Vijf jaar geleden, 27/10/2013 Die morgen hoorde ik op VRT1-radio een interview met Serge Simonart over Lou Reed. Gek genoeg heb ik de integrale tekst daarvan toen gevonden op de site van Humo.
Serge Simonart herdenkt Lou Reed maandag 28 oktober 2013 - 11u33, door ( ss ) 11 maart 1975. Na het concert van Lou Reed in de Antwerpse Arena Hall, glipt de assertieve opdringerige puber die ik dan ben binnen in de kleedkamer – we spreken over de middeleeuwen, de security was toen nog laks, en mijn Engels was op m’n veertiende al uitstekend, dus de Vlaamse roadies dachten dat ik bij de Amerikaanse roadies hoorde en vice versa.
Bovendien had ik, sluw, gezorgd dat de bassist mij een handtekening gaf ... op de achterkant van een All Area-pasje.
In de kleedkamer zie ik het volgende: Lou snuift iets wits – cocaïne, besef ik pas veel later. Samen met zijn gitarist Bob Kulick vijst hij hun gitaren open. Zijn vriendin Rachel aait over m’n hoofd en gaat naast me zitten en geeft me een drankje dat bitter smaakt. Rachel, die ik op dat moment héél mooi vind, is, en ook dàt besef ik pas veel later, een transseksueel. Op officiële foto’s meldt Lou dat Rachel ‘my boyfriend’ is, ook al ziet hij er uit als een vamp.
Tenminste, in het begin, want ik blijf tweeëneenhalf uur zitten, en aan het eind – het is dan bijna 3 uur ’s ochtends, mijn ouders staan op het punt om de politie hun verdwenen zoon te laten zoeken, bespeur ik op Rachels kin een zwarte schaduw – doorbrekende baardhaartjes. Ik mag Lou’s gitaar vasthouden. Hij leert me een paar akkoorden – ‘Sweet Jane’, denk ik later, maar misschien heb ik dat er bij gefantaseerd. Hij wil mijn elpee signeren, maar de pen werkt niet – ik heb de hoes met de heilige krabbel nog. Niets wijst er op dat ik hem later nog negen keer als muziekjournalist zal spreken.
Tijdens ons eerste interview, backstage op Werchter, zinder ik van anticipatie: ik ben nog steeds piepjong, maar ik hou van zijn werk - mijn drug was: ’s nachts met de koptelefoon naar ‘Berlin’ luisteren -, en ik ben perfect voorbereid, dus wat kan er in godsnaam misgaan?
Maar Lou blijkt koel, zelfs kil, en heel ongeduldig. Ik ben eerder verbaasd, ontgoocheld, maar ik merk dat zijn entourage echt voor hem beeft. En mijn voorganger, een Waalse collega van Télémoustique, een stoere amateurbokser, kwam daarnet na zijn abrupt afgebroken interview huilend buiten!
Gaandeweg ontdooit Lou. Hij blijft bits, maar bekijkt me meer geamuseerd dan vijandig, en antwoordt tenminste op mijn vragen. Aan het eind krijg ik zelfs een compliment, en hij vraagt aan zijn rosse assistente ‘Hebben we een cadeau voor deze jongen?’ Misschien bedoelt hij een gesigneerd T-shirt of tourprogramma. Maar de rosse vindt niets, en Lou concludeert laconiek ‘Apparently not.’
Als ik buiten wil stappen, houdt hij me tegen en zegt: 'Stay true, okay? To yourself and to what you believe in.’ Pas later verneem ik: Lou was toen net afgekickt van een alcoholverslaving, die op haar beurt een lichtgewicht alternatief moest bieden voor zijn heroïneverslaving. En niemand is slechter geluimd dan een alcoholicus die niet meer mag drinken.
In New York ontmoet ik Lou in de Bowery, als ik daar ben voor David Sylvian en Iggy Pop. Hij herkent me niet, maar als ik verontschuldigend zeg ‘Sorry, ik wilde me niet opdringen, enkel beleefd dag zeggen. Ik heb je geïnterviewd...’, nodigt hij me uit voor een drankje in het gore café waar ik op Iggy wacht. Eerst denk ik dat ook hij op Iggy wacht, maar hij vertrekt al eerder. We praten een minuut of twintig over emigranten (toen het Red Star Line museum onlangs opende, dacht ik meteen: ze hadden Lou moeten vragen), en over fotografie.
Pas veel later maakt hij professionele foto’s, en zie ik hem op een vernissage van zijn fotowerk praten met mijn andere held, David Bowie. Ik wuif van ver en laat hen met rust – want zo scoor je als journalist punten, niét door constant aandacht op te eisen.
Als ik hem een paar jaar later weer in New York spreek, is het in het kantoor van zijn manager, in een wolkenkrabber hoog boven Broadway.
Dirk Blanchart heeft me gevraagd om een exemplaar van zijn cd aan Lou te overhandigen – Dirk schreef het nummer ‘Uncle Lou’, dat mooi vat wat jongere muzikanten voor hem voelen. Lou is in hun ogen de norm, het rolmodel, de oudere wijze die ze niet willen teleurstellen.
Meerdere keren zullen andere rocksterren me iets zeggen als ‘Ik wilde een plaat maken die genade zou vinden in de ogen van Lou Reed.’
Het interview wordt pas echt een gesprek als ik de naam Orson Welles laat vallen. Lou blijkt een grote fan. Als hij begint te vertellen hoe hij Welles ooit op het vliegveld tegen het enorme lijf liep, en hij ‘te nerveus was om hem aan te spreken’, zie ik de eerste glimp van de mens, de rockster als fan van de filmster. ‘Lou was blij met jouw interview,’ zegt zijn assistente later. Ik schaam me dat ik met die melding blij ben als een klein kind.
Ten tijde van ‘Magic and Loss’ spreek ik hem in Parijs. Alweer blijkt de hele entourage bloednerveus.
