BPS Boredom Promess Scale van norman Sandberg Aandacht is de bepalende factor van een gevoel van zinloosheid, depressie en verveling Cheyne - aandacht - flow : golving, vloeiïng - verveling
211 Artec Artec, computer aided training, bracht het systeem CATS/4 IS uit. Hoe dat verder evolueerde weet ik momenteel niet. Toen waren er twee toepassingen : VACS-22, een digitale virtuele studentenrecorder die audio-communicatie, videocommunicatie, datacommunicatie en P.C.s in een volledig systeem integreerde. Het combineerde de mogelijkheden van een analoog talenpracticum met digitale componenten. AVIDAnet System 3 was een didactisch multimediaal netwerk. Het beantwoordde aan het talenpracticum van de toekomst (1.8.9 A.A.AC.ZC), maar gaf nog niet de meerwaarde van die toepassingen. Ik kijk ernaar uit om een update te maken van de didactische evaluatie van dit veelbelovend systeem, om te zien of het in de goede richting evolueerde. Te vaak evolueerden de talenpractica naar ingewikkelde systemen, met gadgets, toeters en bellen, waarin het didactische inzicht zoek was.
Tijdens een gesprek met een oud-student kwam een belangrijk aspect van het werk in het talenpracticum ter sprake. Men werkt met opnamen of rechtstreeks (eigen stem). De opnamen genieten de voorkeur tenzij het om een leerkracht native speaker gaat. Er zijn weinig opnamen die goed gemaakt zijn. Bovendien moeten die in het A.A.AC.ZC.-systeem gemultipliceerd worden, waarbij bij elke nieuwe opname kwaliteitsverlies optreedt. In de analoge systemen moeten de oefeningen opgenomen worden in erbarmelijke omstandigheden. De studio condities zijn niet aanwezig. Tijdens de opname werden heel wat bijgeluiden meegenomen. De zorgvuldigheid van de leerkracht was hier ook essentieel. Aandacht hiervoor en bijscholing ontbraken in de meeste scholen. Het resultaat loog er niet om, en veroorzaakte bij de studenten na enige tijd wrevel over de erbarmelijke kwaliteit van wat ze te horen kregen. Omkadering met techniciens en Multi-media vrijgestelden was niet voorzien. Met de opkomst van de numerieke ICT toepassingen wijzigde de techniek volkomen. Dat resulteert in een voordeel voor het multipliceren. Dat wordt geprogrammeerd en de stimulus wordt niet steeds opnieuw opgenomen. Men werkt met 1 enkel model. Of het beter is weet ik niet. Ik stel vast dat de A.A.AC.ZC.-toepassingen in de vergeethoek geraken. Met de multimedia treedt spielerei op de voorgrond. Goede leerkrachten en studenten ervaren vaak de inefficiëntie van die oefeningen. Onderzoek naar de leerresultaten wordt niet meer gedaan. Gebruik van het talenpracticum wordt dan ook vaak opgegeven.
Andere talen aanleren doe je volgens de avsg-principes, die geconcretiseerd en geactualiseerd werden in het didactisch profiel van het AVC. Inoefenen doe je via de A.A.AC.ZC.-principes in het talenpracticum. Het derde luik onderhouden van de andere taal - kan nu ook via de mogelijkheden die het internet biedt. Vroeger zochten we een pennenvriend(in) uit een ander taalgebied. Maar dat bleef bij schriftelijk taalgebruik. Nu hebben wij bijvoorbeeld Skype. En er zijn zeker nog tal van gratis varianten. Je opent Skype en via je webcam kan je gratis telefoneren, waarbij je de andere kant ziet. Dus : prima conversaties. Je moet enkel een Skypevriend(in) zoeken, die native speaker is en de andere taal zeer goed spreekt. Dit is een individuele manier om een andere taal die je op het 0-niveau leerde te onderhouden. Schriftelijke taal en theorie kan gemakkelijk via MS-Word met bijhorende spel en grammaticaprogrammas.
