Hij wil net als vele van zijn voorgangers te midden van de vele veranderingen iets onveranderlijks ontdekken. ( zie zijn gedachte constructie van de de grot in mijn vorige essay Hij bedacht daar zijn abstracte ideen wereld , die boven onze zintuigelijke wereld lag waar alles wat wij kunnen waarnemen in een volmaakte en perfecte vorm bestaan die door de anamese kunnen worden opgehaald . ( ik heb die wereld in mijn vorige editie voor het gemak warenhuis genoemd: Zie en lees daar nog eens door )
Aristoteles
Hij vond dat Plato alles had omgedraaid. De ideeen in het warenhuis zijn begrippen die door de mensen zijn bedacht. Dus niks geen anamnese Aristoteles geloofde niet , dat er perfecte en volmaakte vormen ergens boven onze zintuigelijke waarnemingen in een oneindig groot warenhuis lagen waarvan "onze "dingen replica"s waren. Voor hem bestond dat warenhuis niet. Die replica's zijn slechts vormen die juist in de dingen die we hier beneden in de concrete natuur om ons heen waarnemen. Die ideeen komen vanuit de mens maar moet de mens zelf langs een onderzoeksweg via zijn ken- proces, die leidt tot het onthullen van vormen en ideeen.Het is alleen via deze weg dat de mens tot wetenschap en wijsheid kan komen. Aristoteles gelooft in een dialoog met anderen het kritisch beoordelen en uitzoeken van de veronderstellingen , vooronderstellingen en vooroordelen tot een grootste gemene delende waarheid te komen , let wel nooit naar DE waarheid.
Bij Plato zou dat niet kunnen, de kloof tussen kentheoretische veronderstellingen enz. zou door hem niet te overbruggen zijn.
Aristoteles was een denker. de leer en de werken van hem hebben de filosofie en het menselijke denken tot op de dag van vandaag beinvloed, ook al is een fractie van zijn werken bewaard gebleven. Een van de veelbesproken ideeen van Aristoteles is de leer VAN DE GULDEN MIDDEN WEG . Hierin vinden we een heleboel filosofisch jargon, maar het biedt geen wijsheid. Filosofen wijzen vaak op de verdiensten van deze leer , maar de vraag is of je er werkelijk wijzer van wordt. ( Opmerking van Maup lees voor wijzer RICHTINGAANWIJZER ); We kunnen in zijn zgn. NICO MACHEISCHE ETHIEK , een deugden ethiek van alles lezen, zie ook weer mijn vorige essay .. Daarna heb ik het gevoel dat ik, hopelijk, over Plato en Aristoteles een paar handvatten heb gegeven om u enigszins een ruw beeld te schetsen van deze grootheden ,die, zonder de technische hulpmiiddelen waar de verschillende wetenschappen nu over beschikken alleen met hun denkkracht hun sporen op de hele menselijke geschiedenis hebben nagelaten.
