Dit blog wordt regelmatig bijgewerkt - this blog will be updated regulary
Beste lezer, mocht u onverwachts grammatica foutjes tegenkomen in de reportages/verhalen op dit blog, bij deze mijn verontschuldiging, Wayn, Storyteller
Dear reader, if you encounter, unexpectedly grammar mistakes in the reports / stories on this blog, my apology, Wayn, Storyteller
NIEUW BOEK VAN WAYN PIETERS ''SURUCUCU' BESTELLEN ramblinwayn@home.nl
PLOT: Tonho gaat op zoek naar de moordenaar van zijn vader Lirio, omgebracht voor ruwe diamanten. Hij raakt verzeild in een wereld van intriges, moord en komt in bezit van een schatkaart. Het avontuur begint in Rio de Janeiro. Via de Mato Grosso en junglestad Manaus komt hij tenslotte terecht in Novo Mundo, Pará, waar 258 jaar geleden een goudschat begraven werd. Dit is ook het gebied van de Mundurucu-stam, met hun mysterieuze wereld en het woud van de Surucucu slangen, het metafysische van Amazonas. Het verhaal geeft een visie op de Braziliaanse samenleving en vraagt begrip voor het Indianen-vraagstuk.
BIOGRAFIE: Wayn Pieters (1948) werd geboren in Maastricht. Naast auteur is hij kunstschilder en singer-songwriter. Sinds 1990 bezoekt hij Brazilië, waar hij vele reizen ondernam en in 1995 een bezoek bracht aan de Xavante Indianen in de staat Mato Grosso. Zijn oom, pater Thomas, die 40 jaar in Brazilië werkte, omschreef hem ooit: ‘Op zijn reizen door Brazilië wordt hij geleid door een mystiek gevoel van broederlijke verbondenheid met ras, bloed en bodem.’
BOEK WAYN PIETERS: XINGU, DE INDIANEN, HUN MYTHEN mythologische verhalen der Xingu Indianen- midden-Brazilië vert. van uit Portugees/uitg. Free Musketeers - Het boek is verkrijgbaar bij boekhandel 'DE TRIBUNE' aan de Kapoenstraat te Maastricht
Roman over Brazilië: over het volk, Xavante Indianen, aanwezigheid van de Vikingen, Umbanda-cultus, erotiek, geschiedenis, politiek en intriges. plot: In het Xavante reservaat in de Mato Grosso worden stenenplaten met Viking schrift ontdekt door archeologen. Bij de opgravingen worden Indianen en houtkappers gedood. Er volgt de moord op een Amerikaanse Indianen beschermer. Couto, een naïve inspecteur van Japanse komaf moet de zaak onderzoeken. Het wordt een tijding van intriges en moorden, haat en liefde. Het leven van de Xavante-stam loopt centraal door het verhaal, net als de stelling dat Noormannen al in Brazilië waren vóór Cabral, terwijl de Macumba/Umbanda cultus belangrijk is in het geheel. De roman schreef ik, geinspireerd door mijn reizen, en indrukken. UItgegeven in eigen beheer; BRAWABOOKS 2005 281blz. in a-4 druk stuur een e-mail met adres en het boek wordt toegestuurd, euro 17,00,- inc. verzendkosten, u betaald met giro op bijgevoegd reken.nr opbrengst voor kleinschalig project Wayn
Op zoek naar de Ware Ziel van Brazilië - Het alternatief
04-10-2019
De opkomst van ellende in Brazilië
De opkomst van ellende in Brazilië
In 4 jaar groeide de ellende in Brazilië met 33%, dat wil zeggen dat van 2014 tot 2017 het totale aantal armen in ons land steeg van 8,38% naar 11,18% van de bevolking, wat 23,3 miljoen mensen in deze toestand vertegenwoordigt, tweede studie door FGV (Getúlio Vargas Foundation). Deze FGV-methodiek toont mensen met $ 233 per persoon per maand. Tussen het 2e kwartaal van 2015 en 2018 was er een verlies van gemiddeld inkomen van 3,44%, en bij de jongsten tussen 15 en 19 jaar was de daling 20,1% en tussen 20 en 24 jaar er was een inkomensverlies van 13,94%. De verklaring voor de toename van armoede in Brazilië tijdens deze periode was de toename van de werkloosheid in de hele samenleving. Vandaag de som van alle geanalyseerde categorieën als werklozen, werklozen en werklozen bereikt het totaal meer dan 20 miljoen werknemers in Brazilië.
In 2015 groeide de armoede in Brazilië met 19,3% met ongeveer 3,6 miljoen nieuwe armen, waarbij het armste inkomen van 5% 14% daalde, wat het gevolg was van de bevriezing van de Bolsa Familia 2015 toen de inflatiecijfers en de werkloosheid bereikte twee cijfers. De appreciatie van het minimumloon in 2015 betekende dat mensen die bediend werden door de sociale zekerheid geïndexeerd door de salarisvloer slechts 3,8% daalden.
De informaliteit van de arbeidsmarkt in Brazilië van meer dan 50% van het totaal ging vooruit met de arbeidshervorming, waardoor onzekere werknemers verder kwamen met een reeks maatregelen die een tegenvaller vormden in de verhouding tussen arbeidskapitaal en de organisatie van de loontrekkenden. Het plafond van de overheidsuitgaven gedurende 20 jaar is een ander knelpunt in de Braziliaanse economie dat de diensten voor de armste mensen die afhankelijk zijn van de staat voor minimale sociale bijstand verlamt.
De staatsgreep tegen democratie in 2016 heeft de ongelijkheid tussen de Braziliaanse bevolking en Brazilië teruggedrongen op de Honger-kaart die in 2014 was vertrokken, volgens de VN. Nu met de verkiezingen van 2018, is de trend dat de crisis en de ellende zich verdiepen, met het profiel van het nieuwe nationale congres dat conservatief blijft, hoewel het zichzelf enigszins heeft vernieuwd. Er is een groot proces van sociale en populaire organisatie voor nodig om de fascistische stoomwals te confronteren die het Braziliaanse politieke landschap bedreigt.
