmen zijn spoedig met onze kapitein overeengekomen nopens “huiszoeking die verricht moet worden. Ze nemen gedrieën elk een wagon onderhanden om er zeker van te zijn dat ze de daders zullen hebben, doch dat is juist de redding voor de kerels.
Een man alleen kan onmogelijk in dien hoop zakken en ransels en soldaten op alles en allen tezelfdertijd het oog houden terwijl hij ransel voor ransel en blauwe zak na blauwe zak tot op den bodem aftast. De gestolen waar kan ook heel gemakkelijk, ongemerkt van tussen den inhoud in de broeken verdwijnen. En aftasten wordt nu niet gedaan, daar de hoeveelheid door Burger aangegeven wel alle verbergen in de broek - ofvestzakken zal uitsluiten! Doch op de ruime soldatenbroeken, langs onder “ water of beter worstdicht” gehouden door de lederen beenstukken, heeft wel geen van de “speurders” gedacht. Er zijn als ’t u blieft zelfs een paar mannen die staan te eten achter de rug van de “ kaper”! er wordt gegiecheld in de hoek en onze Kap die veel te goed is, geeft het algauw op, vooral dar nu de trein aan het rollen gaat en de gendarmen zijn uitgestapt. Ik ontwaar nog even Burger, uit wiens zwarte ogen de moordgevoelens stralen. Hij is blijkbaar woedend dat de trein, door te vertrekken, heel de zaak met een slag heeft geliquideerd.De gendarmen zijn echter volstrekt niet kwaad. Wat moesten ze ook aanvangen met de daders, als ze, ze ontdekten? Burger zou zijn worsten terugbekomen hebben en het was al geweest.
We leren weldra allemaal den smaak of althans den geur vandie worsten kennen. Zelfs de kapitein moet ze in de neus hebben doch hij vertikt het, even om te zien ten einde de dader te kennen. Die man is ten andere van gisteren niet, hij kent zijn “Pappenheimers.” (soldaat van generaal Pappenheim in de dertigjarige oorlog Ik ken mijn m’n pappenheimers, ik ken mijn mensen, ik weet wat ik aan hen heb.) Ik weet heel zeker dat hij ze zo op de man af zou kunnen noemen, zonder verder onderzoek.
Wij keuren onder ons die onbekommerdheid af en vooral de diefstal, terwijl Burger steeds zo “ fair” tegenover ons gehandeld heeft. Hij was volstrekt niet krenterig, hij had ook vertrouwen in ons en zou ook niet gauw iemand bij de legeroverheid hebben aangeklaagd als ’t enigszins anders kon.
Doch ditmaal kon hij niet anders want het is toch wel wat over zijn hout gegaan. Wie weet hoeveel voorraadvlees ze hem hier lafhartig ontstolen hebben? Hadden ze maar “geplukt” voor 48 uur, maar wellicht is het hun voor weken te doen geweest!
Doch het incident is zo gauw vergeten. Onze reis schijnt een heel verloop te zullen hebben dan die van drie weken geleden, van Brugge naar hier. We hebben bijna geen stopplaatsen buiten steden als Auch, Livourne, Angou, Lême, Poitiers. Als het zo doorgaat konden we morgenavond thuis zijn, moesten ze ons althans tot daar willen voeren!
Ik krijg niet weinig “ onder mijn voeten” van Verhoeven en de andere “Schakers” omdat ik mijn schaakbord en spel ’ Isle-Jourdain gelaten heb! Ja daar hebben we onze vorige reis heel wat uren mee dood gekregen. Ik weet zelf niet waarom ik het achterliet. Het steekt bij mijn vulpen, mijn kerkboek, mijn Duits woordenboek, mijn burgerschoenen allemaal zaken die ik voor deze reis als nutteloze ballast beschouwde.
Als ’t avond zijn we dus waarachtig de Loire heel dichtbij gekomen en ’t is met een eigenaardig mengsel van allerleitegenstrijdige gevoelens dat we voor de nacht onze schuifdeuren toerollen. Geraken we nog ooit weer in dat L’Isle-Jourdain waar we aan begonnen te houden! Ontwaken we vannacht door het kanogebulder? Hoe velen van ons zullen de volgende week mogen uitdoen?
Doch ik zelf lig ditmaal heel wat gemakkelijke dan verleden maand, in dien “Geschuttoren” en daar de voorgaande nacht voor enkelen van ons maar een paar uurtjes geduurd heeft, is het weldra een ronkende en grollend kluwen dat in de koele nacht het noorden tegemoet bolt. In slaap in mijn gedachten bij Armand Burger, wellicht is de lucht hier binnen zo bezwangerd met “Saucissengeuren” dat die mij tot in mijn slaap de figuur van onzen “hospes” zullen voortoveren.
Gelukkig zijn de deuren al open als ik wakker word. Het moet hier nogal gegeurd hebben, dezen morgen!
Een stralende dag! We zijn al ver voorbij de Loire en bollen op Parijs toe. We volgen de “grande ceinture “ rond de hoofdstad en stoppen te St. Germain- en - Laye, in een goederenstation. We zijn er nog maar of we moeten ons spoeden om uit de statie te zijn. Men vreest luchtaanvallen. We gaan dan maar uren lang in de zon liggen luieren onder het weinig sympathieke oog van de Parijzenaars die nog altijd 28ste mei in de neus hebben.
In de straat werken dikke roodneuzige mannen aan versperringen. Ze breken de mooie macadam open en planten er bomen en ijzeren bolken in. Ze bezien ons ook als menseneters. We trekken het ons allemaal niet veel aan.
Het is al heel laat als we eindelijk naar het “Collége” geleid worden waar we de nacht zullen mogen overbrengen. Een ongehoorde luxe wacht ons hier: bedden! Het zijn de ijzeren eenpersoonsbeddekens van de internen. Het is wel treffend hoe we die allemaal zo spoedig gewoon zijn, hoewel het thans zo wat een maand is dat we er geen meer zagen, verre van er in te mogen liggen!
Ze zijn ons aan het verwennen: wassen onder de kraantjes, lekkere warme koffie bij ons brood, een stoeltje naast het bed om op te zitten!...
We mogen deze voormiddag natuurlijk niet uitgaan. De bewaking aan de poort van onze school is echter zo weinig nauwlettend dat ik, als sergeant, gemakkelijk op straat geraak, waar ik even een dagblad ga kopen. “Forges-les- Eaux zou door de Duitsers bereikt zijn, ’t is al van “Tête-de-pont” alhier en van “colonne motorissée” aldaar, zodat het begrijpelijk is dat de mensen hier in de voorsteden van Parijs een beetje zenuwachtig beginnen te worden.
Ik koop mij ook een “Evangelie”, daar we zo volledig van alle ernstige lectuur werden gespeend, 5 à6 weken geleden. Het treft me hoeveel mensen hier nog ernstige degelijke boeken aan het kopen zijn, in deze zo angstige en beroerde dagen.
Doch wat een droevige stoet op de grote baan die, van uit het noorden, uit de richting van “Pontoise”, dwars door St. Germain over Versailles naar het zuiden leidt. Het zijn meestal boeren uit “Picardië” waarvan vele ongetwijfeld van Vlaamse afkomst zijn. Ze hebben reusachtige tweewiel karren met in de tramen een zwaar voskleurig of een wit paard gespannen, soms zelfs is dit nog door een of twee ander voorafgegaan, want de lading moet soms duizenden kgr wegen. Hele geslachten zitten bovenop een mengelmoes van alle mogelijke, nuttige en overtollig huisraad. Grootmoeders en kleinkinderen zitten in hun stoel ergens tussen een matras en een keukenkast, tot vogelkooien toe en salonstoelen, zie ik er hier en daar bovenop liggen. Onderaan, in een soort vierkante hangend trog, ligt een zak haver of zitten in een kooi een paar hennen met een haan of een half dozijn konijnen. En van tijd tot tijd moet dat alles stoppen en een legerauto of moto dan doorgang verlenen, daar deze met drukdoende haast alles opzij drummen en toeteren dat de paarden er van opschrikken.
’s Middags stappen we de wijd open poort uit, per vieren naar de kazerne, een tiental minuten gaans, om te noenmalen. We zitten in een reusachtige eetzaal met “echte” tafels en troepenbanken. Het duurt natuurlijk langen tijd vóór de “tafelbediening” tussen haakjes Franse soldaten, waarbij enkele van de onzen, iedereen hebben geriefd.
We krijgen een flinke “schep” van een soort “bouillabaisse” een stuk brood en daarna dan nog wat zoetigheid, een onbekend vruchtenmoes, alles een beetje vreemd voor onze Vlaamse magen, maar het schuift toch vlot naar binnen.
Later mogen we op de koer aanschuiven met wat we als drinkgerief mee hebben, daar voor elk een kwartliter rode soldatenwijn, voorzien is, dien wel niemand zal geweigerd hebben!
Bij het naar huis gaan is Van Diepenbeeck weer eens gehoorzamend aan zijn goed hart, de barmhartige Samaritaan geweest, toen een paard van een van de verhuiswagens gevallen was en de boer het niet alleen op de been krijgen kon. En zeggen dat John vroeger nooit met paarden omgegaan heeft!
’s Namiddags, weer in gesloten gelederen, naar de goederenstation om onze blauwe zakken die gisteren in de fourgon(goederenwagen) mochten blijven liggen toen we uitstapten. We ontmoeten er een hele groep zwarten. Ik ben algauw in druk gesprek met een van hen, die tamelijk goed Frans spreekt. Hij laat ons zijn mes zien, zonder het echter ooit voor lange tijd uit handen te geven! Het is wel 40 cm. lang en vier vingers breed, een echt slagersmes, en snijden! Als een scheermes. Onze zwarte spreekt over de “boches”(moffen) als over wild en maakt het gebaar, oor af, neus af. Wee den Pruis die in de handen van zulk een kerel geraakt!
Met hun vettige bruine vingers zitten ze nu achter hun rijstebrij waarin fijngehakt vet vlees gemengd is, naar binnen spelen. Ze zien er met hun witte kijkers en grote tanden in die zwarte wezens alles behalve zoete mannekens uit. Een van hen laat ons ook zijn armbandplaatje zien met zijn stamnummer en adres, waarop ik lees dat hij van de klas 38 is en uit Frans equatoriaal Afrika komt. Zijn naam vergeet ik bijna onmiddellijk!...
Terug binnen gaan we op onderzoekingstocht in de school en ik ontdek er onder meer een Lutherse bijbel in het Duits, ook Engelse leerboeken. Sommige van onze kamer gaan veel verder en eigenen zich alles toe wat maar enigszins hebbers waarde toeschijnt! Ze zijn achter de feestzaal om, in de woonkamer van de bestuurder geraakt en geen enkele lade is voor hen veilig, geen enkele vaas op de schouw waarin ze niet snuisteren.
Deze avond mochten we opnieuw naar de kazerne, om er te eten. Weer hebben we een incident beleefd, dat ditmaal een noodlottige afloop had kunnen hebben.
Een Algerijn is zo goed als razend geworden, naar het schijnt komt hij van het front en daar zal het hem op de zenuwen te machtig geworden zijn. Hij wil volstrekt iemand te lijve, hij is echter zo zat als een Zwitser en zo weet hij niet waar hij terecht komt. Hij heeft thans een revolver te voorschijn gehaald en iedereen vlucht weg als hij maar even in onze richting nadert. Hem gaan ontwapenen durft niemand, al zijn hier honderden Franse en Belgische soldaten op de koer. Van Diepenbeeck heeft weer goesting genoeg, maar wij weerhouden hem. Eindelijk is een reus van een vent, een Fransman, hem langs achter genaderd en is er bovenop gesprongen, de revolver is op de grond gevallen, een van de onzen springt toe om hem uit de wildemans bereik te houden en nu wordt deze onder sterk geleide terug in de doos geduwd van waaruit hij daar even ontsnapte. Hij schuimbekt van woede…
Terwijlwe dan staan te wachten op onze kwartliter komen een zestal piotten ons vertellen dat ze daareven een Duitse parachutist hebben mogen “Fusilleren”. Wij keuren hun vreugde af, onder ons, en in het Vlaams, maar sommige verstaan wel enigszins de zaak. Die wijze, om achter de linies neer te komen en de vijand in de rug te nemen is zo nieuw dat ze ons iet of wat onvriendelijk voorkomt, al is het een manier van oorlogvoerend lijk een andere.
Voor we ons te bed leggen, moeten we nog iemand die naast de kazerne woont, een beetje mores leren. Hij heeft zomaar, daar beneden, een onafgeschermde lamp van wel 60 watt aangeknipt, dat het straalt als een zon! Het is dan ook in weinig vleiende termen dat we hem aan ’t verstand brengen: “ Ze moet uit… Of!...
Het is nog niet laat in de voormiddag of daar hebben we het al. De schoolbestuurder is vanmorgen of gisteravond binnengekomen en heeft er zijn woning overhoop gevonden en ontdekt dat er voor honderden en zelfs duizenden franken werd gestolen aan gouden en zilveren uurwerken, ringen, enz. Hij eist dan ook een streng onderzoek en voorbeeldige straffen.
De ene dader zal weldra de andere uitbrengen en onder de 5 à 6 ondervraagden zijn er een paar die zeker heel eenvoudig getuige waren van het misdrijf, hun verleden is er borg voor. We hebben bijvoorbeeld allen innig medelijden met Smet, de grootste en wellicht de braafste soldaat van ons peloton. De kapitein ziet het voor hen alles behalve rooskleurig in. Hij vreest, gezien de oorlogsomstandigheden, dat ze er het leven zouden kunnen bij inschieten.
Moet de Fransenoverheid de zaak in handen nemen, zegt hij, dan kunnen wij er niets meer aan doen. De beklaagden zitten er dus heel bedremmeld bij. Toch wil geen van hen de gestolen zaken te voorschijn halen, wellicht vrezend dat hij dan, als hoofdschuldige zou boeten voor allemaal.
Niets hebben de zorgvuldige opzoekingen in de ransels en blauwe zakken teweeggebracht. Bij gebrek aan cachot worden de booswichten maar in een klas opgesloten, met een schildwacht vóór de deur.
Vanavond zaten de officieren in de eetzaal van de leraars, wij waren al terug van de kazerne waar we lekker geavondmaald hadden, toen opeens een hele formatie vliegtuigen, vlak boven ons aan het mitrailleren gingen, naar elkaar, of naar een doel op de grond, dat weten we niet. De officieren, vertelden later de ordonnansen die hen bedienden, sprongen over de tafels om het eerst in de kelder te zijn. Wij zelf in plaats van de schuilplaatsen vlak naast ons te gebruiken, staan er op te zien, zoals we deden in Brugge, vier weken geleden. Tot de gevaarlijke vogels, de ene in zuidelijke richting, de andere in noordelijke richting verdwijnen. We laken eenparig de handelswijze van onze oversten die, zonder aan hun onderhorigen te denken, maar gauw hals over kop hun eigen vel redden. Was er gevaar, dan moesten ze ons de schuilplaats in drijven, was er geen, dan hoefden ze niet hals over kop in de kelder vluchten.
Als alles voorbij is horen we de officieren in hun eetzaal druk beraadslagen, waarschijnlijk over wat er nu te doen valt, gezien het front schijnt te willen de hoofdstad bereiken. Om aan de verdedigingswerken van Parijs te helpen arbeiden, zullen we wel te laat zijn! Ja, daar komt onze kapitein ons mededelen dat we vannacht van hier vertrekken. Hij leest ons een hele reeks mededelingen die waarschijnlijk van onzen aftocht, al lang werden gereedgehouden.
Elk mag maar zo en zoveel linnengoed en de aller- nodigste zaken meenemen want we gaan te voet tot “Etampes” waar we de trein ons zal opnemen! En we hebben maar drie nachten om daar te komen, overdag valt er niet te reizen uit vrees voor de vijandelijke vliegtuigen.
De kapitein heeft niet eens de tijd om alles af te lezen, want daar zijn alweer de vijandelijke jagers, hij springt van de hoop grond waarop hij stond en waaronder de schuilplaats ligt en verdwijnt weer als de bliksem, recht naar de deur van de eetzaal terwijl ook de andere officieren de kelder binnenbuitelen. Die zal wel veel veiliger zijn dan de lichte schuilgangen op de koer die enkel van takken en aarde gemaakt zijn.
Wij van onze kant gaan dus zonder verder bevelen af te wachten onze ransels “marsgereed maken”, met wat hartzeer sommige zaken achterlatende, want ditmaal voelen we heel goed dat we onze blauwe zakken nooit meer zullen weerzien, spijts de belofte dat ze per auto achterna zullen worden gestuurd! We zitten daarna onder de overdekte galerij te wachten tot het helemaal donker geworden is en stappen dan de wijd open poort uit, nauwe en pikdonkere, verlaten straatjes in, het onbekende tegemoet.
We komen langs de Seine kaai bij “Port Marly”, wat ik op een verlichte wegwijzer lezen kan. We moeten zo dikwijls links en rechts inslaan dat we telkensde hemelkoepel met de bekendste sterrenbeeld moeten raadplegen om te weten of we zuid, dan wel noordwaarts aan het stappen zijn in de stillen donkeren nacht.
We hebben nogal wat last met de heuvels in de Seine bocht. Bergop stappen is niet zo erg, gesteund wat harder op de stok, want die heeft het merendeel van ons bewaard, maar bergaf is het een lastig werk de ransel wil vooruit, ook het lichaam komt telkens met al zijn gewicht op de arme voeten neer die niet goed weten of ze op dan wel tussen en van de grote rode “pavés”(straatsteen) van het noorden zullen terecht komen.
We worden op den duur zo moe dat niemand nog op zijn plaats gebleven is, de kolom rekt en rekt. Gelukkig komen we na een tijd op asfaltweg, bij elke uurhalte, die echter soms wel anderhalf uur op zich laat wachten, vallen de mannen midden de baan neer waar ze na een paar minuten in slaap vallen!
Er zijn er die een flinke por in de ribben van doen hebben, anders blijven ze liggen wanneer de halte over is. Ik was het al spoedig beu, voor mijn kepie te zorgen, en voor we een uur gegaan hadden vloog hij de lucht in dat hij drie of vier rijen achter ons tussen de mannen neerviel. Borrey had hem te stekken en zette hem lachend op. Hij heeft er heel wat succes mee gehad, dien nacht.
Een van onze luitenanten, ik vermoed dat hij van een peloton ver achteraan tot hier is doorgedrongen, werd door een heilige gramschap aangegrepen toen hij zag hoe lam en lui ze bij ons de zaken opnemen. Hij dreigt zelfs de slapers met de stok zodat sommige van de kwaadste het met hem lelijk aan de stok krijgen. Ten laatste vinden er enkelen een middel om in een café binnen te geraken en zitten er nu op een echte “mensenstoel”hun razende dorst te laven, op gevaar af dat ze heel de colonne zullen zien voorbijgaan.
Als de dag aanbreekt ben ik ook wel een half uur ten achter bij het hoofd van de colonne, maar daar komen de vluchtelingen al uit het noorden en ik spring op de treeplank van een zwaarbeladen auto waarmee ik triomfantelijk tot helemaal vooraan rijd. Het is tijd dat we stoppen zoniet is Körtleven, eer het een half uur later is, heel zijn batterij kwijt, want alleman ziet nu uit naar een vervoermiddel.
Doch gezien het gevaar dat van uit de lucht dreigt, over dag, houden we dan ook stil nabij het stadje “Plaisir”! (In Plaisir maar verre van plezier!) We mogen slapen onder de bomen van een boomgaard doch in het natte gras vind ik het weinig interessant en ik heb weldra een mollig nest in een stal op den overkant van de baan waar ik Körtleven en alle rustverstoorders uit het vaarwater blijft. Franse soldaten zijn in het huis gelegerd, heel waarschijnlijk op eigen initiatief en broederlijk delen ze wat ze nog veel broederlijke uit de kelder hebben gerobberd! Ik ga daarna even zien wat er in onze “keuken” te profiteren is en zo heb ik bijna half mijn goesting! Want de hoger die men voelt na zo een nachtelijke wandeltocht is iets merkwaardigs!
De vluchtelingen die voorbij komen hebben vers brood mee van wel een meter lang, doch enkel de gelukkigste. Ze kochten het, zeggen ze mij, in Plaisirs, na uren wachten. Daar zal ik dan maar ook eens mijn kans wagen. Het is een hele wandeling, doch zonder uitrusting is dat nu niet zo erg. Bij de bakkerij, die potdicht is, staan al wel vijftig mensen en nog altijd komen er bij. Aan de Franse soldaten op den overkant van het dorpsplein, worden uit een legercamionette broden genoeg uitgedeeld, maar daar is voor de Belgen niets te krijgen; 28ste mei! Eindelijk gaat de bakkerijdeur open, de veldwachter laat nog een tiental personen binnen en .. weer toe. Langs achter komen ze buiten met elk een pond lekker vers witbrood! Ten langen laatste sta ik ook voor de toonbank als er juist een nieuwe voorraad, nog dampend, van uit de bakkerij wordt binnengebracht.
