Deze week nam ik nog eens een boek in handen dat 25 jaar geleden verschenen is. Omdat het in mijn ogen nog altijd actueel is, kan ik de drang niet weerstaan om er enkele zinnen uit te citeren. "Het is in het afwijzen van de toekomst, dat de kern van het verval ligt." Aansluitend daarbij: "Eerder dan door de rede, worden zij bewogen door het gevoel en dat is op zich zelf al een kenmerk van verval. Om tot de kern van de zaak te komen, betekent dit, dat hun belangstelling eenzijdig gericht is op het heden en dat ook voor hen de toekomst enkel het einde is." En dan de volgende zin: "Door te vervallen schept iedere beschaving een leegte, waarin de krachten van de mededingende beschaving gezogen worden." Deze citaten zijn afkomstig uit het boek: "De toekomst van het ouder worden", geschreven door prof. C.Northcote Parkinson en dr. H.Le Compte en uitgegeven bij Elsevier. Dit is een vertaling van "The law of longer life" eveneens in 1980 uitgegeven in de V.S. (Troy University Press). In vergelijking met deze uitgave is de Nederlandstalige versie maar pover wat betreft de lay-out: het is niet zo overzichtelijk gedrukt als de Amerikaanse. Maar wat mij vooral stoort is dat men het Amerikaanse woord "liberal" vertaald heeft als "liberaal" (!!!) Op het eerste gezicht is dit correct maar bij nader inzien wordt er eigenlijk het tegenovergestelde mee bedoeld. Een "liberal" in de V.S. is een Democraat, wat men hier een socialist noemt, zij het dan een socialist-light, en het Nederlandse woord "liberaal" zou men kunnen vergelijken met een Amerikaanse Republikein. Daardoor ontstaat dus bij de lezer de indruk dat beide auteurs datgene verwerpen wat zij eigenlijk aanprijzen! Indien dit boek ooit heruitgegeven zou worden, dan hoop ik vurig dat men zulk een fout zal corrigeren.
Wat een vrouw was zij toch, die Jane Fonda !! Als protest tegen de Vietnamoorlog, die toen in alle hevigheid woedde (1972), trok zij naar het "vijandige" Hanoi om daar voor de hele wereld haar kritiek op haar eigen regering kenbaar te maken. Vandaar dus, Hanoi Jane, de naam haar gegeven door haar tegenstanders die haar een verraadster vonden en nog vinden. Sommige mensen blijken een erg goed geheugen te bezitten, toch voor zulke zaken. Ik weet ook wel dat het vanwege Fonda een stommiteit was om te gaan poseren naast het Noord-Vietnamese afweergeschut en zo de indruk te geven dat zij ermee akkoord ging dat er Amerikaanse soldaten werden uit de lucht gehaald. Maar voor het overige viel er op deze moedige reis niets aan te merken. Op slag werd zij daardoor een heldin en de woordvoerster van de anti-oorlogsbeweging. Het kwam voor mij dan ook als een koude douche wanneer ons aller Jane in de jaren '80 ineens haar zinnen had gezet op aerobics: zij was zakenvrouw geworden. Ik moet toegeven dat ik haar van dan af uit het oog heb verloren al zal zij daar nooit enige hinder van ondervonden hebben! Groot was mijn vreugde echter toen ik haar onlangs in een interview hoorde verkondigen dat zij radicaal tegen de oorlog in Irak is gekant. Onze strijdlustige Jane is terug. Dat zij in het zelfde gesprek ook toegaf dat zij christen is geworden, is haar zaak: ten eerste maakt zij absoluut geen deel uit van de fundamentalistische christenen en ten tweede had zij evengoed boeddhiste kunnen worden en dan zou er ook niet met haar gelachen worden. Dus ? Wat een vrouw IS zij toch, die Jane Fonda!
Als kind en als puber hoorde ik in mijn omgeving alleen maar op spottende toon spreken over de politicus Camille Huysmans. Dit had tot gevolg dat ik hem zag als een wat halfgekke, rare man die voor het overige niet veel betekende. Zijn overlijden bracht bij mij dan ook geen enkele emotie teweeg. Vele jaren later las ik echter her en der artikels over Huysmans waardoor ik hem in een totaal ander daglicht zag. Hij was dan misschien wel excentriek, maar zeker niet gek. Van dan af hoopte ik over die beruchte politicus meer te vernemen. Die hoop ging in vervulling toen een aantal jaren geleden een nieuwe biografie verscheen, geschreven door Jan Hunin. Daarin wordt overvloedig aangetoond welk een fascinerende persoonlijkheid Camille Huysmans bezat, een man met een visie op de toekomst. Hij was verdraagzaam, sociaal voelend, artistiek aangelegd en spitsvondig, om maar enkele eigenschappen te vermelden. Wat zijn verdraagzaamheid betreft wil ik hier vooral wijzen op zijn afkeer van het antisemitisme, dit in een periode (de jaren '30) waarin het de normaalste zaak van de wereld geacht werd om antisemiet te zijn. Hij zei daarover het volgende: "IK ACHT HET BENEDEN MIJN MENSELIJKE WAARDIGHEID OM VOOR HET ANTISEMITISME TE CAPITULEREN" . Als men het woord "antisemitisme" vervangt door "racisme" dan is die uitspraak perfect van toepassing op onze hedendaagse tijd. Of waarom niet BEIDE woorden samen gebruiken?!
