14-04-2009 om 00:00 geschreven door Papoum

13-04-2009 om 00:00 geschreven door Papoum

08-04-2009 om 20:37 geschreven door Papoum

08-04-2009 om 17:20 geschreven door Papoum

08-04-2009 om 16:24 geschreven door Papoum

06-04-2009 om 17:28 geschreven door Papoum

Ik berperk mij tot enkele beelden, want woorden heb ik ondertussen al veel gebruikt. Zie dus naar  de lekkere fettucine ai funghi porcini, de imposante castello van Brescia, de dichteres en courtisane Tullia d'Aragona met wie beroemde mannen graag naar bed gingen, en naar schitterende videobeelden van de Mille Miglia, de weg naar Rome voor de crazy men op felle vierwielers die Ferrari, Alfa Romeo, Lancia, Mercedes werden genoemd.

http://millemiglia.stateofart.com/content.asp?pageID=12&languageID=NL&video=1

01-04-2009 om 03:21 geschreven door Papoum

31-03-2009 om 00:00 geschreven door Papoum

28-03-2009 om 04:17 geschreven door Papoum

25-03-2009 om 17:10 geschreven door Papoum

24-03-2009 om 06:10 geschreven door Papoum

OP WEG NAAR   BERGAMO.

Met een knars valt de ijzeren slang stil. Wanneer ik de deur open duw komt lawaai en drukte me begroeten. Wat ben ik zenuwachtig, en Olive Green is dat ook . Ik tuimel met fiets en al letterlijk op het perron van Milano Centrale. Mijn fietspomp klettert tegen de stenen en een plastieken zak met mijn papieren glijdt zelfs tot op de rails. Dat noemen ze  ‘met de slag in huis vallen’ . Geen pols gebroken, geen sleutelbeenbreuk, geen pijn aan mijn staartbeentje. Mijn averij is toch niet te groot. Duizend Milanezen en den dezen, de ik die zo alléén arriveert en zijn plan zal moeten trekken in de grote en vreemde stad, vol vieze wolven en diepe afgronden. Ik sta er met mijn mond vol tanden gelukkig niet verloren tijdens de valpartij, en niet op de trein vergeten. Centrale trekt een weinig op Antwerpen Centraal  maar is toch minstens driemaal zo groot. Staal, glas, trappen, mensen, veel mensen. Samen met mijn fiets loop ik er wat rond. Observeren. Wennen. Hé, wat komen hier vele schone vrouwen binnen, met bruin vel na de Italiaanse zomer, maar ook helemaal zwarte prachtige negerinnen. Een roltrap brengt ons scherp naar omlaag en ik moet alle kilo’s van mijn lijf gebruiken als tegengewicht om Olive Green bij me te houden.

20.30 u.  Milaan. Zwoele vrijdagavond in september.  24°C.

De nacht valt hier vroeger dan aan de bovenkant van de Alpen, dat kan ik duidelijk vaststellen. Ik bevind mij op een zeer groot plein voor het station en zie de lichten van de grootstad fonkelen.  Nergens is er een fietsvriendelijk hotel. Overal duwt drempelvrees me weg. Allemaal dure kamers. Mijn tong durft nog niets zeggen in dit vreemde land. De avond is heerlijk. Ik voel me vol energie. Dan merk ik een restaurant op : Giglio Rosso. De tafeltjes staan buiten en binnen. Een haag van één meter breed en één meter zestig hoog scheidt de straat van het terras. Ik denk aan Charles Decoster die zijn boek begon met iets over een haag, want zijn eerste regel was … ‘ Wanneer te Damme de meidoorn bloeide werd Tyl geboren, de zoon van Claes en Soetkin … ‘ . Eten in de Giglio Rosso lijkt me een goede start voor mijn Italiaanse roman. De ober laat me zitten op het plaatsje dat ik vraag, bijna op straat aan een rond tafeltje voor één persoon. Mijn fiets en mijn bagage duwde ik in het groen van de haag op amper één meter van me. Het is er zoals in de Rue des Bouchers te Brussel : druk, duur en lekker. De ober begrijpt de Italiaanse woorden die ik zeg. Terwijl ik eet of drink blijf ik mijn fiets beloeren en ik ben van plan zonder genade iedereen die hem zal betasten met mijn vork in het oog te treffen. Ik zit daar niet op mijn gemak in trainingspak, tussen al de schone koppels mannen en vrouwen die daar op restaurant komen. Wat een drukte ! Daarom vraag ik snel de rekening. Op een bordje komt  naar mij het volgende :  Pan e Coperto (4000) + Aqua Minerale (4000) + Ravioli (12000)+ Vitello a la Venziana (18000) + Semifreddo (7000)+ Servicio (5500)= 50.500 Lires.  Zo’n grote som doet het speeksel in de mond verstijven. Op een nulletje wordt hier niet gekeken. Dit was toch een goede start.

22.00 u. Ik begeef me langzaam terug naar het station na deze eerste ronde door Milaan. Ik besluit wat te rusten tot mijn eten is verteerd. Het is nog altijd druk. De vele exemplaren individus van diverse rassen die hier komen en gaan of staan, vormen een leuke attractie : de mens onder alle vormen. De clochards die in het onmetelijke station zich nestelen worden rond dit uur meer en meer opgemerkt. Politie, soldaten, en veiligheidsmannen van de Spoorwegen, patrouilleren er voortdurend, soms zelfs gewapend. Voor een kuis met waterslurpende stofzuigers moet iedereen  een gedeelte van het gebouw verlaten. Ook ik word verjaagd door de vertegenwoordigers van wet, orde, properheid, en reglement. Dit verplicht me tot verhuis naar het buffet, een grote ruimte met tafels en stoelen. Het is bijna sluitingstijd, maar een blik bier is er nog te koop tegen hoge prijs. Ik mag zelf het vocht inschenken in een mooie pint. Ik betaal met een groot biljet en krijg papiertjes met nullen terug. De beroepsbedelaars, de rondlopers, de hoeren, die op dat uur daar iemand een halve liter fris Heineken zien drinken, weten uiteraard dat die persoon nog geld in zijn zakken heeft. Dat legt uit hoe het komt dat daar twee minuten later een soort stationheks naast me komt zitten. Eerst bedelt zij om wat centen. In een tweede poging volgt een voorstel tot seksuele dienst. Verschrikkelijk. Wat een lelijk wijf ! Ik spoel al het bier door mijn keel, sta op, geef de schone pint terug aan de ober, en vertrek naar het lager gelegen gedeelte van het station waar het frisser en kalmer is. Ik ga in de lokettenzaal zitten.

De spoorwegpolitie jaagt nu iedereen buiten die geen ticket op zak heeft. Mijn dure kaartjes uit Lausanne zijn het bewijs dat ik wel degelijk een reiziger ben, en geen dakloze. Ik mag blijven en rust er nog wat uit terwijl de tijd loopt. Het is voorbij middernacht. Ik zie van op mijn plaats door de ingang van het station wat er buiten op het plein gebeurt. Het is alsof ik naar een film aan het kijken ben. Ik zit rustig in de halve duisternis en de anderen staan of bewegen in het licht. De politie is nooit ver. Maar stilaan verdwijnen jong en oud,  vermindert de verlichting, worden her en der deuren en vensters gesloten. Ik zie dat de bewakers van de ingang van het station naar huis gaan. De laatste trein is dus uit Milano vertrokken of is voor de nachtrust tot stilstand gekomen.Geleidelijk komt een gevoel van onveiligheid op me af.  Zit ik hier niet als een rat in de val ? Ik word zenuwachtig en moet plassen.Geen toiletten in de nabijheid. Ik kan mijn zwaar beladen fiets niet achterlaten met op korte afstand vijftien potentiële dieven. Maar ik heb een oplossing. Ik urineer in een plastieken zakje met sluitstrip, dat eigenlijk dient om een boterham in te stoppen. Deze liquide afval deponeer ik stiekem in een vuilbak aan de ingang van het station. Ik spring op mijn tweewieler, verlaat Centrale, het plein, de rondhangende jongeren, de duiven en de zwerfkatten .

Verdorie ! Mijn voorlicht is kapot na de valpartij op het perron.

Milaan by night biedt echter zoveel lichten nog dat ik nog bijna alles kan zien. Wat een drukte op zo’n nachtelijk uur !  Overal rijden zij als zotten met hun wagens en motors. Ik wil niet van mijn fiets worden gebokst of in prak gereden door die uitgelaten chauffeurs. Ik blijf daarom van de straat af en fiets verder op de stoep. Tussen vuilbakken, geparkeerde auto’s, bloembakken, lantaarns, rustbanken, autobushaltes, slalom ik verder in de hoop dat ik de richting van het Noord Oosten aan het volgen ben.  Af en toe staat er op een straathoek een straatmadelief die niet lacht op een fietsende landverhuizer zoals ik, maar die wel wacht in de nacht op signores met een Alfa Romeo of schone Fiat. Ergens in het nergens van de voorstad waar het kermis is, met bierkramen en pizzatenten moet ik van mijn fiets af om niet tegen de mensen te botsen.  Stop. Tijd voor een biertje. Weer zoveel lawaaimakers, rokende uitlaatpijpen en sigaretten, jonge wijven, muziek, Italianen met wilde haren. Even verder aan het volgend kruispunt staat er een hoer. Ik vraag haar beleefd ‘ Signorina  per favore  mi indichi la strada per andare a Monza … ?  Zij heeft het hart van Irma La Douce  en wijst me hoe ik moet rijden. Met mijn oersterke velgen wip ik me op en af de lage stoepen die volgen, en  ik glimlach bij het zien van pijlen die naar Monza wijzen.

Voorzichtig verder. Pelgrim van de nacht langs vele wegen mag ik genieten van Gods zegen. Om 2u 45 bereik ik Monza. Heelhuids  stop ik aan een school waar op de speelplaats nog voetbal wordt gespeeld door twee elftallen. Geen gesjot maar echte Calcio. Dag en nacht oefenen en misschien ooit eens in de droomtrui van Juventus, A.C.  of Inter geraken. Die jongens voetballen zeer goed. Er is een arbiter, een tafel met officials, een afdak waar supporters van drank en hapjes genieten. Dan moet ik even mijn ogen uitvegen, want het volgende kan ik moeilijk geloven. De stand van de match is opgelopen tot  335- 277, want zij spelen hier geen match van 90 minuten maar wel een match van 90 uren. Er zijn ook reservespelers, maar ik zie dat die niet op een harde bank zitten naast het veld doch wel rusten of wachten in hun auto’s, waar zij het malse gezelschap hebben van hun lief. Het ene spel is het andere niet.

Met mijn wandelschoenen, jeans, regenjas, neemt niemand me voor de felle wielrijder die ik ben. Dit is Monza de verblijfplaats van Fiorenzo Magni, de campionissimo, die eeuwige sportroem vergaarde door als Italiaan driemaal (49/50/51) de Ronde van Vlaanderen te winnen. Maar verschrikkelijk divers motorengeweld is te Monza de religie. Door de nacht vlammen zij hier rond als op de Grand Prix. Alle dolende kippen en honden zijn te Monza  al lang platgereden. Felle vaak begint mij nu te overvallen. Voor een fabriekje waar waterpompen worden gemaakt staan banken die mooi achter struiken zijn verstopt. In die plantentuin rijd ik binnen. Ik kruip in mijn slaapzak, probeer te slapen, maar dat lukt me niet door de vele auto’s die er voorbijrazen. Mijn kopje blijft wakker, maar mijn benen nemen rust.

Bij de eerste klaarte kruip ik terug recht. Terwijl reeds arbeiders naar de fabrieken komen die zich in de nabije omgeving bevinden, en vaders die als vuilnisman de kost moeten verdienen reeds druk bezig zijn, komen zonen en dochters nog thuis van hun nachtelijke fuiven. Ook de politie is al aan de arbeid : lang voor het ontbijt verbaliseren zij aan het station van Monza reeds een man die op een brommertje reed. Ik heb nog geen wegenkaart van Italië. Wanneer ik de wegwijzers naar Bergamo niet meer zie, wordt het moeilijk. Er is veel verkeer al zo vroeg in de ochtend.

Een flauwe zon is opgekomen in het Oosten en daar moet ik naar toe. Maar ik kom terecht in een kom spaghetti van straatjes, bedrijven, parkings, snelwegen, bruggen, omleidingen, verboden doorgangen, wegeniswerken, stortplaatsen, doodlopende straat, een echte hel.  In de verte zie ik de spitse toren van een kerk, het geloof van onze grootmoeders dat de enkeling in nood helpt, en zo kom ik uit de industriezone en bereik ik een woonkern. In een winkel is er wat eten. Mijn poging om een wegenkaart te kopen mislukt. Een frisse liter melk doet mij goed. Ik kleed me terug in rennerskledij na mezelf te hebben gewassen met water uit mijn drinkbus. Ik voel me beter, maar in die winkel verstond men mijn Italiaans helemaal niet, mijn tong was er loodzwaar, zodat ik dan alles maar heb geregeld met mijn wijsvinger.

Door landelijk gebied brengt Olive me nu op weg naar Bergamo. Gedurende een half uur vorderen we goed en dan komen wij in een schoon groot dorp met verschillende winkels.  Ik vul er mijn stuurtas met panini, water, melk, en worst. Rechts ontwaar ik wat later een educatief pretpark voor massatoerisme, heel Italië, Tutta Italia in een notendop. Er is een zeer grote parking. Winkels met souvenirs en specialiteiten uit Umbria, Piëmont, Sardinië, Sicilië, Puglia, Toscane, enz… uit alle streken van het schiereiland bieden er hun waren aan. De speeltuin kan betreden worden mits betaling van fors entreegeld.  In dit Italia in miniatuur staat er natuurlijk een scheve toren van Pisa, in verkleind model, en zijn er plattegronden van de vele beroemde oude steden. Ik twijfel of dit openlucht museum wel iets voor mij is. In ontdek er propere toiletten, waar op dit uur nog niemand is. Ik gebruik daar water en zeep om mezelf te wassen en me gezond te ontlasten. Daarna krijg ik eetlust. Ik knabbel de lekkere panini op met de Milanese worst. Zo gingen een paar uren voorbij, die ik in het zonnetje doorbracht met ontbloot bovenlijf. Ik voer mijn fiets terug naar de uitgang. Maar dan zie ik een vijver en een mooi grasveld. Ik ga daar wat liggen om te bruinen. Een beetje later ben ik vertrokken in een slaapje.  Maar een schreeuwend bazig vrouwmens komt me wegjagen. Zij is precies de Musolini manager van het ganse Tutta  Italia.  Ik mag de prachtige gazon niet platliggen. Weg dan maar  !

Het duidelijke doel wordt Bergamo, de stad van Felice Gimondi, vriend en vijand van onze Eddy Merckx.  Aan de rand van deze stad zie ik dat er een velodroom is. Ik verlaat mijn weg en maak een toertje rond dat sportstadion, maar op de piste zelf geraak ik niet op. Een oude affiche, bewaard achter glas, toont dat vroeger Antonio Maspes en Santé Gaiardoni er hadden gereden. Alles is er ondertussen oud, verbleekt door de zon, verroest, en onkruid siert de vele hoeken en kanten. Dit is een oord dat naar vergane glorie smaakt. Ik fiets rustig verder maar open goed mijn ogen omdat er veel gaten in het wegdek zijn.

Ik ben een gelukkig mens. Hoelang zal dit geluk nog duren ? Hoever geraak ik met mijn spaghetti  Italiaans ? Si , sono pensionato belgio. Vado a Bergamo con mia bicicletta … .

10-03-2009 om 21:40 geschreven door Papoum

TREINRIT NAAR MILAAN.

Aan de ontbijttafel ontmoet ik weer de motorrijder. Mijn tafelgenoot vertelt me hoe hij op zoek ging naar de oude Keltische cultuur in Bretagne. Hij raadt me aan om de abdij van St-Maurice te bezoeken waar een kerkschat wordt bewaard met goud en edelstenen uit de tijd der Merovingers. Deze belangrijke abdij bestaat sedert 515.  Spijtig  wijkt dit te ver af van mijn reisroute. Ik schenk hem mijn folders over de oude pelgrimsweg doorheen Zwitserland. Dit apprecieert hij en zo geef ik voor de zoveelste maal de Santiago virus door. De eeuwenoude ketting  wordt zo wellicht nog een link langer met die leraar op motorfiets voor wie de tocht Lausanne - Compostela  een afstand van 1660 km betekent.

Tijdens de voorbije nacht had ik Olive Green in de damestoiletten opgesloten. Het is tijd om haar te bevrijden. Na overleg met mezelf zal ik vandaag naar Italië sporen, want ik heb nog zoveel weg af te leggen en de belangrijkste stukken van mijn reis moeten nog komen. Zij liggen aan de andere kant van de Alpen. Daarom fiets ik dus naar het station van Lausanne. Ook de toekomstige Zwitserse Jacobspelgrim verlaat de jeugdherberg. Hij puft me op zijn Puch voorbij en hij steekt lachend zijn duim omhoog. Dwars door Lausanne, ja, en dat gaat goed bergop want vroeger was hier op het einde van het wielerseizoen een klassieke klimkoers voor profrenners. Ik ben rap aan het hijgen en zweten, omdat ik teveel kledij draag. Te voet gaat gemakkelijker en zo kan ik ook af en toe de weg vragen aan andere voetgangers. In de lokettenzaal van het station is er een machine die nummers geeft zodat iedereen eerlijk zijn beurt krijgt, maar er zijn toch mensen die voorkruipen. Niet op alle treinen mag mijn fiets. Daar is wat discussie over tussen de vrouwelijke bedienden. Het zal  de trein van 16u13 worden voor mij. Ik koop het ticket 38774 naar Milaan via Brig. Dat kost 58,00 FS plus 16,00 FS voor mijn Olive Green.  Met de glimlach betaal ik met mijn golden Eurocard. Twee maanden later zal ik om mijn uittreksel kunnen zien dat mijn overtocht naar Italië  1893 BEF had gekost.

Italia, land van zon, kunst, vrouwen en wijn, maffia en paus, Coppi en Bartali,  osso bucco en spaghetti, we zijn in aantocht, op weg  naar U  … . Maar ik denk plots dat mijn JH-lidkaart nog in de Rue du Muguet ligt terwijl ik in het station sta. Ik blaas even uit in de wachtzaal en probeer mijn dag te plannen. Ik zie weer de twee meisjes uit Californië die de vorige avond naast mij zaten toen ik briefkaarten schreef. ‘ Hello’ en brede ‘smile’ natuurlijk . Als rugzaktoeristen willen zij naar Wenen, de stad van Sissi en van de blauwe Donau.  Zij zijn zo knap en jong. Ik ben zo oud en lelijk. Maar met mijn schone zwarte Wheeler pet, mijn grijzende baard, mijn bruine armen en benen, mijn indrukwekkende fiets, maak ik toch sterke indruk op hen. Zij beseffen dat ik geen kleine cowboy ben. Voor een schoon geldstuk van 5,00 FS mag mijn fiets met bagage in de consigne blijven tot aan het vertrek van onze trein. In het nabije postkantoor verstuur ik een brief van 320gr naar huis en dat kost me nog 5,00 FS. Om te komen aan het station langs een omweg had ik wel 4km nodig maar het is me nu duidelijk geworden dat via binnenwegen de jeugdherberg dichterbij ligt. Ik wil toch mijn lidkaart gaan terughalen, die zal nog nuttig zijn in Italië . Ik vrees echter dat de jeugdherberg ondertussen gesloten is. Daarom neem ik pen, papier, envelop, zegel, en kan zo indien nodig, schriftelijk vragen die kaart naar de jeugdherberg van Ravenna te zenden op mijn naam, zodat ik de kaart daar terug zou vinden. Ik stap in de zon verder en wanneer ik op 500 m van Rue des Muguets ben kom ik op straat toch wel zeker de baas van de jeugdherberg tegen. Ik leg hem het probleem uit, maar hij stelt me gerust : de receptie is open op dit uur want op vrijdag is dat nodig voor de gasten van het weekend.

12.00 u. Youth Hostel International de Lausanne. Inderdaad, gisteren waren de deuren gesloten en vandaag zijn zij open. Ik krijg onmiddellijk mijn kaart terug. Een groepje studenten is er aan het supporteren  voor twee blijkbaar slimme en ernstige kerels die een duel uitvechten in het backgammonspel, doch ik begrijp niets van dat spel en verlaat dan maar stilletjes de jeugdherberg. Ik por mezelf aan om wat beter op mijn zaken te letten en om niet meer domweg over struikelstenen te vallen. Verlies, diefstal, achterlaten, van een document betekent in het buitenland altijd kopzorgen en verlies van tijd.

Belangrijk wordt nu mijn telefonisch contact met thuis. In een glazen telefooncel bel ik tot wanneer mijn telefoonkaart dood gaat. Goed nieuws. Na jaren twijfel heeft mijn echtgenote zich een droogkast gekocht. Zij heeft ook de garage beter ingericht met diverse bakken om huisafval te sorteren en om brandhout te stockeren. Wanneer mijn fiets uit de garage is palmt zij natuurlijk de plaats van mijn tweewieler in. Geen ruzie tussen ons. Scheiding , of liever afstand, brengt vrede in het huishouden. Daarna zoek ik een restaurant. Het is overal schoon en te duur. Ik stap dan maar een zaak van delicatessen binnen waar ik een fles fendant, een quiche Lorraine en een sandwich met hesp koop. Met deze voorraad in een plastieken zak, slenter ik nog wat door de haven tot wanneer ik een zitbank zie. Ik eet er met veel genot en geniet van de fles fendant. Een zwerm mussen beweegt zich rond mij. Die vogeltjes hopen op wat kruimeltjes en ik maak ze gelukkig door wat stukjes van mijn brood met hen te delen. Terwijl de inhoud van de gekoelde fles fendant rap vermindert, zwerft mijn blik over de adembenemende schoonheid van Lac Leman en in de verte, aan andere oevers van het grote meer, liggen Genève, Nyon, Montreux, Vevey, Evian, Thon-les-Bains.  Wat is het leven mooi hier op die bank in de zon, met mijn buikje lekker vol en met nog een restje wijn in mijn fles.

Maar ik mag mijn overblijvende tijd zo toch niet blijven vullen. Ik ga op zoek naar het Elysée van Lausanne, een museum waar kopergravures van Rembrandt en van Durer te bewonderen zijn.

In de tuin van Grand Hotel zie ik een moeder met een jongetje . Hij wil op en af een kleine glijbaan en kan daar niet genoeg van krijgen. Ik blijf even staan want dit tafereel herinnert mij aan een vakantie te Menton, reeds twintig jaren geleden toen ik ook mijn kind mocht op een glijbaantje plaatsen. Ik was toen evenwel een kleine bankbediende met een hypotheeklening op de schouders, iemand die voor vrouw en kind een kamertje huurde, terwijl de mama van dit jongetje wel op een prinses gelijkt. Zij is van een buitengewone elegantie, groot en slank, donkerbruin van huid, zwart haar en draagt een lichtblauwe lange cape, een lang kleed.  Wat ik nog nooit zag : zij verstopt haar gelaat achter een gouden masker. Is zij te schoon en mogen andere mannen haar niet zien, of is haar gezicht lelijk geworden door wonden of huidziekte ?  Dit moet de mooie echtgenote, misschien de concubine van een schatrijke sjeik zijn, of van een belangrijk man uit India. Moest ik een zware jongen zoals Dutroux of Hamers zijn, dan zou ik nu direct toeslaan en dat jongetje meepakken. Van zijn papa zou ik 2.000.000,00  $ eisen om hem terug te brengen. Die dollars zou ik dan op een Zwitserse bankrekening plaatsen, niet op mijn naam, maar op een geheim nummer, of misschien zou ik een luis huren op naam van Mlle Olive Green. Het jongetje amuseert zich goed. De langzame bewegingen van de vrouw geven me de indruk dat die schone lady ziek of ongelukkig is. Misschien is dat ook wel zo, en is die rijke man van haar niet de ideale echtgenoot en tedere minnaar waarvan zij droomde. Zij verblijft ondertussen wel in dit dure hotel waar de groten der aarde logeren en waar geen enkele werkende mens ooit zal komen.