In het terugkeren, ontmoet ik bendekens piotten die thans ook de bakkerij hebben “ geroken”. Ze gaan op hun beurt afwachten. Hun succes ginder in Plaisir groeit met het uur het pleintje staat nu vol!
De verdere dag wordt één luieriken onder de bomen en langs de wegrand waar aldoor de colonnes vluchtelingen uit de streek rond Parijs te voet, per fiets, met karren, wagens, auto’s en moto’s voorbij sukkelen. Tegen avond, als de baan zowat verlaten geraakt, moeten wijzelf dan weer opstappen. We zijn gloeiend kwaad omdat ze ons niet overdag laten verder gaan, dan hadden we minstens nog onze nachtrust.
In het begin is het macadam maar na een paar kilometer komen we op lelijke grote plaveien die van het gaan een ongemakkelijk werk maken. Vooral in Neauphe-le- Chateau is er een sterke afzink en met onze zware verpakking is het bij iedere stap als een duw in de nek die ons wel 10 kilo zwaarder maakt. We zijn het allemaal beu en plannen worden gesmeed om er uit te trekken, de rest van de nacht ergens in het stro te slapen en dan overdag verder in Etampes te geraken dat nog zo ver af is! Onze eerste poging mislukt natuurlijk. Ik spreek af met Raets, een kerel uit de Limburgse bossen die niet van een kleintje vervaard is. We springen dus samen over de gracht, zogezegd om te wateren en staan achter een muur met het inzicht de colonne te laten voorbij stappen. Doch een kapitein ziet ons en jaagt ons weer voorop. Vijf minuten later is er weer een kans. Een Franse legercamion rijdt ons voorbij, we zien nog juist op tijd dat ze achterop zo een mooie treeplank is, hup! Er op en we zijn weer weg!
Nu zijn we helemaal vóór de hele colonne, maar onze chauffeur zwenkt plots naar rechts, we vrezen dat hij weer het noorden inrijdt en we springen er af.
De weg is nu weer beter, we hebben tijd gehad om tien minuten extra rust te nemen en bij volgende uurhalte halen we weer een poging uit; ditmaal is Lhoneux mijnploegmaat. Met lege drinkbussen in de hand gaan we door als alleman neerligt of zit. Helemaal vooraan zitten echter mannen van de état-major (generale staf): Körtleven, een paar officieren, onze adjudant. Körtleven vraagt: “ waar gaat u geen, om drinken mijn Majoor” “Weeral drinken? Wacht nog maar een beetje!” Met hangende oren terug op ons plaats!
Dan maar grote middelen gebruiken! We springen Bij de eerste struiken die we bemerken weer eens over de gracht. Sluipen tot achter het lover, zogezegd weer om iets wat niet uitstelbaar is te verrichten en zitten er nu gehurkt af te wachten tot allen voorbij zijn. Ditmaal zetten we geen stap verder, we wachten hier desnoods een uur, als het moet. Doch na zo ongeveer 15 minuten, ja zo lang is de colonne geworden, sterven de laatste voetstappen in de verte weg! We slaken beiden een zucht: verlost, vrij!
Het is nu zaak, niet ver meer lopen, anders dient het tot niets, van de karavaan af te zijn. Rechts van de weg, op een paar honderd meter, staat een hangaar ver van alle huizen, waar we veilig zullen slapen.
Doch hoe nader we komen, hoe meer we bedenken dat de zaak niet zonder gevaar is. Daar kunnen mannen liggen die ons op het lijf vallen, uit schrik. Dan maar onze wapens getrokken: Ik mijn stok uit L’Isle-Jourdain en Lhoneux een flinke Lierenaar van een halve voet lang. Er zijn zo een heel groepje mannen, dat er zulk een zitten hebben in een lederen, schede, ik had er soms gezien in Mechelen. Zo sluipen we nader en nader tot we opeens een geritsel horen, ginder boven in het stro. We houden stil, gereed om toe te slaan en te steken op al wat te voorschijn mocht komen. Het geritsel houdt echter aan en is heel waarschijnlijk van een kat of een hen afkomstig. We leggen ons dan maar in het stro neer en slapen weldra als marmotten.
Honger komt ons wekken. We houden er echter aan, ons eerst te wassen en vinden weldra het nodige, want hier hebben troepen gelegen. Er ligt van alles, zodat we besluiten dat ze haastig vertrokken zijn: valiezen die niet ledig zijn, scheergerief, brood, schoenen, linnen zelfs vesten en soldatenmantels, een drinkbus van zeker twee liter inhoud, die onmiddellijk de onze vervangt, enz., enz. Al wat dienst kan doen wordt opgeëist! Onze versleten spullen gaan de hoop vervoegen! Een ding is niet veel te vinden en dat is drinken, zodat we zo snel mogelijk opkramen en op zoek gaan naar de pomp. Bij een oud boertje mogen we putten zoveel we willen, er is een soort kettingpomp die het water van uit een buis bij middel van gummi ronde schijven naar boven brengt. Het boertje zit bij zijn radio te luisteren en doet zijn beklag over dat het nu al zijn derde oorlog moet beleven.
Van daar trekken we verfrist en versterkt, op le Tremblay- sur- Mauldretoe als Lhoneux opeens een goede kennis ontmoet, een piot die eveneens zijn eenheid heeft laten gaan waar ze wilden. Ik stap op het gemakje verder, Lhoneux: “zal mij wel weer achterhalen” zegt hij. Doch ik wacht en wacht en hij blijft weg…
Onder een appelaar zitten vijf van onze mannen. Het is een plezierig weerzien. Daar zijn de onafscheidbare: Keulemans en Caron, verder Van Hoyweghen, Slegers en Janssens. Ze schijnen er al een tijdje te hebben gelegen, ik zie een heel ontbijt uitgestald op een deken. Ja, ze hebben daar geslapen, doch heel laat in de nacht. Ze hadden eerst ferm gedronken na de colonne te hebben verlaten.
Nu worden allerlei plannen besproken. Er zouden al heel veel mannen op eigen houtje over Franse wegen dwalen. Het beste plan is volgens sommigen een hoeve bezetten, daar deze nu toch allemaal verlaten zijn. Ze voort uitbaten en de troepen er laten voorbij komen. Waarom niet?
Doch het is nu de tijd niet om plannen te maken maar wel om ze uit te voeren. Ransels op en weg, naar St. Remy l’ Honorè. In de verte zien we reusachtige rookzuilen, zwart en onbeweeglijk. Iemand weet ons te vertellen dat het de voorraden brood zijn die de Franse overheid in brand steekt.
Jammer dat we er niet elk een paar kilo van in onzen broodzak steken hebben! Om ons te troosten staan echter de lekkerste aardbeien Ver in de hovingen wagen we ons toch niet, er kunnen altijd honden op de loer liggen! Als we niet ver meer van de grote baan N10 naar Versailles gekomen zijn, komt uit het noordoosten een vliegtuig op tamelijk geringe hoogte. Een vrouw vraagt mij of dat wel een Franse machine is. “ Ik geloof het niet,” madam! Ik heb het nog maar gezegd of we horen hem mitrailleren. Het moet op de grote baan zijn dat hij het gemunt heeft, waar een ononderbroken stroom van vluchtende burgers en troepen het zuidwest in sukkelt.
De grote baan verlaten we bijna onmiddellijk nadat we er op gekomen zijn. Bij Les Essarts- le Roi staan pylonen van de Parijse radiozender en als we er nauwelijks 500 meter voorbij zijn, horen we met een geweldige ontploffing de instellingen dynamiseren. Het is wel een teken dat de zaken er bedenkelijk beginnen uit te zien voor het Parijse.
In het dorpje zelf zit een herberg stampvol Belgische soldaten. Een sergeant die we voor een grappenmaker kenden en die er altijd de moed hielp inhouden, zit er helemaal gedemoraliseerd. Slechte voeten! “Ik ga niet verder” zegt hij, “ik laat mij krijgsgevangen maken”.
Een eindje verder ligt ons eetmaal zo maar voor het rapen langs de weg: een heel paard! Het vertoont echter geen wonde en we betrouwen het spel niet verder. Ik snijd met mijn scherp mes en met veel moeite een mooi vierkant venstertje in de achterdij en de lap vlees geven wij aan onze hond, die ons sinds enkele uren volgt. Hij wil er echter niet van en zo betrouwen wij het spel ook niet.
Het dunkt ons dat we veel tijd verliezen zo zonder “reisplan” voortdrijvend op goed geluk af. Ik trek dan maar mijnstoute schoenen aan en vraag in een “Mairie” of ik niet een kaart van de Seine-et- Oise kan meekrijgen, die op de kalenders van de P.T.T. afgedrukt staan. Heel vriendelijk zijn ze daar en ik mag seffens dat kaartje meenemen. Nu gaat het heel wat beter om de kortste weg te vinden naar Etampes, als we daar nog wel ooit zullen geraken, vóór de vijand ons te stekken heeft.
In het bos staan veel wilde “aardbeziekens” doch om onzen groeiende honger te stillen is dat toch wat klein. We hebben daar op dit tiental kilometer, van St. Benoit tot bij Clairefontaine eens goed gevoeld wat het is , te moeten verder sukkelen zonder eten met een immer prangende leegte in de maag. En dan zien we nog mannen met het geweer aan de riem. “ Gooi die weg! Wat kunt gij daar nu mee uitrichten,”
Doch ze willen er niet van weten en doen heel krijgshaftig zo voort! Wat zijn er toch “ bleus” in de wereld!
Eindelijk is een Franse onderofficier ons genadig en ziende dat onze smeking om eten dubbel en wel gerechtvaardigd is, zendt hij ons naar een veldkeuken, enkele minuten voorbij Clairefontaine. We zien niet goed wat we krijgen, zo een haast hebben we om het in het ruim te stouwen! Doch het smaakte, en daar het toch maar overschot is van het avondmaal van de compagnie mogen we eten tot alles op is. Een mens kan toch tegen veel vóór hij er bij valt, zowel in het honger lijden als in het eten.
Dan wandelen we met veel meer moed verder in de richting van St. Arnoult. We zijn in volle “ Franse bezetting “;;; overal soldaten camions, kanonnen. Vliegtuigen komen over, wij trekken het ons niet veel aan, er zijn tamelijk veel wolken, waarom zouden we niet doorstappen? Doch de Fransen hebben het zo niet op en ze verdwijnen in het bos als muizen in hun holleken!
Dorst, vrienden lief. Daar is echter een lokkende put met een emmer aan de ketting. Wat we daar geplast en gezopen hebben met zes man ware genoeg om een hele kudde te leven. Ik vergreet er zelf mijn helm mee te nemen die ik aan het hekken gehangen heb.
Nu komt de vaak, het is ten andere al goed aan het donkeren. We geraken in een schuurtje tussen Franse troepen die ons heel vriendelijk ontvangen. Ze hebben ook al enkele dagen “ gejoold” en dat maakt een mens medevoelend voor het leed van een ander.
Er valt van weerszijden heel wat te vertellen doch alleman is te moe en er komt maar weinig van. Daar de maag ons ditmaal gerust laat komt de slaap heel gemakkelijk.
’s Morgens, als we ons gewassen hebben en de resten brood en wat er al meer eetbaars te vinden is, hebben “in zekerheid” gebracht, is ons eerste werk, een terdege onze slaapzaal af te zoeken naar al wat ons kan van dienst zijn. De dertig of veertig mannen die hier gelegerd waren, zijn vannacht, zonder ons te wekken, verder getrokken. Keulemans vindt weer het eigenaardigste en het vreemdste.
Een roden armband met hakenkruis, gestempeld: “ Saarbrücken” Hij durft hem echter niet bij zich houden en zo steek ik hem dan maar op zak. We zijn nu toch stilaan aan het veranderen van uniform, ons gasmasker was ons ook al te zwaar, ik ben zonder helm, Janssens heeft al een Franse rugzak in plaats van zijn ongerieflijke en onesthetische “Mills” enz. We zijn nog niet vergeten dat we gisteren hoger leden en daarom zoeken we nog even alles af, doch er is weinig eetbaars te vinden. Dan maar, op goed geluk af de baan naar Dourdan genomen. We zijn nog niet ver of daar treffen we een buitenkansje. Een compagnie Franse infanterie, die haar stukgeschoten camions moet in de steek laten. Brood sardienen en wijn worden uitgedeeld en eerst en vooral aan wie maar enigszins met het leger iets te maken heeft. Met elk een paar broden van twee pond en een paar dozen sardienen zijn we nu toch voor een paar dagen tegen honger verzekerd. Een eindje verder ligt een half pak “zandchocolade” in het natbedauwde gras, dat we heel broederlijk delen. Vroeger zou niemand het zelfs hebben willen proeven!
Doch nog veel beters wacht ons: een hele reeks, wel acht of tien grote autobussen rijden op Dourdan toe, enkele burgers zitten er al in en als we teken doen naar een van de voerders laat hij ons heel vriendelijk meerijden! Nu zijn we er uit; eten, drinken en gratis vervoer.
De grote banen worden stelselmatig gemeden zodat we enkel weten dat we zuidoostelijke richting rijden. Dat we Etampes voorbij zijn verontrust ons niet in het minst. Negen kansen op de tien dat daar al evenmin als in St. Germain een trein zal staan te wachten op ons en dan rijden we toch nog liever per auto naar de “Midi” dan er te voet heen te “tjolen”!
Keulemans, die is weeral de man van de situaties; heeft hij niet, in een soort bergplaats onder zijn bank allerlei lekkers gevonden, tot confituur toe? Waarschijnlijk van vluchtelingen die met deze wagen hebben meegereisd, al kan het ook wel de eigendom van de voerder zijn! Doch zonder blozen wordt alles in “veiligheid” gebracht in heer “Keulemans” broodzak.
Heel de colonne stop stopt rond Pithivier en al de burgers moeten er uit. Wij mogen verder mee en zijn er een beetje fier om! We rijden nu langs smalle veldwegen een bos binnen dat tamelijk groot moet zijn.
Eindelijk worden al de wagens langs de zoom van een dicht perceel struiken opzij gezet en een officier komt ons mededelen dat er niet verder gereden wordt.
Het ziet er voor ons nu juist niet zo rooskleurig uit: midden in een bos, de zon al heel laag bij de horizon, zonder iets om enigszins de nachtelijke koelte van ons lijf te houden ten zij de deken die we dinsdagavond meenamen. Doch we hebben niet te kiezen en moeten er door. Gelukkig zien we, op een 500 meter van de weg een soort hut in een open dennenbos en wat het ook zij verder zoeken we niet.
Het is een kolenbranders hut. Het is er onmogelijk vuil! Een bed als er daar stond heb ik in mijn leven nog niet gezien. Het rook er zoals het er wel moest ruiken, met zo een huisraad.
Lang kan het niet verlaten zijn, vinden wij, want er ligt een dagblad van verleden zondag. Wat er ook gebeurt, hier binnen slapen we niet. Nog liever sterven van de koude, dan door longvergiftiging! Buiten liggen onder een afdak, tientallen zakken waarin de houtskolen worden vervoerd. De oven staat op 20 meter; een kegelvormige hut, met aarde dichtgemaakt en waar we binnen kunnen langs een opening van nog geen vierkanten meter groot. We spreiden er onze zakken uit, daarboven wat heidekruid, weer zakken en jagen de talloze muggen buiten door sigaretten rook en veel gezwaai met onze handdoeken. Dan nog een paar zakken als voorhangsel in de deuropening en ons lager voor vannacht is weeral eens veertig. Janssens wil er niet van weten en verkiest buiten te slapen, in zijn deken gewikkeld, ten prooi aan al de muggen van het bos!
Het is hier zo stil en zo vredig dat we bijna niet kunnen geloven dat enkele minuten verder hele colonnes langs de wegen dwalen en dat enkele tientallen kilometers noordwaarts de tanks en de kanonnen aan het razen zijn.
’s Morgens gebruiken we al wat ons maar dienen kan, we hebben regenwater in overvloed, een driepikkel waaronder we vuur kunnen maken, doch dat zal ons alles van niet veel nut zijn, we blijven hier niet.
De ene stelt voor, terug naar het noorden te gaan om achter het front in de bezette streek te geraken, een ander zou hier willen blijven, maar de bevoorrading zou wel te wensen overlaten, zodat we dus maar weer op de baan van Pithiviers aanstappen.
Daar wacht ons een verrassing: een hele sectie Franse artillerie heeft er evenals wij de nacht overgebracht, beschut door het dichte gebladerte en nu zijn zij juist aan hun morgenmaal als wij bij hen komen. Ze delen broederlijk van hun lekkere macaroni en vleesconserven mee en ook het wijnvat mogen we hartelijk aanspreken. Er zitten mannen op de loop van de kanonnen, zo overbevolkt is hun groep. En toch wordt er nog middel gevonden om ons gezessen te logeren. Die kerels maken grappen onderweg als waren ze op een uitstapje. Waarom er ook verdriet in gemaakt? Als we de Loire naderen gereken we stilaan in zo dichten stroom van vluchtelingen, dat er omzeggens geen doorkomen aan is. We horen mensen die er over klagen dat ze in 24 uur niet meer dan 20kilometer zijn vooruitgekomen. En toch moet onze colonne nog voorrang hebben. Onbarmhartig worden fietsers en mottorijders, boerenkarren en zwaarbeladen toeristenwagens opzij gedreven en zodoende geraken we toch tot in de nabijheid van de stroom.
Doch nu begint het er uit te zien dat we niet meer verder komen zullen. De menigte voertuigen wordt zo dicht dat er noch rechts noch links meer kunnen worden uitgeweken. Eindelijk kwamen we te voet veel sneller verder. We nemen dan ook afscheid van onze gastvrije kanonniers en stromen met de menigte over de lange brug.
Janssens en nog een paar andere stellen voor nu we de brede, maar ondiepe stroom over zijn, even een deugd doende bad te nemen in de Loire, maar ik ben er niet voor, ook de voorzichtige Slegers raadt het hun af, die brug kan immers elk ogenblik het doelwit van de vijandelijke vliegtuigen worden en dat zou ons kunnen een “’ warm” bad bezorgen!
We wensen ook de stroom van de vluchtende niet te volgen die zuidwaarts doorrolt, doch we nemen een zijweg die naar het westen afleidt. Van het langezittenop de camions zijn we echter het stappen ontwend en vòòr we 10 minuten voorbij “Jargeau” gevorderd zijn, beslissen we er de rest van de dag en ook den aanstaanden nacht ter plaatse over te brengen.
Wat een geluk dat we ons voorgenomen bad hebben opgegeven! Uit het zuiden komen onverwachts drie bommenwerpers, ze dalen en dalen en duidelijk zien we uit elk van hen vier bommen loskomen die, met een boogje eerst, daarna al sneller en sneller recht op de zo pas verlaten brug neerkomen. Drie à vier seconden later komen de zware lagen, een van de bommen is in het water terecht gekomen en we zien in de ondergaande zon de sierlijke, reusachtigste waterpluim opspatten die we ooit zagen. We bezien elkaar eens en Keulemans zegt:” He onze badkuip!”
Een kleine hofstede rechts van de baan zal nu ons “Kwartier generaal” worden er is enkel de huisvrouw, denken we, doch de bewoners zijn weg sinds gisteren en zij die ons ontvangt is een Parijse die er genoeg van heeft, op de wegen te sukkelen en die nu leeft van wat neerhof en tuin haar bieden. Wij zijn gauw tevreden, wij willen haar niet tot last zijn en vergenoegen ons met een soort schuurtje uit gegolfde platen waar wat stro ligt.
We hebben bij de kanonniers onze eetketeltjes mogen vullen met de resten uit de schotels, maar ik heb geen vork. Ik vind er geen bij onze gastvrouw, daar alles werd meegenomen… of geplunderd en ik moet er op een op een villaatje, een eind verder, om een schooien gaan. Het is een kloeke en niet eens uit gewoon metaal! “Terugbrengen moet ik ze niet”, zegt mij het brave vrouwtje.
Weer zijn er vliegtuigen en ze mitrailleren als ze bijna boven ons zijn, ik weet niet naar wat of wie. Enkele vluchtelingen zijn op de baan en maken misbaar als waren ze al getroffen. We geven hun de raad telkens achter een boom te gaan staan op de tegenovergestelde kant van waar “ze “ schieten maar de schrik ontneemt hun alle koelbloedigheid en redeneringvermogen.
Brood is bij ons heel schaars om niet te zeggen op, en spijts onze goeden wil kunnen we de mensen niet helpen. Sommigen kunnen van vermoeidheid en honger waarlijk niet verder meer.
