Vader tegen moeder        1905                                      

vertaling August Willemse 1986

De slavernij bracht bepaalde beroepen en instrumenten met mee, zoals dat ook bij andere sociale instellingen het geval geweest zal zijn. Indien ik hier enkele van die instrumenten noem, is dat omdat ze in verband staan met een bepaald beroep. Een ervan was het halsijzer, een ander het voetijzer; dan was er ook nog het blikken masker. Het masker hielp de slaven van hun drankzucht af, omdat het de mond bedekte. Het had drie gaten, twee om te zien, ­een om adem te halen, en werd achter het hoofd met een hangslot gesloten. Mét hun drankzucht verloren de slaven ook de verleiding te stelen, want met het kleingeld van hun meester plachte ze hun dorst te lessen, en zo waren dus twee zonden tegelijk uit de wereld geholpen, en nuchterheid en eerlijkheid gewaarborgd. Het was grotesk, dat masker, maar sociale en menselijke orde be­reikt men niet altijd zonder het groteske, en soms het wrede. Bij blikslagers hingen ze in de winkeldeur te koop. Maar laten we het niet hebben over maskers.

Het halsijzer werd gebruikt voor slaven die veelvuldig wegliepen. Stelt u zich een dikke halsband voor, met een eveneens dikke, vertikale stang links of rechts van het hoofd, tot ter hoogte van de kruin, een en ander in de nek met een sleutel afgesloten Het was natuurlijk zwaar, maar het was minder een straf dan een kenteken. Een slaaf die met een dergelijk halsijzer wegliep, was waar hij ook ging herkenbaar als recidivist en werd snel weer gepakt.

Een halve eeuw geleden liepen slaven vaak weg.
                         Er waren er velen, en niet allemaal hielden ze van slavernij. Het geviel ook wel dat ze dat ze slaag kregen, en niet allemaal hielden ze van slaag. Vaak werden ze alleen maar berispt; iemand in het gezin was hun beschermer, en niet elke meester was gemeen.
              Bovendien, het idee van eigendom matigde zijn optreden, want geld kan ook pijn doen. Niettemin, slaven bleven weglopen. Er waren gevallen. zij het sporadisch, waarin de zojuist op de clandestiene markt Valongo (na de officiële afshaffing van de slavenhandel, in 1850, werd deze nog lange tijd clandestien bedreven op de markt van Valomgo, noot Wayn) gekochte slaaf het op een lopen zette, zonder de wege in de stad te weten.

Van degenen die meegingen naar huis, vroegen de slimmeren niet zelden hun meester de prijs van hun daghuur vast te stellen, die ze vervolgens verdienden met straatventen.

Wanneer een slaaf wegliep, placht de eigenaar een beloning te geven aan wie hem terugbracht. Hij liet annonces in de kranten zetten, met een beschrijving van de voortvluchtige, diens naam, kleding, eventueel lichamelijk gebrek, de wijk waarin hij te vin­den was en het bedrag van de beloning. Werd het bedrag niet ge­noemd, dan luidde de belofte: 'de vinder zal rijkelijk worden be­loond', of 'zal een aantrekkelijke beloning ontvangen'. Vaak had de annonce, aan de bovenkant of opzij, een vignet: de figuur van een hollende neger, blootsvoets, knapzak over de rug. Wie hem onderdak zou verlenen werd met de strengste wettelijke maat­regelen bedreigd.

Welnu, het vangen van weggelopen slaven was in die tijd een beroep.
                          Laat het geen nobel beroep geweest zijn, het had niette­min, omdat het een werktuig was van de macht die de wet en het eigendom beschermt, iets van die andere noblesse, die inherent is aan het opkomen voor het persoonlijk bezit. Niemand koos dit be­roep voor zijn plezier of uit interesse: armoe, de noodzaak van een bijverdienste, ongeschiktheid voor ander werk, het toeval, en soms ook de behoefte te dienen, zij het langs andere weg, waren de drijfveren voor de man die zich sterk genoeg voelde om de wanorde orde op te leggen.