De regering van Amazon heeft bevestigd dat 40 gevangenen zijn vermoord in vier gevangenissen in Manaus op maandag (27mei). Minder dan 24 uur ervoor werden nog eens 15 gedood in Compaj (Anísio Jobim Penitentiary Complex) op zondag (26mei).
De moorden vonden plaats op CDPM1 (voorlopig detentiecentrum voor mannen 1), Ipat (Antônio Trindade strafinstituut), UPP (gevangenisunit van Puraquequara) en Compaj. In 2017 doodden bloedbaden en seriële confrontaties 126 gevangenen in gevangenissen in Amazonas, Roraima en Rio Grande do Norte.
(The Amazon government has confirmed that 42 inmates were murdered in four prisons in Manaus on Monday (27). They occur less than 24 hours after another 15 died in Compaj (Anísio Jobim Penitentiary Complex) on Sunday (26).
The deaths occurred at CDPM1 (Provisional Detention Center for Men 1), Ipat (Antônio Trindade Criminal Institute), UPP (Prison Unit of Puraquequara) and Compaj. In 2017, massacres and serial confrontations killed 126 inmates in prisons in Amazonas, Roraima and Rio Grande do Norte.)Gevangenen onthoofd
noot: Men zegt dat de meesten door wurging en onthooding om het leven kwamen. Bende oorlog is vermoedlijk de oorzaak. De gevangenissen zijn overbevolkt. De regering kijkt rustig toe, het uitgangspunt mag duidelijk zijn. wayn
(It is said that most were killed by suffocation. Gang war is probably the cause. The prisons are overcrowded. The government is watching quietly, the starting point may be clear. wayn)
Diverse drugs-en criminele bendes geven vanuit de gevangenissen leiding aan hun organisaties omdat belangrijke kopstukken vastzitten. Zij kunnen redelijk vrij opereren. De gevangenissen worden door de bendes ook gebruikt om nieuwe leden te werven. Het geweld van twee jaar geleden was ook tussen bendes onderling. Lokale misdaadbendes, gesteund door de twee grootste drugsorganisaties van het land, slachtten elkaar toen af in drie weken tijd. (volkskrant)
New York Times
By Ernesto Londoño
May 27, 2019
RIO DE JANEIRO — Violent clashes among rival drug factions in several prisons in the northern Brazilian state of Amazonas have killed at least 55 people, corrections officials said on Monday.
The outbreak of violence, which began on Sunday, is the latest in a state where drug gangs have waged a vicious battle for supremacy as smuggling routes that run along northern Brazil have become increasingly profitable.
The bloodshed comes as the Brazilian government is taking steps to assert greater control of the country’s chronically overcrowded and underfunded prisons, where drug kingpins have long managed to run their trade from behind bars with relative ease.
Kabinet van de Portugese letteren in Rio De Janeiro - dec. 2010
Het huidige hoofd gebouw werd ontworpen door de Portugese architect Rafael da Silva e Castro. Het werd gebouwd tussen 1880 en 1887 in Manueline-stijl.Deze architecturale stijl roept de uitbundige Gothic-Renaissance op, in het tijdperk van de Portugese ontdekkingen.
De gevel, geïnspireerd door het Jerónimos klooster in Lissabon was vervaardigd door Germano José Salle in lioz-steen in Lissabon, waarna het per schip overgebracht werd naar Rio de Janeiro. De vier standbeelden die de façade portretteren in de volgende volg orde: Pedro Álvares Cabral, Luís de Camões, Infante d. Henrique en Vasco da Gama, en in de medaillons, de schrijvers Fernão Lopes, Gil Vicente, Alexandre Herculano en Almeida Garrett. (zie foto)
Onder de ongeveer 350000 binnenlandse en buitenlandse volumes, zijn zeldzame werken zoals een bewerkte kopie van "princeps" de Lusiads de Camões (1572), de verordeningen van d. Manuel (1521), en een manuscript van de komedie "Gij, alleen Gij, pure Liefde" van Machado de Assis. '... af en toe lipe ik het oude gebouw binnen, gelegen in het centrum van Rio aan Rua Luís de Camões, om de reuk van de tijd waar te nemen... waar zelfs enkele scenes van films werden opgenomen, zoals die van 'Xangó de Bakerstreet' een braziliaanse film over Sherlock Holmes die Rio aandoet... Binnen is het een rust met de aanwezigheid van geesten van duizenden schrijvers, die hier in de aangetaste boeken hun ziel hebben vrijgegeven... op het plein tegenover het gebouw, en nabij het Praça Tiradentes liggen de zwervers, de realiteit van het huidige Rio, ver weg van de intieme sfeer in de bibliotheek onwetend van de milioene letteren... En ik ben weer in de werkelijkheid, snakkend naar een koude fles bier...' Wayn
Ik berichtte hier al eerder over: het condoomfabriek. Nu is het zover, in Xapuri, in de deelstaat Acre staat wereldgrootse regenjasjesfabriek met een opbrengst van 100 miljoen rubbertjes per jaar. Dit is in de plaatst waar Chico Mendez leefde en werd vermoord, het gebied waar mensen worden opgeruimd, bomen gekapt, bossen verbrand, (wat vervuiling kan er in Amazonas nog wel bij) waar de mensen langs de rivieren kreperen...
Men zegt dat de condooms vervaardigd worden van latex gewonnen uit de bomen dóór de seringeiros, de rubbertappers. Trots wordt ook vermeld dat het een 100% Braziliaans product is, want ze hadden zo al niet vertrouwen in de buitenlandse rubbers... Waar de rubberboom al niet goed voor is, de voormalige rubberbaronnen hebben nu een nieuwe naam: kapotjebaron.... alleen wachten of de Braziliaan het regenkapje ook gebruikt in die mate... Het blijkt dat de katholieke macht al zover uitgeschakeld is... nou ja...
Inheemse Araweté, tijdens een bijeenkomst in het conferentiecentrum van Altamira in Para Amazonas
reportage van reporter ter plekke
....Hij was een oudere. Zijn volk, Araweté. Hij had rode urucum op zijn lichaam. Het haar in rondom geknipt. En hij zat rechtop, zijn handen knuffelen de pijl en boog voor hem. Het was dus bijna 12 uur. Hij wilde niet eten. Niet verbogen. Ik keek hem aan, maar hij had nooit oogcontact met mij. Vóór hem, inheemse leiders uit verschillende mensen, die getroffen zijn door de Belo Monte dam die om beurten bij de microfoon de naleving eisen van de afspraken door Norte Energia, de concessiehouder van de waterkracht bedrijf, en versterking van Funai. Hij, net als anderen, begrijpen het Portugees niet. Ik was er, zittend op een rode plastic stoel in het congrescentrum van Altamira, in Pará.
