Zij eisen van ons, want zij dragen een naam, in 's lands kronijken van grote faam, dat we zinken voor hen op de knieen; verwonderen doet hun ons spotgelach , ze dragen ontwetend hun naam van gezag, als een ezel... relikwieên.
De gele rozen lichten langs t terras. In diepe stoelen liggen zij te rusten, De zaligen, die elkaar gelukkig kusten, De toekomstlozen; heel hun leven was
Een dringen naar de voorgeweten uren, Waar alles eensklaps in vergeten is; t Verwaait nadat het stukgereten is Hun oud bestaan; en nooit kan iets meer duren
Naast dit verzonken zijn, dit niet meer wezen, Deze vervaarlijk stille eeuwigheid, Dit weggevaagd zijn en terust geleid, Waaruit zij langzaam stil en moe verrezen.
De regen een grijs kraalgordijn, een poos Zacht tikkelend, laat door zijn lauwe kieren Hun t paradijs nog zien met zijn revieren, Achter de vlammen van de gele roos.
De Dichter is een neuswijs kind, dat Leven zoekt waar 't niemand vindt. Hij spreekt met bergen, maan en zon alsof dat alles leven kon. De Dood zelf lijkt hem een bedrog, zelfs dáárin speurt hij 't leven nog.
Maar de Natuurgeleerde doet juist het omgekeerde. Zijn hedendaagse wetenschap is wonder-slim, en wonder-knap, want die verklaart, met wijsheid groot, het Leven door de Dood.
De kleinen gaan ons voor in 't koninkrijk des Heeren: door kindren wil ons God Zijn diepe wegen leren! Hier rust het stof eens kinds, in 't midden van de pijn gegrepen om eerlang voor eeuwig vrij te zijn. o Hendrik Christiaan! vrij is uw geest daar boven, daar 's Hemels Englen 't Lam, dat voor u bloedde, loven Terwijl in 's aardrijks schoot u lichaampje uitgestrekt! de Engel sluimrend wacht, die eens Gods doden wekt! o Kind van rouw en vreugd, van tranen en gebeden! hoe zijt gij dus de rust al lijdend ingetreden! Hoe dus van 's levens lust en zoetheên losgesnoerd, en als op vleuglen aan 't oudrenhart ontvoerd? U maakte Christus vrij door eigen lijdensbanden. Zijn liefde deed uw hart in heilbegeerte ontbranden. Zijn Geest was dáár, - gij leedt, beleedt en overwont, ggij - thans van zonde en pijn voor eeuwig zielsgezond.
Hoor het verheven roepen in het dagen, Nu er de nacht nog is, de geur'ge, zoele, Overal-stille nacht; door 't wellend, zwoele Gefilomeel, dat donker is als klagen. - Nu tjuikt het henen over lage hagen, En slaperige keeltjes komen joelen: Zo op een meer veel scherpe zeiltjes kroelen De dag gemoet, de dag met al haar vragen. O, flonker-vochte stem die sloeg bewogen, Uit zwaarmoed riep mij naar de lichte hoge; Hoe hing mijn aandacht aan Uw diep geschater; Keer, zingende dwang, zacht geweld dat kliefde De smachting van de nacht, keer liefde, o liefde, Hermaak mijn hart tot een diep-orglend water.
o Gij die wij beminden eens, wij groeten u, vol droef geweens, en staan rondom uw graf te gaar, op 't ende van uw stervensjaar.
Waar zijt gij? Sterke en kloeke, en al, waar zijt gij, ach, te groot getal van vrienden, gij, die dacht misschien: 'k Zal menig uwer sterven zien!
Aleer gij iemand sterven zaagt, was 't gij die eerst gestorven laagt: en droevig staan we, uit vriendenplicht, bij 't graf, waar ge in begraven licht.
Zo vaart de dood, o! doof en blind, ze'n spaart geen ouder, spaart geen kind; smijt al in 't graf, maar d'hope niet, die me in dit kruis hier staande ziet.
o Zalig teken op het graf, o nooit ontvallen wandelstaf, staat bij, staat bij, in deze nood, en zijt remedie na de dood!
o Kruis, daar Christi bloed aan was, de mens is licht en broos als glas: hij valt, hij breekt; gij staat en houdt omhoog, die op uw stam betrouwt.
