31-03-2009 om 00:00 geschreven door Papoum

28-03-2009 om 04:17 geschreven door Papoum

25-03-2009 om 17:10 geschreven door Papoum

24-03-2009 om 06:10 geschreven door Papoum

OP WEG NAAR   BERGAMO.

Met een knars valt de ijzeren slang stil. Wanneer ik de deur open duw komt lawaai en drukte me begroeten. Wat ben ik zenuwachtig, en Olive Green is dat ook . Ik tuimel met fiets en al letterlijk op het perron van Milano Centrale. Mijn fietspomp klettert tegen de stenen en een plastieken zak met mijn papieren glijdt zelfs tot op de rails. Dat noemen ze  ‘met de slag in huis vallen’ . Geen pols gebroken, geen sleutelbeenbreuk, geen pijn aan mijn staartbeentje. Mijn averij is toch niet te groot. Duizend Milanezen en den dezen, de ik die zo alléén arriveert en zijn plan zal moeten trekken in de grote en vreemde stad, vol vieze wolven en diepe afgronden. Ik sta er met mijn mond vol tanden gelukkig niet verloren tijdens de valpartij, en niet op de trein vergeten. Centrale trekt een weinig op Antwerpen Centraal  maar is toch minstens driemaal zo groot. Staal, glas, trappen, mensen, veel mensen. Samen met mijn fiets loop ik er wat rond. Observeren. Wennen. Hé, wat komen hier vele schone vrouwen binnen, met bruin vel na de Italiaanse zomer, maar ook helemaal zwarte prachtige negerinnen. Een roltrap brengt ons scherp naar omlaag en ik moet alle kilo’s van mijn lijf gebruiken als tegengewicht om Olive Green bij me te houden.

20.30 u.  Milaan. Zwoele vrijdagavond in september.  24°C.

De nacht valt hier vroeger dan aan de bovenkant van de Alpen, dat kan ik duidelijk vaststellen. Ik bevind mij op een zeer groot plein voor het station en zie de lichten van de grootstad fonkelen.  Nergens is er een fietsvriendelijk hotel. Overal duwt drempelvrees me weg. Allemaal dure kamers. Mijn tong durft nog niets zeggen in dit vreemde land. De avond is heerlijk. Ik voel me vol energie. Dan merk ik een restaurant op : Giglio Rosso. De tafeltjes staan buiten en binnen. Een haag van één meter breed en één meter zestig hoog scheidt de straat van het terras. Ik denk aan Charles Decoster die zijn boek begon met iets over een haag, want zijn eerste regel was … ‘ Wanneer te Damme de meidoorn bloeide werd Tyl geboren, de zoon van Claes en Soetkin … ‘ . Eten in de Giglio Rosso lijkt me een goede start voor mijn Italiaanse roman. De ober laat me zitten op het plaatsje dat ik vraag, bijna op straat aan een rond tafeltje voor één persoon. Mijn fiets en mijn bagage duwde ik in het groen van de haag op amper één meter van me. Het is er zoals in de Rue des Bouchers te Brussel : druk, duur en lekker. De ober begrijpt de Italiaanse woorden die ik zeg. Terwijl ik eet of drink blijf ik mijn fiets beloeren en ik ben van plan zonder genade iedereen die hem zal betasten met mijn vork in het oog te treffen. Ik zit daar niet op mijn gemak in trainingspak, tussen al de schone koppels mannen en vrouwen die daar op restaurant komen. Wat een drukte ! Daarom vraag ik snel de rekening. Op een bordje komt  naar mij het volgende :  Pan e Coperto (4000) + Aqua Minerale (4000) + Ravioli (12000)+ Vitello a la Venziana (18000) + Semifreddo (7000)+ Servicio (5500)= 50.500 Lires.  Zo’n grote som doet het speeksel in de mond verstijven. Op een nulletje wordt hier niet gekeken. Dit was toch een goede start.

22.00 u. Ik begeef me langzaam terug naar het station na deze eerste ronde door Milaan. Ik besluit wat te rusten tot mijn eten is verteerd. Het is nog altijd druk. De vele exemplaren individus van diverse rassen die hier komen en gaan of staan, vormen een leuke attractie : de mens onder alle vormen. De clochards die in het onmetelijke station zich nestelen worden rond dit uur meer en meer opgemerkt. Politie, soldaten, en veiligheidsmannen van de Spoorwegen, patrouilleren er voortdurend, soms zelfs gewapend. Voor een kuis met waterslurpende stofzuigers moet iedereen  een gedeelte van het gebouw verlaten. Ook ik word verjaagd door de vertegenwoordigers van wet, orde, properheid, en reglement. Dit verplicht me tot verhuis naar het buffet, een grote ruimte met tafels en stoelen. Het is bijna sluitingstijd, maar een blik bier is er nog te koop tegen hoge prijs. Ik mag zelf het vocht inschenken in een mooie pint. Ik betaal met een groot biljet en krijg papiertjes met nullen terug. De beroepsbedelaars, de rondlopers, de hoeren, die op dat uur daar iemand een halve liter fris Heineken zien drinken, weten uiteraard dat die persoon nog geld in zijn zakken heeft. Dat legt uit hoe het komt dat daar twee minuten later een soort stationheks naast me komt zitten. Eerst bedelt zij om wat centen. In een tweede poging volgt een voorstel tot seksuele dienst. Verschrikkelijk. Wat een lelijk wijf ! Ik spoel al het bier door mijn keel, sta op, geef de schone pint terug aan de ober, en vertrek naar het lager gelegen gedeelte van het station waar het frisser en kalmer is. Ik ga in de lokettenzaal zitten.

De spoorwegpolitie jaagt nu iedereen buiten die geen ticket op zak heeft. Mijn dure kaartjes uit Lausanne zijn het bewijs dat ik wel degelijk een reiziger ben, en geen dakloze. Ik mag blijven en rust er nog wat uit terwijl de tijd loopt. Het is voorbij middernacht. Ik zie van op mijn plaats door de ingang van het station wat er buiten op het plein gebeurt. Het is alsof ik naar een film aan het kijken ben. Ik zit rustig in de halve duisternis en de anderen staan of bewegen in het licht. De politie is nooit ver. Maar stilaan verdwijnen jong en oud,  vermindert de verlichting, worden her en der deuren en vensters gesloten. Ik zie dat de bewakers van de ingang van het station naar huis gaan. De laatste trein is dus uit Milano vertrokken of is voor de nachtrust tot stilstand gekomen.Geleidelijk komt een gevoel van onveiligheid op me af.  Zit ik hier niet als een rat in de val ? Ik word zenuwachtig en moet plassen.Geen toiletten in de nabijheid. Ik kan mijn zwaar beladen fiets niet achterlaten met op korte afstand vijftien potentiële dieven. Maar ik heb een oplossing. Ik urineer in een plastieken zakje met sluitstrip, dat eigenlijk dient om een boterham in te stoppen. Deze liquide afval deponeer ik stiekem in een vuilbak aan de ingang van het station. Ik spring op mijn tweewieler, verlaat Centrale, het plein, de rondhangende jongeren, de duiven en de zwerfkatten .

Verdorie ! Mijn voorlicht is kapot na de valpartij op het perron.

Milaan by night biedt echter zoveel lichten nog dat ik nog bijna alles kan zien. Wat een drukte op zo’n nachtelijk uur !  Overal rijden zij als zotten met hun wagens en motors. Ik wil niet van mijn fiets worden gebokst of in prak gereden door die uitgelaten chauffeurs. Ik blijf daarom van de straat af en fiets verder op de stoep. Tussen vuilbakken, geparkeerde auto’s, bloembakken, lantaarns, rustbanken, autobushaltes, slalom ik verder in de hoop dat ik de richting van het Noord Oosten aan het volgen ben.  Af en toe staat er op een straathoek een straatmadelief die niet lacht op een fietsende landverhuizer zoals ik, maar die wel wacht in de nacht op signores met een Alfa Romeo of schone Fiat. Ergens in het nergens van de voorstad waar het kermis is, met bierkramen en pizzatenten moet ik van mijn fiets af om niet tegen de mensen te botsen.  Stop. Tijd voor een biertje. Weer zoveel lawaaimakers, rokende uitlaatpijpen en sigaretten, jonge wijven, muziek, Italianen met wilde haren. Even verder aan het volgend kruispunt staat er een hoer. Ik vraag haar beleefd ‘ Signorina  per favore  mi indichi la strada per andare a Monza … ?  Zij heeft het hart van Irma La Douce  en wijst me hoe ik moet rijden. Met mijn oersterke velgen wip ik me op en af de lage stoepen die volgen, en  ik glimlach bij het zien van pijlen die naar Monza wijzen.

Voorzichtig verder. Pelgrim van de nacht langs vele wegen mag ik genieten van Gods zegen. Om 2u 45 bereik ik Monza. Heelhuids  stop ik aan een school waar op de speelplaats nog voetbal wordt gespeeld door twee elftallen. Geen gesjot maar echte Calcio. Dag en nacht oefenen en misschien ooit eens in de droomtrui van Juventus, A.C.  of Inter geraken. Die jongens voetballen zeer goed. Er is een arbiter, een tafel met officials, een afdak waar supporters van drank en hapjes genieten. Dan moet ik even mijn ogen uitvegen, want het volgende kan ik moeilijk geloven. De stand van de match is opgelopen tot  335- 277, want zij spelen hier geen match van 90 minuten maar wel een match van 90 uren. Er zijn ook reservespelers, maar ik zie dat die niet op een harde bank zitten naast het veld doch wel rusten of wachten in hun auto’s, waar zij het malse gezelschap hebben van hun lief. Het ene spel is het andere niet.

Met mijn wandelschoenen, jeans, regenjas, neemt niemand me voor de felle wielrijder die ik ben. Dit is Monza de verblijfplaats van Fiorenzo Magni, de campionissimo, die eeuwige sportroem vergaarde door als Italiaan driemaal (49/50/51) de Ronde van Vlaanderen te winnen. Maar verschrikkelijk divers motorengeweld is te Monza de religie. Door de nacht vlammen zij hier rond als op de Grand Prix. Alle dolende kippen en honden zijn te Monza  al lang platgereden. Felle vaak begint mij nu te overvallen. Voor een fabriekje waar waterpompen worden gemaakt staan banken die mooi achter struiken zijn verstopt. In die plantentuin rijd ik binnen. Ik kruip in mijn slaapzak, probeer te slapen, maar dat lukt me niet door de vele auto’s die er voorbijrazen. Mijn kopje blijft wakker, maar mijn benen nemen rust.

Bij de eerste klaarte kruip ik terug recht. Terwijl reeds arbeiders naar de fabrieken komen die zich in de nabije omgeving bevinden, en vaders die als vuilnisman de kost moeten verdienen reeds druk bezig zijn, komen zonen en dochters nog thuis van hun nachtelijke fuiven. Ook de politie is al aan de arbeid : lang voor het ontbijt verbaliseren zij aan het station van Monza reeds een man die op een brommertje reed. Ik heb nog geen wegenkaart van Italië. Wanneer ik de wegwijzers naar Bergamo niet meer zie, wordt het moeilijk. Er is veel verkeer al zo vroeg in de ochtend.

Een flauwe zon is opgekomen in het Oosten en daar moet ik naar toe. Maar ik kom terecht in een kom spaghetti van straatjes, bedrijven, parkings, snelwegen, bruggen, omleidingen, verboden doorgangen, wegeniswerken, stortplaatsen, doodlopende straat, een echte hel.  In de verte zie ik de spitse toren van een kerk, het geloof van onze grootmoeders dat de enkeling in nood helpt, en zo kom ik uit de industriezone en bereik ik een woonkern. In een winkel is er wat eten. Mijn poging om een wegenkaart te kopen mislukt. Een frisse liter melk doet mij goed. Ik kleed me terug in rennerskledij na mezelf te hebben gewassen met water uit mijn drinkbus. Ik voel me beter, maar in die winkel verstond men mijn Italiaans helemaal niet, mijn tong was er loodzwaar, zodat ik dan alles maar heb geregeld met mijn wijsvinger.

Door landelijk gebied brengt Olive me nu op weg naar Bergamo. Gedurende een half uur vorderen we goed en dan komen wij in een schoon groot dorp met verschillende winkels.  Ik vul er mijn stuurtas met panini, water, melk, en worst. Rechts ontwaar ik wat later een educatief pretpark voor massatoerisme, heel Italië, Tutta Italia in een notendop. Er is een zeer grote parking. Winkels met souvenirs en specialiteiten uit Umbria, Piëmont, Sardinië, Sicilië, Puglia, Toscane, enz… uit alle streken van het schiereiland bieden er hun waren aan. De speeltuin kan betreden worden mits betaling van fors entreegeld.  In dit Italia in miniatuur staat er natuurlijk een scheve toren van Pisa, in verkleind model, en zijn er plattegronden van de vele beroemde oude steden. Ik twijfel of dit openlucht museum wel iets voor mij is. In ontdek er propere toiletten, waar op dit uur nog niemand is. Ik gebruik daar water en zeep om mezelf te wassen en me gezond te ontlasten. Daarna krijg ik eetlust. Ik knabbel de lekkere panini op met de Milanese worst. Zo gingen een paar uren voorbij, die ik in het zonnetje doorbracht met ontbloot bovenlijf. Ik voer mijn fiets terug naar de uitgang. Maar dan zie ik een vijver en een mooi grasveld. Ik ga daar wat liggen om te bruinen. Een beetje later ben ik vertrokken in een slaapje.  Maar een schreeuwend bazig vrouwmens komt me wegjagen. Zij is precies de Musolini manager van het ganse Tutta  Italia.  Ik mag de prachtige gazon niet platliggen. Weg dan maar  !

Het duidelijke doel wordt Bergamo, de stad van Felice Gimondi, vriend en vijand van onze Eddy Merckx.  Aan de rand van deze stad zie ik dat er een velodroom is. Ik verlaat mijn weg en maak een toertje rond dat sportstadion, maar op de piste zelf geraak ik niet op. Een oude affiche, bewaard achter glas, toont dat vroeger Antonio Maspes en Santé Gaiardoni er hadden gereden. Alles is er ondertussen oud, verbleekt door de zon, verroest, en onkruid siert de vele hoeken en kanten. Dit is een oord dat naar vergane glorie smaakt. Ik fiets rustig verder maar open goed mijn ogen omdat er veel gaten in het wegdek zijn.

Ik ben een gelukkig mens. Hoelang zal dit geluk nog duren ? Hoever geraak ik met mijn spaghetti  Italiaans ? Si , sono pensionato belgio. Vado a Bergamo con mia bicicletta … .

10-03-2009 om 21:40 geschreven door Papoum

TREINRIT NAAR MILAAN.

Aan de ontbijttafel ontmoet ik weer de motorrijder. Mijn tafelgenoot vertelt me hoe hij op zoek ging naar de oude Keltische cultuur in Bretagne. Hij raadt me aan om de abdij van St-Maurice te bezoeken waar een kerkschat wordt bewaard met goud en edelstenen uit de tijd der Merovingers. Deze belangrijke abdij bestaat sedert 515.  Spijtig  wijkt dit te ver af van mijn reisroute. Ik schenk hem mijn folders over de oude pelgrimsweg doorheen Zwitserland. Dit apprecieert hij en zo geef ik voor de zoveelste maal de Santiago virus door. De eeuwenoude ketting  wordt zo wellicht nog een link langer met die leraar op motorfiets voor wie de tocht Lausanne - Compostela  een afstand van 1660 km betekent.

Tijdens de voorbije nacht had ik Olive Green in de damestoiletten opgesloten. Het is tijd om haar te bevrijden. Na overleg met mezelf zal ik vandaag naar Italië sporen, want ik heb nog zoveel weg af te leggen en de belangrijkste stukken van mijn reis moeten nog komen. Zij liggen aan de andere kant van de Alpen. Daarom fiets ik dus naar het station van Lausanne. Ook de toekomstige Zwitserse Jacobspelgrim verlaat de jeugdherberg. Hij puft me op zijn Puch voorbij en hij steekt lachend zijn duim omhoog. Dwars door Lausanne, ja, en dat gaat goed bergop want vroeger was hier op het einde van het wielerseizoen een klassieke klimkoers voor profrenners. Ik ben rap aan het hijgen en zweten, omdat ik teveel kledij draag. Te voet gaat gemakkelijker en zo kan ik ook af en toe de weg vragen aan andere voetgangers. In de lokettenzaal van het station is er een machine die nummers geeft zodat iedereen eerlijk zijn beurt krijgt, maar er zijn toch mensen die voorkruipen. Niet op alle treinen mag mijn fiets. Daar is wat discussie over tussen de vrouwelijke bedienden. Het zal  de trein van 16u13 worden voor mij. Ik koop het ticket 38774 naar Milaan via Brig. Dat kost 58,00 FS plus 16,00 FS voor mijn Olive Green.  Met de glimlach betaal ik met mijn golden Eurocard. Twee maanden later zal ik om mijn uittreksel kunnen zien dat mijn overtocht naar Italië  1893 BEF had gekost.

Italia, land van zon, kunst, vrouwen en wijn, maffia en paus, Coppi en Bartali,  osso bucco en spaghetti, we zijn in aantocht, op weg  naar U  … . Maar ik denk plots dat mijn JH-lidkaart nog in de Rue du Muguet ligt terwijl ik in het station sta. Ik blaas even uit in de wachtzaal en probeer mijn dag te plannen. Ik zie weer de twee meisjes uit Californië die de vorige avond naast mij zaten toen ik briefkaarten schreef. ‘ Hello’ en brede ‘smile’ natuurlijk . Als rugzaktoeristen willen zij naar Wenen, de stad van Sissi en van de blauwe Donau.  Zij zijn zo knap en jong. Ik ben zo oud en lelijk. Maar met mijn schone zwarte Wheeler pet, mijn grijzende baard, mijn bruine armen en benen, mijn indrukwekkende fiets, maak ik toch sterke indruk op hen. Zij beseffen dat ik geen kleine cowboy ben. Voor een schoon geldstuk van 5,00 FS mag mijn fiets met bagage in de consigne blijven tot aan het vertrek van onze trein. In het nabije postkantoor verstuur ik een brief van 320gr naar huis en dat kost me nog 5,00 FS. Om te komen aan het station langs een omweg had ik wel 4km nodig maar het is me nu duidelijk geworden dat via binnenwegen de jeugdherberg dichterbij ligt. Ik wil toch mijn lidkaart gaan terughalen, die zal nog nuttig zijn in Italië . Ik vrees echter dat de jeugdherberg ondertussen gesloten is. Daarom neem ik pen, papier, envelop, zegel, en kan zo indien nodig, schriftelijk vragen die kaart naar de jeugdherberg van Ravenna te zenden op mijn naam, zodat ik de kaart daar terug zou vinden. Ik stap in de zon verder en wanneer ik op 500 m van Rue des Muguets ben kom ik op straat toch wel zeker de baas van de jeugdherberg tegen. Ik leg hem het probleem uit, maar hij stelt me gerust : de receptie is open op dit uur want op vrijdag is dat nodig voor de gasten van het weekend.

12.00 u. Youth Hostel International de Lausanne. Inderdaad, gisteren waren de deuren gesloten en vandaag zijn zij open. Ik krijg onmiddellijk mijn kaart terug. Een groepje studenten is er aan het supporteren  voor twee blijkbaar slimme en ernstige kerels die een duel uitvechten in het backgammonspel, doch ik begrijp niets van dat spel en verlaat dan maar stilletjes de jeugdherberg. Ik por mezelf aan om wat beter op mijn zaken te letten en om niet meer domweg over struikelstenen te vallen. Verlies, diefstal, achterlaten, van een document betekent in het buitenland altijd kopzorgen en verlies van tijd.

Belangrijk wordt nu mijn telefonisch contact met thuis. In een glazen telefooncel bel ik tot wanneer mijn telefoonkaart dood gaat. Goed nieuws. Na jaren twijfel heeft mijn echtgenote zich een droogkast gekocht. Zij heeft ook de garage beter ingericht met diverse bakken om huisafval te sorteren en om brandhout te stockeren. Wanneer mijn fiets uit de garage is palmt zij natuurlijk de plaats van mijn tweewieler in. Geen ruzie tussen ons. Scheiding , of liever afstand, brengt vrede in het huishouden. Daarna zoek ik een restaurant. Het is overal schoon en te duur. Ik stap dan maar een zaak van delicatessen binnen waar ik een fles fendant, een quiche Lorraine en een sandwich met hesp koop. Met deze voorraad in een plastieken zak, slenter ik nog wat door de haven tot wanneer ik een zitbank zie. Ik eet er met veel genot en geniet van de fles fendant. Een zwerm mussen beweegt zich rond mij. Die vogeltjes hopen op wat kruimeltjes en ik maak ze gelukkig door wat stukjes van mijn brood met hen te delen. Terwijl de inhoud van de gekoelde fles fendant rap vermindert, zwerft mijn blik over de adembenemende schoonheid van Lac Leman en in de verte, aan andere oevers van het grote meer, liggen Genève, Nyon, Montreux, Vevey, Evian, Thon-les-Bains.  Wat is het leven mooi hier op die bank in de zon, met mijn buikje lekker vol en met nog een restje wijn in mijn fles.