Candido Neves-Candinho voor zijn familie-, de hoofdpersoon in een dergelijke vluchtgeschiedenis, bevond zich aan de rand van de armoe toen hij het beroep van slavenvanger opnam. Deze man had een ernstig gebrek: hij kon het in geen betrekking of beroep uithouden, het ontbrak hem aan stabiliteit; zelf noemde hij dit zijn 'ongeluk'. Aanvankelijk wilde hij leren boekdrukken, maar hij zag al gauw dat er heel wat tijd overheen zou gaan eer hij een goede zetter was, en dan nog zou hij misschien niet genoeg ver­dienen ; zo zei hij zichzelf. Vervolgens trok de handel hem aan, het leek hem een mooie carrière. Met enige moeite kreeg hij een baan als verkoper in een garen-en-bandwinkel.    
Maar de verplichting iedereen op zijn wenken te bedienen krenkte zijn trots, en vijf of zes weken later stond hij uit eigen wil weer op straat.  Hulpje op een notariskantoor, bode op een onderafdeling van het Keizerlijk Ministerie, brievenbesteller en nog enkele andere baantjes, hij verliet ze allemaal weer, kort nadat hij ze gekregen had. Toen hij op Clara verliefd werd, had hij niets dan schulden, zij het geringe, want hij woonde in bij een neef, die houtsnijder van beroep was. Na diverse pogingen een betrekking te vinden, besloot hij het beroep van zijn neef te volgen, van wie hij trouwens al een paar lessen had gekregen. Hij kon er zonder moeite meer nemen, maar omdat hij snel wilde leren, leerde hij slecht.
               Hij maakte geen fijne of ingewikkelde werkstukken, alleen klauwpoten voor sofa's en alledaags reliëfwerk voor stoelen. Hij wilde werk hebben, en goed werk, tegen de tijd dat hij zou trouwen-en het huwelijk liet niet lang op zich wachten.
     Hij was dertig jaar. Clara tweeëntwintig. Ze was wees, woonde bij een tante, Mónica, en hielp haar met naaiwerk. Ze naaide niet zó veel dat er geen tijd overschoot voor een beetje flirten, maar haar vereerders wilden slechts de tijd doden; iets anders hadden ze niet in de zin. In de namiddag kwamen ze langs, keken nadruk­kelijk naar haar, en zij naar hen, tot de avond viel, die haar naar haar naaiwerk riep. Ze merkte op dat ze geen van hen miste als ze weg waren, of ook maar enig verlangen voelde. Misschien kende ze van velen niet eens de naam. Natuurlijk, ze wilde trouwen. Het was 'hengelen', zoals haar tante zei, en zien of de vis wilde bijten, maar de vis zwom op een afstand voorbij; als er al een dich­terbij kwam, dan was het alleen even om het aas heendraaien, het bekijken, eraan ruiken en het de rug toekeren om elders een kijkje te nemen.
              Liefde komt in enveloppen. Toen het meisje Candido Neves zag, voelde ze dat dit haar echtgenoot kon zijn, de enige en de ware. De ontmoeting vond plaats op een bal; dat was—om het te zeggen in termen van het eerste beroep van de minnaar-de eerste bladzij van dat boek dat slecht gedrukt zou verschijnen en nog slechter gebonden.
Elf maanden later vondt het huwelijk plaats, en dat was het mooiste feest in het hele leven van de echtelieden. Vriendin­nen van Clara, minder gedreven door vriendschap dan door af­gunst, trachtten haar nog van de voorgenomen stap af te brengen. Ze betwistten niet de goede inborst van de bruidegom, noch de liefde die hij haar toedroeg, noch enkele andere deugden; ze zei­den dat hij iets te veel van feestjes hield.
            'Des te beter,' zei de bruid; 'dan trouw ik tenminste niet met een lijk.''Nee, een lijk niet, maar ik bedoel...' En ze zeiden niet wat ze bedoelden. Tante Mónica begon een keer, na het huwelijk, in het armelijke huisje waar ze onderdak hadden gevonden, over de mogelijkheid van kinderen. Ze wilden een kind, ja, eentje maar, ook al zou dat hun behoeftigheid ver­groten.
               Wanneer jullie een kind krijgen,' zei de tante tot haar nichtje, 'sterven jullie van de honger.'

