De boot vertrekt weer.
Nog twee dagen tot Belém en Santarém vervaagd. We komen weer op de Amazonas en ik zie de hutten langs de eilandjes en oevers, de mensen die ons nieuwsgierig aanstaren, caboclos of 'ribeirinhos', zij die leven van visvangst en maniok, afstammelingen van mensen die ooit uit het noordoosten kwamen, of van Indianen.
Ze waren slaven van de patroon voor ze moesten zwoegen en vluchten was meestal hun dood. Alles wat ze nodig hadden werd gekocht in de winkel van de baas, tegen woekerprijzen. Zo kregen ze een schuldenlast, die ze hun leven lang meedroegen. Vandaag de dag zijn er nog steeds deze mensen, ploeteraars, welk hun leven doodbloed voor het kapitaal van de rijke patron.
Revolutie! Schreeuwen sommigen.
Het zou gerechtvaardigd zijn, maar een helse klus dit te verwezelijken in dit land.  Velen probeerden het zoals Carlos Marighela,  maar de dood was hem voor, door verraad. (gedood door het militaire regiem in Sâo Paulo in de jaren '60) Toch waren er onder de rubbertappers, al is het op kleine schaal, mensen die opstaan en opkomen voor de onderdrukten, zij die wisten et ontsnappen uit de kluwen van de kapitalisten, met hun gehersenspoelde handlangers.

Ik kom in gesprek met Fernandes, de bioloog, die bezig is met zeekoeien. De man is 44, gezet met een groot hoofd en diepliggende ogen. Hij zegt dat zijn vader uit Pará komt en zijn moeder Indiaans bloed heeft. Hij gaat naar het 'Ilha de Marajó' (een groot eiland aan de monding van de Amazone, op 3 uur van Belém) waar 250.000 mensen leven, om daar de zeekoeien te bestuderen.
Geëmotioneerd verteld hij over de viskoeien, ook wel 'peixe-boi' genoemd, die zo'n 500 kilo zwaar kunnen worden en 2 tot 3 meter lang. Ze hebben zich ooit ontwikkeld uit de olifant, die later het water kozen als favoriete stek. Het water structueerde hun geweldig lichaam, en hun achterpoten verdwenen. Ze hebben kleine ogen, zien heel slecht, maar horen uitstekend met hun veel te kleine oren.
Verder kunnen ze één uur onder water bijven, eten méér als 50 kilo gras en de vrouwtjes paren met meerdere mannentjes. Interessante dieren dacht ik, geweldige volumes, die de wereld niet mag verliezen.
Maar ik weet dat de mensen hun grootste vijand was, en is. De Indianen doodde ze om te eten en gebruikten al het andere van het dier voor de levensbehoefte, maar dat was op kleine schaal. De Europeanen daar in tegen waren verzot op het vette vlees, en de jacht op de zeekoe van het Amazone bekken werd geopend.
De Portugezen en Hollanders waren de beulen.
Omstreeks 1940 was de huid een populair doel en met het toenemen van de bevolking werd de jacht intensiever. Er ontstonden zelfs vissersvloten om zeekoeien te vangen. Hun populatie werd kleiner en nu jaagt men nog steeds op dit kolossaal beest, vanwege zijn omvang en de vissers? Zij zijn de charlatans, die hun dapperheid schijnbaar willen aantonen. Een deplorabelle dapperheid.
De ogen van Fernandes worden vochtig als hij over de dieren verteld en ik dacht: misschien zou hij zelf een zeekoe willen zijn, of, meer aannemelijker, was hij er ooit een geweest, in een ander leven, want ook de 'peixe-boi's' komen voor in de reïncarnatie, denkelijk.

Op de derde dag zie ik langs de oevers bij een klein dorp de 'urubu' aasgier bij uitstek. Hij vreet aan de ingewanden van rottende kadavers en met hun speciale maagsappen kunnen ze de dood aan, want hun maagsappen vernietigen de bacteriën. Ander vogels zouden dit niet overleven. De urubu's zijn de toeneelspelers van de massa, het afval, ingewanden, lijken, maar hebben een functie die niet te onderschatten is. Doch voor de mens is hij een aasgier en als ze dalen lijken ze een soort landing te maken, vol van gracieusiteit, zoals een Egyptische vogel.

Ik zie de kolkende massa van de rivier, die met geweld tegen het romp slaat en drijvende boomstammen dansen als zwavelstokjes in het woelige water. De macht van de rivier. De kracht van het water.
De lucht wordt weer donker en stortbuien vallen op de boot. Hij danst weer als een schip dat pleegt te doen op een wilde zee en opnieuw lijkt de Amazonas een binnenzee met bruine woelige zoetwatergolven die woelen en slachtoffers zoeken. De mens wordt hier teruggebracht tot een niets, gelijk een ijsbeer in het grote Amazonebos.
Voor mij een onmogelijke optie.

wordt vervolgd....

Een jonge zeekoe ontdaan van haar huid    foto uit een Amazone-blad jaren '60