In de luchthaven van Madras zat ik te wachten op de vlucht naar Bombay. Naast mij zat een oudere dame. Aan haar handbagage hing ook een ticket voor Bombay. Ze was uit Kopenhagen en kwam iedere winter in India bij een goeroe geestelijk voedsel opdoen. Ik heb haar maar niet verteld dat ik een katholiek priester was. Ze ging nogal te keer tegen het westerse materialisme. Alleen het geld telde nog. Ik probeerde nog of ze in het westen geen persoonlijke verdieping kon vinden of in een kleinere groep. Dat was duidelijk maar olie op het vuur. Opeens zag ik bij een andere uitgang het woord 'Bombay' aan- en uitflitsen en we spoedden er ons heen.
In Bombay zouden we samen een taxi nemen van de binnenlandse naar de internationale luchthaven. Bij de goeroe had de Kopenhaagse vrouw duidelijk veel kordaatheid en energie opgedaan. De hoge prijs van de taxivoerder deed haar stijgeren. Ze kafferde hem uit en riep me toe: 'Ik zoek vlug een andere taxi'.
Met het bagagekarretje kon ik haar moeilijk volgen. Toen ik terug bij haar kwam, was zij voor de rit al overeengekomen tegen de prijs van 200 roepies. Nu zou ik dank zij deze vrouw eens niet bedrogen worden.
Bij de aankomst betaalde ik met een briefje van 100 roepies. Ik begreep maar niet dat deze temperamentvolle vrouw zoveel tijd nodig had om in haar portefeuille het nodige geld te vinden. Ik gaf de man een tweede briefje van 100 roepies. Ik zou het zeker van haar terugkrijgen. Ze had het geld gevonden en voelde aan dat er iets gaande was. Ze vroeg mij hoeveel ik betaald had. Ik zei: 200 roepies'. -'Niet waar !' zei de man en liet de open portefeuille zien. Er stak maar één briefje in. Hoe kon ik bewijzen dat ik hem er twee gegeven had. Dan heeft de vrouw hem ook betaald.
Tijdens de vlucht naar Frankfurt zag ik op het scherm dat wij veel zuidelijker vlogen dan op de heenreis. Het was nacht. Er waren geen wolken. Vanop 10.000 meter hoogte kon ik gemakkelijk een auto op de verlichte stadswegen zien rijden. Opeens zoefde er in tegengestelde richting een ander vliegtuig voorbij. Zo hoog was er zoveel plaats en dan kwamen we nog zo dicht in elkaars buurt.
Ik had nu tijd genoeg. Ik haalde mijn aantekeningen over de reis boven en begon alles voor een tweede keer te beleven. Enkele beschouwingen zijn in dit verhaal nog niet helemaal tot hun recht gekomen.
Dit zijn de medebroeders in Trichy. Ze zijn hartelijk en gedienstig. Een uitzondering maakte de medebroeder alleen op de foto. Hij ziet er uit als en stijve hark en dat geeft ook zijn karakter weer. De anderen verwittigden mij dat ik niet verbaasd moest zijn als hij niets tegen mij zou zeggen. Op een avond gingen wij naar een viering op zijn parochie. Vanaf dat ogenblik was hij de vriendelijkste en de sympathiekste man, die ge maar kunt indenken.
In de namiddag heb ik tijdens een wandeling in Madras een erg gehandicapte man ontmoet. Ik heb hem geld gegeven en een zeeschelp, die men mij ongevraagd geschonken had. Ze was helemaal beschilderd en zag er niet natuurlijk uit. Ik was er van af en de man kon er waarschijnlijk nog geld voor krijgen.
Aan een kraam zag ik sandalen. Die konden een mooie herinnering aan mijn reis naar India worden. De verkoper zei dat ze voor mij te klein waren en ging er grotere halen. Ik wilde ze aandoen maar ze waren nog te klein. Ik heb ze weg gegeven. Thuis heb ik er andere gekocht. Ze komen wel niet uit India maar ze doen mij wel telkens denken aan die heerlijke dagen daar.
Ook kinderen met kinderverlamming dansen graag. Daarbij schijnt het vingerspel een belangrijke rol te spelen.
In Trichy hebben we in de namiddag de oude en de nieuwe parochiekerk bezocht. De vloer van de oude kerk is gewoon de grond. Er steken dikke takken in de grond met bladeren doorweven. Dat zijn de wanden. Op hogere palen rust een dak van kokosbladeren.
Voor de nieuwe kerk bezat men alle toelatingen en het nodige geld lag op de bank. De ruwbouw van de sacristie was af en de muren van de kerk waren al even hoog opgetrokken. Drie jaar geleden heeft een hindou zich bij de autoriteiten beklaagd en de bouw lag stil. De christenen hadden het recht aan hun kant en ze hadden verder kunnen bouwen maar men verzekerde mij dat er dan ongetwijfeld een bom in de kerk zou ontploft zijn. Ondertussen heeft de hindou zijn verontschuldigingen aangeboden en in februari 1998 kon men verder aan de voltooiing beginnen.
De paters Jesuïten in Trichy bezorgden mij de genomen foto's en de video van de school in Panjampatti.
De volgende morgen stond zuster Rose Therese om 6 uur in het station om afscheid van mij te nemen. De paters Jesuïten drukten mij nog eens goed op het hart om in Madras gewoon uit de trein te stappen en daar ter plaatse te blijven staan. Zo kon een medebroeder mij het gemakkelijkst vinden.
De trein kwam in Madras met één uur vertraging toe. Geduldig zat pater Jozef op mij te wachten. Dan zijn we in het klooster gaan eten.
In het huis voor mensen met kinderverlamming woont ook deze grote man. Van kinderverlamming is niet veel te merken. Wanneer men hem vraagt om te dansen, draait hij tweemaal rond. Wel is hij ongelooflijk hulpvaardig. Eens tuimelde die andere van zijn karretje. Tot mijn schande was hij er vlugger bij dan ik om die man terug op zijn karretje te helpen.