'De Heilige Maagd zal ons te eten geven,' antwoordde Clara.

Tante Mónica had die waarschuwing, of dreiging, moeten uiten toen Candinho haar om de hand van het meisje kwam vragen; maar ook zij hield van feestjes, en de bruiloft zou vast een groot feest worden, wat het ook werd.                                                               

Vrolijk van aard waren ze alle drie. Het jonge paar lachte om alles.
                       Hun eigen namen waren aanleiding tot woordgrapjes: Clara (helder), Neves (sneeuw), Candido (wit); ze konden er niet van eten, maar ze konden erom lachen, en lachen is lichte kost voor de spijsvertering. Zij deed nu meer naaiwerk, hij deed allerlei losse baantjes; hij had geen vast werk.

Maar daarom gaven ze de hoop op een kind nog niet op. Het kind echter, niet wetend van deze speciale wens, bleef zich schuil-houden in de eeuwigheid. Tot het op zekere dag een levensteken gaf; jongen of meisje, het was de gezegende vrucht die het echt­paar de langverbreide vreugde moest brengen. Tante Mónica was ontdaan; Candido en Clara lachten om haar zorgen. 'God zal ons helpen, tante,' herhaalde de toekomstige moeder.

Het nieuws ging van buurvrouw tot buurvrouw. 

                          Het wachten was nog slechts op het aanbreken van de grote dag. Clara werkte nu met nog meer animo, en dat was nodig ook, omdat ze, afgezien van het betaalde naaiwerk, nu ook nog van de restjes de uitzet van de baby moest maken. Ze dacht zo intens aan het kind dat ze er al mee leefde, het de maat nam voor luiers en zijn hempjes in elkaar zette. Tante Mónica hielp haar wel, maar zonder geestdrift.

'Jullie zullen nog eens aan mijn woorden denken.

'Maar andere kinderen worden toch ook geboren.'

'Jawel, maar met de zekerheid dat ze iets te eten krijgen al is het maar weinig...'

'Zekerheid, hoezo?'        

'Zekerheid, een betrekking, een beroep, een bezigheid, maar waarmee verdoet de vader van dat arme kind dat op tijd?'Zodra Candido Neves van die opmerking hoorde, ging hij naar tante Mónica, nietkwaad, maar veel minder vriendelijk dan anders: en vroeg haar of het haar ooit een dag aan eten had ontbroken.

'Uw enige vasten was tijdens de Paasweek, en dan nog alleen wanneer u niet bij mij wilde avondeten. Wij hebben nog altijd onze stokvis op tafel gehad...'

'Dat weet ik, maar we zijn met z'n drieën.'

'Straks zijn met z'n vieren.'

'Dat is niet hetzelfde.'

'Wat wilt u dan dat ik doe, behalve wat ik doe?
                         'Iets met meer zekerheid. Kijk naar de schrijnwerker op de hoek, de man in de garen-en-bandwinkel, de zetter die afgelopen zaterdag getrouwd is, allemaal hebben ze vast werk. Wees niet boos op me; ik zeg niet dat je een leegloper bent, maar de bezigheid die je hebt gekozen is zo vaag. Soms breng je weken lang geen stuiver binnen.'

'Jawel, maar dan komt er opeens een avond die alles goe maakt, en meer dan dat. God laat me niet in de steek, en elke weggelopen neger weet dat er met mij niet te spotten valt; geen een stribbelt tegen, de meesten geven zich meteen over.'

wordt vervolgd.....

14-08-2010 om 00:00 geschreven door Storyteller

Honderden dode pinguïns op Braziliaanse stranden

 

In juli spoelden honderden dode pinguïns en andere zeedieren aan de Braziliaanse kust. Het gaat om 530 pinguïns, talrijke andere zeevogels, enkele dolfijnen en grote zeeschildpadden in de kustgemeentes Peruibe, Praia Grande en Itanhaem. Mogelijk liggen er meer dode dieren op andere stranden van de zuidelijke deelstaat Sao Paulo. Het begint een jaarlijks weerkerend fenomeen te worden: vorige zomer spoelden meer dan 1.500 dode penguins aan in Chili, in 2008 ook al eens meer dan duizend op Braziliaanse stranden. Zelfs op die van Rio de Janeiro, 4.000 kilometer van waar de aangespoelde pinguïns normaal leven.

