Als de Kalmthoutenaar het vandaag over "De Greef" heeft, spreekt hij over een tweevoudige werkelijkheid. In de eerste plaats bedoelt hij het grootkavelig woonbos bezijden de grote baan van Kalmthout - dorp naar Essen -Wildert, meer bepaald aan de oosterkant van de viaduct van Noordeind. Vervolgens refereert hij naar de 18-de eeuwse abdijhoeve van de Paters van Tongerlo, die daarbij in het zuiden aansluit, omgeven door een slotgracht, houtkanten en landerijen.
Als het hoogzomert en de zon dag na dag priemt aan het zenith, zoals dit onlangs het geval is geweest, is "De Greef" naast "Dennendaal" één van de gegeerde wandelplaatsen van de Kalmthoutenaar. Hij geniet er dan met volle teugen van de kruinenlommert van beuk en zomereik, kuierend langs brede rustige lanen met her en der, half verborgen achter rodondendrons en ander "struikgelover", riante huizen in alle stijlen opgetrokken. Hij speurt er dan naar de relicten van de oude turfvaart, die ooit de venige gronden van De Nol in het noorden van de Kalmthoutse heide heeft verbonden met de Roosendaalse vaart aan de Horendonk. Op sommige plaatsen ontwaart hij dan, door de groene doorkijkgaten heen, nog overblijfselen van de watergracht en het jaagpad die ooit deze turfvaart vorm hebben gegeven. Aan de beek van de Kleine Aa doet hij dan een inspanning om, over de aanpalende tuinen heen, een restant te ontwaren van het "ziel", de akwadukt van weleer, die het turfvaartwater over de kleine Aa moest loodsen om zo de met turfbriketten geladen vletten hun weg naar Roosendaal, de turfbeurs van de regio, te kunnen laten vervolgen. Bezijden de viaduct komt hij ook nog oog in oog te staan met de gesloten poort die ooit toegang heeft verleend tot het " kasteel van Donnet " met zijn prachtige nog aanwezige vijver en zijn monumentale classicistische binnentrap. Finaal zoekt hij dan steeds doorheen het groenbronzen eikenhout de rozige daken van de als het ware jaloers afgeschermde abdijhoeve, ooit eigendom van de Paters van Tongerlo.
Het hedendaagse "De Greef" is in de loop der tijden inderdaad geëmaneerd uit de grootste abdijhoeve van de paters van Tongerlo bij ons in Kalmthout. De geschiedenis van deze "Greefshoeve" onderscheidt grosso-modo vier scharnierperioden :
1/ de 13-de/14-de eeuwse pachthoeve van de abdij;
2/ de 18-de eeuwse verblijfplaats van de provisor van de abdij;
3/het parkkasteel "Donnet" rond de belle-époque;
4/ de hedendaagse verkaveling waar we het reeds over hebben gehad.
De benaming "Greefshoeve" vraagt op zichzelf al om enige ontsluiering.Men zou er zich gemakkelijk kunnen van ontdoen met een vermoede evidentie dat één van de oorspronkelijke pachters ooit eens "een Greefs" zou zijn geweest. Maar anderzijds zou die Greefs zijn naam dan ook wel eens kunnen ontleend hebben aan het feit dat hij de hoeve heeft bewoond.
Wat vertelt onze Achterbroekse wetenschapper, wijlen Jozef Goossenaerts, over "Greefshoeve" ? Het kernwoord van "Greefshoeve" is "greef".Dit Diets-Brabantse "greef" met zijn werkwoordvorm "greven" refereert naar "graven". De "greef" is dan niet anders dan een graafschop waarmede onze Kempense boeren vroeger in de put van hun potstal de door koeien en schapen plat getrapte stalmest , bestaande uit heideklotten en uitwerpselen van deze dieren , laag na laag, gaan afgraven. Deze "greef" kenmerkt zich daarbij door een afgerond driehoekig steekblad met scherp geslepen kanten in alle richtingen. Tussen haakjes, buiten Kalmthout en Essen noemt men dit boerenwerktuig in de rest van Vlaanderen een "meststik". En...door het vervangen van de scherpe kant boven aan de greef door een "dwars balkje" vormen onze voorouders deze "greef" om tot een turfschop.
Om volledig te zijn voegen wij hier nog aan toe dat sommige wetenschappers in "greef" het oud - germaans "graibjon" onderscheiden, hetgeen "bosje" zou betekenen.
( vervolgt)
- poësie + -
Het land dat ik liefheb (Anton Van Wilderode - 1986)
Het land dat ik liefheb, het land dat ik leer.
Met bijbelse bomen. De wind van weleer.
Het land als ik droef ben, het land als ik lach.
Bij de lamp van de maan.In het licht van de dag
Het land is wit en mauve. Mijn groenland. En ach,
het land dat ik zevenmaal, zevenmaal zag.
- actua + -
- Nog tot op het einde van de grote vacantie organiseert de KWB van Kalmthout haar gezinszoektocht 2006. Inlichtingsformulieren en vragenlijst zijn te bekomen op de Toeristische Dienst van Kalmthout, Grote Heideparking, Putse steenweg, 129 te Kalmthout. De zoektocht bedraagt ongeveer 20 kilometer, is te voet of met de fiets af te leggen en de deelname is gratis.
- Nog tot begin November kunt U in het Natuureducatief Centrum "De Vroente" aan de grote heideparking van de Putse steenweg terecht voor de unieke tentoonstelling : "Een Land van Zand". Toegang gratis.Info : Tel. 03/620.18.30
- Vroentedag in het Natuureducatief Centrum "De Vroente" op 3 september 2006 van 10 tot 17 uur. Verwendag voor Groot en klein. Gratis inkom. Info : www.devroente.be.
- Awdoe + -
tot volgende week met weer een Kalmthouts broodje " De Greef (2) " en vergeet het niet door onderaan het blog telkens op de rode pijl links te klikken roept U de reeds verschenen broodjes in chronologische volgorde weer op.
21-08-2006 om 00:00
geschreven door Jan Caluwaerts
|
