In de prehistorie leefde een gigantische, roodkleurige pinguïn op onze planeet. Het dier was anderhalve meter groot en had een combinatie van bruine en rode veren. Dat blijkt uit 36 miljoen jaar oude fossielen.

De pinguïn was om allerlei redenen heel bijzonder. Het dier was twee keer groter dan de pinguïns die wij vandaag kennen. Bovendien leefde het dier in tropische gebieden waar het in warm water op jacht ging naar vis. Een student vond de restanten van zo'n pinguïn langs de kust van Peru.

In de leefperiode van deze pinguïn was de Aarde veel warmer dan nu. Het dier leefde tussen het einde van de dinosaurussen en het begin van de moderne tijd. Toen leefden veel gigantische vogels en zoogdieren op onze planeet. Naast het verschil in grootte is ook de kleur van de prehistorische pinguïns opvallend. Niet zwart en wit zoals bij de meeste moderne pinguïns, maar een roodkleurig bruin, schakeringen die we enkel nog bij pasgeboren pinguïns zien.

De prehistorische pinguïn is volledig uitgestorven. We zullen dus geen exemplaren meer vinden in tropische gebieden. De enige pinguïns leven op de Zuidpool en zijn een stuk kleiner. Al kan de grootste pinguïnsoort, de Keizerspinguïn, nog steeds groter dan een meter worden. (gb)

De ontdekking van een mogelijke nieuwe Aarde fascineert wetenschappers over de hele wereld. Een astronoom van de universiteit van West-Sydney ontving twee jaar geleden al een signaal uit de buurt van de planeet. De recente onthullingen doen het vermoeden groeien dat we misschien toch niet alleen in het heelal zijn.

Dr. Ragbir Bhathal heeft de ontwikkelingen van de voorbije dagen met veel aandacht gevolgd. Al twee jaar geleden merkte hij een lichtstraal op die uit de buurt van deze zogenaamde nieuwe Aarde - die rond de ster Gliese 581 draait - afkomstig was. Op dat ogenblik wisten astronomen nog niet dat Gliese 581 mogelijk omringd werd door bewoonbare planeten.

Bhathal is lid van een organisatie die op zoek gaat naar signalen en communicatie op andere planeten. Dat het vreemde signaal in december 2008 afkomstig was van de locatie van Gliese 581g is wel een heel opvallend toeval. Enkele maanden na zijn ontdekking maakten wetenschappers bekend dat ze een gelijkaardige, maar minder bewoonbare planeet gevonden hadden: Gliese 581e.

Deze week raakte bekend dat er zich nog een planeet in de buurt van de ster bevindt: Gliese 581g. Nooit eerder hebben ze een planeet ontdekt die zo sterk op de Aarde lijkt. Bhathal was twee jaar geleden al zeer opgewonden over zijn ontdekking. "Op een heldere nacht ga ik naar het observatorium en onderzoek ik de sterren. Toen ik naar één van die sterren keek, merkte ik plots een signaal op", zegt hij.

"Ik wilde het signaal meteen onderzoeken. We beschikken over speciale software, want we ontvangen ook veel lawaai. Maar dit was een heel scherp signaal. En dat is precies waar we naar op zoek zijn."

Uiteraard ging Bhathal in de volgende maanden op zoek naar een tweede signaal, maar hij vond niets meer. De ontdekking dat er rond de ster bewoonbare planeten konden bestaan, maakte het verhaal plots populair bij het bredere publiek. In Oekraïne werd zelfs een signaal met 500 boodschappen van de bevolking uitgezonden in de richting van Gliese 581.

Gisteren liet hoofdonderzoeker Dr. Steven Vogt al weten dat hij "100 procent zeker is" dat er leven is op de ontdekte planeet. De planeet ligt in een zone in de ruimte waar het noch te warm, noch te koud is voor water om oceanen, meren en rivieren te vormen. De planeet beschikt bovendien over een atmosfeer en zwaartekracht. De wetenschappers vermoeden dat er nog bewoonbare planeten rond de ster draaien. "Anders hadden we deze planeet nooit zo snel ontdekt", stellen ze.

Lees hier meer details over deze bijzondere planeet die op 20 lichtjaren van de Aarde ligt. (gb)

De planeet bevindt zich in de zogenaamde 'Goldilocks zone' van de kleine rode ster, Gliese 581 genaamd. Dat is het gebied in de ruimte waar de omstandigheden niet te warm en niet te koud zijn voor stromend water dat oceanen, meren en rivieren kan vormen. De planeet heeft ook een atmosfeer en een zwaartekracht, sterk gelijkend op die van de Aarde. Dat betekent dat de mens er rechtop zou kunnen lopen op de bodem én dat er leven mogelijk is.