Ik ga op zoek naar wijn. In een hoeve zijn de Franse soldaten in de wijnkelder geraakt en vullen hun grote drinkbussen. Er is echter veel “Piquette”(zuur voor wijn) in al die vaten en ik zoek en proef tot ik de beste soort gevonden heb. We manœuvreren , met kraan en kurken van het ene vat naar het andere, want er is maar één kraan, al de andere vaten zijn nog toe met een kurk.
Ik vul een heel wasbekken en kom er mee bij onze mannen. Ik ben nog niet dikwijls zo welgekomen geweest. Ik moet zelfs nog eens terug met Janssens die eens aan de “ bron” wil drinken. Ook vluchtelingen, vrouwen met kleine kinderen, zijn blij een teug te mogen drinken.
We zullen dus maar allen in het schuurtje slapen, de wind is west en van die kant zijn we afgesloten. Altijd komen sukkelaars voorbij op zoek naar een onderdak.
We zijn nog niet in slaap of daar horen we de bommen op”Orléans” dat onze platen rammelen tegen de kepers.
Het is de mens eigen, zelfs in de moeilijkste omstandigheden dat hij op lotverbetering uit is!
Deze zondagmorgen gebruiken we om te verhuizen. Onze schuur staat voor alle winden open en daar zo veel mensen hun huizen verlaten vinden we algauw wat we zoeken. Een schuur, met stro in overvloed en waarvan we ‘s avonds de poort kunnen sluiten. De bewoners zijn juist bezig alles te verzamelen wat ze willen meedragen en de rest is voor ons.
Keulemans, zodra onze “ huisbazen” weg zijn, geraakt door het venster in de keuken en daar vinden we enkele van de sterkst Franse “Cordials” (hartversterkende)die er op een hoeve te vinden zijn! Ene van de flessen is zelfs halfvol met een reusachtige peer! Die moet aan de boom gehangen hebben terwijl de peer groeide. Ze wordt het succes van de dag!
Er valt niet enkel te drinken doch ook te eten. Ik zit een half uurlang witte bonen uit te lezen, dan zien we uit naar een kookgelegenheid; het wasfornuis zal het doen! Maar hoe aan vlees geraken? Daar lopen kuikentjes van amper zes weken oud met de zorgzame kloek middenin. Doch zal iemand dat over zijn hart krijgen? “Och wat, “ zegt Keulemans, ons leven gaat voor dat van alle kloekhennen van Frankrijk!
“Als gij ze durft vangen “ zegt hij; “durf ik de rest doen.” Ik heb ze gauw vast en twee minuten later heet ze” la cause alliée” gediend! Dat wordt dan de soep om er uw vingers van af te likken. De groenten komen uit den hof, waar ik ook, in de aardbeienbed, voor het nagerecht “ ijver “!
De pomp, dat is nog eens iets bezienswaardigs! Een ketting zonder einde met om de zestig à zeventig cm een ronde gummischijf die telkens een paar liter water mee naar boven haalt. Ge hoeft maar te draaien en de zegen Gods vloeit in volle gulpen in de emmer. De bonen te weken gezet voor morgen en dan is alles ongeveer klaar. Nu krijgen we volk bij en onze soep heeft succes. Een gulle Fransman biedt ons “ du singe” (vlees in blik) aan in ruil voor een paar tassen warme soep. Daarmee bedoelt hij dozen vlees die we zorgvuldig in onze ranselstoppen.
Maar hemeltje lief, wat is me dat voor een gedonder. Alles schudt en beeft, de vrouwen gillen en vliegen hun venten om den hals terwijl wij vruchteloos de gemoederen pogen te bedaren.
Als dat vliegtuiggeronk een half uur later weer nadert springen we gauw tot op de baan en zien ze gevieren hun bommetjes lossen, terwijl ze een sierlijk tuimelingetje maken naar de “Loirebrug toe.
Dat nieuwsgierig zijn berokkent ons vanwege de Franse soldaten die in “Onzen kelder” zitten een uitbrander van belang. De sergeant laat me zelfs zijn revolver zien en dreigt hem te zullen gebruiken als we niet binnen blijven!
Alsof die venten daar boven “ hun” brug zouden in plan laten voor een paar onooglijke Belgische piotten!
Het publiek in ons schuurtje heeft echter nog veel meer honger dan schrik, maar ongelukkiglijk hebben wij, buiten onze soep al niet veel aan te bieden. Doch honger en dorst worden weldra weer vergeten als er, bijna vlak boven onze hoofden, een Duitse bommenwerper in gevecht verwikkeld geraakt met een Franse jager.
Deze wordt ongelukkigerwijze getroffen en we zien, voor het eerst, een mooie witte valscherm, waaronder zulk een Lilliputtertje bengelt, sierlijk omlaag zweven.
Hongerige, afgematte Franse soldaten stappen voorbij. Keulemans schenkt druppels bij hele flessen. Ook wijn uit de kelder, waaruit ondertussen de “ Bezetters” vertrokken zijn, drinken ze dankbaar uit. Ze willen zelfs betalen, maar daar heeft zelfs Keulemans het hart niet toe. Of de jongens blij zijn, even een versterking te genieten! Hoger hebben ze al zoveel als dorst.
Er is echter zo weinig. Bij tientallen zagen we er die gretig een ajuin en een vroege wortel aan het knabbelen waren. Een adjudant bedankte ons om de kleine dienst aan zijn mannen bewezen en met tranen in de ogen vertelt hij ons dat ze gevochten hebben als leeuwen. “ Mais, que voulez-vous” zegt hij (maar wat wil je) “ on a étè trahi!” En of!.. Zijn mannen waren dan in alle geval beter dan die we hier in onze kelder hadden. Die waren eens achter op de koer gekomen en vluchten hals over kop in hun “sous-sol”(ondergrond, souterrain) toen er een vrachtauto aankwam: ze dachten dat het een “Messerschmied”(messenmaker) of een “Heinkel” was!
Die lelijke Duitse piloten vallen ander niet kieskeurig uit. Ze mitrailleren maar alles wat op de wegen beweegt, tot groten schrik van de vrouwen vooral. Wij hebben al mooi le in strategie te geven, van” Achter de boom, Madam, daar schieten ze niet door!” telkens ze horen schieten verliezen ze alle koelbloedigheid en lopen het gevaar tegemoet!
Van een rijk madammeken, dat vertrekkend gereed is, krijg ik op mijn vraag om een vork een van haar zwaarste verzilverde rijke mensen vorken, en ik moet ze niet terugbezorgen. In zulke tijden is de mens toch mild!
Hier vinden ook mijn eerste proeven in het boeren plaats. Ten allen kante lopen koeien op de wegen en ik zou er gaarne een melken. Drank en voedsel! Ik slaag er in, er ene te vangen, bind ze aan een betonnen paal, zoek een melkemmer en begin maar te “pompen”.
Doch al wat ik bekom dat is, dat ik de koe zenuwachtig te maak, zodat ze zich met een wrong losmaakt en er van door is. Ik heb dan bij mezelf het vaste voornemen gemaakt, zodra ik de gelegenheid heb, leer ik melken. Een poging van een Fransman, bij een andere koe, die ik samen met Caron bij de horens hield, bezorgt ons een armen liter melk en ….nog een koe die er van onder is.
Doch hier kunnen we niet blijven, Keulemans vond al twee fietsen en nu gaan Janssens en Caron er op uit om er nog enkele te “Vinden” Ze kunnen echter nog maar amper in “Jargeau” zijn of daar wordt door een hele reeks Duitse Bommenwerpers een aanval van belang uitgevoerd op de Loirebrug en de baan door het dorp. Wij geven onze mannen maar weinig kans het er levend af te brengen. Doch een uur later komen ze lachend het hof opgestapt met aan elke hand een fiets!
Zo hebben we er dan zes en we kunnen morgen verder reizen. Alles wordt goed nagezien. We zijn zodanig wel geriefd dat we elk een binnenband als reserve onder het zadel kunnen binden! Doch in een ogenblik van onoplettendheid zijn plots twee van onze damesfietsen verdwenen. We springen de poort uit, daar staat een vrouw en een jongen elk met een er van, gereed om te vertrekken. Ze hadden ook maar gedaan zoals onze mannen:” A la guerre tous est à tous! ( in de oorlog het komt er vooral op aan)
Morgen trappen we het hier dus af. Ik wandel nog even tot bij de eerste huizen van Jargeau, ik vind nog een paar ontspanningsboeken en bij een villa staat een hele familie rond de limousine. Een auto,-brandstof,- maar geen chauffeur. Die wil sturen mag de reis naar het zuiden meemaken. Caron kan sturen maar hij bedankt er voor: “ Liever met de fiets “ zegt hij, dan die auto, die na een paar dagen van geen nut meer zal zijn wegens gebrek aan essence.
Wij rollen onsdan maar in ons stro, de velo’s naast ons en de poort gebarricadeerd met al wat beschikbaar is!..
’s Morgens vroeg verzamelen we al wat we hebben van eetwaren, onze fietsen zijn goed beladen en we zijn weldra op weg, in de richting:” La Ferté St. Aubin.” Het eerste dat we vandaag beleven is een brand. Het gemeentehuis van ?????? staat in lichtelaaie, waarschijnlijk het werk van Duitse vliegtuigen.
We blijven eventjes staan kijken als we plots van uit het brandende gebouw katten gemiauwd horen Caron en Keulemans willen dat beest volstrekt gaan redden. Gauw de velo tegen de gevel, op gevaar af, dat hij mee in de brand opgaat en zij de “Mairie” binnen. Ze zijn daar echter gauw terug, want binnen is het al vlam en rook en bij de kat is het niet te geraken.
Voorbij “La Ferte St. Aubin komen we op de grote baan N 20, Orléans- Vierzon. Het is een rechte brede macadamweg en we voelen ons hier volstrekt niet veilig; Volk! Het is één processie van burgers en troepen, allen op weg naar het zuiden. Rond een legercamion is het een gedrumd van belang, om brood te verkrijgen.
We vernemen dat er maar is voor de troepen. We zouden willen beproeven of dat ook voor Belgen geldt, maar de vrees voor Duitse bommen is vooralsnog sterker dan de trek naar Franse broden. Het is al bomput wat we zien, links en rechts van de baan en soms er middenin, gauw met aarde en steen gruis dicht geworpen. Een klein baantje rechts: “Neung sur Beuvron.” Hier zijn wij zo goed als alleen,.. met onze honger. Nu krijgen we wat spijt dat we niet wachten bij die broodwagen.
We zitten op de rand van een bos de rest van onze magere eetvoorraad op te knabbelen, over de smalle baan komt thans zware Franse artillerie uit de richting van waar wij straks gekomen zijn, doch geen van de camions neemt nota van de zes sukkelaars die hun moraal al meer en meer voelen zinken. Ook de fietsen helpen mee om ons terneer te drukken.
Elk heeft iets te herstellen of te verbeteren, maar het nodige gerief ontbreekt. Kon een fiets maar vermaakt geraken met gesakker en gevloek, dan waren de onze rap in orde geweest!
Zo geraken we dan op de baan “Beauqency”- (wat verschil bioj verleden jaar in augustus, toen ik daar de boorden van de Loire langs fietste!) “Romorantin” en even voor deze laatste stad wacht ons een verrassing, die voor ons echter ver van een blijde verrassing is. een bij riviertje van de Cher
Een sergeant van het 7de van onze divisie dus, staat naast een café al de Belgische soldaten binnen de koer te drijven. We moeten er ook aan geloven en daar vinden we aan een tafeltje, niemand anders dan onze goede majoor Kortleven. Hij is dus verder geraakt dan Etampes, waar nochtans de trein stond te wachten. Hij heeft niet veel branie meer en deelt ons zonder veel overtuiging mee dat we moeten verzamelen in een kamp nabij Vierzon, een goeie 30 kilometer van hier af. Dat zegt ons niet veel. Wij brengen dan ook onze opwerkingen voor, dat we fietsen hebben en aan eten zullen geraken, enz., maar hij vraagt:” Ja, maar tot waar denkt gij zo heen te fietsen, toch niet tot L’Isle-Jourdain?” Ik antwoord:” Jawel, mijn majoor, waarom niet?” Hij lachte eens, ik vermoed dat hij wel begrijpt dat het ons niet om L’Isle-Jourdain te doen is! We moeten dus met een ganse groep Belgische piotten naar een kazerne in “Romorantin “ , waar, tot ons groot ongenoegen, een Franse soldaat de poort bewaakt! Wat de zaak nog erger maakt, aan de overzijde loopt een zijarm van de “Sauldre”, een bijriviertje van de “Cher”, zodat we goed gevangen zij.
Weinig eten ook, er is te veel volk, elk krijgt een stuk brood en een klak soep. “ Te weinig voor te leven en te veel om dood te gaan!” oordeelt Keulemans. Die kijkt onweerachtig. Ja, er is reden te over!
Al mag niemand buiten toch krijg ik het gedaan. Ik heb de schildwacht maar mijn baard laten zien om seffens toelating te krijgen, een coiffeur te gaan zoeken. Hij ziet ten andere dat ik geen uitrusting bij heb en dus van zin ben terug te komen.
Ik ben echter nog niet terug aan de poort, na mijn bezoek bij de haarkapper, of zie ik daar mijn vijf mannen die op mij staan te wachten? En ze hebben dan nog mijn fiets en heel mijn uitrusting bij! Hoe ze dat met hun “sukkelfrans” hebben klaargespeeld kan ik maar niet begrijpen! Het schijnt dat ge om te liegen niet veel van de taal moet kennen!
Dus maar weer de weg op, maar dit zweren we bij elkaar, niet naar “Vierzon!” wij zijn eigenlijk blij dat we majoor Kortleven ontmoetten nu weten wij dat we daar alleszins moeten weg blijven!
Ik tracht van een Franse officier die langs de baan zijn troepen laat rusten, wat eten los te krijgen. Maar die begint ons daar uit te maken voor al wat hem door de kop komt. Woedend is hij om onze Capitulatie. Ik wens hem overal waar hij niet gaarne zijn zou en wij weer verder. Langs de weg is van alles te vinden, uitgenomen eten. De rijkdom aan al het overige wordt echter zo opvallend dat we ook maar eens afstappen even buiten een klein gehucht, waar boeren uit “Picardië” bezig zijn heel hun klederen en linnenvoorraad te vernieuwen. Hier moet een heel stoffenmagazijn achtergebleven zijn. Daar ligt voor een fortuin in het gras onder ruisende bomen. Wij vervangen al onze vuile hand- en zakdoeken en kousen door splinternieuwe, veel meer kunnen we al niet meesleuren.
Te “Villefranse-sur-Cher” stoppen Wij.
Op een hoeve krijgen wij van de boerin toelating om in een schuurtje te slapen. Haar man zit in de “Maginot-lijn” en ze is eigenlijk blij weer mansvolk op de hoeve te hebben, dat geeft zo wat meer gerustheid voor wat komen kan, zegt ze. Een weinig verder liggen boeren uit het noorden, ze hebben hun paarden in de weide losgelaten en we krijgen hier later op de avond nog een paardengevecht in regel, met hoefgestamp en vreselijke muilen, die happen met reusachtige kiezen. Schoon!
We kruipen dan in ons hooi met weer eens een verzadigde maag, want de boerin heeft ons de rest van het avondeten gebracht, de kinderen en de naar hier uitgeweken familie hadden geen honger en zo is dat “restje” een heel eerbiedwaardig avondmaal voor zes dolende piotten! Slapen doen we echter niet rap, onze geest is te veel bezig met de vraagstukken voor de nabije toekomst. Hier blijven of waarheen? Zich laten gevangen nemen? Maar dan?
De eerste Duitsers moeten we nog zien en hier beven de mensen al wanneer ze er aan denken! Onzeker is de toekomst. Doch iets zit in onze kop als een nagel vast. Naar Vierzon rijden we niet, slechter zouden we niet kunnen kiezen!
We zijn hier eindelijk zoals men zegt:” Goed gevlogen!” Heel de hoeve met tuin en al staat ons ter beschikking. Er is een pomp met parelhelder fris water en om ons was te slaan mogen we kuipen en zelfs de zeep gebruiken. Ten anderen, heel het gebuurte leeft hier zowat als een familie samen en wij maken deel uit. Zelfs kookgelegenheid is er. Tegen de muur is een soort wasvuurtje waarop al heel vroeg in de voormiddag water staat te warmen voor een grote hoeveelheid soep, ge kunt nooit weten of er geen hongerige magen bijkomen. Terwijl ik de soep gereedmaak en er onder stook, klim ik van tijd tot tijd tot boven in een reusachtige olm die vlak bij de hoeve staat. Ik wil niet verast worden door Duitsers en tracht op de baan de eerste grijze uniformen te ontdekken. Doch alles is vooralsnog heel kalm.
Terwijl ik zo in mijn boom zit te loeren, ontdek ik plots, vlak bij mijn hand, een groot insect zoals ik er nog nooit een gezien heb. Het is een iepenspintkever, een kereltje om bang voor te zijn, al is hij wel niet zo gevaarlijk als hij groot is. Ik stop hem in een van mijn patroontassen bij den hakenkruisarmband.
In de keuken zitten we ook van tijd tot tijd te luistern naar het nieuws dat ons van alle lijfsgevaar zou kunnen verlossen. “De capitulatie van het Franse leger” We hebben de laatste dagen genoeg gezien dat ook zij de weg van onze troepen daar in Vlaanderen zullen opgaan. Ook de Franse burgers zijn merendeels van ons gedacht, al durven sommige hun mening niet klaar uiten.
Hier komt nu, in de vooravond, het meest opwindende avontuur van heel onze odyssee. Er staat op een paar minuten lopen van hier een lange trein die opgepropt is met alle mogelijke waren.
Nu zij opeens burgers en soldaten samen de wagens begonnen open te breken, aangezien alles toch in de handen van de vijand zou vallen. Wij op een drafje er heen. Het is een toneel om nooit meer te vergeten. Wel een vijfhonderdtal mensen is hier aan het lossen en aan het wegsleuren, overal horen we roepen:” Par ici le pain” (langs hier brood) - “Ou est le wagon du riz?” ( waar is de wagon met rijst) Want er is van alles. Wij sleuren natuurlijk ook ons aandeel tot op de hoeve en gerieven rijkelijk onze goede gastvrouw. Keulemans bezorgt haar wel 20 kilogram geurende koffiebonen, iemand komt met 50 kilogram, zout aangesjouwd, er is macaroni, suiker, rijst, chocolade, al wat maar eetwaar is. Sardienen houden we meest voor onszelf. We hebben elk een half dozijn broden, grote stukken “Marseillezeep” halen Janssens en ik uit een nog gesloten wagen. Doch, er schijnt onraad te dreigen. Als we voor de zoveelste maal bij de trein aankomen, is er bijna niemand meer. Wat is er ten anderen ook nog weg te halen. De wagen met brood is nog maar voor een tiende deel leeg, er zijn nog duizenden broden in, maar wat kan een mens er op de duur mee doen?
Wij vinden echter beter; de wijn. Het zijn een half dozijn wagons-citernes, gelood en alles, mar dat schrikt een soldaat niet af. Doch als het deksel er af is, kunnen we er nog niet van proeven. De opening is amper 10cm. Breed en we zien maar weinig kans om uit dien ontzaglijke voorraad te putten. Janssens zegt opeens:” De Duitsers moesten ons eens zien van ver en ons hier met een machinegeweer af blazen.” Doch ik denk aan iets beters. Konden we maar een buisje vinden, dan zuigen we de wijn op!
Ik loop gauw naar een van de geplunderde wagens die vol papieren ligt van een of ander regimentsbureel en van grote foliebladen maken we buisjes van een vinger dik.
Of het smaakt! We worden echter kieskeurig en zoeken naar het beste vat! Ik moet eindelijk mijn spitsbroeder aanraden er mee op te houden, straks rollen we er af!
Terwijl ik naar de hoeve stap, met een moraal als nog nooit te voren wordt Janssens bijna het slachtoffer van zijn gedienstigheid. Een burger vraagt hem waar die wagen met zeep staat. Gustaaf, gedienstig als altijd, toont hem die en gaat mee binnen, om nog even te zien of er niets vergeten werd. Plots rolt de deur achter hun rug dicht en ze horen een dreigende stem:” Nous allons un peu voir, je m’en vais avertir” Ik weet niet wat al en hij schuift de grendel voor zodat die twee daar nu netjes in de kooi zitten. Janssens is opeens helemaal nuchter van schrik. De burger is echter nog veel meer uit zijn lood geslagen en staat er bij te jammeren en te zuchten. Als ze zo een kwartier lang aan alle mogelijke handvatten en stangen aan de deuren geschud en gerukt hebben, geraken ze er eindelijk uit en lopen elk naar zijn “huis” zo rap als ze kunnen.
