De militaire politie bij een dode in de favela 'Complexo do Alemâo'   :evil: foto reuter








De criminaliteit in vele favelas is enorm en de bandieten hebben hier hun betrouwbare schuilplek, onder de meer als twee miljoen bewoners van de sloppenwijken in Rio, waar geregeld grote drugstransporten naar de benedenstad georganiseed worden en jongeren, doch ook ouderen, het koerierswerk doen. Verder zijn de 'boca's de fumo', de verkooppunten in de favela het levenspatroon en wordt verhandeld als nimmer tevoren. Dan zijn er de misdaadorganisatoren die uitblinkers zijn in het gijzelen en velen rijken zakenmensen vallen ten prooi, en betalen is de enigste optie. Wie heeft de ruggengraat om naar boven te gaan? Politie? Wel, deze waren vaak te slecht bewapend met hun kermispistolen, terwijl dedrugsbaronnen hun mensen goed uitrusten met de modernste mitrailleurs. De politie was dan een klucht en lage lonen, slecht materiaal en angst waren de drijfverenen terwijl wekelijks politiemannen werden doorzeefd met kogels. Nu is er het elite politiekorps genaamd BOPE, die onmenselijker zijn, hierover dadelijk meer.
   Door al deze  voorvallen gaat de militaire politie steeds meer als eigen heerser spelen en de wraakacties worden gewoon, waardoor velen onschuldige mensen de dood vinden, verdwaalde kogels, noemt men het zo mooi, waarvan vele kinderen het slachtoffer zijn. In het geval van de politiemoorden worden 75 procent de straffen niet uitgevoerd, mede door gebrek aan bewijs, ook daar de getuigen werden geintimideerd en niet de moed hadden te getuigen.
  De politie is in sommige favelas meester, doch vijand van de 'trafikantes', de dealers, zoals ook van de bewoners. Drugsbazen zijn echter heer en meester in de meeste favelas, en bewoners noemen hun vaak hun 'bandieten', daar ze dingen verrichten die de gemeenschap laat afweten, het aanleggen van sanitaire voorziening of schooltjes. Doch de dealers dulden vaak geen tegenspraak, die kan worden afgestraft met de kogel. Kranten hebben dan ook soms de meest bizarre fotos van de gevolgen der conflicten onder trafikanten, zij die proberen de macht te behouden op een verkooppunt, het zijn de benden-oorlogen: verbrande lijken, resultaat van de zogenaamde'barbeque' waar het slachtoffer in een grote autoband word gebonden, overgoten met kerosine en in brand gestoken.
   Anderen worden doorzeefd met kogels en anderen levend gevild.  
                De dood is voor de drugsbaas een bagatel, die hun aanzien presenteerd. De bewoners? Die moeten dit vaak accepteren, ook daar zoals ik al zei de bandieten hun tegemoetkomen met sociale voorzieningen. Maar soms is het oorlog als de politie een inval doet en de kogelregen door de door de steegjes waaien, als de mensen bang zijn en kinderen onder kasten en bedden kruipen, als de politie soms met hun kleine tanks, de 'Caveirâo' opkomen en schieten op alles wat beweegt. Dit is het 'Bope', het 'speciale politie operatie batalhon', een speciaal getrainde eenheid, opgeleid om in 'stads-oorlogen' te werken. Zij vallen de favelas binnen met hun stalen-rollende-bunkers en helikopters. En nu gaat het hard tegen hard, de drugsmensen contra de Bope.
    Ja, de mensen zijn bang voor de verdwaalde kogel en ze roepen om God en Oxalá om steun, ze willen leven en niet de emotie voelen van de dood, die hun zielen probeert te betasten. Ze hebben weinig invloed op hetgeen  er gebeurd in de favela, doch, soms worden er groepen gesticht, die proberen die een zekere inspraak zouden kunnen krijgen over wát er zich afspeelt in hún favela. Ik zeg letterlijk hún, want ze zijn het die er leven, een andere optie is er niet, geen geld, geen keuze, geen God.
   Dagelijks zijn er oorlogen en doden in de sloppenwijken van Rio de Janeiro, waar jaarlijks méér doden vallen dan in de Gaza-oorlog, maar een oplossing is van verre. Het systeem zal geen oplossing brengen, de armoede en de aanwas van paupers uit het arme noordoosten zullen de favelas doen groeien, terwijl de economische toestanden de oorzaak zijn voor de labiele handel. De corruptie speelt haar spel en het is overleven voor de armen, al is het onder het bewind van 'os banditos', en het terreur van de militaire politie.
   Rio de Janeiro heeft een positie die zeker zal doorklinken in de toekomst, en als de hongerende bevolking geen raad meer weet met de situatie, als kinderen opgeleidt worden tot omgaan met automatische wapens, en als die jongeren stellen, dat drugs geld is, geld wapens en wapens macht, dan is de vos in hun ziel ontwaakt. Alhoewel? Zou hij slim genoeg zijn om de zee te bevaren, het woeste water van hun gedachten?
  Doch de jongeren zijn vaak de nieuwe drugssoldaten, die profetisch spreken als ze zeggen dat dit alles lonend is, de macht, want niemnd anders heeft hun iets te bieden en de rijken zijn meestal de afnemers van de drugs, zij hebben het geld, dure wagens, wonen in sjieke buurten en verwensen hun. Daarom is het goed dat er organisaties zijn die opkomen voor de mensen en vooral jeugd. Ze hebben mijn steun.
  De favelas zijn de vuurtorens van Rio de Janeiro, ze zijn niet te ontlopen en ergens zijn ze te bont en belangrijk in de Braziliaanse samenleving. Soms lijkt het of ze nodig zijn en de bewoners leven er in hun eigen sfeer, doch ze 'zíjn' nodig, het is een gegeven, de sloppenwijken zíjn de steden van de mensen, de armen, hopend op een wereld die eens anders zal worden, maar vooralsnog een ernstige blijkt.

Storyteller