 
Biologen van de Universiteit van Sao Paulo onderzoeken de zaak. Ze vermoeden dat het trouwens om nog duizenden pinguïns meer gaat, maar dat die gewoon niet geteld zijn. Een dierenarts van een centrum voor zieke zeedieren in Praia Grande denkt dat de pinguïns zijn gestorven door vermoeidheid en gebrek aan eten tijdens hun lange reis vanaf de wateren voor de Zuid-Argentijnse regio Patagonië. Maar er lijkt meer aan de hand dan dat.Er zijn altijd al wel dode (en levende) pinguïns aangespoeld in Brazilië. Ze raken verstrikt in de sterke stromingen van de Straat Magellaan, een zeestraat in het zuidelijkste deel van Zuid-Amerika, gelegen tussen Patagonië in het noorden en Vuurland in het zuiden. Uiteindelijk belanden ze dan duizenden kilometers noordelijker dan hun habitat. Maar de jongste jaren gaat het niet meer om uitzonderingen. "Niemand weet echt wat er aan de hand is", zegt Ricardo Burgo Braga, een biogeograaf gespecialiseerd in het zuidpoolgebied. "Het is eigenlijk normaal dat de magelhaenpinguïn (spheniscus magellanicusa) zijn kolonies in het zuidelijkste deel van Zuid-Amerika verlaat in deze tijd van het jaar om de sardines te volgen, die op hun beurt de planktonrijke Falklandstroming opzoeken. Die Falkland Current, die vanaf de Zuidpool richting Zuid-Amerika stroomt, stuit ergens halverwege de kust van Argentinië op de warme Benguela-stroming die vanuit zuidwest-Afrika komt. Normaal gaan de pinguïns nooit verder dan dat kruispunt in de winter. Ze zijn dus al bij al toch nog 3.000 kilometer uit koers."

"Dit jaar is de Benguela wel kouder dan normaal", aldus Braga, "en op de Falklandstroming staat flink wat wind. Nu het verklaart iets maar zeker niet alles. Want dat is de jongste 35 jaar, sinds we beginnen meten zijn wel vaker voorgevallen. En toen spoelden er hoop en al zeven pinguïns aan." Overbevissing?
Thiago Muniz, een Braziliaans pinguïnspecialist van de Niteroi Zoo, vermoedt dat overbevissing er iets mee te maken heeft. "Daardoor moeten de pinguïns almaar verder de zee in zwemmen om aan eten te geraken, en daar geraken ze verstrengeld in de stromingen. Vooral de jongste, minst sterke dieren kunnen de kracht niet opbrengen om uit die stromingen te geraken."
Muniz en zijn team proberen de kleine minderheid die het levend ervan afbrengt te redden. Zo kon hij er de jongste drie jaar al een stuk of honderd redden.
Opvallend daarbij: de meeste van de dieren zitten onder de olie. Die olie is niet de oorzaak dat de pinguïns afdrijven uit hun habitat, maar eenmaal op drift passeren de diertjes wel door de Campos-olievelden voor de Braziliaanse kust. En dat doet het ergste vermoeden over de vervuiling die daar wordt aangericht. Eduardo Pimenta, aan het hoofd van het Coastal Protection and Environment Agency in de resort-stad Cabo Frio, gelooft dat naast de olie van de Camposvelden ook andere vervuiling in zee een rol speelt. "De vervuiling in de Straat van Magellaan tast de immuniteit van de dieren aan, daardoor zijn ze vatbaarder voor ziektes, in het algemeen zwakker en minder goed gewapend om tegen de stroming te vechten. Zo belanden ze hier."