Het wordt nu tijd om de reis door deze geschiedenis achter ons te laten en bij het volgende station overtestappen naar de hedendaagse filosofische geschiedenis. Op deze reis zullen we uiterst geniale filosofen ontmoeten, die met hun denkkracht gecombineerd met de ver ontwikkelde electronische tools voor een grote omslag vormen,die we voorheen niet voor mogelijk hebben gehouden. Op vele terreinen zoals culturele- economische ,religieuze - ethtische - cognitieve -politieke -sociale, technische- holografische vergezichten in het universum enz. Kortom : We staan voor een verbijsterende maatschappelijke break, die prachtig is , maar ook schaduwkanten heeft. Kom mee, denk, kijk en zie en bewonder deze ingrijpende paradigmatische : SHAPE- SHIFT
In een van mijn vorige essays heb ik Plato's Grot "bedenksel uitvoerig beschreven. Hierin stelt Plato, dat de werkelijkheiduit 2 delen bestaat. Het ene deel is de zintuigelijke wereld . Hiervan kunnen we slechts een globale of onvolkomen kennis krijgen door onze zintuigen te gebruiken.(hij richt zich hier op slechts een zintuig nl. de ogen.Oren , smaak en gevoel daar heeft hij geen boodschap aan) In de grot stroomt alles voor onze ogen voorbij en is dus niet eeuwigdurend. Over alles wat we waarnemen in de grot kunnen we alleen maar vage afspiegelingen van ideeen hebben .Plato stelt nu dat alle verschijnselen in onze werkelijke leef- wereld slechts schaduwen zijn van eeuwige vormen van ideeen die buiten de groot bestaan in dat oneindig grote warenhuis. Alles wat wij onvolmaakt hier op aarde , dus in de grot zien , met al zijn onvolmaakt- heden worden wij herinnerd aan dat grote warenhuis buiten de grot als volmaakt, door de zgn. anamnese . Zo heeft de idee het paard vier benen om op te staan, zelfs al zouden alle paarden in onze wereld in de grot mank lopen. Zo ook zijn ALLE gebakken koekjes allemaal ongelijk van vorm, maar toch lijken ze op elkaar, , zij hebben nl.allemaal hetzelfde gemeenschappelijke warenhuis waarin ze volgens hetzelfde idee gevormd zijn.
Door te beginnen met concrete dingen wat bijv GOED , WAAR OF MOOI is of wat NIET, goed, waar of mooi is versterken we ons inzicht ( phronesis ) in de meer abstracte vormen (Ideeen) van het GOEDE,WARE en het MOOIE.
MATERIALISTEN beginnen onderaan en blijven steken in het beschrijven van de stoffelijke dingen. Ze naderen niet het abstracte .De dingen zien en beschouwen ze zoals ze zijn. Niet verder zeuren . Dat gebeuren is hun inzicht (doxa), klaar en uit. Zij kijken niet verder dan hun neus lang is.
idealistenbeginnen bij het hoogste , maar zij staren direct in de verblindende zon. Daarom kiest Plato de weg van de HERMENEUTIEK in de zin van de uitlegkunde door te beginnen bij het laagste om zo al redenerend en logische denkend op te bouwen richting het hoogste. Overigens is deze methode geen garantie dat een filosoof dat hoogste ( de ideeenwereld ) zal bereiken.
Deze ideeen zijn de achterliggende principes van onze waarneembare werkelijkhied. De ideeen ( vormen ) zijn zelf onveranderlijk, tijdloos en perfect, waarvan onze werkelijkheid een afspiegeling is . Een bruine hond is bijv. een afspiegeling van de VORM ( hond) en van de VORM ( bruin ) Zo heeft dus EEN bruine hond deel aan de abstracte ideeen (vormen wereld ) DE bruine hond, zo ook een mens de afspiegeling van DE mens, EEN brood van HET brood enz.
Maar volgens Plato kunnen wij deze vorm en ideeen niet zomaar bevatten. We moeten ons echt inspannen en er moeite voor doen om ze te benaderen. We hebben wel echter een groot voordeel in dit proces, want voor de geboorte heeft de menselijke ziel contact gehad met de ideeen en de vormen. De ziel is nl. onsterfelijk, want zij heeft voor de dood in de pure wereld der vormen verkeerd en zal na de dood daarheen weer terug keren, maar de herinnering ( anamnese ) aan het prenatale contact met de bovennatuurlijke wereld is in elk geval latent aanwezig in de onsterfelijke ziel. Maar de anamnese is echter volgens Plato niet zondermeer beschikbaar.
Waarom is deze anamnese voor Plato zo belangrijk? Omdat voor hem het ultieme doel van de filosofisch ingestelde mens het begrijpen is van de wereld om ons heen en van ons bestaan. Alle dingen in onze wereld hebben deelaan de vormen , maar hoe kunnen wij bijv. in een goed mens die participatie in de vorm van het GOEDE herkennen?? Welnu , door het nadenken over die goede mens op de een of andere manier in ons hoofd
Plato( ca. 428// 427 v. Chr ) is de tweede van het bekende trio oud- Griekse wijsgeren - Socrates, Plato en Aristoteles- van wie gezegd wordt ,dat ze de filosofische grondslagen hebben gelegd van de westerse cultuur.
