Het feest van de Onnozele-Kinderen Een vergeten gebruik op 28 december
Van eind november tot een eind in januari heerst overal een kerst- en eindejaarssfeer. Beide feesten lopen zelfs inzake gebruiken steeds meer in elkaar over. Het feest van de Onnozele-Kinderen op 28 december is daarbij helemaal op de achtergrond verzeild. Soms wordt in het kader van genocides of kindermisbruik nog wel verwezen naar de moordpartij die op bevel van koning Herodes, kort na de geboorte van Christus, in het Bijbelse Bethlehem en omstreken op jongetjes van twee jaar en jonger werd uitgevoerd. Het verhaal van de evangelist Matteus is pas in de barokkunst populair geworden en allicht zo doorgedrongen in catechetische prenten en volksgebruiken.
Tot in de jaren 1960 mochten kinderen op Onnozele-Kinderendag voor één keer de wetten stellen. Het begon vaak met het buitensluiten (daarom werd 28 december ook 'sluiterkesdag' genoemd) van de ouders of de leerkrachten. Ze werden pas terug binnengelaten als ze aangename dingen beloofden en de kinderen aan tafel of in de refter bedienden, uiteraard ook met lekkers. Kinderen trokken die dag verkleed als volwassenen rond in hun wijk of dorp en haalden al zingend of acterend versnaperingen op. Het gebruik werd geleidelijk verdrongen door het zingen met Driekoningen of Nieuwjaar.
Minder gekend is dat, naar analogie met de volksgebruiken, ook in een aantal religieuze instituten tot ca. 1950 op Onnozele-Kinderendag de rollen werden omgekeerd. Voor één keer hadden de leden en niet de oversten het voor het zeggen. 28 december groeide zo uit tot een zeldzame kloosterlijke ontspanningsdag. Die dag bezochten ook de kinderen van de eigenaars van het onroerend patrimonium van de instituten - toen die nog geen rechtspersoonlijkheid hadden - samen met hun ouders 'hun' eigendom. De kinderen waren voor de gelegenheid gekleed zoals de kloosterlingen, die hen met gespeelde honneurs ontvingen. Het leverde leuke foto's op die in een aantal familiearchieven (o.m. Casier en Lammens-Verhaegen) op KADOC zorgvuldig worden bewaard.
|