Over filosofie en fotografie Afwisselende teksten over filosofie en fotografie en teksten met een knipoog.
10-11-2005
Goeden morgen, middag, avond en nacht met:
Immanuel Kant:
" De natuurlijke rede treft het bijzondere lot ,dat zij zich zichzelf voortdurend vragen stelt , die zij niet kan beantwoorden. "
Emil Cioran:
" Er bestaat maar één teken, dat bevestigt, dat men alles begrepen heeft: Grondeloos huilen"
Friedrich Nietzsche:
" Dogma's zijn grotere vijanden van de waarheid dan leugens "
Maup Smits:
'" Wat ik tegen grafredes heb is dat men van de overledene meestal zegt wie hij was maar nooit is geweest maar wel graag had willen zijn. "
Maup Smits:
" Een voorbeeld van een oneerlijke verdeling is, dat door de schuld van twee mensen in de Hof van Eden wij er nu allen voor moeten boeten in de Sof van Heden. "
Paul Wouters :
" De kunst van de filosoof is zó geïnspireerd in het duister te tasten dat men er niet bij in slaap valt "
Op zaterdag, 5 november 2005, hebben vrienden van de molen en enkele plaatselijke sponsoren het mogelijk gemaakt om de molen van nieuwe molenzeilen te voorzien. De Molen ligt midden in het polderlandschap tussen Baambrugge en Abcoude / Holland. Zij dateert van rond het jaar 1680. Hoognodig tijd dus om de zeilen te vervangen. Hierbij gaat een beeld -bericht van deze gebeurtenis .
Peter Sloterdijk behoort vandaag de dag tot één van de spraakmakende cultuur- filosofen. Hij maakt regelmatig gebruik van de media om zijn controversiële standpunten onder discussie te stellen. Zo is hij regelmatig te zien op de duitse TV met o.a. het programma Das Philosophisch Quartet , één van de weinige goede programmas tussen al die visuele lucht- en ether- vervuiling die onafgebroken elke avond rijkelijk je huiskamer besmeurt. In zijn werk getiteld Chancen im Ungeheuren poneert hij de volgende uitdagende stelling :
Modern is wie gelooft ,dat je tot het laatst toe iets anders kunt doen dan je voor God en hogere machten te buigen.De moderne mens wil die hogere machten niet ondergaan, maar zijn
Uit het tijdperk van de Verlichting stamt de overwaardering van onze rede(ratio) Deze periode is gekentekend door een optimisme, waarin wij met onze ratio van alles kunnen klaarspelen. Wij zijn, zo stellen de rationalisten , in staat met onze rede de wereld naar onze hand te kunnen zetten. Een zeer aanlokkelijke constatering, die echter een bedriegelijke is gebleken. Wij kunnen veel , maar lang niet alles. Het besef , dat we met onze rede niet alles kunnen liet de hierna volgende periode ons duidlijk worden in de Romantiek . Het was een reactie op de keiharde , koele berekeningsfilosofie van de Verlichting . Maar zie: de geschiedenis herhaalt zich. En dat heeft Sloterdijk in de bovengenoemde stelling wllen uitdrukken. We zijn weer door de vele mogelijkheden , die de overduidelijk aanwezige techniek ons elke dag weer biedt, weer bij een arrogantie aangekomen , die zich op alle lagen en niveaus van onze samenleving manifesteert. We bevinden ons weer in een tweede Verlichting , maar een die nog sterker is, en die ik Oververlichting zou willen noemen.
Uiteraard heeft de wetenschap een enorme vooruitgang in kennis geboekt, maar het verraderlijke is dat de mensen op grond daarvan ook zijn gaan denken dat dit op het gebied van de moraal geldt. En dat is een illusie. In een tijd van veralgemeniseerd activisme , mobilisering en zelfontplooiing is God de grote Onbruikbare geworden en wel precies omdat hij voorheen altijd het privilege van de Almacht bezat. En juist als Almachtige werd hij een vreemde op aarde , een buiten- wereldlijke verstoorder van het eigenzinnige civilisatorische bedrijf , aldus Peter Sloterdijk.
Het goede leven vindt men niet in dromen over de vooruitgang , maar juist door de tragische wisselvalligheden van dewereld met opgeheven hoofd tegemoet te treden.
