Wij staan er bijna nooit bij stil. En toch : onze mooie heidegemeente ligt aan een grens. Zoals we reeds zagen is dat niet altijd zo geweest. In dat bruisende hertogdom Brabant uit de Middeleeuwen, waar Kalmthout in die tijd toe behoort, omzeggens nog tot aan het einde van het ancien regime, ligt de grens oorspronkelijk veel noordelijker aan de grote rivieren van Waal en Maas.Het is pas in de 17-de eeuw, na de 80-jarige oorlog tussen de Spaanse Nederlanden en de Noorderlijke republiek der Verenigde provinciën dat het "Edele Brabant Were Di" bij de val van 's Hertogenbos 1/3-de van zijn grondgebied verliest. Wat nu Noord-Brabant is gaat bij de vrede van Munster in 1648 definitief naar het Noorden.Latere perikelen zullen daar nog weinig aan veranderen, ook niet bij de geboorte van de Belgische staat.Wat daarbij wel boeit is de vaststelling dat de kontoeren van de getrokken grens voor onze gemeente en ook voor onze historische zustergemeente Essen in grote mate te herleiden zijn tot de meer noorderlijke kontoeren van die aloude heerlijkheid Kalmthout-Essen, die dateren uit de 12-de eeuw. Wel dient daarbij gezegd dat onze heerlijkheid in de loop der eeuwen wel meer dan duizend hectaar grond aan "het noorden" heeft verspeeld. Vooral de dubbelzinnige houding van de Wilhelmieten in Huibergen, nu eens trouw aan de heer van Bergen-Op-Zoom, dan weer dichter bij de abt van Tongerloo, hebben daar een nefaste rol in gespeeld. "De Meet is er, en ze is er niet" zegt Jozef Goosennaerts nog in de vijftiger jaren. Dat ze er wel is ontdekt onze geleerde Achterbroekenaar pas in zijn studententijd in Gent wanneer hij sommige van zijn vrienden druppelsgewijze moet uitleggen dat Antoon Van Duinkerken uit Bergen-Op-Zoom is, Vincent Van Gogh uit Zundert en dat Henriette Roland Holst haar buitenverblijf aan Nieuwmoer grenst. Dat ze er niet is, ligt vervat in herinneringen uit de jaren van zijn prille jeugd. In de mond van zijn ouders klinkt "de" tegenstelling nog altijd "Hollaans" en "Brobaans". Met Belgisch en Nederlands is er niets aan de hand. Trouwens, is een tante niet getrouwd met een boer uit Zundert en bezoeken twee kozijns niet ieder jaar verwanten te Kruisland en is zelfs niet één van de overgrootmoeders een "meulersdochter" uit Hoogerheide geweest? En ook vandaag nog refereren bijvoorbeeld "die van Nieuwmoer-Kalmthout" en "die van Achtmaal-Zundert" in het dagdagelijkse leven en in hun culturele doen en laten naar gemeenschappelijke wortels die terug gaan naar een ver verleden.
- poëzie + -
Grenspaal nr. 251 (Jan Caluwaerts - 2000)
Ieder jaar weer als het hoogzomert breng ik een bezoek aan de "meet", bezoek ik één van de mooiste plekjes van de wereld : grenspaal nummer 251. Als je vanaf de Paalberg de grens van de bossen van Ossendrecht volgt kom je na een flinke wandeling aan het domein van Cogels. Links ligt het zonovergoten Grote Meer. Heel de omgeving is één vogelengenkrakeel en verder... niets dan stilte. Vanuit het Zenith stuurt "Sol Invictus", die onoverwinnelijke zon van de Romeinen,verschroeiende pijlen naar beneden. Op de open plekken tussen vliegdennen en verloren berken gaat het lange "pijpegestrooi" erbij gelen. In het mulle zand waar de weg verbreedt trippelt de zwarte kraai vol zuiders temperament haar cirkels in het rond. Als ze me ontdekt neemt ze de biezen. Ik zet mij boven op de gepunte paal en kan mij het binnenpretje niet laten bij de gedachte dat ik nu niet alleen tegelijkertijd in twee landen zit maar ook in vier - of vier gewezen - gemeenten : Ossendrecht, Putte, Huibergen en Kalmthout... . En met wat de gepensioneerde boswachter van de familie Cogels mij ooit vertelde : " Bij hun aftocht na de oorlog hebben de Canadezen deze paal opgeblazen. Toen hij opnieuw moest geplaatst worden stonden er al heel vroeg in de morgen op deze plek de heer Gouverneur van Antwerpen, zijn evenknie van Noord-Brabant, een Belgisch en een Nederlands beëdigd architect, Mijheer Cogels en anderen.Na urenlang gepalaver vroeg Mijnheer Cogels mij tenslotte de heren aan te wijzen waar de paal nu stond ten einde tot de herplaatsing te kunnen overgaan. Binnen het kwartier was de klus geklaard. ... ." Zoals steeds moet ik het pad zoeken naar Groenendries.
- actua + - :
- Parkconcerten : de hele zomer lang worden in het Strijboshof aan de Achterbroekse steenweg te Kalmthout parkconcerten georganiseerd. Info : www.parkconcerten.be . - Tentoonstelling "Land van Zand" : Ook tijdens de vacantiemaanden loopt in het Natuureducatief Centrum "De Vroente" aan de Putse steenweg nog steeds voormelde tentoonstelling. Info 03/620.18.30.
- Awdoe + -
tot volgende week met weer een Kalmthouts Broodje "24. De Oude Pastorij - (1)." en vergeet het niet door onderaan het blog telkens op de rode pijl te klikken roept U de reeds verschenen "broodjes" in chronologische volgorde op. En voor sommigen onder U ... reeds een deugddoende vacantie.