Als ‘Set the twilight reeling’ uitkomt, is de sfeer nog meer gespannen. Noch zijn assistente, noch de mensen van zijn Amerikaanse en Franse platenfirma begrijpen wat die titel precies wil zeggen, en niemand durft het hem te vragen
In zijn hotelsuite blijkt Lou niet alleen. Naast hem zit een vrouw die ik niet ken – type dominatrix, strenge blik, koele stem. Ik begroet Lou. Geen teken van herkenning. Ik stel m’n eerste vraag. Hij heft zwijgend en theatraal z’n hand. Ordent tergend traag zijn aansteker, sigaarsnijder en sigarenetui en telefoon op het smalle koffietafeltje dat ons scheidt. Het lijkt een uur in beslag te nemen. Dan vraagt hij plots korzelig ‘Wel, ga je nog een vraag stellen?’ Na tien minuten verdwijnt de dominatrix – ik ben goedgekeurd. Het gesprek duurt een half uur langer dan voorzien, en nadien geeft Lou me ongevraagd een gesigneerd exemplaar van z’n net verschenen ‘Between thought and Expression’. Met opdracht ‘For my friend Serge, best wishes, Lou.’ Vriend?!
Later besef ik wat een bourgeois Lou is geworden. Geenszins de stoere straatvechter en evenmin het underground spook, maar wel een gezapige man van middelbare leeftijd die pro forma een zware moto voor z’n hotel laat parkeren, en op de hoes poseert met een Blade Runner-achtige valhelm, maar die privé een paar teckels houdt, en een schoothondje, en graag dineert in ouderwetse chique hotels zoals het Royal Monceau en het George V, plekken waar je elk zuchtje rock ’n roll meteen wordt gesmoord.
De kleindochter van een buurvrouw was van de behangtafel gevallen. En die was geleend. - De tafel is nu kapot. Helemaal kapot. En mijn kleindochter is zwanger. - Van de behangtafel gevallen … ? Wat dééd ze op de behangtafel?
Ik deed mijn best om mijn gezicht in de plooi te houden.
- Ze wou de luster afstoffen maar ze kon daar geen stoel zetten omdat de behangtafel daar stond en dan is ze maar op die tafel gaan staan. - Ah, dus de kleindochter wás al zwanger? Gewoon een babbeltje slaan kan soms toch zo ingewikkeld zijn.
- Ja vijf maanden, en dan al die onderzoeken en dan de kosten van die tafel …
Plots viel er niks nog te lachen, zwanger begot. Moeder en kind stellen het wel en de kosten van die behangtafel beschouw ik als een vervroegd kraamcadeau.
- Op een behangtafel kan men niet staan, misschien heeft ze zwangerschapsdementie, zei ik. ’k Zag dat het woord dementie niet in goede aarde viel. Er was wrevel.
- Dat komt door de hormonen, verduidelijkte ik snel. - Ze neemt geen hormonen ! zei ze met heilige verontwaardiging, ik had haar kleindochter beledigd. - Neenee, ik bedoel uit balans, omdat haar eigen hormonen … Eigen hormonen, dat leverde me een argwanende blik op.
Waarom, waaróm draait een simpel babbeltje uit op een moeilijk gesprek?
Het woord zwangerschapsdementie hoorde ik voor het eerst in een spelprogramma waar Maaike Cafmeyer in het panel zat. Wanneer Cafmeyer ergens in meespeelt of meedoet kijk ik, ook al is dat het domste quizprogramma want zij weet daar met zo’n terloopse onbevangenheid actief aanwezig te zijn, dat ik me afvraag of ze soms aan het acteren is. Een vakvrouw. Maar die keer was het écht zwangerschapsdementie, vertelde ze, geen pose of acteerwerk. Niet slim om aan De Slimste Mens deel te nemen wanneer men zwangerschapsdementie heeft.
Vanmiddag hadden we tomatensoep. Een van mijn duizend geïmproviseerde varianten. Ze viel in de smaak blijkbaar, want LM deed er complimenteus over en dat zei ik hem. Dat hij weer te lyrisch bezig was naar mijn zin. 'k Beloofde dat ik de samenstelling zou opschrijven en ik begon heel prozaïsch de ingrediënten op te noemen.
- Ge vergeet de bouillon, zei hij. - Ah ja. Misschien ligt het aan de bouillon dat ge de soep vandaag zo lekker vindt, aan mijn geheime kruidensamenstelling. - Die moet ge niet vertellen, dat is uw liederlijke vrijheid. Hier viel ik stil.
- Liederlijke vrijheid? Weet ge wat dat wil zeggen? - Jaja, maar nu ga ik wat liggen. En hij verdween voor een siëstje.
'k Snap het nu. Denk ik. Hij bedoelde waarschijnlijk dat de samenstelling van een bouillon hoort tot de keukengeheimpjes en deel uitmaakt van de creatieve vrijheid.
Ik had zijn ode aan dit tomatensoepje een te lyrische lofzang genoemd en hij weet vaag ergens dat de woorden gedicht en lied verwant zijn. Zo werd bij hem creatieve vrijheid dichterlijke vrijheid en dan vanzelf naar lied en lied-erlijke vrijheid. Dat alles in minder dan een seconde, in een flits : van creatieve vrijheid over dichterlijke vrijheid naar lied-erlijke vrijheid.
Misschien moet ik hem met Kerstmis de nieuwe editie van de Dikke Van Dale cadeau doen. Alhoewel … hij heeft de vorige nog niet uit.
Enfin, ik heb nu officieel de vrijheid om mijn bouillons samen te stellen zoals ik dat wil. In zijn idee desnoods al zingend.
Die dinsdag had ik moeten vertrekken. Woensdagmorgen belde de rederij mij om te vragen wat er aan de hand was en woensdagavond stond ik aan boord, volle 24hrs te laat en in mijn thuiskledij. Niet eens gedoucht.
Dat komt zo : ik had geen telefoon. Dat vond ik niet nodig omdat ik maar een paar maanden per jaar in België was. TV idem, ook niet nodig. Als contactnummer had ik het telefoonnummer van het cafeetje opgegeven. In '81 keken de werkgevers daar niet van op, veel zeelieden hadden een cafénummer als contact.
