Herderstasje (Capsella bursa-pastoris ).
familie: Cruciferae (Kruisbloemenfamilie)(Brassicaceae)
De vruchtjes van deze plant hebben de vorm van een hartje. Ze hebben de vorm van een tas die boeren en herders in de middeleeuwen droegen.
De naam Capsella betekent tasje en "bursa-pastoris" betekent tas van de herder.
Verwar de vruchtjes niet met de bladeren. Die zitten bij het herderstasje in een "wortelrozet" op de grond.
Botanische beschrijving: Het Herderstasje vindt je overal ter wereld. Langs wegen en paden, bij oude muren, op pas ontgonnen of bewerkte grond, tussen het puin en tussen tegels en straatstenen. Het is dan ook een van de zogeheten "tredplanten" en het is een "pioniersplant". Het Herderstasje groeit en bloeit het hele jaar door. Het heeft zijn oorsprong in de Middellandse Zee en het is al heel oud en al lang bekend. Schattingen duiden in de richting van zo'n 6000 jaren voor Christus.
De plant is 8-50 cm groot, is tweejarig, heeft een penwortel en een rechtopstaande bloeistengel die zich zelfs tijdens de groei nog verlengd. De wortelbladen staan in een grillig rozet vlak tegen de grond, meestal sterk ingesneden. Stengelbladen zittend, bijna gaafrandig en zijn stengelomvattend. Bloemetjes zijn wit (maart-december zelfs nog als de plant nog vruchtjes heeft) zijn klein in losbloemige trossen. Het hauwtje is driehoekig, het Herderstasje verdient daarmee zijn naamgeving. De plant heeft geen geur en smaakt enigszins ziltig.
Gebruikte delen: De bovengrondse delen, het hele jaar door. In de lente of vroege zomer, voor de zaden rijp zijn hebben ze de meeste inhoudsstoffen.
Inhoudsstoffen:
Choline, Etherische olie, Vitamine C, Choline (vitamine B4), Looistoffen, saponinen, Mineralen: (kalium, calcium, natrium), flavonglycosiden, Mosterdglycosiden, organische zuren en talrijke Aminen (proline, acetylcholine, Tyramine, Histamine).
Geneeskracht:
Herderstasje heeft aansterkende, bloedstelpende en samentrekkende eigenschappen. Het wordt vaak gebruikt in middelen die bloedingen in het urinestelsel helpen stelpen. In combinatie met Heermoes versterken ze elkaars werking. Inwendig: Bloedstelpend. Een goed middel bij Diarree. Werkt goed op spijsvertering. Heeft een regulierende werking op hart- en bloedvaten. Wordt zowel bij hoge als lage bloeddruk ingezet.
Uitwendig: Bloedstelpend als zalf of tinctuur en als ondersteunend kruid bij neusbloedingen. Wat sap op een gaasje kan op een wondje of een snee worden gebruikt.
Thee: 2 theelepels gedroogd kruid met een kopje water overgieten.
neuspoliepen (de thee in de neus druppelen)
neusbloedingen (de neus spoelen met de thee)
Werking:
Bloedsomloop / bloed
Werkt regulerend op de bloedsomloop en bloeddruk, kan langere tijd achter elkaar gebruikt worden bij circulatiestoornissen en spataderen en aambeien. Ook een kruid met een bloedstelpende werking, bij verwondingen, neusbloedingen, bloed ophoesten e.d. Ook bij aderverkalking, door de aanwezigheid van flavonglycosiden.
Spieren
Heeft een tonend effect op de spieren, versterkt, na de bevalling, bij spierproblemen van de uterus > bij een verzakking, incontinentie, darm en blaas (gladde spieren).
Vrouwelijke geslachtsorganen
Bloedstelpend bij hevige menstruele bloedingen, tijdens en na de bevalling > bevorderd de vruchtuitdrijving, menstruatiestoornissen met veel bloedverlies, baarmoedergezwellen en witte vloed. Bij uitzakking en kanteling van de uterus > dan de thee als zitbad en de Ø (moedertinctuur). Ook bij PMS.
Spijsvertering
Bevorderd de darmwerking, bij slijmvliesontsteking van darmen en urinewegen, bij bedplassen door een zwakke blaaskringspier, bij infecties van de urinewegen. Bij en opgezette milt. Wekt in het algemeen de eetlust op door de aanwezigheid van mosterdglycosiden. Goed middel bij diarree. Bij leverkwalen.
Overige
Bij schurft, dan de thee of de verdunde Ø (moedertinctuur). Ook bij onderdrukking van temperatuurverhoging bij malaria. Kompressen van Herderstasje bij reuma en pijnlijke gewrichten. Herderstasje wordt ook gebruikt om het niveau van vervuiling te meten in stedelijke gebieden. in malariagebieden worden de zaden gebruikt om een slijmerige laag over het water waar de muskietenlarven uitkomen te leggen, dit vernietigd de larven.
Gebruik
De hele plant inclusief de wortel, oogsten voordat de zaden rijp zijn.
Let op!
Nooit gebruiken tijdens de zwangerschap. Mensen die in het verleden nierstenen hebben gehad moeten voorzichtig zijn met het gebruik van dit kruid. Dit kruid is in welke bereidingsvorm dan ook niet langer dan een jaar houdbaar.
Goede combinaties
Gaat goed samen met Vrouwenmantel bij vrouwenklachten. Met Heermoes, versterken elkaars werking.
Recepten
Tinctuur bij diarree
30 gr plantendelen gedurende een week laten macereren in 100 ml 60% alcohol en dan Filtreren
bij hevige diarree een acute dosis.
Te overvloedige of pijnlijke menstruatie
50 gr Herderstasje en 50 gr Absintalsem op een liter kokend water
Een kwartier laten trekken
zoeten
Om het uur een glaasjes van deze drank.
Homeopathisch middel
Voornaamste gebruik
Werkt ontsmettend, vochtafdrijvend, wordt gebruikt bij blaasontsteking, diarree, bloedingen en gal- en nier-kwalen.
Gebruikte delen
Bovengrondse delen
Teelt en oogst
Herderstasje is wintervast. Ze verlangt een goed waterdoorlatende, wat zanderige, stikstofhoudende grond in zon of halfschaduw. Zaaien in voorjaar, het zaait zich daarna zelf uit.
Van eind voorjaar tot de herfst de hele planten oogsten om vers te gebruiken of in bosjes in de schaduw te drogen voor aftreksels, afkooksels of vloeibare extracten.
Bij- en/of nevenwerkingen
Bij- of nevenwerkingen zijn niet bekend. Gebruik het niet tijdens zwangerschap.
|
