Bij zijn pot (en pint) in Olen werkt keizer Karel, zijn grootmoeder Maria van Boergondië indachtig, hard aan de eenmaking van de Nederlanden binnen het Habsburgse rijk. De Gentse Mechelaar of Mechelse Gentenaar ziet de zelfstandige 17 provincieën, binnen een "Bourgondische Kreitz" wel zitten. Ten zuiden van de grote rivieren en in de Antwerpse Kempen zien ze dat trouwens al lang zitten. Helaas als dan "dien Koninck van Spangieën" op het toneel verschijnt en de rondedans voor de heerschappij over onze gewesten door de grote mogendheden is ingezet, verzwint de droom van Karel langzaam maar zeker. Een diepe scheur doorheen de 17 provincieën ligt ons te wachten. In de noorderlijke contrijen van het toenmalige "Edele Brabant Were Di" heeft men de bui zien hangen. En die van de Kempen en die van onder de Moerdijk hebben het niet kunnen beletten : dat de "Staatsen" uit het noorden tegenover de "Roomsen" uit het zuiden komen te staan. Het worden penibele tijden voor onze mensen in het kerngebied van de lage landen bij de zee. En toch zijn de heren van Kalmthout/Essen,de abten van de abdij van Tongerlo, de oranje-idealen niet geheel ongenegen geweest. De verstandhouding met de Prins van Oranje is op een bepaald ogenblik zelf groot te noemen.En staat de wieg van de "Calmetholter van in den beginne" ook niet ergens in het land van de Brede Aa ? Trouwens waren er in die tijd ook in Kalmthout geen echte orangisten? Waarom wonen er in Noord-Brabant zoveel Van Kalmthouten misschien? En waarom vinden wij anders op de kleine klok uit het torentje van de Sint-Christoffel/Sint-Jacobskapel, in 1599 gegoten te Mechelen door de beroemde klokkengieter Van der Ghein en vandaag nog altijd te bezichtigen in de gebouwen van het Kalmthoutse OCMW, medaillons met de beeltenissen van Keizer Karel, Filips de II-de maar ook van Uilenspiegel? En waarom staat er anders boven het medaillon met Uilenspiegel in gothische letters geschreven : "Liever Turks als paus" en is dit gezegde onderaan rechts aangevuld met een zotskap? Ligt in de kunstzinnige uitdrukking niet altijd een waarheid verborgen? En waarom is er in Kalmthout een Geuzenbak ? Ook bij ons in de Kempen, ook in de heerlijkheid Kalmthout/Essen, hebben de oranje-idealen geleefd : de privilegieën van den lande bewaren en de vrijheid en onafhankelijkheid van de Nederlanden, gebet in broederlijkheid en onderlinge verdraagzaamheid, behoeden. Helaas het water is diep. Als dan de pletwals van de grote mogendheden over ons is heen gegaan doet zich een onvermoede en enige kans voor. Bij de val van Napoleon ondertekenen die grote mogendheden op 26 juni 1814 het protocol van Londen dat onze lage landen bij de zee verenigt in één staat : een bufferstaat aan de Franse noordergrens. Koning Willem I, die alle kansen krijgt, zal het echter verknoeien : zijn staatsinmenging in het onderwijs, zijn inmenging in de benoeming van priesters en in andere netelige godsdienstkwesties, waarin Noord en Zuid tegenover elkaar staan, zijn aantasting van de persvrijheid. Beneden de grote rivieren groeit dan ook het protest, ook al willen onze gemeenten Kalmthout,Essen en Wuustwezel uitdrukkelijk geen heibel. Toch luidt ook hier in stilte langzaam maar zeker het 12-W's-parool : "Wij willen Willem weg, wil Willem wijzer wezen, wij willen Willem weer". In 1830 dan als België onafhankelijk wordt komt de noorderkempen in een moeilijke situatie terecht.: het zuiden waartoe het behoort maakt zich los van het noorden, waarmee het door de eeuwen heen de meest hartelijke betrekkingen heeft gehad. Die van Kalmthout-Nieuwmoer zullen het trouwens ook later niet aan hun turfershart laten komen. Tussen hen en die van Achtmaal-Zundert wordt er nog steeds intens getrouwd. En over de grens heen sjouwelen ze dagelijks nog op hun eigen speelse wijze een woordje oud " brôbaans ". En die van Ossendrecht aan de andere kant van d'hei zingen even spontaan en enthousiast "Wij zijn van Ossendrecht" op het wijsje van "Hoe schoon is de Kempen".