Wat hij zag? 40 jaar geleden, wisten hij en zijn volk niet eens dat er zoiets als Brazilië was. Misschien maakt het nog steeds niets uit, maar nu is hij daar, onder lichten, zittend op een rode plastic stoel, wachtend op zijn lot hetgeen in het Portugees wordt beslist. Wat zag hij?
Ik weet niet wat hij zag. Ik weet wat ik zag. Maar wat ik zag maakte dat ik niet een dimensie van hem bereikte. Maar mij. Of wij 'blanken'. Steeds wanneer ik schrijf over de technische en juridische complexiteit van de Belo Monte dam, en nu ook van Belo Zon, weet ik dat ik een paar honderd lezers verliest, zelfs al vereenvoudig ik wat complex is. Omdat de taal van rechtvaardigheid, evenals de bureaucratie met al zijn acroniemen, maakt analfabeten zelfs van hen die een doctoraat heeft. Maar wat overblijft voor de inboorlingen die ernaar streven om zich uit te drukken in de taal van de mensen die hun vernietigen op hetzelfde moment dat het leven wordt vernietigd? Wat blijft er over voor de oude Araweté die daar bijna 12 uur zit?
Hij heeft geen keus, want het is met woorden dat zijn bestaan wordt vernietigd....
Avontuur in Brazil gevoed door gerechtigheid en aandacht voor het Indianen probleem
boek evt nog verkrijgbaar via info _ ramblinwayn@home.nl
PLOT: Tonho gaat op zoek naar de moordenaar van zijn vader Lirio, omgebracht voor ruwe diamanten. Hij raakt verzeild in een wereld van intriges, moord en komt in bezit van een schatkaart. Het avontuur begint in Rio de Janeiro. Via de Mato Grosso en junglestad Manaus komt hij tenslotte terecht in Novo Mundo, Pará, waar 258 jaar geleden een goudschat begraven werd. Dit is ook het gebied van de Mundurucu-stam, met hun mysterieuze wereld en het woud van de Surucucu slangen, het metafysische van Amazonas. Het verhaal geeft een visie op de Braziliaanse samenleving en vraagt begrip voor het Indianen-vraagstuk.
fragment schilderij en boekcover - olie op doek WaynP 2012
Een van de vele gevechten tegen milieu vervuiling.... Amazonia
Het inzamelen van recycleerbaar materiaal op een stortplaats is de optie van inkomen voor de bevolking van de stad Barcarena in de deelstaat Para, die geconfronteerd wordt met hoge werkloosheid.
We zijn hier in het Amazone gebied.... Waar heden vissen en dieren sterven en bossen verdwijnen in naam van het corrupte kapitaal! De nieuwe president (zijn naam weiger ik te noemen) is voorstander van meer boskap en vernietiging van vele Indianen stammen...
zie foto: Een van de vele gevechten tegen milieu vervuiling....
Het is een zondag in het jaar 2000. Als ik terug kom in het huisje van mijn vriendin ben ik strontnat, gelijk een straathond, ja, zo voel ik me. Was ik er maar een, dacht ik enigzins grimmig. Het was de zomerregen die me afkoelde en omhelsde want het was slechts 21 graden! Ik moest zonodig lopen, het waarom? Dat wil ik u besparen omdat dit verder ook van geen belang is voor het overige. Toen ik drie uur eerder de modderige straat opliep kwamen de geluiden van zingende gelovigen, van de Evangelische kerkjes, mij tegemoet. Iets té buitensporig, over-tikkeltje vals, teveel 'halleluja' en 'dank U God voor alles!'
Ik schud mijn hoofd en begin aan mijn eerste monoloog, terwijl een voorbijganger me vreemd bekijkt: -Dank voor alles? Zouden die kerkgangers het goed hebben? Anders dan de zwerver die onder een afdak ligt in zijn vettige kleren en oude paardendeken? Of als diegene die geen discrete kleding hebben om zo een kerkje met een bezoek te vereren? Die niets begrijpen van de God's verering, zoals de man van de zus van mijn vriendin, die, als zij naar haar kerkje gaat, hij straalbezopen op de vloer ligt. Twee verschillende werelden, zij die bid voor zijn welzijn en hij die haar laat in het halleluja.- Verder weg hoor de geluiden uit de kroegjes waar de mens zijn bier of suikerriet pinga nuttigt, neen, geen gelovigen van de devotie-gemeenschap, want die drinken niet, roken niet en... nou ja, gezonden mensen, voor een betere wereld?
Ik loop en loop en de regen maakt me gelijk een verdwaalde in het grote amazonewoud. Op het plein van Itaborai (de stad nabij Rio waar ik woon) is zo goed als niemand te zien, wie zou ook? De bomen zijn nat, het witte katholieke kerkje glimt, de verliefde paartjes zijn ergens anders aan het strelen, de ronde hutachtige kroegjes op het plein zijn verlaten, het popcorn-mannentje wacht op beter weer en het lijkt alsof het beeld van de Braziliaanse patroonheilige Madonna Aparecida zwarte tranen huilt. Ja, een regenachtige Braziliaanse zondag zonder twijfel. Langs de de hoofdweg, genoemd de BR 101, die van het zuiden van Brazilië naar het noorden loopt, scheuren de auto's voorbij en regen spatterd terug de hemel in. Hier in deze stad is regen nog niet het grote euvel, maar hoe zouden de mensen het in de favela's maken?
2de monoloog: '... en de risicogebieden zoals men deze hier noemt. Ze zijn talrijk en door de regenval treden verzakkingen op in de heuvelmassa met gevolg ingestorte huisjes, schreeuwende kinderen en vele doden. De overheid heeft een advies: de mensen moeten vertrekken uit deze gevaar zones, maar naar waar, heren papier-koppen? Overheid? Kritiekloze ambtenaren, slaafs aan hun 'commedant', zonder enig besef van gevoel. Doch de sloppenbewoners hebben geen andere keus, regen, verdomme!