Op 1.9.1990 evalueerde ik het toen nieuwe systeem voor talenpracticum van Sony. Sony bracht toen 7 systemen uit, waarvan het toen nieuwste niet voldeed aan de eisen van het A.A.AC.ZC.-systeem. Voor andere toepassingen was het alleszins innoverend. Wij vinden de principes nog steeds op hun audio-apparatuur. De huidige stand van zaken is mij onbekend, omdat ik de laatste ontwikkelingen niet meer op de voet volgde. Aangezien de talenpractica en zeker de interactieve verbale leerprocessen in het A.A.AC.ZC- talenpracticum in onbruik geraakten, kom ik hier zeker op terug als ik de huidige stand van zaken onder ogen krijg. Het belangrijkste blijven : het leereffect en de mogelijkheden die de student hanteert om een vreemde taal aan te leren. Al wat hij of zij individueel zonder hulp van de leerkracht kan doen, gebeurt best niet in de klas. Een mini-systeem voor individueel gebruik, inclusief de A.A.AC.ZC. mogelijkheden blijft de tevolgen didactische weg!
Inwoners van Meise werden vorig schooljaar door het Huis van het Nederlands doorgestuurd naar het migrantenonderwijs in Vilvoorde, omdat het beginnersniveau niet overdag zou gegeven worden in het plaatselijke CVO. Ik vernam dat dit niveau wel degelijk overdag ingericht wordt. Bezoek aan de website maakte mij niet wijzer. De website kan kwalitatief verbeterd worden door de recente rubrieken te linken aan de effectieve lijst (zie nieuw lessenrooster). De rubrieken zouden ook beter alfabetisch gerangschikt worden. Deze kwaliteitsverbetering vergemakkelijkt het zoeken. Correcte en volledige onderschriften bij de fotos zijn ook aangewezen! De gekende problemen met het beginniveau vragen meer aandacht. Zeker nu ze niet meer opgevangen worden door de avsg methode, is meer aandacht vanwege de leerkrachten aangewezen. De studenten vinden vaak geen echt 0-niveau in niet gespecialiseerde scholen en het niveau wordt kunstmatig opgetild door de faux-débutants of hardleerse herbeginners, die zich opdringen in de klas. De opgevers verdienen meer aandacht. Een goede indicator voor de kwaliteit van het onderwijs is het procent opgevers : hoe lager, hoe beter de kwaliteit!
De gekende woordenboekengigant bracht onlangs een interessante reeks boekjes uit onder de titel Jouw 1000 belangrijkste woorden voor vakantie en reizen. Zij bestaan in het Duits, Engels, Frans, Duits, Spaans en Italiaans. Je kunt je afvragen waarom ze die niet maken in de 23 talen Europese van de Europese Unie ? Een tweede vraag die ik mij stel is, in welke mate deze lijst overeenkomt met EU T cl , de basiswoordenschat met de meest frequente woorden van gesproken talen. Om die vergelijking mogelijk te maken zou een versie op CD-rom handig zijn. Bovendien ontbreekt een geluidsversie, die zeer handig zou zijn om te gebruiken in het A.A.AC.ZC.-systeem. Bij elk woord van de alfabetische lijst van de 1000 woorden staat altijd een zinnetje dat in dagdagelijkse conversaties gebruikt wordt, met de vertaling in het Nederlands ernaast. Een flexibele overstap van de ene naar de andere taal zou een meerwaarde zijn, zoals deze bestaat in EU T cl. Naast de taalgidsen met basiswoorden is er ook een boekje beschikbaar rond Liefde & verlangen, Vakantie & reizen en Eten & drinken.
Ing. Ley, de uitvinder van de vertragingslus, zat niet stil na de ontwikkeling van het talenpracticum in de jaren 60. Door veelvuldige contacten in de scholen volgde hij van nabij de technische en didactische problemen die opdoken in de concrete situatie. Hij zocht een oplossing voor het tijdrovend voorbereidend werk bij het multipliceren.
Door het toevoegen van een derde spoel, waarop de magnetische leeskop meedraaide, hoefde men de spreektijd per seconde niet meer in te stellen. De rotatie van de leeskop regelde dit automatisch. Dat was uiteraard de analoge technologie. In het huidige systeem lost dit probleem zich vanzelf op. Men kan de stimulus onbeperkt herhalen.
Eens te meer zorgde Ing. Ley voor een eenvoudige en goedkope oplossing. De ontwikkeling van de talenpractica nam na het stilvallen met het niet meer produceren van bandrecorders en de vervanging ervan door cassetterecorders, een snelle vlucht. Daardoor werd geen enkele firma bereid gevonden het systeem te ontwikkelen, niettegenstaande er 10 internationale patenten op erkend werden.
Toen deden wij reeds een oproep, om de didactische mogelijkheden van de interactieve mogelijkheden van het A.A.AC.ZC-systeem niet kwijt te spelen.