Maar ik mag mijn overblijvende tijd zo toch niet blijven vullen. Ik ga op zoek naar het Elysée van Lausanne, een museum waar kopergravures van Rembrandt en van Durer te bewonderen zijn.

In de tuin van Grand Hotel zie ik een moeder met een jongetje . Hij wil op en af een kleine glijbaan en kan daar niet genoeg van krijgen. Ik blijf even staan want dit tafereel herinnert mij aan een vakantie te Menton, reeds twintig jaren geleden toen ik ook mijn kind mocht op een glijbaantje plaatsen. Ik was toen evenwel een kleine bankbediende met een hypotheeklening op de schouders, iemand die voor vrouw en kind een kamertje huurde, terwijl de mama van dit jongetje wel op een prinses gelijkt. Zij is van een buitengewone elegantie, groot en slank, donkerbruin van huid, zwart haar en draagt een lichtblauwe lange cape, een lang kleed.  Wat ik nog nooit zag : zij verstopt haar gelaat achter een gouden masker. Is zij te schoon en mogen andere mannen haar niet zien, of is haar gezicht lelijk geworden door wonden of huidziekte ?  Dit moet de mooie echtgenote, misschien de concubine van een schatrijke sjeik zijn, of van een belangrijk man uit India. Moest ik een zware jongen zoals Dutroux of Hamers zijn, dan zou ik nu direct toeslaan en dat jongetje meepakken. Van zijn papa zou ik 2.000.000,00  $ eisen om hem terug te brengen. Die dollars zou ik dan op een Zwitserse bankrekening plaatsen, niet op mijn naam, maar op een geheim nummer, of misschien zou ik een luis huren op naam van Mlle Olive Green. Het jongetje amuseert zich goed. De langzame bewegingen van de vrouw geven me de indruk dat die schone lady ziek of ongelukkig is. Misschien is dat ook wel zo, en is die rijke man van haar niet de ideale echtgenoot en tedere minnaar waarvan zij droomde. Zij verblijft ondertussen wel in dit dure hotel waar de groten der aarde logeren en waar geen enkele werkende mens ooit zal komen.

Ik kan het Elysée maar niet vinden, maar ja, ik ben in de war door die prinses  en ook door de fendant die me nu te pakken heeft, me laat afzien en doet stinken van het zweet na beklimming van vele trappen. Ik merk dan dat ik boven het Musée Olympique ben gekomen. Terwijl ik zit en rust op een muurtje, kijk ik naar het meer en naar de tuin van het grote museum van de sport waar ik de vorige dag was. Daarna wandel ik weer naar beneden en smokkel ik mezelf via de open deuren en vensters van het restaurant het museum gratis binnen. Na mijn handige slalom aan de achterkant van dat gebouw stap ik de lege bibliotheek binnen. Aan de dame die daar vandaag zit vraag ik met ernstig gezicht waar informatie kan ingezien worden over de Spelen van Barcelona 1992. Zij legt me uit welke de mogelijkheden zijn. Even later bevind ik me voor kasten waar de vele verslagen van jarenlange voorbereidende vergaderingen de ruimte vullen. Van alle sporten die te Barcelona op het programma stonden, zijn alle namen van deelnemers, coaches, bestuursleden, scheidrechters, en atleten te vinden. Eens deze referentie gevonden dan komt men vlug terecht op de uitslagen die er geboekt werden zelfs door de minst goede deelnemer. Daar waren nog veel boeken en fardes die ik zelfs niet heb aangeraakt zodat ik niet kan vertellen wat er in stond. Mijn bedoeling is wielrenner Nima Ebrahimnejad terug te vinden, die bij ons thuis logeerde en waarmee ik een zomer lang naar de wielerkoersen trok. Door te vermageren en te trainen kon Nima begin ‘92 de minima behalen voor de ploeg van Iran die hem heeft opgesteld voor de 100 km tijdrit op de weg en voor de ploegenachtervolging op de piste. Zonder veel zoeken vind mijn oog zijn rugnummers terug en wat precies er te Barcelona door zijn ploeg werd gepresteerd. Een fotocopie van de bladzijden waarop de naam Ebrahimnejad staat zal ik posten naar Virginia in de USA voor deze olympiër die ik een tijdje als mijn zoon had beschouwd. Op andere boekenplanken doorblader ik nog vele boeken. Vooral de Aziatische boeken over tafeltennis boeien me omwille van de foto’s want Chinees of Japans begrijp ik natuurlijk niet. Ik vind ook enige boekjes van voor de islamitische revolutie in Iran en daaruit maak ik ook wat afschriften van bladzijden in de Persische taal. Zo ben ik goed bezig, maar plots denk ik aan het uur. Het is 5.30u . Met olympische spoed spurt ik daarom weg uit dat museum.

Om in de warmte niet te voet naar het hoger gelegen station te moeten klimmen neem ik de metrolift, een soort tram, voor een kort ritje van 2,20 FS, steil naar omhoog. De trein wacht op ons. Olive Green staat in de gang en stoort een beetje de andere mensen. Ik zink neer in een oud leeg compartiment. Even later vertrekken we al. Een tijd lang zie ik nog het prachtige meer en daarna is het schouwspel voorbij want er volgen rotsen, andere treinsporen, oude gebouwen. We rammelen langzaam bergop doorheen de vallei van de Rhône. In de hellingen zie ik hoe dorpen en villa’s zich hebben genesteld en zich schuil houden. Nadien verschijnen er in de verte hoge bergen met nog wat sneeuw en nog hoger hangen grijze wolken.

Sion.  Brig. De meeste treinreizigers stappen af, stappen weg langs het perron. Nog wat enkelingen blijven met ons op de sporen. Opnieuw sleurt de locomotief aan haar zware last. De Simplon Tunnel geeft een beklemmend gevoel, maar dat duurt niet lang en weldra rijden we weer in open lucht. Dat ik te Dommodosola moet verhuizen naar het voorste gedeelte van de trein komen drie verschillende treinwachten met tussenpauze me melden. Zij vrezen alle drie dat ik de Franse taal niet begrijp.

We arriveren in Dommodosolla, maar ik ben niet dom, hoor !

Zo’n zwaar beladen fiets op en af een oude trein krijgen is moeilijk werk. Het lukt me deze keer redelijk goed. Met weinig snelheid rijdt de trein nu verder door vele stations. Ik besef niet dat wij al bergaf aan het rijden zijn. Opeens daagt er een meer op en wat later nog een ander meer. Ik zie daken met roodbruine pannen en dan besef ik dat wij voorbij  Lago Maggiore komen. Ik spring recht en ga in de gang staan aan het raam. Zo kan ik een blik werpen op Isola Bella  en een glimp opvangen van de wonderschone omgeving rond de Borromee eilanden. Ik ben blij en begin te glimlachen. Dit is een gans andere land waar ik nu kom.  Italia, waar de citroenen bloeien en waar zovele andere dingen zijn die ik wil ontdekken en leren beter kennen. Een kwartier later boemelt de zware trein door de lelijke industriële suburbia van Milano en is mijn treinticket volledig opgesoupeerd.

Siske, je bent aangekomen in Cisalpijns Gallië. Hier moet je tonen dat de fietsende en tafelende Belgen de dappersten zijn. Van nu af krijgt gij geen müesli meer om te eten maar wel veel pasta,  wijn en gelati  !

22-02-2009 om 00:00 geschreven door Papoum

RUSTDAG TE LAUSANNE .

Vandaag wordt het maar een kort ritje. Van boven in de heuvels laat ik me downhill naar beneden rollen in de richting van Centre- ville Ouchy. Ik daal niet langs de drukke hoofdweg, maar zigzaggend door de randgemeenten ben ik er weldra. Ik heb vandaag niet eens mijn fietsschoenen aangetrokken. Stop aan de kathedraal van Lausanne, waar ik me begeef naar een van de vele publieke toiletten die deze propere stad telt. Ik was mijn handen niet in de onschuld maar in de wasbak, en breng mijn kledij wat in orde. Wanneer ik terug in de zon kom, word ik aangeklampt door een oudere dame en ik krijg terstond de gedachte  ‘ Wat verlangt die van iemand die uit het herentoilet komt  ? ‘.

Zij is gekleed in een tweedelig beige ensemble, draagt een dure handtas, een hoed, en haar vingers zijn vol ringen. Zij trekt me tot bij twee andere dames die wat verder staan.  Ik begrijp nu dat zij de stadsgids is die op dit uur wil starten met een rondleiding. Ik volg de kleine groep en luister naar haar uitleg. Fijn. Divers.  Keurig.  Goed. We verkennen een uitzonderlijk monument van duizend jaren oud dat vele malen werd herbouwd tijdens de loop der eeuwen. De bouwwerken en de verbouwingen vielen dikwijls stil door geldgebrek. De kathedraal werd oorspronkelijk gevestigd op een rots, een sokkel van maar 100m breed en daar zo een gebouw op vastleggen was enorm moeilijk.  Boven op de toren is er een fantastisch panorama te zien. De kathedraal van Lausanne is in deze tijd een hoofdkerk van de protestanten. Zij is echter het belangrijke symbool van de hedendaagse godsdienstvrede in Europa en van het oecumenisch denken. In het jaar 1924 kwamen hier 500 vooraanstaanden van verschillende godsdiensten samen om te praten en te bidden. Madame de vrijwillige stadgids toont ons wat gotiek is en vooral de glasramen, recent werk van artiesten uit verschillende streken van Zwitserland. Een groter rozetraam springt in het oog. Het is geweldig, mysterieus en veel ouder dan het andere glas. Ik ontmoet er het liggend beeld van de huurling. Hij was een ridder die het leven van de Engelse koningszoon had gered. Als beloning kreeg hij een fortuin, en de goede huurling gebruikte al dat geld om deze kathedraal verder te bouwen. In een protestantse kerk zijn de stoelen geplaatst in een cirkel rond de preekstoel. Maar in Notre Dame van Lausanne is dat niet zo, want de stoelen staan er op rijen zoals in een kerk van de rooms-katholieken. Vooraan staat er een meubel waarachter zowel een priester, een rabbijn, een pope, een dominee als een predikant kan plaatsnemen om  gelovigen van zijn godsdienst toe te spreken of om een godsdienstige oefening te leiden. In deze oecumenische kathedraal is dat mogelijk. Een katholiek nonnetje zorgt in deze reusachtige kerk voor onderhoud, bloemen en kaarsen, alsook voor de papiertjes die met fijne naaldjes op een  prikbord worden gespijkerd. Gelovigen die iets willen vragen of die hun dank betuigen, schrijven iets op deze papiertjes, en alle gebeden en gezangen die in deze kathedraal plaatsvinden brengen deze intenties tot waar zij moeten komen, namelijk in de hemel bij de Goede God. Een levensgroot beeld van Sint Jacob de Meerdere is aanwezig links van de ingang.  Ik blijf de gids volgen en ergens toont zij ons een zeer oud stuk muur dat onbewerkt wordt gehouden omdat er duidelijk schelpen op staan uit vroeg Middeleeuwse tijden. In de ruimte waar wij ons daar bevinden sliepen eens de pelgrims uit de Romaanse tijd. Dit en andere kenmerken tonen dat de kathedraal eerst veel kleiner moet geweest zijn en dat een straat met galerijen er dwars door heen liep.

Hoog in de toren is er nog iets bijzonders. Er woont daar sedert altijd permanent een klokkenluider, een Quasimodo, die nooit meer naar beneden komt voor hij sterft. Altijd is de hoge toren van Notre Dame een fantastische uitkijkpost geweest. Het verkeer in de stad, het naderen van vijanden, de brand die woningen, bossen of velden bedreigde, werden door de wakende wachter gezien. In september 1996 werd pas het mannetje uit de toren geplaatst in een home voor ouderen waar zijn verblijf door het stadsbestuur wordt betaald.  Nu woont er een nieuwe eenzaat op de toren, een architect die voor deze levenswijze koos. Het klokkenspel wordt door een computer geregeld gedurende de dag. Maar om de slaap van de inwoners niet te storen en om de traditie te bewaren is het nog altijd die levende man van vlees en bloed die ’s nachts met zijn stem het uur schreeuwt. Er is ook alleen maar een wissen mand die net zoals vroeger aan een koord hangt en geen lift noch trap. Langs de mand worden regelmatig eten, drinken, boeken, bloemen, fruit, briefwisseling, papier en potloden, naar boven getrokken. De nieuwe man in de toren van Lausanne beschikt natuurlijk ook over een computer, telefoons met draad en zonder draad, radioverbinding. Hij is geëquipeerd om het daarboven uit te houden tot ver in de éénentwintigste eeuw. Die mens is er trouwens niet alleen want een aantal katten houden hem gezelschap en deze poesjes zijn zeer nuttig om de duiven en de muizen uit de toren te houden. De klokkenluider is opgetogen met zijn situatie. Hij kan er rustig plannen tekenen, nadenken, ademen, spioneren, schilderen, of gewoon als een eremijt mediteren en bidden. De man op de toren heeft geen bult en geen Esmeralda vertroebelt zijn gedachten, zijn geweten. Dat mannetje dat bijna op de maan woont is een gehandicapte die in een rolstoel zit. We verlaten de kathedraal. Aan de uitgang waar mijn fiets is vastgehaakt bedank ik beleefd de edele dame van het stadsbestuur voor de rondleiding die langer dan een uur had geduurd. Zij weigert een fooi want zij is erg fier van deze gratis rondleiding te mogen geven. Wanneer ik haar vertel dat ik een pelgrim met een schelp ben op weg naar Rome, is zij gelukkig want vandaag werden haar woorden, haar kennis  en haar enthousiasme niet verspild.

Zelden bracht ik zo’n plezant uur door in een kerkelijk gebouw.

In de autodrukte slalom ik ondertussen tot aan de boorden van het Meer van Genève, Le Lac Leman. De grote dichter en reiziger, de onsterfelijk Goethe noemde deze schone reusachtige waterplas  DE MEESTER VAN ALLE MEREN.

Hier mogen aankomen, ongeschonden en blij, in de zon aan het water op een vreedzame middag , na een route vol emoties, is werkelijk groots.  Ik adem heerlijk en diep. Ouf in ben in Ouchy !

Een groot infobord achter glas laat mij vlug het plan van Lausanne in mijn hoofd steken. Ik weet hoe ik moet rijden en kom waar het Kampioenschap van Zwitserland Triathlon binnen twee dagen zal plaatsvinden. Ik zie een aantal mensen timmeren, plakken, verven, brainstormen, om alles klaar te maken voor dat sportevenement. Ik bewonder organisators zoals zij, want ik was zelf een tijd lang zo vol stress bezig, maar gaf het vlug op.

13.00 u -  Ik bereik le Chemin du Muguet waar de Jeugdherberg ligt. Er is daar blijkbaar niemand.  In een soort konijnenkot, achter tralies, kan ik al mijn fietstassen veilig opbergen en ook mijn fiets keten ik daar dubbel goed vast. Ik verander van kledij en weldra loop ik als een wandelaar in rode korte broek op mijn Mephisto’s terug naar de boorden van het meer. Een mooi park,  een klein zandstrand met vrouwen in monokini, zeilboten, grote motorboten, drijvende zwanen, duikende eendjes, zwemmende visjes, strelen mijn ogen. Dit is de Riviera van Zwitserland. Lac Leman is een zee met rustige golven. Van de oppervlakte van dit meer zijn 348 km² Zwitsers en 234 km³ Frans. De lengte van het meer is 72 km en de maximum diepte 310 m. De zo machtige Rhône komt van Oost naar West, van links en loopt naar rechts, op de plaats waar ik aan het wandelen ben. Adembenemend.  Schitterend.  Zonnig.

Op deze plaatsen wandelen mannen en vrouwen rond, van alle leeftijden, alleen, per twee of in kleine groepjes, met kinderen en met huisdieren. Soms zijn die mensen wereldberoemd of zeer rijk. Maar hier zijn het wandelaars, stille genieters van lucht, water en zon. Ook ik loop hier incognito rond, net zoals eerder Samaranch, Simenon, Kissinger, Béjart, Chaplin, Baron de Coubertin,  Moboetoe, Calvijn, Goethe, hebben gedaan, om alleen maar van beroemde heren te praten want ook de allerschoonste vrouwen wandelden hier langs de boorden van het meer.

Ik bereik dan roltrappen, en kom in de tuinen van het OLYMPISCH MUSEUM.  Mooie fonteinen spuiten er water. Spel van licht, opborrelend schuim, water in beweging  en als ik het geheel bekijk is het helemaal niet zo moeilijk om zo het water te laten vloeien, maar er moet natuurlijk veel water zijn en ook een schone helling met onderaan een beekje waar alles wegloopt wat via pompen werd omhoog gebracht. Ik rust wat uit, eet stokbrood met tonijn en met een koffie. Ik geniet van de mooie tuin, van het prachtige weer. Een kwartier later voel ik me terug sterk genoeg en ik stap de arena binnen, het grote gebouw van het Olympisch Museum, aldaar gevestigd sedert 23 juni 1993.  Deze topattractie voor toeristen in Europa bezoeken kost  14,00 FS . Een magneetkaart geeft toegang tot toonzalen, ruimten, databases en videoschermen. Voor wie een brede interesse heeft voor de Sport en voor de geschiedenis van het Olympisme is dit museum een waar aards paradijs of reeds de zevende hemel, naar gelang men omhoog of omlaag kijkt. Het valt op, maar het is te begrijpen, dat de Winterspelen in Zwitserland veel belangrijker zijn dan in Vlaanderen. Wij hebben geen bergen, geen sneeuw en geen ijs, geen overdekte sporttempels om te schaatsen of ijshockey te ontwikkelen. Kunstwerken. Medailles. Souvenirs. Projecties. De uren vliegen voorbij voor de bezoeker die ik ben, één van de 210.668 betalende bezoekers van dat jaar. Teveel is teveel, wanneer dit alles zo maar plots op je af komt. Op de laagste verdieping of zou men het al een kelder noemen, is er een bibliotheek met boeken in alle talen, boeken over sport. Ik open een Chinees boek over tafeltennis en een zeer mooi boek over de wielersport dat ik me moeilijk zou durven kopen omdat het nogal duur is, zeker voor een jong gepensioneerde met een verkleind inkomen. Ik kom er de prachtige foto tegen, in sepiakleur uit 1924, tonend de campionissimo Ottavio Bottechia die zijn eigen gezicht proper spuit met een fles sodawater. Maar het uur vordert, en omdat ik eigenlijk nog niet ben ingeschreven in de jeugdherberg waar ik twee nachten wil slapen, moet ik terug te voet naar Rue du Muguet.  Ik vrees ondertussen dat door die triathlon er geen plaats meer zou kunnen zijn. Maar er is nog geen probleem. Bed 3 op Kamer 5 is voor mij in die jeugdherberg die één uur later is volgeboekt met reizigers uit heel de wereld. 

Na een warme douche steek ik me opnieuw in andere kledij, en begeef me voor het avondeten naar de eetzaal.  Ik val samen met een Duitstalige leraar die graag Frans spreekt. Hij rijdt graag op motorfietsen van het oudere type, van die ronkende tweewielers waaraan hij regelmatig kan sleutelen. Zo was eens ook mijn vader, in de fifties, met zijn Bella scooters. Hij is een dertiger die naar de jeugdherberg kwam om er het verblijf van zijn klas te regelen. Wij spreken over de pelgrimsweg naar Compostela.  Hij zou graag die eens doen met zijn  Puch motorfiets. Het werd een lang en goed gesprek. Omdat ik uit het buitenland kom, vindt hij dat het zijn plicht is de koffie en de koekjes te betalen.

Nadien vertrek ik per fiets voor een ontspannen ritje doorheen Lausanne by Night. Niet de lichtjes van de Schelde maar wel de lichtjes van Lacus Lemannus zie ik in de heerlijke late avond. Op  straat zijn nog weinig auto’s doch tientallen rollerskaters storen  de voetgangers en de zeldzame fietsers. Ik moet niet meer eten en ik vind nergens een sympathieke brasserie om iets te drinken. Aan het terras van de Möwenpick stop ik dan toch,en ik besluit van me een dure ijscoupé te laten serveren. Voor zover ik het begrijp is Möwenpick een bedrijf dat enerzijds ijs verkoopt en anderzijds hotelkamers verhuurt. Mijn zatte compagnon van vorige avond zegde dat Swissair en Möwenpick gemeenschappelijke belangen vertegenwoordigen. Als stewart was het in die hotels dat hij van Swissair gratis mocht slapen in verre wereldsteden. Hij gaf zich daar uit voor lijnpiloot. Maar de drankjes en de dames in de bars van die hotels waren voor zijn pree van stewart te duur. Zo was hij verplicht van wat te smokkelen om zijn inkomsten te verhogen om de tred bij te houden van zijn kameraden piloten, niets illegaals uiteraard want hij wou zijn toffe job niet riskeren. In de Bolero van het Haspengouwse Halle-Booienhoven is het ijs beter en vooral veel goedkoper is weldra mijn conclusie.

