OLD BEGGAR WITH BOY
schilderij van Pablo Picasso (c) 1903











Wilson en Bobo, twee zwervers die ik eerder ontmoette langs de Avenida Luis Antonio, waren 2 van de duizenden die druk bezig waren met het controleren van grote zwarte zakken vuilnis. Wilson was blank, in de 50, mager, gekleed in oude jeans en een trui, en geboren en getogen in de stad zelf, terwijl Bobo een stuk jonger was en ergens uit het noordoosten kwam, vanwaar wilde hij niet kwijt, hij leek meer op een Indiaan.
  Bobo was redelijk beneveld. Hij vertelde 13 jaar geleden naar Sâo Paulo te zijn gekomen op zoek naar werk en moest zijn geliefde streek verlaten. Hij sprak er niet graag over: 'Het is verleden tijd, ' zei hij zelfverzekerd, 'soms moet je dingen achterlaten door een gebeurtenis,' en hij keek me enigzins triest aan. Volgens mij had hij iets te verbergen, iets onbeantwoords, hij heette nu Bobo, verder niets, alleen Bobo. Geen documenten, geen informatie, alleen Bobo. Maar het leven op straat beviel hem wel: 'Alles wat je ziet is gemaakt door werkmensen, zelfs de vervloekte banken, alles is zweetbeton, de rijken vullen hun zakken amigo! Ik doe daar niet aan mee!'
 Hij dronk uit een grote plastiek fles, naar hij zei, gemengde Guarana (frisdrank gemaakt van amazonebessen) en suikerrietjenever, in de tussentijd had zijn compagnon Wilson in de zwarte zak enkele stukken pizza ontdekt. 'De mensen gooien alles weg, de overvloed van de maatschappij, als je goed uitkijkt lijd je geen honger, maar je moet het goed regelen,' zei een lachende Wilson, terwijl hij tevens nog enkele eetbare papajas, stukken beschimmelde kaas en enkele halfrotte bananen te voorschijn toverde.
 Adeus Amigos!

Die nacht was mijn 'rap eyed movement' aanzienlijk. Ik droomde dat ik gezeten op een bank in het Ibirapuera park, een vrouw ontmoette met de naam Sheila, Sahela of Cynthia. Zij vertelde lerares te zijn en liet me denken aan een combinatie van Italiaanse en Japanse genen, doch bespeurde ik niet iets Libanees? Slavisch? Lang zwart haar en donkerbruine ogen, een feministe zoals zij zichzelf liefkozend noemde. Ze had een uitgesproken mening wat betrof de politiek. Het was een gigantische puinhoop, een verkeerde aanpak van regime voeren.
 Regime voeren? Dacht ik. Ze veronderstelde dat alles misschien ooit wel goed zou komen, ze bleef hopen. Mannen? Daar had ze totaal niets mee op, het waren macho's, de Braziliaanse mannen waren autoritair en hielden er meerdere vrouwen op na, een onmogelijk systeem. Ik vroeg haar of ze getrouwd was of een relatie onderhield?
'Neen, ik houd mij op mijn eigen en als ik behoefte heb aan liefde dan versier ik er wel eentje voor en nacht, ' zei ze toch wel erg bedachtzaam. 'Hoewel het moeizaam is deze weer kwijkt te raken, en het is uitkijken voor duivelse ziektes.' Ze slurpte aan een flesje frisdrank en het bruine spul droop over haar fijne kin, hals en gleed als een cobra haar boezem binnen.
'De beste Braziliaanse mannen zijn vissers en Indianen, de visser daar hij naar de zee ruikt en met vissen kan spreken en de Indiaan daar hij naar de aarde ruikt en verstand heeft van de slang, luiaard en gordeldier.' Ze bekeek me met amandelachtige, groot als de zaden van de cacao vrucht. Hoe moet je soms een vrouw kenschetsen? Ze leek onbeschrijfelijk en rein. Ze vroeg of ik van Braziliaanse vrouwen hield? En ik kuste haar hand, als een casanova, die ik gewoon niet was, en ze lachte met een vreemde ondertoon van geilheid. De zon warmde mij op, op een bizarre manier. Ze gaf me haar droom-telefoonnummer, zou ik nog langer in de stad blijven, voor een afspraak en misschien meer info voor mijn verhaal. Ze wist namelijk intieme plekjes in Sâo Paulo, en heupwiegend verliet ze de bank en ik merkte op hoe klein en teder ze was. Klein zoals een nakomeling der Pygmeeën en teder gelijk een vrouwtjes hert. Ze draaide zich nog eenmaal om en dan ontdekte ik dat ze naakt was en de kleur had van een dadel. Ik keek naar het vodje papier met het telefoonnummer en zag dat de cijfers vervormden tot vreemde bizarre tekens, en uit de blauwe hemel van Ibirapuera kwamen duizenden aasgieren die angstaanjagende geluiden maakten en uit de vijver stegen witte reigers op, terwijl ik in de verte een ondifinieerbare heilige mij iets hoorde teoroepen, doch ik kon hem niet verstaan.
 Links van mij kwam en horde navelzwijnen aanstormen, bereden door oude zwarte mannen en vrouwen, zij hielden grote dikke wierook stokken vast en zongen een lied dat ik ooit hoorde en mij liet denken aan een lied over een Orixa, de geest die, met de sterveling contact zocht.
 Ik werd wakker toen een wit en zwart paard verscheen. Ik stelde mij de vraag of het illusie was geweest of symbool?
Was het niet Freud, de grondlegger van de psychoanalyse, die ooit stelde: 'Het verklaren van dromen is de 'via regia' (vorstelijk weg) - naar de kennis van het onbewuste in het geestelijke leven. Hij stelde ook dat voorwerpen en aangelegenheden in dromen van volwassenen, symbolische voorstellingen zijn van seksuele organen en activiteiten. Al het puntige en langgerekte, of een voorwerp waar water uit stroomt, stelt, zinnebeeldig de penis voor, anderzijds zijn alle rondingen en kringen een definitie van de vagina.
 Mijn droom had misschien iets te maken met een onderbewust verlangen naar liefde in Sâo Paulo, een seksuele opwinding? Een waarschuwing? (schreeuwende heiligen en zwarte aasgieren?) Wat te denken van dit alles?