Toen ik dinsdag niet aan boord verscheen op de verwachtte tijd, nam het schip in Livorno woensdagmorgen contact op met de rederij in Antwerpen, de rederij nam contact op met de Pool der Zeelieden en de Pool der Zeelieden nam contact op met het buurtcafeetje in Ganshoren. De bazin stuurde iemand de straat op om me te halen en ik ging spoorslag mee naar 't café, om te horen wat er aan de hand was. Met mijn onnozele kop dacht ik dat het schip vertraging had, nog op anker lag, nog niet tegen de kaai lag en dat ik daardoor een dag of wat extra verlof zou hebben. Ik huppelde dus de straat af naar het cafeetje en belde opgewekt de rederij. Toen ik hoorde dat ik al in Livorno had moeten staan, wist ik niet wat me overkwam. Paniek. Regelrechte paniek. 'k Zat al in de schemerzone van contractbreuk want ik was niet intijds aan boord van het schip, ik was niet op mijn werk. Ongewettigd afwezig!
Ik heb aan de bazin gevraagd een taxi te sturen naar mijn thuisadres en tegen dat ik met mijn valies beneden was, stond de taxi daar. ’k Was te vroeg op Zaventem, maar dat vond ik niet erg. Toen ik een beetje tot rust gekomen was besefte ik dat ik best later had kunnen vertrekken van thuis en me na een douche had kunnen omkleden.
's Avond was ik aan boord in Livorno. Eerst me gaan melden bij de kaptein, zeemansboek afgegeven en linea recta onder de douche. Onder de douche in mijn eigen cabine natuurlijk. Het voelde aan als thuis, een cabine. Gelukkig was ik nog geraakt waar ik moest zijn, waar ik voor getekend had.
Van waar die vergissing tussen dinsdag en donderdag ? Nadat ik gemonsterd was bij de Pool der Zeelieden in Antwerpen, moest ik bij het reisagentschap in kwestie mijn vliegticket gaan afhalen en de dame aan de balie zei dat ik de 15de moest vertrekken, om zo-&-zo laat op de luchthaven zijn. Oké, zei ik, de 15de welke dag is dat. Donderdag, zei ze. En ik geloofde dat zonder nakijken, omdat dagen en datums deel uitmaken van die mensen hun beroep. Wat zou ik beroepsmensen controleren? Blind vertrouwen. Dwaas vertrouwen. De 15de was geen donderdag. De 15de was een dinsdag.
En zo kwam het dat ik mijn vlucht kwijt was en ook bijna mijn job kwijt was. Het is nipt goed gekomen.
Maar weet ge waarom ik geen kalender in huis had? Wanneer men in de late lente afmonstert en in België komt, zijn er geen agenda's en geen kalenders meer te koop. Wanneer men dan in de late zomer weer vertrekt, is dat zonder kalender in het hoofd. Een luchtig leven, jawel. Maar met nadelen.
15 september 1981 was een dinsdag. Laat u niks wijsmaken.
Eind september hadden we het efkes over de huisspin (tekst 725, 'een gans jaar maart?' - seniorennet.be ) en dat ze dit jaar wat groter is dan andere jaren, dankzij veel insectjes door het zacht najaar. Spinnen van 7cm diameter. Zelf gezien. Wat als een huisspin zo groot wordt als een bloemkool, een spinisaurus … schreef ik er toen op los. Awel, zulke spinnen bestaan. Groter dan een voetbal. Niet in huis. Maar toch, ze bestaan. In de jungle van Zuid-Amerika. In Guyana en in Suriname werd er een gezien. Dat zijn er al twee.
Een spanwijdte van 30 cm (dertig!), vertelt ene Piotr Naskrecki opgetogen op zijn blog. Het beest is een Goliath vogel-eter Tarantula. Maar het dier eet geen vogels.
LM en ik zijn daar ooit een keer geweest, meer dan 20 jaar geleden. Het was bedoeld als uitstapje. De weg naar de inkom van de hallen was toen een slijk- & modderpoel, we begonnen ons namiddagje al met natte voeten.
We kochten er een kaasje (Goudkuipje) en een rolletje kruidenboter. En gaandeweg merkte ik dat het er muf rook. Bij een tapijtenstand en later ook bij een lederwarenstand viel het me op. Alsof de goederen daar tijdens de week bleven liggen in onverwarmde (vochtige) hallen.
De jongen van de tapijtenstand probeerde ons te doen geloven dat een kelim met de hand geknoopt was. Toen ik hem voorzichtig zei dat kelim geweven werd, niet geknoopt, en dat zoiets toch te zien was aan de draad, waren we plots luid-&-duidelijk geen vrienden meer. Oeioei. Híj zag het verschil niet tussen geweven en geknoopt, maar wíj waren de slechteriken ? Tja … dat soort plots agressief-defensief gedoe kennen we ondertussen al.
Na het nodige geslenter langs standen en kramen kwamen we bij een stand van Ename en LM vond dat hij wel een moment van troost verdiend had. Dat vond ik ook, alleen moest het voor mij geen Ename zijn, want dat woord deed met teveel denken aan ‘enema’, het Engels woord voor lavement.
Terwijl we aan dat tafeltje zaten keek ik eens naar mijn kruidenbotertje en ik zag dat de vervaldatum overplakt was met het etiket van de handelaar. Toeval? Ik prutste het etiket los en zag dat het rolletje kruidenboter al danig over tijd was. Ik ging terug naar de stand. Alleen. LM wil bij dat soort situaties niet aanwezig zijn. Bij de stand kreeg ik mijn centen terug, maar niet zonder discussie. Dat rolletje kwam zogezegd niet van bij hen … Gelukkig hing hun naam & adres nog aan het kruidenbotertje. ’k Ben gewoon wat luider beginnen praten om de omstaanders en de voorbijgangers te laten horen dat … en plots kwam het in orde. ’k Kreeg ineens wél mijn centjes terug.
Bij de auto vroeg LM of ik wou rijden. Watte? Ikke? En ik rij niet graag! Er hielp geen soebatten, ik moest rijden.