Het eigenlijke klooster van de Norbertijnen in Trichy lag vijf kilometer verder op een meer rustige plaats. We zouden er gaan middagmalen maar de jeep wilde niet starten. Geen nood: in de dichtstbijzijnde klas van 14-jarigen vroeg men enkele vrijwilligers. Alle 43 jongens en meisjes kwamen duwen. Iedereen kon natuurlijk niet bij de jeep. Daarom duwden zij maar in elkanders rug. Er is daarbij ook heel wat gelachen.
De schooldirecteur parkeerde de jeep zo voor het klooster dat hij bij het vertrek weer in gang kon geduwd worden. We maakten kennis met kandidaten uit de omgeving, die voor priester wilden studeren.
Aan het klooster lag een groenten- en fruittuin. Kleine dammetjes bakerden meerdere rijstvelden af om ze onder water te kunnen zetten. Dat is nodig. De roestbruine grond is zo hard dat men anders de rijst niet kan planten.
Voor het eten wandelden wij nog naar een groot waterreservoir. Een eindje voor ons ging een jonge priesterkandidaat. Opeens was hij verdwenen. Ik keek rond maar hij was nergens te zien en achter zo'n laag dammetje kon hij zich ook niet verschuilen.
Na de uitleg over het waterbekken keerden wij naar het klooster terug en halfweg stond de jonge man bij een hoop palmbomen en aan zijn voeten lagen kokosnoten. Ik heb er een leeg gedronken. De tweede was half rijp. De witte melk was zich aan de schil aan het vastzetten. De jonge man hakte een harder stuk van de schil: dat diende om het vruchtvlees er af te schrapen. Het smaakte lekker en gaf - juist iets naar mijn zin - en ietwat bittere nasmaak. De overste bood mij nog een derde kokosnoot aan maar ik vond dat ik al aperatief genoeg naar binnen had.
Ik vertelde dat ik in een film al vaker had gezien hoe men in een palmboom kruipt maar in het 'echt' had ik het nog nooit gezien. Met een onbegrijpelijke snelheid kroop de jonge man op zijn blote voeten en met zijn handen naar omhoog. Hij gooide drie kokosnoten op de grond en liet zich naar beneden glijden. De overste zei dat hij langzamer moest afdalen want hij zou zijn voeten kunnen kwetsen aan de opstaande schubben van de stam.
Het contact met de jongeren was heel levendig en hartelijk.
De man toont aan hoe groot de waterput was. De put was ook heel diep. In de periode van de moesson tracht men zoveel mogelijk water op te vangen.
Wilhelmina en ik waren in Trichy uitgenodigd op de opening van de schooldag. Het ging er nogal militair aan toe met 'Geef acht' en 'Ter plaatse rust' inbegrepen. De ouders moeten voor hun kinderen een schooluniform kopen. Dat wijst ook nog op een oude Engelse invloed.
De ongeveer tweeduizend kinderen maakten een kruisteken en zongen een godsdienstig lied. Een jongen las voor uit het evangelie. Na een gezamenlijk gebed volgde nog een lied.
De directeur vroeg of ik iets tot de kinderen wilde zeggen. Hij zou mijn korte zinnen vertalen. Ik dacht terug aan de gelukkige tijd dat ik aan jongeren les mocht geven en zei: 'Een beetje geduld. Mijn hart wil mij blijkbaar iets zeggen. Ja, ja, het zegt: " Tussen al die jeugd voel ik mij precies jonger en jonger worden". Na de vertaling kwam er een lang applaus. 's Avonds bezocht ik de kinderen met kinderverlamming. Een van hen vroeg met schalkse ogen: 'En hoe oud ben je eigenlijk ?'.
In de voormiddag stonden op de speelplaats tien grote ketels boven het vuur. Ik sprak de vrouwen aan. Ze hebben mij wel niet begrepen maar ze waren wel blij om mijn belangstelling.
Een vrouw begon in een ketel te roeren om mij te laten zien wat zij aan het koken waren. Ik kon er niet veel uit opmaken. Ik ging verder en hoorde een vrouw hoesten en proesten. Ze had nat hout op het vuur gelegd en de wolken walmden naar omhoog. Ik heb mijn stookkunsten bovengehaald tot het vuur goed brandde. De vrouw bedankte mij op Indische wijze.
In de namiddag was het echt heet. Ik zat in de schaduw en zweette bij het afdrogen van mijn zweet. De jongens waren in de zon enthousiast kricket aan het spelen maar ik zat er maar kalmpjes en pufferig bij. Ik heb wel tweemaal een stortbad genomen.
Dank zij de krukken kan het meisje nog gaan. Dat kan de jonge man op het karretje niet. Dat belet hem niet de vele trappen van een kerk op te klauteren. Hij is heel verstandig en heeft een diploma van ingenieur.
Te Trichy maak ik in de pastorie kennis met de Indische medebroeders en met een blanke vrouw op een al wat gevorderde leeftijd. Na enige tijd vraag ik haar waar zij vandaan is. In mooi Engels antwoordt zij :' Uit Doetinchem in Nederland.' Ik reageerde onmiddellijk:' Dan kunnen we beter in onze moedertaal verder spreken.'
Het was dinsdag 20 januari. In de vroege morgen zei de vrouw uit Doetinchem: 'Ik heb hen uitdrukkelijk gevraagd dat niet te doen maar ze wilden niet toegeven.' Op een muur stond in grote letters: 'Juffrouw Wilhelmina Verwey, moeder van Sembattu.' Sembattu is het gehucht van Trichy, waar de Norbertijnen hun klooster en hun school hebben.
Als zij op pensioen was gegaan, had zij de reis van haar leven gemaakt. In Sembattu had ze gezien hoe aan een paar kinderen op en armzalige manier les werd gegeven. In Doetinchem heeft zij een vriendenkring opgebouwd en met hun steun zijn er klaslokalen, een pastorie, een kapel en een huis voor sociale dienstverlening gebouwd. In dat huis zijn er twee kamers met vier naaimachines en vier schrijfmachines. Elk uur komen er andere vrouwen oefenen.