De ontdekking komt drie jaar nadat atronomen een gelijkaardige maar iets minder bewoonbare planeet rond dezelfde ster in de Libra-constellatie hadden ontdekt. Die werd toen omschreven als liggende "in onze achtertuin" binnen het melkwegstelsel. Wetenschappers beweren dat de vondsten aanduiden dat het wemelt van de werelden zoals de onze in het universum. "Als ze zeldzaam zouden zijn, dan hadden we er nooit zo snel en zo dichtbij een gevonden", zegt Dr. Steven Vogt van de University of California in Santa Cruz.

"Het aantal systemen met mogelijk bewoonbare planeten ligt ergens rond de tien of twintig procent. Dat moet je vermenigvuldigen met de honderden miljarden sterren in het melkwegstelsel. Dan krijg je een enorm getal. Er zouden weleens tientallen miljarden van deze systemen in onze melkweg kunnen bestaan." Volgens de astronoom is er honderd procent kans van leven op de net ontdekte planeet. "Daar twijfel ik bijna niet aan."

En is de planeet ook bereikbaar? Ruimteschepen die ongeveer aan de lichtsnelheid reizen, zouden er twintig jaar over doen om er te geraken. Als een raket ooit één tiende van de lichtsnelheid haalt, dan zou de reis dus 200 jaar duren.

De planeet kreeg de naam Gliese(581)g en ligt op een afstand van 190.000.000.000.000 kilometer van ons. Het licht van het ontstaan van Glieseg doet er twintig jaar over om de Aarde te bereiken.

Amerikaanse astronomen hebben een exoplaneet ontdekt die "mogelijk bewoonbaar" is en bijna drie keer zo groot is als de aarde.

De planeet Gliese 581g draait rond een ster die vrij dichtbij is, en dankzij die korte afstand is de temperatuur van die aard dat het water aan de oppervlakte van de planeet vloeibaar kan gehouden worden.

Als de ontdekking wordt bevestigd, zou het van alle tot nog toe ontdekte exoplaneten om degene gaan die het meest te vergelijken is met de aarde. "Onze ontdekking is een zeer overtuigend voorbeeld van een mogelijk bewoonbare planeet", zegt Steven Vogt, professor astronomie en astrofysica aan de universiteit van Californië in Santa Cruz.

De ster Gliese 581 bevindt zich in ons sterrenstelsel, de Melkweg, op zo'n 20 lichtjaren van de aarde. "Het feit dat we deze planeet zo snel en zo dicht bij ons zonnestelsel kunnen detecteren, toont ons dat dergelijke exoplaneten echt talrijk moeten zijn", aldus nog Vogt.

Voor astronomen is een exoplaneet "mogelijk bewoonbaar" als er leven mogelijk is. Maar dat betekent niet dat mensen er comfortabel zouden kunnen leven. (belga/ep)

Onderzoekers van het Tropisch Instituut voor Geneeskunde (ITG) in Antwerpen zijn er in geslaagd om een slaapziekteparasiet opnieuw vatbaar te maken voor geneesmiddelen. De doorbraak kwam er in samenwerking met collega's uit ontwikkelingslanden. Dat meldt het ITG vandaag in een persbericht.

De parasiet treft niet alleen mensen, maar veroorzaakt ook slaapziekte bij vee en richt enorme schade aan omdat hij resistent is tegen alle op dit ogenblik beschikbare geneesmiddelen. De drie bestaande geneesmiddelen tegen de runderslaapziekte (Nagana) zijn zo goed als waardeloos geworden. De parasiet ontwikkelde een manier om ze gewoon uit zijn cellen naar buiten te pompen.

De wetenschappers zijn op zoek gegaan naar stoffen die de pomp zouden kunnen saboteren. Uiteindelijk vonden ze twee stoffen die het bijna onwerkzaam geworden ISM (isometamidium chloride) terug effect kan geven. Beide stoffen zijn - ook in ontwikkelingslanden betaalbare - antibiotica, oxytetracycline en enrofloxacine. Apart doen ze niets tegen slaapziekte, maar samen met ISM blijken ze dodelijk.
Uit onderzoek blijkt dat de helft van de runderen die ISM plus een van beide antibiotica kregen, volledig genas. Bij de andere helft bleef de parasiet aanwezig, maar in nauwelijks opspoorbare aantallen.

Bij een ziekte die in zwart Afrika jaarlijks drie miljoen runderen het leven kost, vaak in gebieden waar de eigenaars van de runderen sowieso al moeite hebben om te overleven, is het verschil enorm, aldus het ITG. (belga/ep)

Als je houdt van peddelen met de kano, kan je evengoed opteren voor een doorzichtig exemplaar. Varen en tegelijkertijd het onderwaterleven bestuderen, het lijkt alvast een zalig vooruitzicht!