Op de matras in het appartement te Bella Vista draaide ik mij andermaal om, doch het lukte mij niet terug te keren in de utopie, hoe zéér ik er naar verlangde. Terug naar de betekenis, naar meer uitleg, naar de vrouw met de dadelkleur, en... de mysterieuze betekenis van hret wit en zwarte paard.

wordt vervolgd...

21-09-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Bandeirantes-monument 
Victor Brecheret
hoewel ik zelf fotos maakte van het werk, vond ik deze van Brain. j. McMorrow treffender, aldus...




Hun buurman is schoenlapper. Hij zit op een krukje bij zijn kist, met lijm en kopnageltjes bewerkt hij de voorrad schoenen. Hij lijkt mij een vakkundig iemand, waardig onder de blote hemel. Er breekt een onweer los en de hemel verduisterd, de goden beroeren Sâo Paulo. In sommige buurten vallen ijsstenen uit de hemel en bedekken zelfs het plein van de Republiek met sneeuw, dat in sommige wijken 60 centimeter bedraagt. Een natuurwonder, want nooit eerder was dit in Sâo Paulo voorgekomen op die schaal. De stad ligt op bijna 800 meter hoogte, en de wintermaanden Juli en Augustus kunnen bar zijn, met minimum temperaturen beneden de 10 graden, maar dit ijsgeweld is toch wel een uitzondering. Enkele uren later is alles weer over en de stad van Sint Paul klaart weer op, het stof is weggeveegd van het beton, net zoals uit de krottenwijken.
 