In een tehuis in Trichyworden er veertig jongeren met kinderverlamming opgenomen. Zij volgen lessen in de normale school. Zij helpen elkaar om van het tehuis naar school te geraken. Wie nog beter te been is neemt een ander mee op de fiets.
Het weerzien met zuster Rose Therese in Kovilpatti had een zuiderse hartelijkheid. Zij had een middagmaal besteld in een restaurant maar zelf heeft ze meer getelefoneerd dan gegeten en ze is dan nog tweemaal aan de telefoon geroepen.
We reden dan naar de school in Jampatti maar het was al vrij laat. De lessen zijn om vier uur in de namiddag gedaan en ik vroeg of ik tenminste de zeven kinderen kon spreken, die wij vanuit Wildert de kans geven om naar school te gaan. Maar zuster Rose Therese stelde me gerust. Ze liet de chauffeur halt houden en jawel, bij een telefooncel. Het was al vijf over vier en zuster Rose Therese zei: 'Binnen tien minuten zijn wij er'.
Als wij uit de auto stapten, werden wij op een driedubbele manier begroet: een leerkracht zwaaide met een bloempot in twee richtingen voor mijn gezicht; een meisje glunderde omdat zij een grote krans met levende bloemen om mijn hals mocht hangen en een andere leerkracht streek wat rode verf met parfum op mijn voorhoofd.
Men leidde ons een paar meter verder naar een krijttekening op de grond met de woorden: 'Welcome'. Op dat ogenblik sprongen er tweeduizend leerlingen in uniform te voorschijn en begonnen te zingen en te wuiven. Ik zei tot zuster:'Zuster, ge onthaalt mij goed maar dit is overdreven !. 'Overdreven' zei ze. 'Overdreven ? Zie dan maar eens naar de basisschool die we met het geld van Wildert hebben kunnen bouwen !. Ik kon er niets op antwoorden.
Eerst werd ons nog drinken aangeboden. De auto had wel airconditioning maar de frisdrank deed ons wel deugd. Dan werden we naar een overdekt verhoog gebracht terwijl de kinderen neerzaten op de grond van de speelplaats.
De zuster heette ons welkom. Als teken dat Wildert de school helpt, mocht ik aan iedere klas een kookpot overhandigen. De cricketploeg van de school had een tornooi gewonnen en ik, eregast, mocht de erelinten om de hals van de kinderen hangen. Toen vroegen ze of ik tussen de kinderen wilde gaan zitten. Ze hadden wel voor een stoel gezorgd. De zuster verontschuldigde zich nog: 'Wees niet verbaasd dat de kinderen u zo bekijken maar zij hebben nog nooit een blanke in levende lijve gezien'.
Toen begon het dansen. Sheela is het oudste meisje, dat wij de kans geven om te studeren. Zij is zestien jaar oud. Zij danste een solo. Ik ken niets van Indische dansen maar, naar het schijnt, heb ik met vooruitgestoken hoofd en met half open mond toegekeken.
Een danseres, zeker door de school ingehuurd, bracht een dans met een hoge pot op haar hoofd. Zij raapte met haar mond een zakdoek van de vloer en draaide om haar as terwijl zij met haar voeten op een ijzeren bord stond. Dan begonnen jonge kinderen te dansen. Het was niet zo fijn afgewerkt maar de geestdrift straalde er van af.
Tenslotte nam zuster Rose Therese me nog een intervieuw af. Ik antwoordde in korte zinnen, die ik onmiddellijk in het Tamil liet vertalen. Natuurlijk was de laatste vraag of ik nog eens terugkwam. Ik zei: 'Dat is totaal onmogelijk. Deze kans heb ik met twee handen aangegrepen. Ik zal nog meer in andere parochies moeten helpen. Dan kan ik geen vier weken afwezig zijn. Zet die gedachte maar uit uw hoofd'. Het bleef treurig stil. Toen zei ik: 'Zuster '. 'Ja'. Ik herhaalde: 'Zuster'. 'Ja, wat is er ?'. Ik wees op mijn voorhoofd en ging verder: 'Hier hé, zuster, is een idee al helemaal aan het veranderen !. Ze was zo blij dat zij mijn zin niet direct kon vertalen en daarna bastte er uit tweeduizend kelen een groot gejuich op.
Het was bijna zes uur toen de ceremonie voorbij was. Niemand kloeg dat het zo lang geduurd had. Het was voor de kinderen, de leerkrachten en de directie een hele belevenis geweest.
We hebben ons verder met mensen onderhouden. Sheela is verstandig en wil geneesheer worden. Haar ouders konden het schoolgeld voor haar en voor haar twee broers niet betalen. In Jampatti heeft zij nu de school beeindigd en mag verder studeren bij de paters Jesuïten in Trichy. De moeder van Anushia bedankte ons nog uitdrukkelijk omdat wij haar dochter de kans gaven om te leren.
Deze twee kinderen krijgen gelegenheid om nog naar school te gaan.
Op maandag 19 januari reden de pater Capucijn en ik naar Kovilpatti om er in het klooster zuster Rose Therese op te halen en verder door te rijden naar de school, die we vanuit Wildert helpen.
Ik heb nogal een goede neus om mij te oriënteren en ik vond dat wij teveel naar het oosten reden in plaats van naar het noorden. Ik vroeg aan de pater Capucijn of wij dezelfde weg namen zoals wij gekomen waren. Hij zei wel 'Ja' maar dat klopte niet.
We kwamen langs een enorm veld met moderne windmolens, die electriciteit opwekken. We zagen ook mensen roodbruine grond met water vermengen en in een vorm gieten. Die stenen lieten ze dan in de zon bakken. Het viel mij ook op dat er in het zuiden van het land veel minder hutten te zien waren.
We hielden halt aan de oceaan. In die temperauur droomde ik al van een frisse duik in zee. Maar zwemmen was door de politie verboden. Het was op dat moment zo'n tegenvaller dat ik niet eens gevraagd heb waarom het niet toegelaten was.
