Het huidige hoofd gebouw werd ontworpen door de Portugese architect Rafael da Silva e Castro. Het werd gebouwd tussen 1880 en 1887 in Manueline-stijl. Deze architecturale stijl roept de uitbundige Gothic-Renaissance op, in het tijdperk van de Portugese ontdekkingen.
De gevel, geïnspireerd door het Jerónimos klooster in Lissabon was vervaardigd door Germano José Salle in lioz-steen in Lissabon, waarna het per schip overgebracht werd naar Rio de Janeiro. De vier standbeelden die de façade portretteren in de volgende volg orde: Pedro Álvares Cabral, Luís de Camões, Infante d. Henrique en Vasco da Gama, en in de medaillons, de schrijvers Fernão Lopes, Gil Vicente, Alexandre Herculano en Almeida Garrett. (zie foto)
Onder de ongeveer 350000 binnenlandse en buitenlandse volumes, zijn zeldzame werken zoals een bewerkte kopie van "princeps" de Lusiads de Camões (1572), de verordeningen van d. Manuel (1521), en een manuscript van de komedie "Gij, alleen Gij, pure Liefde" van Machado de Assis.
'... af en toe lipe ik het oude gebouw binnen, gelegen in het centrum van Rio aan Rua Luís de Camões, om de reuk van de tijd waar te nemen... waar zelfs enkele scenes van films werden opgenomen, zoals die van 'Xangó de Bakerstreet' een braziliaanse film over Sherlock Holmes die Rio aandoet... Binnen is het een rust met de aanwezigheid van geesten van duizenden schrijvers, die hier in de aangetaste boeken hun ziel hebben vrijgegeven... op het plein tegenover het gebouw, en nabij het Praça Tiradentes liggen de zwervers, de realiteit van het huidige Rio, ver weg van de intieme sfeer in de bibliotheek onwetend van de milioene letteren... En ik ben weer in de werkelijkheid, snakkend naar een koude fles bier...' Wayn
 de bibliotheek
 de koepel
 de corridors bereikbaar via ijzeren trappen
|