Iets zinnigs vertellen over het leven van Plato blijft een hachelijke zaak . Alles staat of valt met de betrouwbaarheid van de vele bronnen waarover we nu beschikken. Waarschijnlijk is Arestoteles , tijdgenoot en leerling van Plato , die ons over Plato's intellectuele achtergrond informeert, wel de meest betrouwbare bron. Van hem weten we dat Plato sterk beinvloed was door Socrates en de heraclitische filosofoof Cratyles. Bovendien was Plato erg geinteresserd in zijn voorgangers : de natuurfilosofen.
Buiten kijf staat vast dat Plato, gezien vanuit de context van de Oud-Griekse leefwereld, een verbijsterende filosofische denkergigant was en nog steeds voor ons is.Hij dacht tot aan de grenzen van zijn en onze ratio en overschreed ze soms. Ook hij beleefde en leed al psychisch, logisch en epistemisch ( wat kunnen we weten?) sociaaleconomisch, ethisch en staatkundig onder de disharmonie van zijn en ons bestaan.
Hij is daarmee op eenzame metafysische hoogte gestegen boven de pluriforme werkelijkheid. Vanaf deze top heeft hij de de taaie anomalische kluiven naar beneden gegooid waarop menige grimmige gretige denker zijn tanden op heeft verbeten.
Dit is de titel van het prachtige boek geschreven door Maarten t-Hart . "Wie God verlaat heeft niets te vrezen'' met als ondertitel :"De Schrift betwist"
Ik heb de intrigerende tekst veranderd in "Wie God verlaat heeft niets bewezen.!"
Zelf heb ik in mijn essays ( zie o.a . mijn beschrijving van het conflict met dominee de Looze op de zgn belijdeniscatechesatie op mijn vraag over de erf-zonde in nood gebracht 'Voor mij onbegrijpelijk, dat ik de zonde voor het vergrijp van Eva en later van Adam had gerfd . Geld kan ik erven, maar de zonde van eeuwen geleden voor het vergrijpen van de pluk van de verboden vrucht is voor mij niet te begrijpen.") En dan nog die verschrikkelijke preken , die altijd maar weer draaiden om de ellende, verlossing en dankbaarheid, met selectieve verdraaiingen en teologische verzinzels, verwijzend naar die prachtige Bijbel.
Met grote vreugde en genoegen heb ik gesmuld van Maartens boek.
Wie kan beter dan Maarten die koolkorven,vol met ongelooflijke brandende geloofsstelingen doven.??
Daar hoop ik u de volgende keer van te laten genieten of hem en mij te verwensen naar .......waarheen en wat..........?????
Dit is de titel van het prachtige boek geschreven door Maarten t-Hart . "Wie God verlaat heeft niets te vrezen'' met als ondertitel :"De Schrift betwist"
Ik heb de intrigerende tekst veranderd in "Wie God verlaat heeft niets bewezen.!"
Zelf heb ik in mijn essays ( zie o.a . mijn beschrijving van het conflict met dominee de Looze op de zgn belijdeniscatechesatie op mijn vraag over de erf-zonde in nood gebracht 'Voor mij onbegrijpelijk, dat ik de zonde voor het vergrijp van Eva en later van Adam had gerfd . Geld kan ik erven, maar de zonde van eeuwen geleden voor het vergrijpen van de pluk van de verboden vrucht is voor mij niet te begrijpen.") En dan nog die verschrikkelijke preken , die altijd maar weer draaiden om de ellende, verlossing en dankbaarheid, met selectieve verdraaiingen en teologische verzinzels, verwijzend naar die prachtige Bijbel.
Met grote vreugde en genoegen heb ik gesmuld van Maartens boek.