Ik kan het Elysée maar niet vinden, maar ja, ik ben in de war door die prinses  en ook door de fendant die me nu te pakken heeft, me laat afzien en doet stinken van het zweet na beklimming van vele trappen. Ik merk dan dat ik boven het Musée Olympique ben gekomen. Terwijl ik zit en rust op een muurtje, kijk ik naar het meer en naar de tuin van het grote museum van de sport waar ik de vorige dag was. Daarna wandel ik weer naar beneden en smokkel ik mezelf via de open deuren en vensters van het restaurant het museum gratis binnen. Na mijn handige slalom aan de achterkant van dat gebouw stap ik de lege bibliotheek binnen. Aan de dame die daar vandaag zit vraag ik met ernstig gezicht waar informatie kan ingezien worden over de Spelen van Barcelona 1992. Zij legt me uit welke de mogelijkheden zijn. Even later bevind ik me voor kasten waar de vele verslagen van jarenlange voorbereidende vergaderingen de ruimte vullen. Van alle sporten die te Barcelona op het programma stonden, zijn alle namen van deelnemers, coaches, bestuursleden, scheidrechters, en atleten te vinden. Eens deze referentie gevonden dan komt men vlug terecht op de uitslagen die er geboekt werden zelfs door de minst goede deelnemer. Daar waren nog veel boeken en fardes die ik zelfs niet heb aangeraakt zodat ik niet kan vertellen wat er in stond. Mijn bedoeling is wielrenner Nima Ebrahimnejad terug te vinden, die bij ons thuis logeerde en waarmee ik een zomer lang naar de wielerkoersen trok. Door te vermageren en te trainen kon Nima begin ‘92 de minima behalen voor de ploeg van Iran die hem heeft opgesteld voor de 100 km tijdrit op de weg en voor de ploegenachtervolging op de piste. Zonder veel zoeken vind mijn oog zijn rugnummers terug en wat precies er te Barcelona door zijn ploeg werd gepresteerd. Een fotocopie van de bladzijden waarop de naam Ebrahimnejad staat zal ik posten naar Virginia in de USA voor deze olympiër die ik een tijdje als mijn zoon had beschouwd. Op andere boekenplanken doorblader ik nog vele boeken. Vooral de Aziatische boeken over tafeltennis boeien me omwille van de foto’s want Chinees of Japans begrijp ik natuurlijk niet. Ik vind ook enige boekjes van voor de islamitische revolutie in Iran en daaruit maak ik ook wat afschriften van bladzijden in de Persische taal. Zo ben ik goed bezig, maar plots denk ik aan het uur. Het is 5.30u . Met olympische spoed spurt ik daarom weg uit dat museum.

Om in de warmte niet te voet naar het hoger gelegen station te moeten klimmen neem ik de metrolift, een soort tram, voor een kort ritje van 2,20 FS, steil naar omhoog. De trein wacht op ons. Olive Green staat in de gang en stoort een beetje de andere mensen. Ik zink neer in een oud leeg compartiment. Even later vertrekken we al. Een tijd lang zie ik nog het prachtige meer en daarna is het schouwspel voorbij want er volgen rotsen, andere treinsporen, oude gebouwen. We rammelen langzaam bergop doorheen de vallei van de Rhône. In de hellingen zie ik hoe dorpen en villa’s zich hebben genesteld en zich schuil houden. Nadien verschijnen er in de verte hoge bergen met nog wat sneeuw en nog hoger hangen grijze wolken.

Sion.  Brig. De meeste treinreizigers stappen af, stappen weg langs het perron. Nog wat enkelingen blijven met ons op de sporen. Opnieuw sleurt de locomotief aan haar zware last. De Simplon Tunnel geeft een beklemmend gevoel, maar dat duurt niet lang en weldra rijden we weer in open lucht. Dat ik te Dommodosola moet verhuizen naar het voorste gedeelte van de trein komen drie verschillende treinwachten met tussenpauze me melden. Zij vrezen alle drie dat ik de Franse taal niet begrijp.

We arriveren in Dommodosolla, maar ik ben niet dom, hoor !

Zo’n zwaar beladen fiets op en af een oude trein krijgen is moeilijk werk. Het lukt me deze keer redelijk goed. Met weinig snelheid rijdt de trein nu verder door vele stations. Ik besef niet dat wij al bergaf aan het rijden zijn. Opeens daagt er een meer op en wat later nog een ander meer. Ik zie daken met roodbruine pannen en dan besef ik dat wij voorbij  Lago Maggiore komen. Ik spring recht en ga in de gang staan aan het raam. Zo kan ik een blik werpen op Isola Bella  en een glimp opvangen van de wonderschone omgeving rond de Borromee eilanden. Ik ben blij en begin te glimlachen. Dit is een gans andere land waar ik nu kom.  Italia, waar de citroenen bloeien en waar zovele andere dingen zijn die ik wil ontdekken en leren beter kennen. Een kwartier later boemelt de zware trein door de lelijke industriële suburbia van Milano en is mijn treinticket volledig opgesoupeerd.

Siske, je bent aangekomen in Cisalpijns Gallië. Hier moet je tonen dat de fietsende en tafelende Belgen de dappersten zijn. Van nu af krijgt gij geen müesli meer om te eten maar wel veel pasta,  wijn en gelati  !

22-02-2009 om 00:00 geschreven door Papoum

RUSTDAG TE LAUSANNE .

Vandaag wordt het maar een kort ritje. Van boven in de heuvels laat ik me downhill naar beneden rollen in de richting van Centre- ville Ouchy. Ik daal niet langs de drukke hoofdweg, maar zigzaggend door de randgemeenten ben ik er weldra. Ik heb vandaag niet eens mijn fietsschoenen aangetrokken. Stop aan de kathedraal van Lausanne, waar ik me begeef naar een van de vele publieke toiletten die deze propere stad telt. Ik was mijn handen niet in de onschuld maar in de wasbak, en breng mijn kledij wat in orde. Wanneer ik terug in de zon kom, word ik aangeklampt door een oudere dame en ik krijg terstond de gedachte  ‘ Wat verlangt die van iemand die uit het herentoilet komt  ? ‘.

Zij is gekleed in een tweedelig beige ensemble, draagt een dure handtas, een hoed, en haar vingers zijn vol ringen. Zij trekt me tot bij twee andere dames die wat verder staan.  Ik begrijp nu dat zij de stadsgids is die op dit uur wil starten met een rondleiding. Ik volg de kleine groep en luister naar haar uitleg. Fijn. Divers.  Keurig.  Goed. We verkennen een uitzonderlijk monument van duizend jaren oud dat vele malen werd herbouwd tijdens de loop der eeuwen. De bouwwerken en de verbouwingen vielen dikwijls stil door geldgebrek. De kathedraal werd oorspronkelijk gevestigd op een rots, een sokkel van maar 100m breed en daar zo een gebouw op vastleggen was enorm moeilijk.  Boven op de toren is er een fantastisch panorama te zien. De kathedraal van Lausanne is in deze tijd een hoofdkerk van de protestanten. Zij is echter het belangrijke symbool van de hedendaagse godsdienstvrede in Europa en van het oecumenisch denken. In het jaar 1924 kwamen hier 500 vooraanstaanden van verschillende godsdiensten samen om te praten en te bidden. Madame de vrijwillige stadgids toont ons wat gotiek is en vooral de glasramen, recent werk van artiesten uit verschillende streken van Zwitserland. Een groter rozetraam springt in het oog. Het is geweldig, mysterieus en veel ouder dan het andere glas. Ik ontmoet er het liggend beeld van de huurling. Hij was een ridder die het leven van de Engelse koningszoon had gered. Als beloning kreeg hij een fortuin, en de goede huurling gebruikte al dat geld om deze kathedraal verder te bouwen. In een protestantse kerk zijn de stoelen geplaatst in een cirkel rond de preekstoel. Maar in Notre Dame van Lausanne is dat niet zo, want de stoelen staan er op rijen zoals in een kerk van de rooms-katholieken. Vooraan staat er een meubel waarachter zowel een priester, een rabbijn, een pope, een dominee als een predikant kan plaatsnemen om  gelovigen van zijn godsdienst toe te spreken of om een godsdienstige oefening te leiden. In deze oecumenische kathedraal is dat mogelijk. Een katholiek nonnetje zorgt in deze reusachtige kerk voor onderhoud, bloemen en kaarsen, alsook voor de papiertjes die met fijne naaldjes op een  prikbord worden gespijkerd. Gelovigen die iets willen vragen of die hun dank betuigen, schrijven iets op deze papiertjes, en alle gebeden en gezangen die in deze kathedraal plaatsvinden brengen deze intenties tot waar zij moeten komen, namelijk in de hemel bij de Goede God. Een levensgroot beeld van Sint Jacob de Meerdere is aanwezig links van de ingang.  Ik blijf de gids volgen en ergens toont zij ons een zeer oud stuk muur dat onbewerkt wordt gehouden omdat er duidelijk schelpen op staan uit vroeg Middeleeuwse tijden. In de ruimte waar wij ons daar bevinden sliepen eens de pelgrims uit de Romaanse tijd. Dit en andere kenmerken tonen dat de kathedraal eerst veel kleiner moet geweest zijn en dat een straat met galerijen er dwars door heen liep.

Hoog in de toren is er nog iets bijzonders. Er woont daar sedert altijd permanent een klokkenluider, een Quasimodo, die nooit meer naar beneden komt voor hij sterft. Altijd is de hoge toren van Notre Dame een fantastische uitkijkpost geweest. Het verkeer in de stad, het naderen van vijanden, de brand die woningen, bossen of velden bedreigde, werden door de wakende wachter gezien. In september 1996 werd pas het mannetje uit de toren geplaatst in een home voor ouderen waar zijn verblijf door het stadsbestuur wordt betaald.  Nu woont er een nieuwe eenzaat op de toren, een architect die voor deze levenswijze koos. Het klokkenspel wordt door een computer geregeld gedurende de dag. Maar om de slaap van de inwoners niet te storen en om de traditie te bewaren is het nog altijd die levende man van vlees en bloed die ’s nachts met zijn stem het uur schreeuwt. Er is ook alleen maar een wissen mand die net zoals vroeger aan een koord hangt en geen lift noch trap. Langs de mand worden regelmatig eten, drinken, boeken, bloemen, fruit, briefwisseling, papier en potloden, naar boven getrokken. De nieuwe man in de toren van Lausanne beschikt natuurlijk ook over een computer, telefoons met draad en zonder draad, radioverbinding. Hij is geëquipeerd om het daarboven uit te houden tot ver in de éénentwintigste eeuw. Die mens is er trouwens niet alleen want een aantal katten houden hem gezelschap en deze poesjes zijn zeer nuttig om de duiven en de muizen uit de toren te houden. De klokkenluider is opgetogen met zijn situatie. Hij kan er rustig plannen tekenen, nadenken, ademen, spioneren, schilderen, of gewoon als een eremijt mediteren en bidden. De man op de toren heeft geen bult en geen Esmeralda vertroebelt zijn gedachten, zijn geweten. Dat mannetje dat bijna op de maan woont is een gehandicapte die in een rolstoel zit. We verlaten de kathedraal. Aan de uitgang waar mijn fiets is vastgehaakt bedank ik beleefd de edele dame van het stadsbestuur voor de rondleiding die langer dan een uur had geduurd. Zij weigert een fooi want zij is erg fier van deze gratis rondleiding te mogen geven. Wanneer ik haar vertel dat ik een pelgrim met een schelp ben op weg naar Rome, is zij gelukkig want vandaag werden haar woorden, haar kennis  en haar enthousiasme niet verspild.

Zelden bracht ik zo’n plezant uur door in een kerkelijk gebouw.

In de autodrukte slalom ik ondertussen tot aan de boorden van het Meer van Genève, Le Lac Leman. De grote dichter en reiziger, de onsterfelijk Goethe noemde deze schone reusachtige waterplas  DE MEESTER VAN ALLE MEREN.

Hier mogen aankomen, ongeschonden en blij, in de zon aan het water op een vreedzame middag , na een route vol emoties, is werkelijk groots.  Ik adem heerlijk en diep. Ouf in ben in Ouchy !

Een groot infobord achter glas laat mij vlug het plan van Lausanne in mijn hoofd steken. Ik weet hoe ik moet rijden en kom waar het Kampioenschap van Zwitserland Triathlon binnen twee dagen zal plaatsvinden. Ik zie een aantal mensen timmeren, plakken, verven, brainstormen, om alles klaar te maken voor dat sportevenement. Ik bewonder organisators zoals zij, want ik was zelf een tijd lang zo vol stress bezig, maar gaf het vlug op.

13.00 u -  Ik bereik le Chemin du Muguet waar de Jeugdherberg ligt. Er is daar blijkbaar niemand.  In een soort konijnenkot, achter tralies, kan ik al mijn fietstassen veilig opbergen en ook mijn fiets keten ik daar dubbel goed vast. Ik verander van kledij en weldra loop ik als een wandelaar in rode korte broek op mijn Mephisto’s terug naar de boorden van het meer. Een mooi park,  een klein zandstrand met vrouwen in monokini, zeilboten, grote motorboten, drijvende zwanen, duikende eendjes, zwemmende visjes, strelen mijn ogen. Dit is de Riviera van Zwitserland. Lac Leman is een zee met rustige golven. Van de oppervlakte van dit meer zijn 348 km² Zwitsers en 234 km³ Frans. De lengte van het meer is 72 km en de maximum diepte 310 m. De zo machtige Rhône komt van Oost naar West, van links en loopt naar rechts, op de plaats waar ik aan het wandelen ben. Adembenemend.  Schitterend.  Zonnig.

Op deze plaatsen wandelen mannen en vrouwen rond, van alle leeftijden, alleen, per twee of in kleine groepjes, met kinderen en met huisdieren. Soms zijn die mensen wereldberoemd of zeer rijk. Maar hier zijn het wandelaars, stille genieters van lucht, water en zon. Ook ik loop hier incognito rond, net zoals eerder Samaranch, Simenon, Kissinger, Béjart, Chaplin, Baron de Coubertin,  Moboetoe, Calvijn, Goethe, hebben gedaan, om alleen maar van beroemde heren te praten want ook de allerschoonste vrouwen wandelden hier langs de boorden van het meer.

Ik bereik dan roltrappen, en kom in de tuinen van het OLYMPISCH MUSEUM.  Mooie fonteinen spuiten er water. Spel van licht, opborrelend schuim, water in beweging  en als ik het geheel bekijk is het helemaal niet zo moeilijk om zo het water te laten vloeien, maar er moet natuurlijk veel water zijn en ook een schone helling met onderaan een beekje waar alles wegloopt wat via pompen werd omhoog gebracht. Ik rust wat uit, eet stokbrood met tonijn en met een koffie. Ik geniet van de mooie tuin, van het prachtige weer. Een kwartier later voel ik me terug sterk genoeg en ik stap de arena binnen, het grote gebouw van het Olympisch Museum, aldaar gevestigd sedert 23 juni 1993.  Deze topattractie voor toeristen in Europa bezoeken kost  14,00 FS . Een magneetkaart geeft toegang tot toonzalen, ruimten, databases en videoschermen. Voor wie een brede interesse heeft voor de Sport en voor de geschiedenis van het Olympisme is dit museum een waar aards paradijs of reeds de zevende hemel, naar gelang men omhoog of omlaag kijkt. Het valt op, maar het is te begrijpen, dat de Winterspelen in Zwitserland veel belangrijker zijn dan in Vlaanderen. Wij hebben geen bergen, geen sneeuw en geen ijs, geen overdekte sporttempels om te schaatsen of ijshockey te ontwikkelen. Kunstwerken. Medailles. Souvenirs. Projecties. De uren vliegen voorbij voor de bezoeker die ik ben, één van de 210.668 betalende bezoekers van dat jaar. Teveel is teveel, wanneer dit alles zo maar plots op je af komt. Op de laagste verdieping of zou men het al een kelder noemen, is er een bibliotheek met boeken in alle talen, boeken over sport. Ik open een Chinees boek over tafeltennis en een zeer mooi boek over de wielersport dat ik me moeilijk zou durven kopen omdat het nogal duur is, zeker voor een jong gepensioneerde met een verkleind inkomen. Ik kom er de prachtige foto tegen, in sepiakleur uit 1924, tonend de campionissimo Ottavio Bottechia die zijn eigen gezicht proper spuit met een fles sodawater. Maar het uur vordert, en omdat ik eigenlijk nog niet ben ingeschreven in de jeugdherberg waar ik twee nachten wil slapen, moet ik terug te voet naar Rue du Muguet.  Ik vrees ondertussen dat door die triathlon er geen plaats meer zou kunnen zijn. Maar er is nog geen probleem. Bed 3 op Kamer 5 is voor mij in die jeugdherberg die één uur later is volgeboekt met reizigers uit heel de wereld. 

Na een warme douche steek ik me opnieuw in andere kledij, en begeef me voor het avondeten naar de eetzaal.  Ik val samen met een Duitstalige leraar die graag Frans spreekt. Hij rijdt graag op motorfietsen van het oudere type, van die ronkende tweewielers waaraan hij regelmatig kan sleutelen. Zo was eens ook mijn vader, in de fifties, met zijn Bella scooters. Hij is een dertiger die naar de jeugdherberg kwam om er het verblijf van zijn klas te regelen. Wij spreken over de pelgrimsweg naar Compostela.  Hij zou graag die eens doen met zijn  Puch motorfiets. Het werd een lang en goed gesprek. Omdat ik uit het buitenland kom, vindt hij dat het zijn plicht is de koffie en de koekjes te betalen.

Nadien vertrek ik per fiets voor een ontspannen ritje doorheen Lausanne by Night. Niet de lichtjes van de Schelde maar wel de lichtjes van Lacus Lemannus zie ik in de heerlijke late avond. Op  straat zijn nog weinig auto’s doch tientallen rollerskaters storen  de voetgangers en de zeldzame fietsers. Ik moet niet meer eten en ik vind nergens een sympathieke brasserie om iets te drinken. Aan het terras van de Möwenpick stop ik dan toch,en ik besluit van me een dure ijscoupé te laten serveren. Voor zover ik het begrijp is Möwenpick een bedrijf dat enerzijds ijs verkoopt en anderzijds hotelkamers verhuurt. Mijn zatte compagnon van vorige avond zegde dat Swissair en Möwenpick gemeenschappelijke belangen vertegenwoordigen. Als stewart was het in die hotels dat hij van Swissair gratis mocht slapen in verre wereldsteden. Hij gaf zich daar uit voor lijnpiloot. Maar de drankjes en de dames in de bars van die hotels waren voor zijn pree van stewart te duur. Zo was hij verplicht van wat te smokkelen om zijn inkomsten te verhogen om de tred bij te houden van zijn kameraden piloten, niets illegaals uiteraard want hij wou zijn toffe job niet riskeren. In de Bolero van het Haspengouwse Halle-Booienhoven is het ijs beter en vooral veel goedkoper is weldra mijn conclusie.

Het is warm en niemand gaat graag naar bed op deze avond. Zelfs na middernacht zitten vele jongeren nog naar televisie te kijken in de jeugdherberg. Er is ook een familie Pakistani die blijkbaar van plan is in de zetels van de speelzaal te overnachten omdat alle bedden bezet zijn. Ik schrijf een paar briefkaarten om thuis te melden dat ik Zwitserland zal verlaten. Ik heb een plastieken tas waarin ik papiertjes, folders, blaadjes, tickets, rekeningen,e.a.  bewaar. Ik breng daar wat orde in door drie hoopjes te maken. Het eerste voor de vuilbak, het tweede om in een enveloppe naar huis te sturen, een derde die ik in mijn nabije toekomst in Italië nog zal nodig hebben.

Waar slaap ik ?  O, ja, in bed 3 op kamer 5, of is op het bed 5 in kamer 3 ?  Maar, kom toch ouwe jongen, er zijn gewoonlijk toch maar 4 bedden op een kamer in een jeugdherberg zoals deze.

17-02-2009 om 10:44 geschreven door Papoum

14-02-2009 om 07:40 geschreven door Papoum

Te Mamishaus slaap ik op een zolder onder een dak van prachtig nieuw hout, mooie balken, geen stof, veel ruimte. Er ligt een hoop heerlijk stro van een halve meter dik over een oppervlakte van twintig vierkante meters. Een stapel propere paardendekens laat mij toe de heerlijkste slaapplaats te maken en waskoorden maken het mij mogelijk veel kledij na wasbeurt te drogen. Omdat ik er veilig en alleen ben maak ik mijn tassen eens leeg om ze te verluchten en om eens terug te bekijken wat ik allemaal bij heb en zovele dagen meesleur. Zowel het avondeten als het ontbijt vindt plaats in de huiskamer van boer en boerin. Aardappelen met kaas  in de oven gebraden en mooie stukken varkensvlees maakte mevrouw voor ons.  Ik kan heel lang praten met die mensen. Zij hebben folders over de Jacobsweg  en over de landelijke organisatie van Schlaf im Stroh. Ik zie dat er in Zwitserland 288 adressen zijn waar gastvrijheid en kwaliteit wordt aangeboden tegen lage prijs aan wandelaars, trekkers, pelgrims, families met kinderen en  hond of kat, natuurliefhebbers, en ruiters met paarden. In de tuin is er een klein zwembad  en een afdak waar barbecue mogelijk is.

Ik eet goed en vroeg.  De gastvrouw telt me maar 34,40 FS en zij vergeet de warme douche te tellen, doch ik betaal haar graag de voorziene 2,00 FS voor dat supplement. Het is een goede moeder, een flinke boerin, maar rekenen als een winkelierster kan zij niet.

Met een goed gevoel verlaat ik Mamishaus. Even kom ik op een origineel stuk pure Jacobsweg uit de Middeleeuwen, voorzien voor voetgangers maar niet voor fietsers. Mijn volgend doel is zeer belangrijk. Ik moet absoluut de Kapel van Tafers gaan bezoeken. Voor pelgrims met schelp op de hoed,  is dat een hoogtepunt want zij kennen allemaal het verhaal van ‘ Le pendu dépendu’  op de Camino Francese dat volgens grote traditie wordt in ere gehouden met een haan en twee kippen in de kerk van Santo Domingo de la Calzada. Hier volgt dit verhaal voor wie het nog niet kent :

Een vader was met zijn vrouw en zijn zoon vertrokken op pelgrimstocht naar  het ‘in finibus terrae’  van Galicië. Zij overnachtten in een herberg waar tijdens de nacht een wulpse meid de schone jongeling wou verleiden. Maar de vrome knaap wees haar aanbod af.  De slechte vrouw wilde zich daarom wreken en stak stiekem een zilveren schaal in de reistas van de voetganger. Die werd toen hij die herberg verliet beschuldigd van diefstal en kon geen uitleg geven alhoewel hij andermans goed zeker niet had ontvreemd. Het gerecht ging snel in die tijd . De rechter veroordeelde de jonge dief tot de galg en verbande zijn ouders uit de stad. Zonder medelijden werd dit vonnis door de beulen uitgevoerd. De vader en zijn vrouw vervolgden hun pelgrimstocht. Ondanks het vreselijk verlies van hun zoon vervolgden zij hun weg en hun geloof was niet minder doch werd zelfs groter van dag tot dag vermits zij onderweg zich als de besten gedroegen. Toen zij op het eind van de lange weg Compostela bereikten, hebben zij gebeden om vergeving van de misstap van hun zoon. Op hun terugweg naar huis, toen de ongelukkige feiten in die herberg reeds veertig dagen waren gebeurd, kwamen zij aan het huis van de rechter die hun zoon ter dood had veroordeeld. Zij klopten er aan om te vragen op zij het stoffelijk overschot van de gehangene mochten oprapen en meenemen om thuis te begraven. De rechter was afwezig en de ouders gingen dan maar zonder toelating naar de galgenheuvel . Indien vogels, nachtdieren en insecten het lijk van hun zoon nog niet helemaal hadden opgepeuzeld konden zij wellicht nog resten van hem vinden. Toen zij op de lugubere plaats kwamen werden zij met verstomming geslagen. Een onzichtbare man, wellicht een engel of een heilige pelgrim, had hun zoon gedurende bijna zes weken op zijn schouders laten zitten en de vogels hadden brood en kaas gebracht, en de hemelse dauw had hun tongen vochtig gehouden. De gehangene was nog altijd springlevend alhoewel hij al zolang met zijn nek aan de koord hing.

Dit was een mirakel  !

Vol blijdschap liepen de vader en de moeder terug naar het huis van de rechter. Deze was na een zware werkdag terug thuis en genoot van een goed avondmaal.  Omdat hij zag hoe stralend hun gezichten waren , wilde de rechter hen toch ontvangen. Maar hij kon niet geloven wat zij vertelden. Lachend dronk hij aan zijn roemer wijn en toen hij de voor hem net gebakken kip wilde oppeuzelen sprak hij alzo :  ‘Zoals U eerbiedig ik de wil van God en eer ik de Apostel van Compostela, maar ik geloof niet dat uw zoon die wel degelijk zijn straf kreeg  er nog altijd ongeschonden aan dat touw bengelt. Ik geloof  ook niet dat deze kip die hier op mijn teloor ligt nog een ei kan leggen. … Toen gebeurde er een van de grootste mirakels uit de eeuwen der eeuwen.  Plots trokken de stukken gebraden kip weer samen, veranderden in een kip met witte pluimen en deze door de mens zo geliefde vogel, kakelde eens, legde een mooi ei, en vloog van de tafel weg door het open venster, op zoek naar de haan die zij al een tijdje miste. Toen moest de rechter het wel geloven. Hij liet die ouders hun levende zoon mee nemen. Hij gaf hen geld voor de terugreis,  voor kaarsen, offergaven en aalmoezen.  Want de man die rechter was had zich onvergeeflijk vergist. Om toch nog een kans te maken om in de eeuwigheid die na zijn eigen dood voor hem zou volgen niet bij de verdoemden te zijn, besloot hij van kluizenaar te worden en van de voeten te verzorgen van zij die stap voor stap de moeilijke pelgrimsweg volgden. Dit verhaal, dit scenario, bestaat in ontelbare talen en versies. Als mirakelspel werd het duizend maal door toneelspelers opgevoerd onder de torens van al de grote kathedralen van Europa, overal van Lubeck tot Burgos, van Antwerpen tot Firenze, van Canterbury  tot Praag.

En ik, wie ben ik , op mijn fiets kom ik aangereden aan de kerk van Tafers en  zonder moeite ontdek ik, hedendaagse pelgrim met  minder geloof dan die rechter, de kapel met het aloude verhaal van het wonder, geschilderd op een buitenmuur. Een tuinman komt me onmiddellijk groeten, maar wellicht is hij ook de pastoor en de koster van deze kerk, of zelfs Sint Jacob vermomd als een gewone sterveling.  Hij vraagt me of ik een stempel wil voor mijn boekje waarmee ik te Compstela mijn diploma zal krijgen.

Ik bedank hem voor zijn goede wil en ik vertel hem hoezeer ik stempels haat na een gevangenistijd van één en dertig jaren in het administratief milieu van de Algemene Spaar en Lijfrente Kas van het Koninkrijk België te Brussel. Gelukkig mocht ik afvloeien naar vroegtijdig pensioen alvorens de koord van de galg mijn nek volledig had dichtgesnoerd. Nu kan ik als een vrij man niet naar Spanje pelgrimeren, maar wel naar Rome. De man glimlacht nog eens en daarna neemt hij terug zijn gieter om voor de bloemen te zorgen die de omgeving sieren.

Ik stop al mijn muntstukken in de offerblok, zeker 6,55 FS , maar als ik aan de bibliotheek achter in de kerk kom heb ik al spijt dat ik dat heb gedaan. Voor 6,00 FS mag ik daar een veelkleurige  folder over den Alten Pilgerweg  oprapen, heel duur maar zeer mooi. Omdat ik mijn centen dus in de verkeerde kas heb gestort moet ik zonder zondige bedoeling die toffe folder wel pikken. Terwijl ik dit doe pink ik een oogje op Jacobus Maior die daar onder de vorm van een beeld let op dat winkeltje zonder bediende aan de kassa. Vaarwel Tafers,  ik ken en hou van jullie schoon verhaal.

Na  een ontspannende fietstocht bereik ik weldra de stadswallen van Altstadt Freiburg waar ik prompt op de blauwe Europese kentekens van Le Chemin de Saint Jacques bots die ik zeventien dagen geleden ook al ontmoette te Dinant. Ik volg deze door de hele stad. In een wijk met meerdere antiekwinkels stijgt de straat scherp op lelijke oude kasseien. Ik spendeer enige tijd in de Sint Nicolaas kerk waar de Middeleeuwen nog echt aanwezig zijn en ook de Apostel, geschilderd op het plafond van deze kathedraal.  Ondertussen deed ik mijn wandelschoenen aan en , vermits ik met mijn voeten op de grond sta , voel ik weldra dat ik nu ben te Fribourg en Suisse Romande.  Aan ‘ La Maison du Peuple’ begint mijn maag signalen van honger te geven,  maar hun  ‘ Menu du Jour’  inspireert me niet om socialistisch te gaan eten. Ik wandel verder hopend van een betere eethuis te ontmoeten. Ik loop door Fribourg tot wanneer ik gastronomisch nulgedrag vertoon en op straat ga zitten aan een tafeltje van de McDonalds voor een Big Mac Menu. Knabbelend aan dat  ‘ fastfood ’  kijk ik naar de vele vrouwen die er door de winkelstraat lopen. Maar tussen al die Suissesjes is er géén die zo schoon is als de Zwarte Madonna en zeker ook niet als de Garota de Ipanema. Vrouwelijke exemplaren van het menselijk ras bekijken is geen zonde,  maar een vette hamburger eten te Fribourg is wel een zonde. Want deze stad staat in alle reisgidsen vermeld als een plaats met talrijke goede  gastronomische specialiteiten.

Tot aan het station volg ik de tekens van le Chemin de St-Jacques, maar plots ben ik dat hulpmiddel kwijt. Erger nog, ik heb geen enkel gevoel meer voor de goede richting. Even na het middaguur staat de zon nog in het zuiden en zo vind ik dan weldra de weg naar Romont. Het is nu veel beter weer dan tijdens de voorbije vijf dagen. In volle zon rijd ik tot  Notre Dame de la Route. Ik kom in een mooie tuin, waar ik aan een priester met een witte boord mezelf voorstel en vraag of ik eerbiedig wat mag rondkijken.  In een modern gebedshuis ontmoet ik Notre Dame de la Route. De woorden die ik al vele jaren niet meer gebruikte en die ik dacht vergeten te zijn  - wat op 19 augustus te Beauraing trouwens het geval was - kan ik plots weer gebruiken om een gebed te zeggen, een weesgegroetje uit mijn jeugd te prevelen. Ik bid er voor de veiligheid op de weg, de veiligheid van mezelf en van alle andere fietsende weggebruikers, kinderen op hun fietsjes zowel als renners en sportievelingen op de schone racetuigen.

‘ Quand le Diable devient vieux, il se fait ermite   … ‘  wordt  wel eens  gezegd zowel in de Vaud als te Vaux-et-Borset. Vermits ik daar nu toch sta voor Notre Dame de la Route denk ik nog eens terug naar de tijd  (1986) toen ik plannen smeedde, wegkaarten bestudeerde, om te geraken tot een heiligdom op de Hebriden, nog verder dan Land’s End  in Schotland  om aan het einde van de wereld ‘ in finibus terrae’  een bezoek te brengen aan Notre Dame de la Route, daar in het verre vochtige en koude Noord Westen. Maar ik was nooit in staat om die plannen ook te realiseren. Tevens vraag ik aan de Heilige Maagd nog een schoon en lang leven voor Joseph Massie, de pastoor van Créon d’Armagnac, die zijn leven wijdde aan Notre Dame de la Route, en haar zelfs herdoopte tot Notre Dame du Cyclisme.

Zo loopt de tijd voorbij.  Fietsen is voor mij geworden zoals ademen. Zonder veel besef van wat ik doe, zit ik alweer op mijn zadel. Mijn goesting om de pedalen te bewerken is behoorlijk goed en ik vorder verder diagonaal door Zwitserland van rechtsboven naar linksonder. Soms stop ik om te plassen, om te drinken, of om het zweet van mijn lijf te wrijven met een handdoek omdat het in Romandië zoveel warmer is geworden. Gekomen aan een kruispunt vind ik een leuke plaats om wat op een bank te rusten. Er staan enkele bomen, bloemen en wat gras, maar ook een winkel waar kaas en melk worden verkocht. Ik koop er yoghurt.  Terwijl ik op die bank zit, mijn buikje vul, en op nieuwe krachten hoop te komen, zie ik naar de vruchteloze pogingen van een autostopper die door niemand wordt meegenomen. Hij staat daar nog altijd wanneer ik vertrek en hem voorbij rijd. Waarom ik dat doe weet ik niet, maar tijdens het voorbijrijden schreeuw ik hem toe  ‘ Tu n’as pas la gueule de l’emploi ….! “  Als antwoord op deze woorden steekt die autostopper zijn tong naar mij uit, en hij toont mij ook zijn opgestoken middenvinger. Hedendaagse agressie. Communicatie van lage kwaliteit. Me dunkt dat er in het schone Zwitserland moeilijk een meer vulgaire type zou kunnen zijn dan die kerel op dat kruispunt.

Daarna volgt voor Olive en mij redelijk veel klimwerk. Mijn trui wordt nat van het zweet. Op de top van de berg trek ik mijn regenjasje aan. Dat was een goed initiatief want in de lange bergaf is er veel wind. Vele kilometers schuiven onder mijn voorwiel. Enkele plaatsen waar ik voorbij snor waaronder Moudon, hebben een rijk verleden. Tussen Bern en Vaud was er een lange strijd met wisselende overwinningen, maar zelfs vele deskundigen in geschiedenis hebben het moeilijk om uit te leggen hoe en waarom alles was gebeurd. Met mijn ogen van voorbij trekkende reiziger zie ik dat op het einde van de twintigste eeuw in de Vaud er vele arbeiders zijn van buiten Europa die graag aanvaarden om aan de laagste lonen te werken in de fabrieken. Want industrie is hier aanwezig, en opvallend veel mensen van het zwarte ras.

Op de weg naar Lausanne wordt het nu veel te druk om veilig te fietsen. Ik bereik weldra mijn doelstelling van de dag, namelijk minimum tachtig kilometers afleggen. Wanneer ik te Chalet à Gobet aankom, begin ik al uit te kijken naar logement. Het wordt voor de volgende nacht een camping in de Café-Camping van Pra-Collet te Vers-chez-les-Blancs, waar vele mensen permanent wonen in caravans nadat zij hun huis verkochten of verhuurden aan buitenlanders die te Lausanne of Genève hoge lonen optrekken in de internationale instellingen, organisaties, en bedrijven. In spoedtempo bouw ik mijn tentje op. Ik kan het Leman Meer nog niet zien, maar ik voel en ruik die enorme massa zoetwater reeds en in de lucht zie ik  vogels vliegen die ik tijdens de voorbije week niet zag.

De keuken sluit in het restaurant om 21u00. Ik moet dus zorgen dat ik niet te laat aan tafel ga zitten.  Meestal zijn Philipijnse vrouwen ten hoogste 1m 60 en heel licht van postuur, maar de bazin van het restaurant die ook uit de buurt van Manila komt is toch wel 1m 70 en 80 kgr, een vrouw van mijn maat dus. Zij bakt in haar open keuken op deze avond paardenbiefstuk. Ik neem er rijst bij en een fles fendant. Aan een tafel naast mij zitten Zwitsers van Swissair  die met hun groep veel rumoer maken. Zij zijn al goed zat. Wanneer ik mijn steak heb opgegeten nodigen zij me uit aan hun tafel. Zo verneem ik dat zij samen vroeger een orkestje vormden en dat de oude kameraden muzikanten op die avond mekaar terugvonden bij een van hen die nu deze camping uitbaadt met zijn Philipijnse schone. Die man gaat wat later trouwens zijn Azzola harmonica halen. Er komt geregeld nieuw bier op tafel, ook een rondje van mij om mijn nationaliteit te onderstrepen. Ik luister en babbel heel lang en veel met een van hen, de jongste.Hij is stewart op de lijnvliegtuigen van Swissair. De anderen zijn reeds allemaal gepensioneerden van diezelfde maatschappij. Even na 23u 00 smijt de Philipijnse ons buiten omdat het sluitingsuur is. De jonge Zwitser wil nog verder praten, zelfs elders nog meer pinten gaan drinken, maar ik ben zijn gezever beu. Zijn verhalen hoe hij in mooi uniform van Swissair in alle werelddelen vrouwen kon versieren boeien mij niet langer.

