ROYAL MOERO (Belgisch Congo)

ROYAL MOERO – Cycles ------------------ Belgisch Congo

Lake Mweru, in het Frans vaak Lac Moero, is een zoetwatermeer in Centraal-Afrika, in wat nu het oosten van de Democratische Republiek Congo en noordwest-Zambia is. Het meer wordt gevoed door de rivier Luapula in het zuiden, en de Luvua voert het water af naar het noorden, dat dan verder gaat richting de rivier de Lualaba/Congo-rivier. Oppervlakte: ongeveer 4.650 km.

Tanganika-Moero District was een bestuurlijke eenheid van Belgisch-Congo van ongeveer 1912 tot 1933. Het district strekte zich uit over wat nu de noordelijke delen van Haut-Katanga en Tanganyika provincies zijn.

ROYAL SIMBA (Belgisch Congo)

Royal Simba: In het Swahili (een taal die veel gesproken wordt in Oost-Afrika) betekent “Simba” letterlijk “leeuw.”

ROYAL MBOKO (Belgisch Congo)

Royal Mboko ------------Belgisch Congo

Op het merkplaatje zien we de afbeelding van een Afrikaanse Buffel.

Het woord “Mboko” komt oorspronkelijk uit Centraal-Afrika, met name uit de Congolese cultuur. De betekenis kan een beetje variëren afhankelijk van de context: “Mboko” wordt vaak gebruikt om iets te beschrijven dat authentiek, rauw of representatief is voor de straat of het volk. In sommige talen in Congo kan “mboko” ook verwijzen naar een mand of container.

LÉON TROUET (Belgisch – Congo )

LÉON TROUET ---- Belgisch – Congo

Léon "Trouet" Motombo Mokuna (Tshilundu, 1 november 1929- 28 januari 2020) was een Belgische voetbalspits van Congolese origine. Hij speelde tijdens de jaren 1950 en 1960 voor Sporting Lissabon, La Gantoise (het huidige KAA Gent) en KSV Waregem.

 Volledige naamLéon Mukuna Mutombo

Bijnaam: “Trouet” of “Le Trouet” (betekent iets zoals “klein gat”)

Geboorte: 1 november 1928, Léopoldstad (nu Kinshasa), Belgisch Congo

Overlijden: 28 januari 2020, Gent, België

Loopbaan- Clubs :

Victoria Club (Kinshasa / Léopoldville, Congo).

Sporting Lissabon (Portugal) van 1954 tot 1957.

La Gantoise (Gent, België) van 1957 tot circa 1961.

KSV Waregem van ongeveer 1961 tot 1966.

Tevens KV Kortrijk – volgens sommige bronnen eindigde zijn carrière daar na een blessure (dubbele beenbreuk) .

Interlands / Nationale selectie:

Speelde 2 interlands voor België B in 1959, met één doelpunt.

Hij kreeg de Belgische nationaliteit in 1959.

Hij werd niet opgeroepen voor het A-elftal (de officiële Rode Duivels) volgens de gangbare bronnen.

Trainerscarrière:

Hij was later ook coach / bondscoach van Congo (toen vaak “Congo-Kinshasa” of Zaire genoemd) op verschillende momenten, o.a. rond 1965, en ook betrokken bij TP Engelbert (nu TP Mazembe)

Bijzondere feiten / nalatenschap:

Hij wordt gezien als een van de eerste Afrikaanse spelers in de Belgische hoogste voetbalklasse.

De bijnaam “Trouet” kreeg hij omdat hij eens een penalty zo krachtig inschoot dat het net beschadigd raakte (“door het net schoot”).

Bij KAA Gent is hij een legende: zijn komst in 1957 werd erg opgemerkt, hij scoorde vaak, werd topschutter, etc.

Hij bleef na zijn actieve carrière betrokken bij voetbal en zijn familie. Zijn kleinzoon David Mukuna-Trouet is ook voetballer.

INDEPENDANCE (Democratische Republiek Congo)

INDEPENDANCE cyles  (B.P. 7615 LEO)------ Democratische Republiek Congo

Op het plaatje zien we de kaart van de Democratische Republiek Congo.

Independance  betekend onafhankelijkheid.

