De straal van de Maan is het voorbije miljard jaren met zowat 100 meter gekrompen, schrijven wetenschappers in de jongste uitgave van het vakblad Science. Die inkrimping heeft vermoedelijk te maken met de algemene afkoeling van de Wachter van de Aarde.
 

Het team wetenschappers onderzocht duizenden foto's van het Maanoppervlak en zag zo sporen van een inkrimingsproces op de Maankorst. Beslissend is dat de Maan maar één tektonische plaat heeft, aldus Carolyn van der Bogert van de Universiteit van Münster. Op onze planeet zijn er veel platen die tegen elkaar schuiven, zich opnieuw gaan vormen en ook vernietigd worden. Door deze tektonische dynamiek is het onmogelijk de inkrimping van de hele planeet te bestuderen. (belga/kh)

Toen een 25-jarige Amerikaan na een zwaar ongeval met zijn skateboard zijn schedel op liefst tien plaatsen had gebroken, had hij 1 kans op 20 om te overleven. Dokters beslisten om de twee gehavende delen van zijn zwaar opgezwollen schedel weg te nemen, weer in elkaar te knutselen en in te vriezen. De patiënt werd in een diepe coma gehouden en pas drie weken later werden zijn herstelde schedelstukken weer op zijn hoofd gezet. De man overleefde miraculeus dankzij de extreem riskante operatie. Zijn hoofd zag er zeer bizar uit, maar dat zal de jongeman worst wezen.

Kyle Johnson uit Ogden in de Amerikaanse staat Utah had een vreselijk ongeval bij het longboarden, dat is zoiets als skaten op een surfplank met wieltjes onder. Daarbij halen de beoefenaars tot 60 km/u. Bij die hoge snelheid smakte Kyle tegen de grond.

De diagnose was keihard: zijn schedel was gebroken op liefst tien plaatsen en zijn brein was heel erg opgezwollen. De kans dat hij zou sterven, werd op 95 procent ingeschat. De neurochirurgen kozen ten einde raad voor de ultieme optie. "We besloten de twee gehavende kanten van zijn schedel te verwijderen," zegt Dokter Welling op Foxnews. "Dat is echt de allerlaatste optie voor chirurgen en bovendien meestal maar aan één kant. In dit geval waren we zelfs verplicht de twee zijden te verwijderen, omdat zijn hele brein aangetast was. We lieten enkel een smal stuk bot van zijn schedel in het midden van zijn hoofd staan"

Het team van Dokter Welling verwijderde de gehavende stukken van Johnsons schedel, 'puzzelde' die opnieuw in elkaar met microvijzen en plaatjes. Vervolgens werden die herstelde schedelstukken in de diepvriezer geplaatst om te vermijden dat de schedel te broos zou worden. De patiënt werd drie weken lang in een kunstmatige coma gehouden, terwijl de zwelling van zijn brein nauw in de gaten werd gehouden. Toen die zwelling pas weken later afnam, werden de ontbrekende stukken weer op zijn hoofd geplaatst en nog zeven dagen later werd Kyle Johnson weer wakker.

Toen de man voor het eerst in de spiegel keek, zal hij zeker geschrokken zijn, maar Kyle is vooral superblij dat hij nog leeft. Zijn hersenschade valt wonderwel mee. De chirurgen vreesden dat hij weer zou moeten leren spreken en stappen, maar enkel zijn geheugen laat het nog afweten. De man is al goed 'gemutst'. "Longboarden ga ik wellicht nooit meer doen, maar snowboarden zeker wel." (kh)

Met de VTL-telecoop in Chili hebben Europese astronomen voor het eerst aangetoond dat er een magnetar is voortgekomen uit een ster die zeker veertig keer zo zwaar was als onze Zon. Dit strijdt met bestaande theorieën over sterrenevolutie en roept de fundamentele vraag op hoe zwaar een ster nu echt moet zijn om een zwart gat te worden, zo heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO meegedeeld.

De astronomen loerden naar de bijzondere sterrenhoop Westerlund 1, op een afstand van 16.000 lichtjaar in het zuidelijke sterrenbeeld Ara (Altaar), de meest nabije 'supersterrenhoop'. Hij bevat honderden zeer zware sterren, waarvan sommige bijna een miljoen keer zo veel licht produceren als onze Zon en bijna tweeduizend keer zo groot zijn. Naar schatting 3,5 tot 5 miljoen jaar oud is Westerlund 1 een fantastische 'dierentuin' van de meest uiteenlopende, exotische sterren. Zij hebben één ding gemeen: ze zijn vrijwel gelijktijdig ontstaan uit één en hetzelfde stervormingsproces.
 

