Onze Kalmthoutse voorouders de Salische Franken zijn reeds zeer vroeg gekerstend. In de vroege middeleeuwen trekken zij voor het vervullen van hun godsdienstplichten langs 's Heren wegen naar de aloude Sint-Lambertuskerk van Nispen. Dopen, trouwen en begraven gebeurt voor onze mensen aldaar. En ook wanneer de heerlijkheid Kalmthout/Essen tot stand komt , blijft de kerk van Nispen nog voor eeuwen hun hoofdkerk. De Abt van Tongerlo heeft immers ook het "patroonsrecht", het recht om de pastoor aan te stellen, verworven voor het oude Nispen. Met ingang van de tweede helft van de 12-de eeuw is de pastoor van Nispen trouwens ook een Witheer van Tongerlo. De Sint-Lambertuskerk van Nispen wordt dan de O.L.V.-kerk, naar de patroonheilige van de abdij van Tongerlo : Onze Lieve Vrouw . De weg naar Nispen is voor onze voorouders lang en gevaarlijk.Meer dan 2,5 uur moet er gestapt worden, in de winter zelfs langs onbegaanbare wegen en achter elke struik kan men oog in oog komen te staan met de gevaarlijke wolf uit de lage landen bij de zee. Finaal kunnen de Calmetholters er hun heer, de abt van Tongerlo, van overtuigen ten minste voor de borelingetjes mededogen op te brengen. In 1338 verwerven zij de toelating een bidhuis met doopvont in Kalmthout op te richten. Dit bidhuis zou, volgens de meest recente gegevens, reeds op Kerkeneind hebben gestaan. Tot in 1551 blijft de kerk van Nispen voor de Kalmthoutenaars nochtans de hoofdkerk. Ondertussen is er in 1514 te midden van de Germaanse dries in het aloude dorp, "langs de weg naar Compostella", ook een Sint-Kristoffelkapel opgericht, waarvan de naam al heel vlug verandert in Sint-Jacobskapel. In deze enig mooie romaans-gotische kapel hing het beroemde schilderij "De Triptiek van Sint-Anna" die de Kalmthoutenaars vandaag in de kerk van ... Maria-Ter-Heide - Brasschaat kunnen gaan bewonderen. In 1551 krijgt Kalmthout op Kerkeneind dan "eindelijk" zijn eigen volwaardige parochiekerk, eveneens opgedragen aan OLV van Tongerlo. Tijdens de tachtigjarige oorlog, wanneer het franse leger, onder de leiding van generaal Biron, de Hollanders ter hulp schiet, door de belegering van het kasteel van Wouw, waar de Spanjaarden bezit hadden van genomen, wordt de Kalmthoutse parochiekerk reeds in 1583 verwoest. Bij de doortocht van de fransen wordt trouwens ook de Sint-Jacobskapel verwoest. Zij is het eerst heropgebouwd en zal tot in 1642, jaar waarin ook de parochiekerk heropgebouwd is, de functie van deze parochiekerk overnemen. In 1899 vervangt de huidige OLV-kerk de vorige. Zij is in grote mate aan de voorzijde van de oorspronkelijke parochiekerk opgetrokken. Deze laatste stond meer oostwaarts, waar nu het kerkhof is. Gedeeltelijk verwoest tijdens de tweede wereldoorlog, is de huidige kerk in 1949 hersteld. De Sint-Jacobskapel ging het minder voor de wind. Eveneens beschadigd tijdens de tweede wereldoorlog , wordt zij in 1960 afgebroken of beter nog opgeruimd. Een onherstelbare doodzonde in hoofde van de Kalmthoutenaars. In de late middeleeuwen, meer bepaald in de 15-de eeuw, zullen ook de Kalmthoutse wijken Nieuwmoer en Achterbroek een eigen kapel krijgen. Zij zullen nochtans tot in de 19-de eeuw moeten wachten op een eigen parochie. Maar daarover meer in een latere aflevering.
- poëzie + -
Aan de Sint Jacobskapel (Jos Vorsselmans - 1944).
Nu de avond vredig daalt
En zonnepurper maalt
Hoor 'k klinken, zilverhel,
De bel der dorpskapel... .
Uw luister is getaand
Verleden en verlept...
Geen pelgrim, hoegenaamd
Bij U nog zeegning schept.
Vergrijsd, van ouderdom
Vermolmd en verwend
verzwijgt ge stoïs-stom,
Welk schrijnend leed U deert.
Op 't stille dorpsplein,
Prijkt ge als een oud kleinood.
In 't schamel huizenschrijn
Dat U zijn deernis bood.
Der vadren godsdienstzin
Spreekt uit Uw moede leeën.
Geen bouwwerk, naar mijn zin,
Bindt mij zoo aan 't verleeën.
- actua + -
- Op maandag 8 mei e.k. te 20 u. in het Volkshuis, Kapellensteenweg, Kalmthout organiseert Wilfried Verhaert en zijn culturele kring Curieus een gespreksavond "Onvrede in de wereld". Niemand minder dan oud-minister en oud-secretaris van de Navo Willy Claes is er de gastspreker. Info :03.666.40.89 of verhaert.hagberg@scarlet.be.
- De leerlingen van BUSO Berkenbeek pakken uit met een knappe tentoonstelling van kunstwerken in het Strijboshof te Kalmthout (gelegen tussen de verkeerslichten van Kalmthout dorp en deze van Achterbroek.). De expo is te bezoeken tot 26 mei e.k..
- Zondag 21 mei e.k. : "De Kalmthoutse heide vroeger en nu". Wandeling van 2.5 à 3 uur (6 km) door de verschillende landschappen van de Kalmthoutse heide, waar op dat ogenblik de dopheide in bloei staat! De gids vertelt je over de specifieke flora en fauna en over de natuurkundige en cultuurhistorische geschiedenis van dit gebied. Start om 14 u. op de parking van de Putse steenweg aan de ingang van het Natuureducatief Centrum "De Vroente". Info : Toeristische dienst van Kalmthout , telefoon : 03.666.61.01.
- Awdoe + : -
tot volgende week met een 15-de Kalmthouts Broodje : "Achter het broek ".
01-05-2006 om 00:00
geschreven door Jan Caluwaerts
|