We zijn pas met het opbergen van onze voorraad klaar, die we in een lege betonnen vergaarbak schikken, als het geschut van de Franse op enkele honderden meter van hier, tegen de Duitsers wordt geopend. Het duurt niet lang of ook van die kant kommen obussen over onze hoofden geraasd. Wij beleefden nog nooit zulk een duel en weten dus niet of er gevaar is of niet. Eerst blijven we een tijdje luisteren hoe het eigenlijk ineenzit, we zien, of beter we horen er geen klaar in en gaan dan maar mee tot in de kelder. Het is daar echter zulk een huilpartij en zodanig overbevolkt dat we er maar liever uittrekken en tot onder de spoorbaan meegaan met diegenen die daar het gevaar ontlopen. Het is echter maar een ellendige schuilplaats, een beek die onder de spoorwegdam doorloopt en waar ge goed moet oppassen om geen natte voeten te krijgen. Ook daar zijn we het al gauw beu en zoeken weldra weer de gezonden buitenlucht. De vrouwen daarbinnen en ook enkelen van de mannen vinden natuurlijk dat we waaghalzen zijn en roekeloos met ons leven spelen.
Honger kregen we er van. Er staat al sinds een paar uur macaroni te week en nu koken we die. Maar tot onze spijtige verrassing is het bloempap geworden. Nog juist goed om plakbrieven er mee te bestrijken! Doch als we er genoeg suiker in geroerd hebben wordt het een eetbaar iets, dat ons echter gauw de keel uithangt.
Als de avond valt komen weer obussen over onze hoofden gezweefd en ik lig nog lang met Janssens in de wei, op de rug, vruchteloos omhoog starend om er de voorbijrazende projectielen te ontdekken.
Het is nog maar amper dag, of ik zit alweer in de olm. Er is echter noch geen spoor van Duitsers te zien, noch op de baan, noch in de velden. De radio brengt ons ook vandaag nog het nieuws van de capitulatie van het Franse leger niet. Nu is het te verwachten dat onze dagen hier geteld zijn, wellicht al onze uren. Gans de voormiddag ben ik aan ons noenmaal bezig. De boerin liet ons een hen de hals omdraaien.” Les boches les prendront q. même:” zegt ze. Dat zou wel kunnen! Zo zitten we dan in ons schuurtje lekkere hoendersoep met wit brood te genieten als plots zonder dat iemand op dat ogenblik aan vijanden dacht, onze eerste Duitser de hoeve komt op gestapt.
Hij draagt een “mitraljette” onder de arm, de vinger aan de trekker. Hij ziet er een kerel uit waarmee niet te lachen valt. Wij trachten ons niet weg te stoppen, hij heeft ons ten andere gauw in de gaten, nog andere komen, de ene te voet, de andere per fiets, druk in de weer, schijnt het ons, recht op de hoevepoort aangestapt. Ze hebben ons al gauw aan het verstand gebracht dat we onder hun bevel staan. Ik vraag aan de eerste die naar ons toekomt of hij geen trek voelt naar een bol soep. “Nein:” zegt hij, doch loert ondertussen begerig naar de pot waar het grootste deel van onze lekkere hen nog ronddrijft. Hij zal er wel gebruik van maken, straks. Terwijl hij een ogenblik de aandacht naar de andere gebouwen wendt, bergen we zoveel brood we kunnen in onze rugzakken.
Gelukkig dat we van morgen, sardienen en chocolade verdeeld hebben en in de rugzak en broodzak gestopt. Konden we nu maar de boerin verwittigen dat er nog zoveel eten in dien vergaarbak staat, maar wij mogen niet meer van plaats veranderen en de boerin staat bij haar familie de ruwe Duitse infanteristen te bezien die ten allen kante snuffelen op zoek naar Franse militairen. Bijna al de mensen staan er bij te wenen, het is ook voor het merendeel van hen de eerste maal in hun leven dat ze Duitse uniformen te zien krijgen.
Nu komen ze weer op ons af. Onze fietsen moeten ze hebben. Daar is Janssens volstrekt niet mee akkoord en hij begint warempel tegen de Duitse infanteristen, diehem beveelt de rugzak van de fiets los te maken,uit te vallen. “Zeg jongen, dat gaat zo niet hoor, zij zijn voortaan de baas.” Zeg ik hem. Wees maar blij dat ge al de rest moogt houden. Mopperend, gehoorzaamt hij en de andere is al gauw met de fijne machine de poort uit. “Ik wou dat hij er de hals mee brak;” zegt Gustaaf. “Ja”; zeg ik, “kon hij dat maar doen!” Nu komen er nog meer grijzen, wij zwaaien de ransels over de schouder en laten ons dus maar leiden waar ze ons hebben willen. De burgers bezien ons als was ons laatste uur geslagen. Wij nemen het veel lichter op. Ze vangen ons? Dan moeten ze ons eten geven!
Wij gaan tot op een andere hoeve waar al meer Belgische en Franse krijgsgevangenen zitten, , de ene op de grond, andere op hun ransel. Ook burgers wachten er het voorbijrazen van de slag af, om terug naar huis te trekken.
Nog geen tien minuten duurt het of daar gaan de poppen aan het dansen. Obussen slaan in, wij denken, vlak achter de hoeve. Het is immers de eerste maal dat we zo horen kraken, het is iets dat openscheurt, vlakbij. Met een gil vliegen de vrouwen naar binnen, ook sommige soldaten springen rap ergens achter. Andere zetten kalm den helm op en wachten af wat komen kan.
Het moet zijn dat er gevaar is, want een officier komt het bevel geven om op te trekken. Nu stappen we een heel eind naar het noorden op en komen eindelijk in een soort smidse met ruim magazijn terecht, waar het gezellig fris is. Jonge piepjonge Duitse infanteristjes liggen lui langs de muur en vertellen hun wedervaren aan het front, in het noorden.
Ze lachen en zingen en wij worden zowat als vrienden aanzien, nu ons leger toch niet meer aan de strijd deelneemt. Een majoor komt er al bij. “Dat zal de laatste oorlog zijn voor eeuwen ver;” zo verklaart hij mij, zeker van de zegepraal van de Duitse Wehrmacht(1935-1945)weermacht. “En Engeland”; vraag ik hem langs mijn neus weg.
“Drei Wochen”; zegt hij, “en dat ligt er ook.” Ik denk er het mijne van, al begin ik nu ook te twijfelen. Zouden die het nog wel lange tijd uithouden?
Tegen de avond mogen we dan weer op mars, het noorden in. Ja zelfs meer dan wat ons lief is, mogen we marcheren met die zware bepakking en die warme kapote. (kapot’jas lange soldatenjas) Onze bewaker heeft den zwarten band gezien om mijn linker mauw. “ Was ist das?” Ik doe hem uiteen dat, dat voor een sterfgeval is? “Todesfall” “Dat doen we bij ons niet.” Zegt hij. Ik denk bij mij zelf: “ Ja bij u is het een plezier, te sterven, voor de Führer!” Wat verder vraagt hij mij, ziende dat ik er bij zweet:” Waarom gooit gij die zware mantel niet weg!” Het is waar ook denk ik, en ik gooi hem in de gracht. Als ik weer mijn rugzak vasthaak heb, denkik plots” Nu moest ik eens doen zoals verleden week en achterblijven. Maar hoe aan eten geraakt?” En daarbij, de volgende dag word ik toch weer ergens gesnapt en dan ben ik nog van mijn vijf ploegmaten gescheiden. Zo sukkel ik dan maar weer verder en kom stilaan weer in de groep gevangenen.
In “Neung-sur Beuvron” staan we een tijd op zij van de baan en zien er iets dat ons een gedacht geeft van wat het zeggen wil, soldaat te zijn in het Duitse leger. Een meelijdende Duitser van zowat 40 jaar heeft aan een Franse krijgsgevangene een stuk brood gegeven en een snotneus van ergens een korporaal heeft het gezien. Wat die sukkelaar daar nu moet horen omwille van die onschuldige overtreding van het reglement. Dat dan nog, terwijl hij stram moest in houding staan. Dat kan men zich met onze Belgische piottenmentaliteit niet indenken. “Dat moesten ze met mij eens geprobeerd hebben in Mechelen” zegt Keulemans.
Eindelijk, na uren gaans, komen we op een hoeve terecht, onze derde vandaag. We moeten aanstonds boven de stallen onze bedden gaan opzoeken! Een hoop hooi of stro. We vragen niet beter. Voorzichtigheidshalve trekt een schildwacht de ladder van onder het deurtje weg, maar wat kan ons dat schelen?
Hier boven liggen meest Franse soldaten. Niemand heeft veel eten, wij met ons brood en onze chocolade worden hier als de rijke kapitalisten aanzien en benijd. We kunnen ze natuurlijk niet allemaal helpen anders zitten we morgen ook op droog zaad! Allen zijn zo moe dat na tien minuten niets meer ritselt; het gevangenenlager slaapt!..
Voor de eerste maal worden we in het Duits gewekt. Het geeft een eigenaardig gevoel van afgesneden te zijn van het verleden en van de vrijheid.
We moeten te voet verder. Sommigen van de Franse krijgsgevangenen kunnen maar moeilijk mee, ze hebben gewonde voeten, ze legden immers al een groot deel van de weg sedert Holland te voet af. Gelukkig zijn er camions op weg, terug uit het zuiden en zo worden we dan hobben en sloppel opgeladen, Fransen en Belgen, kolonialen en territoriale dooreen. Bij ons zit een neger die een schot in de voet gekregen heeft. We zitten hem allen meewarig aan te zien zoals hij daar met zijn omwonden voet zit te grijzen van de pijn, maar de Duitsers zijn niet zo teerhartig. Ze zijn zomogelijk met hem nog ruwer dan met de andere kolonialen.
Zo mogen wij dan mee tot in “La Ferté Saint Aubain” Ditmaal worden we in een kleine school geduwd, met veel te weinig plaats voor een bende van wel 200 man. Doch we hebben niet veel tijd om hierover te klagen of te zuchten, want het is alweer verzamelen ditmaal zonder ransels.
We gaan werken. We zijn tevreden eens te mogen iets anders doen. We zijn weldra ter bestemming. Een soort kamp waar waarschijnlijk Franse troepen geleggen hebben. Alles is er in wanorde, het is duidelijk te zien dat ze hier de plaat poetsten zonder nog naar iets om te zien. Er is heel wat werk, maar de beloning ligt voor de hand. We bezitten weldra allemaal een warme soldatendeken.
Aangezien ik echter moet voor “Dolmetscher” of tolk spelen, daar de Franse soldaten de bevelen van de “Feldwebel” (sergeant-majoor) niet verstaan, geraak ik maar los om mijn loon te gaan halen wanneer alles uitgedeeld is. Ik vind dan toch nog iets wat ze allen schijnen op zij geworpen te hebben en wat nochtans blijkt evenveel waarde te hebben als een deken.
Ik zie namelijk op een van de matrassen een rode mantel van een “opahi” liggen. Hij is van mooie dikke fries gemaakt en als ik hem aantrek heb ik niet zoveel spijt meer dat ik mijn “kapote” wegwierp. Hij valt mij tot ver beneden de knieën en de kap is ruim genoeg om er met helm en alles in te verdwijnen. Ik heb er eigenlijk succes mee als we terug naar de school gaan. Hij zal mij vannacht al van pas komen. Ook eetwaren vonden we in dat kamp ‘tallenkante, zoals brood, dozen vlees, beschuiten enz.
In de school wordt nu ook nog brood uitgedeeld en wij als Vlamingen krijgen van de “Feldwebel” nog een extra rantsoentje bij, al voelen we het een beetje als een onrechtvaardigheid aan tegenover al die Franse jongens die wellicht al meer en veel meer gesukkeld hebben dan wij. Het is achter een soort verhoog dat als een toneel moet dienen, dat we ons, zo goed als het kan, een slaapstede trachten te maken. Het is een van onze slechtste nachten sedert de treinreis uit Brugge, vijf weken geleden.
Deze morgen zijn wij allemaal stijf van het slapen in die vochtige ruimte en dan nog in ongemakkelijke houding. We zijn ook blij als de “Feldwebel” ons meedeelt dat we verhuizen. We gaan op het “Schlosz” wonen verteld hij ons.
En warempel, we mogen op het kasteel langs de grote baan van Orléans gaan wonen. Voor het ogenblik zitten we echter nog maar in de weide van het kasteel, als konijnen achter onze draadversperring. Stilaan zijn we honger gaan krijgen want de stukken brood waren deze morgen nog kleiner dan gisteren.
Er is echter weldra spraak van gekookt eten, het eerste sinds we onze lekkere kippensoep in Villefranche sur Cher in de steek moesten laten. Ze brengen door de poort van het park een heel stuk rundvlees binnen van wel 10 kilogram en een zak rijst. De “Feldwebel komt mij halen om als “Dolmetscher” of taalman in de keuken te blijven. Ik moet er aan de koks die Franse soldaten zijn, de bevelen uit het Duits vertalen. Nog geen slecht postje. In een keuken zult ge moeilijk van honger omkomen, zolang er tenminste iets te vinden is. Het duurt niet lang of we krijgen er een Duitse Kok op bezoek. Het staat hem allemaal niet aan. De koks hebben het vlees in stukken gesneden met het inzicht ze zo te braden en elk soldaat zijn stuk te geven, doch hij doet hen alles terug uit de kookketel nemen en in blokjes van een vingerhoed grootte snijden. Zo,en dan de rijst er bij en maar alles dooreen geroerd. Ja, hij heeft het bij het rechte eind, die kerel moet al heel wat soldatenmagen bediend hebben. Als alles goed aan het koken en aan het pruttelen is komt er een luitenant binnen. Die ziet er niet kwaad uit maar hij zegt toch in mooi Hoogduits: “ Als het niet goed is wanneer ik kom proeven, dan krijgt gij, als keukenoverste, den Kogel! Smakelijk!”kogel!
We hebben, terwijl onze rijst verder gaar wordt, al de tijd om eens rond te lopen. Er is hier zowat van alles te vinden zodat we weldra over al het nodige beschikken, zowel keukengerief als kruiderijen om onze rol van keukenpiet goed te spelen. In de tuin staat een mooie ruime kapel en een schooltje van twee klassen, waarschijnlijk voor een deel van de bevolking, daar de dorpskerk nogal ver van dit deel van “La Ferté St Aubin” gelegen is. We zijn hier nogal vrij en lopen na ons middagmaal weer eens overal rond. Ook tot bij onze mannen ga ik eens zien, die zijn bezig een autobus, die in het park door een bom letterlijktegen een boom werd geworpen, helemaal te pluimen. In de tuin wandelt een Franse priester die met droefheid in de stem over de toestand spreekt, die volgens hem hopeloos is voor Frankrijk. Het ware voor ons heel gemakkelijk, te vluchten, we hebben maar onze ransels uit de keuken te halen en langs den hof in de velden en de bossen te verdwijnen. Maar dan? Hoe aan eten geraakt. Ook mijn vijf makkers van het 57ste wil ik niet in de steek laten. Waarom de Fransen de vlucht niet nemen, dat begrijp ik niet. Maar ja, Frankrijk is ook zo groot, sommigen wonen wel 500 km. Hier vandaan. S’ Avonds mogen we al ons gepak in de kapel binnendragen en daar slapen.
Een Duitser van om en bij de veertig jaar zal de wacht houden. “Hij wil niet hebben”, zegt hij,” dat er gedurende de nacht meer dan een van ons terzelfder tijd buiten de kapel zij om aan een dringende behoefte te voldoen. Natuurlijk, wij verstaan dat ook,wij zouden heel gemakkelijk, de ene na de andere kunnen verdwijnen om niet meer terug te keren. Hij toont ons een oud damesschoentje en legt het op de bank naast de kapel. “Die buiten komt,” zegt hij, “ neemt het schoentje mee waar hij gaat en als dan een tweede buitenkomt, blijft hij op de bank zitten tot de eerste met het schoentje terugkomt. Zo iemand toch weggaat, zonder schoentje, dan schiet ik, en ik kan juist schieten, verzekert hij ons.” Een mus op 50 meter. Het moet eens waar zijn. Ik denk dat hij moe is en ergens zal gaan slapen. Dat schoentje zal dan in zijn plaats op schildwacht staan. Wat kan ons dat schelen? Wij slapen in de kapel zonder aan vluchten te denken, het doet eigenaardig aan al die mannen, er zijner wel 150, die op alle mogelijke plaatsen, tot zelfs op de trappen van het altaar en tegen de biechtstoelen liggen te snorken. Ons Heer zal het ons wel niet kwalijk nemen!
Na het gewone geplas bij de pomp waar wij ons lekker wassen met koud water tegoed doen, ga ik weer naar mijn keuken waar mijn Franse keukenpiet al bezig zijn aan het noenmaal Voor ons ontbijt krijgen we weer elk een stuk brood. In de volle werkzaamheid van mijn nieuwe bediening als keukenopzichter, en taalman komt Janssens mij plots halen. We moeten weg, er zijn auto’s gereed voor ons. Ik neem gauw afscheid van mijn personeel en op een paar minuten zijn we geranseld, gebroodzakt en gereed om verder te reizen! We worden in open camions geduwd en weg zijn we, op Orléans toe. De brug over de Loire is al hersteld en zo rijden we de stad binnen. Bij een kazerne stoppen we. Wat een volk! Er wordt ons verzekerd dat hier zo maar 11.000 krijgsgevangenen zitten.
Het staat ons allemaal niet erg aan. Wij zouden veel liever weer naar ons “Schlosz” terugrijden. Doch de mens wikt en… een grijze “Oberst” of zo een “feldwebeltje” beschikt! Het gaat er hier heel anders aan toe. Hier spreken ze niet van “gegen der Wand! Te zetten, doch ze zouden het doen zonder het te zeggen. Zo ben ik ’s namiddags getuige van een toneeltje dat als uit een film geknipt is. Er is uitdeling van brood en een stukje vlees en plots worden de koks bijna omvergeduwd door de ongeduldige massa hongerige mannen. Doch de Feldwebel trekt zijn revolver en terwijl hij een gezicht zet als een Duitser alleen dat kan roept hij me daar een of ander bevel met zo gebrul tot de mannen in de keuken dat heel het boeltje achteruit krabbelt. Ik stond niet ver af heb hier voor het eerst in mijn leven de loop van een geladen wapen een ogenblik recht naar mij gericht gehad. Het geeft zo een beetje een onbehagelijk gevoel! Wat later bezorgt hij ons echter weer meer, dat wij ons, wij zijn thans 23 Belgen, allemaal Vlamingen, goed laten smaken. Een van hen verdient echter zulk een voorkeur niet. Hij heeft in Brussel een juweelwinkel helpen plunderen en zit met zijn ransel vol goud- en zilverwerk, een half fortuin. De Feldwebel is waarlijk goed voor ons, we mogen zowat in alles wat meer doen dan de andere en zoeken dan ook een goede plaats om vannacht te slapen. In de grote garage liggen autokussens en hooi en stro en hier maken we ons nest klaar. Dan laten we al onze bezittingen onder bewaking van een van ons gezessen achter en gaan eens op verkenning in die reusachtige kazerne. Overal werd geplunderd en wij vinden ook nog iets dat ons kan dienen: stafkaarten van het Franse leger op schaal 1/40.000ste en 1/80.000ste en zo meer, zelfs België ligt hier volledig op 1/40.000ste. Ik neem de streek Kortrijk mee, de andere zijn meer belust op Antwerpen.
In het atelier is een echte verwoesting radio’s en alle mogelijke elektrische installaties werden vernield, de Franse officieren die hier binnenkomen zijn verontwaardigd, maar wat helpt het allemaal? s’ Avonds slaan we een praatje met de Fransen die al helemaal anders spreken over onze Koning en de capitulatie van 28 mei, nu ook Frankrijk er heeft moeten aan geloven.
We mogen verhuizen. De 23 Belgen, allen Vlamingen worden verzameld om rechtover de kazerne te gaan wonen. De Franse soldaten zien niet weinig schuw als ze ons zien vertrekken. Ze veronderstellen wellicht dat we ons aangeven als vrijwilligers voor het Duitse leger? De Feldwebel doet ons allen een kamer uitzoeken en het duurt niet lang of al wat maar tot bed kan dienen wordt op zijn plaats gesleept. Wij hebben voor ons gezessen een paar matrassen, dat we in een soort werkplaatsje t’ einde de koer openrollen. De Feldwebel laat ons maar begaan, “aber” zegt hij “niet mausen”! Wat denkt u wel, vriend.. veldezel? Hij legt ons ook uit dat we eigenlijk:” nicht gefangen zijn”, doch dat we niettemin het huis niet mogen verlaten. Dat is nu toch niet samen te knopen!
De dorst is onze ergste vijand. In de stad is de waterleiding onderbroken. Dus moeten water gehaald worden, willen we niet vergaan van de dorst. In de kelder liggen lege vaatjes. We halen er een drietal boven, de grootste is zo wat 50 liter groot en als we dan nog een karretje vinden in het gebuurte, dan zijn we helemaal uitgerust voor het waterhalen. Het is een lustig groepje, we zijn zo met een half dozijn en heel het spul heeft zo iets van een Vastenavond grap!