Belgische Congo werd onafhankelijk op 30 juni 1960. Op die dag werd de Republiek Congo (later Zaïre, nu Democratische Republiek Congo) officieel onafhankelijk van België.

Een paar belangrijke punten:

De onafhankelijkheid werd uitgeroepen tijdens een plechtige ceremonie in Leopoldville (nu Kinshasa).

Patrice Lumumba werd de eerste premier en Joseph Kasa-Vubu de eerste president.

België had Congo sinds 1908 als kolonie bestuurd (voorheen was het privébezit van koning Leopold II sinds 1885). De overgang naar onafhankelijkheid verliep erg snel, wat later leidde tot politieke instabiliteit en conflicten zoals de Congo-crisis.

TOPRES (NL)

Topres----------- Oosterwijk ----------Gouda ------- Nederland

Topres is een historisch merk van hulpmotoren voor fietsen in Nederland. Het werd geproduceerd door vader en zoon Oosterwijk uit Gouda, ongeveer vanaf het jaar 1956. Het motortje van Topres was bedoeld om op een gewone fiets gemonteerd te worden (clip-on motor). De Topres motor dreef het voorwiel van de fiets aan via een rol. Deze rol werd op zijn beurt aangedreven door een ketting. Doel was om een goedkoop alternatief te bieden voor grotere merken of voor motorfietsen / bromfietsen. Omdat bromfietsen in opkomst waren, bleef de verkoop van Topres motoren relatief laag.

Topres was geen merk van volledig fietsframes of fietsen, maar specifiek van hulpmotoren. Dat betekent dat het binnen de fietsgeschiedenis een niche-rol vervult.

PHÉBUS (Fr)

Phébus -- maison Lucas & Underberg  7 rue de Coulmiers in Nantes.  Vervolgens Suresnes in Parijs.

"Phoebus" is de Grieks/Latijnse naam voor de god van de zon (Apollo), een symbool van licht / vooruitgang, wat goed paste bij een merk dat werd benadrukt door de reclame van die tijd. Phébus is de naam die Apollo kreeg nadat hij de zonnewagen had verslagen en door Zeus was veroordeeld om ermee te rijden, waardoor hij de zonnegod werd.

Geschiedenis en algemene context

Het merk Phébus werd in 1889 in Nantes opgericht als fabrikant van velocipedes.  Al snel bleef het merk niet beperkt tot eenvoudige fietsen: het ontwikkelde gemotoriseerde driewielers (en later vierwielige modellen) onder de naam Phébus, met het bedrijf Noé Boyer & Cie in Parijs / Suresnes. Deze motoren gebruikten in sommige modellen Aster- of De Dion-motoren.

Phébus exposeerde zijn driewielers en quadris op de Salon des Tuileries (Parijs) in 1899.

Het merk heeft in de loop van de tijd samengewerkt met industriële fusies met Gladiator (en anderen). Wat lichte auto's onder de naam Phébus betreft, de activiteit stopte rond 1906, na 4-cilinder of 6-cilinder modellen.

"Klassieke" fietsen:  Oorspronkelijk produceerde Phébus alle soorten fietsen: herenfietsen, damesfietsen, kinderfietsen, stads- en "landfietsen", zelfs "ceremoniële" modellen. Hun catalogus getuigde van deze diversiteit.

Er zijn echter maar heel weinig "gewone" Phoebus-fietsen bewaard gebleven. De overige exemplaren zijn zeldzaam.

De eerste fabriek stond in Nantes. Na fusies (met Gladiator in het bijzonder) werd de productie verplaatst naar Suresnes / Parijs, met een showroom aan de Avenue de la Grande-Armée in Parijs.

De firma Noé Boyer & Cie was actief van ongeveer 1898 tot 1906.

Phébus is tegenwoordig vaak beter bekend om zijn zeer esthetische reclameposters dan om zijn machines zelf. Op deze posters, vaak Art Nouveau / Belle Époque, zijn gevleugelde vrouwen, engelen, zonnestralen etc. te zien.

