Traditioneel sertâo huisje met stal in Rio Grande do Norte

Er werd me verteld dat er om 12.00 uur vanuit Natal een bus zou vertrekken naar Mossoró. Doch daar de bus van Canguaretama naar Natal, hier om 11.00 uur om zijn vroegst zou langskomen, was dit niet haalbaar. Er werd een kennis van Osias ingeschakeld, een automonteur, die onderhandelde met de taxichauffeur. De man zou mij, als vriendendienst, voor nog geen 6 gulden naar Natal brengen. De man vindt het maar niks, want het bedrag was niet al te opwindend (ik betaal hen natuurlijk later billijk), maar hij kon er niets tegen inbrengen. De rit naar Natal is dik 60 kilometer. Onderweg worden andere passagiers opgepikt en zo heeft hij toch een rendabele rit. De wagen is een fonkelnieuwe fiat, dus, dacht ik, het gaat de man niet al te slecht. Hij zegt me nog de gordel om te doen daar de politie hier niet mis is. Nou ja. De rit gaat via Goianinha over de Trairi rivier en langs Sâo José de Mipibu. Voortdurend kijkt de chauffeur op zijn horloge want het loop al tegen de middag. Ja, hij had een verantwoording: een 'amigo gringo' van Osias af te zetten, en een compromis is een afspraak, alhoewel dit in Braziel wel eens anders kon zijn.
     Ik maak de man duidelijk dat het geen probleem zou zijn als ik de bus naar Mossoró zou missen, ik zou wel een volgende zou nemen. En dan gebeurd het. Voor we Natal binnenrijden komt ons de bus naar Mossoró tegemoet op weg naar bestemming. Bij de eerste afslag draait de man als en gek aan het stuur en begint een soort achtervolging. Het lukt hem dan ook snel de bus tot stoppen te dwingen. Hij is trots op zijn kunstwerk, en voordat ik hem kan bedanken is hij al vertrokken. Bij het instappen in de bus heb ik het probleem dat ik geen ticket heb, en de vreemd kijkende chauffeur weigert mij vervoer. Buiten dat is de bus volgeladen en de rit naar Mossoró is zo'n 275 kilometer.

Ik zeg hem dat ik de eerst volgende bus neem en moet een dik half uur lopen naar het busstation van Natal, waar het een genoegelijke drukte is. Doorelkaar lopend mesen, die druk coverseren. Ik zie een jongeman met sproeten mensen aanklampen voor geld, sigaretten of een praatje. Natuurlijk heeft hij mij bemerkt, slentert doelbewust op me af en vraagt een cigaret. Weer krijg ik dezelfde vraag, of ik van hier kom, of van waar? Ik zeg, iets verzwaard: 'Russia. Ja, verdomd soms voel ik die opdwingende neiging om mijn nationaliteit te verleggen. En voor Rus kan ik zeker doorgaan. De jongen kijkt me iets verward aan: "É... é Russia... e muito longe...!" Ja, inderdaad Rusland is ver weg van het hete Braziliaanse noordoosten, en soms voel ik me die gringo die ik eigenlijk niet wil zijn. Ik zou een pilgrim willen zijn, zonder naam, op pad naar bestemmingen zonder opzet.
         Ik vraag de jongen of hij uit Natal komt, en geeft bevestigend zijn positief antwoord. Ik zie dat hij  zijn interesse in mij verliest , want ik had hem niet direct geld geld gegeven, en buiten dat heb ik geen cigaretten, dus wat moet hij met een zodanig iemand? Een verdwaalde zonderling, een Rus nota bene? Merda! Shit! Ja, dat moet de jongen denken, en gelijk heeft hij. Want ben ik niet een soort verdwaalde filosofische antropoloog , die de mens probeert   te doorgronden.
            Omtrent de impulsieve jongen had ik een beeld, en op dit moment niet veel belangstelling aan een gesprek.  Ik was blijkbaar een 'iedereen' in zijn keten van mensen die hij dagelijks aanklampte. Even later zie ik, met genoegen, dat hij wederom een juister iemand heeft gevonden voor zijn geestelijke koppeling, zijn sigaret en drank. Velen van deze mensen kom ik tegen om mijn reizen, zij die een woord nodig hebben, maar meestal geld. Zij die terecht ronddwalen in het armoede paradijs van Brazilië, want een reiziger, of minstens die kan reizen heeft wel wat losse centavos over.
  

In de namiddag verlaat ik de stad die ik vaker met een bezoek eerde. Ook toen ik de limburgse pater Sjer Hensgens uit Kerkrade bezocht (1993), die sind lange tijd in Natal werkzaam was onder de arme bevolking. Men noemde hem padre Pio, en woonde in een bevallig huis met langszijde een mystieke kapel en een aangrenzende kokospalmentuin. Sjer werkte in 3 parochies tegelijk, een enorme opgave, waardoor hij vaak leken de taken liet overnemen. Hij stelde dan ook, dat het missionaris-import aan het uitsterven was, en er meer Braziliaanse paters moeten komen. Een van zijn frappante uitspraken was, dat de enigste oplossing van het onrechtvaardige probleem in Brazilië een revolutie was, naar Frans model. Voor mij een man die recht-door-zee ging! Ik wenste hem sterkte.
   

De stad Natal is gelegen aan de Potengi-rivier. Dit is het vroegere strijdgebied van de Potiguar Indianen, de invloedrijkste van de Tupi-natie waarvan sommigen zeiden: "Onmiskenbaar de oorlogszuchtigste heidenen in Brazilë!" Doch en zekere Anthony Knivet, een Engelse zeeman, had meer genadigde woorden voor de indianen; hij vond hen gedistingeerder dan andere stammen, en dat zal wel een persoonlijk opvatting zijn geweest.
   Halleluja! Ik ben op weg naar Mossoró. Niet zo maar; ik ben op zoek naar de geschiedenis van de beruchtste bandiet van Braziel, de roemruchtige canganceiro (outlaw) Virgilino Ferreiro, ook wel genoemd 'Lampiâo'.

wordt vervolgd...