Het is warm en niemand gaat graag naar bed op deze avond. Zelfs na middernacht zitten vele jongeren nog naar televisie te kijken in de jeugdherberg. Er is ook een familie Pakistani die blijkbaar van plan is in de zetels van de speelzaal te overnachten omdat alle bedden bezet zijn. Ik schrijf een paar briefkaarten om thuis te melden dat ik Zwitserland zal verlaten. Ik heb een plastieken tas waarin ik papiertjes, folders, blaadjes, tickets, rekeningen,e.a.  bewaar. Ik breng daar wat orde in door drie hoopjes te maken. Het eerste voor de vuilbak, het tweede om in een enveloppe naar huis te sturen, een derde die ik in mijn nabije toekomst in Italië nog zal nodig hebben.

Waar slaap ik ?  O, ja, in bed 3 op kamer 5, of is op het bed 5 in kamer 3 ?  Maar, kom toch ouwe jongen, er zijn gewoonlijk toch maar 4 bedden op een kamer in een jeugdherberg zoals deze.

17-02-2009 om 10:44 geschreven door Papoum

14-02-2009 om 07:40 geschreven door Papoum

Te Mamishaus slaap ik op een zolder onder een dak van prachtig nieuw hout, mooie balken, geen stof, veel ruimte. Er ligt een hoop heerlijk stro van een halve meter dik over een oppervlakte van twintig vierkante meters. Een stapel propere paardendekens laat mij toe de heerlijkste slaapplaats te maken en waskoorden maken het mij mogelijk veel kledij na wasbeurt te drogen. Omdat ik er veilig en alleen ben maak ik mijn tassen eens leeg om ze te verluchten en om eens terug te bekijken wat ik allemaal bij heb en zovele dagen meesleur. Zowel het avondeten als het ontbijt vindt plaats in de huiskamer van boer en boerin. Aardappelen met kaas  in de oven gebraden en mooie stukken varkensvlees maakte mevrouw voor ons.  Ik kan heel lang praten met die mensen. Zij hebben folders over de Jacobsweg  en over de landelijke organisatie van Schlaf im Stroh. Ik zie dat er in Zwitserland 288 adressen zijn waar gastvrijheid en kwaliteit wordt aangeboden tegen lage prijs aan wandelaars, trekkers, pelgrims, families met kinderen en  hond of kat, natuurliefhebbers, en ruiters met paarden. In de tuin is er een klein zwembad  en een afdak waar barbecue mogelijk is.

Ik eet goed en vroeg.  De gastvrouw telt me maar 34,40 FS en zij vergeet de warme douche te tellen, doch ik betaal haar graag de voorziene 2,00 FS voor dat supplement. Het is een goede moeder, een flinke boerin, maar rekenen als een winkelierster kan zij niet.

Met een goed gevoel verlaat ik Mamishaus. Even kom ik op een origineel stuk pure Jacobsweg uit de Middeleeuwen, voorzien voor voetgangers maar niet voor fietsers. Mijn volgend doel is zeer belangrijk. Ik moet absoluut de Kapel van Tafers gaan bezoeken. Voor pelgrims met schelp op de hoed,  is dat een hoogtepunt want zij kennen allemaal het verhaal van ‘ Le pendu dépendu’  op de Camino Francese dat volgens grote traditie wordt in ere gehouden met een haan en twee kippen in de kerk van Santo Domingo de la Calzada. Hier volgt dit verhaal voor wie het nog niet kent :

Een vader was met zijn vrouw en zijn zoon vertrokken op pelgrimstocht naar  het ‘in finibus terrae’  van Galicië. Zij overnachtten in een herberg waar tijdens de nacht een wulpse meid de schone jongeling wou verleiden. Maar de vrome knaap wees haar aanbod af.  De slechte vrouw wilde zich daarom wreken en stak stiekem een zilveren schaal in de reistas van de voetganger. Die werd toen hij die herberg verliet beschuldigd van diefstal en kon geen uitleg geven alhoewel hij andermans goed zeker niet had ontvreemd. Het gerecht ging snel in die tijd . De rechter veroordeelde de jonge dief tot de galg en verbande zijn ouders uit de stad. Zonder medelijden werd dit vonnis door de beulen uitgevoerd. De vader en zijn vrouw vervolgden hun pelgrimstocht. Ondanks het vreselijk verlies van hun zoon vervolgden zij hun weg en hun geloof was niet minder doch werd zelfs groter van dag tot dag vermits zij onderweg zich als de besten gedroegen. Toen zij op het eind van de lange weg Compostela bereikten, hebben zij gebeden om vergeving van de misstap van hun zoon. Op hun terugweg naar huis, toen de ongelukkige feiten in die herberg reeds veertig dagen waren gebeurd, kwamen zij aan het huis van de rechter die hun zoon ter dood had veroordeeld. Zij klopten er aan om te vragen op zij het stoffelijk overschot van de gehangene mochten oprapen en meenemen om thuis te begraven. De rechter was afwezig en de ouders gingen dan maar zonder toelating naar de galgenheuvel . Indien vogels, nachtdieren en insecten het lijk van hun zoon nog niet helemaal hadden opgepeuzeld konden zij wellicht nog resten van hem vinden. Toen zij op de lugubere plaats kwamen werden zij met verstomming geslagen. Een onzichtbare man, wellicht een engel of een heilige pelgrim, had hun zoon gedurende bijna zes weken op zijn schouders laten zitten en de vogels hadden brood en kaas gebracht, en de hemelse dauw had hun tongen vochtig gehouden. De gehangene was nog altijd springlevend alhoewel hij al zolang met zijn nek aan de koord hing.

Dit was een mirakel  !

Vol blijdschap liepen de vader en de moeder terug naar het huis van de rechter. Deze was na een zware werkdag terug thuis en genoot van een goed avondmaal.  Omdat hij zag hoe stralend hun gezichten waren , wilde de rechter hen toch ontvangen. Maar hij kon niet geloven wat zij vertelden. Lachend dronk hij aan zijn roemer wijn en toen hij de voor hem net gebakken kip wilde oppeuzelen sprak hij alzo :  ‘Zoals U eerbiedig ik de wil van God en eer ik de Apostel van Compostela, maar ik geloof niet dat uw zoon die wel degelijk zijn straf kreeg  er nog altijd ongeschonden aan dat touw bengelt. Ik geloof  ook niet dat deze kip die hier op mijn teloor ligt nog een ei kan leggen. … Toen gebeurde er een van de grootste mirakels uit de eeuwen der eeuwen.  Plots trokken de stukken gebraden kip weer samen, veranderden in een kip met witte pluimen en deze door de mens zo geliefde vogel, kakelde eens, legde een mooi ei, en vloog van de tafel weg door het open venster, op zoek naar de haan die zij al een tijdje miste. Toen moest de rechter het wel geloven. Hij liet die ouders hun levende zoon mee nemen. Hij gaf hen geld voor de terugreis,  voor kaarsen, offergaven en aalmoezen.  Want de man die rechter was had zich onvergeeflijk vergist. Om toch nog een kans te maken om in de eeuwigheid die na zijn eigen dood voor hem zou volgen niet bij de verdoemden te zijn, besloot hij van kluizenaar te worden en van de voeten te verzorgen van zij die stap voor stap de moeilijke pelgrimsweg volgden. Dit verhaal, dit scenario, bestaat in ontelbare talen en versies. Als mirakelspel werd het duizend maal door toneelspelers opgevoerd onder de torens van al de grote kathedralen van Europa, overal van Lubeck tot Burgos, van Antwerpen tot Firenze, van Canterbury  tot Praag.

En ik, wie ben ik , op mijn fiets kom ik aangereden aan de kerk van Tafers en  zonder moeite ontdek ik, hedendaagse pelgrim met  minder geloof dan die rechter, de kapel met het aloude verhaal van het wonder, geschilderd op een buitenmuur. Een tuinman komt me onmiddellijk groeten, maar wellicht is hij ook de pastoor en de koster van deze kerk, of zelfs Sint Jacob vermomd als een gewone sterveling.  Hij vraagt me of ik een stempel wil voor mijn boekje waarmee ik te Compstela mijn diploma zal krijgen.

Ik bedank hem voor zijn goede wil en ik vertel hem hoezeer ik stempels haat na een gevangenistijd van één en dertig jaren in het administratief milieu van de Algemene Spaar en Lijfrente Kas van het Koninkrijk België te Brussel. Gelukkig mocht ik afvloeien naar vroegtijdig pensioen alvorens de koord van de galg mijn nek volledig had dichtgesnoerd. Nu kan ik als een vrij man niet naar Spanje pelgrimeren, maar wel naar Rome. De man glimlacht nog eens en daarna neemt hij terug zijn gieter om voor de bloemen te zorgen die de omgeving sieren.

Ik stop al mijn muntstukken in de offerblok, zeker 6,55 FS , maar als ik aan de bibliotheek achter in de kerk kom heb ik al spijt dat ik dat heb gedaan. Voor 6,00 FS mag ik daar een veelkleurige  folder over den Alten Pilgerweg  oprapen, heel duur maar zeer mooi. Omdat ik mijn centen dus in de verkeerde kas heb gestort moet ik zonder zondige bedoeling die toffe folder wel pikken. Terwijl ik dit doe pink ik een oogje op Jacobus Maior die daar onder de vorm van een beeld let op dat winkeltje zonder bediende aan de kassa. Vaarwel Tafers,  ik ken en hou van jullie schoon verhaal.

Na  een ontspannende fietstocht bereik ik weldra de stadswallen van Altstadt Freiburg waar ik prompt op de blauwe Europese kentekens van Le Chemin de Saint Jacques bots die ik zeventien dagen geleden ook al ontmoette te Dinant. Ik volg deze door de hele stad. In een wijk met meerdere antiekwinkels stijgt de straat scherp op lelijke oude kasseien. Ik spendeer enige tijd in de Sint Nicolaas kerk waar de Middeleeuwen nog echt aanwezig zijn en ook de Apostel, geschilderd op het plafond van deze kathedraal.  Ondertussen deed ik mijn wandelschoenen aan en , vermits ik met mijn voeten op de grond sta , voel ik weldra dat ik nu ben te Fribourg en Suisse Romande.  Aan ‘ La Maison du Peuple’ begint mijn maag signalen van honger te geven,  maar hun  ‘ Menu du Jour’  inspireert me niet om socialistisch te gaan eten. Ik wandel verder hopend van een betere eethuis te ontmoeten. Ik loop door Fribourg tot wanneer ik gastronomisch nulgedrag vertoon en op straat ga zitten aan een tafeltje van de McDonalds voor een Big Mac Menu. Knabbelend aan dat  ‘ fastfood ’  kijk ik naar de vele vrouwen die er door de winkelstraat lopen. Maar tussen al die Suissesjes is er géén die zo schoon is als de Zwarte Madonna en zeker ook niet als de Garota de Ipanema. Vrouwelijke exemplaren van het menselijk ras bekijken is geen zonde,  maar een vette hamburger eten te Fribourg is wel een zonde. Want deze stad staat in alle reisgidsen vermeld als een plaats met talrijke goede  gastronomische specialiteiten.

Tot aan het station volg ik de tekens van le Chemin de St-Jacques, maar plots ben ik dat hulpmiddel kwijt. Erger nog, ik heb geen enkel gevoel meer voor de goede richting. Even na het middaguur staat de zon nog in het zuiden en zo vind ik dan weldra de weg naar Romont. Het is nu veel beter weer dan tijdens de voorbije vijf dagen. In volle zon rijd ik tot  Notre Dame de la Route. Ik kom in een mooie tuin, waar ik aan een priester met een witte boord mezelf voorstel en vraag of ik eerbiedig wat mag rondkijken.  In een modern gebedshuis ontmoet ik Notre Dame de la Route. De woorden die ik al vele jaren niet meer gebruikte en die ik dacht vergeten te zijn  - wat op 19 augustus te Beauraing trouwens het geval was - kan ik plots weer gebruiken om een gebed te zeggen, een weesgegroetje uit mijn jeugd te prevelen. Ik bid er voor de veiligheid op de weg, de veiligheid van mezelf en van alle andere fietsende weggebruikers, kinderen op hun fietsjes zowel als renners en sportievelingen op de schone racetuigen.

‘ Quand le Diable devient vieux, il se fait ermite   … ‘  wordt  wel eens  gezegd zowel in de Vaud als te Vaux-et-Borset. Vermits ik daar nu toch sta voor Notre Dame de la Route denk ik nog eens terug naar de tijd  (1986) toen ik plannen smeedde, wegkaarten bestudeerde, om te geraken tot een heiligdom op de Hebriden, nog verder dan Land’s End  in Schotland  om aan het einde van de wereld ‘ in finibus terrae’  een bezoek te brengen aan Notre Dame de la Route, daar in het verre vochtige en koude Noord Westen. Maar ik was nooit in staat om die plannen ook te realiseren. Tevens vraag ik aan de Heilige Maagd nog een schoon en lang leven voor Joseph Massie, de pastoor van Créon d’Armagnac, die zijn leven wijdde aan Notre Dame de la Route, en haar zelfs herdoopte tot Notre Dame du Cyclisme.

Zo loopt de tijd voorbij.  Fietsen is voor mij geworden zoals ademen. Zonder veel besef van wat ik doe, zit ik alweer op mijn zadel. Mijn goesting om de pedalen te bewerken is behoorlijk goed en ik vorder verder diagonaal door Zwitserland van rechtsboven naar linksonder. Soms stop ik om te plassen, om te drinken, of om het zweet van mijn lijf te wrijven met een handdoek omdat het in Romandië zoveel warmer is geworden. Gekomen aan een kruispunt vind ik een leuke plaats om wat op een bank te rusten. Er staan enkele bomen, bloemen en wat gras, maar ook een winkel waar kaas en melk worden verkocht. Ik koop er yoghurt.  Terwijl ik op die bank zit, mijn buikje vul, en op nieuwe krachten hoop te komen, zie ik naar de vruchteloze pogingen van een autostopper die door niemand wordt meegenomen. Hij staat daar nog altijd wanneer ik vertrek en hem voorbij rijd. Waarom ik dat doe weet ik niet, maar tijdens het voorbijrijden schreeuw ik hem toe  ‘ Tu n’as pas la gueule de l’emploi ….! “  Als antwoord op deze woorden steekt die autostopper zijn tong naar mij uit, en hij toont mij ook zijn opgestoken middenvinger. Hedendaagse agressie. Communicatie van lage kwaliteit. Me dunkt dat er in het schone Zwitserland moeilijk een meer vulgaire type zou kunnen zijn dan die kerel op dat kruispunt.

Daarna volgt voor Olive en mij redelijk veel klimwerk. Mijn trui wordt nat van het zweet. Op de top van de berg trek ik mijn regenjasje aan. Dat was een goed initiatief want in de lange bergaf is er veel wind. Vele kilometers schuiven onder mijn voorwiel. Enkele plaatsen waar ik voorbij snor waaronder Moudon, hebben een rijk verleden. Tussen Bern en Vaud was er een lange strijd met wisselende overwinningen, maar zelfs vele deskundigen in geschiedenis hebben het moeilijk om uit te leggen hoe en waarom alles was gebeurd. Met mijn ogen van voorbij trekkende reiziger zie ik dat op het einde van de twintigste eeuw in de Vaud er vele arbeiders zijn van buiten Europa die graag aanvaarden om aan de laagste lonen te werken in de fabrieken. Want industrie is hier aanwezig, en opvallend veel mensen van het zwarte ras.

Op de weg naar Lausanne wordt het nu veel te druk om veilig te fietsen. Ik bereik weldra mijn doelstelling van de dag, namelijk minimum tachtig kilometers afleggen. Wanneer ik te Chalet à Gobet aankom, begin ik al uit te kijken naar logement. Het wordt voor de volgende nacht een camping in de Café-Camping van Pra-Collet te Vers-chez-les-Blancs, waar vele mensen permanent wonen in caravans nadat zij hun huis verkochten of verhuurden aan buitenlanders die te Lausanne of Genève hoge lonen optrekken in de internationale instellingen, organisaties, en bedrijven. In spoedtempo bouw ik mijn tentje op. Ik kan het Leman Meer nog niet zien, maar ik voel en ruik die enorme massa zoetwater reeds en in de lucht zie ik  vogels vliegen die ik tijdens de voorbije week niet zag.

De keuken sluit in het restaurant om 21u00. Ik moet dus zorgen dat ik niet te laat aan tafel ga zitten.  Meestal zijn Philipijnse vrouwen ten hoogste 1m 60 en heel licht van postuur, maar de bazin van het restaurant die ook uit de buurt van Manila komt is toch wel 1m 70 en 80 kgr, een vrouw van mijn maat dus. Zij bakt in haar open keuken op deze avond paardenbiefstuk. Ik neem er rijst bij en een fles fendant. Aan een tafel naast mij zitten Zwitsers van Swissair  die met hun groep veel rumoer maken. Zij zijn al goed zat. Wanneer ik mijn steak heb opgegeten nodigen zij me uit aan hun tafel. Zo verneem ik dat zij samen vroeger een orkestje vormden en dat de oude kameraden muzikanten op die avond mekaar terugvonden bij een van hen die nu deze camping uitbaadt met zijn Philipijnse schone. Die man gaat wat later trouwens zijn Azzola harmonica halen. Er komt geregeld nieuw bier op tafel, ook een rondje van mij om mijn nationaliteit te onderstrepen. Ik luister en babbel heel lang en veel met een van hen, de jongste.Hij is stewart op de lijnvliegtuigen van Swissair. De anderen zijn reeds allemaal gepensioneerden van diezelfde maatschappij. Even na 23u 00 smijt de Philipijnse ons buiten omdat het sluitingsuur is. De jonge Zwitser wil nog verder praten, zelfs elders nog meer pinten gaan drinken, maar ik ben zijn gezever beu. Zijn verhalen hoe hij in mooi uniform van Swissair in alle werelddelen vrouwen kon versieren boeien mij niet langer.

Wanneer ik terug in mijn tent ben realiseer  ik me dat ik stink naar bier, rook en zweet, en dat ik mezelf die avond nog niet had gewassen alhoewel ik toch een penning van 10,00 FS kocht die me toegang kan verschaffen tot een privé cabine met warm water. Maar plots, paniek, ik ben mijn portemonnee kwijt waarin ik die penning had gestopt. Ik ga dus even liggen in de toestand waarin ik me bevind. Het duurt niet lang tot ik zeker word dat het niet kan en niet mag met ongewassen lijf liggen te slapen en dan ook nog in de kledij waarmee ik die dag fietste. Ik kruip terug uit mijn iglo. In de maneschijn zet ik me in mijn blootje, zodat ik van alle lucht geniet en ik wrijf met mijn hand over mijn dikke buik gevuld met drank, rijst en paardenbiefstuk. Ik heb geluk, want ik vind mijn portemonnee terug. Aan de ingang van mijn tent was hij uit mijn trainingsvest gevallen omdat ik de ritsluiting van mijn rechterzak niet had dichtgetrokken. Ik trek mijn pyjama aan over mijn bloot lijf. Het zandmannetje strooit wat in mijn ogen en weldra ben ik aan het slapen. Maar ik word nog tweemaal wakker om te plassen en een andere maal voor groter werk op de WC. Dat is altijd vervelend en storend voor een kampeerder met kleine tent. Wanneer ik hoor dat het leven ontwaakt is op de camping, omstreeks sept heures du matin, kruip ik een laatste maal naar buiten. Met de penning in de hand, proper linnen, zeep en een grote handdoek begeef ik me naar de warme douches waar ik nog alleen ben op dat uur. Rechtstaand profiteer ik zoveel mogelijk van het heerlijke warme water dat mijn ingezeepte body, benen en billen mooi afspoelt. Maar plots ongewild gebeurt er wat. In de algemene ontspanning lost mijn dikke darm plots een lichte bruine brei, nogmaals die ochtend, maar het vele water van de douche zal weldra alle vuil probleemloos meevoeren via de dalende buizen naar de wateren van de Rhone. 

Met in mij een absoluut gelukzalig gevoel ben ik klaar voor deze jonge dag die me nieuwe ervaringen zal laten beleven.

( Savigny 5 september 1996 -  De pelgrim op weg naar Rome ) .