Was het de Ename, waren het schimmelige wasems in de hallen, waren het de uren in natte schoenen … Toen we thuiskwamen voelden we ons ellendig, rillerig en moe.
Wat me direct te binnen schiet over die namiddag, meer dat twintig jaar geleden: het was er toen muf, het was er toen klef. En wanneer ik ’s anderendaags het Goudkuipje open deed rook dat naar schimmel.
Hoe het nu is in de hallen zou ik begot niet weten. Nog altijd onverwarmd? Naar de beelden van Google Earth zijn de modderplassen toch al weggewerkt.
Fotograaf Max Ellis (UK) noemt zichtzelf een creatieve natuurfotograaf. Hij gebruikt aangepaste accessoires en voedsel om de modellen te lokken.
En natuurlijk, wanneer kleine pompoentjes gereed hangen, met daarin lekkere hapjes, dan komen ze en duwen ze hun kopje er in om de lekkernij er uit te halen. Dat levert plezierige foto’s op. De eekhoorn hierboven houdt alvast een verkleedpartijtje achterin de tuin van de fotograaf.
“De eekhoorns op deze foto’s wonen in hoge bomen achter mijn tuin. Ze komen elke dag om te kijken wat er voor nieuws hangt of ligt en onderzoeken het, gaan er mee aan de slag. Photoshop gebruik ik zeer weinig, enkel om onzuiverheden uit sommige beelden te halen. Om de accessoires op te hangen gebruik ik vislijn. Alles wat ge op mijn foto’s ziet zijn ware beelden.” Max Ellis
Zij die nooit eens angst kennen, kennen vaak geen moed, want werkelijke moed, is soms het overwinnen van de angst.van P²
Dat klinkt me zo heldhaftig. Een uitspraak die men zou toeschrijven aan een Romeins veldheer. Iets dat geschreven werd als slogan. Geschreven geweest gehad is. Hoe voltooider de verleden tijd hoe liever. Voort doen ondanks de angst … Dat soort moedig-zijn ken ik wel. Van horen zeggen en van zien.
Het heeft onder andere te maken met uithoudingsvermogen. Mantelzorgers zijn moedige mensen. Het uithouden ondanks de kommer van 'wat zal het vandaag weer zijn' … Telt uithoudingsvermogen dan als moed? Ja. Volgens mij wel. Er is kommer genoeg mee gemoeid.
----- Van iemand van de kinderen van Laura, ik denk dat het Uma was, hoorde ik ooit : “dapper is als ge bang zijt en het tóch doen.” Dat vond ik een zeer rake en ook een zeer mooie omschrijving. Dat er gradaties zijn van bang naar angst moest het kind nog ontdekken. Met dat parcours is ze bezig en ik hou mijn hart vast voor wanneer ze angst zal moeten leren hanteren. -----
‘want werkelijke moed, is soms het overwinnen van de angst’
Dat is een waarheid als een koe, ik heb het nu minder maar in mijn jeugd heb ik eens zo'n angst gehad voor een mondeling examen, dat ik na het laatste woord dat ik nog uit mijn mond kon persen, begon te janken. De juryleden, drie leerkrachten waaronder ons klastitularis, waren helemaal van hun stuk : “ Maar enfin je hebt het zo goed gedaan wat is het probleem !?! ” Daar had ik tussen mijn snikken door geen antwoord op. Ik mag er niet aan denken of de angst slaat me weer om het hart. RSC 2015
Kan dat wenen van opluchting geweest zijn? De ontlading, de decompressie. De druk moest er af. Opluchting is iets raars hé. De ene mens slaat blij de hand voor de mond, de andere springt een gat in de lucht. De ene mens slaakt een zucht à la oef, de andere mens barst in tranen uit. Soms heb ik al gedacht dat men pas aan de opluchting voelt hoe zwaar iets gewogen heeft.
Als men na een geslaagd mondeling examen in tranen uitbarst, dan denk ik dat de druk toen héél groot geweest is. Een buurmeisje had dat ook. Zij was onze oppas. Ze was elk jaar met glans en glorie geslaagd en ze kwam elk jaar eind juni wat zitten wenen bij mijn Ma. Van opluchting dat de examens voorbij waren.
'k Vind het eigenaardig dat uw leerkrachten het verschijnsel niet kenden, wenen van opluchting. Als kind zagen we het elk jaar bij de oppas. Decompressie.
Uw (klein)kind wil in nabije toekomst een boomhut. In kinder-tijd wil de nabije toekomst zeggen : vandaag nog. Ge ziet dat getimmer vandaag niet zitten. Dan is dit een mogelijk antwoord :
Een boomhut bouwen is grof hoor. Eerst een boom dood maken en dan aan een vriendje van hem vragen om heel dat gedoe te dragen … grof, zeer grof.Demetri Martin, overdenker
-----
“Mijn kleinkinderen hadden een boomhut tot vorig jaar, ze zijn nu te groot geworden, de boom was zeker niet dood, want hij staat er nog, de boomhut zelf raakte versleten en een beetje gevaarlijk.” Oei nee, natuurlijk sterft die boom niet van een boomhut. 't Zou maar erg zijn als een boom die de boomhut moet dragen daar óók zou aan dood zou gaan. En zo staat het er ook niet, dat die boom daaraan dood gaat. Het gaat over twee bomen. Het is de éérste boom die doodgemaakt wordt, die verzaagd wordt tot balken en planken voor een boomhut.
foto van ’t Net
En dan verlangt men van een twééde boom dat hij het gebinte voor de boomhut draagt, dat hij het gebeente van de dode boom vasthoudt, het gedurende jaren in zijn armen houdt.
Chot, 'k hoop dat het Demetri Martin nooit ter ore komt dat ik hier zijn bedenksel heb gedissecteerd.
Vooraanstaande kattefielen zijn het erover eens dat You Tube op poten gezet werd om met de medemens kattefilmkes te kunnen delen. Zelfverklaarde lifecoaches zijn het erover eens dat als een mens af en toe een kattefilmke kijkt, die mens er weer tegen kan voor een tijdje.