Zo maakte de kunstenaar H. Gray (alias Henri Boulanger) rond 1896 beroemde affiches "Cycles Phébus"

Onder de adelaar op het merkplaatje zien we de woorden NEC PLUS ULTRA. “NEC PLUS ULTRA” is een Latijnse uitdrukking die letterlijk betekent: “Niets verder voorbij” of “Niets meer daarboven.” Betekenis in context: Letterlijk: Het verwijst naar iets dat de uiterste grens aanduidt — er is niets beters of verder dan dit. Figuurlijk: Het wordt gebruikt om het hoogtepunt, het beste of het ultieme van iets aan te duiden. Oorsprong: De uitdrukking komt van de legendarische inscriptie “Non plus ultra” (“niet verder”) die volgens de mythe op de Zuilen van Hercules stond — het einde van de bekende wereld in de Oudheid. “Nec plus ultra” is een variatie daarop en wordt vaak ironisch of als lof gebruikt.

MORO  (Fr)

Moro cycles ---MOREAU (G.) koopman -------- 125 bis, rue de Reuilly---- Paris/Parijs----France/Frankrijk

M. DUTHIEUW (Fr)

Duthieuw M. cycles & motos----- 2 Place Nouvelle Aventure ---- Lille – Nord /Rijsel---- Frankrijk

LA PETITE BRETONNE (FR)

La Petite Bretonne cycles R.L.T  (René Le Tohic) ---Plouay – Bretagne --------------Frankrijk

Fabrikant / fietsenverkoper  René Le Tohic  was de bedenker van het merk "La Petite Bretonne".

J. LEPLU (Fr)

J. LEPLU ---- Laigné – en – Bellin (Sarthe)------- Frankrijk

HEAVY (Fr)

Heavy  cycles------Frankrijk

Op het balhoofdplaatje zien we de afbeelding van Jeanne d'Arc:

Jeanne d'Arc (Domrémy, Lotharingen, ca. 1412 – Rouen, Normandië, 30 mei 1431), bijgenaamd de Maagd van Orléans, is een nationale heldin van Frankrijk. Ze werd geboren tijdens de Franse Burgeroorlog (1410-1435) en speelde een cruciale rol tijdens de Honderdjarige Oorlog tussen Engeland en Frankrijk (1337-1453).

Ze vertelde visioenen te hebben van onder andere de heilige Catharina, Margaretha en de aartsengel Michaël, die haar vertelden dat ze de Dauphin Karel VII moest helpen en Frankrijk van de Engelsen moest bevrijden. Tijdens haar eerste jaren in het leger had ze successen, maar in de latere jaren leed ze verliezen en werd ze gevangen genomen door de vijand.

Op ongeveer negentienjarige leeftijd werd ze door een partijdige kerkelijke rechtbank tot de doodstraf veroordeeld en stierf ze op de brandstapel in Rouen. Vijfentwintig jaar na haar dood liet paus Calixtus III het proces herzien. Ze werd onschuldig bevonden en kreeg op 7 juli 1456 de titel van martelares. In 1909 werd ze door de Rooms-Katholieke Kerk zalig verklaard en in 1920 volgde de heiligverklaring.

De dood van Jeanne d'Arc is al sinds haar dood in 1431 omgeven door mysterie en speculatie. De 19-jarige heldin werd gevangengenomen tijdens een militaire belegering en veroordeeld als heks en ketter. Ze werd verbrand op de brandstapel op de Oude Markt van Rouen. Maar veel historici discussiëren erover of ze daadwerkelijk stierf door rookvergiftiging of levend verbrandde. Velen geloven dat Jeanne, in plaats van vernedering, marteling en verbranding op de brandstapel te ondergaan, vroeg om een ​​zwaard om haar hoofd af te hakken voordat het vuur haar lichaam bereikte. Dit zou haar lijden sneller hebben beëindigd en haar hebben bespaard van de pijnlijke momenten van haar verbranding. Deze legende over Jeanne d'Arcs ware dood wordt regelmatig in de wetenschappelijke pers vermeld. Hoewel haar ware dood onbekend blijft, worden we, vele eeuwen later, nog steeds herinnerd aan Jeannes moed en heldendom, dankzij plaatsen zoals haar geboorteplaats Domrémy-la-Pucelle.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Jeanne_d%27Arc

ANDRÉ LEDUCQ (Fr)

“André Leducq”------ Mercier --------- Saint-Étienne------- Frankrijk

Er bestaat documentatie dat er in het verleden fietsen (cycles) zijn uitgebracht onder de naam Cycles André Leducq (of “Sur Cycles A. Leducq”). Dat wijst erop dat Leducq’s naam werd gebruikt op fietsenmerken. Daarnaast was er ook sprake van motorfietsen: “André Leducq Motorcycles” was een merk geproduceerd door het bedrijf Mercier in Saint-Étienne. De motorfietsen kwamen voort uit de betrokkenheid van Leducq met Mercier nadat hij zijn wielercarrière beëindigde. Hij werkte voor Mercier, en het merk “André Leducq” was in zekere zin een sub-lijn of “filiale” van Mercier.