Daar liggen ze aan uw voet, o Kruis, onz' liefste neer, in stof en gruis: herleve 't stof en worde 't wat Gods hand het eens geschapen had.
Herworde 't jong en stervensvrij, herworde 't in Gods vreugden blij, herworde 't in God zelf geleerd, herworde al 't duistre in licht gekeerd!
o Dierbaar is het vriendengraf, ik schee daar met getraan van af, ik laat mijn hert daar aan en bij, en,... vrienden, dat u vrede zij!
Het brandhout en de min zijn twee verscheiden taken; Maar op gelijke voet door ieder aan te raken. Want, of men naar het vuur of naar de minne spoedt, Er is een zekere kunst hoe dat men grijpen moet. Tast waar het ligt en gloeit gij zult het laten vallen, Tast waar het niet en brandt zo is het om te mallen. De liefde, zoete jeugd! is "ik en weet niet wat". Zij dient of dient u niet, naar dat zij wordt gevat.
Het brandhout en de min zijn twee verscheiden taken; Maar op gelijke voet door ieder aan te raken. Want, of men naar het vuur of naar de minne spoedt, Er is een zekere kunst hoe dat men grijpen moet. Tast waar het ligt en gloeit gij zult het laten vallen, Tast waar het niet en brandt zo is het om te mallen. De liefde, zoete jeugd! is "ik en weet niet wat". Zij dient of dient u niet, naardat zij wordt gevat.
Een gedicht van P.N. van Eyck 1887-1954 Brent Bridge
Een vreemd man, in een vreemd land. En vaak is er niets dan dit: Water en loof en het wit Van zwanen, dicht bij de rand Gras voor de bank waar hij zit, En straks aan de overkant.
Een man die even leest, Het stil begin van een lied, Dan opkijkt en om zich ziet. En iets in hem denkt, bedeesd: Hoe vreemd, nog ken ik het niet, En toch is het altijd geweest.
Vreemd, in dit vreemde land, Alleen, met niets dan dit: Water en loof en het wit Van een zwaan die talmt bij de kant, Dicht langs de bank waar ik zit, wat avondzon op mijn hand.
Ik schrijf omdat ik wil schrijven dat ik gelukkig ben.
Op een dag zal het zover zijn en zal ik schrijven- met mijn tong tussen het puntje van mijn tanden, en met rode oren en rode wangen; ik ben gelukkig.
Als ik daarna ooit nog twijfel en meen dat ik verdrietig ben of de wanhoop nabij of zelfs reddeloos verloren, kan ik altijd opzoeken wat ik werkelijk ben: gelukkig.
De koning werd zeer oud en zwak Hij scheen wat grillig te wezen Hij maakte 't al verkeerd en sprak Noch deed meer als voordeze.
Hij wierp de vogeltjes in de stroom En deed de visjes vangen Opdat ze van uit de appelboom Hem verkwikten door hun zangen.
Men nam het nog zo erg niet op Men liet hem doen naar behagen Zij die hem omringden schudden de kop Van meelij als zij dat zagen.
Maar toen hij het verder dreef en begon De grootgewordene kinderen Te plaatsen in rijen voor het kanon Alsof het hun niet kon hinderen.
Maar toen hij sprak van de hoge roem Die ze zich daar konden verwerven Indien zij, des landes schoonste bloem Gewillig voor hem wilden sterven.
Toen lachten zij allen luid: O neen Zo spraken ze tot de koning Dat ware genoeglijk voor u alleen Wij trekken terug naar onz' woning.
Indien gij het goedvindt, o oude man Ga gij zelf met uw buurman vechten Wij komen de kroon van lauweren dan U om de slapen hechten.
Hij zag hen aan met verwilderd gezicht Zij lieten hem streng bewaken En voerden hem naar het krankzingegesticht Om een einde aan dat spelletje te maken.
De nacht weer, de slaap weer vergleden, Wéér de eenzame herfst van het licht Aan de ruit, wéér de klem op mijn leden, Of mijn ganse bestaan is ontwricht.
En mijn ogen sluitend, mijn handen Geperst aan mijn borst, bij mijn hart, Voel ik starend 't onzalige branden Van mijn liefde en haar vlijmende smart.