Dit buiten de drugstraficantes en politie die als doorgedraaide paljassen rondschieten. Waar is God! En men stelt ook nog dat Hij een Braziliaan is! Nondesju! Porra! De mens met en salaris van 220 reais, een aalmoes, waardoor er géén mogelijkheid bestaat, en huren is duur, dus blijven zij, met de gevolgen van dien!' De straathonden zijn beter af en ik zie ze liggen te dommelen op een welbewust gekozen plekje ellkander liefkozend. 'Dank u God voor alles', en de woorden blijven resoneren in mijn hoofd. Onderweg kom ik nog andere kerkjes tegen met muziek en handgeklap. zoals 'God is Liefde' of 'Assambleia de Deus', en dan de suikerzoete alles overtreffende 'Igreja Universal', de Universele kerk, de grootste in Brazilië. De Katholieke kerk kan aan een poepje ruiken! De Universele is een voorbeeld, een leidraad voor de pauselijken! Aha! En hoe kan dat nou allemaal?
3de monoloog: '... halleluja!!!!!!!!! Ik zeg u dat 90% van de Brazilianen katholiek is, in God geloven, 83% zelfs in het paradijs en hoe rijker men is hoe meer men gelooft in reïncarnatie. Van die 99 zijn er weer meer als 60% die een macumba-cultus aanhangen, de Afrikaanse kracht ooit meegenomen door Afrikaanse slaven en waar Jezus het evenbeeld is van Oxalá, en Imanjá die van Maria. Mijn hoofd begint te tollen, ik word enigzins gek, ik wil naar de zweefmolen op de kermis, ik wil weg uit de zacht vallend regen, geef mij mijn zin want ben ik niet een 'usufructuarius'? Liefhebber van fruit?
Een paradijs voor iedereen? Allen? Het zal niet kunnen, het zou een warboel worden, een paradijs voor iedereen. Waar is God? De Heiligen? Beschermen zij hun territorium niet? Nada!!!!!!! Want in Rio de Janeiro werd zelfs de kerk van de heilige Santa Luzia, beschermster van de ogen, beroofd, ja, zelfs de gebedenhuizen zijn niet meer veilig en Santa Luzia kon niet voorkomen dat de dieven er met de offerte van die dag, nog wel van Háár viering, vandoor gingen, 10.000 reais. De bandieten punderden namelijk de kerk-kluis, en de duivel stond op de stoep en lachtte. 'Hoe ver gaat men? Als men over gaat tot het beroven van kerken?' vroeg de krant. Maar wat is er met het beroven van de mens? Aha...'assalto's' in Rio... Ik denk weer aan het voorval in die bus toen een passagier, achter in de bus zich bedreigd voelde, en zag dat twee jongens een andere passagier bedreigde met een mes. Hij trok zijn pistool en schoot de overvallers een lading lood naar binnen. Daarna schreeuwde de held-moordenaar om dit 'afval' de bus uit te smijten, hetgeen ook meteen gebeurde. De man ontkwam met een groep lijm-snuivende straatkinderen, en in de krant noemde men hem 'justiçeiro', de man van gerechtigheid. Niemand had iets gezien, ieder keek omhoog, uit angst en naar God. Velen mensen keuren zo'n actie goed, gerechtigheid, of misdaad loont niet, maar hier in Brazilië is criminaliteit een nasleep van onvermogen, van een tekortschietende corrupte structuur. De politie, die vindt dit in orde, want zij hebben werk in overvloed, en grotere problemen, zoals corruptie binnen het apperaat en drugs. Het justicieël systeem loopt traag en achter, het mechanisme is verroest, een speelpop waarvan de batterijen zo goed als leeg zijn.'
4de monoloog: ... Dwalingen? Neen, het heeft van doen met een beleid vol van denkstoornissen, een mega onderscheid tussen rijk en arm... Nooit zal er pariteit zijn, evenredigheid, zolang de geldelijke-hoogmoed bestaat en het kapitaal regeert. Sommigen doden om te overleven, anderen om zich te verrijken en God ziet dit alles gebeuren. God ziet toe, hoe kreupelen, mensen zonder benen zich voortbewegen in een wereld van beton, hoe moeders hun lamme kinderen op hun rug over de straat slepen omdat er geen rolstoel is, hoe mensen doodbloeden op straat op sterven voor de ziekenhuisdeur. Waar is dan gerechtigheid? Hoe omschrijft men zo een woord? Bevattingsvermogen? hersenen? Menselijkheid?'
Het is zondag in het jaar 2000 en in ben een doordrenkte kater, maar gezond. De vage straatlichten reflecteren op het asfalt, de dansende druppels, de tranen der engelen en ik loop het braakliggend stuk grond op waar de kermislichten kleur geven aan de donkere trieste avond. Ik koop een zak met honingzoete popcorn en zie de kinderen uit het gammele spookhuisje komen, de wereld rondom vergetend, die andere wereld en ik denk weer aan de witte mooie straathond 'Branco', mijn trouwe vriend, die verdween, toen ik laatst vetrok uit Brazilië. Weggelopen? Ontvoerd? Opgegeten? Neen... ik denk dat hij me was gaan zoeken. Ik die altijd met hem ging lopen en tegen de zigeuners vertelde dat Branco uit Rusland kwam, net als ik. Als ik bij het huisje kom hoor ik de kerkgangers nod steeds zingen, alsof ze nooit zouden ophouden, en extatisch scheeuwen: 'Te Amo Deus!!!!!!!' 'Ik hou van God!', en ik? Ik dacht aan een song van Lee Clayton met de nooit eindigende titel: 'And the dream goes on.'
Uitgelicht De groene favela - De achterkant van de mooie plaatjes van het Amazonegebied
Drugskartels richten een ravage aan in het Braziliaanse Amazonegebied. Fotograaf Tommaso Protti toont de achterkant van de mooie plaatjes van de reisbureaus. ‘Achter die groene vlek gaat diepe ellende schuil.’ Marjolein van de Water 18 juni 2018, bron 'DE Volkskrant'
Een immense rivier, kronkelend door een ongerepte jungle met duizend tinten groen. Felgekleurde papegaaien, krijsende apen en indianen in hutjes van palmbladeren. Reisbureaus weten hoe ze de Braziliaanse Amazone moeten verkopen. De Italiaanse fotograaf Tommaso Protti (32) toont de achterkant van dit plaatje. ‘De Amazone is een niemandsland’, zegt hij. ‘Een oorlogsgebied.’