Uit de gazet "De Morgen"

Ik ben bezorgd,
storyteller

13-08-2010 om 00:00 geschreven door Storyteller

Britse avonturier wandelt als eerste hele Amazone af

09/08/10
De Morgen

09-08-2010 om 18:45 geschreven door Storyteller

Amazone verhoogt ontbossing in juni (2010)


De ontbossing in het Amazonegebied steeg in juni opnieuw volgens een enquête van de NGO Institute Mens en Milieu (Imazon).

Geraadpleegd satellieten registreerde 172 km2 van ontbossing, die steeg met 15% ten opzichte van juni 2009. Para leid de ontbossing in de maand, 115 vierkante kilometer van de boskap (67% van het totaal in juni), gevolgd door de staat Amazonas, met 22 vierkante kilometer van ontbossing, en Mato Grosso, die 18 vierkante mijl van de oorspronkelijke vegetatie verloor. Volgens Imazon  deed zich vooral in juni ontbossing voor in de regio van de BR-163, de verbinding van Cuiabá (MT) naar Santarem (PA), in de passages tussen de steden Itaituba Pará, Novo Progresso en Altamira. Ontbossing is ook gericht op het Transamazon snelweg tussen de steden en Apuí Humaita in Amazonas. De ontbossing gedetecteerd tussen augustus 2009 en juni 2010 door de NGO's was 1333 km ². De som is 8% hoger dan geregistreerd in de vorige periode (augustus 2008 tot juli 2009), toen de verwoesting 1234 km ² was.

De stijgende trend van ontbossing benoemd door Imazon druist in tegen de vertoning tot nu toe  door ramingen van het Nationaal Instituut voor Ruimtelijk Onderzoek (INPE), die officiële statistieken gaf over de ontbossing. In mei heeft het INPE 109.6 km ² vastgesteld van nieuwe ontbossing, 12% kleiner van de oppervlakte waargenomen door satellieten in dezelfde maand vorig jaar. 
Echter, de dalende trend van de gegevens door INPE - en gevierd door het Ministerie van Milieu - blijkt niet uit de cijfers van de verwoestingen in de maanden juni en juli toen de kettingzagen meer bewogen als gevolg van de droge periode, die het kappen en het vervoer van illegaal hout in de regio vergemakkelijkt.

uit FOLHA DE SÂO PAULO  30 juli 2010

bewerk door storyteller

Bijlagen:
desmatamento.jpg (81.3 KB)   
globoamazoniamapa.jpg (102.3 KB)   

CURITIBA, PARANÁ, BRASIL

Van weinig steden ter wereld wordt het openbaar vervoer zo bewonderd als van het Braziliaanse Curitiba. De snelbussen vervoeren meer dan 2 miljoen mensen per dag. Het succesverhaal begon in de jaren zeventig, toen architect Jaime Lerner burgemeester werd.

Curitiba, in het zuiden van Brazilië, heeft zijn bevolking de afgelopen twintig jaar zien verdrievoudigen, tot bijna 2 miljoen inwoners (3 miljoen voor het hele metropolitane gebied). Toch is het autoverkeer in dezelfde periode met 30 procent gedaald.
Dat heeft alles te maken met het Rede Integrada de Transporte (RIT), een revolutionair openbaarvervoersysteem dat nu meer dan 2 miljoen mensen per dag vervoert. De stad wordt doorkruist door vijf snelbuslijnen - een zesde is in aanbouw - met eigen baanvakken waar geen auto mag komen.
Driedelige bussen rijden met hoge frequentie op deze lijnen, om de halve minuut op spitsuren. De haltes, opvallende cilindervormige glazen constructies, zijn zo ontworpen dat de passagiers snel op en af kunnen stappen. Een kaartje kost minder dan 1 euro en daarmee rij je tot 20 kilometer buiten het centrum.
Het systeem werd in de jaren zeventig ingevoerd. Aanvankelijk wilde Curitiba een metronet, zoals zoveel steden in die tijd. Maar het stadsbestuur had daarvoor het geld noch de tijd en koos daarom voor een busnet dat dezelfde kenmerken had als een metronet maar veel goedkoper was in aanleg.
De man achter het RIT is architect en ruimtelijk planner Jaime Lerner. Hij was driemaal burgemeester van Curitiba, van 1971 tot 1975, van 1979 tot 1984 en van 1989 tot 1992. Van 1994 tot 2002 was hij gouverneur van de deelstaat Paraná, waarvan Curitiba de hoofdstad is.
Lerner, nu 71, stapte in 2002 uit de politiek. Hij wijdt zich nu helemaal aan zijn architectenbureau, dat projecten uitwerkt voor steden over de hele wereld. Het Amerikaanse Time Magazine nam Lerner dit jaar op in zijn lijst van 25 meest invloedrijke denkers ter wereld.
Bogota nam het systeem van Curitiba over en noemde het de TransMilenio. Los Angeles volgde met de Orange Line. Steeds meer andere wereldsteden laten zich door Curitiba inspireren. Dit jaar kondigde New York aan dat het vanaf 2012 een snelbusbaan dwars door de stad gaat aanleggen. 

