|
Citroenmelisse
(Artemisia-Vulgaris)
Citroenmelisse
Melissa officinalis
Lipbloemigen Labiatae
Algemene beschrijving
Citroenmelisse komt vooral gecultiveerd voor, maar in zuiderlijke streken ziet men hemwel eens in het wild in hagen en langs wegen. Citroenmelisse is een overblijvendeof vaste kruidachtige plant.De plant bloeit van juli tot augustus met lichtgele of witte bloemen.Citroenmelisse komt uit Zuid Europa, maar wordt nu overal ter wereld gevonden. De citroenachtige geur van de plant heeft ervoor gezorgd dat hij in veel tuinen staat. De bladeren, stam en bloemen worden medicinaal gebruikt.
Te gebruiken bij
* koliek * hyperthyroidie * herpes simplex (koortslip) * indigestie en zuurbranden * slapeloosheid
* zenuwpijn
De bladeren zijn eivormig, gekarteld, harig, generfd en licht groen. De bladeren geven een citroenachtige geur af en kunnen geel worden als ze in de volle zon of in droge grond groeien.
De stengels zijn harig, vierkant, lichtgroen en vertakt. De plant wordt ongeveer 1 meter hoog.
Het zaad van citroenmelisse is donkerbruin tot zwart, met een witte punt. Ze zijn traanvormig en ongeveer 1 mm lang.
Zelf Citroenmelisse kweken.
De plant groeit op elke vochtige grondsoort, in de volle zon met 's middags schaduw.
Citroenmelisse kunt u het best zaaien in de lente, het zaad ontkiemt langzaam.
De planten na opkomst uitplanten op 60 cm afstand. Kleine planten kunnen ook binnenshuis gehouden worden. Splits de plant of neem stengelstekken in het voor- of najaar.
De geschiedenis
|
|
De naam Citroenmelisse, Melissa officinalis, komt van de oude Grieken.
De Griekse naam voor een Honingbij is Melissa. Dit omdat bijen aan de nectar van deze plant de voorkeur gaven en de plant bijen aantrekt. Citroenmelisse werd medicinaal al tweeduizend jaar geleden door de Grieken gebruikt. |
|
De Arabieren brachten de plant naar Spanje Karel de Grote heeft eenmaal verordoneerd dat elke kloostertuin Citroenmelisse moest hebben, een getuigenis van het belang en de schoonheid
van de plant. Traditioneel werd de plant gebruikt tegen winderigheid, slappproblemen en hartproblemen. Soms werd de plant op de slaap van een patient gelegd tegen inslaapmoeilijkheden en zenuwpijn.en de Benedictijner monniken naar onze streken,
waar hij al vroeg gekweekt werd in kloostertuinen.
Citroenmelisse werd in Zuid-Europa 'hartelust' en door de Zwitserse arts Paracelsus 'levenselixer' genoemd. Hij geloofde dat dit kruid een mens weer volledig tot leven kon wekken. Deze mening werd gesteund door de London Dispensary uit 1696: 'Citroenmelisse zal, indien elke ochtend toegediend, iemand jonger maken, het denkvermogen versterken en een smachtende aard wat opvrolijken'.
Citroenmelisse had ook naam als een van de ochtendtheesoorten die in de dertiende eeuw genuttigd werden door Llewelyn, Prince of Glamorgan, die 108 jaar oud werd, en Jhon Hussey uit Sydenham die 116 werd na vijftig jaar lang ontbeten te hebben met citroenmelisse thee met honing.
De eigenschap om Melisse olie te verkrijgen wordt al eeuwen door kruidendeskundigen beschreven
en ook tegenwoordig nog wordt het binnen de aromatherapie gebruikt om depressies te verminderen. |
Actieve delen
De terpenen, onderdeel van de aangenaam ruikende essentiele olie van de plant produceren de ontspannende werking van de plant. Flavonoiden, polyphenolen en andere bestanddelen zijn verantwoordelijk voor de anti-herpes en thyroide-regulerende werking van het kruid. Deze bestanddelen blokkeren de mogelijkheid van antilichamen om zich aan de thyroide cellen te binden en voorkomen zo de ziekte van Grave.
