Interview met Omer Heusdens over “pralinekes… om het zoet gevoel van de parochie over te brengen”

Miskom ligt met haar 600 inwoners midden in het Hageland. Het is één van de kleinste parochies in de federatie Bekkevoort. Tussen de bloesems tref ik er Omer Heusdens over zijn diaconaal werk. Het unieke van zijn werk ligt in de eenvoud en in de volgehouden aandacht voor elke parochiaan. Zo volhardt hij bijvoorbeeld in het huis-aan-huis aanbellen voor Broederlijk Delen en nodigt hij speciaal de 75stig jarigen van de parochie uit. Niets speciaals, of toch wel?

Dag Omer, dit is waarschijnlijk één van de kleinste parochies van het vicariaat?

Ja, dit is een kleine parochie. We hebben zo’n 600 inwoners. Met nog een kleine kern van oorspronkelijke bewoners en meer en meer inwijkelingen. Veel jonge gezinnen komen hier wonen omdat Miskom rustig is en midden de natuur ligt. We grenzen aan het Begijnenbos. Zij zijn dikwijls weinig geïntegreerd in het leven in hier maar we proberen hen wel bij de parochie te betrekken.

Dat lijkt me niet evident. Hoe slagen jullie erin om als kerkgemeenschap hier iets te betekenen voor alle inwoners van Miskom?

Dat is inderdaad niet evident. Ook omdat we hier geen school hebben. Maar we proberen hen wel te betrekken bij de parochie. We hechten bijvoorbeeld veel belang aan de lichtmisviering. Dat gebeurt in samenwerking met KVLV. We proberen daar echt een kindergebeuren van te maken samen met de jonge ouders. Normaal gezien worden enkel de pas gedoopte kinderen uitgenodigd maar wij nodigen alle kinderen tot 12 jaar uit. We doen daar ook een speciaal briefje bij voor de ouders en grootouders bij. Ook zij zijn welkom en met de grootouders hebben we ergens nog een stukje band. We hebben ieder jaar toch een honderd, honderd twintig mensen in de kerk. Achteraf is er warme chocomelk of fruitsap voor de kinderen en is er rozijnenbrood.

Sedert een paar jaar bellen we ook de nieuwe parochianen op. We vragen of ze eventjes tijd hebben en of we eens mogen langskomen. We geven dan een boekje af met de uren van de misvieringen en de openingstijden van het parochiesecretariaat en we vragen of ze geïnteresseerd zijn in een abonnement voor het parochieblad. We gaan ook altijd rond voor Broederlijk Delen bij hen. De wijk met nieuwe huizen en jonge gezinnen is één van de beste straten die er zijn, daar word je in geen enkel huis wandelen gestuurd. Dat is enorm. Ze zeggen dan: “het instituut kerk zegt me niets maar ik sta wel open voor de noden en ik vind het positief dat jullie langskomen want het komt er maar niet van om een storting te doen.”

Dat lijkt me nogal tijdsintensief?

Ja, dat is het ook. Maar als je ze niet persoonlijk opzoekt, kom je die jonge ouders niet tegen. Ofwel haal je dan je schouders op, ofwel probeer je ze op te zoeken. We proberen parochie te zijn voor de mensen die hier wonen. Vroeger had je allemaal verschillende en specifieke gebedenboekjes had: voor de jonge landbouwer, de jonge boerendochter, de getrouwde boerendochter, de jonge moeder,…. Ieder had zijn specifiek boekje met speciale gebeden. Dat waren soms maar gebedjes van drie of vier regels maar heel de kerngedachte zat erin. Zo een betrokkenheid proberen we vandaag ook te bereiken door in te spelen op wat er leeft hier in Miskom.

Zo hebben we sinds een paar jaar een mis voor duivenmelkers omdat er hier veel duivenmelkers wonen. We hadden een beeld gekregen van één van de parochianen van Catharina Labouré. Dat is de patrones van de duivenmelkers. Wat hebben we onmiddellijk gedaan? De weekmis die het kortst bij haar feestdag valt, opgedragen aan de duivenmelkers. Dan krijg je in die mis 10 of 11 duivenmelkers die zondags praktisch nooit naar de mis komen.

Inspelen op de noden die er zijn?

Ja, we proberen zo ook op tweede kerstdag alle mensen bijeen te brengen die 75 geworden zijn, samen met hun echtgenoot of echtgenote. Tegelijkertijd nodigen we de +65-jarigen uit die alleenstaand zijn. Dat is een echt feest voor de mensen die 75 geworden zijn maar tegelijkertijd zien ze die 65-jarigen. We willen die verbondenheid wat laten voelen, zeker met kerst: “Je wordt niet alleen gelaten”. De meeste mensen gaan naar familie maar er zijn er ook die alleen zitten. Het zou mooi zijn, mochten we dat op kerstavond zelf kunnen doen maar we kunnen dat niet vragen aan onze vrijwilligers die zich al een heel jaar inzetten.