Curitiba scoort niet alleen goed met zijn openbaar vervoer. De stad heeft het grootste autovrije winkelgebied ter wereld en het hoogste percentage voor afvalrecyclage. Door het grote aantal parken is er 51 vierkante meter groen per inwoner, eveneens een van hoogste percentages ter wereld. Om al het gras in die parken te maaien worden al sinds Lerners tijd schapen ingezet.
Een ander bijzonder idee van Lerner was de inzet van vissers om de waterwegen schoon te maken. De vissers kregen een bedrag voor elke kilogram afval dat ze uit het water haalden. Een relatief goedkoop systeem voor de stad, en de vissers hadden zo ook buiten het visseizoen een inkomen.
Maar sommigen waarschuwen dat Curitiba het slachtoffer van zijn succes dreigt te worden. Het bussysteem zit bijvoorbeeld dicht bij zijn verzadigingspunt, geen enkele Braziliaanse stad telt in verhouding tot het aantal inwoners zoveel auto's, en de laatste jaren sputtert de afvalrecyclage.
Toen in de jaren zestig de eerste plannen zijn opgemaakt, had men nooit gedacht de stad ooit zoveel inwoners zou tellen, zegt architect en ruimtelijk planner Jorge Wilheim, die de ontwikkeling van Curitiba mee vorm gaf. "De metropolitane regio heeft een nieuwe visie nodig."

Dank aan de gazet "DE MORGEN'

STORYTELLER

30-07-2010 om 10:57 geschreven door Storyteller

Sociale organisaties in Rio de Janeiro herdenken op 23 juli de moorden op 8 straatkinderen bij de Candelaria kerk in het centrum

24-07-2010 om 16:36 geschreven door Storyteller

In the treatment of lung cancer two years ago, retiree and resident of Covanca, in São Gonçalo, RJ, , José Borato Evangelista, 57, had another negative report: a metastasis - formation of a new tumor lesion from another - cerebral and lumbar . Even with the pathologies, the retiree can not be admitted to any hospital.

17-03-2018 om 18:41 geschreven door Storyteller

Schietpartij tijdens een mega-operatie op de ochtend van vrijdag (16) door de militaire en civiele politie in Complexo do Viradouro, in Santa Rosa, ten zuiden van Niteroi. Bij een minderjarige werd een pistool kaliber 9 mm, en een radiozender, en verdovende middelen, in belsag genomen. De drugsoorlog neemt grotere vormen aan. De dealers zijn, gezien de slechte situatie in Rio waardoor hun verkoop achteruit gaat, uit op andere middelen zoals beroven van voetgangers en winkels.De economische situatie is zeer slecht in de staat Rio de Janeiro. Voedselprijzen rijzen de pan uit. Veel werklozen waardoor de criminaliteit hoogtij viert.