Het is niet helemaal duidelijk hoe groot of wijdverbreid het merk “Cycles A. Leducq” is geweest voor fietsen (dus zonder motor). In advertenties, postkaarten etc. kom je de naam tegen, maar technische specificaties, jaartallen, aantallen etc. zijn schaars. Of het merk fietsen onder die naam een aparte fabriek had, of gewoon Mercier frames / onderdelen gebruikte met Leducq-label, is niet volledig bevestigd, want op heel wat balhoofdplaatjes staat Paris (Parijs) vermeld.

André Leducq:

Geboren op 27 februari 1904 in Saint-Ouen (Seine, Frankrijk). Hij stierf op 18 juni 1980 in Marseille.

Hij was een zeer succesvolle Franse wielrenner in de jaren ’20 en ’30. Hij was wereldkampioen in 1924 als amateur voordat hij in 1927 prof werd. Hij won ook een gouden medaille op de Olympische Zomerspelen van 1924 in het onderdeel ploegenkoers.

Hij won o.a. de Tour de France tweemaal: in 1930 en 1932.  Leducq won in zijn loopbaan ook andere belangrijke klassiekers zoals Parijs-Roubaix (1928), Parijs-Tours (1931) etc.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Leducq

S.A.B (Belgisch – Congo)

S.A.B. --------- Belgisch – Congo.

S.A.B. stond meestal voor een privébedrijf opgericht door Belgische investeerders, vaak met steun of concessies van de Belgische koloniale overheid. S.A.B.  -  Société Anonyme Belge (Belgische Naamloze Vennootschap) — veel Belgische koloniale bedrijven in Congo droegen deze afkorting.

Op de achtergrond van het balhoofdplaatje zien we de vlag van Belgisch – Congo.

MANGA MANGA (Belgisch Congo)

Manga Manga Cycles------------Belgisch Congo

Het woord “manga” kan in verschillende talen en contexten verschillende betekenissen hebben. In het geval van een Congolees fietsmerk, is het belangrijk te kijken naar de taal van de regio (meestal Lingala, Swahili, of Kikongo).

In Lingala, een van de meest gesproken talen in Congo: “Manga” kan vertaald worden als “goed”, “krachtig” of “sterk”.

Soms wordt het ook gebruikt als een informele term voor iets dat populair of mooi is.

Dus als een fietsmerk “Manga” heet, zou het kunnen betekenen “sterke fiets”, “betrouwbare fiets”, of gewoon “goede fiets”, wat logisch is voor marketing

LE ROUTIER (Belgisch-Congo)

LE ROUTIER----------------------------- Belgisch-Congo

(Le Routier verwijst naar de weg)

In Belgisch-Congo (nu de Democratische Republiek Congo) speelde de fiets een opmerkelijke rol in de koloniale geschiedenis, zowel als symbool van moderniteit als in de context van de exploitatie van de Congolese bevolking.

KYPRIANOU  MUDIDI (Belgisch Congo)

KYPRIANOU  MUDIDI – Lux Cycle -------- Belgisch Congo

KYPRIANOU - Oorsprong: Grieks. Betekenis: Afgeleid van Kyprianos, wat “van Cyprus” betekent (Kypros = Cyprus). Het is dus een Griekse familienaam of voornaam die betekent “Cypriotisch” of “afkomstig uit Cyprus”.

MUDIDI - Oorsprong: Centraal-Afrikaans, vooral uit de Congo-regio (Belgisch-Congo / huidige DRC). In verschillende Bantoetalen (zoals Lingala, Kikongo of Ciluba) kan Mudidi of Ndidi verwijzen naar woorden die te maken hebben met geduld, hoop, of doorzettingsvermogen, afhankelijk van de taalvariant. In sommige contexten kan het ook een familienaam zijn die een clan of stam aanduidt.