 De dag erop bezoek ik het park van 'Ibirapuera', een groot park ontworpen door Burle Marx en Oscar Niemeyer, beide communisten. Niemeyer nam de architectuur van de bouwerken voor zijn rekening. In het park is het een samenraapsel van joggers en uitslovers, die zich het zweet uit het lijf lopen. Kinderspeelplekken en en park voor blinden. Je kunt ook een fiets huren om rond te rijden op geordende wegen, als was je in een land waar trappen normaal is.
 Het plantsoen is omvangrijk, zoiets als een groot openlucht relex centrum, ten minste gezien vanuit het betonnen geheel van de stad. Eigenlijk past het niet in de stad, maar de mogenlijkheden van Sâo Paulo zijn onbegrent, men heeft geprobeerd het onwerkelijke te vermengen met het mensenlijke en een rustplaats te creëren, niet ver van de jagende auto's, scheurende bussen en opgedraaide mensen.
 Toch beton is er genoeg in het park, net zoals gras en een vijver die er bij ligt als een  rustende zwaan. Er bevinden zich enkele musea zoals dat van de moderne kunst. Vlakbij ligt het gebouw van de hedendaagse kunst waar sinds 1951 de 'Biënniale' wordt gehouden, een internationaal gebeuren. Ik bezoek het 'OCA', een witte hut, waar Oscar zijn inspiratie gehaald moet hebben uit het Amazone gebied. Het geheel lijkt op een Indiaanse Maloca, een modern ruimtelijk gebouw, waar op dat moment een tentoonstelling gaande is van Pablo Picasso met 126 werken van de kunstenaar; beelden zoals de 'de vrouw met sinaappel of appel' en schilderijen zoals: 'meisje met ontblote voeten', 'portret van een man', 'liggend naakt' en de tijd van de Spaanse burgeroorlog 'Guernica', en ook een van de laatste werken 'Jaqueline met gekruisde handen'. Af en toe zag ik licht druipende verf die van de lijnen afweek, of was het een soort irritatie van de kunstenaar geweest? Een impulsieve strijk? Of zijn leeftijd?
 Laat ik stellen dat Picasso met recht in Sâo Paulo was, waar naar mijn mening een overeenstemming vanuit ging, een samenvloeiend geheel. Dit van de woestijnbeton en de strelingen van penseelstreken, die de kunst van menselijke drang, van concrete lijnen en zachtaardige gevoelens tot uiting bracht.
 Als ik buiten de witte hut kom schijnt de zon, bij de uitgang van het park koop ik een suikerrietsap in een vies slap bekertje aan het stalletje van een dikke mulat, en bekijk het monument van de helden der revolutie, de obelisk uit 1932, een gedenkteken ter ere van deze revolutie en de 865 patriotten die stierven voor de onafhankelijkheid van de staat Sâo Paulo. De opstand was maar van korte duur en de rebellen werden afgeslacht door de regeringstroepen, ook daar zij geen medestand kregen van andere zuidelijke staten.  De helden van de Paulistas gingen ten onder in bloed en tranen.
Een ander monument is het 'Bandeirantes-Monument', een beeldhouwerk van Victor Brecheret en moet de titel hebben als verbroedering der rassen, en ík? Ik word droevig, want het monument stelt 37 pioniers voor, die onder aanvoering van een zekere Martin de Aguillar het binnenland introk, om de Indiaan tot slaaf te maken.

In de avond uren rijd ik door de straten van de stad, die verlicht is, een andere wereld. Bij het Praça de Sé zijn de vuren ontstoken, mensen maken zich klaar voor de nacht en in de zij-straten wordt voedsel verdeeld onder de daklozen. Zij zullen dekens en karton nodig hebben want ondanks februari zullen de temperaturen deze nacht dalen naar 16 graden.
 Het nachtleven wordt zichtbaar, de favela lichten gaan branden en Sint Paulus heeft wederom tergende uren, de politie werk in overvloed en weer anderen slapeloze nachten daar hun geldopties niet kloppen. Dus, denk ik maar, dat de arme sloeber die, beschermd tegen wind en regen onder dik karton of oude vodden ligt, het beter heeft, zonder geldzorgen. Hún gedachten gaan uit naar het zich beraden hoe aan voedsel te komen.

wordt vervolgd...