Als fervent filmliefhebber wil ik het nu eens hebben over twee van de grootste regisseurs van de laatste vijftig jaar, nl. Ingmar Bergman en Michelangelo Antonioni. Zij worden ook beschouwd als, wat men noemt, vrouwenregisseurs m.a.w. zij besteden vooral aandacht aan de vrouwelijke personages in hun films, personages die door hen gekarakteriseerd worden als mensen die fijngevoeliger en complexer zijn dan mannen. Ook de manier waarop de actrices door deze regisseurs gefilmd worden is erg flatterend: zij worden zodanig in beeld gebracht dat zij niet langer sexobjecten zijn maar wezens van vlees en bloed die op een erg subtiele manier de werkelijkheid aanvoelen. Zo zijn Bergman en Antonioni erin gelukt om de kijker duidelijker te tonen wat er allemaal fout loopt in onze maatschappij, beter dan indien zij het door middel van mannelijke personnages hadden gedaan. Toch is er een verschil merkbaar tussen deze beide regisseurs. Bij Bergman heb ik nogal eens de indruk dat hij de vrouwen gebruikt (een nogal overdreven term, ik weet het) om vooral zijn eigen persoonlijke gevoelens te veruitwendigen, maar dan langs een vrouwelijke omweg. Hij verschuilt zich achter zijn actrices. Antonioni daarentegen filmt de vrouwen meer als een waarnemer die hen liefdevol gadeslaat en hen toelaat hun vrouwelijkheid op een authentieke wijze te beleven voor de camera. Mijn sympathie gaat dan ook uit naar deze laatste omdat hij het vrouw-zijn van zijn personnages niet probeert te manipuleren. In mjn ogen komt dit eerlijker over. Ook op zuiver filmisch vlak verkies ik deze elegante Italiaanse regisseur boven de zwaarwichtige Zweed, maar in deze beschouwing heb ik deze kwestie links laten liggen omdat daar meerdere bladzijden voor nodig zouden zijn om dit behoorlijk uit te leggen.
Het is algemeen bekend dat ex-president Bill Clinton een erg goede verstandhouding heeft met zwarten. Misschien vragen sommigen zich af hoe dit komt. Welnu, ik denk dat de verklaring hiervoor te vinden is in zijn kindertijd. In zijn autobiografie vertelt hij dat zijn grootouders een kruidenierszaak uitbaatten waar vele zwarten hun inkopen deden. De kleine Bill kwam zo in contact met zwarte kinderen waar hij, als enige blanke jongen , mee speelde. Clinton's moeder zelf had in haar jeugd eens een pak slaag van haar ouders gekregen omdat zij het woord "nigger" had gebruikt (in de jaren '20 van de vorige eeuw toen deze scheldnaam nog algemeen aanvaard was !). Ik vermeld dit verhaal hier omdat het een verklaring zou kunnen zijn waarom iemand van jongsaf aan antiracist is. Men wordt blijkbaar niet zo geboren, maar men wordt het door opvoeding. Als men niet als antiracist geboren wordt, zou het ook wel eens kunnen dat men niet als racist ter wereld komt. Of vergis ik me ?
Over de beruchte "filosoof met de hamer" Friedrich Nietzsche zijn wonderlijk genoeg twee prachtige boeken geschreven door vrouwen. Ik noem dit wonderlijk omdat men de filosofie van Nietzsche zeker niet als "soft" kan omschrijven, wel integendeel, en ook omwille van de vrouwonvriendelijke opmerkingen in zijn werk.
Nog tijdens zijn leven schreef Lou Andreas-Salomé een boek met de titel "Friedrich Nietzsche" waarin zij op een schitterende manier zijn ideeën uiteenzette. Zij bezat daarbij het grote voordeel dat zij bevriend was geweest met de filosoof waardoor zij wist hoe zijn kijk op de wereld vorm had gekregen. Als inleiding op zijn werk is dit boek dus uitermate geschikt.