In onze studie van het A.A.AC.ZC. talenpracticum beschreven we ook andere systemen, die niet meer vermeld staan in onze studie, die gepubliceerd werd op onze websites http://www.everyoneweb.com/cmftacl in het Nederlands en op http://www.YouFreeWeb.com/cmfalcl in het Engels. De updates die ondertussen reeds zouden gemaakt zijn, worden hier niet behandeld.
Het systeem beantwoordde niet aan de eisen die door ons gesteld werden. Bij de herhaling van het doorsturen van een zin van het programma (2de kopie) werd het antwoord van de student op 2 maal slechts 1 maal opgenomen. Het visueel seintje op de studentenplaats zou beter vervangen worden door een auditief seintje bij het einde van de gemultipliceerde oefeneenheid. De beslissing om te vergelijken ligt bij de student, maar zou beter bij de leerkracht liggen. De manipulaties die de student moet uitvoeren zijn te ingewikkeld en zouden beter toegevoegd worden aan de didactische beslissingen, te nemen door de leerkracht. Hoe in dit systeem alles individueel en gedifferentieerd kan verlopen is ons een raadsel. Door een nauwe samenwerking tussen techniekers en didactici kan het systeem misschien verbeterd worden, indien dit nog niet gebeurde.
Op http://www.cndp.fr kunt u info vinden over de nieuwe multimediasystemen D400 en D500.
In een audiovisueel centrum hecht men fundamenteel belang aan audiovisuele, multimediale en zelfs cross-mediale hulpmiddelen Maar de didactiek op zich is veel meer dan dat. Men maakt een onderscheid tussen input en output d.w.z. opname apparatuur en weergave -apparatuur. Verder onderscheidt men klank, beeld en het samengaan van de twee : audiovisueel. Recent, met de nieuwe technologieën spreekt men ook van cross-mediaal. Het wordt als het ware een straatje zonder einde. Bij klank spreekt men van platendraaier, vbandrecorder, cassetteredorder, radio, CD-speler, i-pod Bij beeld heb je overhead projector, videorecorder, diaprojector, filmprojector, P.C., DVD Bij de combinatie spreekt men van T.V., CDi, CD-rom, DVD, beamer Het zou kunnen nuttig zijn een volledig lijstje aan te maken.
Op de kalender van de Dalaï Lama vond ik dit : Onderwijs ontwikkelt over het algemeen de hersenen en verwaarloost het hart. Daarom verlangen de mensen naar een leer die een goed hart ontwikkelt en versterkt. Ons onderzoek bij anderstaligen, naar de hoeveelste taal ze volgden, betrof 49 moedertalen bij 361 anderstaligen. 345 volgden hun gekozen taal als tweede taal, 270 als 3de taal, 162 als 4de taal, 73 als 5de taal, 19 als 6de taal, 4 als 7de taal en zelfs 1 als 8ste taal.
Het poëzie-evenement in de Plantentuin op 31 mei was een groot succes. De 17 mooiste liefdesgedichten in 6 talen prijkten rond de Oranjerievijver in een romantisch kader. Mary ODonnel las de Engelse, Lieve Van Schel de Nederlandse (met ook een gedicht van haar moeder en haarzelf) en Rik Degraef de Franse. Voor Duits, Spaans en Italiaans bood zich niemand aan. Chris Aerts, Anne Hoorelbeke en de voorlezers verbeterden de gedichten. Raymond Van Herrewege toonde ons de weg naar de Ierse Mary, die een toemaatje gaf in het Gaelic.
In het AVC werden voor de onderwezen talen enkele items opgevraagd, voor de samenstelling van eigentijdse leerplannen voor beginners (0 niveau), die beantwoordden aan het didactisch profiel. Wat hiervan nu nog gebruikt wordt is ons onbekend. De inspanningen die geleverd werden en de kwaliteit ervan, zijn echter van die aard dat ze de basis blijven voor kwaliteitsvol talenonderwijs aan anderstaligen.
Deze elementen waren : 1. karakters versus fonemen : klankverschillen tussen geschreven taal en gesproken taal 2. basiswoordenlijst gesproken taal 800 woorden 3. structuren 4. tabel van wat wij noemden grammaticale woorden.