Natuurlijk zit er een hoop sentimentele rommel tussen de filmpjes -en ook de idee mijn kat, schoon kat- maar er zitten evenzeer pareltjes tussen, waarbij een mens vanzelf gaat glimlachen. Hier komt een jonge kattin haar kroost voorstellen aan haar vriend/in, die van geboorte hond is.
Bewonder hoe vlot en soepel de hond bij de ontmoeting overgaat van een speelse begroeting met de kattenmoeder naar de voorzichtige kennismaking met de jonkies en dan weer naar speels met de moeder.
Op dat erfje genieten de dieren, het baasje blijkbaar ook, en wij, wij mogen efkes meekijken naar een tafereeltje over affectie, zomaar ergens ter wereld op een achterkoertje.
Toen LM en ik hier pas kwamen wonen, 02/98, hielden we ons gedurende een paar weken bezig met de buurt verkennen. Te voet. De rust-stop na een uur wandelen was een café aan de kerk. Dat werd toen opengehouden door Tinneke en haar man. Zij waren bijna 70, of 70+. Zij met haar vlotte babbel was onze hoedster voor alle mogelijke malheuren die ons zouden kunnen gebeuren in de jungle van het dorpsleven. Een geboren caféhoudster.
Toen we na zes maanden terug kwamen van een contract aan boord was het café overgenomen. We snapten wel dat Tinneke en haar man het genoeg vonden na zoveel jaren maar voor mezelf vond ik het enorm jammer. Alsof ik een wijze tante kwijt was. Niet dat LM & ik zo vaak in dat café kwamen, maar áls we kwamen, was er het zonnig gelaat van Tinneke en was er haar babbel om ons en andere aanwezigen wegwijs te maken in de Ekerse geplogenheden en op de kronkelige paden van het Leven in Het Algemeen.
En er was de rustige aanwezigheid van haar man. Hoe hij heette weet ik niet meer. Eigenlijk weet ik niet of ik het ooit geweten heb. 'k Herinner me hem als 'de man van Tinneke'. Een stille schaduwfiguur, bezig met leeggoed en bakken drank en glazen spoelen. Tinneke was de ster in de straat rond de kerk. Hij gedijde in de rand van haar glorie.
---
Woensdagmiddag (30/09) was het zomers warm aan de bushalte bij Palfijn. Palfijn Merksem. Want er is een Palfijn Gent ook. In de krant vergissen ze zich al eens van foto. Als er iets te melden valt over het ene ziekenhuis plakken ze gegarandeerd de foto van het andere. Jan Palfijn was een BV avant la lettre hé.
Er zat een vriendelijk meneerke op de zitjes in het bushokje. 'k Ging zitten op het andere uiteinde van het bankje, of hoe die drie metalen zitjes heten. We knikten eens.
Plots klonk er een harde tik. Ik had hen zien aankomen en ik had hét zien aankomen. Vier jonge testosteron-wezens die van school kwamen en het nodig vonden om ons met een harde tik op het glas te doen schrikken. Zelf schrok ik niet maar het meneerke wel. Geldingsdrang. Storend gedrag heet zoiets nu. 'k Keek eens naar de andere jongens die stonden te wachten. Zij waren in het blauw gekleed. Een andere school. Ze keken vóór zich en zij hadden duidelijk geen zaken met het gedragsgedoe en de oergeluiden van de alfa-schepsels die zojuist langsgekomen waren.
Het meneerke reageerde niet. Misschien had hij buiten die tik niks meer gehoord. Misschien was hij hardhorig. 't Zou kunnen.
In de bus zat hij recht over mij en ik had het gevoel dat ik hem moest kennen van ergens. Maar van waar?
Toen we uitstapten, allebei aan de eindhalte in Ekeren, ging hij traag, met de handen op de rug, dezelfde kant uit als ik. Ik stap voorlopig nog iets minder traag en ik ging hem voorbij. Toen ik onze voordeur bereikt had was ik het meneerke al helemaal vergeten, want er moest soep gemaakt worden.
Vanmorgen werd ik wakker met de gedachte 'de man van Tinneke'. Ik wist ineens van waar ik die blauwe ogen kende en die betrouwbare wangen, het meneerke was de man van Tinneke.
Wat zat hij alleen te doen in dat bushokje in Merksem? Wat liep hij alleen te doen aan de eindhalte in Ekeren? Ik had hem nog nooit alleen gezien. Met de handen op de rug, had ik hem zien stappen, niet met Tinneke aan zijn arm.
Ik vrees dat Tinneke naar Le Grand Café is, en hij wacht nu tot hij bij haar de glazen mag gaan spoelen.
Een maffiabaas ontdekt dat zijn boekhouder hem heeft opgelicht voor 10 miljoen Euro. De boekhouder is doof, dat was de reden waarom hij de job kreeg, hij zou nooit iets kunnen afluisteren. De maffiabaas laat zijn advocaat komen, die kent gebarentaal.
De maffiabaas vraagt: "Waar is de 10 miljoen die hij van mij gestolen heeft?" De advocaat vraagt aan de boekhouder, in gebarentaal, waar het geld is. De boekhouder gebaart terug dat hij niet weet waarover men het heeft, en de advocaat vertaalt dit voor de maffiabaas.
De maffiabaas haalt een pistool tevoorschijn, plaatst dat tegen het hoofd van de boekhouder, en zegt tegen de advocaat : "Vraag het hem nu nog eens."
Waarop de advocaat gebaart naar de boekhouder: "Hij vermoordt u als ge niet vertelt waar het geld is!"
De boekhouder gebaart: "Oké, oké, het geld zit in een valies, in het tuinhuisje van mijn moeder."
"Wel," vraagt de maffiabaas aan de advocaat, "wat heeft hij geantwoord?"
De advocaat: "Hij zegt dat ge niet durft te schieten."
Juni '76. Ik denk dat het '76 was, het jaar van die hittegolf.