Maar het water, dat blijft te diep.In het onafhankelijke België is er ook in Kalmthout een aflossing van de wacht in de politieke wereld. De "mannen van het ancien regime", burgemeester Sheehan en secretaris Van Beringhen, die nog de Oostenrijkse tijd hebben meegemaakt ruimen plaats voor een uitgesproken Belgicistisch en royalistisch new-look duo : burgemeester Cas en secretaris Bruyninckx. Zij ontvangen dan ook met veel eer Leopold I, koning der Belgen, tijdens een bezoek aan de familie De Merode op De Greef. En langzaam krijgt de grens tussen Noord en Zuid haar definitieve vorm en verdwijnen ook met de tijd de strubbelingen tussen Belgie en Nederland voor goed. En op zijn domein Vogelensanck, in het huis waar nu dokter en OCMW-voorzitter Van Peel woont, is burgemeester Cornelius Cas een gelukkig man. Zo ziet men hem op een oude foto uit het gemeentearchief met zijn fantastische strooien hoed en vergezeld van zijn trouwe hond, een scheper, wandelen langs de toen nog tengere Cassenboom. Onze geclasseerde Cassenboom langs het heuvelspadje, een monument van een zomereik, met zijn korte broekjes aan, herinnert ons inderdaad aan onze gemeente bij het ontstaan van een onafhankelijk België. En het is toen gebleken : het water tussen noord en zuid blijft vooralsnog te diep.
- poëzie + -
(uit het geuzenlied) Help nu u self so helpt u Godt. (onbekend auteur - 1571)
O Nederlant ghy zijt belaen, Doot ende leven voor u staen: Dient den Tyran van Spangiën, Of volgt om hem te wederstaen Den princen van Oranjen.
Helpt den herder die voor u stryt, Of helpt den wolf die u verbyt, Weest niet meer neutralisten Vernielt den Tyran, 't is meer dan tyt, Met al zyn tyranisten. - actua + -
- De traditionele NACHT VAN DE BURGEMEESTER : op ZATERDAG 30 september e.k. vanaf 19u.30. in de gemeentelijke hangar achter de brandweerkazerne. De inkom zelf is gratis. Optreden van Piroska en Pop Visit . Opbrengsten volledig gespendeerd aan het Kalmthoutse Rode Kruis en twee Kalmthoutse Autistische initiatieven. Info : www.nachtvandeburgemeester.be .
- Zondag 1 oktober in de Kalmthoutse "Droom van een Tuin" of het Kalmthouts Arboretum : Plantendag van 10 tot 17 uur. Info www.arboretumkalmthout.be . ---------------------------------------------------------------------------------------------------- - Tijdens een boeiend debat vrijdag ll. in het Kalmthouts jeugdtehuis GOVIO hebben onze jongeren er de aanwezige politiekers ondermeer bouwsteentjes aangereikt voor een locaal jeugd-, cultuur- en sportbeleid. Het is opmerkelijk hoe de aandacht tijdens het debat zich, zowel bij de jongeren als bij de politici heeft toegespitst rond de noodzakelijke complementariteit tussen de sociaal-culturele wijkgebondenheid enerzijds en de cultuurintrinsieke samenbundeling op gemeentelijk vlak anderzijds. Hopelijk hebben de beleidsverantwoordelijken deze bekommernis van de jongeren in hun binnenzak meegenomen. In de rand van de discutie is ook tot uiting gekomen dat de gemeentelijke cultuurorganisatie, vooral naar de middelen toe, ook dient gesitueerd binnen de globale locale beleidsvisie. Voor herhaling vatbaar meisjes en jongens en zeker ook een pluim voor de degelijke en democratisch geïnspireerde organisatie van de jeugdraad. ----------------------------------------------------------------------------------------------------
- Awdoe +
tot volgende week met weer een Kalmthouts broodje "De grote Suyderheide" en vergeet het niet om de reeds verschenen broodjes chronologisch op te roepen onderaan het blog telkens op de rode pijl links klikken.