Wat heeft mij tot u gedreven, Wat hebt gij met mij gedaan, Dat ik hier, in de kramp van mijn leven, Nog hijg om de droom van een waan?
Als een man die zijn bijl aan de stronk leit Door een ruigte van levend loof, Zo trof gij de kern van mijn jonkheid, Die stierf met mijn stervend geloof.
En achter bleef een die het lokken Van 't wrede herdenken schuwt, Maar toch altijd opnieuw wordt getrokken Naar uren waar 't hart nu voor gruwt...
En achter bleef een, met de straten Ener vreemde stad tot haar deel, Wier ziel gij zó murw hebt gelaten, Dat zij waakt met geloken scheel.
Want het droge gewarrel der blaren En de koorts van hun roestige rood Langs de stenen is als 't schurende waren Langs mijn slaap van een talmende nood.
Een nood die niet uit wil breken Voor de laatste waanzin die hoopt, Als een schaduw siddrend geweken, Mijn laatste geloof heeft gesloopt.
En te moe om uw wreedheid te vloeken, En te zwak dat mijn liefde u niet blijft, Is mijn leven één schuwen en zoeken, Tot de nacht mij naar buiten drijft.
Dan is 't of de erinnringen sterven, En ik voel, daar ik àlles verloor, In de pijn van dat hulpeloos zwerven, Dat ik niemand, niemand behoor.
--------------------------------------- scheel: verouderde uitdrukking voor ooglid
De stilte zwelt uit de ingeslapen nacht En zuigt ons gans en onweerstaanbaar binnen. Een hoornstoot gilde alsof een wilde jacht, losbarstend als een onweer, zou beginnen -
En toen niets meer: de ondragelijke vracht van tè veel jaren, 't koele en donkre linnen van de eeuwge stilte op onze wankle wacht. De vijand zal ons altijd overwinnen!
Wij kruisen de armen op onze enge borst, zwelgend het duister met de dikke dorst van wie om water kreunde eer hij verstomde.
En deze vracht, dit groot benauwen wordt voorsmaak van het gebeente dat verdort onder het marmer, in de rèchte tombe.
Gezondheid, lieve Huldgodin! O blijf gij, blijf ons bij! O wees ons, wat ons lot ook zij, Door zee, en wereldwoestenij, Een trouwe Gezellin!
Waar de Overvloed met blijde lach De kostbre feestwijn plengt; In 't hoogste schittren van 't gezag, En wat de Staatzucht strelen mag; Waar jeugd en blijdschap wenkt. Waar zorg en plicht met zachte klem Het hart in banden sluit: Bij 't ruisen van de vreugdestem En 't klaatrend slempgeluid. Waar 't Vaderhart van wellust vonkt, Als op de Moederschoot Een kleine dierbre Stamgenoot Met dartele oogjes vleit en lonkt, En lieve kusjes strooit, Daar 't roosje op zijn wangen pronkt, En 't zachte mondje tooit. Waar Liefde-zelf de wiekjes klept Om 't rozenledikant, En 't aardrijk tot een hemel schept, Waar Hymen mirten plant.
Waar, moe van 's levens lange baan, De Grijsheid nederzinkt, Terwijl vernoegdheids zachte traan In 't zwellend ooglid blinkt.
Waar Lente speelt en argloos stoeit; Waar Zomer schatten gaârt; Het Najaar van zijn wijnoogst vloeit; Of Winter zich bij 't haardvuur gloeit, Met pegels in de baard.
Daar is, Gezondheid, dierste schat! Uw heil de saus der lust, De saus die al haar smaak bevat; De zoetheid van de rust: En 't balsemrijk Nefenteblad, Dat alle kommer sust.
Uw geur versterkt de bloesemdaauw Van Flora's Hofprieel, De frisheid van de Lindenschaâuw; Verhoogt muskaat en gemberklauw, En Amboïns kaneel: Ja, de alsemdrank der tegenspoed, Gemengeld met uw toverzoet, Vloeit zachter dan het druivenbloed, En haart niet in de keel. Gezondheid, hoogst en enigst goed, Dat leed en vreugde smaken doet, O waart ge mij ten deel!