17-12-2016 om 00:00 geschreven door Storyteller

A Rocinha é considerada o maior ponto de venda de drogas da Zona Sul do Rio (Foto: Janaína Carvalho)

DE FAVELA ROCINA WORT GEZIEN ALS BELANGRIJKSTE VERKOOPPUNT VAN DRUGS IN DE ZUID ZONE VAN RIO

17-12-2016 om 00:00 geschreven door Storyteller

Man met dood-aapje
foto (c) unknown


Als de rivier weer in haar normaal doen is, is het tijd voor het 'almoço' het middagmaal. Het menu is helaas hetzelfde: bruine bonen, spaghetti, stukjes kip en een of ander raadselachtig vlees. De een zegt dat het jacarévlees is, de ander van de tapir, weer een ander raadt naar apenvlees.
Mensen drommen rond de tafel en achter ieder stoel staan minstens vier personen te wachten dat de tafelgast klaar is. Ik wacht geduldig dat er meer ruimte is en eet weinig. Aan de scheepsleuning hangend overdenk is dit alles; water, bomen, hutten,arme stakkers, caboclos, Indianen, water, bossen en af en toe een vogel of vlinder. Waar zijn de alligators? Panters? Tamandoa? (grote meiereneter), waar is de cobra? Ja, ze lijken verborgen in de ingewanden van het moederbos.
En de bosgeesten?
Zullen ze bescherming bieden?
Zoals Curupira, de ontzagwekkende, die mensen het bos insleurt, voor altijd verloren.
Doch zou hij de arme caboclo beschermen tegen de indringers, de vernielzuchtigen? We varen langs beboste eilandjes en ik zie de kano's met vrouwen en kinderen, peddelend alsof hun leven er van af hangt, en is dat geen snedige uitdrukking? Vanaf de boot worden spullen in het water geworpen, kleding, voedsel en de kano's gaan er als pijlen op af. Ze kennen de boten en weten dat er altijd passagiers zijn die aan hun denken.De kinderen zijn handig en geboren in de lichte boomstammen kano's, die waggelend, doch met een vloeiende lijn over het water glijdt. Ze zijn de kinderen van de caboclo en Indiaan, de natuurmensjes, die dansen met de roze dolfijn.Intussen is de bonkige cachaça drinker zich aan het roeren. Hij laat zijn schijnbaar menselijke zijde zien als hij de baby van van mijn hangmat-buren probeert op te vrolijken, wat het niet al te gemakkelijk afgaat. Het kindje schreeuwt als een geslagen mensje. De ouders vinden het maar niets.Zo nu en dan kijkt hij me aan met een sceptische blik, maar heeft tot nu toe nog geen moeilijkheden gemaakt. Ik ben voorbereid.

Op het achterdek ontmoet ik weer de oude man met het uitpuilend oog. Dit was nu nog roder en angstwekkender. De man heet Lúis Antonio en komt uit de buurt van Santarém, waar hij langs de oever in een hutje leeft samen met zijn dochter.
Lúis was visser. De ontsteking heeft hij sinds twee weken en gaat nu naar Belém om een soort heksendokter te bezoeken.
Hij vraagt me of we al in de baai zijn, doch we zitten nog steeds enkele uren van Belém, nu op de Tocantins rivier, nadat we de Pará achter ons gelaten hadden, en eerder de Amazonas.
De bootsman loods zijn boot door het labyrint van waterweggetjes, langs kleine eilanden en dan langs het grote van 'Marajó'.
Het is rond halftwaalf als we de haven binnenvaren.
Ik voel me goed, na toch de laatste dagen last van koortsaanvallen te hebben gehad. Ik ga de drukke kade op en zie de vele aasgieren die het vuilnis inspecteren, ik zie de mensen, fruit, mooie vrouwen, en Indiaanse gezichten.
Ik ga op zoek een hotel en kom terecht in 'Central'.
Een oud gebouw in het centrum.
Op de kamer bekijk ik me eens goed in de spiegel en constateer dat ik kilo's kwijtgeraakt ben sinds Manaus. Op straat ontwaar ik een kraampje met vis en neem een broodje kreeft met driedubbel portie 'mostarda', (een soort piccalilly) om mijn honger te stillen en daar ik verlangde naar iets zuurs, en ik eigenlijk dagenlang zo goed als geen voedsel binnengekreeg.