Protti’s project heet Terra Vermelha (Rode Aarde). Een verwijzing naar de kleur van de grond in de Amazone en naar het bloed dat er vloeit. Drugskartels voeren oorlog om de controle over drugsroutes die dwars door het natuurgebied lopen. Ze vervoeren cocaïne uit Peru en Colombia over de rivieren van het Amazonewoud naar de haven van Belém, van waaruit ze het naar Afrika en Europa verschepen. Belém staat in de toptien van gewelddadigste steden ter wereld.
De steden in de Amazone groeien razendsnel. Brazilianen die in nabijgelegen dorpen van kleinschalige landbouw leven, worden verjaagd door de komst van industriële landbouw, grootschalige veeteelt, en mijnbouw. Anderen zijn aangetrokken door tijdelijke werkgelegenheid in de steden. Het inwonertal van Altamira, bijvoorbeeld, is verveelvoudigd tijdens de bouw van megastuwdam Belo Monte.
De nieuwe aanwas vestigt zich in sloppenwijken. Jonge meisjes belanden in de prostitutie, jongens worden gerekruteerd door drugsbendes. De uitzichtloosheid creëert een goede afzetmarkt voor drugsdealers. De consumptie van cocaïne en crack is de afgelopen tien jaar geëxplodeerd in de Amazonesteden.
‘Achter die enorme groene vlek op de wereldkaart gaat diepe ellende schuil’, aldus Protti. ‘Het is een groene favela zonder regels, waar het recht van de sterkste geldt.’
Protti houdt kantoor in het centrum van São Paulo, op drieduizend kilometer van Belém, en reisde de afgelopen vier jaar geregeld naar de Amazone.
‘Natuurlijk is het belangrijk om te praten over ontbossing en milieuschade’, zegt hij. ‘Maar ik wil de sociale crisis tonen. In deze fotoserie staan de mensen centraal, niet de natuur.’
Indrukwekkende fotos van Tomasso Protti:
Overbevolkte cel van de gevangenis in Santa Izabel do Pará. Foto Tommaso Protti
Drugsdealers snuiven coke. Raul (l) werd in 2016 doodgeschoten in een gevecht met een drugsbende. Foto Tommaso Protti
Carla (18), een prostituee in Manaus, de hoofdstad van de staat Amazonas. Foto Tommaso Protti
‘Junior’ (37) beheert zes drugslijnen. Hij heeft een paar keer gevangen gezeten. Foto Tommaso Protti
Meisjes kijken ontzet naar de plek van een moordpartij in Manaus. Foto Tommaso Protti
Een kamp van ontheemden in de staat Rondonia. Boeren in de omgeving jagen de landlozen op en vernietigen hun schamele gewassen. Tientallen landlozen zijn vermoord. Foto Tommaso Protti
ZIGEUNERS VAN BRAZILIË door Atico Vilas-Boas da Mota (vertaling/bewerking uit Engels door Wayn)
Hoewel er sinds de zestiende eeuw zigeuners in Brazilië zijn , is dit nooit uitgebreid onderzocht. Hun geschiedenis kan echter worden getraceerd door middel van het werk van vroege geschiedschrijvers waaruit blijkt dat zij aanwezig waren bij een aantal van de belangrijkste stadia in de vorming van de Braziliaanse natie.
Het is bekend dat sommige zigeuners behoorde tot de Bandeiras, groepen avonturiers en ontdekkingsreizigers (Bandeirantes, nWayn) uit de regio van Sâo Paulo, die landinwaarts trokken, op zoek naar goud en edelstenen (tevens Indianen, nW). Ook waren zigeuners ook betrokken bij de zwarte slavenhandel: een negentiende-eeuwse gravure van de Franse kunstenaar Jean-Baptiste Debret, hofschilder van keizer Pedro I van Brazilië, toont de woning van een rijke Gypsy slavenhandelaar in Rio de Janeiro. In 1808, toen koning Joâo VI van Portugal en zijn familie Portugal ontvluchtte voor het binnenvallend Franse leger, en zich in Brazilië vestigden, waren er al grote Gypsy gemeenschappen in Bahia, Pernambuco, Rio de Janeiro en Minas Gerais.
Hedendaagse verslagen beschrijven hoe bij gebrek aan een officiële dansgroep de organisatoren van de het hof zigeuners aanwierven om te dansen in het paleis, en hoe in weerwil van hun diensten veel van de dansers de volgende dag hun woningen moesten verlaten om onderdak te bieden voor Portugese ballingen. De aanwezigheid van zigeuners in Brazilië was in eerste instantie te wijten aan hun systematische vervolging door de Inquisitie, die hen beschouwden als maatschappelijk ongewenste ketters en tovenaars. Transport naar Brazilië was een van de zware straffen die aan hun werd uitgedeeld, en de eerste zigeuner die voet zette op Braziliaanse bodem, was Antonio de Torres, die aankwam in 1574. Gedurende de koloniale periode werden de activiteiten en het verblijf van de zigeuners geregeld, en maatregelen genomen met betrekking tot het gebruik van hun taal en kleding.
Volgens ingewijden behoren de zigeuners die zich in Brazilië vestigden tussen de zestiende en de negentiende eeuw tot twee grote groepen, de Braziliaanse zigeuners uit Portugal, of Calones, en de Roma, zigeuners van elders dan het Iberisch schiereiland, die in Brazilië aankwamen nadat het politiek onafhankelijke werd in 1822. De zigeuners die in Brazilië vestigden in de twintigste eeuw kwamen vooral uit de Balkan of van Midden-Europa. Velen kwamen via Mexico, anderen kwamen in de Rio de la Plata regio vóór ze zich naar Brazilië verspreidde en de aangrenzende landen, andere landde direct in Braziliaanse havens.