Cursussen voor volwassenenonderwijs zouden veel flexibeler moeten worden, op alle gebied. Als men kwaliteitsvol, eigentijds en functioneel volwassenenonderwijs wil aanbieden, kan een en ander op organisatorisch vlak veranderen. De meestal starre tijdsindeling is hier een middel. Om de mogelijkheden optimaal te benutten breekt men met de starre roosters. Werken in meerdere shiften is aangewezen. De uren tijdens een dag maximaal benutten houdt in dat er meer beurten komen. Nu zijn er dat meestal drie :s morgens, s namiddags en s avonds, met daartussen heel wat dode momenten. Vier is aangewezen. Misschien zijn er 5 mogelijk. Dit is echter afhankelijk van de duur van de lessen. Op weekbasis kan men 6 dagen nemen. De woensdagnamiddag wordt meestal om bizarre en voorbijgestreefde redenen vrij gehouden. De reden die ik destijds hoorde was, dat de inspectie niet beschikbaar is op die vrije namiddag. Dat is toch geen reden, want die is reeds lang vervangen door de doorlichtingsteams. De vrije dagen kunnen gegroepeerd worden. Onze hele maatschappij zou efficiënter kunnen qua tijdsindeling als de vrije dagen, die het weekritme verstoren gegroepeerd worden bij de vakantie. Concreet zou O.H.Hemelvaart gevierd worden op zondag, i.p.v. de week werkdagen ermee te onderbreken. Voor het onderwijs houdt dat echter in dat die vrije dagen opgeslorpt zouden worden in de vakantie. Maar als de vakanties dan toch al te lang zijn, kan dat verlies van enkele dagen toch geen ramp betekenen. De traditionele vakanties zouden zelfs niet ingekort hoeven te worden, als iedereen niet meer op dezelfde periode vakantie neemt. Op jaarbasis kan men doorgaan tijdens de vakanties, wanneer de werknemers elders toch werken. Dat hoeft niet noodzakelijk de werkdruk van de leerkrachten op te drijven. Shiftwerking houdt in dat er meerdere ploegen zijn. Hoever men gaat kan in een CAO opgenomen worden.
Uit een onderzoek in het AVC in de jaren 90 bleek dat NT2 op zich niet mogelijk is. Onze taal, het Nederlands, zou beter zonder code vermeld worden.
Op 24 studenten Duits bleek dat voor 4 de 2de taal, voor 16 de 4de taal, voor 3 de 5de taal en voor 1 de 6de taal. Op 95 studenten Engels bleek dat voor 11 de 2de taal, voor 64 de 3de taal, voor 15 de 4de taal, voor 1 de 5de taal. Op 70 studenten Frans bleek dat voor 36 de 2de taal, voor 16 de 3de taal, voor 12 de 4de taal voor 4 de 5de taal, voor 1 de 6de taal en voor 1 zelfs de 7de taal. Op 15 studenten Grieks bleek dat voor 4 de 4de taal, voor 3 de 5de taal, voor 5 de 6de taal, voor 2 de 7de taal en voor 1 de 8ste taal. Op 30 studenten Italiaans bleek dat voor 8 de 4de taal, voor 15 de 5de taal, voor 7 de 6de taal. Op 72 studenten Nederlands bleek dat voor 18 de 2de taal, voor 17 de 3de taal, voor 27 de 4de taal, voor 9 de 5de taal en voor 1 de 6de taal. Op 20 studenten Portugees bleek dat voor 1 student de 3de taal, voor 2 de 4de taal, voor 11 de 5de taal, voor 4 de 6de taal, voor 1 de 7de taal en voor 1 zelfs de 8ste taal. Op 74 studenten Spaans bleek dat voor 1 de 2de taal, voor 6 de 3de taal, voor 29 de 4de taal, voor 32 de 5de taal, voor 5 de 6de taal en voor 1 de 7de taal. De moedertaal buiten de aangeleerde talen was 22 Pools, 1 Slovaaks, 5 Armeens, 4 Vietnamees, 4 Arabisch, 1 Zuid-Afrikaans, 2 Bengali, 1 Swahili, 3 Hongaars, 2 Serbo-Croatisch, 1 Chinees, 1 Perzisch en 1 Fillipijns.
Bij evaluatie van oefeningen die we vonden op een website, volgende hints tot kwaliteitsverbetering :
1. Nederlands niveau 1 : bij de woordenschat wordt et logo, dat hiervoor zeker niet dient, gesleept naar de betekenis. Het slepen is overbodig en kan vervangen worden door een pijltje. Geen woorden, maar zinnen (scenarios volgens het avsg principe. Geschreven tekst nooit laten zien terwijl ze luisteren. Deze oefeningen vindt men talrijk in gesproken woordenboeken op CD-rom. De woorden zouden moeten getest worden in vergelijking met NEcl1 (basiswoordenlijst van 800 woorden van gesproken Nederlands aan anderstaligen).
