Beeld van Franciscus Van Assisi met op de achtergrond het dok






De volgende dag besluit ik in het centrum rond te dwalen. Het is warm en ik loop langs de kades waar grote schepen zijn afgemeerd. Aan de overzijde staat nog steeds het mooie beeld van de zwerver met bundel op zijn rug.
Ik vraag dan ook voorbijgangers naar zijn naam, maar de meesten weten het niet of zijn onzeker. Een negerin geef mij duidelijke taal en zegt dat het natuurlijk de heilige Franciscus van Assisi betreft, de vereenzelving van de arme en patroon van de zwervers. Ik voel me aangesproken en groet dan ook de goeie man dagelijks. Ik ben ten slotte de zwerver op zoek naar? Ja, een filosofisch item. Ik zoek namelijk de mens in mij, een waarlijke 'ik', de zin van het leven. We worden ouder, wijzer, leren, zegt men, maar dat geldt niet voor iedereen, sommigen bijven steken op een bepaald punt. Ook het geestelijk verwarde meisje kom ik weer tegen. Ze lachtt me toe als een oude bekende, ze dwaalt door de straten van Vitoria als een vrije mus, maar ze weet zich te handhaven. Ze zijn de 'anderen' van iedere stad, dorp en straat, zij die leven met hun ziel, die anders blijkt dan God hen gegeven heeft. Doch ze hebben inzicht in hún wereld.
   Anders dan de verloren fascisten-geesten van mensen die denken dat macht en onderdrukking de maatstaf is, en zij die, gedreven door jaloezie en vermeende superintelignetie, der rassen verdelen. Ik bedoel het zijn de klootzakken van de straat. Ik ontmoet  een van hun op het centrale plein 8: 'Praça Oito'.
  Er is een  openlucht tentoonsteling ter nagedachtenis der 'amnestie' die werd opgesteld in 1979, tijdens de militaire dictatuur in Brazilië, door de 'heren' generaals. (Nu wordt deze wet aangevochten, daar het een soort ontoerekenbaarheid en vrijbrief geeft voor het martelen der militairen van mensen in die periode. Het is dus het tegenovergestelde van 'begenadiging', amnestie. noot schrijver)
     Verder moeten de grote aanplakborden de waarheid omtrent die periode weergeven . Er waren vele foto's afgebeeld met uitleg over de verfoeilijke episode uit de Braziliaanse geschiedenis. dan komt er een man naast me staan en spreekt me als volgt aan: "'... Dit had nooit moeten ophouden... toen was het nog goed in Brazilië... toen was er orde en gezag!" en hij kijkt me aan als een dictator.
   Als ik de de bizarre persoon bekijk lijkt hij me  een afstammeling van Europeese immigranten. Hij lijkt me in de zestig en draagt een zwarte zonnenbril. Ik geef hem antwoord dat die periode een misplaatst iets was in de geschiedenis van Brazilië.
  (Dit is een weergaven van hoe ik me de conversatie herinner.)
"Wat! Toen was ik militair in Rio... alles was goed, ieder had te eten, de militairen hadden alles onder controle!"
"Onder controle? Het was een onderdrukking, een regelrecht totalitair regiem... Brazilië moet een meer sociaal beleidt voeren... recht voor iedereen, Indianen, zwarte mensen, zigeuners..."
  "Het rijke deel van Brazilië zorgt voor alles, snap je?" zegt hij geagiteerd.
    "Neen, ik snap er niks van! Het kapitaal is de vernietiging voor de wereld..." en ik wordt grimmiger. De man lijkt op een on-braziliaanse 'Gröss-leider', een racist in pure vorm.
"Het kapitaal is goed voor alles, de economie, werk en ook de arme profiteren hiervan!"
"De armen? Weet je dat een kwart van het Braziliaanse land in bezit is van grootgrondbezitters? Een ander deel van de rijke buitenlandse imperialisten?"
 "Sperma! Brazilië gaat na de klote man... waar kom jij vandaan? Europa... Holanda zeg je? Ja, jij hebt goed lullen! Hier wordt alles verpest door de negers... die niets uitvoeren, zij die maar neuken en kinderen maken... snap je 'ficken' (duits woord voor neuken)' zegt hij overtuigend en hij maakt het bekende gebaar met de duim tussen wijs en middelvinger, alsof ik hem dan beter begrijpt. (door dit duits woord vermoed ik dat hij van Duitse, Zwitserse of misschien noord-Italiaanse komaf is).
  "... Ze moeten die verdomde luiaards van negers tegen de muur zetten en afknallen... godverdomme!"
   Mijn geduld raakt op, de man lijkt me idioot en dronken, in de negatieve zin van het woord. "Ik geloof dat je niet bij je hoofd bent... je bent gek!"
De man speurt enigzins een veranderende houding in mijn spreken en loopt scheldend weg. Ik voel me opgedraait, verdomme!
Doch de meeste mensen die ik aansprak rond de borden op het plein waren begrijpelijk, sommigen hadden een afkeer, anderen schuldgevoel... jongere interesse... Maar voor het juist aangehaalde ontmoeting met de fascist, die in een  figuratief Mussolini pak zat, was de wereld een hopeloze brij. Deze mensen zijn, ook al in de minderheid, een waarschuwing.
Ik loop naar de overkant en bij het Perreira plein eet ik een deegbroodje en drink een suikerrietsap, en ik zie de mensen die zoveel anders zijn, zij die gelukkig zijn met hun deel, ook als ik dit niet eenvoudig. Ik denk aan de zwervers, de eenlingen waar politiek geen boodschap voor is, zij die alleen maar honger en dorst hebben en niet weten waarom het hun niet al te goed gaat, of aan het naïeve meisje, met de onschuldige glimlach, die meer ziel heeft dan menig andere, die denken dat kapitaal en macht de redding is.
Ik loop naar het oude gedeelt van de stad via mooie trappen, koop wat broodjes en drank voor het avondmaal en lig peinzend op het oude bed.
Morgen ga ik het oude klooster bezoeken in Vila Velha en een duik nemen in de zee om met Imanja en Neptune te converseren.

wordt vervolgd...