Wie kan beter dan Maarten die koolkorven,vol met ongelooflijke brandende geloofsstelingen doven.??
Daar hoop ik u de volgende keer van te laten genieten of hem en mij te verwensen naar .......waarheen en wat..........?????
Om wat meer overzicht en vooral doorzicht in het verschil te krijgen tussen de 2 noties van denken en spreken over dat denken , geef ik u een kort overzicht van plato's allegorie van de grot.Men dient zich een een grote grot voortestellen, die met de buitenwereld verbonden is door een grote gang met een dusdanige lengte dat er geen daglicht in de grot valt. Er zit een rij gevangenen met hun rug naar de ingang , en ze kijken naar de achterwand van de grot.Hun ledematen en halzen zij zo vastgeketend dat dat ze hun hoofden en halzen niet kunnen bewegen en noch elkaar en zichzelf kunnen zien Dit betekent dat ze alleen de wand voor zich kunnen waarnemen . Zo hebben ze hun hele leven gezeten en kennen niets anders. Achter hen bevindt zich een vuur . Tussen hen en dat vuur staat een muur , die zo hoog is als een mens. Aan de andere kant van die muur lopen mensen met allerlei dingen op hun hoofd, waaronder stenen en houten figuren van mensen en dieren , heen en weer. De schaduwen van dingen vallen door het vuur op de wand waar de gevangenen tegenaan kijken , die ook de stemmen weerkaatst van hen die de dingen sjouwen. Plato betoogt nu dat het enige dat de gevangenen in hun leven waarnemen schaduwen en echo's betreffen. Ze zullen denken dat dat deze de realiteit vormen en hun gesprekken zouden dan over de waarneming van deze realiteit gaan. Als een gevangene zijn ketenen zou kunnen afschudden , zou hij door de levenslange ketening in het halfduister zo verkrampt zijn , dat het voor hem alleen zo pijnlijk zou zijn om zich om te draaien , bovendien zou het vuur hem verblinden. Hij zou volkomen in de war raken en zich weer willen omkeren naar de wand met schaduwen, , naar de de realiteit die hij begrijpt. Als hij eenmaal gewend zou zijn aan de bovenwereld en daarna terugkeerde in de grot , zou de duisternis hem weer tijdelijk verblinden. Zijn ervaringen zouden onbegrijpelijk zijn voor de de andere gevangenen., omdat hun taal alleen naar schaduwen en echo's verwijst.
De pijn en de moeite die de gevangene moet doen om zich te bevrijden van zijn ketenen staat voor het langdurig nadenken over het goede, waarbij veel discipline komt kijken aangezien de verleiding moet worden weerstaan zich over te geven aan de aardse lusten. Het ontsnappen uit de grot staat voor zijn notie om in het felle zonlicht terecht te komen en is dan gelijk aan de opstijging van de ziel naar de wereld van abstracties, die we aanschouwen met onze geest. Het weer teruggaan in de grot leidt ertoe dat die belichte en verlichte geest weer moet wennen aan het halfduister. Het communiceren met de medegevangenen is nu niet meer hetzelfde aangezien het feit dat hun kennis nu over de werkelijkheid verschillend is. Hiermede wilde Plato laten zien dat een mens , die in de hogere regionen is gekomen moeite heeft of zelfs weigert zich in te laten met "menselijke" aangelegenheden . Hun ziel snakt ernaar steeds daarboven te vertoeven.
