CONGREGATIE VOOR DE CLERUS

Brief aan de permanente diakens 10 augustus 2009-08-26

Beminde permanente diakens,

Steeds meer ontdekt de Kerk de onschatbare rijkdom van het permanente diaconaat. Wanneer de bisschoppen de Congregatie voor de Clerus bezoeken, ter gelegenheid van hun bezoeken “ad limina”,wordt over het thema van het permanent diaconaat, naast andere zaken, meestal een en ander gezegd. En de prelaten zijn over het algemeen meer dan tevreden en vol hoop ten aanzien van jullie, permanente diakens. Dat vervult ons allen met vreugde. De Kerk dankt jullie, en is erkentelijk voor jullie toewijding en jullie gekwalificeerd ambtelijk werk. Tegelijkertijd wil zij jullie aanmoedigen op de weg van de persoonlijke heiliging, jullie gebedsleven en diaconale spiritualiteit. Op jullie kan men eveneens toepassen wat de paus aan de priesters heeft gezegd, ter gelegenheid van het Jaar van de priesters, te weten: het is noodzakelijk “aan te moedigen dat de priesters zich richten op de geestelijke volmaaktheid, waarvan de vruchtbaarheid van hun ambt bovenal afhangt (disc. Van 16.3.09)."

Vandaag, op het feest van de heilige Laurentius, diaken en martelaar, wil ik jullie uitnodigen tot twee overwegingen. De ene over uw dienst van het Woord en de andere over uw dienst van de naastenliefde.

Wij herinneren ons nog steeds met dankbaarheid de Synode over het Woord van God, die wij vierden in oktober van vorig jaar. Wij, de gewijde ambtsdragers, hebben van de Heer, door de bemiddeling van de kerk, de opdracht ontvangen om het Woord van God te prediken tot aan de uiteinden van de aarde, om aan alle schepselen de persoon van Jezus Christus te verkondigen die gestorven en verrezen is, zijn Woord en zijn Koninkrijk. Dat Woord heeft, zoals werd bevestigd door de slotboodschap van de Synode, een eigen stem, de Openbaring, een eigen gezicht, Jezus Christus, en een eigen weg, de zending. De Openbaring kennen, onvoorwaardelijk toebehoren aan Jezus Christus, zoals een gefascineerde en van liefde brandende leerling, op weg gaan vanuit Jezus en met Hem voor de zending, dat is wat men verwacht van een permanent diaken,vastberaden, en zich helemaal gevend zonder enige terughoudendheid. Uit een goede leerling wordt een goede gezondene geboren.

De dienst van het Woord, die, op bijzondere wijze voor de diakens, een groot model vindt in de heilige Stefanus, diaken en martelaar, vereist van de gewijde bedienaars een volgehouden inspanning om dat Woord te bestuderen en het zich eigen te maken, gelijktijdig met het verkondigen aan anderen. De meditatie, volgens de methode van de “lectio divina”, dat wil zeggen, de biddende lezing, is een weg die vandaag steeds meer wordt bewandeld, en zij wordt aangeraden om het Woord van Gods steeds beter te begrijpen, zich eigen te maken en te beleven. Tegelijkertijd is de intellectuele, theologische en pastorale vorming een uitdaging die het hele leven duurt. Een gekwalificeerde en steeds bijgewerkte dienst van het Woord hangt in hoge mate af van deze verdiepende vorming.

Wij verwachten ook in de nabije toekomst het document van de heilige Vader over de besluiten van de geciteerde Synode. Dit dient ontvangen te worden met openheid van hart en vervolgens met een inspanning om er zich in te verdiepen.

De tweede overweging betreft de dienst van de caritas/naastenliefde, met als grote voorbeeld de heilige Laurentius, diaken en martelaar. Het diaconaat heeft zijn wortels in de kerkelijke organisatie van de caritas, in de vroege Kerk. Te Rome verscheen in de derde eeuw, periode van de grote vervolgingen van de christenen, de buitengewone figuur van de heilige Laurentius, aartsdiaken van de heilige paus Sixtus II en zijn vertrouwenspersoon in het beheer van de kerkelijke goederen. Van de heilige Laurentius zegt onze geliefde paus Benedictus XVI: “Zijn zorg voor de armen, de genereuze diensten die hij bewees aan de Kerk van Rome op het gebied van bijstand en liefdadigheid, zijn trouw aan de paus, die hij op het punt stond te willen volgen in de ultieme test van het martelaarschap en de heroïsche getuigenis van zijn bloed, dat slechts een paar dagen later ook werd vergoten, dat alles werd wereldwijd bekend” (homilie in de basiliek van de heilige Laurentius, op 30.11.08). Van de heilige Laurentius is ook de uitspraak bekend: “De rijkdom van de Kerk zijn de armen.” Hij stond hen bij met grote vrijgevigheid. In hem aanschouw je een nog altijd actueel voorbeeld voor de permanente diakens. De armen moeten wij liefhebben met een voorkeursliefde, zoals Jezus Christus. Solidair zijn met hen. Wij moeten proberen een rechtvaardige, broederlijke en vreedzame maatschappij op te bouwen. De recente encycliek van Benedictus XVI, “Caritas in Veritate”(liefde in waarheid), moge daarin onze hedendaagse gids zijn. In deze encycliek bevestigt de heilige Vader als fundamenteel principe: “De liefde is de Koninklijke weg van de sociale leer van de Kerk” (n°2). De diakens identificeren zich op heel bijzondere wijze met de caritas. De armen maken deel uit van hun dagelijkse omgeving en vormen het voorwerp van hun onvermoeibare bekommernis. Het zou niet te begrijpen zijn dat een diaken zich niet in eigen persoon onderdompelt in de caritas en in de solidariteit naar de armen toe, die vandaag opnieuw talrijker worden.

Geliefde permanente diakens, God zegene jullie met al zijn liefde en moge jullie gelukkig maken in uw roeping en zending! De echtgenotes en kinderen van degenen onder u die gehuwd zijn, groet ik met respect en bewondering. De Kerk is hen dankbaar voor de steun en de vele vormen van medewerking die zij verlenen aan hun respectievelijke echtgenoten en vaders in de uitoefening van hun diaconaal ambt. Bovendien is het Jaar van het priesterschap een uitnodiging om onze waardering voor onze geliefde priesters uit te drukken, en met hen en voor hen te bidden.

Vaticaanstad, 10 augustus 2009 (Feest van de heilige Laurentius, diaken en martelaar).

Kardinaal Claudio Hummes

Emeritus aartsbisschop van Sao Paulo

Prefect van de Congregatie voor de Clerus