Met zijn 18kg is de de doorzichtige kano een lichtgewicht en ziet hij er op het eerste zicht misschien wat fragiel uit. Toch is de kano volgens de producent duurzamer en sterker dan de tegenhangers gemaakt van hout of glasvezel. Dankzij het transparante materiaal merk je bovendien makkelijker obstakels op die je dan behendig kan ontwijken. En geef toe, het is toch gewoon heel cool! (kve)

De dienst cardiologie van ZNA Middelheim heeft live vier ingrepen op het grootste Amerikaanse congres voor cardiologen getoond. De dienst was een van de tien geselecteerde buitenlandse centra en het enige Belgische dat live zijn kennis en kunde mocht tonen voor een internationale bijeenkomst van duizenden hartspecialisten.

Het jaarlijkse TCT-congres (Transcatheter Cardiovascular Therapeutics) vindt plaats in Washington en duurt vijf dagen. Het is met een opkomst van 20.000 hartspecialisten wereldwijd het grootste in zijn soort. De Antwerpse cardiologen hadden een primeur voor hun collega's in petto.
 
"In de hartader van een patiënt werd opzettelijk een vernauwing aangebracht. Als reactie gaat het hart zuurstof pompen naar de plaatsen waar een tekort is. Daardoor moet een pijnlijk gevoel in de borst verminderen", zegt dr. Verheye.

"Deze behandeling zit nog in testfase, maar biedt een uitweg voor patiënten waarbij adervernauwing te ver gevorderd is en een stent of een bypass geen soelaas meer brengt. We hebben deze vernieuwende ingreep ontwikkeld in samenwerking met zes buitenlandse hartcentra. Ook zij gaan deze nieuwe ingrepen uitvoeren bij patiënten in een gelijkaardige situatie. Binnenkort worden de resultaten geëvalueerd. De eerste signalen zijn alvast positief."
 
De beelden van de vier operaties werden per satelliet naar Washington verzonden. "Tijdens de ingreep werden er ook gerichte vragen gesteld door een internationaal panel, wat het voor ons allemaal nog wat boeiender maakte", besluit Verheye. (belga/svm)

Een asteroïde zal over enkele weken rakelings langs de Aarde scheren. Het voorwerp heeft een diameter van 46 meter en het zal medio october op 6,4 miljoen kilometer afstand aan onze planeet voorbijvliegen. Dat zeggen wetenschappers van het instituut voor astronomie van de universiteit van Hawaii.

De asteroïde heet 2010 ST3 en is het eerste potentieel gevaarlijk voorwerp dat door de telescoop op het Hawaiiaanse eiland Maui werd ontdekt. ST3 zal na z'n bijna-botsing maar liefst 88 jaar uit de buurt van de Aarde blijven, maar in 2098 is er een "heel kleine kans" dat hij onze planeet zou raken, zei astronoom Robert Jedicke. De astronomen veronderstellen dat een asteroïde van die grootte bij een botsing met de aarde al in de atmosfeer zou uit elkaar spatten. Maar zelfs dan zou een enorme drukgolf honderden vierkante kilometers op de aardoppervlakte verwoesten, volgens de wetenschapper.

ST3 werd op opnames ontdekt die al op 16 september werden geregistreerd. Toen bevond zich de asteroïde nog op veilige 32 miljoen kilometer van de aarde.  (dhr)

Vleermuizen moeten op een ingenieus radarsysteem vertrouwen om nergens tegenaan te vliegen. De dieren sturen een echosignaal uit en 'horen' waar zich ergens een voorwerp bevindt. Maar dat radarsysteem blijkt nu een stuk vernuftiger dan gedacht en wetenschappers kunnen er zelfs inspiratie uit halen.

Als vleermuizen in groep vliegen sturen ze massaal echosignalen uit. Dan bestaat het risico dat ze overlappen. Of als ze op een mot jagen en de signalen ketsen af op dikke bladeren. Dat zou tot verwarring kunnen leiden, maar wetenschappers ontdekten dat de dieren in staat zijn hun signalen qua frequentie aan te passen aan deze situaties.

Ook radarsystemen raken wel eens ontregeld, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van elektrische toestellen. Wetenschappers gingen daarom na hoe vleermuizen met dit probleem omgaan. Ze plaatsen kleine microfoons op de hoofden van de vleermuizen en in de ruimte waarin ze moesten rondvliegen.

Er werd een situatie gecreëerd die voor vleermuizen tot verwarring zou kunnen leiden. Zo ontdekten ze dat de vleermuizen van iedere echo een blauwdruk bewaren zodat ze met kleine aanpassingen in frequentie signalen kunnen onderscheiden. Zonder dit ingenieuze systeem zouden de vleermuizen voortdurend tegen takken aanvliegen. (gb)

Na 19 jaar ruzie eindelijk geld voor gletsjermummie Ötzi