Kritiek . Prof.Dr.L. M. de Rijk ( 1924 -) hoogleraar middeleeuwse filosofie ( Ik heb nog tentamen bij hem moeten doen, een fantastische docent,die onvergetelijke mooie colleges gaf ) sabelt Plato's noties verpletterend neer. Quote: Vanaf het moment dat men inziet , dat Plato met zijn hogere regionen (metafysica) alleen maar op een wijgerige keuze berust die ondemocratisch is. ervaart men zijn opstelling als irritant en onverdraaglijk. Plato's systeem moet leiden tot intolerantie en onderdrukking omwille van de waarheid en de voorkomende misachting van het volk in de lagere regionen
De allogorie van de grot is op zich eeuwenlang en ook nu nog een prachtige poetische vorm , die mondiaal en vooral de westerse filosofie gedomineerd heeft. In de klassieke oudheid was Athene het middelpunt van poezie en en poetische verhalende kunst. in tegensteling tot het martiale Sparta ,waardoor erer zich een spanning tussen die 2 ontwikkelde en zich ontlaadde in de 4 zgn vreeslijke Peloponesische oorlogen(431-404 v.Chr) Het was een strijd tussen de 2 oude stadsstaten Athene en Sparta , de 2 grootmachten van die tijd. Wanneer je echt alle ingewikkelde details over deze verschrikkelijke oorlogen wil lezen moet je bij Thucydides zijn . Het is de grootste machtstrijd geweest die in de oudhied zijn weerga niet kent.Om toch nog 2 belanrijke smeulende lonten te noemen was dat Sparta een Oligarchy was , dus een familie bedrijf dat alle mooie privileges binnen de familie elkaar toespeelde .Athene daarentegen een democratie die op selectieve verkiezingen berustte. De beide partijen waren aan het einde (404) van de oorlog zo verzwakt dat , nadat Athene grotendeels verwoest was de grote verliezer was en Sparta door corrupties en machinaties ook niets meer voorstelde. Zo zien we maar weer dat het barbarendom in de verschillende historische opeenvolgende tijdsgewrichten zich herhaalt. l'Histoire se repete! "De geschiedenis herhaalt zich" Is dat zo? Helaas niet , de geschiedenis is geen refrein maar een opeenvolging van gebeurtenissen met steeds meer venijn. De peloponesische oorlogen hadden enkele miljoenen doden op hun konto.Ik heb getracht te berekenen dat wij nu vele miljarden aan soldatdaten en burgers hebben verloren en het gaat maar door. Zo las ik gisteravond op mijn smartphone dat er nu al 50 miljoen kinderen wereldwijd op de vlucht zijn en dat gaat elke dag maar door.!!!
U ziet hier in mijn tekst een groete allinea met streep, die de gespletenheid aan moet duiden. tussen de vetgedrukte tekst en de cursief gedrukte tekst De cursieve staat voor hoe mooi de mensheid kan denken De vet gedrukte staat voor hoe afgrijzelijk zij kunnen zijn
Over die kloof gaan we het de volgende keer hebben.
Zoeken naar ons bewustzijn is zoeken naar een speld in een hooiberg.
Het probleem begint al dat ik niet weet waar die hooiberg staat.maar gelukkig zijn de hersenwetenschappers al zover met hun speuracties gekomen waar ze de locatie weten waar het bewustzijn wellicht gezocht moet worden. Maar ook dat is nog niet eens zeker.
Zelf begin ik voor de afwisseling maar eens dicht bij huis,op het tuinbankje met onze kat spinronkend naast mij, beide woonachtig in de parel langs de Vecht genaamd Breukelen, op circa 10 lucht-km afstand van de lucht- en vluchthaven Schiphol net buiten het vluchtronkend gebied Met mijn smart-phone kan ik de stalen luchtvogels spotten op hoogte, bestemming, ,type,bouwjaar en nog veel meer. Een electronisch-technisch CULTUREEL wonder .Dit, zo bedenk IK, staat lijn- recht tegenover een NATUURLIJK wonder waar ik met mijn-smartphone niet aan te pas kom. Met MIJN blote oog kijk en zie ik de hele dag een merel-paar beurtelings af- en aanvliegen naar de oksel van een stevige zijtak van onze mooie Japanse notenboom naar hun met onbegrijpelijk snavelwerk van takjes en sprietjes met een uiterste precisie , prachtig opgebouwd kraamkamernest waar de wellustige opengesperde bekjes van de vers geboren boorlingen gretig de leeftocht in ontvangst nemen.