Enkele foto's , die de sacrale sfeer weergeven van de dag waarop de RK kerk haar doden herdenkt. Zij zijn genomen in de kapel van de zusters Augustinessen in het Klooster ' De Stad Gods " te Hilversum /Holland. Klik hieronder op de link om de foto's te bekijken. Groetjes , Maup
Mijn zoon van morgen naar Schiphol gebracht. Druk, druk , al die duizenden mensen naar een vlucht op de vlucht.. Bij het aanzien van deze monadenhoop, gingen onwillekeurig mijn gedachten terug naar zon 6 miljard jaar geleden, het ontstaan van de mens. Die eerste mensen , die Plato in zijn dialoog de Staatsman als ongevleugelde tweevoeters karakteriseerde, waren in deze begin periode voortdurend on the move . Ze moesten wel, om te overleven. Ze trokken door de nood gedreven steeds maar voort om weer nieuwe gronden aan te boren, waarop ze dan weer konden akkeren en jakkeren. Pas met de entrée van die revolutionaire uitvinding : De Ploeg, veranderde hun status van vagabonderende -natuurmens in een agrarisch statisch- cultuurmens. Er kwam nu een einde aan hun natuurlijk nomadenbestaan. Ze werden sesshaft Het land kon tot akker worden omgeploegd. Het agrarische tijdperk was begonnen. Moe kon thuis blijven en zorgde voor de kinderen en de akker en pa ging op jacht met pijl en boog voor het hoognodige vlees. Maar de mens als met rede begiftigd wezen ging steeds verder. Na lange jaren werd de ploeg tot zeer geavanceerde landbouwmachines ontwikkeld en uit de pijl en boog ontstond preciesie wapentuig. Kortom de gehele rimram liep uit op de industriële revolutie. Daarna de electronische revolutie met o.a high-tech apparatuur die zn weerga niet kent. En dat alles met steeds kortere tussenperioden. En het eind is nog lang niet in zicht. De ongevleugelde tweevoeters van Plato zijn tot meervoudige gevleugelde tweevoeters verworden. Het luchtruim : Met zijn allen vliegen we er in. We zijn weer on the move . Ma heeft het huis verlaten met zelfs het vers gebaarde kind , zo los van de moederkoek in een frontaal buitenbaarmoederlijke draagdoek. Pa als draagvader met een puilende kofferdracht gaat toch ook weer een beetje op jacht. Zijn het toch wellicht nog relicten van onze natuurlijke , primitieve aard, die door de techniek letterlijk op een hogere niveau terecht gekomen zijn? Thuisgekomen trok ik direct mijn jogging pak aan. Als ik dan toch door natuurlijke drift gedreven on the move wil graag,( nou ja, graag?), maar dan wel met de beide benen op de grond.
Wetenschappers van de Universiteit te Leipzig hebben een netwerk in een centrum van het menselijk brein gelocaliseerd., dat de schoonheid van beelden beoordeelt. Vijftien proefpersonen moesten in totaal 200 foto's beoordelen, waarvan de helft op schoonheid en de andere helft op compositie. Daarbij werd de bloedstroom in de hersenen met een zgn. hersenspintomograaf gemeten . De beslissing over mooi of lelijk viel al na 1,3, seconden. Groetjes Maup
Waar dit aanschouwelijk maken zoal niet toe kan leiden? Ik neem maar eens een paar ontwikkelingen uit het verre verleden onder de loep.
De heilige Heinrich Suso ( 1295 1366) at altijd een appel in vier partjes: 3 partjes in naam van de drieëenheid en 1 partje voor de manier waarop de hemelse moeder Maria haar kindje Jezus een appeltje te eten gaf. Hij at dan ook dat vierde partje met schil , omdat kleine jongetjes appels ongeschild aten. Maar enige dagen na Kerst at hij dat vierde partje niet, maar offerde het aan Maria , om dit aan haar zoon te geven. Zijn dronk nam hij altijd in vijf teugen gedachtig de vijf wonden des Heren , maar omdat uit Christus zijde water en bloed vloeiden, nam hij de vijfde teug dubbel.
Ook werden de tekens van de altijd bereide goddelijke genade steeds meer , naast de sacramenten bloeiden aan alle zijden de benedicties , zo kwam men van de relieken tot de amuletten, de kracht van het gebed werd geformaliseerd en verzakelijkt tot de rozenkransen. De kerk deed haar best een goede onder- en afscheiding te maken tussen sacramenten en sacrementaliën, maar helaas , het volk was niet te stuiten , maar had alle hoop alleen maar gevestigd op die magische en bontgekleurde galerij van beelden . Het was een voortdurende herleiding van het onbegrijpelijke tot het begrijpelijke. Vincent de Clemanges en Pierre DAilly probeerden de ontaarde profinasering en overdadige ver-beelding in te danmmen, maar tevergeefs. De beelden van dronkenschap en honger worden onbeschaamd toegepast op het zich verbonden voelen met Christus . Zo kon Johannus Brugman ongestraft alle eigenschappen van de dronkaard , die zich zelf vergeet , geen gevaar ziet , niet kwaad wordt om zijn bespotting , alles weggeeft , toepassen op Jezus menswording.
Ook de bloedfantasie , voortdurend door het geloof in de transsubstantiatie levend gehouden, uitte zich in de bedwelmdste uitersten van rode gloed. Ook zo met het advies voor het eten van het Paaslam: Gij zult het eten in het gloedrode vuur gebakken , maar niet aangebrand
Ja ja het wordt nog erger !!!Zo werd Christus, zo dacht men, de zoete Jezus op Goede Vrijdag aan het spit van het waardige kruis gestoken, bevestigd en gebonden , tussen de twee vuren van de bange dood en lijden. Tevens werd hij wegens de zeer brandende liefde , die hij voor onze zielen had , langzaam gebraden en gebakken om ons te redden.!!!!
Ik bedoel maar: De mensen zijn zo gek , dat er een speciaal soort gekte nodig is , omniet gek te zijn.