Gebruik Melisse o.a. bij; allergieën, astma, bronchitis, chronische hoest, gebrek aan eetlust, depressie, migraine, misselijkheid, ingewandstoornissen, postnatale problemen, hartkloppingen, onregelmatige menstruatie, opgeblazen gevoel, slapeloosheid, angst, depressiviteit, spanning, shock en stress.
Melisse kan in zeer lage concentratie heel goed gebruikt worden om eczeem en andere huidproblemen te behandelen.
Leg de verse bladeren direct op insectenbeten en zweren of doe ze in een papje erop.
Een aftreksel van de bladeren als thee gebruiken voor verlichting bij chronische bronchitis, kou met koorts, hoofdpijn en om spanningen wat te verminderen. De thee geeft een ontspannen gevoel.
Het kruid is goed bij een moeilijke spijsvertering, het werkt kramstillend op de maag en de darmen en is windenverdrijvend. Citroenmelisse is ook goed tegen slapeloosheid, vaak gecombineerd met Lavendel en Meidoorn. Het heeft verder een antivirale werking bij herpesinfecties.
Hier volgen enkele toepassingen van de etherische olie van Citroenmelisse.
Vaak kan de werking van een etherische olie worden versterkt door deze te combineren met andere etherische oliën.
Bij slapeloosheid, migraine.
5 druppels Melisse en 5 druppels Lavendel mengen met een beetje melk of een lepeltje honing.
Dit toevoegen aan een warm bad en vlak voor het naar bed gaan baden.
Of bij slapeloosheid.
Meng 5 ml Melisse met 5 druppels Roos. Sprenkel een paar druppels van dit mengsel op het hoofdkussen en je slaapt als een Roos.
Verdampen.
8 druppels Melisse in de aromalamp werken versterkend en ontspannend op het lichaam. Laten spanningen rond het hart wegglijden.
Dagdosering
Thee van 30 gram kruid, 15 minuten getrokken in 250ml water wordt meestal gebruikt. Tincturen kunnen gebruikt worden in hoeveelheden van 2 tot 3ml drie maal daags. Hoog gedoseerde topicale extracten kunnen drie tot vier maal daags op herpesplekjes worden aangebracht.
Citroenmelisse wordt vaak gecombineerd met andere medicinale planten. Met name Pepermunt en Citroenmelisse zijn aan te raden bij een opgezette maag, terwijl een combinatie met Valeriaan voor slapeloosheid en zenuwpijn wordt gebruikt. Wolfsklauw en Citroenmelisse samen worden gebruikt bij de ziekte van Grave.
Bijwerkingen en interacties
Er zijn geen significante bijwerkingen gerapporteerd op Citroenmelisse. Het beinvloedt niet de mogelijkheid tot rijden of het bedienen van machines, zoals andere tranquillizers. Ook het gelijktijdig nemen van alcohol heeft geen versterkend effect. Mensen met glaucoom dienen de essentiele olie te vermijden, daar dierproeven een verhoging van de oogdruk hebben aangetoond
|
Huishouden.
Plant citroenmelisse rond bijenkorven en boomgaarden om bijen aan te trekken voor het bestuiven.
Wrijf citroenmelisse op bijenkorven voor er een nieuwe zwerm in komt.
Voeg citroenmelisse sap toe aan meubelwas.
Vroeger was citroenmelisse een strooikruid.
Cosmetisch.
Een aftreksel als gezichtsstoombad en als spoeling voor grijs haar. Voeg het toe aan badwater.
Medicinaal.
Leg de verse bladeren direct op insectenbeten en zweren of doe ze in een papje erop.