De stad is een warboel van vluchtelingen en Duitse troepen. Honden die vrij rond lopen worden door soldaten met een kogel in de kop afgemaakt. De legers willen van geen “Seuche” geen besmettelijke ziektes of zulke dingen weten. We zagen zo een grote trekhond, die een “verdachte” bleek te zijn, in de velden jagen door een Duitser, die hem dan kogels achternazond tot hij er eindelijk bij bezweek.
Wij zoeken alles af om wijn of tabak of essence te vinden, want alle “toeristen” smeken er ons om. Gratis geven we er 15 liter weg die we achter in een winkel opdiepen. Op straat liggen Belgische en Franse geweren op hopen de kolven aan splinters of de grendels er uit gehaald: Collectieve ontwapening.
Op een soort fabriekskoer ontdekken we een trap die naar onvermoede diepte schijnt te leiden. We durven niet eens tot beneden gaan, er leidt op ’n meter of acht diepte een gang naar links, in een inktzwarte duisternis. Als we eindelijk aan water geraakt zijn, een half uur buiten de stad, waar de mensen ons optimisme en onze goedgeluimdheid bewonderen en weldra delen, duwen we dan maar, onderweg een “koutje” voeren met een paar lustige Duitsers, ons karretje water naar huis. We zijn eigenlijk meer dan welgekomen en het duurt niet lang of het kleinste vat is leeg.
Er zijn 39 man, walen namelijk, bijgekomen en aan hun hoofd staat een luitenant. Wij waren 23, dat zijn er nu zomaar 62, eigenlijk een beetje veel voor een huis! Wie zag ooit zulk een kroostrijk gezin?
De luitenant is geweldig ongeduldig en wil naar huis gelijk hoe? “Ik trek alleen uit,”: verklaart hij mij. Dat is niet mooi van hem, zo zijn mannen in de steek dreigen te laten. Ik bekom van de Feldwebel dat we eens mogen naar de plaatsbevelhebber gaan smeken om naar België te mogen vertrekken. Ik heb bij die kolonel, want zo iets moet het geweest zijn, meer gesnauw en gedonder in de zoete Duitse taal mogen horen, dan ik ooit geleerd had. Het was al van:” Keine humanität” en 1918 en toen de luitenant mij vroeg:” Wat verteld hij daar allemaal”, dan heb ik hem een heel wat verzachte en humaniseerde vertaling van kolonels peroratie gegeven! Als we thuiskomen is er een kleine revolutie aan het uitbreken. Onze broers de Walen willen ons zo maar onzen besten huisraad opeisen. Ook de luitenant spreekt van matrassen afstaan, doch wij houden voet bij stuk. Eerst kwam, eerst nam! Wat?
Spijts de consigne ga ik van als het kan even de stad in. Er werd geplunderd volgens de regels der kunst. Waar de deur weerstond werden de vensters geforceerd.
In een kappersalon, een mode-instelling! Vind ik nog een ganse doos “Gibbs-sticks voor de baard.
Ik steek een van de twaalf op zak, dan word ik niet als “Pflünderer erschossen” zoals mij op aanplakbrieven ten allen kante beloofd word. Ik kan ook de weelderige begroeiing van mijn kaak en kin laten zien als verontschuldiging. Ik zoek iemand die mij kan of wil scheren en vind weldra in een leeg hotel een Franse vluchteling die samen met zijn vader een potteken aan het koken is. “aux frais de la princesse”Of die vent mij “kan” scheren weet ik niet, maar hij “wilt” toch. Hij heeft een “Gillette” bij en ik zeep mij dus goed in. Ik was al eens het slachtoffer van een Franse kapperbeul, en dan nog wel een vrouw, in 1939, doch ditmaal gaat het alle paal en perk te buiten. Ik bloed wel uit twintig snij- en scheerwonden, betaal twee frank, wat toch maar op tien centiem per wonde komt en neem me vast voor, nooit meer vrijwillig in handen van een zo een “schreper” te vallen! Doch de baarden geschiedenis zal gauw vergeten zijn want er is beter nieuws. Treinen vertrekken in noordelijke richting, dus nader België toe. Janssens en ik gaan even tot in de statie. Het “krioelt” er van vluchtelingen en Belgische en Franse troepen. Doch we voelen niet lang goesting om met zo een trein naar huis te rijden. Platte wagens, overbevolkt, een locomotief die ze nog moeten van water voorzien. Het zal nog iets anders worden dan Brugge- L’Isle-Jourdain! En hoeveel bruggen zijn al hersteld? En waar zal al dat volk aan eten geraken? Konden we maar weer een fiets of zes bemachtigen! Of liever vier, want Keulemans de onuitputtelijke heeft weer eens zijn talenten ten toon gespreid. In ons huis vond hij twee afgedankte fietsen die hij echter met wat hij overal bijeenscharrelde heel goed bruikbaar heeft gemaakt. Ze werden ten anderen ter gelegenheid van een onzer waterreizen al geproefd!
En hier valt ons dan plots een hemelse dauw in handen. Vier Belgische piotten zijn met elk een goede fiets de statie binnengekomen en willen nu per trein verder. Als we mogen, krijgt gij onze fietsen! Wij helpen dus smeken en parlementeren bij “bemanning en passagiers en eindelijk mogen onze vier inschepen. Wij delen hun maar onze bezwaren tegen deze reis niet mee, integendeel, we weten er niets dan goed van te voorspellen! En zo stappen we dan triomfantelijk, aan elke hand een fiets, de straat op. Een burger wil er ons ene ontfutselen, we leggen hem uit dat we eigenlijk met ons vieren zijn en hij laat ons gerust. Die politieagent daar, die krijgt een goed gebed voor zijn eeuwige zaligheid als hij ons niet aanspreekt. Hij doet het doet!..
Wij brengen de vier paarden in veiligheid, namelijk in de diepe kelder die we gisteren ontdekten. Zie zo onze garage staat vol!
Het trof, me daar in die statie, hoe de mensen onverschillig geworden zijn voor het gevaar. Een vrouw zat op een kist en toen ik haar deed opmerken dat die vol brandbommen stak, die ten anderen goed zichtbaar waren, was zij niet in het minst verwonderd of bevreesd. Een week geleden zou ze wel met een gil opgesprongen zijn!
Zo bezitten we dan weer zes fietsen die zelfs beter zijn dan onze andere. Het is dien avond een echt parlement dat in ons achterplaatsje vergadert. Niemand vreemds wordt binnengelaten zelfs een jongen uit het Antwerpse, die sinds enkele uren bij ons groepje tracht aan te sluiten, wordt onbarmhartig buiten de besprekingen gehouden. Hoe meer volk, hoe meer gevaar dat onze ontvluchtingpoging mislukt.
Vandaag, als ’t Goden de “Fritsen” belieft: ontvluchtingdag! Alles bijeenverzamelt wat we bezaten, ondermeer ook wat we hier rechtover in de kazerne vonden. We mogen al weer eens om water, als “Dolmetscher” mag ik nogal een en ander buiten het reglement verrichten en zo bepakking in onze kelder vervoeren. Er is onder ander een fijne wandelstok bij waar binnenin een soort metalen matrak steekt waarmee ge ingeval van nood mooi werk zou verrichten. Tegen avond weer eens beraadslagen. Een paar mannen aarzelen nog, doch andere drie hebben deze namiddag de “Picon” nogal aangesproken en zelfs de “Berger”, en die stemmen voor ontvluchting, zich van geen gevaar bewust. Al ben ik zelf nuchter, toch verklaar ik ook ronduit tegen de twee die aarzelen:”Doe wat gij wilt, ik probeer het”. En meteen gooi ik al de ransel over de schouders en maak hem vast. Dit geeft bij de twee de doorslag. Dat een nuchtere het ook aandurft is een teken dat het misschien wel zal gaan!
We staan daar dus met onze ransel op, te zien van door het venster of de schildwacht niet een ogenblik rechtover de kazernepoort zal wegtrekken en zodra hij dat doet vertrekken we er van door., twee van ons met een fiets aan de hand en wij allen beladen langs voor en achter. Het grootste gevaar komt van de andere Belgen die aan de deur een luchtje staan te scheppen. Ze vinden het natuurlijk vreemd dat wij er zo opuit trekken en roepen tallenkante:” Waar gaat ge naartoe?”
Die stommeriken, straks komt de schildwacht er op. Ik antwoord haastig:”Er zijn beestjes daar vanachter, wij gaan ergens anders wonen waar het beter is”! Ze schijnen dat onder elkaar te bespreken en wij wachten niet om te vernemen of ze het geloven! Ik zeg tot de mannen:” Niet lopen, dan schiet de eerste de beste Duitser die ons bemerkt! En als ze roepen, onmiddellijk stoppen of ze leggen ons neer!”
Een paar minuten verder staat een auto, als we daar maar voorbij geraken, dan is er al wat minder kans dat ze ons nog zien. Minuten van angstige spanning, ons hartje klopt en we zweten er van, eindelijk zijn we achter dien auto en nu is het de straathoek die onze volgende etappe afsluit. Als we daar eenmaal achter verdwenen zijn, jubel ik het uit:” Wij zijn al voor 50% gered!” Ja, nu zouden we al mogen lopen, maar we blijven voorzichtig. Eindelijk nog een straathoek en weldra zijn we aan onze fabriek met onze garage. Ongelukkig ben ik met mijn mooie wandelstok, ik breek hem bij een eerste poging om mijn paard te bestijgen. Op ons dooie gemak, om nergens achterdocht te verweken, rijden we de poort uit, de baan naar “Bazoches” op. Het zal nu wel 100% zijn dat we gered zijn. Niet te gauw jubelen! We zijn drie kilometer ver af, daar hebben we het al. Een soldaat staat midden de baan met de armen wijd open:”Stoppen!” Werkt de telefoon dan al en heeft deze kerel bericht gekregen dat wij ontsnapt zijn? Doch wat een blijde verrassing als hij ons vraagt:” Hebben sie noch etwas zu eisen?”- “Nicht all zu viel” antwoord ik maar. En hij reikt ons a.u.b. een paar grote dozen sardienen met een brood van een kilo! Nu worden we warempel nog gevoed door hen die we bedrogen. Ja, hoe lelijk hebben we onze feldwebel er in gekregen! Wat zal die morgen vroeg naar zijn “Dolmetscher” staan zoeken? En de Waalse luitenant?
Oei, oei, oei, daar komt nu achter ons een moto aan. Ik zie even om, een Duitse helm en regenmantel! Nu zijn we er aan? En hij valt stil als hij vlak voor ons is en doet ons teken te stoppen.
Wij geven ons nu toch zeker verloren, die kerel komt uit Orleans en weet alles van onze vlucht. Hij haalt een briefje uit zijn zak en…” Können si emir das ubersetzen,” Hé, het is een Frans bericht over een zieke vrouw ergens in een dorpje langs de baan. Ik vertaal hem gauw heel de zaak en hij is weer weg.
Wij zullen het vanavond niet lang trekken, morgen zullen we met minder gevaar reizen, dan zullen ze ons zeker niet meer zoeken. In Baclas, een paar uur voor Etampes vinden we een hoeve waar tientallen burgers een onderkomen gezocht hebben. Wij zijn liever alleen in het schuurtje maar daar boven op het stro liggen al twee mannen. Het is hier zaak, morgen onze fietsen nog terug vinden. We sleuren ze dan maar mee naar boven en liggen er om zeggen bovenop, niemand zal er mee gaan lopen of hij maakt ons wakker. Niemand is meer wantrouwend dan die zelf zijn bezit niet helemaal op regelmatige wijze verkreeg!
Nu kunnen we ons weer eens lekker wassen bij de pomp. In Orléans kostte water te veel werk om er lustig mee om te gaan! Flink gegeten ook en dan naar Etampes. Er valt te schuilen voor de regen, want als we onze dekens en ransels laten doornat worden dan voeren we 10 kilogram mee naar België. Etampes werd lelijk gehavend. Caron en Janssens blijven wat achter en wij doen maar voort. Doch eindelijk worden we ongerust daar we ze niet zien achterkomen. In een bos stoppen we, terwijl de Duitse wagentjes het noorden al weer intrekken. Het zijn “sudeten”, vertellen ze mij en nog drie weken en ze zijn in Londen! Wij zouden het geloven, zo zeker zijn ze er van! En die Caron en Janssens blijven weg! We eten dan maar eerst en zoeken even in het bos af naar verderen voorraad. Hier werd een slag geleverd, overal liggen wapens en munitie, een paard ligt met opengescheurde buik terwijl de wormen rondom, een festijn houden.
Ik zag er nog nooit zoveel samen, krioelen doen ze, één tapijt van grijze, witte, vette vleeswormen, bijna zo dik als een potloot! We kunnen daar echter rustig zitten bij eten! Wat een school we doormaken sinds enkele weken!
Eindelijk zijn onze achterblijvers daar en sakkeren dat wij hen zo maar in de steek lieten. Doch de vrede is gauw hersteld als we hun tonen dat wij niet werkloos geweest zijn. Verschillende dozen vlees lagen nog ongeopend tussen al den rommel in het bos Honderden andere werden echter doorboord om ze voor de Duitsers onbruikbaar te maken. Een geluk voor ons dat ze er enkele zo lieten. In “Longjuneau” , staat er me daar weer een vent met de armen te molenwieken:”Halt! Hier in de garage moet ge wachten tot een camion u naar Parijs brengt!” Boef! Zo ver is het weer! En zo zitten we hier uren en uren te wachten! Van tijd tot tijd komt wel een camion voorbij maar die is ofwel volgeladen ofwel moet hij niet ver genoeg! We trachten dan maar de schildwacht te overhalen, om ons te laten verder reizen. We hebben immers eten en vervoer! “Nein”, zegt hij, “warten”!
We zoeken dan maar de garage af en vinden in de keuken wat suiker, voor elk een paar kilo, die zal ons beter te pas komen dan den “Friz”. Ook “Michelinkaarten” zullen voor onze verdere reis van nut zijn. Zo met onze eetketels vol suiker en kaarten van Noord-Frankrijk op zak, trachten we van de schildwacht toelating los te krijgen om verder te fietsen. Het is echter maar wanneer deze wordt afgelost dat we de nieuwe, die het zich zo erg niet blijkt aan te trekken, mogen weg gaan.
Hij gelast ons een eind verder naar een “Sammlungslager” te gaan om een “Schein” waardoor we zullen toelating hebben om verder naar huis te reizen. We nemen ons echter inwendig vast voor, geen grijzen vrijwillig in de armen te lopen!
Om Parijs heen, want in de stads mogen we niet binnen, komen we tot bij “Gonesse”, dicht bij de baan naar “Peronne” en “Arras” en zoeken bij een boer naar slaping.(slaapplaats) Geen middel, zegt hij en wij druipen het dus maar af doch als we langs zijn hangaar rijden denken we: ” en waarom hier niet?” Bij nader toe zien bemerken we er ten andere al een hele familie met paarden en wagen . En schijnt niet veelplaats meer over te zijn maar daarboven op het ongedorste graan is er nog.
Het is natuurlijk niet mooi van ons, zo op de aren te gaan slapen en zodoende het graan te doen uit ruizelen, maar waarom liet hij ons niet in zijn hoeve een hoekje bezetten. Hij verdient niet beter, oordeelt Keulemans. Het is natuurlijk een hele kleuterpartij om met heel onze trein fietsen daar boven op het stro te gereken, maar beneden mogen ze toch niet blijven, wat? De mensen die daar bij hun vuurtje zitten te avondmalen nemen het ons ten andere niet kwalijk dat we hen schijnen te wantrouwen, ze wantrouwen zij ons ook allemaal! Zo slapen we dan maar voor de eerste en wellicht de laatste maal van ons leven op graan a.u.b., dat later, wie weet, voor ons eigen brood zal moeten dienen!
Vandaag komen we in de streek en op banen die mij tamelijk bekend zijn . 3Jaar geleden reden wij, een kameraad en ik, naar Parijs en nu herken ik weer de dorpen waar we toen door kwamen.
Van Hoyweghen heeft vandaag geen geluk. Eerst heeft hij bandbreuk en wat later krijgt hij met zijn ketting te maken. Op een soort kasteelhoeve, waar niemand meer thuis is, zoeken we alles af naar fietsgerief en onderdelen. We vinden al heel weinig, een beetje eetwaren, maar verder niets dat ons kan dienen. Toch geraakt die fiets in orde, in onze omstandigheden moet ge zo een beetje meer kunnen dan anders.
Wie ons dat kleine ongeluk bezorgde, daar pas, toen Van Hoyweghen, die zijn fiets bijna aan splinters zag rijden door een voorbijrazende auto werd geraakt? Belgen a.u.b. die in volle snelheid naar huis zwieren. Van je eigen landgenoten moet je het hebben!
In “Pont St Maxence”, waar de brug over de “Oise” werd opgeblazen, liggen de paardenkrengen nog tussen de betonblokken in het water. Het is helemaal een oorlogszicht, wie weet hoeveel mensen hier ook het leven bij lieten.
Honger en dorst beletten ons, onmiddellijk over de “Oise” verder te reizen, we hebben nog wat brood en chocolade, maar drinken ontbreekt. Dan maar de hotels afgezocht en in een kelder vind ik goede wijn, de kraan zit gereed in het vat. Het is wel pikdonker, maar om te smaken of het goed is, hoeft ge geen klaar te zien. Wij zijn niet al te gerust bij het buitenkomen, de Duitsers verdragen niet dat er wordt “gemaust!” (stelen) er is echter geen onraad en we stromen opgeruimd met de vluchtelingen mee over de noodbrug naar het noorden.
De Duitsers die we ontmoeten hebben er allen goede moet op “Sudeten” ( bergketens ca. 300km lang, tussen Elbe en Oderop de grens tussen polen en Tsjecholowakije,daar leeft een Duitse bevolkingsgroep de rand van de Bohemen en Moravië) wijzen mij het noorden: “Calais” zeggen zij, “Und dann Londen”! Van een kok krijgen we een paar broden met elk een doosje “Sudetenkaas”. Het kan ons niet schelen van waar hij komt, als het maar eten is.
Als de avond valt, komen we in “Peronne” aan. In de stad gaan slapen, daar voelen we niet veel voor en we zoeken maar liever iets buiten. Een verlaten kamp in een grote weide zou ons wel van pas zijn. Doch is dat hier helemaal verlaten. Rechtover bellen we aan bij een paar oude lieden die ons ten stelligste verzekeren dat niemand daar komt slapen. Wij de barakken binnen. Hemeltjes lief, hier zijn we er toch op gevallen! Bedden met echte, zachte matrassen, op de tafels liggen hele en halve Duitse broden, ik vind een “Katholische Fedgesangbuch” er zijn dozen bonen, nog onaangeroerd, kortom, het is meer dan wel. Wij avondmalen zoals we het in lang niet meer deden en slapen als prinsen!
Er is geen twijfel meer. Dit is onze laatste dag, vanavond zijn we thuis. Er vallen nog amper een honderdtal kilometer af te leggen en we zijn op van vóór zes uur. Ik sta er echter op dat we eerst flink morgenmalen.
Na het wassen, aan een van de pompen zetten we ons aan een troepentafel, onze laatste wellicht voor lange jaren en eten als wolven. Ik wist niet dat het mogelijk was dat een man, gans alleen, een doos conservenbonen, koud, zoals ze er uit komen, kon naar binnen spelen. Het is dan ook een goed verzadigde rennersploeg die even voor zeven uur de stalen paarden bestijgt en blij is het kamp vaarwel te mogen wensen!
En hier komt dan het ogenblik dat wel komen moest.0nze wegenmoeten scheiden. Ik zou wel kunnen met de vijf andere meerijden, tot St Ghislain of beter Quievrain, maar dat verlengt mijn reis en ik zou graag even in Rijsel (mijn) familie gaan groeten. We stappen dus af, even buiten Peronne, waar de nationale baan N17 Parijs-Cambrai, enz. de baan N37 ontmoet, die over Bapaume en Arras de rechtse weg is naar Rijsel. Het afscheid duurt niet lang, er is wel een tikje weemoed omwille van een mooie kameraadschap waaraan thans een einde moet komen, dochna een belofte elkaar spoedig te schrijven, met de hoop op een later weerzien, bestijgen we weer onze trouwe fietsen en ik neem de linker baan, terwijl mijn vijf Antwerpenaars weldra uit het gezicht verdwenen zijn.
Een peloton infanteristen gaat mij voorop, ze stappen lustig zingend over den gladden macadam, ik blijf er een hele tijd achter. Wat is het toch soms een mooi gezond leven, dit van een soldaat, denk ik bij mezelf.
Doch waarvoor kunnen we morgen of overmorgen of over een paar weken niet staan, ergens in een veldslag, ’t zij hier, t zij in Engeland?
Zullen ze dààr wel levend geraken? Ze zijn nu aan het fluiten zo een fris en vrolijk muziek is dat in de blijde morgen!