20-09-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Bij het station van Sâo Joachim neem ik de metro die verschillende lijnen heeft, zoals de 'linha azul', blauwe lijn, die een goede verbinding vormt in de stad en heeft een terminal: Tucurivi, in het verre noorden van de stad. De ander in Jabaquara, vanwaar tevens een bus naar Santos te krijgen is. De andere grote lijn is die van oost naar west, van Barra Fundo naar Corinthians en passeert Brás, de wijk waar nu de armen wonen die vanuit het noordoosten van Brazil kwamen: bouwvakkers, fabriekswerkers en buschauffeurs. Daar heerst de mentaliteit van ieder voor zich, ver van de weelderige wijk Cerqueira César in het zuidwesten van de stad.
 Maar wie is gelukkig? Ik stap uit in de buurt Luz, bij het antieke treinstation 'Estaçâo da Luz', dat in 1901 werd gebouwd door Britten, toen alles werd geiïmporteerd vanuit Glasgow, niet alleen het ontwerp, maar tot de kleinste schroefjes, een waar prestige project.
 Hier rond het station van Luz, dit gezien wordt als een van de beruchtste roodlicht buurten, zijn de hoeren bijzonder actief. Het is een kwaadsprekerij dat de eerder genoemde jezuïeten pater Manoël de Nobrega de Koning van Portugal smeekte om hoeren naar Brazilië te sturen, daar de Portugezen Indiaanse vroewen als bijzit namen (Indiaanse vrouwen wiens ziel de paters juist wilde redden).
 De Portugese kolonisten zouden beter hoeren kunnen nemen, die waren bij voorbaat al verloren en veroordeeld en hadden toch geen waarde voor de  wereld. AI! Een ander bewijsvoering is die van de Poolse en Marokaanse joden die handelden in blanke slavinnen, die men 'polacas' en 'francesinha's' noemden en gedropt werden in Manaus en havensteden in geheel Brazilië, dus ook in Santos, en dit is niet ver van Sâo paulo.
 Nu zijn de vrouwen afstammelingen van generaties en de meisjes komen als paddestoeltjes uit de betonnen woestenij. Zij zijn onmisbaar in de stad van de Sint Paul, onontbeerlijk in het soms stikkende en frustrerende leven van de sterveling. De vrouwen zijn een troost voor de emotionele pijnen, de room op de koffie van de eenzame, de 'caipirinha' (coctail van suikkerrietjenever, suiker, limoen en ijsblokjes) op haar best, hoewel men moet opletten deze niet te strerk te drinken.
 Maar er is ook een andere kant, die van het macabere, de kinderprostitutie. In Sâo paulo zijn er tienduizenden, kinderen jonger dan 14 die als lustobject dienen. De kinderhoertjes zijn zo gewild dat vele ouder meisjes zich jonger doen voorkomen. Het geld speelt een grote rol, vaak met toestemming van de familie, meestal om te overleven en blootgesteld aan gevaren. De knaptse meisjes staan op de vliegvelden en de kleintjes worden meestal gebruikt voor het masturberen. Dit gaat niet alleen op voor deze regio van Brazilië, maar ook het noordoosten, waar steden als Fortaleza en Natal gewild zijn bij de perverse toeristen. De kinderprostitutie komt betreurenswaardig voort uit de economische puinhoop, het verval van de samenleving, en voeding der wanhoop.

Op het 'Largo do Sâo Francisco' ontmoet ik een Guarani vrouw met haar twee kinderen, een meisje en een jongen. De vrouw zit op het mozaïek van de stoep en knikt alleen maar op mijn vragen. Zij blijkt doofstom en haar mooie Indiaanse glimlach is bekoorlijk; haar dochtertje trekt behendig aan de broekzak van een passant; op de grond staat een korfje voor een bijdrage want ze leeft van de mensenvriend der mozaïek straten. 100 meter verder zit een echtpaar samen geestelijke liederen te zingen. Beide gezonden door de Heer, zij komen uit Porto Alegre, een stad een het zuiden van Brazilië, en hoofstad van de staat Rio Grande do Sul. Ze zingen een lied speciaal voor mij, een ode aan de Senhor, ja, het lijkt allemaal oprecht en ongedwonegn en ik waardeer nu eenmaal muziek met een eerlijke vorm.
Tussen de Guarani vrouw en de zingende paradijsvereerders, staat het bronzen beeld met het opschrift 'De eeuwige Kus'. Het moet en Fransman uitbeelden die een indiaanse vrouw omhelst. Het beeld is van William Zadig, een Zweedse kunstenaar die voor de eerste wereldoorlog naar Brazilië kwam, en in dit beeld denkelijk zijn inspiratie vond door 'De Kus', een schepping van de Fransman August Rodin. Aan de overzijde, een doorgang naar de José Bonifácio straat wonen mensen tussen oude kartonnen dozen en zakken vol kantoorpapier. Ze koken hun potje bonen en argumenteren. Zij handelen in papier dat van kantoren komt en vergaren verder van alles. Ik zie een oude zwart-wit poster van Elvis in gevangenis kledij en van Maria met kindje Jezus en ook de heilige Franciscus van de dieren is present. Een kleine jongen trekt verwoedt aan een sigaretten peuk als was het de reinste canabis, en een vrouw is een en al opwinding, alsof ze één van haar drukste dagen beleefd.
 Maar de mensen leven gewoon als ieder ander, alleen hun problemen zijn uigebreider en openlijker. Doch hoe dan ook zij zien zich beschut door plastiek, en geeft karton geen warmte? Men mag hun het uitschot van de stad noemen, maar daar hebben zij schijt aan, zij zijn de vleselijke schilderijen van Sâo Paulo.

wordt vervolgd...

'De eeuwige kus' van William Zadig op het Franciscus plein


Zingende gelovigen uit Porto Alegre


'Two prostitutes in S.P'  - pen/olie  op papier- Wayn

17-09-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller