Goede Vrienden,
Van de heilige Norbert van Gennep, ook Norbert van Xanten genoemd, stichter van de orde van de Norbertijnen of van Prémontré, gaven we vorige week de hoofdlijnen van zijn leven. Ziehier zijn laatste levensfase.
In juni 1126 hield koning Lotharius III in Spiers een rijksdag met de Duitse vorsten en benoemde Norbert tot aartsbisschop van Maagdenburg. Deze “investituur” werd hem met geweld opgedrongen. Tegen wil en dank werd hij een van de machtigste kerkvorsten van het Duitse rijk. Toch blijft Norbert zichzelf. Blootsvoets en met een schamele mantel komt hij aan in zijn aartsbisschoppelijk paleis. De portier wil deze zwerver wegjagen tot hij begrijpt dat het de nieuwe aartsbisschop zelf is. Ook hier zal hij gedurende acht jaar als boeteling en kloosterling een radicale hervormer zijn, wat allerminst in dank wordt aanvaard. Hij begint met het financieel beleid te zuiveren. Het kapittel van O.L. Vrouw van Maagdenburg wordt een gemeenschap in de geest van aan Prémontré. Hij hervormt verder nog de seculiere kanunniken en een benedictijnerklooster. Twee moordaanslagen vanwege eigen huisgenoten kan hij overleven. Dan volgt er een ware volksopstand van heel de stad tegen hem. Norbert wordt aangevallen maar blijft ongedeerd en kan te paard vluchten. Later kan hij toch de vrede herstellen. Norbert excommuniceert de opstandelingen en ze tonen berouw.
Norbert was veel van huis weg. Hij bemiddelde in de strijd tussen paus Innocentius II en tegenpaus Anacletus II, waarbij hij kiest voor de eerste. Hij trekt ook op met het leger van Lotharius III om Innocentius II in Rome te doen zetelen. De Romereis van 1133 heeft Norbert uitgeput en hij kon slechts met moeite terug in Maagdenburg geraken. Vier maanden lag hij ziek te bed en celebreerde op Pasen, 15 april voor het laatst, zittend, de Eucharistie. Wanneer hij op 6 juni 1134 stierf, waren er meer dan honderd norbertijnen gemeenschappen. Hij was een voorvechter van de “gregoriaanse hervorming”, die ijverde voor de vrijheid van de kerk tegenover de burgerlijke macht en de hervorming van de clerus. Hij was kloosterstichter, vredestichter, monnik, bestuurder en diplomaat in de keizerlijke rijkskerk, asceet, wanderprediger. Tenslotte is hij ook de patroon van de mislukkingen. Zijn eigen kapittel van Xanten kon hij niet hervormen en moest zijn toevlucht zoeken in N. Frankrijk. En als aartsbisschop in Maagdenburg moest hij met een ware revolutie tegen hem afrekenen.
Vrij algemeen wordt nog aanvaard dat de moderne tijd begon in 1500 met de ontdekkingsreizen en het kolonialisme, boekdrukkunst, Renaissance en humanisme, een terugkeer naar de klassieke oudheid… en dat de bekroning dan kwam in de 18e eeuw met de “Verlichting”. Steeds meer historici ontdekken dat de “Verlichting” vooral een verduistering was, die onze oorsprong heeft afgenomen, ons een nieuwe moraal heeft opgedrongen en van ons ontwortelde wezens heeft gemaakt (Bertrand VERGELY, Obscures lumières. La révolution interdite, Editions du Cerf, Parijs, 2018,). Vervolgens blijkt dat ook de moderne tijd al in de 12e eeuw, de tijd van Norbert werd voorbereid. Er vonden toen belangrijke veranderingen plaats in de landbouw, de economie, de samenleving die op hun beurt de mentaliteit, cultuur en godsdienst beleving beïnvloed hebben. Overigens, precies een eeuw na Norbert zal de heilige Franciscus van Assisi (+ 1926) deze beweging van streven naar authentiek evangelisch leven uitbreiden tot alle gelovigen.