Let op : De foto met het gedicht staat duidelijk leesbaar als laatste foto van de dia show: (zie de link onderaan)
In augustus naar Gent geweest . Een prachtige stad met zeer veel kerken, met natuurlijk de St. Baafskathedraal en de Sint Niklaas op het prachtige St.Baafsplein als sacrale blikvangers
Ik werd getroffen o.a. door deze tekst, die ik in een van deze gebedshuizen tussen een woud van beelden en afbeeldingen aantrof. Als een nu niet bepaald eerste rangs gelovige vond ik de inhoud van dit gedicht toch enigszins in tegenstelling staan met de beeldende en beeldige cortège , die zich aan mijn ogen voltrok. Juist deze door geloof gedreven prachtige beelden en afbeeldingen , zo vind ik , hebben in de met name Rooms katholieke kerken een geheel andere betekenis. Zij dienen de gelovigen ( en misschien ook wel de anders gelovigen) te helpen het onbegrijpelijke tastbaar te maken. Het zijn visuele steunzolen om het voor de struikelende voeten over het met scherpe kiezelstenen bezaaide levenspad vol verraderlijke valkuilen wat gemakkelijker te maken. Welnu , deze tekst maakt het er nu juist niet gemakkelijker op. Hier worden de rollen juist omgedraaid . De kerk met al haar gebruiken en rituelen, ja met haar daarvan in de loop van 2000 jaren afgeleide macht kan het voor ons niet doen. Daar krijg je alleen maar gedonder van, die door de hele kerkgeschiedenis als één groot klokkengebeier heen klinkt. Het is nu eenmaal niet anders, dat de mens opgezadeld is met een verstandelijk onvermogen , dat geloofszaken niet (be)-grijpen kan. Wellicht is dat het wonder waarop gewacht wordt nl.: door nu eindelijk met zijn allen te erkennen dat niet God in de lucht hangt, maar alles wat we over hem te zeggen hebben .Dit ene prachtige gedicht plaatst al het kerkendom op stukke voeten in plaats van op voetstukken. De kerk als bolwerk betekent een steeds minder volle kerk. Haar speculatie leidt tot èèn grote secularisatie. Haar arrogantie is slechts gebaseerd op ignorantie Dat is wel even schrikken en slikken, maar gelukkig geldt dat zonder uitzondering voor ons allemaal. In het geloofs - domein zijn het alleen maar vraag- en nooit uitroeptekens die we elkaar te bieden hebben.
Nikolaus van Kues (1401 1464) zei het al in zijn filosofisch werk Over de Geleerde Onwetendheid De docta Ignorantia !!
Je moet er lijn in aanbrengen, lijnenspel, zij heeft een mooi lijntje, hij/zij is aan het lijnen, aan de zij -lijn staan, de hoofdlijn aangeven, lijn 143 rijdt vandaag niet. Het zijn enkele uitdrukkingen, die aanduiden dat lijnen in onze beleving van de werkelijkheid een belangrijke rol spelen. Met ons oog , en daar gaan we weer, zien we die lijnen niet bewust, sterker nog , ze bestaan niet. Maar toch..... ze zijn niet weg te denken . Een paradox? Misschien wel. We zien ze met ons brein en kijken er naar. Hierbij is het zien van het geheel meer dan de som van de delen ( beeldelementen ) Het leuke van onze camera is , dat die kijkt. Het geheel is hier de som van de delen ( beeldelementen) We zien bijv. met onze ogen een waslijn, die lijn kunnen we niet pakken. Wat we wel kunnen pakken is een draad. Maar we blijven hem voor de communicatie waslijn noemen Een foto van diezelfde lijn levert juist geen draad op maar wel een lijn. Daar kun je wat mee(o.a. dikker maken, een lineaal langs leggen, vervagen ) De camera is daarom een echte lijntrekker. Je zou hem /haar enigszins met een potlood of pen kunnen vergelijken. Fotograferen betekent met licht schrijven Net zoals we een lijn op papier kunnen trekken met pen/potlood, kunnen we dat ook o.a. met een camera. Ja wel, maar het gaat hier natuurlijk wel anders. Met de camera gaat het minder direct. Het schrijfgerei zetten we direct op het papier , trekken een lijn en klaar. Dat lukt met de camera niet. Wij moeten eerst met ons brein aan de gang om bepaalde lijnen in het tafereel te zien. We noemen dat abstraheren d.w.z. vanuit het totaal beeld proberen we ons bewust op lijnen te concentreren, zodat we ze niet alleen zien, maar ook er naar kunnen kijken. Wij moeten dus a.h.w. een tandje lager met ons waarnemen om op het niveau van onze camera zien te komen. Het half dicht knijpen van onze ogen, zodat we nog maar door onze oogspleten kunnen kijken kan daar bij van dienst zijn.Ook een kadertje met onze vingers maken of met een kartonnen raampje wil ook nog wel eens helpen. We stremmen daarmee de overall blik en komen dan van het geheel naar de delen. We zetten onze ogen op dieet om te kunnen lijnen. We moeten goed leren kijken.
Maar laten we wel wezen. In de praktijk doen we dat meestal niet. Ik tenminste niet. Ik zal een paar voorbeelden van fotos van onze clubleden op de website van onze foto/videoclub tonen. , waarvan ik bijna zeker ben dat ze die spontaan hebben geschoten. Pas achteraf, bekijk je de foto en daar valt je dan het lijnenspel op. Dat is dan mooi meegenomen en zo is dat. Bij de methode oogspleet/kartonnen raampje in combinatie met concentreren en abstraheren, krijg je toch een ander effect. Een bomenrij langs een weg bijv. Elke boomstam is een verticale lijn en de boomstammen een brede lijn. De onder- en bovenkant van de bladeren van alle bomen vormen ook weer een lijn. Door herhalen van lijnen ontstaat een structuur, zoals de bruine boomstammen, het groene gebladerte en het grijze asfalt van de weg met de witte strepen. Op een foto kan dit nu nu juist heel sterk werken, ook al lijkt de weg met bomen erlangs op het eerste gezicht saai. We zijn dan echt met ons ogendieet bewust op lijnen uit ....
