Af en toe brengt een gemeenschap een "grote" man of vrouw voort. En dat hoeft dan zeker niet altijd een formeel erkende kunstenaar, wetenschapper of wat weet ik nog te zijn. Zo is op 9 augustus 1920 bij ons in Kalmthout geboren : de heer Leon Mattheeuwsen, alias "den Theeuw", koereur en fietsenmaker van Nieuwmoer. Hij is er overleden op 5 februari 2006 na het bereiken van de gezegende leeftijd van 85 jaar. Den Theeuw zijn leven is zonder twijfel ook "één grote fiets ". Van fietsen weet den Theeuw alles af : hij maakt ze zelf, probeert ze op een professionele wijze uit en brengt ze aan de vrouw en de man. Maar daar gaan wij het in deze aflevering niet over hebben. Vandaag bomen we graag even door over Theeuwke " de gemeenschapsmaker".Rondom en na de tweede wereldoorlog heeft hij op een unieke wijze mede vorm gegeven aan die uitzonderlijke volksgemeenschap van ons Kalmthouts Nieuwmoer, heeft hij vanuit een begeesterende invalshoek de Nieuwmoerse jeugd, generatie na generatie, gepantserd met die unieke eigenwaarde van "Nieuwen Moeren". Hij doet dat op die eigenzinnige en speelse wijze die de zijne is. In een olifantengeheugen heeft hij iedere Nieuwmoerenaar met naam en toenaam, met de juiste datum van zijn verjaardag, een plaats gegeven. En als hij die naam, die toenaam of die geboortedatum toch al eens vergeet dan diept hij de betrokkene onmiddellijk op uit die grote imponerende kader aan de muur van zijn fietskot : " Hier sè, de Jef, toen dat hij 26 was "! Het is niet overdreven : heel Nieuwmoer hangt aan die muur. En heeft welke Nieuwmoerenaar ook , het om welke reden ook even lastig, dan trekt hij naar den Theeuw en naar dat fietskot met al die fietsen. En in de kilte van de winter ontmoet men dan een man die met een bijltje blokjes hout kapt om het kacheltje te bevoorraden dat er dan binnen gezellig puft. Theeuwse gezelligheid, Theeuwse gulheid, Theeuwse vriendschap, maar ook Theeuwse schranderheid en Theeuwse geestigheid : jong Nieuwmoer kan gewoon niet zonder ! De anecdotes zijn dan ook legio : De Jos die zijnen band nog eens stuk steekt en roept "Pa mijnen band is stuk, mag ik naar den Theeuw!", of de volgende dialoog in het fietskot tussen den Eddy en den Theeuw : " Hoeveel is 't Theeuw?", "10 frank jonge", "Allez Theeuw!, "Goed dan, 6 omdat 't voor u is". En ze leren ervan en ze groeien ermee naar de volwassenheid en in het gemoed van zowel student als boerenzoon groeit het beeld van een dorp dat de ganse wereld schraagt. En vrank en vrij dragen zij dat "Theeuwse dorp" mee naar de groene Maatjesweide, het college, de metropool, ja tot in de hoofdstad. Het grote geheim van zijn aantrekkingskracht heeft den Theeuw inderdaad gewikkeld in een cocktail van schranderheid, goedluimigheid, humor en "schenkende" vriendschap. En "zijn" moppen nemen de Nieuwmoerse jongeren mee de wereld in. Ze vertellen ze dan met diezelfde schrandere ogen van hun groot idool en refereren dan onvoorwaardelijk naar hem . "Den Theeuw" , mompelen de Eddy's, de Jossen, de Fonsen, de Johnen en de Leo's dan vol bewondering tussen de tanden. Alleen kan de toehoorder nooit achterhalen wat in een fantastische mop, die ongetwijfeld bij den Theeuw is ontstaan, nog van den Theeuw is en wat de jonge veulens er achteraf van gemaakt hebben. "Het Theeuwken, Theeuw, den Theeuw", het liefst besluit ik dit cursiefje met een "Theeuwkesmop". Ik denk dat hij, de heer Leon Mattheeuwsen, alias "den Theeuw", daarmee volledig zou kunnen instemmen, zoals ik hem daar op hogere leeftijd minder bewust misschien, maar nog altijd vol gulle, wegschenkende goedheid, heb zien zitten in zijn zetel in het zonnetje achter zijn huisje, een zonnetje dat weerkaatst in die lichtende ramen van dat enig fietskot bij ons op de Nieuwmoer. Wel zou hij daarbij ongetwijfeld een binnenpretje hebben : " Maar jongens toch, wat hebde fantasie". En de jongens ? Ze zouden, een tikkeltje ondeugend, maar vooral amicaal glimlachend, wuiven naar den Theeuw en "Awdoe"!" zeggen.