Behalve de vliegtuigen ( daar kom ik later in de loop van deze serie wegens de grote complexiteit uitgebreid op terug) word ik me er van bewust omringd te zijn door een puur NATURALE EN RURALE omgeving waar IK me weer BEWUST word van de SCHOONHEID, mijn kat van de aantrekkelijke PROOIHEID,de merels van een gedreven ALERTHEID op een beschermende VEILIGHEID. En nu de boom nog?? Heeft die ook een vorm van bewustzijn?!!?
Ik zeg NEEN , Irene van Lippe Biesterveld met nog vele anderen zeggen JA.
Heel lang geleden tot ver in de Oudheid zijn er ook velen met Ja. in allerlei Ja zeggende Ja knikkers maar ook serieus en diep nadenkende Ja zeggers en ook diep nadenkende NEEN zeggers. Zoek het maar uit.
IK beperk me hier tot een van de faculteiten van de wetenschap, die eigenlijk geen wetenschap is : de filosofie.
IK geef hier in grote lijnen weer waar de grote filosoof Aristoteles in zijn en door zijn omgeven leefwereld bepaalde diepgang van ZIJN denken op uitgekomen is en als o.a. beroemde bioloog in zijn boek DE ORGANON de worsteling van ZIJN DENKEN over de moelijkste denkstof met twijfels heeft doordacht
Hij onderscheidt dan 3 soorten zielen / bewustzijn. ( ziel , bewustzijn geest, denken vallen altijd onder een noemer , dus kiezen maar ) :
de vegatieve ziel { planten, bloemen ,struiken kortom alles wat bloeit en groeit }
de afectieve ziel { dieren, d.w.z. grote 4-voeters als olifanten apen , geen insecten,vliegen enz. }
de rationele ziel { de mensen }
In de organon geeft Aristoteles ,nog een DENK toevoegsel dat de ESSENTIE van de RATIO door hem GEDACHT en begrepen wordt als spilpunt.
De essentie wordt dus als kenmerkend voor iets GEDACHT, d.w.z. al datgene wat overblijft wanneer de als zodanig beschouwde ' RANDZAKEN" worden WEGGEDACHT en daarmee wordt dus VERONDERSTELD het bestaan van een ZUIVER wezen, omgeven van bijzaken. In DE ANIMA voegde Aristoteles (384- 322 v. Chr) nog het begrip DE INTELLECTUS AGENS toe , hetgeen een METAFYSISCH CONCEPT is. Dat deed hij om de werking van de ziel zoveel mogelijk te verklaren. Dit CONCEPTwas voor hem dan ook het goddelijke gedeelte van de ziel, dat van buiten a.h.w. door de ""deur" van de foetus in de ziel is ingebracht. De ziel heeft daardoor de POTENTIE (vermogen) zich in de foetus te ACTUALISEREN ( verwerkelen) tot een met rede begiftigd mens.
Opmerking Maup : Dit is een mooie Hineininterpretatie , die het een hele tijd heeft doorstaan, maar tenslotte , net als alle herinterpretaties ,ten onder is gegaan. De vet gedrukte letters geven de verschillende personen aan hoe, wat, en waar ze dat DENKEN. Dit zijn er nog maar circa 4, maar u weet: ZOVEEL HOOFDEN ZOVEEL ZINNEN!! Dat zijn er over de hele wereld gezien ettelijke miljarden, die perstuk gezien, denken dat zij DE waarheid in pacht hebben ( mijzelf incluis ) Welnu dan is het onderhavige probleem opgelost en kunnen we naar huis. OEI,OEI, was het maar zo, !!!! De waarheid, een waarheid, ik begin thuis gekomen langzamerhand te de denken , dat er helemaal geen waarheid is.
Tot de volgende keer, waar we zijn grote opponent Plato, onder de loupe zullen nemen. met een andere waarheid Ja,of neen , zeg het maar!!