Zijn we beperkt door de lijnen ,die het te fotograferen object ons aanbiedt, dan is dat bij het tekenen en schilderen niet het geval. Hier kunnen we onbeperkt creeëren met lijnen ( zie bijv. de voorbeelden van Curtis ). Toch bieden de geavanceerde technieken van verschillende beeldbewerkingsprogrammas tegenwoordig ons mogelijkheden ook op de lijnentour te gaan, zodat door de digitale techniek de lijnen tussen tekenen en schilderen beginnen te vervagen. Een hoogst interessante ontwikkeling, waarvan we op het internet talrijke inspirerende voorbeelden kunnen bewonderen. ( Click maar eens op: http://www.combi.nl/content/vraagbaak/topics/beeldbew.htm , een prachtige fotosite is je deel!!).
Maup
P.S.: De voorbeelden zijn te zien op onze web-site onder de knop: Eigen Werk http://www.fotovideoclubloenen.nl/
Evenals we dat voor de lijnen hebben vastgesteld , zo ook voor de vorm. Driehoeken ,cirkels rechthoeken , etc., enz. , geldt dat ze geen massa hebben. Ook hier kunnen we met geen mogelijkheid de voornoemde vormen vastpakken in de werkelijkheid rondom ons. Weliswaar hebben we allemaal zon plastic ding als een geodriehoek op school bij de wiskunde les in onze handen gehad., maar let wel, dat is een artefact dus zoals het woord het zegt een kunstmiddel. Het zijn in de materie nagemaakte vormen van iets in de werkelijkheid dat er niet is , maar wel bestaat. De wiskunde is daarop gebaseerd, een wonder van de menselijke geest, immaterieel maar toch aanwezig in onze geest. Wij kunnen ze echter vanuit de multi dimensionale werkelijkheid binnen de twee-dimensionale beperking van het papier en de foto weer concreet maken . Op papier trekken we cirkels, vierkanten etc. We kunnen ze arceren met een bepaalde kleur, er lijnen in trekken hoeken berekenen en ga zo maar door. Ze worden door de beperkende twee dimensies van het papier en de foto tot dingen waarmee we veel kunnen doen in de wiskunde, maar ook in de fotografie. Zo kun je een huis zien en tekenen als een rechthoek met een driehoek daarop. Kinderen doen dit dan ook spontaan, zodra ze de ongecontroleerde bewegingen van hun armen en benen na de geboorte shock te boven zijn.
De fantastische mooie tekeningen van bijv . Nijntje zijn daar een sprekend voorbeeld van.U hoeft daar voor in Google alleen maar het woord Nijntje in te te tikken. Er verschijnt dan een prachtige site van Dick Bruna, waarop u kunt zien hoe hij met deze basisvormen op geniale manier omgaat. Kinderen over de hele wereld , maar ook volwassenen zijn er zot op. Ik tenminste wel. Wat doen we nu met dit gegeven in de fotografie? Deze bovengenoemde basisvormen kunnen we in het beeldkader van onze camera rangschikken. Je kunt in een landschap een zodanig standpunt innemen dat bijv. bomen en boerderijen een zodanige vormplaats innemen ten opzichte van elkaar, dat er een spel van vormen ontstaat, waardoor de foto een toegevoegde zichtwaarde krijgt. Zo ook geldt dat bijv. voor het fotograferen van een aantal ronde hooibalen met plastic erover. Wanneer je hier geen rekening houdt met de basisvorm Cirkel, krijg je een foto waar de verschillende hooibalen tegen elkaar aan liggen. In plaats van ronde hooibalen heb je dan een dikke lijn hooibalen en dat willen we nu net niet. Het beeld wordt echter sprekender, wanneer de hooibalen als losse cirkels naast elkaar liggen in een groen weiland. Je bereikt dit door je camera goed te laten kijken. Je moet daartoe heel zorgvuldig je standpunt bepalen.
De fotograaf tussen kijken en zien met zijn camera
De camera kijkt , het oog ziet.
Bewegingsonscherpte, een overbelichte beeld, een lantaarnpaal uit iemands hoofd zien komen, scherpte diepte etc.??. Hebt u ze ooit met het oog gezien.? Neen , ik nooit, hetzij dan, dat ik met mijn snufferd vlakbij een voorbij rijdende trein sta. Ik heb het vandaag nog geprobeerd. Kwam duizelig en misselijk thuis. Ook vandaag hevig met mijn hoofd geschud en geknikt, maar van bewegingsonscherpte was niets te zien. Vervolgens naar de tennisbaan bij mij in de buurt gegaan. Ik heb verschillende rallies gevolgd, u kent het wel, regelmatig je hoofd met de bal mee bewegen naar links en naar rechts. Daarbij ook tegelijk de achtergrond in het oog gehouden. Bewegingsonscherpte; ik heb het niet kunnen ontdekken.Wel weer een zekere mate van duizeligheid. Vervolgens mijn vrouw voor een scherp door de zon verlicht raam geplaatst. Het enige wat ik zag , een geïrriteerd gezicht, maar van onderbelichting was weer geen sprake. Daarna , oh arme, haar voor paal gezet door te vragen even voor de lantaarnpaal voor ons huis te gaan staan, de paal kwam niet uit haar hoofd, maar keurig achter haar te staan. Daarna een vaas met bloemen tegen de muur gezet. Ik ervoor gaan zitten , eerst mijn ogen op de bloemen scherp gesteld, daarna op de muur, scherpte diepte , nooit gezien!!