Vijf vissers keerden terug van de oceaan in hun bootje. Het leek op drie prauwen, die met planken aan elkaar genageld waren. Hun nylon-net bevatte misschien vijftig visjes. Ze waren niet groter dan een sardientje. Als vijf gezinnen daarvan moeten leven.
Eén foto toont het meest zuidelijke punt van India. Vooraleer een belangrijke beslissing te nemen kwam Mahatma Ghandi daar bidden en mediteren.
Met zulk een bootje varen de vissers de oceaan op.
De pater Capucijn en ik hebben in de namiddag een eeuwenoud koninklijk paleis en een grote waterval bezocht. Buiten de hindoe-tempel waren dat de enige bezienswaardigheden, waar ik naartoe ben gegaan. De hoofdbedoeling van mijn reis was immers mensen ontmoeten en hen steunen. Ik wou ook een zicht krijgen hoe de gewone mensen moesten leven.
In het paleis was er een danszaal met een parketvloer. Alleen mannen mochten toezien maar daarnaast was er wel ter hoogte van het plafond een vrouwenvertrek met kijkgaatjes. Het paleis had ook een eetzaal voor 2000 gasten. Het plafond werd over de hele breedte gedragen door eiken balken uit één stuk.
De waterval was breed en hoog en het geluid stoorde het gesprek met zuster Dina. We zijn wat verder gaan zitten om gemakkelijker te kunnen praten. Ons denken en aanvoelen gaat nogal dezelfde richting uit. In het klooster hadden we al diepzinnige geprekken gehouden en nu beleefden wij er allebei weer deugd aan.
Al vele jaren steunt de gemeentelijke school van Essen-Wildert de school in Jampatti niet meer. De gemeente heeft het project overgeschakeld naar Zuid-Afrika. Deze twee kinderen blijf ik de kans geven om naar school te gaan.
De teksten geven mijn bezoek aan India weer in 1998 en de foto's geven beelden van mijn tweede bezoek, aangeboden door de parochie van Wildert bij mijn afscheid.
De pater Capucijn en ik zijn naar Molugamodu in het uiterste zuiden van India gereden. Op deze plaats zijn de zusters van de Jacht in Heverlee 100 jaar geleden hun eerste missie in India begonnen. De Vlaamse zusters daar zijn Dina Vinckx en zuster Maria uit Brussel. We zijn er warm onthaald in de twee betekenissen van het woord. Zij vonden het alleen spijtig dat wij er slechts één dag konden blijven.
Ik kwam sterk onder de indruk hoezeer zuster Dina begaan was met de arme, oude mensen en hoe zij door die mensen in het hart werd gedragen.
Zuster Maria leert meisjes en jonge vrouwen uit de buurt borduren met de hand. Met deze vaardigheid hebben zij een kostwinning voor heel hun gezin. De zakdoekjes staken mijn ogen uit. Er waren er ook bij, waarvan aan de rand een draad uit het fijne weefsel was weggehaald. 'Point clair' noemden zij dat. Het borduurwerk en de kleuren waren zo fijn dat ik alle roepies, die ik bij me had, aan zulke zakdoekjes heb besteed. Ik vroeg aan zuster Maria of ze geen grotere stukken had. Ze liet mij een tafellaken zien. Ik was er zo op verliefd en heb haar achteraf betaald. Belangrijk is dat arme mensen op die manier een hele toekomst voor zich hebben.
Zuster Therese heeft eens de school Van Wildert bezocht en bleef er bij mij op aandringen om naar de school van Jampatti te komen.
Victoria bracht veel afwisseling in de rijstschotels. Zij stond er op dat ik haar bed gebruikte om te slapen terwijl zij gewoon op de vloer ging liggen.
Half september 2016 hebben vier kardinalen een brief geschreven naar de paus en naar de de Congratie voor het geloof om klaarheid over de omgang van de kerk met gescheiden mensen, die opnieuw zijn gehuwd.
Omdat zij gedurende twee maanden geen antwoord hebben gekregen, hebben zij hun brief publiek gemaakt.
Zij beweren dat zij geen tegenstanders zijn van de paus maar bezorgd zijn om het geestelijk welzijn van de gelovigen. Zij leggen de paus vijf vragen voor, o.a. of mensen na een tweede huwelijk de communie mogen ontvangen.
Eigenlijk draait alles om een voetnota in de pauselijke brief Amoris laetitia. Daarin staat dat gescheiden personen, die opnieuw in het huwelijk zijn getreden, in enkele gevallen aanspraak mogen maken op de steun van de sacramenten.
Kurie-kardinaal Walter Jasper beklemtoont dat Amoris Laetitia geen afbreuk doet aan de leer van de kerk maar de traditionele leer in een nieuw perspektief stelt. De paus neemt afstand van de negatieve kijk op sexualiteit bij Augustinus en richt zich op de moedige en samenhangende kijk van Thomas van Aquino. De lang heersende wettelijke moraal moet plaats maken voor een moraal, die opgebouwd is op deugden.
Walter Kasper pleit ook voor een betere voorbereiding op het christelijk huwelijk.
Na de rondvraag over huwelijk en gezin heeft de paus twee Synodes bij elkaar geroepen. In de eerste Synode stemde een absolute meerderheid in met de voorgelegde teksten en in de tweede Synode was het zelfs een twee derde meerderheid.
In de namiddag hebben de pater Kapucijn en ik een Hindoe-tempel bezocht. Bij vrienden van hem hebben we onze schoenen en ik ook mijn kousen achtergelaten.
Zo' n tempel is eigenlijk een dorpje met kleine woningen tegen de ringmuur, met een marktplein en kraampjes en met meerdere gebouwen.
In een kleinere tempel wonen kleinere goden. Mensen liepen er in en uit, verrichten er gebeden en branden er wierookstokjes. Enkelen lagen er te slapen.
We gingen verder naar een grotere tempel. Daar verblijven de grotere goden. Voor de ingang stond er een polititeagent. Met opgeheven arm stak hij zijn hand naar ons uit. We waren duidelijk niet welkom. Vergoeilijkend zei de pater Kapucijn: 'Ik geloof dat zij een groot feest aan het vieren zijn'.