Een honderdtal jaren later was er de Britse Lesley Chamberlain met : "Nietzsche in Turijn" waarin zij een aangrijpend beeld schetst van zowel de filosoof als de mens Nietzsche. Zij relativeert daarin zijn kwetsende uitspraken over vrouwen omdat hij tijdens zijn leven dan toch bevriend was met enkele vooruitstrevende en intelligente (zie hoger) vrouwen. Haar inlevingsvermogen en de taal waarin zij dit portret van de filosoof gestalte geeft, zorgen ervoor dat dit een boek is om langzaam te savoureren. Wie geen zin heeft om de filosofische werken zelf (allemaal verschenen in het Nederlands én mooi uitgegeven) te lezen, die kan ik gerust "Nietzsche in Turijn" aanbevelen omdat men zo een erg genuanceerd beeld krijgt van leven en werk van die beroemde en boeiende filosoof.
En dan nog een opmerking: zou het toeval zijn dat juist vrouwelijke auteurs zo gevoelig en meeslepend over iemand kunnen schrijven ? Ik denk het niet, want als men het vermogen tot empathie van vrouwen kent, evenals hun grote beheersing van taal, dan ligt het bijna voor de hand dat men zulke boeken van hen kan verwachten. Dank u, Lou en Lesley !
Over de wenselijkheid van een onafhankelijk Vlaanderen lopen de meningen bij de bevolking nogal erg uiteen, om het nog zwak uit te drukken. Zoiets is op zich al verwonderlijk want welk ander volk in de wereld wil géén onafhankelijkheid ?! Men kan zich dan afvragen hoe het komt dat het merendeel van de Vlamingen daar niet in geïnteresseerd is. Redelijkerwijs zou ik dus vermoeden dat zij het in België zo goed hebben zodat een splitsing ervan niet noodzakelijk wordt geacht om onze situatie te verbeteren. Als andere volkeren wél per definitie naar onafhankelijkheid streven en de Vlamingen niet, is de oorzaak ervan dan te zoeken in het feit dat zij zich géén volk voelen ? Maar wat dan wél ? Beschouwen zij zichzelf dan als Belgen die toevallig (het woord "toevallig" is niet toevallig gekozen!) in Vlaanderen wonen zoals er Belgen zijn die toevallig in Wallonië wonen ? Dit kan ik moeilijk geloven. Er moet dus naar een andere reden gezocht worden voor het zwakke onafhankelijkheidsstreven van de Vlamingen. Tegenstanders van een onafhankelijk Vlaanderen hoort men wel eens verkondigen dat Vlaanderen te klein is om onafhankelijk te worden. Dit is echter een drogreden want er zijn voorbeelden genoeg van kleine ( wat aantal betreft) volkeren die toch in staat zijn om in een klein land te overleven, denken we hier maar aan de Slovenen, Kroaten, Joden, Letten, enz. Voor zover ik weet bezitten zij een land dat niet groter is dan Vlaanderen. Een ander argument van de Vlaamse unitaristen snijdt meer hout: zij vertikken het om te streven naar een onafhankelijk Vlaanderen waar de verdraagzaamheid en het antiracisme verdacht zouden worden, zodat onafhankelijk van België worden een ernstige achteruitgang zou betekenen vergeleken met nu. Dit argument valt wél te verdedigen. Dit is een uitvloeisel van ons Vlaams verleden waarin onze Vlaamse nationalisten er in geslaagd zij om TWEE (!!) keer de verkeerde politieke keuze te maken en dan nog een erg tragische met het resultaat dat het Vlaams nationalisme een verdacht reukje heeft gekregen. Als die nationalisten dan nog blijven volharden in de boosheid dan hoeft het niet te verwonderen dat de drang naar onafhankelijkheid in Vlaanderen maar matig scoort. Als besluit durf ik dus te stellen dat het de Vlaamse nationalisten zelf zijn die de grootste hinderpaal vormen op weg naar de onafhankelijkheid!
Ik las zojuist iets erg interessant in een boek van Geert van Istendael met als titel "Alle uitbarstingen", een verzameling essays van deze weerbarstige journalist. In één van die essays heeft hij het over de weldaden die de vrije markt voor ons in petto zou hebben. Zo zou de vrije markt onder andere zorgen voor een betere dienstverlening. Neen, zegt van Istendael, de vrije markt is de vijand van dienstverlening want personeel is altijd te duur (pagina 82). Ik kan dat alleen maar beamen. Als voorbeeld hiervoor neem ik de dienstverlening in de grootwarenhuizen tijdens de week: wie gedacht heeft dat hij dan aan de kassa vlugger zou bediend worden dan tijdens het weekend, komt bedrogen uit, immers, wanneer er weinig volk is, opent men maar twee of drie kassa's zodat men dan toch weer moet aanschuiven. M.a.w. voor de klant blijft de dienstverlening dus hetzelfde, of er nu veel of weinig volk aanwezig is. Dit is maar één van de vele voorbeelden, ik denk dat iedereen er zo nog ontelbare andere kan opnoemen. Het is eigenlijk logisch: als winst maken het enige doel is dan spreekt het voor zich dat bedrijfsleiders met zo weing mogelijk personeel zo veel mogelijk klanten proberen te bedienen, al de rest is bijzaak. Misschien moeten wij met zijn allen eens de analyse die Karl Marx gemaakt heeft van het kapitalisme lezen of herlezen, maar deze keer met een kritische geest die ons er moet voor behoeden om weer eens te dromen van een communistische staat die ons nog groter onheil zou bezorgen. Zoals men zegt, de gulden middenweg bewandelen zou hier niet misplaatst zijn.
Er zijn nogal wat mensen die er problemen mee hebben om te weten hoeveel een bepaald bedrag in euro nu eigenlijk waard is. Of iets duur is of niet. Ik heb daar een simpele oplossing voor gevonden, een oplossing waarbij men niet moet zitten omrekenen naar Belgische frank. Daarvoor ben ik teruggegaan naar mijn kindertijd, meer bepaald naar de periode in de lagere school toen we leerden tellen. Ik herinner me nog goed dat wij het getal 100 als een reusachtig getal beschouwden en 50 was ook al de moeite want dat was de helft van 100. Welnu, ik hevel die denkwijze over naar vandaag zodat 100 euro voor mij een groot bedrag is en 50 euro ook al veel: op die manier is het niet meer nodig om altijd te zitten omrekenen. Het is een methode die natuurlijk alleen maar toepasbaar is op bedragen die niet te hoog zijn. Om de waarde van een huis te berekenen of van een auto, schakel ik ook nog altijd over op het verleden, d.w.z. Belgische frank. Ik gebruik hier doelbewust het woord "verleden" omdat het zo is : het is nu immers al drie jaar dat de Euro zijn intrede heeft gedaan, men kan toch niet blijven denken in Belgisch geld . Wat op monetair vlak geldt, is ook zo voor alles, men kan niet blijven in het verleden leven, hoe moeilijk het soms is om zich aan te passen aan alle veranderingen die er de laatste jaren hebben plaatsgegrepen. Eens men zich echter daadwerkelijk heeft aangepast, is de beloning groot want men voelt zich dan thuis in onze moderne wereld.
Gisteren keek ik nog eens naar "Vivre sa vie" van de beruchte regisseur Jean-Luc Godard, het enfant terrible van de Nouvelle Vague. Deze film uit 1962 komt nog altijd erg modern over, zo modern zelfs dat veel films die tegenwoordig uitgebracht worden, er veel klassieker uitzien. Dit maar om te zeggen hoe vooruitstrevend Godard was. Voor hem bestonden er geen regels waar hij zich zou moeten aan houden. Om een voorbeeld te noemen: wanneer de hoofdvertolkster Anna Karina (ongelooflijk knap) zin heeft om recht in de camera te kijken, dan doet zij dat, meer nog, zij doet het zelfs twee keer waardoor zij duidelijk te kennen geeft dat zij wéét dat zij gefilmd wordt en zij ook aan de toeschouwer als het ware meedeelt dat het maar film is. Het zijn twee prachtige en ontroerende close-ups die me blijven fascineren. Tot zover het filmische aspect van "Vivre sa vie". Waar ik het vooral over wilde hebben, is het gesprek van het hoofdpersonnage Nana met haar vriendin waarin zij uitlegt dat vrijheid ook verantwoordelijkheid met zich meebrengt: "Ik hef mijn hand op. Ik ben verantwoordelijk. Ik draai mijn hoofd naar rechts. Ik ben verantwoordelijk. Ik ben triestig. Ik ben verantwoordelijk." Ik heb zo goed mogelijk de manier van spreken van Anna Karina proberen weergeven, een stijl die typisch is voor de films van Godard. Het is inderdaad zo dat vrijheid ook verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Men kan zich niet meer verstoppen achter de traditie of een geloof. Misschien is het daarom dat heel wat mensen zich daar ongemakkelijk bij voelen: het is immers niet meer mogelijk om de schuld op een ander te schuiven. Dat heel wat mensen dat toch nog doen bewijst alleen maar dat zij wel de voordelen van de vrijheid willen, maar niet de nadelen. Voor sommigen zou een strak geleide maatschappij met onwrikbare geboden en verboden een welkome verademing zijn. Zou het kunnen dat er daarom zovele burgers stemmen op extreem-rechts bij ons in het Westen en dat er in de Islamwereld meer en meer aanhangers te vinden zijn voor een rigide fundamentalisme ?! De vraag stellen is ze gedeeltelijk beantwoorden, al spelen er natuurlijk nog andere factoren een rol, maar daar wil ik het hier niet over hebben. Vivre SA vie dus, en er verantwoordelijk voor zijn.
