Plasmodium falciparum, de parasiet die verantwoordelijk is voor de
dodelijkste vorm van malaria, blijkt afkomstig van gorilla's en niet van
chimpansees of bonobo's zoals onderzoekers eerder vermoedden.Malaria
kan veroorzaakt worden door vijf types parasieten, waarvan de Plasmodium
falciparum de meest gevaarlijke is. De parasiet is verantwoordelijk
voor meer dan een miljoen doden per jaar, vooral in Afrika.
In een studie in het wetenschappelijk tijdschrift Nature ging een
internationale groep van wetenschappers op zoek naar de bron van de
parasiet. Dankzij gegevensbanken voor hiv/aids-onderzoek konden ze
duizenden dna-stalen analyseren van allerlei apensoorten, waaronder
chimpansees, gorilla's en bonobo's.
Daauit blijkt dat
laaglandgorilla's en chimpansees een belangrijk reservoir vormen voor de
plasmodium-parasieten, en dat Plasmodium falciparum in oorsprong
afkomstig is van de westelijke laaglandgorilla, en met name met
populaties in Kameroen, de Centraal-Afrikaanse Republiek en de DRC.
Strijd tegen malaria
Kennis
over de oorsprong van malaria is belangrijk in de strijd tegen de
ziekte. De wetenschappers vermoeden dat één geval van overdracht de link
kan zijn tussen de ziekte bij apen en mensen. Grote vraag is nu of zo'n
geval zich opnieuw zou kunnen voordoen. De wetenschappers willen verder
onderzoeken of de gorilla's een blijvende bron van malaria kunnen
vormen voor menselijke besmetting.
"Studies zoals deze kunnen
helpen om betere strategieën tegen malaria uit te dokteren", zegt David
Morgan, een van de auteurs van de studie. "Ze geven ook informatie over
de manier waarop de parasiet zich ontwikkeld heeft en zich heeft
aangepast aan zowel apen als mensen.
De westelijke
laaglandgorilla is bedreigd maar komt meer voor dan de bekendere
berggorilla. De apen leven vooral in de regenwouden van Kameroen, de
Centraal-Afrikaanse Republiek, de DRC, Angola en Equatoriaal-Guinea.
(ips/gb)
In de Amerikaanse staat Utah hebben paleontologen een schedel van een dinosaurus ontdekt met maar liefst 15 horens.
Het 5 meter lange dier is familie van de beroemde 'Triceratops'
en werd de 'Kosmoceratops Richardsoni' gedoopt, wat Latijn is voor
'sierlijk gehoornd gezicht'. Vermoed wordt dat het dier met zijn 15
horens vooral indruk wilde maken bij de vrouwtjes.
Naar schatting leefden deze dinosauriërs 75 miljoen jaar geleden op
het verloren continent Laramidia. Dat continent ontstond toen het midden
van Noord-Amerika onder water liep.
De schedel werd al enkele jaren geleden gevonden, maar is nu pas beschreven door het wetenschappelijke blad PLoS One.
Een Duits-Amerikaans-Vietnamees onderzoeksteam heeft een nieuw soort
mensapen ontdekt in de Zuid-Aziatische jungle. De noordelijke
geelwanggibbons, de Nomascus annamensis, leven in boomtoppen in bergzaam
gebied tussen Vietnam, Laos en Cambodja.
De wetenschappers beschrijven hun bevindingen dinsdag in het wetenschappelijk tijdschrift Vietnamese Journal of Primatology.
Gibbons
zijn een kleine soort mensapen. Tot dusver waren slechts zes soorten
gibbons bekend die alleen in Zuid-Azië voorkomen. Rivieren vormen de
grens tussen de verschillende territoria. (anp/mvl)
De meeste spinnen weven een kleiner web dat minder lang meegaat.
Een recent ontdekte spinnensoort in Madagaskar maakt het grootste web
ter wereld. In totaal kan het web liefst 25 meter lang worden. De spin
bouwt z'n web bovendien met sterkste biomateriaal op Aarde.
Onderzoekers van het Smithsonian Instituut stuitten boven de Namorana
rivier op het gigantische web. De maker van het web heet Caerostris
darwini. Het web is zo groot dat de spinnen tot 30 prooien tegelijk
kunnen vangen. Er zijn nog spinnen in Afrika en Madagaskar die een
reuzenweb maken. Vorig jaar werd een nieuwe soort ontdekt die met een
spanwijdte van één meter de tijdelijke recordhouder werd. Maar zelfs dat
record werd weggeblazen door de nieuwe spin.