In Lens stap ik even af om bij een haarkapper mijn baard te verkopen! Ik wordt er bezien als een eigenaardigheid, met mijn mengelmoes van allerlei uitrustingen en met mijn kleine damesfiets. Een vrouwtje vraagt mij, een brief voor haar te willen posten, in België en hiervoor krijg ik een ferm glas wijn, heel wat anders dan wat we de laatste dagen meestal te drinken hadden.
In Rijsel nog allen gezond en ook niet weinig verwonderd mij te zien. Als ik, tegen zeven uur of zowat, Moeskroen bereik zijn er hier en daar een paar kinderen uit de school die hun ogen niet kunnen geloven als ze me in zulk een verkleding zien voorbij fietsen. Thuis werd ik ontvangen als uit een andere wereld teruggekeerd.
Als ik hun vertel dat wij, Janssens en ik een ogenblik van zin geweest zijn, dieper Frankrijk in te rijden, naar de bergen van “Auvergne” en dat het slechts de vrees was geen eten te zullen vinden, die ons weerhield, dan vinden ze, dat we toch wel harteloos zouden geweest zijn. Wie weet, zei Janssens echter dikwijls of we nog ooit zulk een gelegenheid zullen hebben?
Hier eindigt dus het relaas van vijftig bewogen dagen, gedurende de welke sterke vriendschap werd gesloten, veel vreugde genoten, nu en dan gevaar gelopen en ten slotte veel geluk gehad in de beslissende ogenblikken.
Ons interesse was nu nog meer open gesteld, We wilden er nog meer over kennen We stelde het open aan heel de wereld. We lieten onze ogen vallen op alle mogelijke media om iemand te terug te vinden.
Op enkele dagen tijd kwamen reacties: Albert Veiller een kranige man van zeven tachtig belde op met het relaas. Hij was opgeroepen naar Roeselare. Hij was eveneens in L’Isle-jourdain en hij kent de heer Burger en in augustus 2007 gaat hij naar L’Isle-Jourdain,
Er zou daar nog altijd een groepering bestaan onder de leiding van J.P Candet Lomtient belle vue 32680.
Het 57ste = 7de ligne regiment
Er zou een schandelijke smet(schandaal) hangen boven wat de regering welke toen verbleef in “Vichie” de Belgische krijgsgevangen zouden moeten werken voor de franse troepen. Zij moesten in het noorden gaan werken de troepen wisten niet wat ze doen moesten
Er zou een boek bestaan geschreven door Kononel Jamart.(Jean Janmar)(in het Frans) over L’Isle-Jourdain.
Hij sprak over kwartier Elisabeth, Everen in het jubelpark het legermuseum.
Het zou normaal geweest zijn dat de Belgische troepen Frankrijk binnen trokken dit zou het scenario 14/18 geweest zijn.
Ik plaatse een oproep, op 8 juni 2007 met de volgende tekst:
Ik “Sergeant bij het 57ste in de kazerne van Mechelen op 10 mei 1940 (uitbreken van de tweede wereldoorlog) vertrok naar L’Isle-Jourdain aan de voet van de Pyreneeën per trein bij een Zwitserse boer waar wij gekazerneerd werden bij Armand Burger.
Volgende manschappen waren bij mij, Kortleven(kapitein, korpsoverste) hier werden al de namen vermeld, waar van een met voornaam Gustaaf Keulemans.
Op dinsdag 6 november op
Een nieuwe oproep werd geplaatst in Okra februari 2008,
Volgende antwoorden kwamen er op af;
Fred Bonaers uit St-Truiden hij was in het leger gepensioneerd en was helikopterpiloot.
Hij heeft ook een dagboek en gaat later contact nemen we zijn nu 1 februari 2008
Hij kent: “Kortleven” in de streek van St-Truiden.
J. Eeckhout-Bill 91 jaar vertelde aan de telefoon op 31 januari 2008 dat ik contact moest opnemen met DeKuipere , de man houd zich bezig in de streek van geluwe met Oorlogsopzoekingen en woont in de Wervikstraat nr. 22. Hij kent een zekere Roger Verbeke en gaat er contact met nemen in verband met mijn oproep.
Indien u hier meer over weet en je wil ons helpen deze mensen te zoeken mail ons!
153 Delongie Marcel Francois geboren te Rollegem op 7/6/1914 weder onder de wapens geroepen op 1/9/1939 . 22 linieregiment 6de compagnie . Ontslagen op 31/3/1941 van Stalag XVII B. Stalag XVIIB of afkorting van Mannschaftsstamm- und straflager ook wel stammlager.Was gevangenschap voor manschappen en onderofficieren. Is gelegen in Oostenrijk Krems-Gneixendorf zes kilometer ten noordwesten van Krems aan de Donau.
154 Declerck SylvainKrijgsgevangene Vereremerkt met verscheidene Militaire eretekens Categorie:gesneuvelden
Er waren niet alleen krijgsgevangenen maar ook jongens sneuvelden in de oorlog van 1940-1945
Hier volgt hun lijst
Deprez André -Valère Hij woonde bij zijn moeder, Julienne Deprez
Aalbeekstraat 44 te Rollegem.
Geboren te Ingelmunster den 20 november 1919
Zoon van Remi en julienne Deprez cie. Van het 4 Lie. (1 inf. div.
Hij werd onder de wapens geroepen in juni 1939.
Vanaf februari 1940 lag het 4. Lie in de sector Hasselt aan het Albertkanaal.
Op 11 mei kreeg de divisie bevel zich achter de Gete terug te trekken
De terugtocht gebeurde in de grootste wanorde . Niettemin bereikten de regimenten op 12 mei de nieuwe stelling. André Maakte deel uit van de achterhoede, belast met het bewaken van de brug over de Velpe in Halen. Omstreeks 10,30 uur brak er in Halen paniek uit toen vluchtende soldaten beweerden dat de vijand in aantocht was. In de verwarring liet de nerveuze genieofficier zonder de manschappen te waarschuwen, de brug in de lucht vliegen.
André Deprez vond de dood bij het springen van de brug.
Behalve dat hij op 26 mei 1940 in Klijte sneuvelde: toen de 3de batterij door vijandelijke vliegtuigen werd gemitrailleerd.
er is over Armand Carbonné niets geweten, Hij was vrij gezel.
Graad soldaat mil. 1936 .
Stamnummer 156/22046
Eenheid: 3 batterij/ 6 Artillerie regiment.
Begraven: te Rollegem
Ridder in de leopoldsorde met palm: 06/01/1947
Oorlogskruis 1940 met palm : 06/01/1947
Herinneringsmedaille van de oorlog 1940-1945 14/01/1947
Overlijdens bericht van Armand Corbonne, aldus de familie.
Hij die het kwam mededelen was een gazette drager van op de Pottelberg te Kortrijk genaamd MESURKE, hij bezorgde de familie het toenmalig boekje “Ons Land”.
Het verhaal luide als volgt; “ Armand Corbonne was gelegerd te Maldegem in een boomgaard, daar moesten ze terugtrekkende vliegers mitrailleren.
Daar ze daar weigerachtig tegenoverstonden heeft de bevelhebber zijn pistool genomen met de woorden: “ Als jullie niet schieten dan zal ik schieten”;
Dan zijn ze begonnen met vuren, een vliegtuig is terug gekeerd en beginnen te vuren, waarbij Armand in de nek werd getroffen en opslag overleed.
Rogge Georges echtgenoot van Zosima Verhoost.
Zoon van Triphon en van Sylvie Holvoet
Geboren te Dottenijs den 25 oktober 1911
In 1930/1947 was hij ingeschreven, bij zijn ouders in de Processiestraat (nu nr. 47)
Hij huwde te Luinge in 1936 met Zosima, en ze gingen zich vestigen te Rollegem
Hij werd op 27 mei 1943 s’ morgens vroeg van zijn werk afgehaald, door de Duitsers, om er naar Duitsland te gaan werken.
† Overleden als oorlogsslachtoffer te Wangeroge (Duitsland) den 25 april 1945
1949 Op zondag 13 maart werd het ereteken uitgereikt aan Alphonse, als blijk van erkentelijkheid van het land, voor zijn gesneuvelde zoon in de oorlog.
Emile Vanhaverbeke
† Bellem 25 mei 1940
Emile Vanhaverbeke werd op 11 maart 1908 in Rollegem geboren.
Hij was gehuwd met Rachel Duhamel .
Het gezin had een kindje, Didier
Behalve dat hij op 25 mei in Bellem sneuvelde, is er over Emile Vanhaverbeke niets geweten.
Lefebvre Marcel
Marcel-Clovis Lefebvre, zoon van Cloud en van Elise-Marie Lernouldt, werd op 4 januari 1906 in Rollegem geboren. Hij was sergeant bij de 10. Compagnie van het III. bataljon van het 10. Regiment hulptroepen.
Behalve dat hij op 26 mei 1940 in Mesen sneuvelde, is er over Marcel Lefebvre niets geweten.
Noë Moreau
† Brugge 29 januari 1941
Noë-Gerard Moreau, zoon van Alberic en Alida Catry, werd op 28 augustus 1911 in Rollegem geboren. Hij was korporaal bij het 33. Linieregiment.
Hij overleed op 29 januari in het krijshospitaal in Brugge aan de gevolgen van de verwondingen opgelopen tijdens de 18-daagse veldtocht.
Michel Devos, zoon van Joseph en Julia Dewildeman, werd op13 juli 1914 in Rollegem geboren. Hij was gehuwd met Ivonna Vanden Broucke, werd geboren te Kortrijk op 31 januari 1914. Zij was de dochter van Jozef Vanden Broucke en van Clotilde Orgaer.
Michel en Yvonne waren te Kortrijk gehuwd op 6 februari 1937 en hadden zich in Rollegem gevestigd.
In 1940 woonde het jonge gezin te Rekkem (gehucht Paradijs)Ze kwamen echter in het begin van de oorlog terug naar Rollegem.
In 1943/1944 was het gezin in geschreven in de “Moeskroenstraat “ nr. 68, nu Kwabrugstraat nr. 182 te Bellegem. Het huis dat ze bewoonden was vroeger herberg “Het Breydelhof”
In 1945 verhuist de weduwe terug naar Rollegem. Het duurt echter niet lang of ze verhuisd opnieuw, deze maal vestigde ze zich te Aalbeke.
Yvonne hertrouwde te Aalbeke op 10 november 1951 met Prudent De Rycke, deze werd geboren te Nokere 1909 en overleed te Kortrijk 1955. Zij overleed eveneens te Kortrijk in 1998. Zij hadden had een dochter Georgette, geboren te Rollegem in 1937, ze is gehuwd met De Rycke Lucien, ze wonen te Aalbeke.
Er waren tevens nog twee zonen Germain Devos geboren te Rollegem 1940 en er overleden 1941.
Werner Devos geboren te Rollegem 1942 en er overleden 1943.
Michel werd te Rollegem begraven, op het kerkhof rond de kerk. Hij werd echter niet overgebracht naar het nieuwe kerkhof.
Michel Devos vond de dood bij het luchtbombardement van zondag 26 maart 1944 op de stad Kortrijk. Zijn stoffelijk overschot werd gevonden op donderdag 30 maart onder het puin van de fabriek van de firma Decoene.De overlijdensakte werd pas opgemaakt op 24 april.
De benaming van de “Weggevoerdenlaan” was naar het schijnt gedurende de oorlog 1940-1945 veranderd in de “Prosper Poulletlaan” welke naar horen zeggen een benaming was welke de bezetter stoorde.”Prosper Poullet zou in zijn leven: Hoogleraar, Volksvertegenwoordiger, Minister en Vlaamsgezind geweest zijn. Hij zou overleden zijn in 1937. Na de oorlog werd de oorspronkelijke benaming weer in gebruik genomen.
De overlijdensakte van Michel Devos, opgemaakt ten jare 1944 den 24 april om 9uur in den voormiddag vermeld. Dat; Op 30 maart laatst om zes uur ’s avonds, in de Prosper Poulletlaan te Kortrijk overleed, Michel Devos, vuurstoker geboren te Rollegem den dertiende juli negentienhonderd veertien, en gehuisvest te Bellegem. Echtgenoot van Ivonna Maria Vanden Broucke zonder beroep, zoon van den eersten verschijner (Dat was Joseph Jaen Devos) en van Julia Irma Dewildeman, zonder beroep.
Echter uit een vonnis uit gesproken door de rechtbank van den 7/91944 en op heden 31/12/1946 overgeschreven in den register van den burgerlijken stand, verklaart voor recht dat de overlijdensakte van Michel Devos zal gewijzigd worden en vervangen als volgt: De woorden”overleden is”zullen als niet bestaande aanzien worden en vervangen door:”onder het puin veroorzaakt door het luchtbombardement van 26/3 1944 het lijk werd gevonden van” en de zinsnede “ aldaar overleden ten gevolge van het bombardement” zal in fine van de akte worden toegevoegd. De Ambtenaar van den burgerlijken stand. Heden afschrift gezonden naar Bellegem
Uit “De luchtaanvallen op Kortrijk” door R. De Paepe.
Op 26maart 1944 te Kortrijk, dag der Ere-Communie, kon men het gebrom waarnemen van naderende vliegtuigen en weldra ontploften lichtkogels, waaruit kegelvormige gloeiende vonken neerdaalden en het luchtruim verlichten. Na enkele seconden was de lucht vervuld met het gehuil van de neervallende bommen waarop onmiddellijk dreunende ontploffingen volgden. Met enkele tussenpoos volgende steeds nieuwe golven vliegtuigen en zo ging het door van 20,57 tot 21,20 u. Hevige brandhaarden ontstonden. Men schat dat ongeveer 300 vliegtuigen aan de aanval deelnamen, die 2.100 bommen uitwierpen, waaronder minstens 300 van 453 kg. Het aantal slachtoffers as enorm: 179 inwoners van stad en 71 niet hier wonende. Dit laatste hoge cijfer kan als volgt worden verklaard: 7 voltreffers vielen op en rond de gevangenis en aldus ging merendeel der gevangenen samen de dood in. Ook waren op die dag veel bezoekers vanwege de Ere-communiefeesten. De stoffelijke schade was bijzonder groot.
Vonnis van het overlijden van Andreas Cyriel Cailliez (“Om ze niet te vergeten Deel I René Lefebvre, Wies Vanessche)
Andreas(Andre) Cyriel Cailliez werd geboren te Kortrijk(‘t Hoge) den 16 december 1918.
Hij was de zoon van Arthuur Jozef en Maria Justina Deweer.
Het gezin Cailliez-Deweer ging in Bellegem wonen in 1923. Ze woonden eerst in de “Rollegem” (Rollegemsestraat), vervolgens in het begin van de “Muynckendoornstraat”(Munkendoornstraat).
Na het overlijden van vader Arthuur verhuisden de weduwe en de kinderen naar de “Moeskroenstraat”(Kwabrugstraat) en later naar de “Statiestraat” nu Walleweg te Bellegem.
Na het huwelijk van de kinderen heeft de weduwe Deweer Bellegem verlaten.
Andre was gehuwd met Marguerite Paula Anseele, geboren te Kortrijk in 1922, ze was de dochter van Cyriel en Martha Vervacecke te Rollegem op 18 juli 1942 en gehuisvest te Rollegem. Andre werd al spoedig verplicht om naar Duitsland te gaan werken.
† Op 29 maart 1944 te Leipzig (Duitsland).
De rechtbank heeft het volgende uitgegeven, op verzoek van de Heer Procureur Des Konings.
De rechtbank zegt voor echt dat Cailliez Andreas Cyriel, overleden is.
Dit aldus gevonnist en uit gesproken ten paleizen van justitie te Kortrijk in openbare zitting der rechtbank de 19/1/1946. Tegenwoordig de heren A.de Kenmeter, alleen zetelende Rechter A.Dujardin, Substituut procureur des Konings en A.L. Adams, Griffier.
Voor gelijkvormig afschrift ingeschreven te Rollegem den 4/3/1946.
Den Ambtenaar van den Burgerlijken Stand. (Vandeghinste A.)
Het heeft nog enkele jaren geduurd voor zijn stoffelijke resten naar Rollegem werden overgebracht.
De weduwe, Marguerite Anseele, hertrouwde te Rollegem in 1946 met Jozef Allewaert.
Ze overleed te Kortrijk † in 1964
Henri Vanoverberghe en Godelieve Wittouck 26/11/1981
Henri maakte beide wereldoorlogen aan den lijve mee. In de eerste wereldoorlog verzamelde hij ondermeer 8 frontstrepen.
1.Is een verzamel naam voor alle groepen of personen die tijdens de Tweede Wereldoorlog weerstand boden aan de Duitse bezetting. De voornaamste waren : De witte brigade, Het geheim leger en het korps partizanenBelgisch verzet in de Tweede Wereldoorlog - Wikipedia
Er waren sluikbladeren van “-La Libre Belgique- België Vrij- Bevrijding- De Boer- en nog andere pamfletten. Er waren mensen die dat gingen afhalen naar het schijnt in de loofstraat te Kortrijk, ne zekere Alfred. Die bladen werden regelmatig verdeeld. Men nam er zo tien à twintig met zich mee en verdeelde ze op de gemeente, of lieten ze achter op den tram. Ook voor deze daden kon men in aanmerking komen als zijnde weerstander. Ook op de werkplaats waar deze arbeiden werden er achtergelaten B.V. op de toiletten of op plaatsen waar gerookt werd. Deze bladen werden regelmatig uit gegeven eenmaal per maand vanaf februari 1941 tot juni 1944.
Men ging zelfs na als er mensen waren die bladen gelezen hadden of ze eventueel doorgaven aan andere, zelfs jaren later was er nog sprake van. Madeleine Depoorter een winkelierster, weduwe van Joseph Vandeghinste kon er nog over mee spreken, haar man was toen al overleden.
Bolaert Julien, geboren te Izegem op 6/6/1905 en Geldhof Suzanne, geboren te Kortrijk op 6/5/1908 Kortrijkstraat 41 werden erkend door het Ministerie van Landsverdediging zijnde gewapend weerstander. Suzanne was zelfs erkend als burgerlijke Weerstandster. Ze overleed op 12 september 1955 Zij verwierf de weerstands-herinnings medaille 1945, de medaille met gekruiste sabels en de medaille voor hulp aan geallieerde vliegers.
Weerstandorganisatie;
Op de gemeente was er geen organisatie, doch waren een 25 tal leden, welke aangesloten waren te Moeskroen of in Bellegem. Doch is bekend dat er tot driemaal toe de Duitsers onmogelijk werd gemaakt te telefoneren telkens waren de draden doorgeknipt.
Een ander feit: in 1943 kwamen op het stadhuis drie gewapende mannen, ze vroegen aan de secretaris de volkregisters, de boeken werden verbrand. Zo konden de Duitsers geen jonge gasten meer afhalen, om ze naar Duitsland te sturen.
Er was wel op Rollegem een geheime, afgelegen plaats waar de vergaderingen van de witte bende door gingen.
Zoals overal waren ook te Rollegem opeisingen. De eerste welke opgeëist werden was november 1942. Ze ware 19 jaar oud. Van uit de werkbestel werd een brief gestuurd waarop stond, dat zij het onderzoek van den dokter moesten ondergaan, om daarna te gaan werken naar Duitsland. In mei 1943 werden er weer brieven gestuurd, maar den niet alleen de jongens maar ook meisjes van 19 à 22 jaar. De laatste brieven op het einde van 1943.Er waren van al de brieven welke verstuurd werden slechts vijf welke gegaan zijn. Zij de ze kregen verzwegen het en ze hielden zich zoveel mogelijk verborgen, ’t zij thuis of bij familie, het merendeel in Frankrijk. Al diegenen welke een brief ontvangen hadden werden van hun rantsoenkaart beroofd. Velen zich tot 2 jaar toe verborgen, toch allen waren ze thuis toen de Engelsen kwamen in september1944.
Aloïs-Joseph Vercaempst echtgenoot van Zulma Verdure Opgeëiste Civilarbeider 1940-1945 hij overleed op 20 maart 1982
Georges Bels echtgenoot van Irma Ferlin Civilarbeider hij overleed op 9 oktober 1982
Noël Noreille geboren in Rollegem op 15 april 1923, dook in 1942 en 1943 onder in Frankrijk waar hij ging werken in Gravelines.
In 1945 werd hij opgeroepen voor zijn legerdienst, Hij kreeg een zware taak toegewezen Duitse krijsgevangen te bewaken en te begeleiden naar de kolenmijnen. De nachtelijke bewakingsdiensten waren de prettigste niet.
Dendauw Gustaaf Geboren te Kortrijk op 20/1/1920 gehuisvest in de Muynckendoornstraat nr. 14 In hoedanigheid van soldaat milicien bij het 2de Linieregiment 6 Cie. werd hij op 26/5/1940 te Oostwinkel, krijgsgevangen genomen. Hij verbleef in Stalag een (Duitse afkorting voor Mannschaftsstamm- und Straflager (ook wel "Stammlager"),tot 28/2/1941
Hij heeft 3 maanden herstelverlof gekregen en naar Kortrijk gekomen.
