Wie zijn nu die schrijvers die hun medewerking aan "Van Nu en Straks" verlenen en op het einde van de 19-de eeuw langs het Heuvelspadje af en toe van het station van Kalmthout naar de villa "Vogelenzang" wandelen ?
Zoals reeds aangehaald is er de Vlaamse Brusselaar August Vermeylen (1872-1945), die onbetwistbaar als de initiatiefnemer voor het totstandkomen van het tijdschrift mag worden aangewezen.
Binnen een eerste generatie, die de doorbraak realiseert, verlenen eveneens hun medewerking : Cyriel Buysse (1859-1932) uit de Oost-Vlaamse Leiestreek, Prosper Van Langendonck (1862-1920) uit Brussel, Emanuel De Bom (1868-1953) uit Antwerpen en achteraf inwoner van Kalmthout en Alfred Hegenscheidt (1866-1964) uit Sint-Jans-Molenbeek
Tot een tweede generatie, die de literaire vernieuwing van Vlaanderen zal voltrekken, behoren : Stijn Streuvels (1871-1969) uit het diepe zuiden van West-Vlaanderen, Karel Van de Woesteyne (1878-1929) uit het Gentse en Herman Teirlinck (1879-1967) uit Vlaams Brabant.
Wat opvalt is dat bij de "Van Nu en Straks"-ers voor de eerste maal schrijvers aanwezig zijn die omzeggens alle hoeken van Vlaanderen en Brussel vertegenwoordigen. De " Van Nu en Straks"-ers hebben voor de eerste maal vorm gegeven aan de Zuid - Nederlandse letteren in hun geheel. Hierdoor verlaat letterkundig Vlaanderen voor goed zijn "regionalisme". Overigens hebben de "Van Nu en Straks"-ers zich niet geschroomd de West-Vlamingen Guido Gezelle, Hugo Verriest en Albrecht Roodenbach als hun onbetwistbare voorlopers aan te wijzen.Daarbij is zeker te vermelden dat niemand minder dan de vrijdenker August Vermeylen gemeend heeft uitdrukkelijk de priester-dichter Guydo Gezelle naar voor te moeten schuiven. Vermeylen erkent in Gezelle één van de grootste West-Europese dichters.
De aanplanting in de voormalige lusttuin van de villa "Vogelenzang" van de symbolische coniferen August en Prosper is daarenboven zinvol geweest. De meer conservatieve Prosper Van Langendonck van katholieke huize en de jongere progressieve August Vermeylen hebben elkaar inderdaad over de generatie- en ideologische kloof heen de hand gegeven, de eenmaking van de Zuid-Nederlandse letteren ten goede.Vandaag zijn de twee ondertussen heraangeplante coniferen nog te bezichtigen voor de hoofdingang van Gitok in het muguetbos en dit in al hun symbolische glorie.
Naast de Vlaamse schrijvers hebben trouwens ook heel wat Noord-Nederlandse schrijvers hun medewerking aan "Van Nu en Straks" verleend. Dit is ondermeer het geval voor de "Tachtigers" Albert Verwey en Frederik Van Eeden, die in het noorden ook hun medewerking hebben verleend aan de "Nieuwe Gids". De "Van Nu en Straks"-ers zelf kennen trouwens die "Nieuwe Gids" en hebben ongetwijfeld door dit tijdschrift veel kunnen opsteken voor een rijker taaleigen.
Wel hebben de Vlamingen er steeds over gewaakt om de integratie met Noord-Nederland te bewerkstelligen op voet van gelijkheid. In Nederland kent "Van Nu en Straks" dan ook een behoorlijke afname.
(vervolgt)
- poëzie + -
(uit) De kunst van Georges Minne (August Vermeylen - 1893).
Het is nu vier jaar geleden dat ik ze zag, maar nog richten zich op in mijn geest die hoge en hoekige, stijfoplijnende gestalten. Daar was in-ééns de smart van eeuwen, als een kreet.
Waar vandaan gekomen, uit welke woestijn-desolatie ener aarde nog in vorming, heel dat primordiale mensdom, deerlijke lichamen tegen elkaar geleund en scheef buigend in evenwijdige schuinte naar de dorheid van de grond, de nek voor eeuwig gebogen onder welke vloek ? En de vrouwen met beenachtige handen ineengekrompen op het schrale vlees van een doodgeboren kind, en al die eindeloze droefheid,eindeloos stilzwijgend en strak onbeweeglijk , waar vandaan gekomen? Openbaring plots van kunst zeer ongewoon : die symbolisch vereenvoudigde anatomieën - als uit rotsen gehouwen grootheid van Egyptische beelden - afgewerkt met ontroerde en meelijdende hand der naiefste Gotieken. Vaten van wee! Zij zeiden het noodlot van verborgen machten op dat naakt arme-mensenvel, de verlatenheid van doodgeweende ogen midden onder geheimen, en daarna het eind van alle denken, de laatste val der armen die tegen de uitgemergelde en pijnlijke lichamen plakken, te moe om voortaan nog een gebaar op te heffen.Dingen heel heel ver in het geheugen verzonken zeiden ze, zij stonden daar als autochtonen ener verdoemde aarde, in de tijden der Genesis.
Vergeten in een dorpje van Vlaanderen leeft de kunstenaar die uitgebeeld heeft de oneindige ellende van alles, in gestalten groot als van steen alleenstaand door eeuwen heen.
- actua + -
- Nog tot 16 september e.k. in de galerij van het Arboretum van Kalmthout : tentoonstelling Modellen voor de wetenschap; info : www.arboretumkalmthout.be.
- Nog heel augustus : Ontdek je plekje, wedstrijd met wandeling op de heide, met mooie prijzen. Organisatie NEC De Vroente; info 03/620.18.30.
- Tot 12 september e.k.in NEC De Vroente, Putse steenweg, 129, fototentoonstelling "In en rondvennen"; info : VMPA 03/666.48.03 - awdoe + -
tot volgende week met weer een Kalmthouts broodje " Van Nu en Straks (4)" en vergeet het niet om de reeds verschenen broodjes in chronologische volgorde terug op te roepen onderaan het blog telkens op de rode pijl links klikken.