Er is de laatste tijd nogal wat te doen geweest over de "mogelijkheid" dat Turkije lid zou worden van de Europese Unie: ik heb het hier dus wel degelijk over de "mogelijkheid", want zo een toetreding zou maar ten vroegste plaats vinden over tien jaar . Ik vraag me dan ook af waarom men er dan nu reeds zoveel drukte over gemaakt heeft of het moet zijn dat het de bedoeling van bepaalde mensen (of landen ?) was om de publieke opinie tegen Turkije te mobiliseren. Er bestaan nu eenmaal nogal wat politici die er een satanisch genoegen in scheppen om de burgers angst aan te jagen, iets wat altijd lukt , zeker in Europa waar elke verandering bekeken wordt als een verslechtering: het komt bij de Europeanen blijkbaar nooit in hun hoofd op dat bepaalde veranderingen wel eens verbeteringen zouden kunnen zijn! Want waarom is er nu die angst voor Turkije ? Ik weet dat heelwat mensen daar gaan op antwoorden: omdat het islamitisch is en wij christelijk (?) zijn. Ik kan hier alleen maar op antwoorden dat zij zich illusies maken want er zijn al miljoenen Turkse moslims in Europa! Indien men dus de Islam buiten Europa had willen houden, dan had men dat veel vroeger moeten doen en niet nu, het is toch al te laat. Turkije (dat toch voor een deel in Europa ligt) lid laten worden van de Europese Unie zou een signaal kunnen zijn voor de wereld dat wij niet opteren voor een botsing van beschavingen maar voor een samenwerking tussen verschillende beschavingen. En dan is er nog een belangrijk punt dat ik hier zou willen aanstippen: wat moeten de Turken die hier leven wel voelen wanneer zij zien dat hun land op zo weinig sympathie kan rekenen? Dat zoiets niet bevorderlijk zal zijn voor hun relatie met de autochtonen hoeft geen betoog, denk ik . Maar zoals de geschiedenis leert , is de menselijke kant van de zaak dikwijls maar bijkomstig, dus waarom nu ook weer niet ?!
Natacha Atlas is de naam van een Arabische zangeres die er in slaagt om Arabische muziek te vermengen met popmuziek zodat er een boeiend mengsel tot stand komt dat erg meeslepende muziek voortbrengt. Voor wie genoeg heeft van de meestal eentonige Westerse populaire muziek, is Natacha Atlas erg aan te bevelen. Zij durft het zelfs aan om bekende Franse chansons, zoals o.a. "Ne me quitte pas " van Jacques Brel, te "arabiseren": die bekende melodieën krijgen daardoor ineens een exotisch tintje en een ritme dat onweerstaanbaar wordt. Het is muziek die ik nooit beu word en die ik erg opwekkend vind. Als ik echt niet meer weet wat ik nog zou willen beluisteren dan is er altijd nog Natacha. Ik moet hier voor alle duidelijkheid wel toegeven dat ik erg hou van Arabische muziek, haar klank en haar opzwepende ritmes, zodat ik er geen moeite mee heb om de meer commerciële platen van Natacha Atlas te appreciëren. Ik heb al ondervonden dat heel wat mensen, die ik deze muziek laat horen, er erg opgetogen over zijn, zij wisten alleen niet dat zij bestond. Zo ziet men maar weer: onbekend is onbemind.
Het viel mij gisteren op hoe "kleurrijk" Europa geworden is: ik zat in een horecazaak met uitzicht op een plein en had dus een goede kijk op de talrijke mensen die er voorbijliepen. Er waren Afrikaanse mensen bij, Arabische, Aziatische en blanke. Heel de wereld in een notedop om zo te zeggen. Ik kan niet anders zeggen dan dat ik het prachtig vond. Het "blanke" Europa heeft duidelijk zijn beste tijd gehad, meer nog, het bestaat gewoon niet meer, of men dat nu graag heeft of niet, het is gewoon zo. In tegenstelling tot diegenen die van oordeel zijn dat zoiets nadelig is voor dit oude continent, kan men dit ook anders bekijken: door die "vreemde" mensen is er meer kans dat ons Avondland een nieuwe adem vindt, een nieuwe vitaliteit, want als het van de rasechte Europeanen moet afhangen, dan zal er niet veel meer van in huis komen, vermoed ik. Hoe vermoeid, klagerig, zelfgenoegzaam en cynisch is immers het oude Europa geworden ! Niet-Europeanen kijken nog uit naar de toekomst en zijn er dus op gebrand om er iets van te maken. Geleidelijk aan wordt het ook "hun" Europa, zoals de migranten in de Verenigde Staten grotere patriotten geworden zijn dan de autochtonen. Het kan dus verkeren, maar dat wisten we al sinds Bredero.
