... Zegen of vloek?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

xml:namespace prefix = v ns = "urn:schemas-microsoft-com:vml" /> xml:namespace prefix = w ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:word" />

Weeral ondervond ik aan mijn hondje hoe hij alles wat te gebeuren staat als het ware kan voorspellen. Dat zien we aan zijn gedrag. Mijn vrouw moest verleden week naar de dokter, ze is dan enkele uren afwezig en daar houdt hij niet van! Vraag me niet hoé, maar dat weet hij uren op voorhand. Hij wordt dan onrustig, hangt lettelijk aan haar hielen, is ultra allert op alles wat in huis gebeurt en wat we zeggen.

En toch kan hij niet praten, en verstaat ook maar enkele woordjes. Hoe weet hij dat alles dan? En hoe komt het dat wij zoiets alleen maar weten door spraak? Hoeveel meer zouden we weten, en kunnen voorspellen, als we niét konden spreken?

Wist de spraak dan bepaalde andere communicatiemiddelen uit onze hersenen? Verdoezelen of blokkeren we, door constant te babbelen, sommige betere middelen in onze hersenen? Middelen die ons meer allert zouden maken op oorzaken en gevolgen? Is spraak dan wel zo'n zegen als we denken, of is het alleen maar als vloek bedoeld, om ons te verhinderen andere hersencapaciteiten te gebruiken? Ik zou het bijna moeten geloven!

Dat zou dan ook meteen verklaren waarom mensen die veel babbelen meestal niet zo heel erg snugger zijn!

Waar die hond dan zijn voorspellende gave haalt? IS geen voorspelende gave! Is alleen het gevolg van goed observeren, allert zijn, en bepaalde minuscule voortekenen daardoor direct herkennen!

Met andere woorden: Chico 'leest' zijn omgeving! Dat kunnen mensen niet meer. Mensen babbelen, luisteren naar muziek, of denken na. Maar wat in hun omgeving gebeurt zien ze niét! Denk maar aan verkeerstekens! Er staan er honderden op ons trajekt. Hoeveel zien we ervan? En waarom zien we ze niet? Omdat door gewenning onze hersenen die borden beginnen te assimileren met gewoon 'straatmeubilair' en er verder niet meer op letten!

Zo gebeurt het ook wel eens dat iemand me op straat vraagt hoe laat het is. In een straat vol parkeerautomaten. De goede man moet om een of andere dringende reden de tijd weten, heeft geen uurwerk bij... en dénkt er gewoon niet aan dat elke parkeerautomaat de juiste tijd vermeldt!

Of iemand parkeert zijn auto in een vreemde stad, 'leest' zijn omgeving niet, is al blij een plaatsje te hebben gevonden en gaat vrolijk winkelen. Als hij terugkomt vindt hij zijn auto niet terug! Kan niet eens aan een voorbijganger vragen waar de straat gelegen is waar hij zijn auto parkeerde, want het straatnaambord... heeft hij niet gelezen! Wat uiteraard het eerste is wat je zou moeten doen in een dergelijk geval!

Allemaal nare ervaringen die we niét zouden tegenkomen als we eens leerden onze omgeving beter in ons op te nemen en waar nodig de broodnodige informatie létterlijk gingen lezen!

Wel, dergelijke stommiteiten doen honden niet! Al kunnen ze niet lezen, of misschien juist omdàt ze niet kunnen lezen, nemen ze alle details en zelfs geuren van de omgeving in zich op, en zijn bovendien héél allert op elke beweging die de baasjes maken, maar ook op bewegingen in de omtrek! Zo zul je een hond nog niet zo gauw verschalken, en hem zéker niet benaderen zonder dat hij je zag!

Misschien kun je het afschrijven op beroepsmisvorming, maar waar ik ook maar nieuw ben zal ik altijd de straatnaamborden lezen die ik tegenkom. Zomaar. Ik wandel gewoon niet graag in een straat waarvan ik de naam niet ken Voel me dan als het ware een beetje verloren!

Ook zal ik, als ik in het donker een park betreed, met één snelle blik een overzicht van het geheel nemen. Het park 'lezen'! Is er ander volk aanwezig? Hondenbaasjes? Daklozen? Vreemden? Zit iemand op een der banken?

Dat doe ik echt niet uit onveiligheidsgevoelens, maar gewoon omdat ik de positie van mijn eigen persoontje in het geheel van de omgeving wil zien. Net zoals ik, toen ik auto reed, nét zoveel in de achteruitkijkspiegel keek als ver vóór mij. Zelfde taktiek: waar rij jij, waar rijden anderen, en hoe anticiperen als een van die anderen iets onverwachts doet? Zijn er uitwijkmogelijkheden?

Wel, op die manier zul je niet gauw verrast worden. Noch in het verkeer, noch in een donker park. Want je weet al, na die eerste rondblik, waar iedereen zich bevindt en waar je rustig goede avond kunt zeggen, en waar je een beetje op je tellen moet passen. Met andere woorden: vreemden wel niet wantrouwend aankijken of uit de weg gaan, maar ze toch constant zijdelings in het oog houden en allert blijven. Ik ga er namelijk van uit dat niemand 'vijand' is, tot het tegendeel is bewezen. Maar om mij dat tegendeel te  bewijzen zal niemand ooit op het 'verrassingseffect' kunnen rekenen!

Dat zijn waarschijnlijk wel instincten die ik bij de politie heb geleerd en tijdens mijn vele nachtdiensten. Ik hiéld van de nacht. Hiéld van de stilte. Voelde me in mijn element. Maar bovenal 'las' ik, veel meer dan bij dag, mijn omgeving! Wist op elk moment perfect wat achter me, zijdelings van me en vóór me gebeurde. En zag ook direct als iets niet helemaal normaal leek.

Maar het is wél een instinct dat iedereen zichzelf kan aanleren. Ikzelf leerde het mezelf aan door naar oudere collegas te luisteren en hen te observeren. En vooral omdat ik mijn job naar behoren wou doen. Maar iedereen kan het zichzelf aanleren en kan er alleen maar een verhoogd veiligheidsgevoel aan overhouden.

Hondeninstincten aanleren? Why not?

Willy.