De Calones hebben sommige van hun eigen stamgewoontes behouden, maar in de praktijk zijn deze moeilijk te onderzoeken omdat de meeste Calones de neiging hebben om hun Gypsy afkomst te verbergen. In Rio de Janeiro geven ze zichzelf uit als Portugese immigranten, en velen van hen zijn betrokken bij kleine of grootschalige handel, ze werken in bars, winkels en hotels, of rijden taxi's. De Roma's hebben de gewoonte te handelen in dergelijke artikelen als spreien, tapijten en stoffen, gebruikte auto's, of repareren fornuizen en kookpotten in ziekenhuizen, hotels en kazernes. Ze staan bekend om hun vaardigheid als koperslagers.
Het grootste deel van de Brazilië zigeuners behoren tot de volgende groepen: de Kalderash, die zichzelf aristocraten noemt en de ware hoeders van de Gypsy identiteit, de Macwaia (uitgesproken Matchuaia) die geneigd zijn het nomadisme te verlaten en een crypto-zigeuner leven leiden en dus de neiging hebben hun identiteit te verliezen. De Rudari, van wie de meesten uit Roemenië komen en leven in Sao Paulo en Rio de Janeiro; de Horahane die oorspronkelijk afkomstig zijn uit Griekenland en Turkije en meestal venters zijn, en de Lovara wiens cultuur in sterk achteruitgang kent en zich uit geven als Italiaanse immigranten. Het exacte aantal zigeuners die vandaag in Brazilië leven is niet bekend. Het wordt geschat op 60.000, maar sommigen geloven dat het werkelijke cijfer meer dan 100.000 is.
(Momenteel leven er meer als 1 miljoen zigeuners in Brazilië, noot Wayn.)
Het Braziliaanse Instituut voor Geografie en Statistiek heeft geen betrouwbare gegevens, voor de zigeuners claimen meestal in volkstellingen dat zij ofwel Braziliaan zijn of deel uitmaken van andere nationaliteiten. Ze spreken allemaal ten minste drie talen: Roma (hun eigen taal, die ze Romanes noemen), Portugees en Spaans. Degenen die min of meer zijn trouw gebleven aan hun culturele patronen zijn bijna zonder uitzondering analfabeet. De "crypto-zigeuners" (aangepaste nW) aan de andere kant zijn er trots op het bereiken van geletterdheid en bij het maken van een carrière in een van de vrije beroepen. Onder hen zijn juristen, artsen, tandartsen en atleten, alsmede radio-zangers, tv artiesten en voetballers - hoewel ze niet altijd hun afkomst toegeven.
De gayos (Gadje, of niet-zigeuners) weten weinig over het zigeuner leven en kunnen de zigeuner-wijze van het kijken naar de wereld niet begrijpen. Een muur van wederzijdse onbekendheid scheidt de zigeuner van Gadje, zolang er geen poging wordt ondernomen om ze samen te brengen, zal elk doorgaan met de andere te verwerpen, en de vooroordelen die rond de zigeuner cultuur bestaat zal blijven. Pers campagnes zijn gelanceerd en benaderingen naar internationale organisaties om het idee van een "Gypsy statuut", gebaseerd op drie fundamentele beginselen te bevorderen: (1) het recht om te kamperen in elke Braziliaan gemeente, zodat de nomaden niet altijd in conflict komen met gemeenten, (2) het recht op medische zorg en in het bijzonder devaccinatie, en (3) de kans om geletterd te worden in Roma en in het Portugees, zodat ze hun cultuur kunnen beschermen door het behoud van hun taal.
zigeuners in Sâo Paulo - foto Eduardo Mineo
Het is duidelijk dat voor de zigeuners (lees nomaden of rond trekkend volk nW) het beste onderwijssysteem, seizoensgebonden onderwijs is. Dus de zigeuners zijn aanwezig geweest in de historische en culturele evolutie van Brazilië. Hoewel er tot nu toe weinig studies aan hen zijn besteed, is het onmogelijk om de Braziliaanse cultuur als geheel te begrijpen zonder rekening te houden met de bijdrage van de zigeuners in de kunst, de literatuur, de gebruiken, en in het traditionele leven van het land.
DE ZIGEUNERS (Kort verhaal door Wayn Pieters) 1998
Roma zigeunerinnen in 1919
Dit verhaal is waar gebeurd doch met enige verdichting mijnerzijds. Het gebeurde in de plaats Itaborai, Rio de Janeiro, Brazilië 1998....
'Onder de tent zat Antonio met zijn vrouw Abuela en hun vier kinderen danuscha, Zerfi, Janko en Marcelino. De oranje tent was redelijk ruim, zeker vijf bij zes meter en binnen bevond zich de huisraad en het kermisbed. Anderen hadden echte bedden, dweperig wit met gouden soort ijsbollen op de hoekspits. Maar de meesten sliepen op de grond of in een hangmat. Het was vroeg in de morgen en Abuela ging naar buiten waar ze peut wierp op het klein wakkerend vuur, wat een penetrante reuk verspreidde, maar er moest koffie komen en eieren en spek worden gebakken. Onder de oude kreupel boom hadden zich intussen de mannen verzameld en er ontstond een luidruchtige commotie. Er werd besproken wat er vandaag te gebeuren stond. De vogeltjes in hun kooitjes zongen al als engelen en wachtte dat hun bezitter zijn dagelijks morgenwandeling met hun ging maken, het kooitje op houdend met zijn rechterarm. Sommige hadden, als de zon te fel was, er een doek over het kooitje gelegd. Antonio ging met enkele vroeg op pad. Ze proberen horloges, sieraden te verkopen, maar ook auto's te verhandelen. De geruchten gingen dat ze ook andere dingen bekokstoofden, maar daar was geen bewijs voor. Abuela ging rond negen uur met andere vrouwen met een klein gehuurd busje naar de stad om de toekomst en het heden te verkondigen aan de mensen. De meesten maakte een verre omgang als ze de zigeunerinnen zagen, anderen werden een minuut meegesleurd aan de hun hand door de standvastige vrouwen. Weer anderen gingen op hun toe voor een analyse, want waren de zigeunerinnen niet geboren met de gave de toekomst te zeggen? Waren de lijnen der handen niet als kloven der geheimen en mysteries die alleen door helderziende ogen van de zigeunerinnen konden worden geopenbaard. De kinderen bleven in het kamp onder de hoede van oudere vrouwen en seculaire mannen. De kinderen zijn de getekende zwerfvogels rennend met de honden en driepoot, de hond Mestiço, die even snel leek dan de anderen met vier poten.