De sterrenhoop bevat een van de weinige magnetars in ons Melkwegstelsel. Een magnetar is een soort neutronenster met een ongelooflijk sterk magnetisch veld - duizend biljoen keer zo sterk als dat van de Aarde. Het object is ontstaan nadat een zware ster een supernova-explosie heeft ondergaan. Dat hij tot deze sterrenhoop behoort, brengt de astronomen tot de opmerkelijke conclusie dat deze magnetar moet zijn ontstaan uit een ster die zeker veertig keer zo zwaar was als de Zon.

Aangezien alle sterren in Westerlund 1 even oud zijn, kan de ster die na zijn ontploffing een magnetar achterliet dus nooit langer hebben geleefd dan de overige sterren in de sterrenhoop. "Omdat de levensduur van een ster direct afhankelijk is van zijn massa - hoe zwaarder de ster, des te korter zijn leven - kunnen we er zeker van zijn dat de korter levende ster, die magnetar werd, nóg zwaarder moet zijn geweest,' aldus teamleider Simon Clark.
 

Uit een massabepaling van de dubbelster W13 in Westerlund 1 volgde dat de magnetar geworden ster zeker veertig keer zo zwaar moet zijn geweest als onze Zon. Daarmee is voor het eerst aangetoond dat magnetars uit sterren kunnen ontstaan die zo zwaar zijn, dat ze normaal gesproken een zwart gat zouden moeten vormen. Tot nog toe werd verondersteld dat sterren met beginmassa's van 10 tot 25 Zonsmassa's neutronensterren vormen, en sterren van meer dan 25 Zonsmassa's zwarte gaten.
 

"Deze sterren moeten meer dan negentig procent van hun massa kwijtraken voordat zij als supernova exploderen, anders zouden zij een zwart gat vormen",' zegt onderzoeker Ignacio Negeruela. "Zo'n enorm massaverlies vóór de eigenlijke explosie vormt een grote uitdaging voor de bestaande theorieën over de evolutie van sterren".
 
"Dit roept dus de netelige vraag op hoe zwaar een ster moet zijn voordat hij ineenstort tot een zwart gat, als sterren van meer dan veertig Zonsmassa's daar al niet in slagen",' merkt Norbert Langer op.
 

Het ontstaansmechanisme waaraan de astronomen de voorkeur geven, gaat ervan uit dat de magnetar geworden ster - de zogeheten voorloper - bij zijn ontstaan gezelschap had van een andere ster. In de loop van hun evolutie zou de voorloper enorme hoeveelheden materie aan die begeleider hebben overgedragen. Dat er op dit moment geen ster in de buurt van de magnetar te vinden is, kan komen doordat de vermeende dubbelster door de supernova-explosie gescheiden is, waarna de magnetar en zijn begeleider met hoge snelheid uiteen zijn gegaan.
 
Als dat het geval is, kan dat betekenen dat de massaoverdracht in dubbelstersystemen een sleutelrol speelt bij de evolutie van sterren - bij dit ultieme kosmische 'afslankplan' kunnen zware sterren meer dan 95 procent van hun oorspronkelijke massa kwijtraken", besluit Clark. (belga/sps)

Wim Distelmans, professor palliatieve geneeskunde aan de VUB en voorzitter van de Federale Controle- en evaluatiecommissie Euthanasie, pleit voor het heropenen van het debat over euthanasie. Dat doet hij in het medisch weekblad De Huisarts.

Zo wil hij dat ook mensen met een 'verworven, onherroepelijke wilsonbekwaamheid' in aanmerking komen voor euthanasie. Het gaat dan onder meer om patiënten met een hersentumor en AIDS-patiënten die in een bepaalde fase zitten. Ook sommige psychiatrische patiënten zouden over de mogelijkheid moeten beschikken.
 

Vragen rond euthanasie voor deze groepen leven volgens hem sterk in de maatschappij. Zo worden artsen die gespecialiseerd zijn in de zorg rond het levenseinde (Leif-artsen) er vaak mee geconfronteerd.

