Een mierenkolonie is toch wel een perfect voorbeeld van een 'maatschappij' die perfect samenwerkt.
Geen mier die aan eigenbelang denkt. De kolonie telt, en die moet ten koste van wat ook overleven!
Bij de bijen gaat het er ongeveer net zo aan toe. Liever de 'vijand' doden met een steek die ook je eigen ondergang betekent, dan de kolonie te laten vernietigen.
Kunnen we daar geen voorbeeld aan nemen? Eigenlijk niet! Wij zijn helemaal anders geprogrammeerd. We hebben elk een eigen persoonlijkheid en zouden niet kunnen leven als een willoos onderdeel van iets groters. Met andere woorden: gelukkig hebben we mensenhersenen en geen mieren- of bijenhersenen! Een eigen mening, persoonlijkheid en vrije levenswandel vinden we nog altijd heel erg belangrijk. Noodzakelijk zelfs om ons goed in ons vel te voelen.
Het denkpatroon van insectenkolonies en mensenmaatschappijen staat dus wel lijnrecht tegenover elkaar. Maar ook hier zou, zoals overal, de gulden middenweg toch wel ideaal zijn voor ons.
Lààt ons maar individueel denken! Maar laat ons daarnaast toch alstublieft niet het algemeen belang uit het oog verliezen. En dat is nou nét wat meer en meer gebeurt. Ooit wordt ons dat fataal!
In mijn loopbaan heb ik honderden voorbeelden gezien van egocentrisch denken. Ik heb mensen gekend die van Antwerpen naar Knokke kwamen wonen. In een nieuwbouw, maar pal naast een bakker die er al jaren was. Ze zagen na korte tijd kans een proces tegen hem in te spannen wegens reukhinder. Kregen nog gelijk ook op de rechtbank. De bakker moest een peperdure installatie laten plaatsen om de heerlijke geur van vers gebakken brood weg te werken. Dat kon hij zich financieel niet veroorloven en doekte dan maar zijn bakkerij op!
En die leuke Antwerpenaars? Wel, die konden nu hun verse pistoleekes een paar honderd meter verder gaan halen bij een andere bakker, waar gelukkig nog géén nieuw aangespoelden naast woonden.
Hoe die zaak, die niets met verkeer had te maken, net op mijn bureau was terechtgekomen? Wel, die mensen hadden hun klacht aanvankelijk tot de burgemeester gericht. En zoals gewoonlijk, brieven waarvan de secretarie wist dat geen der administratieve diensten er iets zou van bakken, kwamen nogal dikwijls bij mij terecht, hopend en wetend dat ik wel een gepast advies zou weten op te stellen. Deed ik dus ook: zo negatief als maar kon!
En dan stapten ze maar naar de rechtbank! Uiteindelijk misdeelden ze zichzelf, want ze waren... hoe is het mogelijk? Zélf klant bij die bakker!!! Haalden er elke morgen hun heerlijk verse pistoleekes! Die wilden ze dus maar al te graag eten, maar niét ruiken! Wel, dat komt ervan hé? Alle voordelen willen van de bakker naast je deur, maar het kleine 'nadeel?' ervan niet willen accepteren!
Wat gebeurt er meestal als je het onderste uit de kan wilt? Juist! Je krijgt welverdiend het deksel op de neus.
Ik ben er zéker van: ooit komt iemand naast een spoorweg wonen en gaat dan eisen dat dit spoor verdwijnt vanwege de lawaaihinder! Bij luchthavens is het trouwens al zover!
Voor luchthavens is de oplossing nochtans simpel: laat ze allemaal afschaffen, maar ga dan ook niet janken dat je niet meer op reis kunt! Dat je veel langer moet wachten op het pakketje dat je in China bestelde. Dat je geen vers exotisch fruit meer vindt!
Maar neen! Dat is allemaal teveel gevraagd! Luchthavens moéten er blijven... we moéten immers op reis om te kunnen overleven! Zó bepamperd zijn we wel al! Maar die vliegtuigen moeten dan maar opstijgen boven de woningen van anderen! Anderen die niét zo pietluttig doen! Wat deden de mensen vroeger? Mensen die in de koolmijnenstreek woonden bevoorbeeld! Al dat vuile kolenstof in de lucht? Geen nood! Het brengt brood op de plank! Maar die tijd is voorbij. Nu brengt de dop brood op de plank en dat is al lang voldoende om totaal geen hinder meer te aanvaarden!
Ander voorbeeld, meer specifiek uit mijn eigen verkeersbranche: pendelwegen! Een typisch voorbeeld daarvan is de weg Knokke - Brugge. Ooit een verbindingsweg waarvan pendelaars graag gebruik maakten voor snel woon - werkverkeer. Er woonden wat oudere mensjes langs: hier en daar een huisje. Die mensjes klaagden niet. Ze woonden er sedert mensenheugenis en lang voordat de weg drukker werd door het autoverkeer. Ze leerden gewoon leven met de toegenomen drukte en zagen geen vuiltje aan de lucht. Verdraagzaamheid stond nog hoog in het vaandel bij die generatie.
Maar die generatie stierf uit. De huisjes werden omgevormd tot fermettes en er kwamen nieuwe, jonge gezinnetjes wonen. Mannekens met baardekens om volwassen te lijken; vrouwkens die er alles aan deden om hun man op te jutten tot janken... kindekens die overbeschermd moesten worden. En de narigheid begon. Snelheidsbeperking volgde op snelheidsbeperking: aanvankelijk 90, dan 70, dan op sommige plaatsen 50... In één woord: het was naar de knoppen!
De vlotte pendelweg was herschapen in een zenuwslopend slakkenspoor.
- Dat is wat er in alle lagen van de maatschappij gebeurt als de jankerds het voor het zeggen hebben! - Dat is wat er gebeurt als eigenbelang primeert op algemeen belang. - Dat is wat er gebeurt als we niet een héél klein beetje een voorbeeld gaan nemen aan een mieren- of bijenkolonie. - Dat is wat er gebeurt als politici blijven luisteren naar jankerds. - Dat is wat er gebeurt als egoïsme en eigenbelang de scepter gaan zwaaien!
Mogen we dan niet meer individueel denken? Natuurlijk mogen, en moéten we dat zelfs! Maar dan alstublieft niet met een logica die jouw eigen miezerig persoontje als het centrum van de hele wereld ziet!
Willy.
|