Sterke draden
De
spinnen bouwen die grote webben natuurlijk niet zonder reden. Als ze
hun web over een hele rivier spannen, is het voor overvliegende insecten
moeilijker om te ontsnappen. Om aan de overkant van het water te
geraken moet de spin echter draden weven die tot 25 meter lang zijn. De
spin heeft dus heel sterk materiaal nodig aangezien het web zijn eigen
gewicht moet kunnen dragen. Het is blijkbaar de gewoonte voor deze soort
om zo'n grote webben te maken, aangezien onderzoekers boven de rivier
meerdere reuzenwebben aantroffen.
Onderhoud
Veel
spinnen weven iedere dag een ander web en breken het oude gewoon af.
Maar deze spin doet daar niet aan mee. De enorme constructies moeten
enkele dagen meegaan. Wetenschappers ontdekten sporen die erop wijzen
dat de spin het web regelmatig herstelt. Hoe de spin de draden 25 meter
ver over het water kan vervoeren, is voorlopig nog een raadsel. (gb)
In ons land hebben zowat 600 mensen ooit via een transfusie bloed
toegediend gekregen dat besmet was met hiv of hepatitis C. Dat blijkt
uit een raming van het Federaal Kenniscentrum Gezondheidszorg.
De Belgische bloedtransfusiecentra voeren pas sinds 1985 testen
uit op het bloed van donoren op de aanwezigheid van het hiv-virus. Nog
eens vijf jaar later begon men pas na te gaan of er sprake was van een
besmetting met het hepatitis C-virus.
Voor '85 en '90 hebben heel wat mensen dus besmet bloed in hun aderen
gekregen. Tot voor kort ontbraken cijfers hieromtrent, maar het
Federaal Kenniscentrum Gezondheidszorg maakte intussen een raming.
Zo zouden er 550 rechtstreekse en 75 onrechtstreekse slachtoffers voor hepatitis C zijn. Voor hiv is de raming preciezer: 41.
Medische ongevallen
Het centrum kreeg de opdracht deze raming te maken als advies op
voorstellen die de wet op de "medische ongevallen" moeten uitbreiden
naar die twee groepen.
Die wet van maart 2010 stelt een verzekering in die schade vergoedt
na "medische ongevallen". Het gaat om onverwachte negatieve gevolgen van
een ingreep of behandeling waarvoor geen "schuldige" is aan te wijzen
die "aansprakelijk" is. Zes maanden na de publicatie in het Staatsblad
is de wet nog steeds niet van kracht omdat de regering de principes nog
moet bekijken. Parlementsleden verwachten alvast de uitbreiding tot
slachtoffers van die twee besmettingen, daterend van 20 à 25 jaar
geleden.
Het Kenniscentrum lijkt niet gewonnen voor dat plan. Er zouden nog
veel meer slachtoffers zijn van andere medische ongevallen uit een ver
of nabij verleden.
Mexicaanse vis ontwikkelt zich dankzij religieus ritueel
Mexicaanse vis ontwikkelt zich dankzij religieus ritueel
Een vissoort uit Mexico heeft zich ontwikkeld dankzij een religieus
ritueel dat jaarlijks door de bewoners wordt uitgevoerd. De dieren
zouden zo immuun geworden zijn voor een bepaald soort gif, zeggen
Amerikaanse wetenschappers.
De Poecilia mexicana heeft door de jaren heen geprofiteerd van een
godsdienstig ritueel. Bij dat ritueel van de Zoque, een lokale stam,
wordt een tropische plant met een gif gebruikt. De vissen kunnen nu
blijkbaar veel beter tegen het gif dan soortgenoten die op een andere
plaats leven. Jaarlijks komen de stamleden samen in de grot Cueva del
Azufre. Het gaat om een eeuwenoude traditie waarbij ze vissen in het
water verdoven met een mengsel waarin giftige bladeren van de tropische
plant Lonchocarpus urucu verwerkt zijn. Op die manier smeken de
stamleden de goden om regen.
"Ons onderzoek toont aan dat de
vissen zich hebben aangepast aan de tradities van de Zoque", zeggen de
wetenschappers in het tijdschrift New Scientist. De onderzoekers
verzamelden vissen uit verschillende gebieden en onderwierpen de dieren
aan het gif. De vissen uit de grot raakten veel minder snel verdoofd
door het gif dan hun soortgenoten. Het onderzoek is een bewijs dat de
mens een invloed kan hebben op de evolutie van andere soort. "Er is hier
sprake van een intieme band tussen natuur en lokale cultuur", besluiten
de wetenschappers. (gb)
Mysterieuze muis met lange snuit is familie van olifant
Mysterieuze muis met lange snuit is familie van olifant
De Afrikaanse variant zou geen familie zijn van deze gewone spitsmuis.
Een bizar diertje met een lange snuit is ontdekt in Afrika. Volgens
wetenschappers zou het om een nieuwe soort springspitsmuis kunnen gaan,
waardoor er nu achttien bekende soorten in het geslacht zouden bestaan.