Op zaterdag 17 januari was ik bij de Jesuïten in Trichi. Om twaalf uur komt de pater Kapucijn aangestormd. 'Vlug, vlug, haal uw valies. De taxi staat klaar. We rijden naar Nagercoil. ik heb niet eens fatsoenlijk afscheid kunnen nemen van de paters Jesuïten.
De vrouw is de lerares Engels in de school te Jampatti. Haar Engels is uitstekend en zij gaf ook heel degelijk les. Deze kinderen volgden bij haar les en konden mij begeleiden in een rondgang door het dorp.
Teksten geven mijn eerste bezoek aan India weer in 1998 en foto's geven beelden van mijn tweede bezoek, aangeboden door de parochie van Wildert bij mijn afscheid.
Vrijdag 16 januari heb ik kennis gemaakt met een Indische Kapucijn, met wie ik al jaren correspondeer.
We hebben de familie Fatima bezocht. De vader is vijf jaar geleden verongelukt en de moeder is achter gebleven met vier kinderen. Ik heb er warme melk moeten drinken.
Dan reden we naar de familie Rani. We kwamen in een hoop hutten terecht en de pater moest vragen waar de familie woonde. Er zijn twee zonen en een dochter Pavritha. Ze is acht jaar en heeft een gaatje in haar hart. Dank zij een betere voeding en goede medicamenten is het gaatje al wat kleiner geworden. Als ze tien jaar is, kan zij geopereerd worden.
Met kerstmis kreeg Pavritha een inzinking. De moeder begon te wenen. Het ziekenhuis en de dokters had zij nog niet kunnen betalen. Ze liet mij de uittreksels van de bank zien. De overschrijving van juli 1997 zat er nog niet bij. Ik heb later alles gecontroleerd. Op 7 juli is het bedrag overgeschreven naar India en bevestigd. Het is wraakroepend dat de bank het geld van de sukkelaars zolang achter houdt.
Behalve in een hotel en in een restaurant brengt men in India het eten met de rechterhand naar de mond. In Trichy was een echtpaar met een hoge cultuur te gast. Mevrouw sprak overigens perfect en vloeiend Frans. Ook zij aten met hun rechterhand.
Op een bord schept men wat rijst, kerry-saus, groenten en wat vlees. In het Tamil spraken zij er op los als een ratelslang en ondertussen zitten zij even snel de brei op hun bord met de hand te bepotelen. De rijst wordt geen vaste brok. Als zij het hoofd wat naar voor en naar beneden buigen, gaat het beginnen. Ik geloof dat het zo gaat: ze doen hun mond open, gooien de rijst naar omhoog, happen, slikken en tateren verder en zitten met hun hand weer in het bord.
Niet alleen eten zij in India met de hand, ook bij het drinken raakt de kan de mond niet aan. Zij houden hun mond open en slikken het water naar binnen.
De tekst geeft mijn eerste bezoek aan India weer in 1998 en de foto's geven beelden van mij tweede bezoek, aangeboden door de parochie van Wildert bij mijn afscheid.
Woensdag 14 januari vloog ik naar Madras en jawel, ik overnachte er bij de paters SJ. De straten zijn er properder en de chauffeurs rijden rustiger. Ik heb er een wandeling gemaakt. Ik had dorst en kocht een fles water. Het deksel scheen mij niet erg origineel en ik heb dan maar een groene kokosnoot leeg gedronken.
Ik heb ook mijn vuile schoenen laten poetsen. De man maakte er werk van. Het bleef maar duren. Hij leek op mijn schoenen verliefd te zijn. Toen ik vroeg hoeveel het kostte, antwoordde hij dat ik mocht geven wat ik wou. Hi is er wel bij gevaren.
De volgende dag wenste ik met de trein naar Trichy te rijden. De Jesuïten hebben voor een ticket met voorbehouden plaats gezorgd. Zij hebben mij tot aan mij zitplaats begeleid en mij voorgesteld aan mijn buurman, die ook een christen was. Ik heb tweemaal koffie en een gebakje moeten aannemen en ik mocht hem niets aanbieden, want ik was zijn gast.
We waren vertrokken om kwart voor vier in de namiddag en na 320 km kwamen we toe om 10 uur 's avonds. Bij het uitstappen vroeg een man met alleen een lendendoek om zijn heupen of hij mijn valies mocht dragen. Maar mijn buurman had die al in de hand en was niet van plan om die af te geven. De man vroeg het een tweede en een derde keer en smeekte toen op zijn knieen. Hij droeg mijn valies op zijn hoofd voor ons uit. Buiten het station was de buurman mij te vlug af om hem een fooi te geven.
Een Jesuït bleek al een tijdje achter een Herman Dupré te zoeken en voerde mij naar het college. In Ranchi moet de telefoonrekening wel hoger geweest zijn dan normaal.
Voor een staatsexamen oefenen de leerlingen de leerstof samen in. Luidop hameren zij de teksten er in, ook de minder begaafde leerlingen om toch zo ver mogelijk te geraken.
Voor een turnwedstrijd tussen scholen wordt er duchtig geoefend. Men wil niet onderdoen.
De teksten geven mijn eerste bezoek aan India in 1998 weer en de foto's geven beelden van mijn tweede bezoek, aangeboden door de parochie van Wildert bij mijn afscheid.
Ranchi
Pater Mayhys uit mijn geboortedorp. 74 jaar, gaf nog les in filosofie, bereidde alle contacten van de bisschop voor en schreef zelfs zijn preken. Hij ging graag met mij wandelen. Soms vroeg hij: 'Hoe zeggen ze dat in het Vlaams ? ' Om allerlei redenen was hij al 25 jaar niet meer in ons land op vakantie geweest. Ik heb aan hem een heel hartelijke herinnering over gehouden.