Soms sprak ik met de oude Dali. Hij had lange grijze haren gebonden in een staart rond zijn mager gezicht als schuurpapier en smal snorretje. "Het leven van de zigeuner is hard... er zijn veel stammen in Brazilië en we reizen door het hele land. Sommige stammen zijn rijk, zij die hung geld in leren zakken in de grond stoppen bij hunt tent..." en dan lachte de man terwijl hij zijn dikke vrouw Sarina met een een gewelfde rood, geel, groene rok op haar kont sloeg. Anderen waren arm. Zoals de familie van Antonio. Deze ging gekleed, zoals vele andere mannen in een fel gekleurd hemd, droeg cowboylaarzen, een leren riem met grote gesp en soms een stetson. Hij dronk graag en sommige barretjes onder aan de straat waren daar ge-eigend voor. Cachaça, de suikerriet jenever en Forro muziek uit het noordoosten waren naast verhalen van zielvreugde een dagelijkse kost. God, wat heeft de zigeuner meer nodig. Begrip?
Soms waren er problemen met leden van een andere familie uit een ander kampement. Er onstonden woordenwisselingen en mannen zwaaiden met hun revolvers en pistolen. Nu en dan klon er een schot en de kogels vlogen letterlijk langs de hoofden van de tegenstander. De vrouwen waren in staat van paniek en de oudere liepen dan schreeuwend rond met een stuk hout in hun geringde handen. Ze smeekten dan tot Santa Sara Kali, de patroonheilige van de zigeuners. Alles liep meestal goed af en keerde de rust weer. En werd de reuk van koffie en bonenpot weer verspreidt door de omgeving. Kinderen renden weer rond met de kippen en de wit zwarte drie-potige hond. Als ze niet weg was naar de stad om te handlezen liep Abuela naar de waterput, heupwiegend en blootsvoets waar ze kleding waste. Haar lange zwarte haren dan in een knot opgebonden boven haar getint gelaat, en Sophia Loren zou gebloosd hebben bij haar zien. Soms leek het of ze een blos had op haar wangen terwijl een witte orchidee haar zwarte haren sierde. In de avond was Antonio bezig met drinken van zijn pinga jenever in de namaak bar aan de overzijde van het kamp. Hij vertelde ook de mislukte acties van die dag en deed dit met grote gebaren. Verdomme! Wat kon het schelen, morgen was een nieuwe dag en het avondmaal zou veel goedmaken, de lach van de kinderen, zijn kanarie in het kooitje, de forro muziek en zijn vrouw die hem liefde kon geven als geen ander. Ze verwende hem steeds opnieuw.
Doch er gingen geruchten door de buurt over de slechtheid van de nomaden. Men zei dat de zigeuners een meisjes hadden verkracht, honden vergiftigden en zelf de gemene zwarte aasgier de Urubu roosterden. Dit alles maakte Antonio des duivels. Hij beloofde dan ook ieder mores te leren die dit recht in zijn ogen durfde te zeggen. Waarom? Het waren vooroordelen! Het was hún leven! Was er geen begrip voor? En als iemand iets uitvrat was het dan niet al te gemakkelijk om een zigeuner er voor te veroordelen. Prejudicie? Daarom waren ze niet overal welkom en hun aard van leven was nu eenmaal anders. Ze waren vrijmensen. Nonchalante levens-genieters. Doch waren ze ook niet het mystieke, de metafoor van 'de andere mens', van de zigeunerin die danste als niemand anders, die een belangrijke rol had in de Semi-Afro cultus als Macumba en Umbanda. Was Pomba Gira, de vrouw van de goedlachse, maar dominerende duivel Exú, geen zigeunerin? De wulpse Pomba Gira, die mannen vele malen kon laten genieten, hun hoofd op hol kon brengen. Er bestonden vele liederen waar de zigeuner werd bezongen als het mystieke in de liefde. Bevallig waren de vrouwen in hun wijde zijde rokken, hun zwarte krullende lange haren, hun rond, ovaal of hoekig gelaat, zwarte ogen en geweldige oorbellen. Hun volle monden met uitdagende lippen en gouden tanden. Behangen met kettingen en kralen en paarden en- of panter tanden. Ringen aan de vingers in fonkelende kleuren als opaal en turquose. Ja dan kan er een ruiter komen om haar te nemen en op te tillen aan de flanken van zijn witte hengst om haar te vervoeren naar een plek onder het maanlicht waar kabouters op violen en zestiensnarige instrumenten spelen.
Toen werd het zondagavond. De eerste dag van November en de zigeuners verdwenen. De oorzaak was een moord. De moordenaar was Decimus, een jonge man die naar zijn tent lopend schreeuwde: '...ik ga mijn revolver pakken...' Het bleek geen bluf. Enkele minuten laten klonken drie schoten en de oude zigeuner Rufus lag dood op de grond. De oudere man had geprobeerd zijn dochter te verdedigen die bedreigd werd door de jonge Decimus. Door voor haar te gaan staan ving hij drie kogels op. Decimus had zijn vrouw Lila verlaten en was alleen gaan wonen in het tentje, raakte aan de drank hetgeen hem in samenwerking met verdriet en haat manoeuvreerde in een onbekwame toestand. Ten minste daarin bevond hij zich frequent.
Er was commotie in het kamp. De politie, die gewaarschuwd was, verscheen pas een uur later samen met de eigenaar van het stuk grond. Deze beval dat de zigeuners onmiddellijk moest vertrekken. Doch de meesten waren al vertrokken of aan het inruimen en distantieerde zich van het gebeuren. Ook de familie van Antonio. De corrupte politie onderhandelde, ondervroeg de mensen, maar een zigeuner is geen verrader. De politie zocht naar wapens en wat er verder gebeurde bleef een mysterie. Voor hen was de zaak snel afgedaan; een zigeuner die een zigeuner doodde. De zaak was opgelost. De politie wist ondertussen wie de dader was en eiste geld om de zaak te maskeren. Ze zouden de moordenaar laten lopen voor een goede som, want ook zij wisten dat de zigeuners geld in leren buidels moesten hebben.