Hij huwde in 1941 en vestigde hem in de Kortrijkstraat 55.
Zijn eerste oproepingsbevel kreeg hij om naar Duitsland te gaan werken, en stak zijn brief in het vuur. Hij heeft nimmer voor de vijand gewerkt Dadelijk vertrok hij naar Frankrijk, waar hij enkele maanden geeft gearbeid.
Denkende dat hij niet meer zou lastig gevallen worden door den bezetter is hij teruggekeerd
In de jaren 1942/43 werkte hij op onregelmatige tijdsstippen om aan de kost te komen, onder andere bij landbouwers.
Tot aan de landing der geallieerde legers te Cherburg, hield hij zich schuilt daar hij bijna wekelijks werd opgespoord door de “Feldgendarmen” De nachten bracht hij door bij een weduwe, samen met een vriend welke zich ook schuil moest houden.
Quivron Roger geboren te Aalbeke 21/9/1924 vriend van Gustaaf Heeft zich ook schuil gehouden gedurende de oorlog 1940/45
Hij werd dikwijls verontrust en opgespoord door de Duitse bezettingspolitie.
De werken welke ze uitvoerden bij boeren waren: het vullen van granaattrechters, veroorzaakt door de geallieerden bombardementen op Kortrijk.
Bij gebrek aan werk is hij begin 1941 naar Frankrijk getrokken in het bijzonder Calais, daar verbleef hij ongeveer een vijftal weken waar hij gewerkt heeft. Van Calais trok hij verder naar Brest, ongeveer een drietal maanden, waar hij zich schuil hield tot hij er ontdekt werd en de vlucht kon nemen naar huis; Hij kwam één veertiental dagen opnieuw thuis in België en vertrok hij opnieuw naar Frankrijk. In 1943 bij een terugkeer uit Frankrijk werd hij door een landgenoot in dienst van de Gestapo zijn eenzelvigheidkaart afgenomen en kreeg het bevel zich aan te melden bij de Duitse werkbesteller in Moeskroen. Hij heeft daar door iemand zijn kaart teruggekregen met de raad laat je hier niet meer zien. Hij trok opnieuw naar Frankrijk ditmaal naar Boulogne waar hij werkte voor een bedrijf van Brussel, daar is hij gebleven tot in juni 1944. Hij werd er opgepakt door de gekende “blitzschnellpolizei” en naar Duitslandgedeporteerd namelijk naar “Sulk Kreis Thuringen” waar hij tewerkgesteld werd in de Gudlof wapenfabriek.Al zijn oproepen om voor de vijand te werken heeft hij verbrand vandaar zijn verscheidde plaatsen in Frankrijk.
Dendievel Edmond Handelaar in kleinvee, Aalbekestraat 25 en geboren te Bellegem op 29/9/1905
Werd gedurende de bezetting opgeroepen tot verplichte arbeidsdienst in het jaar 1943. Hij is naar de Oudenaardsesteenweg te Kortrijk geweest. bij een bediende van de arbeidsmarkt. Waar hij de juiste persoon vond welke hem kon helpen te onttrekken van deze arbeidsdienst.
Hij zou het nodige doen mits vergoeding, en dankbaar zijn voor wat eetwaren te kunnen krijgen. Als betaling werd 25kgr graan gegeven en een paar kiekens welke de man in Kortrijk aanvaarde en Edmond is niet meer van het arbeidsambt verontrust geweest.
Betekenis van Frontstrepen
Ze duiden den duur aan die een militair, sinds het begin van de vijandelijkheden, in de loopgraven van het front heeft doorgebracht.
Een eerste frontstreep werd toegekend na 12 maanden werkelijke aanwezigheid.
Een bijkomende frontstreep werd toegekend voor iedere daarop volgende periode van 6 maanden.
Het maximum aantal frontstrepen dat kon worden toegekend, is 8
Een zilverstaafje stond voor een frontstreep. Een verguld staafje werd gebruikt ter vervanging van vijf zilverstaafjes.
De Duitsers gingen zo snel dat ze tijd niet hadden zich te Rollegem te vestigen.
Het Rode kruis was niet zo gehaast, twee dagen na de eerst kwamen ze hier aan. Het was toen 25 mei, ze verbleven op de boerderijen, ongeveer een 300 manschappen.
Ze bleven hier tot den 3de juni, sinds die dag zijn er hier geen troepen meer gehuisvest geweest.
Gevechten.
Hier hebben zich geen gevechten voorgedaan, doch beschietingen en overschieten. In den nacht van 26ste mei 1940 werd er onverwacht met kanonnen beschoten.
Om 1 uur hoorden we een aanhouden gebrul van kanonnen. Rakelings zoefden de obussen in de kerkstraat en vielen met donderend geweld in de weiden achter het klooster. Zo werd de grot van O. L. Vrouw van Lourdes was gedeeltelijk beschadigd, doch het beeld was wonder boven wonder niet getroffen, noch beschadigd.
Het gebulderd bleef zo een drietal uren aanhouden, ’s morgens om een uur of zeven begon het opnieuw, doch minder erg. Nu wist men waar ze moesten zijn, het was niet het klooster welke ze moesten treffen maar de hofstede van Constant Brouckaert. Op deze hofstede lagen tientallen Duitse soldaten? Ze waren bezig een aantal gestolen paarden te voederen, enige obussen kwam een einde aan hun leven stellen. De balans was zeven doden en negen paarden, pas acht dagen later werden ze begraven Ook op de hofstede van Emile Vandaele, “Vandaelenshof” in de Marksestraat werden er een vijftal soldaten en een 6 tal paarden neergeschoten.
Geen parochianen en geen huizen werden er bij betrokken. Na dit voorval heeft men geen schoten meer gehoord in de nabijheid.
Vlucht der bevolking
Bij het uitbreken van den oorlog mei 1940, zijn naar ons weten geen mensen van hier gevlucht, men lag dicht aangeleund bij Frankrijk. Nochtans had een Engelse officier, de burgemeester het bevel gegeven, dat men hier zoals in ander dorpen beter op de vlucht ging. Volgens de burgervader moesten de bevelen komen van hogerhand, en hij gaf het bevel te blijven waar men was. De Engelse Stafofficier zou in de namiddag terugkeren, met een bevel van hogerhand, maar men wacht er nog op.
De ganse parochie is de burgemeester, altijd dankbaar gebleven.
Wat men wel mee heeft gemaakt, op zaterdag 11 mei 1940,voor de Duitsers hier waren, trokken vanaf drie in den namiddag tot ’s avonds zeven uur honderden wagens, vol met vluchtelingen hier voorbij. Het was een aaneen gesloten ketting, zonder ophouden, paarden, wagens, karren, koeien mensen, alles vol beladen met hebben en houden, richting Frankrijk. Er waren er van Luik, doch de meesten kwamen van den Limburg. De zondag daar opvolgend opnieuw het zelfde nu echter met meer haperingen.
De zondag zouden vluchtelingen uit de Limburg hier verblijven, men had al heel wat schuilplaatsen voorzien, doch het was pas in den laten avond tussen acht en tien uur dat ze hier aankwamen. De laatste hadden tegen middernacht zijn schuilplaats ingenomen. Op maandag zijn nog wat jongeling hier geweestop 14 mei trokken ze naar Frankrijk. Toen de Duitsers hier dichter genaderd waren trokken ook de ander verder weg naar Frankrijk, dat was daags voor de beschieting.
Ze waren allen heel tevreden met hun verblijf alhier, velen hebben lang kontact gehouden met hun goede bewaarders.
Vrijwilligers naar Duitsland.
Op de gemeente waren er ongeveer een 25 tal vrijwillige arbeiders waaronder een 5 tal vrouwen. Het grootste deel van deze arbeiders zijn in 1942à 1943 terug gekeerd.
Er waren ook vrijwilligers die voor den Duits gewerkt hebben op vliegvelden in Frankrijk, of langs de kust.
Gedeporteerden; Gedwongen verplaatsing van mensen
Een tachtigtal mensen werden er gedeporteerd, meestal jonge kerels maar er waren er bij van dertig of veertig jaar, ze gingen allen naar Duitsland.
September 1942 Vancorsellis Roger, zoon van Arthur uit de “Reisduif “ Kortrijkstraat werd van zijn bed afgehaald door de Duitse “Feldgendarmen” en opgeleid ter deportatie naar Duitsland als werkweigeraar. Hij zou eerst naar het gemeentehuis gebracht zijn geweest al waar hij als voorlopig zou zijn op gesloten maar vroeg in de morgen werd hij reeds getransporteerd.
Politieke Gevangenen; mensen welke op niet-strafrechtelijke gronden worden op gesloten
Bij weten waren er geen, doch zijn sommige mensen voor acht dagen achter grendels gesloten geweest, nooit zijn er welke naar Duitsland werden meegenomen.
Gilbert Verhaeghe echtgenoot van Lea Dendievel overleden op 1 november 1998 Politiek gevangene van Lager E te Kahla(Duitsland)
Ook hier zoals elders was er rantsoenering, doch was het hier beter dan in stad. Iedereen of bijna iedereen, had een stukje grond, er werden geen perkjes aangelegd, maar wel tarwe gezaaid en aardappelen geplant. Laat ons zeggen dat zo wat meer dan den helft, de boterhammen niet moest tellen, doch zuinig zijn. Voor ander, was het slechter, veelal bleef het smeersel weg.
Kleding;
Velen waren gelapt, en dragen van oude, versleten kledij was zeker overal aan te zien. Wie goed kon naaien en verstellen waren de betere.
Verkeer;
Er was zoals in ander gemeenten weinig of geen verkeer. Enkel auto’s mochten rijden, wanneer men van een goed verzekerd bewijs had. Zij welke het niet hadden werd de auto afgenomen. Doch mensen zijn goed in plan trekken, aan ieder of toch aan het grootste deel was een of ander gebroken en of te kort, zodanig dat ze bij den eigenaar bleven. Zelf voor het fietsen was er een tekort aan banden, dus een goeie zaak voor toen nog rijdende tram, welke steeds bomvol zat!
Onderwijs;
De eerste jaren was er bijna geen verschil te merken, het was alsof er niets aan de hand was. Doch 1942 was er tekort aan kolen, voor de jongens, was het te samen zitten en geen les Ook de 43 en 44 was het zelfde, de meisjes daar in tegen hadden wel kolen door het klooster, zij hebben er niets van gemerkt.
Houding tegenover den Bezetter;
De houding tegenover den bezetter was kalm en gedwee. De bevelen hebben ze in stilte volbracht, er werd geen weerstand geboden. Men volbracht de wensen, doch men bleef in verscholenheid het vaderland trouw!
Dit is het verhaal van een, lid van de burgerbescherming, die voor een vrouw, welke hoogzwanger was, naar dokter Declercq ging, (nu den bank aan ’t het “Rollegemse hof”)
De dag begon, met kapot geslagen wegwijzers. Ze kwamen ter hoogte van de “Kwadebrug”daar stonden fietsen, een motto, en er lagen geweren bij.Ik moet er hier bij vertellen dat het dien dag ook “berenweer” was, we konden niet ver zien en niet alles goed alles onderscheiden.
Ter hoogte van café “de Rust”( Verdwenen café aan de overzijde) lag er een dode, met de armen open, ter hoogte van het huis van de dokter nog een dode, (later zou blijken dat er nog een lag aan de overkant, ook verdwenen, ter hoogte van de winkel gezusters Vandenbroucke) de eerste gedachten waren hier is een slag geslagen tussen “Witte “ en “zwarte benden”.De dokter kon maar niet begrijpen hoe zij er door waren geraakt? Hij had geen tijd voor een kinderbed, dus moesten ze maar naar Aalbeke. Bij hun terugkeer werden ze door een Delnat lid van de “Witte bende” niet terugkeren langs de “Kwadebrug” want men was overvallen geweest door de Duitsers. Toen hij terug thuis kwam waren er reeds drie uren voorbij. Bij den terugkeer om te weten wat er nu aan de hand was, kwam hij den drukker Jules Derdeyn tegen, eveneens iemand van de burgerbescherming. Deze kwam de lijken weg halen welke in de Moeskroenstraat lagen(3) Het kind werd die nacht geboren, het was die nacht dat “Treeske” Vandenbogaerde een kindje op de wereld zet, een meisje,.het luistert naar de naam Arlette, ze is school juffrouw geworden. Een nacht als een hel, Een geboorte, van een kind van André Cardoen, hoofdpostmeester van West-Vl. Zeven jonge levenslustige mannen, welke er levenloos bij lagen!
Die slachting, (waarbij ook Duitsers werden gedood, maar meegenomen werden) was een vliegtuig dat de “Witte bende” zou bevoorraden van wapens,
Het Duitse leger was zich aan het terug trekken, daar de wegwijzers verdwenen waren of in de verkeerde richting stonden, stonden de Duitsers op een dwaalspoor.
Een voorpost reed zich vast naar de hofstede toe, zagen dat ze terug moesten keren, en ze ontmoeten zo de andere. Het werd een richting vuur, een gevlucht achter de zerken op het kerkhof, in de straten van de omgeving, het was een gruwelijk tafereel, een ware slachting, toeval of geplant? Resultaat zeven doden, van de Duitsers weet men niet, ze werden allen zoals gezegd meegenomen. De gesneuvelden werden opgebaard in het lokaal nu het O.C.
De officiële tekst luid als volgt; De gruwelnacht van zaterdag 2 september te Rollegem zullen weinigen vergeten, bijzonder zij die in de omgeving woonden van den dorpskom en de omgeving van de “Kwadebrug”.
Leden van de geheime leger hadden opdracht gekregen wapens te gaan halen die zouden gedropt worden in Bellegem.
De weerstanders waren vertrokken uit Moeskroen in verschillende richtingen. Het Duitse leger of wat er van overbleef in deze streek was in volle aftocht, trok zich terug richting Bellegem, Zwevegem. Gekomen op de plaats te Rollegem waren de wegwijzers verdwenen of gedraaid zodat de vijand in de war was.
Zo werden de leden van het geheime leger verrast en neergeschoten. Vijf van hen vielen op de plaats twee in de Moeskroenstraat, tegen het kruipunt met de Kwadebrug.
Enkele werden gekwetst, waarvan een ernstig, en anderen zijn gevlucht, of hadden zich verscholen achter de zerken of monumenten op het kerkhof.
Een andere bron meld dat: In den nacht van 2 op 3 1944 waren er hier een dertigtal leden van de “Witte bende”, zij moesten een auto aanvallen waarin iemand van de generale staf inzat. Doch ze hadden nog geen wapens, uitgezonderd handgranaten. De wapens moesten ze gaan halen op een boerderij Ze staken juist de straat over om naar het hof te gaan, toen de twee auto’s hen bijna omver reden. Het waren deze auto’s welke ze moesten hebben, ze waren te vroeg, zo waren ze verrast. De Duitser hielden stil, en begonnen te mitrailleren. De witte verdedigden zich doch hopeloos. Het gevecht heeft een half uur geduurd. De Duitsers hebben nog lang rond gereden, doch alles bleef stil. ’s Morgens hebben enige mensen de lijken afgehaald, er waren zeven doden, allen waren vreselijk aangedaan. Een zwaar gekwetste, hij had drie kogels in zich, doch is genezen. De gekwetste wist te vertellen dat er ook Duitsers dood waren, doch deze hebben ze meegenomen
Een andere bron vermeld dag op die bewuste 2 september het geheime leger had de wegwijzers verwijderd of veranderd van richting zodat terugtrekkende Duitse soldaten voortdurend ronddwaalden op ons grondgebied
Rond 23 uur kwamen luid pratende en zingt verzetslieden uit Moeskroen door de kerkstraat op weg naar Bellegem, waar een Engels vliegtuig wapens zou droppen.
Plots stonden ze oog in oog met den vijand en opstaande voet ontbrande de schietpartij.
Er vielen doden langs beide partijen. Twee gekwetste weerstanders werden zonder medelijden met een nekschot afgemaakt.
Vluchtende leden van de brigade werden achterhaald en aan de Kwadebrug neergeschoten.
De Duitsers hebben hun eigen slachtoffers opgeladen en verdwenen richting Bellegem.
In Zwevegem werden ze door de geallieerden gevangen genomen.
Die gruwelnacht van 2 september zullen weinigen vergeten, bijzonder zij die in de omgeving woonden van de dorpskom en het kruispunt aan de Kwadebrug.
Leden van het van het geheim leger hadden opdracht gekregen wapens te gaan afhalen die zouden geparachuteerd worden in de omgeving van Bellegembos. De weerstanders waren vertrokken uit Moeskroen in verschillende richtingen. Het Duitse leger of wat er van overbleef in deze streek was in volle aftocht en trok zich terug richting Bellegem en Zwevegem. Gekomen aan de plaats te Rollegem en aan de Kwadebrug waren de wegwijzers verdwenen of lagen in de gracht, zodat de vijand halt hield. Zo werden de leden van het geheime leger verrast en neergeschoten. Vijf vielen rond de plaats en twee in de Moeskroenstraat tegen het kruispunt van de Kwadebrug. Enkelen werden gekwetst terwijl anderen konden vluchten of zich verscholen achter de monumenten op het kerkhof.
Een herdenkingssteen werd geplaatst in de muur van het intussen verdwenen huis van de gezusters Vandenbroecke (op die plaats viel een weerstander)
Door de verfraaiing van de dorpskom en het aanleggen van parkeerplaatsen en groen dienen deze huizen rond de kerk te verdwijnen en meteen het monument dat er aan de gevel werd aangebracht.
Het stads bestuur van Moeskroen werd mondelings verwittigd dat door werken rond de kerk het monument zou moeten op een andere plaats gebracht worden. Het stads bestuur van Moeskroen kwam het monument weghalen en plaatste het in Moeskroen aan de “Zwarte gevel” dit zou de plaats zijn alwaar de weerstanders vertrokken waren.
Bij het inwijden van het monument in de nieuwe bestemming te Moeskroen aan de zwarte gevel langs de oude baan van Moeskroen en Aalbeke werd niemand van Rollegem uitgenodigd. (Intussen is er reeds weer een nieuw monument geplaatst.)
Is men in Moeskroen vergeten wat de oud-strijdersvereniging gedaan had? Men denkt nog aan die septembernacht 1944 op 12 januari 2010 werd het op de radio nog aangehaald door de vrouw van den bierhandelaar wonende op het gemeentehuis, van toen die tijd.
De ramp van Rollegem verteld door iemand die het beleefde.( vertaling Uit“La Tragedie de Rollegem) september 1982
Wellicht zijn de boze geesten die ons moesten vergezellen op de van zaterdag laatstleden nog niet allen vergaan in de slapeloosheid van hun verdorvenheid, aangezien zij hun taak schijnen te moeten voleindigen in de taal van sommige personen, voor wie het een opdracht is heldenmoed van onze geliefde kameraden te bekladden, zij die voortaan in onze herinneringen, geen andere naam dan” held” meer(zullen) dragen.
Wat sommigen ook zeggen, wij hadden een radio-oproep ontvangen, om zaterdagavond de centrale C.P.(Commandopost) te vervoegen. Wapens zouden geparachuteerd worden om in de komende dagen het gevecht te kunnen aangaan.
De groepsleiders moesten hun mannen verwittigen. Na de verzameling, verlieten we wij de stad, vol hoop en zelfzekerheid, eindelijk zouden we nuttig zijn….
Alles verliep vlot tot aan de “Piro Lannoy” waar een groepje van de C.P. ons opwachtte en ons Duitsers melden aan de Kwadebrug waardoor ons een nieuwe te volgen weg werd aangeduid.
Niemand kende die weg, maar een post van het Rode-Kruis, die ons voorafging en die wij moesten vervoegen, richtte ons.
In stilte volgde het peleton op een rij elkaar deze weg. In de onmiddellijke nabijheid van Rollegem werden 2 verkenners uitgestuurd; zij kwamen terug: niets te melden.
Midden een schrikaanjagend weer kwam de ganse colonne de straat ineens door en reed de grote plaats op
Het maanlicht werd af en toe verduisterd door grote regenwolken die door de wind werden voortgejaagd.
Deze gure wind gierde in onze nek, zodat wij het gerucht der gepantserde Duitse wagens niet opvingen; terwijl zij integendeel wel het geratel van onze fietsen, een dertigtal konden horen.
In den bocht op de plaats van Rollegem riep een soldaat uit de gepantserde auto ons “halt” toe. Maurice Cousin en enkele andere mannen die op dat ogenblik gevangen zaten tussen de auto en de muur, schoten op het voertuig. De Duitsers antwoorden gevat en mitrailleerden langs alle kanten. De ganse groep viel uiteen en vluchtte in algemene verwarring; slechts enkele mannen verdedigden zich en schoten hun wapens ledig.
