|
De moderne arbeidsmethodiek van de rubbertapper verschilt niet veel van die men 100 jaar geleden toepaste. Een dag van de 'serinqueiro' is lang. Hij begint rond 5 uur in de morgen, opstaan, koffie drinken en de schemerpaden op. Het pad wordt verlicht door het 'poronga' (kerosinelicht) dat op zijn voorhoofd is vastgebonden. Verder heeft hij een zak vol met bakjes om de latex op te vangen en tapmesjes, een geweer over de schouder en een emmer. De -colocaçâo- is de plaats in het woud waar hij woont en werkt, en de grootte van de werk-plek verschilt, van enkele rubberpaden met 300 bomen tot grotere met met wel het dubbele aantal. De tapper kent iedere boom, kerft verschillende malen met zijn mes in de bast tot het witte sap eruit druppelt. Dit druipt door de kerving naar beneden en ten slotte in het bakje dat, aan een pen onder de kerf hangt.
Hoe belangrijk is de 'havea Brasiliensis? Ik moet stellen: beduidend. De boom werd al door de Indianen gebruikt en zij maakten nuttige dingen van de latex zoals schoeisel en waterdichte kleding. De andere wereld maakte pas veel later gebruik van de boom, dat gebeurde op grote schaal toen Dunlop de luchtband introduceerde en de massaproduktie van de 'auto' op gang kwam. Er zijn verhalen van reusachtige bomen bij de Madeira-rivier, die je alleen met tien mensen kon omvatten. In de morgen bewerkt de rubbertapper zo'n 100 tot 130 bomen. Rond het middag uur rust hij uit en eet wat, en soms, als het zich voordoet gaat hij jagen. Dit wordt nu veelal bemoeilijkt door de constante ontbossing, want vroeger was het spoor van een 'paca', een log gebouwde waterhaas met een gewicht van zo'n 10 kilo, gemakkelijk te volgen en de tapper had goed vlees. Vaak was ook de brulaap een doel, maar hij moest bij de vedommenis niet vergeten een dankwoord te richten tot de -caboquinho do mato-, de beschermer van de jacht, want je wist maar nooit. In de middag haalt hij de bakjes aan de wenende bomen weer op, die zitten dan vol met vloeibare witte latex, hetgeen in een emmer wordt gedeponeerd. Terug in zijn hut wordt een houtvuur aangelegd om de rubber te roken. Hij laat de latex op een draaiende stok stollen, tot zich een dikke zwartgeblakerde bol vormt. De nachtbosgeesten zijn dan al aan het lopen. Tappers die vroeger als slaaf werkten voor de 'patrons' moesten deze bollen aan hun verkopen en werden zo benadeeld, kregen schulden en kwamen nooit meer weg uit de klauwen van de dictators, de geldwolven van de groen hel.
In sommige gebieden van Amazonas is het overleven niet gemakkelijk, zoals langs de binnenrivieren. Verstoten van hulp en 'een waardeloze overheid' dwingen de rivierbewoners tot armoede. Het kappen van de bomen staat allang ter discussie, maar ondanks de vele protesten vanuit het buitenland gaat dit gewoon door, ik zeg gewoon, daar het kapitaal een té grote rol speelt in het geheel. Het gaat de geldwolven, die zelf vaak in luxe villa's zitten in grote steden, alleen maar voor de eindopbrengst, zij hebben geen enkle begrip voor de mens in het bos, dier of natuurbehoud. De alternatieven zijn groot en ook Mendes vocht hiervoor, probeerde de wereld ervan te overtuigen dat er andere methodes waren om een duurzaam beleid ten opzichte van het 'behoud der bossen' én een levenwijze voor de bewoners te garanderen. Zoals de 'extractieve reservaten', d.w.z 'bescherme bosreservaten', in een systeem van landbeheer waarbij stukken bos worden onteigend ten goede van de kleine boeren of rivierbewoner. Want er zijn enorm veel producten die die het bos geeft zoals de paranoot, of Tucuma, een oliepalm waarvan van de vezels touw en hangmatten worden gemaakt en van de vruchten palmwijn. De Açaí, een palmsoort waarvan de vuchten een geschenk zijn en waar vruchtdrank van wordt gemaakt, of de Bacaba, waar het hart eetbaar is en van de stengels maakt men men speren en wandelstokken. Of de Pupunha, waarvan de vruchten van levensbelang zijn voor de Indianen. Dit zijn enkele voorbeelden van wat het woud kan geven, in het voordeel van de bewoners, die tevens de beschermers worden van het bos, ten nadele van de kapitalistische vernietigers.
wordt vervolgd...
fotos van rubbertapper-site, obrigado gente! maker onb.
rubbertappers met hun 'poronga'
bezig met het 'roken' overdag
|