Samen: “Kyprianou Mudidi”: De combinatie lijkt op een naam van een persoon met een Griekse en Congolese achtergrond.Dat kan bijvoorbeeld iemand zijn van gemengde afkomst (Griekse vader, Congolese moeder of omgekeerd), of iemand uit Congo met een Griekse missionaire of koloniale naam — wat vrij vaak voorkwam in Belgisch-Congo, waar Europese (ook Griekse of Belgische) namen gecombineerd werden met lokale.

KIBOKO (Belgisch Congo)

Kiboko Cycles ---------------- Belgisch Congo

“Kiboko” is een woord uit het Swahili dat letterlijk “nijlpaard” betekent.  Interessant genoeg wordt het woord in sommige contexten ook figuurlijk gebruikt om iets groots, sterk of krachtig aan te duiden, omdat een nijlpaard een enorm krachtig dier is. In het dagelijks taalgebruik kom je het dus vaak tegen in namen, bijnamen of zelfs merknamen in Oost-Afrika.

ANTIGOON (B)

ANTIGOON cycles --- A. Cool ----------Antwerpen/Anvers----- België

Op het plaatje zien we de abeelding van Antigoon. Antigoon is geen echte persoon, maar een figuurlijk of mythisch personage uit de legende van Antwerpen. Volgens de overlevering leefde er lang geleden een reuzenfiguur genaamd Druon Antigoon aan de oevers van de Schelde, waar nu de stad Antwerpen ligt. Druon Antigoon was een reus die tol eiste van iedereen die de Schelde wilde oversteken. Wie weigerde te betalen, werd gestraft: Antigoon hakte de hand van de overtreder af en wierp die in de rivier. Uiteindelijk kwam er een Romeinse soldaat of held genaamd Silvius Brabo (of kortweg Brabo) die de reus versloeg. Brabo hakte op zijn beurt de hand van Antigoon af en wierp die in de Schelde — een symbolische daad van wraak en bevrijding.

Oorsprong van de naam “Antwerpen”:

Volgens de legende komt de naam Antwerpen van “hand werpen” → Handwerpen → Antwerpen. Hoewel dit taalkundig niet klopt (de echte etymologie komt van “aan de werf”), is het een geliefd volksverhaal dat nog steeds een groot deel van de Antwerpse identiteit vormt.

Het verhaal van Antigoon en Brabo is afgebeeld in standbeelden (zoals het Brabostandbeeld op de Grote Markt van Antwerpen).

De afgehakte hand is een symbool van Antwerpen geworden. Je ziet het motief terug in:

Het wapenschild van Antwerpen

Handvormige koekjes en chocolade (“Antwerpse Handjes”)

Diverse kunstwerken en logo’s

LEGIA (B)

Legia Cycles et Automobiles  — merk van het bedrijf Deprez-Joassart --- Herstal ---België (1900)

Usines Deprez-Joassart was een Belgisch bedrijf gevestigd in Herstal. Ze maakten oorspronkelijk fietsen, onder de merknaam Legia (of Légia). Het bedrijf had ongeveer 150 werknemers in de jaren 1890.

De fietsen leken van goede kwaliteit: er zijn verslagen (advertenties) dat Legia-fietsen raceresultaten behaalden op de velodroom in Luik.  In advertenties werd Legia soms geprezen (“de eerste prijs had gewonnen … beter dan vreemde machines”) wat aangeeft dat het merk een zekere reputatie had.

Deprez-Joassart probeerde ook aan te sluiten op de opkomende automobiel- en motorrijwereld. De productie van gemotoriseerde voertuigen was vrij kort van duur. Volgens sommige bronnen begon men rond 1899-1900 met deze voertuigen, maar gauw daarna werd dat deel van de activiteiten weer stopgezet.

Deprez-Joassart was ook bekend als wapenconstructeur, op z’n minst Jean-Mathieu Deprez-Joassart. Hij had patenten inzake vuurwapens, was actief als ijzergieter, etc.

Het is niet duidelijk wanneer exact het bedrijf is opgehouden te bestaan of wanneer de merkactiviteiten zijn gestaakt.