Of de eerste zondag van oktober bijvoorbeeld. Ik had in het parochieblad gelezen dat de echtgescheidenen een oproep deden om ergens gehoor te krijgen. We besteden daar nu aandacht aan in de liturgie en we geven dan iets kleins: dit jaar pralinekes … om het zoet gevoel van de parochie over te brengen.

Jullie hebben een grote openheid naar alle mensen die hier wonen. Is het niet moeilijk om vanuit ‘de parochie’ te komen? Parochie is niet zo populair…

Het komt erop aan om dat beeld wat bij te stellen. De media spelen daar een grote rol in. Had je 10 pedofielen waarvan een priester, dan stond die priester op de voorpagina en over de 9 andere werd gezwegen. Maar dat is ook ergens logisch. Vroeger waren we een grote groep en nu zijn we een minderheid. Minderheden zijn kwetsbaar en mensen geven gemakkelijk kritiek op hen, dat is de gemakkelijkste weg. We willen ons met de parochie kenbaar maken: we laten ons zien, we zijn niet wereldvreemd en we komen met goede bedoelingen.

Jullie willen een tegengewicht bieden aan de media?

Ja, en die media komen ook altijd aan bod op de parochieploeg. Ik lees veel en hou alle krantenknipsels bij die over de kerk gaan. Al die krantenknipsels passeren daar: positief of negatief. Als ze negatief zijn dan is er voor ons werk aan de winkel. Als ze positief zijn dan is de boodschap: “mee uitdragen, die boodschap, hé”. We praten dan over de standpunten die de Paus inneemt bijvoorbeeld en we proberen die wat te kaderen. Soms hoor je harde standpunten over de Kerk of over het geloof. We proberen altijd het gesprek aan te gaan, we proberen uit te leggen hoe het eigenlijk in elkaar zit en vragen dan opnieuw naar hun mening. Als parochie moet je mee zijn. Vooral ook omdat veel mensen ons afschilderen als wereldvreemd.

Maar jij wil aantonen dat een parochie veel goede kanten heeft?

Ja, want per slot van rekening zou veel van wat er is, er niet geweest zijn als de parochie er niet mee begonnen was.

Klinkt allemaal positief maar…

We weten dat we blijven bestaan dankzij de goodwill van de federatie. De liturgie in de federatie is hier één grote puzzel waar de federatiepastoor mee bezig is. Als er iemand wegvalt, moet hij herbeginnen. We zijn in die zin kwetsbaar.

We beseffen ook dat niet iedereen enthousiast is over die Kerk maar ik geloof dat het religieuze niet zal verdwijnen. Onlangs was er hier iemand overleden. Hij was bij de gepensioneerdenbond en daar hebben ze de gewoonte om hun vergadering altijd met een eucharistieviering te beginnen om 14u. Die man ging altijd tegen 14u30 zodat hij zeker niet op die mis moest zijn. Nu is hij overleden en wat die dochter hier aangebracht heeft van paternosters, medaillekes en gebedenboeken,… Zo’n mensen beleven niet het grote kerkgebeuren maar inwendig zit daar veel in. Ze voelen zich niet altijd thuis in die grote kerk maar die directe lijn is er wel.

Een directe lijn met God?

Inderdaad. Ons leven is zo klein. Waarom zou ik me zorgen maken over geld of over mijn tuin. Het leven is veel meer dan eten en drinken. Als ik soms in de zomer aan onze vijver zit, dan zie ik dikwijls libellen. Ze kunnen uren rondzwermen vooraleer ze eventjes gaan zitten… Hoe meer je hebt, hoe wantrouwiger je wordt. Je hebt schrik dat ze je komen bestelen en wat doe je? Je maakt van je huis een burcht waar niemand binnen mag. Je krijgt schrik van iedereen die komt aanbellen en de laatste stap is een wapen kopen. En morgen kom ik daar ocharme aanbellen voor het parochieblad… Nu is mijn haar wat korter maar vroeger was het langer. Ze zouden onmiddellijk denken “een onguur type” en het zou erop zitten. Wie is dan het gelukkigste: de rijke industrieel? Of hij die niets heeft maar buitenkomt en daar kan genieten van een bonte specht? Dan ga je terug naar de essentie en kan je genieten van het scheppingsverhaal.

Een parochie moet mensen naar die essentie brengen? Naar de kern van de zaak?

Ja, een parochie moet doen zoals Jezus en goed doen voor de mensen. Maar wanneer kan ze dat? Als je zelf zo bent. Dus laat mij nu de mooiste theorieën aanbrengen, maar als de mensen zien dat dat niet strookt met hoe ik zelf leef… Wat je verkondigt, daar moet je achterstaan. Als je dat niet doet, is dat bij mij schijn.

Geen woorden zonder daden?

Inderdaad.

Bedankt Omer.

Evelien Deketele, (overgenomen uit de de diaconale nieuwsbrief van Mechelen-Brussel. Waarvoor dank!)

Miskom, 18 april 2008