Toen de beruchte roman "Lolita" jaren geleden eindelijk in het Nederlands werd uitgegeven, kon ik er niet aan weerstaan om dat boek waarover ik al zoveel had gelezen, te kopen en te lezen. Ofschoon het inderdaad een erotisch verhaal is, toch was ik erover verwonderd dat dit boek zo een schandaal had veroorzaakt. Een roman, geschreven in zo een prachtige en bedwelmende stijl, kan men moeilijk beschouwen als pornografisch, wél als een meesterwerk tout court. Het is daarenboven niet alleen erotisch maar ook erg satirisch en over dit kenmerk heeft men het bijna nooit in een bespreking. Dit was dan ook dé grote verrassing die me te wachten stond wanneer ik het boek las, dat het zo grappig is. Over de American way of life wordt op een ongelooflijk spottende manier geschreven. De schrijver, Vladimir Nabokov, die van Rusland naar de Verenigde Staten was geëmigreerd, bekijkt in "Lolita" zijn nieuwe thuisland als een buitenstaander waardoor alle eigenaardigheden in die nieuwe maatschappij hem potsierlijk voorkwamen. Daardoor werd weer eens het bewijs geleverd dat kunstenaars dingen zien die een ander niet opmerkt, die een ander pas tientallen jaren later opmerkt. Als men het boek echter vandaag leest, dan kan men zich niet van de indruk ontdoen dat het ook over onze Europese maatschappij handelt : wat toen nog alleen in de Verenigde Staten plaatsvond is nu ook hier dagelijkse kost geworden, zodat "Lolita" een roman is die de HELE Westerse maatschappij kritisch onder handen neemt. Een aanbevolen boek dus!
Voor zover ik het zie, heeft Europa twee niet geringe uitdagingen voor de boeg waar het willens nillens rekening mee zal moeten houden. De eerste is er één op het geestelijke, spirituele vlak: de confrontatie met de Islam in Europa (er wonen hier immers miljoenen moslims) dwingt ons, of zal ons dwingen, om na te denken over onze eigen identiteit. Wie zijn wij ? Wat ligt er aan de oorsprong van de Europese beschaving ? Wat is ons doel ? Op al deze vragen zal een antwoord moeten komen. De tweede uitdaging is ekonomisch van aard: de vitaliteit van de Chinese ekonomie zal ons eveneens dwingen om bepaalde maatregelen te nemen, willen we vermijden om af te zakken naar het niveau van een ontwikkelingsgebied.
Ik ben er mij terdege van bewust dat de aanpak van deze beide uitdagingen heel wat energie en discussie zal vergen, toch zal van de uitkomst ervan afhangen of het oude Europa er opnieuw zal in slagen om als gelijkwaardige partner op te treden naast de andere grootmachten. Aan ons de keuze !
Ik zit hier al een tijdje te kijken naar een portret (verschenen in "Standaard Magazine" van 10 sept. 2005) van Elke Boon, gefotografeerd door Johan Jacobs en ik kan mijn ogen er niet van afhouden, zo fascinerend vind ik deze foto. Er is vooreerst de beeldcompositie die erg doeltreffend is in al haar eenvoud: door de persoon gewoon in het midden te plaatsen wordt er een maximum aan effect bereikt. De onscherpe achtergrond zorgt ervoor dat de figuur volledig los komt te staan van de omgeving waardoor alle aandacht onverbiddelijk naar deze vrouw geleid wordt. De opname bezit daarenboven een enorme dramatische kracht dankzij het overvloedig gebruik van zwart. Het aangrijpende van deze foto wordt echter niet alleen bewerkstelligd door de techniek maar ook, en niet in het minst, door de gefotografeerde persoon zelf: het gezicht van Elke Boon ademt een zekere droefheid uit, haar gelaatsuitdrukking is getekend door een bepaalde tragiek wat als resultaat heeft dat zij voor mij overkomt als een erg mooie en ontroerende vrouw. Hoever is men hier niet verwijderd van al die glamourfoto's die alleen maar een onnoemelijke leegte proberen te camoufleren, meer niet ! Dit portret van Elke Boon (die zelf een begenadigd fotografe is) toont ons de aangrijpende menselijkheid van een boeiende vrouw. Wat kan men meer verlangen van een foto ?