Examen geschiedenis. En niet bij gelijk wie. Bij die kleine bazige prof. En ze was dan nog decaan ook. Examen om 19h. Is dat nu een uur om examen af te leggen? Maar het was een noodgeval want een paar dagen tevoren was onze eigen prof neergestuikt en overleden tijdens een mondeling examen en zij, de decaan nam over.
Er bestond nog geen GSM maar de tamtam werkte toch want ineens wist iedereen die het weten moest dat het Romeinse Rijk niet gevallen was door krachten van buitenaf maar wel van binnenuit uitgehold was door decadentie. 't Is maar ne weet. En dat we drie dagen tijd hadden om die driehonderd bladzijdes te herinterpreteren.
We waren onze eigen prof kwijt. We moesten examen afleggen bij de decaan herself en dan nog op een ontiegelijk uur. Toen het eindelijk mijn beurt was, was het al lang voorbij 19h en waren de gangen leeg, in dat hol nep-gotisch spookgebouw. (opzij van de Paul Hégerlaan). Ik was dus tamelijk bokkig toen ik binnenstapte. Niet bepaald de juiste attitude om een examen af te leggen.
- Goede avond, Professor. - U is? 'k Gaf mijn naam. - Neem plaats. 'k Ging zitten.
En ineens rook ik dat deze dame hetzelfde parfum droeg als ik. Diorella. Er was tussen ons 40 jaar verschil maar we droegen hetzelfde parfum.
het flacon van toen is nu ‘vintage’
Mijn eigen parfum ruik ik natuurlijk niet meer na het aanbrengen. Maar ik ruik dat van anderen wel. Zo rook zij waarschijnlijk het mijne. Heeft dat iets met het examen te maken of met de punten? Nee. Maar het schiep wel een band. Want na een paar vragen betrok de lucht en kwam er een zomerstortbui. Met veel bliksem. En gedonder. 'k Zag haar handen efkes klauwen. Ze is bang, ging het door mijn hoofd.
Ineens was er geen examen meer. - Zal ik het raam sluiten, Professor? - Ja, dank u, zei ze waardig.
We hebben samen die zomerstorm uitgezeten. In een wolk van Diorella. Met het raam dicht was haar kantoor erg warm. En de Diorella werd een cocon.
Ze stelde geen examenvragen meer, maar ze zei ook niet dat ik mocht gaan. Ze had gezelschap nodig. Ik vertelde over muziek, over het leven als jobstudent en ik waagde me aan een aantal vragen. Rustige praat om de tijd van het onweer vol te babbelen.
Diorella heeft sinds dan een toon van lucht-tijdens-onweer. Die toon zit niet in het parfum zelf hoor, het is een aroma ik er bij denk. En ik heb het nooit doorverteld, maar de decaan die ons met één blik de grond in kon bliksemen was bang van onweer.
Voor deze juffrouw is het de eerste herfst van haar leven en zij is vastbesloten er iets van te maken. Zo kijkt ze volgens mij.
foto's Richard Austin
Ze gaat ritselen. Want zoveel bladeren, zoveel kleuren, zomaar uit de lucht, dat vraagt om daden. Vandaar : ritselen. Zoveel ze kan en een heel seizoen lang.
'k Kwam uit bij funerair erfgoed en funeraire kunst, 'k wist geeneens dat die termen bestonden. En om ons daarin wegwijs te maken bestaan er funeraire gidsen, mensen die ons met geleid bezoek leren kijken naar die tak van de kunst en ons vertellen welk gedachtengoed daar mee gepaard ging en gaat.
Onderstaande lijst werd samengesteld door de FB-volgers van ene Bruno Loockx.
'k Heb alle tien de grafakkers opgezocht en er staan werkelijk monumenten bij. Onder elke alinea staat het linkje naar de afbeeldingen. Ivm het woordeke uitleg heb ik geprobeerd er deze keer niet Wikipedia bij te sleuren, maar in vergelijking met andere sites wordt daar toch in een bondige tekst tamelijk volledige informatie gegeven. Dus toch weer Wiki. Misschien is er een regio bij die u interesseert : Antwerpen, Gent, Hasselt, Lommel, Assebroek, Passendale, Brussel (Elsene en Evere/Schaarbeek).
De tekst in het zwart is van B. Loockx.
01. Schoonselhof - Antwerpen
Vele mooie kerkhoven waar bekende personen hun laatste rustplaats vonden, worden vergeleken met het Parijse Pére-Lachaise of het Schoonselhof in Antwerpen. Oorspronkelijk was dit 84 ha grote kasteeldomein een buitenverblijf voor rijke Antwerpenaren. Na de dood van jonker Julius Moretus in 1911 kocht stad Antwerpen het landgoed en opende er in 1921 het huidige kerkhof. Je vindt op het Schoonselhof roemrijke personen zoals Willem Elsschot, Hendrik Conscience, dichter Paul van Ostaijen en Herman De Coninck.
Kan je een begraafplaats elitair noemen? Vast wel als je de vele dure grafstenen ziet op het Gentse kerkhof Campo Santo. Hier vind je de culturele, financiële en katholieke elite van groot Gent. Niet minder dan 131 van de zerken en tombes zijn geklasseerd en beschermd, waaronder enkele pompeuze grafkelders. Op het hoogste punt van Campo Santo staat de Sint-Amanduskapel uit 1720. Indrukwekkende en soms heel sobere grafzerken vermelden bekende namen zoals Karel en Gustave van de Woestijne.
Nog in Gent, maar op het grondgebied van deelgemeente Mariakerke ontdek je de Westerbegraafplaats. Net zoals op Campo Santo kenmerken groteske grafmonumenten, familiegrafkelders het stedelijke gravenoord. In die tijden kwam er zelfs een tuinarchitect aan te pas om de begraafplaatsen van de rijke burgerij in een mooi landschapsdecor te plaatsen. Schrijver, prozaïst Cyriel Buysse is één van de bekendste figuren op deze godsakker.