In Nederland onderzoekt de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) momenteel de haalbaarheid van een zogenaamde levenseindekliniek. Daar zouden patiënten terecht kunnen voor euthanasie, hulp bij zelfdoding en suïcide. Volgens Distelmans wil de vereniging zo vooral het euthanasiedebat opnieuw op scherp stellen. (belga/sps)

Dokter hadden de ouders van Liam bij zijn geboorte verteld dat hij maar zes weken zou leven door zijn aandoening van centrale neurogenic hyperventilatie, ook wel bekend als Ondine's Curse. Opmerkelijk genoeg heeft het actieve kind alle verwachtingen overtroffen en is hij nu zelfs al 11 jaar oud.

Met de hulp van een beademingstoestel kan Liam elke nacht doorkomen. Zijn ouders hebben hun huis wel moeten uitrusten met noodstroomvoorziening zoals in een ziekenhuis. "Elke dag staan de dokters er nog versteld van hoe actief Liam is. Hij heeft echt alle verwachtingen overtroffen", aldus mama Kim.

"We moeten wel altijd heel oplettend zijn, want zijn hartslag kan elk moment vertragen." Liam, die als kind ook nog kanker overwon, draagt altijd een beademingsbuisje. (adv)

Britten met een ongezonde levensstijl die weigeren hier iets aan te veranderen zullen hier letterlijk voor moeten betalen. Daar waarschuwt een recent Brits rapport voor.

Ongezonde Britten zullen geen vergoedingen meer krijgen van de gezondheidszorg. Experts voorspellen dat behandelingen als ivf, vruchtbaarheidsbehandelingen, tandverzorging, gewichtsoperaties, medicatie, behandeling tegen dementie niet langer vergoed zullen worden in 2020. Het kan ook zijn dat mensen dat mensen dan een boete zullen moeten betalen als ze weigeren hun ongezonde gewoonten vte eranderen, aldus de voorspellingen van de 'Friends Provident and the Future Foundation'.

Het rapport legt de potentiële impact uit van mensen die ongezond eten, te weinig sporten en te veel alcohol drinken. Huisarts en professor Sarah Brewer: "We weten allemaal dat we vetarm, veel fruit en groenten moeten eten, maar hoeveel mensen doen dit ook echt? Wanneer een ongezonde levensstijl niet bestraft wordt, zal niemand zijn gewoonten veranderen." (ep)

De onlinewinkel Amazon heeft voor het eerst in zijn geschiedenis meer elektronische boeken verkocht dan papieren versies. Dat maakte het bedrijf zelf bekend.

Het record werd gehaald op kerstdag. Blijkbaar hebben veel mensen de e-reader van Amazon, de Kindle, gekregen als kerstgeschenk. Volgens Amazon is de Kindle zowat het best verkopende item binnen de groep, maar precieze verkoopcijfers werden niet vrijgegeven.

De drukste verkoopdag ooit voor Amazon dateert van 14 december, toen wereldwijd 9,5 miljoen klanten inlogden op de webwinkel. Per seconde werden maar liefst 110 items verkocht. (afp/adb)

Vanaf 1 januari 2011 moeten alle pakjes sigaretten het telefoonnummer van de tabakslijn en de website vermelden. België is het eerste land in de Europese Unie die de vermelding van een telefonische hulplijn verplicht heeft gemaakt.

Eén pakje sigaretten op veertien toont sinds 2006 de boodschap "Zoek hulp om te stoppen met roken: 0800 111 00 begin_of_the_skype_highlighting              0800 111 00      end_of_the_skype_highlighting". Het gaat om het nummer van de Tabakstop Lijn. Volgens het ministerieel besluit van 28 mei 2009 is het verplicht om de lijn op alle pakjes te vermelden vanaf 1 januari 2011. De eerste pakjes met de nieuwe vermelding zijn al in omloop.

"Een professionele ondersteuning kan de kans op slagen bij het stoppen met roken aanzienlijk vergroten", aldus 'initiatiefnemer' Stichting tegen Kanker. Uit een peiling in 2008 bleek echter dat 47 procent van de rokers zich niet bewust was van het bestaan van de lijn. De Stichting biedt verschillende gratis ondersteuningsmanieren aan om te stoppen met roken, zoals een telefonische hulplijn en de website www.tabakstop.be.
 
In 2009 vonden 13.358 contacten plaats met Tabakstop: 6.924 per telefoon, 5.792 via de website en 642 via e-mail. 34 procent van de bellers kende het nummer dankzij de vermelding op de sigarettenpakjes, 16 procent via televisiecampagnes en 12 procent via gezondheidsprofessionals. (belga/svm)