|
Lavas.
Beste,
De plant lavas heeft de volgende eigenschappen en inhoudsstoffen.
Schermbloemenfamilie - Apiaceae (Umbelliferae)
Botanische naam
De geslachtsnaam 'Levisticum' komt van het Latijnse woord 'levare', wat 'verlichten' betekent. De soortnaam 'officinalis' is een aanduiding dat een plant al heel lang in gebruik is als geneeskruid.
Volksnamen
- Leverstok
- Lubbestok
- Maggiplant
- Manskracht
- Processieplant
- Sermontaine
Geschiedenis
Apicius, de Romeinse schrijver van kookboeken, noemt Lavas in bijna elk recept, zoals wij zout en peper in ēēn adem noemen, zo noemt hij Lavas en peper, Apicius schreef niet of je de wortel, het blad of de zaden moest gebruiken. Alledrie gebeurde. Lavas werd vermoedelijk door Benedictijnse monniken vanuit Zuid - en Midden-Europa naar het noorden en het westen gebracht. Omstreeks 800 werd hij geteeld in de beroemde kloostertuinen van het St. Gallen en in de keizerlijke tuinen van Karel de Grote. De tuinen van de Abdij van St. Gallen waren eigenlijk een soort geïdealiseerd werkplan voor een Benedictijner kloostertuin, er waren vier tuinen, een kloostertuin waar de monniken konden mediteren en wandelen, de boomgaard annex kerkhof, waar ze werden begraven, de keukentuin en de medicinale tuin, de medicinale tuin was ommuurd en op het terrein stond ook het ziekenhuis, de tuin bestond uit bedden met daarin een plantensoort, in St. Gallen waren dat Lelies, Roos, Klimbonen, Bonenkruid, Fenegriek, Rozemarijn, Munt, Salie, Wijnruit, iris, Polei, Waterkers, Komijn, Lavas en Venkel. De school van Salerno beval Lavas in de 16de eeuw aan om de menstruatie te bevorderen. Ook werd de Lavas ingezet tijdens pestepidemieën. Behoorde bij de 'vijftienderhande kruiden' die op kruidenzondag werden geplukt, sinds de invoering van het christendom vervolgens op het altaar gewijd en dan in huis opgehangen tot afweer van alle onheil (kruidwis). Men trok er ook een medicijn van in het geval van een ziekte door een bezwering of vervloeking, men trok de bos dan voor een paar uur in wijwater, andere planten die in een dergelijke bos zaten waren Toorts, Lisdodde, Grote Pimpernel, Sint-Janskruid, Zandklokje, Blauwe Knoop, Karwij, Wijnruit, Mattenbies, Driedistel, Bitterzoet en Vijfvingerkruid. Lavas werd vroeger beschouwd als een afrodisiacum.
In de Elzas gebruikte men de stengels als rietjes, waarmee men bij keelpijn warme melk dronk.
Botanie
Vaste plant uit de familie van de Schermbloemigen, wordt tussen de 100 en 200 cm hoog. Hij maakt rechtopstaande ronde stengels, die bovenaan vertakt zijn. De wortelbladeren zijn buitengewoon groot en taai, aan de bovenzijde zijn ze glanzend en zijn ze twee - tot driemaal gedeeld. De stengelbladeren zijn minder gedeeld, naar boven toe worden hun stelen korter. De stengels eindigen in ronde schermen, met 8 tot 15 stralen, waaraan de bleekgele bloemen zitten. De gehele plant is sterk aromatisch, de hoogste concentraties aan werkzame stoffen zitten in de wortel.
Gebruik
Een plant die graag alleen staat, wil ruimte om zich heen.
Typologie
De angstige en onzelfstandige mens, die zich graag wil optrekken aan sterke mensen, houden emoties en gevoelens voor zich. Vochtophoping, oppotters (opgehoopt vocht geeft ontstekingen).
Inhoudsstoffen
- Bitterstoffen
- Etherische olie met phthaliden
- Looistoffen
- Organische zuren (angelicazuur, benzoëzuur, appelzuur)
- Suiker
- Vitamine C
- Slijmstof
- Cumarine
- Gom
- Hars
Werking
Spijsvertering
Bij spijsverteringsstoornissen, gebrek aan eetlust, anorexie, opgeblazenheid, darmgassen, winderigheid, leverontsteking, levercirrose.
Urinewegen
Bij nier - en blaasaandoeningen door de diuretische werking, vochtophoping, zweetdrijvend, ook bij blaasstenen. Ook bij reuma en jicht door de diuretische werking.
Overige
Hart en bloedvaten en de geslachtsorganen, zou als afrodisiacum werken. Verder natuurlijk een veelgebruikt keukenkruid. Verder bij hoest, angina, andere keelpijn, aften, goed middel om mee te gorgelen. Bij ooginfecties.
Gebruik
De bladeren plukken in de zomer, of zolang de plant er fris uitziet. Drogen of als Ø (moedertinctuur). De wortel van 2 tot 3 jaar oude planten in de herfst opgraven (september/oktober), dikke wortels in de lengte doorsnijden. in de schaduw drogen bij niet meer dan 35 graden. Ook de zaden worden medicinaal toegepast.
Let op!
Niet gebruiken bij zwangerschap.
Goede combinaties
Gaat goed samen met andere urinedrijvende kruiden. Met kruiden die de spijsvertering bevorderen.
Vriendelijke groeten,
Monique verhaar
10-05-2008 om 14:42
geschreven door Guido Kruiden 
|