De dag erop, vroeg in de morgen, waren de meesten tenten allang weg, alleen het kleine barrakje van de jonge moordenaar stond er nog als een eenzaam attest van de moord, als een dwerg bewoning, alsof er nooit iets had plaatsgevonden. De zigeuners waren weg. Er viel een stilte. letterlijk en metaforisch. De kale plekken waren gestigmatiseerd, daar waar eens de tenten stonden die hen beschutte tegen de zon, regen en wind. Daar waar mooie Abuela rond liep te kibbelen, waar Antonio met mannen stond te roken en drinken onder de verlaten kreupel boom, waar de hond op zijn drie poten rond huppelde, kanaries zongen van achter ijzeren tralies. En daar waar kinderen speelden zoals alle kinderen in de hele wijde wereld.
Ik kan het navertellen want ik woonde aan de overzijde van het kampje'. Wayn
HET LAND VAN DE ABACAXI - kort verhaal door Wayn Pieters van Rijsselt
Het land van de Abacaxi
De stoet trekt voorbij, die van reuzenhagedissen, glurend na alles wat enigszins beweegt. De vogels zijn een en al kleuren, rood, geel, blauw en groen, hier waar God schijnbaar het licht groener liet schijnen, gezegend zijn de dieren die sluipen, klimmen en vliegen. 'Hallo jij daar, 'onça pintada', waar naar toe? Klim de boom in, zie de Capybara, het oerbeest, waarheen gaan de kolonies mieren, groot, rap en rood, buig voor de Jacaré, Tamandoea, o Cobra, lach, lach luiaard. Zie de mensen van de wouden, trots lopen zij, de Xavante het best, de coureurs van het woud, gevolgd door de vele stammen met hun anderen vaardigheden. Zie, het is geen carnavalsstoet, het is de stoet van ruimte, vrijheid, weg van de witte mensheid, die opnieuw verdacht een sprong maakt. Zie daar de boeren hun troost zoekend bij de stammen, de weghelden, op zoek naar iets wat schijnbaar gemakkelijk te vinden is, maar verbloemd wordt door rancune.
Zie? Brazilië de lichtjes van de vuurvliegen, ieder moment opnieuw schijnend, een baken voor de woudlopers, de mensen van de bomen, zoekend naar gerechtigheid. Gerechtigheid? Waar is die grote heerboer die klaagt? Maar zie de arme kleine boer in hun canvas tenten langs de wegen van het land, mensen in tranen, huilend om hun kinderen die ondervoed raken, het regent. Braziliaanse zigeuners, dat zijn ze allemaal, trekkend zoekend naar de plek die nooit gevonden zal worden, en ziet de Umbanda moeder behangen met kralen in de kleur van haar moeder Oxum. O oude zwarte geef mij u wijsheid zoals u ze gaf aan zovele anderen, draag u steun over op de hulpeloze van de dagen, de mensen in de droge woestijnen van het Noordoosten, want bent u niet rijk aan gedachten, gegeven door de krachten van de Caboclos? Jurema, geef ons het vuur zodat Brazilië eens zal mogen zuchten van verlichting, weg onder het juk van de tiran, de privatisering, de ondergang. Dansen zullen de vuurvliegen rondom de pot bonen van de gelovigen, zij die denken dat deze verlichting kan brengen.
God is liefde, maar Hij kan ook wreed zijn, onbuigzaam. De zon zal schroeien op de sertâo, de wildernis, en de emoties der bandieten der gerechtigheid, Cangaceiros, zullen opnieuw geopend worden en stralen bloed zullen de dagen vervroegen. Antonio de raadgever zal wederom preken want de melancholieke mens gelooft immer in een Messias, een redder ook al is deze soms vol van fatalisme. Zie de toorn van de grote rivieren, vol van bloed en gif, zie de kale zwarte stompen van de eens zo trotse bomen, de reuzen van de wouden, van onze moeder, de smaragd der aarde. Zij zijn armelijk in naam van het geld, van de vol gevreten egoïsten, in naam van de consumptie. Zie de dieren huilen en schreeuwen onder de verzengende vlammen, de hel in de groene hel. Zie de kaal geslagen bossen die nu verworden zijn tot soja domeinen, waar geen vlinder meer zweeft, geen mens meer ademt.
Neen! Laat ons dromen van een land dat haar naam waardig is. De goedheid van de mensen, die leven voor te leven, vandaag is niet morgen, honden die met de tong uit hun bek zuchten om enig medeleven, doch van wie? Brazilië kijkt hoe de aasgieren u proberen te vreten, vermomde personen, wachtend op het kadaver, zich nog aflikken van het laatste maal. Neen, het is geen carnavalsstoet, het is de tocht der verdrukten gekleed als in de felste kleuren die men zich kan voorstellen, de dieren als vrienden, de pelsen verruild en de koppen tegen elkaar, en zie de Makiritare, Kurripako, Wapishana, Wai-Wai, Apalai, Kayapó, Mundurucü, Catawishi, Yuma, Bocas Negras, Kawahib, Cinta Larga, Nambikuara, Bororo, Xavante, Paressi, Sherente, Acroa, Shacriaba, Cuyavava Indianen, zij dragen bereids hun oorlog kleur in het land van de Abacaxi.*
De teneergang van de PT, de arbeiderpartij... Lula als socialist-dictator... het gevolg is de opgang van een idiote extreem-rechtse bende...
Het Braziliaans volk verdient dit niet... maar armoe, niet funcionerende ziekenhuizen, slecht onderwijs en harde criminaliteit (60.000 moorden per jaar) deden mensen twijfelen en naar rechts zwenken... ook dit is geen oplossing, veelal een val...
Bij de inhoud zijn alleen de laatste 200 items weergegeven, mocht u zoeken naar onderwerp doe dit via 'zoeken in blog' op de linkerbalk. Het 14-delig verslag van mijn bezoek aan de Xavante stam kunt u opzoeken IN DE LINKER zoek BALK
Berichten die niet getoond worden zijn bereikbaar via het archiefvia de pijltjes onder aan het blog
LEES BIJLAGE ONDER
