Alarmerende berichten uit Oeganda: pokken toch niet
uitgestorven?
De pokken zijn misschien dan toch niet uitgestorven. De
Wereldgezondheidsorganisatie onderzoekt berichten over recente gevallen
in het Afrikaanse land Oeganda. De pokken werden in 1979 officieel
uitgeroeid verklaard. Eeuwenlang was het een van de meest gevreesde
infectieziektes. In de eerste tachtig jaar van de 20ste eeuw eiste het
virus naar schatting nog 300 à 500 miljoen doden.
Sinds de tweede helft van de jaren zeventig is de ziekte door een
uitgebreide wereldwijde vaccinatiecampagne niet meer voorgekomen en
pokken was dus de eerste en tot op heden enige ziekte die door de
moderne wetenschap zou zijn uitgeroeid. Laatste geval in
1978In enkele laboratoria wordt het virus nog bewaard. Het
laatst bekende geval van pokken in de wereld deed zich in Engeland voor
in september 1978, toen Janet Parker, een fotografe bij de medische
faculteit van de universiteit van Birmingham de ziekte opliep en eraan
overleed. Er was op dat moment in dat gebouw een
pokken-onderzoeksproject gaande, hoewel de exacte besmettingsweg nooit
is opgehelderd. Enige jaren daarvoor, in 1972, deed zich in Joegoslavië
de laatste epidemie van wilde pokken in Europa voor. Pokken
kwamen epidemisch voor en maakten in golven grote aantallen slachtoffers
in de Middeleeuwen en daarna. Eén op drie besmette personen overleed
aan de ziekte, die ondermeer zorgde voor de val van het Incarijk doordat
de Spaanse veroveraars door de pokken werden vergezeld, waardoor de
Indiaanse bevolking, die geen enkele weerstand had, werd gedecimeerd. Biologisch
wapenIn 1767 werden de pokken als biologisch wapen ingezet
door de Britten tegen de Indianen, door de Indianen te voorzien van met
pokken besmette dekens. Tijdens de Tweede Wereldoorlog deden Japan, de
Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk onderzoek naar de
mogelijkheden de pokken als biologisch wapen in te zetten. Tijdens de
Koude Oorlog onderzochten met name de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie
de mogelijkheden hiervan. Zeker na het stoppen van de vaccinaties kon
de ziekte immers in theorie grote schade aanrichten bij een
niet-gevaccineerde bevolking. Op het eiland Vozrozhdeniya in het
Aralmeer bevindt zich een oud laboratorium dat gebruikt is voor het
ontwikkelen van biowapens, waaronder pokken. In de jaren 70 zou zich al
een kleine epidemie hebben voorgedaan doordat een vrouw plankton had
aangeraakt dat besmet was met pokken uit het laboratorium. Recent
zijn de pokken weer in de belangstelling gekomen als mogelijk agens
voor een aanval met biologische wapens door terroristen. (mvl)
|