Ik hoor rondom mij nogal eens de mening verkondigen dat de euro er de schuld van is dat het leven zo duur geworden is. Door die redenering worden volgens mij oorzaak en gevolg verwisseld, want het is toch niet de euro "op zich" die de prijzen heeft doen stijgen maar wel allerlei handelaars die van de omschakeling naar de euro misbruik hebben gemaakt . Zij hebben er immers van geprofiteerd om hun prijzen drastisch te verhogen: zij zijn dus de schuldigen , met als kampioenen de uitbaters in de horeca, de mensen die altijd de eersten zijn om aan de klaagmuur te staan. Zij zouden zich beter eens afvragen hoe het komt dat zoveel zaken in hun sector failliet gaan!
En dan nog iets: al dat gezanik over de euro getuigt van een erg negatieve ingesteldheid want het is toch een enorme luxe om bij het reizen naar landen van de euro-zone geen geld meer te moeten omwisselen, plus daarbij nog het voordeel dat men de prijzen in het buitenland gemakkelijk kan vergelijken met de Belgische. Ook psychologisch is de euro van onschatbare waarde want zo krijgt men duidelijk het gevoel dat men in de eerste plaats Europeaan is en daarna pas Belg of Vlaming. Naar het schijnt is de euro ook belangrijk op de financiële markten maar daar weet ik te weinig van om er iets zinnigs over te kunnen zeggen.
Er ligt hier dus nog heel wat werk voor de boeg van onze politici die er tot hiertoe duidelijk niet in geslaagd zijn om de euro aan te prijzen bij de bevolking. Als men echter constateert hoevelen onder hen zelfs het anti-Europese gevoel van de burger aanwakkeren dan heb ik er de grootste twijfels bij dat er van hen op dat vlak iets te verwachten valt.
Tot slot nog dit: de euro is er nu eenmaal, men zou er dus beter mee leren leven in plaats van altijd maar te denken aan vroeger. Europeanen zouden zich meer op de toekomst moeten richten dan zouden zij niet altijd voorbijgestoken worden door de Amerikanen op wie zij toch zo graag kritiek leveren. Ach, jammerend Europa, dat eens een invloedrijk werelddeel is geweest !
Daags voor ik op reis vertrok, kreeg ik een schokkend bericht te verwerken: iemand die ik goed heb gekend heeft zich..... opgehangen!!! Dit bericht was zo schokkend omdat het totaal onverwacht was, zeker van die persoon. Hij betekende veel voor mij, hij was als het ware een vaste waarde waar ik altijd kon op terugvallen als het nodig was. Mijn eerste spontane reactie was er één van woede omdat hij tot zo iets in staat was geweest, daarna kwam dan het verdriet omdat ik hem voortaan zal moeten missen. Die mengeling van woede en verdriet is een combinatie die ik moeilijk te verwerken vind. Bij een ander plotseling overlijden zoals bij een ongeval kan men misschien wel boos zijn op andere personen die het ongeluk hebben veroorzaakt , maar het verdriet over het gemis overheerst. In het geval van een zelfmoord is dat echter totaal anders: hier is het de persoon in kwestie die zich uit vrije wil van het leven heeft afgekeerd, want daar komt het eigenlijk toch op neer, zich AFKEREN van het leven omdat men het niet meer de moeite waard vindt. Dit is zeker schrijnend wanneer het gaat over iemand die kinderen had en een interessant beroep uitoefende waarin hij tot de besten behoorde. Het wil dus zeggen dat die twee zaken voor hem niet genoeg waren, dat hij aan andere dingen meer belang hechtte. Voor zover ik weet was die persoon niet ziek zodat ik vermoed dat het hier om problemen in zijn privéleven ging. Het is een magere troost te weten dat ieder mens zelf over zijn leven beschikt, de vraag is zelfs of dit wel waar is ?! Waar het echter WERKELIJK om gaat is het besef dat de overledene het beeld dat ik van hem had, kapot heeft gemaakt: hij was dus feilbaar, zelfs erg feilbaar. Eens ik dat zal kunnen accepteren, zal mijn woede over zijn onherroepelijk besluit kunnen wegebben en zal alleen het verdriet blijven. Mijn ontgoocheling is dus ook een uiting van egoïsme: waar haalde hij het uit om mijn positieve beelvorming over hem met de grond gelijk te maken ???! De enige les die ik daaruit kan trekken is dat ik iemand niet als sterker moet zien dan hij/zij in werkelijkheid is, maar uit ervaring weet ik dat zoiets niet zo simpel is omdat de meeste mensen zich nu eenmaal als sterke personen willen profileren. Of was het omdat het hier een man betreft, want zoals men weet hebben mannen een bijna panische angst om als zwak bestempeld te worden, met alle gevolgen vandien dus . Ik voeg daar nog een beschouwing aan toe: zou het kunnen dat "zwakke" (let op de aanhalingstekens!) mensen sterker zijn dan men op het eerste gezicht zou vermoeden ?! Dit is een gedachte die ik wel genegen ben want die ik nogal bevestigd zie bij mijn contacten met het "zwakke" (let opnieuw op de aanhalingstekens!) geslacht. Of nog: hoe elk het tegendeel is van wat hij/zij schijnt te zijn.