Pater De Cuyper bracht me iedere avond een ketel heet water. Na een wasbeurt moest ik er naar believen koud water aan toe voegen en dat met een kom over mijn hoofd gieten. Het gaf zo'n zalig gevoel dat ik altijd alle water over mij heb uitgegoten.
Hij nam me op zijn brommerke mee naar een melaatsenkolonie. De melaatsen worden er verzorgd door zusters van Moeder Teresa. Alles is er kraakproper. Wel zijn ze kordaat bij de controle of iedere melaatse elke dag zijn medicament inneemt. Er woonde ook een gezin. Moeder en dochter gaven mij een hand, de vader niet. Hij was duidelijk gelukkig met mijn belangstelling voor hem.
Op de terugweg wees pater De Cuyper mij hutten aan en zei: 'Daarstraks heb ik het verzwegen maar hier wonen ook melaatsen. Zij zijn aan hun lot overgelaten. Men heeft aan het goevernement voorgesteld er een dorp te bouwen maar zij doen de grond niet van de hand.
Pater De Cuyper bracht mij naar een reisbureau om een vliegtuigticket te kopen. Hij heeft voor mij hemden gewassen en gestreken en is met mij enkele uren op zoek geweest naar religieuze belletjes, die we niet gevonden hebben. Bij het afscheid toverde ik een glimlach op zijn gezicht met te zeggen: 'Pater De Cuyper, gij zijt voor mij echt een vader geweest ! '
Op dinsdag 13 januari landde ik weer in Calcutta en vond er mijn bagage terug. Ik was te gast in het Jezuïtencollege. Ik was getipt vanuit Ranchi en ben er heel hartelijk ontvangen.
Dit is de lerares Engels. Zij sprak de taal uitstekend en kon de lessen heel goed overbrengen. Dit is de groep kinderen, die Engelse les volgden. Zij waren bekwaam om mij in het dorp rond te leiden.
Op de vlieghaven van Calcutta was mijn valies nog niet toegekomen. Bij mijn aankomst in Ranchi stond de overste van de Paters Jesuïten mij op te wachten.
In het seminarie stapte ik uit de auto en een van de tien Vlaamse Jesuïten, Pater De Cuyper, vroeg mij naar mijn bagage. 'Vlug terug instappen' zei hij tegen de overste. In de stad kochten ze voor mij ondergoed, hemden, sokken, een lichte broek, een pyama en zakdoeken. Ik vroeg achter de rekening maar ik kreeg ze niet.
Wel had ik voor mijn afreis van het geld, dat de parochie mij bezorgd had, een bedrag overgeschreven naar Ranchi om het sociale werk van de paters Jesuïten daar te ondersteunen. Ook vernam ik daar hoe streng de autoriteiten het gebruik van elke schenking naar india controleren.
's Avonds zat ik met de paters Jesuïten in de lees- en recreatiezaal. Ook de Vlamingen waren na meer dan 30 India aangepast aan het klimaat. Er was geen verwarming. Zij droegen een pullover, hadden een sjaal om hun hals en een muts liet alleen hun ogen, hun neus en hun mond vrij. Zij dronken hete thee. Ik zat daar in mijn opgerolde hemdsmouwen en ze vroegen mij of ik geen jas aantrok. Ik antwoordde: 'Toch niet bij deze goede temperatuur, zeker !'
De volgende morgen beging ik dezelfde vergissing. Ik ging mijn kamer buiten naar de refter voor het ontbijt. De zon scheen zoals bij ons op een zomerse voormiddag. Heel geestdriftig riep ik tweemaal uit: ' Wat een heerlijke dag !' Ze bekeken mij met rare ogen. Het was de koudste dag van het jaar.
Eén foto is genomen in de school te Jampatti. De zuster met de zonnebril is zuster Marie-Therese. Als zij op bezoek was in ons land, is zij met mij in alle klassen van onze gemeentelijke school geweest. De kinderen vertelden alles thuis. Heel veel volwassenen vroegen mij om meer uitleg.
De andere foto toont een kleine zustergemeenschap, die mij uitgenodigd had.
De teksten geven mijn bezoek aan India weer in 1998 en de foto's geven beelden van mij tweede bezoek, aangeboden door de parochie van Wildert bij mijn afscheid.
Een verkoper en Moeder Teresa.
Op een avond heb ik in Calcutta bij een schaarse verlichting tot negen uur in de straat van Moeder Teresa gewandeld. Er was veel volk en verkopers probeerden zonder opdringerigheid wat aan de man te brengen.
Achter een gammel tafeltje stond een man met alleen een lendendoek aan. Ik nam tien briefomslagen voor luchtpost en vroeg hoeveel ik moest betalen.
Hij kon geen Engels en begon een hele reeks muntstukjes op een rij te zetten. Ik schudde het hoofd en zei:' Nee, nee' en schoof hem een briefje van 10 roepies toe. Hij wilde een muntstuk, wellicht één roepie, terug geven maar ik schudde weer het hoofd en nam het niet aan.
Hij herhaalde driemaal het Indische gebaar van dankbaarheid en keek me daarbij in de ogen tot diep in mijn hart. Het was een heel korte ontmoeting maar zo rijk aan stijl en warme menselijkheid. Lieve man, ik ken je naam niet en ik zou hem ook niet kunnen onthouden maar u vergeet ik mij hele leven niet.
Op zaterdag vertrok ik naar Ranchi. Eerst keek ik nog eens naar de overkant van de straat. Moeder Teresa was in september overleden en nu, in januari, hingen er aan de moskee nog twee spandoeken in het Arabisch en in het Engels: Wij nemen met een diep verdriet afscheid van Moeder Teresa. Haar eerbied voor elke mens heeft de kloof met moslims overbrugd.
Op deze meest zuidelijke punt van India kwam Mahatma Ghandi heel vaak mediteren. Op deze bootjes gingen mannen de zee op om te vissen. Eens zag ik twee mannen het net boven halen met ocharme vijf kleine visjes.
De teksten geven mijn eerste bezoek aan India weer in 1998 en de foto's geven beelden van mijn tweede bezoek, aangeboden door de parochie van Wildert bij mijn afscheid.