Een metafoor ontstaat uit onze denkende behoefte nieuwe bedenksels te bedenken vanuit een overeenkomst met het reeds bedachte(bewustzijnde)
Hopelijk merkt u de cirkels die er in deze omschrijving aan het draaien zijn.
Wij moeten dus met ons denken ,denken over ons denken, dat is dus met onze haren onszelf uit het moeras zien te trekken.(dit is dus weer een metafoor, en ga zo maar door).
Wij zitten met ons bewustzijn in een koker , of u zo wilt , in een tunnel, die steeds langer wordt en komen daar helaas (nog) niet uit.
Maar dit moet me toch even van "t hart. Ik wordt echt blij in deze tijd te leven, van de grote wonderen die de wetenschap momenteel door die geweldige technische elctronische ontwikkelingen en vooruitgang op allerlei gebied biedt..Op internet kan ik de colleges volgen van de grote wetenschap- vorsers en daardoor verder kan kijken dan mijn eigenwijse-neus lang is.(weer een metafoor). Dit is gelukkig een kant van de robuuste werkelijkhied, waar we gelukkig geen vat op krijgen, maar ook tegelijkertijd helaas geen vat krijgen op die afgrijselijke , aan alle kanten vervloekte afgrijselijke robuuste werkelijkheid waarin ik in mijn bedenkende taal geen woord kan vinden waaronder ik nog enig (gods)begrip kan onderbrengen. (weer een metafoor??)
Maar hopelijk ontdek ik in het diepst van mijn gedachte , .........?
Om het nog ingewikkelder , maar ook mooier te maken ga/ ik/we in mijn volgende essay het hebben over:
"" Mijn hersenen(brain) kunnen niet denken, maar ik wel"
De bovenstaande 2 titelregels is een metafoor. Een metafoor vergelijkt altijd iets met iets anders waartussen een overeenkomst bestaat.
Voor Nietzsche ( 1844 - 1900 ),( o.a. een van de grote taalfilosofen ) , is alles waarover wij spreken in en met onze taal EEN grote optocht van metaforen. Wij zijn ons daarvan niet bewust en denken automatisch ,dat alles wat wij zeggen de werkelijkheid weergeeft , maar daarbij vergeten we ,dat onze taal de merkwaardige eigenschap bezit, dat het beeldspraak is. Wij verbeelden ons de werkelijkheid. Dit is een harde noot die filosofisch, maar ook praktisch lastig te kraken is. Enkele voorbeelden:
"Hij zit de hele dag op z'n gat"
"In het universum zitten veel zwarte gaten"
"Je moet hem goed in de gaten houden"
Ei: "Op eieren lopen"
"De eisprong"
"eieren voor je geld kiezen"
"dat klusje is een eitje"
Flap: "appelflap"
"even geld trekken uit de flappenkast"
"flapdrol"
Klok: "met klokkenluiders loopt het meestal niet goed af"
God: "Godverdomme wordt verzacht tot gadverdamme of
"gadverdikkie.
Cholera: Verzacht tot "klere", "krijg de klere"
Oppassen: Dat is een mooie klereNkast en:
Dat is een klerekast.
Kast: "Iemand op de kast jagen"
"In de kast(gevangenis) zitten is dus wat anders dan
op de kast zitten.
De taal is een bijna onuitputtelijke bron van metaforische mogelijkheden. De organen ( nieren, maag, lever en ook de ledematen (been, arm en niet te vergeten , de geslachtsdelen zijn gebruikte talige objecten voor het spreken in vaak niet al te fraaie metaforen. U kunt voor uzelf in uw eigen taal ongetwijfeld daarvan verschillende voorbeelden vinden.
Metaforen zijn opmerkelijk verbonden met en sterk bepaald door een taalculturele context. Bijv.: Witte Donderdag =
Gruendonnerstag; Karfreitag = Goede Vrijdag; Ostern = Pasen; In het Engels: Eastern = Pasen; Xmas Day = 1ste Kerstdag; Boxing Day = 2de Kerstdag;
Ook de taalsociale context is bepalend.