De muis werd met een verborgen camera gefilmd in Kenia. Het dier was al
eerder gespot door iemand van Zoological Society of London, maar zij kon
de soort niet identificeren. Daarom gingen wetenschappers met de
camera's op zoek naar het mysterieuze diertje. Tot nu toe is nog niet zo
veel geweten over de springspitsmuis, een dier dat enkel in de
Afrikaanse wildernis leeft. Met hun lange snuit proberen ze insecten te
vangen. De muizen zouden al honderd miljoen jaar geleden in Afrika
verschenen zijn.
Nog vreemder is dat de springspitsmuizen
helemaal geen familie zijn van de spitsmuis. Hoewel ze verschrikkelijk
klein zijn, zouden ze wel een voorouder delen met de olifant en de
zeekoe. Om te bevestigen dat het om een nieuwe soort springspitsmuizen
gaat, moeten de wetenschappers DNA van het dier vinden. De ontdekking is
belangrijk om de dieren te beschermen. Ze werden nooit eerder gezien
omdat de bossen in het noordoosten van Kenia moeilijk bereikbaar waren.
Nu worden de bossen echter ernstig bedreigd door ontwikkelingen langs de
kustlijn. (gb)
Padden kunnen aardbeving dagen op voorhand voorspellen
Padden kunnen aardbeving dagen op voorhand voorspellen
Dat dieren aardbevingen voelen aankomen is geen nieuw gegeven, maar een
Britse wetenschapper heeft per ongeluk wel nieuw bewijsmateriaal
daarvoor gevonden. Terwijl ze het broedgedrag aan het bestuderen was van
padden in Italië, op 74 kilometer van het epicentrum van de aardbeving
die vorig jaar plaatsvond in L'Aquila, ontdekte ze hoe de padden al vijf
dagen voor de schok veiliger oorden opzochten. Ze kwamen pas terug
nadat de belangrijkste naschokken achter de rug waren.
China
Rachel
Grant bestudeerde eigenlijk het effect van de maancyclus op het
paargedrag van padden. Ineens verdwenen de padden. Dat deden ze ook in
2008 toen in China een aardbeving plaatsvond in de provincie Szechuan.
Volgens Grant kunnen de padden de veranderingen in het eloktromagnetisch
veld voorafgaand aan een aardbeving associëren met het nakende gevaar.
Honden
Honden
kunnen dat blijkbaar ook. Want in 2003 publiceerde de Japanse
wetenschapper Kiyoshi Shimamura al een studie waaruit bleek dat honden
meer en gaan blaffen en bijten in de maanden voor een aardbeving. Hij
kon er zelfs een cijfer opkleven: plus 18 procent in heel Japan en zelfs
plus 60 procent in de getroffen regio. (mvl)
Airbus wil volledig doorzichtig passagiersvliegtuig bouwen
Airbus wil volledig doorzichtig passagiersvliegtuig bouwen
(Foto: Airbus)
Vliegtuigfabrikant Airbus maakte bekend dat het een
passagiersvliegtuig hoopt te bouwen met een volledig doorzichtige romp.
Dat meldt het Duitse weekblad Der Spiegel.
Met een eenvoudige druk op de knop zou de kapitein van het vliegtuig een
elektrisch signaal doorheen de hi-tech keramische romp van het toestel
kunnen zenden, waarmee het vliegtuig doorschijnend wordt.
"Vliegen zonder hulp"
Door
het buitengewone ontwerp zullen passagiers vanop duizenden meters
hoogte naar steden of landschappen kunnen kijken of - als de hoogtevrees
te hard toeslaat, wellicht - naar de lucht kunnen kijken. Bedoeling is
dat passagiers het gevoel krijgen dat ze zonder hulp door de lucht
vliegen. Hoe vergezocht en sci-fi het idee ook mag lijken, het is wel
degelijk een van de plannen die de ingenieurs van de Europese
luchtvaartreus momenteel onder de loep nemen.
"Passagiers in een
dergelijk toestel ervaren de sensatie van luchtverkeer op een compleet
nieuwe manier", zegt Axel Krein, het hoofd van de research- en
technologieafdeling van Airbus. Andere ontwikkelingen die Krein en zijn
team willen waarmaken, zijn onder meer een romp die zichzelf kan
herstellen in geval van breuken of scheuren, en motoren die in de romp
zijn verwerkt, in plaats van in de vleugels.
"Meeste technologie bestaat al"
"Onze
ingenieurs moesten hun verbeelding vrij spel geven", zegt Krein. "Wat
uit die oefening voortkwam, zijn compleet realistische voorstellen voor
het vliegverkeer van pakweg 2050. Onze medewerkers zijn geen fantasten -
en de meeste technologie die nodig is om dergelijke projecten waar te
maken, bestaat vandaag al." (hlnsydney/tw)
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.