Aan de Kempische Steenweg vind je het oud-Hasseltse Kerkhof dat in gebruik was tussen 1800 en 1930. In vergelijking met de huidige begraafplaatsen zie je hier duidelijk dat men vroeger een grafakker ontwierp als een heuse parkbegraafplaats. In je vrije tijd keuvelen tussen de overledenen was een moment van bezinning. Het oud Kerkhof is goed bewaard en sinds 2004 beschermd als monument. De grafkapellen en tombes bevatten veel symbolen die verwijzen naar de dood en het eeuwige leven.
De waanzin van de oorlog begrijpen we het best door een bezoek te brengen aan een militair kerkhof. Wie het Lommelse Duits militair kerkhof betreedt, wordt geconfronteerd met de duizenden grauwe stenen kruisen en de kruisiginggroep op de crypte. Zich opgeofferd voor … rusten hier 38.650 Duitse soldaten op het 16 ha grote terrein. Naambordjes vertellen je dat vele van deze oorlogsdoden stierven voor hun 18de levensjaar. Hitlerjugend?
In het landelijke Assebroek kocht de stad Brugge een terrein voor wat het stedelijke kerkhof moest worden. Een centrale dreef voert je er naar een groot calvariekruis. De harmonie met het vele groen maakt het geheel haast poëtisch. Is het toeval dat dichter Guido Gezelle hier voor eeuwig rust? Uniek is de neogotische grafkapel van de Brugse bisschoppen. In een lapidarium staan de restanten van de verdwenen grafmonumenten tentoon en lees je op infopanelen meer over de achtergrond.
Dat oorlog wreed is, beseffen we goed op het Gemenebest militaire begraafplaats Tyne Cot Cemetery in Passendale. Jaarlijks zakken ongeveer 200.000 bezoekers af naar de Westhoek voor dit Brits oorlogskerkhof, waar 11.952 slachtoffers rusten. Achteraan prijken op marmeren panelen de namen van 33.783 nog steeds vermiste Britse soldaten. Het dodenakker is dáár ontstaan omdat overleden soldaten in de nabijheid begraven werden. Het Cross of Sacrifice staat bovenop de centrale bunker die tijdens de slag van Passendale dienst deed als noodhospitaal.
Het kerkhof van Laken is met zijn koninklijke allures niet alleen een laatste rustplaats maar ook een laatste showplaats. Sommige Belgische grootheden staken er elkaar de kroon af met peperdure pracht en praal, alsof ze je uitdagen met een heus ‘m’as tu vu’ gevoel. Deze wereldberoemde necropool naast de Onze-Lieve-Vrouwkerk van Laken oogt verloederd en heeft dringend een opknapbeurt nodig. Toch loont het de moeite eens rond de 19de eeuwse grafbeelden, zoals die van Poelaert en Anspach, te slenteren.
Net zoals in Laken is dit een kerkhof waar meerdere beroemde personen zijn begraven. Wellicht is architect Victor Horta die het grafmonument ontwierp voor de familie Solvay één van de bekendste. Tussen de notoire doden vind je ook Nobelprijswinnaar Jules Bordet, de uitvinder van de pralines Frederic Neuhaus en artiest Marcel Broodthaers. Tijdens een gegidst bezoek hoor je het liefdesdrama van Generaal Boulanger die zelfmoord pleegde op het graf van zijn vriendin, Marguerite de Bonnemains, twee maand na haar overlijden.
Het grafakker van Evere dateert van 1868 en was bedoeld als rustplaats, zonder onderscheid van ideologieën en religies. De gedachte dat het gerestaureerde dodenhuisje er nu dienst doet als bureel laat menig bezoeker zijn wenkbrauwen fronsen. Een obelisk van de hand van beeldhouwer Jules Reinaert staat midden de grafrijen van oud-strijders en herinnert gekende en ongekende gesneuvelden van de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Enkele Art Nouveau monumenten, zoals die van Elsa De Bock en Cambier, zijn ronduit prachtig.
'k Heb dat nog weten gebruiken, buizenpost. Bij een firma in de Wiertzstraat in Brussel en veel later, een jaar of twintig geleden, in de supermarket hier op de hoek.
Zo'n uitgebreid systeem als op de foto was het niet natuurlijk. Wat een geheugen moet deze dame gehad hebben. De buizen dragen wel een labeltje, maar toch, als het snel moet gaan … En eens zo’n koker vertrokken is, floept hij weg hé. Verkeerd verzonden of niet.
'k Heb gezocht welk soort firma zo’n groot systeem zou nodig hebben. Het is een groot warenhuis in Chicago, Marchall Fields. Het buizensysteem werd gebruikt om het geld te verzamelen. Zo min mogelijk baar geld op de verkoopsvloeren. Afbeeldingen van Marshall Fields Store Chicago , een kijkje waard.
Helen Soros works the new pneumatic tube system to take cash at Marshall Fields store in Chicago, November 26, 1947
Buizenpost nog steeds onvervangbaar- door David Lemereis, 12-01-2010
Buizenpost was cutting edge technologie in de 19de eeuw en is nog steeds niet vervangen door iets nieuws uit Silicon Valley.
Dat men met een druk op de knop mailtjes of tweets in de vorm van bitjes en bytes via kabels en satellieten in een fractie van een seconde naar de andere kant van de wereld transporteert, blijft natuurlijk een wonder. Maar het verplaatsen van objecten en mensen zoals in StarTrek is nog geen realiteit. Zolang dat niet kan maken onder andere laboratoria en ziekenhuizen nog steeds volop gebruik van buizenpost.
Deze technologie stamt uit de 19de eeuw maar is tegenwoordig in een nieuw jasje gestoken. Buizenpost transporteert objecten via een buizensysteem van de ene plek naar de andere. De objecten worden meestal verpakt in een capsule die door overdruk of onderdruk door de buizen getransporteerd worden.
