Waar je hem wel moet zetten lees je hier verder en uitvoerig!
Saliekruid wordt onterecht nog te weinig gebruikt in de keuken.
Vandaag gaat hij zijn rol vervullen samen met een stuk kalkoen en selder.
Kennen jullie al de topper onder de geneeskrachtige planten?
Dat is inderdaad salie en weten jullie ook waarom dat zo is? Lees verder.
De naam komt uit het Latijn, en betekent genezen of helen. Eeuwenlang werd Salie als een wonderplant beschouwd,
weliswaar was men in de donkere tijden nog niet veel gewend.
Van origine was salie terug te vinden rond de Middellandse Zee,
meer bepaald bij de Grieken en de Romeinen..
De klassieke Grieken gebruikten de plant al voor de behandeling van
tuberculose, zweren en slangenbeten.
Romeinen brachten het mee naar onze streken
Ze beschouwden de plant als een gewijd kruid, en ze kenden een
uitgebreid protocol en ceremonie voor het plukken.
Zo diende het met een speciaal mes gesneden te worden;
dit mocht geen metalen mes zijn, omdat het kruid hierop zou reageren.
Ook diende men schone kleren te dragen en schone voeten te hebben.
In de Middeleeuwen was salie het middel (zogezegd) tegen cholera en de pest.
Later in de tijd, spreken we hier van de 17de en 18de eeuw, was salie
een uitstekend ruilmiddel voor onze Nederlandse buren.
In het verre Oosten ruilden ze de salieblaadjes voor theeblaadjes.
Drie kisten thee voor één kist salie aub. Geboren handelaars, die Nederlanders!
Zelfs de Sinezen waren ze te slim af met de salie.
Laten we toch ook even naar het gerecht kijken.
Door al deze uitleg zijn de salieblaadjes al opgeslokt door de kalkoen, zie ik.
We zullen ons dus maar beter bezighouden met het keukenaspect van salie.
Salie is ook daar veelzijdig, vooral om de gerechten beter verteerbaar te maken.
Het wordt toegevoegd zowel bij vis- als vleesgerechten, echter wel laag gedoseerd
te gebruiken en met zo weinig mogelijk andere kruiden gecombineerd.
Ons kruid is afkomstig van een bladhoudende vaste plant met een sterke geur
en doortastende smaak. De Romeinen (hier zijn ze weer!) brachten er reeds
hun kazen mee op smaak. Gedroogd en ingevroren bewaart salie goed zijn aroma!
Maar degene die ik hier tussen mijn vingers houdt is kakelvers.
(terloops: ik zie er nogal warm uitgedost uit, maar de foto's dateren van januari)
Kortom, tijd voor het (eenvoudig) recept “kalkoenschnitzel met selder en salie”:
ingrediënten voor 2
|
bereiding
|
4 tot 6 dunne kalkoenlapjes
|
snij de selderstengels in boogjes
|
4 plakjes ham (gekookt of gedroogd)
|
maak de selder mals in de microgolfoven (2’)
|
2 stengels (witte) selder
|
kruid de kalkoenlapjes
|
4 middelgrote rijpe vleestomaten
|
leg op elk plakje een lapje ham en 2 blaadjes salie
|
1 el boter of olie
|
steek ze vast met een houten prikker
|
8 blaadjes verse salie (of gedroogd)
|
snijd de tomaten is stukken, kruid ze met pezo
|
1 of 2 sjalotten
|
stoof sjalotje(s) aan in de vetstof, tot ze glazig zijn
|
pezo
|
voeg tomaten en selder toe, zet het deksel op de pan
|
|
bak de schnitzels 5’ aan elke kant
|
|
heel lekker met gekookte piepers of rijst
|
Het laatste snijwerk zijn de tomaten.
Na kruiding mogen ze, met de selder, bij de aangestoofde sjalotjes.
Terwijl de groentjes op volle smaak komen, is er nog wat tijd voor
nuttige informatie over het wonderkruid salie.
Op zonnige, droge hellingen en tussen krijtrotsen vinden we salie terug
in de natuur rond de Middellandse Zee.
Best is dus in meer noordelijke streken het kruid een zonnig, liefst beschermd
plaatsje in de tuin te geven (in strenge winters de planten best beschutten).
De grond mag/moet kalkrijk en goed gedraineerd zijn.
Kortom, in voedzame, droge grond staat salie zeker op zijn plaats.
Dank zij de juiste omgeving komt de groengrijze plant in de zomer
(in Spanje bloeit onze plant nu al een tijd) met mooie paarsblauwe bloemen.
Salie is ook gemakkelijk te kweken in potten op het terras, zoals wij het doen.
Intussen zijn de heerlijk geurende groenten klaar.
.
Terwijl Greta al ongeduldig met mes en vork op de tafel zit te tokkelen,
kan ik niet stoppen over salie: het plantje is weinig onderhevig aan ziekten
of insecten en daardoor een gemakkelijk door iedereen te telen kruid.
TIP: door de topscheuten regelmatig weg te knippen,
voor gebruik in keuken, blijft de plant langer fris.
Dit voorkomt houtachtige groei wat de levensduur aanzienlijk verlengt.
Terwijl intussen de vleesjes heerlijk gebakken zijn, toch nog even dit:
Men gebruikt salie in sauzen en bij vette vleesgerechten.
Ook vette vissoorten houden van dit kruid, en zo denken we even aan
“paling in ’t groen”, daar hoort zeker salie in (maar niet te veel)!
Als amateur-kokje heb ik dit laatste nog niet aangedurfd, maar dat komt nog.
Kruidenazijn en kruidenolie vragen ook om wat salie.
Gefrituurde salieblaadjes worden geserveerd bij pasta’s of als garnituur bij
koude schotels; ook bij gedroogde ham met een fris slaatje. Voor de liefhebbers.
Salie geeft ook de typische smaak aan het Italiaanse gerecht “Saltimbocca”.
Greta bereidt dit af en toe, met verse salie natuurlijk. Ook in smeerkazen en in vulling van varkens- en kalfsvlees gebruikt men salie.
Greta schept intussen al het heerlijks in haar bord, en dus kan ik nog even
doorgaan over salie: het wordt door de kenners gebruikt als mond spoelmiddel
omdat het kruid ontsmettend werkt (aften, ontstoken tandvlees),
men vindt het ook verwerkt in tandpasta (maakt de tanden witter).
Lauwe saliethee, gebruikt als gorgelmiddel, werkt genezend bij keelpijn
en ontstoken amandelen. Ook als slaapmutsje is deze thee ideaal.
Goed gelezen, slaapwandelaars?
Extract van salie (olie) helpt bij reumatische pijnen en is ook bloedzuiverend. Helpt ook bij buikkrampen, tegen winderigheid en is spijsverteringbevorderend. Naar verluidt helpt het ook om de kwaaltjes tijdens de menopauze wat te verlichten.
Over dat laatste aspect kan ik me niet uitspreken.
En om te eindigen nog enkele praktische salietips:
Salie niet gebruiken tijdens de zwangerschap!
(de meeste van mijn lezers gaan daar geen probleem mee hebben) Salie heeft ook een versterkende werking op ons zenuwstelsel,
en is daarom ook een handig antistress middel. Ook als schoonheidsmiddeltje bewijst salie zijn diensten: als haarspoelmiddel,
vooral bij donkerharigen om de haren nog donkerder en meer glanzend te maken. Het kan tevens gebruikt worden als lotion om de huid te reinigen (eczeem, puistjes).
En nu allemaal naar de salieboer voor een plantje!
GroB adviezen houden je lekker (en) gezond!
|