Wanneer ik terug in mijn tent ben realiseer  ik me dat ik stink naar bier, rook en zweet, en dat ik mezelf die avond nog niet had gewassen alhoewel ik toch een penning van 10,00 FS kocht die me toegang kan verschaffen tot een privé cabine met warm water. Maar plots, paniek, ik ben mijn portemonnee kwijt waarin ik die penning had gestopt. Ik ga dus even liggen in de toestand waarin ik me bevind. Het duurt niet lang tot ik zeker word dat het niet kan en niet mag met ongewassen lijf liggen te slapen en dan ook nog in de kledij waarmee ik die dag fietste. Ik kruip terug uit mijn iglo. In de maneschijn zet ik me in mijn blootje, zodat ik van alle lucht geniet en ik wrijf met mijn hand over mijn dikke buik gevuld met drank, rijst en paardenbiefstuk. Ik heb geluk, want ik vind mijn portemonnee terug. Aan de ingang van mijn tent was hij uit mijn trainingsvest gevallen omdat ik de ritsluiting van mijn rechterzak niet had dichtgetrokken. Ik trek mijn pyjama aan over mijn bloot lijf. Het zandmannetje strooit wat in mijn ogen en weldra ben ik aan het slapen. Maar ik word nog tweemaal wakker om te plassen en een andere maal voor groter werk op de WC. Dat is altijd vervelend en storend voor een kampeerder met kleine tent. Wanneer ik hoor dat het leven ontwaakt is op de camping, omstreeks sept heures du matin, kruip ik een laatste maal naar buiten. Met de penning in de hand, proper linnen, zeep en een grote handdoek begeef ik me naar de warme douches waar ik nog alleen ben op dat uur. Rechtstaand profiteer ik zoveel mogelijk van het heerlijke warme water dat mijn ingezeepte body, benen en billen mooi afspoelt. Maar plots ongewild gebeurt er wat. In de algemene ontspanning lost mijn dikke darm plots een lichte bruine brei, nogmaals die ochtend, maar het vele water van de douche zal weldra alle vuil probleemloos meevoeren via de dalende buizen naar de wateren van de Rhone. 

Met in mij een absoluut gelukzalig gevoel ben ik klaar voor deze jonge dag die me nieuwe ervaringen zal laten beleven.

( Savigny 5 september 1996 -  De pelgrim op weg naar Rome ) .

10-02-2009 om 00:00 geschreven door Papoum

OP   ZOEK   NAAR  DE   HISTORISCHE  PHILIPPE  II  D’ORLEANS.

Louis XIV  zag vele van zijn familieleden sterven. Toen ook hijzelf overleed op 1/ 9/ 1715 was zijn  wettelijke opvolger een marmot van slechts 5 jaar. Zoals voorzien in het  testament van de Zonnekoning  werd een regent benoemd om Frankrijk te besturen en  een voogd om de toekomstige koning op te voeden. Philippe II  werd alzo staatshoofd. Spoedig keurde het Parlement  ook goed dat hij en niemand anders zou zorgen voor de kleine Louis XV.  

De Regent was goed gekend als liederlijke losbol na zijn werkuren,  maar tijdens zijn dagtaak evenaarde hij zijn nonkel en schoonvader Louis XIV op gebied van geheugen, werkkracht, scherpzinnigheid en intelligentie. Het was niet gemakkelijk de positie over te nemen van de 77 jarige  absolute vorst  want de laatste jaren van de beroemde koning waren globaal genomen een ramp geweest. Tot op 24 oktober 1722  hebben de regent  Philippe II  d’Orléans  en Kardinaal  Guillaume Dubois  veel gepresteerd  (14) en geprobeerd om in Frankrijk een totaal nieuwe ambiance te brengen na de grandeur en de militaire glorie die  zo lang hadden geduurd, maar die op loodzware staatsschulden, hongersnoden  en ellende eindigden .

De  Regent was een edelman met veel talenten.  Hij kende van buiten alle voorname familiestambomen van Europa. (dossierkennis op dat gebied kon oorlog vermijden, want heel de Europese ‘ noblesse’  bezat onduidelijke rechten op rangorde, macht en eigendom  zodat een topdiplomaat toen nauwkeurig moest weten wie met wie sliep en had geslapen….). Hij studeerde geschiedenis, filosofie, wetenschappen  (vooral scheikunde), aardrijkskunde,  schaakspel, muziek, opera, binnenhuisarchitectuur, kunst (gravures  en schilderijen)  … .

Naar hem is trouwens genoemd de stijl  Régence  (of  pre-rococo),  te herkennen aan het diamant- en schubmotief.  Hij bracht  eind 1715 de Schotse economist  John Law naar Parijs  om de Franse Schatkist  terug in evenwicht te brengen.  Law  bracht oplossingen en was een viertal jaren populair door het invoeren van het papieren geld.  Hij ruïneerde echter nadien vele speculanten die zijn raad volgden en slechte beleggingen deden.  Die Schot moest toen  naar Venetië vluchten waar hij in de nattigheid dra stierf aan longontsteking .

De Regent moest een rebelse jonge man aanpakken die satirische stukjes had geschreven over wat ’s nachts op het Palais Royal gebeurde. Omwille van  ‘ belediging aan het Staatshoofd’ vloog  François-Marie Arouet  voor tien maanden de cel in op La Bastille.  Die gevangene  schreef  daar  Oedipe  (1717)  en gebruikte voor de eerste maal de pseudoniem  Voltaire   . 

De Regent  vergat zijn vroegere kameraden  uit 1693 niet.  Er was reeds  Dubois  , doch ook de voormalige musketier  Louis de Rouvroy,  Hertog van Saint Simon , die zijn persoonlijke raadgever werd . Saint Simon (15 ) wordt beschouwd als een van ’s werelds beste schrijvers van essays en mémoires. De Regent  was beschermheer van  Stuck en Gervais  (muziek), van   Molière (toneel), en van de jonge Emilie du Chatelet (wetenschappen) .

De Regent kreeg in mei 1715 het bezoek  van Peter de Grote, de tsaar van Rusland, een zeer belangrijk  man uit die tijd.  Dit was toen een belangrijke uitwisseling van ideeën.

In 1718 bezorgt de Regent grote middelen aan Jean-Baptiste Le Moyne, Seigneur de Bienville, om in de kolonie een stad te stichten : La Nouvelle-Orléans , genaamd naar zijn familienaam. Inderdaad New Orleans,  in de delta van de Mississippi die op 29 augustus 2005  door de orkaan  Katrina  werd verwoest. Gebouwd op basis van een dambordplan in het midden, groeide er op korte tijd een grote stad in de Nieuwe Wereld.  Het werd een levendige stad die weinig  sliep zoals Philippe II zelf. Zij was multiraciaal, kosmopolitisch, libertijns en losbandig. Er werd daar erg getafeld, gedronken, gefeest, in  Le Vieux Carré Français. Maar reeds in 1722 werd de nederzetting verwoest door een orkaan.

Op 27/11/1721 werd  De Bende van Cartouche ter dood veroordeeld. Louis-Dominique Cartouche  (1693-1721)  was de bendeleider van bandieten en  struikrovers. Zijn  faam liep tot op heden door via volksverhalen , boeken en films.  Armoede, bankroet, desertie uit het leger, had van velen zwervende misdadigers gemaakt . Banditisme  was in die tijd  een  plaag geworden. Dat zelfs Cartouche gepakt  kon worden , deed velen begrijpen dat misdaad niet loont en wordt  bestraft.. Tijdens de korte periode die de zijne was realiseerde  de Regent  als staatshoofd zeer veel.  Hij  droeg de macht van de absolute koning over aan Raden.  Na een periode van strengheid onder Louis XIV werd alles losjes: politiek, religie, zeden.  Ook al  wordt hij even door Spanje uitgedaagd toch zal de buitenlandse politiek van Frankrijk voorlopig niet terug tot oorlogen  leiden.  Philippe II  breekt  met de Stuart’s die nog steeds begerig zijn naar de Engelse troon  en daarvoor willen vechten, maar vermits de Regent  een vredelievend man was, past hij ook al blijft hij overtuigd van de grootheid van Frankrijk . 

Op gebied van godsdienst kan Philippe II via zijn Kardinaal Dubois  kalmte brengen, zodat  zowel de hevige Jansenisten als de opkomende vrijmetselaars en de diverse  protestanten niet  teveel  brokken  maken zoals in de tijd van de godsdienstoorlogen.   

(14) In het museum Carnavalet  (Parijs)  staan Philippe II en zijn minister Dubois samen op een schilderij.

(15)Louis de Rouvroy, duc (=hertog) de Saint-Simon  (1675-1755)  en zijn achterneef   Claude-Henri de Rouvroy, comte (graaf) de Saint-Simon (1760-1825)  zijn twee verschillende beroemde mannen .  De jongere Saint-Simon , als revolutionnair en  utopisch socialist , deed afstand van zijn adellijke titel.  Hij was een hervormingsdenker, filosoof en economist ,  ten tijde van de Franse revolutie. Zijn  gedachten over de klassenstrijd inspireerden  later Marx en Engels. Volgens hem zou de wetenschap de toekomst van de mensheid  sterk veranderen en  dat is ook zo geweest.  Hij vocht mee met  La Fayette in de USA, maar was waarschijnlijk niet te Neerwinden in 1793.

Philippe II,  Duc de Chartres,  Prince de sang par naissance,   Petit Fils de France,  Duc d’Orléans, Duc de Valois, de Nemours et de Montpensier,  Régent du Royaume de France pendant la minorité de Louis XV,   Ridder van  Het Gulden Vlies, Chevalier du Saint-Esprit, Pair de France,  Prince de Joinville et de La Roche-sur-Yon, Comte de Beaujolais, libertijn  en  liberaal,  had  vele  pijlen op zijn  boog.  Zijn huis  staat er nog steeds : Palais Royal.

Thans  zijn in dit historisch gebouw gevestigd : La  Comédie Française,  Le Ministère de la Culture  en  Le Conseil d’Etat. In  Palais Royal hield de  Regent  nachtelijke  feesten, bacchanalen  waarop hij  de  ‘roués’ inviteerde. Dat waren ter dode veroordeelden  die op het uur van de opkomende zon door paarden in vier stukken zouden getrokken worden, een vreselijk  einde.  Meer nog  dan van een laatste sigaret mochten deze mensen nog eens goed van alle genoegens des levens genieten  alvorens naar de hel te worden afgevoerd. Tijdens een zodanige lange nacht bewees de Regent  steeds hoe goed, hoe machtig, hoe intelligent en wijs, hoe veel hij kon eten en drinken, en ook hoe pervers en  wreed hij wel kon zijn.

Weinig werd er geschreven  over de miserie van onze voorouders  (16) op het einde van en na de glorierijke tijden van  de Zonnekoning van Versailles.

De interim tussen Louis XIV en XV  werd vergeten door zij die voor de schoolboeken de geschiedenis van Europa schreven. We mogen ons afvragen of er een gat in de memorie van onze historie was, en keerpunt, een nulpunt,  een blanco pagina, of wat  ? .

Dit is een felle vraag waarmee  vijftien onderzoekers van  Le Centre d’Etude du  XVIII-ième Siècle  zich gedurende drie jaren hebben bezig gehouden.

Zij stelden zonder twijfel vast dat   de benaming   ‘ Le Régent’  en ‘ Régence ‘ veel  wordt gebruikt  als naam voor bars, hotels, restaurants, salons … . Dit duidt dan op de antieke stijl van het interieur van deze gelegenheden :  comfort, geen overdreven luxe  maar toch wel  leuk en chic.  Deze  stijl  werd geboren in een tijd van grote veranderingen,  een tijd  ook toen de  Franse taal  door alle belangrijke en  geschoolde  personen  wereldwijd werd gebruikt.  

Zoals Philippe II d’Orléans  zijn weinig historische figuren behandeld geworden. Niemand heeft dezelfde mening over deze grote man.  Met beeld en met woord onderlijnen de enen zijn frivoliteit, corruptie, onbekwaamheid, terwijl anderen zijn intelligentie, scherpzinnigheid, hervormingen in de kunst en in de financiën roemen.  ‘ De verdorven prins ’  komt  echter nu wel weer uit de vergetelheid  waarin historici uit vorige eeuwen hem hadden gedumpt.

De Regent is een fascinerende kerel, en dan komt daar voor ons Landenaren nog bij dat deze Philippe II  te Neerwinden  kwam meevechten en dus een oudstrijder van formaat was.