Ze waren geraakt en konden niets meer hopen…
Enkele uren na het bloedbad, ben ik teruggekeerd om de slachtoffers te kennen die door een nekschot laaghartig waren afgemaakt.
De ganse nacht werd er geschoten. Leopold Pollet moet in gevecht geweest zijn met de tweede gepantserde auto, om zijn wapenbroeders te wreken, want door een uitzonderlijke moed aangedreven, was hij voor het gevaar niet geweken.
Ik zou hun heldenmoed, in dienst van het edelste ideaal, waarvan zij reeds het bewijs geleverd hadden gedurende de bezetting, willen kunnen uitschreeuwen.
Aldus de schrijver van dit stuk.
Zij waren met zeven, zeven helden van de weerstand die te Rollegem in de gure nacht van 1 en 2 september 1944: de nacht van de bevrijding!
Dat hun namen vereerd worden en als voorbeeld dienen:Albert Cousin, Maurice Cousin, Jacques D’Halluin, Fernand Florin, André Pintelon, Hector Castelein Leopold Sabbe
Een herdenkingssteen werd geplaatst in de muur van een nu verdwenen huis.
De oorlog te Rollegem door het oog van een Rollegemnaar
Er werden 5 gemeenteraden gehouden en er waren in 1939,2554 inwoners. De eerste gemeenteraad was op 5 januari. In september werd Maurice Everaert tot burgemeester benoemd. Hij was geboren te Bellegem op 25 december 1888, doch werd niet officieel ingehuldigd, daar de oorlog tussen Frankrijk en Duitsland verklaard werd en er hier mobilisatie was. Het was dat jaar een strenge winter zeven week was het gevroren. De strijd beperkte zich meestal aan de Siegfried lijn en de Maginotlijn, die beiden miljarden hadden gekost. Sirenes loeiden bijna iedere dag in noord Frankrijk, wanneer vijandige vliegtuigen in aantocht waren.
1940, voor de tweedemaal in de geschiedenis kwam het tot een rampzalige oorlog door de zelfde invaller Duitsland. Op 4 februari einde van 6 weken vorst. Op 17 februari grote sneeuwstorm.
De mobilisatie gebeurde in fazen en niemand verstaat er zich aan. Vele soldaten liggen langs het gekende Albert kanaal. Op vrijdag 10 mei, en zeer mooi, algemene mobilisatie. Het Duitse leger valt België binnen, zonder oorlogsverklaring. Nederland en het Groot hertogdom Luxemburg vallen als slachtoffer.
Om 6uur ’s middags van 10 mei heeft een eerste grote vliegaanval plaats op het vliegplein van Wevelgem, het rangeerstation te Kortrijk en op de meubelfabriek “De Coene”. Het volk is in paniek, 11 mei opnieuw bommen op Kortrijk, het werd een algemene vlucht uit de stad. Op 13 mei komen de eerste vluchtelingen van het Luikse, Namen en Rochefort.
Op 16 mei massale luchtaanval op Doornik, waar ook de bevolking op de vlucht sloeg. Zondag 19 mei branden de houtmagazijnen van “Helgig” Zwevegem af alsook van “Bulcaen” Moeskroen.
Vluchtelingen van de streek van Geeraardsbergen komen langs hier.
Op maandag 20 mei offensief op de Schelde. Vele Engelse soldaten komen door de gemeente bij het achteruit trekken van de troepen.
Op maandag 21 mei, St Denijs, Helkijn, Spiere, Dottenijs en Bellegem ontruimen. Ook Rollegem is gereed voor te vluchten maar niemand weet wanneer.
Op 23 mei komen de eerste Duitsers met zware motoren met sidecars en gewapend met mitrailletten in de gemeente. Er is geen elektriciteit meer .
Op 24 mei werd de gemeente Rollegem bezet. Langs de Leie word er hevig gevochten, grote bombardementen vinden plaats, bruggen moeten er aan geloven. Alle gemeenten langs de Leie hebben branden.
Op zaterdag 25 mei worden de gemeenten Rollegem en Bellegem met artillerie geschut beschoten, er vallen geen slachtoffers wel is er grote schade aangericht.
Er zijn grote troepen bewegingen.
Op 26 mei, hevige bombardementen in de richting Menen, Wevelgem, Izegem en Roeselare.
Op 27 mei hevige beschietingen uit Frankrijk op Rollegem, Aalbeke en Moeskroen, obussen vallen op de hofsteden Vandaele en bij Barbe. Duitse verliezen aan mannen en paarden.
Op 28 mei het Belgische leger geeft zich over, het capituleert om verdere uitroeiing van soldaten en burgers te voorkomen.
Koning Leopold wordt naar Duitsland gevoerd.
Het Engels leger trekt zich terug op Duinkerke om in te schepen. De capitulatie werd getekend op het slot van Wijnendaele.
In de nacht van 29 op 30 mei vallen opnieuw bommen op Kortrijk en Wevelgem.
In de nacht vanvrijdag 31 mei vallen bommen op het ouderlingengesticht Pottelberg te Kortrijk. De troepen bewegen zich richting Frankrijk.
In de nacht van 7 juni vallen er opnieuw bommen op Moeskroen, fabriek Motte en Dottenijs.
Op 8 juni werd de Duitse tijd ingevoerd, dus een uur vervroegd.
In, de nacht van donderdag 14 november grote storm, met veel schade.
Gans de winter door werd Bellegem bezet door Duits paardenvolk met wagens, de soldaten lagen in de nieuwe klaslokalen van het klooster, nieuwe paardenstallenwerden gebouwd in de Rollegemstraat op gronden van Debusschere beenhouwer te Bellegem
In Rollegem werd Robert Desmet aangesteld als bediende der gemeente en werd de rantsoenering ingevoerd. Alles met zegels. Voor iedere gebruiker en volgens aantal personen. Dit werd ingericht in de bovenzaal van het “gemeentehuis” nu den Domino.
Op 29 maart 1941 werd de laatste gemeenteraad gehouden, alleen het schepencollege bleef in dienst. Benzine wordt gerantsoeneerd, auto’s worden opzij gezet
Op 3 september 1941 wordt schepen Jozef Vandeginste ontslagen door de bezetter.
1942 het begon met een langdurende vorst vanaf 10 januari tot en met 15 maart. Op 23 januari vroor het -20°, met sneeuwstorm.
Op 29 augustus bomaanval op Marke, en op 9 oktober bommen op St-Anna, waarbij vrouw Clochet ernstig werd verwond.
Op 31 oktober luchtaanval op de elektrische centrale te Zwevegem.
1943 op 14 mei opnieuw bombardementen op Marke en Wevelgem, welke zich herhaald voor Wevelgem op 12 juli.
Op 2 juli bommen op het rangeerstation te Kortrijk en op de firma Decoene;
Op 26 juli worden de vliegvelden van Wevelgem en Moorsele gebombardeerd, het herhaald zich op 26,27, 28 , 29 en 30 juli.
Op zaterdag 4 september rond 6 uur bombardementen op Kortrijk en Marke, met een luchtgevecht boven Rollegem, waar een Duits vliegtuig naar beneden word gehaald.
De piloot van het toestel kwam te recht in de nabijheid van de woning van Nabor Degroote. De piloot was zwaar toegetakeld aan de neus.
Het vliegtuig zelf stortte neer naast de woning van Maurits Castelein in de Kerkstraat.
Op 6 september capituleert Italië.
1944, 18 maart ’s avonds een groot bombardement op de “Pottelberg te Kortrijk waarbij 250 doden te betreuren vallen.
Op zondagavond met de foor te Moeskroen viel één bom te Rollegem, op huis “Tant” in de Marksestraat. Aan de waterval te Bellegem, werd een huis zwaar getroffen.
Op 12 april werd het vliegveld van Wevelgem opnieuw aangevallen.
10 mei zwaar bombardement op het centrum Kortrijk, het duurde 21 minuten, het aantal slachtoffers was gering volgens de schade, vele mensen hadden de stad verlaten.
Het aantal inwoners te Rollegem was bijna verdubbeld door de vele Kortrijkzanen die hier kwamen hun intrek nemen.
Op 13 mei luchtbombardement op Tourcoing (statie) alwaar een munitietrein stond.
15 mei opnieuw aanval op Kortrijk dit keer het station.
Op 19 juli viel een vliegend bom dichtbij de “Zevencoten” er was aanzienlijke schade.
Op 21 juli 3de vreselijke aanval op Kortrijk, in twee delen. Het eerste bombardement duurde 14 minuten, met een tussen ruimte van een halfuur, volgde een tweede aanval deze duurde 20 minuten. Eerst vielen lichtbommen die geheel de stad en omgeving verlichten. De schade was aanzienlijk, door bommen en branden, er waren opnieuw 167 doden geteld en tal van gekwetsten.
Op zaterdagavond 2 september was er een schermutseling op de plaats te Rollegem tussen het geheime leger en de terugtrekkende Duitsers.
Vijf leden van het geheime leger sneuvelden. Ook op de Kwadebrug vielen er twee doden van de witte brigade, de wegwijzers waren uitgetrokken en de terugtrekkende legers bleven haperen.
Op 3 september werd Doornik bevrijd en in de namiddag was het de beurt aan Brussel.
Opmaandag voormiddag 4 september hevige gevechten te Kooigem, tussen de witte brigade en de Duitse troepen waar vliegtuigen ter hulp gekomen zijn voor de witte brigade.
Op 17 oktober “GUTT- operatie, alle geld moet ingeleverd worden. 5000Fr. Per gezin wordt onmiddellijk uitbetaald. Het overige blijft geblokkeerd en wordt later in delen terugbetaalt na aftrek van kapitaalbelastingen.
Op 12 mei 1945 werden brandstichtingen en plunderingen gedaan te Rollegem onder andere bij Alfons Vandewalle (onderwijzer) Louis Vandendriesche (landbouwer en bij Maurits Castelein (oorlogsburgemeester)
De wapenstilstand wordt getekend op dinsdag 8 mei om drie uur.
Op 22 juli trekt de vredestoet door de gemeente: vertrek om 3 uur te Tombroek, vervolgens de Tombroekstraat, Aalbeeksestraat tot aan de Lampe, terug langs de Aalbeeksestraat naar de Kerkstraat om dan te ontbinden.
Bevrijding
Op maandag 4 september toen in de voormiddag nog een Duitse auto voorbij was gekomen , kwam in de namiddag rond een uur of 5een Canadese tank triomfantelijk Rollegem binnengereden. Aanstonds was er een massa volk op de plaats verenigd. De oude burgemeester besteeg weer zij troon, en hij werd feestelijk door het volk toegejuicht.
Hiermee sluiten we het hoofdstuk “Gesneuvelden” af. 11 November, wij zouden dit als een goudklomp in ons hart moeten bewaren en dit telkenmaal vol liefdeherdenken, het einde van de Eerste Wereldoorlog, eveneens dat einde van de Tweede Wereld oorlog 4 September. Wie kan het ons nog navertellen, Antoinette Bels was drie, toen de oorlog uitbrak, een kranige vrouw haar
oorlogsgeheugen is nog intact, ze weet nog dat ze bang was wanneer er bommen overvlogen. De tweede maakte nog een minder diepe indruk dan den Eerste, ze baarde drie kinderen volgens meneer pastoor mocht de kindermachine niet stil vallen. Haar man Remi, had meer mee gemaakt, toch zoals het overal ging werd er nooit over gepraat.
Als kind trokken met de school naar het monument, om hun overleden mede broeders( welke er aan het front sneuvelden) werden herdacht, elk op zijn eigen gemeente.
we vormden een haag en de oud-strijders stonden er met vlagen en bloemen en op hun fiere borst droegen ze vol eerbied, hun eretekens. Voor velen van hen was er na hun dood een ereperk, (een begraafplaats voor oud-strijders) Er zijn dorpen bekend die dat niet over hadden voor hen, denk maar aan Moen,Bambrugge deelgemeente van Erpe-Mere of nog Ramst, en dan schrijven mensen me:” op 11 november staan ze aan de gedenksteen van de gevallen oud-strijders huichelachtig een brief af te lezen om nadien eens goed te gaan feesten” Waarom heren ook hier geen gedenksteen wij weten ze kunnen er niet meer begraven worden, maar in Ieper aan de Menenpoort zijn het toch ook maar namen of is het zoals te Moen dat er zelfs geen namen bekend zijn?
Men denkt er aan om 2014/2018 een grote herdenking te houden wat word het voor de Belgen, ze liggen verspreid over alle dorpen en steden. Britten, Canadezen, Duitsers allen hebben begraaf plaatsen, met veel liefde onderhouden. Wat doen wij met hen, afwachten?
Zoals we nog steeds moeten wachten om op bepaalde gemeenten een ereperk te krijgen voor zij die het aan het front hebben mee gemaakt als oud-strijder, en waarvan Burgemeester, welke de enige zijn in het land die er kunnen over beslissen het onnodig achten
om eerbied op te brengen voor hen. Wat moeten onze kinderen en kleinkinderen hier van onthouden? Als de overheid er och zo weinig belang aan hecht. Waren de andere soldaten(landen) dan zoveel beter dan de Belgen? Heren wethouders denk daar maar eens over na.
Wanneer zij; “de allerlaatste getuigen”zich de vraag stellen, “ Wat denk je komt er weer oorlog” heeft het toch aan dat mensen er voor vrezen.
Ik hoop dat jij trouwe lezer en zij die, in de toekomst het doorneemt, er iets van op gestoken hebt, helaas wij kunnen er niet veel aan verhelpen alleen hopen dat er nooit meer oorlog komt. En dat er weldra vrede mag komen over alle gebieden. “Nooit meer Oorlog”
Bedankt aan alle lezers, en als je vragen hebt, of iets kwijt wil laat het weten we kunnen nog steeds toevoegen.
DEBUE Alfons, geboren te Moen op 16 september 1891
als zoon van Jules en Alida Vromant
Woonde 1914: Bossuitstraat 73 Moen
Diende als soldaat 2de klas bij mil 1913 eenheid 2 linie3/3 (11 cie)
Ongehuwd, gehergroepereed ijzerkanaal te Ieper,groepering XIX
Steekkaart nr 65289 op naam van DEB cateur
Sneuvelde te Steenstraete-Zuidschote op 13 mei 1915
Dood aangetroffen 30 meter buiten de loopgraaf op de linkeroever van het Ieperkanaal
Begraven …
Het is mogelijk dat ofwel het graf na de oorlog niet teruggevonden werd, ofwel dat hij niet meer te identificeren was en als onbekende herbegraven werd.
Invoeren van bijkomende of uitbreiding van bestaande zones 30
Koninklijke 
Bellegemseweg
2e in 3e etappe Ronde van België, Amateurs, Oostende (BEL)
Het was wat men noemt een pachthof, de familie had het bedrijf niet in eigendom. Zoals gezegd het werd van generatie op generatie gepacht. Ter wille van een erfeniskwestie veranderde de hoeve van eigenaar en de nieuwe besloot er zelf te komen wonen.
Richting Noord-west
° Bergloch
Duitsland dat niet zo heel ver af ligt en toch nog aan de gevraagde criteria beantwoordt. Rollshausen is volks, levendig en heeft bepaalde folkloristische aanrakingspunten. Het is gelegen in de driehoek Siegen, Marburg en Giessen. Gekazerneerden in Siegen herinneren zich nog Herborn, Seelbach, Altenvers op enkele kilometers van Rollshausen . Hoe dikwijls zijn we er niet voorbij getrokken?
Pastoor 
In 
In 
Later werd de hoeve bewoond door nog twee burgemeesters: Eugène Everaert van 1922 tot 1937 en zijn broer Maurice Everaert van 1939 tot 1947.
Op het Tombroekschoolpad zie je links een gebouw met een klokje. 
Stilstaan bij den ingang van de ST. St-Theresiaschool, roep heel wat herinneringen op. 
De leerkracht vermeld in de oorkonde was de grootvader van Mgr. Waffelaert, een zekere Vermeulen. Hij was tevens koster in de parochiekerk waardoor hij den bijnaam verwierf van “Peetje koster”. Zijn dochter huwde met een zekere Waffelaert.
naderhand is ze uit Rollegem verdwenen, de school was een vrije school, tevens kostschool( internaten)
d
Isebaert
® T.
® T.
©T.
©T.
©T.
©T. 
©T.
Over een kerk in Rollegem vóór de 13de eeuw tasten we in het duister. Tussen 1200 en 1225 werd op grond van de Heer van Rollegem een kerk in Doornikse steen gebouwd. De kerk bestond uit een koor, een kruisbeuk en een driebeukige benedenkerk onder één dak. De huidige kerk is gebaseerd op dat eeuwenoud patroon van kruiskerk in vroeg-gotische stijl. Het drielichtvenster in de oostmuur van het koor is het oudste vroeg-gotisch drieluik bekend in West-Vlaanderen. De rondboogvensters en decoraties met eveneens rondbogen leunen sterk aan bij de romaanse
Het altaar is gemaakt uit de vroegere communiebank die een gift is van de weduwe senator Cantillon uit Kortrijk. 
Het misschien wat onopvallend klokje
De engel vervaardigd uit “Savonnières”(Koninklijke bank) ook Franse kalksteen genoemd, draagt de relikwie van den H. Antonius. Het hoogaltaar in Romaanse stijl is een gift van de gezusters Febronie en Idonie Baert, nichten van den deken van Dixmude. Het altaarblad en de treden zijn vervaardigd uit zwarte marmer van Basècles. 
De heiligenbeelden voor de doopvont zijn van links naar rechts: de H. Rochus bekend met de hond die de wonden likt van de Heilige. Hij is de patroonheilige van de gevangenen, apothekers en artsen, doodgravers, meubelmakers en hospitalen. Hij wordt aanroepen tegen pest, puisten, schurft, voetpijn en zweren. De H. Antonius van Padua of ”Toontje met zijn kindje”. Hij is de beschermheilige van reizigers, bakkers en pottenbakkers, geliefden, paarden en ezels. Zijn hulp wordt ingeroepen tegen onvruchtbaarheid, koorts, pest maar vooral voor verloren voorwerpen. De H. Donatus van Münstereifel met bliksemschicht wordt aanroepen tegen vuur blikseminslag en hagelbuien. 
De piscine, die we hier zien afgezet met laurierboompjes, was zoals opveel plaatsen het laatste toevluchtsoord vooraleer de mannen naar de kerk binnen gingen. Ze hadden in allerhaast nog iets achter de kiezen gegoten en nu nog vlug een plasje. Vrouwen daarentegen hadden thuis alles achter gelaten, hoewel? Maar dat, is dan een ander verhaal. 
Ten noorden, stond een rij huizen, zoals op de foto te zien. Ter hoogte van de eerste auto was de ingang tot de “ kerkweg”. Gesitueerd ter hoogte van het zebrapad, Rollegemplaats nr. 1 (beenhouwerij) 
Hier sluiten we nog even de ogen om in het verleden terug keren; aan de overzijde de parochiezaal met op het einde de prachtige treurbeuk die verwijst naar den hof van de pastorij. Hier was een café genaam “Au Paradijs” met een overdekte gang, die leidde naar de sacristie. Naast de parochiezaal een poort, zodanig dat hij van uit de hof naar de kerk kon. Zo zijn we gekomen aan het vertrekpunt van onze wandeling. 
body>
We komen in de Schepenhuisstraat, vroeger Wethuisstraat (1982-1984) en daarvoor Kortrijksestraat. Op het kruispunt zien we de mooie bakstenen veldkapel met in de gevelsteen het opschrift” Petrus Ingelbert 1853”. De kapel werd in 2004 geklasseerd als monument. Ze werd opgericht uit dankbaarheid door P. Ingelbert die in de nabij gelegen 18de eeuwse hoeve woonde met de opdracht:” Zolang er in Rollegem koeien grazen, moet ’t Kapelleke in ere worde gehouden. De kapel is mooi witgekalkte bakstenen hoevekapel met een houten dak dat gedekt is met eternietleien. Op de nok van het dak staat een zwart smeedijzeren kruis. In de voorgevel is, op twee arduinen treden en onder een ronde boog, een rechthoekige deur aangebracht met smeedijzeren tralies en glas. Het metselwerk rond de deur is lichtblauw geschilderd. De kapel is 2,50m hoog, 1,10m breed en 1 m diep. Binnen in de kapel is op een blauw geschilderde achtergrond in zilveren letters de bede aangebracht: "O.L.Vr. van Lourdes B.V.O". Onder deze bede staat een gipsen beeld van Onze Lieve Vrouw van Lourdes van 40 cm hoog. Het beeld is versierd met twee vaasjes met kunstbloemen en zes kandelaars. In 1984 hebben jonge kerels het beeld eens gestolen, het werd echter spoedig in de gracht, vlakbij het Kapelleke, teruggevonden met een beschadigde neus hoeve.
Gestorven 
Beyls:
Civiel arbeider
een bij riviertje van de Cher
kogel! 
Dendievel Valere