Hoe nu met de camera.? Het verhaal wordt dan heel anders. De boven omschreven taferelen worden voor de lens (objectief eigenlijk) een probleem. En juist gaat het nu bij de fotograaf er om met dat probleem iets te doen , of te wel van de nood dus een deugd te maken.
Wat dat iets dan wordt, hangt van hem en de camera af. De camera heeft geen hersens en kijkt , het oog kijkt , maar wordt tegelijk aangestuurd door ons brein en ziet. Tegen die hersens kan geen computer , laat staan een camera op. Een groot gedeelte van het fotograferen berust op een voortdurende spanning tussen ons perfecte zien met het oog en het mankerend kijken van onze camera.Tussen die perfectie en het mankement is het de kunst om met de camera iets af te leveren,wat we met ons oog hebben moeten inleveren. Die spanning biedt ons een mogelijkheid daarmee creatief om te gaan. Daarbij gaan bijv beeldelementen, zoals :
· Lijn
· Toon
· Perspectief& standpunt
· Beeldhoek & perspectief
· Beweging
· Kleur
een belangrijke rol spelen.
Ook biedt die spanning ons de mogelijkheid realistisch, impressionistisch en abstract te fotograferen.
Onderstaand bericht trof ik aan in een tijdschrift voor psychologie:
1.Er is een verklaring voor dat iedereen zijn eigen kind het mooist vindt. De aanblik van ons eigen kind activeert het zgn. beloningscentrum in onze hersenen, een gebied dat ook actief wordt bij het eten van een lekkere maaltijd. We krijgen er een heerlijk gelukzalig gevoel van. Daarnaast worden ook hormonen aangemaakt die cruciaal zijn voor de band tussen kind en moeder..Het aantal negatieve emoties en het vermogen om kritisch te beoordelen, nemen dan af. Geen wonder dus dat we ons eigen kind het allerbeste en het allermooiste vinden.
Ik vroeg me af , of dit ook voor o.a. fotografen zou gelden, het citaat zou er dan als volgt uit zien:
Er is een verklaring dat elke fotograaf zijn eigen foto het mooist vindt. De aanblik van zijn eigen foto activeert het zgn. beloningscentrum in onze hersenen, een gebied dat ook actief wordt bij het eten van een lekkere maaltijd. We krijgen er een heerlijk gelukzalig gevoel van. Daarnaast worden ook hormonen aangemaakt die cruciaal zijn voor de band tussen de fotograaf en zijn foto. Het aantal negatieve emoties en het vermogen om kritisch te beoordelen , nemen dan af . Geen wonder dus dat we onze eigen foto de allerbeste en de allermooiste vinden.
Vanmorgen routineus tandenpoetsend voor de spiegel. Automatisch kijk ik daarbij dan ook naar mijn gezicht . In de loop der jaren is dit meer en meer plooibaar geworden. Zeg nou maar gewoon gerimpeld, merkte mijn tweede helft nuchter op. Omdat ze deze week ook al een kale opmerking over het haarvolume op de boven- en achterkant van mijn hoofd had gemaakt , moest ik dat maar eens met eigen ogen bekijken. Daartoe nam ik een tweede spiegel ter hand. Omdat bij mij gelukkig nog steeds lichaam en geest gelijk opgaan, begon bij de fysieke spiegeling van de gewraakte plekken ook een mentale bespiegeling. Terwijl ik de spiegel als een verkenner over de hoofd-zakelijke kanten liet gaan ontstond er een denk-probleem. Dat kan helemaal niet, zo dacht ik, ik krijg mijn kaalplekken niet werkelijk, maar gespiegeld te zien. Direct verbonden de transmitters van mijn grijze cellen mij door naar het Latijnse woord speculum = spiegel. Dit is dus een echte speculatie in de zuiverste betekenis van het woord. Gewapend met dit denktuig wendde ik mij tot haar, die op mijn haar zo'n kaalslag had gepleegd. Zij heeft , ik moet het eerlijk bekennen, in mijn ogen nog steeds een mooi gezicht. Ik vroeg : Heb jij je gezicht ooit wel eens werkelijk bekeken? Met enige gène bekende ze dat regelmatig in de spiegel te doen. Na enigszins trots klinkende vocale schoten mijnerzijds was het op die vroege ochtend ongewoon stil en rustig in huis. Dit had ik dus gewonnen, zo dacht ik. Met koffietijd nam zij er een echt Utrechts speculasie bij. Krijg ik niks?, zo vroeg ik. Het antwoord was vernietigend.
Om toch nog enigszins genoegdoening te hebben stilde ik mijn pijn met een prachtige one-liner van Harry Mülisch: Sommige vragen zijn zo mooi, dat het zonde is ze door een antwoord te bederven!!.