2. Het onderscheid verbaal (spreken en luisteren) en schriftelijk (schrijven en lezen) kan aangehouden worden in de oefeningen, maar kan ook uitgebreid worden met de volledige lijst van oefeningen voorzien in Interactieve verbale leerprocessen in het A.A.AC.ZC.-talenpracticum
3. Rekening houden bij de indeling van de oefeningen met de didactische aspecten (wat doet de student ?) en de inhoudelijke.
4. Oefeningen moeten zo natuurlijk mogelijk blijven en aansluiten bij de reële situaties bij conversaties.
5. Wat éénduidig kan voorgesteld worden gebeurt alleen zo : kleuren met kleuren, getallen, letters, alfabet en uur (niet omschrijven).
6. Een doordachte en volledige lijst van oefeningen onderscheiden die benoemd worden volgens een samenhangend verband.
7. Opgepast met foute items vb. bij vraagwoorden : Waar Wat Wie... is onze geboortestad ?
197 Paspoort naar 31 talen TCL Domus Berlitz 250 zinnen, 2300 woorden Ik schafte mij via Knack dit veelbelovend programma aan. Maar bij de overschakeling naar Windows 2000 liep het mis. Het programma werd niet bij gewerkt voor hogere versies.
Toch een evaluatie :
1. Keuze van de Moedertaal uit Engels, Frans, Duits, Spaans, Italiaans, Portugees en Nederlands.
2. Doeltalen 31.
3. Hoofdschema : Het hoofdschema biedt : uitspraak, woordenboek (woorden + vertaling), grammatica, reisinfo. Vertalingen geïntegreerd in de oefeningen is tegen ons didactisch profiel!
4. Leren per thema. De themalijst lijkt mij te uitvoerig : woord, zinnen, kies uit, geheugentraining, associaties. Woord : afbeelding, woord, vertaling, klank 250 zinnen, schematisch gerangschikt Kies uit : beeld, geschreven doeltaal moedertaal vertaling met keuze tussen horen, zien, horen en zien. Geheugentraining : beeld, geschreven doeltaal moedertaal. Associaties : verwante woorden en wat er niet bij hoort in papierversnipperaar slepen, score. uitspraak : alfabet, klinker- en medklinkercombinaties, cijfers, hoe laat is het ? Dit is tegen het globale in sgav en er rijst een vraag i.v.m. fonemen. Grammatica : lezen. Reisinfo : tekst lezen en beeld kijken.
Om het AVCcl label te verdienen moeten de aanbieders beantwoorden aan volgende kwaliteitsnormen : 1. Herstel van de interne kwaliteitsnormen : - de lesuren worden toegekend aan de afdelingen en verder aan de leerkrachten die ze verdienen - lesuren staat gelijk aan les geven (woekeren met de tijd) - het leertraject wordt afgewerkt en niet kunstmatig verlengd, door afgestudeerden blijvers en men zorgt voor onderhoudscursussen na het traject dat op de korst mogelijke tijd een maximaal resultaat geeft 2. Het cl kwaliteitsteam evalueert oefeningen op de avsg principes of de principes van het didactisch kwaliteitsprofiel 3. Maximaal benutten van de apparatuur door een flexibel rooster, waaruit een maximaal aantal shiften geput wordt, zeker voor informatica en het talenpracticum 4. De meerwaarden worden bewaakt en verder ontwikkeld : A.A.AC.ZC. principes van het talen en computerpracticum, avsg en didactisch profiel, leerplannen en evaluatiesysteem (evacl). 5. Kwaliteitsrevolutie permanent doortrekken. 6. Contract tussen leerkracht en de student bij de aanvang. 7. Permanente bijscholing : Collegium Linguarum met regelmatige evaluatie van de leerkrachten en bijhouden van de staat van bijscholing
Op http://www.auralog.com vonden wij de huidige stand van zaken. Er blijkt weinig geëvolueerd te zijn. De traditionele opdeling in de vier taalfacetten blijft in de didactische toepassingen in 37 verschillende types oefeningen aanwezig. Vergelijking met de door ons omschreven oefeningen in de Interactieve Verbale Leerprocessen in het A.A.AC.ZC.-talenpracticum zou nuttig kunnen zijn.