Het is zondag in de stad van de 'mangueiras' de mangabomen en ik slenter langs de straten waar hippies op de grond hun sieraden, ammuletten en ander spul proberen kwijt te raken. In een eetbar kom ik de boot-medereiziger weer tegen, die op zoek was naar een job als huisschilder in Belém. Hij rraad me aan naar een dokter te gaan, daar ik er slecht uit zie.
"Misschien heb je wel Malaria,' was zijn conclusie.
Later ontmoet ik de man nogmaals en probeert geld los te peuteren voor een goede cocaine deal. Het wordt me een beetje te gek en maak hem duidelijk dat hij nu snel moet verdwijnen uit mijn gezichtsveld.
Hetgeen hij mij vreemd aanstarend accepteerd.
De dag erop bezoek ik het oude Belém, want ze hier 'Cidade velha' noemen. Nu loop ik langs de rivier en dokken waar de oude Portugeese huizen zichtbaar zijn, hier langs de haven liggen de pitoreske boten met een veelvuldig cargo: papegaaien, parkieten, apen, schildpadden, trossen bananen, zakken met castanhes en enorme melancias (watermeloenen). Niet ver vandaar bevindt zich de 'Ver-o-Peso, de markt wat zoveel betekent als: Zie het gewicht.
Hier is van alles te koop, de Amazonae-markt bij uitstek en vanwaar uit de wouden van alles wordt aangevoerd. Velen soorten vis zijn verkrijbaar en de tipische amazonas producten zoals, Acai  en de fruitsoorten Bacuri en Pupunha, Mangas, Pompoenen, Papaja, Abacaxi (ananas) en Cajú. Ook kan men traditionele gerechten veroberen zoals Tacacá.
Je moet er wel poen voor hebben en de arme donder is hier van uitgesloten. Ook zijn op de markt  de 'Jacaré slagers'.
Daar liggen de alligatoren met dichtgesnoerde muilen en vastgebonden poten te wachten op de koper, die het beest aanwijst, wat dan prompt wordt afgeslacht. Aha... hier zegt men dat het krokodillenvlees, zeker dit van de 'jacaretinga', goed moet zijn voor de gezondheid, en men zegt dat de arme bevolking met regelmaat dit vlees eet, maar de jacaré heeft nog veel andere voordelen: van zijn verpulverde knoken wordt een soort meel gemaakt dat rijk is aan vitaminen. Voor mij kan men de dieren het best in de rivieren laten, waar de arme caboclo-visser en Indiaan zeker gebruik zal maken van het vlees, van de woestelingen der rivieren.

Ik loop langs de kruidenmarkt, met de wonderdoeners, medicijnen tegen maagklachten, verlamming, reumatiek, slangen,- en spinnenbeten, inwendige bloedingen, bronchitis, dysenterie, tumors, spierziektes, menstruatieklachten en impotentie.
Ik zal wel een hoop vergeten zijn, God vergeef me, Oxalá me-disculpa, maar dit zijn de stallen van de toverdokters met hun wondermiddelen, hun magie van het onmetelijke, het geloof in de heling door trancendente krachten. Daar zijn dolfijnogen, krokodillentanden, gedroogde huiden van de kameleon, boskatten, gordeldieren, miereneters en vleermuizen, en de kurkdroge koppen van slangen en jaguars, schedels van watervogels en staarten van pijlstaartroggen en gordeldieren. Dit alles moet dienen tegen allerlei kwalen en ik vraag me dan ook af of de oude man met zijn ontstoken oogbol híér op zoek was naar een middel tegen zijn kwaal.
Het is een oud gegeven want de Indianen hébben hun planten en kruiden, ze hébben hun kennis en hier op de markt zal menig middel wel eens improductief kunnen zijn, maar vaak is de diepgang van het 'onbekende', een welkome hulp.
Hier in Amazonia is de mystiek een middel en velen planten zijn weldoeners en genezers van kwalen. Ik denk dat voor de vele hedendaagse ziektes hier antwoorden liggen, verborgen tussen de groene krachten van het woud en geesten....

laatste deel volgt

18-06-2016 om 14:40 geschreven door Storyteller

29-05-2012 om 11:44 geschreven door Storyteller

Een eigen zaak

04-02-2011 om 00:00 geschreven door Storyteller