De posterijen maakten in de 19de eeuw volop gebruik van het systeem. Parijs had bijvoorbeeld tot 1984 een buizenpostsysteem met een totale lengte van ruim 450 kilometer. Vandaag de dag redt buizenpost nog steeds levens. Het Stanford Hospital in de VS bijvoorbeeld kan niet zonder buizenpost om tijdens operaties bloedmonster razendsnel via het ruim zes kilometer lange systeem naar het lab te transporteren. De bloedmonsters zijn temperatuurgevoelig en de resultaten van analyses moeten onmiddellijk aan de chirurgen in de operatiekamer terug geseind worden. Met een snelheid van zo'n 25 kilometer per uur is de buizenpost niet alleen sneller dan een koerier die zich door het gebouw moet begeven maar het bespaart ook aanzienlijk in mankracht. Uiteraard is deze 19de eeuwse technologie uitgerust met moderne sensoren en monitorsystemen.
Het wachten is echter nog op een echte StarTrek transporter die de buizenpost zal vervangen. Of dat ooit realiteit wordt is maar de vraag, hoewel de eerste stappen enkele jaren geleden al zijn gezet.
LM is aan het kalen en hij maakt daar gelukkig geen drama van. Hij wil daar iets mee doen, zei hij. De mode-uitdrukkingen hebben nu ook hem in hun greep, 'iets een plaats geven' en daarna eventueel 'er iets mee doen'.
Haaruitval … hoe geeft men uitgevallen haren een plaats? Die gaan gewoon dezelfde weg als afgeknipte haren. Soit. Om er iets mee te doen, daar heeft hij wel iets op gevonden. Zojuist liet hij me onderstaande foto zien: een geitje dat zich een weg graast door een witte wei.
Het heeft wel iets, vindt hij. Nu hoop ik dat die afbeelding een afwasbare tekening is en geen tattoe. En vooral, dat ik LM daarvan kan overtuigen.
In 2001 werd aan boord de kaptein afgelost. De wisseling gebeurde op 10 september, nota bene. De dag voor 11 september.
De zaterdag daarop hadden we besteldag, dwz slop chest & bonded stores. De nieuwe kaptein had een ander systeem om onze wekelijkse bestellingen op te nemen. Niet meer met een bestelbonnetje per artikel maar alles op één blad, één groot raster, dat werkt gemakkelijker in de nauwe voorraadruimtes.
'k Had er van gehoord, van het nieuw systeem en ik toog naar de mess om onze bestelling op het blad te noteren. Het was 10h, coffeetime, de bemanning was daar ook. Filipijnse bemanning. 'k Wou netjes mijn beurt afwachten, maar toen ze me zagen deden ze een stap opzij en lieten ze me voor. Niet omdat ik zo’n innemend wezen ben, maar vanwege de graad van LM. Puur protocol. Daarbij voelde ik me onmiddellijk ongemakkelijk en ik bleef ostentatief achter in de rij staan. Ik zei dingen als please carry on, please proceed, please go on … met de handgebaren erbij, de palmen naar boven gewend. Niks gekort, geen avance, tevergeefs. Ze moesten en ze zouden laten zien dat ze hunne wereld kenden. Dus ging ik maar voor hé, want om 10h20 was hun pauze om.
Er waren direct een paar bereidwilligen om te helpen lezen. Om te kijken wat ik zou invullen, wil dat zeggen. Want achteraf bleek dat de bestelling van LM en mij een gespreksonderwerp was. Zoiets als in het winkelkarretje van een BV kijken: ze heeft geen tandpasta besteld maar wel bier … ?
Ik vroeg aan de pages die me omringden waar op de lijst het water stond. Here, under, Ma’am. Onderaan stond : MW & SW.
- What's MW ? - Mineral Water Ma’am. (plat water) - What’s SW, then ? - Sparkling Water Ma'am. (bruiswater) - Oh, good, I tought for a moment SW was seawater.
Er volgde een gegeneerd scherp gegiechel, een geluid als van parkieten. Al eens volwassen mannen horen giechelen? En het duurde te lang om echt te zijn. Wat bleek, ironie is niet een vorm van humor die deze ploeg snapte. Of beter gezegd, de dubbele bodem ontsnapte hen. Vandaar dat gegeneerd gelach, echt een Oosterse reactie.
Hadden zij de twee situaties nog niet in verband gebracht met elkaar ? SW op pijperijen & valven, een afkorting waar ze dagelijks en overal mee te maken kregen en SW op het bestelblad, een afkorting waar ze wekelijks mee te maken kregen. Beide in een gans andere context, beide totaal verschillende vloeistoffen, maar allebei wel met de afkorting SW.
Eventjes doen alsof men die twee vloeistoffen verwart, was niet grappig in hun ogen, het was eerder een reden tot bezorgdheid over mijn mentale capaciteiten. En waarschijnlijk hadden ze nog medelijden met LM ook.
Misschien heeft ze dit geschreven voor senioren, om wat lichaamsbeweging aan te moedigen? Het is fantastisch vind ik, omdat het zo terloops klinkt.
-----
Het meubilair
Gaat u mee een eindje wand’len? vroeg de tafel aan de stoel. Van dat stilstaan in de kamer krijg ik toch zo’n stijf gevoel. Inderdaad, zo sprak de stoel, ik word óók een tikje stijf. Kom, we gaan, we hebben immers poten aan ons lijf.
Mag ik u dan vergezellen? vroeg het eikenhout dressoir. Maar ik loop een beetje langzaam, want ik ben zo vreselijk zwaar. Al die kopjes en die borden en die glazen in mijn maag. Gaat u ook mee, boekenkastje? En de boekenkast zei: Graag.
Zo ging al het meubilair een eindje wand’len langs de zee. Niet de klok en niet de lamp, die mochten allebei niet mee. Dus die staan nu wat te kniezen in het grote lege huis. Tja, zo gaat het in dit leven: wie geen poten heeft, blijft thuis.
-----
Het boek heet Ziezo. Dat klinkt als een afronding, wat het mogelijk ook is. Of als een beginselverklaring : Zo zie ! Zo en niet anders.
Ziezo. De 347 kinderversjes ~ Querido, ISBN 90-214-8131-6 Verschenen in : 1987 Leeftijd : 8+ / andere bronnen zeggen 5+
347 kinderversjes gebundeld, dat is een hebbeding voor oma’s & opa’s hé. Allen vandaag nog naar de boekhandel, dat voorleesding gaan bestellen!
is nu ‘vintage’