Saint-Simon  toont zijn immense bewondering  maar verwijt  zijn goede vriend ook grove zwakheden.  Michelet , de grote geschiedschrijver,  stelt  de Regent voor als een leider, een voorloper,  met de ideeën  van 1789 .  Alexandre Dumas  brengt  Philippe meermaals in zijn romans.   Naast deze ernstige schrijvers  waren er echter toen ook  al de volksverhalen, de roddel, de vertelsels, de pastoors, de liedjeszangers en de dichters, die graag in de belangstelling kwamen door het zondige gedrag van  de belangrijkste  edelman van Frankrijk  in overdreven  woorden te  beschrijven.  Pest ,  hongersnood, sneeuwval,  te koude winters, te warme zomers,  bevroren druivenstruiken , sterfte van  dieren  of branden, te hoge prijzen in de winkels, schimmel, bankroet, rattenplaag, overstromingen, het was altijd de fout van  Philippe II,  want  God was verplicht om ‘la douce France’  zuur te straffen omwille van het duivelse gedrag van  haar ongelovige en  lichtzinnige Regent.

De onderzoekers  zochten in vele landen  naar dagbladen uit het begin van die eeuw en in het bijzonder in  ‘La Gazette d’Amsterdam”.  De Regent  komt op bladzijden  van deze vroegste kranten  regelmatig voor.  Zijn globaal imago is in die gazetten zeker veel beter dan elders. Zij die bepaalden  wat er in de schoolboeken moest staan, hebben  Philippe II  ten onrechte afgeschilderd  als een  tijdelijke regeerder  die de grootse centrale macht  van Frankrijk  heeft verminderd .  Hij was onbelangrijk  voor ’s lands glorie .  Hij mocht worden  vergeten door de komende generaties. Maar als we moeten kiezen tussen een leider, een topdiplomaat, die domweg de buitenlandse machtshebbers en cultuur verplettert, en het stuurt naar honderdduizenden doden , of iemand die de vijandelijke machtshebbers  inviteert op party’s  die ze nooit meer vergeten  omdat zij daar  eten, drank en seks  ‘ à gogo’ kregen, en zagen dat het leven te schoon is om het te vernielen,  dan zullen we toch wel voor het laatste kiezen zeker ondanks de bedreven zonden.

Maar door de film  ‘ Que la Fête commence !”  stapte de Regent  uit de vergetelheid. (1974).  Hij kwam ook nog meer terug  in het daglicht  vanaf  1996  door  de roman   ‘ Nous serons comme des Dieux’  van Eve de Castro  , alsook door  ‘ Le Régent  entre fables et Histoire’  , een boek uit 2003 geschreven door Denis Raymond  en Chantal  Thomas. Zonder dat hij ook  een ‘ Zonnekonig’ was , zoals zijn  nonkel  Louis XIV,  drijft de figuur  van de Regent  weer  aan  de oppervlakte. Want  na  drie eeuwen  blijft  hij velen  boeien.

De twee boezemvrienden, leraar en leerling, strijdmakkers, levensgenieters, trawanten, meesters van Frankrijk,  die God spaarde op het slagveld van Neerwinden, omdat zij toen nog ruim een kwart eeuw  moesten presteren  voor henzelf en voor de rest van de mensheid, traden  af op 25 /10/1722  toen  Louis XV oud genoeg was geworden om de post van koning te  bekleden.  De nieuwe koning bleef hen waarderen,  maar beide mannen stierven kort nadat zij alle hoogten en laagten  van het menselijke bestaan hadden verkend en gekend.   Dubois, die van nederige afkomst was, stierf op 10 augustus 1723  en  Philippe II , die zijn moeder Charlotte-Elisabeth verloor in 1722, stierf op 2 december  1723 (17).

In  Frankrijk liepen de zaken zeker niet beter na het heengaan van beide grote heren. In  1725  was het zo erg  dat  wegens voedseltekort  de mensen gras aten in  Normandië.

Ik bespaar U het lief en leed dat de Regent  had met zijn kinderen, en het zou nog vele bladzijden kosten om uit te leggen wie al die prachtige hofdames van Versailles waren die toch ook  een grote rol hebben gespeeld. De geheime macht van de vele felle vrouwen  die achter de polygame mannen stonden die de geschiedenis maakten, is een schoon onderwerp dat hier niet wordt besproken, maar dat uitermate groot is geweest. Zij waren echtgenotes, geliefden, dochters, moeders, schoonmoeders, grootmoeders, nichten, tantes, kamermeisjes, kokkinnen, vriendinnen, ….  en behalve misschien uit de vele mantel- en degenfilms (18)  weten we veel te weinig over deze schone  doch vaak ook  bloeddorstige dames.

08-02-2009 om 01:26 geschreven door Papoum

DE SLAG VAN NEERWINDEN 1693 -  (Ons Landens Erfdeel Nr74)

De overblijvende cavalerie van de Verbondenen  stak het gehucht  Wivelcoven   (een gedeelte van Neerlanden)  in brand. De vochtigheid van toen (12), het natte stro, zorgde voor een dik rookgordijn, waarachter mannen en paarden zich verstopten om ongezien  de verschrikkingen van het front te ontvluchten in de richting van Orsmaal .     

Korte tijd nadien  - zij vochten al sedert 4u in de ochtend  en het was diep in de namiddag - was Luxembourg , door de verwarring die bij de tegenstand duidelijk werd , zeker van een Franse overwinning .  Hij schreef enkele krabbels op een papiertje en stuurde niemand minder dan de oude generaal  d’Artagnan  in galop naar Louis XIV  te  Marly  (Kasteel van Versailles) om de Franse zege te melden.

Twee dagen na de slag  had de Prins van Oranje  zijn tenten opgeslagen te Eppegem nabij Vilvoorde.  Slechte verliezer als hij was , zocht hij naar schuldigen voor het verlies van de Slag. Hij vond dat drie Engelse cavalerieregimenten  lafheid hadden getoond te Neerwinden. Per lottrekking werden bij elk van deze regimenten drie soldaten aangeduid om daarvoor te boeten. Negen eigen soldaten die heelhuids uit de Slag van Neerwinden waren gekomen  werden toen zonder recht op verdediging  in aanwezigheid van alle troepen doodgeschoten. Maar deze negen mensenlevens te Eppegem betekenden helemaal niets op het ogenblik dat in  de Haspengouwse velden rond  de  Kapel van ’t  Kruiske  over een oppervlakte van dertig vierkante kilometers  minstens  27.000  doden lagen , aantal dat nog iedere minuut vermeerderde na de langzame dood van vele gewonden die op hopen in het bloed en de modder lagen, tussen de duizenden kadavers van paarden en de vele stilaan dovende vuurhaarden. Er was vlug geen eten, geen drinken, geen hygiëne meer voor de overwinnaars in heel de streek. De Fransen  hadden veel werk  met de recuperatie en de herstellingen van militair materiaal, munitie en kanonnen, dat werd samengebracht te Avernas,  met het gejammer van de burgers, met het bewaken van  1500  gevangenen,  met het evacueren van 4000 gewonden naar Namen en Hoei, met vullen  van massagraven  voor mensen  en voor paarden, met het repatriëren naar hun edele familie van de stoffelijke overschotten van officieren uit belangrijke families.

De lijken werden ontkleed.  Kostbare kledij, schoeisels, riemen, helmen, persoonlijke bezittingen  van de gesneuvelden  werden gerecupereerd, opgestapeld, vervoerd. Gewonde paarden probeerde men te redden of schoot men dood.  Dokters en chirurgijnen,  priesters en aalmoezeniers   probeerden dag en nacht nog lichamen en zielen te redden. 

Voor de doden was de Slag dan reeds gedaan.  Voor de plaatselijke bewoners  was er nog jarenlang schade. Er was geen huis meer om te wonen,  geen  gezonde druppel meer om te drinken, geen bed meer om te slapen. Door infectie  en epidemie  stierven vele mensen. De natuur herstelde zich sneller dan de mensen. In de zomer van 1694 bezocht een Engelse reiziger  Neerwinden. Die man schreef dat hij verwacht had van nog schedels en geraamten te zien liggen, maar dat in de velden waar zoveel wreedheid zich had afgespeeld  alles  terug mooi groen was en dat een scharlaken tapijt van veldbloemen er tot aan de horizon lag.

(11)  Negentig vaandels van  overwonnen legereenheden van de verbondenen werden  in augustus 1693 gebruikt om de muren te bekleden  in Notre Dame, de grote kathedraal van Parijs.

 (12)  De vorige dag  was er onweer en regen, maar  29 juli 1693  was een snikhete laffe  zomerdag.

Wat  gebeurde er met de mensen die het verschrikkelijke bloedbad, de hel van Neerwinden  overleefden . Zij vertrokken terug naar de vier windstreken van waar zij gekomen waren. Wellicht sneuvelden zij in een volgende veldslag, gingen zij  later op een andere plaats dan te Neerwinden of op een andere trieste manier dood,  misschien wel in een steekpartij tussen dragonders of musketiers,  een dergelijk schermpartij  uit mantel- en degenfilms. 

Tijdens de jaren  1693 en  1694, door zwakte na hongersnood,  stierf  ongeveer 10 %  van de bevolking van Frankrijk door ziekte. Dat  waren twee miljoen  mensen.  Op 11/1/1693  was er te Val di Noto op Sicilië een aarbeving geweest die ook nog eens   60.000 doden had gekost.

Carl Pansaerts bracht de situatie in beeld van bij ons.  Zie  Ons Landens Erfdeel 69 van 1 juni 2006, over  DE DOOD IN WALSHOUTEM .

Wat er in de jaren volgend op  Neerwinden 1693  met   Chartres  en  abbé  Dubois  – rol gespeeld door Jean Rochefort (13) - zou gebeurd zijn , vult het scenario van de speelfilm  QUE LA FETE COMMENCE  en van een bijzondere periode :  LA  REGENCE .  

Het meemaken van gruwel en miserie in oorlogstijd zindert sinds altijd nog levenslang mee in het geheugen  van de oud-strijders,  weerstanders,  geblesseerden,  krijgsgevangenen, helden,  ooggetuigen  en anderen die het echt meemaakten.  Zij overleefden het, maar kunnen nooit meer die herinneringen uitwissen van de onmenselijkheid, die zij zagen, voelden, uitvoerden, bevolen, organiseerden, duldden, goedkeurden, en nog meer … .

De jonge edelman, Duc de Chartres, werd ondergedompeld in de slachtpartij van 1693.  Dubois , een man van God,  zorgde daar dat hij niet alleen heelhuids maar ook met militaire glorie terug in Parijs geraakte. Als tegenprestatie beloofde hij levenslang  partnership en zekerheid aan deze Dubois. Dat moest verder  ook wanneer  hij  later als regent de machtigste man werd,  en ook toen hij al besefte welke duivels er zich in die  geestelijke  verscholen.

Op het einde van de film zien we hoe  Philippe II d’Orléans, zwaar vermoeid en ziek door zijn eigen losbandigheid, door het gebruik van braakmiddelen  en door aderlatingen, zo’n dertig jaar na Neerwinden een nachtmerrie krijgt. Zijn geweten aanvaardt plots niet meer al het slechte die zijn machtige rechterhand heeft laten gebeuren. Hij ijlt en ziet weer de kermende stervenden van het slagveld van Neerwinden. Daar zag hij hoe door het afzagen van een gewonde hand,  gangreen,  infectie en  dood  konden worden vermeden.  In volle verdwazing  wil hij daarom zijn eigen voorarm laten amputeren.  Met paard en koets op weg naar de chirurgijn die dat zou kunnen  realiseren, veroorzaakt hij een ongeval dat het boerenvolk woedend maakt. Deze woede zal het zaad  worden voor de latere Franse Revolutie die de wereld zal veranderen.

(13)  topacteur  van de Franse cinema en televisie  - zie http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean_Rochefort

                                                                * * *

Op het begin van 2008 kon ik in de nieuwe Standaard Boekhandel (waar vroeger de superette van René Petré was) te Landen me het boek ‘Vermakelijkheden van Brabant ‘ van De Cantillon  aanschaffen. Oorspronkelijk werd dit werk geschreven in 1770, maar  werd nu   herdrukt  . In hoofdstuk V  artikel VI   van dit groot boek staat :

                                                                    * * *

08-02-2009 om 01:17 geschreven door Papoum

DE EERSTE SLAG VAN NEERWINDEN.

