|
Wat hebben wij mensen gemeen met kameleons? Wel:
- Kameleons veranderen van kleur naargelang het milieu waarin ze zich bevinden.
- Wij veranderen van mening naar gelang het milieu waarin we ons bevinden.
Tenminste
we doén alsof we gelijkdenkend zijn met ons milieu.
Op café zullen we misschien meeroepen met de meerderheid: Dat ze nog lang mogen smaken. In beschaafdere kringen dan weer, zullen we ons misschien, net als de meerderheid, uitspreken tegen alcoholgebruik.
Maar, veranderen we écht wel van mening? Eigenlijk niét. We proberen alleen maar op een goed blaadje te komen met de meerderheid. Om onze sociale contacten niet te verliezen. Om ons één te voelen met de wereld waarin we leven. Om
kameleons na te apen.
Daar is eigenlijk weinig tegen in te brengen. De mens is nu eenmaal een sociaal wezen. Maar moet dat dan zó extreem dat we op de duur zelf niet meer weten wie we zijn en wat we denken? Of ons denkvermogen helemaal moeten laten beheersen door wat anderen denken?
Bekijk maar weer de toog: daarrond staan of zitten meestal een tiental gelijkgestemde zielen. Tien identieke mensen in één café? Je zou het niet voor waar houden! Zéker niet als je bedenkt dat elke mens een hele wereld is en uniek in zijn denken en zijn.
En toch
gaat het vandaag over het rookverbod, dan zijn ze er ofwel allemaal voor of allemaal tegen. Unaniem. Uniform. Als ware robotten.
En dan vraag ik me soms af: als die mensen thuiskomen, of alleen met zichzelf zijn, wat zijn ze dàn? Wat denken ze dan? Of is ook hun denkvermogen zo verstrikt geraakt in het groepsgebeuren dat ze de groepsideeën meeslepen naar huis en ze als hun eigen mening aanzien?
Ik zou het niet weten. Ik weet alleen dat we kampioenen zijn als het er op aankomt Kameleonnetje te spelen.
Is dat een soort werelderfgoed? Of is het eigen aan de westerlingen? Of aan de Belgen? Of enkel maar aan de Vlamingen?
Het resultaat van dit alles is dat wat men de openbare opinie noemt, eigenlijk maar een
ja
openbare opinie is. De opinie die verandert naar gelang onze omgeving. De opinie die we openbaar maken om gelijk te zijn aan de rest. Wat we vanbinnen voelen, blijft meestal ook binnen.
En bijgevolg kan die opinie vele kanten uit, en berust ze er voornamelijk op waar we het laatst wàt hebben gehoord, of wààr we ons op een bepaald moment bevinden, of wat de nieuwslezer ook weer orakelde.
Zo zal een Vlaming in Wallonië soms de Waalse gastvrijheid en vriendelijkheid de hemel in prijzen. Hij voelt zich immers op vijandelijk terrein en op zijn hoede. Maar thuis, in zijn stamcafé, zal hij dan weer een heel andere mening verkondigen over Wallonië.
Jammer. Want dit kameleon-gedrag is er voor een groot deel verantwoordelijk voor dat datgene wat we echt denken verborgen blijft! En waarom eigenlijk? Is het dan zo erg je eigen mening te zeggen?
Eigenlijk zouden we, naast de uitdrukking openbare opinie, die op zich nietszeggend is, en meer op leugens dan op waarheden rust, ook nog een collectieve opinie moeten hebben. Iets dat gebaseerd is op wat we écht zijn, in plaats van alleen maar op wat we bereid zijn openbaar te maken.
Ik denk dat we in opiniepeilingen tot totaal andere resultaten zouden komen! Maar ja
wie is nog bereid zijn echte innerlijk vrij te geven als liegen een pak makkelijker is en beter aansluit bij de rest van de wereld, die net hetzelfde doet? En ja, zo geraken we uiteindelijk in een complete leugenwereld met een totaal verkeerd beeld over het collectief bewustzijn.
Het ligt natuurlijk niet helemaal bij de spreker. Ook de luisteraar treft grote schuld. Want luisteren naar iemand die een andere mening heeft komt voor velen, vooral voor dwazen, frustrerend over. Men voelt zich aangevallen en gaat in de verdediging. Niét omdat men vindt dat de eigen mening de juiste is; enkel maar om gelijk te krijgen. Wat voor die mensen een synoniem is van superioriteit
Och arme!!!
Conclusie: we lijden allemaal aan een collectieve communicatiestoornis. Hoe zouden we die ziekte noemen? Kameleonitis misschien?
Willy.
|