Exercises for assimilating what has been learned. These exercises help students assimilate grammatical and lexical structures, as well as phonetics. · Repetition: Word Pronunciation, Sentence Pronunciation · Substitution or Transformation: Sentence Practice, Grammar Practice Exercises for putting the rules into practice. The aim of these exercises is to make students focus on specific functional components within a language. · Reflection on the organization of sentence components: Word Order · The use of vocabulary and grammar in fill-in-the-blanks exercises, which require students to analyze a sentence in its entirety in order to place the correct word: The Right Word, Fill-in-the-Blanks · Vocabulary practice, which consists of associating a word with its antonym, synonym or a related image: Picture/Word Association, Word Association · Reflection on vocabulary or grammar using texts or lexical groups, in which students must identify words belonging to a specific lexical or grammatical group: Words and Functions, Words and Topics Exercises for mastering the language. These exercises are designed to put what has been learned into practice through written expression. · Guided expression, focusing on rewriting a text in different contexts: Text Transformation · Semi-guided expression: writing a short essay based on an image or video, or a summary of a given text: Written Expression
Tell me more werkt met hedendaagse oplossingen om talen te leren, maar het actief-comparatieve en zelfcorrectieve luik ontbreekt. Perfecte uitspraak proberen ze te bereiken via hun Advanced Voice Recognition and Speech Analysis Tools. De geprogrammeerde talen zijn : Engels, Spaans, Frans, Duits, Italiaans, Nederlands, Chinees, Japans en Arabisch.
Het C.L. gaf een advies over de nieuwere toepassingen in het talenonderwijs aan anderstaligen. Dit systeem startte als Tell me more en een van de toepassingen was Aura-lang. Het was bedoeld als zelfstudie in een talencentrum met individuele begeleiding van een docent. Uitstekend voor de Open Leercentra van tegenwoordig. De bestaande cursussen werden met steun van Europa uitgewerkt volgens de doelstellingen van de Raad van Europa van Wilkins en Richterich. bij de analyse formuleerde ik de volgende bedenkingen : Spraakherkenning werd gebruikt en ze wierpen zich op als enige dat actueel uitspraak traint, evalueert en interactieve conversatie met een andere student heeft. Zij kenden duidelijk niet onze jarenlange inspanningen in het A.A.AC.ZC-talenpracticum. Vergelijking met het model en zelfcorrectie ontbraken in hun practicum. Het 0-niveau werd andermaal verwaarloosd. De grondigheid van het gedetailleerd inoefenen volgens de SGAV-principes ontbraken eveneens. De koppeling met de geschreven taal op een scherm tijdens het spreken verhindert vlot verbaal taalgebruik (principe . dat lezen sneller gaat dan luisteren). Het was een stap in de goede richting. Benieuwd hoe het verder evolueerde.
Er is opnieuw een opgang bezig van initiatieven in het volwassenenonderwijs. Het overzicht lijkt verdwenen. Eerdere initiatieven (VLOR Uniformisering van benamingen) is afgeblazen. In een tijd van economische crisis is besparen op zijn plaats. Of zoals Tom Peeters zegt : kwaliteit opdrijven door doelgericht te besparen. De uitvoering van het decreet zou sneller kunnen. Als men consequent uitvoert wat de bedoeling is, zijn we reeds een stap verder : regionaliseren, efficiëntie beogen, overlappingen vermijden. Maar wat zien we ? De inrichters nemen stiekem initiatieven voor zelfbehoud. Een visie, als ze er al zou zijn, wordt opzij geschoven. Het is hoog tijd voor ordening in de wildgroei! Hierin zou de uniformisering van benamingen een stap zijn in de goede richting. De kwaliteit van het dienstbetoon zou echter moeten geoptimaliseerd worden, door beter in te spelen op de behoeften. In de taalleergangen ontbreekt nog steeds het sluitstuk : onderhoudscursussen. Noem die vooral niet conversatie, want dat doet afbreuk aan de didactische beginselen. Spreken moet grondig aangeleerd en ingeoefend worden vanaf het 0 niveau! Bij informatica noem ik dat bijspijkercursussen. Maar hier zou een soort loketonderwijs moeten bijkomen, waarbij de studenten individueel geholpen worden. Het seniorennet beantwoordt deze behoefte reeds in individuele on-line hulp, via een vragensysteem. Over de niveaus had ik het reeds in aflevering 191. De consortia spelen in deze problematiek een grote rol. Zij mogen niet ontaarden in bureaucratische praatbarakken!