Norbert was een man, zoals men zegt, uit een stuk. Vanuit een sterke evangelische inspiratie wilde hij een grondige hervorming zowel op persoonlijk als op maatschappelijk vlak. Wellicht was hij al voor zijn bekering tegen de praktijk van “de investituur”, waarbij de koning de bisschoppen benoemt en installeert. Hij zelf werd met alle geweld gedwongen aartsbisschop te worden. Hij zal daarna ook duidelijk maken dat hij een dienaar van Jezus’ Evangelie is en geen marionet van heersende, mondaine wanpraktijken, die het christelijk leven ondermijnen. Hij blijft als monnik leven en krijgt zowel zijn huisgenoten als de hele adel van de stad over zich heen. Norbert zou in onze tijd nooit de potsierlijke corona dictatuur in de liturgie en in het kerkelijk leven aanvaard hebben, ook niet wanneer daardoor revolutie ontstond. De liturgie is heilig en wordt gevierd, niet op onwaardige wijze volgens de grillen van een vrijmetselarij, maar volgens de eeuwenoude richtlijnen van de Kerk. Als vrije mensen aanbidden wij onze God, Vader en Schepper samen met Jezus Christus onze Verlosser, Heer en opperste Koning en de heilige Geest. Wij brengen ook de hoogste eer aan Maria, de Moeder van Jezus, de Moeder van de Kerk en onze Moeder. Een psychopathische wereldelite heeft niet voor te schrijven hoe wij dit moeten doen. En de geloofsgemeenschappen die de Eucharistie zijn blijven vieren zonder ook maar één van de verplichte dwangmaatregelen te volgen, tonen dat deze laatste ook geen enkele zin hebben. Door een kruisteken te maken met het wijwater uit het wijwatervat, door de heilige Communie te ontvangen op de tong, door elkaar de vredegroet te geven… is nog niemand dodelijk besmet in elkaar gezakt, integendeel!
Het eigenlijke leven van Norbert is begonnen met zijn persoonlijke bekering. Hij weigerde de klerikale huichelarij verder te spelen en als adellijke man van kerkelijke inkomsten - zeg maar van uitbuiting - te leven met een bijzonder mondaine levensstijl. Hij wilde Christus volgen en leven vanuit de geest van zijn Evangelie. In de winter leefde hij met zijn medebroeders van gebed en arbeid. In de zomer trokken ze al predikend rond. Hij bewerkte verzoening tussen groepen en hooggeplaatsten die in onmin leefden en ellende brachten over anderen. De kerkelijke misbruiken van toen zijn nu wandaden op wereldschaal. Een wereldelite leeft als “kanunniken van Davos” om de rest van de mensheid tot hun slaven te maken, uit te buiten (of uit te roeien). En hoe dieper de mensen familie in armoede en ellende wegzakt, hoe rijker zij worden.
Tenslotte is het leven van Norbert een oproep om persoonlijk een meer oprechte Godzoeker te worden. De zorg voor ons aardse leven, voor onze lichamelijke gezondheid, voor de natuur en onze planeet, voor de maatschappij zijn belangrijk. Toch is de zorg voor onze ziel en geest veel belangrijker. We zijn geroepen om daarmee in eenheid te leven met de Drie-ene God, een innerlijke rust en vrede te bereiken die de wereld ons niet geven kan. “Zoek eerst het Rijk Gods en zijn gerechtigheid en alles zal u erbij gegeven worden” (Mattheüs 6, 35). Religieuze gemeenschappen zijn geroepen om in onze tijd een vuurtoren te zijn. Zo velen hebben de zin van hun leven verloren of nooit gevonden. Zij hebben zich ingezet voor hun lichamelijke conditie, voor het klimaat, voor een onderneming… maar droegen geen zorg voor het kostbaarste heiligdom in henzelf, hun ziel en geest, hun geweten. Ze hebben nooit echt leren bidden noch hun diepste bron ontdekt: Jezus Christus, de Weg, de Waarheid en het Leven. Moge de heilige Norbert ons hierbij inspireren. P. Daniel
06-07-2022 om 07:25
geschreven door Gust A.
|