Eén van de beste films die de laatste tijd op DVD zijn verschenen is ontegensprekelijk de Vlaamse film "Steve+Sky". Ik heb deze film in de bioscoop gezien en vond hem zo goed dat ik een paar weken erna nog eens ben gaan kijken. Ik had eigenlijk verwacht dat hij heel wat meer succes ging hebben: blijkbaar heeft het verhaal en de uitwerking de mensen wat afgeschrikt. Ik heb in mijn omgeving alleszins het woord "geschift" horen vallen bij een bespreking van deze film! Voor mensen die liever een verhaal zien dat gewoon chronologisch wordt verteld, is het in dit geval natuurlijk even wennen aan de talrijke flashbacks en flashforwards , maar eenmaal men het systeem doorheeft zie ik niet in wat daar moelijk aan is. Wat dan overblijft is een erg aangrijpende en zelfs poëtische (ondanks de rauwe dialogen) liefdesgeschiedenis die regelmatig doorspekt wordt met flarden anarchistische humor. Deze film weet vooral te ontroeren door de prachtige vertolking van de hele cast met een speciale vermelding echter voor Delfine Bafort: zij IS gewoonweg Sky, nergens heeft men de indruk dat zij SPEELT . Daarenboven is het dan nog een erg mooie vrouw ook. Ook de stijl van de film is heel anders dan de boerenfilms die we vroeger door de strot geduwd kregen. In dit geval bezit de film een internationale klasse : de fotografie, de montage, het gebruik van de muziek, alles draagt ertoe bij dat ik zou durven spreken van een "moderne" film. Als men dan leest met welke povere financiële middelen zo iets tot stand werd gebracht, dan verdient het resultaat nog wat meer lof, al is dit iets wat in feite geen rol zou mogen spelen. Kwaliteit drijft altijd boven. Aan regisseur Felix Van Groeningen zeg ik dus: doe zo voort!
In verband met de catastrofe die de orkaan Katrina veroorzaakt heeft, zou ik hier nog willen aan toevoegen dat er na het enorm menselijk leed dat daardoor ontstaan is, nog iets anders is wat me droevig gestemd heeft en dat zijn de vernielingen die de stad New Orleans en de staten Louisiana en Mississippi hebben geteisterd. Ik heb die streken jammer genoeg nog nooit bezocht maar wat ik erover weet is reeds voldoende om mij erg betrokken te voelen bij wat hier is gebeurd. Zoals iedereen weet is de stad New Orleans de bakermat van de jazz, dat wil dus al wat zeggen! Daarbij komt dan nog dat men daar vroeger Frans sprak wat ook al de moeite van het vermelden waard is. Voor wie geïnteresseerd is in literatuur is het niet onbelangrijk om te weten dat twee van de grootste Amerikaanse schrijvers ,William Faulkner en Tennessee Willams, uit die streken afkomstig zijn. Faulkner heeft in zijn romans op een onnavolgbare wijze de zwoele sfeer van die Zuidelijke Staten tot leven gewekt en Williams deed het op een niet minder indringende wijze in zijn toneelstukken die bijna allemaal verfilmd zijn, denken we hier maar aan het beroemde en beruchte "A streetcar named desire". Voeg daar dan nog bij dat de zwarten die daar nu wonen, afkomstig zijn van de vroegere slaven en dit allemaal tesamen is voor mij genoeg om heimwee te hebben naar iets dat ik niet echt heb gekend!
Ik ben michel1946, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Mic.Van..
Ik ben een man en woon in Gent (België) en mijn beroep is fotograaf.
Ik ben geboren op 13/07/1946 en ben nu dus 78 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: literatuur, film, muziek, geschiedenis, reizen.
Met deze foto wil ik mezelf enigszins profileren.