10-02-2009 om 00:00 geschreven door Papoum

OP   ZOEK   NAAR  DE   HISTORISCHE  PHILIPPE  II  D’ORLEANS.

Louis XIV  zag vele van zijn familieleden sterven. Toen ook hijzelf overleed op 1/ 9/ 1715 was zijn  wettelijke opvolger een marmot van slechts 5 jaar. Zoals voorzien in het  testament van de Zonnekoning  werd een regent benoemd om Frankrijk te besturen en  een voogd om de toekomstige koning op te voeden. Philippe II  werd alzo staatshoofd. Spoedig keurde het Parlement  ook goed dat hij en niemand anders zou zorgen voor de kleine Louis XV.  

De Regent was goed gekend als liederlijke losbol na zijn werkuren,  maar tijdens zijn dagtaak evenaarde hij zijn nonkel en schoonvader Louis XIV op gebied van geheugen, werkkracht, scherpzinnigheid en intelligentie. Het was niet gemakkelijk de positie over te nemen van de 77 jarige  absolute vorst  want de laatste jaren van de beroemde koning waren globaal genomen een ramp geweest. Tot op 24 oktober 1722  hebben de regent  Philippe II  d’Orléans  en Kardinaal  Guillaume Dubois  veel gepresteerd  (14) en geprobeerd om in Frankrijk een totaal nieuwe ambiance te brengen na de grandeur en de militaire glorie die  zo lang hadden geduurd, maar die op loodzware staatsschulden, hongersnoden  en ellende eindigden .

De  Regent was een edelman met veel talenten.  Hij kende van buiten alle voorname familiestambomen van Europa. (dossierkennis op dat gebied kon oorlog vermijden, want heel de Europese ‘ noblesse’  bezat onduidelijke rechten op rangorde, macht en eigendom  zodat een topdiplomaat toen nauwkeurig moest weten wie met wie sliep en had geslapen….). Hij studeerde geschiedenis, filosofie, wetenschappen  (vooral scheikunde), aardrijkskunde,  schaakspel, muziek, opera, binnenhuisarchitectuur, kunst (gravures  en schilderijen)  … .

Naar hem is trouwens genoemd de stijl  Régence  (of  pre-rococo),  te herkennen aan het diamant- en schubmotief.  Hij bracht  eind 1715 de Schotse economist  John Law naar Parijs  om de Franse Schatkist  terug in evenwicht te brengen.  Law  bracht oplossingen en was een viertal jaren populair door het invoeren van het papieren geld.  Hij ruïneerde echter nadien vele speculanten die zijn raad volgden en slechte beleggingen deden.  Die Schot moest toen  naar Venetië vluchten waar hij in de nattigheid dra stierf aan longontsteking .

De Regent moest een rebelse jonge man aanpakken die satirische stukjes had geschreven over wat ’s nachts op het Palais Royal gebeurde. Omwille van  ‘ belediging aan het Staatshoofd’ vloog  François-Marie Arouet  voor tien maanden de cel in op La Bastille.  Die gevangene  schreef  daar  Oedipe  (1717)  en gebruikte voor de eerste maal de pseudoniem  Voltaire   . 

De Regent  vergat zijn vroegere kameraden  uit 1693 niet.  Er was reeds  Dubois  , doch ook de voormalige musketier  Louis de Rouvroy,  Hertog van Saint Simon , die zijn persoonlijke raadgever werd . Saint Simon (15 ) wordt beschouwd als een van ’s werelds beste schrijvers van essays en mémoires. De Regent  was beschermheer van  Stuck en Gervais  (muziek), van   Molière (toneel), en van de jonge Emilie du Chatelet (wetenschappen) .

De Regent kreeg in mei 1715 het bezoek  van Peter de Grote, de tsaar van Rusland, een zeer belangrijk  man uit die tijd.  Dit was toen een belangrijke uitwisseling van ideeën.

In 1718 bezorgt de Regent grote middelen aan Jean-Baptiste Le Moyne, Seigneur de Bienville, om in de kolonie een stad te stichten : La Nouvelle-Orléans , genaamd naar zijn familienaam. Inderdaad New Orleans,  in de delta van de Mississippi die op 29 augustus 2005  door de orkaan  Katrina  werd verwoest. Gebouwd op basis van een dambordplan in het midden, groeide er op korte tijd een grote stad in de Nieuwe Wereld.  Het werd een levendige stad die weinig  sliep zoals Philippe II zelf. Zij was multiraciaal, kosmopolitisch, libertijns en losbandig. Er werd daar erg getafeld, gedronken, gefeest, in  Le Vieux Carré Français. Maar reeds in 1722 werd de nederzetting verwoest door een orkaan.

Op 27/11/1721 werd  De Bende van Cartouche ter dood veroordeeld. Louis-Dominique Cartouche  (1693-1721)  was de bendeleider van bandieten en  struikrovers. Zijn  faam liep tot op heden door via volksverhalen , boeken en films.  Armoede, bankroet, desertie uit het leger, had van velen zwervende misdadigers gemaakt . Banditisme  was in die tijd  een  plaag geworden. Dat zelfs Cartouche gepakt  kon worden , deed velen begrijpen dat misdaad niet loont en wordt  bestraft.. Tijdens de korte periode die de zijne was realiseerde  de Regent  als staatshoofd zeer veel.  Hij  droeg de macht van de absolute koning over aan Raden.  Na een periode van strengheid onder Louis XIV werd alles losjes: politiek, religie, zeden.  Ook al  wordt hij even door Spanje uitgedaagd toch zal de buitenlandse politiek van Frankrijk voorlopig niet terug tot oorlogen  leiden.  Philippe II  breekt  met de Stuart’s die nog steeds begerig zijn naar de Engelse troon  en daarvoor willen vechten, maar vermits de Regent  een vredelievend man was, past hij ook al blijft hij overtuigd van de grootheid van Frankrijk . 

Op gebied van godsdienst kan Philippe II via zijn Kardinaal Dubois  kalmte brengen, zodat  zowel de hevige Jansenisten als de opkomende vrijmetselaars en de diverse  protestanten niet  teveel  brokken  maken zoals in de tijd van de godsdienstoorlogen.   

(14) In het museum Carnavalet  (Parijs)  staan Philippe II en zijn minister Dubois samen op een schilderij.

(15)Louis de Rouvroy, duc (=hertog) de Saint-Simon  (1675-1755)  en zijn achterneef   Claude-Henri de Rouvroy, comte (graaf) de Saint-Simon (1760-1825)  zijn twee verschillende beroemde mannen .  De jongere Saint-Simon , als revolutionnair en  utopisch socialist , deed afstand van zijn adellijke titel.  Hij was een hervormingsdenker, filosoof en economist ,  ten tijde van de Franse revolutie. Zijn  gedachten over de klassenstrijd inspireerden  later Marx en Engels. Volgens hem zou de wetenschap de toekomst van de mensheid  sterk veranderen en  dat is ook zo geweest.  Hij vocht mee met  La Fayette in de USA, maar was waarschijnlijk niet te Neerwinden in 1793.

Philippe II,  Duc de Chartres,  Prince de sang par naissance,   Petit Fils de France,  Duc d’Orléans, Duc de Valois, de Nemours et de Montpensier,  Régent du Royaume de France pendant la minorité de Louis XV,   Ridder van  Het Gulden Vlies, Chevalier du Saint-Esprit, Pair de France,  Prince de Joinville et de La Roche-sur-Yon, Comte de Beaujolais, libertijn  en  liberaal,  had  vele  pijlen op zijn  boog.  Zijn huis  staat er nog steeds : Palais Royal.

Thans  zijn in dit historisch gebouw gevestigd : La  Comédie Française,  Le Ministère de la Culture  en  Le Conseil d’Etat. In  Palais Royal hield de  Regent  nachtelijke  feesten, bacchanalen  waarop hij  de  ‘roués’ inviteerde. Dat waren ter dode veroordeelden  die op het uur van de opkomende zon door paarden in vier stukken zouden getrokken worden, een vreselijk  einde.  Meer nog  dan van een laatste sigaret mochten deze mensen nog eens goed van alle genoegens des levens genieten  alvorens naar de hel te worden afgevoerd. Tijdens een zodanige lange nacht bewees de Regent  steeds hoe goed, hoe machtig, hoe intelligent en wijs, hoe veel hij kon eten en drinken, en ook hoe pervers en  wreed hij wel kon zijn.

Weinig werd er geschreven  over de miserie van onze voorouders  (16) op het einde van en na de glorierijke tijden van  de Zonnekoning van Versailles.

De interim tussen Louis XIV en XV  werd vergeten door zij die voor de schoolboeken de geschiedenis van Europa schreven. We mogen ons afvragen of er een gat in de memorie van onze historie was, en keerpunt, een nulpunt,  een blanco pagina, of wat  ? .

Dit is een felle vraag waarmee  vijftien onderzoekers van  Le Centre d’Etude du  XVIII-ième Siècle  zich gedurende drie jaren hebben bezig gehouden.

Zij stelden zonder twijfel vast dat   de benaming   ‘ Le Régent’  en ‘ Régence ‘ veel  wordt gebruikt  als naam voor bars, hotels, restaurants, salons … . Dit duidt dan op de antieke stijl van het interieur van deze gelegenheden :  comfort, geen overdreven luxe  maar toch wel  leuk en chic.  Deze  stijl  werd geboren in een tijd van grote veranderingen,  een tijd  ook toen de  Franse taal  door alle belangrijke en  geschoolde  personen  wereldwijd werd gebruikt.  

Zoals Philippe II d’Orléans  zijn weinig historische figuren behandeld geworden. Niemand heeft dezelfde mening over deze grote man.  Met beeld en met woord onderlijnen de enen zijn frivoliteit, corruptie, onbekwaamheid, terwijl anderen zijn intelligentie, scherpzinnigheid, hervormingen in de kunst en in de financiën roemen.  ‘ De verdorven prins ’  komt  echter nu wel weer uit de vergetelheid  waarin historici uit vorige eeuwen hem hadden gedumpt.

De Regent is een fascinerende kerel, en dan komt daar voor ons Landenaren nog bij dat deze Philippe II  te Neerwinden  kwam meevechten en dus een oudstrijder van formaat was.

Saint-Simon  toont zijn immense bewondering  maar verwijt  zijn goede vriend ook grove zwakheden.  Michelet , de grote geschiedschrijver,  stelt  de Regent voor als een leider, een voorloper,  met de ideeën  van 1789 .  Alexandre Dumas  brengt  Philippe meermaals in zijn romans.   Naast deze ernstige schrijvers  waren er echter toen ook  al de volksverhalen, de roddel, de vertelsels, de pastoors, de liedjeszangers en de dichters, die graag in de belangstelling kwamen door het zondige gedrag van  de belangrijkste  edelman van Frankrijk  in overdreven  woorden te  beschrijven.  Pest ,  hongersnood, sneeuwval,  te koude winters, te warme zomers,  bevroren druivenstruiken , sterfte van  dieren  of branden, te hoge prijzen in de winkels, schimmel, bankroet, rattenplaag, overstromingen, het was altijd de fout van  Philippe II,  want  God was verplicht om ‘la douce France’  zuur te straffen omwille van het duivelse gedrag van  haar ongelovige en  lichtzinnige Regent.

De onderzoekers  zochten in vele landen  naar dagbladen uit het begin van die eeuw en in het bijzonder in  ‘La Gazette d’Amsterdam”.  De Regent  komt op bladzijden  van deze vroegste kranten  regelmatig voor.  Zijn globaal imago is in die gazetten zeker veel beter dan elders. Zij die bepaalden  wat er in de schoolboeken moest staan, hebben  Philippe II  ten onrechte afgeschilderd  als een  tijdelijke regeerder  die de grootse centrale macht  van Frankrijk  heeft verminderd .  Hij was onbelangrijk  voor ’s lands glorie .  Hij mocht worden  vergeten door de komende generaties. Maar als we moeten kiezen tussen een leider, een topdiplomaat, die domweg de buitenlandse machtshebbers en cultuur verplettert, en het stuurt naar honderdduizenden doden , of iemand die de vijandelijke machtshebbers  inviteert op party’s  die ze nooit meer vergeten  omdat zij daar  eten, drank en seks  ‘ à gogo’ kregen, en zagen dat het leven te schoon is om het te vernielen,  dan zullen we toch wel voor het laatste kiezen zeker ondanks de bedreven zonden.

Maar door de film  ‘ Que la Fête commence !”  stapte de Regent  uit de vergetelheid. (1974).  Hij kwam ook nog meer terug  in het daglicht  vanaf  1996  door  de roman   ‘ Nous serons comme des Dieux’  van Eve de Castro  , alsook door  ‘ Le Régent  entre fables et Histoire’  , een boek uit 2003 geschreven door Denis Raymond  en Chantal  Thomas. Zonder dat hij ook  een ‘ Zonnekonig’ was , zoals zijn  nonkel  Louis XIV,  drijft de figuur  van de Regent  weer  aan  de oppervlakte. Want  na  drie eeuwen  blijft  hij velen  boeien.

De twee boezemvrienden, leraar en leerling, strijdmakkers, levensgenieters, trawanten, meesters van Frankrijk,  die God spaarde op het slagveld van Neerwinden, omdat zij toen nog ruim een kwart eeuw  moesten presteren  voor henzelf en voor de rest van de mensheid, traden  af op 25 /10/1722  toen  Louis XV oud genoeg was geworden om de post van koning te  bekleden.  De nieuwe koning bleef hen waarderen,  maar beide mannen stierven kort nadat zij alle hoogten en laagten  van het menselijke bestaan hadden verkend en gekend.   Dubois, die van nederige afkomst was, stierf op 10 augustus 1723  en  Philippe II , die zijn moeder Charlotte-Elisabeth verloor in 1722, stierf op 2 december  1723 (17).

In  Frankrijk liepen de zaken zeker niet beter na het heengaan van beide grote heren. In  1725  was het zo erg  dat  wegens voedseltekort  de mensen gras aten in  Normandië.

Ik bespaar U het lief en leed dat de Regent  had met zijn kinderen, en het zou nog vele bladzijden kosten om uit te leggen wie al die prachtige hofdames van Versailles waren die toch ook  een grote rol hebben gespeeld. De geheime macht van de vele felle vrouwen  die achter de polygame mannen stonden die de geschiedenis maakten, is een schoon onderwerp dat hier niet wordt besproken, maar dat uitermate groot is geweest. Zij waren echtgenotes, geliefden, dochters, moeders, schoonmoeders, grootmoeders, nichten, tantes, kamermeisjes, kokkinnen, vriendinnen, ….  en behalve misschien uit de vele mantel- en degenfilms (18)  weten we veel te weinig over deze schone  doch vaak ook  bloeddorstige dames.

08-02-2009 om 01:26 geschreven door Papoum

DE SLAG VAN NEERWINDEN 1693 -  (Ons Landens Erfdeel Nr74)

De overblijvende cavalerie van de Verbondenen  stak het gehucht  Wivelcoven   (een gedeelte van Neerlanden)  in brand. De vochtigheid van toen (12), het natte stro, zorgde voor een dik rookgordijn, waarachter mannen en paarden zich verstopten om ongezien  de verschrikkingen van het front te ontvluchten in de richting van Orsmaal .     

Korte tijd nadien  - zij vochten al sedert 4u in de ochtend  en het was diep in de namiddag - was Luxembourg , door de verwarring die bij de tegenstand duidelijk werd , zeker van een Franse overwinning .  Hij schreef enkele krabbels op een papiertje en stuurde niemand minder dan de oude generaal  d’Artagnan  in galop naar Louis XIV  te  Marly  (Kasteel van Versailles) om de Franse zege te melden.

Twee dagen na de slag  had de Prins van Oranje  zijn tenten opgeslagen te Eppegem nabij Vilvoorde.  Slechte verliezer als hij was , zocht hij naar schuldigen voor het verlies van de Slag. Hij vond dat drie Engelse cavalerieregimenten  lafheid hadden getoond te Neerwinden. Per lottrekking werden bij elk van deze regimenten drie soldaten aangeduid om daarvoor te boeten. Negen eigen soldaten die heelhuids uit de Slag van Neerwinden waren gekomen  werden toen zonder recht op verdediging  in aanwezigheid van alle troepen doodgeschoten. Maar deze negen mensenlevens te Eppegem betekenden helemaal niets op het ogenblik dat in  de Haspengouwse velden rond  de  Kapel van ’t  Kruiske  over een oppervlakte van dertig vierkante kilometers  minstens  27.000  doden lagen , aantal dat nog iedere minuut vermeerderde na de langzame dood van vele gewonden die op hopen in het bloed en de modder lagen, tussen de duizenden kadavers van paarden en de vele stilaan dovende vuurhaarden. Er was vlug geen eten, geen drinken, geen hygiëne meer voor de overwinnaars in heel de streek. De Fransen  hadden veel werk  met de recuperatie en de herstellingen van militair materiaal, munitie en kanonnen, dat werd samengebracht te Avernas,  met het gejammer van de burgers, met het bewaken van  1500  gevangenen,  met het evacueren van 4000 gewonden naar Namen en Hoei, met vullen  van massagraven  voor mensen  en voor paarden, met het repatriëren naar hun edele familie van de stoffelijke overschotten van officieren uit belangrijke families.

De lijken werden ontkleed.  Kostbare kledij, schoeisels, riemen, helmen, persoonlijke bezittingen  van de gesneuvelden  werden gerecupereerd, opgestapeld, vervoerd. Gewonde paarden probeerde men te redden of schoot men dood.  Dokters en chirurgijnen,  priesters en aalmoezeniers   probeerden dag en nacht nog lichamen en zielen te redden. 

Voor de doden was de Slag dan reeds gedaan.  Voor de plaatselijke bewoners  was er nog jarenlang schade. Er was geen huis meer om te wonen,  geen  gezonde druppel meer om te drinken, geen bed meer om te slapen. Door infectie  en epidemie  stierven vele mensen. De natuur herstelde zich sneller dan de mensen. In de zomer van 1694 bezocht een Engelse reiziger  Neerwinden. Die man schreef dat hij verwacht had van nog schedels en geraamten te zien liggen, maar dat in de velden waar zoveel wreedheid zich had afgespeeld  alles  terug mooi groen was en dat een scharlaken tapijt van veldbloemen er tot aan de horizon lag.

(11)  Negentig vaandels van  overwonnen legereenheden van de verbondenen werden  in augustus 1693 gebruikt om de muren te bekleden  in Notre Dame, de grote kathedraal van Parijs.

 (12)  De vorige dag  was er onweer en regen, maar  29 juli 1693  was een snikhete laffe  zomerdag.

Wat  gebeurde er met de mensen die het verschrikkelijke bloedbad, de hel van Neerwinden  overleefden . Zij vertrokken terug naar de vier windstreken van waar zij gekomen waren. Wellicht sneuvelden zij in een volgende veldslag, gingen zij  later op een andere plaats dan te Neerwinden of op een andere trieste manier dood,  misschien wel in een steekpartij tussen dragonders of musketiers,  een dergelijk schermpartij  uit mantel- en degenfilms. 

Tijdens de jaren  1693 en  1694, door zwakte na hongersnood,  stierf  ongeveer 10 %  van de bevolking van Frankrijk door ziekte. Dat  waren twee miljoen  mensen.  Op 11/1/1693  was er te Val di Noto op Sicilië een aarbeving geweest die ook nog eens   60.000 doden had gekost.

Carl Pansaerts bracht de situatie in beeld van bij ons.  Zie  Ons Landens Erfdeel 69 van 1 juni 2006, over  DE DOOD IN WALSHOUTEM .

Wat er in de jaren volgend op  Neerwinden 1693  met   Chartres  en  abbé  Dubois  – rol gespeeld door Jean Rochefort (13) - zou gebeurd zijn , vult het scenario van de speelfilm  QUE LA FETE COMMENCE  en van een bijzondere periode :  LA  REGENCE .  

Het meemaken van gruwel en miserie in oorlogstijd zindert sinds altijd nog levenslang mee in het geheugen  van de oud-strijders,  weerstanders,  geblesseerden,  krijgsgevangenen, helden,  ooggetuigen  en anderen die het echt meemaakten.  Zij overleefden het, maar kunnen nooit meer die herinneringen uitwissen van de onmenselijkheid, die zij zagen, voelden, uitvoerden, bevolen, organiseerden, duldden, goedkeurden, en nog meer … .

De jonge edelman, Duc de Chartres, werd ondergedompeld in de slachtpartij van 1693.  Dubois , een man van God,  zorgde daar dat hij niet alleen heelhuids maar ook met militaire glorie terug in Parijs geraakte. Als tegenprestatie beloofde hij levenslang  partnership en zekerheid aan deze Dubois. Dat moest verder  ook wanneer  hij  later als regent de machtigste man werd,  en ook toen hij al besefte welke duivels er zich in die  geestelijke  verscholen.

Op het einde van de film zien we hoe  Philippe II d’Orléans, zwaar vermoeid en ziek door zijn eigen losbandigheid, door het gebruik van braakmiddelen  en door aderlatingen, zo’n dertig jaar na Neerwinden een nachtmerrie krijgt. Zijn geweten aanvaardt plots niet meer al het slechte die zijn machtige rechterhand heeft laten gebeuren. Hij ijlt en ziet weer de kermende stervenden van het slagveld van Neerwinden. Daar zag hij hoe door het afzagen van een gewonde hand,  gangreen,  infectie en  dood  konden worden vermeden.  In volle verdwazing  wil hij daarom zijn eigen voorarm laten amputeren.  Met paard en koets op weg naar de chirurgijn die dat zou kunnen  realiseren, veroorzaakt hij een ongeval dat het boerenvolk woedend maakt. Deze woede zal het zaad  worden voor de latere Franse Revolutie die de wereld zal veranderen.

(13)  topacteur  van de Franse cinema en televisie  - zie http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean_Rochefort

                                                                * * *

Op het begin van 2008 kon ik in de nieuwe Standaard Boekhandel (waar vroeger de superette van René Petré was) te Landen me het boek ‘Vermakelijkheden van Brabant ‘ van De Cantillon  aanschaffen. Oorspronkelijk werd dit werk geschreven in 1770, maar  werd nu   herdrukt  . In hoofdstuk V  artikel VI   van dit groot boek staat :

                                                                    * * *

08-02-2009 om 01:17 geschreven door Papoum

DE EERSTE SLAG VAN NEERWINDEN.

In de maand juli  van 1693  vorderden  te voet en te paard vele manschappen  in de richting van ons dierbaar  Haspengouw.  De negentienjarig Chartres,  neef van Louis XIV, ‘abbé Dubois’,  Rouvroy , en ook graaf d’Artagnan, (5) van de musketiers, behoren tot deze oorlogzuchtige lieden. Wij citeren deze vier nog even, alsof zij de Vier Ruiters van de Apocalyps waren. Met tienduizenden kwamen zij toen. Waarom toch  overspoelden zovele soldaten, huurlingen, dragonders (6), musketiers, spionnen en edellieden onze streken  ?  Waarom willen zij  komen vechten en sterven in het land van mist en klei, tussen de hagen en holle wegen,  tijdens die slechte zomer van 1693  ?  

We moeten weten dat er te land en ter zee van 1688  tot 1697 een oorlog was. Deze zoveelste oorlog bracht toen volgende kampen tegen elkaar :

Enerzijds was er de Koning  Louis XIV en zijn vrienden plus familieleden uit de Franse gebieden ( waaronder ook Noord Amerika). Anderzijds was er Willem III,  Prins van Oranje-Nassau. Hij was de Stadhouder van de rijke Republiek der Zeven Nederlanden en door zijn recent huwelijk ook Koning van Engeland.

Toen waren er in een nog verbrokkeld  Duitsland,  alsook in Zweden,  Savoie , Piëmont, Portugal en Spanje, vele edelen die de economische en territoriale expansiedrang van de Fransen niet meer aanvaarden. Zij stonden achter de Prins van Oranje (= de Liga van Augsburg ) en leverden hem maar al te  graag  troepen  tegen betaling. Ook  John Churchill de Marlborough , voorvader van Winston Churchill stond aan de kant van Oranje.

Deze Negenjarige Oorlog wordt ook Successieoorlog van de Palts genoemd  en mag niet worden verward met de Hollands Oorlog  (1672-1678) (7), en ook niet met de Spaanse Successieoorlog  (1700-1713)  (8).

De Vrede van Rijswijck betekende het einde van deze reeks gevechten (9) toen de beide oorlogvoerders fysiek  en financieel totaal waren uitgeput. Er was geen eten meer voor manschappen en paarden. Eigen en vijandelijke troepen hadden alles geroofd en platgebrand. Boer, molenaar en bakker waren dood of  werden vluchtelingen . De oorlog duurde negen jaren, maar er werd slechts bij goed weer gevochten. Wanneer het herfstweer  begon,  keerden  Willem van Oranje en zijn mannen terug naar huis voor  rust en warmte, terwijl de Fransen voltijdse beroepssoldaten waren die de winter doorbrachten in hun garnizoensteden. 

De toen uitgevochten strijd werd een gelijkspel. Geen beslissing dus in dat jaar 1697, zou men zeggen, of toch niet, want zeker is dat  Willem III van Oranje  door Frankrijk als Koning van Engeland werd erkend en dat na de zeeslagen  uit deze oorlog  de Royale Navy  voor een lange periode,  tot in 1940,  de  grote baas  werd  op zee.

Voor Vlaanderen, Wallonië en Luxemburg (Groot Hertogdom) volgden grote lasten omdat te  Nieuwpoort, Oostende, Kortrijk, Mons, Aat, Charleroi, Namur, Luxemburg,  Hollandse forten werden gebouwd om een vooruitgeschoven linie van Oranje tegen Frankrijk vast te leggen. Deze achtvoudige militaire aanwezigheid moest voor 60 % worden betaald door de  bevolking.  Dit was het Eerste Barrièretraktaat .

(5)     d’Artagnan  werd veel later beroemd door  ‘ Eén voor allen, allen voor één …’  in De Drie Musketiers van Alexander Dumas, en door  talrijke mantel- en degenfilms. Te Neerwinden vochten   Pierre en Joseph de Montesqiueu d’Artagnan . Nog de één noch de andere  kan de beroemde Charles de Batz de Castelmore Comte d’Artagnan zijn geweest. Deze held is historisch te situeren  tussen 1611/15 en 1673.  Comte d’Artagnan  was een eretitel   voorbehouden aan  de hoogste gegradeerde van de eerste compagnie der musketiers.  

(6)     Een dragonder is een infanterist die zich per paard verplaatste en te voet vocht. De vorm van zijn musket (geweer) deed denken aan  een draak, vandaar de naam.  1/3 van zij die te Neerwinden vochten waren dragonders.  De soldaten van toen droegen nog geen uniformen :  te Neerwinden droegen de Fransen een witte kleur en de verbondenen een groene kleur om herkend te geraken.   

(7)     Louis XIV won de Hollandse Oorlog . Hij stelde Willem III van Oranje aan, hopende dat deze als marionet naar zijn wil zou regeren, maar hij verkeek zich flink op die man. Na de Glorieuze Revolutie werd deze patriot zijn sterkste vijand en zo kon er niet lang gewacht worden op een volgende oorlog.

(8)     De Slag van Ramillies  van  23/5/1706  is een  episode uit de Spaanse successieoorlog.  Vanaf  het spoorwegstation  van  Racour  loopt er  thans een  fietspad  via de spoorlijn  Landen-Ramillies  naar Ramillies.  Zie ook Ons Landens Erfdeel 70/blz 67. Wie ooit het Kasteel van Edingburgh  bezoekt, mag daar het altaar ter ere van de winnaars van deze slag niet missen.

(9)     De Negenjarige Oorlog  werd  betwist  over 18  partijen : vier belegeringen,  zes zeeslagen, en acht  veldslagen.  Het front strekte zich uit van Ierland,  de Noordzee, Vlaanderen, Rijnland, Savooien, de Middellandse Zee, tot in  Catatonië , alsook  overzee te Boston,  in Canada  en op de weg naar India.

In de Eerste Slag bij Neerwinden speelde de Kleine Gete tussen de dorpen Eliksem en Neerhespen een belangrijke rol. (29 juli 1693) (10). Koning en stadhouder Willem III had zijn hoofdkwartier opgeslagen nabij de brug te Overhespen. Zijn troepenmacht van 50.000 man lag op de hoogten tussen Neerwinden, de Neerhespense Berg en Neerlanden,  uitkijkend naar de Fransen, ca.75.000 man sterk, die oprukten vanuit Landen dat toen nog bestond uit twee delen : het oude Sint Gitter en  een ommuurde benedenstad. De aanwezigheid van paarden  en muilezels wordt  geschat  op  40.000 . Daarbij dan nog zovele kanonnen  en honderden wagens om munitie, drank, voedsel, en  materiaal te vervoeren. Het is onvoorstelbaar   !   

De legerstaf van de Liga achtte zijn opstelling, met een  blik op de vallei van Landen, en de rivier in de rug, als uitermate veilig, in zoverre zelfs dat de vooravond van de slag werd voorgesteld alle zeven bruggen over de Gete te vernielen, om de manschappen duidelijk te maken hoe zeker ze van de situatie waren. Dit werd afgewezen door de stadhouder, die zelf naast een brug gelegerd was, en niet zo zeker was van zijn eigen gunstige positie in een landschap met veel holle wegen,  hagendoorn overal,  natte weiden en zware leemgrond. Pas om drie uur in de namiddag, voor een vierde aanval, wierpen de Fransen 28.000 verse manschappen in de strijd te Neerwinden ter hoogte van de Kruiskapel. Zij geraakten door de  versperringen en op de hoogvlakte van Wange en Hespen speelden zich de afgrijselijkste tonelen af : het grootste cavaleriegevecht van die eeuw. De Fransen kwamen als overwinnaars uit de strijd. Willem III   kon vluchten en reeds kort daarna zijn  legers  terug herorganiseren.  

Zie ook  :

- http://www.muisgrijs.be/report/regionaal/neerwinden/vb_01.htm

(10) 1693,  is MDCXCIII   voor het Gregoriaans kalender, maar ligt voor de Chinezen  (gebaseerd op zon en maan  in 4389-4390, is voor de Romeinen  2446 zijnde Ad Urbe Condita (sedert de stichting van Rome), en is voor de joden die beginnen te tellen  vanaf de Schepping van de wereld  5453 -5454 .

DE NACHT VOOR DE SLAG .

Zonder trompetten noch tamboers  ( ‘ en silence et en sourdine’)  waren de Franse troepen  , (90 bataljons infanterie en 200 escadrons ruiterij ) gevorderd  van Vinalmont tot Landen .

Op nauwelijks iets verder dan één  kanonschot verder wachtten de Verbondenen (60 bataljons infanterie en 120 escadrons cavalerie) .    

De  Hollandse, Duitse, Engelse,  troepen  waren  tijdens de voorbije weken vaak van plaats veranderd. Te  Neerhespen waren hun generaals samengekomen en zij meenden dat het terrein geschikt was om met minder cavalerie toch te kunnen winnen.

Het stond dus in de late namiddag van 28 juli 1693  vast  dat er op de volgende dag een belangrijke veldslag zou volgen. Met de voor velen aangekondigde dood in het hoofd  begonnen de manschappen van Oranje toen werkzaamheden  om hun frontlijn te versterken.

Wat toen in ongeveer 10 uren werd gepresteerd met spade, schop, houweel en bijl,  klopte alle   records van vroeger en van nu.   Lees even wat een getuige schreef.

« La nuit entière, nous entendîmes dans le camp des ennemis un bruit et un mouvement extraordinaire dont nous cherchions à deviner la cause. C'étaient les cinquante mille soldats Alliés, qui, transformés en travailleurs, faisaient des abatis, élevaient des fortifications et construisaient des barricades avec l'ardeur fiévreuse d'un peuple d'abeilles dans sa ruche. Lorsque le jour parut, Luxembourg, debout avant l’aube, eut sous les yeux un spectacle imprévu. L'aspect général du terrain s'était, depuis la veille au soir, modifié comme par enchantement.

“ Une vaste forteresse avait surgi du sol et se hérissait dans la plaine. Devant le front du camp ennemi, de Neerwinden à Rumsdorp, s'élevait un immense parapet, haut de quatre pieds et percé de meurtrières et bordé d'un fossé profond . Tout du long, de petites redoutes flanquaient cette crête de distance en distance . Une centaine de canons, hissés sur ces ouvrages, luisaient dans la brume du matin.

“ Trois des villages  étaient changés en citadelles. Neerwinden avec ses murs crénelés, les palissades qui le couvraient et les barricades qui encombraient ses rues, paraissait un fort imprenable.

( Wie meer wil lezen :     http://pageperso.aol.fr/marsouin18/Neer1693.html)  .

DE  DAG  DAT  WIVELCOVEN  IN DE VLAMMEN VERDWEEN .

Het is niet de bedoeling een reportage  te brengen over het gebeuren op deze vreselijke dag of brede militaire uitleg te geven over opstelling, krijgsverrichtingen, troepenbewegingen.

Ik houd het bij enkele sprokkels die me troffen.

Willem III  (1650-1702) , Prins van Oranje-Nassau, Stadhouder der Nederlanden, Koning van Engeland, Opperste  Legeraanvoerder van de Verbondenen, was een astmalijder die klein en tenger was. Hij kon over zijn schouders en zijn ribben zelfs geen harnas verdragen . Hij vond het zeer belangrijk dat zijn ereteken van de Orde van de Kousenband  steeds goed zichtbaar bleef voor officieren en manschappen.

Henri de Montmorency (1628-1695), Maarschalk van Luxemburg en Frankrijk, later bekend als  “Luxembourg, le Tapissier de Notre Dame”(11) had een bult . Hij kende een loopbaan met hoogten  en laagten (omstreeks 1680 viel hij in ongenade waardoor hij 14 maanden  opgesloten werd in La Bastille). Hij overleefde bij wonder vele vreselijke veldslagen. De overwinning te Neerwinden 1693 maakte van hem een nationale held en een militair genie. Deze glorie was kortstondig want in het verre India sloegen de Hollanders reeds op 8 september van datzelfde jaar hard terug door de katoenstad Pondichéry van Frankrijk af te pakken. Weldra viel Luxembourg zwaar ziek  en overleed op 4/1/1695  aan longontsteking. Zowel de winnaar als de verliezer hadden noch de  ‘look’  noch  het postuur van de grote beroemde krijgsheren. Het waren geen mannen om standbeelden naar te maken, geen beroemde figuren om straten of pleinen naar te noemen.

08-02-2009 om 00:58 geschreven door Papoum

DE REGENT   PHILIPPE  II  D’ORLEANS.

Tot in onze eeuw nog  behoort de familie d’Orleans tot de hoogste  ‘noblesse’ . Veel mannen dragen  de  voornaam  Philippe in deze belangrijke stamboom.  Philippe II  d’Orléans - de rol gespeeld door Philippe Noiret in  ‘Que la Fête commence’- was de zoon van de enige broer van Louis XIV,  de grote  Roi Soleil  .

Deze Philippe II (geboren in 1674) was intelligent, maar onhandig in de jacht en in de gevoelens tegenover vrouwen. Hij danste bovendien slecht tijdens de bals van Versailles. Hij droeg als kleuter reeds de titel van Hertog van Chartres, kreeg een opleiding van militair en van diplomaat,  en genoot van het leven eigen aan de edele lui van toen. Aan de zijde van de jonge Chartres  werd steeds gezien ‘ l’abbé Dubois’, leraar en geestelijke leider. Deze Dubois was een goddeloze, aalgladde en hebzuchtige priester.

De ‘zonnekoning’  Louis XIV,  geeft aan zijn neefje een post in het leger, maar  hoopt ook dat hij spoedig door een kanonbal van zijn paard zal worden geschoten. Het verloopt door godswil anders, zeker ook in de hel van Neerwinden. Te Versailles wordt hij door de ‘courtisanes’ en mouwvegers al vergeleken met de militaire genie ‘Le Grand Condé’, hetgeen jaloersheid opwekt. Daarom neemt Louis XIV zijn neef uit de oorlogsvoering weg,  trouwt hem met  ‘la Demoiselle de Blois’, de dochter die hij heeft met Madame de Montespan. Gedurende enkele jaren  studeert  Philppe II  flink verder. Later in  1706  krijgt  hij dan toch eindelijk een topfunctie in het leger. Zijn  houding is er gewoonweg  schitterend, zodat de entourage van de ouder geworden Louis XIV beseft dat hij een grote leider kan  zijn.

Wie waren de ouders van  Philippe II van Orléans  ?

Het waren toen  rare tijden. De koningin van Frankrijk , echtgenote van Louis XIII, was reeds  22 jaren getrouwd en nog steeds was zij kinderloos. Toen werd zij plots tweemaal zwanger en baarde twee zonen : Louis (1638) en Philippe (1640). Terwijl Louis een koninklijke opleiding kreeg  , werd dit aan de tweede  prins onthouden. De traditie wou  dat de tweede zoon van de Franse koning  de titel  Hertog van Orléans mocht dragen. De koningin maakte van dit zoontje het meisje dat zij nooit kreeg. Haar biechtvader  Mazarin vertrouwde de jonge hertog  toe aan zijn neef, met de bedoeling dat die zoon nooit te veel ambitie zou hebben.

Deze tweede zoon, Philippe I  is gekend  als ‘ Monsieur , Duc d’Orléans, Frère Unique du Roy  ‘. Hij woonde op   Le Chateau de Saint-Cloud, ook genaamd   La  Maison  de Gondi.

Vandaag  - nu homoseksualiteit beter aanvaard is  -  worden  Louis XIII,  Mazarin, en ook Monsieur, geciteerd als groten die toen reeds hun geaardheid niet geheim hielden.

Monsieur was gelukkig getrouwd met Madame (3). Zij had een stevig Germaans uiterlijk. Omwille van haar politiek huwelijk veranderde zij moeiteloos van het protestantse naar het katholieke geloof, zodat zij als enige schoonzuster van Louis XIV  de tweede belangrijkste vrouw  werd in  Europa, op het einde van de XVIIde  eeuw. Deze Duitse was zeer intelligent. In die tijden toen dames van adel salons animeerden waar het schrijven van brieven een belangrijke bezigheid was,  kon Madame Elisabeth-Charlotte von Wittelsbach-Simmern  zich goed bezighouden.  Voltaire schreef 10.000  brieven. Elisabeth-Charlotte ondertekende er 60.000. Tussen haar eminent gezelschap vertoefde de wiskundige Gottfried Wilhelm von Leibnitz. Haar geschriften zijn vooral voor de Duitse historici een rijke verzameling.

Nadat haar eerste kind stierf , kreeg de schoonzuster van de zonnekoning een nieuwe zoon :  Philippe II, de hertog die later zal deelnemen  aan  De Slag van Neerwinden. Op zijn beurt zou deze zoon goed zorgen voor die prachtige stamboom van zijn familie . Hij  had officieel elf kinderen  (bij zijn echtgenote en bij vier andere dames).

Naast  zijn moeder leverde ook een vriend van Philippe II  d’Orléans  een flinke bijdrage tot de geschiedenis :  Louis de Rouvroy,  Duc de Saint-Simon.

Als jonge musketier streed deze edelman mee te Neerwinden. Nadien ontgoochelde de krijgskunst hem. Zijn  militaire loopbaan liet hij varen om proza te schrijven. Volgens  geleerden  is  Saint-Simon  … ‘ perhaps the world greatest writer on the prestige,  the ambitions, the uncertainless  and  the irony of public life)  (4) ‘.

(3) Er zijn veel namen voor  Elisabeth-Charlotte. Soms door haar tijdsgenoten, Princesse Electorale Palatine du Rhin, genoemd, is zij ook  Elisabeth-Charlotte van Beieren  (Bavière/Bavaria),  Elisabeth-Charlotte von Wittelsbach-Simmern, Charlotte Elisabeth  von der Pfalz,  Lieselotte von der Paltz , of  la Princesse Palatine.

Dit laatste is een bijnaam want de wettelijke Princesse Palatine was iemand anders volgens het Heilig Roomse Rijk, een verschil in zienswijze die leidde tot  de successieoorlog  waarvan  Neerwinden 1693  een hoofdstuk  is .

(4)   Les Mémoires de Saint-Simon. Tien jaren  (1739-1749) om deze  8000 blz  (43 volumes)  te schrijven. Zeer belangrijke bron  over de periode  1691 / 1723 .  Dit is een meesterwerk  over  geschiedenis en kan nu via internet gelezen worden.  

08-02-2009 om 00:53 geschreven door Papoum

SLAPEN IN HET STRO BIJ DE BOER.

De langste van de Duitsers meet 2m02 en heeft, zoals een Chinees, een fijne zwarte haarvlecht van een halve meter lang. Hij toert door Zwitserland op een zeer grote veelkleurige fiets van goede kwaliteit, zittend op een Brooks met speciale vering. De hoogte van dat fietszadel moet dicht bij het wereldrecord zijn want die jonge kerel heeft ongelooflijk lange benen. Na ontbijt tussen de zwermen schoolkinderen vertrek ik samen met de wiskundigen, terwijl mijn buikje goed gevuld is met platte kaas en met muësli. Maar die mannen stoppen al vlug om te gaan telefoneren zodat ik weer alleen moet verder rijden. Twee uren later zal ik ingehaald worden door de andere compagnon van de vorige avond, die belastingsadviseur uit het zonnige dorp. Hij rijdt snel op een peperdure sportfiets met plat stuur van het merk Trek.