Het Moslimmeisje Ina
Ina moest van haar familie iedere dag bedelen voor het huis van Moeder Teresa. Omwille van haar contact met toeristen spreekt zij vlot Engels maar zij kan niet naar school gaan.
Op de vroege avond van mijn eerste dag in Calcutta sprak zij mij aan: 'Geld a.u b. Geld a.u b.' Zij had zo'n lief snoetje. Ik wou haar zeker wat geven maar ik wilde niet de hele straat achter mij aan hebben.
Het huis van Moeder Teresa is een hoekhuis en in het smalle straatje was het heel wat rustiger. 'Geld' vroeg zij opnieuw 'Geld a.u b.' Ik antwoordde 'Ja, ja' maar wij waren nog niet aan de hoek. Ina geloofde er niet meer in en bleef achter. Ik zei: ' Nee, nee, kom. Geld'. In het straatje gaf ik haar 50 roepies. Dat is 50 fr waard. Later hoorde ik dat een werkman voor dat bedrag in India een week lang moet werken. Het werkte wel als een magneet. Ik kon niet op straat verschijnen of Ina stond er.
Ik wou het bedelspel wel meespelen maar zo dat Ina als mens behandeld bleef en zich niet vernederd voelde terwijl ik de financiële touwtjes in handen hield. In die voorwaarden kwam het voor mij ook niet op het geld aan. Ik was benieuwd hoe dat bedelen funktioneerde en al vlug voelde ik aan dat Ina daarin lessen had gekregen.
Ik wilde geld wisselen. Ina wist waar dat mogelijk was en vroeg of zij mee mocht gaan. Honderd meter verder sloot haar neefje zich bij ons aan. Goed bekeken. Als een westerling met duiten over de brug komt, is het interessanter om met twee te zijn.
Toen vroegen zij om 'Holly'. Ik wist in de verste verte niet wat dat kon betekenen. Ik gaf toe en in de winkel scheen dat een pak kindervoeding te zijn van 200 roepies. Ook niet slecht bekeken, want zoveel geld hadden ze van mij toch niet gekregen. Zij bedanken mij uitbundig om het voedsel voor de baby. Ik voelde me niet bedrogen en er lag een glimlach rond mijn mond.
Terug op straat vroeg Ina of zij mijn hand mocht vast houden. Zij stapte op de stoep en ik op de rijweg. Telkens een auto toeterde, trok ze aan mijn hand. Ik mocht zeker niet aangereden worden.
Wat verder stond er een fruit- en groentenkar. Ina stapte verder op de stoep en ik bleef op de rijbaan. Zolang we naast de kar gingen, keken we elkaar in de ogen en gaven daarna elkaar weer de hand. Ze moest er om lachen.
We kwamen aan een luxueus hotel met een mooie tuin achter een boog. Ina en haar neefje bleven op de stoep staan en zeiden: 'Hier is het.' Ze wisten goed tot waar ze mochten komen. Ik wilde hun minderwaardigheidsgevoel doorbreken en zei: 'Dank u wel maar nu weet ik nog niet waar ik juist moet zijn. Komt maar mee'.
Geen 15 seconden later stond een briesende leeuw hen uit te schelden. Ik legde de man uit dat het aan mij lag en dat ik geld wilde wisselen. Hij zou me graag begeleiden naar een wisselkantoortje een beetje verderop. Wij gingen naast elkaar en Ina en haar neefje kwamen achterna. Ze zijn zelfs het smalle straatje van het wisselkantoor niet ingegaan.
Ina vroeg of ik geld had kunnen wisselen en of ik tevreden was. 'Ha, dan kunt ge kleren voor ons kopen !' Het behoort tot de bedeltaktiek om overdreven veel te vragen. Dan valt er toch nog een behoorlijke winst in de schoot. 'Sandalen misschien ?' Wij kennen hier wel een schoenwinkel.' Ina en haar neefje droegen doodversleten sandalen. Ik was benieuwd wat het ging worden.
Met een gelukkig gezicht staarde Ina naar een paar mooi versierde meisjessandalen. Zo'n paar zou haar familie zeker niet kopen maar mij was het wel 165 roepies waard. Haar neefje wees op een paar bergschoenen van 750 roepies. Ik moest weer eens goed op de rem duwen: 'Dat zijn goede schoenen maar die betaal ik niet. Ge denkt toch niet dat ik het geld zo maar van de bank te halen heb'. Hij was zo slim om jongenssandalen van 165 roepies te kiezen. De winkelier verpakte de sandalen in kartonnen dozen en stak ze in een plastiekzak. Wat ik al vemoed had, gebeurde: ze hebben deze sandalen nooit gedragen. Ofwel heeft de familie ze tegen 50 % aan de winkelier terug verkocht ofwel tegen een hogere prijs aan een liefhebber ervan.
Op zeker ogenblik vroeg ik: Hé, waar is uw neef gebleven ?' Die bracht de babyvoeding en de sandalen naar de familie. Het was een hete namiddag. Ina draaide op straat een waterkraan open, spoelde haar handen en dronk. Daarna zei ze: 'Nee, nee, niet drinken; dit is Indisch water !' Ja, daarvoor had men mij genoeg gewaarschuwd.
Op verschillende ogenblikken was het heel duidelik dat het voor Ina niet alleen om het geld te doen was. Zij heeft in mij een aangenaam en blij gevoel achtergelaten.
De foto's tonen hoe arme mensen hun graan dorsen door er auto's over te laten rijden. De wind laat het kaf opzij vallen en zo kunnen zij het graan in zakken opbergen.
De teksten geven mijn eerst bezoek aan India weer in 1998. De foto's geven beelden van mijn tweede bezoek, aangeboden door de parochie bij mijn afscheid.
Het kindertehuis in Calcutta
Vrijdag 9 januari om 9 uur heeft de verantwoordelijke zuster van het kinderopvangtehuis mij rondgeleid.