De herinnering aan de zondagmorgen bestaat bij mij uit een menu van elkaar opeenvolgende rituelen: opstaan, stoelgang, wasgang ontbijten en kerkgang. Door de secularisatie is de kerkgang verdwenen, de andere gerechten staan nog steeds vol op de kaart . De wasgang heeft zich inmiddels wel verplaatst van teil via zit naar stortbad. Het hierna wisselen van vuil onder- en bovengoed heb ik altijd een kleren-klus gevonden. Om mij daarbij tegemoet te komen heeft mijn eega het pad aanzienlijk ge-ega- liseerd. Het boven goed hangt klaar en het ondergoed gladgestreken opgetast in de kast. Gelet op mijn leeftijd, waarop onderweg elk benzinetankstation voor mij een waterlosplaats is geworden, kijk ik met vertrouwen tegen de stapel onderbroeken aan als een extra hoge tas tegen de plas.
Het is al weer enige tijd geleden, dat er een milieu-zindelijke en zinderende stelling de media vervuilde: Het zou toch beter zijn als de man net als de vrouw bij het uit-blazen op zijn gemak ging zitten. Ja, het werd echt een spetterende discussie. Ook tussen haar en mij. Zij was het er mee eens , ik natuurlijk niet. Zij vond het inderdaad hygiënischer en ik eigenlijk ook, maar gaf dat niet toe. Dan ontaardt een woordenwisseling al gauw in een regelrechte woordenstrijd. Ik haalde diep uit door te stellen, dat de gulp met rits een cultureel relict was van een natuurlijke gegeven uit de oertijd waarin de man nog moest jagen om de vrouw te behagen. Hij ging op pad en zij bleef thuis , zij zat. Die stelling zou dan weer zon te ver doorgeschoten emancipatie-scheut zijn , waarvoor de man weer door zijn kniëen moest .
Het werd stil, heel erg stil. Zie zo, ik dacht het pleit gewonnen te hebben. Helaas, het bleek stilte voor de storm te zijn, want zij kwam met een keiharde wurggreep terug .Nu opeens wel de gulp als cultureel relict handhaven en met die secularisatie het kindeke met het (rituele) badwater weggooien. Neen, dan moest ik konsekwent zijn en minstens ook de historisch- culturele verworvenheden van het kerkdom respecteren.. Neem die kloosters, waar al sinds lange tijden de regel geldt van gelijke monniken gelijke kappen. Zowel de lang-gepijde monniken zaten na de refter op hun gemak en de nonnen op non-actief.
Ze kreeg nu echt de smaak te pakken van deze onderbroekenlol. Ik moest ook maar eens kijken naar die kilt-gerokte whisky-stokers . Daar zit tenminste Schot in. Als toegewijd whisky drinker raakte ze me nu hiermee tot diep in de papillen van mijn tong
Het werd weer zondag, de dag der verschoning. Zoals gewoonlijk werkte ik mijn menu der rituelen af. Bij de onderbroeken gekomen bemerkte ik dat de gebruikelijke witte tas, plaats had gemaakt voor een hoge bontgekleurde stapel zwembroeken naar ik dacht. Neen, neen, zei ze , het zijn echte onderbroeken met gulp en al. En al die kleuren, dat is tenminste weer eens wat anders. Nou, dat was het dus ook. Aan de weliswaar ruim vallende gulp zat een venijnig kleine sluitknoop, zo een van heb je hem eenmaal dicht, krijg je hem in nood heel moeilijk weer open. Na menige plasgang thuis vraagt ze dubbelzinnig: hoe zit hij?. Ik moet toegeven, dat ik thuis nu niet meer zo in de knoop zit, maar in het publieke domein? .... bij die tankstations?.... Gat-derrie. Maar ik blijf hopen: We Shell overcome one day !!
Ik zie ,ik zie wat jij niet ziet/ ik hoor,ik hoor wat jij niet hoort.??
De haan kraait overal anders. Chinees: gou gou
Deens: kykkeliliky
Duits : kickeriki
Engels: cock-a -doodle- -doo
Italiaans: chicchirichi
Zweeds: kuckelicku etc., etc.,etc.
Horen wij dan allemaal wel hetzelfde?? Een filosofisch probleem van kennistheoretische aard.
Onze zintuigen , zijn die wel te vertrouwen? Horen, zien voelen etc wij als persoon ieder verschillend? Of m.a.w ervaart ieder apart onze buiten wereld anders.? Aan de kraaiende voorbeelden te zien blijkbaar wel. Ook het feit dat wij voorkeuren hebben voor verschillende genres muziek. Wat de een house-muziek kenmerkt als radio-actief afval is dat voor de ander weer klassieke muziek. De gustibus non disputandum est, of te wel Over smaak valt niet te twisten, ( maar wel te discussiëren, zo voegde Kant eraan toe) We weten allemaal dat dergelijke discussies eindeloos zijn, heerlijk om te doen, maar tegelijkertijd een bron van misverstanden, ja zelfs van soms conflictueuze gesprekken. Er komt nooit een eind aan. Om het nog ingewikkelder te maken: Is het wel alleen iets van in de oren of ook iets van tussen de oren? Op zulke vragen is het altijd tactisch te antwoorden met beide, dan ben je van het gedonder af., maar toch?