Ballenberg. Ik ben zo lekker aan het fietsen dat ik er niet meer aan denk van dat Bokrijk uit Zwitserland te bezichtigen. Dit zou een dag moeten worden van heel veel kilometers. Het panorama van Berner Oberland is wondermooi. Ik bereik weldra Brienz, de plaats waar de diligences stopten. De Grote Goethe arriveerde hier op een dag met zo’n vervoermiddel.  In de sterk inspirerende omgeving schreef hij  het gedicht dat hem onsterfelijk maakte :

‘ GESANG DER GEISTEN UBER DER WASSERN’

Op het einde van de humaniora in 1933 moesten de studenten in het College van Tienen dit gedicht leren. Mijn vader gebruikte er in 1940 een strofe van om te bewijzen aan een Duitse officier dat hij een Vlaming was, ondanks zijn Franstalige familienaam en zijn Franstalige legereenheid. Zo moest hij als jonge luitenant geen krijgsgevangene worden en kreeg hij van die Duitse officier een kostbare verlofbrief om naar huis te gaan.

Het weer is fris. Het water van het meer dampt. Terwijl ik op een onverhard pad de waterkant volg, voel ik echt het verschil tussen de wat lauwe watermassa links van mij en de koudere rotsen rechts van mij.

Eblingen. Oberried.  Ich bin am blauwe Brienzersee wo die Welt noch in Ordnung ist. Ringgenberg. Interlaken. Nu arriveer ik in een rijke stad waar het toerisme reeds vroeg in bloei kwam, reeds in de negentiende eeuw. In de verte staan geweldige bergen, de Eiger (3940m) en de Jungfrau ( 4158 m). Wat een panorama ! Een Japanse tuin nodigt mij uit om te rusten en om in de ‘ Vijver van de Vriendschap’ de vissen waar te nemen. Er zwemmen mooie goudvissen rond en ik vermoed dat er zelfs echte koïs bij zijn. Die beestjes krijgen van mij de overschotten van brood uit mijn linnen musette alsook muësli die door een scheur in de verpakking mijn stuurtas vuil maakt. Interlaken is prachtig. Ik had aanvankelijk het plan om in deze stad een rustdag te houden die ik wilde besteden aan een flinke wandeltocht te voet in het hooggebergte waarheen een tandradlift en een kabelspoor mij kon brengen. Ik ben achter op mijn schema. Rome bereiken op het einde van september is mijn hoofddoel. In het schone en dure Interlaken tijd, geld en krachten spenderen is niet zo wijs. Bovendien zie ik dat er grijze wolken hangen boven de grootste bergen en dat toont dat het weder daar slecht is. Ik stel me dus tevreden met een rondje langs de promenade van Interlaken.Daarna volg ik de route langs de Thunersee, het volgende meer, want zoals de naam het zegt zijn we hier tussen twee meren, between the lakes , Interlaken. Romaanse kerkjes. Veel campings. Zwevende parapentes boven mijn hoofd brengen mooie beelden. Maar de zuurstofrijke omgeving spoort mij aan tot hardfietsen en ik tracht zo fel te rijden als die belastingsadviseur die me even voor de noen als een wervelwind was voorbij geflitst.   

Het is zo dat ik door al dat schone en heerlijke van Interlaken reeds de hele dag ben vergeten dat ik een pelgrim ben. O, Zonde ! Aan de St-Beatushöhle stop ik amper. Ik had daar moeten in een vochtige grot kruipen, een heilig oord waar vroeger een kluizenaar had geleefd, om een kaarsje te branden en een munt te offeren. Ik krijg daarom een straf, een penitentie. Een steenworp verder dan de stopplaats van die Sint Beatus  krijg ik een bandbreuk. Terwijl ik gemakkelijk herstel en daarmee bezig ben, rijden twee wielertoeristen in rode Goretex regenjas mij voorbij. Zij groeten vriendelijk. Zij rijden in dezelfde richting als ik. Wat later haal ik een van die twee in. Zij is een vrouw op een rode koersfiets, met een pothelm, met korte beentjes, die beter vordert dan ik op iedere helling. Maar de fietsende Eva heeft plots een inzinking.  Ik bied me daarom aan om voor haar gangmaker te zijn. Dat loopt goed en wat later komt zij terug op mijn hoogte en wil wat praten, terwijl er toch veel auto’s op de weg zijn. Gezellig fietsen wij samen verder. Zij werd geboren te Brussel, zowat veertig jaren eerder, als vrucht van de vreugde der Bevrijding. Als kind nog emigreerde zij naar Canada. Met haar echtgenoot is zij nu voor één week op fietsvakantie in Zwitserland. Wij praten in een mengeling van Engels en Frans. Maar waar is ondertussen haar man ? Wij weten niet of hij voor of achter ons ligt. Die kerel stopt regelmatig om te fotograferen. Maar, te Thun staat hij langs de weg op ons te wachten. Van daar fietst het koppel verder naar het Noorden, terwijl ik naar het Zuiden moet. Ondertussen ben ik helemaal rond dat meer getoerd, terwijl ik logisch toch een overzetboot had moeten nemen. Maar het fietsen ging zo vlot en het was zo tof om samen met die dame te zijn.

15.00 u. Hoog tijd om weer iets te eten. Ik vind ergens een sandwich met hesp en een brik met een liter ice tea.  Ik moet nu een omweg maken, maar wat later ben ik dan toch weer in de klim van de Riggisberg. Ik zweet omdat ik teveel kleding heb aangehouden. Daarom stop ik aan een autobushalte waar ik onder een afdak me helemaal uitkleed. Ik wrijf me met een handdoek goed droog en doe propere kledij aan. In deze rustige schuilplaats blijf ik nog even zitten en een dutje op een zitbank geeft me een beter gevoel.

Daarna moet ik verder, de sporen volgend van de Jacobspelgrims van weleer, en weldra bereik ik Abbegg Stiftung, een klooster waar een prachtig museum is met textiel en kledij. Maar voor een bezoek is het ondertussen al te laat. De nonnen sloten hun poort. Enkele mooie beklimmingen vermeerderen nog de kwaliteit van deze heerlijke dag op de fiets. In een verlaten bosgebied ontmoet ik plots langs de wegkant een winkeltje. Daar koop ik een tablet chocolade Lindt met nootjes en dit genereert nieuwe krachten zodat onze vaart verbetert. Aangekomen te Schwarzenburg hoop ik een ‘ zimmer frei’ te vinden , maar nog net voor de ingang van dat dorp ontdek ik een gele pijl waarop staat klaar geschreven ‘ Schlaf im Stroh’ . Ik meen te verstaan dat dit wijst naar verblijf op een boerderij. Ik volg verschillende van die pijlen en nu geraak ik ver weg van de hoofdweg en van Schwarzenburg.  Op een veld zijn zes vrouwen en één man bezig met de patattenoogst. De aardappelen liggen er overal en in een vuur brandt het kruid op. Een boerin met gespierde armen, dikke billen en borsten, roept naar mij  ‘ Stop, kom we hebben nog een sterke man nodig … ! ‘ Ik wuif breed armzwaaiend met mijn petje en op dat veld wordt er goed gelachen.  Even later kom ik aan te Innersdorf, een gehucht met vier huizen en negen schuren, behorend tot de gemeente met de schone naam MAMISHAUS.  Ik stop aan een recent gebouwde chalet waar  mensen wonen die een groot erf bezitten. Het is er  proper.  Ik werd geboren op een Haspengouwse vierkantshoeve waar een enorme mesthoop was.  Ik bel aan de deur. Een vrouw doet open, glimlacht en zegt dat ik zeer welkom ben.

06-02-2009 om 22:02 geschreven door Papoum

Mijn ontmoeting met SHERLOCK HOLMES.

Precies zoals afgesproken tokkelt zij om 7u30 op mijn deur. Dat is dus de wekdienst in dit Hotel Sonne, in het land van de goede uurwerken. Ik was al lang wakker. Door mijn prostaat, door mijn blaas, of door het slechte weer moest ik meermaals plassen. Tot diep in de nacht had ik op mijn kamer naar de televisie gekeken en nadien had ik nog een schrijfsel gemaakt in briefvorm voor mijn tante Josée. Mijn was is nog niet goed droog en dat is pech want zo kan ik mijn fietszakken nog niet opvullen. Het ontbijt is goed. Gekookte hesp, jambon de York, brood en veel koffie, suiker en melk. De tafel is stijlvol gedekt. Terwijl ik rustig geniet volg ik stiekem het gesprek en de tafelmanieren van twee Engelse dames, ladies uit Kent, Sussex of elders. Tot 9u10. Dan spring ik recht om mijn dagtaak van fietsende zwerver weer aan te vangen.

Waar is de sleutel van mijn fietsslot ?  Stress.  Ik moet er door zweten omwille van de warme koffie die mijn maag vult. Ik stap naar de garage, waar ik niet alleen de sleutel terugvind maar ook mijn leesbril. Niet goed. Ik zal moeten minder verstrooid zijn, niet alleen op weg naar Rome maar zelfs tijdens de rest van mijn leven. Ik kom net op tijd voor de boot van 9u24. We schepen in tot Buosch aan de andere kant van het water, twee haltes verder. Deze ochtend is het fris en helder weer. Vaarwel Gersau.

Wilfried vaart mee op de Winkelried. Zo heet die boot, naar een vroegere Zwitserse held die sterk was als een beer en die met zijn behaarde borstkas de speren van de Habsburgers trotseerde.

Zo’n boot op het meer van de vier woudsteden is een platte schuit van 58 m lang die slechts 1,60 m in het water zakt. Het duurt niet lang. Weldra ben ik met Olive al op de andere oever. Daar besluit ik  van mijn fiets wat te verzorgen omdat hij door de regens van vorige dag erg vuil is. Ik gebruik als vod een paar sokken die ik voor mijn voeten afdank. Vooral de ketting krijgt mijn aandacht. Ik doe er nieuwe olie op. Daarna volg ik dromend de boorden van het meer tot wanneer ik te Küssnacht kom waar Koningin Astrid, de moeder van Koning Albert II van België, was verongelukt. Ik ben geen ramptoerist, noch een grote fan van ons koningshuis, en wil niet weten waar dat precies gebeurde. Ik had zelf ook familieleden die de dood vonden in een verkeersongeval.

Lüzern is nu nog maar op 8 km. Ik maak rechtsomkeer want ik ben wat te ver gereden en ik wil mijn route correct blijven volgen.  Het is te koud om te zweten en het is niet warm genoeg om kledij uit te doen. Voor een fietser is dat een moeilijke situatie. Hij heeft geen dorst maar moet toch regelmatig drinken om geen inzinking te krijgen. De kilometerteller doet het weer. Gisteren was hij door de nattigheid stilgevallen. Ik wreef de onderdelen van het tellertje goed droog en draaide er een plastieken zakje rond. Omdat ik te veel belang hechtte aan dit, vergat ik echter een zijweg te nemen en te klimmen tot aan de Kapel van Flüeli, een plaats van grote volksdevotie. Aan het station van Giswil stop ik om even beraad te houden. Er stoppen daar treinen met regelmaat. Dat brengt me op het idee van zelf ook zo’n Zwitserse trein te nemen, zo’n trein die je over de bergen brengt, zelfs Garin en Aucouturier deden dit in de Tour de France van 1904 en dat waren toch wielercracks.  Ik moet echter wel nog bijna een uur wachten op de volgende trein in de goede richting .We zullen dus maar doorgaan, zoals de dappersten, want zo zijn Olive Green en ik. Wij rijden bergop, volgen de kronkelende weg naar de Brünig Pass. Onze moed krimpt ineen. Als een brandend papiertje in de open haard kwijnt de gloed van onze wilskracht langzaam weg. Op het ogenblik dat druppels uit de wolken beginnen te vallen valt dan de beslissing.  De dag is nog lang. We gaan hier niet te stoer doen. Snel terug naar dat station ! Om dit nieuwe plan vast te houden koop ik zonder talmen tickets tot Meiringen. Het is niet duur. Waarom zwoegen als een beest op de Brünig als het via de rails toch zo gemakkelijk gaat !  De tijd die me zal brengen tot aan het vertrek van de trein wil ik vullen met het eten van apenootjes uit een automaat. Dit snoep steekt in een plastieken zak waaraan ik zo fel moet trekken om die open te krijgen dat wanneer dit uiteindelijk gebeurt plots  ¼ van de inhoud wegvliegt op het perron. Wat een pech. Na nietsdoen en zitten op een houten stationsbank, komt er een boemeltreintje aangereden. Mijn zwaar bepakte fiets moet ik zelf eerst oplichten om hem in de speciale treinwagon voor tweewielers te krijgen. Eens in die wagon moet ik hem hoog aan een haak ophangen. Deze inspanning is wat te zwaar en het lukt me niet, maar een jonge kerel helpt me. Het is de eerste keer in mijn leven dat iemand mij als een sukkelaar beschouwt die even moet geholpen worden. De trein hotst en krabbelt over de bergkam tussen rotsen en bomen. Plots een rood signaal en een hele tijd blijven wij op dezelfde plaats. Na een uurtje ben ik te Meiringen. Nabij het station vind ik een cafetaria in een supermarkt die Mi Gros is genoemd. Daar is een mooi uitgebreid salade buffet. De hongerige consumenten scheppen er zelf hun borden vol. Aan de kassa wordt het volle bord gewogen, alles aan dezelfde prijs, tegen  2,00 Fse de 100 gr. Wanneer mijn bord leeg is en dat duurde niet lang,  heb ik ondertussen reeds gezien hoe populair de vermicelli ijs daar wel is. Dat wordt dan uiteraard mijn dessert.

Het stadje Meiringen heeft geen heilige om de commercie te verbeteren. SHERLOCK HOLMES is er de grote  vedette. Het is wel een ontdekking te vernemen dat diep in Zwitserland deze wereldberoemde Engelsman zo aanwezig is. Er is daar een eenvoudige reden voor. Sir Conan Doyle de grote schrijver van misdaadverhalen en geschiedenisboeken kwam te Meiringen op vakantie waar hij tijdens zomerse wandelingen in de bergen of winterse sportactiviteiten bedacht wat in zijn boeken zou komen.  Het is dus een must te Meiringen het museum van Sherlock Holmes te bezoeken, hetgeen ik dan ook doe. Daarna fiets ik tot aan de Aareschluss. Met mijn lichte fietsschoenen is een lange wandeling daar nogal pijnlijk voor mijn voeten. De rivier Aare wringt zich hier sedert een miljoen jaren tussen de rotsen door. Wat een natuurwonder ! Daarna rijd ik verder tot Reichenach om de waterval te bewonderen. Als laatste bezoeker van de dag kom ik aan, een kwartiertje voor sluitingstijd. De entreeprijs is te hoog om maar eventjes te kijken en in een oude lift te stappen die misschien nog onderweg blokkeert. Ik neem nu de richting  Jeugdherberg van Meiringen. Overnachting met ontbijt kost daar 21,60 Fse.  Voor avondeten moet op voorhand ingeschreven worden en dat deed ik niet. Maar als er wat over blijft van wat anderen bestelden, kan ik misschien toch nog mijn buikje vullen wordt mij in het oor gefluisterd. Terwijl een flinke groep jongeren eet, trek ik me terug op de bovenverdieping waar douches en toiletten op dat ogenblik voor mij alleen zijn. Wat later bezoek ik weer de eetzaal maar mijn tweede poging om eten te krijgen mislukt want de jongeren hebben werkelijk alles opgegeten, een teken dat wandelen in de bergen de eetlust sterk bevordert. 

Ik wandel door Meiringen, verneem nog meer over Sherlock Holmes, vind een bank die me uit haar muur biljetten geeft, en dan stap ik binnen in het Cristal American Café. Formidabele bediening. Snel. Goed.  Mooie dienster. Ik drink twee grote pinten en eet een mooi stuk vlees. Het lijkt daar niet moeilijk te zijn om na de laatste hap stiekem te vertrekken, zonder de rekening te vereffenen. De manager van deze brasserie is echter een heel knappe vrouw en daarom  laat ik er graag  27,60 Fse achter.  

Wanneer ik terug op het adres van mijn logement kom is daar nog een volle autobus kinderen bijgekomen. Veel lawaai. Gelukkig gaan zij allemaal vroeg naar bed en blijven er slechts nog enkele mannen over aan een grote tafel, allemaal fietstoeristen, die hun plannen voor de volgende dag bespreken  zich buigend over een landkaart van midden Zwitserland. Ik voeg me bij hen. Het zijn twee Duitsers, hoogstudenten Mathematik uit Wurzburg. Zij rijden met hun duo korte afstanden. Een derde kleine gespierde man rijdt solo en heeft een ongelooflijk lange sportieve tocht op zijn komend dagmenu. Hij is belastingsadviseur en komt uit de streek van Freiburg in het Zwarte Woud. Hij beweert te wonen in het dorp in Duitsland met gemiddeld jaarlijks de meeste uren   zonneschijn. Wij slapen allemaal samen op een soort zolder in een grote beddenbak met acht individuele matrassen terwijl onze lichamen steken in een linnen slaapzak die de jeugdherberg ons verplicht te gebruiken. De geur van het onfris ondergoed van de anderen stoort mijn nachtrust.  Ik open het venster. Een mooie sterrenhemel overkoepelt Meiringen waar iedereen vreedzaam slaapt tijdens de rusttijd der gelukkigen. Stille nacht.

Misschien is de grote slechterik professor Moriarty op dat moment toch nog bezig met een nieuwe deugnieterij. De Napoléon van de misdaad  dreef Sherlock Holmes en zijn assistent Dr Watson zo vaak tot het uiterste. Hier te Meiringen hebben zij finaal met mekaar afgerekend, de geniale speurder die door zijn minutieuze observaties de ongewone zaken oploste en de baron van het duistere en het kwade waren aartsvijanden. In een verhaal dat het laatste zou moeten geweest vochten zij het definitief met mekaar uit. In hun sterke koppen wilde het verstand het niet opgeven, noch bij de een noch bij de andere, en zij vochten het uit als straathonden met hun lichaam. Worstelend kwamen zij in het kolkend water van de kloof van de waterval van Reichenbach terecht. Zij verdronken in het wilde water. De lijken van beide opponenten werden door de stroming meegesleurd en verdwenen spoorloos. Met dit scenario eindigde de schrijver zijn reeks waarin zijn grote detective de hoofdrol speelt. Arthur Conan Doyle schreef eigenlijk liever ernstiger werk , zoals zijn monumentale versie van de Geschiedenis van de Grote Oorlog 14/18 en verder nog 32 andere boeken. De kritiek van de hogere kringen kon hij nog moeilijk slikken. Het succes van zijn excentrieke held groeide hem tot boven de kop. Zijn boekjes verkochten als broodjes, hadden hem rijk gemaakt, maar hij kreeg als intellectueel en vrijmetselaar niet de erkenning die hij verlangde. Hij liet Holmes en Moriarty dus maar verdrinken te Meiringen. Zo hoopte hij van hen af te geraken. Maar de ontelbare lezers reageerden en pruttelden geweldig tegen. Sherlock Holmes was hun onsterfelijke held geworden, even groot als Willem Tell, Robin Hood, Don Quichotte, en anderen. Het huis van 221b Baker Street te Londen waar de fictieve intelligente speurneus zijn kantoor had, werd door velen belegerd. De druk werd zo groot dat zoals Lazarus en Jezus Christus ook Sherlock Holmes uit de dood terugkwam om voor altijd iedere boekenkast te bevolken en te blijven in boeken, kortverhalen, films, feuilletons, tot zelfs in een animatiereeks waar hij al in de 22^ste eeuw misdaden van een nog vandaag niet gekende aard kan oplossen. De lezers wonnen dit pleit tegen de schrijver die tegen zijn goesting nog nieuwe verhalen moest brengen. Sir Conan Doyle was een dokter. Hij was ook een sportman die cricket speelde, ook de nobele art van het boksen lief had, in tennis en pingpong vrij behoorlijk de concurrentie kon bekampen. Hij reisde vele malen naar Noorwegen en naar Zwitserland voor de goede lucht en de ski.  (Papoum) .

31-01-2009 om 03:27 geschreven door Papoum

1693-1694. 
LES ANNEES DE MISERE.