In de maand juli  van 1693  vorderden  te voet en te paard vele manschappen  in de richting van ons dierbaar  Haspengouw.  De negentienjarig Chartres,  neef van Louis XIV, ‘abbé Dubois’,  Rouvroy , en ook graaf d’Artagnan, (5) van de musketiers, behoren tot deze oorlogzuchtige lieden. Wij citeren deze vier nog even, alsof zij de Vier Ruiters van de Apocalyps waren. Met tienduizenden kwamen zij toen. Waarom toch  overspoelden zovele soldaten, huurlingen, dragonders (6), musketiers, spionnen en edellieden onze streken  ?  Waarom willen zij  komen vechten en sterven in het land van mist en klei, tussen de hagen en holle wegen,  tijdens die slechte zomer van 1693  ?  

We moeten weten dat er te land en ter zee van 1688  tot 1697 een oorlog was. Deze zoveelste oorlog bracht toen volgende kampen tegen elkaar :

Enerzijds was er de Koning  Louis XIV en zijn vrienden plus familieleden uit de Franse gebieden ( waaronder ook Noord Amerika). Anderzijds was er Willem III,  Prins van Oranje-Nassau. Hij was de Stadhouder van de rijke Republiek der Zeven Nederlanden en door zijn recent huwelijk ook Koning van Engeland.

Toen waren er in een nog verbrokkeld  Duitsland,  alsook in Zweden,  Savoie , Piëmont, Portugal en Spanje, vele edelen die de economische en territoriale expansiedrang van de Fransen niet meer aanvaarden. Zij stonden achter de Prins van Oranje (= de Liga van Augsburg ) en leverden hem maar al te  graag  troepen  tegen betaling. Ook  John Churchill de Marlborough , voorvader van Winston Churchill stond aan de kant van Oranje.

Deze Negenjarige Oorlog wordt ook Successieoorlog van de Palts genoemd  en mag niet worden verward met de Hollands Oorlog  (1672-1678) (7), en ook niet met de Spaanse Successieoorlog  (1700-1713)  (8).

De Vrede van Rijswijck betekende het einde van deze reeks gevechten (9) toen de beide oorlogvoerders fysiek  en financieel totaal waren uitgeput. Er was geen eten meer voor manschappen en paarden. Eigen en vijandelijke troepen hadden alles geroofd en platgebrand. Boer, molenaar en bakker waren dood of  werden vluchtelingen . De oorlog duurde negen jaren, maar er werd slechts bij goed weer gevochten. Wanneer het herfstweer  begon,  keerden  Willem van Oranje en zijn mannen terug naar huis voor  rust en warmte, terwijl de Fransen voltijdse beroepssoldaten waren die de winter doorbrachten in hun garnizoensteden. 

De toen uitgevochten strijd werd een gelijkspel. Geen beslissing dus in dat jaar 1697, zou men zeggen, of toch niet, want zeker is dat  Willem III van Oranje  door Frankrijk als Koning van Engeland werd erkend en dat na de zeeslagen  uit deze oorlog  de Royale Navy  voor een lange periode,  tot in 1940,  de  grote baas  werd  op zee.

Voor Vlaanderen, Wallonië en Luxemburg (Groot Hertogdom) volgden grote lasten omdat te  Nieuwpoort, Oostende, Kortrijk, Mons, Aat, Charleroi, Namur, Luxemburg,  Hollandse forten werden gebouwd om een vooruitgeschoven linie van Oranje tegen Frankrijk vast te leggen. Deze achtvoudige militaire aanwezigheid moest voor 60 % worden betaald door de  bevolking.  Dit was het Eerste Barrièretraktaat .

(5)     d’Artagnan  werd veel later beroemd door  ‘ Eén voor allen, allen voor één …’  in De Drie Musketiers van Alexander Dumas, en door  talrijke mantel- en degenfilms. Te Neerwinden vochten   Pierre en Joseph de Montesqiueu d’Artagnan . Nog de één noch de andere  kan de beroemde Charles de Batz de Castelmore Comte d’Artagnan zijn geweest. Deze held is historisch te situeren  tussen 1611/15 en 1673.  Comte d’Artagnan  was een eretitel   voorbehouden aan  de hoogste gegradeerde van de eerste compagnie der musketiers.  

(6)     Een dragonder is een infanterist die zich per paard verplaatste en te voet vocht. De vorm van zijn musket (geweer) deed denken aan  een draak, vandaar de naam.  1/3 van zij die te Neerwinden vochten waren dragonders.  De soldaten van toen droegen nog geen uniformen :  te Neerwinden droegen de Fransen een witte kleur en de verbondenen een groene kleur om herkend te geraken.   

(7)     Louis XIV won de Hollandse Oorlog . Hij stelde Willem III van Oranje aan, hopende dat deze als marionet naar zijn wil zou regeren, maar hij verkeek zich flink op die man. Na de Glorieuze Revolutie werd deze patriot zijn sterkste vijand en zo kon er niet lang gewacht worden op een volgende oorlog.

(8)     De Slag van Ramillies  van  23/5/1706  is een  episode uit de Spaanse successieoorlog.  Vanaf  het spoorwegstation  van  Racour  loopt er  thans een  fietspad  via de spoorlijn  Landen-Ramillies  naar Ramillies.  Zie ook Ons Landens Erfdeel 70/blz 67. Wie ooit het Kasteel van Edingburgh  bezoekt, mag daar het altaar ter ere van de winnaars van deze slag niet missen.

(9)     De Negenjarige Oorlog  werd  betwist  over 18  partijen : vier belegeringen,  zes zeeslagen, en acht  veldslagen.  Het front strekte zich uit van Ierland,  de Noordzee, Vlaanderen, Rijnland, Savooien, de Middellandse Zee, tot in  Catatonië , alsook  overzee te Boston,  in Canada  en op de weg naar India.

In de Eerste Slag bij Neerwinden speelde de Kleine Gete tussen de dorpen Eliksem en Neerhespen een belangrijke rol. (29 juli 1693) (10). Koning en stadhouder Willem III had zijn hoofdkwartier opgeslagen nabij de brug te Overhespen. Zijn troepenmacht van 50.000 man lag op de hoogten tussen Neerwinden, de Neerhespense Berg en Neerlanden,  uitkijkend naar de Fransen, ca.75.000 man sterk, die oprukten vanuit Landen dat toen nog bestond uit twee delen : het oude Sint Gitter en  een ommuurde benedenstad. De aanwezigheid van paarden  en muilezels wordt  geschat  op  40.000 . Daarbij dan nog zovele kanonnen  en honderden wagens om munitie, drank, voedsel, en  materiaal te vervoeren. Het is onvoorstelbaar   !   

De legerstaf van de Liga achtte zijn opstelling, met een  blik op de vallei van Landen, en de rivier in de rug, als uitermate veilig, in zoverre zelfs dat de vooravond van de slag werd voorgesteld alle zeven bruggen over de Gete te vernielen, om de manschappen duidelijk te maken hoe zeker ze van de situatie waren. Dit werd afgewezen door de stadhouder, die zelf naast een brug gelegerd was, en niet zo zeker was van zijn eigen gunstige positie in een landschap met veel holle wegen,  hagendoorn overal,  natte weiden en zware leemgrond. Pas om drie uur in de namiddag, voor een vierde aanval, wierpen de Fransen 28.000 verse manschappen in de strijd te Neerwinden ter hoogte van de Kruiskapel. Zij geraakten door de  versperringen en op de hoogvlakte van Wange en Hespen speelden zich de afgrijselijkste tonelen af : het grootste cavaleriegevecht van die eeuw. De Fransen kwamen als overwinnaars uit de strijd. Willem III   kon vluchten en reeds kort daarna zijn  legers  terug herorganiseren.  

Zie ook  :

- http://www.muisgrijs.be/report/regionaal/neerwinden/vb_01.htm

(10) 1693,  is MDCXCIII   voor het Gregoriaans kalender, maar ligt voor de Chinezen  (gebaseerd op zon en maan  in 4389-4390, is voor de Romeinen  2446 zijnde Ad Urbe Condita (sedert de stichting van Rome), en is voor de joden die beginnen te tellen  vanaf de Schepping van de wereld  5453 -5454 .

DE NACHT VOOR DE SLAG .

Zonder trompetten noch tamboers  ( ‘ en silence et en sourdine’)  waren de Franse troepen  , (90 bataljons infanterie en 200 escadrons ruiterij ) gevorderd  van Vinalmont tot Landen .

Op nauwelijks iets verder dan één  kanonschot verder wachtten de Verbondenen (60 bataljons infanterie en 120 escadrons cavalerie) .    

De  Hollandse, Duitse, Engelse,  troepen  waren  tijdens de voorbije weken vaak van plaats veranderd. Te  Neerhespen waren hun generaals samengekomen en zij meenden dat het terrein geschikt was om met minder cavalerie toch te kunnen winnen.

Het stond dus in de late namiddag van 28 juli 1693  vast  dat er op de volgende dag een belangrijke veldslag zou volgen. Met de voor velen aangekondigde dood in het hoofd  begonnen de manschappen van Oranje toen werkzaamheden  om hun frontlijn te versterken.

Wat toen in ongeveer 10 uren werd gepresteerd met spade, schop, houweel en bijl,  klopte alle   records van vroeger en van nu.   Lees even wat een getuige schreef.

« La nuit entière, nous entendîmes dans le camp des ennemis un bruit et un mouvement extraordinaire dont nous cherchions à deviner la cause. C'étaient les cinquante mille soldats Alliés, qui, transformés en travailleurs, faisaient des abatis, élevaient des fortifications et construisaient des barricades avec l'ardeur fiévreuse d'un peuple d'abeilles dans sa ruche. Lorsque le jour parut, Luxembourg, debout avant l’aube, eut sous les yeux un spectacle imprévu. L'aspect général du terrain s'était, depuis la veille au soir, modifié comme par enchantement.

“ Une vaste forteresse avait surgi du sol et se hérissait dans la plaine. Devant le front du camp ennemi, de Neerwinden à Rumsdorp, s'élevait un immense parapet, haut de quatre pieds et percé de meurtrières et bordé d'un fossé profond . Tout du long, de petites redoutes flanquaient cette crête de distance en distance . Une centaine de canons, hissés sur ces ouvrages, luisaient dans la brume du matin.

“ Trois des villages  étaient changés en citadelles. Neerwinden avec ses murs crénelés, les palissades qui le couvraient et les barricades qui encombraient ses rues, paraissait un fort imprenable.

( Wie meer wil lezen :     http://pageperso.aol.fr/marsouin18/Neer1693.html)  .

DE  DAG  DAT  WIVELCOVEN  IN DE VLAMMEN VERDWEEN .

Het is niet de bedoeling een reportage  te brengen over het gebeuren op deze vreselijke dag of brede militaire uitleg te geven over opstelling, krijgsverrichtingen, troepenbewegingen.

Ik houd het bij enkele sprokkels die me troffen.

Willem III  (1650-1702) , Prins van Oranje-Nassau, Stadhouder der Nederlanden, Koning van Engeland, Opperste  Legeraanvoerder van de Verbondenen, was een astmalijder die klein en tenger was. Hij kon over zijn schouders en zijn ribben zelfs geen harnas verdragen . Hij vond het zeer belangrijk dat zijn ereteken van de Orde van de Kousenband  steeds goed zichtbaar bleef voor officieren en manschappen.

Henri de Montmorency (1628-1695), Maarschalk van Luxemburg en Frankrijk, later bekend als  “Luxembourg, le Tapissier de Notre Dame”(11) had een bult . Hij kende een loopbaan met hoogten  en laagten (omstreeks 1680 viel hij in ongenade waardoor hij 14 maanden  opgesloten werd in La Bastille). Hij overleefde bij wonder vele vreselijke veldslagen. De overwinning te Neerwinden 1693 maakte van hem een nationale held en een militair genie. Deze glorie was kortstondig want in het verre India sloegen de Hollanders reeds op 8 september van datzelfde jaar hard terug door de katoenstad Pondichéry van Frankrijk af te pakken. Weldra viel Luxembourg zwaar ziek  en overleed op 4/1/1695  aan longontsteking. Zowel de winnaar als de verliezer hadden noch de  ‘look’  noch  het postuur van de grote beroemde krijgsheren. Het waren geen mannen om standbeelden naar te maken, geen beroemde figuren om straten of pleinen naar te noemen.

08-02-2009 om 00:58 geschreven door Papoum