Bijv.: Probeer maar eens nederlandse mop in het Engels of in een andere taal bijv.: in het Russisch of Chinees te vertellen.
Het domein van de beeldende - musische kunst is iets heel aparts en moeilijk te duiden. De muziek neemt daarin wel een heel bijzondere plaats in.
Bijv.: Een toontje lager zingen
Een harde noot spelen
Schreeuwende kleuren
seriele muziek
Ik kom daar in een van de volgende essays nog uitvoerig op terug. Want met het mooiste instrument taal zijn we nog lang niet klaar.
Als fervent liefhebber , groot bewonderaar van de weergaloze magische, unieke, hemelse muziek van J.S. Bach ga ik met de door L. von Beethoven eens gesproken metafoor en enkele voorbeelden meer door:
"Nicht Bach, sondern Meer sollte er heissen !!" , hetgeen vrij vertaald: "Bach ist kein Bach , sondern ein Meer !!"
De muziek van Bach is celestiaal en verrijst daardoor tot onuitspreekbare hemelse hoogte en dan gaan alle hemelpoorten open en fluistert God: "Stttttttil, luister maar, want daar speelt Bach"
Wie mij in al mijn essays gevolgd heeft bemerkt (misschien ook niet) dat ik me heerlijk onderdompelde in het warme academisch-filosofische zwemwater basin.Ik genoot van de warme verfrissing , maar toch merkte ik wel ,hoe meer ik de diepte inging, het water steeds koeler werd. De warme verfrissing transisteerde in een een koele vergissing Het betekende voor mij een overdrachts weerstand. Het was voor mij een echte transfer- resistor, een transformator.. En zo u wellicht weet is een transistor of stroomverdeler een apparaat, die de aangevoerde stroom uit het lichtnet verdeelt Voor de helderheid wijs ik voor het vervolg van mijn betoog op, dat die transistor dat ook zelf deed.Het gevolg was, dat tijdens het drogen op de kant de schoolslag ervoor mij totaal eruit lag.Het heeft voor mij erg lang geduurd dat zolang ik me in het heerlijke warme water bevond, dat dit voor mij een een gevoel was geweest in een "warm state van Belief"" te verkeren . Het diepere koele water was en is een verfrissende koude douche geweest.Maar Belief is een gevoel en met gevoel kun je alle kanten op en dus eigenlijk geen kant op. Met mijn en ons gevoel levert nooit betrouwbare kennis op. Het verradelijke daarvan is ,dat we dan de illusie hebben dat we dingen be-grijpen en dat geeft je vaak een veilig gevoel. daar komt nog bij dat wij menen te denken dat grijpen begrijpen is maar helaas is dat niet zo.Met onze zintuigen kunnen wij dingen zien , horen, ,ruiken,aanraken, kortom zij zijn tactilisch.Zodra deze tactiliteit eruit is dan zijn het wanen zoals drogbeelden,het horen van stemmen,het niet meer herkennen van bekende gezichten(prosopagnosie),megalomanie,narcisme,schizophrenie,en zoveel mentale abberaties meer.Men heeft door de geweldige vooruit gang van de medische technologie de beschikking over prachtige apparatuur gekregen . Zo o.a. de Magnetische Resonantische Indicatie Scans (MRI-scans). Hierrmee kan men door het oplichten van rode lampjes precies de plekken zien waar het gehoor , het gezicht de reuk en hetgevoel gelegen zijn.Ik heb zelf verschillende keren in de scan gelegen Ik werd gevraagd bij de locatie van het gehoor te denken of ik het mooi of lelijk vond,te hard of te zacht, kortom een mentale kwalitatieve denkact tegeven.Maar helaas ,ik kon denken wat ik wilde, maar erwas geen groen lampje te zien.Hier moest men wel tot een spijtige conclusie komen dat dit niet in onze hersenen te vinden was.Maar waar dan wel?? Daar gaan we de volgende keer naar op zoek.