Als Landenaar heb ik een bijzondere interesse voor deze twee jaren omdat de Eerste Slag van Neerwinden van 29 juli 1693 in deze periode valt. Door mijn interesse voor genealogie ben ik ook altijd nog op zoek naar informatie in de hoop van eens te ontdekken hoe en waarom mijn voorouders , met de familienaam Journée, in Haspengouw zijn aangekomen in die tijden. Ik kwam tot het schrijven van dit stukje na het lezen van ‘ Les grandes crises démographiques de l’Ancien Régime’ door Thierry Sabot van 29/01/2009. 

http://www.histoire-genealogie.com/spip.php?article1630
 

Crisis. De koude en de hongersnood zijn vreselijk geweest in 1693-1694.  In het uitgestrekt Koninkrijk van Louis XIV  waren er door deze plagen 1,6 tot 2 miljoenen slachtoffers. Het was al in 30 jaren niet meer gebeurd dat de bakkers brood maakten van varenskruid, eikels, gekookt  gras en van nog groene ongeoogste graangewassen.  In het Parlement werd beslist dat iedereen die nog middelen had om de armen te helpen dit dringend moest doen  en in alle parochies werden processies gehouden in de hoop dat  God zou helpen. Vandaag nog zijn de gevolgen te cijferen. Vele mensen  zijn verhuist in 1694  met de bedoeling betere levenskansen te vinden in andere oorden. Minder kinderen werden geboren en gedoopt in dat jaar, omdat jonge volwassenen hun huwelijk of samenwonen uitstelden.  Terwijl dan wat later , na onthouding, er vanaf 1696 tot 1707 een ‘babyboum’ volgt om het evenwicht in de families te herstellen. Er was veel kindersterfte, vele kleuters en peuters werden achtergelaten door hun ouders of als vondeling aan de kerkdeur gelegd. In meer dan een dorp verdween 25 % van de bevolking.

Enige rekenkunde geeft dit  voor Frankrijk :   + 1325000 kwamen op de wereld en  - 2836000 verlieten dit leven.  Dat betekende  een vermindering  van 6,8 %  van de totale bevolking op slechts twee jaren.  Toen er veel meer Fransen waren op het begin van de XXste eeuw zou de eerste wereldoorlog ongeveer op 4 jaren evenveel mensen doen sterven.

De misdaad vermeerderde in 1693-1694.  Er werden 401 bandieten  naar de galeien gestuurd terwijl dit normaal voor éénzelfde periode gemiddeld 254 was.  Een vaststelling uit 1698  toont aan dat in dat vreselijk  koppel jaren er dan toch nog zijn geweest, en niet de minsten, die rijk werden  door het verkopen van eetwaren  tegen de hoogste prijs en door het kopen van  land en boerderij tegen lage prijs.

In een brief aan de Zonnekoning die toen in zijn paleis een schoon leven had, schreef de grote Fénélon in 1694 het volgende :  ‘ Uw onderdanen sterven van honger. De landbouw is bijna verlaten. De steden en dorpen ontvolken zich. Alle ambachten kwijnen weg en zij voeden de arbeiders niet meer. De handel is teniet gegaan. Heel Frankrijk is niets anders meer dan een groot droevig hospitaal met lege voorraadkasten. In vele streken volgt de epidemie de hongersnood.  Typhus, nu meer bekend als de kwaadaardige rotkoorts, rafelt de hongerlijdende bevolking uit ‘ .

De regels van ene  Mr Lachever uit  Orléans 1693  bevestigen dit :  ‘ Overal kwam men de nare geluiden tegen van kindjes die door hun ouders waren verlaten. Zij weenden dag en nacht in de hoop van een stukje brood te krijgen.  Men zag alleen nog maar bleke en verwrongen gezichten. Hier en daar vielen soms mensen flauw in de straten en op de pleinen. Het gebeurde immers dat mensen gewoon op de grond gingen liggen om te sterven. ‘‘

Mijn simpele mening over dit alles:  ‘ Het is me duidelijk dat de jaren 1693-1694 uit de geschiedenisboeken werden geweerd ,  uitgeveegd omdat er werkelijks niets goeds was gebeurd. Deze jaren zijn een schandvlek in onze Westerse Geschiedenis, voor onze blanke beschaving.  De Stad Landen en haar inwoners van toen moeten veel hebben geleden.  Hun leed en hun honger  hebben nooit meegeteld.  De 27000 mensen en de 10000 paarden die op die dag van 29 juli 1693  in het bloedbad van Neerwinden de dood vonden , verdienen toch wat meer eerbied en respect.  Zij mogen nooit vergeten worden.  Wanneer we eens als toeristen het Kasteel van Versailles bezoeken  tijdens een vakantiereisje, kunnen wij ons toch niet goed voelen als we van Versailles de keerzijde van de medailles kennen , van de prijs die dat eens heeft gekost voor de gewone mensen zoals wij er ook maar zijn. ‘

( Papoum -  Landen 1/2/2009) .

31-01-2009 om 00:00 geschreven door Papoum

Tussen Biberbrugg en Gersau.

Dwars door de kamer heb ik een koord gespannen waarop mijn was droogt.  Ik ben niet gehaast. Het is toch rustdag volgens de regels van de Kerk.  Tijdens het ontbijt komt de bazin terug met me praten. Zij spreekt vloeiend Frans en wil meer over mij weten omdat zij dat dan allemaal zou kunnen vertellen aan de klanten van haar café. Niet alle dagen stopt hier een grote Belg met een baard die per fiets op weg is naar Rome. Vroeger was zij lerares in huishoudkunde in Romandië.  Maar zij volgde haar man en werd huismoeder en bazin van dit hotel.  Graag blijft zij echter haar moedertaal spreken. Om de Franse taal te blijven spreken in haar familie met kinderen en kleinkinderen, alsook in de keuken, nam zij pas een Franssprekend Portugees dienstmeisje aan.

Te Biberbrugg  overnachtte ik in een reusachtig Zwitsers chalet waar naast de hotelgasten ook een grote familie verblijft. Aan de voorkant, met zicht op het spoorwegstation en op de steenweg naar Einsiedeln, is deze woning duidelijk een café-restaurant-hotel. Aan de achterkant, met zicht op bos, veld, Alpenweide, heuvels en bergen, is het een grote boerderij. Mijn fiets had ik achter het hotel vastgeketend aan stalen wasdraad palen. Hij werd de hele tijd bewaakt door enkele honden, vele katten, twee paarden en door divers pluimvee. Met wat planken had ik een tijdelijk afdak gebouwd om mijn schone tweewieler te beschermen tegen regen en tegen duivenstront.

De bazin brengt me nog wat koffie. Ik merk dat zij mijn rekening met 5 Fse heeft verminderd, want ik moet voor haar in een kerk of een kapel een kaars branden en wat in de offerblok steken. Er hangen zwarte wolken in de lucht.  Bergop fietsen in de regen op een zondagochtend zie ik echt niet zitten. Ik vraag of ik nog een tijd aan de ontbijttafel mag blijven om enkele brieven en kaarten te schrijven naar mijn familie. De bazin wil weten of die groot is.  Ik begin te vertellen en wanneer ik het heb over mijn hond Luca kom ik bij haar aan een gevoelige snaar. Nu heb ik recht op een absoluut trieste story over haar eigen hondje, een wreed verhaal bestemd voor hondenliefhebbers.

Once upon a time in Biberbrugg …  waren twee onbekende personen aan het eten in het restaurant Am Bahnhof. Zij hadden aandacht gehad voor het kleine lieve hondje van de bazin dat onder de tafels ging snuffelen aan de schoenen van de bezoekers. Zo’n huisdier kun je altijd niet in het oog blijven houden. Bijna nooit stoort zo’n lieverdje de klanten niet, in tegendeel het vermeerdert de familiale sfeer van het huis waar mensen en dieren samen gelukkig zijn. Wanneer de onbekenden vertrokken ging de man aan de kassa betalen en de vrouw was toen plots al weg, naar het toilet zou men denken. Maar, neen, … en gelukkig had een trouwe tooghanger het gezien … die dame had stilletjes het hondje meegepakt. De beide vreemdelingen waren al op de parking toen alarm werd geslagen en de bazin met medewerking van enkele cafébezoekers de achtervolging inzette, in dit geval niet op de kidnappers maar op de dognappers, de bandieten, de deugnieten. De wegvluchtende auto werd geblokkeerd toen hij al op de steenweg was. Er werd gevloekt, gestampt, gebonkt, geschreeuwd. Om het volk te kalmeren gooiden de dieven het hondje door het raam uit hun auto. In het tumult konden zij dan toch wegrijden. Maar het beestje was in paniek en liep plots de steenweg over waar het werd geraakt door een andere auto die nietsvermoedend voorbij snelde. Enkele uren later heeft de veearts het hondje moeten doodspuiten omdat het te zwaar gewond werd. Onderzoek toonde dat de schuldigen van dit dwaze drama in Italië woonden, volgens de identiteit die zij opgaven toen hun wagen werd gehuurd. Het gebeurde op een zondag, vier weken voor mijn aanwezigheid op de plaats van dit droeve gebeuren. De bazin heeft tranen in haar ogen. Haar verdriet is nog altijd groot. Ik probeer haar te troosten.  Hélas, Madame, dans ce monde il y a …   zovele slechte mensen, die ongestraft blijven doorgaan met hun onhebbelijkheden.

Gedurende een uur valt er veel regen.  Tot 11u 00 blijf ik schrijven. Daarna wens ik met een glimlach aan iedereen die daar in dat droog café zit veel geluk en ik vertrek. Dit was een goed adres. Ik vat mijn stuur bij de horens en ben klaar voor nieuw klimwerk, maar met genoegen stel ik vast dat de bergop voorbij is omdat ik vorige dag toch al goed omhoog was geraakt. Met enige emotie van lichaam en ziel draai ik weldra naar het befaamde pelgrimsoord dat bestaat sedert het jaar 828. Met alle respect voor Lourdes en voor Scherpenheuvel, maar nu rijd ik toch op betere katholieke grond. EINSIEDELN hier kommen wir.

MEINRAD, een wijs en gelovig man uit de Hohenzollern-familie, had zich in een bos teruggetrokken voor een sober en eenvoudig leven van gebed. Reeds tijdens zijn leven telde deze kluizenaar, priester en leraar, vele volgelingen die in gemeenschap woonden. De abdis Hildegard van Zürich vertrouwde aan de heilige eremijt een wonderdadig Mariabeeld toe. Vele pelgrims kwamen dit beeldje eren. Zij offerden en zo kreeg de kluizenaar veel munten. Twee rovers  vermoordden echter de eremijt op 21 januari 861. Maar twee zwarte raven bleven die misdadigers achtervolgen en opjagen tot wanneer zij de moord bekenden, om berouw smeekten en op de brandstapel werden gestraft.  Waar de einsiedler = de eenzaat verbleef kwam een klooster ter herinnering, een abdij die groeide,  waar vooral  zonen uit rijke families abt, pater, of broeder werden. Doorheen  de eeuwen was Einsiedeln een unieke plaats van ontmoetingen, studie, werk, geloof, kunst en gebed.

Einsieln mit seinem Benediktinerkloster ist als Wallfahrtort das wichtigste Zentrum des Glaubens und des religiösen Lebens in der Schweisz .

Bussen. Wagens. Parkings. Bedevaarders van nu. Ik ben eerder een pelgrim van vroeger en plaats mijn velo tegen de granieten gevel van de indrukwekkende kerk van Einsiedeln. Omdat het nog altijd wat regent en druppelt bescherm ik mijn bagage met twee vuilniszakken van de Stad Landen. Bij noodweer is dit een goed idee. De grote abdij is een heilige plaats vol schoonheid. Als de hemel niet te ver is, dan zou hij wel hier dichtbij kunnen zijn.  Barok. Muziek. In de basiliek staan minstens drie kerkorgels van onschatbare waarde en kwaliteit. Het nieuwe orgel met naam Mauritius telt 5000 pijpen. Iedere dag  om 16u20  wordt te Einsiedeln het Salve Regina gezongen. Dat is een hoogtepunt voor de bezoekers. Op 14 september zijn er grote feesten. Ik ben hier dus twee weken te vroeg aangekomen, en zeggen dat ik soms meen dat ik niet vooruit geraak op mijn verdomde Brooks.  In deze kerk is alles zo rijk, maar moet dat eigenlijk ?  Het is hoogmis en er zijn minstens duizend gelovigen. De Zwarte Madonna met de gouden mantel heeft een prachtig altaar. Zoals de minder vrome Brusselaar  Manneke P. heeft de Madonna von Einsiedeln  eveneens een uitgebreide garderobe. Sedert de Spaanse Tijd wisselt zij regelmatig van kledij.  Aanschuiven om te offeren. Veel gelovige mensen. Damen und Herren. Regenjassen. Wierookgeur. Paternosters. Natte vloer. Les parapluies de Einsiedeln.  Aan een loket zit een benedictijn met een brilletje op zijn neus. Hij int vlot goed geld, stevige Zwitserse deviezen. Ik schuif mee in de rij van oude dame met handtas . Niet uit mijn ‘saccoche’ doch uit de achterste zak van mijn koerstrui haal ik een bankbiljet.  “… Für eine Heilige Messe für meine Familie …”

De pater stopt mijn Zwitsers briefje in een portefeuille die reeds barst door de inhoud. Ik krijg een gewijde medaille van de Zwarte Madonna.  Aflaten voor het vagevuur en de entreebonnen voor de hemel, zijn tegen een spotprijs te koop. De oudere vrouw die mij volgt geeft aan dezelfde pater 100 Fse.  Wat moet zij veel gezondigd hebben ! Na  haar volgen nog achtenzeventig andere gelovigen die graag willen afdokken.

Terug buiten. De regen valt als een zegen over Einsiedeln. Sint Benedictus  schreef de regel voor die bepaalt dat de monniken ook veel handenarbeid moeten verrichten. Zij produceren zelf alle levensmiddelen. De rijkdommen en eigendommen van de abdij zijn vandaag nog onmetelijk. Opmerkelijk is zeker dat de paters van Einsiedeln reeds sedert 500 jaren prachtige paarden kweken.Pijlen brengen mij naar de winkel van de abdij. Deze is gelegen in een tuin met oude bomen en er is ook een molen om te bezoeken. Een grote dikkerd in monnikspij ziet toe of er niets gepikt wordt.Hij laat ook de kassa rinkelen. Ik koop een handvol zichtkaarten. Op mijn vraag ‘ … Gibt es hier das  Buch  AUF DER SPUREN DER JAKOBSPILGER  , “ knikt de pater bevestigend. De slimme man met dikke kop loopt even met me mee en toont me direct waar het staat. Er zijn twee exemplaren van dat boek voor de echte Compostelafreaks.  Het boek kost 68 Fse en is veel te mooi en te zwaar om mee te sleuren in de regen van vandaag en gedurende de volgende weken tot in Rome.  Na wat vingerfijn bladeren dank ik de gewijde winkelier. Ik vertel hem dat ik volgende week met mijn wagen zal terug komen om het te kopen. Een leugentje dat de goede Heilige Jacob mij wel zal vergeven.

Ik wandel door de winkelstraat en koop nogmaals kaarten, nu ook met de nodige zegels. In de wachtzaal van een bushalte kan ik droog gaan zitten om meerdere kaarten te voorzien van adres en enige woorden. Tijdens mijn bezigheid word ik gestoord door twee stapelzot verliefde teenagers die daar als tortelduiven zich komen gedragen. Zij spreken Italiaans. Romeo en Julia.  Autobuslui. Bedevaarders van één dag. Terwijl hun mama bidt tot de Zwarte Madonna en tot de Heilige Meinrad verstopt dochter zich ergens met haar ondeugend vriendje. Prille maar toch felle liefde. Nog één week en dan zie ik niets anders meer dan Italianen. Zal ik hun taal verstaan ? Ik laat het droge hoekje aan die twee gelukkigen. Even later ben ik weer gezeten op mijn fiets.  Auf wiedersehn Einsiedeln !

In volle regen rijd ik nu weer  6 km terug . Ik storm bergaf tegen hoge snelheid en kom te Biberbrugg terug voorbij de plaats waar ik sliep en waar dat hondje stierf, Hotel-Restaurant Am Bahnhof. Daarna draai ik naar links waar ik een heuvelende weg blijf volgen naar het Zuid-Westen. Dit is nu het hart van Zwitserland, de streek van Willem Tell.  In de verte ontwaar ik een kerk met een groot dak, waarop de witgele pannen tussen de rode pannen volgende zin vormen: “ St Antonius bit für uns” . Na de Heilige Meinrad is het nu de beurt aan deze heilige. Omdat ik ook Padua zal bezoeken, moet ik toch ook hier even mijn bootje aanmeren.Het is een prachtige nieuwe kerk met een portaal, gescheiden van het centrale schip door stevige glazen deuren. Dit is de schone parochiekerk van Rotenthurm. Ik duw mijn natte fiets het portaal binnen, sluit de glazen voordeur en afgezonderd van de buitenwereld ben ik nu in een droge en warmere ruimte, zoals in een veranda. Ik wissel van kledij. Daarna wandel ik rustig de kerk binnen. Tegen de muren staan beelden van heiligen. De eerste waar ik langs kom is Jacobus Maior.  Raar maar waar. Wat een wonderlijk teken voor de pelgrim met schelp die ik ben !

Ik salueer mijn grote beschermheer, en ook zijn kameraden de andere heilige mannen en vrouwen, apostelen en eremijten. Sint Antonius staat op een voetstuk, een ereplaats, en tot mijn verwondering is er geen offerblok. Ik word aangetrokken door een zijaltaar waar reeds vele kaarsen branden. Ik kom er voor de Witte Madonna met het Kind te staan. Ik betaal voor een kaars, speel even met het vuur, neem deel aan het geloof. Mooie en propere kerk. Na mijn rondje door de grote ruimte van het gebouw besluit ik van nog een tijdje te schuilen in het glazen portaal.  Ik dineer er op de grond met muësli, melk, banaan, leckerli koekjes. Alvorens te vertrekken uit dat glazen voorhuisje veeg ik keurig alle kruimels weg. Meer nog, omdat de voordeur open stond, zijn op deze zondag een dozijn kleine huisjesslakken het portaal binnengekomen.  Ik raap ze allemaal op en breng ze terug buiten in het natte gras.

Ik besluit verder te rijden. In een bergaf krijg ik het koud. Ik bijt op mijn tanden en ik omklem mijn stuur zo goed als mogelijk met mijn vochtige handen. Zo vorder ik 13 km verder tot Schwyz waar ik in een koffiebar mijn ellende kan verzachten. Ik geniet er van warme koffie en lekker gebak.  Daarna bezoek ik er de luxueuze toiletten voor een grote verlossing. Wanneer ik terug op mijn fiets kruip, nog steeds in de regen, voel ik me zo sterk als de grote Faber was in 1909. Tussen Schwysz en Brunnen pedaleer ik zoals de kampioenen. Onderweg wil ik aan een echte Zwitser vragen van me te wijzen waar Willem Tell en zijn zoontje Walti met de appel op zijn kop eigenlijk hun historisch exploot hadden uitgevoerd. Maar ik ben de enige echte zot die het heerlijk vind te fietsen daar op de eerste september in die nattigheid.

Verder fietsen. De cadans aanhouden. Niet verzwakken. Wie in deze toestand blijft stilstaan raapt misschien een longontsteking op. Groot verzet. Vuile benen. Langs de boorden van het Vierwoudstedenmeer neemt Olive Green me mee tot in Gersau.Tot mijn verwondering ligt te Gersau alles droog, omdat daar een microklimaat heerst en het plaatsje verscholen ligt in een inham tussen de rotsen. De wind brengt de regenwolken niet tot daar.Het is bijna 16u  en ik zal nog 80 minuten moeten wachten om met de boot het meer over te geraken. Mijn kleren zijn nat en ik begin weer af te koelen. Ik besluit van mijn rit af te vlaggen. In zo’n slecht weer zal varen een tegenvaller worden. Ik praat  in de wachtzaal van de bootafvaart nog wat met enkele mensen en vind van mezelf dat mijn Duits met Zwitserse klanken redelijk goed is geworden. Redelijk vlug daarna ontdek ik een smal en hoog gebouw waarin Hotel Sonne is gevestigd. Een one-man-night met breakfast kost er 63 Fse. Op enige afstand van daar mag ik mijn geliefde tweewieler in een garage wegbergen. Met de lift kom ik tot op de vierde verdieping. Alle warmte van de douche neem ik in mij op na deze natte zondag. Ik was mijn kleren onder de douche, wring met alle krachten die nog in mijn armen zijn het laatste vocht er uit, maar omdat dit niet volstaat gebruik ik daarna de haardroger om dit werk af te maken. De prijs voor de elektriciteit is toch in de prijs van de kamer begrepen. Rond 19u00 kleed ik mij in jeans, hemd, propere onderbroek, wandelschoenen en ik borstel mijn haar en mijn baard. Ik neem de lift niet, want de trap aflopen is beter om mijn benen terug soepel te krijgen. Tapijt. Vier verdiepingen. Smalle trap. Ik mag om 20u00 aanzitten voor warm eten. Dus heb ik nog één uur voor een avondwandeling .  Ik test de magneetkaart die me als sleutel dient om binnen en buiten te geraken. Moderne tijden, ook reeds in het oude Gersau. Nu , met frisse kop en ogen, ervaar ik dat het uitzicht op het prachtig meer adembenemend is,  en nog meer door het zware wolkendek dat overheersend is, bijna zoals in de tijd van het eerste hoofdstuk, de Genesis, toen God de wateren en de wolken op de planeet  Aarde pas had gescheiden. De overheid deed hier vele inspanningen om het voor wandelaars aangenaam te maken. Bloemen. Fonteinen. Alles in perfecte staat van onderhoud. Een eenvoudige constructie met buizen van verschillende kleur, met blauwe stenen en veel spuitend water, is gewoon geniaal. Het is gemakkelijk te realiseren. Ik maak er een schets van. Ik neem het idee mee naar huis, iets wat vele wijze reizigers en pelgrims zo dikwijls voor mij ook al hadden gedaan. In een restaurant was er een mooi feest. De genodigden in habijt en lange kleren, met goed gevulde buik door spijs en drank, worden met antieke rijtuigen, paarden en koetsiers, terug naar huis gebracht.