Wij kunnen horen zonder te luisteren bijv.: als wij het gedeun van de achtergrond muziek,die vaak de publieke ruimtes zoals winkelcentra akoestisch vervuilen, plotseling uitzetten, zouden hoorders protesteren,echter luisteraars opgelucht zijn. Daarom waag ik te conluderen, dat horen een zaak van geluiden zijn, maar luisteren van geest. Daarom horen wij hanen over de hele wereld hetzelfde kraaien,maar we luisteren naar hen in een verschillende toestand van geest, die waarschijnlijk gestuurd wordt langs o.a. nationale, cultureel-sociologische parameters. Zo ook kunnen we , hoe paradoxaal ook, de stilte horen, maar er is niets om naar te luisteren. Eveneens kunnen wij bijv. Indianen horen spreken, maar niet naar ze luisteren, omdat wij hun omgangstaal niet beheersen. ( zo neem ik aan , tenminste).
Maar goed, tot zover de problemen van horen en luisteren . En zien?? Zien wij allemaal de kleuren hetzelfde? Is mijn rood hetzelfde als de jouwe. ?
Dat is een tijd geleden. Hij behoort tot de zgn. voor-socratische filosofen. Werkte gedurende lange tijd in Athene , maar een aanklacht wegens het godlasterlijk karakter van zijn theorieën dwong hem te vluchten naar Lampsacus. Waarom deze oude rakker nog van stal gehaald? Hij ontwierp modellen , die nog steeds actueel zijn voor de huidige natuurkunde . De materiële wereld is opgebouwd uit oneindig vele deeltjes . Dit speelde ook bij o.a. Einstein een zeer grote rol. Naast de materie neemt Anaxagoras ook een Nous aan , dit is een goddelijke intelligentie , die uit de fijnste materie is samengesteld. Deze Nous zet dan de de deeltjes , die in den beginne een onordelijke en verwarde massa vormden in een ordelijke systeem, zodat het gelijke zich bij het gelijke voegde en hier en elders werelden ontstonden, met een aarde in het midden. De wereld is gelijk aan de mens , die eveneens uit lichaam en geest bestaat.De opvattingen van Anaxagores zijn deels achterhaald en deels nog actueel. Omdat hij beweerde dat de zon ,de maan en de sterren gloeiende stenen waren( nog steeds actueel) werd hij als godslasteraar beschouwd . Van hem is ook de kunst zich tegen verdriet te wapenen door middel van de Nous Hij noemde dit De Techne Alupias. Door zich telkens te herinneren dat misere niet eenmalig is , ontwikkelt een wijs mens de kunst zich tegen verdriet te verweren. Door deze kunst wist Anaxarogas zich dan ook door de plotselinge dood van zijn beide zonen te troosten met de uitspraak: " Ik wist dat ik hen als stervelingen hadverwekt "
Vandaag toch nog even een flashkaartje van 1 GB gekocht. De golfstroom van reclame(vouw)blaadjes, die zo om de twee dagen door onze brievenbus naar binnen stroomt, heeft me weer meegesleurd. Ik kon niet blijven staan . 89 Euro met Airmiles bij Dixon, daar val ik voor. Thuisgekomen voegde ik het kaartje bij de rest oplopend van 15, 16 32, 64 ,128 256.MB en nu dan nog een van 1 GB. Na deze roes weer in de uitslaapruimte van mijn geest tot bezinning gekomen te zijn drong het tot mij door dat ik via mijn digi-camera(ad) nu bestormd zou worden door een springvloed aan beelden. Gigantisch, wat moest ik ermee.? Ik betrapte me erop., dat ik weer voor de zoveelste keer bezweken was voor de verleiding van dat kan er ook nog wel bij. Maar ik kan nu, grof geschat zon 3000 fotos in mijn menagerie van beelddragers kwijt. En dat allemaal in de hoogste resolutie. Een ware beeldenstorm.
Maar echt , nu stop ik ermee. Dit is te gek , zo vond ik .
Mijn zoon mailde mij , dat hij voor zijn werk naar Amerika moest. Of ik nog wat nodig had. Het was daar immers aan de overkant veel goedkoper en nu helemaal omdat de Euro zo hoog stond. Het roofdier brak weer in me los . Gevolg; weer een kaartje van 3 GB voor de prijs van een van 1 GB. Help , want ik verzuip!
Ja , een mens, of moet ik zeggen: ik zit raar in elkaar. Hij(ik) zoek(t) altijd een oneigenlijke verklaring voor zijn(mijn) makke. Zo denk ik dat deze vraatzucht, althans bij mij , een wraakzuchtige reactie is op de computer. Een onmetelijke grote oceaan aan informatie golft hier over je heen. Je zoekt een vast punt, met of zonder zoekmachine, en zie , een scherm moordens vol met zaken waarom je niet gevraagd hebt. Het zou wel eens makkelijk zijn i.p.v. zoekmachines vindmachines te bedenken. Met een één vindwoord opdracht een etalagescherm met het gevonden object erin. Erop klikken en klaar. Bekijken en eventueel kopen. Nu moet je met je muis een rat-race zwemmen tegen de vloedgolf aan informatie in. Trouwens die overvloedige bijwerking van die prachtige electronica manifesteert zich zo langzamerhand binnen de verschillende lagen van onze geëlectroniceerde samenleving. Ik noem er maar eens een. Door een overdaad aan TV kanalen weten de jongens achter de knoppen van gekkigheid niet meer wat te doen. Je weet zo langzamerhand niet meer waar je kijken moet. Ook bij de social events worden er blikken doorgeleerde praatrakkers open getrokken, waarvan de houdbaarheidsdatum niet langer is dan mijn twijfelend geloof. Eén grote percolator, het pruttelt maar door langs de diverse kanalen en dat soms avonden lang. Dat alles regelmatig onderbroken door die vermaledijde reclame met die emotie intro-spotjes van ineengevingerde rimpelhanden van mijn oma en opa, die of door een goudgeel graanveld hollen of vermeend liggen te rollebollen. Dit vind ik nou echt een vorm van gelegitimeerd onzinnig vi(e)sueel geweld. Pru..pruttel..pruttelen alom via mobis, homepages en het gaat maar door............