Een aftreksel van de bladeren als thee gebruiken voor verlichting bij chronische bronchitis, kou met koorts, hoofdpijn en om spanningen wat te verminderen. De thee geeft een ontspannen gevoel.
Het kruid is goed bij een moeilijke spijsvertering, het werkt kramstillend op de maag en de darmen en is windenverdrijvend. Citroenmelisse is ook goed tegen slapeloosheid, vaak gecombineerd met Lavendel en Meidoorn. Het heeft verder een antivirale werking bij herpesinfecties.
Toepassingenmet etherische olie.
Vaak kan de werking van een etherische olie worden versterkt door deze te combineren met andere etherische oliën.
Hier volgen enkele toepassingen van de etherische olie van Citroenmelisse.
Bij slapeloosheid, migraine.
5 druppels Melisse en 5 druppels Lavendel mengen met een beetje melk of een lepeltje honing.
Dit toevoegen aan een warm bad en vlak voor het naar bed gaan baden.
Of bij slapeloosheid.
Meng 5 ml Melisse met 5 druppels Roos. Sprenkel een paar druppels van dit mengsel op het hoofdkussen en je slaapt als een Roos.
Verdampen.
8 druppels Melisse in de aromalamp werken versterkend en ontspannend op het lichaam. Laten spanningen rond het hart wegglijden. |
Chemische eigenschappen
|
In de plant aanwezige stoffen.
Etherische-olie (o.a. citral a en b met caryophyllene oxide), Bitterstoffen, Looistoffen,
Flavonoiden (o.a. luteoline-7-glucoside en rhamnazine),
Terpenen (o.a. b-carophyllene, citronellal, geraniol, linalool en nerol) en
Polyfenolen (o.a. caffeine zuur, protocatechuine zuur en rozemarijnzuur).
Chemische bestanddelen in Citroenmelisse.
1-octen-3-ol, 10-alpha-cadinol, 3-octanol, 3-octanone, Alpha- cubebene, Alpha-humulene, Beta-bourbonene, Caffeine zuur, Caryophyllene, Caryophyllene-oxide, Catechins, Chlorogenine zuur, Cis-3-hexenol, Cis-ocimene, Citral-A, Citral-B, Citronellal, Copaene, Delta-cadinene, Eugenyl-acetate, Gamma-cadinene, Geranial, Geraniol, Geranyl-acetate, Germacrene-D, Isogeranial, Linalool, Luteolin-7-glucoside, Methyl-heptenone, Neral, Nerol, Octyl-benzoate, Oleanoline zuur, Pomoline zuur, Protocatechuine zuur, Rhamnazine, Rosmarine zuur, Rosmarinine zuur, Stachyose Succinine zuur, Thymol, Trans- ocimene en Ursoline zuur. |
Voorzichtig
|
Citroenmelisse is een veilig kruid, maar sommige mensen worden misselijk van grote doses en sterke theeën.
Vermijd grote doses tijdens de zwangerschap.
Sommige mensen reageren allergisch bij aanraking met citroenmelisse.
De meeste etherische oliën kunnen niet zonder risico ingenomen worden. Gebruik etherische oliën uitsluitend inwendig als u voldoende kennis heeft of raadpleeg een (homeopathische) arts.
Over het algemeen is echter de werking bij uitwendig gebruik sterker dan bij inwendig gebruik. |
Culinair
|
Hak verse bladeren fijn in salades, witte sauzen voor vis, mayonaise, zuurkool of haring in het zuur.
Voeg citroenmelisse toe aan fruitsalades, gelei, custardpudding, vruchtendranken en wijnen.
Aftreksel van verse bladeren voor melisse thee.
Voeg citroenmelisse toe aan gemengde azijnsoorten, probeer citroenmelisse met dragon. |
Overige afbeeldingen
Hier staan een aantal plaatjes / foto's / prenten van Citroenmelisse (Melissa officinalis).
|
