60. De Joodse Gemeenschap van Kalmthout-Heide (6).
Twee hoogvliegers uit de Joodse gemeenschap van Kalmthout-Heide hebben over de jaren heen ook een belangrijke rol gespeeld binnen onze Kempense en Vlaamse Gemeenschap.
In de eerste plaats is daar de diamantnijveraar Mendel Kornreich die op het Vinkenhof in de Kinderwelzijnsstraat woont. Het Vinkenhof is vandaag nog altijd vanaf de trein tegen de sporen aan te bezichtigen.
Mendel Kornreich heeft een eigen diamantfabrikaat, gesteund op een uniek geslepen diamant, gegeerd over de wereld. Hij bezorgt daardoor werkgelegenheid in gans de Kempen . Ook bij ons in Kalmthout ontstaan diamantslijperijen op de Bessemhei en in het dorp en een diamantkloverij op Nieuwmoer.
Maar Mendel Kornreich is niet alleen een geslaagd zakenman. Hij zal ook een grote rol spelen bij de opvang van de Poolse en Duitse Joden die, op de vlucht voor de nazi's, hun landen hebben verlaten. We hebben ook reeds gezien dat Mendel Kornreich aan de basis ligt van de Joodse synagoge van Kalmthout-Heide. Tenslotte speelt hij ook nog een rol binnen de Joodse gemeenschap van Kalmthout-Heide in de begrafenisrituelen.
Maar ook deze rijke diamantair met een groot gemeenschapsgevoel en een sterke inzet voor de medemens zal niet ontsnappen aan een niets ontziende holocaust.Ook hij wordt door de Duitsers weggevoerd.
Na de oorlog dan wordt het Vinkenhof van Mendel Kornreich een soort van landbouwschool waar jonge Joden voorbereid worden op een bepaalde taak, meer bepaald afgestemd op het leven in Israël. Gebouwen van deze school zijn vandaag nog als ingerichte appartementen aanwezig in de Nieuwstraat.
Vervolgens is er dan ook nog Nico Gunzburg waarvan het intieme riante zomerhuisje nog altijd terug te vinden is in de doodlopende Steeg aan de Kapellensteenweg op de grens met de Bezemheide.
Nico Gunszburg is professor aan de Rijksuniversiteit van Gent. Hij speelt er een belangrijke rol in de vernederlandsing van deze universiteit. Ook in de Vlaamse culturele wereld laat hij zich niet onbetuigd. Maar ook binnen de Joodse Gemeenschap is hij een autoriteit. Zo is hij voorzitter van de Joodse Vereniging van België en van het centraal beheer voor Joodse weldadigheid en maatschappelijk hulpbetoon. Ook binnen de Joodse gemeenschap van Kalmthout-Heide zijn er dus mensen geweest die, zoals professor Gunszberg, zich actief hebben ingezet voor een democratisch gerechtvaardigde Vlaamse ontvoogdingsstrijd. Juist trouwens zoals bij een mensonterende holocaust autochtone Kalmthoutenaars hun leven hebben geriskeerd voor de redding van Joodse kinderen. Of : ... " Zie broeder 't spel der vlammen en d'helder lichtenschijn ... " .
En om deze bijdrage over de Joodse aanwezigheid te Heide te beëindigen tenslotte nog iets over de Joodse diamantair Bernsohn.
In 1908 komt de "Mont Noire" in de handen van deze Jood. De Mont Noire is een bijzonder toeristisch initiatief ten oosten van de Kriekelaren in het hartje van de Kalmthoutse Heide. In 1884 koopt een zekere Mignot het tentoonstellingspaviljoen van Roemenië op de toenmalige wereldtentoonstelling aan en laat het op zijn landgoed "Mont Noire" in de heide overbrengen. Rond het paviljoen legt hij parken en vijvers aan. Wanneer Bernsohn de eigendom overneemt laat hij, in het verlengde van het zandspoor naar de Cambuus, zijn gasten aan het station van Heide afhalen met een met de hand voortbewogen treinstel.Op de Mont Noire kunnen de dames dan heerlijk modderbaden nemen, terwijl de heren gaan jagen.
Helaas, met het naderen van de oorlog moet ook de heer Bernsohn vluchten. En in het hart van de Kalmthoutse heide wordt het Roemeens paviljoen helemaal geplunderd en afgebroken. Achteraf laat de heer Carlier er zijn " Löwenvilla" bouwen, die trouwens ook de tand des tijds niet zal overleven.
- poezie + -
Zie broeder 't spel der vlammen (nederlandstalig canongezang op melodie van W.A.Mozart)
Zie broeder 't spel der vlammen en d'helder lichten schijn. Zo zullen ook ons harten vol gloed en liefde zijn.
Toe jongens flink gezongen. De zang verkwikt het hart. De droefheid weggedrongen door klucht en luim en part.
Dus vrolijk opgesprongen Zo smoren wij de smart.
- actua + -
- Natuureducatief Centrum "De Vroente", Putse steenweg, 129, Kalmthout : tentoonstelling "Met zonnige groeten ". Info : 03/620.18.30.
- Vanaf 15 maart ll. is het ARBORETUM van Kalmthout weer open voor zijn bezoekers. Iedere dag bent U weer welkom in onze Kalmthoutse "Droom van een Tuin" een ganse zomer lang en tot diep in het najaar telkens van 10 tot 17 uur. En vandaag zijn zij er reeds : de toverhazelaars, de magnolea's, de kriekelaren, de madeliefjes !Info : 03/666.67.41
- vrijdag 23 en zaterdag 24 maart e.k. in de parochiezaal van Nieuwmoer telkens te 20 uur optreden van de harmonie "De Heidebloem" ( zij zijn de Heidebloem, de muzikanten van ons klein Nieuwmoer) met hun jaarlijks lenteconcert."Straus" is aanwezig, maar ook "Lennon met zijn Beatles". En natuurlijk ons turfstekersdorp is een "Land van Wind en Water".Heel Kalmthout zal er zijn! En U?
- Op 14 en 15 april e.k. organiseert de Koninklijke Heemkundige Kring van onze historische zustergemeente Essen, ter gelegenheid van haar 20-jarig bestaan, een "Frankendag" in de Rietendakschuur van de Kiekenhoeve aldaar. Het betreft een tentoonstelling over de stamboom van de "Franken" in onze kontrijen, met bijhorende katalogus en CD.
- Op zondag 22.4.2007 gaat BERKENBEEK " sneukelen " : fietsen, peuzelen, smikkelen en snoepen. Deelnemerskaarten enkel via voorinschrijving. Info en inschrijving 03/669.68.19.
- awdoe + -
tot volgende week met weer een Kalmthouts broodje "Op de Heuvel (1)" en vergeet het niet om de reeds verschenen broodjes in chronologische volgorde op te roepen onderaan het blog telkens op de linkse rode pijl klikken.