In januari gaat mn zoon weer naar Amerika. De Euro is dan weer gestegen ten opzichte van de Dollar.. Ik heb een nog mooiere camera op het oog. Maar: Honni soit qui mal y pense!!
Mijn wraak zal zoetzuur maar wel duur zijn....!!!!
Wat ogen opvangen is licht. Licht is niet in staat de natuur met haar bontgekleurde palet weer te geven. Het licht ijlt zich door de ruimte met de onvoorstelbare snelheid van 300.000 km per seconde. De frequentie , dat is het aantal trillingen per seconde , is zeer verschillend. Zij varieert van enkele duizenden tot vele triljoenen per seconde. De meeste van deze trillingen denderen aan ons oog voorbij, zonder er iets van te merken. Alleen wanneer de frequentie tussen 430 biljoen en 750 biljoen trillingen gelegen is wordt onze retina( netvlies) geprikkeld en zien wij iets, wat wij licht noemen. De frequentie van 430 biljoen trillingen ervaren wij als rood licht , en die van 750 biljoen als violet. Daartussen in spant zich de regenboog van oranje geel groen blauw indigo en violet. Maar buiten dit palet ligt veel meer. De lagere frequenties zijn de infrarode en de radiostralen, de hogere de ultraviolette-, de röntgen- en de gammastralen. Hoe het infrarood gloeit , dieper rood dan het diepste karmozijn, of het ultraviolet feller dan een lasvlam zindert, zal nooit enig mens kunnen ervaren.
Het oor daarentegen is veel kleurrijker. Het trommelvlies nl. reageert niet op lichttrillingen maar op schommelingen van de luchtdruk. Mensen met een normaal gehoor vangen alle frequenties op , die liggen tussen 20 en 20.000 trillingen per seconde. Zo heeft een octaaf een interval tussen twee tonen, waarbij de frequentie van de hoogste toon het dubbele bedraagt van die van de laagste. Een moderne piano heeft iets meer dan zeven octaven. Strijk- en blaasinstrumenten voegen daartussen nog weer extra noten van een meer verfijnde frequentie, waardoor deze instrumenten zich weer onderscheiden van de toetsen. Wij horen dat allemaal en noemen dat klankkleur of timbre. Dat alles levert ons oor meer op aan rijkdom van klanken dan ons oog aan kleuren .
Hoe magertjes is naast dit royale geluidenfestival het matte kleurenspel van de visuele waarneming.Wat het oog ziet , is wat het oor zou opvangen indien het slechts de tonen van do tot si-bemol binnen een octaaf zou kunnen horen. Met deze klankarmoede van de bijna doofheid moet de kleurenwaarneming vergeleken worden. Ook de informatie die kleuren toevoegen aan wat we zien , is gering. Zwartwit fotos beelden nagenoeg alles even herkenbaar af als kleurenopnames. Sterker nog, het zwartwitbeeld overstijgt bijna altijd het kakelbont van een kleurenfoto. Kleurenblinden missen iets , maar niet veel. Wanneer we echter uit een muzikale compositie alle kleurnuances en toonhoogteverschillen zouden wegfilteren, zoals de kleuren in een foto, bleef er van de compositie niets meer over dan een ongenietbaar monotoon gemurmel. Zo ook, legt een beeldend kunstenaar de laatste hand aan zijn werk, dan is het af. Een komponist doet dat ook met zijn partituur, maar dan begint het pas. De schilder legt zijn werk vast, klaar!! Een musicus laat zijn werk los, het is nooit klaar. Drie keer naar De Nachtwacht kijken in het Rijksmuseum verschilt totaal van drie keer luisteren naar de Vijfde van Beethoven in het Concertgebouw. Karel Appel heeft geen vertolker nodig, Chopin wel. Het verschil tussen een foto-copie van een schilderstuk en het schilderij zelf is vele malen kleiner dan tussen een CD en live-music. Een stomme film bestaat, stomme muziek is ondenkbaar. Op muziek dansen is sierlijk, op een schilderij potsierlijk. Een film zonder muziek is verre van compleet. Muziek met film , leuk, maar het hoeft niet direct.
Om de kijker zoveel te gunnen als de luisteraar , zou de gevoeligheid van het gezichtsororgaan zich ook over tien octaven moeten uitstrekken. Pas dan zou de wereld er zo gevarieerd uitzien als zij klinkt.
Maup
Geraadpleegde literatuur:
Tot mijn Verwondering, Gerard Bodifée, Uitgeverij Pelckmans. ISBN: 90-289-2972-X
Dia show van Country-Fair in het park van Kasteel " De Haar"
Hiebij dan de link van de "Garden Show" , die in juli 2004 te zien was in het park rondom Kasteel " De Haar " Als je op de onderstaande "link " drukt , zie je een serie foto's in een dia show. Ik hoop dat het lukt. Succes en groetjes van Maup
