De Merienda.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

We beëindigden het jaar 2010 met Spaanse herinneringen. We kunnen het nieuwe jaar 2011 net zo beginnen, met nog zo’n pareltje uit de latino-cultuur!

Als je in een Spaans woordenboek zoekt naar het woord Merienda zul je waarschijnlijk vinden: ‘Vieruurtje’.

Lees je meer over de Spaanse cultuur, dan stel je vast dat die Merienda eigenlijk veel meer is. Vooral dan op vrije dagen, als ze doorgaat in de daarvoor aangepaste ‘merenderos’. Maar als je het nooit meemaakte kun je er echt de volle betekenis niet van snappen. ‘Verbroedering’ zou misschien meer in de buurt komen.

Maar je mag honderd keer als toerist naar Spanje gaan, je mag Spanje per auto doorkruisen, je mag op zoek gaan naar die fameuze merenderos… je zult ze niet vinden.

Je moet echt wel in een Spaanse familie leven om het ‘begrip’ te snappen en de vele ‘merenderos’ (plaatsen waar je dat vieruurtje tenvolle kunt ‘ondergaan’) weten te vinden.

Gelukkig toch nog één Spaans gebruik dat zo goed verborgen bleef dat toeristen het nog niet konden komen industrialiseren en kapotmaken.

En zo waren wij eens enige tijd bij een Spaanse familie (in de provincie Asturias) te gast, en kon ik eindelijk mijn cultuurhonger stillen.

Het werd zondag. Het hele dorpje maakte zich op om dat met veel animo te vieren. De caballeros trokken hun smetteloos wit gewassen en gesteven overhemd aan. De Señoras haalden hun mooiste toiletten uit de kast, en druk palaberend en paraderend ging de hele familie ter kerke langs landwegeltjes en pittoreske bruggetjes.

Mannen voorop natuurlijk, vrouwen ‘gedwee’ volgend, de kinderen stoeiend en ruziënd.

De eredienst, en dat voelde je duidelijk aan, werd intens doorleefd. En hoewel ik niet gelovig ben, ik kwam echt wel onder de indruk: dat kleine kerkje, propvol dorpelingen. Eén gemeenschap. Iedereen was er. Ja, bijna één grote familie. Er voltrok zich bijna een complete fusie: die hele gemeenschap leek wel één te worden en iedereen werd iedereen’s vriend. Je zou wel in mirakels gaan geloven. Zelfs wij, Belgen, voelden ons totaal niet uitgesloten maar gewoon een deel van de gemeenschap. Wildvreemden begroetten ons met een warme knuffel of handdruk.

Na de mis bleven de mannen nog ergens plakken om van wat ciders te genieten en spoedden de dames zich naar huis om het middagmaal te bereiden. Die cider… de nationale drank in de provincie Asturias… dat is ook weer zoiets heel speciaals waaraan ik eens een column moet wijden. Morgen misschien?

Het heerlijke middagmaal in de familie sla ik maar over, want het was me om de merienda te doen.

Na de comida (eetmaal), trokken we op weg met een aantal gezinnen. Weer doorheen bossen en bergen waar de tijd was blijven stilstaan, naar een heerlijk plekje waar een riviertje doorheen stroomde: de uitgekozen merendero.

De vrouwen, had ik opgemerkt, sleurden hele tassen vol lekkers mee, thuis liefdevol voorbereid. En ik, ik was in blijde verwachting. Eindelijk zou ik weten wat een merienda echt is.

De merendero in kwestie bestond gewoon uit een vlak plekje tussen de bomen aan de oever van een rio. Er stonden een aantal lange betonnen tafels en banken, en een onooglijk gebouwtje even verderop bleek de bar te zijn.

Ons gezelschap, bestaande uit een twintigtal personen, nam onmiddellijk een grote tafel in beslag en het uitpakken begon. Weldra was het hele tafelblad gevuld met broodjes, tortillas de patatas, chorizo, jamòn de Jerez, tomaten, olijven, taartjes, wijn en nog veel meer.

Na de aperitivo ‘onder mannen’ in de bar, kon de schranspartij aan tafel beginnen. Niemand stond er bij stil wat van wie was: er werd gewoon van de tafel gegraaid wat binnen je bereik lag en lekker leek. Het werd een echt, bijna Breugeliaans, schransfestijn.

Als een dame je vroeg: “proef eens dààrvan”, kon je er donder op zeggen dat zij dat zelf gemaakt had, en hoe propvol je ook al zat, weigeren zou de grootste belediging zijn die je haar maar kon aandoen.

De tafel kwam leeg, de magen barstensvol… het sein voor de mannen om alles weer te gaan doorspoelen in de bar; het sein voor de kinderen om te gaan stoeien in het lekker koele water van de rio; het sein voor de dames om de tafel netjes af te ruimen, het overtollige in de ‘basuras’ (vuilbakken) te gaan deponeren, en napratend nog wat van de overgebleven taartjes te genieten.

Even had ik, gewoontegetrouw, de reactie om mee te helpen opruimen, maar in koor klonk wenkend het protest uit de groep mannen die zich naar de bar spoedde:

“Caramba Biedjie…ven aqui!!!”. (Verdorie Willy, kom hier!). Ja, Willy kunnen ze daar nu eenmaal niet uitspreken. De ‘W’ al zéker niet. Het moest dan maar Biedjie worden!!! Als je hen daar een opmerking over maakte klonk het opgewekt: “Biedjie? Claro! Como Biedjie the kid, no?”

En zo was er weer een gat in mijn cultuur letterlijk en figuurlijk propvol gevuld. Een dag om nooit meer te vergeten. Een dag die me weer een stukje nader bij de latino-cultuur bracht.

De onderliggende filosofie: de mensen waar wij te gast waren, waren hard werkende mensen. De hele week was er weinig plaats voor dromen, romantiek of andere aangename dingen. Sommigen waren mijnwerkers of spoorwegarbeiders, anderen school- of bankdirecteur. Maakte totaal geen verschil! Ze waren gewoon ‘vrienden ondereen’.

Want de zondag, en vooral dan de merienda, is heilig. Alle beslommeringen worden overboord gegooid. Niet denken aan maandag. Voor één keer in de week Don en Doña zijn. Wàt dat ook moge kosten. Mañana is weer een andere dag en dan zien we wel weer.

Biedjie.