Ongewenste kinderen worden er opgevangen tot aan hun adoptie. De Indische autoriteiten zijn heel streng geworden tegenover adoptie in ons land. De vier grootste kranten in India hebben het Dutrouxverhaal uitgebreid weergegeven.
Het was aandoenlijk hoe een meisje van in het begin mijn hand niet heeft losgelaten zolang ik in dit deel van het huis ben gebleven. Eén grote vraag straalde uit haar ogen: 'Wilt ge mij niet meenemen ?'
Er is ook een afdeling voor gehandicapte kinderen. Eén jongen was duidelijk ouder en groter. Hij had een zware handicap en niemand adopteert hem. Als ik binnen kwam, was een helpster hem aan het voeden. Het ging extra langzaam. Toen ik helemaal was rondgegaan, was de vrouw met een onbeschrijflijk geduld de jongen nog altijd aan het eten geven. Die jongen moet de genegenheid van deze zorgzame vrouw sterk aanvoelen.
Voor een andere deur zei de zuster: ' Nu moet ik u vragen uw schoenen uit te doen. Hier vechten de te vroeg geboren en zieke kinderen voor hun leven. Er mag geen enkele microbe binnen geraken'. Daar ben ik nog stiller geworden. Heel de tijd heb ik er een diepe eerbied voor elk mensenleven ingeademd.
Ik heb er ook twee jonge zusters bezocht, die niet meer konden genezen. Ik heb geluisterd naar hun bondig verhaal. Daarna heb ik hen toegesproken. Ik stond stom verbaasd hoe vlug zij door hadden wat ik bedoelde te zeggen. Hun hart, wijd open voor God en voor de mensen, had een enorm aanvoelen en begrijpen van mensen ontwikkeld.
Ik dankte de zuster en ging over de binnenplaats naar de buitenpoort. Links onder een afdak gaven een dokter en zusters medicijnen en verzorgden zij zieken. Zeker vijf meter voor mij ging een vrouw van onder een afdak ook naar buiten. Zij merkte mij op en ging terug om mij voor te laten. Mensen van een lagere stand moeten hun plaats en hun wereld goed kennen. Vanuit het besef dat in Gods ogen alle mensen evenwaardig zijn, heb ik al het mogelijke gedaan om deze Indische gewoonte te doorbreken. Het is mij niet gelukt.
Niet alleen moslims trekken hun schoenen uit om een moskee binnen te gaan. Ook de christenen ontdoen zich van hun schoeisel voor de deur van een kerk, kapel of bidplaats. Indiërs dragen geen kousen en zitten dus blootvoets op de mat of op de grond. Zij blijven tot op hoge ouderdom gummibeenderen behouden gelijk een zuigeling. Voor westerlingen zijn er stoelen of banken voorzien.
In de kapel van de zusters staat er tegen de achtermuur een beeld van Moeder Teresa. Haar ineengedoken zithouding verbergt haar gezicht. Het lijkt of zij er echt is. Ik voel er mij gedragen door de biddende wereldkerk. Bij de eucharistie was het een ongewoon zicht dat de priester, in vol ornaat en met de kelk in de handen, barvoets naar het altaar gaat.
Zuster Marie-Therese met zonnebril is geen directrice van de school meer en woont samen met nog drie andere zusters in een kleine gemeenschap. Met deze tekening hebben de leerkrachten en de kinderen mij welkom geheten.
De teksten geven mijn eerste bezoek aan India weer in 1998. De foto's geven beelden van mijn tweede bezoek, aangeboden door de parochie van Wildert bij mijn afscheid.
Culcutta
Moeder Tesera heeft wel de juiste wijk uitgekozen i Ik wilde in Calcutta alleen bidden met de zusters van Moeder Teresa, hun kindertehuis bezoeken en ik wou zien hoe mensen op de vuilnisbelt van de stad zochten naar afval, dat ze konden verkopen.
Voor dat laatste opzet hoefde ik mij niet te verplaatsen: in de straat werd er afval in hoopjes bijeen geveegd. Er zat roest bij, dat jongens me een stuk hout wegkrasten van autovelgen. Een paar meter verder was een lasser aan het werk en de volgende was de velgen aan het schilderen. Al het onbruikbare kwam in de straatgoot terecht. Soms werden er een paar hoopjes opgehaald.
Een vrouw zocht achter oud papier. Een geit vond een paar totaal uitgedroogde palmbladeren en de straathonden zaten vol schurft van kop tot staart. Tegen dat alles en zeker tegen de uitlaatgassen van optrekkende auto's was mijn zachte keel niet opgewassen. Na een kwartier lopen in de straat had ik keelpijn.
In het hotel bestelde ik een menu, waarvan ik de woorden 'kotelet met aardappelen' begreep. Toen ik op een stuk vlees kauwde, was mijn keelpijn als bij toverslag verdwenen. Ik wist niet dat een kotelet zo'n krachtig geneesmiddel was. Ik moet er aan toevoegen dat de kotelet heel sterk gekruid was. Daarom voelde ik niets meer. Wel kon ik het pikante eten in India goed verdragen en ik heb verder dan ook geen keelpijn meer gehad.
In de straat zag ik achter een muur een magnifieke villa met een heel grote tuin. Een doodversleten deken lag met stenen vast bovenop de muur. Het andere uiteinde lag ook weer met stenen vast op de stoep. Daaronder woonde een familie.
Magere mannen stonden naast hun riksja's te wachten op klanten. Na een verkiezingsoverwinning hadden de communisten de riksja's verboden: zij vonden het mensonterend dat een mens een andere in een riksja moest voorttrekken. Alleen deze mannen hebben geprotesteerd. Het was hun enig inkomen. Vaak heb ik deze mensen iets willen gunnen. Maar ik heb het niet over mijn hart kunnen krijgen mij, rijke westerling, op zo'n manier door de stad te laten voeren.
Nu begrijp ik beter dat Jezus tot de lamme zegde: 'Neem uw bed op en ga naar huis.'
Toen was het zo warm dat men de onderste takken van de palmboom afsneed om ze op de grond rond de boomstam te leggen tegen de hevige zonnestralen.
.