Wieder in das Hotel. Ik ben mijn leesbril kwijt. Ik heb hem bij mijn fiets gelaten en zou met een grote stalen sleutel de poort moeten open maken van de garage waar hij ligt. Dat is ver en dat is moeilijk. Met veel moeite slechts kan ik dus de spijskaart lezen.Deze is viertalig. De bladzijden in het Frans staan vol taalfouten. Ik meld dit aan de blonde dienster, zeg haar dat mijn moedertaal onrecht wordt aangedaan op haar menu, en dat het voor mij kleine moeite zou zijn die fouten te verbeteren. Zij reageert eerder vreemd en zegt dat zo iets niet nodig is. In de herfst wordt alles immers opnieuw geschreven en veranderd.  Zij heeft dus mijn talenkennis niet nodig. Dat was eigenzinnigheid op zijn Zwitsers  en ik dacht nog wel dat ik op deze manier misschien goed bij haar zou scoren.

Kippensoep met een ei, gemengde salade, cordon bleu, frieten.

Ik probeer voor het eerst in mijn leven de witte wijn uit dit land, de befaamde fendant. Karafje van 30 cl.  In het gemoedelijke café waar ik ben, brengen enkele Helvetiërs in fel gekleurde hemden hun zondagavond door.  Zij drinken ½ literflessen bier van het merk Cardinal. De fendant smaakt me goed. Tussen de salade zijn enige schijfjes komkommer. Dat verteer ik altijd moeilijk. Meestal hevel ik de groene komkommer over naar het bord van mijn echtgenote . Nu laat ik het op mijn bord liggen. Te Gersau in Hotel Sonne knabbel ik op mijn eentje cordon bleu met frieten.

30-01-2009 om 04:01 geschreven door Papoum

Op de hellingen van de Hörnli.

Tijdens de heerlijke nacht in het portaal van de abdijkerk van Fisschingen rust mijn lichaam. In de warme slaapzak geraakt mijn kop echter niet in slaap. Deze plaats is te stimulerend voor al mijn zintuigen. In voel me één met de vele pelgrims die er vroeger ook hebben geslapen. De orgelspeler is vertrokken en op de steenweg die op 100 m ligt, rijden nu minder wagens voorbij. Het wordt stil. Doorheen de duisternis komen nog alleen maar geluiden van heel ver. Het zijn de koeien met een bel rond de nek die in de hoger gelegen grasvelden zich nog wat verplaatsen, wellicht om te gaan drinken. Ik lig te zweten. Ik nam vanavond geen douche. Na middernacht sta ik op, neem een handdoek en mijn pyjama, en stap naar de fontein in de tuin van de abdij.  Daar is veel fris water om mij te wassen. Poedelnaakt onder de sterrenhemel droog ik me goed af en weldra ben ik gekleed zoals het moet voor een verkwikkende nacht. Slapen in rennerskledij vol zweet kan en mag niet.

Wanneer de zon weer licht brengt verlaat ik mijn hoekje om tussen de bloemen mijn ochtendplasje te maken, zonder met mijn waterfluit de heilige grond van de abdij te onteren. Ik ontdek nu de historische waterkraan en de stenen bakken waar de voeten van de pelgrims werden gewassen. Er staan nog zelfs kruiken om de rites en geloofsuiting te volbrengen van het wassen van voeten van vreemdelingen. Het zou daar zelfs kunnen gebeuren dat een vrouw met lange haren zoals Maria-Magdalena  je voeten afdroogt. Mijn geloof is te zwak en echte mirakels zijn zeldzaam. Met de kleine handdoek die rond mijn nek hangt moet ik daar persoonlijk mijn maatjes 46 afdrogen. Het is een prachtige ochtend, 6.00 u. De torenklokken luiden en even later komt er weer leven in deze abdij zonder brouwerij. Ik hoor het gebed van de kloosterlingen in de kerk.

Het is nu tijd om weer te fietsen. Even later bereik ik het gehucht Au. Ik lees op mijn routeblad, vrucht van goed voorbereidend werk, dat er nu een klim komt van niet minder dan 20 %. Ik hoop dat dit een drukfout is. Zelfs de beste cracks kraken en jammeren van … oei,oei,oei, of van ... aie,aie,aie, … om zo een muur op te geraken. Moet ik dat nu proberen, nog voor enig ontbijt ?

Ik stop te Au.  Ik heb nog altijd mijn pyjama aan, want in de vroege zon op de bagagedrager achteraan laat ik mijn kledij nog wat verluchten.  Aan een waterbak was ik mijn kop eens en wat verder, terwijl ik me vast klamp aan enige takken doe ik van op een muurtje mijn gevoeg direct in een bergrivier. Ik verbaas me fel over de grote ordinaire hoeveelheid die ik in mijn dikke darm aan het meeslepen was. Wat een verlossing !  Daarna zoek ik in mijn tassen een washandje en met veel fris nat zorg ik dat mijn reet weer goed proper aanvoelt. Leven in de pure natuur maar toch geen beest zijn, mag dit genoemd worden. Op deze zaterdag morgen doe ik weer de koersbroek met het beste zeemvel aan.

En nu moet ik het dorp Au uitrijden, met veel goede moed voor de komende klim.  Het is de  Hörnli.  Na tweehonderd pedaalstoten heb ik het al begrepen. Dit wordt niets voor mij.  Het is echt nog te vroeg om ver in het rood te gaan, om mijn benen voor de rest van de dag te verzuren. Zonder schaamte stap ik daarom uit het zadel en probeer van te voet boven te geraken.  Ik verander van schoeisel en stap verder naar omhoog op mijn Mephisto’s met luchtzolen. Dit is toch het land om wat te wandelen. Mijn zwaar beladen fiets vindt het ook goed. Stappen en fietsduwen op een 20% helling is ook niet gemakkelijk. Regelmatig stoppen wij om wat te rusten en naar het landschap te kijken. Wat een groots panorama !

Allewinden.  Neerwinden ?  Overwinden ?  Ik kom op een pleintje aan een gekleurde houten wegwijzer.  Met glimlach op mijn gezicht lees ik  :  Chemin de Saint Jacques – Schwabenweg – Jakobstrasse – Hoogte boven de zeespiegel =  922 m .

Er zijn in het brede grasdecor zovele koeien. Blijkbaar zijn die beesten niet gek maar erg gelukkig en gezond. Ik sluit mijn ogen en hoor de symfonie van honderden koebellen, het gezoem van de vliegen en de insecten die smullen aan de rijke mestoverschotten, het gekwetter van overvliegende vogels. De zon straalt goed en in lauwe ochtend dampt mijn oververhit lijf reeds.

Der gute Gott ist ein Bauer aus der Schweisz mit viele Kühe.

Zoals de trommels in de tempels van Boedha klingelen hier de zware bellen. De muziek van de ongeschoolde beesten op de groene hellingen is hemels.

Eindelijk boven. Stop. Ik ben blij dat het moeilijke voorbij is, en wat ongelukkig omdat het schone weer achter me ligt. Ik veeg mijn bovenlichaam droog en trek een verse T-shirt aan onder mijn  koerstrui. Goed droog aanvoelen alvorens de berg af te rijden. Hörnli , we hebben U met onze flinkste stappen overwonnen en we zullen U nooit meer vergeten.

Ik fiets verder, kom in Sterneberg. Ik denk aan de fluitspeelster Berdien Stenberg, aan Josef von Sternberg die de film Der blaue Engel had gemaakt.  Maar dit is hier een boerendorp in het bergland waar boter, platte kaas, en Zwitserse kindjes worden gemaakt. We dalen tot Bauma. Mijn remmen doen het goed. Ik koel wel af in de wind en besluit van even te rusten aan een stationnetje waar een stoomtrein op toeristen wacht. Tegen een muur ontdek ik een automaat met Ovomaltine. In de fifties werden thuis de melkflesjes van mijn broers gevuld met Ovomaltine. Goed spul, want zij zijn sterke en slimme kerels geworden. Ik geniet van zo’n bekertje super.

Nadat ik reeds in de Hörnli een oldtimer Bugatti zag voorbij snellen, zie ik op deze plaats nu enige Säntis. Dat zijn kleine sportwagens die worden voortbewogen met elektrische stroom uit een batterij. Met goed tempo vorder ik nu. Precies om 10.45 u bereik ik Gibswil.  Bravo. Er staat nu  km 1000 op mijn teller en ik ben ondertussen  12 ½ dag aan het fietsen. Om dit te vieren stop ik aan een baancafé met terras, maar ik mag er niet gaan zitten waar ik wil omdat alle tafels zijn gereserveerd. Ik vind toch een tafeltje en drink een pint.  Ik schrijf wat in mijn dagboek. Ik stink weer naar verdampt zweet, moet binnen zitten en mag niet op het terras, meen dat er te weinig lucht is en dat de tafelkleedjes er te wit zijn. Daarom betaal ik en verlaat het café. Een grote zwerm mountainbikers komt aan. Voor deze sportievelingen is er een pauze voorzien op het terras van dat baancafé.

Mijmerend fiets ik verder. Daar komt Wetzikon, in Vlaanderen bekend door de cyclo-cross, en blijkbaar zitten vele Zwitserse fietsers  op deze zaterdag op hun tweewieler want de weg is er gevuld mee. Ik kruis zelfs een groep cyclisten op militaire fietsen, die met geweer, tent, camouflage, helm, zware schoenen, van het heerlijke soldatenleven genieten. Zoals ik noteerde op mijn wegkaart moet ik nu zwenken naar Jona en weldra bereik ik Rapperswill aan de Zuricher See. Dit is een gastvrij en lieftallig oord waar een sfeer heerst van braderie. Vandaag wordt er een groot nieuw betonnen gebouw ingehuldigd en dat blijkt een openbare parkeerruimte met drie verdiepingen te zijn. Tussen Rapperswill en mij is het liefde op het eerste zicht.

In een fruitwinkeltje koop ik Chiquita bananen. Langs de promenade aan het meer staan er banken. Een er van wordt van mij tot 15.00 u. Fiets op slot, opgerolde slaapzak als hoofdkussen, buikje vol met bananenpuree, en daar slaapt de luie fietser alweer zijn dutje. Er is veel ambiance rond het meer, waarop bootjes en eendjes dobberen, waarin visjes zwemmen. Om mij te oefenen voor later in Italië smul ik bollen veelkleurige Italiaanse ijs. Op de ultieme  zaterdag van augustus loopt er veel schoon volk rond te Rapperswill.

Tijd om te vertrekken.  Ik ben weldra te Pfaffikon. Dit is een  simpele gemeente en het heeft niets te maken met de ikoon Pfaff, de legendarische goalkeeper van de Rode Duivels, van Trabzon en van Bayern Munchen, onze Jean-Marie. Op de drukke weg heb ik veel moeite om de volgende helling te overwinnen. Ik versterk me nog wat door Yoghurt en melk te drinken, want ik wil vanavond nog een hoogtepunt bereiken op mijn pelgrimsroute, namelijk de benedictijnerabdij van Einsiedeln.  Om daar te geraken moet ik nog 6 km klimmen. Ik toon moed en volharding op het eind van deze dag maar ik ben niet fier op mijn prestatie omdat ik vandaag nog maar 58 km reed. Weinig, maar toch mooi. Schitterend af en toe.

Biberbrugg. Spoorwegstation en een groot hotel-restaurant dat me past. Ik krijg een prachtig groot bed, neem een lekker bad, was mijn kledij en mijn handdoeken. Netjes gekleed eet ik daarna een grote steak-au-poivre in het restaurant en ik geniet van enkele pinten bier. Daarna volgt een goede nachtrust.

23-01-2009 om 05:40 geschreven door Papoum

De Jakobsweg dwars door Zwitserland.

Het is vrijdag en ik heb lekker geslapen. Ontbijt om 8.00 u in een eetzaal die de vorige avond gesloten was. Mijn naam staat op een papiertje dat op een van de tafels ligt. Er overnachtten meer gasten dan ik dacht in deze jeugdherberg . Twintig. Een oudere autoritaire man zorgt dat alles voor iedereen keurig verloopt tijdens dit uur. Mijn fietstassen zijn reeds klaar om te vertrekken maar ikzelf ga toch nog even op mijn bed liggen omdat de zon me nog niet uitnodigt om mijn tocht te vervolgen.Wat later vertrek ik dan toch maar, samen met drie dames en een heer die op gewone fietsen onderweg zijn. Zij combineren fiets en trein . Bergop liefst met de trein en bergaf op de fiets is mogelijk langs fietsroutes in Zwitserland. Ik volg de See Rad Route naar het Oosten, maar ik zie dat alle andere fietsers naar het Westen rijden. Het grote meer ligt breed en kalm op mijn linkerzijde. Water en land. Ik kan een prachtige foto maken van mijn stilstaande fiets en een hond. Arbon in de zon, Rorsschach am Boden See .

Nu moet ik een bocht nemen van negentig graden volgens mijn diagonale planning , om de oude pelgrimsweg te volgen. Mijn ver doel is nu Lausanne aan dat andere grote meer. Maar eerst komt de klim naar Sankt Gallen.  Na enige aarzelingen ben ik weer zeker dat ik goed op weg ben. Een wel vreemde fietsenzaak doet mij echter stoppen. In de toonzaal staan enkele historische juweeltjes, collectiestukken, te koop of te huur. Ik zie een kader met een naar voren dalende bovenbuis uit 1913 van Oscar Egg, een stayersfiets uit 1923 , houten velgen van Leo Amberg, de oudste versnellingsapparaten uit 1932 en 1935, de Cilo tweewieler van de legendarische Hugo Koblet, een gele trui van Ferdi Kubler, de groene trui van Fritz Schaer. Mijn ogen kunnen het niet geloven want ik zou daar een Automoto van uit de tijd van Lucien Buysse en Bottecchia kunnen kopen. Er zijn ook foto’s van vroeger zoals een met Heiri Suter en Kastor Notter, een echte schilderij van Emilio Croci-Torti, en een crossfiets van Beat Breu, de regionaal, de vlo van Sankt Gallen. Ook oude burgerfietsen staan er, maar geen hoge wielen . In vele ladekasten, in houten bakken op de grond, zijn er oude fietsonderdelen. Het is een museum, maar ook een groothandel in oldtimers, een ijzerwinkel. Wie een schroefje, een buitenband of een lamp voor een fiets uit grootmoeders tijd zoekt, kan dat daar nog vinden en er Zwitserse franken voor geven. Dat was indrukwekkend.

Het stijgt goed op weg naar Sankt Gallen. Volhoudend, langzaam en koppig, zwetend, geraak ik er toch met vermoeide benen. In deze stad is het mij mogelijk om de befaamde Olma worst te proeven ( niet de Boma worst …). Tussen de hoge gebouwen komt de zon niet. Ik koel vlug af en krijg het zelfs koud in de schaduw.  Ik wrijf me goed af met mijn handdoek en kleed me in een droge propere T-shirt. Tijdens het rondrijden kom ik langs enkele kerken en andere mooie gebouwen. In een park rust ik wat op een bank. Sankt Gallen bereidt zich voor op een daverend zomerfeest . Er worden tenten en kraampjes opgesteld. Dit weekeinde zal het er vollen bak worden. In het kleurrijke stadscentrum vallen voor mij enkele Zwitserse bankbiljetten uit de muur. Mijn bankkaart doet het nog steeds goed, ook hier, en dat geeft een veilig gevoel.

Waar de Fassnacht zal plaatsvinden kan al gedronken worden. Een kartonnen bekertje met cola kost 3,00 Fs  en ik besef dat de volgende dagen daar veel geld zal worden verdiend en opgemaakt.

Eens mijn dorst gelest, ga ik op zoek naar de Stiftbibliotheek van Sankt Gallen, een wereldberoemd oord. Ik moet enkele keren de weg vragen. Mijn zoektocht wordt mis begrepen door een negerin die ergens op een stoep blijkbaar het oudste beroep uitoefent en haar vleeswaren toont. Zij supportert me geweldig terwijl ik bergop fiets, sukkel en hijg. Even later aan een rood verkeerslicht staat zij naast mij. Zij hoopt op contact. Zij lust blijkbaar mijn verse biljetten uit de Bancontact maar is niet de gepaste persoon om de weg te vragen naar een abdij. Uiteindelijk vind ik dan toch die beroemde boeken. De bezoekers van de bibliotheek moeten over hun schoenen speciale sloffen trekken om het antieke parket niet te slijten, op deze eerbiedwaardige plaats waar de paters Benedictijnen manuscripten van onschatbare waarde opstapelden waartussen ondermeer het aloude Niebelungenlied. Reeds tussen de Xde en de XIIde eeuw was deze abdij een centrum van groot artistiek, litterair, godsdienstig leven. Ook op het einde van de XXste eeuw wordt bij de Benedictijnen van Sankt Gallen nog  steeds kwaliteitsonderwijs gegeven. Het klimmen, het slenteren door de stad, de benauwdheid en de droogte tussen de oude kasten, een vrouw die mij weg jaagt omdat ik niet bij de groep hoor waarvan zij de gids is, zijn genoeg redenen die me onrustig maken en me doen naar adem snakken.  Ik vlucht plots weg.  Buiten de strenge muren van het klooster wacht me weer de vrijheid, de zon, mijn fiets.

Olive Green en  ik vorderen nu naar het Westen. Op twee wielen in de natuur voel ik me rap veel beter. Tussen Gossau en Wil koop ik nog wat eten. Een prachtige onverharde wandelweg verhoogt mijn geluk. Onderweg knabbel ik op de verse broodjes die ik kocht. Een groot blik beter bier smaakt lekker. Ik voel de nieuwe energie die me tot aan een milkbar brengt waar ik een brief schrijf en een banana split eet, ijs dat in werkelijkheid veel kleiner is dan op de kleurrijke foto die me in verleiding bracht.  

Naar links volg ik nu de weg. Zo kom ik dan op den alten Schwabenweg, de onbetwiste en echte Chemin de St-Jacques door Zwitserland. Het donkert reeds flink wanneer ik het lange lint volg dat langzaam opstijgt naar het binnenland. Hier zijn de dorpjes louter op landbouw en bosteelt gericht. Ik kom aan een hotel. Omdat het van eigenaar is veranderd wordt het heropend op 1 september. Overmorgen. Dat is nog niet vandaag. Op laag tempo rijd ik verder en met de bedoeling om te stoppen bij de eerste slaapgelegenheid. Daar daagt de Abdij van Fisschingen reeds op, vermeld als een klassieke stopplaats van de pelgrims op de Jakobsweg. Miljoenen vermoeide voeten werden hier volgens de traditie gewassen en verzorgd. Verder rijden is echt doodzonde.

Ik laat mijn fiets achter op het kerkhof en loop wat op verkenning rond. Een dozijn wagens zijn achtergelaten op een parking. De abdij lijkt op dat ogenblik wel op een gevangenis. Alle poorten zijn er hermetisch gesloten. In het hoofdgebouw is er een kerkdienst bezig. Het is 21.30 u.  Ik ontmoet niemand en durf aan geen enkele deur of venster kloppen. Hopend dat Sankt Jakob iemand naar me zal sturen, hopend op een teken, een uitgestoken hand , ga ik in het voorhuis van de kerk op de stenen banken zitten.

Het zijn authentieke rustbanken voor pelgrims uit vroegere tijd, langs beide zijmuren van de ingang van de abdijkerk. Hier sliepen zij. Ja, vriend Santiago, hier onder dit afdak zullen dus ook ik en Olive slapen. Luisterend naar de hemelse orgelmuziek die zacht en ver van achter de loodzware ingangspoort komt, genietend en glijdend met kop en lichaam naar nacht die zal komen, lig ik even later in mijn slaapzak.   Wat een ervaring is dit   !

17-01-2009 om 19:10 geschreven door Papoum