Een Theeuwkesmop :
In die tijd is het crisis. De regering vaardigt haar eenheidswet uit. Ook de fietsenverkoop stagneert. De grote baas van General Motors, die in Kapellenbos woont , komt voor zijn dochter bij den Theeuw een fiets kopen. Den Theeuw doet zijn beklag : "weinig werk, Mijnheer de directeur". "Geen probleem Theeuw", zegt die directeur. "Komt twee dagen bij ons werken Theeuw. Wij hebben werk genoeg. En met uw fiets zijt ge rap in Wildert en daar kunt ge dan de trein nemen naar Antwerpen ". Zo gezegd, zo gedaan. Den Theeuw trekt twee keer per week naar Antwerpen. Hij werkt er nog maar een paar dagen of de directeur doet zijn werklieden kond dat Koning Boudewijn op bezoek komt. Als de volgende dag de directeur en de Koning de werkplaats binnenkomen en de directeur zijn mensen wil voorstellen roept de Koning plots : "Eh, Mijheer de directeur, zie daar eens : den Theeuw ! Eh, Theeuwke en hoe is 't jonge." ... Als de directeur dan s'avonds de Koning uitgeleide heeft gedaan roept hij den Theeuw bij hem. "Maar Theeuwke, kende gij de Koning jong." " Ja, en dat is nog niet alles eh, Mijnheer de Directeur, allez ,bijvoorbeeld, volgende week gaan mijn vrouw en ik een bezoek brengen aan de Paus." "Theeuw jonge als dat waar is, als ik dat met mijn eigen ogen mag zien, dat gij de Paus kent, dan betaal ik de vliegtuigreis van u en uw vrouw." En daar staan ze dan, alle drie, op dat immense plein in Rome. De Paus verschijnt op het balkon en wil juist zijn zegen Orbi et Urbi gaan geven. Plots roept hij echter naar zijn kamerheer, " eh , Juan , zie eens daar beneden : den Theeuw. Eh , Theeuwke, komt eens naar boven jong." Maar nauwelijks is den Theeuw op het balkon of die ziet beneden zijn directeur van General Motors flauw vallen. Hij verontschuldigt zich bij de paus en loopt vlug terug naar beneden. "Mijnheer de directeur, Mijnheer de directeur, wat is er?". De directeur komt bij al dat geroep terug bij zijn positieven en antwoordt : "Ach Theeuwke jong, ge zijt nog maar pas boven of er komt een Afrikaan naast mij staan en weet ge wat die zegt." Eh, Mijnheer, kijk eens daar boven, Theeuwke op 't balkon". "En dat die Afrikaan u kent dat kan ik dan nog enigszins begrijpen, maar weet ge wat die dan nog zegt." Maar Mijnheer, die witte naast den Theeuw wie is dat." "En dat was mij te veel Theeuw, toen ben ik flauw gevallen." Tot zover deze Theeuwkesmop zoals ze is aangedikt door de Eddy's, de Jossen, de Fonsen, de Johnen en de Leo's.
- poëzie + -
(uit) Afscheid van Leon Mattheeuwsen, "den Theeuw" - (Fons Buyens - 2006)
Als ik op reis was in verre landen. En de mensen vroegen mij waar komde vandaan? En ze zeiden dan , wat is dat Nieuwmoer ? En wat maakt dat zo speciaal ? Dan denk ik altijd aan de hartelijkheid waarmee de mensen elkaar hier op straat begroeten, hoe ze zwaaien met hun armen en met volle longen " HUI " naar elkaar roepen. Ik denk dan aan de woorden van de dichter Hans Lodeizen die zegt : alleen al om het lichte wuiven van de handen heb ik de mensen lief gehad. En dan denk ik tegelijkertijd ook aan de blinkende plezierige ogen van den Theeuw. Aan de man die altijd voor iedereen klaar stond om te helpen. Aan zijn grote belangloosheid; maar wat ons altijd raakte was vooral zijn opgewektheid, zijn gezellige gastvrijheid, zijn levenslust. Ik denk aan zijn moppen, zijn raadsels, zijn woordspelingen, zijn grappen, zijn grollen, zijn fiets- en smokkelverhalen, zijn commentaar en inzicht in de koers en ook zijn speciale echt wijze vertellingen. Den Theeuw dat is Nieuwmoer op zijn best : hartelijk, gastvrij, geestig, geen ogenblik materialistisch of op zoek naar profijt..., maar gul, vol vriendschap, maar ook eigenzinnig en eigendraads, vol scherpe en geestige kritiek met lastige vragen, maar nooit om iemand te kwetsen, maar ook, een moedige man die zich door niemand niet voor de zot zou laten houden. Als de mensen op de Nieuwmoer zeggen : "Den Theeuw", dan verandert de sfeer en worden ze blij en beginnen ineens zelf gerust gesteld te lachen en dan spreken ze over hem met grote gebaren en met zwier, vol bewondering voor zijn eigenaardige aparte kijk op de wereld, voor zijn joviale kunst en zijn durf die ronde wereld soms vierkant en dwars en met een aanstekelijke vrolijkheid anders te kunnen bekijken.
- actua + : -
- In de maanden juli en augustus organiseert de vzw Parkconcerten in het Strijboshof te Kalmthout haar jaarlijkse parkconcerten. Info : www.parkconcerten.be.
- Zondag 25 juni 2006 : Dag van het Kind. 13u. tot 19u. Gitok 1 (Kapeelensteenweg 501 Heide-Kalmthout - info : 03.620.22.16.
- Zondag 25 juni : Historisch Heerlijk Kalmthout. Cultuurhistorische dagtocht met fiets door Kalmthout. Aan de hand van landschapskenmerken en artefacten wordt de geschiedenis uit de doeken gedaan van Kalmthout. Vertrek om 10 uur op het marktplein van Kalmthout. Info en verplichte inschrijving op de Toeristische Dienst van Kalmthout, Putse steenweg aldaar, nr 129, Tf : 03/666.61.01.
- Dinsdag 27 juni 2006 : Natuurbeleving met je kleinkinderen. Wandeling met vorming. Van 13.30u. tot 16.30u.. NEC De Vroente, Putse steenweg, 129. Inschrijving voor 23 juni 2006. Info : 03/620.18.30.
- awdoe + : -
tot volgende week met weer een Kalmthouts broodje : "22. In de mallemolen van de Nieuwe Tijden." en vergeet het niet door onderaan het blog telkens op de linkse rode pijl te klikken kunt U de reeds verschenen cursiefjes Chronologisch te voorschijn halen.
19-06-2006 om 18:43
geschreven door Jan Caluwaerts
|
